Beïnvloeding van het gerechtelijk onderzoek door niet politionele intervenanten op een crime scene – crime scene management
Rudy Maes - Homicides
Dagorde Inleiding – voorstelling Wat (saai) maar nuttig cijfermateriaal Rol van de politie inzake overlijdens De plaats van het delict Interventie politie – 100 – Mug-team Verdachten – slachtoffers - getuigen Vraag en antwoord Rudy Maes - Homicides
Zeer Belangrijk
!
GEEN kritiek
Samen denkpistes uitwerken om ons werk beter uit te voeren en elkaars werk beter leren kennen. kennen.
1
Statistieken overlijdens in Vlaanderen
Vlaanderen - 55000 à 56000 overlijdens per jaar 57 % in ziekenhuismilieu 16 % in opvangcentra voor bejaarden 94 % naruurlijk overlijden 4.4 % van de overledenen is jonger dan 45 jaar en hiervan is de helft het slachtoffer van een een ongewoon sterfgeval 1000 zelfdodingen 401 moord & doodslag ( pogingen en voltooide misdaden)
4 % overlijdens ten gevolge van een ongeval ( 45 % verkeer – 30 % val ) ( cijfers Nis et KUL)
Schaarbeek –Evere-St Joost
cijfermateriaal – poltie-interventies
15 maanden 2005-06
MoordDoodslag 12 5%
Pog,M&D 28 12%
3 9 2 1
Verdacht 21 9%
Natuurlijk 50 21% Zelmoord 23 10% 1400 1200 1000 800 600 400 200 0
Interventies
Overlijdens
4 2 2
Pog,Zelfm, 99 43%
Politie-interventies bij overlijdens Politie 7%
zonder politie 93%
2
Vragen
Zitten er tussen de natuurlijk verklaarde overlijdens verdoken dodingen ???????
Waarom is dit mogelijk ? V Verkeerde
interpretatie arts en politie georganiseerde homicide V Huisarts twijfelt om zware procedure op te starten V Verouderde procedure aangifte overlijden V Sommige artsen niet genoeg bijgeschoold V Artsen geen meldingsplicht V Goed
V enz..
Onderzoek in Duitsland 50 % van de dodingen niet opgemerkt
3
Relatie tss leeftijd en doodsoorzaak 1997 België België (INS)
Totaal overlijdens 0 – 44 j
44 en +
Natuurlijk
94 %
55 %
96 %
Ongewoon ( homhom-ongong-zelfd) zelfd)
6%
45 %
4%
Onbekend
1%
Aangewende middelen dodingen Vuurwapens : 40 % Messen : 25 %
Asphyxie : 15 %
Andere : 10 %
Slagen – voorwerp. voorwerp. : 10 %
Dodingen - mobiel Crimineel Milieu 15%
Sexueel 2%
Zonder mobiel -Psy 7% Diefstal 13%
Wettige zelfverdedi ging 2% Familiale kring 44%
Conflicten 17%
4
Natuurlijk overlijden Ziekte Ouderdom
Rol van de politie
•Nagaan of het inderdaad wel een natuurlijk overlijden is. •Opstellen administratief rapport voor Off .Burg. Stand. •Opstellen verslag ( indien nodig) voor de Vrederechter
Rudy Maes - Homicides
Ongewoon sterfgeval Zelfdoding – homicide ( moord & doodslag – onvrijwillig doden) 9 Ongeval 9
)Vaak een externe factor. )Vaak interventie van een derde.
Overlijden van een bekende persoon. 9 Plotse dood 9
Rudy Maes - Homicides
Rol van de politie – ongewoon sterfgeval
Art 8 Wetboek van strafvordering
De politie spoort de misdaden, wanbedrijven en de overtredingen op, verzamelt de bewijzen ervan en levert de daders over aan de rechtbanken belast met hun bestraffing + in beslangname van de overtuigingsstukken.
Art 81 Burgerlijk wetboek – Met de bijstand van een geneesheer proces-verbaal opstellen van een verdacht overlijden. Rudy Maes - Homicides
5
Misdrijf - Justitie Materieel bestanddeel van het misdrijf Vastleggen van het misdrijf – beschrijven Dood vaststellen Vaststellingen op lichaam & omgeving Moreel bestanddeel van het misdrijf Intensie dader acherhalen Rudy Maes - Homicides
Bedoeling vaststellingen & sporenonderzoek ( forensic) Vaststellen van het misdrijf 9 Dader(s) identificeren 9 Slachtoffers identificeren 9 Onschuld bewijzen 9 Linken leggen met andere feiten 9 Criminologie, psychiatrie,sanitaire problemen detecteren en voorkomen 9 Verklaringen van personen confronteren met - Homicides gevonden sporenRudy&Maes vaststellingen 9
Gestelde vragen S
Oorzaak van overlijden ) ( antwoord door arts) Bijvoorbeeld perforatie van de aorta.
S
Manier van overlijden )(antwoord door een arts in samenspraak met de politie en experten – politionele vaststellingen) Bijvoorbeeld door ( projectiel – mes - metalen staaf - enz)
S
Soort overlijden ) ( antwoord door pluridiciplinaire cel- justitie) natuurlijk – homicide – zelfdoding - ongeval Rudy Maes - Homicides
??????????
6
Vaststellen van ongewone sterfgevallen – Crime scene management
Rudy Maes - Homicides
De plaats van het delict - PD +
+ + +
+ +
Plaats waar de feiten of een deel ervan zich hebben afgespeeld. afgespeeld. Toegangs -en/of vluchtwegen Plaats waar het lichaam is gevonden. gevonden. Plaats waar een voorwerp in verband met de feiten wordt gevonden Alle mogelijke plaatsen gelinkt aan de feiten. feiten. Plaats waar de verdachte wordt gevat of verblijft. verblijft.
Rudy Maes - Homicides
•
• • • • • • • • • • • • • •
Leden van de intervetieteams Coordinator Officier met wachtdienst Zonechef Gerechtelijk directeur Wetsgeneesheer Experten Slachtoffer(s) – dader(s) Getuige(n) Leden van het labo Procureur des Konings Onderzoeksrechter Leden federale politie Leden lokale recherche Brandweer + Mug
Huidige situatie – Ter plaatse
Rudy Maes - Homicides
7
Huidige situatie ter plaatse
Rudy Maes - Homicides
Nieuwe techniek van vaststellen van significante misdrijven Werkgroep Doel : - Uniformiseren op Europees niveau van vaststellingen en onderzoek - Verhogen van de kwaliteit van de vaststellingen en onderzoek Rudy Maes - Homicides
Vaststellingen – nieuwe aanpak
Rudy Maes - Homicides
8
Oproep - dispatching •Hulp aan slachtoffers
Sturen van een interventieploeg
•Snelle doorzoeking van de interventieplaats •Vraag om bijstand ? •Beveiliging personen ter plaatse •Aanhouden verdachte
Plaatsbeveiliging
• Vereenzelvigen personen ter plaatse
Oprichten zones en perimeters
•In kennis stellen : Hiérarchie Dispatching •Opsporingsbericht
Rudy Maes - Homicides
Eerste interventieploeg :
Verwezenlijken van een looppad
Door middel van een afbakeningslint-voorwerpen enz.
Verwijderen
van gevaarlijke
voorwerpen ¾ Verwijderen : hun plaats memoriseren of
vastleggen Rudy Maes - Homicides
Perimeters en veiligheidszones Perimeter ONTRADINGSZONE ISOLATIEZONE
Zone onder politie-toezicht – geen toegang voor toeristen en nieuwsgierigen Zone onder politie-toezicht – alleen toegang voor personen die met de zaak bezig zijn
GERECHTELIJKE UITSLUITINGZONE
Labo + Vaststellingen Experten
Looppad
YCommandopost
v
Meldingsplaats voor alle personen die toegang wensen tot de verschillende zones Rudy Maes - Homicides
9
Opmerking Zones en perimeters ¾
De politieambtenaren noteren de identiteit van alle personen die de zones betreden + de taken die ze hebben uitgevoerd
,
De politie kan de toegang tot de zones weigeren
Rudy Maes - Homicides
Interventie
Rudy Maes - Homicides
Interventietips Opgepast nadering interventieplaats. ( melden van het ter plaatse komen) Slachtofferhulp ( veiligheid) – fouille van de PD door de politie Eerste beveiligende maatregelen ( looppad – verwijderen van gevaarlijke voorwerpen) Indien mogelijk sporenbeveiligend optreden Id personneel 100 ( de politie kan je identiteit vragen – nooit je privé-adres en telefoon in het verhoor laten noteren !!!!!!!!)
10
Vervolg interventietips Noteer de contacten met andere diensten ( Bijv. civiele bescherming – gemeentediensten)
Vatten van een verdachte door personneel 100 en Mug-team ( veiligheid - ter beschikking houden van een verdachte- wettige zelfverdediging – gebruik van geweld)
Personneel 100 getuige ( Assisenhof – voor de onderzoeksrechter- bij de politie) art 458 strafwetboek – beroepsgeheim)
Vervolg opmerkingen bij interventie
Beschrijving van de ter plaatse uitgevoerde handelingen ( wijzigingen plaatsgeteldheid – rolluiken – deuren- licht- tv enz)
Memoriseren van de uitgevoerde handelingen ( notaboekje – interventieverslag – medisch dossier)
Gebruikt materiaal opruimen ( Mug -team )
Rudy Maes - Homicides
Vervolg interventietips Politie verwittigen ( art 29 et 30 wetboek van strafvordering) Gevaar - praten over de feiten en je vaststellingen op de plaats van de interventie ( beïnvloeden van getuigen – verdachten en slachtoffers) Geen TV of andere toetstellen manipuleren
Niet eten, drinken of roken op de PD
11
Vervolg interventietips De vaste telefoon op de PD niet gebruiken Geen kranten of magazines manipuleren Zo vlug mogelijk de PD verlaten Geen gebruik van toilet of wasbak Communicatie Debriefing
Voorbeeld
: Interventie politie en Mug-team
Rudy Maes - Homicides
Interventie 100
Classieke reanimatie
Rudy Maes - Homicides
12
Na de interventie De personen wonend op dit adres waren nietrokers ( van wie is deze cigaretepeuk )???????
Rudy Maes - Homicides
Voetspoor ( van wie ????)
Rudy Maes - Homicides
Voorbeeld autopsie Communicatiestoornis Uitgangskanaal B ??????????
Ingangswonde A
Uitgangskanaal A
Rudy Maes - Homicides
Inganswonde B
13
Nog een voorbeeld
Doorknippen van kledij Via de naad
Rudy Maes - Homicides
Nog een voorbeeld
14
Maatregelen - slachtoffers Zorgen toedienen Isoleren (veiligheid) – zo vlug mogelijk PD verlaten Alleen naar het ziekenhuis vervoeren – niet met hetzelde voertuig waarmee de verdachte werd – wordt vervoerd. Doorzoeken van het interventievoetuig na het transport Victimologie Rudy Maes - Homicides
Vervolg maatregelen slachtoffers Memoriseren wat de slachtoffers verklaren ( in het medisch dossier noteren)
Niet laten telefoneren – niet de handen laten wassen – niet van kledij laten veranderen voor de in beslagname ( uitleggen waarom - sporenbeveiliging)
In beslagname kledij ( papieren zak – afzonderlijk – afkomst op de zak noteren)
Vervolg maatregelen slachtoffers Niet laten drinken of roken ( behalve medisch noodzakelijk wat betreft drinken)
Bloedafname ( vordering door politieambtenaar)bepalen toestand slachtoffer op het moment van de feiten ! Slachtoffer is of wordt misschien ook verdachte Kledij van het lijk niet fouilleren ( ID niet nodig voor III C) de PD niet fouilleren zonder politie-aanwezigheid
15
Maatregelen verdachten Idem slachtoffer
( alleen vervoeren naar het ziekenhuis – politieambtenaar in het interventievoertuig - escorte !) Nooit dader naar PD brengen indien hij ergens anders gevat wordt ! Verdachte heeft recht op een menselijke behandeling – is misschien ook slachtoffer Interpellatie van een verdachte door personeel 100 of Mug-team ( = ter beschikking houden ) – geweld enkel bij wettige zelfverdediging Rudy Maes - Homicides
Maatregelen - getuigen Isoleren ( veiligheid + beïnvloeden getuigenverklaringen)
Memoriseren wat de getuige zegt Victimologie Rudy Maes - Homicides
Verder onderzoek op de plaats van het gebeuren Vaststellingen – huiszoeking – buurtonderzoek - verhoren Opstellen plan – film Expertises Sporenonderzoek Vrijgeven van de PD ( verzegelen)
Rudy Maes - Homicides
16
Partners van de politie
Dienst 100 – Mug – Hospitalen en ziekenhuizen Wetsgeneesheren INCC – NICC : KU Leuven : Labo Forensische Genetica en Moleculaire Archeologie + andere diensten Universiteit Gent : Labo farmaceutische biologie UCL : Centre de Génétique Médicale + toxocologie N.V. Chemiphar te Brugge IML Université de Liège DNA Labo Antwerpen Civiele bescherming DVI Enz. Rudy Maes - Homicides
Conclusie Voorrang aan veiligheid en zorgen toedienen aan de slachtoffers. Indien mogelijk sporenbeveiligend optreden Memoriseren – beschrijven van uitgevoerde handelingen Gebruikt materiaal verwijderen Communicatie
Rudy Maes - Homicides
Dank U voor uw aandacht
17
Nuttige telefoonnummers
Crimes zone 5344: 02/249.24.55 Fax : 02/249.24.99 E Mail :
[email protected] Rudy Maes - Homicides
18