No title

www.niza.nl/medianews

Nieuwsbrief van NiZA’s Media Programma Editie: MediaNews 10 - Juli 2003

Inhoudsopgave 1 2 3

4

5 6

Zanzibar International Film Festival .......................................................................2 Langzame bevrijding Angolese media ....................................................................4 door Bram Posthumus......................................................................................4 View – een ongebruikelijk tijdschrift......................................................................7 Internationale studenten bevechten de stilte rondom Afrika ....................................7 door A' Eysha Kassiem....................................................................................7 NiZA zou een video moeten maken........................................................................9 Creatieve capaciteitsversterking.............................................................................9 door Jeanette Minnie .......................................................................................9 Community radio, de kracht en het gevaar............................................................11 door Klaartje Jaspers .....................................................................................11 Zapiro: demonising Mugabe.................................................................................14

1

NiZA MediaNews 10 - juli 2003

1 Zanzibar International Film Festival De wereld voor de bezoekers, het eiland voor het volk Door Klaartje Jaspers Zoals elk jaar staat Zanzibar vanaf 28 juni twee weken in het teken van het Zanzibar International Film Festival (ZIFF). Het festival stelt zich ten doel de sociale en economische groei in de regio middels culturele produkties te bevorderen. Daarnaast wil het de Dhow-cultuur promoten. In hoeverre slaagt het hierin? Het festival van de Dhow-landen, zoals ZIFF toepasselijker bekend staat, doopt de hoofdstad Stonetown sinds 1997 jaarlijks twee juliweken lang om tot een cultureel festijn vol dans, film, documentaires, muziek en theater. Een kleurrijk spektakel voor de bezoekers en een welkom verzet voor de bewoners, die behalve van het feestgedruis profiteren van de extra inkomsten die de vele gasten met zich mee brengen. extra inkomsten www.ziff.or.tz In het park verkopen jongens sap dat ze uit suikerriet, limoen en gember persen. Een Amerikaanse hotelgast twijfelt over de aanschaf van een stuk kreeft. Op de kade verzamelt een groepje jongeren zich bij de tafels waar een gerimpelde man de zoete gekruide Zanzibari thee schenkt. Promoten van de Dhow-cultuur Ongewild belichamen de verkopers indirect het tweede doel van de organisatie: het promoten van de Dhow-cultuur. Het eigenzinnige, multiculturele Zanzibar geldt daarbij als lichtend voorbeeld. De Dhow, het eenzeilige vissersbootje waarmee de Arabieren de Afrikaanse kusten tooiden, staat volgens ZIFF symbool voor culturele diversiteit, samenwerking en individuele integriteit. Het festival wil een bakermat van begrip tussen de volkeren zijn. Culturele uitwisseling Wie een blik op het programma werpt, treft een brede selectie aan Afrikaanse, Aziatische en Arabische produkties. In de paleistuinen springt een groep Masaï -krijgers, in het Huis der Wonderen vertelt een witte Zuid-Afrikaanse een Deense filmer hoe zij afscheid neemt van de Apartheid; een Palestijnse band maakt de Mambo club van het oude Amfitheater van het oude Fort onveilig. Op het grasveld voor het podium verzamelt zich een bonte menigte; gedistingeerde tulbanden, ruwe autobandslippers, glimmende decolletés en topzware rastamutsen lijken de ingrediënten van een onuitgeroepen competitie. Heupen schudden, handen klappen, stemmen verheffen zich. Kijkend naar dit publiek, lijkt de culturele uitwisseling geslaagd. Geen geld voor vertaling Het knelpunt van die uitwisseling ligt vooral op lokaal niveau: de eilandbewoners die de Aziatische en Afro-Europese films niet begrijpen. Afgezien van enkele Arabisch gesproken werken, zijn nagenoeg alle produkties in het Engels. Gesproken danwel ondertiteld. Niet te volgen voor iemand die geen Engels spreekt of lezen kan. Zeker als

2


onderwerp of vorm hem onbekend zijn. Onbegrip Als een priester een jong mooi meisje verkracht dat op de vlucht voor de dood haar heil in zijn kerk heeft gezocht (100 Days, Nick Hughes - UK 2001), roert een groep jonge mannen op de achterste banken van het filmtheater zich. Ze moedigen de priester aan. 'Ze begrijpen het niet', verzucht een Zanzibari, 'ze zijn dronken en verstaan de teksten niet'. Hij schaamt zich voor zijn eilandgenoten. Wat doorgaans als een vroom Islamitisch paradijs doorgaat, komt nu als een oord vol ongemanierde dronkaards te boek te staan. Het in het kiSwahili vertalen van een film als 100 Days – het verhaal van een liefdesgeschiedenis tijdens de genocide in Rwanda – is simpelweg te duur. Publiekstrekker of niet. Lokale bevolking Toch moet ook de lokale plattelandsbevolking de kans krijgen de culturele diversiteit van de Dhow-regio te proeven, vinden de organisatoren van het festival. Van de televisie zal ze die kans niet krijgen; Afrikaanse netwerken kiezen liever Westerse kaskrakers dan onzekere lokale initiatieven. De filmmakers zien het krappe budget van hun vaderlandse omroepen in de zakken van grote Amerikaanse soap-producenten verdwijnen. Educatie Het festival stelt zich daarom ten taak de lokale bevolking zelf een programma voor te zetten. Maar in plaats van de internationale produkties toegankelijker te maken door ze voldoende te introduceren, zoekt het festival haar toevlucht in een traditioneler concept: educatie. Veelal middels werken van lokale makelij. Muziek, poëzie, theater, discussies, modeshows, een mobiele cinema en veel sport. In speciaal ingerichte panorama's richt het festival zich op lokale vrouwen, kinderen en dorpelingen. Op het afgelegen eiland Pemba, waar nauwelijks toeristen komen, behandelt het programma een aantal verdacht bekende thema's. Vrouwengroepen, Aids, drugsmisbruik, malaria, ondervoeding, tienerzwangerschappen en de preservatie van zeevruchten. Het zendingswerk van het festival: met groet uit Stonetown.

Links: Zanzibar International Film Festival is partner van NiZA's Mediaprogramma (broadcasting unit) - www.ziff.or.tz Klaartje Jaspers werkt als journaliste in centraal en zuidelijk Afrika. Meer informatie vindt u op www.klaartjejaspers.com

3


2

Langzame bevrijding Angolese media

door Bram Posthumus

Censuur heeft een lange traditie in Angola. Ze begon onder Portugees koloniaal bestuur en is na de onafhankelijkheid in 1975 onverminderd voortgezet. Nu de burgeroorlog eindelijk voorbij is, lijkt de media iets meer ruimte te krijgen. Tijd voor NiZA om in Angola op zoek te gaan naar goede mediapartners. René Roemersma is werkzaam in Angola voor NiZA’s mediaprogramma. Hij begeleidt de activiteiten van onder meer Radio Ecclesia, een onafhankelijke radiozender in het land. Variatie in het media aanbod Luanda is de enige plaats met enige variatie in het media-aanbod. De publicist Paulo de Carvalho deed daar onderzoek naar. Er zijn acht radiostations waarvan Foto: Wilco van Erpen © drie volledig onafhankelijk, één televisiekanaal, één dagblad (de staatskrant Jornal de Angola) en zeker 8 bladen die al dan niet regelmatig verschijnen. Alternatieven voor de staatsmedia Vooral radiostations als Luanda Antena Comercial en Radio Ecclesia bieden een duidelijk alternatief voor de staatsmedia. Van de buitenlandse stations is vooral Voice of America populair, gevolgd door de BBC en de Portugese wereldomroep. De overheid is zeer terughoudend in het vrijgeven van radiofrequenties. Controle over meningsvorming Roemersma is daar niet verwonderd over. 'Radio komt overal. De meeste mensen in de steden kunnen FM krijgen en dan heb je nog oude kortegolfontvangers op het platteland.' Controle over radio-uitzendingen betekent in Angola controle over meningsvorming. Radio Ecclesia In deze omgeving opereert Radio Ecclesia. Het station had ooit een nationaal netwerk maar bij de Angolese onafhankelijkheid in 1975 werd het pro-Portugese station geconfisqueerd en genationaliseerd. Een kwart eeuw later is Radio Ecclesia weer in de lucht: de enige betrouwbare binnenlandse radio-nieuwsbron, zij het alleen in Luanda. Het station wil een rol spelen in de aanloop naar de verkiezingen die in 2004 of 2005 moeten plaatsvinden. Om dat te realiseren wil het weer nationaal gaan uitzenden. De infrastructuur ligt er voor een deel nog; nu de programma’s nog. Het station heeft te kampen met hindernissen die technisch van uiterlijk zijn, maar politiek van karakter. Vertragingstactieken Zes Angolese steden hebben FM stations. Maar...die draaien niet. 'De Angolese regering 4


is briljant in vertragingstactieken.', vertelt Roemersma, 'De regering zegt dat ieder lokaal station een zendvergunning moet aanvragen bij de plaatselijke autoriteiten. Op sommige plaatsen levert dat niet zoveel problemen op maar bijvoorbeeld in Huambo (centraal Angola, tweede stad van het land, BP) zit een gouverneur die daar ab-so-luut niets van wil weten.' Bovendien loopt er een technische procedure bij de nationale instelling die zowel de telecommunicatie als de radiofrequenties beheert. Radio Ecclesia legde die weg al eens af, maar moet nog een keer. Het station is het wachten moe: in augustus begint het in enkele steden uit te zenden, vergunning of geen vergunning. Cross-progamme aanpak Het is de bedoeling dat NiZA's mediaprogramma in Angola verbonden wordt met de twee andere hoofdprogramma’s van NiZA: mensenrechten en economie. Roemersma ziet mogelijkheden. 'De meeste maatschappelijke organisaties hebben geen echte mediastrategie. Daarom willen we uitwisselingen bevorderen tussen journalisten en activisten.' Publish What You Pay NiZA is daarnaast betrokken bij campagnes als Publish What You Pay. Deze campagne wil oliemaatschappijen ertoe brengen openbaar te maken hoeveel ze aan de Angolese regering betalen om contracten binnen te slepen. Deze zogenaamde 'handtekeningenbonussen' zijn niet openbaar. Niemand weet hoeveel geld op de geheime bankrekeningen van de Angolese elites staat. Drie- tot vierhonderd miljoen dollar, wordt geschat. Het onderwerp ligt bij de MPLA uitermate gevoelig en media moeten grote behoedzaamheid en diplomatie betrachten. Journalisten worden lastiggevallen Onafhankelijke journalisten als William Tonet (Folha 8), Rafael Marques en Mario Paiva worden regelmatig lastig gevallen door de politie. Datzelfde geldt voor buitenlandse correspondenten. Minstens vier journalisten zijn in de laatste tien jaar vermoord. Eerder dit jaar werd Ecclesia door de minister van Informatie de Vaal Neto nog beschuldigd van 'antenne-terrorisme', omdat ze een Open Microfoon in een Luandese volksbuurt hadden opgesteld, waarbij gewone mensen hun opinie gaven over de toestand in het land. Ongehoord! Plannen Roemersma meldt de nieuwste plannen: 'We gaan met mobiele internetfaciliteiten het land in om meer mensen "online" te brengen. We gaan het internet ook gebruiken om Radio Ecclesia in verbinding te brengen met die enorme Angolese gemeenschap buiten Angola. En we hebben een uitgewerkt plan om kinderen hun ideeën over de toekomst te laten vertellen.' Bij dat alles staat één vraag centraal, even simpel als indringend: in wat voor een Angola wil je wonen? Links Radio Ecclessia - www.radioecclessia.org Publish What You Pay - www.publishwhatyoupay.org

5


Radio Ecclesia is partner van NiZA's Mediaprogramma (broadcastingunit). Bram Posthumus is freelance journalist in en over West en Zuidelijk Afrika.

6


3

View – een ongebruikelijk tijdschrift

Internationale studenten bevechten de stilte rondom Afrika

door A' Eysha Kassiem

Het oogt nauwelijks als het gebruikelijke tijdschrift. In plaats van het gezicht dat je gebruikelijk vanaf de cover aanstaart, zie je twee modellen met gesloten ogen. Zij staan symbool voor de lezer die slechts een gebrekkige kennis heeft over het continent en de zaken die zich daar tegenwoordig afspelen. View, het nieuwe inflight-tijdschrift dat door een internationale groep journalistiek studenten gemaakt werd, wil een beter begrip van Afrika genereren. Het geeft de lezer, luchtreizigers naar Afrika, een kans zijn of haar visie te ontwikkelen op een continent waar zo velen nog niet aan toe zijn. Een project met een doel Het tijdschrift is de vrucht van een 'cultureel laboratorium': een journalistiek uitwisselingsproject in Nederland (Fontys Hogeschool Journalistiek - Tilburg), dat ten doel heeft het View - an insight into Africa onderlinge begrip tussen verschillende culturen te bevorderen. Dit jaar was een groep van veertig studenten betrokken bij het project. De helft was afkomstig van instellingen in Frankrijk, Slowakije, Groot-Brittannië, Ierland en ZuidAfrika. Na drie maanden theorie en praktijkstudie is het project in juni jongstleden afgesloten. Zwartgallige beelden van Afrika Toen het uitwisselingsproject in 1997 van start ging richtte het zich op Europa en de Europese Unie. Drie jaar later werd het accent verlegd naar Afrika. 'Afrika wordt vaak veronachtzaamd,' verklaart Richard Ton, de coördinator van het project. 'De notie heerst dat Afrika alleen maar rampen en ziekten brengt en het continent nog in duisternis is gehuld.' De deelnemende studenten worden geacht, zegt Ton, de rond Afrika heersende 'samenzwering van het zwijgen' te bevragen. Zij moeten zich de vraag stellen waarom Afrika alleen maar nieuws is als er maar genoeg doden vallen. Zes weken intensieve training en onderzoek View was het resultaat van zes weken intensieve studie en onderzoek naar Afrikaanse kwesties. Tijdens die zes weken was er van alles gebeurd: studenten bezochten tentoonstellingen, deden rollenspelen, werkten met videomateriaal en gastsprekers maakten hun opwachting. Schrijven over een plek waar je nooit geweest bent Toch bleef het moeilijk, vindt tweedejaars student Kevin Sewell, om stukken te schrijven over een plek waar je nog nooit geweest bent. Als Europeaan had hij het

7


gevoel de verhalen geen recht te kunnen doen. Derdejaars student Koen Guiking, de hoofdredacteur van het blad, valt hem bij. Europese studenten die niets van Afrika wisten schreven stukken die voor henzelf misschien vol nieuwe gezichtspunten zaten, maar vaak gebaseerd waren op tweedehands ideeën die allang waren verkend. Kennis en vindingrijkheid Guiking gelooft dat het project de studenten leerde vindingrijker te zijn. Het droeg bij aan hun kennis over wat er speelt in het Afrika van vandaag. Daarmee kunnen ze de toekomstige ontwikkelingen in Afrika beter plaatsen. Leren omgaan met cultuurverschillen Co-hoofdredacteur Megan Kakora, een Zuid-Afrikaanse tweedejaars student, zei: 'Veel ervan ging ook over het leren omgaan met cultuurverschillen.' De meeste studenten waren het met haar eens. Ze meenden dat de verscheidenheid aan deelnemers in de groep het belangrijkste van het project was. Volgens hen zijn de internationale contacten die ze daaraan overhouden van onschatbare betekenis. Vooroordelen over Afrika doorbreken Ton zegt dat de manier waarop de studenten bepaalde zaken bekeken en begrepen na het project anders was dan daarvoor. Het toont een ontwikkeling in het denken en het afbreken van voordelen over Afrika. Begrijp je eigen cultuur Buitenlandse studenten hebben volgens Ton de kans gekregen om hun eigen land eens van buitenaf te bezien. Ze krijgen een betere kijk op de regio en keren naar huis terug met een andere blik. 'Door bredere culturen te vergelijken, zijn studenten beter in staat naar hun eigen cultuur te kijken en deze iets beter te begrijpen', concludeerde hij.

Op verzoek van NiZA partner Peninsula Technikon (Kaapstad) heeft NiZA bijgedragen aan de kosten van deelname van enkele Zuid-Afrikaanse studenten. Dit uitwisselingsprogramma vindt jaarlijks plaats op de Fontys Hogeschool Journalistiek – Tilburg: www. fontys.nl A’Eysha Kassiem, een Zuid-Afrikaanse studente journalistiek, was een van de deelnemende studenten aan het project.

8


4

NiZA zou een video moeten maken

Creatieve capaciteitsversterking door Jeanette Minnie

NiZA zou een video moeten maken van de volgende workshop over capaciteitsversterking en capaciteitsbepaling in zuidelijk Afrika. Dat is de enige manier om vast te leggen op welke verbazingwekkende manier daar elke ochtend verslag wordt gedaan van het geleerde van de vorige dag. Iedere dag krijgen drie of meer deelnemers de taak de volgende ochtend een creatief verslag te presenteren. Er heerst daarbij een strikt verbod op het alleen maar samenvatten van de inhoud! Zakelijk samenvatten strikt verboden Deelnemers aan de workshop Zodoende werden wij in Kaapstad vijf dagen vergast op live geï mproviseerde toneelvoorstellingen. Een internationale televisienieuwsrubriek Deelnemers aan de workshop - inclusief presentator, panel-leden en een correspondent uit een ander land. Een ouderwetse schoolmeester die zijn pupillen onderwerpt aan een toets begrijpend lezen. Een groepsvoorstelling waarin verschillende deelnemers een bezielde dramatische tekst vol traditionele Afrikaanse zegswijzen lazen. Tijdens de intensieve theoretische presentaties pepten enkele deelnemers iedereen op door een Afrikaans lied aan te heffen. De anderen zorgden daarbij voor handgeklap en dans. Uiteindelijk hiefen zelfs de Nederlandse deelnemers een traditioneel gezang aan waarin zij hun grote liefde voor Amsterdam bezongen. Origine van het creatieve verslag De vijfdaagse Capacity Assessment Workshop die in april werd gehouden in het ZuidAfrikaanse Kaapstad was een vervolg op een Capacity Enhancement Workshop vorig jaar in Windhoek in Namibië. De traditie van het creatieve verslag vindt haar oorsprong in die Windhoekse workshop. Het idee stamt van de Zimbabwaanse African Community Publishing Development Trust, die gebruik maakt van creatieve technieken voor groepsleren die ze binnen de eigen organisatie met ondersteuning vanuit Afrikaanse plattelandsgemeenschappen ontwikkelde. En van Bush Radio, het station dat prat gaat op zijn creatieve wijze van programmeren. Cursus op aanvraag De workshop in Kaapstad was een uitmuntend voorbeeld van samenwerking tussen Noord en Zuid. De inleidende workshop in Namibië ging over de principes die ten grondslag liggen aan capaciteitsversterking. Hierna verzochten de Afrikaanse deelnemers NiZA een inhoudelijke cursus te verzorgen over methoden en technieken voor het bepalen van de capaciteit binnen dienstverlenende NGO's. Fons van der Velden uit Nederland en Bangani Ngeleza uit Zuid-Afrika leidden beide cursussen, met het specifieke doel om NGO's beter in staat te stellen zelf te taxeren wat hun behoeften op 9


het gebied van capaciteitsversterking zijn. Programmafinanciering op de middellange termijn NiZA zal op verzoek van zijn media-partners in zuidelijk Afrika snel een begin maken met het beschikbaar maken van programmafinanciering op de middellange termijn, in plaats van zich te beperken tot projectfinanciering op de korte termijn. De workshop in Kaapstad moet de Afrikaanse partners daarom bijstaan in hun streven goed doortimmerde middellange-termijnprogramma’s te ontwerpen. Deelnemers NiZA zag de workshop als een belangrijke gelegenheid om zelf het nodige bij te leren, en past het geleerde inmiddels toe in het eigen werk. Het Mediaprogramma stuurde het grootste deel van zijn fulltime-medewerkers en een van zijn dienstverlenende consultants uit het SADC-gebied naar de workshop. Daar werden zij vergezeld door leidinggevende vertegenwoordigers van twaalf van de veertig partners in het Mediaprogramma. Een paar van hen zijn deskundig op hun eigen deelterrein van capaciteitsversterking. Organisatie analyse De deelnemers werden onderworpen aan een stevig dieet, opgebouwd uit ingrediënten als het vaststellen van organisatiekenmerken, het doorlichten van organisaties en hun prestaties, doelstelling en visie en het integreren van waarden, strategie, organisatiestructuur, programma’s en interne verhoudingen binnen een organisatie. Excursies Er waren ook een paar excursies. Bij Simonstown bezichtigden we de beroemde kolonie pinguins die zich blijmoedig tussen de mensen hebben genesteld op een druk bezocht beschermd stuk strand. Een andere uitstap bracht ons naar het zuidelijkste puntje van het Afrikaanse continent, waar de warme Indische Oceaan en de koude Atlantische Oceaan elkaar op dramatische wijze ontmoeten. Op een van de fraaie wijnboerderijen van de Westkaap werd een romantisch diner genoten. Ook Robbeneiland, waar Nelson Mandela en andere helden uit de Zuid-Afrikaanse vrijheidsstrijd gevangen zaten, bewandelden we. Na al deze esthetische, intellectuele en geestelijke weelde zeg ik het nog maar een keer: NiZA zou een video moeten maken van zijn volgende workshop over capaciteitsversterking en capaciteitsbepaling in zuidelijk Afrika. Links verslag Capacity Assessment Workshop - september 2002: www.niza.nl/[email protected]&password=9999&groups= NIZA&act_id=429&&lang=nl&lang_help=nl&nav=n2a&purge=all Jeanette Minnie adviseert NiZA op het gebied van vrijheid van meningsuiting. Zij was directeur van het Media Institute of Southern Africa (MISA) en van het Freedom of Expression Institute (FXI), Zuid-Afrika.

10


5 Community radio, de kracht en het gevaar

door Klaartje Jaspers

'Het Rwandese radiostation Mille Collines heeft 800.000 doden op haar naam staan'. Jonathan Marks, creative director bij de Wereldomroep, tijdens een debat over community radio. Het kan een gevaarlijke medium zijn, daarover zijn de deelnemers het eens. Hoe hou je een station dat de stemmen van haar luisteraars wil laten horen, vrij van hatespeech? Wetgeving Faiza Abrahams-Smith, directeur van het Zuid-Afrikaanse National Community Radio Forum (NCRF), gelooft in de wetgeving. Hoewel ze in haar land bitter weinig implementatie van hun fantastische grondwet ziet, biedt die een kader waaraan omstreden gedrag getoetst kan worden. Een oplettende luisteraar kan een radiostation voor de rechter dagen. Laatst nog. Discriminatie versus vrijheid van geloofsbeoefening Een islamitisch station weigerde vrouwen zendtijd te geven. Een jonge luisteraar kwam hiertegen in protest. Zij kaartte de zaak aan bij de onafhankelijke omroep autoriteit, die een afdeling voor genderzaken heeft. De afdeling stelde dat Radio Islam onjuist handelde. Daar bleef het niet bij: het radiostation beriep zich op haar grondwettelijke vrijheid van geloofsbeoefening en klaagde op haar buurt de genderafdeling aan. Het was kantje boord, maar uiteindelijk moesten vrouwenstemmen op de radio toegelaten worden. Bewust van je rechten Dergelijke situaties doen zich alleen voor waar mensen zich bewust zijn van hun rechten en zich hierop durven beroepen. Community radio moet er aan bijdragen dat deze groep steeds groter wordt. Budgetsverspilling 'Langs de snelweg in Zuid-Afrika staat een billboard', vertelt Abrahams-Smith, 'met dat billboard worden mensen erop geattendeerd dat ze beroep kunnen doen op een bepaalde uitkering. Het hele budget gaat aan dat billboard op. Maar de mensen die op die snelweg rijden, hebben die uitkering helemaal niet nodig! Degenen voor wie die bestemd is, zullen dat bord nooit zien.' Identificatie Voor die mensen is community radio bedoeld: de uitzendingen worden het in de eigen taal gesproken en snijden onderwerpen aan die betrekking op de luisteraars hebben. Informatie en identificatie. Essentieel in een verdeelde samenleving als in Zuid-Afrika.

11


Blauwogige blondines met geaffecteerde Britse accenten 'Voor het afschaffen van de Apartheid werden de officiële uitzendingen altijd gedaan door blauwogige blondines met geaffecteerde Britse accenten', vertelt de directeur, 'Er waren twee talen: Afrikaans en Engels. Voor mensen van een andere afkomst was de radio een soort mysterieus concept. Ze werden gemarginaliseerd. Nu betrekken we hen bij de radio. We leren ze hun eigen programma's te maken. In hun eigen taal, met hun eigen onderwerpen. Het geeft ze niet alleen een stem, het maakt ze ook zelfverzekerd.' Slaven als terroristen Peggy Burke van Radio Mart, een Amsterdams diasporastation voor Antiliaanse en Surinaamse Nederlanders in Nederland, stemt in. 'Vroeger op school leerden wij dat slaven die wegliepen een soort terroristen waren, maar het waren onze helden! We leerden de geschiedenis altijd vanuit een wit perspectief, nu hebben we de gelegenheid onze eigen visie te vertolken.' Segregatie Gespreksleider Habtom Yohannes, redacteur bij Radio 1, protesteert. Leidt die specifieke gerichtheid niet tot segregatie? 'Als je leeft in een land waar de doorsnee media zich niet bezighouden met zaken die voor jou belangrijk zijn, moet je zelf een medium creëren', werpt Burke tegen, 'Wij richten ons op Surinamers en Antilianen in Nederland - we hebben het over hun leven hier, niet daar. We proberen juist te stimuleren dat mensen zich op hun leven in Nederland richten.' Psychologisch effect Er gaan dingen fout, maar op zich hoeft een bezinning op de eigen afkomst toch geen bedreiging voor de ander te betekenen? Wereldomroepdirecteur Marks is voorzichtig. Hij werkt met andere landen dan Nederland of Zuid-Afrika. Het ging mis in Rwanda, het ging mis in Indonesië. Radio kan een sterk psychologisch effect op de luisteraars hebben. Een machtig middel, gevaarlijk in verkeerde handen. Politiek klimaat Zijn bedrijf zet co-producties op met radiostations in Afrika om haar kennis te verspreiden. Maar waar geen politiek gunstig klimaat heerst, waagt de wereldomroep zich niet. Ze zet geen nieuwe stations neer, ze werkt slechts samen met bestaande initiatieven. Als een debatsbezoeker van hem wil weten waarom Rwanda maar één radiostation heeft voor haar miljoenen mensen, moet Marks hem teleurstellen. Een onafhankelijk omroepstation oprichten onder de spiedend oog van Kigali? Dat de Rwandezen het zelf niet doen zegt waarschijnlijk al genoeg... Links NCRF - www.ncrf.org.za Radio Mart - www.radiomart.nl Wereldomroep - www.wereldomroep.nl Het debat Media en Vrijheid werd georganiseerd door NiZA, NCDO (www.ncdo.nl) in samenwerking met SAHAN wetenschappelijk adviesbureau en Balie. Het vond plaats op 10 juni 2003, in De Balie in Amsterdam. Het debat maakte deel uit van de serie

12


Shaping A New Africa www.niza.nl/shapinganewafrica dat het maatschappelijk debat over de Afrika wil stimuleren. De resultaten hiervan worden als beleidsaanbevelingen aan Nederlands nieuwe minister voor Ontwikkelingssamenwerking overlegd. Klaartje Jaspers werkt als freelance journalist vanuit centraal en zuidelijk Afrika. Meer informatie vindt u op www.klaartjejaspers.com

13


6

Zapiro: demonising Mugabe

Zapiro©, 23 July 2003

14

No title

Recommend Documents