Supported Employment modelgetrouwheid in Vlaamse arbeidsrehabilitatieprogramma’s
Knaeps J. & Van Audenhove Ch. GGZ-congres, 2012
Overzicht Inleiding Onderzoek – Onderzoeksvragen – Methode – Analyse
Resultaten – SE in Vlaanderen – Barrières
Conclusies 2
Inleiding Werken met of na (ernstige) psychische problemen is niet evident Zowel bij VDAB als bij RIZIV een groeiende groep – Aantal werkzoekenden met een arbeidshandicap: 27.400 (aug 2012) – mensen met psychische problemen = grootste groep (34%, code 5, toename van 58% in periode 99-09)
Mannen Vrouwen 3
Inleiding Evidence-based modellen: Supported Employment IPS (Individual Placement and Support) 1) 2) 3) 4) 5)
Regulier betaald werk is het centrale doel Snel en gericht naar een baan zoeken De voorkeuren van de cliënt staan centraal De trajectbegeleider maakt deel uit van het ggz-team Langdurige ondersteuning zowel aan de cliënt als aan de werkgever 6) Doorlopende, systematische inschatting van arbeidsmogelijkheden 7) Advies en ondersteuning bij uitkeringskwesties 4
Inleiding Evidentie voor SE-modellen: – Tewerkstellingspercentages tussen 50 en 70% (Bond, Drake, & Becker, 2008; Crowther et al., 2001)
Hoger inkomen en meer gewerkte uren in vergelijking met traditionele programma’s (Crowther et al., 2001; Bond et al., 2001) Door competitieve tewerkstelling: zelfwaardering, symptomen beter onder controle en een hogere levenskwaliteit (Bond et al., 2001; Bond, 2004)
– Principes van SE en IPS hebben bewezen tot succes te leiden
5
Onderzoeksvragen In welke mate worden evidence-based elementen (IPS) nu al toegepast in Vlaanderen? Welke barrières ervaren ervaren hulpverleners bij de begeleiding van mensen naar regulier werk? – Macro – Meso – Micro
6
Onderzoeksmethode Gebruikt meetinstrument: – Semi-gestructureerd interview – Toepassing SE: SE fidelity Scale – Perceptie van werkzame ingrediënten (≠ effectiviteitsonderzoek): • Open vragen naar werkzame ingrediënten en barrières op 3 niveau’s: • de persoon (gebruiker) • de interventie (programma) • de organisatie + macro (wetgeving…)
Analyse: – Scores op de SE Fidelity Scale – Kritische succesfactoren opgedeeld in drie niveaus met verwijzingen naar wetenschappelijke literatuur 7
Resultaten
Knaeps, J., DeSmet, A., & Van Audenhove Ch. (2012). The IPS Fidelity Scale as a Guideline to Implement Supported Employment. Journal of Vocational Rehabilitation, 37, 13-23.
Toepassing van evidence based principes in Vlaanderen
Score
Beschrijving
66-75
goede implementatie van SE
56-65
matige implementatie van SE
55 en minder geen IPS
Factoren op persoonsniveau Motivatie is belangrijke voorspeller ≈ Bond et al. (2008): motivatie van cliënt voorspelt gedeeltelijk de kans op tewerkstelling – Motivatie vaak heel laag door • Gevoel dat NEC toch niet meer haalbaar is • Zich nestelen in situatie van werkloosheid – Motivatie verhoogd door: • Ingaan op wensen en noden van de cliënt geeft gevoel van hoop bij de cliënten • ‘Stok achter de deur’; gevoel dat VDAB en RVA nauw samenwerken en controleren
10
Factoren op persoonsniveau Stabiliteit van psychiatrische problemen volgens hulpverleners vaak noodzakelijk voor start van stages ≈ Van Audenhove et al., (2000): wisselende psychische toestand van de cliënt vormt een hinderpaal
Veel comorbiditeit en randproblemen die begeleiding compliceren – Comorbiditeit = bescheiden voorspeller van competitief werk (Bond & Drake, 2008)
Gebrek aan arbeidsattitude en sociale vaardigheden vormen barrière, nood aan voorafgaande training – Nochtans geen evidentie voor attitude of vaardigheids-trainingen: geen impact op de tewerkstellingsgraad in NEC (Crowther et al., 2001) 11
Factoren op interventie-niveau Succesfactoren: – Vertrouwen tussen begeleider en cliënt ≈ Catty et al., (2008); Van Audenhove et al., (2000): kwaliteit van de relatie bepaalt deels het succes bij deze doelgroep
Barrières: – Zeer hoge caseload!! (tot 100 cliënten/begeleider) ≈ Boyce et al., 2008
– Nadruk op empowerment en herstel, maar vaak geen tijd voor uitwerking – Veel en ingewikkelde administratie – Weinig stageplaatsen en werkgeverscontacten, waardoor snelle plaatsing niet mogelijk is en motivatie daalt
Integratie arbeid en GGZ 12
Factoren op omgevingsniveau Barrières: – Te weinig samenwerking met en informatie, opleiding vanuit VDAB
• Behalve dan in TAZ – Werkloosheidsvallen, onlogische regels,…
• Bv.: verplicht solliciteren terwijl in arbeidszorg – Samenwerking met RVA loopt soms moeilijk – Voelbaar effect van de crisis – Veel stigma bij het brede publiek
=> Werkgevers en collega’s minder toegankelijk ≈ Cook (2006): veel vooroordelen over de doelgroep die toegang tot arbeid bemoeilijken
– Weinig naambekendheid van GTB, GOB, IBO… 13
Conclusies & aanbevelingen Evidence-based modellen: – Gezien de internationale effectiviteitsstudies zijn er geen argumenten om andere modellen dan SE en IPS te hanteren
Evidence-base in Vlaanderen: – Uit de steekproef blijkt dat slechts enkelen evidence-based principes hanteren – Vooral problemen met samenwerking, caseload, nazorg en snelheid van begeleiding
14
Conclusies & aanbevelingen Nieuw model moet aandacht schenken aan: – Evidence-based principes – Integratie met GGZ (overleg, afstemming van trajecten) – Integrale aanpak van problemen (ACT) – Focus op werkgevers – Minder hoge caseload, efficiëntere administratie – Consistente regelgeving (werkloosheidsvallen) – Continue begeleiding waar nodig, zodat focus op herstel kan gerealiseerd worden – Supported Education: veel psychische problemen ontstaan in de (laat)adolescentie
15
