2. Duurzaam aankopen Céline de Waele (adviseur MVO) BECO België
[email protected], 03/205.91.61
BECO Groep − internationaal adviesbureau voor winst in duurzaamheid − diensten op maat – onafhankelijk – innovatief – praktijkgericht
BECO België NV − 10 vaste medewerkers − 6 expertisegebieden − klanten: bedrijven, overheden, sectororganisaties
Missie en visie
− Gelijktijdig voordeel voor mens, milieu en economie − Strategische intelligentie omzetten in praktische, rendabele oplossingen − Bewust omgaan met mensen en middelen en verder durven doordenken
Winst in duurzaamheid Energie in de industrie Duurzaam bouwen −Energieprestatie gebouwen −Materialen met lage energieinhoud en lage milieuschade −Energiezuinig of passief bouwen
Duurzame productinnovatie −Ecodesign −Carbon footprint −Cradle to Cradle
Eco-efficiëntie −Procesoptimalisatie −Duurzame bedrijventerreinen −CO2-neutraliteit −Afvalpreventie en zwerfvuilbestrijding
−Energiemonitoring en benchmarking −Energieaudits / haalbaarheidsstudies −Duurzame energie (WKK, groene stroom) −Engineering en implementatie
Energie in de tertiaire sector −Energieaudits −Duurzame energie (wind/water/groene energie)
Maatschappelijk verantwoord ondernemen −Strategisch MVO-advies en stakeholdermanagement −Sensibilisering en kennisoverdracht −Duurzaamheidsverslaggeving −Duurzaam aankopen/leveren
Team BECO België
Wat is duurzaam aankopen? Het hanteren van milieu- en sociale/ethische bepalingen in alle fasen van het aankoopproces. Enerzijds criteria voor het product/de dienst, anderzijds voor de leverancier/bedrijfsvoering.
Waarom duurzaam aankopen? 1. Verantwoordelijkheid nemen voor gevolgen van eigen handelen in keten 2. Onderdeel van professionalisering van de aankoop → Duurzaam aankopen is niet altijd duurder → Duurzaam aankopen staat niet los, maar is onderdeel van het aankoopbeleid 3. Commerciële meerwaarde t.a.v. klanten
Duurzaam aankopen: twee invalshoeken 1) De (duurzame) leverancier (van een overheid of bedrijf) 2) De aankoper (bij een overheid of bedrijf)
1) Als leverancier: duurzame overheidsaankopen • Rol van de overheid: Klant / consument , kathalysator, voorbeeldrol • Doelstellingen: EU: 50 % tegen 2011 België: 50 % tegen 2011 Vlaanderen: 100 % tegen 2020 Lokale besturen: bv. Gent 100 % tegen 2020 Nederland: 100 % sinds begin 2010 (gemeenten: 75% in 2010 in 2015, provincies en waterschappen 50% in 2010, gemeenten en provincies 100% in 2015)
• Prioritaire productgroepen binnen het Vlaams actieplan duurzame overheidsopdrachten: Dienstvoertuigen Elektriciteit Onderhoudsdiensten Drukwerk Hardware Kantoormeubilair Schoonmaakdiensten Werk- en beschermkledij Kantoormateriaal Schoonmaakproducten Kantoorgebouwen Hout Voeding + Stimuleren van voorraadgebruik en hergebruik van materiaal
Vastlegging aankoopcriteria: naar het voorbeeld van Nederland? • Breed verspreid • Maar in eerste instantie: - Beperking tot (45 = minder dan 50 %) productgroepen waar op korte termijn duurzaamheidswinsten te halen zijn - Relatief minimale criteria - Facultatieve toepassing van meer-dan-minimale criteria - Focus op milieucriteria • Koppeling aan internationale normen
Conclusie: Duurzame overheidsaankopen is één van de (toekomst)trends. Boodschap: Niet wachten op de overheidscriteria voor duurzaam aankopen, maar anticipeer op duurzaamheid; proces- en productmatig!
Zelf aan de slag met duurzaam aankopen? Hoe begin je eraan? Stappenplan duurzaam aankopen
1. Inventariseren
2. Ambiëren
3. Concretiseren
Draagvlak creëren
Organiseren
4. Monitoren/ rapporteren
Stap 1: Inventariseren adhv Duurzaam Aankopen Scan Instrument ontwikkeld door BECO Nederland, reeds toegepast in tientallen steden en gemeenten. Doel is om gestructureerd in kaart te brengen: - Welke product/dienstengroepen betrokken moeten worden in het duurzaam aankoopbeleid, op basis van welke productgroepen de grootste impact hebben (naar bestedingsvolumes en (gebrek aan) duurzaamheidscriteria) - Wat er op de werkvloer leeft m.b.t. het duurzaam aankoopbeleid.
Duurzaam Aankopen Scan 3 fasen: 1. Spend analysis 2. Interviews met aankopers 3. Duurzaam aankoopvolume
1. Spend analysis • Doel: inzicht in de productcategorieën waar de (grootste) bestedingen naar toe gaan. • Hoe: - Indeling van de reeds aangekochte producten en diensten volgens de productgroepen van het Vlaamse actieplan duurzame overheidsaankopen. Additioneel worden bv. de 10 grootste andere uitgaven meegenomen. (Alternatief: indeling per leverancier). - De uitgaven aan de productengroepen verbinden.
2. Interviews met aankopers • Doel: in kaart brengen van de aankooporganisatie - Formeel: procedures, aankoopcriteria, aandacht tot dusver/bedrijfsbeleid - Informeel: kennis, houding, gedrag van aankopers ten aanzien van duurzaam aankopen
3. Duurzaam aankoopvolume Vertaling van de informatie van de aankopers in een score (0-5) die de mate waarin duurzaamheid in de aankoopprocedure vervat zit, weerspiegelt. 0: Duurzaamheideisen worden bewust of onbewust (vrijwel) nooit in overweging genomen. 1: De aankoper stelt geen expliciete duurzaamheideisen bij inkopen of aanbestedingen en vertrouwt er impliciet op dat professionele marktpartijen duurzaam zullen zijn of duurzame producten zullen leveren. 2: Duurzaamheideisen worden incidenteel en/of beperkt meegenomen, maar er is geen borging in de organisatie. Of, er zijn concrete plannen om op korte termijn een nieuwe aanbesteding te starten waarin rekening gehouden zal worden met duurzaamheid. 3: Duurzaamheideisen worden regelmatig meegenomen, maar er is geen tot weinig borging in de organisatie 4: Duurzaamheideisen worden goed meegenomen maar nog niet altijd, of een aantal eisen wordt meegenomen maar niet allemaal. 5: Duurzaamheideisen worden goed en consequent meegenomen, er is een goede borging in de organisatie. Het product wordt volledig duurzaam aangekocht en verbeteringen op dat gebied zijn lastig te realiseren. De organisatie zou zich hierop kunnen profileren.
3. Duurzaam aankoopvolume • T.o.v. het inkoopvolume wordt het percentage berekend dat aangeeft hoeveel (en in welke productgroepen) duurzaam wordt aangekocht.
1. Inventariseren
2. Ambiëren
3. Concretiseren
Draagvlak creëren
Organiseren
4. Monitoren/ rapporteren
