No title

?SASAIiSir

lUAR m

mmmi •

T

Dm.

Hofnuid

AR

HEIBIftICH

OOTTBILF en

««

TOlT

SCHUBERT

,

Uoogleeraar te München,

f

Mi

»MIT.

184S.

rfHE

NEW

PUBLIC

YORK

ÜBR^R^

28' "»o

1«

•'

'

I.

KOB9"AAD

H

N

I

ü

0

D.

YSETELLB".

DE

k

•

n.

III.

DB

Visa

JOZEF,

WINTE"GASTEir.

DB

IT.

GBSGHIEDB5IS

T*

GB8GHIEDENIS

KIJKDOMZOEKER

YAIT

RbIZEK«

MaRTUIT

YAK

HOCHWABTEIT*

TOIT

HEBE

DEIC

•

•

VI.

TU.

BB

GBSGHIBDBiriS

YAN

WBEirBE.

JaKOB

YAIT

QESCHIEDBiriS

DEIT

AjBLlIBNYaiBND.

•

•

•

V*

'

•«

•

.^

j"

•

•

•

•

*!*• •

•

J

•

N»

4

?»

J.

•

j'

.•??*•

9

»

•

* •

•

•••*

Ü

.

•

•

•

t* •*

«»

totoWWW

V

w

«

*

»www

* «•

"

w"

^

•

••

"

*•

•?

*.

w ^

«•*"Wh ^w w

^ ^ w

w

w

w

*

«

w

w

w

« w

w

w w

w

w

w

V

w

^ ,

-

•

*"

w

to

,

"^ W

«

'., *"«

w

I

w

w

w

w

"

w

w

w

W

w

w

«

"o6iiraad

\lp

een*

zieh

over

kar

heuvel het

schaduw

laodhuis,

dat

Btond

beroemder

en

Pargs

bg

de

uit

daartoe

beer

ouden

bem

onlhaalde

de

den

des

bezoekende

en

ouden

den was

ridder

destgds

delgenden oorlog, »

waar

men

gasten kwamen;

misschien ,

geene zoo

hem

met

verstandig ge« kant

ieder*, die

eem'ge

üren

onderboud

tot

huis

te

zgne

het

ook

kwam

die zonder

des

min

bezoek

in

vordere

iiog

ten

de

,

gevolge

en

teilen ver-

winters

noodiging

geheele nabuur-

dragelgke herberg, voortreffelgk

langen

vreemde

van

,

want

het

herberg

vrge zoo

zgn

voor

,

en

den

van

g6lgk hg wenschte,

dagelgksch

aan

anderen

eren

weSr

hg

antbrak

Daarom zomers

reizigers

als ,

in

lateren

zgn

nitndodiging

maar

stof

zulks

slechts

maar

^gnen

ook

Koenraad

beer

kon.

schap

reiziger

,

van

rgke

eene

in ,

van

men

yerteller^

hg

gaarne

deze

gaf hg

zoo

huis

eigenaar

den

doen

want

het

werd

te

oneigenlgk toekwam«

hoe

gasten

ofschoon

zulk

dat

Wllgk,

allezins

was

blaadje

beter

ouden

zgn

zeer

mögen

En

deftig

een

lands

;

verteHen

te

noodiged.

te

,

Tervolg

des

,

kwam,

was

als

zelf

,

gast

eene

slechts

had

honderd

anderhalf

Koenraad

plagt,

onderhielden

sprek

bg

ridder

naam

nooit

rgkelgk

zgne

voIk

kerherg genoemd men

Nec-^

den

zijdeTan

een

waaf

koninklijke paleizen

de

het

Bg

i daar

walnootenboomen

dan

Koenraad

bgna leefltijd

de

naar

omstreeks

oude

jongere jaren ook

zgne

ilgns en

was,

deze

ridder

het Odenwald

van

toenmalige reizigersin

vrtje

hem

ofschoon

tgd

de

noemde

bewoner

want

der

London.

te

en

eenvoudig

hg

kant

dal des

breede

de

in

jaren

dat

den

aan

Yerteller.

wgd uitzigtopent, lag voor

een

en

de

nog

van

laat

den staan

ver«

zulk

daarenbovea 1

niet

Toor

onthaal

onthaald

de

wensch

wien

van

hoorde

zelf

men

zien

te

Toorzeker

reeds

alleen

oude

beer

; de

werd

geyonden

.die

Teel

ontbrak

cn

ecbter

ook

beboorde

bad

bem;

als we^r

by

ridder

als

bg

de

tot

en

,

ärmste

was

reis

grootsie tweede

een

ook

men

der

eeii

dat

bgzondere

eene

bezwaarlgk

was

der

een

om

£n

daarom

wijl er

veel

zoo

of

reeds

lands

hadde

zonderlinge dingen

kennen.

omweg

,

,

ZOO

eenen

des

merkwaardigbeden

leeren

te

en

,

huis

derwaarts,

vele

zoo

het

nie!

jaist

al

aanlokkend

,

Koenraady

waard

ook

vriendelgk

toch

Toerde

dien

getroond

wien

en

schoone,

het

näar

werd,

tevens

rgkst begaafde uit

mannen

om-

zgne

streken. is

Het

den

zgo»

bg

de

reed

velden wie

;

eetzaal

vlugge

scbreden

die

bg

dag

hg

bet

*

docb

werden;

naauwelgks

te

dat

is

ridder

Want

of

ten

werd, luk

bem

dat

tgde

b6t

bg ntog

bad

als

ZOO

de

eerste

geen men

ongeluk drie

moeten

brengen

in

ook

bij

zgne

Hij bad

boogste

der

met

bet

dat ,

jaren de

in

zoo

zgne.

aan

zgne

gedaan«

de

zestig, doch

bij eensklaps blind oud.

vader

Tot

dit

den

van

onge* ridder

,

bg

,

diep

trof

vertelde

welke ,

verduren wilde.

de

dat ,

kracht

volle

aanlciding gegeven

opvoedingswgze

regt onder

denken

wordt.

,

zelf

te

tbans

wras

,

was

aan

er

,

Koenraad

iminers

,

alles verzacbtende

gewennende

veel

belderen

seheen

blinde

daarbij ook

tgd had

de

waar,

donker^

den

sebijn van

de

bemerken met

zijne vroegste

welgevormde

zgn

bij zelf,

ligcbamelg£egoedcren geteld Wel

met

rondloopen

tuin

hij sedert

dat

iriinsten/

dat

de

in

bem

of

den

in

,

zintuig miste,

een

beneden ,

,

den

geen

ont"-

scbimmel

zgn'

binnentredcn

raden was»

boe

zag,

landerijenen

deflig op

slotplein en

stokblind

oogen

eveneens

maal

eerste

zgner

zoo

,

gasten

moegelgk zoo

gfiwaar

bezoek

een

zgne op

kon

kleurige

de

eerwaardig vriendelijkenman

»

kindsebbeid

van

onderrigt te

naauwkeurig

TOor

terugkeerende

den

groote

zag

Koenraad

jagt of

,

gonoene

vooraf

,

beer

van

zonder

wie

waar

n^melgk

die ,

krggszuchtige

kindsebbeid

zgne beide de

de

zonen

gewoonte,

zelf iu

om

ruwe

had

toepassing de

knaap-

jes, alt de

op

gevloerde

al den

regen

kennis

vader

dat

king gehad hg

toen

dat

de

hem

die

nooit

zelven,

de

Want

kwaadaardige

sehoon

dit

den

Tan

de

zijn

Tader

niet

ZOO

»kennismaking hem

bekomen

toen

het

konde

hem

eeti

wedr

wilde

aänKep

en

licht

duistere

bleven; wedr

in

in

}aten

Tragende, geen

is

die de

dag

de

haa

önlgdige toediening juist

,"

kleine, in

toen

de

o?eral

toch

al in

kind

geheel hem

men

.en

stoelen

rondtastende zulk

na

bragt

kamer

tegen

,

f

Terlamming

der

plptsclglcen

zoo

en

Terhit

zeer

zitteode

het

oorzaak

haalde

men

zeke»

Op

nederstroomenden

digt bij

zgnej handjes

waarom

Koenraad

,

rondloopen

met

en

ToorU

dnisteiren

een

opstak?

nacht zgn

huis

waartoe

uitborst

den

teeder

de

ging.

dra

aan

dat

zeker

slag

eenen

broeder.

en

de

na

gezigtszenuwen trof,

tafek

Be

zij

,

,

in

ridder

aan

deze

nu

nacht

naakt

dat

zg

het

Toor

,

het

sloeg

of-

genoten,

onwe^r"

en

onwe^r

zwaar

bliksem

boom

onweder

het

de

Koenraad

hem

was

het,

geweest zgne

en

waschbad

ouden

een

een

niaik

trofilen.

zijn' Tader

knaapje geheel

ligcfaaam, hetzg in

weSr

er

gegCTen

prgs het

als

Torön^

een

beschermen

storm

met

^

ziektc

als

onzen

die

noodzaken,

wildQ

,

ook

regen Tan

Tan

kunnen

kogels,

te

heerschende

gezondheid

en

had

niet

Tgandelgke

goed

dag

Tader

kraeht

ilUwer-

,

dertigjarigdHoorlog doodelgk

Doch

ren

stalen'

biroeder

kort

die

bereed

Tlug

bad

zoön,

negentig jaren

zgno

land

het

in

kon.

goede

eene

in

nog

zoo

oudere

borst

zgne der

indringen

paard de

oudsten

zgnen

le

onwe^

en

ituiter worden

tig grijsaard,

destgds

zgn

,

geigke

eene

was

krach

jsiierf, een

Teertigjaren» en

had

Tader

storm

onwe6r

en

,

wegrnkte

Tan

storm

aan

bg

als

even

hg plagt

want ,

wakker

een

,

bmi^

Mraar,K^'aao

zetten,

te

vroegtijdigmet

niet

had

gewenneii

pleiu

blootgesteld waren

,

gemaakt

den

ook

hij

,

hat

van

wind

naakt

uitborst^ geheel

onwe^r

straat

en

da^t

zeggen

Bg

beiig

eeti

er

de

oTer

Trolgk

hart

geworden.

oogen

toI Immers

het

Tan

leTenslust het

kind

was

knaapje

was

het kon 1^

geechter

reeds '

\

maanden

iteudge huis

Igk als

eyen

wanneer

kind

zieh

stiel het

in de

zonder

zieh

daar

van

.daaraan.

Ook

het

op

siechts

eir

dat

anders

plaats

zette

,

andere

plein

,

dan ,

Toorwerp eene

op

rondloopen

stooten

te

een

het vader-

rao

,

toevallig ,

kamer

ouderdom

gelgken

Tan

had

plaats

yaste

ongeval en

bediende

een

sgne

xgn

vlug

soo

ziead

een

na

dentuin,

in

en

,

ja

,

(

de

op door

het

dat

ylakte

geheele

hg dikwgls of

brengen

met

hem

niet bemerkt

die

zelyen den

aan

den

woonte

aan,

ook

zou

Koenraad

armen

in de

wens

dat

"kind,

den

Tan

was,

wat

andere

lust

Ted

leermeester

Tatte

sedert

tegeo» zgne

en

de

in

kindcren

,*

die

hart

zgn uit

of

deze

op

wgze

schoolboek in

het

den

Er

dan

meer

hg

die

yallend

tot

het

gebied

Tan

het

sterren,

ders

Daarbij

of

yertelde, die kon oüTerdeelde

op

zgne

sem

of

bloem,

9gn

eerste

naar

yraag

de

met

dat

gezigt. Tan

dat

de

yan

prachtige kleuren dan

bij Tele

oplettendheid welken naar

zgn de

siech ts had

zicb

menig

klein

ook

yooral K

Turigste lefendigheid

hem

meer

knaap,

het

jonge

hetwelk

zintuig behoorden,

Wie

de

dan

,

Tan

de

Tan

het

was

treffend

teyens

en

inhoud

geheelen

eigen gemaakt.

oog

miste:

^was

den

spoedig

woordea

alledaag-

en

opzeggen

de

de

zon,

der

rekenen

;

bg

o

e

n~

Tatte ,

kg

maan

bloemen

andere

een

geen

de

kon

als

trou-

was

een

ook

lazen buiten

yan

juist z.ulke dingen

raad

de

hoorde

maal

twee

zieh

deelncming

,

een

de

was ,

ge*

,

bewaarde;

boeken

groote

teederheid

bezocht

knaap

iets

nog

het

vroegere

oplettendheid

en

»

was.

bgzondere

,

had

oude

de

bgzondere

bezig

die

lustbosch,

grootendeels op

eene

geene

school

zoo

ouden

sehe

dat

toegedaan zijn geweest.

gansche met

met

»

gemeten

Want

hg

hem

met

het

van

armen

daaryan

dat

gebecht, lang

blpot

yinden

te

weg

getroffenhad

zulk

met

den

boompje,

konde«

schuld

de

uren

wie

Doch

beuk

Koenraad

armen

werpen,

knaap

zwaarsten

opkbmend

immers

moest

goed

aanwijzen

,

Tader,

zoo

uitgestrekte

zgne

een

had

ongelttk , dat

den

naar

kleine

de

wist

,

geroel geleid,spoedig

hg zgn' yader

dien

heuyel

den

yan

en

en

Tlin-

onderwerpen elken

bloe—

reukzintuig hen( heenToerde,

kleur

deszelTcn, ofsohoon

men

jaren

na

der het

was

eene

hgna

als

knaap,

oplossing

weg

landen

het

gesprek

Treemde

reizen

drokken

werd,

Padua

zelf

had

zieh

die de

zgn

Tader

leidsman

trouwen

TerTolgens

de

?an

Opper-Italie

nog

eene

doorreisde.

liet

zieh door

de

zieh ,

deelen

dat

hg

ala

ook

des

het

ja

de

klei

jeugd te

Doma

had

zelfs door

af

doenlgk

jaren

of

meester

een

Milaan

kon

was

welks

nabootsen, was

bg

hoe

Teel

bouTTorde in

het

eene

Terstand had

kleine

naauwkeurige

Trg

hg weten

aan

in

het

uit die

te

; ook

Torschen,

gebouwen

;

het

,

deelen

uiterst

arbeid

welken de

bouworde

besteeg

gebouwen

dat

kon

bemerken,

am--

betast

en

opgedaan,

de

en

omtrekken

Tan

kennis

algemeen

in

•

bgzon^

meermalen

hg

toren

,

had

hunne

bekend

enkele

door

lang

uren

Toornaamste

deszelfs

Taa

andere,

hg doortrok,

dikwgls bestegen

deszelfs

zeUls

bgstraten leiden

met

was,

dan

dag

welke

de

bragt hg

hij zoo

Terhouding in

den

aan

en

steden

en

legde hij

reizen

goToel zijner banden

in. laterB

nog

de

zulks

Ter

Verona

naaawkeurig Tan

zoo

door

pidtbeatejrte

hg

alle hoofd-

eenea

Tan

ttmstrek^n

belang,

van

merkwaardigste gebouwen

maakte dere

stad

daarna

^en

Tlgtig bgwoonde

deze

Op

hem

het

dat ,

band

de

aan

zeer

nieuwsgierigheid

grootere

reizigers.In^elke

in

hg

waar

tot

onder*

moeite

met

Heitlelberg

te

last

een

erlangde

Terscheidene

nog

ziende

hg

dat

voorlezingen

Padua

Tan

sleehts

uniTersileit ,

ook

zucht

deze

Het

dat,

,

daaröTer

hg

,

gezien had*

minste

ten

bezoeken

te

Tiel

hem

dezen

ziel op

zgne

de

en

hg längs

in

hem

die

aard

den

Hetgeen

in

reeds

gesteldheid

en

naar

loTendig

het

hg

blinde

deze

zoodanig onderwerp

dien

en

,

zelfs

hij zoo

berigten

kon

?ergand

Vorschte.

op

ontstoken,

als ook

welk

»

gedaante

,

naih

als of

spreken kon, naar

steden

en

werd,

de

was«

uit

Tallend

oog

jongeling, bg allen,

naar

bewoners

gewaar

als

konden,

geven

hunnec

zeden

het

in

als

meer

nog

het

'verdw«nen

geheugen

zgn

hartstogtelgkeweetgierigheid

Treemde

Tan

uit

injonderheid

maar

weinige

duidelgke voorsielling Tan

de

kleuren

ook

reeds

dal ,

worden

blind

zgn

Termoeden

te

om

,

onderscheid Zoo

had

^edeiien

gofde

en

ieder welke

en

met

hunne kenner ridder

,

Koenraad

bad

zgn' eigen grood

op

Brj

beroemde

eene

eenw

later leefde

?

Paradies

on

het

in

gehoor

dan

dat

des

binnentreden dezelve

die.

of

veel

er

wanneer

zijvoor

hetzelye

eene

ylakte»

zijvoelde,

was;

de

nabgheid

6tok

zekeiheid als

aan,

liet

boomen

of

schaduw

de

hem

zg

zintuig des geyoels wanneer

karakter

yan

maal

in

bare

Booit

de

waarbeid.

Ook

de

reikte

en

het

en

tuinen,

hg

eyen

deze

het

velden

werklieden

te

moesten;

bg

door

betasten

nit zeer

het

hem

tot

Op

geyelde de

der

zgne

altgd

stallen

ieder zelfs

zg hert

stem

gescherpt

brengen

hg

;

en

grootte

of

yan

de

op

onderzocht het

yan

den

die

hg

ee^

getrouwe

zi} in

yoet

nabuurschap

en

,

minste dier

te

paard

door

yerzelde

maakte ,

dit

;

hg

grootere

en

ofscfaoon

dienaar

liei ,

besloot

yoetstap

reizen,

te

jagt

schoone

jaagbare yogels

de

was

dio

ten

der

door

yerlies

zgnen

wees

aan,

jagers

en

en

z^ne bossehen

afstand

en

het

hem

woonhnii^n,

en

en

paarden yertrouwd;

zgner zgne

of

geyoel

boomstammen

de

eerste

zelden

zg

In

ziende

een

de

yoor

;

het

en

zgn

mate

yergoedden.

als

gedaante

den

eigen gebied wel

huis

met

was

geloid

juist

dieren. zgn

het

zekere

gehoor

wezen

derwgze

oefening

dan

Terder,

miste

,

jongero jaren yerzelde zieh

die

,

hären

met

het

het

had

Koenraad

weiden,

boom

niet,

gaande

allee

nog

oyer

dan

kwamen»

boschwaohters

en

ook

blinde

oordeelde,

gezigt

en

goed

zoo

spraak

zintaigen in

yan

En

deze

bg

en

langdurige

genot

«

Teilen

beer

blinde

dat

geyormd,

stem

nabgheid

vallei

naauwe

eene

had.

gezien

menschen

zulke

door

gehoor

uit

zg

»

haar

afzonderlgken

,

want

kwam

»

iederen

hoog waren;

oord

een

het

door

raakte

en

door

of minder

meer

eene

al Terried

der

dezelfde

met

of

hoe

en

het

bg

verzameld

maal

de eerste

gevoel.en

Toelde

wijd

weinig menschen

of

het

toonen

hoe

zaal

anders

ziel, die

in

,

zg Toelde, of

der

meesteres

Treemde

eener

was,

der

kenvermogen

eene

Theresia

Maria

f reule

gezigts ligt, geheel

oTergegaau;

orostreeks

die

Weenen-,

in

ridder:

onze

veryaardigd had,

zelf

hg

optrekken.

taten

blinde

was

zintuig

die

modellen,

naär

naau-

I

welgk

noodig

gingen

Met

het

bg

ridder

onzen

heid

edelen als

Toelen,

hg;

gebaar,

Doch

in

man

in

meer

nog

liefelgker nog

den

heer

het

eigen het

:

Koenraad wezen,

den

met

maar

medelgdeo.

nood

behoefte

de

Reeds

kind

als

anderen

wies

op

der

armen

zuUen

Als

een

zeer

weiqig geweest

trek

yan

anderen

van

schouwd

worden,

Terhoogen

en

yan

hg

in

plaatst had en

de de

met

we^r

de

tuin

was

hg

gunstig

bgna yoor

neming

hg

zgn

zgn

het

en

yan

weer

yerried ,

was

niet

yoorwerpen

huis yoor

,

een

zgn

rüsten

te

punt

ge*

hg

omyang

hem

een

zien

zgne

moesten«

die

morgen, hem

eerste

yragen

waar-

niet, zooals

wanneer

den

,

yan

yoorwerp

hg

dat

die

wees,

toestand aan

,

schoon

een

yan

en

plaatsen

schildergen yersierd

met

geyoel zgner

dat

yan

landhuis

de

bg

om

be-

genot

goed kende,

naar

of

yreugde

zgn

geheelen

zoo

elken

en

het

welks ,

dit

was,

bereiden

yan

yoordeel

anderen

op

geheel

zetels

het

op

geweest

gefallen

meeste

bosch

troosters

streyen

te

als

eyen

,

zulke

de

in

gyerig

aanleggen

weenen

en

gasten het

zgnen

het

Bg

oyeral

anderen

konden

dat

juist ontbrak,

hem

grootste zekerheid

was

slechts

in

den

beschrgying

bg

gasten Ook*

trachtte.

uitzigtbedacht

Trg

uit

,

zgn.

nog

geyoel» dat

tairgke logeerkamers

zgne

yyaar

waarmede

zintuig, dat

te

of

6che{)te, kan

gerigt

en

Roenraad

zgn

op

9

ridder

dit deelnemend

yermaak

hoogste

het

als

bedroefden,

en

er

yerstandige helpers

teyens

en

slechts

medelgden

het

.

krachldadige

in

het

hem

met

zieh

anderen

diep,

buitengemeen

yan

niet

hem

trof

uiL

zulks

yerloonde

yan

ge-

beweging

blonk

hetwelk

geyoel,

op

kinderen

andere

yan

dat

harten

fijn

zoo

iedere

als in

aantrekkelgker

en

des

eene

waardige houding

woorden

zgne

in

en

niemand

kon

dat

kleeding, eyen

zgne

tevens,

j niste

de

zg»

\?as.

uiterlgke welvoegelgk-

Wat

wat

zulk

bij

er

inwendig geTOel

^

eenen

en

zieh

het

ontwikkeld.

wellevendheid

en

yan

dit,

dat

duchten

te

schimoi^l

oudc

xga

paden,

had

uitwendig gevoel dan

en

bekende

ongeval

geen

faoogere mate

nog

de

op

gelegenheid

eene

18

zeker

zoo

heer

de

want

was,

den

yan

het

ouden

dienaar

Hoe het

die

e?enwel

het dat

hem

immers

der

verleend

de

wereld

hoe

kon

zelf

is

wel

der

uitoefenen

toönkunst

latere

de

Igdensgezellin

Termelde

reeds

daar ,

blinde

*

aafileg

den

beneden

Ter

,

gaan,

gencugten

wat

,

betrof

te

toegankelgk en

oor

waar

,

,

anders,

liefste

en

het

door

stond

ook

ben

Tan

harte

ter

en

ten schat-

te

ongelnk

dit

zijnerhoogste

ganietingen

Hg

was.

het

En

blinden.

dierbaarste

zgner

zintuig wist

veel^meer

nog

waarde

de

ridder

blinde

het

in

was?

desniettegenstaande het

hem

hei

naar

en

beider

ontbrekende

bem

geboor misten,

dan

de

ook

het

van

plagt

,

Rgndal

gelegene gebergte

hoog

genot

hei

uitzigt naar

verscbiet

terre

in

het

of

;

zgne

toonkunste-

,

Weenen

in

nares

het

lieTelingsmelodienop jongere jaren, leeren de

blazen

toonen

uit

des

minste

ten

als

markten

en

cnkel

hegeTen

,

het

meer

was

hooren

alleen

en

dan

nog

hoorbare

sprekers is

menschen

regt

des

Ridder

Toorzeker

R

Q*e n

dezelfde,*die

gen

in den

er

slechts

Troeger

Kpenraad

ook

af

knaap

stemmen

onder

,

r

a

in

als

a

d

is

wel

was

hoofdtrekken

gekend

het

badden.

gedurende

tot

weg

als

Tan

man

zgn

eTcnwel

knaap geweest*was^

en

en

nog

wezen

zgn

Tan

grondtoon z^ner zielstemming

in

zelden

,

jongeling

diegenen

der

binnenste.

zgn thans

waar

,

Tele

zekerste

Tan

ziel

gesprek slechts

zienden

Terstand

tot

de

Tan

het

de

En

fijne diep

dan

Tan

alle anderen

en

jaar-

hooren.

het

blinde

de

door

wel

zoo

menschen

der

te wat

gelaatkunde

schen men-

,

stem

in

de

rigtin*

Terandering plaats gehad

eene lieTclingsneigingeh

zgner

welke

hg

jeugd

geweest,

gedrang

onzen

Tan

een

menschen

gOTorderde jaren

had

de

Ternam;

gekende, nogtans

kennis

de

in

,

doordringende medege?oel der

Tele

om

de

het

schepte hg

Tolksfeesten

bg

in

had

en

zgne

als

en

dikwgis in

Tan

hem

Totfr

zgner

het waldhoorn

op

,

reeds

was

midden

orgel,

Termaak

spreken,

zieh

hg

reizen

op

Het

weinige

het

op

grootcr

behoefle

te

had

jongeling

of

lief hebberg

te

anderen.

Tan

onontbeerigke

eene

klaTier

bgzondere

doch

;

slechts

hjj speelde

want

;

oog

Wg leven

konde

die

hem

dat

de

heer

Teel

en

Tallen ,

zeiden

reeds ,

cTen

zoo

zotk

»

door

dikwgis

Yrengde

als

gezegend

leed gedrukt

door

was ^

de

d

kennis

hem

in

wilde

met

storm

faad

en

kindsheid

zyne

hg

"

als

yader.

het

wat

den

in

geheel

hoe

Trouwens

anders

dan,

eerst

t?rggen

Talt

stomme

vogels

en

begint

hetzehe

Toorbg

trekt

de

midden

ademt

baren

haar

oudere

zgn

den

van

zgn'

deze

groot

hem

door

weldra

datgene

zintnig.

rgkdom

was

te

blinden

haar

in, Yoor-

ridder

opgegaan

,

Truchtbaarder uit vele

moeder

smarten

Een

,

schoon

het

hem

bg

dat

vfas

niet

daa

aan

geringe w^t

in

andere

deze

^n

behoud toen ,

manne-

niet

zag

,

gezien;

gaarne

onderhoud

hebben

vergeten

i

veelvuldig vergoede

nog

de

de

anderen en

vroeg

zoon

,

te

zoo

,

en

het

altgd vrolgke

,

scheen

zelf

adellgk geslacht

dochters

zien

ook

hg

vlugge

was,

te

deelneming

met

hg

wat

van

getrouwd

hem

o^i

eenigen

zgn

Koen-

was

werd

bekommerd

,

het

in

slag bleef,

zgne

vader

,

deze

vermaagschapt aan

den

wenschte

jongeling

ontbreken

rgker

bladeren

nieuwen

dat

in

ook De

stam

geworden

vergat

ridder

hetzel?e

levenslucht

innerlgk licht

een

,

nogtans

het

wordt

die

onzen

van

geheel

broeder

ontrukt.

edelen

achoone

men

ziel

is waar^

knaap;

een

dood

door

werd

wel

goed,

Toorheen ,

frische

de

uit

een'

van

groene

,

de

der

zgne der

versterkende

uiterlgkennacht

een

nog

Igk

lust

in

werd.

Toen raad

en

de

zinluigen.

wandelaar

de

zgne

bg

of ,

hoorbaar

bgen

.

al

,

levende

gezang

der

Ie?en

ook

was

leven

een

gaf;

geboren

met

Zoo

het

proeve

desniettemin

en

,

zonpelicht

gonzen

met

was

onze

kanten

lichtstraal

magtige

in

aard

te

regt

sch^n roept.

dat

het

en

,

deze

hetzelfde

zon

bij manescbgn

op

het

alle

van

,

welke

nacht

wanneer

moege«

met

en

det

opgang

het

des

bekonien

zijne rotsen

morgen

werkt

brengen

gehardmakende

den

den

van

zga

wgze

beter

fader

,

met

Toorgaanden

schemering

eerste

hem

roorheende

blijfthg

wijkn

onweär

innerlgk

was

zg

woud

Het

bewoners

ge?ederde

en ,

dan

inwendige regendoop, zgnen

het

met

welke

in

ligchamelgke

op

man

Igken Iijdens gemaakt

Tau

onwedr''

van

met

verre

nabgheid woonde,

geloksgoederen dochters

waren

,

den was

en

deze

eveo

too

10

acbooQ

aangezigtea gestalte,als goed

Van

Terstand

vlgtigen

,

hand.

ter

gezegende huis bezecht, had beid

der

eene

¥oor

en liefelgksle

en

had

dit niet haar

en

Tader

der

dat

wist

zeker

jonge

neiging

zgns

dan

wanneej

en

»

niet

zoons

zigtbaar verlegen. Zgn de

ettelgkejaren ; toenadering van

«n

als

niet

in

ändere

der

gezelschapvan

bg

bad

en

nabuur

woud

Emma,

verder

dan

begrepen,

en

die

de

Koenraad vriendinnen

keiyk

in TUB

was

»blinde wa»

zoo

dezelve

z^neo

de

van

liefde"

tot

geworden,

fiws

en

het er

men

gebeel

eene

wecd»

weihedacht

aaa

Onder

van

deze

ziet

den

nog

joagen

betscheea

innerlgke verwantschap

rondloopen bonde,, vader.

in.

naar

neiging

kon

dikwgl^

medegevoel

baars

allengsin bet huis bekend

eene

,

afkeering van,

niet

er

trek

4)nwe6rstaanbare

zgn,

eer

ja

echter

gdel,

weSr

bet

oog,,

om

,

herhaalde

want

bet

poging

jager

de

maand,

nabuurschap

en

hem

jongeling

zoo

draaide,

stille

als

Koenraad

buurvrgsters gevonden

zgne minste

ten

dieper

bet

in

de

menige

elke

treuwen

zgnen

hg

de

zusters,

zweeg

bewerken,

de

dat

zouden

niet

die

hg

,

oudste

vond

reden

in

doen,

dat

opgemeckt,

duurde

te

welke

om

echter

hebben

dan

zwggen

bezoeken

zgne

päd

we6r

1^0

eene

zoon

zgnen

Wanneer

man

rigtinguitreed, nogtans altgd

kende

een

te

yertelde Verteiler

zonde

oude

scheen

lastigevader

begrgpen,

gaarne

hg

de

de

regt den

toestemming

geschiktste aanprees»

hem

Toor

hg

bunne

op

dat

en

in

den

big even bet

tuin

zgner

gemak«

zoo

huis

achooBien

te

voerde.

gelgken

als in een

hg

heeite

aanspoorde,

aanzoek

ouders

ylngge Fre^derika,

de

hem

;

harestem

aan

zoo

met

nag

zusters

liefst ; haar

en

,

weigeren

wel

maar

geschiedenissen«

yerwanten

bare

bare

genegenschoonste

de

was

zg

Emma»

vertrouwelgk gesprek

in

eene

om

schoonste

zgne

noemen»

hem

men

;

onder

meest

dochters

met

byzondere

opgevat beste

bet

sprak hg

hij dat

eene

gelezep,

oogen

destijdskon

want

sgn

als

gesprek afgeluisterd ; met ,

,

de

te?ens

bare

in

uitverkorene

hg

jonkvrouwen

van

jonge Koenraad,

,

weldra

kloek ^

De

vader^dikwijlsmedenam

zgn

ivien

vlug

hart

van

en

den

kntedag.

11

bi| we£r

als

z§d

dat de

moeder

trokken

was,

den

jailtin

de andere

met

hare

bg

bgzonder gevoel van door

hg

dikwerf

ZOO

paden

gelaat,

bemerkte

wel

eene

zg iiem groette.

raakte, den

gang

Terlialen

der

beer

zg

hem

zg

dan

freule

anders

alleen

kwam?

weemoed

Tan

leTen

zgn in

ben

en

TTOgen.

dat zg weende.

,

Emma"

hart

alleen

»

gg

üoto

zgn,

mg

Yoor band

andere

beTende

en

de ;

eerste

stem

»ja."

maal

drukten

herhaalde

vroeg

het

en

eenige\iren, in

woorden

hg

,

lieve Emma,'*

zgn,

zachite

moed

Na

,

maal

eerste

welke

:

» en

beide

edio nimmer

wat

liefde

stomme

wilt,

ii]i

gij dan bgi met

eeix:

geliefdenelkander

elkander

men

zeide,

en

de

lieve

»

de

meisje antwoordde

de

smart

bemerkte

troostte,

Tatte

^ik

hij diep be-

moogt imm^rs

en

zgn

,

kom

vreemde

de

in

behoefde

wel

»ja

de

Toor

Koenraad.^'

buitengewonen

een

haar

alleen

niet

moet

nimmer

nog

onwillekeurigantwoordde

genoemd,

haar

Tond

heden

als een.toon

toe

het

zg hem

toen

had

Hg

hg

of

"" sprak

oogen

stem,

waarmede ,

Eindelgk Troeg

tränen;

lie?e Emma

Emma's

in

üit hare

weörklank;

hij

kwamen

zgner

geen

in

hem

,

Ook

den

hg medelgdeh

hoezeer

ik alleen

gesprek aan

,

klonk

hg

maar

toen

denken

te

Tan

stem,

geipoet kwam.

,

oogen

zien,

Tragen

bg

welke

bg

viel thans

Traag

geToeld

gefaeel

een

hare

in

het

medelgden; hij had

en zoo

niet

eer

harer

Teel

er

Deze

donkere

zgne

alleen

de

zonder ,

ZOO

naderde

lang

te

en

blozen

het

kon

Hg

beweging

geene

gaarne

toch

had.

Koenraad

,

Met

was.

de bloembedden,

naar

duurde

'thuis

alleen

angst gide de jonge ridd(/r

en

ongewone Het

Emma

hij deze

toen

heitt:

men

Heidelbergver«

naar

bloembedden

gestaan

Emma's

docbters

Treugde

welbekende

de

^flegde» zeide

freule

dat

maar

tuin

bezoek

gewooD

allgd we^r

dit lieve

niet

»ja"

be^»

Trieod teekende, gingen ongemerkt Toorbg ; de oTergelukkige wees

band

hg

de

nilnoödigingtot

; het

bad

was

nieis

thans

geen

eenvoudig niiddagmaal'^an

een

tgd tot

dringenderste

eten

doen

•

I

,

en

dan

drinken te

TOor

hem

de ;

paard te siggea

kaia

daar

en

zeggen

waarvan

»

De

harten. den

Yulling

?an

weinige

maanden

huwelgk

hetwelk

noch

des

schat

zieh

de

met

hnis

de

liefelgke gei^ellinbetrok gelukkige

mede,

dat

het

harten

Emma

van

het

huisVroüw

de

Zg

niet

Koenraad.

Ter*

binnen

ouderlgk

juweelen

zegt,

men

en

hären

tan

goed

en

mensche-

het

in

als trouwe,

en

Igke woning

haastte

hemel

lang gekoesterden hartewensch; werd

dochter

den

onschuldige»

Yader

den

was

ia

immers

twee

?an

onde

voltrokken,

teedere

genen

De

Emma was

zg

hemel

den

in

reine

geld

want

datgeae M

was.

Koenraaden

Tan

aangenaam,

gesloten:

?oI

vader

braven

zgnen

om

,

hart

zgn

Terbinding

onderen

Igk

rgden

te

bragt

als

oudcrveel

iels anders

maar

van

,

God:

kbstelgk is bg

met

zacbten

eenen

den

bedaarden

en

^

yerbor«

geest.

die

zelf

niet

beiden en

deze

uit

eene

gezelschap verzelde

ten

hg en

^oede,

huis

bg

Dan,

hoe

opbouw

van

ZOO

yan zoon

en

mangel neer aan

de

hun

vader

op

had

hg

kinderen

de

hg

;

huis

zgn

toch

hem

wensch:

zgnen

stam.

niet, zg vader

bereikt,

want

deszelfs

verjongd

hield

thans

thans

Sleehts

hem

en

zelf

bgna of

door

zull"s

in

ook

da

gaarne

verwarmd

^och

in

zelden

wandelingeil

zieh was

waaraan

Emma»

zgne hnis.

man

kwam

,

was

oude

ander,

zg

liefde

vergetende

ouderlgk

van

den

van

hen

het liefst

het

zgnen. ook

vergenoegd

ontbrak

zijnen

haar

de

; ieder

vreugde

huis, bg

zgn

in

jagt;

want

gelttk zgnef te

de

^p

had

Koenraad

was.

in

deze

zgnen

ander

in den

overrgk

van

de

gemakkelgk

zien» dan

te

nergens

vdden

zelve

voorstellen ,

lust in

zgnen werd

vreugde

zoo

getronwden

dergelijksondervonden

iets

zieh

beide

geluk der

siechfs

vond

hart

hei

het

zieh

kon

Wie

de

door nog

zulk

iin

beer

ding

voornaam

beide

De en

getrouwden

hieven

daü ,

l^ezen

elkander

zg

nieuwen

schoondochter

eene

somtgds toespelingen maakte

gelok öntbrak

den

over

tot

toekomstige erfgenaam

een

waren

oude

was,

vervulling zijnen

van

gevoelden dezea genoeg, op

en

hetgene

Ijefdevol zgn

wan«

er

nog

verlan*

14

«Dort

d)Eiardloorverloren

Wa»,

jaar verloopen, moeder

werd.

ziek

Koenraad

bed.

week

ETen

heid

hem

sprak

ing

9

nam,

den

keer

hem

zien

en

mg

ja

dit alles in

Toen

aan

het

in

u

klonken

hem

in zgn

de

dien

als

erfdeel

vriend

met

hem

moest

kwam

was,

werd zgUi

:

»

het

den

gg

lieve

moet

niet

Koeilraad."

wel

sterk

zoo

het

Tan

zgner

Etnma

die

getreurd en

ontTallen

moest

,

Tasthield; die

schielgk Ter

TOor,

wakende

alsöf als

Triend den

OTer

ntidodr

hg

ge^

alten

hg'wedr

droomedde ,

hoorde,

alleen

weg

,

Toen

eenzamen

zoo

tot

zg

zielzorger

alles

zieh

het

bloembed

nog

dood

Trome

hem

alsof

Tertrekken.

^

bad*

den

vohd

smarten

oTerledene

der

oord

woorden troostrgke

jaren hg

de

was

roeping,

zgner

oogenblikken

menige

den

na

genegenheid

ander

een

het

;

echter

was

gcTolge

naar

had

sterf bed

warme

ten

Terlateh

de

Het

de

waaraan

het

aan

had.

troost

in

goTonden

zaligen

werwaafls

was

de

onder

toen

gaf.

genoegens

Koenraad

Terlatene

een'

Kgn

hare

dpch

nagelaten

liefde

liefde

de

en

wilde

was,

dien

Tolgen,

de

midden

zg

lofzangen.

en

Tan

,

ook

heimwee De

yaderland

geblcTen, dat

frisch

en

het

naar

woot-

hem

siecbts

opwaarts

laatste

stem

doch

was;

Toorgcgaan

aail

u

Hare

eene

hem

die

Weder

redeneren,

zullen

niet

gaf en

binnenste

te

," das

wederzien;

ge^indigd

Hg geloofde destgds weldra

droef-

zoon

Trengde

z'ijneeilende

voorgegane

,

ab

Emma

zguer

mei

alleen

antwoordde

liefde.''

nit

en

den

9

Toor

»

elkander

wg

aangezigt,

tot

beiden

ons

liefde

strgd

Koenraad

Trede

die

en

»

aangezigt

was

Weldra

elkander

zullen

wg

Tan

sterTensuur

de

nu

maar

sterf-

en

de

wel »

zullen

»

biifen

somwglen

stil maakte»

en

zg

nacht

of

dan

Tanslaap,

de sterTende

bezitten,

znllen

wg

ligteaanTal

Igne

dit ziek-

of

een

ook

leed

dag

hem,

aan

,

wedr

alleen

niet

het

of

zag

toto

lang

strgdperkTan

niet

onbewegel^k

zekere

weken

het

Tan

anderen

een

zoo

op

niet

jaist We^r

was

zoontje stierf,

Yerscheidene

ook

minuten

eenige

het

gel^k hijzelf

bemerkten

ZOO

sedert

Er

gaat.

zijne Emina

die

hemzeide, zgn Dit

en

waren

toen

moogt

zg

immers

2gne

TOor

zgne

Tele bruid

niet alleen

zaligsteoogen*«

15

blikken, de

al

aan

bannen niet

en

en

daar

en

zgn

want

was

hare

vatte

achtergelaten

wees

die zg

de

orer

die het' meest

den

hem de

verzorging

die

hg

niet

had

die

yriend

een

had

niet

nogtans

hem

Koenraads

luid

plaats

het

dat

het

was

dien

reeds

yelen

Emma

stonden

kinderen neden

in

iraarin

het

onderyonden

zelf

gro*ote

kind

gedoopt

groote

gebouwen

en

de zelf

dörpje

der

»

de2^eIfde

derdom Ridder de

hun

toereikend of

Koenraad man

yrgd

grootte, ander

des

heuyels

yerscheidene

; bö«

huizen ^

zulks

werk

toelieten

en

,

yerzwakt

rgkste

de

ouderlooze

en

y

hierdoor

des-

,

verlatene

nog

in

het

zieken

zuideigke helling waren

en

ook

en

en

landhuis

yan

verpleging der

krachten

yiier

armen

,

haar

met

vermelde

twee

op

,

knecht

ingerigteslot werd,

hadden

opvoeding

en

braye

,

,

yerzorging

ter

plaats yan

de

oude

Het

was.

h^

eilende^

De

een

"ygl hg

,

zoo

noodigdenden

en

meer,

f

rriendiii

zgne

y

^neming

ter

een

hg

maakte

der

boyendien

bewoond

herberg**gebeuwd;

dat

natuur

aanvaarden. te

De niet

zieh

zoo

Toen

,

zelfs

zie-

Terpleegde.

,

des

als

kinderen^

zijn Tan

erfdeel

huisyestingyoor

yader

en

armen

hooren

moest.

te

nog

armen

yleugel na

den

tot op

geVoelde hg

tot

de

Terzbrgingsambt

verlalenen

der

^

wezenlijke armoede

WBi

,

levra

gemaal

openbaarde

zonder

ook

uiterlgk

bg

hären

liefde

en

hooren

het

:

der

yulde

Ter

reikte

het

in

moederlöoze

en

zieh

was

dit

zag,

het oog

tie^ens

,

,

,

oagelaten

hem

des^Iands

Jammer

ook

dm

sieehts

trouw

deed

; zg

Terlaten

gevoeligoor

niet

vader-

moeder

stille tränen

zieh op

de

moederlgke

met

zgn

hg

hem

in

en

mangel

wat

met

zrj verzorgde;

droefheid door

zg

maar

,

ken, die

dat

vreedes

des

en

aanvullen»

stier f had

Emma

(^fde bg

eene

«^

kleur

werkelgk,

het vaderland

aan

kreeg,

en

konde

nood

Toen

tot

dal

zoo

,

hunne

levens

immers

was

er

,

armeii

alles

menigTuIdiger

voelde

hg

gayen;

alleen

6teeds

oogenblikken z^ns

andere

toon

die mel

werden

zg

krachteloos was,

in

brood,

het

dit

land,

dezulken

of waren

wist

de

en

kon

die

door

yerzorging

oa"-

yonden»

geheele nabuursehapi dit

alles

wel

doeü»

16

hei

hg

^schoon

de

niet tereas Het

echter

tot den

ayond

passing Tan

derzelrer

hoe

kinderen

het

het

den

gen mor-

zoo

de

overal zelf hooren

de

op

te

om

regte

de

het

als

noodigdenden

dank

ondervinden,

moest

eetlgkheid bedrog. begeerigkheid wonder

Geen

weide

hebzucht

aan

dat

de

beer

goede

hem

knechten afbrak

sprek

somtgds van

en

zgn

gastmaal noodigt;

het

heimwee

land ,

waar

en

waar

van

en

rentraeester

zgn

dat

op allen

ons

van

licht

zelf

liet lieht

ge-

eenen

mildelgk

zeer

dan

hg

wanneer

het

met

eene

lievelingsondcrwerpsprak :

zgn

die

Hem,

wg

die

afwisseliogTan

geene

gelegd.

eigen

tot

van

werden

dag

handelen

overbragt,

van

onverzadelgke

dingen Terhaaldcn,

huisvader

soort

ruwstenon-

vlgt luiheid,

wanneer

,

werdr

volwassene

den

behoefte

den

kudde

weldoen

zulke

anderen zgn

de

bg

plaats van

en

het

ran

dikwgis

wezenigke

was,

geroerd

vreugde

te

in

en

Tan

,

en

al

vernemen

deze

of

Weldoener

maar

en

mogelgk

vernemen

de

op-

hield zieh inzonderheid

gezonde

,

ook

bleef

hg

en

,

en

bezorgen.

te

en

,

en

van

Terzorging

besturen

weeshuis,

ongestoordst terwgl

armen

fai|

loo

wäre.

,

te

wilde

op,

kleinen

^e

doen,

geduld geweest

moeite

waren

bewoners

in

uren

altgd

Onder

klaar

uitgevoerdwerd

yerscheidene kleinen

deze

huisrader

werk de

onder

en

,

de

zgn

kunoen

en eer^dc schikkiiig inrigtingder gebouwen^

nadat

Trouwens

geringe

geene

Teryolgens ,

hebben

zou

rgksto in medelgden

waarlgk

was

niet

van

is

duisterni"

en

,

is, zien

zullen

Tan

äangezigt tot aangezigt. volToerde

Zoo

de

jaren zgh dagwerk, »

als de

wel

in

den die

kamer,

alleen

had, Tan

treurigen

den

pet noemi

een

hg

onder

welks

reeds

dan

last des

dags

nieuw

voorkomen, en

en

last zgne

scheen'het, en

der

bitte

gesterkt en dat wanneer

eer

nog zgne

dat

Wanneer

het

hg

even*

in de

slot

oude

,

hem

verkwikt

zaiig dan er

bewoond

zoon

elke

afgenomen

oogen

bleef:

zinspreuk

kleinen

zgnen

Terscheidene

sedert

altgd vrolgk."

maar

Ifmma

met

was,

worden;

ridder

gebleven Tleugel vaa

staan

daaruit

kwam

,.

blinde

vermoegenis

was

te

want ,

hg

voorschgn,

Trolgk kpn

ge-

somtgds uitzagen

17 I

«

[

dit

De

zgn.

het

h^

altgd voor

kwam,

acbtige sterkte

riel,

zieh

heiDfdat

yeel

den

op

hoofdtrekken

aanblik

bestaan

liet

irvat

,

de

bragt: eeae

inrigting

herberg.

Yrge

beer

hoe

het

eenzaamheid

toch

?ol

strooken

Dood

bij

De '

gasten

wij

dat

berberg op

een'

den

van

nog

I

werden

doen

hären

in

gast-

harten

ter

nog we^r

en

aan

naauwer*

vertrokken?

geheele inrigting had

de

aan

zieh

destijdsjuist Roenraads

welken

afstand

yrij grooten

eenen

op

,

weg,

er

een

baarde«

opzien

wat

vrg

zeiden, beyond.

grooten

doch

oyervallen

geene

herleyen ,

en

y

yreemde

eene

nachtkwartier

de

yermoeidheid

de

vorst

yerlamd;

dorpje gebragt; waren

had

Eens

yerafgelegene

doodgeyroren

morgen het

het

knaap

bereikeh,

hen

Tolgenden

ze

neyelachtigen winterdag

kouden,

y?illen

hadden

niet

voor geyoegelijke yerblijfplaats reizigers.

met

TTOuyy

als de

vrije herberg dag

reeds

voorzeker

reeds

bezittingen grensden of

des

rust

tot

handelen;

naar

'

,

boyen

omtrek

in den

hem

tot

denkt

zoo

er

de

landhuis

yergeet

»

aan

Daartoe

eerst

groot

tot

men

kennen

aanleiding tot

gegeyen

als

leeren

oog

,

eersle

?oorTal Zoo

had

liefde

dat

voor

,

het

en

die

dat

en

met

overeenbrengen.

spreuk

wanneer

die

was

name

ook

het

in

yplstrekt niet

houden de

bezat,

dra

ieder, die

eere

met

,

dag

die zieh

eigendommelgks

»

de

wel

raoet

kon

balsem-

hg

,

sehoon

is waar,

in Trijte zijn" grootelijks maar

had

eigenlgk

ons

zgn

van

Het

Koenraad,

gevoel

eersten

zgn

van

ridder

onze

wonderlgksen

inzonderheid

behoort

een-

zgne

als of

medebragt,

dat

iets

zoo

ook

er

was

den

hg

als

hijuit

wg

zeggen,

,

was,

wereld

te

hield

ge-

uitstortte.

voor

,

anderen

wanneer

het dan

dat

andere

eener

die

leder

een'

of

wien

van

armen,

tot

ontmoette,

eenvoudig goede,

al dit

Bg

der

bijzondergeluk

want

harten

andere

orer

ah

moesten

smart

van

meermalen

een

dan

kamers

dan

vriend

getrouwe

beer Koenraad zame

echter

het

.

Terrukking»

spraken, plagt

Troeger

scheen

dan ,

der

tränen

eer

weesi

dat

hadden

zJg geweend

akof

in

alle

rächt eloos ; toen

en

men

het

vond woud.

De

pogingen, men

ze

op

den

hen

lijken hen

om

het

te

kerk-

de

h^f hpgtoet was

z^*nongeluk trof

18

;

.

den

tader der

en

man

ridder

diep,

aangekomen;

beiden

hier kort

want

bijhad

Emma en zoon begraven.Yan dat oogenblik zrjn' af besloot h§ zijneigen huis tot eene herbergToor vreemdelingente maken, en rtel voor niet aan deze te geveo, niet ontvangen had. wat hg zelf voor ook

men

Yoor

ruimto

allezins in

was

herberg der' groolstestedea het bedden mct slaapkamers zindelijke

eene

rgen

vangst der

deze

yrge

berg her-

als zulks

wijzegezorgd,zoo

eene

op

kost

yoor

en

naauwelgks in Geheele geval was. stonden

de

tot

ont-

gereed; in de eerste verdieping eetzaal met het gebouw was van eene gemeensehappelijke magtig groote. in de gedaantevan een hoe^'zergeplaatste wel yoor honderd hongerigemenschen plaats tafeis,waaraan was,

vermoeiden

zeldzaams

hoezeer ook

,

hard

stroo

mögt

oyerkomen

wanden alle

In de

te zitten.

om

den

sliepen, de

armen

,

aangename

staan hangendeschilderten

dien aard waren,

van

dat zg

,

deze

want

was

en

hunner

meesten

die

,

der

en

armen

gaarne

ze

,

zgn

der gedeelte

kamer-

ondervonden nieuw

zeldzaam

en

,

het nieuwe van prikkeling gelegenin de opgedragenespgzen hield

burgerkost,

onderwerpen

Koenraad

dit

voor

De

Koenraad

de

hetgeende gasten in de eetzaal den dat kwam ongelwijfeld

Doch

zorgde. Stoffering aantroffen

het

de äan

yoor

en gedachten, gewaarwor-

,

,

slechts op yreemd geriefelgkheid

bleef , wier

dingen opwekten zooals de heer helper de reeds genoemde yriend hadden

die anders

menig reizigergaarne

en

de gasten niets

yonden slaapkamers

yan

eenen

dien

voor. en

zeldzame

en

dranken

was

hier niet

; want

de heer

krachtigen,maar

eenvoudigen

zijnegasten ook; de wgn

yvas kregen yele die h em wijnbergen opleverzgn eigenetafelwijn, zg'ne het bonte Ook niet het de tafel des den. was van gezelscbap hoe ongewoon zij velen gasten ook mögt voorgastheers, en

komen ^eer naast

9

soms

de

hetgeen dezen de

postknecht, wijl er

gravinkwam

\

het meest

te

in het 00g viel ; want geene

andere

zitten,wier wagen

wan-

plaatswas,

bijbediende^

/

19

de

of

Treemde

schreef

men

dat de

beer

deze

Want

wanneer

zieh

Terzameld

die de

onde

dan

zgn

gelaat en

minder

had

Ittistcrde

de

ender

!"

het zelf hün

y"

gebed

Tot

regel; Door

dus

alt

voorzeker

sprak

in

zoude

den

voortreifd-

de

beer

Koen-

gasten plaatstenzieh

ging

alles

weSr

reeds

het

minder

naar

ge«

gezelschap ^luzi"'

een

onderscheidene

als

instrnmenten ,

in

bezwaarlgk zou

teigke

als

ratelende ,

magtig grooten trommels,

Mgn

eene

vinden.

wilde

Tan

d^

hart

zgn

bebben.

de

trad

zelf*

een

,

kander

die

eens

is

deed

ver

zgd^eur

zaike

en

begon

nu

maar

eene

met

zoo

»zie

Roenraad

en

,

der

verkeerdbebben,'*

heeft

buizes

tafefl

over

maar

vorsten

toe:

gedrnkt

des

gebruik

; de

spraken somtgds krggs-

zoo

beer

band

de

gaarne

binnen

kanten

andere

ander

de

in

lag

gebood

een

van

ridder

De

gastheer Er

vrede

wel

'thof

aan

genade»''

goeddunken.

braikeigke«

tronen

Deze

voerde,

slot

aanwezenden

de

dat

rgk

y

een

gewonen

wiens

de

deur^

eene

afhouden.

hem

gediend,"

Gods

vroom

gasten

merkwaardigen

menschenkenner

Igken gastheer Naar

»

—

elkander.

diepef doorziende

de

»

veel

dame

eene

door

laten.

door

en

iets

de

vast

gestreden en

beheerscher

y"

den

van

oog

is, dan

moet

soras

Teldheer

wel

het

heerscher»,

welgemanierdheid

men

die

,

man

uit te

voormalig

binnentrad

niemand

boog

De

»

raad

het

vleugel van

eens

eene

geyoe)-

schafklok dan

wanneer

uiterlgk voorkomen

waaidigheid

den

en

I^oenraad

gczien

over

er

der

geluid

,

niet

fiaar

het

op

kon

onteyredenheid zieh

niet

znlk

b^

wanneer

toe^

,

,

aarde.

En

zag.

loch

eenzamen

nog

Keden

het

hadden»

ridder

groette

niet

gasten deswege

nu

den

naar

niet

der

een

waagde hg

ZOO

y

hei

omstandigheid

de

aan

dan

domheer,

den

naait

ongepastheid

huis

van

gelegenheid de

handwerksgezel

Hen van

en

zag

Gpod ,"

zeide

de

er

volken

krassende

door

; turksche

elkander

el»

bg

mnzgkinstrumenten

beschaafde

en

zoo«

chris-

zelfs

een*

,

bevond

doedelzak

contrebassen

concertzalen

grootste

onzer

en

soms

zieh onder

de keteltrommen

»

trompetten. de

eene

dame

tot

de

andere ,

2¥

.» is

20

de

dan

ook

man

dat

ooren

Doof

muzikaal of

nu

Tolstrekt

doof,

hij had

niet ,

hij elk gesprek der

tafeis

bardhoorig

maar

dat

voerden

veeleer

als ,

en

niet

die

juist met

zelden

hadden

het het

verband

naauwste

den

mensch

zelden

sprak hij een',

treffend

sedert

het

met

het

Züb

zeer

op

muzikanten

had.

Voor

dat

niet

zelden

dat

zijzelfs

,

laat

inslrumenten

tafel

y

onderhoud

beer

gemunt

had

geluiflhooren, soort

van

zelven

geheel

en

het

overige was

men

welke

niet

tot

zoo

lang

stil

houden, het

aan

de

beer

noch

alle van

kan

zeggen,

zieh

dan

noch

de.trommel lieten. zieh eens

dat

tegelgk

soort

de

,

zeker

en

bepaling der

liet

hooren

,

dan,

muzikaal

op

zekere

de

maar

instrumenten

eene

het

hunner

stemmen

Ook

hun

gebeurde

speien kwamen,

werkelgk

zulke

zgn

gehoor toegelegd,

hooren.

niet

niet

en

het

dat

het

en

de

van

,

gasten

afhing.

Dit'

ging

gen,

door

ZOO

en

eetzaal

had

enkele',

pogen deze

wanneer

goeden

volgende

slechts

als

gesprek

yiel,

de

op

Koenraad

een

en

muzijk

het

slem

was,

,

gewoonlijk slechts

maar

aan

doen

oude

de

wanneer

eens

zondqr

hadden

zieh

niet

staan

werd,

afgenomen viool

ihoesten

uit

muzgkinstrumenten

van

zieh

gaf, geheel

wenk

een'

hg hem

verlustiging

eene

men

jongste, gasten

alsof

der

brengen

der

kon

gesprekken

werkiag

,

een'

de

aan,

jaren gekend

binnen

de

daar

want

volle

in

^

gesproken

de

onder

inzonderheid

dringend

en

reeds

docn

kende,

kennen

te

.

vreem'delingenzijn gelaalkundig talent,

spraak

ZOO

,

Ook

stqnden.

midden

dal

spoedig bemerken,

der

verstond

,

in

dat ,

,

uitdrukkingen

,

zeer

wilde

dat de aanwezenden

of ander

een

Koenraad

de uilerste einden

aan

opletten

door

zulks

gaf hg

mgne

scherp gehoor

zelfs

slechts

hg

ridder

was

zoo

een

zijne gasten

,

zullen

uitstaan?"

geraas

zelfs

is; hoe

gelgk hij blind

gang

gemaakt,

hg

losse

uitdrukkingen

aan

te

poging

wel

dan eens

doen

kon,

knoopen hem

werd in.

dat

eene

gecn

en

den in

,

gelukte er

de

Wanneer

toe.

dezelve

kreeg, maar

manier

en

heer

door

vra«

draad

Tau

zijn'smaak

gesprek

het

muzgk

zijkamer;

of

in

de

wan--

22

hier

bezoek

een

aflegde;destgdahoordemen

wende,

brommende,

gename

muzgkgeluiden

trompetten zelfs de tafel

sterksten

ylugten

De

het

en

,

blatende, jankende

ik ook

die

waSy

duren

moest,

trommels

; zoodat

pauken

en

doch

zwaksten

de

ran

,

ik

de

kind

daarvan

ook

waterkuor

zjjnen

van

ver-

aard

dien

van

onwillekeurige navolging

nog

zijnen vader

van

iets

het

dat

barbaarsche

eenig^rmate

kiesch

juist niet

denken,

bgna

zou

Roenraadals

hg

ridder

onzcn

van

en

van

en

uit

anderen,

manier

niet,

beer

de

onaan-

moesten.

nawerking

eene

andere

en

gescheiterder eigenlgke

toestopt^n

ooren

lezer zal deze

Tinden;

der

geraas

de

het

tusschen

alle scbreeu-

Tast

aan

vader ^

wilde

doen

^erschaffen. Want

werkelgk

eene

strafpredikatievoor

hield

het

was»

voor

kwam

eene

hun

weg

bediend

zieh

hebben

kunnen

nuttelooze"

en

senden »

woorden"

Igke

leesbare

Het

«n

de

de

ook

zg

muzgk

eerste

de

zg

of i

geen

zg

reeds

als

praat

boven

wanneer

al

en

vrge

maal

spreuk n

van

van

schände.

,

deur

die

hadden

met

zeer

,

eetzaal

de

van

geschre*

stonden«

Ten

den

letters buiten

dat

wanneer

opgevolgd

en

geheel

zoo,

zg buitendien

vuile"

gelezen

dezelve ,

ontberen, »

der

muzikanten

voerde

tafel

van

,

terugkomst

die

muzgk

vermeden

Men

inrigtingbekend

,

voorbg

hunne

bg

de

door

eens

we^r

zonder

willigen;

siechten.

en

de

met

nien

men

waren

noodig hadden,

meer

er

hen

er

gedroegen

de

die ,

herberg regt

ver

wanneer

eer,

dezulke

en

f

zoo

luide

eene

moed

voor

kwaadwilligen

eindelgk,voor

tafelmuzgk

snapper;

stilzwggende teregtwgzing

nogtans

en

die

was

onbedachtzamen

menig

voor

kuur

eene

gebeurde dikwgis tafel

aan

zin

gesprekken

van

ridder zelf

leidinghg

een

man

bg

zieh

die ,

jcoo

,

droeg,

flcherptev^n het voiedsel der

en

zoo

,

de

als

zulks

dit zout

woprden

te

oud wel doen te

kregen en

aandeel

zoo

had.

Want

kruiden.

zegt

zeer

gevoelen,

wier

aan

^m

Gasten ^

,

ontstaan

hij

altgd

was

zout

anderea

om

maar

,

geheel naar

die ,

spreekwoord niet

dat

aanmerkten

reeds

waren,

grootste een

wij

overhand

Koenraad het

als

met

de

daarmede welke

men

23

terstandigkon

spreken

troawel^k

hem

met

werden

alsof

hg

,

zoodanigen geschiedde

de

noodigde

langer

om

men

bleef

niet

bekend

ligteen

was

dag,

ren

vele

over

waar

ten

nog

gast, die

met

groote Termoeidheid andere

en

of

werd

behoorde, zeldzame

gewoonten

aTonds

des

geleerde Telen

en

te

bun

wanneer

ridder

zelfs

blgTcn

,

de

in

reeds

Datgene

tamelgk dat

nam

het

ze

den

,

in

meest

Terschafl,

de,

maar

Hier

zat

hier

gaf hg

Teeleer

de

anderen

gnedhartige oude aan

zgne

waarheen?

en

zulke

gele-

reizende

den

ouden

beer ,

dat

Terder

zg

,

bet

Tan

kwa-

werden,

lieden ,

den

uitgeTallen,door

was

langer zgne

gasten -mogten

ook

zieh

met

gaarne

zgkamer geschiedde

deze wel

ofschoon,

uiterst

zelden

met

gelgk eq

wg

weinig

in

reeds Vertel-

drong.

en

geheel op zijn stokpaardje,

toe, lieTelingsneiging

leidingenGods

reeds

hem

uitnoodigde

daartoe

beer

wg

faad ,

bgnaam

den

Toornamelgk welken

onder

leerden,

zelf siechts

hg

het

OTcr

zijkamer«

opschrift kennen

aanmerkten

zeer

Toortzetting

hg bg gelegenheid

eigenlgk

Terteller

reeds ,

en

jonge

nog

wanneer

Student

Tan

spoedig

maar

,

Tan

der

,

of

spaarde. Bg

Terdere

geene

onnutte

waren

waar

de

tot

de

hg

zoo

dolende

menig

onderzoek

Termelde

heerKoenraad

boek

om

Terzocht»

den

het

zieh

niet ,

niet

zout

inzonderheid

wat

Weder

siechte

dag,

innerigkeTan

echter,

deze

en

het

ondergaan

anderen

men,

door

hezigheden

gekomen

grondige schoolkennis

de

maakteu,

onderzoek

anderen

morgens

het

Terwonderde over

den

des

oTer

onderwierp, waarbg hg

genheden

huis ande«

behoorde

dat

gastheer,

streng onderzoek

wel

het

,

Anders

den

aan

door

of

het

Want

den

Tan

een

uiterigke,maar

tot

ook

waartoe

tafelschuimers

aan

nam

,

bg lange zomerdagen

zg

of

ze

aan*

het

Tan

,

redenen

hg

uitgenoodigd, of

zgn

opgehouden.

leegloopers en

gewoonte

middag

mögt

met

spreken kon.

onpasseigkheid

,

duchtige

de

ea

kamer

andere

eene

Ter-

dit niet

zg

wanneer

,

ed

dat

dikwgis,

nader

den

na

daartoe

hg

zg

ook

in

bekend

zoo

aangezigt zag

Tan

dan

dingen

langer dan

,

het

zieh

met

,

ze

bigven, of,

te

hen

konden

nemen

weldra

,

de zielen

der

om

in

menschen

het levende te

lezeo,

24

want

datgODc

door

gepaste Tragen

hg

wat

,

nieuwigheden

sich

uit

de

van

door

hen

stad

wist of

Had

eigene leTensbeschrgnngen« schoonste.

en

samelen

of

Koenraady

ook,

weest

hier

waarTan

wg

mede

deelen.

te

sttlk

i.

de.

regen

straatwegen

w^ren

de

zöo

wegen

als

weör

zegt

men

geheel ledig gebleTen,

de

dagen

zgn ge-

Toornemens

en

zgn

F.b,«.,ä.

dat

stormwind

de

slechts

want

niet) dat

nog

grondeloos de

tafeis in

een

Trge

beiden

zelf

waren.

herberg Student

arme

doorgeloopene

met

en

(want

wegen

omtrek

geheel

h«

"".

,

,

de

waren

Koenraad

beer

konde,

papier noodig

™a

dien

,

handwerksman

jonge

ridder

Tan

komen

geworden

deslgds in

bgna

twee

b.gi.

sneeuwjagt

met er

'Ter-

nogtans overgebleven,

uitkiezen

b.,

in

sedert

welke

de

maar

zgkamer

Teel

zijn ons

boos

,

een

ook

daartoe

daartoe

Reeds

en

maar

wintergasten.

Tier

™ter,

Termengd

,

of

geene hunne

g^meenschappelgke' eetzaal

de

toeTalligTier

aanhoudend

een

de

in

het

derzelve

De

E.»

welke

zou

,

eenigen

zgn;

in

dan

geworden

Terhaald

land,

alle

man

wanneer

aTondmaaltgd

den

bg

het

waren

Milien belangrgkste leTensgeschiedenissen

opteekenen»

en

lokkeut

te

Tan

lief of

gasten Tertellen

sgne

Tefzocht

Toeten

,

had

bg

,

hem

te

bezit

in

blgTen, genomen

hadden ,

tafel; nienwe

aan

weg De

het

seheen derde

gastTrge

nu

het

Tan

Terschenen

en

als

het

,

gasten eens

kamers

twee

waren

geheel

dag

sedert

deze

hujs

schecn

de

morgenlicht Terlraagde heden

er

Tan

niet

klokje

buitengewone

ontbloot

hnis

luidde

aangekomen;

menschen

onaaogenaamste

groote

te

»

de zgn.

ontTolking Tan Tan

bnitengewoon lang

allen. zgne

Het aan-

A

25 koDMl

eindelgk de duisternis

buiten

naar

men

tag

het

toen

en

y

op

digt nedervallende

Tan

die, zoodra

zijden

graauwachtig

een

met

grond raakten,

de

door

de

nabgheid

zgne

toppen

twggen

en

raad,

deze

toen »

het

zal

yuur

want

ZOO

er

noodig hebbeu, onze

armen

Nog

Igk gekleed den

haismeester

de

of bet

yraag,

trad

den

en

yreemdeling die

aangewezen

zullen

klaar, wel

zij ze dan

knnnen

niet

vergeefsgenomen.

te

die

op

paard

zgn

,

den

teugel leidde

beantwoordde

en

weinig binnen

een

werd

zware-mantelzak besten

zieh

te komen?

afgepakt,

stal

wärmsten

gebragt, kamer

gasten reeds

doornatte

yoor

;

zgne

zijnpakkaadje eene

en

yoorzorg

dat met

,

gestooktwas.

warm

middageten

Het de

nieawe

hinkend

een

zgne

had

ros

weör

de

de

intusschen

omgezieti

zgde

ridder

den

yan

binnen

was

gastheer

onthaal

antwoorden

hem

lief te

geheel hersteld

die al

en

op

nemen,

weder

het tot en

en

en

spoedigmet

de

want

gesprekken

en

yerzocht

yoor

gekomen

,

,

binnen,

ook

zorgyuldig naar

zeer

yriendelgkgesprek raakte gulle

trad

,

,

zgn* zin, hg zgn

klaar

was

die

gast,

plaatsaan in

uit

n-

,

hier

de

yoor

,

beer Koe

komen,

gemoet

te

den

in

den

vergeefs branden*"

yoorzigtigbg

zeer

hem

dier

znidewind

oudaehtig zindelgkburger-

een

geoorloofdzg,

yermoeide

den

gebruiken."

yriendelgktoestemmend; het

wel

geene

heuvel

hinkte,

yoet

eenen

men

bemerkte

,

maatregelen

den

man

kon

men

tot

komen

er

ze

had zgne

OTeral

beer, »krachtigespgzen

de

den^middag kwam

yoor

haard

wanneer

zieken

en

ridder

De

en

gropd

slolyleugelte yoorschgn

daag gasten

yan

en

bosch

yan

,

het

boomen.

den

zeide

eyenwel,"

»Haak

huilen

eenzamen

op

,

de

..maar

keiikeumeester

den

uit

het

zgner

de

zeide

daag,"

»Yan

kwam

waarmede

nabggelegen

aan

slyger

smolten

,

het

eens

lye^r

digte sneeuwjagt heenzien»

siechts in

Niet

was.

,

Witten

yermengde sneeuwTlokken

regen

waterachtigesigk yermeerderden bedekt

häd

overwonnen

was

burgerman man

een

zgn nam

hem met naär

dringendstete bigven dat weg

de

yoet

we^r

yan

zgn

en

dier

gunstigmoglen

26

s^n

yerder

om

De

rekeii.

tQ

beleefde

pligtplegingen deze

zieh

namiddags

des

de

al

den

inrigtingender

YreemdeHng tutnoodiging aan

tgd

nutlig

zeer

herberg

Trge

verdreef

en

het

met

bezien

van

daarbg behoorende

der

en

wenige

ua

nam

gebouwen. intusschen

Hij kreeg de

Toor

twee

het

dra

den

een

hoogen

nieuwe kon

den

Gelingen bediende,

geleerde

eenen

zuUen,

ftien

niet

hield

gast;

het

genoot weldra

laatst

aangekomen

stand

te

raden

armenvriend de

en

:

deze

man

armenvriend

te

hij

toen

hem

met

ook

andere

met

het

Toen

bewoördingen

ridder

de

hem

gemoet

kwam

te

de

klokjc

riep, en

heden

de

fluisterde

en

enkel

geen

loof

dat

want

zgne tafel

de

deze

door

achtiog.

den

Toorkomen

het

de

ting gebood, was.

in

tot

den

dergeigks over

in

iets

hem.

het

tot

eenige

en

hart, schoon

zgn

avondmaal

armenvriend

trad, ging de

hem

afwgking

het

cor:

•"-*"

Er

drie der

ofschoon

binnen

den

van

die

hem

wanneer

,

bewerkt,

was

zoo

als thans ,

,

Teroorloofiden

zelf mede

aan

de

,

man

dezen had

met

ook

zgn

wezen^«

eenvoadig burgerlgk overigens

ho6 Er

was

in

hem

eene

groote

geheel bgzoudere

eene

iets in

ge-

huisregel

gewonen

gast

ik

en

waren,

aangekomen

laatst

beschouwde En

geen'

sIechCs

gezien

gast

geheel onhekend

,

at,

dezen

huismeester

hnizes

muzikant

armenvriend

bezighedcn

Tan

,

gastheer nog

inzonderheid

iets ,

binnen

zaal

sterk

een

nachtkwartier

zeide

dacht

gasten des

gasten den

bgna,

dien

gesproken had,

een

toog

geheel bgzonders zgn,

iets

moet

gen he-

reeds

op

een

de

hg

geven;

,

woorden

om

wist

vreemdeling op

die

la4er

wg

avond

vriendelgk onthaal.

gewone

en

als

laatsten

man,

bescheiden

verzecht

paard reed; hg en

beide

bg deze

reden ,

zoo

de

van

vreem-

welke

om

eok

Toe)i

deftig oudachtig

een

men

krggsman

een

niet

denr

welke

van

,

had.

gedwaald er

hg

hierin

en

,

,

4erde

dat

ik weet

ander,

kwam

Valien

te

stapten,

hoistneester, die de beide

de

terwgl

was,

rang

gasten

Nog de

rijtuigvoor

een

er

aanzien,

onderiiood.

ander

nog

hield

avondschemering

6til', ^aaruit

Tüor

spoedig

tu

het

wg

dat ow

achzgn

loopcmde

27

met geljjkheid

de

in

Qoch

ridder

Koenraad; noch

gelaatstrekken

de

in

gestalte lag

,

wist

men

zehea: werd

zelf

niet

deze

beiden

weldra

armenyriend

broeders.

zijn

dien

op

; de

waarin

zelf

als een

elkander

zg

dra

aantroffen

in

stemming na

eene

kwamen

gesioord

het

want nam

seif

naar

ze

De Tier heden den inhoud

buiten

alles

wat

,

raad

des noods

laten

hooren oordeel

wilde

aangekomen gast

zeggen,

bgzonder

anderen

den den

üg,

ran

doch

hetgeen

wgs Een

een

cier

rierde

»Sat

»

het

uit

binnengekomen

der

ziehen

aangekomen

de

onbekende ,

aanstonds

was;

om

de

hg goed

o

deze

den

opregt,

e

n-

was,

rier

die

hg goed

,

K

een

eerst

ran

den

krach-

en

rerstandig sprak;

en

sprak

dat

scheen

goed

,

zgn.

was

,

dat

derden,

dan

ran

en

dat

hebben,

,

orer

men

hg goed

krggsman

ziekenoppasser

dorp dat

te

dat

eetzaal

beer

den

roor

kon

der

genomen

men

rollen,

roornamen

,

wanneer

en

,

deur

had.

eiders

reeds

wel

harte

zieh

beer gast-

genoodigd

en

moesten

ter

en

of de

,

boren, de

die

niets

door

als

overeen

hoogeren regter

nog

die ,

huidigen avond-

den

aan

gasten

geleerd

eenen

werd

gekozen

spraken, mögt

zg

roor

en

zin

aangekomene

stonden, Tan want

dat wel

zoo

spreuken,

leren

inwendig opgeruimde

,

»Trienden/'

eigen

zgn

hun

in

wedervinden.

gezelschap stemde

maal

reeljarigevrienden

oude

beide

,

der

schoon of-

beiden ,

eerste

»

maaltgddeel

ook

er

vreemdeling

zoodat

gelukkige

zoo

der

,

en

de

Toor

als twee

,

stemming

den

op

,

werkte

lange scheiding elkander Deze

woor-,

zgner

,

thans

,

dat

bg

handdruk

broederlgke

weinig

deelneming, Tocgde

woord

menig nadrukkelgk

ridder

siechts

ieder

lette op

en

onmiskenbare

eene

dezelye

zieh

bg

blinde

de

maar

,

»

sprakybgzonder opmerkzaam den met

dacht

Ook

ofschoon

gast

die

gel^kheid,

eene

Igders te i«

een

door

maakte was,

ziekenhnis, had

en

den

armenrriend

herige pgnlgke zieh als

de

arts

beneden

toevallen

geleerde« die bekend

en

bood

met

in

het

berigt» aangetast den zieh

offiaani

bezoeken. ma0,

die

reel

gereisd heeft/* leide 4^

28

offider,

toen

onderTonden

te

hem

ken

Ik

elkander

reeds

tot

wg

Ik even

»Ei

doen zulke

dat

Het

ik

had

en

zal

en

ik

zeer

reizen

terug

de

uit

tijd

hij mij

zal

geWeest,

het

genoegen

verbalen.

te

va-

rogne

niet

wel

intusschen

die

*l

de

Want

door

vervolg De

we^r

tot

de

keerde

tgd

der^

smarten

Iij-

gelenigd

middelen

gekozene

was.

zieh

eenigen

na

,

Toor

kon

zamen.

opgevat, heb."

dan

00k

te

körten

dezen

doctor

dan

mg

en

,

rgtuig

tafelgezelschaphad

het

van

tevens

Keulen

konden

gaarne.

Terordeningen Toorgekomen uit

bezet,

lange jaren

in

er

eenige gelukkig

ze

zoo

daan,

van

onderwerpen bepaald ; door

Frankfort

hem

de

»is

zijne groote

hoor

arts dienstwillige

ders

leeft,

achting voor

Rgn

ben

Tan

gesprek

andere

arts

in

man

w^

schoon

als

doctor aan

Negers.

en

want

kleinere

den

als

Tertellen iets

ik

den

aan

dingen

tot

burgerraan,

want

mg

,

de

het

in

wg

gekregen,

kunnen

Teel

Indianen

dagen,

waar

wagen

reisden

Keulen

daar,

Tan

weinige

onze

9" sprak de

derstad

onder

veel

heeft

,

Keulen,

zeggen«

lief

zoo

»hg

had,

.Tertrouwelgkgesprek geraken

geen

wel

mag

yerlalen

land

te

en

was

daar

Tan

zaal

sedert

te

zoo

,

cerst

water

eerst

aantroffen dat

de

gene

weloverlegde

zgne

tronwhartige burgerman de

die

nieuwsgierigheid

bij

officier

,

gaande gemaakt

had

hem

landsman

onden

gasten toch »

nadal

doctor, had

iets

bekend

Tan

Top ," zeide,

den

reizen

zgne

in

heeft

boTen het mg

mg

men

datgene, uit

hooren

uw

leven

;

wat

nign

overige

Koenraad

to^

hebt

Triend,

beer.

Treemde

vertel

wederTaren

gg

gij Troeger

ondervindiog

geraakt,

nieuwsgierig gemaakt, te

de

en

langer Daaren-

,

Toorkwam,

welke

diens

als

,

deze

dan

hem

om

ridder

Trolijkenluim

huis

mgn

kan,

Terhalen.

te

»Gij,

vooraf

zieh

hg

gemaakt,

goedbartigen Trager.

uitgerust in

in

den

hg

eene

op

;

gemakkelijk we^rstaan

niet

Tertrouwelgke wijze,diemen Terzocht

onderdrukken

niet ,

ook

ons

omtrent

als 't u

uwe

hier

,

wilj

worden

lotgeTailenietj wat

eerst ,

zgn

naat

spraakt

gevaren

rgk

belieft

,

is; wg

de

men

wanneer

om

OTer

juist en

zoo

onder

u

ii

,

Trienden

ei

30

f liad tng,

toen

ik

dikirgh gesegd,

dat

liere

Heer,

dagelgks

drinken

Btreogd^k«

seift

eten

en

wanneer

het

stot,

hg

in

heimelgk

op

ik

waar

zelven

mg

lieve

onze

en

den

het

zou

Heer

had

s§ kastgdde gelukkig

streng

mg

heel

nog

zeide

eenen

ik

het

ik Ik

had«

zien

haar

mg

zelfs

niet

dacht,

ik

wat

deed

trok

zg

bg

bemerken

niet

mg

alles

en

zeggen

dat

brood

het

;

nit

mg

,

den

naar

was,

dat

moest

dwong

,

achter

ofschoon

bemerkt;

wel

mg

witte-

had, raapte

faut

gegeven

;

zgn

der

een

was,

niet

,

dak

onder

opeten,

wel

doen

wg

verloren

moeder

ook

menschen

wat

of

seer

was,

den

,

onze

goed

niet

mgn' sluiphoek te Toorschgn; ik

want,

in

mg

mgne

zou

moeder

mgne

maar

stut

kelder

wilde

broodje

zag

droeg,

yerstak

en

die

jengen,

molenaarsjongen terug

achter

daar

korf

eenen

mgn

alles

diepsten

klein

aog

,

molenaars

dacht, dat

den

aan

geeft

des

eens

die

brooden,

^nte

in den

wg

eyenwel

toen

ik

Zg

,

molenaar

brengen,

te

:

zg

Dierenbrood Is

Het

loch

18

menschen

en

beeren

al

aok

hut

onze

als

zoo

eerlgk zgn

»

geef

het

was

den

armen

rgkdom."

zoodanig gesteld, dat. geen er

iets kon

twee

maar

aan

potten,

een'

te

zegt het

dlaarom

noch

armoede

geene

zegt,

men

hadden

9ader8

mg

hard;

bitter

regt

eens

eerlgkblgven valt

en

dikwgls

te

zieh

om

genoeg,

altgd

men

wanneer

,

brood

geen

het

maar

spreekwoord

Bigoe

mgne

,

Terzadigen,en

paard^

doöd.

hard

wat

honger heeft,

hk

giften

stukken

blind

loopen;

schotel,

eenen i

ouden,

dikwgls gelapten, ketel,

Kenlenaar in

tegen« ond

plaats van

twee

timien

eenT

tand

geM

gzer

dat ,

hg

mgn

Tan

en

mes

eene

arme

vader

eenen

van

lieden

dikwgls

ingeruild had; daarbg

moest,

aannemen

lepels,een

dien

york, die, wgl zg

maar I

had,

des winters

Baoederons

dtepen

meer

op

den

grond

tevens

als eis diende,

deschoenen op

weSr

kafzakken ,

wanneer

lapte.Wg onse

ouders

mgne

kiaderen in

eene

31

bedstede stroo

ecbter

w^r

,

ea

matten

Toor

zusters

ik toch

en

scheen

de

en

hadden.

yeel

was

daghuurhelpen

arbeiden

die- niet

Ter

,

den

nn

afladen

wagen

dragen, waarbg de lieden

wat

al

er

bgna

huishoudingen

toeging,dan oe

hoe

moeder,

badden

of

het minste

ten

genoeg

,

slad

Zijzeide: io Gods

of

band.

Het

bg

zelven,

maken

iets zou

als de

ik

ea

ik. mg uit

'^ileei|,

misschien te

rgk

zeggen, man

burgers

in

wel^

dacht

er

en

even

de

ik

ben

worden."

zou

mg-

veel

zoo

de

in

weinig hadden,

niet

aan

dat Heer

niet

wg wil

en

had,

na,

be-

gg als

dacht ik

lieve Heer

over

wat

maken

Toen-

pnze

ook

maar

ons,

rgk

stad."

dikwgls

geschaamd

hem

ik

burger

zoo

dat

gevraa|[dhad, niet

rgkelijker

,

u

kolea

het tock

dat

vroeg

zoo

lieve

^ten.

de

ik

veel

menig

vaa

stad rond

buren

genoeg^,

hg

geschieden,

destgds iemand

mg

kan

als na«,

de

wg

te

de

Eens

huizein.

kreeg

anders

lieden

Staat

onze

zoo

wenschte

ik

wilde, kunnen

200

road

of

worden

kolc^

in de

eens

over

al

en

immers

en

vlijtigzgt,

en

mg

rgk

is

,

buren

onze

rijk

bedelen

er

en

,

buren,

onze

»arm

lioeven te braaf

dan

meer

nog

dat

kwam»

de

ik

dacht,

miJDer ouder?.

die

in

yoor

kolen,-

eenen

iets

ook

andere

van

voor

want

of

en

was,

door

of zakken

dan

burgers drqeg,

eens

alle

doen

te

zoo

achool

,

brood ik

gen sprin-

de

in

woonde

af

korven

keek

dio;

en

zomer

winters

ons

stuk

een

niet

den

vrij goed had,

gelegenheden

io de keuken io

het

dikwgis

figzolke en

ik

in

dap.

,

kinderen

huppelen ik

als

des

van

en

warax

zon

dag kwameq

tot

oioeder

en

,

beide

»

moest,

möne

,

liere

andere

als

soms

en

mgne

de

echter

ik

want

waren

den

eyen

was

met

soms

lieden

al

wanneer

Toar

wrj Er

tgd,

Karmeliten

handelaar

weär

sprengen

reel te eten

bijde

Tergenoegd, en

hij

,

dat

w$

hadden

als

andere

voor

maakte.^ Met

bloempjes

buppelden en

niet

had

sieohts

maar

,

dekeos

mijn vader, ,

,

waren

op

ran plaatsf^

die

doen

te

zelven

ons

ia

;

lindebast,

van

oiets ketellappen ook

dek

grof

een

bedden

geepe

hoe

mg zoo

overtuigd, dat| ik

wilde,

worden mgne

meening

geantwoordbebben:

»ik

32

het

Hoe

geplaagd heeft,

de

is,

heerea

moeder

mgne

ons

die

hetzelve

met

paarden

den

in

die beiden

vroüw

hen

konde

bg

teugelsi komen

oogenblik en

bleven

zeer

de kon

de

zgde

vast,

echter,

gedaan,

hebben

zwaarlgyig,

dan

dat de

val niet

beenge« hield»

beer

gebroken

yerschrikt

te

ook

te

kunnen

hebben

zou

waren»

daarbg

en

de

scheen

kwaad

yeel

»

de

bg

ze

stenende

zieh

ribben

eenige hulp

zg

oude

lag

moeder»

hield

de

in

lagen«

naast

wagen

was,

zgne

zeer

sloot

de en

mea

en

was»

mgne

en

wien

o?er

gekomen

te

dat

toe

dat

eene

stil staan;

yerroeren,

wie

was

in

spreng

wgl hg meende,

vrouw

zgne

paarden

niet

hg eindelgk overeind

Toorbg

wie

doch

Toor

wagen»

bok dikke

eene

en

uitgeworpen

er

was,

toen

beer

omzien

een

koetsier, zieh

de

Trouw

band

oude

De

den

yan

was

hulp schreeuwden;

om

»

galoppeerden.

om?ergeworpen

.

zgne nu

der

want

was,

in

waren

paarden bespannen»

koetsier

een

ik

veel

zoo

uitwieden

veld

de

ik met

toen

,

wg,

,

immers

bezinnen

beer

de

Gelukkig die

daar

en

twee

het

zat

wagen

helpen,

Tolgende

terwgl

door

erbarmelgk

regt kon

zieh het

dwars

Toorjaar

onkrnid

mef

bang geworden

waren

gerallen en

het

rgtuig yoorbg

een

onderTonden

daarbg

arbeidde,

aan

,

kwam

in bet

yeld

kan

jaren lang

geleidelgk Tertellen.

was

,

het

op

herinneren

mg

het

dag

zekeren

ik

wat

en

nu

,

Op

^di« mg

,

gegaan

zal ik

dat

heb

wensch

dezen

met

nm

mg

yerschaffen. »Ili

ben

Kolk

koopman

lang

genoeg

gesteend had,

Staat

op

de

Julich-plaats

hebben

hoord

,

spoedig dat

hg tegen

zal ik

u

Mgne hard

naar

de

goede stad

als gg

Tan

den

dan

zult gg

zeide

kunt ,

smid» yan

daag

mgn

zeide, dat

uw

gg huis

kondt

aanstonds

ze

huis

»mgn

eens

yan

hg

ge*

mg

kleinen

jongen

laten

loopen»

hier

kwamen»

beloonen."

hierop

tot

mgnheer

naar

waar

Als

naar

goed

daaryoor moeder

en

vrel

zult

nadat

beer,

moeder;

mgne

gg

yrouw.

yolk

mgn

tot en

,

de

zeide

er,"

gg een

kolen

mg: K

o

»loop, Jozef» 1k

beengt

e en

groot stuk brood

r

s

niet

huis »

roep

zoa

zgn

hebben.'^

ver

volk»

33

Ik

liep

hard

ZOO

,

tamelgk goed iiard

wilde die

beer

De

kwaoi.

blaffend

en

daarbg

schreijendbij den

doeo, ook

dat

gelooYen

dien

in

de

in

in

reeds

terug

körten

konde,

zgn

rijluig kwamen,

ander

den

benevens

zeide

geschenk; tegen mij

belooningToor Ook

het

rijtuig,dat

eerste

werd

beschadigd was, moeder

mgoe

gingen lag ik vas

de

toen

waarde,

Die

toebeboort. menschen

poorlsluiten

het

kwam

ruim

Tader zoude

te

Tader

geschenk

de

als

huis

kestdagen yleesch Toor

wij

orer

is

het

en

er

nog

dat

de

heer

;

wij

groente,

bgzonder

niet

Kolker

meer

dan

het

eerste

andere yeel

zoo

iets, dat

gaarne

hem de

naar

yroeg zoudt

thans

yoor

gg

zijn*

hadden

moeder

zijwist

even

alsmede

brood

als in

kruikje wijn mijne

aan

,

van

en

gingen

het

er,

Heden;

een

yeld

wits ; het

iets

Kolk

toch

avond

den

aan

waar,

andere

bg

eenigzins

omvallen

huisbctuding mgner

komen

was

bad, bedroeg

tot

kunnen

terug

in

even

om

nog

moeder,

mijne

we^r

niet

bijzondere

paarden^weggebragt,

heer

verliest

zeide

gaf

aanzienlgk

eene

dingen brengt gij morgen

toe,

Thans

wel

niemand

maar

den

van

Trouw,

zgner

waager

eens

doos

ziheren

het

vervolgens

,

de

een rrouw

zgne

een

nog

zgne

Toen

blinkends

iets

eerst

met

nu

buis.

naar

zult

met

Vooraf

moeder

door

arbeidden

ik

en

en

opnamen.

gg

geweest

hebben.

pijn

uwe

hem

zij

mijne

bij:

huis

bedienden

zgne

koetsier

aan

nog

er

dat

moeder

naauwelgks

lijd aan.zgn

waarin

gekwetslen

Kolk

de heer

tot

wilde

,

,

en

gewoonlgk m^ne

en

maar

mg

beet,

voet

kinderen

Kolker

kwade

een

blooten

als

2oo

e?en

Toorstad

den

zoo

beer

beklaagde

ik

we6r

terugkomende

mij

bIoedend"

ik

ik

mijne boodsehap

deed

en

,

liep mij

,

hond achterna,

kon

maar

toen

en

,

loopen

zoodat

ik

dagloon

voor

ook

dat

mgn

hooge

op

overvloed; want

het

,

moeder eene

yereetd

gefaeele

week. Den die ik

anderen den

morgen

vorigen dag

nn

bragt

gevonden

ik

bij tijds de

had

naar

de

dingen, stad. 3

De

34

heer

niet

nog

was

legenheid om

te

zijgeld teldeq

hoe

als ik

weder

intusschen

de

verder

?

beter

Ik

-^

jongen

gebruiken

hij,

de

do'os

reeds.

al

weer

waager

hg

,

zoudt

mij

toen:

kan

juist een*

ge

loop^

eerlgken helper

Maar

dat

toestaan,

staan.

gisteren gezien

,

nu

den

een* ik

beneden

voet

uw

en

Ik

heb

flink

gislercn

van

het kantoor is

ik was

hij kwam

yroeg

huisbediende

ik

geloof 't willen

ze

zeide

en

Kolker

zijn ?al

Toor

Jozef?

gij zgt

en ,

of

ouders,

buiten

hem

wonen,

mijnen

eerlijkzgt,

gg

daar

was.

dät

levendig:

heer

De

veel

zoo

rinden

te

en

Teroorzaakt,

Triendelgk af

voor

en

sterk

ge^

aflaaddeo,

en

deden

aarde

op

ontbeten;

Jozef,

willien

hg mij

wel

er

zeer

leed

overhandigde

dezelve

mij

nam

dat

had

mij

daar,

lang

uren

op-

rollen

worden.

en

zag

waren

of

,

zou

geen

plaats en zijt gg

Zoo

zakken

wensch

mijn

opgestaan

hem

had

eenige

,

rijk man

een

gaarne

in

en

ik

lang

coo

maar

,

lieden

de

geloofd had

niraraer

werd

Nu

op

zien, hoe

dat ik

mg

had

Intusschen

wachten.

20ude

zeide

; men

op

eerst

Traag

gij geheel bg

dal

;

uw€

'thuij

mg

zgt. Wie Kolker

geluk

uit, dat

en

handelaar

wil

niet In

de

alsof Btak

er

weken

niet

zomer,

kieusen,

zag

ik

at

meer

met

het

niets

blootvoets den

ook

konde

naa

zal

tc gaan, aan

ni" ds

vlgtig, de

koleij

J^

nemen.

ik

werk

vast

w^

i1

bedstnk

werkelgk

oiitbreken.

; thans

hüisknecfat

niet

gij zyt

bid

dienst

morsig

er

kleederen

nieuwe

zgne

zulk

om

buurman

kolenhandelaar

voor

mijn geluk

aan

mij geheel in

in den en

eerste

in

mij]

blijde

mg

deugen,

onze

gisterei

haar

om

er

heen,

maar

we^r

bij den

komen;.

we^r

zoudt

blgven,

moogt

bg mij zelven, gaauw

ga

altijdwel

u

gij ziet

aan:

als

wel

ook

er

zel

om

weg,

moeder,

heei

rgken

hard

zoo

was

huis

doch

even

mgne

Deze

den

bg

reeds.de

mg

liep

naar

een

band; braaf

gi}^eerlgk

dacht

stad

zulk

in

bij der

genoeg

; ik

yerstandig

zeer

gg

dacht

was

kondigen.

te

aan

merkte

maar

der

Straten

zoude

ik

ik;

worden

te

man

de

door

^

dat

komen,

rgk

een

blijder dan

was

behoefde

uii

naar

Mija

hei

ik

zel ,

ikkreeg dezelfde

schoea^ tafel ,

i

I

35 f

t

wel

twee (iagetgks

niaal

goed

zoo

als ik in

Teel,

zoo

en

feestouderlgk huis zelfs op de hoogstejaarlijksche had. Ook dagensiechts eenmaal gaf de oade gegeten mgn

Heyroow K

lorf,dal ik dan zeker

1k

o

ik

e

aan

somwijlen

de

ZOO'

kwam

mijner ouders

gcweest

lYas

Jozef

aan

plaatsvan

mijuheershuis

buis zelf andere

kwam.

die

lieden

De

dan

schämen,

moeten

hielp

goed bed

in

en

sliep

was

,

nsalen,als

djt bais, Jozef, lief er mede

die

niet

wilde.

het

brandhout konde

»Ei,"

moet

uitzoeken

zakje

toe, dien

ik

Ignheerschudde Terbood

mg

Ik had ik hem

ZOO

af

hoofd

te

ten

hij had

mg

gaf mij

strengste,

om

hijer ,

stukken

eenen

spanen

geld.

dadelgk een

niet

lang, maar ragn' beer

naar

het

ik

men

zakje met

boiren

waar

die

huisknecht een

»in

houtzolder

immers

men

meer-

wat

huisknecht

de

eigen

gezegd:

eenen*

op

den

was,

en

,

had.

gevonden

enkelen

daalder,

iemand

iets

aan

yan

zeggen.

ging

veel

als ik ,

het

echter

bet ge?ondene toen

hoe

yertelde

een

intusschen

mg

het

als

zoo

ik

zou

Ik bedacht

zgn."

in

waren,

het hout

achter

ik, »daarmede

dacht

tragthet

Yan

ik

hebben

zou

mede ;

welke

uit

het

in

konische

dan

dingen zien,

Yoor

was,

er

of op

echter

begreep niet,

loen

zou,

snijden,yond

njkman

ik

Eens

kantoor

ik

yele

men

zag

als

speelmakkers.

alleen

zien;" doch

zou

zeggen

nabg

elkander

met

wg

deur

meer

eerlglcman

een

Toor

bij zijne werkzaamheden

kamer

wiens

de

waren

oude

mgne

dien* ik

huisknccht,

oude

getrouw

oyer

ik

mg

zieh

men

niet

die

waren

slimmer

wien

oyer

,

yolstrekt

schaamde aan

,

straatjongensen

der-

speelmakkers

mg Er

eene

in

en

was,

en

,

gescheurdejong^n bg

een

mij

mijne oude

;

zgde

fer

ik

kon

dezelide

nog

yan

hut

in

Wanneer

brengen.

mögt

dan

,

ik

geheelvreemd

de

in

weer

Dabuurschap

weinigeweken

8oms

moeder

mgne

rerbeelden,dat

ik

mij 'menigmaal overgebleveneten

r

het mg

niet

pleizieraan tgd

had

ieder ,

meer

mgnen

zoo

goed

daalder

enkelen

oogenblikin

als te

de

band 3*

yoren.

dat ,

nam

,

36

en

klinken

tafel

op

lieden

andere

bg

er

de

praatje van

liet., tilh

winkelbedienden

geld weggeworden dat

merken»

iets

er

van

mij:

raaf

eene

raaf

andere

eene

werd.

gewaar

wanneer

neemt

dat

op,

de

Zelfs

de

beer

maar

,

den

boer

bare

kamcraad

kaas

eene

de

den

eet

en

weg

boer

ander

al Kolk

er

was

niet

zeide

tegen

kaas

toch

ik

echter

af

in

mgn

ik

verloren ,

gaf

bem

zusters

mgner Eene

sieept

die

Kolk

hoe

het

leven aan

eigenlgk met

ik

een^

feestdag en

juist een

buisknecht zou

onder

terwgl

zg

geld

want

de

De

was.

jonge beer

Kolk

er

pleizier

voor

te

eene

wel

iets

van

was;

hg

was

balen

dat »

worden.

weSr

de

evec

dag«

stad

stirfzoon

was

kist

d( gfiif

ons

beden ik

v|ist niet

echter

zoo

naa

de

deu

handelhui

beer

Kolke

geopend hadden,

verschrikten kwam

den

van

nog

van

he|

het kantoor

Toen

beeren

den

veroomen,

zekeren uit

was

de

gaan;

goed bg

zgkamer bg

eene

daan

gzcren

lieden

er

zeer

Op

beer

gebragt

zaak

alle

beter

dienaar

gelegen

van

van

den

juist eene

weör

mg

eenige jonge

ook

dezelve

veel

den

ik

rgk-

,

Rijnschipper moest zag

zeggei).

eersten

die

en

kocht.

voor

onze

den

»

te'voren.

sleutel

paket

een

open,deed, en

den

mg

er

als

mg

niets

had»

misschien

zaak

er

dieverg sprak»

van

daalder,

getrouwe

de

niet

ik schreide

moeder

het

er

destgds wel ,

verworven

kleed

stond» had

er

niet

geldzakje toch

mgne

als oude

vriendelgk jegens was

het

den

dief

zg dan

,

wilde

mg

enkelen

»

bebben

en

zij zelve

een

begreep

zeggen

[daarna begon

poos

buisknecht beer

Ik

van

nieuw

een

alsof

wanneer

wegneetnt —

mijnen

9

; en

hij jegens

bem

aan

ik

dien

dorn

dat

om^

durfde

had

Ik

wedr

buisknecht

de

wat

betzelfde

niet

had

ontstolen

yerdiend?

galg

Tolkomen

echter

is zulks

te

ontsteelt

,

gestolengoed

de

evenwel

op

kaas

de

zgn

beiden

ze

er

duidelgk

buisknecht

als anders

mg

dat

,

%e

van

wel

een

maar

mg

en

er

zoo

mg.

het

dat

zgn»

paste

men

liet

men

zou

yriendelgk tegen

zoo

meer

'

doch

deed,

zeer

dief

de

ik

kwain

anderen:

eenige

en

en

was,

hoisknecht

geigker tgd

te

waren;

de

wanneer

als het

r

waari

behoorde

geweidig; desliefzoo het

eerst

we6r

fot

zic

38 de

koopmansbedieudeu

was

die"lal

een'

9

kelgk

wat

zg

als toch

zoo

"

gepleegdhadden« hadden

gezegd

my

onreglen tijdia het kantoor de

mg hart

en

,

geweest

zg slechts op dea baarde

; evenwel

waren

het

om

niets

er

,

gezien had.

Tan

beer Kolk

»Den

zelven

mg

»

,

dat gg de

dan

is

feld

dien

menschen

ik verder

Weet

gg dan

hg

hebben

geslagenheeft

fei

zoo

ligt.En

toegeschotenwaren

den

niet

bg

nog

geene

er

hem

hg

armen

dat

,

wannißer

zou

,

Want

mensch, die

onlangsaan

wg

niet,

zoadt?

zgn

bg

ongelwg-

hebben." ne^rgeschoten

Ik ik

des doods

oogeublikgeVaarlgkziek

andere

dacht

opioopend, woedend

hg slaat, dit ,

zoo

gedachten?

kind

cen

schippergezien op

zeggen,"

zijnuwe

dadelgk«en

waar

dit

het

er

waar

beer

jonge

Traagt

nadenkend

stond

het huis

aan

beer

jongeh

6g een

stuk ham

niet

,

van

slok

een

klaptge,"

woord

enkel

maken,

is het met

ik geen

woord

spreken kon;

ik

den

wilde

,

gegeven

wgl

bg ,

gedaan."

keek

hijmij

school

kent

wel

hen harte

gg

niet? ,

want

de ,

ihenigespreuk op deze

ik

huisknecht

als ik zeide

zoo

had,

u

ook

:

en

het is

' .

eene

zitten

eet

en

dronk

wel

,

mij van

fortuin mg

kunt

maken

Staat

op

er

verschrikt» dat deur

kwam

niets

en

uit.

'ernstigaan.

en

wgn hebt

»Gg

g^leerd Jozef, ,

gezellen

goede spreuk."

eten

meer

jonge beer mij ham

niet kent,

,

hovig bg

de

moeder

u

den

ge

zoo

was

zal het

zwggt,

sloop stil

zeer

riep.

jonge beer bg

de

,

bijuwe

nog

ga

bg mij uw

als siechte

Als gg haar

kamer

en

den

scbielgkmogelgk

zoo

als gg

Ik

Toen er

het wilde

maar

dan

ik

zgne

at

sprak hg, terwgl hg

zoo

» een

,

eens

Ik

pakte mg

toen

»Jozef,

gij zult

en

wijn.

ik wilde

,

,

zeide:

en

bbrouiiven

Toen

,

voorgezet;

dat ik "yeg kwam

schndde

arm

drink

en

sehender

maar,

Tond

kwam

mijyriendelgk bg zieh op daag vecl geloopen, Jozef,

alles niet regt smaken

maken

den

beer

mgnen

hetgeenmij werd

waar.

daag

van

stadwaarts«

ging weder

en

op

die

,

hebt

is

dal

»

geval

geloofdewer-

,

toen

zou

ik

maar

het

ongerustheid ik was beoaattwd liever gewenscbthebben dat ik

toch

zaak

inderdaad

u

neem

lokken

,

haar dan

rolg ter

39

fk

begreep ik

roaar

bang

mgn

was

telkens

ik

geen

de

konde.

»Jozef,"

siechte

eene

op

Ilgne nacht

waarde

booze

een

beeren

!

ik

dat

heb,

de

mensch

in

zijn vleesch,

sleept,de

andere

in

zijnen geest,

bodeo leiden

wil.

en

waoneer

wij

en

ondeugd

willen

jongen

het

laten

zat

wilt

;

naar en

u

doodschieten?

xwijgcn?

het

;

gg

Neeri ,

niet

het ,

dat

goed

echter als

was

niet,

of

mij

iemand

,

den

beer

dan

gaf

het

hoofd

zoudt

K ik

o

1k

mij laten

e

zeWen in

gij het geld

?ervolgde

de

slem,

r

een

was

gedaan ik

den

het

waar

,

als

achter

hem

toeriep : gij

brengen ten

stukken niet

zulk

aan

toen

mg

ik

wat ,

had

wist

dronk

de

ik

broodje

dat

had

als

even

,

bare

störten,

iets kwaads

was

in

naar

het

dat

zonde wet

mijn, angst

ontFre^emde

en

of

ofschoon

ik

strgd,

gegeven

maar

was,

voor,

dat

wilde

geld

alles Tertellen zot,

mij

met

verbergen

moet

gewoon

had

Yoor

beer

jonge

in

de

zonde

de

geloof niet,

de

mg

ge-

tot

ond

weg

Gods

ons

wij

in

zonde

elkander

dat

ellendig maakte,

kwam

eigenlgk in

ei

dien

niet

andere ; het

stat

Ik

,

wet

tot

vleesch

in

diep

zoo

hem

met

tot

leven

mijn

tot

kastgdt

,

nacht,

en

ons

en

drank

dan

hem

die

het

in

bcgeven

,

bang

kleine

gg

dien

in

dubbele

die

zgn

wet

worden.

is

wrgn geweest zoo

•

of

doof

beiden de

met

luisleren,

wij geheel

Deze

bij dag

geest

of iets

dien

ik

in

eene

eene

eenen

mgn

ikvermoed

dat

menigmaal

nog

de

mg

hoorde

wijn geweest.

zieh heeft«

slem

,

naar

geloof altgd

naderhand

als

ondervonden

onzen

dat

heet

wgn,

en

het

maar ,

zoo

»de

Tan

,

eTeu

9

is

slapen

huisknecht

zeidehg,

goed

geregeld in,

wird

ik

en

wilde

Ik

zoo

niet

mg

De

Tcrdiende

wgze

anders

Ik wilde

war.

hart

daag gedronken hebt,

Tan

ik

Tielen

,

doen

ängstig hggen.

dat

ik

maar

bed.

te

,

het

om

toe

oog

geheele

hebben

ik

ging

doen

in

we6r

bang

Zoo

woorden

de

maar

zoo

alles yerteld

dood.

avondgebed

wist,

mg

ik

het

b^

,

den

.Toor

ik kwam

zoude

moede

te

meende,

huisknecht

de

wat

gefaeeli^iet wel

gaarne

gewoon

halten

volkomen,

niet

loch

was

geval. Hoe was

wel

antwoord

:

of

slaan

houden

gij mopgt

hem

en

en

niets

u

stil ycr-

40 I

zwggen* soodat

oTerluid

ik

zeide

Jozeft

den

meringen

te

wandelt

goede

geld

den

dan

mg

strekt niet Nu was

mijn binnenste,

als

Kolk

zeiUe ik het

als

mg

zoodra

de

al

angst

mgn

huisknecht hebt

Gg

wgl

yergedoegd zgt

zoo

gisterenavond

en

er

het

In

op

zgne

op

00k

de

later

te

voorschgn

ik

mij»

het

op

nog

bei

»hebt

mij

er,

het

loch

staan, hart

beiden» de

zoodat

ik

Toen nu

had

hg

iels te

zag

ik

de

bgna binnen

zijn ontbgt merkte mg

zeggen,

veel

yast

verwonderd

Jozef?"

den

woede

aan

hart, den

koffijbordje bg

den

gezet had mg,

aan

te

trap

Tan

kwam klaar

de

toe

het

om

het

uren

riep

ik

;

langer.

was,

Toen

benaauwd

alleen

eenige

mgnheer

naar

nog

koffijdronk

en

klaar

dikwerf

geheel

eerst

ook.

voor

mgnheer

en

,

gij mg

hem

nu

zeer

vallen. ik

en

ze

we6r

te

sidderde,

ik

om

,

dan

sliep nog

beer

,

gewoonlgk

ja

,

kwamen

ouden

droom

geen

wg

rockte

dame

,

om.

die

tabak

oude

al

maar

laten

hebben

bleef

de

en

gebeurde

zoo

beer;-

Kolk

was

ons

op,

hüis

ons

den

vreesde

ik

heer

iets

beer

gewoonlijk

mg

werd

opging,

zoude

in

koffij Toor

jongen

oude

mg

vergenoegd«

zoo

waren

met

en

Jozef, tot

keukenhieid

gelgk

te

ea

opgeruimd

niet

er

oude

de

beeren

en

vol«

00k

huisknecht

de gg

Kolk

gerust zijnepgp

brengen,

we^r

oogenblik blgde

bgna

en

,

jonge

want

zeide

kamer

keukenmeid

möge

inslapen,

,

oTergekomen,

benevens

de

de

kon

,

want

Als

geld

»

beer

den

ik

stond

vroeger

het

goeds gedroomd,

waärt

was

dit

op

van

en

rroegst

regte weg.

zeWen, het

het

yroeg

is de

dat

ik

en

wat

nacht

van

nog

huis

huisknecht het

en

yast

goede, dat mij

ik ben

be-*

ik:

antwoordde

Ja

*—

mag

opstond

Tergenoegd.

het

dacht

hebben.

meer

I

Doch

ik

en

9

mg

,

,

bekom-

geene

gij morgen

tot

wil

,

,

brengt,

er

doen

zoo

yerliet

gg

?

werd,

van

gg

weg

weg

beer

gaan

regten

gerust

maar

wees

behoeft

schregen

te

^akker

regten

ik 00k

wil

den

»

er

dän

Den

00k

in

stem

naar

dit

En

dan

:

die

weg,

faebben.'*

gij

moest

haiskoecht

regten

benaauwdheid

?aa

snikken

de

bewandel

de

ik

Eindelgk begon

en

dat

,

ik

yroeg

41 j*

faem

voor

ze

vrees

mgoe Kolk

den

lieen uit

trekken

bem

ik

ive^r

en

hoofd

als

guldens u

zeide

Jozef,"

bier

aannemen

zal

interest

zelf

ze

boek

mijn

in

reispenningy

als

wel

scheepsjongen

beden

zal bet

dan Ik ik

mg

bevolen

dat

ik

iets

vader beval

pakken

zou

sebonk,

klaar

reeds in

en

naam

toe,

deed dat

zonder de

zijnen

ik zelfs

huisknecht

geoheid

naar

mij

en

ik zelf

is

,

van

mijne

nog

eens

bad

mgn'

de

jonge

of

ik

zijnen

buiskneebl,

bgeen

eenig linnengoed

naar

bet

scbip,

dat

man

beval

mij

oude

scbippers

dat

aan

zij mij

,

zouden

bebahdelen

gaf

,

mede

scbudde

en

band.

wel

mg

reis

op

grossen

zoo ,

kleederen

nog

De

als

zoo

boven

de

mgne

varen.

ordelijk

dien

dat

vragen

dadelgk

den

nog ,

,

,

dat

le

beer

en

vrijlang

Eindelijk kwam

af

bartelijkde

afscheid Het

bad?

om

opnemen

eenige

nog

opstaan

u

buisknecbt."

deed

en

dacbl

ik

wgl

bragt mij daarop

van

jongen

werd

waarbij bij mij

lag

zal

eerlijk

en

mijn'

nu

bleef

,

,

meer

Ik

getrouw

gezicn heb,

vriendelgk

zeer

mg

een

nog

niet

buis

u

als gg

mijnen goeden beer,

van

we^r

konde

gezegd

zult

o?erkomen.

mij

roep

,

intusscben

beer

ik

waarvan

ecbler

mijn

kon

buisknecbl

De

bevreesd

zeer

Docb

niet

was.

tien

schrgven

en

,

ge

Blijf sleeds

afscbeid

leven

mijn

van

de

zai

,

in

ergs

ge

,

bebben

bebt

nu

verlrekl.

dankbaar

nam

»ik

Weet

mijner Rijnscbepen zelten,dal

een

welgaan.

u

»

was.

goede

le

Hier

wat

eens

op

Maintz

naar

boos

gij eenmaal

gij kunt

want

blijven, wijl ^

die

en

sterke

schielgke en

Iwinlig bgleggen,

nog

gebruiken.

le

zulke

derlig gülden

betalen

weet

er

de

,

bij eindelijklegen mij en

hecr

dan

bedenkelijker

bij zeer

of

,

wat

niel. De

beer

geldzakje bragt; bij trok zijne

dampfe

zijne pijp

ook

alles, verzweeg

jongen

nog

bet

en

Yoorschijn,legde

te

hem

den

van

fael

toen

guldens

verleide

en

loorn

schudde ,

tien

mijne

tafel,

op

maal

muts

ik

voor

er

eerste

•«'.

haalde

Hierop

mg

bij

mg

als

bet

*

waar

leed ,

vaderstad

Keulen

mijne moeder

mij beloofd, vader

zoude

bet

en

le

bij bij

gaan

en

de

bem

bard

mg

vertrekken

gezien

dat

was

moest,

bebben, eerste

zeggeo,

doch

geledat

42 »

ik

scbip

een

op

weldra

daarom

gezigt

zien

opdroegen, ZOO

veel

toe

konde

er

de

en

rvgl

dat

ik

om

,

bet

mg

zoo

eren

dat

leren,

bnis

ran

den

niet

ZOO

gemakkelgk

dien

ik al

niet

goed goed

zeer

dat

met

bad

er

rente

zoude

docb

een

in

toen

Goar

lands

dien

en

ik

de wölken

orer

in

naar

mijn dünken,

worden ,

en

er

ik

mgner ,

grossen te

,

zamen

ook

immers

goed bad; oogen

dat

ons

Göblenz

boeveel

interessen

intere^t

wanneer

deden

interessen

dat ik

op

eenen

nu

op

ik

bevond den

weg,

om

gebeel regten

maan-

een

ze

gebeel

er

immers

mg

zoo naar

men

,

gebeel

zaak

jaar, ja

een

,

want

St.

,

de

op

naar

de

mg

,

w^er

bem

bg

dit beteekende,

zette

terens

mg

beer

De

was.

ran

rroeg,

konde

wie

.

dertig gülden

met

naar

boe

en

was,

wel

de

en

maakten

,

kapitaalliet

belpeo

bet buis

,

gebruik dertig gülden gedurende

bet

kost,

moest

destgdsniet, wat

die

berekende

deigks opbragten bg

wist

Israeliet

en

de

,

te

ik

,

elkander

uit

ik

bebben;

roer,

mede

bad

mijne

dat

gezegd,

oude

ook

,

gegeren

wist

beer

,

Kolk

legerstede

mgne

,

ik

dan

bet

in

,

terreden.

mg

daarenboren

dertfg guldens bij mijn

rgker zijn

alles

kort

bekrompener gebad

,

geschonken

mg

eenige guldens uit, ik

reel

kwam

dat

als

mg

aan

leidde, binnen

bettoebin

maar

niet

Ook

daarbg

en

ik

beer

mijn

buisknecbt

de

bad

was,

,

die

zacbt,

mg

was,

dagen

ofscboon

want

en

zoo

eens

reisgeld

Het

Kolker,

ruwer

daarom

was

Rgnscbip

uit

voor

gewoon

denken.

te

bet

scbippers

eerste

spoedig zelf,als koksjongen

reel

ouders ik

beer

de

»

bangbeid

aan

korlswglig roor

en

aangenaam

kooken,

bet

nit

de

niet

buis

aan

ik op

in

uren

,

er

er

,

komen

ik

badden

nieuws

die

werd

wind

de

veel

zoo

geya-

Ik

ging.

weinige

bezigbeden

mg,

wel

ireldra

gedurig

Maintz

naar

goeden

na

ook

was

doen

er

wg

Keulen

kleine

garen

te

daar

en

verdween

Want

;

Kolk

overigens

mg

stad

groote

bierop

en

barl.

te

bet

gernst

de

ik

yerloor

mgn

dat

en

was,

ren

beer

den

van

reeds,

rgk

man

te

gebruikelijken

weg. Toen

wg

te

Maintz

aangekomen

waren,

bleef

ik

eerst

/

43

Keulen

die

er,

bet

in

had, achter

Hier

ngten.

heer

den

ik

nie

toe,

dat

hadden

had

hun

werden

;

gelak

te

won

volgens,

het

kige band, körten

tgd

doch

zoo

Keulen

had

wgl

dat

ik

het

geld,

medegegeven, en alles

ik immers

als ik

dat ik

ontviog, wat

door

Tierdubbele

aangegroeid, doch

speelzucht,

die

gestört hebben,

groote

geyaar

had

dat ik

was

op

nix

?erliet

ik

mij

Toor

niet

bedacht

reeds mg

zoo

zoo

was

om

,

driest zeker

op

Binnen

teerpeoningin

het

nieuw

mijn

snood

tot

tegelijkook in

wambuis

het

het

mgne verderf

mij aan.het met

zilveren

speelgewin aanschäfle verminderd,

het verlies weSr

geworden

behoeften

drie-, ja

lieve Heer

onze

Een

mgn

geluk-

eene

mijne

YOOr

daarmede

gereede pCiuningen zoo

mgne

gverig

had.

ontrukt

9

zoo

ver-

onaangeroerdgelatenhad,

mij oogetwgfeld spoedig

zoade

mgn

ook

had

verloor. als

mg

mgn

tot

,

dan

speelgeluktot

mgn

Tot

meende

zulk

mijn

eens

niet.

ze

zeiden,

men

,

yerloren.

ook

speien en

won

tijd

spellen gespeeld om

toen

eerste

dat

had

bezighielden

deze

we^rstond

nöodig had,

knoopen

,

altgd meer

Ik

dikwijlsook

hoe

kameraden

worden;

dambord

verzoeking

in de

boofdzak^lijk

dikwijlszij Trgen

zoo

9

ik

dadelgk

was

de

wel te

man

wonnen

en

mgne

bij

ligtzinnig.

was

,

dobhelspelen

,

als

ZOO

huisknecht

ligtzinnigelieden

zelf weldra

,

,

9

viel

mijos gelijkenmet

louter

rgk

een

plaagde mij

ik

Ter*

ik miste

maar

oude

onder

verleidde

om

beproeveu

de

,

ik ook

keer

wezeniyk ongeluk geluk

had

spoedig afgezien,

nu

had»

te Maintz

Keulen,

als

omgaan

z^ dikwgls daarbg

dat

en

Ik

9

daar

opzigten uiterltjke

als te

kameraden

zieh met

heer

,

ik

werd

mgne

»

den

van

,

moest

wensch,

oaar

boodschaplooperte

alle

Triend

was;

deze

mij

in

nu

vve^r

mij geschreven

ovei

heer

van

goed

en

zoo

de

dal

dienst

zoo

er

en

oude

gexiea

het

even

Kolk

Hetgeen mgn

ik

bestendig

mg

om

de

raadgever

een'

er

had

we^r

waar,

en

bestel

op

brieven

zgner

handelhuis, ,

mij

men

cen'

dit echter

schip';toen

beral

in

blgyen

te

het

op

terug?oer,

Kolk

is

weken

eenige

nog

in

te

dat

ik

,

er

Ik

winnen.

mijne speelzucht»en

geluk,

"lat ik, toen

ik

zoo

44

e?

bad»

jnist Trg

en

ging,

dan

reeds

ook

hier

winl;

kunt

eerste

ik

drift,

Tan

het

gaan: loon

was

alle

en

ik

oi

na,

ik

niet

kwam

Toen met

het

ik

»Weet

was.

reeds

de

oude

beer

uit

belastte

en

vorige jaar

maken de

als

jonge

siecht

nog

is

sneed dacht

spelen

Maintz

beer

als

mg

hart.

het

u

niet

de

boodschap

dan

de

zou?

schippertegen

die

,

gevaren

beer

Kolk

er

in Holland

overleden,

bg

nog

het de

in

dadelgk boord

zoudt

gg

,

hier

stief-

aan

mg

dal

de is

dat

zeggen

waarover

beefl

Nu

had

mg

dobbelaar

anders

u

,

stad

komt,

uw

juist thans

van

op ,

ooren

en

dambordspeler

en

met

eigene band,

loedoen

nu

den eene

mg

dood

te

ver-

verspeeld worden.

mijne speelzucht

nooit

de

,

zondet met

donderslag in

zelf,

mg"

,

over

met

en

,

een

6g

ik

er

er

afgaan.

kwam

toekomen

-

,

komen

te

dacht

huisknecht

eenige dagen

wel

Kolk

oude

de

weg

met

behoeft

voor;

laatsten

Maintz

zoon

was.

zoude

u

zult

laag

beer

ik

gg

,

Thans en

dat

de

oude

vroeger

bedroefd

,

door

ik,

maanden

aanvaard;

konde

mg

eigen

zgn

en

,

berigt klonk

Dit

te

mgn

beproeven

naar

de

dat

gezonden; hij kwam

uit

om

,

van

'tal, Jozef,

doodelgk

mg

geluk

mgn

Keulen

eenige

dienst.

zgne

reeds

ik

verkoopen

pakhuis;

handelbuis

het

zoon

kort

om

en

buiteh, bg het

gg

is

De

klopte mg

tot öp den

weg

buis

eens

nog

plotselgk overleden was,

wgnhuis

nieuwe

mgne

mg

wien

bct

uit

daar?an

opbrengsl

hart

toen

overige penningep

dan

maand.

Dan,

avond,

geen

veel

die

had.

Treurig ging

'

lang nog

mgne

uit; het

mg

hier

brengen,

eene

bcproeven.

meer

nog

verloren

heller

Toor

speel-

het mg

waagt,

yerder in

groote

yerlies

was

veel*

ofkreuzers

rgkelgk

moest

die

avond

^^n'

penningen

viel

worp

dacht,

w^nhüis

seer

en

malen

ontvangcn

een

gewoonlijk

Ecnige

'top

in

hooger gewin

ik

en

gg

spei om

het

bg

gelukt,

loon

was,'

waar

Teel

om

jaars mgn

werken

kameraden.

mgne

,

het

pakhuis,

die

zaten,

yierendeel

Tan

het

naast

spclers den

einde- des

Jiet

aan

en

zeer

van

heilzamer

yerachtelijk ragnen wgze

goeden kunnen

werkelgk daiardoor

met

46

ik

4at dan

het

buis

de

die

het

Maintz

Buiten

pakje

die

den

waarin

juist

moel

den

?an

goederen

daar

boordc

naar

de

dat

ik

stad

Rijn

gipg ik z^f huren

niet

maken.

laten

wraak

mjjnen

van

den

naar

wilde

buren

mg

den

van

bem

,

of

eens

kunt,

dag

gg ik

want

Hierop

weg.

bijmg

of

bem,

vroeg

en

ander,

een'

zie

riep:

mga

been

arm

scbipper

achterna

scbipper toe

ik wilde

den

met

,

oude

aanbreken

liep ik,

,

onder

waren

een

ging»

bet

met

morgen

,

schielijk mogelgk

de

iny

roeijerof sebeepsknecht voor

^en'

had

zoo

om

,

opdat

oe?er

mgne

,

weSr;

en

raken,

kleedingstukken

Keulen

in

vraag

de

en

overgeblereo,

nieta

achterhaalde.

niet aan

»

reeds

de

maar

te

mij

was

kooopan

mij

nu

weg

beer

jongeo

ziWaren

Kolker

was

had,

ver^orven

met

beer

Daarbij uit

hiertoe

tot

dienen.

wel

»

Ik

kwam

sterke

een

reeds

daarbg bet

toen

was

als

scheepsj engen

dus

mg

goed

scbipper dadelgk zeide, bg

overstappen;

goed

zou

bet

had

Ik

sedert

dadelijk in

gewoon

ledige zak,

dien

de

Den

geoefend, kreeg

echter

dan

^ten,

^If acben want fO

behoefden

zijne

woonde

of landlieden

met

dat

het

als ik

bet

boop

mijn

was

om

,

regen

wedr

rpi^gen,

terwgl

H9fi b«t

er

#rg

den

over

de

oude

mat

mgne

Rijn

aan

bet

banden

te

;

waartegen

,

had,

gegeyen

niet

niets

scbipper drinken

ik

kon

lang

zeer

te

van

reizigers

die

te

mg

Intusyaren,

Bingen, te

yoet

,

zetten.

roer

ons

rnim

en

andere

p

en

in

overdekt

omstreken

korven

bunne

zieh

Rijn scheppen. niet

de

,

ik braaf in bet roegen

oudeo

den

in

bezigheid

gewone

werd

keer

deze

een

als dek

brood; uit

ander

mij

mg

dag

boosvat yoor

wg

mijn scbipper

j^w^meji h«en

honten

trof

mijnen

bard

in de

bcvond^

Er

eenig

anderen

stuk

e^n

bet

met

noch

van

knorrige

yaartuig zoude

gemakkelgk

zoo

scbipper

yeel beschermde.

zgn

bij,

was.

nacht

ecrslen

op

oude

,

beproeven.

niet

nu

dat

de

maar

had

Rgnscbip gediend

,

zeide

mg

kajuit,

den

ik

het,

vporzeker

noch

dat

pas

jaren,

16

Tan

een

op

yan

met

eens

eenige jaren

yaartuig

de

wilde

gaan,

vlugge knaap

Daarbij moest

zat; in de eerste

uit» doch

waren,

ik had

er

ik

dagen sobielgk

47 [

'

eelt

veel

soo

in

ganseben dag moesten

xing

Toort

had

moeite

dat

zersy

zgt

gg

moety

anders

iets

te

die

Tot

menschen

loon

mijae

voor

feestdagen

ik

stukje

den sei-

kreeg

gekookte

en

een

leeren

eerst

nog

waard;

watersoep

ziedehij,

want,

roegen

loon

veel

dan

verpoo-

maandelgks dertigkreu*

het

die

zoo

op

avond

andere

?oor

daags, toegezegd;

eten

laten

,

schipper my

eens

alleen

linzen;

of

niet

zgt

en

Den

weinig

met

'tliet drukst.

jongen,

een

nog

voelde.

den

tot

duurde

arbeid

wij

kreuzer

een

'meer

niets

morgen

zondag

op

.oude

mgn

IS

Troegen

hadden

rustdag is,

een

ik

,

staan; de zelfs

en

,

den

yan

klaar

wg

dat

gewerkt

kaas

erwten

bg

mgn

zwartbrood, Dit

alles

bgaldien

de

l)ehoefde

wist

huis

zgn

hij deed

a]s ook

woorden

slagen

,

en

ik

dat

rloekte

menigraaal

1

de

lieTer

hut

ik

(zoo

noemden

zelf

moest

liedep

hem

de

winter

scheepvaart dan

had

ik

,

in de

op

mg

die

scheld-

schrikkelgk

regende

den

niet

,

het ook,

uithouden,

langer kon

van

hem

die

goddelooze

en

niet

kwaads

veel

zeer

juist

niet

de Staat

stormde het

ik

uitliep wgl

de

Indien

Stil

al ,

in

9

daa,rbg zoo

en

,

Ook

wanoeer

trakteerde.

zieh

hg

vrouw

met

niet

nog

zijnedochter

gedurig

was

het

die

en

oude

zgoe

Daar?oor

wäre.

zien, hoe

te

,

verstand

en

geweest

lang

welgeyallen,

alleronvriendelgkst

een

bekend

nur

waar

regt bij haar

laten

,

,

leed

minste

zoo

mensch

een

maar

gedroeg

het

geen

niet

buurt

geheele

hebben

wel

nog

siecht

grond

in

bg

was

mij

schipper

mgn

den

in

en

ik

zou

Hans

zwarten

nabuurschap) verdragen» banden

op

den

Rijn

gaarne

op

geweest

den

meesten

ander

een

was

,

tgd

vaartuig

verbuurd.

Op den

avond »

met

een

te

worden.

er

den

dag,

zekeren

woei

als wg

nog

valies

zwaar

Jlet een

was

lig

den

moest

wgnoogst"

in de op

hut

zaten,

zijn'rüg

en

^wam

nog

er

zeide,

mijn dat

oude

hg hem

w^cbjtefl tat morgen«

tegen

vreemdeling,

een

wenschte

overgezet

onvriendelgk regenachtig weder,

stevige wind;

vreemdeling en

bedienen,

na

en

schipper misleidde nu

niet De

m^er

kon

vreemdeling

48

hield

met

aan

geldelgke aanbiedingen

zulke

wilde

hjj

beyal

ging

te

hg

dan

valies

rgke

wij

midden

die

heeft

ophrengt, bloed

zwarten

lieden

in

moorden

»

:

mompolde

Indien

gg

niet

dat

reeds

nimmer booze

schip-

Het

is waar,

daarvan

gop

met

den

bespotte,

ik

ik

en

wensch

deze

oogenblik kreeg dien

ter

geloof aan geest mg

worden

zulke

meer

geruchlen

er

een

wanhopigen kom zgn

langen tgd

,

mg

toch

maar,

zijtgg

yoeten

de

zgne

iets

niet."

hut

kind

een

ik

dat

op

bevreesd

oude,

de^ uwe, Toen

zoo

over

uit

noghoogst gramstorig de

booswicht

dan

ontsteld

yreemdeling

zeggen,

jongen. mgne

doe

zwggt,

niet

kan

ik

de

rijk te

om

meester

de

Hkns

zelte

hem

walgelijkenbgsmaak

trad

oogenblik

kleine

alsof

zoo

u

mgnen

zeiden waren

,

ik

toen

spreken.

mijn' schipper,geheel zeide

sterker

rangst

hoorde

had

zwem-

in

hield,

zag

zelyen:

ik

sedert

,

Ik

doch

hart

zeggen,

en

aan

mij

mij

bitteren

Ik

ook

storm

wordt.

man

,

mgn

mond

den

omstreken

was

dat die

äderen,

de zoo

,

Tan

eenen

in

mij

die

Het

rgk

de met

ons

,

gij een

boord

over

dat

uit,

is

hg

Wannecr

hem

wg

verzekerd

wees

zwaar

een

heeft.

beiden

wij

en

waren

gezien :

meer

zijn, werpen

Hans,

gekomen

wel

kan

dat

en

na

wensch

reeds

geld bij zieh

veel

waler

;

stolde

den

slagen.

hem

omgeslagen

hebben

Teel

ooren

heb

bank

de

verdienen,

te

heeft

man

en

gaan,

buiten

meer

er

zijn geld; wij strooijen dan

gered

de

het

op

men

per,

De

altgd

,

boot

Het

geheel jaar. ik

en

Tent

deelen

onze

is

te

echter

wg

thans

kon;

weSrstaan

hij zeide,

,

een

en

een

zieh

bg

Toen

mij: Jozef, in

zooals

om,

langen zijnver-

aan

hut

de

in

lang

Hans

warte

z

bgaldien hg

,

zoo

maken.

te

deed

en

hij läet langer

buiten,

naar

regt

tot

anders

dat

yreemdeling

mij

boot

zeid«

Yoldoen,

den

met

de

in

dringend yerzoek

zgn

wg

ik en

een

des

dat

de eind

de

en

woorden

yoorbedacbtelijkop

toe:

dien

voor

dacht

bg

mg

Tuisten,

die

vast

yreemdeling yan

zwarte

doods.

Ik

ook

dezen

In

oogenblik

was.

heb

?orderiog,

den den

wal

is ook af

geen

waren,

roeispaan met

49

deo

haak

gzereo denzel?en

per

gebrniken;

regenen

Op

zgn'

men

doch

geen

de

zwarte

honten

geldt

rieni) waarmede

rreemdeling

te

Yoorschijn

het

die

dat

hem

aardigbeid

wilde

de

Toeren,

Treemdeling

die

omgekomen,

dan

stroom

met

den

ik

nu

belioudcn

ik

deUng hnis

Ik

kwam»

de

oTerzij

bopt T?g

nu en

mg

-wachten

die

had

ik

met

mg

naar

widi

aan

in

man

doch

de

zwarte

uit

dß

Toeten^

buiten zeide: mgne

zonder

gg zieke uwe

Rudesheim

mg en

hulp de

zouden af

stroom

raeer

bg tgds

nog

en

hem

ruilen,, zoodat

te

Gods

met

hulp

niet

Tolgde hem,

ik

angst

Tergat,

mas^te

ziph

omhelsde

wareji,

Trouw

in

en

Hans

hebt

de

bragt. Oogenblikkelgk

zgnen

geTaar

minste ,

Taartuig

wal

aan

Bingener

kon

mij

met

het

en

boos-

schipper,terwgl hg

,

roer

zon

Uit

of ten

gelukkig

den

weSr

Tan

het

in

Taartuig

dit die

band

geen

zwemmen

het

had

hg dadelgk

ons

niet

stuurde

bemerkte

Taliea, dat de

zgne Daar

geheel

Treemdeling

droegy

hoofd met

aan

de

zgn

H

in

Treemdeling

het

aan

sprong

Hans

pistool hem

bg

nederschieten.

pistool dreigde, dwong

zgne

er

en

zou

Zwarle

hg

qp.

het

zitten

anders

,

zgn

seide

dat

schipper toe

den Ook

eene

ons

van

wij waarschgnlgk allen,

waar

afweerde.

mantel

zgn'

u,

»weer.

tegelgk

greep

niemand

gaan

hg

,

en

onder

Tan

den

zoude

toe:

magt

mgn

schipper gelukkig

Troeger

riep

en

roer

afslaan

den

haalde

,

al

inslaan

yreemde-

den

op

riero

hij den

het

tot

te

zien«

den nam

,

daarmede

leiren"»

uw

ik

de

uit

hield

gewoonlgk

wg

uit

naar

,

Tast

harder

zieh

Toor

wilde

op

ging

en

dezen

riep

het

opgemerkty

dien

slegel,

Ik

toe.

mgnheer,

gat

Hans

denzeWen

palen gebrnikten,

bg

schreden

oude

den

en

,

willen

zou

van

worden

te

tien

ik

aanslag

beweging

,

groolen

ling

elke

ik

donker

zeer

daar

Toorstellen, dat de schip-

kon

mg

moorddadigen

kon

sprong

grgpen

der

bg

begon

,

eens

wijl ik

daarbg sloeg

Het

gade.

,

het zes

wedr

leten

op

mgn

^poedig

Treem-

Te

gered.

kinderen

op

gezien.

herberg, opdat 4

de

terwgl

ik

Qa u

mg

,

nu

kan

50

beloooen,

want

ralt

schipper

ouden

uwen

naar *

wel

nimmer

was

terugkeeren.

Rudesbeim

Te

kwam

was

koopman

een

was;

deze

dat

bij zieh

ifertrouwd

hebben«

dat

zeer,

beer

den

ik

.bad.

ligchaam Terdedigd, andere

gelegenheid

omgebragt

allen

bet

brave

een

gg

hebt

en

eenc

hebben dat

zegt;

raen

In

beeft.

beer

dezen

bet

Na

op.

standigheden

,

Toor

hebt,

waar

bet

plan,

eten

yroeg

dat

hg, den

gg

verteldc

Intusschen

vaarlgk.

degelgks

iets

het

mede

bij

gg

is

die

is

kunt.

Jammer

geleerd

ook

u

nu

mij

gezgn, Hoe

sterk.

en

Epstein giBgt

naar

lakenwever

een

als

tgd

nog

zgt jong

gg

brood,

Het

kommerlijk

zoo

om^

mgne

Het

te

en

reizen,

te

naar

rag alles.

met

eens

neef,

hij

voor

beginnen,

als

ouden

rogn

eten

verder

nog

verdienen

het

zou

te

TOor,

u

te

ordelijk handwerk

gij geen

kost

om

hem

sehippersknecht heeft,

een

komt

ik

en

zeide

u,

heni

met

,

.

en

jongen

noodigde raij

hij gaf

want

toch

om

als

zoo

geworpen,

bg

ook

u

eigen

uw

zjjnerbootsgezellengedaan

Treemdeling

drinken,

dat

Hans

prees vreem-

of

terngtogt,

zwarte

Mg

teyens

gg

de

,

den

en

was

dat

zg is.

befrapt

toe-

zou

leyen gered.

De

nu

de

zou

't wat«r

gevalle zgt

den

hem

aan

zeiden

Daarbij hebt op

overzetten,

,

geweest

want

yerscheiden

reeds

hg

in

en

daad

eene

hoorden,

zg

laten

ooit

goed

is

wakker

zoo

geholpen

zieh

bet

zalk

op

had

waard

overgekomen

groofelijks,toen

hunner

Doch

hem

wat

en

den

verbaalde

Hans

bg

want

;

Weidner,

name

burgers,

zwarlen

niemand

eenmaal

booswieht 'men

den

door

met ,

zieh

verwonderden

bekend

wel

längs. Hg

weg

aanwezige

zeiden, dat

en

Epstein

uit

daar

de

aan

reiziger

mgn

dezen

dikwgis

en

tocb

gg

»

is

thans

en

'

juist een' Ik

det?

ik

Den eene

nam

het

Weidner

heer was

leerjongen gebruiken

in

lang

niet

Tolgenden aanklagt

dadelgk

voorstel met

vooc

kan

band

en

het

deed

geregt

lakenweverg

aan,

en

mond

ingeslapen als

morgen

de ,

de

dankte

voor.

heer

wegens

er

Zoo

'

dien

leerden

vrolgk

avond. Weidner het

voorval

nog van

51

De

gisteren.

tuchthuis

het

in

ik

kon

wedr

terugkrggeny

Tan

ik

dacht

ik

het

met

spei

kan

geen gewonnen

zoo

zoo

,

achtergelaten

dievenleiders

en

gekocht

inras

zg

had

gewonnen

zgn,

zegen

hut

zijne

niet

kwade

het zulk

*

op

spreekwoord

;

geronnen

bet

voor

en

,

het

en

eo

buis^

mijn linnengoed; bij

,

dal

:

in

alleen

,

goed

ik

maar

opgepakt

mijne fraaije nieuwe

geregtshoven

buis

de

van

geld

van

daaraa

kort

doch

die

de

had,

Terlies

is ook

gekomen;

knoopen,

zilveren

met

Hans

zwarte

zegt

er

kwaad

arbeid ,

loon.

schrik

De

sterk

toch

dien

ik

ders

en

Troegtgdig ifl hei

goed wel

in

man;

is

WAar

doch

vrouw,

veel

te

des

wenschen

had

jonger

had ook

ik

den

in

een

was

dan

was

hij,bicef

goed

niijn'dagelgkschen

ruim

mijn dagelgksch die

winter

als ook

bg

arbeid

brood ,

inviel

nu

het bed

gestockte

warm

wat

vertrek

en

,

nachts

des

goede.

te

,

,

leerjaren gingen schielijkvoorbij. Hetgeen

De

mg

,

wel

kouden

als

zeer

liet zg

evenwel

over

van

,

in

daags

ik

Igden,

midden

mg

eeD

die veel

opge-

Epstein mij

,

daarvoor

deed

op

zgne

in

uren

hut

de

in

meester

,

gebrek

geen

oude

Mijn

voor.

leerling

leven

mijn rerblgf

kwam

paradgs

waar

het

dag

weinige

als

lakenwever van

anderen

na

,

vergelgking

Hans

zwarten

een

eu

In

den

reeds

ik

door schou-

jonge, stevige reeds

waar

Ik

gaan.

gemakkelgk»

reizen

wg

ouden

den

werd.

den

aan

Weidner

moeite

met

mgne

kwamen

Epstein

van

op

beer

den

siecbts

verder

valies zoo

te

huis

oomea

het

zwaar

nam,

hij kon

;

echter

zgn

had

vorigen dag

aangetast

hem

maakte

den

van

aanneming

mgne

tot

gezel

betaald*

moesi

hierbij ,

worden,

»

dat

de

had

nig,

want

betrof ,

kind had

Tan

mgn

tocii ook

beer

mgn

W

e

n

e

huis meester

voor

r

onde. meester

geschonken;

onder

id

had

ik

Toen

mij geheel mgns

gelgken

Het

mij datgene, wat

trouwens

aangemerkt.

voldaan.

mg

nieuw z6u

werd ik

in

alle

wei*

was

hem

zelven

gezel geworden gekleed

durven

,

laten

opdat zien ,

4^

als

opzigten was

ik .

zoo

,

mg als

52

zeide.

hg

Ik

ondfer de menschen,

zeldea

slechts iiit

Maintz, die

bg

schoon Ik

oude

het

huis

indien

om

gij bg

u

Tcrtrouwde

werd, hoe

bedroefd

zieh en

orer

jongen

uit

dunkt

er

ouder

dat

gg

Ik

aanstonds

er

ik

niet

overleden

uw

wat

bedenking

mgne wel

al

mg

die

zeide

alles wat

tot

zg

,

gg

,

niel

De

ik

burgefregt

tii^'en meester

in

dit

bedrgf,

wist

en

te

oord

duurt

niet

zeide

worden

noodig

ben

nog

zieh

en

tot

bebt

niet met

lang

eer

dooi

Bedenk

u

Toeten

Terkrgging laat

,

heb ,

echter

brengen.

getuk

geheel

Igf draag

het

lief

6tuk

schop*uw

Ik

het

aan

Tro«rw

haar

van

,

om

to

komt

gij

Meesteres

ontbreekt.

Daarbg

man.

worden.

kan

meester

ben

opzigt

en

weinig verlegen,

,

Tan

Mijne Ik

winstge?end

antwoorden.

kleederen

zelfs de

wat

,

,

ik

het

best

toekomt, een

leer-

bleeft.

het

,

overgaat.

zou

op

de

bestaan.

lang

nog

gedragen

Jozef,"

niet

mg

met

u

,

en

arm

het

weet

gg

,

wat

op

Yoorstel

ik

wat

hoop

huis

alles

,

ik

alles

fraai

dit

oVer

was

ik

teres mees-

toen

»Hoor,

zoo

opge-

eene

te

middagmaal,

huisvader

zeer

,

behoorde

mg:

Tegelgk

was

geheel bij mij

een^

over

dood

het tot

maar

,

een

mgn'

na

gewaar

was,

als

zoo

mg

zg

juist niet

Z.g

was.

niet

eens

gg

zonder

hebben in

en

,

eerst

nu

vrouw

zgne

jegens

na

zg

als

van,

kan

dat

^zel

zeide

dan

Toorzeker

tegen,

blgven

geweesl

meestt?r

ook

baren

was, u

kunnen

zieh

feestdag,

huishouding wel

oude

afsterven

zgn

jegens

zekeren

op

ik

wat

weet, niels

er

te

meesteres

gewaar,

gedroeg

en

,

had

zoodat

belangen

wie

en

tot

ze

,

mgne

voor

Ik

—

zaken

mijn

echter, ook

ruimd

goed

vlog

zei

f

z e

o

mga

en

,

welvarend

ik

heel

harc

al

mg

J

berouwen,

mgne

toen

die.nog jong over.

en

Staat.

eenige jaren bij

nog

werd

wachten

te

nog

heroep

was,

rond.

omstreken

de

in

stil menseh

een

yrouw,

niet

u

ook

en

kiiaap

een'

met

jaär gezel geweest,

blgven

het

ging

maar

of

een

het

mg

zai

will,

geluk

in

Zgne

en

,

zorgen

land

het

overleed.

nieester

mg,

jaren

mgne

naauwelgks

nog

ham

was

Tan

weder

was

sondags itidekerk,

echter, fafehaive des

kwam

; van

tiajdkatveoi

54 \

in

kon

vermögen

deze

overleggingen

zieh strafte

een'

van

heeft,

die

en

ik

raaar

had,

\?]1

reeds

gestorven

siechts

nacht

zulks

mede

reeds

bij het

ik

leven

hären

van

bewezen 9

reden

wel

namelgk,

zijn:mijne meesleres

te

ongerust

dat

bewijzen,

den

ik

openbaren

iets moet

zoo

is,

dat ,

goeds

veel

anders

mg

,

be*

daarover

mg

mij leed

doet

Het die

persoon

er

in dien

bad

ik

maakte.

bevond

zoo

dat

anders

iets

ook

mg

,

,

ongerust

en

beeren

hetzelve

in

nogtans

voorkwamcn

harten

mgns

behagelgk

boe

Dan,

evenaren."

bemerkt

man

,

.

hem

jegens

was

zieh

ook

een

Jozef

en

nacht

wilde

eens

windmolens

worden,

hoe

stilstaan

bleef

luid

zoo

eens

ik

dan

Potifar*s dien

in

de

wgf

onrustigen

dezer

band

dan

kwamen

het

als

waren

deswege

hield

wind

zg

;

ondeugend gedra-

zoo

door

ik

had

vrouw

,

zoodat

de

en

,

geweest

dus

Wanneer

,

hoorde

en

geschiedenisvan

moesf.

overleggingen

rgk

braaf

jegens mg

^e

daarbijaan

denken

de

getrouw

andermaal

en

ik

dat

gen,

niet

op

toch

ook

band

dezer

daar

kan

gedachten

andere

geene

we^r

klapperen

zoodat

de

molen

andere

bedenke-

,

de

,

Igkheden is

iky

het

aan

woord.

eerlgke band,

geene

voorspoed bij gedgen de

te

trouw

vesten

en

zelven den

:

ik

rgkdom

deze

beter

nemen

vertrekken.

Toen

Mijne

Jozef,

niet

zoo

reeds

wat

zg,

zot

zgn

ik

wat

meesteres,

mgne te

ik

werd

jong,

zeide

om

de

,

ik te

waren

wg

\iril

rüstig

is,

dat

ik

op

trouwen

en

vrouw,

vertaten.

het

?

wel en

Ik

—

reis

een

Gg •=—

Ja

moest —

heb gaaa

6g

warm

nest,

hebt

toch

antwoorde

Nu zeer en

zult

dat yvoil

ik.

,

^

bcgrepen, heb

gen mor-

alleen.

nog

reizen.

moest

gisteren zeide heb

volgenden

gedroomd?

lands

buitens

u

toen

gg

ik

ik den

,

gemaakt

,

hebt

zeide

jaren

u

en

,

paar

voor

verstaan

op,

werkplaats kwam

vroeg

een

reeds

was

onrustig gedroomd nog

mg

ik

j

meesteres

de

in

huis«

met

maar

,

bij

te

het

ik

of

armoede

in

werd

dacht

zegea

geen

ontrouw

met

niet

vrouw

en

nemen

toch

Eindelgk

wonen.

kan

altgd

is

dus

vrouw,

sliep in.

en

nog

in

,

te

wandelstok

het

en ,

dan

wonen

zamen

eens

De

er

ook

maar

geen

ik lust

ben toe.

55

De

werd

vyouw

fle andere

ook

arbeid

over

Iiedeo,

binnen

antwoord

nagn

zij hierop

toen

kwamen

wel

verstoord

zeer

konden

het

tot

bemerken

dat

drift

eerste

deHzelfden

oog ik

kan

niet

u

dadelgk Het

naar

uit

aanstonds

meer

gebruiken anderen

De

was.

andere

gedachten

siechts

in

de

zij tot

mg

te

brengen,

met

ik

doch

kon

Yoornemen.

laimen

der

laalste

Trouw

tot afrekenen

dagen

kwam

trok

haar

overleden

aoderzins

kreuzers^

weinige

schreide

min en

welgemoed ik

n^et

dach^:

hebt

gg

kwaads

niets

af

mgn

,

kleederen

zoodat

Desniettehaar

de

hart

heer

mijnea

ik

weg

God

en

nam,

ner Weid-

Doch

gedaan

en

siechts

mij

van

vertrekken.

opgernimd

een

loon

Ook

aan.

leedwezen

met

en

geweidig

ook

van

afscheid

ik

mgn kwade het

overbleren.

loon

toien

de

toen

gelegd,

koste

mijn

van

mij

mg

zag

te

zij bitter,

deed

het

had

mij

voor

mgne

bg

door

mijne leerjaren aan

in

man

met

dat

gemaakt;

alles

zij i^ig

tot

nog

vast

mij

bitter

cenigzins

nog ,

wat

werden

ook

we6r

bleef

ik

goed

zoo

merken,

wel

,

De

moet

gg

,

mij

mij

aanstonds

om

op;

onaangenaam-

het

waarin

en

huur

omzien«

trachtte

Weidner

,

eten,

laatste nog

heer

schikken

te

zeide

gaan»

mij stoqd

aan

meesteres

moest

zij mg

,

,

meester«

ik ten

hare

'zeide

aard

van

het

na

,

huis

een

gegaan

het

dat

mij

In

plaats gehad.

oploopend

dag»

cenen

smartte

heid

zij was

want

,

had

ons

iets

er

»

tusschen

den

ontbijt en

,

onaangenaams

zoodal ,

ging want

,

zal

niet

u

Terlaten. .

buidel

Mgn have Toor

en

goed

hei

w^er

het

wanneer

ik

zong

ook

was

het

onder

op

had

ik

want

zwaar,

,

Hichiel,

daarom

niet

was

schoon

juist het

en

best

het

voortgaan

niet

is

kort

was

loopen

te

borg

over

veel

,

dal

en ,

menig

yrolgk

moede

geweest

Schoon

gg

zelven ,

waarmede wereld

Hed als

ook

gg

op

weinig

hebt

zoo

en

ik

voor

dag, geen

toch

gg

overal

ligt thans

den of

den u

sedert

was

,

een

kost open

,

jaren

toen

ik

geld

hebt

göed kunt

niet

mijne

wel

zoo

reis

begon.

ik

bij mij

dacht ,

handwerk verdienen

jongeling;

er

te

geleerd ;

zal

de

,

heele

altgd nog

56

wel

andere

meesteres

plan

kwam,

ik

trof

Of

uitzag. veel

echter

ik

toen

was;

andere

eene

koorts, dat

had

manier

bitte

eene

blgven

,

wgl

ik

ik

deed

nacht.

onrustige het

De

en

ik

zieke

gezel

Tond

mgne

ouders

te

toestand want

we^r

ook

zouden

vader

heeft

den

vader

lakenweyer

F

,

Ik

kon

op

ZOO

wel

de

mg.

Na

a

te

Ik

weg

als

e

het

ik

yerloop r

halen.

r

zelf

z^n'

met

Toen

de

geleerd

yader

zgn' pieken

had ,

en

gezel

was»

loon

te

bood

hg

arbeiden

mg

aan

hetwelk

,

om

ik

»

liep

eyen

geheelen

zoo

weg

snel

als

altgd bg

zg

met

elkander

de

en

als

mg

9

dezen

in

,

en

in

brief

maar

Tergelden.

u

brief

den

dus

yervolgens

nam

getrouwelgk de zieken

op

beer

oude

af

zoon

moeite

zoo

veel

dat ik

een

lakenwevers

zijn'winkel

,

rgtuig, zoodat

blevcn.

goed

tegen

gereedelgk aannam hun

mgncn

aan

ik

dat

,

schrgven

gg

het

halen

laten

den

kwam zgnen

hoorde

huis

huis,

knaap

om

,

gehad had

zoon

in

ried mg

ik

indien

,

met

erge, pgn

en

,

stelde

en

zieken

wagen

te

zullen

eenige dagen

yan

den

had, doch

zeide

zend

en

ouders

den

verplegingyan

bg

ook

ik

dat

naar

,

mgne

,

wel

wagen;

weinig schrgyen,

een

goed

we£r

F

bode

een'

met

bed

frisscher

we^r Deze

mg e

het

,

en

Ik

kreeg

een

was

koorts

wisten

voor

a

de

ik

mij

paard

yriend» schrgf dan

het

morgen

maar

om

,

had

beter.

ze

,

doch

werd

Ortenberg dan

was

mgn

kunt,

ik

mg

hqismiddeltjetoe

toen

,

ihans

nachts

,

iiat ik

een

mg

op

lakenweyersgezel was,

gaarne

meende,

slapen

te

uren

het

nog

gedurig uit

en

een

Yolgenden

herbergierdiende

eenige

ook

te

had

hg

des

en

daarop

zieh

gegaan;

raaskalde

hg

Den

hoofd, zoodat

de

builen

en

hg

herbergier terzocht

zieke

,

dat

of

,

wilde«

als

had«

hg klappertandde

springen

even

geloopen

herberg

erbarmelgk

er

,

viaden

te

de

in

die

aan

zweet

te

waarbg hg

,

te

het

in

beroep

mgn

hoogte

gezegd had,

Kroonberg

te

gezel

ged renken

water

eene

hg

een*

zieh

hg

koud

uwer

de

op

mg

voor

avonds

des

daar

Weidner

werk

gemakkelgst

Hamburg

naar

beer

de

zooak

hei

juisl loen

hm

hei

Ahn

cgn.

eigenigk, om

was

waar,

gaan,

u

Epsleio.

te

Mgn te

hnisvesting voor

ea

,

wg

ik den

57

het

In

Van

hais

TcriroQ^elgk vroaw

goede

nog

,

als

de

want

ik

ik

als

niemand

yan

eens

nog

en.betere

scbool

geleerd

Grods den

man

werd

zette

en

als

stadje

die

mgn

zwager

bet

dien

Beze

vaders

I^' zgn

nog

handwerk

mgn hnis.

Hgne ik

liet

kora^n

die

de

leefden

de

; eerst

sterfbed

met

dringende

zeer

zegende.

elkander

,

Mgne

Trouw

ofscboon

kiaderen, wg

ook

eene

met

die

Teeziekte, 'Tan

maal

scbade

mgne

de

vgf,

menigTuldige

tgdAestek reeds

bezocht;

rampen tn

Teel een

'vast

liefde

lieve

onze

,

andere

en

die

de

toen

leefden

ik

Heer

oqs

want

wij

Ook

zorgen.

destgds in

aan

ons

Tertrouwen tot

faem

en

de

op

God

in

mgn'

na

zgn

op

vermaande met

ziekten

met

Terscheiden

htelden, hadden wg

veel

kwam,

Ik

niet

-bad

in

een

twee

ons

echter

en-Uet meer

in

vee

en

bageblag

gekregen, vrede

kort

ons

verloren

veldgewas.

mg

gelnkkig

dikwgis

land

bg

zamen.

daarna

verloren

bet

te

zeer

in Hieven

wg

overleden)

liefdo

tot

bg

andere,

zoster,

yader, die

woorden

weinig -jaren bragt toe

bet was

eenige jaren

stierven

moeder

ik bleef

eendragtelgk

zeer

te

begon

en

vioow

ongetronwde

nog

allen

s^boonouders

elkander

en

eene

docb

Väder

(want mijn

bet

in

geheel bersteld ,

mijne

met

moeder

met

wij

'en

bewoonde

en

later

ziekte

bandel

den

tot

had

bewoonde

zgne

weer

goed bedrijf;

cen

had

was,

gedurende ecbter

nu

lust

meer

leven

oude

ook

Hgne

en

betoonde

ik

Ik

neder.

groofste derzelve

eene,

ook

zijnedoobter

met

als lakenwerer

woon

ik

eenige jaren

en

welgesteld man

een

Kroonberg verpleegd bad, «ras.

der

met

in«

genoegen

trouwde

ik

wat

dezelfde,

—

met

de

in

wel

leerde

er

reel

ik

waar

,

ate

even

mg

anders

ik

mgne leefden

lieden

was

zulke

ik

yan

was

Falk

vader,

,

buizen,

twee

dan

er

eenen

Ortenberg

bet

en

beer

las

vader

sc"oonyader,

Hgn

ik

en

mgn

te

^mg

leijne

als

wie

bg

De

gekomen

den

Bg

lief

ook

bg

school

dingen leerde, bad.

zoo

göhec^

weldra

bebalve

bad*

geboord

eene

kennen

W0Drd

zoowel

vroeger,

elkander

met

in

andere

man

,

»

of

ik

lieden

godvreezende

»

kinderen

Trome

werd

er

,

dingen faoorde,

moeder

Falk

beer

bekend

en

waren

goede

den

mg van

nu

in bet

58

breogen

regle spoor

Mgn' beter

berokkendy

hem

reizen

zai

tvaarnemen

hetgeen

dan

wg

Ik

bloed."

Igke

zaken

zwager helft

het

ran

Thans

want

had

deren,

drinken

Yoordeelig ging

en

zoodat

opbragt,

mgne

gevrgd,

yrouw

uit

een

eene

groote

eerst

door

huishouding

zieh

had

hg

ten

stad alle

met

einde was, Straten

mg

in

uit

Frankfort

naar

kin-

en

Tan

moeder ,

doorgestaan,

het

begin

yast

eren

geld

nog

uren

met

yeel

mgn'

fraage klee-

en

den

aan

hield

zoo

Doch

zou

naar

Main

meenen,

dat

yolgens afspraak Stegen

klein

ons

met

al

niet

Ik

Trge

mgne

die

zuster,

^sisii^hg tamelgk yermogend post

op

nog ik

oude

mgne

kostte.

had

extra

en

handel

den

liet toeikomen. in

mgn

worden

toen

had

en

Die

en

zg

dat

Trouw

mgne

het

iets

winkel

mgn

yoornaam

die en,

vervolgens de

vroeger

genoeg

werkte

en

anders.

het

deren

ik

die

en

dan

knecht

altgd mede,

bragt,

nu

,

altgd een'

als

dat

eilende

leTen

te

genomen,

mgn

,

'mgne

als

bgzonders Terschafte,

iets

ging

zoodat

yeryuld

zou

met

voort

behalve

was,

zwager

door

,

gelgken,

te

naar

,

Ortenberg getrouwd

nog

u

gemeenschappe-

kleeding aanbelangt,

en

te

oqk

ik

vleesch

mgn

derde,

een

ik

voet

leefde

haar

in

menigmaal

huis

te

wil

aanzienlgk kapitaal in

leefde

eenvoudigen

toch

eerst

zeer

Daarbg

lakenweverg

die

gij

gclukte mg,

onze

rgk worden^

een

eten,

denzelfden

zak^n

brengen

te

gang

werkelgk

het

reeds

wat

den

er

om

zwagers.

mgns

de

het

begon

ik

»Ik

jaarlijksehgewin gaf.

wensch

oude

; het

wol

met

dankbaarheid

uit

mg

hadden

nemen»

zgt immers

gg

Toorslag ^an

gelukkige onderneming in

plaats

staan.

daarvan

winnen

want

eene

goed

in

mg

der

hg

,

den

nam

op

besluur

en

gedeelte afstaan,

een

gaarne

opzigt

dat

nadeel te

waar,

»

om,

bg

handel

is

hjj Yfht

menig

werkzaamheden

als ik.

zoo

wel

over»

mg

reeds

uitlandschen

het

;

hg

hem

daar

en

»

die

zgne

den

en

inmiddels

zult

en

in

veel

eTen

handei,

zgoen

haalde

helpers,

dacht

vrouw

met

won

gebruiken kon,

Treemde

?an

het

gelukken ; hg

te

ifel

mg

scheen

zwager

mijne

en

,

huis

Ortenberg

Ortenberg den

rgden liet,

eene

ook

yoerman

yoordat

hg

5»

haar

met

vreldra

merkte slad

haar

lag

allerhande

het

aan

haar

Yoor

dao

dikwgls geheele als

e?en

,

ook

was

in

zwager

wgze

het

onder

driftig en

met

loops

als

het

hem

de

over

daaroyer

ik

die

yoor

mg

mgn'

werd

praalde mg

uityoerig

eens

zoo

even

er

mijn'zwager

om

of

er

en

dacht

eens

daarna

kort

hetgeen

,

ik

of hoorde

tijdsprak ik en

waar

,

hg

aangebragt,

onderhouden

te

wel

zag

mijne armoede

zaak,

nam

,

ernstig

zekeren

Op

aan.

had

sommen

dikwijistrachtte

mg

mgn

speelzucht

groote

maar

dan of

was

de

ik

en,

meer,

het

doof;

brengen",

yerweet

daarom

ik

,

te

geld,

veel

aan

fon*

met

veel

zeer

en

ging;

oog

vrouw

yrouw

mgne

oyer

zgne

blind

toe

naar

Insthof

zelfs

het

plaats van

zeer

hem

en

niet

wrevelig om,

hetgeen

slechtster

haar

die

in

doch

;

hij gaf

was,

echter

was

had

bg

daarroor

en

berekenen,

gebragt

zwager

,

en

kostte

mgn

boerenhuis

een

franschen

alles

,

die

op

zetten

willen

blind

toe

Ik

kostte«

had

en

omverwerpen

een'

Dat

huis

en

Trouw

zgner

met

liet.

ons

doof

zwager

velden

het

men

vrouw

faet

de

en

aanleggen

wanneer

de

kaarteuhuis

steenen

boomgewas teinen

hetgeen hij

,

hg

,

zg

rerlangde zg ,

dat

tojege^end

zoo

na

bleef

Frankfort

buiten

een

,

kocht

bont

een

lieden

voorname

elkander

Daarenboven

lang.

moest

gezelsohaps«

met

te

en

,

maanden

werkelgk

Ortenberg

Hanau

naar

door

zwager en

red^n

zg

vader-

heimwee

zieh haar

bedienden

;

Yrouw

,

yerdrij?en, mgn

aanschaffen

,

ook

laten

jonge schoone

groote

wilde

zg

de

Doch

; hare

benevens

equipage

Wetzlar

oaar

hart;

uitspanDingen

.

juffers

stil hield«

onderscheid

het

kostbare

eene

huis

zijn

voor

op

Yolgende M^ijzeplaats had.

de

als

was,

wedr

yrouw

en,

ik

yader

ons

elkander in

vermögen

op

Parijs zou

yermaand

gebreke te

het

als

zijn

sterfbed

heeft, ben

bewgzen.

op

Frankfort

naar

zoo

naar pleizierreisje

niet

zeide ,

zgne

ken

broeder

lieve

Hgn

en

dag

den

aan

gerucht liep doen ,

tot

ik

gebleyen, 6g

zekeren

weet

gg

yan

dat

weet ,

broederlgke geloof, u

deze

ook,

dat

yertrokdaar

ik

ik,

een

wijlen uw

liefde

liefde dat

,

Main

,

hem

tot

tot

jegens dus

naar

toen

yer

mgn ik

in

60

huis

uw

mensch

was.

akker,

rooral

Alles,

of hebt

voor

mg het

dat

tot

zal

moeite

winkel

ik

de

met

het

niet

wel

ik

wat

houdt

u

zult anders

als

het

want

het

nu

is,

maar

verblind ,

had

verleidde»

hem

hem

hem

niet

wel

mgn

niet

door

te

niet

de

oogeii

voordat

gekomen,

hebben;

geheelen

den

,

stand toch

der

zaken

eindelgk begrepen,

schuwingen Mgn schenk toe uwen

en

haarklein

broeder, u

al mgn

hatidel

schenk

zeide

ik

toekwam u

ik

niet

ik

met

gelgk

^^n

dat is mgn

nu

waar-

vroegere

mgne

hem

schenk

had

Hg

had.

aandeel

; maar :

ik

tot

verdiend

hebben;

gewonnen

dat

vermaningen

en

had.

uiteengezet

had

ik

wilde

hem

ik

vrouw

Doch

lang

u

Tergaan.

toe

zien.

reeds

zal

zgne

meer

meer

aanbod

waartoe

jaren

hem

los

niet dan

,

ik

we^r

eerst

schände

en

thans

vrouw

vermaken

grondig

waar

spol

op

uwer

doch

kunnen,

ligtzinnigheidzelf

zgne

sedert

er

eens

eenmaal,

nu

liet

hg

elkander

beteugelt, dan

toebehoort,

wilde

gedurige

was

bocken

zgne

om

in

datgene,

gg

reeds

wat

in

dit verdienst

van

bestaan

en

(het

misschien,

vrouw

uwer

neem

opbr engst

zorgvuldig bg

ander

en

uit de

ik

kunnen

veel

Wanneer

het trpetelen

zieh

de

in

en

een*

aan

schreide

^'

heb.

berekent,

gg

zwager

aannemen;

doch

Daarom

ik

geheel bestaan

^uw

ligtzinnigheiden Mgn

dan

en

gg

en

toegekend,

zoo

niets

zes

,

loon

kon.

hetgeen

leven

man

met

wanneer

uwe

uwe

ik

dan

neigingen

eerlgk

loopt

uit;

de

vooral

gg

thans

waar

nog

; ik wil

was

zgn)

ook

en

oyerleden

gearbeid,

groot

willig geef,

en

gaarne

en

trouw

umt

is

leven

mgnen

uwe

veel

toch

huishouding gebruikt

mgne

wel

zoo

met

aan

handel

een

hanc^el hebben,

juist

ik

uwen

mgnen

gg, wat

den

Tan

6od

arm

huis, tuinen

mgn

aanzienlgk kapitaal is aangegroeid,

dat

behoud

heb

in

u

mgne

in

verdienen, en

Nu

voor

een

daarbg

heb

bezit:

naast

dood

een

,

jaren

zeven

maar

huissclgk gelok

loch

ik

danken.

te

u

en

thans

ik

ingn

heb

bad,

niets

wat

echter

dat

kinderen, vader

vohtrekt

kwam

in u

het

bg

het geen

al

ding

het

eerlgke

ik naam

tot

wg

geld,

neem

ik

weggaan,

,

dat er

heden mg

in

toch

uit

mgn

goed

62

eerder

kunnen

te

voerde

siscbe, den

te

faad

ik

en

die

bad.

Op

Toet

droeg

en

zoolang

gg

met

minste

toe

gebruiken

uwe

bg

zwartbrood

nw

moorden

dige

niemand

leger

eene

stond ,

toen

de

nacht,

yau

niet

anderen

bg

zware,

gzeren

hing

en

tegen

machine de

kwamen,

zuil

nedervallen

den om

hoofden

in

die

zuil

;

,

in

waren,

leTens-

yertrouwen

rigtteban

men

kring,

eenen

midden

het

in

rond-

vertrek

waard naar

dat

jonge

den

gelgk allen

en

een

krans

bunne

Doch

lieden

boven

meening

toen

liet op-

diepe

in

rust

waard

eene

den

aan

zol—

deze

;

zou

indien

zg zieh deze

yermoorden

»

midder-

om

omgaf

verweerden

zgn' knecht,

deze

weder

alle

yerpletterdbebben, echter

Nu

zg

moorddadigen

losgelaten, die

liggen

gaan

inslapen ;

gingen.

de

dat

kon tot

rust,

met

waren.

de

niet

angst

reeds

waren

zg

;

plotselgkdoor

liggen gebleven per

Studenten

het

in

overnacbten

daar

dacht

,

haar

Ook

,

tafel zitten

eene

men

werd

en

,

hunner

toen

zeer

waren.

ligt groot

,

hunne

kwamen

waren,

door

dat

liggen

en

woud

wilden

zg

magt

en

honten

een

stonden

der

Want

groote te

het

-

,

in,

zoo

eenen

uitgekomen»

gebleven.

,

aantal

bun

in

barlsvangers gewapend in

,

menigvnl

gezelschap Jenasche

midden

daar-

handwerksgezel

en

we6r

niet

er

een

met

die

en

menschen

voran

uilgestaan.

gevaar

ook

de

waar

te

reiziger

ge

eten.

de

wegens

yoorvielen»

er

menig

ingegaan

daarenboven

berberg

om

Reeds

kort

nog

die

moet

spreekwoord

gelgk

te

destgds

was

rooyergen

wist,

eerst

eene

op

en

boscb

het

was

kaas

en

oude

to

dacht:

ik

want

schouders

en

bet

Yolgens

,

reisde

maar

,

bet

door

weg

zelf,

,

renk.

siechten

die

woad

mgn

voeten

boter

geen

Thüringer

Het

bad

moogt

en

,

menige

en

geld buishoudt,

eigene banden,

ten

teTre-

gelukkig ingekre-

bad,

anders

eens

by Sak-

regt

goed afgezet,

reiszak

het

ia

om

/leslgds niet

zwaren

mgnen

nog

reden

uitstaan

reed

ik

en

,

boiten

terugreis ging

mgne

wand

Tburinger

ik

koopmanschap

naar

alle

waren

mgne

twgfelachtigepost, gen

bedrgf

juist

toen

ik

wijl

zga,

dit

mg

kleine

eene

,

Bens

aan.

afdoeo

zg

dap-

binnen te

be-

63

rooren,

kwamen

en

gelukkig

de

in

aan*

waar

zijde

zond

men

oogeoblikkelijkSoldaten

de

herberg

menscben

Termoorde beidea

die heeft

terwgl

9

ook

er

rooTcrs

hen

met

bg

die

mg

dag

de

met

bg

paarden

morgens

middag

toen

was

ai

langzaam

te

Tgf

dag

alleen

naam

de

wanoeer

of

in

bosch

zon

de

al

op

goed , ofschoon

dikwgif ik

tot

ter

ik

niet

ik

rüste

deze

dat

dat

het

daar

Tan

dat

en

daarom

ik

zoo

in

October,

in

door

in

men

Heiningen«'

mg

was

een

waar

,

en

,

dat

reizen

Tan

naaste

begaf

woud

den

Tot

aten«

manier

,

gaat,

het

nog

wilde

bg

moest ,

Eenige zonder

iets

ontmoet

het

want

aTondschemering

zeide

,

aan

;

wog,

Troeg

geen'.tgd. Terliezen.

noch

berg af ging

konde

komen

district

Gods

het

Tan

bij elkander

,

gezegd

mg

moede.

te

men

zelTen

Mij ging

meest

weg

,

uit

wel

uren

sehe

ik

de

Stil hielden

wg

die

en

gaTen

had

immers

reisgezellen hunne

bosch

bejegend

men

;

»

aanbreken

,

had.

Toorkomen

Terdacht

wel

en

ook

beschermer

zgn

blcTen

wg

beide

het

Toeder

niets

ons

en

mgne in

ik

,

weg,

,

tamelgk Teilig was, daarloe

op

lieden

had

ik

cn

het

morgen y

want

getroost met

Troeg

herberg

ecne

ik

sterke

daarbij wist

Israels

was

geheelen

moordgeschie*

zeer

zijn,

wachter

de

Toerlieden

den

aan

beiden reizen

genoeg

Tolgenden

,

zoude

Dan,

ijzingdoor.

ik den

en

den

,

alleen

daarom

begaf mij des

Ik

bleef, had

wist, dat

dood

ter

nog

zonder

er

»

moorddadige

toch

er

trok

zouden

daarna

dier

twee

van

waren

afgebroken.

,

werdt,

genoemd

heeft

dergelijkeroof-

ik

weg

^ewond

en

,

bleven

zoo

en

Studenten

nachts

Tan

niet

waard

genomen

zijn knecht

en

buitcndien

Hem

de

niemand

doch

gehoord,

mg

tot

dan

den^elfden

dat ik

den

met

ik des

waar

niets

roerman

een

zgn' knecht»

,

bgna

denissen

Ook

gelegenheid

en

Igken

en

kwamen

het bosch,

in

geregtsdienarennaar

en

geroofde goederen

herberg

deze

bg

Arnstadt,

aTond

de

men

daar

Van

geregt aangayen.

gevangen

kant

Tan

Te

gevecbt

naderhand

ofschoon

Tan

vond.

in het

men

gebragt

veel

men

waar

,

bij het

zaak

naastbggelegone sUd

Trees

eenig gedruisch hoorde

lang ging

uren

,

en

zorg

mg

ter

was

zijde

het

,

en Tan

heel zoo

den

/

64 af in het

weg

scbieo

roofera

roode

waren.

Doch

berken

en

leof der

beneden ik

kreapelbosch ?«rstak, wgl

H19

aan

bedachtste

begaf

toen

allen

de

bewgs tegen

de

mg

dacht

zoudt ontkomen

einde

het

wond

het

van

in,

bosch

doch

dernis

welke

ik

want

niet

meeir

toch

ging

Ik

zgn.

hoe

?oorzeker

u

ik

had

rondklauteren

dit

Met

de

koers

kunnen

mg

de

herberg,

denzelven

bg

het

werd

de

die

mgn

leven

weär

den

naar

heen

en

sterren

kwam

er

voor

dacht

geweest,

altgd

maar

intnsschen,

wezen

met

dan

Terlichte Eerst

herberg kwamen

boven

mgn

berge

rezen;

horten,

die

te

de

hoofd

van

toen

zgde

ran

uilen in

en

joist thans, en ,

kon

ik

Intusschen mist

eene

veel

al

van

ik

was

nog^

menschen*

angst

goede

mgn

het

liet:

in

eene

is

duister

een

beter

en

wood in

menschen

booze

ea

te eeoe

zittern en

mgne

vervolgens hoorde

brynsttgd waren

het

gezelschapvan

alleen

gezelschap

in

,

had wond

een

opkomen

mg

God

zgnen

in

dikwgis

zoo

verständigegedachte bg zekerder,

in zulk

maar

wil-

en

wilde,

Ik

benevelde.

mg

ondervonden

alleen

andere

daarenboven

nog

de ik

verloren

begeven

weg

en

rooTer.

de

aan

diep

op

had

mogelgkbeid wedervinden.

geene

,

nooit

ver

,

nacht,

op,

Ik

bedanken

mgn

naar

,

ran

Ter

,

ik

dan

zgwaarts

lierer

geen

,

het

om

heel

zoo

te

uit

werd,

rotsen

des

;

staan*

ontoegankelgker

en

doorkwam,

zoekt

eik

omweg

alzoo

zeker

ging

gelükkig

over

slimmer

ik

hiex

dacht

hun

meermalen

moest

af klimmen; was,

kan

ik

en

gewaar

hulp

ea

aanyoeren

ouden

daarin

welke

g«en

knnnen

een'

met

gg

Gods

met

nog

een'

zeerver

verdachte

meest

al,

en

geele en

ran

zag,

men

achter

niemand

u

het

want

,

geheel tgd

zoodat

staan

herberg had

indien

:

misschien

gg

bet

moed

ik

toegingt,

de

het

ik niet

en

de

hg

,

in

eenigen

Eindelgk

herberg dat

dsit het niis*

avondson

bescheen

ofschcion

was

Heden

benaaawdbeid

hais

beuken

geheord bad,

ran

de

na

beek, de

eene

Arnstadt

te

toen

ik meende

eens

in

den

schreeuwden dat

ooren,

ik

zoo

het

mg

bulkend^

erbarmeigk. de

harea

geloei der

herfst, in het tgdstipvan

verbeeldde

ik mg

dat ik een' ,

te

dei^ wrolf

65

bosch

io het

den

ransel op althaos in de eeo

grond

twggen

zat

ik

dacht

nacht

dezen

heb

ik

uit het

hart

lang gevallen

den boom

wild

afklom,

krijgen zien

Tcrwgderd Uom

oyen

aansfookte

boom

door het

eenigzins

was en

hield

meer

;

doch

anderen

yoor

gekomen ,

en

met

weldra

merkte yreesde

het

dan

was,

en

een

,

en

toen

hem

ik

wel

zou

dronk

mg hier.

met »

op

mg

zgne

eeni^e

Indien

gg

beten

,

ik

iets

dat

ik

kunnen zelf

yeel

zou

len wil-

,

yrees

had

hoe ,

noodigde hg

yörkwikte

yerteld

bezoek

,

hem

ik

mij brander kolen-

yroege

daarmede

dat

^

indien

mg

mg

moed

De

toe.

,

yer

werkte

en

er

was

niet

goeden

hut

aan

bij

hut

,

aanjagen

ritten

hg

het

duidelijk dat

op

hg

,

geyoerd had,

nacht

ik

oyer

dat

stookijzer zoo

zgn

Iwaads in het schild afweren

yerwonderd

uit-

dezen

zgne

de

wedr

beter

kolenbrander

naar

een

ik

ransel

mgu

of

toen

een

aanstonds

ik

digte kreupelbosch

wgl

om

,

den-

woIf

,

op

ik

beneden

ik

waaryan

yatle nam

,

klom

een

,

yoordat

een

zag

er

eindelgk

schemeren

te

keek,

ook

Toen

dat

maar

ik

,

waar

,

Toen

was.

den

uit

plaats

glinsteren. ,

zgn

de

werd

dit

naauwkeurig

hooger

,

dan

vertronwen,

aan

weSr

Ik

daarop

iets

was

dag

misschien

had

naar

rooyerbende

juist

Heye

heel

den^

houden,

vast

een

zou

Toor

Nogtans

tijdtot

yerdwenen.

,

had

geeo

zieh

er

takje zigtbaar

zigtte TQor

of

de

eerst

yerstoken

zwijn

ieder

begon

,

de

mij

was

geheel

was

zelven rond»

die

wat

o

ik

ontkomen.

zou

gevaren

rpndom

yrees

bad.

af

nq

maar

,

zoo

gaan.

weinig

en

ik

van

te

en

kreeg eindelgk

de

aan

—

de neyel

ik

en

gelukkig

Eiodeiyk,

toe

angst

dat

kwam

Ter

gebeden

beloyen

om

ik

rooyerbende

,

geruster door

dat ik

yeel

gewoonlgk

gelooTig

uit

meer

heel

naar

veel

wel

Toen

zgn.

een

er

,

dood, die

CD

niet

dus

bgnagelooven, c|at het

toe

er

mgn' ,

niet

dat

ik

legde

eeil' eikenboom

op

ik

evenwel bet

laalste

beyeiligd te

/ ontdekte

vertrouwde

[q

er

Ten

klauterde

6n

dieren

wilde

Toor

vuur,

lat en

hoorde.

huilen

mosbank broods

eenige

uren

hier

ik

•

te en

gaan kaas ,

bg

mij

66

will/* zeide

Tertoe?en '

die

heden

mg

het

dorp

eerste

weldra warmende

zoon

ik hoe toch

reeds

des

midden

onder

weg De

dan

dat

dus

ik

zoo

danklied

uren

en

gaans, kwamen

was,

den

op

Tan

Teiligen

; thans

u

,

ik

ging

sedert

ik

was

aaonemen

mg

der

stralen

en

met

weSr

niet

lang

herfstzon

;

—

als

wilde

schaamde

we6r

ook

alle

Toor

weldra

daalder

zaken

uwe

hier

dan

toe

zeWen

Tierhonderd een

kondet

eigenlgk

zeggen

mg

dikwgis in

over

mgn

dan

dit

woord

geweten

en

kidderen

gg

kondi

rgk

een

TOor

in

mgne

,

zoo

zog

mompelde

worden

God

die ,

;" mg

o

goe

gg" man

;

N

g^

krggt jaren

paar

,

»

uwe

uwreir

rgkelgk gezorgd.

,

bij mg

gedeelle en

u

Thansv

»

buisselgkebenoodigdheden

ingekregen,

wanneer

verworTen

was.

groot

een

is thans

medebrengt,

tot

ontkomen

ro,OTers

buisje komt

,

blijdschapkende

mgno

weinigje eerlgk

mgn

ik

uw

(oe

en

,

,

half oTerlnid

ik

eerst,

huIpTaardigen

steg

niets

koesterende

der

.

Ik

begaf

ik

zag

wedr

ik mg

welgemoed

de

dacht

winter

zeshonderd

gingen

iets

nog

daarna

ToUe

noch

wilde

,

afdoen

kersmis

mij.

man

moest

den

drie

na

Tergelde het

en

banden

de

gg

de

ik

tot

weg

bcTond

in

lof-

menig

eigendöm

die

waar

Zoo

als thans

,

in

bei

van

,

aan

schuld

wond,

weg.

palen,

kunt

band

eerst

was;

hartelgk God

zong

goed

mg

juislc rigting afgeraakt,

goede

een

goede

Thans

weg.

de

kolenbrander

mgnen

geene

gretig

menschen.

mgn

geweest

be^-

overviel

proeVen,

op

Tan

weldra

en

jonge

alleen

aan

gg

nabgheid

de

aangekomen;

leidsman

nachts

het

uit,

er

wg

wekte

uren

lang

gevoerd

door

de

in

mondroorraad

eindelgk door

kolenbrander

ik

eenige

mgn'

ik

Ter

ik

tot

zoudt

nacht

goed

,

dil aanbod

nam

köuden

slaap, terwgl

nieuwen

met

mg

Ik

doorwaakten,

van

was

den

Tan

leidsman

zonder

want

,

zoon,

brengl

Meiningen

naar

weg

mgn'

met

gg

zat.

vuur

verloop

Zgn

den

op

uilkomen."

zachte

een

Na

gaan

den

na

en

uit

woud

het

zwaarlgk aan,

bosch

kuDi

moodbehoeftea

nieawe

morgen

Teilig het

en

»dan

bg,

maa

reed

lotgoTallenwegena

ik]

67

dien wensch

geiuchtigd had.

werkelgkgrootelgks voor mgoe

spreuk

deren

bebben,"

God

te

op

mij mgnen

nit het

bart

Tan

ziel

zeide

ik

oit

dit groote het is bidden

ander yenrangt

goed

weet, wat

Toor

rermoeden» hoe Terhoord

is, dan

wat

alleszeer

goed geweest,

mgo hart

verkregen

xoude

die

gevaren

aeh

red

mg

,

bidden,

die

Had

dit

uitrukken

yeroorzaken

zou

,

toch

En

daardoor

sterkte

leed

mgn

het

was

daarna

uren

onder

beter

ik kun'nen

het

wegens

had

eea

,

zelyen.

weinige

niet

maar

ander

hebben« ik

mg

ik

in.

goed

en

te

zorgea

.

ayond

legen den

toen

naar

ßaar zag

ik

een'

kamertje

een

beneden

Gep.»Wel,

hoe

leide ik tot

hem.

droef geestig;

in

burgerman

ziUen,die »gewoonlgk

»zoo

Hoe

zou

als

het

geheerscht heeft,

»Wat?'*

yroeg

ik

Ja ,'^antwoordde

dat ik het

dagdes

in pttin ^n

brand

asch

ook ,

schenkkamer

de uit

huis,

in

eene

aanwgzen»

uit

rüsten»

te

bg, de gasten.

gewoonlgk

uw'

ontstaan

; yee

mij

»brand

buurman uw

yan

leed

hg geheel waar

eilende

is«" 9

en

meester

eilende?*' P ä h 1

,

is yerleden

schoon

is medci

""

plaatsen,

op

tgden

in

en

Willem

meester

,''antwoordde

't gaan

bg

uw

mij

stadje:uit Ortenberg

mgn

te

ons

9

berigten moet;

nachts

regt goed

eens

het doet

»

liet bed

een

en

geheel yerschrikt, hg

»

schoenmakersgereeilsehapte koop

met

gaathet bg »

Heiningen

te

yermoegenissen

mgne

ging

^

aan

zelyen diki/rgls

een

mg

want

bezwgken*

Tan

brand

vele

zoo

weten

,

gebed

smart

,

i)QrgerIgke herberg

eo

veel

zoo

'

Ik kwam

om

dat

geheel

,

,

wg

gebeden

zoo

indien

in

moeten

wg

schielgk mgn

worden

Stade kwam,

inrorden

te

behonden

en

Trat

ons

bezwaarlgk

zou

mg

zijn züchten

,

ik

hebt

klee-

en

kracbtig,

en

reeds

zeker, wg

en

met

ons

bebt

begon

en

zielsgeTaar. maar

,

wg

gg

Gg

bewaard

Hgchaam

beeren

»

»

,

en

niet,wal

zon

rakken.

mc^t

rgk

om

,

gedaan ,"

Mgoe

ernstig

wensch

6od

ondethoud

vij

zeer

dit maal

mg

Toor

en

Indien

»

ook

dwazen

mg

toch ook

bad

en

zeWen

my

zeggen

schaamde

ik

Ja

,

yerbrand ,

r 1

dings»

huis

nieuw

e

en

5*

ligi hgna n

68

het

hadde

ook

doch

gekost

die zgn

,

niemand

de

van

Hooren knieen

dochtertjeen

uw

is

uwen

zien

en

knikten

ik

glas wijn riep

niemand huis

van

stadje

de

mgnen

mijn'

zwager

de

en

ik

ging

kerk

toe.

In

ts

alles

weg

het

en

jammerde

ik

Bedroefd

wel,

u

voor

schoot

binnen

daarmede kind

met

had

ik

bij de

mgnen

,

naar

Toen

schoot

kracht, der

de

jonge

mg

en

zijtnog

gg

daarenbo?en. Gerhard

kwellen

ik

en

moeder

het

ik

kan

,

hoorti

aan

den

echter de

waar

baar

zong

schrei-i^

geheelen

naauwelgks deed

kommer

zoodra ik

het

begon

yerlangde

bed

reeds

schemeren

drift, dat

met

steeg

te

nacht

te

mg

,

morgenrood

den

aan

ik

hemel

naburig boschje vlogen bij z^n*

een

op

gedachte

raven

de

zijnniet

,

lag

en

Het uit

raven

buiten

glans

ik

want

weg,

kwam.

de

en

on*

behouden,

Paul

van

kommer

yan

is

ontwaken,

op

mg

ik

Het

in.

we"r

begaf

op

dat

slapen;

kunnen

yroeg

zeer

dus

wiegelied.

een

sliep reeds

of ik

en

maar

hart

uw

bandwerk

gelijkeene

,

orer*

niet,"

hart,

gered,

dan

mg

rnst

tot

gedacht,

zoude

niet

hart

mijn

ik

Nu

»

Trouw

ik

ontnemen;

troostlied

achter —

mgne

mgn in

goed

een

nog

zou

in

vlammen

het schoone

mg waarom

:

de

bei

ongelukkig mensch?^'

en

kan

het

ook

aanschgns

Toor

het beste

dood

noch

ik toch

er

deur

de

»Ben

stem

gij niet

uit

brood

moeder.

eene

dat ,

stille tränen.

mgns

bedroefd

een

sterk^en kent

Daarop

Ik

Hebt

gelukkig

en

jend

»

doch

dat

sloot

en

daar

nu

een

gebleven; veryolgens

zweet

ik

sprak

nood

gezond

te

het

oude

mgne

zoo

niet.

alle

ik

beer

groot gedeelte van

kamertje

in

overluid,

geen

uwen

staan

krgg

; waar

kinderen

gelukkig

waren

weende

ik

,

mgne

toe;

was^.en

,

beb

gearbeid

een

dien

herhfilen

eens

bene?ens

Jobsbode;

waardin

verbrand

mgn

begin

gered

nog

Breng

de

mede

in

«wat

zitten.

nog

mg

nog

boven

naar

mg

wat

het

dezen

bg

mg

gaan

,

Tan

beiden ,

Willem

liet

Ie?en

het

moeder

beschadigd."

mpest

meester

alles

dank

zg

yerging

,

weigerde

Gode ,

oude

uwe

yrge wel Hern

wanneer

yeld,

met

zeggen te

yoeder

om

binnen,

zijom

hun

te

ecbt die

yoeder

zoeken.

goddeigke

het

geschrei

uityliegen

;

TO

meester

niet

bl^ren. geld

kleinen

Ik

weet

ik

tot

dat ,

vrel

nog

zullen

handel

ten

het

dan

ook

daarentegeü Wg

bevond

die

vtrglzg den

sedert

een

op

dat

haar

ook

belette.

alooven

eindelgk

beenen,

werd,

laatsten

tgd,

zeide

moesten

goed

zeer

gaan,

Tader

en

moogt

op

aarde

vervuld

zal

haar

Toen

Er

toe

de

een'

inrigting,

zou

en

veel

noodig daar

want,

redden

kunnen

de

laatste

van

den

nacht

bg

hadden

bedden

kleederen

had

zoodat

het

ik

medegebragt,

voor

dingen

had

ander

moeten

opnemen,

besteden. want

Ik het

wilde

geld

tot

was

aan

hebt/' van

mgn

vele

zorgen.

de

nieuwe

het

geld,

dat

linnen-

ik

gedeelte

andere

niet

brand

den

uit en

een

tot

in

dat ,

uitborst, terwgl

,

verbrand,

leven

lang

tot

niets

zg

nog uwen

God

nog

en

af-

u

eert

gg

geeerd

bouw

brand

zal

moeder

toch

zacbt ons

wg

opbouwen

ik

kleeding mijner huisgenooten en

nieuwe

een'

reis

woord

het

had tot

de

zelfs de

mede

was

en

haar

en

,

goed

welga

houden,

teer

het

»

:

,

huisgenooten sliepen,

mgne

hoe

oude

nu

nemen

zag, mg

eenige

bed

einde

en ,

haar

nog

haar

uwe

goeds gedaan

aanvang

zoo"

was

u

gg

moeile

spreuk zegt:

echte

wgl

naderde,

lente

het

is het

worden, veel

dat

op

dat

en

,

einde

huis

moeder

uwe

vfare,

balk

2g het

tot

de

want

zoon,

mgn

zg

wd,

dragen vrilde

brandende

terwgl

was,

niet

verbrand

met

dikwgis

zg

,

brand

den

moest

toen

tachtig

de

mede

het

hield

Slechls

elkander,

buiten

naar

zal

zoo ,

aehterhuis

het

in

in

al

stortende

Zg

sterfbed

den

In

was.

winler

vregens

dochlerlje beneden

de

maanden

den

schrik

zoodra

grooter zgn.

gelegenheid bgna

naar

uitgang

te

ook

trouwens

den

klein

mgn

des

vergenoegd bg

zeer

bg die

zg

daarbg

gedurende

vorige

,

Den

bouwen.

kunnen

het

dan

zgn

öpnam,

veel, dat wg,

zoo

mg

uit mg

ik

heb

huisje zullen

nieuw

huis

vorig

dan

nog

kleiner

zwager

zieh

daar

een

nu

moeder»

mgne

bg

ik

scbuldeischers ons

en

kan

werkeloos

*

onze

van

tevredenheid

onze

mgnen

bouwen

houden,

wat

VFoonden

van

ket

naasten

,

dat

echter,

lalen

voorjaarkomt

Mag

u

want

,

het

het

arbeideo

als kneoht

eenen

veel

van

tot

dergelgke geld

destgds, na

van

den

n

oorlog

scbaarsch

Waoneer

reosen.

des

en

onder

de

,

menschen

ik evenwel

nachts

het

in

dikwerf

bed

als

dened

en

ledigeoogenblikken

in

ik

nie!

Teekuldige

moest)

daarentegen

en

schaal

hare

geheel

h'gte scbaal

hoop

CD

de

de

ife"v

de

nienwe

eenmaal

wezen

eischers

de

in

inkomsten

beyeel

ik

ran

was

Heer

mak6n

wel stond

en

reeds ook

de

aan

ik

kon

bouw

er

toch

schuldig

mgneh

vorige

tegenwoordig wekelijksch

mgn

kwam

de

moest

mgne

,

weg

dan

Want

handwerk

in deze

uwen

en

rüstig.

mgn

ze

moest

zorgen

den

dat

vond,

legde ik

,

evenwigt

;

dan

,

steken

mg

klein

zoo

aan

het

zai

ik

vraarin

hoogte ging,

:

Hg

;

de

inrigtingToor

ik

wie

?oor

in

spreuk

Hern

op

schaal

en

berekende»

uif garen

kon

slapen

meer

,

de

inte*

hoog^

loon

,

schuld« nimmer

betalen.

Op

zekeren

mgne

kindschheid

weest

is, had ook

tgd lied:

wel

met

Ik

beeft,

opgebeurd troostlied,

vreugde-

een

bidden

dankpsalmen

en

leenwrikken

buiten

ovededene

Dwe

£00

gg

ook

ZOO

yrolgk

moesl.

dikwgls

kruisdat

met

u

hoe

en

ik

zingen de

yrolgk

lentedag, en moeder

overledene

,

zoudt

ziekelgk waart,

de

vrouw

tranfen

af

gg

harte

ter

nam

en

,

en

was

geheel

mg.

yvg Graaf

gezonden

zingt,

gg

yreugdeliederenzingen,

,

met

Toeä

zieh

dat

schoonen

Mgne

—

het

daarbg

moede,

eens,

mgne

weken

zgo."*

wischte

zeide

ik

eenige

niet

bezorgd

den

op

schoonere

nog

sedert

niet

helgeen

oDze

boTen

daar

lullen

Hoor

eenigen

had

een

danklied

en

gelgk ook

,

altgd

ge-

mg

sedert

mg

wette

zob

mögt.

ouders

dat

toch

is

zingen

lied,

?an

morgens

en

,

lof-

een

,

het

lied

heden

ben

des

gezongen,

yronw,

het

mqiar

ik

en

lieve

?oor

sedert

zieh

gekweld had,

heerlgk

,

die

wegen"

zeide,

schoon

vrolgke dag

een

vrouw,

zorgen uwe

gg

een

iiever

liere

die

juist palmzondag,

was

altgd

mgne

Dbeveel

geschreid. is

af

reel

te

het

dag,

te en

Onz"?

de

uit

kerk

te

huis

Ortenberg gekomen mg

Graaf

laten ran

zeggen

Stolberg

kwamen, was;

dat ,

ik

hoorde

hg

had

bg

hem

Wernigerode

ik, dat om

mg

kernen is

een

72

vroom

seer

kinderen

de

ab

heer

goed

"

dien

bannen

,

dus

vreesde

ik

Tader,

liefhebben

onderdanen

zgne

,

niet

Toor

,

hem,

maar

zeide

hij

ging getroost »

,

heeft

n

getrofienmet

beiorgd zgt

thans

en

,

als

noodig hebt,

gg

Interessen."

doch

oogen; bois

tot

Nu

hg

gedurende

hg

schudde

mg

schielgk

eenige beraadslaging

het

groot

ZOO

zelfs

en

y

ik

daarbg kreeg aankoop

Yfol

van

Terkocht

en '

nooit

gewin

meer

kon,

en

dan steeds

zelf

Daarbg

Tlgtig op wel

HierTan

jaar

het

na

kapitaal Tan

dan

was

bouwen in

en

Gods

sedert

men

gewoonlgk

maar

bezit

deelen mgne Toor

Want

te

brand

er

komst

den

,

aan

God

zoo

denken

de

weezen

hetgeen

en

ik

noodlgdenden heden

op

de

Tan

we^r

zeer

gezond

elkander. bei

derde

geheel

zgn

ben

ik,

nu

het

zoo

als

schuldig»

meer

leyen

te

schenkt ,

om

,

werkte

behoefligenmede het

mg

groote

thans

en

iets aan

ik

hartelgken wensch

kon,

om

kreeg

het

in

ik

nemen

huis

bgna

in

zoodat

en

reeds

ik

wgl

in

thans

Graaf

mensch ,

,

en

mgn

Terloopen is,

geen'

ook

in

ik

den

iets boTendien

zai

huis

den

zegt,

nog

en

,

dat

kocht

naam

zuinig bg

zeer

teruggeven

zegen

;

goeden

hield,

ook

interessen

van

oude

ging,

waar

die

alles

heer

mgnen

en

had

gevolg,

plaats

loon

ygfde jaar

het

Gods

knechten,

Trouw,

hield

was,

het zeer

bedrijf bgna

Yerscheidene

mgne

even

goed geweten

goede

winkel,

want

moede

te

ik

mgn'

noodig »

weinig en

hield

na

we^r

dan

werk

een

mgn

,

naar

,

eenen

in

te

met

aan

dat

bestellingen ,

ging.

ik

ik

liet

Ik

voordeel,

met

,

tot

het

malig

zeer

nam

daarbg

mg

Teel

ZOO

altgd

de

in

,

,

waagde

rervolgens nveSr

handel

mgnen

ik

en

,

,

blgde tgding.

maken

grooter

beb

eenige

tränen

evenwel

huis

gg

krggen

zonder

voort.

gelegenheid

eene

veel

met

deze

haar

nieuwe

nog

Ik

daarop ging

bouwen

met

,

heer

band;

bragt

en

,

opbouw.

Tgf jaren

goeden de

dat

zoo

mg

ongeluk

een

denken,

wel

gij kunt

den

het

kan

nieuwen

dankte

vronw

herfst

den

Ik

mgne

ging

ik

Fahler»"

»Meester

toe.

yorigen

en

wegens

juist geld liggen

er

den

in

huis,

uw

hem

naar

nog mgne

goederen

ietis

bg

bgzonders

plaats te

doen.

den

beer

Tan

73 f ...

Ridder

Koenraad

Tallen;

ik

en

of

rgk

bnishouder

troawe

Dit

is

nn

ik, dat

ben

beste

mgn

zat

de

de

barte

als

Tan

scbeen

man,"

zeide

geld

door

zieh

roaar

kleeft

zelTen

bet

bloed

Talscbe

snoode

den

beleugelen

moed

en

omboog^ sleepte

mg

Wat

boog

offer

blgven leiden

dien

naar

wgl

,

liet,

ik

Aan

daarentegen bezoedeld

ik mgnen ik

afgod

,

kon

niel

door

de-r

,

niet

mg

grootbeid

Teel

nog

zgn

wgl

maar

klimmen,

te

ik

geslagt beb

louter

naar

de

eerlgke

maar

banden

,

als

docb

bouden.

te

moet

mgne

mensch

eer

bewaard

Tal

te

bodem

Deze

—

eerst

bevond, bewaard

in

er

niet

Tasten

eenen

Tan

,

Toor

?

zeggen

1er

nn

mg

Deze

»

onregtmatig goed,

geen

Päb

meester

welkom;

zicb

bg was,

lagen

gebruiken

Terzoekingen aangeTochten

onscbuldig vergoten bloed.

mg

der

den

als

geleverd

waar

gij zgt

:

dank

aanvankelgke begeerte

zgne

aard

zgn

naast

beb

:

wgze

aangedaan.

Telcriei

zoo

bet

aan

banden

minder

met

bg

altgd uitgered of,

geworden, wgl

zgne

»is

zgne

op

landsman

bgzonder

bg,'

goede

zeide

en

waarde

zeer

goed

en

er

Tan

band

zeide

en

die

weet

nest.

ons

onzer

Yoor

yerzoek

muscb

een

zgn

woord

nit Keulen,

hem

officier

en

ieder

,

regt

van

dan

was,

want

bebt

,

doctor

drukte

dan

gg

dat ,

bet

;

die

meester

Ook

kan*

Terbaal

wgdloopig

te

beb

Terteld

nemen,

nam

getrouw

nw

Toor

weinig

een

onderhoudend

zeer

zingen

te

levensgescbiedenis

yeel

en

,

Koenraad

Ridder

daarbg

kwalgk

niet

anders

niets

Tan

bet

zg

ge-

,

ik

juist niet

beeren

lolke

een

geleende talenU

beteeketfende

weinig

praatachtiggeweest

en

het

kapitalen

wensch

ik

maar

met

niel

thans

be-

goed

zeer

mg

dank,

zg

worden

Indien

heeft

worden,

le

fe

mgne

beeren.

mgne

Code

tracht,

leggen

te

op

gezien beb,

boogmoed

mgn ik

—

ben

eea

moordenaar." Allen de wel en

zag

siem

zwegen, en

aan

rond

ook en

bet

dat,

bemerken, dat

met

de

deelnemende

gebeele

wezen

Tan

moordenaar"

»de

boogmoed

TerTolgde

aandoening;

toen

uit :

bem Ik

aan

den

man

kon

mea

niet

meer

in

bem,

Terdwenen weet

want

en

Hg

was.

geToel

dat ,

ik

74

onder

hier

heugen dit

u

solkea

niet

genot

dan

en

besehf^Ten; overal

band

Tan

de

haar

die

dns

Indien

wSjne groote uit

m^nen

wil

bereid

de

iets Tau

dat

wij er bg

wg

alle

ons

gastheer het

ben

leTons

te

in mögen

een* redder

ons

tet^

dan

is ,

aangenaam

gemeenschappelgk

boTen

en

het

genesing

lotgeTallenmgns

,

te

en

bare

maar

edele

medegasten

desehei

dood

den

Dief

onxe

ik

sou

leTensgeachiedenis

m^ne

menschen

eiel des

dat

Terheugen, uit den

in

doorblinken

het

op

»

redding

,

Tolgaarne

Terhalen

£iet

men

fer-

waarom

;

eerst

u

eo

kunnea

,

en

,

hebben

nood«

Koenraaden

heer

.rerlangen,om als

de6d

die boete

genezing

nigne

leven.

oorlooft

De

harte

?an

yersehaffen, door

immers

die

Terderf

ik

sich.

,

eilende,

en

eondäar

een'

oyer

die

beo»

gasten betuigden hun

zgne

het Terhaal

te

beeren,

de

eb

opr^t

offioier

begon,

Tolgt:

Geschiedenis

den

ran

heer

von 4

Hochwar

Ik

nit

stam

Bohemen mg

öud,

een

eTenwel

was

;

genoemd,

niet

Tnrken

Taders

zgde

,

nitbarstingTan werkeloos lot

met

den

geweest; die

mannen

ingne jeugd

bg

de

ook

ben

en

mgne

geheel onbekend.

was

Karel

onder

zgns

trof, wel lands,

grootTader, Tan

in

die de

Bohemen ,

is waar,

die

dezen

krggsdienstentegen Mgn

bewegingen

ik

af heb

niet

dertigjarigenoorlog Teroorzaakten hem

in

Toorheen

,

Tan

moederlgken geslachtsnaam sedert de

dat

huis

möederlgke afstamming,

mgne

naar

Hochwarten,

von

grafelgk

aanzienlgk

zeer

teil.

kort

,

niet hetzelfde daarna

te

Praap

76

onder

bealiiianden

zgoer

vrienden

hon zieh

vrerden yerbeurd

hg

en

moest,

yerbannene

een

,

ouders

afgezonderd en jarenstierf.

uiterst

waar

Zgn eenige

zoon,

hiin

Termogen

kwamen

roeds

oterleden)

want

den

stond

nog

het

hetzeWe

gelgke wgze tloiten

hg

waar

hetgeen hg

met

het oTersebot

Tan

landgoedkoeht. aanzoek Tan

zgne

band,

hare

om

leerde

Hier

dochter

doistere schadaw

der

Talsche

bragt,

beeft

strekt;hg

Tiel

een

gewonden

in

in

moeder

rngner teedere

bedaardheid,

Tertwgfeling.De kt

die

maar:

Tan

goede

körten later

Tader

laten gaan Reeds

zg Toor

TOktrekt

Toen

deze,

een

,

Tele

den

men

in

als

zog

zwaar armen

m^

men

Het

^.

ter, ech-

was

schrik

reeds

sedert

h^t

nk

meer

en

had

en

Tan

en

lang

door

mgnen

gezigt

sedert

haar

wilde "

man

w^ens

was,

had

,

uren

de

ge«

gelatene onderwerping

Tooral

nachten

weinige

den

tot

gewaarschtiwd« dreigend grDöt-migeliil"

driog^e bezigheden naar dechts

die

duur;

Terderve

daarna

kort

was

niet

ideed

mg^

ten

bangste ToorgeToel gepgnigd geworde»,

Tader, dien

klein

een

kennen

Tcrslgfdmäkenden Trouw

met

en

zieh

die

was

stilte der

de

niet

kelaas,

hg

stierf,

Terworyen

Tan

was

mgnen

en

het

Na

willigde de neiging

Tader

heeft, sprakeloosen

Terbaald

Baderhand

bragt,

op

,

tweegevecht.

huis

ous

ran

Hildesheim,

moeder

eer,

ook

was

Terschillende

Bisdom

mgne

echt

Deze

jon«

Tganden

en

vermögen

haar

en

in»

diepenTal

hg

tot

Tlammen

door

krgg

onderlgk

zgn

deze

dienen;

verheerden.

het den

in

de

in

en

naar

in

moeder

krggsheren

begaf hg zieh,

omstandigheden bewogen,

hg

zgne

Trienden

Tertrapten

Trede

den

Tan

Tond

zoodra

;

(want

welken

langdiirigenoorlog, in

weinige

na

,

DuitscUand

arme

en

Tader

mgn

onderscheidene

in

grootvader geheel

leefde

opgegroeid, ging hg

eer*

zgne

Terlaten«

afgesond^de leTenswgze geett behagen gelingwas

al

Taderland

mgn

bekrompen

goederen

z^ne ran

tele

zgn

,

Zwitserland,

in

al

maar

geredde overblgfselsvan

let eemge

mqne

bevonden,

yerklaard als

anibten ontzet

eindigd«n, waaronder

leren

de

büA

geslapen,

Tertrokken want

wanneer

zg

zg

de' eog^m

76

sloot

de. vertnoeide

en

door

yroeger,

angst

en

Terschaft

Toen hare

uit zelTe

het

band ik

Igk

gezond

hoofd

blgyen;

möge

spoedig sterTen

ik

en

anders

zal

zieh God

uitstorten.

hoop

de

in maar

,

binnen

dat

mjjne

ragn

Toor

zgn

ik

dat

wensch,

bedacht

ik

moest

»

naast

naar

geye

eu

zieh

allgd

schregen

tränen

Tader

doch

nog

niet

meer.

tot

kleed, zg

kan

heete

we^r

smart

band

ik

Törligting

mgii*

Tan

de

nu

'tgeheelgeene

haar

aan

:

zg

brandend

mgn

in

wegeos

toen

haar

oVeHgden

konde

zeide

de

in

'tware

ziel

bloed

,

dat

Toel,

tränen

inwendige

welks

zag,

hare

het

der zgn

hield

Tast

als

en

geweend,

er

zg

had

Zg

slag trof,

veel

zg

na

uren

Terstgnng

kwam,

haar

hebben,'had

eenige

zg

dat

kwanien^

werd

,

^akker.

harde

die

haar

bovenmate

zorgen

oogenblikken zouden

dat

?oor

dän

begaven

yerschrikt

we£r

droomen

gsseigke

reeds

zidtuigen haar

yerstand. De door

hoop

mgner

arme

oTermaat

Tan

smart

verzoek,

wgl

het

haars

Igk

blik

afy dat

aan

haar

het

toe

hoe

want

man;

oogenblikken barer hare

onder

haar

Tan

het

in

mg hare

kind

armen

te

wilde en

misschien

Tan

tot

haar

Troeger,

beprocTing,

bemind,

naar

mg

bragt,

troosten,

in

het

eerst

opgemerkt,

wezen,

bijna dat

haar

om

niet

gewenkt,

ja

,

zoo

als met mg

ik

oTer.

zg

de

echter de

toen

aanblik

den het

scheen

eindelijkin

tegenzin we£r

als

gedurig

en

,

als

tot

aan

had

door

toen

en

men

zg

zoo

tot

Terlangde

zoo

,

bragt, baren

aan

mg

zg

bg

eens

ook',

cn

,

tot

het oogen-

had

dan

gedacht,

haar

geheel

afgewendy

mg

weör

tot

mg

Zg Tader

oogen' gehouden had

kindermeid

haar

gestört

teeder

harde

af nimmer

toen

Tan

anders

niets

had.

tränen

»geene

aanhoudend

haar

op

stierf

Zg

OTerslaan, nog

gewonden

mgn'

aan

doen

hebben

toegelaten

mans

einde

schgnt,

leden

zoude

men

haar

men

längere weigering

eene

waanzinnigheid

toen »

TerTuld.

werd

moeder

zieh

zodde

Tan

weg-

brengen. Ik sedert

was

kort

destijds,toen gespeend;

ik

mijne kan

beide

mij

dus

ouders

stierTen,

Tolstrekt

niets

eerst

meer,

78

aoade

ik

dat

denken,

zou

het

oorlog

hetgeen

in

mngaf

mg

woonplaals

welke

zieh dan

meer

des

tot

het

in

Hgkn

de

rond

zag

roen

dorpen

Terwoeste

het

familieslot,

hen

muurwerk

niets

de

rnimten

ledige

meer

dat

herinneren»

plaats

,

geTuld

het

sloty die

nog

wgl

onze

kleine

familie

aan

de

Tau

den

wanden

niet

ze

de

op Tan

gebragle,

ziehe

Soldaten,

allengs we^r der

puinhoopen TMid

hem

mea

gehoopte. schuil^ats, schedels

hing,

alsmede

biet noch

meu

^

de bloedvlekken ,

deels

die

der

Wanneer

dorpje kelder

eenen

de

hier

men

onder

de

oprnimde, dier

geraamten in

yan

hier

meermalen

getuigden.

die

waren,

plaaüa Tan

de

moordzuchtige krggslieden den

door

geTondoB hadden.

gemaakt

met

nog

mg

Tertrekken

en

wordende

oords,

raste

Troeger

kan

zelf

ontdekte,

gewoonlgk opgevuld des

waarmede

kamers

huizen

afgebrande

men

het

behalTe

ik

wenden,

opgebonwd

Toormalige. bewoners dood

de

dat

»

noodig had

Tloer

het

Toor

Toren,

bewoonbaar

deels

het

dal

we^r

moordlust,

heen in

en

niet

grootoaders

mgne

te

en

Torscheiden

in

men

muurwerk

woonden,

zg

waren;

uitdrinken. dan

niets

hetgeen,

al

OYer

beker

den

moeten

kort

Tonden

Tan

streck»

bewoners

toen

had

—

wd^Lc

in

opkomen.

eene

toen

wg

het

—

/en

,

dertigjarigenoorJog

destgds

hetwelk

in

bragt

in

hadden

Tlekken;

en

betrokken

we^r tot

bodem

ouderdom

kunuen

zoude

den

Tan

den

en

»

uitgestort;welker

op

Tan

eerst

gruwelen

oorlog

omsUndigheÜen

de

in

grootoaders lag

hadden

eens

Jammers

mg

Tenchrikt

an

den

aan

mgn'

van

geheel niet

het

mgner

al

kind

een

en

,

gedadite

eenc

in

yoerea

deilgda leefde, in

De

Terbaasd

oirer

er

slaan.

Hen aaa

wereld

de heele

dal

Yerrigtea»

Het

grgze

haar,

dat

aan

nog

de

hetteederkindergebeente, Terrieden,' noch

dep hoogeu ouderdom

,

den

zuige-

ling Ter$€hoond: had« Eea

oord

in. de ,

berucht

wegens.

die

daar

eeoD

Toocmaügi

de

aabgheid

Tan

sporen?

ge?Gfndienwierdeu:: door

zgnen

tau

ons

de:

helt:waren

bouw

en

alot ,

was

gruwelen de zgne

inzonderheid des

oorlogs,

puinhoopen

Tan

liggingongemeen

r9

dat

flterk lidderslol

die

vao

jaren naderhand

dat

had

gevonden

had

omstreeks

Tan

moeder

den

mg

oude

ik

slot te

schen^geraamten woonden

die

in

veelvuldigemate het

Was der

niet

Terzamelen,

akof

Terschrikkingen der den

Terbaalde,

door

de

kroaten

dikwgls

bg manescbgn, lang

uren

zulke

spoken

Dat

zelfde

waren

oude

kende

ik

iets

tend,

mntirwerk,

school

yoor

werd die

mg

Ik

schaapherder

bg

schatgrayerwas.

een

droeg

wel

schatte:

het

oude

htd

de-

was

;

die

heog,

yond

daar

niet,

de

hg

dien

ik

tgd

al»' soldaat

hbt

tot

er

v^itt

«oiider

t^d,

dien

nagaf,

dat

niei, niaarhij

knaap

'

er

zon

soort

niet

men

ab

en

ik indien

eene

wel

nu

ik

y^woesting^ tak"-^

der onnitputtelijkheid

hij zelf g^i^n

bragt

en

zgb.

leyen

welken

knaap

als

geweten,

yan

gelgk

den.ayond

daarna

kott

'

men

te

zij zouden,

y^lgend

zieh

ik

Toen

yerschenen

was

de-

naar

zooals

yan

,

gebenrtenissen De

schat' in

een'

of

mgo.

Dtt

af

reeds

ik

yrees

denzelfden,

,

renk

geesten

zgn

echter

yoor

,

geyolgen gel"letenis« ouden

met

zieh

die

ouderdom,

de yan

aafd"

een

geflugte landlieden^

ongeroepen

slot,

dood

,

yallen

het

bg

af

waar,

sloop

waren,

ik

mg

zielen'

den

van

trekken.

wist,

Toorschgn gedaagd hebben,

te

ze

had

men^

eens

woonde

mg

doods

geslacht en

waut

door;

welke

in

den

op

des

en

zelfs

boven;

naar

in

honderd

geslagt

de

,

,

is; die

yan

met

zag

hoe

ligt

nset

om

,

en

kindschheid

mgne

zes

grool"

hadden.

moordplek

dan

meer

ik

bitterheden

gieren

graven

onderscheid

zonder

der aas

deze

naar

weg

yan

er

het

waar

zelf

uitgehaald

geproefd

of lieyer

arenden"

stond

Daar

de

knaap

mgn

jager medegaven

plaats

oorlogs

destgds een

niet, roordat

rnstte

mep

schatten

des

,

deze

op

,

woede

was

afgrgzen

werden

er

Ik

ver-

dien

herder,

de

wat

,

gaan.

,

Eerst

oorlog begratene

ouden

zooal$ die in het

lost

een'

gemaakt

Tgf jaren;

het

naar

mg

den

in

bezittingen

had.

oude

een

achtergelaten.

tante

en

Tele

behend

»

slot

dat

in

daar

hg

"

behoord had

de

iijdentot

vroegere

all warten

Ho

von

scfaeidene

aagaf

in

,

yeel

hooger

yerhalen'

had^

onderyond^n

grootste gedeelte

yan

van'

dcfn

80

dertigjarigenoorlog de

in

Tejietiaanscbe

•prak

ZOO

gaarne

de

Toorkwam

van geestdrift

reel

het

levendige verbeel-

mgne

midden

ik

alsof

in

mg

den

in

gesehnt,

rookdamp

het

sieepte

soms

rondslaan,

paard

daarbg

en

Buppelen

zat,

legenheid zeide ^ctf

dan

znlt

gg in

zoo

mg

in

genoeg

doornen

Geef

»

oude

opzocht

die

en

,

komen,

in

plaats yan

,

,

Midden

Soldaten

in

dermoord,

ZOO

is

de

dat

ik

ze

het,

dat

Dan,

de

het

ik

de

die ,

zou

Er

deze

ten

minste

ontzet-

scharen

geyoel

een

deed

gzen,

als Tele

schen men-

den

bethlehemitischen

kin*

Tan

de

soort

pest

met

eene

geloofde ein^elgk zelfs den

soldatenstand

geTaar

in mg

de

was

e?en

,

?an

onscboldige

de

daden

liep,

lagen

dat

dat ,

behoorde. alle

kiemen

zouden

uitsterTen

zoude

ondergaan.

,

geheele Terharding

eene

Toorvallen

beschrijyingder

hooren

tot

toen

in nederstorting

ontwaakte,

de

oTer

hadden.

; ik

blgTen

hg

die

yerschrik-

de

te?ens

waren

voor

mg

der

natuur

geschiedenissen

dorpen jegens

gaarne

dat

de

Tan

doorge-

,

Terwoestingen

moest;

iets

de

in

gepleegd

staan

hart

mgn

bij mgne

er

bloeddorstigeverwilderde

en

menschelgk goToel

Tan

ik

wat

yerhalen

zieh

steden

of de

zgn

Zeker

;

schilderingenTan

genoegen

het

hebben

hg

welke

mögt de

ook

zgne

binnenste,

bg

Tan

in

boeren

nogtans

moest

,

in

en

mgn

en

weiden

opzgne

tegenkanting had

zonder

Terhaalde,

verloor

gruwelen

bargers

en

Yaakst

slag,

Tan

zieh

aan

en

kelgkste.

tende

meermalen

niet

bezocht

mg

,

liefst

eenen

bgna dagelgks

winters

tante

en

doodenyogels het

des

ik'

^

,

grootmoeder kregen

die

herder,

ge»

tgd jon-

danwdroppels geweerskogels zgn. De

te

eene

maar

scherpe zwaarden

ik

alsof

rozenbed

het

op

armen

zulk

Bg

r

was»

beido

met

moest.

herder

oude

ik

het

van

ziYaarden

yerbeelding,

mgne

springen

en

vroeg

plaatsvan

dat

weg,

,

de

nog

blinkende

tasschen

en

kT^gs-

zgne

afzonderlgken slag

elken

toedragt ?an

,

eeoige jaren

gestreden;hg

tegen de Türken

zoo

dat

zelfi

en

,

,

donderend

waar

met

en

aanschouwelgk

ding

gemaakt

seedienst

togten» beschreef ZOO

mede

diepte, waaruit

ik

ten

tegengehouden worden,

,

laatste

opdat

'

•

81

m^

zg

oiet

werd

Toor

geheel

destgds in

Mgn grootvader men,

al

en

dat de

twaalfde*

mgii

'

omstandigheden

oorlog bgna

Tan

door

meer

des

aanzien

zijnßzidood

na

ons

de

bet

de

zoolang

crediet

buizes

den

van

staande

een^

familie;had

had,

en

bevond

in

vermögen

i^ant'

waren,

alles verloren,

leefde,zicb

Ternietigde;daat-

jaar gezorgd.

gestorren;

ivas

ongunaligentoestand

TToeger

Terbrgzelde en

zeer

den

in

beer

oude

bet

en

naam

dan

gebouden,

door

eigeninkoraen« Teldßn

De waat

het

land

lag

Ofschoon dus

der

nadat

taDte,

Toor

mij

zy

naar

Hildesbeim

in

joQge adelgken gebragt badden

gingen. Zij

weenden

ik Terhardde recds

hart,

mijn

gebragt;

bij

bitter zoo

bet

want

grdotmoed^r

beiden

in

afscbeid

van

bad

ver

scbrerjen,

ik

yrgscbdöl

eene

bet

dacht

klooster

een

,

bet

werd ,

mgne

op,

lägeti«

verkoebt

goederen

er

bebon*

woest

en

dat

weinig.

zoo

braak

dat ,

de

tot

waren

welke

gedeelte onzer

een

bragtzulks.locb en

bnden,

oqtyolkt

en

vinden

te

genoeg

belft

de

destgds weinig wiaardet

woest

zoo

nog

naauwelgksbanden wingTan

badden

goederen

en

dooh

mij; deze

in

ik,

kunst

paste

TOor

mijniet. Z.00 kwam

ik

mannelijketoobt ^erwilderde

tocb

opzigt,- dat

en

zinnen

,

inderdaad

en

ik

zou

de

maligenvredestijd nbg ^gen W

te

mij

Dei.

beloven* op

onze

gesprokcn,

reis

den geestelijkenstand

spoedigeen

%eer

zoo

die

even

sobeen

vol

jaagbaar

.den

zoude

als

wild

toen-

wach-

ver

veel

zeer

vronw

van

bßt

mijne adelijke geboort'e in kunnen

een

maken

;

ik

vbrstelijke aibt

een

ander

tija' Yorstelijkenpaardenstal vol Aschen

in

mij ingenomen

met

«wil

geevtelijke

een

mij

Hildesbeim

booge ptelaat,

bisschop wordion,

eens

günstigsteuitzigten en

ikdpor *

den

Naar

was.

t)p

stand

naar

dat

Igdak

thans

deze

,

mijne losbändigb en

Toor

noodzakelijk

zoo

mijaergrootmoeder worden

goede bescbikking onder

Gods

door

bezat.

Doch

,

ja

zeet een

zijn'bofsloet

vorst

scboone

kon

paarden, boe

zijne

begeerig 6

,

ik

82

ook

reeds

konden de

deze

zia

mij geheel

ik mg

dag

op

Alles nacht

en

de

op

onmagt

echter

de

stonden,

bereid

mg

voor

dat

gehoord, zelf

sterven, Laat

de

zeide

de

school

deze

wildzang

tot

schrik

maligen

aan

tot

8"^ien

denk;

het

wien

ZOO

zacht

het

in

men

dat

bed ,

ik

;

dikwijl"«

had

ik

ofschoon lieyer

wilde

van

man

worden^'

mak

zal wel

verstandig

een

die

met

,

aanschouw-

handelwgze

gezegde dat

zeer,

ik

den

van

bgna,

kin()schheid ,

doch

geduld God

opzigt, kunnen

die

eten,

medescholieren

brutale

mij zelven,

voor

,

dat

als

ik»

leermeester, de

voor

eerste

geschreid hadde,

kwaadheid.

toestand

ik

denk

geen

stond

liggcn ;

oud

mgne

vroege

mgne

sprak

kon'veroorzaken,

(Jlb dat

zoo

mg

geschreid van Ik

lachten

mgne

mij

met

had

in

leermeesters

dan

staan;

pruilen, hg

verbazing mgne

sedert

de

ik

toorn

waar

ik

zoa

leven.

maar

voorkomen

dit yerdroot

maal

niet

opziener der^school,een

jongens

Want

honger geleden

den

en

overal,

schoteis

dood

,

den;

mg

den

honger

gehaafe

"doch

;

hevigen

zaten,

de

ik

ging

,

in

sterk

hebben

wanneer

onaangeroerd

dan

afschuw

van

was

nimmer

nog

hem

knapen

zitten;

liet ik

voorzettCy

rag

deze

uit

mgnen

liet.

niet,

tegen,

mg

,

ik

ging

ik

merken

andere

zieo,

te ,

stond

om

geschreid

dat

ook

bg

en

Yreesachtige knaap

verkropte

zoo,

vermögt

als

Troegen;

man

andere

en

antwoordde

woord,

en

begeerte

heimwee

tanden

zulks

yallen

zag;

mg

de

mg

Een

van

neiging

eene

bgna kloostcrigkebeperking

eene

rondom

ik

pgnigde

zelven,

mg

en

in

,

knarste

»

zulk

bg

na

mg

eens

wat

waarschgnlgk

ik

soldatensland.

den

onbcperktste vrgheid

komen.

te

muren

zg

de

^an

thans

bevond.

^vaardighedenwas,

en

rang

naar

het

moest

zwaar

gewoonte

dat

hoogea

naar

gesprekken ioch"jgeen'ingang bij mij Tindea;

stond

Hoe de

toen

mg

waarvan

schgnen, te

en

des

met

de

dat

behandelen»

te

even

zoo

hg

,

om

de

toen-

mgoeQ

dankbaarheid

meer

mg

sprak,

yerkeerd

want

aan

yerzorging

wgze

gevoerd.had ik

ik

wanneelr

te

Het

ran

redden zou

gedaan had» meeste

dei

andere

mis me

leei

,83

io

meesters

dag legde

den

aaa

Terik mgne

zoüdea

plaats

zgne

ken,

natuur

den

die

toorn,

in

middelen. een'

Hg

wel

ik

toeh

boosheid een

gruwel

bekeerd Ter?oIgens Tan

?Dyn hart

ook

zin

mgnen Zoo

Doch

een

mij

woord

ie

gegaan

(iatik,

grootmoeder

derspgze

Qiaakt,docb geworden

ik

,

»

wanne tot het

bed

zoude

ontbgt

grond zitten, en

^s

in

de

school

anderen,

eeqen

dat

,

in

het

mg

gaan.

scbotel

Des met

zonder

had

wederom

huis»

met

wel

mgne

is

zetel

schaamto des

nog

ik

morgens

het

heden

niet

bleef

behaagde Tond roor

g"-

mgne

op ik

mg

den

op

,

middags

»

koud

zoo Toor

werd

Ik

anderen

spgze

waar

,

gemakkelijker

dag

zeWen

niet

kleede-

mgne

mg

,

trotsche

er

krachtig ontbgt»

nachteigken

gelgk

eten,

koppigheid

het

opgezocht.

hebben

te

in

had*,

we^rhouden

geroepen tot

de

niet

zoo

medescholieren mg

mgn'

dag

meit

ik

had

Hei

dezen

voor

op

was

ik

dal

niet

eersten

staan,

uit

zitten.

genuttigd had

tanle

en

^et onlberen

hard

middelen,

schoteis

de

ook

aankomst

mgne

Yoor

nog

hoe

en

hetzelFc

,

grond blg?en

den

^en, op

doch.

,

ganschen naclit

den

maar

,

zgne

sieraad

een

den

op

avonds

des

en

verYoIgens

was

,

ik

yerachtelgk laten

zeggen,

belzelfde gedaan ie bed

door

andere

,

schoolgebouw

het

voorzette,

bg

,

was»

op

nog

had

heb

gezegd

reeds

Tanmijnejntrede in "liemen

begin

kon

buigen.

te

als ik

ook

waren

er

het

indruk

baren

toch

toestoppen

daarop

en

zijn

bg

geschiedenis,die»

Eene

wäre»

geheelmiste. om

werd.

land

zgn

gebeterd,

en

yer-

niet

anderen

der

ergernis

en

in

zulk

met

hg

verhaalde

die

andere

ik mgn

,

ooren

Tuar

ontstoken

wist

man

dat

aan

ook

iemand,

geschiedenis van

het

somtgds

,

buk

mijne

,

eene

waar

dat

houden,

heviger De

soo

,

Toor

nog

,

nederslaan,

moest

oog

onderwgswaarbjj

eer

is

in

Dan

zjjnenkant

hebben.

doordringend bestraffenden

iQetel

,

er

van

woedde,

zoudc

mij

zag

toorns

mg

mij gebeel verstokt

eo

ik het

moet

als i]

boosheid

eene

sireng getachtigd hebben.

,

elke zigtbareopwellicg des Tan

zulk

te

staan

niet^ staan; 6*

zoo

de

84

tafel

plaats

lugn^

Toor

I

jinogt kwellen

ook

dacht

eerder,

ik

middags»

echter

begon

gemakkelgk ik

dat

drong» kon.

»

toe«

wanneer

woord

; ik

Thans

yerheugde

we6r

ik daar

zult

Thans

ontwaken.

het

wilde

toorn

znlks

het

van

zwggend mgn

zieh

op

bed

dekens,

gemakkelgk bleef,

mg ik

mij

Slechts

zwggende

in

enkele

eene

IQ

of

snoven

ook

midden

ik

,

,

niet

zoo

des

werking

e^ene

had

.mg

jHaar fiaauw

hoe

hem

telgk

geheel

verlichte

in

is de

de

zaal

de

verte

dopd,

had dus

wat

de

snorktenl

den

honger

en

uit;

doorge-l

weldra ,

borst

in

pgn

slaap

siecht

vorigen

en

zya

maag,

nachtelgke koüde,'

de

de

dacht iL

dood

thans

mg voor

nu

,

trad,

mg

voorscbgn

jamnierde

predikant

orer,

,

dpod

was,

vioer

uitstrekte.

komt

Nu

de

van

van

kwam

te

verwartende

de

,

dorst

voor

maar

begaben

medescholieren

den

en

stil«

had,

glazen kastje brandde

een

hevige

anders

.voorneroeD,

slaapzaal,

alleen

adem

van

niet

en

anderen

onder

de

en

,

mijne

van

hongers

eerstvolgende gedachte z^n. Alles,

al

eene

onmiddellgk

meening,

in

gehouden.

wakker

de

gisteren,

,

nog

afgemat

de

in al

verkwikkenden

nacht

ingeslapen

%aal ;

mijn

was

trotschheid

lamp

vermoeid

zou,

bragten

ik

der

den

kwam

leger

als

even

.

het

Ik

water.

bed

het

,

ant-

ten

geen

gisteren versmaad

weggenomen;

was

hun

ik

dat

maken.

gebruik

zie,

waarop

bed,

warme

mij

inslapen,

,

,

verzoekea

kreeg

ik

neos

bevelenden

deze

en

dacht

ik

den

uithoudeo

to

vooruitzigt op

gij,

,

een'

gewoon

zoo

het eten

in

reak

verlangt/' gaf

in

mg

niet

naar

ik op

te

des'aTonds;

naauwelgks

is hier

verkropten

met

zweeg

nacht,

der

rust

iets

men

trek

des

verlossen.

kooi ook

de

riep

,"

Men

»

; de

bonger

;

Terhongeren

het

ik

woord

de

mg

mg

dat

hebben

water

bediende

jonker,

waarvan

ea

,

had

de

mg

geeo

het het

gedacht

pijnlgk,

wil

Ik

den

tooQ

zag

zoo

was

dat

zeer

uit

u

ging

zoo

als ik

mg

nogtans

honger

Foelen,

te

was

voor

de

zal

ik,

als des

Eyen

ik

sprak

,

Hoe

ledig.

was

,

ik

hoe in

het

hg das

in ,

volgens mijne

voorheea,

geroepen.

half

Hoe

overloid,

smarte)gk dorp

die sfiUe){

mgner

zal

'en

toen smar

mijoe

de^fhel wel

grootoadersi

86

0)9 allen der

luat tot

kagchel

hoofd

in

in

honten

Tcroorzaakte

het

hoe

breken

den

yan

»Znit

gg»*'

anders

oiet

of

onmogelgk,

wat

slaap seheeo,

die

mgne

het

yoor

nog

mg

,

ik ontwaakt

toen

aan-

der

school

ook

»u

was,

is

loch

nu

generaal; gij, als soldaat, sprak

zoo

leger

ook

opziener

De

gehoorzamen,

raort:

ik,

comraanderende

gehoorzamen. Ja»

dit

van

ontwaken.

dacht

ZOO

gedmgen."

de

eenmaal

deden

dag

mga

ongewone

yast

bnitengewone gewaarwordingen

nabyheid

lennde

küssen

een

op

schabel;

nogtans,

mg

in de

»liepwerkelgk

plaats yan

,

eene

op

Ik

sterren.

hg

wanneer

de

met

een'

yan

eer

beyeelt,

niets

u

trotsch

altgd

nog

mgn

moet

hart wat

u

adelgk jonker

in

atrgd is/' Dit

waren

trotsch

de

trotschheid het

gingen. Big ooggetuige

mg

yinden

met

eon'

yoor,

dat

ging

dan

aanzagt

gisteren

weken,

als

dat

blik

dezen

door

Toen

terwgl

zag,'

portie werd

eten,

omdat

Do

zulks

man

het

een

medelgden.

zulke

berouw

yermetele

woede

ge-

was

bgna

yroeger

had

te

streng

zoo

yan

mg

beyaogen,

mg

kwam

gemoet

,

tafel

op

medescholieren trad

ik

anders

mgne

zag

plaats

mgne

ik

ja naauweigks jegens wat

en

mgner

als

zoo

met

oogen

enj

afgeschrikt.

toegedeeld,

hem,

^cht

ieder

meer

jprnstigenman

middags

des

ik

oog

.geknakt,

den werd

een

meer

mijne inwendige

weemoed

yan

yan

niet

niet

yroeger;

geyoel

den

met

hem

zag

oyermoed

mgn

onbekend

als

kwam

Het

andere

met

niet

ik

yerzoeken,

school.

thans

mg

als

mij krggen,

oyer

te

de

eergisteren,

en

maar

ik

ook aan,

oogen

opziener

niet

over-

minste

ten

nu

melk in

mgn

keerpunt yoerden,

mg

nog

knagenden hooger de

ik

beker

een

yan

moedeloosheid

en

het

ik

opwellingen het

aan

berouw

in

om

,

Trouwens

tot

liet kon

bestraffend

en

laatste

ontbgt, waarbg

bediende

den

om

de

yolkomen

die

hart,

waarop

dit maal

yoor

mg

gebruik

naar

nooit

den

bediende een*

grootmoeder plagt yriendelgk aan in

dit huis

rgkeigko

zgne

jegens

te

ried ,

eerst

was ,

ledig

wedr

en

Ter«

bediende^

doen, mg

om

echter ,

naar

den

87 r

opzienerop te Tragen

kamer

zgne

wegens

teren,dan

zou

spoedig

er

Om

ik zou

ik

willen

Terwijlik

zieh

de Inst

om

,

was

aao

voor

den

eten

hun

spei

opziener

Kjue te

het

bedroefd

De

breken.

wilde: Dik

ook

Hij

heb

zou

echter

nu

met

häd

medelijden

u,"

met

mögen oat

den de

de

tot

op

had

Ik

dit

uitvoeriogvan

mij

den

een

tot ,

deogenen vereerde, lijnekamer.

te

volgen

had:

waarmede

welke

zieh hem

medelijden

alsfof

hij

zijne ge«

wel

dan

mijn

Tan

dat

mijne

als vast

hart oogen

besloten,

hij maakte

mij

aanmerkelijk gemakvan

hij op

zeggen

niet, hoeveel

,

doch

verwondering

om

hart

i

nog

gaf,

mededoogend

ik weet

goed

meer

gebrek

en

,

gevoelde, zoo

binnen.

onderwerp

nood

weckheid

voornemen

last

vlijtigst gedragen

recds

nu

kamer

zijne

kelijker, terwijl hij

op

ik

bijgedragen hebben;

werden. man

buitengewone

afmatting

tot

zoo

en

tuin

vermoeidheid

heden

zulk

be-

stijfhoofdigheid

van

menschenhart met

den

in

ligchaam

door

een

erg

Intusschen

wegens

becnen

mij daarbij aan

zag

niet

schoolyertrek

het

we6r

uit

schijnt

man

gingen

mijo toenmalige ligchamelijke toestand sprekken

De

beschämen."

opziener

wij

meermalen

misschien

u

bij

rijkelijken

toeh

»

gaan.

mijne

God

hoe

hoe

moeten.

te

mij

of

gedemoedigd

en

bandelt, eu hebben

als

was

sijn gcsprek,

,

gedaan;

Ie?en

zoo

naauwelijks mijn

vermogten

te dreigden

knapen

makkers

Wij gingen

knieen

zelven

ledigenmond

en

mij gisteren

ik

waarvan

moest.

dragen,

ran

ik

waaraan

,

,

ODthouden

ik, »hij

gedaan, mijne

had

ontlrokken

andere

medescholieren

uwe

het

mijn

van

ledigebanden

de

goed te zijn,**dacht kijven,of

nooit

als

even

bijmij

ik

Terzadigden, bekroop mij

naar

eergis«

en

raadg^tende man.

de

mij

moropelde

zoo

ik

met

welke

aan

gisteren

yerhongercn."

wederom

,

welgemoed

verliet

/'

vergilSenis

om

gezorgd worden,

mg

niet, dat heb

lieyer

de tafel zal

voor

Hiermede

vergiffenis Tragen

ttdatdoe

dezen

en

gaan,

handelwijze van

mgne

Tooralle anderen." »

le

dien

rngne

gewoonlijk

anders

dag

zijne boeken

lieren, medescho-

na

het te

best

en

dragen

?

88

Ik -traddezelve

kloppendhart bionea want ik of eene man eene strenge bestraffing ik had tachtigingen ik moest bekennen nog ge?oeliger het ferdiend« Ik alond awijgenden met nedergeslagene woorden tot mijo verzoek om vergiffenis, naar oogen, zoc)it dat toen toon aan sprakhijmij op zulk een* liefderijken het mij door het hart ging. Frans, zeide hij gijhebt J ik heb hem vader niet gekend;maar uwen oogelukkigen yader lief gegehend en vras zijn yriend« Ik h^b uwen met

eea

«

.

Terwachtle Taa

den

,

,

,

\

»

.

,

reeds daarom

faad« en

,

booze trpt^chheid moeten

uwe

zjjtgg

trotsch

£00

?aders beste vriend die nog yeel Deze ZOO ^ns

ZOO

het in oogen

.

en

die ik

en

kon

uwe

uwe en

als het

,

baten

wäre

moest,

Tragendaanzag

zag ik een' traan ik niet meer wedrstaan ; ik

de schuldbekentenis van

uws

liefde en yriendelgkheid

Thans

aandoening,en

die

zgn wil , of tegen God , ook uw beste vriend is?

kuste de

Tergrgp en het hart en

mgn

frof of hg

,

in zgne

schreide

band,.die hg mg sprekenkon, ging

Toen ik we^r tpehield, herhaaldeligk. mg

zoolaog stijfzinBig-

tegen wien toch

weg;

meende, dat mg

meende. nu

hardop van

de

geheelonyerwachte

ernst

,

was

dat ik hem

9

wil u,

liefen

grimmig; tegen mg

zoo

en

aller menschen

meer

mans,

mg

u

liefde bewijzen. Doch

gijbijmij zijtdeze heid,

heb ik ook

het verzoek

de tong» zoo yergififenis yan gemakkelgkyan ik geyoelde en mij daarbgzoo wel, als nog iiimmer in mgn had den sleutel Ja deze man leyen het gevalgeweest was. hart gevonden; hg had op zgne tot mgn wgze op het voordie ons, zoodra beeld yan die erbatmende liefde gehandeld, om

,

,

slechts niet berouw

wg komt

tqt haar komen ons

weg , en zieh trekt. tot dadigheid Ik

op

pnzen

kwam,

terug, en

nog

schaamde

steeds mg

yond ik ook de tafel

door louter

gemoet

goedheiden

wel-

makkers mgne niet. Des ayonds

tot schreijende,

oyer yoor

reeds te

,

deze tränen mg

mgn bord was sedert eenige yasten

gedekt,en

zooals zg na mgn , spgze yerzorgd schehei^; des nachts rostte ik het meest dienstig dagei] met

/

na

89

de afmattenden

stormen

makkelgkbed

uit,

worden:

raders

van

en

dat

zooals

ik had

tant

den

in de eerste

de

lief;

man

dagen

willen

water

en

niemand

nog

,

yan

doch

vader

uitgezien

er

alleen met

den

voor

hem

ik

hebben

moest

yader

dat

liefde, eene

hemels

deze

Tan

Hgn wel

nieuwe

het

dien ik op

OTer

^

yriend,

noemen,

gepast

menschen

der

aarde

gebrnik

mgn

smaken.

ik den

mag eerste

liet mg

ledere

hart in

ruime

dwongeneeigenzinnigheid bestrafte opioopendheid

hg hard;

dikwglg strenger,

de

nogtans

,

Wik ; »gne

^igt, mzonderheid

aan

aandeel levendig ,

wie

mgne

zeide

maar

maakte

mg

het ik

die

de

wereld

een

door

tucht

al

yan

zeker

schenk

der

liefde

geenszins

het

naar

mg

en

mg

yoorkwam raede-

mgne

dat

geyoel

yferwekte

niet

eenen

in

natn

alleen mg zeer

be-

mgne

,

in

en

liefde

Hg

hoogmoed

onderscheidde ,

goed

door

hg

nog

mgne

en

vriend,

zeer

had«

de

mate

zgne,

medeleerlingen

e6n

,

lief had«. Ik

bgzonder

mg

zelden

getroüwe

ondeugden

geheele handelwgze

l»gde,dat hg

de

verständigen rector

mgn*

yan

,

scholieren en

in

zoo

met

verkregen

uitbärsting yan

dan

,

een*

yan

toch

wg

wäre,

heerschappg

ongetemd

niets; hg

zgn

!

de

de

te

aarde, ja eindelgk

omgang

geyonden had, yan

nog

onzen

zoo

was

geweest

er

maken

waarom

in

gebruik

der

krachten

de

,

overleden

gewaad

ligt

magt

bedwiägt;

magt

de zielen

en

die

magt,

yuur

krggsman droeg.

een^

yan

onwe6rstaanbare

eeiie

die des

het

deze

dat

,

Welk

hg

,

geesteigkemgn

dadelgk

vader

mgn

moest

zoo

,

ik

ik door

,

,

onderscheid

dat

dacht

zijnen trouwen

aan

ver-

menschen,

eens

zou

,

gelegenheidgebad

nimmer

dacht

wederzien

aanblik

Terblgf hier,

mgns

bgzonderen

zeer

zoo

levens-

vriend

zgn

,

kind

zoo

een*

ge«

wedergeboren

De

over

ik had

een

,

mn

over

mgn

loopen ;

gdiecbtheid ran

ondenrinden

had

ik

mensch

met

eeo

op

nieuw

een

liefde.

de

was

was

den

begroettemg

,

beleekenisToIIen buk;

heagd

er

alleen

dit

mg

,

Inderdaad,

beginselgekomen, kao doen

st^fzinnigheid

mgner

en

het een

weldra

zgn

beves-

onderzeer

onder

bgzonderen

90

door

iJTeren reeds

in

het

werd

ik

dbor

Ik

de

jaar

yrel,

bet

kon

ook

Teroorzaken

Terterende

Tunr

Terscbolene

kudde

de

krachten

mgne

inspande

zoo

de

bgna yloog, terwgl weldadig

Hoe

?eroorloyen, Yoor

die

in

jaren

bedaardbeid

minste

ten

ongeluk

voor

kampstrijden. Op ters

met

bet

ons

wij

toen

•ebuilplaatsin scboten

de

steeds

nog

tuinmansbuis y

des bemels

Triend

mij

woning door en

bad

de zag

den

mij

de

Tan

ToorTal»

ik

of, zulks

,

jaren

Tan

mij

en

Tlugt,

want

onderste

; alle menseben

ieder

besehet

in de

nabijbeid der

bewegingen er

een

bliksems

De

stond

in de

deur

ker donderslag ster-

in deszelfs

gedeelte

bet

stond

omtrek

,

de eene

Tan

d^ kracbten

Tan

in bet boTenste

oogenblik konden

stad eene

regen

tuinmans. ik

en

OTerTiel, ons,

nederTallenden

Terbrijzelen of

een ,

buiten

naar

^

nabijgelegenekrnidmagazijn geslagen; laaijeTiam

was

leermees-

onzer

een

het

lichter

toe-

onder^indingen

was

was

en

in

de

bliksem

vele

Teiligeankerplaats

nieuwe

wölken;

ik

bliJTenen

een

reeks

bet

zou

indien

mögen

Toor

eens

de

durfde

mg

dan

OTerigen; de

ik

,

Doeb

Plotselingdreunde

aan.

ik

Treesselijkonwe^r

tcgen

dat

zelte»

oordeelen,

langer

terugtogt reeds

Tondeu

al

staan

geestelijketucht

de

Tan

een

onzen

wij

waren;

bet

ik

medescbolieren

gegaan;

op

indien

zomerdag

eenen

mijne

—

Teld

zee

baar

beweging

gebeele

eene

woeste

eene

boTen

diep

eene

,

geluk

een

gelgk

,

,

worden.

zal, rukte

noemen

in

weg

bet

ik

of

niet,

bet

sterk

inwendige

rüstig gingen.

indien

ouden

mögen

dat

in

en

,

mijnen

vriend

dit missehien bet

was

die

zeggen

onder

oude

mgn dat

leidingen te

zijn,

scbool

Toorzigt Tan

weet

Gods

over

geweest

mg

ik

gang

,

anderen

mögt

,

en

Het

gewassen

,

in den

vaart

»

eerzucht,

mgner

*

nadeel

verboeden.

te

ylgtigste

kundigste en

snelle

traghtte bet

en

,

de

deze

wat

school

de

in

; ,

de

onderwijzersals

zeer

^

Tan

intrede

nqne

geestelijkeontwikkeling bragt,

wist

het

na

kiveekelingenaangemerkt.

weet

mgner

in

Tlugge beYattiog der onderwerpen

»

tweede

bunne

al

Tan

soelle

eene

in

namen

balken

brandende Tonk

in

de

ender-

91

aardsche volle kruidkamers

Valien

die alle huizen

die boven

dadelijkin

iemand

de

het

en

zgne

,

onrermgdelgkdoodsgevaar steken die als

opzigters de

zelven

op

wacht

stond,'

het

tan

vlugt

in

wilde

?

het

Doch

wie

den

muil

die Heden»

Immers

waren

,

die

soldaat

het

vait

aangesteld bg

er

verdoofd

bliksem

den

verdieping van

waren

de

en

gegaan, door

was

band

gebouw

stroom«

geweken«

wäre

gevaar

die

zijn

benedenste

sluis

openen,

»dan

angstigestemmen

een

de

konde

kruidü^agaz^n ligt

onderscheidene

gebouw,

die

zou

lemand

maar

,

water

brandend

het

waarschijnlijk ook

~

Zoo

verwoestte.

,

achreeawden de het

nabuurschap

stad

gedeelleder des vgvers

der

slag veroorzaken,

een'

en

»

de

op

of dood

ge*

alagen. Desniettegenstaandewerd ik.

was

Zonder

heid der

mij lang

fltuis van

den

vijver,dadelgk dezelve

laogs, opende Terbrande

kle'ederen Het

terug.

heei

langzaam

huizen

gelegennaburige

was

er

en

de

buiten

baren

en

gebeurd de

het

afgewend;

nu

gebouw

niets

of

de

naar

,

als

stad

de

voor

gevaar

toeliet

brandend

,

als de

snel

gezengde

met

die

en

onbezonnen-

zoo

mij

bijhet

kwam

en

ik,

het

boven

de

in

spreng

school

der

gevonden,

bedenken,

te

jeugdige roekeloosbeid,

engemakkel^'kekleeding

was,

iemand

die

muren

gjlng

vuur

nit.

stoutheid

Mgne

bgzonders

het

voor;

dat

Seggen

kwam

ik mg

,

was

doch wel

de

op

de vrucht

van

van faelegering

jarigkind

met

weet,

gens

mate, die

Sterke

wat

in

de

en

kan

wel

op

der-

liet voorstaan,

bgzonder die

ik

,

door

ik

als iets

naderhand

menschen

de

Türken,

band

eene

somtgds

Immers

heeft

bg

dank

er

de

ik

vgandelgke

verschrikkingen ondervonden

oök

voor,

is; zij heeft

sluis

tot

in

welke ,

de de

de

bom en

ik

,

opentrok. mijne

ab

drie-

een

nabgheid nedergevallen was

jongeling toen

vrees

noch

voren

teedere

zgne

zg

natuur,

mgne

opwellingen inoogstte.

zgne

Code de

bg

'tgeheel niet

in

natuur

Weenen,

,

een

te

mgner

eer

zulke

uitgedoofd die was

zoo

noch

gelgke opwellingen

zelven

mij

Overi-

ziel in volle

diepte

binnenste 'vrees

met

zieh

92

ligchaam Onze

die niet alleen

Hem],

JirengtToor

ziel in het

en

hndsfaeer«

komen,

ik kon

waakte

de

daartoe

had

inilitäire kort

oude

; ik

die

de

Mgn

wensch

bare

liefde sclieidde dat

acb,

werd

de

ik

mede

weg

De

ik

toch

school

in welke

die

jongelingen uit

de

innerlgke drgfyeer, die

*

eerbied

en

gebiedt,

maar

drgfyeer

had

yoor

hart ; ik

liet

Inzonderheid het

mg,

zulke

alle lof

fs

het

in

steeds

en

Vroegero boogmoed

ynl

laten

zeggen,

reeds in die

niets

de

er

een

in

welken

school ik

te

zieh

yoor

yoor

de

de en

Deze

over

mgn

bewegen.

onderrigt; tot

dai

maken,

Id^fde

Hierdoor

aanmerkelgke

mg

iireder

mäte

welke

mgn

zieh «niets

yerdräagt; die stgf-

niets

niets

men

gift,dat

wederom

geraaktheid,

duldt,

niet

Haar, gelukte

het

gedurig

adelgke jongelingen

beroemde

onze

eene

was

natuurlgke neiging

mgne

al

knapen

eer.

en

door

yan

lof, oyerlaadde,

hoofdige eigenwil, die Onder

niets .dan

slechts

zoude

schenkt

liefde

beheerschen

haar

gift en

denzelyen

met

en

op,

ge-

Hier

geyaarlgke magt

te

door

door

leidde»

en

die

en

buitendien

weiSr

hart

jaren

meer

bezocht.

geheele gebied

met

nieuvVen

pgn

stand

groote yorderingen

kanten

in

slechts

bewoog

uitsluitend

bgna

immers

mg

aanzette, yan

en

dank-

den

reget

eer

al

geheel

opgerigt was.

op

of

een

dengenen,

maar

mg

mg

betwelk

alles

altijdslechts eene

mg

beter

en

hoögeren

yoor

eene

duitsche

destgds nog

hg

in. den

en

liefde

in

Rgn,

officieren

,

ik thans

den

den

yan

hooge

Van

!

werd

worden,

tot

ouden, yaderlgken yriend;

mgnen

,

opgenomen

die

diepe ontroering yan

; met

had

onU

toen

fioort

eene

zgde

getrouwer

gekweekt

en

in

fransohe

yan

ge-

zelf?erloocheningge«

der

rgk gekomene,

yermaningen

gaf,

koesterd

asch

gene

yenruld

weten

te

soldatenstand

plaats

leidingvan

kan,

»

de

aan

zaak

eene^gunst;

op den

eene

Frank

aan

slad, onder

maken

maar

,

yerteren

foorn

die

was

voor

onder

yerkoos

school,

daarna

bisDchop,*

liefde

als

segnen

van

aanspraak

slechts

slapen

de

tuut

ligcfaaamdooden

hct

buigt.

die

met

,

'

mg

te

gelgk

krggsdienst b^zo^hten*, was

behagen yond,

en

met

Wien

ik weldra

94

kindschheid deelde

daarom

maar

,

mgn'

yriend

woelde;

nog

dezen

dit

huis

uit

het

die

der

ik

ben

naar

Frankrgk,

»

ik

rgke

reinige gaat

weg

of

Turenne

gelegen-

eene

en

bare

Tordienste

mgo

lauweren

u

huis

e's

n

heb

ontvangen

te

uit dit

om

e n

r

einige dagen

reiskosten

onze

T

iir

ran

toegerende

ongeduld

onder

gaarne

gelds

al te

maar

,

lang^ met

Yoor

som

om

zgn

ik

eene

-

zal toe-

zg

t

zege-

bestrgden, en

voor

ons

verblgf te Pargs."

eerste

Deze toen

deelneming

gedacht, dat was

^ruimd ,

ik

had

geheel

in

er

zonder

kasteel

had,

dit wislen liefde

groote

eene

hem

het

tot

ook

buiten De

inrigtingioge«

yerscheidene

drukte

,

niet

waarde.

onze

geld ;

waar

drift

en

,

yeel

van

wij uit

band

de

in

was

is

wel ,

blinde

geld

dat

tot

mij

mgne

makker

een

kleine

kwam

,

yriend

mgn

vriend

mgn

zulk het

was,

heden

ik

mg

poortier van

van

Stade;

te

zeer

dien

omstandig-

goudstuk

een

maakte

dat ,

weldra

hem

,

bereid,

om

het

kwamen

tgds

wg

yeld

te

der

hg waande,

zgner laten

gelukkig

Soldaten

veel

officier

deur

eene

yrge

als

zoo

ons,

door

uren

in

zou

Yechten.

aanmerkeigke

aan

ik

,

Tanen

reikend

reeds

yerladg ook

te komen

huis

sprak

,

ook

Triend;

de

,

verkrggt.

Yerzellen

u

onder

ik

hem

wee

en

mgn

;

plaats

eene

ii?aar

onbelasterd

en

zal

Ik

*

wel

nog

zgn,

dienst

ik

ncem

grenzen

cd

ontvlagt

Binnen

beletten«

naburige

daar

hem,

tot

,

te

kookte

hart

mgn

ongeregtigheid

ea

vlugt

de

over

yinden

onbengd

die

ik

Ik

verdelgender.

te

in

er

zeide

liranng

zal toch

er

te

wat

avond

mg

aren

heid

mede ,

waagt

Cond^;

des

ook

oyer

noodig;

en

yergunning twee

meld

openbaarden,

yoornemen

ons

tot

yerdere

onze

reis

tamelgk goede paarden en

genoten

gekocht ; wg

de

als

lieye

yogels

wien

aan

,

werd

naar

werden die

uit

yan

een onzen

wg

hoofdstad

door de

ons

kooi

,

yrgheid, wg wiegden

ons,

des-

hoog stand

schriftelgke

de

ons

de

nacht had

Frankrgk

bemiddeling

grensyesting

naaste

uit dezen

en

denzelfden

in

grenzen.

door

tuin ,

Nog

gaan.

de

den

in

woning

eenige pleizierige

yoor

yerschaft;

opgeschomontsnapt zgn eyen

»

als zg in

95

de

droomen

gouden

in

twggen,

hooge rerwachtingen

en

Tan

de toekomst. Toen

reize yerwgderd

hei stof

om

faadden

wareu

schadowachtigewoud bionenweg

te

soeed.

deze

Bij

ofschoon

en

woad leidden

afstegen

onze

het bosch beloofde

lag

een'

ons

deze nog

eenigyoeder

in

mamien, eeo

had

ik

uit te

of

zij mg

dan

zou

niet

geweest

Men

terwgl

en

,

boer

den

yan

der

boomen

bemerkte

ik twee

soldaten-kleeding,waaryan den

zagen

doch

^

hen

al

dit ook

het

yerhinderd

niet

yast

leidde.

toom

wäre

de Ik

geyal

hebben

te

,

spreken

want

hier

Hat

moeden

spraken platduitsch;

zg

,

midden

in

het

land

laal,een

in

man

officiers

vangt nooit

yos

deze zieh

de

in

gaat allijdyerder

dat het

oordeel zgn tot dat

de

heb

ook

aan

zwarle

het best

van

rond

er ons

yrede ,

om

maken^

te

digt

wais, dat

onder

meS,

eyen

zeide

hier

het

zoekt

onzen

minuten

zou

of

yan

weken,

bij den«

niemand."

het

Staat

een

yds

of

witte

een

appel-

zg

nog

eenige

paard uit

het

beekje

ander,

ouden

graauwe." Onder

hg

maar

bosch ons

appelgraauwq

als uit

wanneer

Ik

uit.

in

schot de

yreemde

een,

^g eenige dagen

het

onzen

yan

geheel

ne^rzet,

buit

om

yer-

zg

yerstond.

hol

zgn

opschudding yoorbg is/ zoo

konden

patrgs, ;i;eidede

een'

,

boer bleyen; »Ik

kl^eding hen

nabgheid in

hoe

eener

,

»De

stal

Toen

rüsten.

in

vragen,

schaduw

de

eindelgk midden

te

den

paard bij

dit

hielden

medegeven

in

het

räeenden

wg

,

weg

in

mg

yersleten

yrg

heerlijk schoon

een

weet

paarden

die

door

omgeven,

zullen

af-

yerdwaald,

dwars

Wij

den

te

,

wat

dieren

weide

naar

de

en

kregen

om nedergezety

om

echter

weg

een

groote wegen

wg

den

eene

wegwgzer

draalde

der

,

het

toescheen

ons

weörrinden.

niet

stil ,

,

toch

wg

door

dat,

en

onzer

door

päd

een

^

dat

bogten waren

konden

huis,

bijeen

ontgaan

gelegenheid

digt bij was,

zeer

de

die

»

dal

te

doel

Voormiddag

eenen

op

ingeslagen,

zgn,

wg

wg

,

zonnehitte

de

en

het

weinige dagreizen yan

siechts

nog

wg

toch een

^

dit tot

gesprek gingen het

drenken

de

beiden

aadat ,

yan

hun

96

hadden

besteed,

d^arop yolgde.

afyMterwgl

boerenhais

op

het

Ik

had

het

ait

gehoord gesprek

even

zoo

kort

hen

ik

.

ongetwgfeld ik

daarom,

nam

beide

der

ik hem Ik

een

yerhaal.

komen

zag

misschien

zou

hier

ik

toe

ons

op

te

onbeduidend

zelf

is

eenmaal

nu

misschien

"waardige draden,

datgene, die

hem,

grooty

in

en

loopbaan, trap

Onze

acht

door

wij in

kwamen nieuw

en

of

den

naar

hebben;

er

in

ons

ouden

een' tot

een

de

beer

wiens

yonden, stand

gesprek bleek,

bei naam

en

De

stand

oude

dat

werden

beer

scheen

deden

hij wij

de

uur

yermeerderd m^en

blgde,

besluiten.

een

jaarmark

een

hnis, dat

zaal

ont-

vql soldatea

was

toeyloed

kleeding

uit

hebb^n

te

scheen

waren

en

oyer

omstreeks

herberg

groote

later

door

Na

.daarbg

zgyertrek yan

zijnen höogen

scheen

De

beiden

Wg

mögt.

längs

het

kon,

beschouwen

yerrolgeiis

in

.

als deneersten

ze

kalk-

den

rumoer

schitterende

tasschen gedeelte;^gk

nabuurschap

een

niet yerstaan

yen

rekruten,

onze,

voor

,

intrede

yej^dubbelde opmerk-

met

liep.

weg

l^ndstadje.

de

ik

storrawind

grooten

een

was

beek,

de

gewor?ene

yqlksfeestin

gaf

als

,

dat

die

weg,

de

welke

boomstammen, worteld,

den

op

dwars

rotsen,

ik

gekomen,

klein

paardedieyerg

De

zoogenaamd geluk

,

booger geschat

oordeel

menschelgk

gevolgen,

volgend

gids n^as

zaamheid

in

,

ran

oogen

zoowel

weird

kwam

hoe

leeren,

in.de

beide,

toeyloegen.

spoor

naar

,

rgk

zoo

mgn

yan

eene

hoe

en

bron

het

toeyalligop

Pargs

in

kleine,

uit dezelfde

ons

ik

het

niets-

kleine

aan

niet

lotgeyallenbcstnnrt,

onze

onis inzien

naar

zouden

toeschgnti

Toorral

nietig

.onze

wg

dat ,

en

zoo;

opdat

groöt

zoo

ons

dan

wordt,

die

wat

,

yerzoeken

groote» gewigtige Iotge?aIlen,hangen

zoo

toen

doen.

Terschooning moeten

om

het

Doch

,

Triend

,

zieh

op

betzelfde

merken

niet

mgn'

rerzocbt

en

,

kleediog

en .gestalte

hoegenaamd

»

yerslond

taal

de

kon«

echter

liet

op

gaajuwdieverg opgeyat,

van

ik

goed

zoo

mannen

hunne

ik

dat

Terdenking

eene

en

Uit

hoofdstad

zieh zel

dat de

bragt,

t

waar

waar

wi

manieren

on

den

ya

loop

kwam;

zij

gewaar.

groot

ongednld geplaagd

t

97

was?

terug

naar Terhaalde,

ligzija'Triend

huis

te

de

want ,

daar

Tan iDJjleo »

heer

ik zai den

uit

bragt hij

de-

bij

te

zag

dier

zes

uren

en y

ontzadeld en

op

stal

zgne

dat ,

dan

de

^^ Soldaten gaTen

sraeerTiek die

aan

hem

tot

schrik

Tan

de oude

zijo

naauwkeurig het

hoTige

mis-

hg

eens

toen

opzigten siechten

in

alle

er

Tolstrekt

deze,

op

die

ander

geen

ook

zelfs niet

was.

huisgenooten

huisknecht den

sprak,

gekomen,

tcTens

en

niet Terdiend, waarmede ^^fwgtingen ^^ stalknecht zelf had het paard

{^l)ragt, want

kost-

waard

liet

man

bekeek

hij

was^

;

Oenige

na

welks

Terw,

bode

de

was

de

de

en

Treemden

een'

geworden

stal;

schijnbare

schrik

de

bode

eenen

gaan."

den

met

nog

weg,

y

mgn

,

dadelijkging

tegelijkhoorde den

hale

leelijk afgeleefd dier

leTcndigen franschman,

tuig,

en

het

eene

Intusschen

den

De waard

eenige

mij

den

naar

heer

paard stggen,

in appelgraauwe ^ens

terug

goed

was

men

gtooet

te

glde

de

en

schildert

wie

Doegen Tan

l^ol

het

was

we^r

maar

Terschaffe

gestalte Tan

het

denborstelTalleu.

zadel zija

aange-

waard

appelschimmel buiten,

appelgraauwe maakte

en

hem

reeds

nog

of

Tragen,

"

den

ongeduld;

stalknecht

een'

huisknecht

wilde

te

langer bliJTen riep eindelijk

en

huisknecht

den bals afborstelen,

!'M,

er

Tan

stal

den

afetak. Terwgl looderling

ueer

TOoruitrüden

landgoed

was

zijne ,

Tan

dat

oTermaat

langzamen

laar gereide

een

hij op

zijn bezoek

en

mg

,

eenoogige

Ivildede

waard

laten

stalknecht

niet

hier

kan

Ik

heer

rainulen

de

en

appelgraauwe nit

De

naar

de

Torderde,

,

geweest. Je oude

weg

stalknecht

,

zeggen

de

dat

geheelonmogelijk, zgn kon

het

zgn

Triend, dien had

deszelfs

Tan

zooals

eenen

treffen

Naar

zijn«

zoude

iiaam

Tan

eeo'

hijof

hem,

wellevendheid

de

zulks

gelgk

om,

of

vroeg

loegedacht

bezoek

een roorbijreis

had

Hg

landgoed

het

waard

gezigt kreeg,

het

in imisgenooten DOg Diet

den

dikwijis hij

irorden;zoo

was,

waard

haddeü de Tan

wegens en

de

de hcTige eigenlijk heer

hen

zijnenheer

overlaadde. in

den

stal

bezigheden afwezig; zgnen

op

dat

oogen« 7

98

blik

beer

zgnen

doen.

(e

genoeg

het

schoone

den

waard

de

dier

doch

reeds

dieven

aller

in

zieh

ijl eenen

hij

bevelen

dat

voor

de

plaats

gereide aangedaao

en

,

het

ohder

stal,

echten

door

drukke

denzelven

gezet,

waren

hadden,

stal kwam,

en

schimmel geschilderdeii

appelgraauwe

den

van

op-

gelegeüheid bediend,

de

.

in

ook

crt

huisknecht

den

den

van

veel,mogelgk

gezorgd,

hcer

in

last

op

zoo

nog

Toor

deze

van

als

stalknecht

z^nen

Tan

noodige

gedragen,

de

had

moest,

weg

voor

de

Toen

schoone

acblerdeur

eene

gewoel,

het

ongemerkt

den

van

hunnen

met

roof ontsoapt. Ik

poogde

doch

dnurde

het

heid

des

heid

toorns

hem

roofd

de

waarschgnigk

ros

was

bij Yoorraad

reeds

den

verpligtendstendank* bij,vgfhonderd

binnen

sche

afkomst,

beleefdste

Het

d'or's dier

een

en

de

gekost; zonder

we^r

urea

hg overlaadde

verzekeringen van

heeft

paard

vrij

hem

ik

w^inige

zijn gezigt op;

met

Louis

dat

en

toen

en

zijnont-

werwaarts

,

helderde

toen

mij,

uaar

plaats wist,

hetzelve

mij

er

toch

hg

,

verschaffen,

konaen,

te

heermij hiertoe gelegen-

onlvoerd

hem

beloven

kon

zeker

ik

dat

zeide,

woord

overvlpegendewcisprekend-

yreemden

onzen

van

de

voordat

lang

het

aan

gaf. Eindelijk luisterde

ik

te

vruchteloos

eerst

het

mg is

,

voegde hij| turk-

echte

van

eenig gebrek,

de

met

volkomeiiste, beminnenswaardigste eigenschappen. Twee

gewapende zonder

Tonden woudhuis

en

het

gestolon

,

hadden den

den

zorgeloos op alarm

deszelfs

en

den

moeite

groote

paard

te

mannen

weg

in

ros

zgn'

hooizolder

oorzaak

vlugt

hen ^

te

plaats niet

De weör

zgn

in

het

woud,

vervolgen, ZOO

zullen

ontgaan

uitle

misnoegen.

dat

eenzame

hen

namen

toen

echter

dieveil

beide

liggen slapen;

hadden

wg

De

stal.

vernamen

beschreef

naauwkeurig,

blgdschap zag,

ik

en

het

naar

,

de

mij; wij

verzelden

zi

toen

glinj

zg

geen' tgd od het

bestaar

zij waarschijnlgkhiinne

de slrl

zijn*

van

zieh

Hij

den even

ouden zoo

omarmde

beer,

luid mg

en

en

toen

hij zgn

levendig, als

paa vroege

mijnen Tricnd,

Ji

99

zieh

Baauwkeiirigonze

heid

Terzekeren

te

ons

namen

dat

,

tijdschehooge

kijhet

zieh

oit deze

komt

komen

stalkuecht

De

heer,

zgneD

traagheid te wereld

de oude

heer,

dezehe

opdalhg

zgn

Triend

af halen.

Toen

het

dier

Toen

beduidende

niets

die wg

weken, het

ons

niet Tergqnd

in de

om

,

aan

de

beste in

eene

had

omhemzgne de

luim

Tan

chais

dadelgk

chais

de

Tan

kwam

en

zieh

ons,

den

Toor

den

aan

op uit

ivagen

te leiden

toom

,

het

hg

altgd Toor

—

lot

dat

schoolkennis, op

tenrangaanspraak

hadden.

dezen wensch

ons

tQ« dan

ons

wg

Indien

TOor

gg

hadden

niet/'

als

\?ilden

door

wg

de

soldaat

gemeen

,

militaire

op

tgd

plaats of

beiden

stand

had

Treemdelingen

de

tot

de meer

niet

ons

maar

Torgenoegen,

onzen

Ter-

aanmeldingen

Terkeeirde wg

tgd

ontstolen

toegang

officiers- of ten Echter

den

dezen

onze

,

daarenboTen

een'

Tan

den

de

in

en

doorbragten,

zijn hem

en

doch

openen

hadden

nieuws

Tan

ons

om

y

stad

gedurende

geloof, telkens

ik

oordeel

Tan

te

schoone

hooren

en

hadden

Wg

ontgde geschied; het

bgna Tergeten,

Markies

pogingen gedaan

zooals

^aren,

}"

Tan

en

Pargs aankwamen,

te

groote

onzen

boinklgkekrggsdieost

onze

Markies

»

schatte

ToorTal

bestendig zien

denken.

te

icheidene

^aren

dacht

ros

daarna

wij eenige dagen

wg het

stet

eer

hadde.

oogen

te

hoog

zoo

—

aan

knecht

hg zgn*

bcTal

de

mg

aangekomen

afscheid

teeder

een

gg

»

daarbg zijn turksch

en

,

paard

na

plaatste,

rijden

eerste

hem

in

maar

beeren

Bouillon."

Tan

was

meer

de

dat

en

zoodra

»

:

gg

ben

Hertog

niet

dat

gemeld, en

.

thans

er

moet

»

,

ik

Markies

Terwgten^

\vas,

Tolgenzou

den

zien

mögen

bg

er

den

Tan

Tan

die

te

bezoeken,

adjudant

beider*

onzer

jonge

twee

^

Toegde hg

," te

rekende

eer

zieh

Yoor

roeni

den

Tan

hoffeigk-

de

dikwgis gehoord had,

reeds

grootste

.

Laamont,

had

de

buizen

aandoen, mij

te

familien

tot

edele

Pargs

te

hg

,

had

en

opgeven,

als ook minste

door kadet-

TerTulling

Tan

zwarigheden

Toorgesteld. zeide

ons

eens

een

oud

officier, die 7*

100 •

Hgcbamelgke gebreken

wegens en

die

dageigks

op

zulk

af

een'

dan

erlangen

met

aan

Gondö,

Ion,

den

broeder

kwam

mg

anderen

wgl

of lie?er

nieuwe

geschreven

had

woorden

gdele

geweest;

beste

gelegenheid,

Zonder

geven.

zieh

deszelfs

bg

gunstig gevolg, hadden 8che

Soldaten

wg,

ofschoon Door

Ik te

heb ,

weeg

ja, rocht

veldmaarschalk

heeft

bewees

plan,u ik

had," te

bragt

welke

met

week

eene

nog

nemen.

onder

het

de

het

door

en

hoe

het

verloopen uit

meest

was,

duit-

konden

vreden

te

was,

verhaal

werd

zelfs

ons

toenmalige uitdrukkiog

mgne

De

man

zijnevanen tot

veldlogtenlastig

der

aanvoering

onmögelgk schgnende tegen

en

aanstelling,waarmede

eene

van

had

ontvankelgke zielen

,

hij ons

uitrusting aangewezen.

onze

volgens

onder

kennen

weldra

ons

,

er

deze

,

schitterend

tot

som

alle hiervoor

mede

Bouillon

van

den

regiment;

niet

zg

deel

het

te

beloofde

eene.aanstellingbij een,

waaraan

geluk

in

verlangen

bgzondere hooge begunstiging

Turenne die

eer

bestaand

geen

Tallen

»het

want

kleine

eene

op

,

broeder

beiden

wg

£gn*

hadden

en

bedenken

Herlog

gehouden

geene

volgenden

,

woord

stipt hij

yriend

waren

,

ons

eane

en

allervriendeiykst

lieten

te

,

mgn

wij den

toen

hem

lang

den

zijne Toorspraak bg dezen

Markies

ontbgt genoodigd

spoed,

was.

,

,

de

wgze

werden,

wg

äanmelden

het

tot

ontTangen

hem

bij

ons

morgen

nog

den

Tan Triendschapsbetuigingen

De

te

onzeker

den^

hem

vereischte

zaak

zeer

nog

,

rgpaard

om

vaderland, ofschoon

hei

Toen

geld bgna* verleerd

,

uit

vanBooil-

turksch

besluil,

de

want

vriends

vermeerdering

daarheen

het

yan

aanbe-

renne."

zijn

met

dadelgk

mgn

9

Tu

te

er

eene

gocden Hertog

Markies

zoeken,

gg

eer

namelgk

Maarscbalk

den

nam

te

op

den

wenscht

gg ,

bedoel

Ik

onze'

als ,

,

boven

van

» »

aaohoudea

lang

aan

Tan

ik

en

dag

ons

wel

of

eens

op

binnen,

te

het

geraakf.

toe

op

tafel at

geplaatstwordt

post

kan

dezelfde

aan

,

ondercn

Teling

ons

ontsiagen was

dienst

de

uil

het

eene

eene

,

grooten

geestkracht, vervoering

ongewoone

ligtmogelgk

onschuldig Holland

den

te

gewoon, Ik

maakte.

tegen Spanje

en ,

102 zcidea

mg

is sleek-

mgnheer

»

:

moct

Tasl

bgzondcre dingen gespaard zgn."

lol

Zulks

val ; tot

komen

dan

de

wild

bewonderen

min

zoo

krgg

twee

dagen

leger

met

als ,

Toen

wordt,

dood

den

onderscheid

te

der

jagers stört.

andere

het

bagno

eenzaam

wierp

galeislaven

der

in

natuur

eene

Toelde

ik het

deze

stille

mensch

den

van

wanneer

stroo*

mgn

Hongarge

toen

,

vaa

gelegenheden

op

later

zachte

met

nadert

ziekenkamer

tot

dan

'

ik

:

donder

zieh

de

,

vuur

het dan

als

onwe^r

een

strgd

strgdros den

antwoordt

daar

den

trompet

kanonnen

we^r-

eene

buiten

de

met

onwe6rstaanbaar

stem

er

vrgwillige daad ik

steeds

met eener

menschenbloed

den

van

gereed, het

,

degen

mg

soms

en

vierde

oproeping

eene

vertwgfelde dapwaar

daar

vuist

zieh

vgandelgke batterg stortte, te

biusschen.

militaire

de ,

de

ik

y

veroorloofde

in

bendeu

de

in

gelegenheid ^pbood

teugel; wanneer

eene

die

eerste

de

,

zieh

was

gezelschap van

in

eerst

wanneer

stipt opvolgde

,

der

hinnikt, den

hem

wanneer

donders

die

strgdlustden

met

weinig

bed

van

,

mensch

gaat;

op

leeuw,

plaatshad,

zelve

gezelligheid

de

enkele

de

dikwgls

moordend

der

de

in

gemoet

een'

de

magt

dood,

bulderen

van

die

rumoer

in

het

hem

binnen

van

orde

het

den

en

te

perheidy

laier

op

de*

veld

mannen

mgnen

ik

het

; toen

gemoet ,

Zoo

bg

den

in

worstelde

Toor

waar

blaast

klank

ze

gesard

spies des jagers

de

in

noglans

ze een

ran

die

,

dntzenden

het

eene

beken

schreden

daar,

over

zieh

,

heviger

aanval

zelf

lang,

mg

ik

:

sluipende dan

aanloop

nachten

twee

en

gevaarlgke ziekte

siddert

zieh

gevaren

groolle

eene

bemerkt

der

dit verloont

deszelfs

en

zulk

voorschgn,

le

,

Daarenboven

stört.

als den

waarmede

natuurlgke

onTerzadelgke eer*

daden

,

zwgn

doods.

waarlgk verständigezal

,

eTen

de

met

gaan

diepen

eenen

wanneer

,

ongetwgfeld

er

bewondert

wereld

de

band

aan

tot

des verstgiring

zelf vertrouwen

jeagdig

band

?ermetelheid

uit de

opleven

een

het

Wanneer

zucht,

behouden

ik allezins ; ik' werd

was

zwaren

ik

kogelrrij ; hg

en

in om

was

het het*

103

sulke

Door

bgna

,

daden

kon

het

mgnen

grooten

khandelde ik

den

tweeden

leekenen

droeg

ligchaam.

Turenne,

dat

den

eene

wending

Tan

den de

maar

uit ik

den

om

zocht, In

heb

niet

dezen

wooderd

doqd

ik in

of

dekken

;

te

begrg-

begeerte

vinden

te

klagen

Pargs;

te

alle

vond

hier

kringen^

ik

waar

mg

be-

kwam;

ik

ik

stond,'destgds naauwelijks zesentwintig jaren oud toppunt Toet

van

een'

van

breekbaren val

geluk

mgn

hier

stond

niet

gematigde

en

des

den

met

maar

,

op

daarom

hoogmoeds,

,

het

op

vasten

den

ligt

was

mgn

nabg.

Nog

eenmaal

Karel

bg

ondersteunde. dienst

het reod

lag

in

die

op

Hg

iaei

was

getreden

,

de

natuur,

dat

hadden

vlugt uit

dapper

daden de

stad

mgnen.

een

onze

reis

naar

rang

van

ik

dan

,

minder

Hg

op

zijn geld

met

gelgken trap

minder

zgoe dan

,

mgne

groote op

mg

niet

was

mg

terugkomen,

vergezelde, mij^ op

verblijfin

mgn

voorkoipen

vriend

getrouw

zoo

zgne

mgnen

op

Römhilden,

von

Pargs cn

ik

moet

militaire school

in

; ik

bescheidene

balanseerstok

op

faetgeen

en

,

er

kon.

verkrggen

geeerd

v?as

bevel

hg regt

hevige en

van

leger

alleen

met

daarvan

paard gemaakt

ons

zou

St.

edele

de

tgd

geen

zoeken

te

tijd kwam

en

dat

grooten

ontvangen

mgn

van

,

gelgk ik,

eenmaal,

ging

met

thans

den

van

als

even

,

terugtogt

destgds gedaan

die

peo,

den

wenden

van

deelde,

zoo

voeren

was

vele

vgandelgke kogel

even

held

een

te

Het

om

,

ik

uit

oprzaak.

den

om

,

veldheer

trearen wat

ik

die

tot

zoo

even

zgde een

niet,

met

,

de

aan

toen

dood

bgna

lidteekenen

als

Sasbach

bg

uiterlijke eer

,

nog

ik

rok

mgnen

was

hem

doodelgk trof;

had,

Ik

toen

Hilaire,

op

adjudanten

zgner

Irap der

eenen

zelf

onderscheiding;

met

veldtogt een

onderscheiding

van

op ragn

den

van

,

anderen;

gelegenheid

,

van

Turenne

trok.

mg

zelfs

aandacht

de

ik

tot

elke

bg

dat

^

bg

geivorden »leeg den

missen

aanvoerder

mg

reeds

was

niet

geluk volvoerde

bgzonder

altijdmet

wist

maar

schitte**

de

ge-

104

legenheid blik der

grgpen

dapperen,

dat

hem

^as

fliechts luk had

lief,

zoo

verstijfdhart

hoogmoed

z^ner bevorderingen w^

zagea welke was^

de

dochter het

dit

hüls

wel

als

het hetzelre

yan

mgne

aardigheden

andere

die

niijaen

gesprek schrikte

eer

ten

huisheer gegeven,

}eedigende

misschien

en

,

zelfs den

gaf hg

dadelijk een

en

yerscheidene woorden

andere

eene

smeekende yriend

tot

ofBcieren

gehoord

hoog-*

mgn

liet hem

zulke, ik

zrjn.

Wel

iswaar, het

aan

z^ne

yan

zwijgen gebragt,

hadden;

mgn

alle-

oordeelde,

wending

tegenwoordig

be-*

humeur

zgn

dat

blik

zekeren

hardheid

uit

op

nog

Op

door

misnoegen

te

door

,

en

in ,

hetzelven

merken.

hoogste gekrenkt

ik

en ,

zachtmoedigsten zgn

hem,

dan

yriend

minachting

eene

officier,

deel

maakte

meerderheid

met

geliefde mgnen

waren

gezelschapwas,

gaande; ja

meer

ouders

ongunstig

geen

het

buitensporige uitdrukkingen lucht,

de

'

in

yriend

de

bg

spraakzameren

van

nog

,

mgne

had

ik

Er

liefdejegens

de

zelre,

tot

was.

mgn'

had

beleedigd gevoelde

mgne

hem

brengen,

moest

in

ook

nu

ik

had

handeld

zins

slechts

wijze

toen

haar

verrngden,

te

,

ayond,

er

zieh

die

door

liefde

Pargs

te

familie,

eene

onderscheidingte

en

misnoegen

plaats

die

ook

gewerkt;

was

en

bij sommige

hooger geplaatsten, beroemderen

den

Tcrwekte

eene

den

als

opmerkzaamheicl

mped

bij

,

wel

Dit

hg

dikwgls

Zoo

had

harten,

deze

en

als

even

misschien

mg

Tocrde;

getroffen,

gevonden.

meer

des

ik ,

zeifzucht

door

in

ge*

mgn

yriendelijk geopend

toegang

echter ,

nvel zeggen

zelf

vooral

braaf

een'

terwgl

durf

ik

;

,

als

,

mgn

gunste

zgnen

de

meisjo,

onthaal

ook

vermögt

bijzondere neiging

dikwijlsin

met

dikwgls,

beiden

ons

zoo

Tiel

te

elkander

eene

Tan

zulks

ik

als

verheffen

te

opgeklommeu

Ik

Tooruitging.

de scharen

äiet

hem

langzame beweging

zeer

regte oogen*

zieh

achtte

eenige graden

stormmarsch

hem

dapper

gewone

Hen

gegeren. ifas

eene

het

het

öp

zoo

vocht

hg

boven

maar'

hg

met

met

niet

muoten

als ik ;

,

niet

ook

soldaat;

te

,

te

aan

uit

om ,

die

yer-

maar

de

be-

,

toorn

keode,

105

d^nzelven

iioezeer ik

zoodra

grenzen;

trachtte

ook

bedwiogen,

te

welvoegelgkheid het

de

geeoe

?eroorloofde

?er-

,

ik mij. wjjderde

hg morgen wraak

heden

der

een'

ik een'

brief

Tan

OQtmoet

was,

waarin

Toor

kende

hg

hem

ik

reid toonde eer

alle

tot

Doch

liefde, zijne achting jegens mij. zulk

zijn bloed

^condanten

,

hijweerde

mijne af;

uit partij

zijnbog

ook ik had

een' en

steek

in

hielden

"lroQg op Tertiieuwing eer

vochten

zeide

ik ,

,

Terder ,

^oede

van

mijne

een'

den

Reeds

denzelven

was

nog

en

moordenaar

op

bloedde

hem

met

de

op

onze

twee«

een

niet

bewegingen

mijne tegen-

gevaarlijkewenden ;

,

mgn?

vrieud

door

de

doch

mijne

want

gewroken gangen'

,

de secondanten

geeindigd, aan

eenige

na

was

ernstig, terwgl

ontvangen

-van

trouwe

beproefden

en

strijdyoor

den

tränen

stad,

siechts de

minder

arm

van

mij klaarblijkelijkte

zacht

blikte

de

het

hield

ik

,

geboden halt

^9

regel

erlangen.

,

zijndegen

ofschoon

verscheidene

kon

buiten

trachtte

fonkelde.

toorn

Tan

met

;

de

welke

mijne diep gekrenkte

ontmoetten

vriend

Mgn

Terschoonen

Iictmijne

elkander

bemiddeling

eene

gevecht aan.

den

dat

morgen

be-

zieh

schreef

ik

voldoening

volgenden

den

wij

beslemdekampplaats

^an

,

mijn hoogmoed

doof:

koelbloedigheidterug,

siechts door

Toen

liefde

der

taal

eene

Terachtende eer

door

naderhand

letters

hart

van

en

iederen

Uit

daar-

uitgewischt zijn, sprak zijne oude,

berouw

Toor

goedheid

verzocht

mgnen

want

goedmaking,

en

veroorloofde.

de

zgo'brief,waarvan Tan

genoegdoening

officier

een'

van

uit

maar

toen ,

den

die

lafheid',

uit

zijne overgling

Tergiffeniswegens

om

goed,

te

dat

verzoek,

met

kreeg,

niet

mg,

een

biljet

ander

eeo

naauwelijks weg

was

yriend

mijnen

tot

getuige mijner bloedige

en

bediende

Mijn

zyn.

tevens

officieren,

secondant

mijn

uitdaging

eene

en

aanwezige

vroeg

mögt

ik

vriend

mijnen

tweegevechtaan aao

zond

aYond

deDzelfden

Nog

en

krenkte ge-

lievredigd.

stiet ik den

ik

degen

met

in

do

dp

Ijorst.

8g

zonk

dadelgk

neder

;

kracht

des

gewetens

106

geslagen hand

stond

ik

ik

kon

niet

,

neder,

drukte.

borst F

r

a

n

Nu

zeide

s

Terlammen

dischgenoot Terhaalde

troostelijkenindruk

eenen

ik

längs

äomber

in

de

beneden; der

had

alsof

gclkiAen; rallen,

ik

dacht

uit

de

woede

met

rijden;

het

niet

ik

hen

ontmoeten;

en

niet

tgd

werden

,

het

dan

alle

enkel

ook

te

reld

was

had zuUen

moed

de

grooten

het

in

rer-

te

weg

ik

in

had

,

wreker

een

het

äderen

paard

den

op

zijWeg

een'

magtiger

geslagen

mg

mij

rerpletterd

en

uit de

gelijk

te

kwamen

sloeg

te

rreesselijkeren

mij

was

gebragten

geroeld ;

bloed

het

naar

r^erk

het

dood

,

boscbje

een

leden;

nimmer

al

vlogen

mg

moede

magteloosheid ran

ruiters

gemoet hart

zelren

gemoed

geschreeuw

ter

£00

veld

het

naar

ran

de

eenen

nog

meer.

roor

luid

door

binnen.

te

de

kant

met

ran

mij bijna mij

eenige

gaan;

mij

ik

men

y

den

kraaijen

ligcbaam

schoot

thans

mij

het

zijnenmond

niet

Ook

rillingging mij

bij

moordenaar als

reed,

eene

raren

maakten.

u

doods

des

stuipen

bekommerd

ziJD

op

Tergeef

Ik

hij

was

stilzwijgenaan

relden

De

straks, hoe

raren

bloedende

.

deed ?erstijving

later

hem

tot

mg

zgne

stem.

**«-

de

mg

Toldoeningerlangd,

eer

altjjdlief.

en

aan

zwakke

,

TJiegende kraaijen

hg

uwe

eeoe

ireinigeminuten

,

toen

die

ledematen

zgne

boog

,

immers

nog

fajjreikie

;

ik

weirsfaan

mgne,

met

u

thans

beringen

Onze

heeft

heb

en

de

hg

y

gaarne

langer

hem

gaf

en

hem

getroffen naasi

»

legers

geslagen

mijnbinnenste»

in

,

der

rijanden»

maar

geheel

faad ver-

nietigd. Toen

ter

aanslagen

moorddadige

als

ook

,

^

moorden

in

tweegerecht,

een

bgna algemeen

heerschende

tweegerechten

dershalre

liepen, inzonderheid dat

men

0prak;en of

eren

,

al

als

wanneer

aaar

dan

dat de

dan

het

Franschen,

kinderspel

een

»

meer

den

moord

de

en

hand eene

der

de

meisten

af,

geraar

naauweigks

er

van

Duitschers

ernstigedaad

misdrgf geheim gehouden, of minder

De

maakte

eer

zonder

zoo

de toerallig.in

het

de

met

menigruldig,

spei met

werdof

dader

de een

ran

er

Spanjaarden uit

Toortkwam,

bg

afgoderg zoo

gestraft.

weinig

maar

gewigtig man

of, was ^

107 licht

in een

het

rerscfagoen, en streoger uitvallen

deste zwaarder

deed.

^aren;

het

in

den

het

en

kwam

ieder

zien,dat

onschuldig ik

veel blqed

van

Chalons ik

zoQ

gg

mgne

weir

den

somberheid

bg

herberg

eene

Yolgdeden

waard ik

avond

den

tegen

in

de

het

bemerkte

^ten weir

had

dagnog

nuchter

en

was,

het

vonnis, Ik

had

door

dekte eerst

en

het

te

dier borgen ver-

dat ik

tot ,

instinet

zgn

af

werktuigel^

Men

stilde den

weg

bongerige

gevoelde ik, dat

weggenomen,

den

ne^rgevallen teugel

klom

niet,

weg

mgn

,

den

kamer.

den

aan

geweid

hield

stil ; ik

ik

hoe

verzuimd

en

de

als

even

stad

korenvelden

ontwaakte

hoe

vganden,

het

paard

ganschen dag

mg

uitgevallenwas,

werd mgn

op

aan-

krgg vergüten;

had

narigt,

en

moesteo

voorzeide:

de

kleine

eene

en

baatte

Het

mensch

een

luider

moest

op

den

in

alle

op

mg

had.

mg

afwen-»

het ook mg

secondant

ruchtbaar

gegeven

ik

^ely'doch

er

,

opnani;

Wogen

en

in

dat

van

steeds

mg

mg

zij gesproken

ziel

nieuws

maar

mgif

met

klonken

als

mgne

beleedigd dan

dikwgls lang bij de

,

uit

ook

trof ;

geschreeuw,

Tergoten

afwachlen,

acht

^^iy daar

bloed

hebt

moord

vriend

yoorbggangers

meer

; doch

binnenste

anderen

dat

voor,

toch

wel

ik

achterhaalde

het

vganden

u

brieven

had geen

er

dan

slellinggeene

mgn

schreeuwde

ingeslagen;

bgaldiende

wilde

op

Yolgens afspraak naar

een

weör

was

zachter

wist

zacht

tot

maar

en

anders

we^r

m^ne dat

zoo

steeds

had

en

,

der

mg

deze stervende

anderen

niet

ik

mg

hooren,en

niets,dat

eens

stervenden

en

gedachten

ik

na

straf, die

toegenomen

luidertoe ; het

dan

,

den

van

ont?Iugten,

wegen mgner

had

de

mg

ontzetting vervulde;

mel

zoo

in

ik,

vreezen

oor,

waren

zg

JDat

te

drukte

de laatste i/roordeii Dog sleeds

nu

ligtzinnigoordeel

niterlgkestraf

zware

hetzelye

gesteld, dat

voor

nadat ik den

hooger

met

duister

van

en

d«

mg

het

men

geheelen wat

brood

den

nacht

vater.

Sog

nooit

in

mgn

getreesd;thans nu k^er drong werd

leven de ik

had

ik

het

avondschemering beangst, ik

üet

in

Hebt

mgne en

eenzame

steeds

meer

106

liehl

dat

Toor,

mg

zoodra Yoor

ik

mg

ik

stond

of

als

bed

opzitlen

eenmaal

zulk

mg

dat

op,

geschied de

band

zou

hem

degen

zgn

dan

gereikt

haat

en

mij

scbrikbeeld

heb

uit

heid

zgn

tiog

kan

Staat

aanblik

echter

vermelden daad

siechts

om

dien

of

een'

op

van

wgzen

;

den

man,

Tan

vecht ik

die

Igke

moordenaar

zgne

daad

was;

zg

Igks

een

bad

was

ik

afschuw

niet

eens

echter

mg na

den

een

dood

vader

bad

mgns

echter

er

in

het

van

en

toen

waarschga-

de

,

bekend

zoon

tweege-

reeds,

mg

dat

de

was

ongestraftleefde

bloedverwant naam

maar

meest

vermoordde

openlgk

zgnen

vao

verminderen,

te

gesproken

Taders

wil ik

ding

,

van

,

wgl hg"

jaar

Een

uwen

ongelukkigen

mgn'

jaren

lotgeTallender menschen

en

dien

mgns

zelfs

was,

daden

Mijne grootmoeder

knaap

een

om

oud

verschrikkelgk*

,

doorstak.

nog

der

vriend

mgn

al zgne

verdragen.

zelven

mg

het

sedert

somtgds zigtbaar wordenden

Terborgen zamenhang te

in

geenszins

y

mgne

niet

ik in

wat

,

mij

de

ondervon-

het

waarin

in

uitdooft.

nooit

verhaal

mgn

ik

al het

ik

nachten

zoo

mg,

met

nacht,

en

door

geroepcn

voor

dien

ik

dagen

zelven

graf

zgn het

ik

hetgeen

mg

geslapen heeft; en

hg

zou

Tuur

dit

vriend

als

toorn

zulk

waar

Tolgende

daarop Ik

heb.

hevigen

zgn,

van

zwggen

verscheidene

indien

mgn'

hebben

bg

getro£fen,

-—

ik

siechts

wensch

hebben

,

den

van

eeuwigheid orergeslapt Laat

dat

dan

de

Doch

voor-

mgn

dood

mögt

niet

klopte my

bedekte

kwam

gedrukt

en

hart

de

zgne.

de

in

sluimering tegelyk

Tergiffenis geschonken hebben;

geene

der

de

geloof ik

,

zou

tweemaal

degen

mgn

wäre

ik,

borst

yrieDd ,

Het

meermalen

gezigt;

Termoorde

de

angstzweet

mgne

ander

een

onafgewend

het

nacht;

ik

zag

met

mg

doch

ging slapen,

mijn

bekroop.

dacht

een

plaats yan

den

dat

tot

gejaagde binde; dus

ik

en

Het kwam

donker.

te

kreeg

bloed

zgn

scbrikbeeld

het

eene

Tuur

in

lag

kaarsen,

boofd, beter,

in

gesloten bad

mgn

nieuws

altgd

mg

noodig had»

rast

oogen

brandende op

ik

de

in

ging

brandde

het

opsteken ;

,

ja

ontdekt

den

dat worden ge-

landsheer

nietgenoemd.

Pfaauwe*

vriends

ook

kwam

zgn

110

kwaamheden

daärentegen

Terhe?en ,

die

schitteren.

wereld

geTallen» ja eindelgk kreeg allengs

man

de

anderen

den

des

behoorde

dezelfde

betrekking

tot

gestaan

mg

later

bleek,

een'

ouden

ook

Toor

zieh alle laten

hem

dan

hg die

zulk

kerker

uitbarstingenTan

welgeyallen ;

ik

was

zieh

er

in

leeuw

onderscheid

groot

door

OTertuiging; meening dan

yö6r

lof en,

wil

zoogenaamde

op

berigten

yrnchten

de gen

niet

hetgeen, eigene heid In

lung

tot

,

het ,

geyolg

bevond,

niijne

zieh

zelfs

zoq

yeroor-

zijn schertsend

yan

de

perken ander

eenen

hebben

zou

tegen,

eens

nu

mg

binnen

dat

yer,

der

waren

aangedaan. ik

in

Tele

yerdienste

den

had ,

die

gelukkige

en

en

grooten

dat hij met

naast

leger

yan

den

1677

had

Hertof

ondernemin-

gunsteling toeeigende

den

,

jaar

het

ging

mijnen

het

in

zij

werken

yan

lente

doel

zij door

met

post opklom

de

een

inyloed

krijgsministeriede

maar

zameugenomen

een'

het

,

zelven

iamilie

het

hevigst

mijner eigene mij

hem

en

krachten

hij nam

hoewel

het

het

aan

;

tot

Mijne kinderachtige teederheid mijuer

stand

mij

in; hg durfde

,

mij

y

leiden

indien

bleef

eer

yoortgebragt

te

welke,

maken,

te

nigd

en

,

somtgds

zelyen

mij

dat

onzen

onweörstaanbaren

zaken

en

personen

om

yernuft

zijn*

mijnen

en

opgerat,

mijn gunsteljng, somtijds zelCs tegcn mijne

nogtans

vermögt

in

en

ge-

groctfmoedigheid

tusschen

bekwaamheden

in

van

in

bg

moedwil

,

hoogste, eigenlijkegewigt hadden,

als

zoo

hem

men

in

die

dingen

in

yriend

Yerbaalt

had

geen

ik

bgzondere

dat

hondschen

over

en

eene

den

jonge

kwam

Men

had,

geworpen

de ,

meer,

mg.

wel-

overleden

mijn

Bologneser hondje,

een

oCschoon

maar,

beminde

ik

getrouwer

bemunrden

zgaen

had

had:

mgn

mensch

eenen

welke

in

en

die alleen

mg

ongemerkt

geyen;

hem,

weg;

orer

geestes den

te tot

magt

van

gemelgken leenw,

negeoheid

hij

soort

eene

droegen

bewondering

in

en

^oe

soogenaamde

talentea

Deze

in yernoft

Yer

mg

de

ia

mgne

meerderheid

wäre

hg

oYertrof

hem

ik bOYea

krggadieusl was

welke

uilerlgke gafen,

groote

der

aansien

tea

ik yan

inyloed

zijaer

ongewone

snel-

mijnen eene

,

stond.

andere

Orleans

en

betrek* van

den

111

Maanchalk ü

April

den

jaar

dat

Tan

yan

hem

de

bg

in het

verTolg Yoorzigtigerte

door

aandeel

geheel onbedaidend dea

strgd;

kennen. dezeo

monarch

de

bem

Tolk

echter

was

toekomende

Hertog

allen,die

bg

koelheid bemerken.

konings,toen Toorgesteld;zg die Ik

destgds

was

de

inspanning

trof

rag

door

inet

Qiijtrouwe

g)B?oeligbeiddes

deze

slag

lucht misnoegdheid

nachtwaken

taal Tei^scboonde

uitte,

luets

tonde

dta ^ast

^

geweest

en

afgemetene

Herlog Tan mgne

Triend

brj

deze

ik

gaf

inwendigen

di«

aTonds

als ik

mg

ontstokene

toorn

ik

der

al

destgds bg als

wet

slechts

Terdedigen

,

de

hetgecn

mg

woor-

eer

de

tot

wat

stand

hierby

majesteit

mgne

gold,

mijnen

Tan

wist^

geheele

ragne

ofschoon

niet

gelegenheid te

Tuur«

,

orde

en

eer

Orleans

was,

monarch

wgl

zgn,

in

des

zoo

eigenlijkebeleediging

eene

boom^

berokkead

ik

toen

eenige,

en

door

mgne

handelingen datgene

meende

^as

gewoonlijk;

zelfs den

dat

werd

een'

mg

,

alleen ,

bem

aan

stond

binnenste

met

dan

mannen,

strgd

,

Terbonden

gewaanden

mgn'

den

aan

ligohamelgke ongesteldheid

eene

geToeliger

gelgk

hij bem,

,

bad, nog

ofschoon

en

bliksemstraal

is; mgn

meening

zgne

zijne gevoeligheid en den

na

gelijkde

mg

ontbranden

ligt te

,

eenige dagen

trof

naar

deelhebbers

uitkomen

Die

heeft/^

Het

was,

(de

Monsieur

en

,

Ook

ik

overwinning

deelen

te

dit te

persoonlgk aan

gewonnen de

anderen

eenniet ,

Hertog mtj

behaalde

,

gelukkige

doen

bad

slag

broeder

als

de

koning

gewoon

met

eigen

dezehe

Toorkeur

niet

eer

zgn

den

die

Orleans),

,

Trerkeloos

niet

bad

de

de

»le?e

toe:

gaf

gunstigen uitslagran

XIY.

na

;

genomen

leer

oogenblik

slagyeld gaf de

Oraoje«

gelukkige aanwending

den

aan

Lodewijk

yeldtogt deel

HertogTan bem

het

op

nog

Koning

riephet

de

beslissendste

het

batterg,juist in

eeoer

ik

was

zgu,

naipelj|kdoor

bad

gebleven;ik

slag

verloren

den

leger

heldhafligenPrins

io den

Montkassel

dit

Toen

gekregen.

Luxemburg

ran

behoorde. den

Tan

echter

dreef,

eigene gekrenkte trolsQhheid.

Weinige dagen

daarna

werd

ik

Toor

een'

krggsraad

ge-

112 .

gteld.

Men in

längs

las

den

mg

trekken

stemde

orereen;

doch

deze

iahoud

o?er

het

misvormd

elkander

werden

geheel ik

;

oogenblik overtaigd ben hebben, andere

tot

officieren

dat

zij alleen

had ,

zonden^

slecfats

Torschijnen.

Ik

als

geluige tegen had

gehoord

als

misschien

gezegd bevel

het

Toor

;

doch

wat

hg

Toorlas

gevoelde

,

die

smart,

gerigt in

nogmaal»

mg

^

hij

toen zoo

e?eii

dunkt

ik

mg,

,

yriend

rnijn getrouwe

toen

ik

hem

hieef

er

echter

ondervonden

hebben

zal

dit

op

nog

zouden

kon

alles

en

be?e$tigde

dezelfde

mate

dat

men

aanklagt

mij optrad, waar

,

dubbele

in

de

tegenwoordigheid

zgne

die ik

Triend toen

gerust,

was

getuigen tegen

afgelegene plaatsen, ge-

naar

gewaande

myn

hatelgksle

plotselgkop hoog

men

dienstverrigtingen

de

tot

,

,

had

gesproken

de

dat

; de

waar^was,

wat

het

was

?erlangde

geboord

ik

ik oii'* hoofd-

Terscheidene

in

hetgeen

met

hetgeen

al

Tao

foor

inisooegen geuit had;

mgn

carricatuur

iahoud

het moord-

,

dadig

de

in

wapcn

gelaten onder, woede

blik

een'

de

in

mg De

diepe jerachling

die

al

legd.

Uitdrukkingen

lende

gelegenheden Oranje

die en

had

ik

de

mijn

nogtans hebben, Haarschalk had

dat ,

Tan

rag ik

; men

wierp

bragt

tgd

beantwoord

veldheerstalenten

de

brieven

en

,

werden

in ,

opgelegd.

verschil« den

van

van

niet

als

mij in

men

taderland

Prins

ontvangen

bewijzen

hoog

eenen

de

plaats van

verrader

mij

krachtige voorspraak ten

den

minste

dood

nog ,

tan

mijne papieren ,

Luxemburg

van

bg

aanklagt regtvaardigde

.

bijaldien

mij

ofschoon deze

dat

dood

ik

onschuldigen inhoud,

van

duitsche

het

uit

had

,

de

inzigt aange-

,

hooren;

tot

had

die

was

het.Oostenrgksche legerhoofd Monte-

doen

toegerekend

moordend aard

,

gevonden

?errader

ikoo

vernietigen zonde,

met

anderen

van

pver

Tan

tgd

van

we^r

raad

werd

en

thans

geluk

mgn

berekend;

naauwkeurig

cuculi

stolde

verlamd;

was

mijn'

op

niet

gevangenis«

slag,

van

bloed

het

mijne tong

äderen;

vol

Ik

stiet..

rnijn yriend;

als

de

in

borst

zoo

yeel

zoo

Ter-

niels zou

getroffen van

den

bewerkt

levenslangegaleistraf

113

tfgngewezen tot

gunsteling was

mijn'post opgeklommen

nietzeer

dat

lang

koode

magt en

medewerking

Temam,

yan

körten

ioWoed

Welk

in geheel

den

woedend

toestand

yan

toen

velken ik tot

hierloe

en Terslgiing

werkle nog net

yoet

ichredenbewusteloos 'e andere schaar In de ha?en

ken;mgne

enkel om

Brest

van

geen der

aard

en

was

eene

dan

die

beyangen,

had

ik

toenmalige; de

»

zg zou

gemeenschappelgke

zonk

mg

de

bg

reeds

bragt

Ik op

met

eerste

kar

eene

het

na

op

de

daarbg onhandig

gedroeg blik

de

troost

yan

yan

binnen

yoor

ik

was,

der

oogen

schip

ons

mg

dat ,

persoonlijkkende;

barbaarsche ongewonen

de

uit

eenige dagen liep

den

dan

dan

sterker

ik mg

galei mg

de

geklon«

yernietigingyan

soort

eene

was

yan

,

der' galegen

eelie

de

hield

Reeds

officieren

^^gelgker yoor

de

schielijkmogelgk

zoo

als ik tttchtigde,

^

Het

werden.

wie

men

had

waarmede z^eepslagen,

^

werden

galeislaaf in plaats

anderen

maar

werd

daarenboven

nieoschen^ekomen. ait ;

yele ,

yriends

aan

,

natuur

maar

de ha?en

stand»

,

dan »

,

achterna.

sterke

getroUeerd, en

ontrukt

,

neder;

den

yan

,

mijns

gaan

,

regiment

mgn

yan

een'

een'

yan

waarin

herinneringenaan

aangedaan

misdadigers te

de

yan

zieh

,

,

,

kleederen

in

eer-

kan

mg

yerplaatsen

oogen

had

yerlammend

meer

sloot

mg

de

moard

den

de gemeene

keten

als in

krachtigstejaren

somberheid

na

mg

ongetemde

en

aanwezen

yoor

meesten

terug.

,

ketenen

eereteekenen

hären

zeer

zgn' post ontslageo,

brandden

bekleed

inderzelyer plaatsde

destgds

de

handy de uitweudige teekenen

lieete geyechten mgner

velke

in

hoogrooed

mgn

mg

,

dooronteerende

Tan

de

wien

zoo

even

beyond

mg

in

mgne

,

familie

,

niet

hg

ik naderhand

zooals

is

zgne uit

hg

verdiend

zelven

mensch,

tucht niet

ik

00k

yerloor, zonk

door hem

«en

hof

het

yan

door

enkel

hg

toen

geweest;

dat ,

geluk

; zgn

was

plan,

sgn

bedacht

niet

had

hg

;

schijoen,wat

duur

Teranderlgke gunst

otereenkomstig

9

onder-opzigter mg arbeid

yermpeid

kwamen ,

een

de

bekend

mg

yeel

was» yer*

Zel"

oog. 8

114

At

aanblik

weldadig;

opkwamen

de

en

hadden

de

wanneer

de

golf na toerollen

dan

alsof

enkel

Terschilligheidder

woord

ander

ieder

bare

natuur

eenmaal

de

van

dezen

op

inwendig

met

dit

Tan

Terlost

leven

groene

sehip kwam

Ik

gevoelde.

ik

:

eene

,

sprak

medeslaven

regten

met

ik

Ternam

ik

in

doffe

at

en

dronk

on-

en

vastgeklonkene bende. geraakte

in

te

dood

de

wat

ge-

verlangde

ik

,

doch

het

ging

want

gemoet

galeimet

onze

ik

gevecht;

worden

te

bewoog,

verkoeling

eene

zeetogt

genoegen

horizon

eene

ons

op

overigens gaf

;

spaansche oorlogsehepen

Taar

ik

de

mpe

smarte-

den

en

,

mijner

gebabbel

reeleer

Yoetstappen

bedekt,

sehuim

die

zon,

aan

bare

innerlijk leed

het

naauwelijks een

twee

mg

wölken

onder

het

mgn

?an

ts

was

,

niemand;

Siech

der

golven zweepte

met

"yäs

Terzachting van

sliep, als

zieh

de

slorm

andere,

;

de

viranneer

zee

en

hemel ,

dan

Igk

besehenen

daden

TFOegere

helderen

den

tan

was

,

,

had

dat

nogtans dat

ik

der

een

naderde,

den

tnldige oefeningen

roeibank

waarheid

naar

die

kanonneu,

in

diep

niet

vijandeigke schepen

den

oog

mgn

dnsver

tot

dat

de

het

boord

muil

Tan

Treesselgkelading het

Tan

schip

onwillekeurig uitgestrektop

de

alsof

Terhieyen

zieh

selgk

zij

het

weSr

mg

nige

bgna

slaaf

hingen het

lot

had

yolgde,

bloedende

Tan

ik

deze

het

zelf -ontweken

nogtans

es

desniettegenstaandeontvlugtteik Na

eoi

den

onder

Nijmeegschen hetzehe

ook

De

ik,

zag

Trede de

was

galei

;

de

mgne

entspringen, plotontlading

dat

ik

in

toen

ik

ik ee-

bengdde

Ik

het

wilde

de

van

iß andere

aan

was,

medgezellen

en

boTen

liggen, terwgl

kant

merkte, be-

dingen

Terpletterde Igken. mgne

veel*

schip kraakte;

ons

dien

de

treffen, ging ik«

zoude

oprigtte, aan

reeds

hoog

Toet

wilden

geTaar

roeibank

levende

nog

ketenen

de

Tan

zulke

regtop stonden.

en

TijaJideiykonwe^r

het

in

bank

,

medeslaTen,

ik

een*

lont

door

toen

blik

mgnen

uabij kwam,

zoo

brandende

en

zag,

geweten.

ons

de

Toen

ongeluk)

niet

leven,

den

dood.

een

gedeelte der

vioot,

ik

droeg,

wier

ketenen

,

naar

Toulön

Tertrokken

daar ,

rooest

ik

met

de andere

slaven

115

arbeiden.

bjjden scheepsbonw was

ik

eeo

koninkigk regiment

op de

dat

gedachte

hoefde

arbeid er

te

op

niet het

ligchamelgk

Eeos had

een

diend

kommando den

ik

dien

en

sedert

den

inijzdo

mij

h,

de

had

geest

de wereld nacht

het

dat

nog dat

mij

oude niet

,

bekende

herkende. nacht

uitwendigen

mgn'

n

uitspraak

yoor

diepe

o

Toor-

denzelyen

mijn tocb

en

was

,

hg

dat

en

v

yeranderd,

en

troost

een

oogen

donker

;

zoo

mensch

bedekte. het

was

in

iitiddernachtsunrniet i^nen

was

rngnen

het

ook

mg

Toor

in ,

beviei

;

onder

zel?en

m^

alsof

na-

ontkende

de

in

was

de

bg mgn'

yerstommeld

zoo

yergeten had,

zoo

digt

het

ander

slechts

mg

toenaam

allengs

had

De

yerzel-

Baron

een

ge« het

had,

juistin

niet

er

was.

mij

arbeid

stond

was?

nien

gewone

onder

jaren

of

vroeg,

opziener yoorkwara,

gehoord

de wereld

b

yolk

gelijkgebleven

ik

want

slaven

had

jaren

mijn

het rreemde

fflmmer

de

onder

genoemd,

dal het

opziener

eilende

mgne

bij onzen

ons

be^

Ik

post bevorderd

zgnen

die

dikwgls

inwendig yerdriet,

zieh

hoorde,

ik

onzen

Hochwarten

"m

tot

want

het

,

b^heid,dat hg

zntks,want

herkennen.

verscheidene

de Soldaten

over

bewaakten;

en

naam

zelf

zoude ,

Toorkomen

die officier,

zijkwamen

slechts

dat

officiereo

; ik sidderde

waren

hebben

te

Toor

misTormd,

zoo

mij

toen

.

,

,

de

waaryan ,

lag

er

,

want

hen

nemen

m^n geluk

Tan

geweest

garnizoen

ran

vrees

geene

mij

Toulon

te

in

een

,

den

had

tgd lang

dagen

grootste gedeelteyrel bekend

het

mijToor

om

een*

eens

de

la

anderen

dag

en

mg

gekomen

2ou

maar

mg,

het

opdagen.

Bit

het

was

nog

hetwelk

na

,

mij

yoor

om

licht nur

yan

was

nabij.

.

De

inwendige

liier lang

genoeg

omdelgkden

dam

^e^rslaanbaar in die onder

de

ziekte

die

haar mgner het

y

mijn

aan

,

werk

erborgen

'ttkl ; onyerscbillig hielp ik

,

Eene

uit.

galeislavenuitbrak zoo

knaagde

had ,

uitgeoefend zijbrak ,

natnur ijzersterke

ligchaam

hart

had

en

zieh

stortte

on-

kwaadaardige koorts, yelen

,

dikwgis het

hunner aan

wegge-

mgne

8^

beurt

116

de

kwam

Igken wegslepen

,

ziekte

de

mg

aard»

dezen

ik,

was

de

tusschenpozen

eerste

mij

naast

hevig

het

sterven,

het

lag

ik

zooals slechts

kon

en

sluimering bragt

bloed, mijne

bloedde;

oogen

bUkken

de

als

de

springen en Terkoelen, de

nog

regts

het

Tan

want

-

,

der

eilende

laatste »

slechts maar

eene

immers

als

de

Tan

zgt atem

mgne

gij dan in

mgn

ik

;

,

in

plaats

Termoorden niet

behalTO

thans

het

ander zes

was,

als den

tong

gzingwekkende desniettemin binnenste.

of de

Ik

mij

wende ;

mij

het

was

in

staan;

doods

des

zieken-

onzer

sterTenden

moordenaar niet ," zulks

zee

medegenooten

mgner

phantasie

geen

de

op-

zwakheidy

de

moordenaar

ik

riep

Termogt los

ten

uitspraken.

,

moordenaar

mij

schrik

Tan

rogchelen

sterfbed

nacht

mg

Terlamde

het

Toor

hadden

aangezigt liggen TOor

ge-

destijdsniet

woorden

onTerwrikbaar

een

Tan

mijne

in

koortsangstin

mij,

Tan

werd

insIaimercD

als zg

wilde

den

het

op

oTer

nw

strgd

doodwonde

legerstedeTastbield.

dezen

Tloek

; de

Het

mijnen

Tan

zijne

en

dat

Tan

waren

den

ben

OTerluid

er

die

phantasiengedurende

toebragt,

toonen

,

scbrik

zijne

Tan

bleef

OTerleden;

nog

Ik

ging

dan

eene

.

zaal

de

beeld

deden

ik,

de

drongen

oor

nu

ik

beeld

het

Tergeefs,

thans

aan

links;

en

mgn

keten

had,

Terschrikkelijkdiep

zoo

Toelde

een,

sidderingxoor

eene

de

in

hem

ze

dronkenheid

toen

hoe

worstelde

gevoeld

had

sterTende

het

zij

,

ook

den

Tan

geschokt

het

was

ik

dat

dage

ten

Dadelgk

Terrolgde mij bestendig

onophoudelijk

Zoo

yriend.

het

door:

waken

mijn

dood

alleen

mg

slechts

koorts.

ik,

ofer?iel

drong eindelijkook

het

droomen;

beeld

Een

Terkwikking.

opgerigt.Nog

eenige oogenblikken

yoor

in

,

zag

nimmer

nog

,

deze

den

mg

Tan

onrustigen slaap gloeiden

ziekbed

lang,

zieken

verstand

mgn

pbantasiender

met

,

bg

den

Tan

mgn

stroo

duurde

en

ik

van

bagno had

was,

wildste

de

uren

op

was

nacht

wakker

ook

afgezonderd en

waren

in het

men

dikwgls ik

hersenen

in mgne

gezond

nog

andere

de

als

even

»

die

yan

ZOO

enkele

in

werd

ik

;

gebragt, dat

hetlazaret

bg

aan

laste

Toen

begraven.

en

te

?

zoe ,

,

om

mg

scheuren; antwoordde

118

wedr

mate

gesterkt was,

niets; nog levensrol

belijden;het

met

der

het

trekken

leTen

Tan

Trel

kracht

siechts

harde

des

het

echter

en

doch

troost

wat

Toelde de

rust

woord

de

dit

Trede

ordensbroeder

nu

in

zgne

zien

tot

ZOO

hg

een

als

hg en

mg

Trede

dien ,

mij

ander

had,

bcTestigdemg ik reeds

zelTen

uitgedeeld dat

der

gestorTcn, door

bg zgn

ik

tgde

dat

tucht

zgne

rouw be-

wat

angst

Toorbg

was

rusl

eener

,

hem

wat

.beeide die

was

de

welke Tan

zon.

nog

zgne

woorden

eerste

bezoek

mg -—

Ik

eenmaal

den

zoo

kon

ik

»

liefde

alles Tcrmag.

hg afscheid

licIH, dan

Terwacht

had

,

mij trok,

had nam

ten

nadering

Terdraagt en

legde,

had

,

worden

Hgn

alles

zegeningen

banden

in

die

be-

is»

zoo

,

want

Tast

,

was

onder

gewaar

eerste

Tan

berouw

mijn leTen,

was.

yap

hg sprak sleclits

inwendige

Het

ik

zou

,

de

de

mond,

zgnen

onyerzettelijkhart

ik

gebloTcn

mg

zieh

ontroerde;

hem

maar

de

in

destgds niet begrijpen, want

hg

het

geToel

een

lang bij mijnen Terschrikkelgken toestand Treemd

tot

dikwgls

eene

het

dat

hetgeen

,

,

dan den

stap

omtrekken

of

had ;

Ie?ens.

Thans

ook

weggenomen

Wat

eerste

stap

met

TFa^,

Tan

malen

mgn

,

meer

duide-

Terloonden

hem

niet

Terdiend

des

enkele

,

die

eerste

beslraffinguit

»

en

is de

Toornaamste

wist

berouws

gehoord of

de

deelneming

onderTonden.

nam

de

ik

toen

ik

Tan

ik

leermeester

mijn

wanneer

oas,

aanblikken

biechtTader

smart,

Terandering

een

open.

onbewimpeld

,

wordt

wezen

zienskracht

stem,

eene

Yfel anders

ik

openlijk

hoogmoed;

mededeelde;

beslotene

menschenoog

openlijk belijden

mgnen

zwakke

ik gcToelde, dat de

eigen

onzen

diepe

eener

Terwachtte

Tan

het

het

in

beschrevene

gelegenheid nog

eene

Treerad

andere

eene

gelaat

afschuv^, dan ik

bij 2ulk

een

ons

met

nederigheid.

afgebrokene, mijn

Tan

over

zege

rredehuis In

ik

Toor

bewnster,

de

bloed

mijne

,

,

beeld

als

lijker en tot

ik

bijzondere kracht

eene

wij het

ik

wat

ze

bad

gedaan

is

Er

legde

en

nimmer

"

ontrolde

eens

hem

verheelde

mijne biecht;

nog Toen

godsdienst tot was

wederniet»

bezocht

innerigken

Terkregen h^d.

119

Nog eenmaal den doof] »

doch

lagen

niet

nogtans

den.dood

ofer

Het ken

ik

kwam het

van

het

leger

mg

Toor,

ander mepsch ik

tegenzin

ik

valte

de

nog

migegefallen

dezehe

te

zelfs

gen,

zoo

ik

slen

de

bg

ik

op

die

aan

der zon-

men

mg

en

aan

het

den

uiterst

vatbaar,

het

zon,

jegens

,

de

terugkeering

mgner

bad

mij

in

thans

den

de

; doch

zachtere

toch

nacht des

smart

die

dan

smart

branden

weg

balsems

eens

van

een

maakt. niet

die

alleen

dat

gift

van

eene

het

ooit

bloezwaar-

berouws

is

eene

vertwgfeling; als ,

wende nog

hij de

geneest, de tot

,

Zonder

deze

diepe

den

dan

de

be*

zeg-

mgne

eerst

ze

mag

mgne

van

der

,

prikkelt, maar

ik

aan

,

branden

ik

was

in

dikwgis

nog

ik

gedachte

gerust^geweest, ja

ongetwgfeld

en

oyer

mg

gezondheid

wanncer

als

spm-'

ziekelijkezwak?*

vooreene

want

in

ofschoon

Dan,

mg

alles wat

der

opzieners

maakte

zoo

zoo

waagen

en

onze

was.

toch

ik

,

is het

natuurlljkgevolg

declnemend

siechts kon

,

dat

dacht,

Ik

naiaten

ongeneeslgken kanker W!t8

geheel

een

niet

aanraakt, dezelve

andere is

ik

aanleggen»

het

zoo

verliezen,

dacht

gekeelandere

^onde

vertrek-

inwendige legen-

laten

demoedig

en

bield,

strgd geschokt

de eerste

eenige

diepe aandoening bemerkte;

innerlgk vergenoegd,

daad dige

dompige

der

zonder

spraakzaam

vorig geluk

elleDde. Ik

de

zoo

licht

verbeugen; somtgds

slemmiog zoude mgn

yerloop van

opdroeg*

mg

medeslaven

natuur

angst, dat

al I"J

we^r

het

ik

toegevend

mgner

zegepraalde

na

Zonder

die

tpestand nujj^pQ.iiineriyken heid

,

trad, dat

zwakheid,

Toorjaarslacht niet

kwellers zoo

lacht

krachten,*

was,

mgne

,

zieh

maar

was

,

ziekte

dat ik tegen

gekomen

leven

werkzaamheden

de

dat ge?oelig:^aakte, warme

uit

Torcn.

ligchamelgke

iDJ'oer zware

ik

ketenen

overeenkomstigmgne bet

ligcha'-

mgne

anderen

het

;

met

irerlaten.

te

de

mg

ia

gelegen

genezen;

de Trge

dan

was

te

toen

in

lazaret

bad kanting

uitstortlen

iJfLbegon

9

wekeo kon

die ,

nog

zelf

ligcbaam

heizeWe

oyer

thans

waren ,

het

in

ik

Tolgenden dag kämpfe

daarop

bij de leve^skrachten

melgkenatapr wier bron

den

in

te

een'

wetcn,

uitwendige, maar

120

"»ok terng

zulks

mate

naar

,

de

kwam

niet

het

de

ongeduld,

tot

orer

morren

ziekte

tasschenbeiden

echter

zond

eenen

als het

£00

omtreeks

yergoeden

waren

door die

dezelfde

gehad

hg

wanneer

heid

dat

zag,

arbeid

bg zgn*

die

de

voor

zijne ;

mijnen

zijne

wanneer

koop

milddadige yreemdelingen

hij daaryoor

die of

zulk

week

diep

,

had

een'

yerren

mgne alle moest

ook

mg

was

in

die

Igden

als

een

gelegen«

verkwikkiog

en

in

band

uit den

en

,

yeryerscbingen, het anders,

kon

Hoe

hart

mijn

nu

Dyriend

nood/'

den

in

binnenste.

des

die waren

des

stem

konings,

mg

te

door

den

op

immers

misdadiger en

de

oyer

monarch dat

on*

zet was

,

galeijenbragt;

slechts

had

gelgk

het

ik

geyoelig wraakte

hier

;

morrens

»Dat

zoo

waarlijk

geyoelde eene

diepe ontsteramingbekropen

mgn

yer*

znlks

ik

moest

,

de

de

ten bezech-

bagno

ons

thans ; ik

ik

;

willig»

vrg

bij elke

andere

of

dezen

misschien

aantggingen

hg

yoltooid

deelen.

roeren

tot

bevalligwas

en

nam

dan

mij

,

geheele misdaad,

nachts

,

hem

yernam

lot

aangcdaan

andere

en

des

ge.

,

had

wijn

moest

yoor

broeder

eenen

met

mgne

donder

onyerdiend

regt, dat yen

treffen

yriendschap

Eons

mgn

kocht,

goedheid

eene

was

teedere

den

elkander

geen' deelgeaoot

nog

,

yerlangde hij althans,

Wg

bekwame

eenig snijwerk

eenig geld bemagtigd

ontbrak.

en

mijn gemak

Toor

zeer

kracht

aan

zieh ;

yrije nren,

,

keten

op

jeugdige

mijne

was,

zeldzame aan

zgne

Ik had

vermoeid

ik

den

nog

zorgde hij even

als

,

zachtmoedig

zoo

,

ligchamelgk

een

gelgken arbeid,

tot

legerstede vereenigde. bende

mgner

daags

ons

mgne

yierentwintigjaren

de

aan

gemeensehd^pelgke

eene

,

destgds

wat ,

neigiog

sedert

mg

:

op?oeding genoten had,

goede

eene

de

en

had

raedeslaven,

toegevoegd, opdat

mögt

sloten

binnen

opziener

mgner

scheen

medearbeider

tot

hoog«

en

aanrerwanten

zgne

daar

De

lot.

welgevormden jongeling ran die

wel

ODterredenheid

mgn

dikwgh

trotsehheid

ontembare

; mgo

we£r4erug.

,

Hg

was

.

,

moed

mogelgk

toestand

in "mgnen

inwendige doodsengel

gesondheid keerde

de

inwendige genesing;

eene

van

leugens ;

geheel

iets

ik

anders

121

Ik

mdiead." eokele Tragen

kort

hoorde

Toen

uit eene

diep

bekommerde

oogeii.

»Heeft

men

borst

geheelonregtmatig

ook,

in

kelenen

als zgne

ik

vroeg

deze

in

slechts

züchten, tränen

2^g

de

op

ik

hem

ik

;

als mg

eyen

,

antwoordde ik

misschien

u

Yerzonken,

swggeo

ketengenoot

mgn'

yan

aigebrokenen

somber

in

was

hem,

geklon-

,

ken?'»

"y

heb

ik

ffletregt

yerdiend

ze

gen, wat

tot

u

daad

uwe

Wg mogten

ik

;

?

broedermoorder

yerbaasd

granatenbosch zitten

in het

broeder

hg

;

lief als

zoo

oudste

de

was

geen' den

in

was

klank yond;

ik

toen

Toen

in

haar, die

zieh altijdaf ^ dat de

deed

^e ^

Taren.

tuaschen

die

gestudeerd, stad

gaf mg mgner had

} zg

hart we^r««

haar

in

yer«*

,

huishonding

eene

zag

aanzoek

hare

om

band

te

yep-

en

dat

en

reeds

koel

Wij

aten

ons

maar

hij was

trof

hem

poogde zijne aandacht

,

betoond

daar

had

zg

dacht ,

Ik

yestigen op

de

liet

ze

tuinkamer;

eene

goed gesprek

door

trachtte

yerdrijyen;hij

afzonderlijkin

te

doch

koesterde ,

te

had

Ik

aan*

heyige genegenheid

eene

was. lang uitgedoofid

geen

misnoegd

zeer

tegen mg

jegens hem

luimen

ik wegens

,

stemming

bruid

mgne

bezocht

waren

Ik

broeder.

^eadelijkheidzijne kwade ^ct

Staat

,

keerig

yonk

had

de

had

bloedyerwante

jonge

ik

bemerkt

nu

hg

ik üw

durf

handelsgeregtonzer

yerloofd

pas

mgn'

eens

;

,

opgewondene

eene

?foegerwel Toor

in

mg

wg

familiezakeneens

; ik

broeder

huis opgeyoed geworden oud'erlgk

ons

kuQQen onderhouden

l^feeg ze.

wg

med*

mgn

een*

beiden

ons

hieroyer

genegenheid ingeboezemd

nigeene

CQ

het

Eene

brood.

loereikend mgn Boeder

en

yast

men

yan

ngd

minsten

bg aanstelling

kleine

den

weinig yerademen;

een

goederen ge^rfd. Ik geyoelda, dit raderlgke

eene

yra-

:

mgn'

,

?

yan

,

,

yerhaalde gciel

ik

mag

slayen

andere

de

steenhonwen

beiden gingen onder

zekeren

;

,

het

straf

broedermoorder

een

ik

deze

onderga

bewoog?

,

hebben kan

ben

yroeg

juist tegelijkmet

arbeid

Ik had

ik

jongeling,

,

een

twaren

de

antwoordde

Mgaheer,

tot

stand

er

komen*

zaak, welkie mij

12"

hem

tot

voerde«

zaak

M^iie

onschuldigen aard,

een*

ining mijns

broieders

doch, hij werd

schiedde,

de

mij

?i

—

r^

\Foede ;

Hij

Ook

aan.

land

ons

dan

die

dien

had.

tk faad

ik anders

,

slechts,

de

een

,

liep

zieh In

ohaam« het.edbter

riep

zelven

aelfs

hulp,

om

Ach

broed'ecs* hem

ik

de

tot

Jllen had

de

op

mij

niet

ze

gekomen

die

hem

te

zwak ^^ilde

die

degen,pp

getrokken

het

schermen

zijn lig-

in

wapen ik

t^as

hij s^Qurde

wonden;

ik deed

ontvlugten;

broeder

!

wedrhield

mg.

op ;

nog

meer

Grod

bleef

Hij

laatste

Ik dan

«

oogenblikken,

möge

het

want

hij

dagen lijdep, mijn on?er%o€:alijkc in

beiiraringgenomen; het

geregfspersonen bij

er

scheede

tot

meer

vergiffenis«, terugkeerende liefde,mijns

Terscheidene

nog

Ti}and.

de

stocbt .den arts

en

ik vond

TergeTen,'

moeat

volgens dege-

geleerd; mijn plan

arm,

,tftt mün

vi^l als

en

dit wapea

broeder,

scbrik

eersten

onregt?

hti^een

kleinen

niet liem

mijn

niet; liefde

alles zocht

dal

mijnen

van

^a^

jtot

een'

uit

einig scbermen

of te weren,

mijn'

..

nimmer

nog

\¥

slagen

niet verstond en

maken

,

zijde

ge-

gg doet

u

degeu,

stand

mijn'

Ik

had,

ik

verdediging geeft

tot

vertoornd;

een*

naar

zijn;

bedrieger..IV

bedaard.

ik

slem-

grootste onregt

gijwilt mij

tastte

mij

op

»

geweest

eerloozen

zeide

,

sieraad

zoude

het

sulk

yßu

andere

getroffendan

broeder,

een.moordenaar van

een'

meer

uiterste

gij slechts zgt

^oonte

hem

en

ledere

«

mgn

hij.io

riQp

in

%ij

driflig akof

aver.zijne handelwgze

mij onregt,

dat

spoedig vereffend

noemde

en

eeoTOudig

was

sterfbed

verhoorden

;

,

iotusschen

mijnen broeder

van

in dit

ren wa-

yerhoor

hij

stdde .

de

gescbiedenis zijner doodelijke verwonding

wijl zijn toorn

gemaakt een'

had ,

hem

voor

zoo

Toor

men

schenk

dat

ik

gemeenen men

het

Toorkomen

Het meer

werd

vonnis

geloof, OTer

nitgesproken^het

niet

maar

leTenshmg,

woorden

dan

was

stechts

mgne

als. oyer

mg

nog voor

blind

kreeg

de

waren

moordenaar mg

zaak

,

hem

aditigeyerklaring;het

toedragtder

wäre

opzettelgken moordenaar.

stervenden;

dat

de*

misschien ,

van

eens

waar-

eenen

hooge gnnst, tien

jaren tot •

^

galeijenveroordeelde.

Dit ,

mgn

beer

is ,

mgne

treunge

123

geschiedenis ; gg l?egrgptnu züchten,want

Dit Terhaal

Ter^rachten. kon. terens

bragt

hand

de

moordenaar

dan

niet

broeders

eens

berouwhebbende

vergoten. Daarom dit

belijdenis in

en gedold

dan oTerralty en

lot mg

zal

ik

zelyen

^oe,niaar Van

Doch

morren.

betermeester.

gewigt

dezelfde medegeyangene ootdekt

die

:

zieh

die l^anden,

het

ons.

h het

uit,om

is, d^n

jaar 1682 het

gelen. Ook

,

waren

en

hoe aan

stoorde zwak

ik

de roeibank

want

dezen

mgnien

yerstrooide,in

"die kusty

Tloot; ^de

Werd in een'

zeer

onyerganke^.

"

,

"

deor

beteu«^

te

nog.altgd

sedert

galeigeklonken

mgniot

het

ketengenoot en

,

zwaärste

yiriend;

/Een ander"yaartuig.geplaatst.

storm ^reesselgke onze

ja-*'

«ener

hinderde

eener

scbeiding yan een

vaster.ied

trek

de

ook

was

op

meer.c^ igzereid

eenen

en

^d,

meQ

lijden ook;

barbarenstaat, dat

dezen

bg deze: yerandßringyan^

had'

laatste

enyrede

koninklgkevlopttegen Algier»

^hetgeenmg de

iflimyii^i«

ketenden;

yan

nog

bloeds.

eene

dikwerf

ik-

niet

nu

meer

die des

werd, we^r

was

mijn

yan

,

liep er

zoo

ik

mgne ziekte

die

dragen«

te

uwe

yereenigde ons

roofgespuis yan

franschenhandel

de

aan.elkander

deze

wendigeyerwantschap lijkeren aard

het

meest

dan oQTerbrekelijker

alleeti de^

niet

innerlijkejitroost

school

had;

mij geopend

ook

yan

,

Toor

had

Wiejidra had

bron de

in

,

werkelijk mijn misnoegen

ik

yoarheen.

dan

zoode

eene

,

af werd

dag

on-

mgn

mijn,yriend»^

grrfpen

dat .ik yerdieod

zeggen

yan

weder.. zulk

mg

uweketen

naar

yerdubbeld

in

dezen

wanneer

b^schaanit'"mguwe

oQgenblik

,

ben-

willens

eh

opzet

met

,

f

ben-

deze

onder

mg

rerdiend, eTenwel

ik heb

gij

odc

lotr als mg

helzelfde

hetgeen

:

hij

moordpzettelijk

geea

trof ihem

zeide

en

ecbier

geigks en

was

oDgetwgfeld zulks

heeft

erger

hethloed

mgae! hg

mij dieper, dan

trof

veel

zoo

eyenwel

en

,

,

ik een

het

als ik

ik drokte hem de

lot had

^ijn

ongelijksmet

denaar zoo

Tergoten*

mgn' ketengenoot

van

te

om

opzet-, bet ;bi^[^

zonder

ook

schoon

heb,

eigen' yleesehelgken hroeder

mgn

van

ik

had,

ik.redoa

dat

wel,

de

galei^

nabgheid waarop

beschadigden toestand

in

van

'ik eene

de afnkaan* mg

.beyond^

bogtg^voerdy

124

waar

wd

sg

de

in

terens

den

?oor

der

magt

slaaf der Ghristenen en

weest

De

was.

Trgen

Soldaten

ereneens

bare

waar

daar

stond»

zon

Toor

neger stonds die

leger

ons

zag

ik

hem

droeg,

had. bevttiligd de

zaken

Thans het

yan

het

bij mij slaaf

kennis

eene

gemaakt

staan,

had

doch

von

Ik

gewaad

het

yan

Ket

mij

niet

van

slaaf

in

het

toppunt

yan

wezen

hem

niet

bij

eens

hem

,

ik

maar

aan

de

tydeni

immers

de

in

slechts in kleederen, de

in een'

armen

door

de een

Baron

slaaf.

verachtelijke eUendigO}

titri gebruikelijken

den

toen

hij

geroepen

afgenomen;

noemde

gelak

,

en

bij zijn' gemeenen

maar

i

overste

datgene waarin

lag

gegaan

een*

toe;

hem

mijn^ eerlijken Israeliet^dat

aansprak

herinnerde

dat

ab

ik

naam

welke want

meer

brengen

war

verre

yan

mijn

bij zijn'

niet

de

in

gewaad die

zijn' tegenwoordigen stand

voomaain

het

knoopen,

intusschen te

de

Hier

,

was

bezorgdedaar

te

bemstte,

mij

was

in

man

scharen

woeste

onzer

de neiging plotselijk

kwam en

mögen zijn ver-

en

genomen

Algiers en

te

uitwendig

Hochwarten

smerige

en

ik

een

binnen

Nederlanden

consulaat.

niet

mij

dat

ik daar, toen

dien

en

dengenen,

naar

kende

gewaad

verbazing

van

om

zag

hij

den

riep

mijh geheel

yroeger

dit

Ik

hij

,

en

op

had.

bleef

het

aan

middag-

rijke^Israeliet,

een

de

ketenen

we^r

Hochwarten

von

had

yaderland

zelfs in

om

op,

en

Terkoop^

als

bitte der

was

kwartier

fransche

algelegenheidran

officieren

yoorbijgaan, die mij aan*

man

plünderen

leefde

de ,

,

wapenen

en

g""

allen, de

wg

zonneischerm

Het

ik

?roeger

roeibanken,

gewoond

het branden

Toor

werden

grool

een'

waarin

het

de brandende

een

vernielendö

met

geworden,

gevoerd.

?oorkwam.

zijn huis,

rukte,

der

in

onder

Mechelen

te

Troeger

slaven

anderen

met

bekend

zeer

daar

gekelenden

de slavenmarkt

naar

ik

Toen

de

een

raartuig buit gemaakt had,

ons

de

als

wel

plaatsran

Türken

liarder dan

Algiers,

ab

In

slaaf der

een

niet

die

naar

zog

yroeger

nu

hierdoor

zeeroover,

roof

bragt zgn'

ik

doch

beveiligd was»

zee

op

vganden geraakte.

was

werd

lot

mgn

ondergang

hem

mijn' ouden

hijmij

naam

als een' yriend

126

hoofd

zeide

en

tl^rwijlbij

,

dezen,

die

moet

loch

u

zwakheid

van

iietzelfde

niet

zijn

in

zieh

zeeroofer

heel te

sla?enstal

mijnen

geven

kan:

staan

of morgen

in

bedenken

het

uwen

niet

spaanschedaalders

zijnelevende

dan

liet de

ook

is waar,

tvree

voor

geef mij

nu

eenig

wel

mg,

voerde

mijn kooper

en

^

Na

sterft.

slechts

maar

,

:

hij hedea

of

willigyinden,

niet

om

wees

op^'zijnbeenen

,

of

mij

op

,

tee

zieh

met

waar

ge-

voort.

Na

langen togt

eenen

krachten

ne

dat

binnen

ons

Veranda

Uet.

ken

ketenen

ik

en

maanden Dei

wijl de

hebben,

tönie

de

hat hüls 9

en

yan

kamer

die ,

werd legerstede

daartoe

om

en

maar

of, dat

rang, doen

te

u

benoodigde geld

,

lossing

uwe ,

hebben

alles

en

dan

was

ondervonden

hoogst mogelgke

sedert

som

,

beproefd de

yoor

uit«

langen tgd

eenen

spgs

en

drank

niet galeidienst

den

aan

toen

sedert

belendde

tuin

met

mg

aangewezen yan

,

het

toen

en

bad

kende en

ik

die ,

naauwelgks

yerzorging en

bg

mg het

Eene

ik den

mgn

ne klei-

gemakkeigke

eene

genoten

yeroor«

mgne

genolen had.

meer

,

,

rust

ik

die ,

kleedingaangetrokken had '

ik io

kon

len yriendelgken gastheer mgn' honger stil-

reinigende yerzorging

eene

het

consul

maal

met

de

Tetschafte

stand

Yoormaligen

de

om

mgnen

wel

oostersche

slayenhandelaars

lange yertraging

eerste

deelingtot

zulk

de

beirrijding

uwe

bekomen.

wisselingte Yoor

hadden

want

mij

lieTe

mijn

yrij en

zijne geyangenis geworpen

in

u

,

dat

afham

gemakkelij-

zachten

Gij zijt nu

slaven

,

het

afgezien yan

al

den

op

verheug mij,

uwen

Tan

hem

zitten.

gaan

rijk gehenden

misschien

de

ik naast

dat

zou

voor

,

dadelgk

die

verwijderen,mij daarop vriendelijkmijne

yermoed

zou

eener

andere

spoediggelnkt is

een

schaduw

zitten

benevens

tuin

,

den

in

weldoener

commissionair

gast, zeide hij,

iets

ik

welks

in

aan

,

de

diyan

ZOO

zag

mij-

eindelgk bg

wg

,

mij beVal,

en

kwamen ,

Yond

Hier

israelitischen

mgn'

zgn* tutkschen deed

ging

die

smerige Straten,

,

tamelgk deftiguit

er

,

men

enge

boYen

bijoate

hiiis

een

door

anderen en

dag

de nieawe

mQ gastyriend

zehen

genot

meer.

der

I"

balsem-

127

achtige, vrge

lacht

gebroikopen weör jeheel ik

stond

eene

;

den

ivas

ik

,

ik

de

waarvan

binnen

mij geschikle

het

had

weder

werkzaamheid.

Mijn

fransche

het bombardement

Dei

den Tenrolgens

zulk

Ik

vergeefsvrij liet. een'

längs

TToeger, niet onder

het

anderen dezer

getal

de

Dog

doch z66 landvan

bleef

en

was

mijn ongeluk

zomer

op

jaar

het

van

op de

de

weg

uit

Türken

af wezig

,

aankwam,

gevestigd

welke

,

het

Weenen

was

reeds

SchalkKarel

"jklegertrad.

^an

Ik

het fransche

d««tijds met regt mij

had

en

al voor

toch

mij

eene

slechts iri

begin.van den

dreigend christenheid

opsteeg

tegen Oostenrgk en

dadelijkdienst

te

den

den

strijdtegen De

geVen. ik

toen

als

den

dienst

een'

zonder

maken,

't

veldmaaJphet keizer-

van

voormalig

uitvoerig

evenwel en

offieier

o"choon

jegens Frankrijk koesterde kleine

we-

gemeen-

,

te

nemen

belegering vati

onder

in

toen

melding

:

Turkeije aangevoerd

indien

te

het

uit ,

mijne kracht, ja

opgegeven

stand

wantrouwen

toch

,

besloot

begonnen,

leger

mijn» yroegeren

^uklehet

Ik

beste

ten

uit

Lotharingen

van

mjjne

want

geheel Europa

van

Mustapha,

leger,

schappelijken vijand

^

europesche

der

zelfe nagn leven

«eu moesl

reedsr

gestorven.

en

in

oogen

oprukten.

onder hei duitsehe

seben fran-

tijd,voorFrankrijk, het

dien

waren

grootvizierKa'ra

zgne keizerstad

ik

dat

;

mij

zou

die vreesselgkekrijgsheiren,

doorden

bij alle

mijne boeijen verlöst,

de

1683

landen

dat ,

,

,

oosten boven

hetgeen

,

blijde zijn

geluk

en

onweSrswolk

eene

had

mögt

sedert

ik

ik in Italie

Destgds,toen

aanjoeg

Quesne

galeibanken teruggebragt hebbeti;

de

van

ergere

du

begonnen

vrijgelatenenwas

de slavernijder uit vrijlating

schip

ontkomen

te

admiraal

den

vrees

eene

zijnebe«

,

Algiersreeds

van

door

Livorno

naar

onder

vloot

grootmoedige

italiaanseh

neutraal

vervolgens

,

naar

en

,

i reisgeld

een

op

zien

te

die

verdwenen

uitgestaan,

väderland

mij

Sardinie

ofschoon de

zoo

eilende,

der

sporen

gastyriend verzorgde mij rijkelgkmet

eerst naar

maanden

weinige

alle

jaren

laatsle

Qioeijing gelukfe

volle

het

mg

.

verlangde mijn

yoor

tuin,

hersteld, dat bgna

gedurende

waren

van

bij officiersplaats

een

men

,

ge-

nieuw

128

regimeat

aangeworren behaWe

den

hadden.

sich

aan

Doch

toeyertrouwden

die

het

in

V.

nu

hoe

we£r

gebrekkig

als zgne

band

opmerkzaam

oude

onbeschroomde

die

het

?aardigbeidin

ook

toonen

inoge,

zgne

hetzelve

aan

,

ontbrak

Het

en

lievelingsinstru*

een

het

beeft

de

toeboorders

worden

,

dat -de

merkt

men

,

geoefend beeft. mgne

zulk

ontlokt

geleerd

ze

die ,

,

Hg

neemt.

als iemand

ging mij

onvolkmaakt

en

wel

mg

groote vlugheid erlangde

citerspeleneene

banden

in

ZOO

het

ouden

mgn'

in

,

soldatenwezen

het

Tan

hier

was

lange ontbering eindelgk

na

ment,

ik

,

weinig

werkkring ;

,

b.

slechts

nniform,

manschappen

weiks

erlangen

te

speler

mg

niet

vak

der

beradenbeid

Teel

lang

en

gelegenbeden

aan

oxa

,

wapenen

den

aan

zieh

gelgk

,

dag leggen,

die

mede eene

«

mijner

gaye

is ; ik

natuur

mijne ondernemingen Saken

toe

kan

Ik

kort

nu

de

namelgk

onder

de

gers

geen

digden iets

zieh

haar

de

der

den

door ten

eigendom

geweest welke

de

*was

des ,

en

;

welke

deel

in

ik

,

het

stelde mg

diende

we^r

leger weinig

ten

te

October,.

in

gelegenbeid, mgne

Gran, toonen

9

; de

yernietigd ,

yan

rest

yan

26,000

het

den

die

achteren

Janitsaren

en

het

name

yerde-

yiel mg

toen

ook

kort

daama

mgn'

bg

zelf

yroeger

yorige

mgne

Ik

stpnd.

,

bad

slag bg Barkan, tegen-

dankbaarbeid

turksche

Weenen

dapper

onder

Stelling

eene

ik

gansche leger toe«

,

oyer

met

en

,

het fransche

Toen

cbristelgkenle-

Janitsaren

gelukt was

mg

als

maar

,

bescbouwt.

yleugel

:

yerheft,

gelukkige ontzetlingyan

yeldmaarsebalk yoor

niet

geluk

,

naam

daarna, den

Igdens geleerd

,

roem

keizer

het

band

linker

batterg

edele

geyoerden dra

gewigtige dit yertrou-

oyer

des

en

andere

den

iozonderbeid dien

werk

werkeloosten

der

scbool

de

zieh in

die

,

kwam;

onder

dag

eener

yan

aan

weldra

mij

om

geluk Lij

,

oyerig gedeihe mijner ge-

in

eene

yan

strgdersyan

wegnemen

ik

als

niet

roemyoUen

den

bad

matiging»

geleend goed

op

met.bet

zijn

ding

betzelye

zg

een

reden

nimmer

,

scbiedenil; een

wgl

yertrouwde

men

.

als vroeger

e?en

,

beklagen.

te

wen

yond

en

b^d

leger

der

met

werd

toen

Spabis reddeden

daad

geheel slechts

129 •

Trgheid en

3000 io de

de door

Onder

Pacha

beden rustle

te

uitwelken

bct

werd

alle

voor

ook

den

belft

OTer

meer

de

^asik den

Taandel

ik

was

Ook 1688

September

6

onder doordrongen

een

bet

welke

dan ierensgevaar

de

gevechten

maal slood ik

de

poorten des doods;

der

neder,dan

vroeger

die Terschrikkiog

ik

rust

hebb^n

ik faden;

nam

de Orders

mij

in

den

in

bet

sedert

Torsteohuismededeelde

bet

u

lang

opgehouden

die daar die

Tan

zyn

banier

te

plan

Ook

dit-

donkere

de

diepte

vertwijfeling en.

Toulon

om

grooter

metboegebeel

zgnc

mij ,

in

mij

maar

verlof

men

met

die

de

beleefde. reis

beb

en

een

aan

De

aangezoodra

nu,

zuidduitscb

mijn regiment

naar

gesebiedenisvan al

uit

,

dat

^erlgke

uiterlgke

zoowel

als

een'

beeft

bebaald

dat ,

vrggelateneleeft.

slaveoketenen

krggs«

armen

zijne wapenfeiten en

^iogeneindelijktocb *lseeu

digen jeug-

keeren.

Ik heb n^n

in

maanden

,

te terug

ik

bagno

»

dat

Belgrado

Türken.

de

strijdmet

welke

bezorgd zijn

en

^

,

mijne berstellingeene

eenige

voor

die

mij

den

van

koorts

met

zag

9

artsen

mij-

geloofbestendig zegepraalde« bevige

eene

bet

van

kraebten

bragt

gevoelens

naau«

eersten,

eersten

Een jaar daarna

andere

zijde

der

muren

der

de

,

aan

de

dubbele

verbeugde

de

op een

badden

plantte; mij

vrucb*

bet

band vijandelijke

afweren.

mögt

eerste

legerplaalsvoortrukte, vijandelijke

doodelijkenslag eener held

akker,

is vvaar,

daarvoor

gelukken dezer'daad

bet

dan

nog

ik den

de

gracbten van

een

,

krijgsbekwaambeden bezit,

oer

wel

die,

den

op

Aan

opging.

rust

doch

de

den

van

gevaren

cbrislenbeid

der

mijner jaren

de

dappere

werkzaam-

zgne

niij spoedig

jeugdigen prins Eugeen,

de welgks

de

^as

de

van

slagveldbij^Mohacz

voor

landen

banden

in

met

Toor

blijyendevetligheiden

ten eener Tan

krijg

den'dood

meest

geTangenen

de

vreezen;

1687

Angustus

16

Docb

yielen

niet; ik beboefde

nog

ntet lediggang

of

band

mrjne

Silistria.

van

tonden

overigen

Donau

den

golreii van

oQzen.

de

leyen,

overwin«-

hij ,

de

van

verlost ,

.

9

nu

130

hebt

Gg de

genoegens

de

boegen

Ridder

zdde

ons, van

oTerwinning

uwe

doen

nraad,

Koe

smaken

en

met

u

TcrloBsing

nwe

vergelde

6od

;

r^kelgk

de

ü

uit

decer

gare

zielesterking. Mtjnheer

de

sprak

gereisd

niet

wist

dat

verkwikt

ik

Tele

ZOO

u

Noem

mg

antwoordde

de

aanbevolen

hebben,

dagen

van

overste

niet

mijoe

yrolgkheid

reisavon-

mgne

zoo,

artsen

in

u

,

nakuur

heb

mate

gg

vriend

als

dat

rgker

wat

mgn mg

Termaak,

en

door

zaroenzgn

ons

dat

bgna,

datgene,

van

hebt

hetgeen

;

ods

gg

nu

van

verbalen

ondervonden

land

te

schaam

,

de

u

heb.

wekkende

belang

en

met

,

schilderingen

de

ontnomen

en

uwe

water

lang

waarmede

gaye

ik

bezat; met

uren

Terbabbeld

turen

te

hebt,

deze

gg

»

bedea

dagen

na

,

ik

en

heb

ik

arts

,

ik

ia

genoten ,

dan zoek

het

dat

bij

uit

goeden

juist

die

instramenten

ik

de

op

,

zoo

en

verteilen

hooren

liet

en

in

het

Ik

houd

krggshafUge muzgk

uwe

van

,

schalmegen

want

komen

zoo

mg

,

Toor

ver-

datgg

r,

der

,

fluiten

mgn

moogt.

toonen

ruwe

even

voeg

ehle

meesterPa

geschiedenis

uwe

dat

voor

er

uitspanningsreis

onzen

van

ander

en

een

geheele

mgne

op

ik

vergelgking

de

Tan

welluidend

zeer

mgne

levenspaden

uwe

zullen

,

,

zgn. Koenraad

Ridder ook

gaarne

aan

nog het

legde de

zgne

Terzoek

in

de

bg

de

Terzoeken

der

weegschaal

en ,

Toldeed,

Terhaalde

zgne

de

beide

deren an-

die

arts ,

geschiedenis.

131

GescMedenis

ITIgQQaam midden

is

dezer

den

arts

bijeen

geboren

Rgn

hij rfeeds

Jen echt

^eouders

die

man

veel

ook

CQ

^ol Tan Tau

kuststeden Azie

van

"an

hield

hg mij,

«andachtig toe

ook

en

land

menschen

en

looze

van

Vogelsmel

oaalde welke

wel

zoo

Dienscheu had

als

uitgestaan ;

geurigen

\^erd niet

schoon

de

verzadigdvan

9 oötslakehreeds

in

nnweörslaanbare

^^eleed ,

^^^el ook

mij

zelven

uog veel

hij op

waardoor

menige meer

hoe dier

dien

wereld

en-

mijner goede

ik

moeijelijkheid

genot

reislust,

bare

merkveel

moeder

wel

is

,

en

zgn.

geschiedenisseu,

kindschheid de

om

en

vruchten, landen

ruwe

dezer

storm-

vermaken

de

zoet

de

ver*

dieren

welke

ook

hg

;

wilde

onder

tevens

mijne vroegsle

te zien, ^«rdighedeu

,

gevaren

het hooren

dan

elefanten

en

en

bloemen

,

,

hoorde

steenen

had;

had

zitten

kostbare

doch

neiging

zieh

en,

land

le

genoegens hij gesmaakt

"06

T

veren

moegelgkheden

acöiigezee

^^

bonte

hg

,

hij somtgds

apen

,

Tiö

was

die

zee

,

geschiedenisseu van

,

'feemde landen

huis

ons

moeder

schoone

allerhande

was

Europa

van

en

of naast

liefde

vader

Wanneer

mijne

echt,

scheepsarts ten

als

gezien ;

had.

dezen

Mgn

landen

van

door

hunne

door

had

en

zcldzaamheden

zijne knieen

uit

kind.

hg

;

zieh,

en

haar

met

,

medegebragt

op

Terhaalde

hun

de

,

gelukkig

bezocht

Afrika

en

reizen

^9 ^Is kind

eenige

verscheidene

van

allerhande

zgne

kind

gereisd had

,

Diiostede

het

jegens mij

en

gekregen

was

was

was

mijne moeder,

vgftigjaar

inzonderheid

elkander jegens f€n

; ik

Keulen

te

vader

mijn

lief

landman

digt bij de

waren

Ook

a^rls.

holland«

de

van

het

YÖör

nog

ver

regimenl; bij had

bemiddeld

vereenigd

ben

jaren ettelijke

Icefsedert

praktiserend

een*

niet

dorp

een

en

bollandsch

docbtervan toen

als

ik

Reizer;

in

eeuw

sehe grenzen aan

Martijn

Reizer«

Martijn

yan

vreugde berokkend

waar

heb;

,

132

Het

gelak

jaren.

van

Hgn

dienilen

Tader,

bg zijn regiment teruggeroepen reeds

een

zieh

Yergeefs beriep hg sedert

kon

men

op

bezwaren

zgne

dat

door

hem

jongeren

eenen

diensten

in

beloond

rijkelgkzou

zulk

?an

zesde

mgn

; de

icheidiog beteekende

mgnen

yader

hg

niet

ons

dacht

en

kleine

Tan

den

achter

yerloor

bij

droefheid

afscheid

Toen

nog

der

pen

al

drukte

hg

oogen

ik

goede

schpone

oostindische

zee

ik

de

huis

in-

Tan

andere

en

bragt

aanmerkelgk had

bij

want

mg

mg

omtrent

Toor

slakkehuisjesen

Tele

sporen

draaide,

slaap,

moeder

Tader

honte

en

in

mgne

werd

ik ontwaakte

liep

hart; ik kon

haar

geneesmiddel ;

ik

schregend le

aan

kwam

als

slaap

kwam

uit

en

zieh

weg

zieh ,

paard

te

zgn

mg

iusschenbeiden

de

opdat tbeder-

met

de

in

Ik

Tan

,

welken

om

getroost; mgn

zgn achel-

zeldzaamheden ,

tot

mgne

tgd

dien

moeder

in

toe

banden

speelgoed gegCTen dat

de

dan

hals

vasthouden maakte

hg

tränen

gezigt. zg

maak-

moeder

,

spreken;

Tcrdriet

verlies

mgn

en

niet

komt

bed.

naar

het

uit

moeder,

mgne

uitwendig

in

zulkeeoe

den

aan

zullen

Doch

hoogen dgk,

hem

ik

kinderen

die

hing

toen

was

wat

hardop schregend achterna; hijgafzijn paard

hem en

Ik

zwaar.

los, spoedig zat

armen

laalst bewezene

zgae

begreep ik,

te

met

en

er

door

weinige jaren

na

was

ik

zoo

verlaten.

mögt

op

,

kreeg hg

alleen

mijner goede

tränen

hem

bezorgde inspanning mgne

vader

gaande;

raijnetränen

ook

dit

?oor

nogtans

en

?ertrekken.

worden.

een'

jaar,

op

geschikte artsen

aan

hg

afgelostendan

arts

afscheid

Het

ten

dat ,

hetsTelve

met

nioegelgken diensttgd;

,

slaan,

beloofde

onverwachts

werd »

geyorderde jaren

gebrek

acht

geeo

men

,

nog

toenmalige

bewezene

Oostindie

zijne reeds

op

wetnige

maar

vroeger

moest

naar

lang geeindigden

het

bg

hg

;

gereed liggend schip

zgii*reeds

sgne

wegens

aanzienlgk pensioen genoot

een

,

die,

danrde

familie

kleine

oote

nog

glazen

gekomen ;

steeds

kästen

waren

i}"Terwonderde weende.

hg spoedig terugkomt

,

mg

s^Vader en

Teel

gesloten

,

maar

uitgenomen

er zeer

heeft moois

,

dat mgne immers

zelden tot

en

goede gezegd

medebrengt

,

gij

'

bg

en

laat

dingeq

zal

Deze ik

melden

u

doch

iLkon

mgne

of

ik zocht

moest

in

der

moeder

Yloer

naar

bet

zehe

niet Tond ,

zoude

moeten een

had,

en

ik

want

des avonds

hart

ik

vreesde

dan

dat

zieh

zelire met

van

mij

alles bebben

lieve

ge'en

aan

,

echter

immers

jegens mijne

was

,

«g

,

ik

zou

het-

en

dat

,

m^n'

van

hoog schatte,

zeer

bet

en

«

Toen

lieTcIingspsalmboek

daarom

zg

käst.

eene

kleine

klopte mg

zijscheidde

had

Ik

dat bet

op,

ßloop

door

deze

zakje

door in

ouders

altijd

liegetsoboidig

zoeken

tiit ^d

Vroeg*

,

de

morgen

bet

ik

nam

Toorhuis

heel

spaansch

achterdeur

bet

van

buis

ik

mijn

had

Tader

zien

grooten dijk gekomen

Nijmegen

kon

uitkgken.

niet

Eindelijk,toen

ik

Wat

konde

kon,

hof

en

den

dra

en

zien

dat,

Tader

Vau

den

tain

leidde,

weg

op,

längs

Ik

denzelven

om

wat

naar

mgn

ik

een'

toe,

ook

gegaan

ik

de

eindelgk

was

verder zag

toen

grendel

scherp

was,

reis«

en

,

boe ,

ik nog

ook

en

mgn

nam

,

wegrgden.

boschaadje gekomen

eenige huizen.

aan

houtcn

den

na

faard

zoo

kleederen

woonkämer

mijn*

Tan

,

die

de

mg

riet

,

liep ik,

openen,

naaste

in

den

was

eindelgk

deze

toen

en ,

voorzigtigmgne

kleedde

eindelgk gelukt

ik

was

kamerdeur

opene

klein

een

mg

den

reeds

ieder

meende

ik

rust,

geen

,

en

welken

bijna

,

te sehemeren

begon

bet

nachts

des

oogenblik

bet

dat »

niet.

mg

maar

achter

openhartigkind

maakte,

bg

ook

vragen

zeggen

zeer

zakje

een

,

hebben

vader

^

de

zocht» dat

naar

gewend

rüg

in

gezamenigk

ze

scbel«

schelpenyerzameling geronden

Taders

Tader

er

pakte

ik

en

"

indiaaascbe

die mgn

,

Mgae

gegaan

zij den

Toorwerpen

eenen

worden.

ouders

had

zulk

in

met

.

yerborg'het op mgne

gl ,

mgn

de

die ,

schoone

naauweigks

elkander

bg

,

ik'in

te

van

dat

daarbg

en

aangetroffen

naait' bare

,

dacht

ging

namiddags

scheiden

niet

werk

zelden

maar

des

was

pen

mooge

en

,

gebeel bezield,

zoo

mg

uitvoering

voorzigtigheidte

en

me6y

had

inyal

deszelfs

leeftgd misschien moeder

hg spoedig terugkomt

meäbreogen.

kinderlgke

list

zou

dat ,

lyerkelgkaan

eene

134

mögt en

toren

bij en

oordeel, anders

135

dan zjJD

Ngmegen. der

een

Toor

Het

niet

^as

boerenhuizen

ver

ik

en

,

luikeo

welker

weldr

er

was

deuren

en

; st

me

,

waren gesloten

den

wagen

Ik TToeg

hem,

zieh bevond

deiykdoor lachte

JNfgmegen niet

ben ik zelf die

zeid^

en

den

aan

niet

nog

ffilt kunt

welke

opzitten

gg

moet

toe

naar

Ngmegen

te

;

plaats.

eene

gaat

eind

groot

een

,

rijd naar

ik

er

en

dorp

Terder

veel

nog

gg een

maar

eigenlgkwilde,

j

slechts

geweest,

ligt,

weg

dan

hij ein-

toen

ik

wat

vader

mgn

aan'en

,

maar

,

waarin

was,

kreeg

uit

wegrgden.

wilde

nu

Terwonderd

er

juistzignepaarden

,

en

leger

mij

tegenvragen

hij hardop

dat is

het

bij zag

;

had,

gespannen

boc

een'

ik

zag

,

die

jaren

twaalf

waar

was

yroeg

nog

omstreeks

renknaap Tan TOor

wijl het

,

als

en

gij mij

met

weegd

r^deo. Wg

juist beiden

waren

houd

ik

vant

het

er

bg maar

een

niet

me^genomen

zou

einde

teo

bragt. Doch mede

om

rgden

zoDder

dat. iemand

de

grootpuders

oer

ik nimiDer zgaen

den

in

zg

en

lachte

,

Sterken

lachte dan

ik

hardop mij ;

met .

^an

mgn

?oor ,

yaders

die ik

te

bei huis

mgner

zoo

slechts

zeer

van

de

huis

wgde

keuyelde

had

en

,

hij

hem

de

weinig vlakte

zweep

roortdraaf«

begeleider

mgn

de

had

boerenjongen

allerhande

Tan

en

mg-

langzaam,

en

genoegen

nieuws,

korenwagen

de

een

maar

TeelTuldigereizen

^igebewondering ik 'ferwgl

of

den

op

iets

nog

hooi-

op

buiten

zag,

mij

spoedig,

waren

wg

derhalve

ren

ik

en

ons

een'

paarden

ToIlen^

bedenken

TOor

wanneer

,

zpnder

aanbod

dorp

meestal

teruggebedenken

zweep

was

op

dan

en

gereden;

flüggen

ziea ÜQt

rgden

misschien

behalve

^ant

het

,

tegendeel zonder

zgn

nam

in

Hei

grooten weg.

in

mg

Hg gaf zijnen paarden

aan.

hebben

hadde

moeder

mijne

naar

ik

ik, mg

maatregelen genomen

maar ,

en

wanneer

,

dan

had

gehad

verstand

bg noodigde

te

,

boerenknaap

,

meer

iemand

mg

de

kinderen

onnoozele

paar

dat

voor

weinig

een

nog

dingen

fraaijedingen .

hoorde

met

mg

goedhar-

aan.

met

eene

moeder .

bnTerwachte

Terwgderde

,

snelheid

begon

deze

mg eerst

Tan

te

13«

bemerken

dat

ik

den

in

dagen

mbschien

de

hoorde

haastig op

kamer

nit

schrik, dat

die?en

riep

wekte

doorzocht

bg, huis ook

ontbrak

anders

Zg

niets

er

doeu

te

deze

en

9

die

hare

Tonden

het

klaar,

ging

zg

wakker

was?

nacht

in

toen

van

dat

dieven, de

het

dieveo

onaangeroerd.

Tertelde

binnen

gegrendeld

iemand,

die

?erstoken

was

denkbeeld

het

in

deze

de

hoe

de kon

was»

huis

dezel?e

geweest,

Hare

zelf geo-

wie

zal

,

ook te

zelf

wereld,

riep

:

mögt,

miste

echter,

die

denkbeeld toch

een

heeft

want

dat

zg ik

het

uit kind

had

mgn

mijn* vader

verscheidene

om

,

:

malen

mede

h^l

kind

mg

ontslo-

zeiden

grootmoeder toedragtder

wäre

kinderlgk iets in

altijdin heeft

men

want,

Mgne de

alleen

toekwamen,

over

hoofd,

stelen*

niet

was

niet

nog

nog

mij mijn

dra

er

ik

dat

en

overluid

zg

men

Terslandig genoeg

radeu»

moeder

brengen

,

dat

dra

ik

dieven

ter

dan

ook

schrik,

met

zg

melkpap-

of

zien,

te

om

bemerkte

ouders

praatten haar

kamer,

de

terug,

,

aan

dierbaarste

de

maar

,

len.

,

het

van

onbegrijpelijk

mijne moeder

kleederen

mgne

wgrie

ook

aan

knechten

?an

spoor

en

tuin

was

hocken

stonden

ouders

de

grootouders

waarom

,

kästen

en

beide

de

geen

hetgeen

naar

Eindelijk kwam

zaak

echter

den

en

mgner

ai

met

had.

pend

was

knecht

hare

zg

gedachte de

;

kier, doch

hof

eerste

slaapkamer

al

Tan

den

en

anders

bemerkte den

op

meid

den

Tond

zonder

den

gedurende

zg

de

toch

zgn,

opengegaan

het

waren

,

achterdeur,

het

de

nog

is; kisten

liep Tervolgens

zaak

.

ook

staly zg

Daar

haar

;

haastig

behalve

den

en

^tond

faad

zien, ijldezij

te

mg

naar

,

rerToIgens

er

die

huis

open

naar

slechts

derzelve

het

geheei zg

eerst

woonkamer.

de

deur

Tan

;

Toorhuis zulks

als

zoo

,

was,

naar

de

achterdeur ,

het

in

zonder

en

dageigksche gewoonle

Toerde

mijne

mijn wegloopen geslapen,

na

hoenders

de

dat

vroeger

moeder

,

stond

de

tgd

längstesomer-

gewoonigk

menschen;

der

slaap

eenigen

nog

zij

zg

nacht

de

,

dan

de

juistin

was

hooitijd wanneer

,

eindigty

toen

Het

miste.

»

gesnap

tegen

leger achterna aangehoord

en

i3r

ofschoon kleine

een om

mijne

Yan

die

miste ,

Iiad mgn , boden

vader

uit

dat

want

bad getroffen

kon

Terondevstellen

dat ,

niet

gewoon

niet

kon

ver

in

was

de

loopenden

loader den

10

mede

mg

dat

of

in dezen

en

den

tijd Tan

als

angst

moest

javerYolgens

dat

tot

Dog Yerscbeidene Ik had naamd

maanden

intusscben

geene

ingoen kameraad of dit

als

was?

Ngmegen

zeide: dat is nog

genlgkwas, ^'^

wg

altgd

dnren zoolang

IniTiel het

mg

Iiet schoon ,

bij

loopen

?rouw

zeer

boden,

bet

doch

we^r

zelf niet

dagen

boege*

bet

ik

toch

dat

ik

in

het

immers

zoo

dacht,

niet

weder

warm

en

in

de

onzen

meer

Daarenboven

leger aankwam.

wel

en

eigen-«

nog

en

,

boofd

,

,

,

tijd tot tgd

bet

ver

,

bad

plaatskwamen

weten,

zoii

was,

verkeeren.

altijdhet

te

ge-

terug

van

eene

boe

moeder

water

on?erstand

scbudde

waren,

overgekgmen

wel

bg

nog

daarom

Yerscbeidene

vroeg

yoorlreden

snel

zoo

ik* in

wel

uren

deze

grootste zorg

Ik

verder,

scheen

al

kindscbe

bg

maar

veel

dat

de

weSr

wg

,

ecbter

ongeluk

mgn

gevoeld.

zorg

mij

mij eindelgk in

in

bet

ettelgke

men

dat

dacht

goede

zg

,

dat

geraakte mijne

toen

«

zg

de

ecbter

rgdenden teruggekeerd

ander

een

mg

angst

Toen

de

;

dat

Nijmegen

kon

of

ver«

geboord

naar

kind^

een

en

brengen

te

grootsten

ullen,

zoo

zaowel

bjj

men

alle wegen

op

weg

men

teeder

een

zgn

dan

regten

weten

inhalen.

zou

Termoe*

moeder

zoud

,

gekomen

bet

nadat

mgne

Men

niet

,

ipoedigwe£r

van

bad.

men

loch

kleinigheden werkelyk

juist den

ik

,

2ulk

krggen,

,

meermalen

?ergeten

können

overband

de

al

als ik

zoo

,

de

dat ,

zou

kreeg

zoo

grootmoeder

wilde

gelooren

't hoofd

ia

loopen,

te

onderzoek

oaanwkeorig

niet

ik, het

als

knaap

Ngmegen

naar

den

^grootvaderhet

mgn

wagen

;

leeuwerikken

buiten

was

in

zongen

de

l^orenvelden. ^€8

middags bield ons rijtuigin een i^egeleider voederde zijne paarden. ^äu

m^n

^n

stukjebrood

^

gegeven

avondeten

bad,

van

en

wat

Het

gisteren

marktvlek Ik

bad

ik

,koek gestoken brood

at

ik

bad in

,' dien

op»

stil ; mgn nu

mgn

bonger

reiszakje moeder

mgne

doch

,

den

koek

138

ik

had

schenken

te

vader

m^oen

Toar

dien

medgenomeii

ik

at

niet

op

,

Yolgeaden dag had

ook ik

hoe

en

steeds

niet

lekker

hg

veel

hem

is

daar ^

Tond

niet

den

anders

ik

hg

maar

,

en

ook

hoDger

toerook

mg

zocht

vader

mgn*

oaar

hoe

opgegeten

denzelven

hem

heb

en

,

hem

om

,

einde,

tijkgebeel verkruimeld. Terwgl zulke

hielden

stil

^g

rokken

aanhadden

als

ook

gereden

metpakkaadje Tader was

ooder

ook dat

en

gen,

die

mgn

Tader

noch

mgnen

lachte

daarheen

fe

huis

daar

doch

OTcrmorgen

weSr

spoedig

ZOO

het

houd

Ik

oTeral het

kunnen

len,

een*

het

die

ook

f oestaan

men

mg

naar

mg

Troeg

,

noch ik

een

en

zgne

het

hun

zg\

zgn

wanneer

het

e^

land

tusschen

dat

Vraar

oord

men

ik konde

u

ziet,

want

Tader

niet

Tan

daan

opnoemen

zoo

was

,

mgn* l"oerenknaap napraatte,

Teel

de

daar

en

soldaat

en

my

hg

wilde

»etde,

noch

toen

zeide

daarbg

dat men

dorp

een

,

mg

op

oudere

een

maar

ik

daar

.

zgn.

deed?

slechts

maar

Op

ajlswij wil«

breiigen. Doch ,

het

tooaden

Trolgk

me§nam,

zoude

inTal

smaakte.

pakkaadje ; hg

waarin ,

herbergea ;

zette

het

mg

ouders

mgne

,

me^nemen

uw

goed

eens

nog

wat

Troeg

zag, ,

ik

noe-

heeteo

ijn

rt

kameraden

geene

,

soldaat,

m^

soldaat

brandewgnroes

ingespand had,

midden

wagen

niet

dat

op

ons

we£r

De

eenmaal

,

laat

men

hg

kwamen

drinken,

niet

daarom

Toen

Want

9

wg

noch

zgn' moedwilligen

aan

schreeuwden

water

wil

hoe

hoorea

komt

de hake

dat

had.

wij

waar

,

«

bcTond»

grootste aandeel

mg

huis.

Toor,

er

zieh

soldaat

de

te

Troeg

Ma

nog

dan

water

te

wg

gaan

bren--

Toornaam.

zgt,

Tader

opdat gij uwen

te

naam

die

Telen

200

zgn

soldatenkind

een

gg

Ngmegen,

naar

er

^^

Dfgmegen

Tan

ik had

want

anderen

eenen

Wagens

dingen

soldaat

De

Martijn,

bg

de

Zy

hen, datmgn

Tan

leger

hem

om

gemeenschappelgken

onzen

zeide

en

yerscheidene

het

in

en

had.

zeide

even

had.

een'

er

een'

tot

wilde,

ooit

Tader

yader nog

zeide

Tergeten

heßtte; ik

bg

Ik

Soldaten

de

ik

hg

dan

men

zieh.

bg

die ,

hadden

en

Soldaten

Tele

mgn

,

hadden

ik

zag

zelf

,

terwgl iets

op

139

mgne groote reis Ket wzs

dat

en

ik

soldaat,die eo

soel

dat

frei yerder

den V^eg liiet. van

Tan

?reemde

rondzwerven

kragen

wende zon

reeds

nu

mocder

dan

Stil

oude

eene'

,

,

de, dat

ik

daan,

waarvan

te

mg

antwoorden

mgne

legdeik

gaf

Tast in.

Des

we'gnemen

van

soldaat

Mgn

het grootste iDg

na

,

gedeette uifgeslapen,ik

echter zelf weör

^

mg

gezeten

toch

we^r

had

^^i ^as

wg

rBcds-

wagen

de

kwam

het

pakkaadje

sliep alarm

mijn

hoofd

op te

dat

hg

rijden, daar

er

op

4en

wilde^

Torigen

zeide

en

en

Voor

2^'ae roes

te

ik

zee»

afmafsch

geioof niet^

plaats, waar

zonder

den

den

en

wist

eindelgk

;

en

met

mede

hoor«

:

nu

zoo

ik

zette

dag

rgd

me6,

hadden in

den

op

onder

mgnenthalTe

Wg

bg

veel,

had

Torigen dag

om

mg

bg

om

,

den

ik

waar

wakker

Tan

die

niemand

door

mgne

Eindelgk

dat

stroo

en

,

worden

ik

werd

aangespoQrd hebben,

zou

yroeg

kunnen

te

bg

ranselwagen.

en

ransel

een

ik

,

doch

schreeu-

worden

te

dat

hebben

den

eten

echter

lag,nog tijdig genoeg zgn.

bang

gemeenschappelgk

morgens

iiet

Soldaten

de

onder

begoh

wus,

wgs

het

op

mg

hoogere,

eener

goedhartige waardin

soldatenkind

een

als

zelfs

dat

draagt.

ik

op

mid-

rüst,

naar

trekken

gewenscht

was,

onrust

onder

duurzaam

een

de

en

bitter-

en

en

op

streek

wereld

vaderland,

zingende

en

liever

hilis

te

iiield men

üit

geworden,

hier

mg

de

het

zieh

deze

en

reeds

nu

toe, naar

de* eerste

wgde

de

in

naar

yinden

mg ik

oudere

mede

mij

meo

leeren

afbeeldsel,

juiohende

,

Heer

rer

jongere

men

dat

in de

midden

tTeemden

avond

den

wel

opdat

:

in onreranderlgke terblijfplaats was

de

zeer

gaf

,

,

regt kennen

geriog,aardsch' Het

vader

liefe

onze

riistel0ös

den

op

had

,

dan

zou

gelukken

?erlangenmögt Jen

liet

meoscben

,

dat

was

mijn^

reislust

mgnen

heden

ik zorgen

Dus

ptaatsrer

yerstandigstewas,

waar

mg

gereden

het beter

,

toot

veel

eo

de

tevens

faet leger nam,

mgna

,

zeer

geloofdeook

dat

Toorstaan

het

nu

een'

nog

leger bg

Toorbg

en

ik

längen

-weg

Njfmegen

had

honger,

k

af

warnen

want

te

le^gen,

*'ide

niemand

Toor

middagtijd had

mg

140

ieto

nog

te

eten

meDscfien

Treemde

bestemde

ter

plaatsaan;

zeide

en

nu

,

het

gebak

men

de

Tan

en

kwam

stond

vervolgens waar

hoe

ik

was^

heette

Hartgn

of

(want

niets

noemde

zoo

den

mg,

aanhooren ,

kon

dat

hg

Troegeo dan de

zgn'

groote

hem

moeder

som-

dan

Martgn}»

dien

:

rumaar

,

mg

kleinen

zeiden

en

,

het stil

zeggen

mgne

opene

op

Tan

wilde

hoogst,

zgu

hoofd

het

allen

en

menschen

de

hen

op

tgds in onderscheiding Tan •chudden

tenten

mg

zag

geschreeuw

en

midden

die

ketels

alle kleuren;

yan

groote

als

ik

en

Martijn;

voornaam

doch

heette

Tader

mgn

ieder

een'

tusschen

marketenters

der

het

dit

mg

en

pannen

gedruisch

in

regt

wagen

liet

een\ tijd lang betenterd

ik

vroeg Tader

mgn

ik

toen

in

wg

den

Tan

dädelgk

dranken

de

in

men

,

kwamen

Ik

mg

tafeis

het

van

die

muzgk

de

mij

op.

?uren;

alsmede

ooren

tilde

van

gewoon

Eindelgk

begaf

op

niet

was

?ader

üw* maar

het,

de

plaatsenhoorde; moer

soldaat

gebraad

en

dreunden

mg

de

brandden

Daar

kookte

en

Yragen.

zeggen,

gedrang.

braadde

te

zoek

en

ga

tweemaal

geen

iets

ik

en

gegeren»

moet

gg

z^If

opzoeken. bonger

Mgn

Tersch

welke

Tau

wasemde

g^bradeoe

ik

of

bleef

onmiddellgk

die

hg,

»zoudt

Ik

nikte

en

worst

gg

daar

te

de

knaap,"

zulk

een*

neer

gg

weejty

hoe

yinden?"

zeide als

kleine, echter

gaf

wg mg.

de

ik

ik te

mgn*

hg,

»ik

hem

wilde

den dan

intüsschen

huis

toch

heb

laten»

moeten Tan

bem

brengeo.

u;'ik

toenaam

onder

wilde;

leger

achterna

beklaag te

het

te

hem

wist, toonde

Tertellen

Tader

gij zgt,

in

brood

mg

scheen

eetlust hier

," zeide hebben?"

willen

marketentster

goede

officier,

Kleine

»

,

wat

eenmaal

niet

zuUen

Hg

ik

zat.

neos

^groot

met

een

mg

braadworst

beral

mg,

tent

eerie

Mgn

die

bemerkte

eene

alles wat

dingen,

»Goede

hg

en

Troeg

Terteldehem

ook

zulk

geTon.

hg

Toen

steeds

zag

de

in

aangenaam

en

Toorbgt

schotel

geen'

mg

staan

naastin

gaarne

begeerig

Termaken; ik

schotel.

den

naar

kwam

worst

bg

er

,

Terlangen

ik

groot,

was

uwen

juist wan-

Tader

menschen

zoo

Teel

een'

soldaat

mede,

142

bi^andewgn)

het

nM

moede

te

dat

noch

dacht.

Ik

ging

daar

zag

de

muzyk

slaperig, dat

hoofd

binnen

küssen;

niet

wat

meer

diepen« Ik

de

om

waarschijnlijk ten de

dien de

heete

hoe

Dan

soldaat

Türen

mij gaf

reeds

het

die

mg toen

alles

beide

die

de

wat

zocken.

leger ik

ik

opstond !

,

onrustig

,

ik

zag

overal

Soldaten

Tan

de

bp

dien

der

aard

of

kinderen of ook

maar

hem

het

geTondeple weder

plukharen

slaan

en

dan

Terhief

en

te"ontrukken,

kwam

hg

of

of

een

wild

kinderen dan

tot

strgdbe-

den

ouden

te

op

een

het

waarbg

dat de

tot

,

er

om

zakmes

andere

de

en

arm

brood

stuk

een

plat

vrouwen

Terloren

een

de

over

diereii

en

mannen,

dikwijiszochten

en

toI angst

en

ziec-

plaats der

eene

achtergelatenhadden

afgeknaagde bot^geronden had, ,

mij

wacht-

te

meer

doukerbrnin,

een

,

Treugdegeschrei

De

legerplaatsxrondzochten,

Terloren een

rond

menschen

door

en

dat

afgebroken;

tenten

thans

geleek

was

zoo

liep,

Wanneer

iets anders

een'

in

gezigt brandde.

het

daarbij zonderling gekleed gespuis: kinderen,

ik

geestrgken

den

in

het

in

wgd

er

verbrande

vuren

getredene

was

Toen

yerwoesting. de

hoorde

,

lang uitgedoofd, de

soldaat

gisteren

door

tot

was

maar

ran

,

enkele

waar

en

mg

zoolang geslapen

,

alles yeranderd

waren

geen

gerolge

opwekte,

zon

was

,

zoo

wachtfuur,

een

zag

plaals had,

mg

«

eerst

minuten

weinige

spaedig

reiszakje diende

nign

en

slaap gevallen.

Tasten

had^

drank

er

digt hg

tenten,

grond liggen ging;

den

op

ik achter

mgne

hoorde

werd

doch

wel

en

aan

dansplaaU,

danzen,

het

en

noch

?ader

eeae

naar

Yergenoegd

zoo

mga'

aan

,

moeder

.

ik

ik

vverd

toen

,

slechtten. Deze znlk

liei^enwaren

Tolk

gezien

,

hen

Troeg

heeagegaan naar

te

bg

zee

toch,

ik waar

;

er

wel

oude gg

zgn

tjoostte

zult

eten

had al te

allen oud

mg

en

hebben

nooit

nog

goed

Soldaten

een

mg

ik

geen

de

»Die

/* antwoordde

blg?en

had

.

waren?

sehi^geniide" om

Zigeuners ;

met

den

oog

op

cTen

:

afgevaren

Rga

»

gg kunt als

^^^^ j

tenten

hunne

rimpeligwgf. zeide

"roren

te

Ik

begon immers

bg Tader

en

143

moeder, wel

a

en

waooeer

bg

vreir

eeos

konden

troostwoorden

siechts rerlangde iieaRgn af mg af,

dat

eene

?an

de

jonge

de bende oode

mij

terug.

»

Wat

de

hielp bet

ouden

gi^asdenmg

hoonend

taal, waarran

ik

Siechtseen

klein

als uitzag,

de

l^^odezwarte

spotleden

en

dat

kinderen,

sluik

zulke

niet

maar

met

zoodat

ieder

ik

in

donkerbruin

niet

zulke

wild

bad

oogen

eene

verstond.

woord zoo

blik* baren

hoonde ,

schreide, sprak ook

ik

als

/

mg

mij

wel

blaauwe

en

kinderen

nederhangende

,

schreide

ik,

ook

er

,

ver-

ging

de

met

enkel

een

de

verstaan.

en

op

bg

mg

mgn

zitten

grond

acht

geen

gelaatstrekkenen

als

den

den

voelen,"

Yingers

leerde

goed

mg

zeide

gedurende

ik

,

,

die ,

naauweigks meisje

wegloopen en

op

er

aan

andere

mg niet, maar zoo

of ik ,

bragt

en

nageis

al te

gayen

oogen

andere

niet

gg

maar

nu

mg

schreide;de

eTen

pakte mij bg

ons

zult

Zigeuners

wegloopen

acbterna,

zinnebeeidigeuitdrukking

onder blgf

maar

moet

anders

gebiedend,

ik

van

ver

Zigeuners ^

onzactit kneep

teyens

Gij

zoo

was

spoedig kwam

?ronwen

ik

want

weggeTaren

was

,

der

Dere

,

wilde

antwoorden

te

Tinden

die

en

wg

brengen.''

die

en

moeder,

wil

de

terwijlzg

arm,

oude

ie

Tader

mgne

de

huis

weinig ingang

mg

mgn'

naar

niet

was

bg

naar

Zonder

maar

eeoe

of ,

moeder

uwe

zuUen

langer blgv^n will,

niet

gg

woord

bet

Tan

kind

Ter-

rtond.

Toen "^taanhad

alle

in

den

zandgrond omgewoeld liad, dat de Soldaten Terloren eindelgkop.

De

opdatik' niet wegliep beidedoor

bosch

meiqe, dat.

heden

ik (irageni en ^^

^as

^fle Qet

en

zou

moede

^er

Termoeidbeid

wijf

,

dat

mij

en

en

om

mg

Ter

morgen

midden de woeste

OTer

Teld; het kleine

geschreid had,

begon

laten

te

brak ,

en

rondloopen, en

daar

en

haar

in

weg

woud

hebben

ge«

wgze«Teel geyonden

mij

togen

wg

dit

hier

ook

achtergelatenhadden,

en

namen

klaagde heden

die

op

mij ookgaarne Tan

leger

,

struiken, door morgen

het

waar

doorzocht

vrouwen

,

plaats

,

rigtingen

,

zg

de

Zigeunerbende

onze,

werd

dragen

doch

ik

als

schregen

gepakt had

,

mij

,

,

met

gewant cver

kneep bare

144

TingerSy

beel

waaraan

dat ik

armen,

het

anders

schreijen moest,

knijpen avond

legen den

grx"ote nageis

yeel

nog

midden

waardoor

de

ouden

wierd.

het

zoowel

als

de

heen

wäre

misschien

er

knaap zak

de

alsof

rond

,

het

niet

waterplassen nog en

sprongen deden

in den

aanstonds

en

ik

Ik

zag

ook

dieur

en

zij

hem

na

Igden

want

Toen

ik

mij

al

schreide

hardop dat ,

aan

niet

,

het

band

van

er

,

ik

bragt

mg

Tuur

was

aanloopen,

gelokt toeh

hadden ,

geen] honger

meisje die

ik

waaryan ,

wij,

en

liggen;

ofschoon

hemdje

opaten

thans ook

om

w^ar

vuur

,

uittrok.

K

had

mg

?ader

mgn die

waren

de oude

maar

digt bijhet

want

menschen

braadden

braadden

deze

hebben

de

ik met

zou

komen

mgn

onlsteltenis

wilde

dit avondmaal

want

gaan

ook

en

scheur-

stukken

Van

was

zijer

wat

aten.

,

of het

anders

en

het

ook»

gekookt,

wilde

Tuur

moeras

nu

het kleine

gaarne

kleederen

mgne

?erhaald

waren

het

om

in

intüssehen

erwten

verzadigd was,

kreeg mij bij de

en

mg

werden

hard

zeer

zieh ^te

behoefde

voor

sprak }

nog

zg

'

,

naraiddags tot

Ik

geslagen.

Troeger

zg

des

ons

gaan

alsof zg

nogtans

eten,

mögen

,

dood te

die

hond,

een'

hebben

niet

mögt

gedeelte

die zg in

afschuw

eenen

stukken

,

,

ouden

ik

we^r

waren

verslonden.

raauw

waren,

»

,

zoo

had

,der kinderen

zat

een

kikvor^chen

zijvingen

;

voor

rondplasten.

er

geweest

en

uit-

er

,

gehouwen

gemaakt

ook

kwameD

die

was

halfbe werkte

,

als een^

jeneyerstruikeo, op

terwijlde Zigeunerkinderen

als apen

sprongen

ik

jooge

een

even

en

steengroeve

Yuur

gemak-

zoo

niet

omsloten

eene

werd

Hier

uitrusten

en

rotswanden

ras moe-

drooge plaats,die

door

moeras,

enkele

nog

rond.

zitten

het

een

Eindelijk

eene

op

m}

waren;

zoo

had.

weder,

en

aan

jongen

opgepakt

mg

geworpen

zij vroeger

lagen

er

het

in

oude

door

zgde

9

want

de

zijdelängs

eene

zagen

blijven steken»

door

kwamen

waterhoenders

zg

in

van

moeras

andere

de

alsof

zijne schouders

het

op

bcvel

op

op

wg

waadden,

wijl

,

kreupclbosch

,

kelgk

inhield

Zoo

de

in stijf

zoo

,

mij nogtans

maar

erger

in

waren

andere

schen men-

,

,

mgn

en

ik

dacht

leren

te

ook

doeo ,

145

men

zou

mg

ook

nu

den hond.

Toen

ik

onzaehten

eenen

de schouders

ruk

wil

den

wgf

de

oude

mij

de

pijn tot

en

,

weör

gg

zwgg

;

kämmen

en

ipoogt

loe

in

ook

slond

mij

wasschen

dan

geven,

"le

scherpe yingers

maar

mij

gaf

schreeuwden

beiden

als vroegcr

eren

zoodat

arm,

met

immers

kleederen

schreide ,

aan

u

,

een

hard

nabijheiden

joDgeo men

verslinden,

ea

zoo

trok ; het

reedsin de

Dschoone

braden

als

slapen

das.

Met het

maakt;de

oude

zoleo met

werd

wasschen"

»

smecrde

dan

mij

scherpe nageis

der

sap

begin

dadelijkeen

het

gezigt tot

in

dat

van

donkerbruin

een

ook

mij

,

Zigeunerin mij

de

aan

daar

yoet-

de

waar ,

badden,

gekncpen

zeer

ge-

^

alsook

het

aan

ooglid,

brandde, pijnlijk

zeer

lam door met

ziehgaf, Men

dat

dat

in,

üu riiij

ik

weer

donkerbläauw

een

doch

dezelfde

bonte

vele

läppen

ge-

Zigeunerkinderen

de

als

met

medegebragt had,

moeder

snee

van

weör

niet

,

laplkiellje, van

ze

renk

viezen

aan,

met

smeerde

strijkenen

te

was»

leelijke

oude

een

eenen

mijne

van

,

met

glad

ze

vet

kleedde

nuJDkleedje maar

om

,

zwartachtig

een

drupje aangekomen

een

Yervolgens haalde,men

baren

mgne

waar.

droegen. Terwijl men

mij

iigeunerljes mijn' fond

gesirooid.

^Uig

er

Ik liepheqi

de

allerhande wilde

en

na

lachte

en

^eoude,doch

wildste

mede

mij

den

uit.

ik

luchl

de

we^r

zoo

een

mijn' stok

met

was

zorgriet

ik, dat

had der

rond-

schermde, noch

ainemen,

klaagde mijn'

»Tiras",

in

er

denzelven

zag

in

stok

Ik

alles wat

mijn spaansch

allen,

wijze

zeide:

deze

ook

,

van

hem

had

thans

geh ouden

,

op

^ iiepweg

gedragen,

band

de

openg'emaakt en

kleine

de

badden

kleedde,

en

ganschen dag

arm

oruifleknapen

sprongen

reistzak

Den

onder^den

ik steeds in

wiesch

zoo

noemde

nood men

aan

den

«

jongen, »is

de

^ heeft, en H

u

zoon

ik

een' anderen

S'oghet

niet

veel

onzen

van

zal

u

morgen

stok anders

hoofdman;

snijden." ;

de

Met

dan

leenen,

mes

een

hij behoudt,

wat

kunt

mijne overige dingen

stukjes koek

ik

die ,

.

10

mijn'

va*

'

146

der

^rilde

breogen

hadden

overige dingen han

hadden

de

aanstond

de

alleen

overigen

het

die

den

mij

zg

ging

Ik ik

laten

linnen

mijn

zgn

bg

mgne

had.

was

gezigt zoo

Het

niet

nog

het

beenen

de

mg

huid

dit niet dekte den

slaap al

Tasten

ontbgt

tot

heen

moeras

als

men

een

,

en

zwemmen

raad

had

niet

meer

de

oude

bang

wilde y

elkander en

met

Het

het

ik eene

kind

Horsebeiletje; zegt

toe

spande

ook

in het

wilde

oude

men

vergat in

ik

en

mijn

mij

en

mij

en

die

kudde

bruin

dat

de

pns

thans

e.

Ik

meisje

nog

niet

vliegen

niet

volgen

käme-

kleine

zijwas

hadden

rust

Treedzaam

wg boüwden

ran

met steenen

van

waarmede

het, als

kleine, hoe

zij heelte?

paste

zeide

Troeg

heette

,

zg

zeide

de

kleme,

waar

hare

,

Morsebelletje, rgtj

kleine

Mijne

begonnen

op

het

het

gezigt gewend;

wij

yroeg

door

we^r

nog

zakje gaf^

Ik

gekookte

twaalffarigZigeuner-

achter.

daar

koude

waadden

een

Tan

aan

niet

Ma

eren

,

de

eenige

ons

andere

de

linnen

Zigeunermeisje

ik

gaarne

maar

,

speelde.

,

mg

poedel

Doch

op.

kinderen,

mgn

dat

uw

men ar-

mgoe

sliepen eindelgk in;

speien, t^rwgl wij huisjes

te

pop

mama

ik

jonge Togeltjes

,

mgne

zoodat

steengroeyen

Toor

hoe

wel

,

men

opzigt

weldra

toch

gg

Zigeunerkinderen

Zigeuners

bosch

het

zieh

andere

de

daarom

onder in de

gaf

paar

en

konden»

meisje

het

in

zitten

leed.

mgn

en

ik

,

een'

van

ontwaakten

wg

merkte

kinderen

Tel

ik eerst

zag

toen

haar

bg hebt

afgewasschen;

Wg

het

met

mg

erwten

liet

hebben

zou

had,

nu

waarom

en

,

gezigt

mgn

:

Nu

als de

^

toelaten.

Toen

zeide

zagen

ik

toen

en

het

moede

schreide, ook uit

luid

zoo

hetwelk

met

hoe

ingeslapen, maar

en

uit

was

Tan

we^r

inoeras

weder

er

donkerbruin

zoo

had. ,

zorgynldig weSrin

goede kind,

morsig gemaakt?

en

brieTen-

droeg

meisje zitten,

gewelddadige wassching

schreide

oude

zieh

bij

wat

geoomen,

eene

beide

ik

kleine

medelijden hardop geschreid, ging

reis

op

die

bij het

gegeten

mögt,

zieh

tot

de

van

,

stak.

weSr

nu

vroeger

behouden,

zakje

Troeger

ook

vader

mgn

,

opgegeten

psalmboekje en

«

tasch

kinderen

,

haar ,

147

mama

was

werd

was

,

het

en

;

mama

weggegaaa

mjjgedragen."

»Dal

Zigeunerin

hebben

,

wij

»

dan drie maanden onnoozel

ik

:

de

en

niet

was

ook

nog

menschen

zwarte

Ik

dat

de

als ik

Marij

eyen

daarom

alsik

meisje gehecht,

kwam

bende

alarm

tot

o?ervloed mede.

Ook

.Wij

de

in

YOor

banden

met

luid

brood een

kaas

en

oude

de

en

Doch

bragt

alles

mögt

uitkiezen,

was

vorder het

rgkelgk

nog

Toorkomen

wat

jongen en

veel

witte-

zure

melk hoofd-

den

van

alles

van

nam

,

in.

land

des

trökken

en

Wij in

nachts die

l^etting losgemaakt Igden,op ging

brood

ook

en

het

nog

mg

gewasschen had

bosschen,waar

nam ,

in

mij

dikwerf

of tegen

brood

zocht,

wel

mede die

verruild

;

op

baren.

van

we^r het

Over

tamelgk

zijkruiden

verkocht

echter

wg

van

dikwijis honger

moesten

overvloed.

al

handig

zeer

Wg

middel

door

plaats had,

tijden haddqn

andere

wij

overtrek-

water

groot

een

stilte

hadden.

verlieten ,

,

Zigeuners

onze

ook

en

waarschijnlgkveiligheidshalve

moeslen

alle

geheel verteerd

gevischtwaren

moeras

,

pen

er

60k

de voorraad

toen

uit het

sohouw

toender»

kaauw-

v

schuilhoek

dat l^en,

of

koonen

kregen

wg

hij wilde,

wat

in

der

ieder

het

niet

ons

de

Tiras,

zeide

wiltebrood

volle

met

en

geschreenw

dat

buit:

uitpakte ;

,

,

alle kikvorschen

men

pleizier

,

korven, die

de

hadden

kruikje.

den

van

had

hierop

men

Eenigedagen daarna,

eene

veel

ook

het beste.

OQzen

aan

wij brengen.brood

achtergebleyenen

Zigeunergoed

man,

2^00

min

meer

nog

ook

werkelijk

zagen

stukje

ons

toen

geooeg,

in

z6o

hoogtijd geweest,

oppasster;

onze

Z.igeuoerkinderen een

de.

een'

Wij zijnop

lagchend

ander brood

avond

den

tegen

terug,

de oude

Yan

haar

hoe

konde.

Onze en

deed

en

meer

wel,

nu

werd

jonge

Yoor

begreep

,

het arme

de

reeds

kleine

en

hebben

zeide

gisteren",

Morscbelletje

was,

was

gisteren wakker

ik

toen

»

raeßgenomen."

Zigeunerkind

een

zeide

kind

de

ganzen,

geheel

geno-

die

oude

mg

,

het

veld

en

vervolgensin werden.

'

10^

Daar

de

in de

dor-

ik

tot

148

die

bezigheid, uit bgzoodere neiging,

scbikt met

kwam

was,

ik

regt zeggen,

geneeskunde bg oude

dat

zag

komt

ik

dat

de

de

namen

de

betooyerende

29

zag

wanneer

onthield boe

bet

tot

ik

derzelye

terugkwam

(want

tijntje

mijnen

oude

de

Yan

den

scherpen de

in

gedacht

ook

ik blik

menscbelgke in

teyens

de

de

zou

diep

natuur

in

plaatsvan

doortrekt dit

kunndn

opnoemen,

een

beyoor

der Zigeuners

aanleg,

toekomslige lotgeyallenyan

praatje der

als

yolk

geld

en

hetzehe

den

Mar-

groot, beroemd

een

yorschend

en

acht

in

mg,

dikwijls aan

beschouw

bet

kostelgke dingen

zgd

en

en ,

zeide,, geef

eens

nog

^door

klauterde

rotsen,

Zigeuners

wijd

yerscheiden

Tan

de

wanneer

pleizierin—

oogen

en

naderhand

en

groote oplet-

konde

er

de

mg

zg

land

beb

Ik

waaryan

wgzen,

bet

bad

bare

in

gg zult

n)

die

wint.

ik oyer

noemden

zoo

worden,

goed

streelde

Martij

naam

doctor en

dan

wij

,

ja

,

die^ "yel ,

schielgl^ik

hoe

ondcrscheiden

en

bruikbare,

meeningi

die,, welke

,

planten

mij

leerde zg

dati mgne

zjj

yan

yoorschijn

bare

dan

bemerkte

zg

zoeken

; namen

wären

de

toen

te

,

yolgens

kennen

anders

kreupelbosch kroop

gebruiken

ook,

of

ijyrig—-want

ZOO

bgna altgd met

zalf

eene

en

meiworm,

geelachtigeolie

Wanneer

de

en

bet

in

was

natuur-

Want

heb.

ge-

ik kan

en

donkerldaauwen

eene

geheel

geyen.

z^g»

den

in

Studien

gverig

en

yan

kracbten

,

byzoadere gunsl, eerste

genezende,

dingen

tendheid namen

of

meestal

de

Tlug

zijden

de

in

Zigeuners begonnen

Zigeuners

en

y?aar,

aan

mgne

zoo

weeke

,

is

dat ik

worlels

en

yyelks

uit

baar

de

,

kruiden

bg

gewilligen

zeer

hierdoor

en

bet

leyen,

der

menschen. De

,

kregen,

proeyen

Mosel

rond.

tiaan

zocht

niet

dat

en

dan

dit stelen

,

en

mg

nu

ik

hier

dan

haar

bp was

met

,

daar

over

de

de

wijndruiyen

worteis ik

want

muren

ben

naar

,

ooft

gonnen be-

weten

te yan

om

te

den

of genof wist

bedacht

klom of

was

te dikwijls

ook

nabuurscbap

oude

beyel, de

wij

herfst

naderhand

in destijds

wg

Wanneer

ik

de

en

druiyen

en

zooals

want,

zwieryen

gekomen,

geloopen,

vruchten

welks

Tan

einde

ten

was

zomer

Toor

haar

plukken,

150

dat

toen

,

niets

er

meer

mutsy

Sedert dao

te

ik 18

al zgne

lieden, het

deren,

als mg. de

bg

lag,

hg

stiet

hoorde

ik

breng

mg

met

om

wie

menigmaal

onze^bende

had

alsof

even

en

donker

ik

eenesnelle iemand

ons

de

op

nederwaarts

we^r

tjes

onze

noodig

en

stillen.

met

en

yerslonden, meerkollen

maluwebegen Toen

te

terwgl

,

troostte

,

nu

om

,

gerusten

eenen

mishandelingen voor

misschien

zelf

bielden en

zgn

wg

het

kraagen wg

bg

zat,

kleinen

trokkefl»

bg nacht

meest

stil ; de

badden

niets

gestoryen

daarmede

wolven

in

de

te eten,

het

strgd

om

eekhoora-

de

nabgheid

spoed

,op

yee

onzen

Ne-

de

naar

wij we^r

gelgk

kwam,

wg

Rgn,

en

erge

zeer

ons

aangenomen;

den

zoo ,

wäre.

weär

hielen

dat »

een

.

we6r

mg

goed hg

en

afgeyallene beukenpitten

naar

zochten

wij

de

mij

ontrukte

was

in

eens

die

Zigeuners dikwgls

opzochten aas

zult

längs

meer

niet

De

wäre.

boofdman

beweging

scbecn

het

ontsnapt

boofdman

Eenigen tijddaarna

yeld

niet

spoedig geslori^en de

ook

zoudeo

mij

moegelijk te dragen

zoo

dat

af,

ik

wanneer

gladden jongeo

levenslgnis lang

derlanden.

zpodat

tf

dag

of ,

,

of

hijmg

greep

ouden

gladde

waren

badden

zoo

,

gg

hart

niemand

dien

:

den

uwe

»

kin-

mijne rustplaatsweg,

hun

Tan

maar

,

geworden

dien

:

week

natuur

booswicht Yafn

de

en

vrouwen

grond

zeggen

E?enwel

langer gedunrd

zg

v^

zeide

en

sterven."

van

banden

ombrengen

ouderdom rngn

de

aan

niet

de

menscbelgk gevoel

een

Het

geYoeleo.

rüstig zat,

van

ik

erger

bebben;

konde

behandelde

den

als

Teel

het

woede

ik

malen

indien

nog

beimelgk 11

mg

,

y

zal

bg tegen

over

even

,

ik

hg

voeten

eenige

bebben

omgebragt

ook

de

aangegroeid.

warea

jegens

wanneer

sieeptemg

nog

in

doch

turk-

geringste aanleidingjegens

echter

meest

der

plaats

roode,

eene

zgne

de

de

oyer

was

geeistwerd,

op

had

ons

bij

en

bem

ik

oude

zieh

Dikwgls,

baren

weSr

niet, wat

barbaarsch,

zeer

hären

gelegenbeid

bg gedroeg

,

we^r

ivas;

boofdman

bg

weet

elke

kleur

de

we^r

Ik

bg

waar

zgne

man

Yoten»

moest

bard

dat

deze

zien

trok

ooren

tot

bruiue

te

Tao

afgesnedene 8che

de

Tervolgeas

er

of

bonger yan

naar

^^

dorpen

151

geJegerdOvaren,

beval

de

hoofdman,

gladdekinderen, hij bedoelde onder

de

menscheo

dat

daarmede

zoude

mg

zenden

ook

men

Margtje,

cn

eetwaren

om ,

wat

anders

er

bragteh wg

betaald zetten,

dal

maal verzelde ook tot

de

Stelen

bg

zou

wij ze

oiide

die

ons,

luiheid

de

ons

wel

later

De

bedelea

tot

ons

liet

balen

te

aan

altgd verleerden.

voor

opieiden;

zou

zija ,

niets, dan

en

,

vinden

te

mögt

maar

de

zoo*

eerste

missebien

en

men

;

somtgds

ons

aileen gaan. Had

toenmaals

ik

m^Qer moeder

dan

was

krachten

digt ik bg

om

was,

de

beproefd

alles

ik

zou

,

kindsche

in mgoe

hoe

gewelen,

heen

er

woonplaats

bebben

wat ,

Dan

komen.

te

^ ^1

T^fof

zes

ooktoen

moeder

lange

te

dan,

ontmoet

had

^lernieuwd

voor

die door

en

ik

in

zouden denzel-

om

zgn,

wäre

en

sedert

men

,

geweest

,

mg

zg

altgd bedroeg,

nog

mg

leggen

te zou

,

iogeetstekleur

afstand

weg

af

leidsman

zonder

Ten

de

uren, een

de

welke

eens

op

mgne

mijne misvorming reeds

meermalen

door

aan

mg

vreemdsoortige kleeding,

de

niet

herkend bebben. Waaneer

men

adelgkhuis

kwamen

uit.

we^r

had

gebragt

dan

gaan,

de

en

mg

kleine

en

gezigt maar

ook

doen

bun

in

r

eenig dorp

naar

g

geheel aileen bet

gewopnigk

Zigeunerkinderen

De

a

dan

ons

er

wg

M

badden

liet

rgkst begiftigd slechts

niet

werken

en

in

er

iets

in

bun

schnws

en

,

^ilds

dat

begeerlgks,

Termetel

ZOO

delgdender 6Q

Tiden

menschen

Terdubbelden

kameraad

de

in

slechts

iDsar

Doch kwamen

huizen

blikken

met

zg

had

de

oogen «t

voor

ieder

kleine

M

a

verstaanbare r

zulke

g

dikwerf

moeders

dat

de

ZOO

aardig

de

ik

en

ons

,

zeidcn

kleine

met

woorden

vragen

en

wg

taal des lands.

goede

me«

blaften

mgne

durfden

met

iets

geslacbtmet

naauwelgks

brood

bet

bonden bun

van

wanneer

en

om

dan

toorn

zelfs

liegonmen gewoonlgk eengesprek dmi in de

den

eer

moordenaars

en

aan.

gver

dat

daarbg

en

,

opwekten;

vganden

deze

afkeer

menseben

bij de

zelven

zg

,

of

dan ,

antwoord,

Inzonderbeid

vriendelgk blikkende :

»

zien

die

kinderen

,

niet

als

uit ,

een

eerlgk

maus

kind"

?

en

dat

152

inen

dikwijk

ons

konden.

gen

Eens

hadden

waren

nimmer

nog

te

dat

zieh

de

boofdman nog

en

melk

Tol

Ik

rondscheuren bet

slil weenend

naast

mpoeder

geleerd

mg

Des

klein

het

in

groolen

woonlgk

uit het venster

ik

zieh

kinderen

loosde die den ?an

aan;

omk

weg

of

gebod

zgn

in

,

broeders

soort

een^

einde«

in

want

gebedje, dat

mgoe

de

arme

ouders

De

woonden

Zigeuners, almoezen

kinderen

juist

goed

zeer

oude

hunne

ons

De

ouderlooze

en

hem"

dat

verloren

men

huis

te

hetgeen

en,

man.,

ge«

liet

niet

moeder.

mgner

de

in

pastorg,

eene

dienstboden

trok

man

verwaar-

vele kindereo,

spoo

hadden

buiten

op

,

altbans

lieven Heer

mg

te

verwilderden

hooren;

weesbuis

echtgenoot

hären

vroeg

kleine

had

als

De

het

en

man

eenige

zeide:

zie

ons

met

zag

oudste

had

ooit

zond^sr daarom

kind

De

wat

eens

of ik bidden

gebedjesop, die

mgne

moeder

?

mg

Ik

bragt

aardige

medelgden

of ik ook

konde

eene

ambts-

vröuw

iets

,

en

op

welgezinde

opgerigt.

,

wist

hg

verbinding met van

Zigeunerkinderen. en

|

,

God

bg

ea

:

,

smartljs

of

warnen

naburige plaats

ons

kameraad

bedelen,

een

het

krijg bunne

den

in

de

bijzondere liefde

met

hals

afgelegen dorpje.

men

bloedverwant

een

den

sliep echter

naar

gereikt, doch

predikant was ,

had.

gege?en

eenige dienstboden

te

ofschoon

wist

niet

zou

bragt den pot

baren

,

De

ik

het

»

ver

weg

kwamen

deze

waren.

de

beiden

geböuw,

wanneer

binnenkomeu

bedelen

ons

schoon

benevens

ruime

daar

bij

,

een

ons

zg'nevrouw

predikant en alleen

men

den

van

,

met

mg

hij

had.

zond

niorgens

doch

kleine

mgne

als

hem

Terrekt,

wäre

hard»

had

hg voor

bij

als ,

mishandelde

zoo

adelijke vrouw

de

mij gerust gebeden

ik had

Want

medegegeven,

pot

als

geweest

,

ook

brandewgn

ik

welke

ledematen

toch

had.

,

het

door

andere

een

gedaan

mede,

was

Igk

niet

een'

dra-

leger kwamea,

bevond

dank

Tan

het

in

wij

toen

plaats

dat

groot adelgk huis

een

krenpelbosch

een

in

daartoe

mg

docli

mg

gezeid

wegg^an

in

naauwelgks

het

w^

,

rijkeiykegescheoken gekregen

zulke

in

dat

gaf

wg

voren,

destgds

rroeger

toen

wg

,

?eel

zoo

zeide

elken

morgen

onzen

van

ja,en

aan

zeide en

de

avond

i

153

als ook op

eenige^dezer

kende

had

zondagen

Tolgensmgne

laten

kleine

gewoonte

medebidden

gebeden,

had

eenige

hieroTer

ffonderde zieh Ik zeide

dao

Zigeunerin?

eene

ik: neen,

wg beiden', want

hij ,

de

gekleedals ik

beiden

Zigeuners.

zwart

met

mijne

kleederen

loebehoorden Oe

werd

predikant

hoe

heet

gj?—

vader

uw

kleine

De

?

—

Martijn.

a

t

r

ijn.

Hoe

—

heb

hij

;

heet

vader

ik

nog.

Troeg

En

—

men

mijnen

,

opmerkzaam M

heeft

mij

zijn boekje

,

uiterst

antwoordde

die

dingen

siech ts

afgenomen

,

de

ook

en

geschöurd

ons,

en

zwegen

vervolgde

zoo

,

had?

predikant

De

en

ver-

anwoordde

Maar

heeft

Men

was,

moeder

daarop

—

zwart

zoo

-^

?

niet.

gewasschen

water

,

al

aüschuw

waren

het

haar

en

uwe

,

van

daan

haar,

ze

geleerd

Zigeunerkinderen. van

Marg

predikant

is

mg

soort

eene

had

dat

ons

vroeg

wisten

wg

immers

zgt

gg

Met

wij

waar ,

wie

Hg

zijn geene

\?g

Toorts

Tfoeg

moeder.

mijne

:

ik

De

geleerd.

Troeg,

en

kleine

zijdestydsook

klein

,

moeder

hare

van

de

roorgebeden

hoe

zg

,

reeds

want

menigmaal

,

ook

laten

ook

bidden;

mg,

boe

heet

moeder?

uwe

—

Christine. De

predikant

blikken aan

en

zeide:

kleineneef

Reiz

er

zgne moeder

!

Ik had

intusschen

mij droeg,het Taders Toor

ik

is;

wat

uit

mgn

dat

zou

ikhet zakje

dikwgis gebruikt, om

"lie wg

m^delgdende

letlen

te

of

,

^6 boeken

in

ze

de

band

opende

en

mijnen vader:

Martijn

De en

Reizer,

zoo

tedoen,

zonder

er

,

predikant

vond

,

in

bg

mijns

in

eetwaren

waren.

ze

altoos

bedeliogten had*

ontvingen

week

i"czag,,zgne hoop bevestigd: wänt ^ao

de

er

stevig of

ik

dat ,

onze

op

menschen

onze

ongetwijfeld bgna

er

want

knaap

brieventasch

oude

die

de

vreugde zijn Yoor

zakje

de

dag gehaald,

misTormd uitzagen als ik zelf;

van

dat

eene

linnen en

ontroerde

aangen^m

geloof waarlgk,

psalmboekje

den

met

Trouw

zgne

zag

met

stond

nam

hij ze

toen ,

beiden

op

de

zijneeigene

naam

band

geschreven. ,

Onbescfargfelgk groot

was

de

Treugde

van

den

goeden

154

man

en

zoon

Tan

Hoe in

hnnne

zwart

en

dat

d^nk,

kuste

wg

moeder

kleine

Harg du8

vroeg kon

kleine

ontslolen

ouders

Terwgl

hg

beide

wg

kinderen

onstuimig

hart

wil

en

het

ook

uwe

want

De

-—

De

niet.

riep

de

is,

zeide:

voor

bet

het

eenzame

ligging Tan

niet

ze

wg

lands

buis

zgn

het

af.

Tganden

w^l

,

reeds

zieh

hunnen

meermalen

haan

boTen

zelTe

in

zg

bet

hadden

Torderde

beiden

TOor

ons

niet

rijk was» na

de beste ook

eenige

door

rgkelgk

uit

eenig geld uren

deze

we^r

zgn' gcTen

terug

den

»

dat de

stal en,

met ,

;

opente

men

regt

roodea

d. i» bel-

wgf|

groot

zou

bij de

lieden

het

Troeg

,

koe

die

ppTliegen,"

de belofte

is

kinderen,

zooals

Tordering was

Hare

?

eindelgk yinden

zieh

laten

de

hernam

onze

Tganden

gestoken hadden,

brand

ons

reeds

buis

zijo

meisje

,

,

zg

destgds gebrekkige

,

zij

onze

was

zonder

de

er

schrik

wgf;

predikant,

bg

waagde

niet

maken

te

De en

,

,

Termoedde

TOor

ward

kleine

zgn

onderhöuden

u

ons

eenige maandeo

Toor

en

yoor

,

; bet

bet

Teel

van

niet,

uwe

mijn neef, die

yrouw

ze

gcTen

tot

zgn

allen

toe

naar

er

kinderen

weggeloopen

kostgeld

Igk

dat wg

geklopt

hebben,

is

had

zoo

,

policie des

van

zgne

aan

begeerden

kinderen

kleine

hebben

wg

geschieden

neef

mgn

maar

maag

predikant ging

moeder

zgne

bg

,

mgne

predikant, de Tan

van

predikant

ook

predikantsvrouw

bet venster

aan

De

buis«

in

u

de

maar

wil ook

zulks

betzelve

daar

de

want ons

wegkrompen.

bg

dat

dra,

,

Ik

en

onvolledige gezegden

zeer

,

opgedischt wat

oude.

moogt

De

goed

gij

was«

goeds.ondervonden

zoo

God

na

ja ;

»

mama."

zoo

:

af

die

want

hare

meisje uit,

besloot

verheugd

gaan,

naar

ongetwgfeld

kind

arme

daan

yan

uit de

en

9

bet

bet

mij

loch

mg

Martgntje,

Zigeuners

zeide

met

hg zeide

en

Terloren

berkenden*

nam

waar

de

van

Ik

ook

moet

menschen

booze

de

?

mij

Niet

nn' we^r

komt

nitzag,

streelde

hebben.

we£r

u

den

mSg

bloedverwante ook

er

en

,

zgt blgde» dat gg

bij uwe

ik

smerig

zg in

toen

diep bekommerde

armen

zgoe

huisTrouw,

getroawe

zgne

wat

echter

zj

liet

,

predikantbaar hgjuist

waaraan

zij ging, eenige

en

was

Zigeuner-

155

koapao, die rroeg haar

de

?er

kao ik

echter

het

ea

het goed

Slagenhad

ik

in 'thaar

der

van

ik heb

want

het

is thans

Niet

—

nooit

en

sterke

schoppen

was? -.

de

oiet

?er

nooit

binnen

sterbe

riep

slag gehad? Tiras

van

doch

—

uitgedes

daarvoor

trekken daaraan

Evenwel

voeten.

bg

gijheb^t

,

scherpe nageis»

viogers en

yan

Mijke,

naar

gehad,

hier

van

waar,

enkelen

een'

plaats

gehaald,

,

Zigeuners van

predikaat

Duitschland,

ongetwgCeld wel, eenigen

de

en

daan

uit

zg,

onzen.

gehad,

kngpen

temeer

meisje

vriendelgk grgnzend

na

zonderdyvan

De

gehaald heeft,

troep

bij ons

afhaalden.

kleine

zeggen

het

TerYalgens nog

ig

het

niet

dat

anderen

eeaea

geld

hier, zeide

van

wgf,

het

ea

waar

nog,

Niet heel u

koe

.

dachtik

thans

ik

niet

reikte

de

onde

door 't venster haar

voor

29

toe

vertrek

echter

een'

nog

kinderen

ons

zij

;

gaf

predikantsvrouw

waschwater

waarmede ,

we£r

schielgk

de

aan

rol

pot

band

yriendelijkde

,

blank

maken

reinigen

en

konde. Het

laatsle

het

namelijk

,

ligchaam

op den

der

grond

pen werden

de kinderen

zulke gekleed zehe had der

die

en

voorloopig in

oude

er

dan

meer

loni-

De

eenraaal

kleederen

die

men

yan

doch

kort

daarna in het

yenraardigen. Ook

in nu

kleur baren

onze

toch

we^r

hjuid

onze

yan

water wasch-

d^rdoor

yerdwenen als

andere

eigen« olie«-

het

en

in

allergl

Zigeunerin beyestigdezg'ne beloofde bruine

op

,

leende

laten

dat

,

yriendelijkebloedverwante

mgne

yeryaardigdof

dchtige zwartsel Y^

,

zelyen

als

ongedierte

morsigbeidleefde.

wij

,

het

van

,

,

^(^happen ; de 2oodat

yuiligheiden

buuryrouw

eener

gescheurde kieltjes,even

woonzetel

weggeworpen

dag gebaad

eenen

de

waren

,

Onze

den

in

wij

,

bogstengraad noodig. 0Q8

hadden

reinigen

weldra

kinderen

des

;

lands

öitzagen. Ben

y

olgenden ^dag werd

Qioeder gexonden

met

d^rgevonden.De

arme

29

gekomen, dadel^k

^^1 het yerdriel

oyer

mgn

de

er

boodschap»

ibode

een

dat

men

mg

te

halen,

yermoedelgk

en

ik

mgne

naar

mg

lag destgds ziek,

yrouw

om

aanstonds

had

anders

we«

was

geloof wel,

yerlies het grootste

aan«

156 deel

bare

aan

»ekte

onsekerheid

en

boerenknaap eerst

buis

te

die

op

,

komst »

gezegd

Bcbrgviqg paste

gebeel

bem

met

gereden

kinderen

verder

om

Terder

hier

mgti

bet

in

mij

bet

of

eiders

spoor

bet

Soldaten

Men

de

de

uit

vader

zeehaven

Soldaten

bad,

ont?angen

te

grooter

was

de

nu

Treugde

yerpleging in zijn buis

mij

benevens

kleine

de

mijnen bragt. haar

opstaan

mij

eenig

Tolstrekt

zelfs

bet

sebonk

moeder,

kind

niet, of

bet

ik

laatsfe

waarschijnlijkafscheidsbrief

deze

wooril

geen

de

kleine

alles ,

beste ik als

nam

door

bet

moeder

bare

wat

deel

haar

was

dat

zij

armen

en

ik

wedemen het

van

wilde

ging

kreeg ;

speelden

bet'

zij

moest ,

zij

iQ

helft en

de

schulpen

fraaiste

mijne ,

wel

zeer

bed

schont

baren

van

naar

en

eenige dagen lang

Marij

bebben

wij

;

;

goede predikant

de

,

kon

eenige dagen

na

zijn'wagen

gesterkt

zoo

uit

van

ij in

goede

niet

Ook buis ;

ons

De

Mar

rondloopen

en

laten.

het

toen

,

reiniging en

Tan

Tan

schreef.

?an

de

doch

was;

Waarin

die 9

medegenomen

teederen

een

dat

nog,

,

wist

men

moeder

niet

verTolgdezelfs

omgekomen

en

ken bedan-

ook

bg

gespijzigdbad

door

en

plaats

Trieodelijke waardia

angstige gemoed mijner

mij Des

de

aan

geraakl

toe

naar

mijnen

over

tot

,

te

zicb

zeide

slaan.

naTorsching yrucbteloos;

wijl zij nog

?an

zien

leger aangekomen

scheen ste,

had

oyeral

(zgnebe-

bem

bad

bg

,

het

onrerstandige

zonder

alleenlgk

nachtleger der

alle

was

in

bekommerd,

soldalen

beiden

nemen

De

zgne

zekere

eene

wij waren

te

jongen

aan

afgegaan

bem

van

tot

na

man

,

kleine

een

mg)

op

bem

van

mg

bij

mg

nog

was

afscbeid

of

bg

; ik

dat ,

; docb

was

dat

loevallig boorde

bg

gebleyeo.

eenige dagen

wel

,

Trees

oaderlgk hnis

bet

van

had

was

toen

zocbt

mg

ylügt

mgne

dood

of

bange

in

lang

te

was

leven

ingn

Toerman

,

naar

Zg

omtrent

snelle

mgn

had.

blijdschap mifoer

tot

vrolijke onscbuldige lammeren

elkan.

met

der.

Ongetwijfeldkon ouderdom

die ,

er

alles

ook, zoo

zelfs

voor

ligt yergeten

kinderen wat ,

ben

ran

nog

onzen

kort

158 I

oiti loch ders

te

wat

niet

na

om

«

wanl

?ernemen,

moederbart

een

alle

op

mogelijke wgse

had

zg

,

leed

hetzeWe

als

Daar

die

bg

wel

is

bet

Zigeuners

woord

geheel

wordt

tong?aIsprak,

beter

geleerd

hären

uit

denzehen,

had

zg

~

bestendig spreken

nog

hollandscli

duitschen

den

gesproken

door

waar,

de

kleine

land

fe

ons

onder een

de

ontroofd

kind

een

,

wordt.

met

daar

—

het

spoor

leidde,

haar

gezegde

moeder,

en

dien

kant

haafr

de

nay^orschingennaar kondigingen door

slechts

in

streken in

plukken

zekeren

Op €eltje

elkander';

ons

en

af,

rblien;

dp

deö

en

het

de

speeldeh

mijne

toen'er

eto

moeder

de

die

beer

den

in

huis

rgtuig\hieldstil.

Eene

hier

of

in

haar

den

yan

yer

kwam de

yroeg

,

Meyrouw

yan

niet

weg

aan-

menschen

Reizer

was,

«

deftig gekleed,

zeer

nibeder waren

het

sprong

op

beteuterd

en

prieeltjestaati.

persoijeti den

klommen

ging

en

durfden •

dame

Drä

tiiiti binnen,

hen

te

^hter

gemoet naar

een

den

uit

niet

zg

en

,

wg

buiten»

traddh

db

beiden

heer,

mgne

wagen, beide maar

kinderen bleven

in

vreeinde

beide

gingen hiiastigop

.

fraaije

en

naaiwerk

zat

pri-

een

yergenoegd bg

schulpen

wagen

het

weg;

toor-

kersen

eerste

kinderen

onze

,

het

kon.

prächtig rijtuigop

een

dit kleine

in

nog

haar

wg

met

linkeroever

en

bleef

ook

en

waren

zat

alle

Goblenz,

en

regter-

ik

geyen

met

plaats

eerste

Keulen

Daarom

dat

aan-

yervolgens door

aan

winter

hunne

en

,

korfje

hunne

daarom

in

en

den

toe

achlermiddag

wg

goede predi-

de

kinds

tot

aan

Wijne

waren.

bloeijendhoelangerhoelieyerzeer

van

fiteenen

haar

in

en

tgd

ter

,

in^as,

Marg

plaats hebben.

doen

huis

ons

Hollander

hadden

des

den geheelen pleegdochtertje

jaar

een

,

yan

yinden

landwaarts

yloed,

den

van

dat

Duitschers

geheele landschap

ons

mede

gelgk

ouders

Rijn gelegene

den

aan

het

yan

Termo^en,

en

nam

yalsch

een

niet

bloedverwant

hulp

te

daareii-

en

op

,

hierbg

zg

,

woonde

kindermeid

de

meer

Zigeunerin

voorzeker

wg

en

nog

oude

Holland

in

moeder

de

terwgl

konden

diep

vader

de

van

niminer

^g

hoorden

mond

zelOs

mg

,

boren

ou-

onderyonden

zelve

immers

hare

naar

de

kleine

159

toe; de

rg maar

het kind

toen

het

De

de

hären Vader

heer

Kornelius

a r

g

naar

alsde

wanneer

de

,

gebaard die het

maar

zij

wel

hem

had

is

ouders

beide

werd.

iad Mevrouw

Ruiter

van

liaregezondheid

haar,en

streken

bediening

aan

konneb passen

daar,

de

waar

Ook deze

die

niel

de

schoone

en

De

kind

het

doch

deze

tuindeur

blgven.

te

vader

sluipt er

een

komt

binnen

jong Zigeuäer^ in

de

zaal

zg

in

een'

hetzelve

plotselijkenaanval en

Zigeuners hadden

draagt het zieh

ziet »

,

en

ze-

Mevrouw

hären

door

was

op

tuinmansdochter

de

aan

,

de kindermeid

slapengelegd ;

had

het

zgn

,

Intusscheh

opene

kind^

Wächters

jongebloedverwante van

eene

gegeven

neemt dieverg,

slaapweg.

te

onder

dikwijls,dat

al te

had

men

hadden

ook

men

oogenblikkeh bij Marijtje

afgeroepen.

^gf door

daarbijwas

biy

was

kind

het

op

menschelgke

meeste

was

neder«

de

dochtertje

geschiedt maar

weggegaan

was

denzelfdenlast

^ot

het

had

en

^erzocht,eenige

uet

gevolg,

tuinkamer

eene

wasweggegaan

van

het

vergeefsch schijntte ziju;

kerendag in

cf

gedaan;

,

Dan

waken

het

ontbrak

jaar

,

,

Uoedverwanten. jaist

en

opgaf,

geboorte van

land

vader

haar

naar

reeds

geneesheerenvoor

der

raad

Ruiter

derde

het

in

,

dochtertje

van

de

door

kind

den

op

reis

eene

duitsche rijnsche,

het

Toen

waren

een

naar

wensch

lang gekoesterde

vervuld

zonen

,

naastenbijTolwassen

ten

even

en

verscheidene

waar

,

der

Holland,

terugkeer-

Indien

beide

der

onze

Tan

vliegen, altijdmet

veld

zoolangonyervuld gebleven, dat Mevrouw moeder te worden, dehoop,om nog eenmaal Marg

het

zeilden

heen

het

schatten

en

verlangen

beider

want

in

rijksteburgers

der

naar

vader

was

toen

uit,

mede

de

werelddeelen

destijdsreeds

,

haar ,

Ruiter,

van

alle

gemalin

en

zag

naar

ook

y

moeder.

aangenäamheden

den. Zgne

dame

der

weende

en

hem

jegens

armen

zgne

destgds een

Wiens schepen

bgen

hangeh

en

was

,

het

strekte

yreemd

oogen

nemeDy^

armen

zgne

en

de

in

tränen

hals

hare

kleineM

meisje op

eenigzins schuw

hoorde»

gingom

het

wilde

was

echter

hare stem

waren

beer

zucht

Van

in zgnen

vasten

destijdsjuist ,

waar-

160

schijnlijkdoor

gehaaldy waarbij

hals de

hoofdman

der

had

blanken

geyal kunnen

als

Niemand

de

wijf

de

de

ontdekt

smart

Geene

daarna

bij

de

waardoor

schuwe

kintl

g tj e

r

hadden

vrees

de

werkelyk eenige

pont

naar

en

getroost zal

den

over

geschreid

het

bij Margtje

Soldaten

Rijn zgne

gezegd:

en

u

wel

laten

moeder als ik

bevallen.

werkelgk

kleedje aangehad.

had

het

u

eersten en

de

ook

niet.

het

ners ZigeuVeeleer

,

hen

eerst

kind

geval geweest

de

anderen

te

meisje verhaalde^

klein

middel

door

kind

Het

verlaugd

Het

gelapte

in den

wie

zetten.

maar

het

voor

zieh

vrouw

andere

herkend

niet

door

schoon

hadden

zg de

en

reeds

ruilers

en

een

van

oude

eene

boden

,

onder

kleine

zij helzelve de

nergen»

nasporingen

van

kleur

zwarte

haar

met

en

weg

kosten

ingeboezemd

die

het

tuin

waren

de roofgespuis

listigevolk

waarmede

daar

den

en

,

misleiden, doordien

het

a

toen onbeschrijfelijk,

er

huis

onbegrijpelijk

ieder

een'

rertrok-

oord

ander

een

,

helzelve

eene

nachl eerstvolgenden

in den

geene

herkende

waaruit

gespuis, opdatde

loos

geroofde kind

hadden

misvormde

aan

het

M

in

roaar

en

schielijk

ook

Zigeunerbende gekomen het

het

grooten' weg,

had

bedienden

twee

merkt; Zigeunerinbe-

de

zij

voor

moeite

zelven

gezien,

het

aanlei-

waarin

R uit

,

wist

nadere

,

naar

voorval

dat

,

arme

landein

te

en

,

waarschgulgk

nacht

was

vervulde

gespaard;

kieltje

Linderen

kreupelboseh

een

eensklaps het

was.

kinderen

ging;

zou uitwisseling

de

had

den

aan

Mevrouwvan

van

Tinden

dagen

tuin

was

en

het

kindermeid

werden

den

werd, zieh reeds

was

gesehreeuw te

bovendien

kwam

gemaakt

Daarom

ende

hier

tot

nog,

Daarenboven

Toeten

ken.

deze

middelen

grensde

yoorschijn

te

daad* niet uit

in

en

tuin

Terdween.

we^r

was

zijde deszelven

andere

het

dit

zij de

,

men

leven

en

dat

bevolen

en gijzelaars

huis

in

want

de

volk

dood

op

kinderdiefstal

dien

tot

deele

ten

stelen, opdat

gebruiken;

di^g

het

dea

TerTolging op

strenge

,

zijn

zouden

nood

Tan

schuld

eigen

de

vrouw

,

te

had

had

Munster

van

zeer

had heb

,

(gelgk zulks

was)

een

blaauw

161 Zoo

de

waren

bekommerd

niet mijner kleine pleegzusler

ouders

lastdes kommers

Terscheidene

had,de Eindelijk

beer

Jenlente Keulen

hadden en

onlTangen, dat de

den

er

dag

hadden de weer

beide

Mevrouw

door het

Riiiter baar

van

geheelellendig zoude

tereüs grooler

dachthg

aan

bem

als

niet

Bg Troeg

uu

im

en

geworden

zijbet

de

en

groote

geenszins geschaad,

de

beer zgn

beter

te

vertcak

de

het buis mgner

kwam

misscbien

want

bad

vertoefd

uren

dorpje

ons

,

of

kleine ,

zijdan

Zij zeide ja,

Toen bare

ouders

zeiden

dat bilden,

ik

nu

immers

van

en

een

zag

moeder

bare

nacbtvärbigfvoor.

nn

met

als

Martijn medergdl.

baar

bij mijne moeder

werkelijkvoorbereidselen

Bcheurdezg zieh

ons

ledematen

onze

maar

eenige

gescbikteplaats tot

eene

bestendige

bckomen.

Ruiter

van

en

matigbeid bad

daarop rgkeigke verzorging in des

zg

dezen

van

de

Zigeunerleven:

het

vond

gezien bad,

ooit

de kindercn

anders

bet

dat

verzorging

ecbter

thans

zgn,

bet

verzadigenin

Zigeuners, alsmede

de

njede wegrijdenwilde?

^u

moeder,

moederlijke, tecdere

der

vrijelucbt

de

ons

Nadat de

berigt

verblijfplaats

zijbad gevreesd,

onder

nöod

Want

zgn.

was

niet

sterker, dan

en

beide kinderen

moed^

bet ,

eenig dochtertje

zieh

bloeijenderdan

bet Trolijker en

gesterkt, en

de

mgner

bun

kon

den

ontberen

lang

in beweging

^rwanten

volgens dadelgk den

zieb

naar

ouders

Marijtje;

en verblijf

oaderdom

buis

de

armen.

van

beschouwen door het

g^Iukkige

reis

op

correspon-

hetwelk

was,

Hg begaf

was.

vondeling: bet

in bunne

z^e

gekomen

gevonden

zijne gemalin

met

kleinen

den

tan

zgrfe

dezen

zg

Parijs doorgebragt

te

huis

te

kind

een

beschrgvingbei

anderen

hinter

ganseben

juistwaren

daar

van

door

brjnate gelgker tijddoor

,

zij

en

lang dragen moesten*

maanden

Ruiter,

van

en

die

ijner vrouw

deze, wyl

dan

moeijelgkergehad

nog

minder

mijne moeder,

dan

bezorgd geweest,

en

baddeo het

-

maken

los,

mama

en

maken begrijpelijk

blijvenmoest tot

kwam

en

vertrek ,

naar

mg tu

y

papa

zg toen

toe»

162

den

viel

mij

hier

bg Martijn

om

dat

moeder,

deren

getro£fendoor beer

de

en

mijne

moeder

klein

buis

te

aan

dacht

morgen kleine

de

sliep ditmaal

het

uit

haar

verlangde

bed

naar

begon

het

luider

en

Ook

lieve

Ruiter

tot

niet

bij

zouden

kleinen

uwcn

kind

geheel

eerst

duurt

zeker

beide

kleinen ik

beloof behoüden

weSr

kwam

Het

dal

voor,

,

met

we6r

aan

dat

u

zal

we^r

zij mg deze

toen er

ik wel

hoorde

een"

jaar

,-

van

dat

haar dienst ik

ons

u

u,

voeg

körten

tijd

Wanneer

zal

gewend

dan

zal

de

ons

gescheiden

ons

zijn,

dit

en

scheiding-der

in

allen

drie

binnen

van

aan

bid

een'

gaan.

voorzeker

van

kleine

beer

gevalle

weken

wel-

zijn."

moeder

mgne

overreden.

vermögen

ik

maar

voor

laat

heden

Martijn

bg

gij

ons

mg

immer

zooveel

al

met

en

scheiden

werd

wilden

reeds

ons

ons

wilde en

zwarigheid hebben;

geene

groolouders overreedden Ruiter

dat

weinige dagen,

maar

u,

het

had

eindelgk de

vergelden,

gedurende

,

was,

wij

deze

Martijn reeds

dat

dat ,

nog

zeide

gij hebt

kunnen

weldaden

die

nu

ons

men

dadclijk

00$

nieuw

zg

nerin Zigeu-

toen

wakker,

op

Doch

was,

was

ouders

r,

moeder,

gedaan

genoeg

de

meer

Reize

mgne

kind

ons

en

schregen

van

vrouw

men

zoo

en

de

zij nogtans ik

toen

en

,

toen

vroeg

de

sliepen

brengen»

dag,

zeer

nog

Martijn.

heviger, hoe

»Mijne

het

volgenden

Den

besparen.

den

ons

paarden

en

nog

te te

op

ontwaakte

concert

bedienden

van

in

zijne gemalin

kinderen

nam,

schielgk aangekleed,

aanbod

wagen

als

vast,

zoo

kin-

het

afscheids

des

stal; ofschoon

haar

den

in

smart

niet

de

De

beide

verzorgd worden.

wanneer

,

onbemerkt

Marij

beiden

ons

men

mgae

liefde huoner

met

ifil

weggeven.

zoa

terwijl de

grootouderszouden

ik

neen

Terzocht

ea

besloot

om

,

bij mgne

deze

nemen,

verqachten

le

niet

Ruiter

van

,

ook

schreide

Margtje

zij toch

schregend,

luid

riep

en

blijven.Ik

werden

ouders

hals

van

eenige oogenblikken

zieh

zoude

echter, toch mgne over

onbeschrgfelgkhard laten

dat niet

moeder

zijden zoude af

mijne

gaan; beer

weigeren zou ,

aangedaan,

van

meer

\?as

nog

;

ik of

163

ten

minste

in den

dit my

schoonen

OTer,.dat

kindschheid

af

zelven

tot

weer

de

Op

geheele

kioderen

met

en

bare

aan

e?en

moeder

zoo

kwamen ik

toen

beeren

in het

de

Tele

die

te wenschen

mij

kwam

toen

glad

wanncer

dan Terbpden

mg

dal ik met

wreef;

de

in

breken

ik had

want

niets dao

huizen

menschen

liepen

naar

ik

Wanneer

niet.

beneden

en

hem

^ijdbad

op

ik

Marijtje

deren,

die

dragen had, «ene

mij

om

d^me;

ook

bet

was

straat

maar

in

het

waren

kreeg,

hebben»

tafeis rondzonder

deze,

en

me6gebragt

; ik

de

bedienden

bal

de

dit

:

tpoh

zag

,

mögt

nain

alles beTiel

uitkeek

Tensters

reden

niet

welke

te

zeiden

ik

Tele alleen

eens

kon

dan

ik

een

hunner

dat iemand

zeiden

maar

,

zag;

nu

dat

Daarbij kwam

Terzellen.

hni? mgner

afgelegd, en.was er

rdnd«

,

het

en

bruinen,

niet

mij

,

ongeluk krijgen

zien,

te

zin

wijde gracht, längs

zeiden

want

den

gladde

ofschoon

hooge

koetsen

,

,

de

eene

en

,

geluk

om

den

Tele

porseleinen kop Tiel,

af,

,

mij

Ruiter

zag ; de

wilden

speelde

bal

een'

n)iijdetizelTen

toebehoorde

minste

hartelust

naar

zg

zeer

dam Amster-

Tan

Op

glimmend

,

bediende

te

somtijdsin

het;

mijn'

met

eens

te

echter

ingingeu

en

niet

ook

bedienden

de

ik

overigensiets een

dit

ik

mijne Tingers op

toen

we6r ten

lirereien

Toor.

ik

durfde

vloer

springen,en

Treemd

gehcel

alles

gewreyen

wg

hoogste

kleine, wederge?ondene Marij

de

en

den-

beide

ten

deze

deii heer

Tan

hunne

in

je

reeds

ook

Toen

bestendig uit-

,

ingne

wg

t

zij bij

bij mg.

prächtig buis

dames

en

zoodat

bedienden

Marij nu

,

als

was,

yan

waren

Tan

kleine

de

gewend

gaarne

zou

togtjeblies

Amsterdam

ouders

was

,

ieder

en

mede

moeder

mjjne

naar

ik

spoedig in

reislust smeulde

asch

naar

de

ons

ook

eu

kleine

aan.

reis

echter

Tergenoegd

de

ylam

eene

rgden,

nign

onder

de

aan

zeide, dat

mg

We^r

Want

altgd

men

wagen

leruggebragtworden.

gehechtheid

konde

wagen

schoonea

zoo

e?en

de

als

Teel

zoo

haalde

larij,

eeD'

even

het moeder

kind

had

dagelijksandere

zulke

klee-

de

gekregen

opgeschikt en

,

en

ge-"

gekaptals

kleine 11*

dames

164 ?

haar

bg

haar

die

minacbting

niels

ik

daar

bet

in

mjj

ik

niel

feling

dra

de

met

mgne

kleedy

dat

over

hierop

een

liet

moel

nu

we6r

kdlen

banden

tafel

wie

evenwel

moeder

mijne

naar

mooije dingen

me6

afscheid

mögt

dan

toch

de

beloften

met

De

en

ik

en

beer

van

zeide,

want

)Bg nig

haar

en

er

m§

morgen

,

rgden

zou

reeds

ik

dat

ik

spraken

hadden

zg

,

uit

R

tafel verleide, mg

kinderen

beide

ons

verwachting gemakkelgk. was,

bet

aan

veel

zeer

nemen.

tusschen

leederder

ver*

gespeeld,

haard

worden,

met

beloofden

uit

mij dnchtig bekeef,

aan

,

ik

afgewischt had,

moeder.

zulks

men

durfde

taprjl en

was,

bediendc

yriendelrjk

zeer

het

Daarom ik

toen

den

aan

gespreid

mijne

naar

dag,

op

Terlangcfnluid

vrouw,

bui^

Het

zekeren

op

doch

moeder;

mgne

Dan

de

weg

gekregen

naar

naar

zwarte

mgn

geiyk altgd lief

we^r

datMarijtje anders.

als

met

speien,

poppen

Toor,

mg

m^

zagen

met

lief had

zoo

binnenkomende ik

zgne

en

meer

uifgedoofde

TerTolgens

toen

niet

spreken.

van

het kwam

begreep;

Tan

deze

en

garen

allgd siechts

wilden

en

,

geheel

?erlangde er

aan

bezoek

een

,

Wel

is

schreide

ik,

barer

weinig, ik

dat

ouders

die

Hairijtje,

waar,

een

boven

thans

grng

liet zieh

maar

we£r

eens

zon

,

komen,

wegrijden der zg

ligt

zeer

geen*

zou,

der

menschen, midden

niet

boogere

beer

De

tigd

en

trekken.

"zgt zal leert

en

dienaar

geheele

zeide

voor

br^af

een

des

u

huizes

een

vader

werd vol

mij van

Een

als

voor

Ig»

gekocht had

de ,

laatste

wanneer

kiem

eeuer

eenmaai

als gg

opdat

,

oude,

geschenken

heefi

teederbeid

ver-

gröofer iets

gg

goeds

verstandige

zeer

reisgenoot medegegeven;

-goeden predikabt,

en

hunner

zorgen

wordt.

man

liefde

mij rijkbegif-

Keten

Martijn,

m^:

de

ik

!

uitdrukkingen

als

was

wagen

den

tot

alle

kleinen,

scbaal

Ruiter

van

opregte

Hij

droeg

toch

wäre

als der

wel

zoo

dal

blgdscbap

van

Wat

vergankelgke

Mevrouw

en

met

ik

liefde

liet,

vollen.

traan

bare

ik

en

grooten

in

eeuwige

,

troosten,

die

ook,

ons

zoo

voor

mgne

vaH

de

de

moeder

Zigeuners

^lang h^ leefde.

166

grootouders waren

Vgne

einde

hun

huns dert

lang

geweest

tgd

nabgheid

Tan

welk

bet

Storni

mensch

wgl

sedert

men

se-

bragt uit

die

de

dat

en

zieh

ook

kon

het

dat

schip,

een'

bg

hevigen cokel

gered

bevonden ,

Tolstrekt

zee,

waarschynlijk geen

hetzeWe niets

hetzelve

van

meer

het

op

Indische

de

in

nagaan,

er

op

zijne bloedrer-

thans

en

reisde,

zekerheid

die

Tan

,

Toen

scheepskapitein

Balavia

was,

vergaan

reeds

houden.

treurig berigt,

naar

met

men

ver

Boo

leidstar

,

vader

mgn

de

,

sukkelde

bed

dorp geboorlig was

ons

bezocht,

wanten

hollandsche

een

gestonreo,

welke

hoop

moeder

het

dikwgis

elkander

na

die

Mgne

was.

moest

en

zekeren

op

kort

blijmöedig in

was

lerens

ook

was

,

verno"

bad.

men

Dit

dat de

berigt

ruwe

,

de

manier

dat

mededeelde,

dag

zg

fchreef

nacht

en

mijoe

tastte

weende

brief

een*

haar

zeeman

moeder

zoodanig

bloedverwant

den

mg

uit

wgl

hg

zgn

goed

niet

de

over

ik

mg

haar

aao

het

Heer,

lieTen af

Toor

die zgne

uit

dra

geene

bg

lieTe

Heer

zal bg

Heb

Qem

Tan

al

uwe

naar

mg

uren

haar

zieh

Toor

zeide

u

de

plaats Tan

ganscher krachten,

harte

en

»ik

zg

Tan

kon

Gg hebben

Tader

en

totonzen

nu

kindsch-

heeft zült ;

en

geheel^uwe

nu

wel-

nu

onze

maar

moeder

zgne

zeer

maar

mgne

meer

gehoorzaam

wenkte

einde

opgCToed

met

hären

aan

ga

,

komen.

lief,

Ik

we,6r.

,

Zg

zijnegenade

laten

niet

,

veel

van

niet

haar

komen.

geen'.Tader

en

stiorten

echter

toekomstige wereld

zal tot

moeder

dacht

;

zijnverstand

naar

hem

zij zag

want

de

en

Hg belpofde

op.

het

ondcr

weinige

was

mij,

be-

een

Toogdgschap

bezat

voor

nam

bed

nader

genade

ook

met

wat

de

zg

raaal

enkel

een

hem

wat

spreken. »Martijn,''

zacht

heid

doen,

hem,

Tan

zou

»

alles

zijn; zij

zou»

Eensy

dood.

slechts

droeg

over

zullen

te

dikwgis

was

zg

en

afscheid

tränen

Zg

sedert»

die

en

afgezonderde gemeeate

zgae

laten

had.

mg

beste

kon

en

,

zorg

alles

Zigeuners redde,

huis

alleen

gegoTen

bet

der

eeazaam

zoek

haar,

banden

Zij

predikant,

,

die

aan,

werd.

zigtbaarzwakker

en

hareg

aan

onbewimpel-

eene

op

verTuUen. ziel en

geboden,

dao

167

zai het

en

zult

gg

ook

immers

hem

van

Terwacht

vadef

uw

ook

komen

,

zooals

en,

,

moeder."

uwe

,

hemel

inden

eens

goede grootouders zijn en

uwe

waar

ik

welgaan

u

deze

Na

I

gclaat was

haar

trekken Ik

en

hardop

stor?en

,

moeite

haind

beneden

zacht

de

en

al

en

zij mij

of

die

ging uit

het Toorhoofd

en

regler-

band

de

viel

Tervolgens

zij slapen wilde;

,

haar*

Toelde

hoofd

het

band

de

met

aan

,

mond

den

hare

zwaar

alsöf

in

en

stond

b^

heel

eerst

,

sleqhts

daarop

wilde;

lie?e

ik

zij kon

mij eindelijkop

ze

zegenen

adem

er

Maar

dat

zrj ge-

riep

,

sterven.

en

langzamer

mijnenicht,

gezien,

vergeefschepogingen

uitsleken

m^'

naar

had

ik

moeder

begroef ;

niet

vele

na

en

leggen, als naar

aarde

immers

en

stuip«

te

mijn' groolvader,toen

en

,

gij zuft

moeder met

de

in

waren

begonnen

Tingers

schreijen, want

te

achterover

küssen

beddedeken.

mijne grootmpeder

ook

men

de

naar

het

op

; hare

bleek

zeer

grepen

begon

hootd

zij haar

leunde

woorden

zeide

en

moeder

Ma\tijii,uwe

:

is dood. Zoo

ook

ik

jong

toch

ik

gevoelde

was,

harteleed

wat

nu

«

I^u

ik

want

^as,

ik

was

wilt

gg

zieh

gewoon

dp

haar

had. Ik wilde b6t

zieh

mond ik

en

toen

geheel alleen

niet

kamer

£r

achreide

als

die

de

ik

niet

waren

moeder

ik en

wijken

de

begon

voelde

haifgeopende te

doode

ik

vrees;

waarop

,

hand

hare

,

gedaan

liep

schemeren

moeder er

was,

uit

brandde.

moei

vriendin

zoo

oude

\

n^ijner

die thans

in

de

•

ibartelijkom

meid

eene

en

moeder

mgne

die

buurvrouw

,

,

^e

in

,

niemand,

was

bed

toen

vuur

Heden

dat alles alleen

bij mijne

een

waar

gij honger ;

wijl mijne

avond

de

toen

gehad.

dienstmeid

hebt

ijn

het

van

bekroop mij schielgk eene

keuken bg de lerenden

oude

de

igskoud was

zoo

de

onze

t

r

want

Doch

lag.

in

a

sterf bed

volstrekt

bewoog;

M

harte

,

en

dat dezeWe niet

mij :

lief

van

bekommeren

te

moeder

6iet

slapen,

ziek-

eerst

Igk mijner

bemerkte

en

mij

om

regt

en

vroeg gaan

,

zelfs nog

nicht

niemand

;

moeder

m^ne

mijne

met

alleen in huis

Martijn

had

moeder

het

huis

geweest mgner

was.

Want

grootouders was

de

oude

en

harn

168

die

flochtev

zieh

bleef liever moeder

k^ek doch

moeder

dag

derliet,

der

begrafenis,toen ik

was

toch

bloedverwant,

men

ook

de

en

,

de

begrafenis voorbij

ging

en

grootouders, daar

mij

met

mij: Martijn,

tot

zulleu

daar

die

; want

zga

hem

bij

in

zijnen

schoonen

gg

zult

beste Ik

kuste

de

zgde

overledene

haar

en

v^olgk,

des

goeden

ofschoon,

zooals

Ik

zal

zijnen

te

band

de

ik

week

maus.

had

Hg alles

waarop

dorpscbout en ik

yerdrietigwas

merkte, ;

wg

thans

pakten

komen«

werd

'tgeheel

niet

we6r

papier

zolks

eenige getuigen moei

te

mg

mgn

naar

u,

opgeteekend

mgne

tot

hart

een

bragt

willen

mgn

en

in

nu

toch

zult

God

tot

wie

en

God

bg

ik zal

zijnen

,

6g

u

en

vrocoT

wg

eo

zeide

gegaan

aangeniaam

moeder

mij loebehoorde^ bg den

ji^er

kind

neef

en

digheid van

God

die

Hg

wanneer

,

moeder, wat

^s

de

bg

moei,

God

tot

traneo

oyerledeoe

verwant.

nu

hemel.

vroom

lieven

mgn'

geheel ligt van

leeren,

yermogen

is

Iie?e

uwe

lief

mgn

hem

de mg

de

want

brengt hij tot zieh,

gaarne

,

nemen;

die

hg mgner

kernen,

,

is, die

ongetwgfeld

huis

aan

eens

is

Troom

aangenaam

komen

ook

ongetwijfeld

dikwgis

nam

was,

moeder

uw9

immers

wg

ook

was

,

zieh

,

Ook

begrafenis geko-

ter

was

ne«

zeide:

breken.

u

Op

graf

meid

oude

moet

Tond

ik

het

ging h^m

het

naar

bij afgestapt

woar

woonde

thans

hart

hij wischte

want

mocst

blgven.

in

onze

moeder

mgne

,

Toen

h^nd

zoodat

predikant, was

van

harte

ter

zeer

^f.

dood

de

ik

en

niet

de kist

niet, het

zoo

ncrgeos

ik

kwara

ook

er

,

kind^ schrei onze

dan

er

men

bedroefd

zeer

oude

,

ik

mögt

dacht

,

ik

dan

niet,

dan

mgne

buurTroaw

der

vensters

zag

wanneer

,

mgne

huis

ona

nogtans

mg

ik

onze

en

zoo

maar

,

dikwyis bg

lief had,

de

uit

«

niet

wonen

deze

wilde

nen scho-

was

tante

en

moei

ik

zoo

Het

ik

en

zuster

wgl

mg

haar.

bij

geweest

bij mgne

zg

wanneer

toe

naar

hare

van

zou

wijl

en

want

buiten

den

Ik

ook

kwam

be?aUen,

er

dood

bij de buurTrouw,

gezien

meid

naar

den

over

moeder

bg myne

laaUt

bedroeven.

te

ze^r

het

,

over

verscheidene

in

van

m^m

stond»

wai

tegenwoor-

alles in orde,

menig

ding

dingen bij et

waarooder

kander,

tcbelpen

verzameling^ van

en

de broeder huis

bet

betgeen

orer

dag

ouders

mijner

reed

ik

Tooreerst

nieuwen

"yerd;

?ergeteu

soldaat, belrok

het

houdea

opzigt

Reeds

bleef.

üog

mijn'

met

niet

zonde

Mar^tjet

en

een/in?alied

en

,

er

rngne

steenen

meid,

oude

onzer

ook

Terzoek

mgo

op

derden

den

pleegvader

naar

weg

zga

huis. De

predikant

hadden

hoisTrouw, eigen

wiens

kind

Goedheer

naam

,

mij spoedig

wäre

had

ik

en

en

de

een'

Wanneer

psalm

leeren

werken

en

gemakkelgk.

De

onmogelijk,

dat ik

zgn, doch

tallen, zeide het

hij: ook

u

bielpik

des

Als zomers

werkzaamheden Tracht

mij

om

haar

Tan

den

toch

zelf

dan

uitge-

algemeen als

ik

waren,

hare

kleine

lekkere

menig

zoo

kunt,

grondig-

en

bg

ook

konde

was

afgeloopen

dan

Termaken,

te

voor

Yoorl

kennis

pleegmoeder

het

in

bijna

hebben,

meS

er

aan

kreeg

zeer

klaar

vrijgoed

gij

het

mg

Terbroddeld

zou

ik

want

yiel

en

diEwgIs

niet

nam

moest

gaarne,

mg

leeruren

tuin,

wijze

nigne

op

dat

mijne

had

en

zie

veryolg

,

in

het

mgne

,

dit

het

dat

ik

bet

daar

kamer,

voor

geheel

zag,

nu,

in

beid ontbi^ken.

het

ik

gebeden

hadden

Jatijnschopstel reeds

ragn

hij dan

wanneer

möge

met

dat

dacht,

en

hield

predikant

,

,

deed

ik

en

goed

een

ontbeten

zgne

harteltjkevreugde

eene

was

op

hun

ik

eikander

met

Tervolgens

zieh

met

menschen

's morgens

en

gezongen

predikant mij

braaf leeren

wij

,

lief alsof

zoo

bij deze

,

Stil leven.

e?en

zgne

en

was

veel

vrijbeid, wenschen

maar

koa. Ik' dacht moeder aao

echter

destgds reeds,

en

dat

nadenken,

het

TaarvoUe

zee

dat

zg

aarde

is

waar

bij en

daar gaan

6od

in

mijn

op

later

mg

den

mijne

nu

is, den

veel

zeer

maar

hemel

6od

tiende

dan

uitgestrekte

,

tot

dat

ik

ankergrond

moeder?

is niels

jaar, geraakte

eene

op

Tasten

is in

mijne overledene

aan

twijfelgebragt heeft,

van

tegenovergesteldekusten daohty

altgd

nog

hemel

blaauwe

en

ge« hare

aan

vond.

Mijn pleegvader den

ik

Ik

zegt,

zij^sin de

lucht

wie

kan

,

en

staan?

Mgn

pleegvader zegt»

dat

de

zaligen

iro

'

daar

lofgezangen zingen

kon

hare

niet

lippen

God

en

mijn' pleegvader eenige

eens

(rachtte

hg

begrijpelijk

ziel woont,

eene

die

Dooit

bare

plaats,

deze

komt

waren,

korrel

gaat

poedel

terwijl

opslandingin

de

ook

is

goed

Neen,

zeide

eene

ziel, die

in

heeft

eene

God?

ik

de

God

is

God

ik

predikant zeide,

De

ligchamelijk oog,

door

een

kunt

gijslechts

maal

zien,

maar

een

wereld

den

met

wanneer

geeslelijkzien

deslijds de

Ofschoon

ik

niet

geheel

nog vast

volkomen

mijn hart,

in

woorden

mij

de

op

baarkloven

zij zijn

en

er

met

water

der

dingen

niet

zonneschijn het

golven

OTer

daarom

groef

in

eh

die

ver

,

hem

een-

ligchamelijk gijde

zult

eerst

hij geest

als

eyen

kunt

van

mijnen

pleegvader

behield

ik

mij

iels

den

in

naar

boven

ver

wölken

de

mijn

Maar

ik

vandaan

liet

aard

mij,

grond;

vele

in

waaraan

dergelijken

en

toch

ze

later

geworden,

touwen

waren

sloot

ik

doch

een'

wilde

onder

komt

was

pakken.

meermalen

echter

tot

mij gezegd; Martijn,

studeeren

moet

,

hulp hiermede

der

met

in

mijne natuurlijkegeaardheiden

mij

zoo

Toor

dezen

boven

den

Gods

met

ik

van

,

gcloofdat gijnog

wordefi;

ten

bg God.

geest, dien

twijfeling yasthield.

zij

stökje

een

der

Tan

varen,

Mijn pleegvader had ik

dan

begreep,

moeijelijke oogenblikken een

ik

mensch

woont.

15,

ik

zulk

zie ik hem

een

alles wat

en

,

ook

een

meer

ook

en

bij

niet

gij zult

en

niet

,

God

is

,

is

welke

in

zien

God

kennen

zien

uw

ook

de

hq

onze

ziet, zoolang gg leeft,

gg

doch

geest

heeft

waarom

,

niet.

ziel

doch

komt

kan

kenpen

,

dan

daarom

kent,

zaad-

als

yroeg,

zijne

kennen,

te

dood

getrouw

b'gchaam

komt

,

den en

blijfl. Ik

zeide

ligchaam

na

goed

predikant, de poedel

Staat

indien

het

aarde

getrouw,

en

ziel, die God

zeide

die-

zij bij God,

de

Toor

menschen

de

bg

en

Xoen

was«

het

in

er

,

,

naar

dood

zwarigheden

dat

slerft

moeder

mgne

zg

dezer

maken

te

mg

maar

bewt^gen,toen

meer

.

ik

prgzen

spoedig

däarna

gij hebt

tijdnog

mijn

hart

gaven

ioe

goed predikant

een

wel

er

te

vreden,

maar

mijne bijzondere neiging bragop

eenen

geheel

anderen

weg.

iri

Eeoi^ejarea des

den knecht

barbier»die

huizes

een

domme

dat

schoet

Toeo wie ik

yoet

koudiruur de

dat was

bg

oude

had

gewezen

blaauwe

met

hem

komeo.

zou

Zigeunerin

kruiden

om

had

wierd, zoodat

erg

,

de

gcslagen; was,

zeer

paard

eeo

met ,

mjj

zoeken

te

,

welker

bloempjes,

uilgedruktesap tegen zoodanig ongeraak heilzas^m

yersch

ik Terzocht

zoeken ; met

scheeobeen

het

er

dikwijisuit geweest

plant

eeoe

de

binnen

te

my

had

was,

kwakzal?er

waardoor

predikantdacht,

de

gekomen

legen het

zeer

zaif gegeven,

eeoe

hier

ik

nadat

den

predikant, mij

hij verzelde

een'

mg

doek

geheelen

uitdrukken

zelf

maakte

en

de

spoedig het

hijkon

Toet

we^r

kwamen

wg

en

ik

liet

God

en

sap,

verlatcn

gaan

huis,

knecht'

den

te

om

uren'

te

het

van van

bed

staan,

kruiden

windsels

oTer,

zegen

te

eenige

na

vol

9

zgoeo

tpe

is*

ze

gaf

werd

er

genezen,

zijn' ärbeid

aan

gaao.

boerenvrouw

jaren een

meid

kleinen

beeldde my

de

had,hulp doctor

zocht

helpen;ik mijne

of

wijd

my

naar

weinig, en

ik

tot

kunnen

genezen

mij komen,

beproeven. De goede

V

vrouw

ik

het

iets te De

aan.

de

van

een'

en

echter

zeggen,

predikant

onwetenden

een'

den

bij

er

knaap,

,

Zigeuners geieerd

ordelijken, geleerden* het

U

het-

geleerdof ongi^leerdte alle

geleerde artsen.hulp

zij is mijn eenig kind,

mijn geld vergeefsbcsteed

ongemak

stond

predikant

door

had.

naar

vroeg

mtjnheer,'bij*God

zijd bij

sedert

vermagerd uit, zijhad

was;

middelen

eene

scheenbeen

moeder

gezocht, want

dochter

jongen doctor

den

zeide:

yrouw

kwam

weinig in, waagde.

zijby

niet liever

veel

inpr ik heb het

dat

en

De

heb

Hare

pastory

eenige weinige

ging*

haar

aan

glimlagchend vragend

vrouw»

zelfde,door

bem

de

titel niet

dien

dezen

die slechts

van

pijn.

daarna

pastory, weike

ziekelijken

,

op

zag

bempte

voor

in

lang

de

in

gezwel

van tegenvToordigheid

oiel in miaar

van

die

doclor

dochter

zeer

rust

niet

en

open

er

zag

nacht

dag noch

hare

met

Terscheidene De anhe

ruchlbaar

werd

Hljnekuur

niemand ,

daarom

kat

,

wil

't in

stond niet

Gods

he'eft haar maar naam

uwen

met

weinigverbaasd

,

172

toen

na

pleegvader

mgn

jonge doctor; en

had

niet

bleef

?eel

bij haar door

yeel

ik

want

was

Toorkomen

gezegde

Toen

ambt. wel

kruiden

mg

zeer

?an

ik

dat

de

Moezel

dergelgke

eene

waartoe

ik haar

ditmaal

dadelgk

haalde

zal

ik

stinkende

zieke

arme

dat

wel, me£

het

dat

sloeg

oud

ecn

het

schreven

en

tot

was.

en

oude,

Tan

Thans

liet

Zigeunergeleerdheid

kruiden bet ook de

Termengd

goed zgn wonde

uitdrukte

pluksel

op

gouw

in

de

en

wonde

dat

Tertrouwen

de

boTen

naar

de

aan

beterde

de werd

,

ik

dat met

ik

het

nimmer

het mede,

gouw

be«

derzelver

dikwerf

wonden

mgn

stinkende

der

andere

nog

toch

tusschen

dat

sap

van

binnen

aehting Toor

wat

Trg

er

nog

stinkende

dat

ik ^eet

te

bragt

en

sappen

van

legde. Waarschijnigk heeß zieke

in

,

aandeel

:

käst

eene

boosaardige

toe,

,

zeide

dat

had,

kreeg hij

beea

het

op

bg aangemerkt,

er

,

Martijn,

op

in

werkelgk

er

afgebeeld

genezing

heilzaam

kruidboek

Toud

en

op

keuken

de

in

predikant

bovenkamer

Ik

predikantdit

gift.Ik

den

Toor-

muur.

Zigeunerin heeft

het

Hg ging

den

gouw is

de

was

zgne

gezien had.

hem

isap

hij op

boekeu

andere

het

ik, mgn

de

houd

ging ook

Ik

achterna :

had|

genezen

aan

toen

zeide

maar

Intusschen

,

hier

Tan

bende

onze

pachlersTrouw

eene

zeide

gonw;

legt, want

scherp is,

geoezeo.

geschoten

bg

meid

,

toen

,

sappen

want,

gij stinkende

dat

niet toeslaan

ik herinnerde

want

helpen zoeken.

ging mij

,

,

de

ver

het uitpersenwilde eh

ik

waar

niet

dat ik

ik »

door

zoeken,

het hoofd

hg

,

bet

aangenaam

Tcrklaarde

Zigeunerin

had

vroaw

als door

,

wonde

jaar,

aaoTaardde

ik

toch

maar

,

ia d«

de

weinig

en

,

Rgn rondzwierf,

kruiden

groeit

kon

konden,

oude

opene

was

door

had

genezen

den

aan

het

het; schudde

zag

de

middel

naamste

ze

en

doch

doctor;

helpen

dat

:

dertiende

mgn

zoowel

gezien

mgne

,

een'

in

opgedrongen

wond

d^

Tan

groot

mg

wist, die

goed

tusschen

mgn

eerst

God

dat

klein als door ,

toen

zeide

eo

wees

mg

,

,

gebeel bloode

op

mgo

werking gehad; langzamerhand

stelde,

middel

zoo

veel

is zeker

en

de zieke

kleiner

genas.

Aangenamer

dan

alle lof

en

eer,

die

mg

dezc

kuur

rer-

174 r

leTeiiBf moet 6od

met Taren

tot

erfenis

Op

geven

Toeren

worden

yerleent

de

van

kwam

het

hem

die

bouwmeester

tiende

bekend

geworden

hem

en

het

vrouw

zgne

Gods

met

christeIgkenwandel Thans

het

nu

zou

jaar af,

die

reeds

woord

hem

kleine

worden;

allerhande »De

huiskapellctje

gaat

nacht

de

geene

Mgu

dat

hier den noch

dit

zeide

de

bestendigen loop

dringt«

Nu

doordrihgly

op

den

gebad. brave

mijn

het

als

neveleo

door

hemel

op.

Christus;

van

den

nacht

van

waar

;

de wateren

i,an

loop der

goede predikant noch

vertoornden

waterglas; het

liebt

dag

legen

en

,

hoch

we6r

er

gelijkten tgde de

goed

toen

i^atuur,

al en

meer?''

zoon

lingen

stegen

,

Trome

zeer

opgebouwd.

gelgk destgds,

boven

als ^en

oogen

mijnen inwendigen

dag

benedenwaarts

wonderen,

tUans

den

volgt op

loopen die

toen

ond^r

en

op

hebben

te

twijfelingenaan

zon

,

bg

nederigen, stillen

een'

huishoudiog altgd yoor

mij hoopte

ingewgd

wäre

ik

evangelie, bad ook bij

en

van

ik

,

in

Hijn

mijne

was

\

pleegvader

eerste

toen

jaar

,

voorbeeld

en

de

mef

de

en

goeden grqad der kinderlijkeeen-

mijn hart gelegd fiad ; door

in

God

aan

mijn veertiende

?oudige gcloofsleervoortgebouwd moeder

"vapenraslingzal

aanraakt

mijn in

den

können

toekomstige wereld.

,

op

mija

leermeester

faebbcn

geloof

vast

eener

toe

dan

ander

Tolle

terens

yan

nu

de

onderwgs

wgze,

geen

de het

hem

immers

hei

:

innerlgk leven

met

en

Staat

hulp

avondmaal. christelijk

misschien

zou

gedachten

Gods

met

indrukwekkender

krachten

tot

,

mijne magt

mensch

de

pleegvaderhad

wgze

eerste

van

grenzen

eeuwigheid

hem

uw

en

aangedaai|,

•tralen

in

,

waar

,

die ,

dit deed

die

aan

jk \Til n

,

ernstig

zeer

alle andere

tbans

Toor

hartelgkere,

eenie

pleegvader mg

ziel

uwe

belgdenis

uwe

daarom

; laat

bereid

pleegvader Terdet,

mgn

,

aanvangen

en

beste

zeide

gg

door

komt

is der

zoo

de

zijn stak

Tan

vast

die

zonnestraal ,

deze

dringt

door

het

dat

zie

volgens

,

stof

buiten

naar

bragten»

digt

en

noch

natuur,

zijne wanden

ingne twgfe-

dien ,

of

noch naar

iq jdc dookere

w^^^^

binnen kamer

.

digte glas

heen

eo

in

irs

dat

er

tafel

en

bot water, ten

de

op

Terschenen, wie

in

het

wonder. alledaagsch'

Nu

de

zelfs

daisiernis is.

Geligk het

eigenlijkde

zon

lijksche bezigheid

de

pleegyader,maar leveos.

Als

bestnurd.

en

boogen

nen

wel

bet

den

oceaan

punten

muur

de

oorspronkeiyk door

gegrepen

geschiedde

schepperweör ons

is, kan het ZOO

dat

begin van

alle

iieeft.En

gij

vimieni mün kanls ^P

laatste

toch

zult

,

het

heen Eo

nieuwe

eens

de

zijn

die in

de

het

zieh

geheel en

ik bare

ook

het

waar

aanvankel^ke zijnegeheele dajt dit

wa^r

gelooven,

vast

het

de

is, dan in

zgae

zijne schepping

Aannemen,

wanneer

al

den dikwijismid-

in

verstand;

hart,

,

heeft

,

kracht.

zgn

heeft

overal,

het

van

in

er,

Zoo

in

zieh

nog

ee^

maar

in

zon

,

vertoonde

dit verzekert

Qiijnhart misschien

van

maar

levens

des

niets eigenlijk

jmaanden,

doorbragt

of

,

»natuur",

zoon,

der

heden.

nog

slechts hot

is, kan

dingen

onderhouden

,

erkennend

een

zonnestraal

zijne w^ze.

vader

schepper

het

reeds

»wonder",

De

de

wondervolle

oog

alle

wouds

,

zulks

als

hem

de

glans

op

^r

geschiedt

en

door

af

Scheppers;

schoone

licht

doet

en

slechts

voortbrenger de»

des

dagelijkschenloop

den

veel

zijne doorzigtigevensters

werkt

en

des

muur

schijnt de

want

—

is nog

niet

beginne

niet

is

lig-

wij eigenlijkaltijdmidden

staan

kracht

de

waar

,

kracht heen

voor

wel

waar

,

van

den

alle

van

zoo

en

scbaduw

digte

daglicht komt,

door deze

het

in

dieren

yader

gedurig

nog

en

lichts

des

zijn yan

worden

gescbapen,en

als

—

dage-

onzer

eren

liqht

het

eigenl^ke

hetzelve

Door

oorzaak

en

licht

dat

straal

de

,

planten

zonder

hoogere,

dat

meer

der

nog:

zon

daglicht gelgk

werkzaamheid,

natuur

onze

wäre

der .

gemeene

een

hooger

ander

een

klaarheid

de

۟

onderhouder

en

zülk

mogelijkheid van nog

bui*

naar

licht nimmer

bet

ons

echter

er

glans

chamelijkewerkzaamheid wat

de

is

licht,waarbij

der

Ware

papier.

gqloofde aan

doorfaeen,

hier

is, ja zelfs

vocurtdurend

grood

zelf

grqndig

dat

^n

bet

ondervonden in

u

onder«-

mij mijn geloof. in

het

huis

gevolgen

gewigtigsteen

en

des

predi-

werkingen

rijkste van .

mgn

176

leveo

geweest

zijn,

in

de

naderband

tijden

der

in

nelius deze

zoa

benevens

het

de

de

ieder

van

Temomen,

o?ereengekomen en

universiteiten

hg

dan

hen

gift

eene

bad

dan

die

gewoonlgk Na

deeld

eerst

senden; school

te

Leiden

yervuld

des

bg

mg

zou

of

het

Tlakke

leger der daarna

in

Teld

Soldaten

hun

de

banden

op

schoten

moeikind

hooger

daarom

was

,

andere, dan

eene

bunne

en

iets

en

ons

de

op

bezoeken. waar

Tader

der

prcdikants,

eigen

opToeders zgn.

mijn pleegvader het

Utrecht

mijn*

partgdige

zeer

mg

of

als

Tervolgenseene

reed,

OTer

belofie, die

; eene

ik

Toor

hollandsche Toen

jaren

negen

geraakt

ie

hoog^"

bg Nijm«g^°

ik

gezocht bad,

Zigeuners

best geoor-

latijnscheschool

y

OTer

bem

scbriftelijke beraadslagingmet

Ngmegen ik

wegens

bestuderen,

zelf

meer

tusscben

en

bad

dood

beeft.

geroerd,

minderjarigen

naar

daar

Tan

raad

zoude

badden

liefde

Ruiter

Tan

mg

,

zoo

oTerlegging

zgne beer

der

den

ligcbainelgkeTerzorging

wederzgdsche

en

armen

den

te

eene

pleegouders werd

Zij

bloot

met

medicijnen zoude

mate

waren

zoo-

Reeds

de

voor

mijn pleegvader

zorgen.

mgne

,

de

Tot

bij nadrukkelijknaar

teVeus, dat

mij

volste

de

zg

bad.

pleegvader, den

mgn^

met

de

«cbreef

scheidde.

gegeven

den

die

grondig

Tan

ook

en

9

afscheid

zijne levendige vreugde

bij was

voor

alsof

bield, briefwisseling

brie?en

,

en

Ko«r«

niet in staat.

man

met

als

en

,

afscheid

Het

ook

in

ook

beer

aanzieiilgkebijdrage tot bestie-

betoond

ik

welken

Tolgens

Tan

goede

gelijk mede

mededeelde;

teederbeid

jelgk

den

bij mij bij mgn

mijne vorderingen,.misscbien

en

mg

van

ziel

mijne

zijne innige deelneming bij

en

moeder,

die

bij

zgne

goede berigten

de

welke

brjna toeschgnen,

u

foorldurend

ting ziJDer buishouding

mgner

in

gebeel veigelen

jaarlijksdeze

bij dezen In

moet

dat

ik,

Goedbeer

predikant

mg

mij geworden

van

geyaren,

belofle,

cebter

was

Termeldde

zond.

dezehe

fesproken

gedaan bad,

danig vergeten troeger

wedr

Rniter;

zijn buis

dat

groote

oiet

lang

van

mg,

uit

zonder

er

geraakte!

heb

Ik

; wat

en

was»

des

in het

daags werden

'

177

oude

mij

Toor

die

pijnboomen

rustpunt,

een

mijnTerloopen leven den

hechtteden

hard,dat ik heb

het

laatstedagen; ooit bezwaarlijk

gekomen zijn; k

waren,

Ik

hoop

kleine dochter

kierdeor met m

kennis

het zijn die de

de

beer

den

geraakt

bewijzen

ik

destijds,

zoo

spoedig

de

ondiepten

ik

gedachten,in

zoo« ,

de

Zigeuners had

Ruiter.gevonden ,

bestuur

en

de

yinger Gods;

voorzienigheid,

eener

beste

ten

schikt?''

geestelijkgeschenk

daarna

de

mijnen weldoener^

alles

niet

het

wedr,

hoe

van

het

kwam

andere

geheel

op

eltendigste,

der

zandbanken

en

ik

zou

staderen

kfachtig in mij ;

nog

dan

bij elkteder«

kuanen

regelt en

want

de

in

hij Terwanten

en

ik niet onder

menschen

mijnen pleogvader lag toch, dat

het

en

Goedheer

nimmer

hebben

dat

yan

lotgevallender

Zoo dacht

moeder

voren

van

Is

was.

ik,

dacht

predikant

grootmoedigen vader

baren

geene

te

doen, iddien

yan

zomerdra-

ongetwijfeld

was

geschied,

niet

mijne

medicijnen

te

Het

»

lieven

zij nogtans

in

alsik thans

echter

ofschoon

waht

vliegende

omlrent

gehad, inzonderheid

bij mijnen

warnen

niet

zou

dit

gedachten

Zigenners raakte ,"

de

genoeg

wäre

de

als

Toortsponnen«

kwaad

er

zieh

lotgeValien

onder

Toorkwamtfoi

bekend

zoo

waaraaa

en

en

ik daar

mij

9

twijfelingen geraakte? oppervlakkigste Door het

geleerden predikant Goedheer ^oorbereid

ik

was

dat

aanvang

in

gierigheid mij

want

ja zonder

klassen

er

mij als te

aan

Tooruitkomt,wgl ^P

heeft, dan

^at

mgne. brave

leermeesters

nog

tgds genoeg

over

de

paarden

,

om

de

dat

eer«*

bezat op

ik

weiuig, eenen

den

mgner

weg het

te

ten trach-

schielijkeren grooteren

cenen

anderen.

der van

aan

dadelijkbg

bestendigzijnenreisgezellen

denken,

paard

zgn

totdeschool

opgenomen*

ruiter, die zonder

een'

waarlijk

,

deze

van

werd zonder

zelf

van

gelukkigen yoortgang

itndien; het ging i

mij

yerschafte

aanzette,

^Melijkenen

hoogste

der

eene

*gQ ?lug talent

ik

,

,

den

goed

zoo

binnentrad

thans

ik

yvelke

den

grondig onderrigt van

ylijtigen

mgne

Ik

alles«

deed

ra^ verlangden,

had

en

lieyelingsneiginghet ,

12

178

zoeken

kruidea

van

ofschoon

Toldoen,

te

ik

arLsengkunde onthield vermaand

natuurkunde

der

die

bewaard

school

Telen

Tan

dezen

naar

een'

zedig jongeling,

zeer

malen

Terscheidenc

ik

in de

hun

der

onschuldige kindsobheid.

ligchaam

komen,

te

geoordeeld

Terliet

en

Tan lijkstegetuigschriften

en

het

gingy

Met

het

was

de

met

als

snel

lust

steeds

om

drie

of

Tier

lijk Termaak in

uren

den

aan

de

mijne

krachten

met

bewaard

school.

De

en

ik

mg

ik

meer

te

arbeid want

zelf ik

;

band

snellere

Tlugt. lieden

ik; ik werd zomer

winter

niet

00k

eens

op

in. den

leeren

en

nu

dan

den

toen

aan

weinige jonge

Tast

middernacht

liet

de

mij

hei. inner/*

niet

mijne TedTuldige

legde mij

dan gifesterkt,

ik

wa»

langes slapen,

had

Terdubbel^en ijver op en

begaf

hierop

band

Teel

nog/

zelfs in

en

Trije lucht,

schappelijkewijze

zieh

leeren;

en

na

loffe-

slechts de Toeten

overgegeTen,

nieuws

wat

die

en

hebben

werken

tegelijkop,

zon

die Troeger

eene

academiestudien

de

de

tot

liefde

de

de

uitwendige beroep

loopen

te

aca-

kwam; licTelingsstudien

Togel,

een

en

Terzadigd Tan

weging

het

met

Toen

weg.

de

met

Toorgeslagen

op

mgner

Tleugels bedient

aan

Zucht, dan

mij

om

grooter

zieh

kring

inwendige

gebruikte van

den

in

meer

nu

niet

Leiden

groote vreugde derwaarts

einde

als

hiiis ,

aan

leermeesters

mgne

had

Ruiter

Tan

dat

tot

te

om

,

geToelde

dan

hen

geheel bg

zoo

bekwaam

thans

,

dorpje bezocht,

jaren werd

geschiedde

school Tacantien

en

demie

met

de

aU

mg

prezen

ik, hetgeen jaarlgks

wanneer

ziel

Ik

heer

en

met

mg

zinne-

leermeesters

Mgne

oordeelende,

gedurende

pleegouders in

lieTe

mgne

jengd

der

zoogenaamde Trolgke gezelschap-

wandel

uiterlgken

had. nren

yrge

groote

zeer

mgner

medeseholieren.

mgner

voor ,

Tele geTaren

Toor

neiging

Igkheid tot drinkgelagen eu pen

laten

de

als in

zoovrel

mg

de

Toor

ernstig

mg

in le

diogeo

de

in

medicijnen gestudeerd

in de

weg

hebben

namelgk

9

zulke

mel

der

werkzaamheden

Deze

inijnpleegvaderhad

waot

längs den regten

ik

dal

naluurvoorwerpen

kwakzaherg

alle

Tan

mg

,

weör

niet

mij

»

der

onderzoek

het

en

op

de zou

eenoi

be^

waten-

bolaniettoe, ik

mij

mis«-

179

schiea

mijne

door doch

bau,

der dau Zelb

deze

op

de

mijner

alehimie,

leeraren

oDzer

in

zwang

brandde

ik

der

natuur

ik

kreeg

bare

en

in

allen

bewerkingen, reiding Reeds zocbt

in

Raiter.

mij

uit

had

ook yernomen

mondclgke,

zgae

yeel

Amsterdam

liel

bosch boifl

dat

het

,

yan

was,

wiens

read

giQg in het losen

dat ik in

soort

huis

dan

OTer

dezen

"^1

terwgl

schrik ,

Jan,

Ik

aankwam.

was

zeide

men

;

weör

geheel

hetzel?e

Tan

ik

tegen

om

eene

een'

hoek

teedere ,

ik

draai,

tot

zeer

schoon

de

of ,

dat ,

bemierkte wiens

hij in

Ik

op

te

ik,

labyrin-

,

afvo'erden,

begon

langgerekten weg,

had

uitstak.

toen

regt

eens

het

aan

rroeg

^e bloeijendestok-

geraakt was

uu

mg

Loenen«

te

mg

boomgewas

groen

uit-

porselein glinste-

wit

Tan

Leiden

tijdgaTen;

slot vorstelijk

een

doolhof

Tan

merkte be-

deze

ik

toen

,

chineesch

slingerende paden

^an,

ik

berigt.

aan

den

daartoe

begin geheel ruslig tusschen

eene

aan-

zooals

dat tnsschen

kunstig geschoren heggen door,

en

Uüsch

St.

Tan

het

boTen

torentje

mij

Tan

Toorkomen te

bet tuinhuis

Studien

landgoed

Ruiter

hem

bekwaamheid

Toldeed

Ik

bezoeken.

te

het

beTan

ongetwijfeld

zijn landgoed,

Tooravond

beette

ZOO

,

Leiden

leermeesters

mijne

bg

mijne Tlijten

op

mijne

den

in

was

beer

zoodra

was«

Triendeigke uitdrnkkingen

ongemeen

lag,

nut

,

hem

mij,

be-

Kornelius

beer

hadden

de

groot

briefwisseling met

deze

goeds qmtrent

Hg noodigde noodiging

de

meermalen

en

,

chemische en

Terblijfte

tngn

Tan

zelf

hy

,

,

en

thans

had

Ik

geknoopt

jaar

eerste

krachten Hierdoor

yinden Tan

nacht;

en

sporen.

het

in

bijna

eene

vaardigheidin

groote

mijn weldoener,

eens

mg

Daar

het

te

na

krachtig geneesmiddel

menig

van

met

geheime

de

om

naderhand

mij

somtijds dag

werkte

en

werkingen

mij

ik

legde

yerscheiden

onder

deslijds zelfs

gevalleeene

die

opgeroim-

en

,

begeerte,

Tan

heb«

Ylijtige medestudenten.

minder

was,

toe

bloeijender

ik

y

die

bartslogtelijkeneiging want

bleef

wijze

meesteq

.de

op

benadeeld leergierigheid

orerdreTene

het

torentje

Ongeduldig

loopen;

daar

ren

mijn' niet geringen gekleede

dame

aaö ,

12*

180

die denzelfden

weg het

zooais

gemoet

kwam.

voorkwam

uit

te

mg

schrik

en

laiden

gil hoorea,

mgne

onwelvoegclgkheid werd

Ik

rood

zonder

is

die,

toen

ik

dacht

als

Marg

ik

eene

dame had

en

het, dacht

ik

dat

ik. thans

de

wanneer

juffer

misschien

Doch

zijn?" Toormaals

dame

die ge« kleine

2^90

konde

Toorstellen

en

,

zelf ook

in

negentien jaren

,

dus

tafelkleed

,

de

mij

begingt

ik Terder

geweest

jonge

Marijtje

en

zes,

Zou

groote

Amsterdam

denken,

mg

wijl

streck

behangsei en

Tan

beer

den

Tan

,

te

het

aan

zelTe

Taren, zoo

daarbij Tergat Tan

men^

Terlelt.

kleine liet

niet

de

dommere

eene

nog

jongen

banden

zal

wat

mijne lompheid

dachte

had

huis

het

in

is

als kleine

^warte

mgne

de

om

))ezigwas»

yerwgderd

zien ,

ik; dat

ik

welke

afwischte;

ook

ik nog

stotteren,

te

aan

fraaije intrede

eene

TanRuiter» dan

te

Tinden,

verfolgd.

weg

Dat

»

uit

half

feronUchuldigen-?

te

terwgl

ooren;

verder

mg

»

hären

de

oyer

woordea

ik

zou

eeo'

misnoegen,

lompheid

en

Terge?ing

om

reeds

zieh

ik, boe

en

tot

rerzoek

mgn

mg

liet Tan

meisje

Het

jaren oud

zeventien

bijna

plaats

was.

Het als

loopen

was

bekcTen

een

door

ho\]d, heel

dikwijls

zoo

en

,

6m

dachtzamer

ik

gedaan,

nu

toch

Eindelfjk had bereikt; de de

Toor

"

beer

deur

oranjeboomen heer

slond

we^r

band,

de

bediende

zeide waart

en

stelde

zou

mg

u

gij een

schoonen ,

,

mg

,

TerTolgens

tot

mij

»

loopen.

toreotje

kuipen slaande De

thee.

goede

Triendelgk groetend, zijneTrouw

aan

moest

TOor;

tafel gaan

aan

gekend bebbeOy ruim

Toor

Trolijke knaap

,

nu

twaalf

zijtgijtot

bloeijenden jongeling opgegroeid

zijne Toorspoedige ontwikkeling

te

be-

zafenbuiten

Trouw

meer

,

nog

,

stoel, ik niet

ik

aan

bonte

in

paden

chineesch

dronken

en

reikte

waarlgk

hupsche

zgne

bloegende

een'

mg

hoffelgke dame

^

door

op,

het

met en

tafel

«eene

bragt

»Ik de

aan

tuinhuis

de

onder

iemand

tegen

Ruiter

Tan

dadelgk

de

ziUen.

het

ik

sloop

,

,

zegt,

men

kronkelende

draaide

päd

als

zoo

de

langzaam

het

niet

sloop,

die

ook

jaren eenen ons

,

reeds

-menig genoegen

182

dacht moeder of

dankbaatheid

met en

ik

de

aan

ik bedremmeld ueer

bij xngn*

gq

Tader

hebt

mg

de

Wg

had

niet

vroeger

ondste

zoons

aTondmaaltgd kreeg hetgeen die

ik

Ook

het

op

anderen toch

delde.

altijdmet stemde

Ik

soort

eene

deze

met

haar

bare

yoor

Bg

den

spreken, en

te

Ruiter,

Tan

zelfs

mishagen.

te

de

het be-

kleinste

deed

ender

haar

,

; dat

kinde-

cos

menschelijkfaeid beben-

herinnering in deze

oude

bewezene

ik

dat

zeide

en

,

nog

,

ons

aan

aantrof.

bragt Marg

denken

Tan

had

ik

dien

der

niet

was,

Tergat

groolste

een*

beer

dat

Zigeunerwgf

dikwgis gewenscht

reeds om

oude

niet

liefde tot

ik

om

kindsöhheid

gemoed,

dankbaar

het

aan

moed

ouden

onze

Tan

worden.

\Feg,

waar

,

wetenschap

Triendelgkheid

Tan

Tvgzen

den

der

ayontuur

haar

gesprek;

ren

scheen

sprak,

huis

eenigen

zien,

conchyliön.

Ruiter

Tan

ook

ik

groot yriend

een

beer

den

yan

kunt

dan ,

uwe

korteren

naar

wan-

ou

altijd mijne en

eenen

opgemerkt«^

mel

nog

steeoen

hierop längs

gingen

:

zg

,

toen

en

geyonden

in Holland

heb

ik

bloemen,

schoone

pleizieraan

bad?

kostbaarheden

kiodschheid

gij in mijoe

m^ner

vroeg mg

en «

zeide

broeders

bg mijne

en

hnis

dergelijkedingen zgt

van

aangestoken;

nataur

tfouw

,

naauwelijkseiders

gelgk zijrast Ook

goede

het

in

beantwoordde

ja

yriend

een

dezer

rerblgf

schelpenTerzamelingnog

dit met

nog

gg

licfde

schoone

mgne

haar

aan

te

eens

diensten

zien, dank

mgnen

betoonen.

te

0,

de

zeide

het en

het

in

onze

menigmaal

zoo

schuld

oude

eene

nog

mij altijdyoor,

genoegen

ons

zg

Ruiter,

yan

zonderling, hoe

is

komt

bgzonder wgl

beer

gij bg yoorbeeld,

cult

dat kan zoo

iets

alsof

gemakkelijk

schieden; ge-

dikwijlszamenloopt,

de

yoorzienigheid

een

menschelijke dankbaarheid

heeft,

gelegenheid geeft

jaren

yele

na

,

erkenteigkheidafte

yan

mgnheer

Rei

denken

zer;

Zoo

doen. dat

die

,

soort

zen

die ,

ik

u

,

yan

zgn,

welke

diensten

kleine

en

yergelding yoor gij en

uwe

is

ook

het

tot

de

oyerledene dat

zeker ,

faiertoe

bewg^en moeder ik

u

bewies,

goedheid

yan

onze

reeds

slechts

deze

dochter daden

eene

zullen beweuwer

183 kindschheid ik

maar

u

mijiihven

moel

deed

in

nog

afbetalingeener

kind

af

ik

schuld

?iel

mjjne lerugkeering ia»

heb

en

die

^as,

leveu

rag

mij

datgene,

denk

uw'

jegens

moeder

de

naam

in het

Men

dat

zulk (iestijds

eene

het

ook

aan

ik

lag

den

pest

doods

dczelfde Brest

te

het ie

was

menschen

des

oever

sedert

berigten

vader

de

menigte

groote

nadere

uw

ons

,

geleden

,

om

eerst

oog

overtuigd, dat

zeidc

de

Reeds

is.

kwam,

ik

won

bijna veertig jaren

nu

voor

slechls

vader

uwer

vast

doon

te

ik

wat

,

Amsterdam

naar

nu

redde.

dat

huis

mg

,

vergelden kan,

genoeg

veryolg

hei

in

halen

te

het

aude

destgds,loen

niet

bekennen,

levens

u

en

,

lang

,

wegrukte niemand

;

trok

,

zieh als

mijaer

dan

aan

uit

|iefde

eo

God

Ik

was

mlj

tot

zegende destgds

ben

ik

had

door

trouwen tränen om

te

doen,

de

^les

zoo

'

doen

wat

^ader

of

uwen

ging

kort

beistand

kwam,

l^oa, maar

werd

dat ik

leid,want

ik

gezond. door

zoo

konde.

Toen

zeide

hg

het

zeide

deed

dan

ik

rgkelgk

kan ,

door

hem

naar

Java;

ik,

wel

raijn' ge-

wegens woorden

kreeg berigt,

dat

;

u

mij

om

liefde

uwe

echter

God

zal

toen

ik

later

Reize

in

dat

Uw

goeden

onderzoek ik

naar

onder2;oek

naamsgelijkheid r

redder

en

ik

middelen

vergelden.

waar,

niet

en

te

eene

met

landsman

liefde

God

dien

de

dit

liefde

man,

-

gcspaard

genezing

uit

ik

zegenen

is

—

,

,

uwe

den ,

ik

uwe

indien

om

kinderen

daarop

ik

lieve

möge

,

,

daarvoor

dat

mgn

met

rag

dat

deed,

ik

:

hau«*

geraakt,

vermögen

,

was

deed

den

in

handelsbediende

als

,

naamsverwisseling der

,

naderhand

eerst

versmolten

*

beleed

nadrukkelgk opdroeg

we6r

,

,

geeft, u

zieh

besmetting bloot,

bijzondergeluk

een

beloonen

ik

bloot

niet

hij stelde

werd

ik

want

—

door

goed u

en

destgds

,

ziekte

wat

Nu

zieh

was

,

der

gevaren

arm

Deze

oppasser

bemoegingen;

verdienen

maar

vergelden

al de

aan

,

oogen

te

Crods wil.

mijn

weinige

niet

arts

geld

nacht

raijn tegenwoordig

rngne

in

en

en

het

,

ophield.

nog

tot

daarbgwas

hären

zgne

schoonTader voSjü* del

dio

dag

maar

die

yader

uw

,

scheepsarts in

miJQ arlSy

alleen

,

en

Reuzermis*

mgns

Icvens

naar

184 I

Jamaika

gegaan

door

ik

het

voot

9

kind

door

en

regle spoor

niet

m^nen

Toen

gered had;

drong

was

het

mgn

Ie?ei( nog

Nog

had

vecl

en

sprak

Marij

dezen

Op

ik

met

gekleed

,

mijn

chemisch

mgn

scheen

de

wel

komend

en

leiten

te

aan

vriendelgk

huizes De zeer

alsof

yan

ik

een

die

ik

hnis

fatsoenlgk geld,

ik het

of

Ruitery

mij

op

des

was.

terugreis naar langzaam dorp

naaste

in

weör

haar

oogen

half

werk.

omgekeerd

Ruiter«

van

Leiden,

daar

uitwendig

Het

was

Ik

zgn mg,

zou

behouden

voet

liever het

naar

alsof

achtergebleven zien

te

was,

had.

giog

deed,

dadelgk in

het

den. van l^^jj^dhuis

mijn inwendig en

ik Want

i

i

;

i

i

]

i

vöor«

zoo

bekende

oude

aan

|

kleederen.

gold, Marij

behandelde

^

,

heer

meeste

maar

,

ik

waar,

het

van

boeken

aan

dan

den het

mg

is

zindelijken

liever

van

"

te, merk-

ik

toeluisterde;

beeren

besteedde

sprak

;

heerlgkhedeo der

,

bij

wat

kleeding niet

mgne

een

verschafte

beer

den

van

wgl

ik,

jooge wel

was

familie

,

mgner

ik

de

"

geworden

anderen

bemerkte

gerierd,

Jansfeest

Ruiter,

en

laboratorium

inzonderheid

heer

St.

,

Intusschen en

dieren

mij

in

als anders

daarbijechter tamelijkburgerlijk, wgl weldoener

.

i

opmerkzaam

en

want

,

j

töch

en

,

landgoed

?an

feestdag

afstak

eenigermate

werd

iets io mgn

er

maakte

spraakzaam

kleeding bg

mgne

het

op

zeer

en

Tader

aanzag,

of

was

schoon

zoo

hier

gaarne

Marg

geyal was.

een

was

bloemen

van

wereld,

dat

ik

haar

zwaar

zeer

met.Mevrouw

gaarne

dat

dat

het

Ik

zoon

hareA

onbesehrgfelgk wel,

zoo

vplgenden dag

Ruiter.

an

hetzehe

mg

nimmer

nimmer

i

,

ik

het

want

ook

zag

die

mans

6f

mg

moede,

te

daarbg

mg

als den ?

dikwijlszg

zoo

wat

,

des

zoon

,

zonderbaar

zeer

hart

en

dit verhaalde,

als den

aan

i

is waar,

eenigen

zgnen

op

betoonen. Ruiler

yan

wel

maar

i

mgn

we^r

eenmaal

op

werd

van

gelegenheid^ wel

Tond

zeigen, te

de heer

dankbaar

mij

deszehen,

geieid, ik

wcldoener

daar

sie

En

was.

8martelijkwegraken

zoo

mg

dankbaarheid

myne

geslorven

het wederyinden

het

ik

daar

en

nog

»en

sJecnts

alles ,

^^^

185

boitea

mg dagen

eerste

8oers

zien;

en steodig

Toor

grootste klaarheid

het

vrome

de

Mgn

want

voerde

weg

trek,in welken ik

want

bloemen

zame

dan eiders

o"choon

weiden ik

ledigterugkwam. weg derwaarts

te

i"gn^denkbeeld weldoener

gewenschte; de

zoodag)een

beer

des ttiins

1e

den

Wat

00k

den

geheel

nimmer

ik, volgens mgnen

lang geboopte

niet

gekomen.

mij

ßg

»

tot

hebben

ij hebben

dan

zelf

^cds

bijhet

spreken;

ik niet

^gen, dat

ik

van

niet

hooren

mögen ik

chineesch

de beer

niet

had

; ik

meer

Ruiter

vaker

goed

naauwelijks bemerkt,

tuinhuis

aangekomen deed

gekomen

vele

noodigen."

haar

en

bg

zij ook'

dat ,

weet

was

deur

ouders

mijne

,

antwoordde

de

zij ligt blozend;

mijner kinderjaren, zoude

toen

als

de

aan

verzecht

ik moeder

ont«

meisje

zijtin lang

zeide

mijnheer Reizer,

lie?e

en

een

de

was

geweidig,

zoo

vrgwillige;bei

heb

lang

en

paard

een

Ditmaal

wonen.

tuiniersdochter

nu

mij

,

Ook

altgd

volgenden dag (hetwas

Marg

eene

gemoet

vriend ik

bij te

kleine

genoodigd

Mar

ik

moest

zond

den

mijn' geboortedag

flJorgen op

^1

groeiden^

uitnoodiging van

Ruiter-

en

was

der

geweest,

inenden

loch

de

00k

van

mg

het

maal,

de hand

ons

zeld^

meer

bgna

het

,

familicfeesi

moetingtusscben

^a

dan

zij

uitnoodiging,om

eene

eersle

lag,

Ruiter

dikwgls

bgzondere

om*

hebben.

Eindelijkkwam' tefens

den

daar

hiertoe

want

gaan,

eene

,

ik

waagde

,

vergeyen.

naar

hoe ,

insloeg

goedekind

wandelingen

Desnieltemin

Loenenbosch

naar

deze

van

,

het

be-

het

was,

bosschen

de

in

en

aan

gaarne

van

dat

gemaakt,

be«

Marg*,

immers

heer

den

van

wgs

de

zoo

mg

een

stond

van

menigmaal

af

nu

landhuis

op

beeld

dacht

het

als door

echter

lomp tegen

had

zg van

zelven

mg

ik'zoo

—

mij

het

had

dat

de

in

ik

kon

dagen bejegend

laatste

eens,

aangeloopenwas,

Ik

oogen.

dat 9

slechts

en

blikken

in

niet

mg

bejegende

mg

mijne inwendige

de

mg

en

gebeel niet juist,

't

goede,

alles,wat rouwde

in

in

hare

met

had

plaats

zöu

ber lie-

zieut

oog

dat

wij

waren.

mij vriendelijkeverwywas,

om

hera

en

de

ztjnen

186

bezoekeB,

te

»Wij

weinige

mamr

uren

becoeken

sult

dea

behagen

in

dat ook

keonen

,

hierin

Doch

Het

was

nog

in

vroeg

den

kon

zien

spreken, Terheugen.

te

en

ket

dankbaar

0p

uit

haar

het

uit

hoe

bloembed

het

verre'

niet

na

aanrijden

goederen;

de

sei schitterend

alsof

zij

wel

als den

zoo

de

uit

stad

het

in

had

wenschen

broeders

hooren

te

aan

middagmaaltijd

ik

zat

echter hare

van

konden

of

goede

tegen den

dat ,

naauwelgks tot

den

baren

dans

die

ik

dansle,

en,

aan

toen

koetsen

goudborduurgeluk-

dan

eer

naar

nogtans niet het

gold kon

zg

zg

gedacht had gebruik

van

»

het

op

;

wel

is

,

jooge

Toornaine

6chikle

een .

niet wetea

,

der

bare

van

dikwijls

broeder

den

bij

een'

gasten

werd

land-

naburige

verte

de

welken

verzoeken

voldoen

wg

deze

geopend

al de

deze

in

lieven

,

,

haar

aan

lief,

warnen

bij

,

ook van

,

avond

k

doen

af

bad.

zeer

beantwoorden;

te

ik

ook

dat

ook

de

te

haar

van

mij

oogen of

ze

ver

bezocht

hg mij

,

ook

geirouw

,

en

,

dat

,

gehouden

stijvc,van

niets

—

,

Er

,

heeren

had

wilde

is waar,

van

schul-

vriendelijk

mij

zeggen.

en

moe-

verlangend

hoe

zag

eersten.

,

feestgewaad

zij

;

eerst

de

al

hoe

in aandenken

het,

was

Marij,

arme

had

getrouw

volgenden dag

waar,

bei

mijner

huis

verzorgd,

was,

Martijn

koetsen

bal

komeo,

alsof

bewaard

—

regt

een

laten

zorgvuldig ik

allen

van

ie

verzameling

kleine stad

aan.

Marij

om

eens

heden

mij

Marij

haar

mij

de

ik

toen

i

geluk,

hare

was

uitgezien

en

aan»

op

blik

ont-

aangenaam

mijne Terzameling geschonken

bezoek

aijden armen

maar

dat

schoonsten

ik

haar

Den

niet

,

gaarne

Oaar

Het

vertelde

haar

de

zij had

;

zien.

was,

; ik

ik

die waren

en

ik yin-

en

het

te

oos

om

mij

had

Zij

edelgesteentenuit

wij gingen

gcbeurd gisterefn

het

in

nog

bereiden

conehylien en

Tertrok

heden

mij

feestgenot willen

pen,

,

,

^il

achtermiddag

k«f«in; ik

der

ik

faij

is."

^««est-

welke

zeide

vrouw

bescheidenheid

uwe

,

van

mijne

zijn

onderhoud.

uw

lost hebt

en

woou ,

verwijderd ,"

Trijen dag welkom

hier

ik

lang

zoo ,

elkander

eea'

gij ons

,

immers

yan

dikTvijk'gij

)»B00

zijn

het eens

den

zoo

,

met

daas

18T elkander

de

eens

band

reikten

het

kwam

mij

,

zg de

Gij zoete thans ZOO

kiDderachtigheden der jeugd de

over

a?

aan

gaarne

echte

reeds

ik

uu

door

gelgkt

welke

yergezigtgeniet,

naar

oorspronkelijkliebt

der

een

door bet

bet

in

buis

dier yensters bet

yan

verganke-

wereld

de

in

buiten

liefde, de

de

een

op

,

nog

,

wijl

ook

barten

ik

bea

Ie?eo

mgn

ran

denk

waarom f

daarom,

niet

des

men

j

IgkCy

helft

Is bet

kinderlgke liefde

f

,

drukte.

weioig

een

mgne

alsof

voor

die ,

bestraald

zalige eenwigbeid

wordt ? Onder Mar

de

tijn

ofscboon bad

zieh inzonderbeid

heer

jonge lieden de

Tan

Amsterdam

hart

beer

kerk

den

dat

bij

onder

om

,

naam

den

Tan

der

een

rijkste

ik

toen

dat tot

^roken

in

welwiliende

kerk

»om

hooren,"

minder

dan

en

banne

middags

kinderen TgTer

Tan

te

den

en

elken den

er

tuin

wat

er

,

niet*

nog

dan

boorde

ouden,

stond

zeide ,

en

,

Toor»

toen

ik ,

ondefs

ik met »

met

gi»-

"wanneer

beide

de

met

Eons,

was.

zag)

de

zondag

(ofscboon ik, opregt

acbtermid"gs

zamen

zien

te

uitnoodigingTan

,

des

zelf

gg

uwen

Terstandboudingmet

Tolgende» bgna

te

baar

om

aan

Tan

Terbeugen

te

Tan

,

ik

den

de

alleen

,

bezocbt,

nimmer

dochter

begreept

soort

de

de

tot

oog

en

eene

hierop

Loenenbosch

te

goed

wist

Ruiter

Tan

doel

jaloerscbbeid

immers

er

slaan, dan

baar

treffeigkenpredikant

bg

mij

gedachteaan

badt

gij

,

bet

kwam

,

ander

Tan

,

den

Trien«

Termoedelijke bruidegom

geene

op

te

op

omging

zelTen

u

een

Idik

den

Nogtans mg

de

en

kwam

er

ract

oog

u

in

aw

den

oude

genoot

eer

,

weldoener

rgken

in

zeide

Tertrouwelijk bij

er

Martijn!

gedacht

u

de

ook

staan,

in ne^rslagtigbeid

en

van

buis

bet

was?

vroeg

jufferwas.

Arme of

beden

dat

uit

bet

uit

Ik

,

mögen

Toegde

en

beer

,

bemoegen.

te

,

toekijkers te

heer

deze

wie

Ruiter,

Tan

ij sobeen

r

koopmansbediehde

delijkemannetje de

Ma

die

ik een'

zag

,

met

onden

een'

aan

bleef

arme

al bet möge*

kleqdg

zgne

aebteren

ten

Ter

,

met

de

welke

bg

,

beden

bg

9

Igkegedaan

beeren

jonge

Toorname

M u

ar^j mögt

188

wel

ik

»ik

mg, Het

geheele leven

nqn

wgze,

bart ;

bliksem

gelijk eeo

Zij

zieh

was

dif

Tan

des

Ulikken

oogenblik bare

roet

spraken

meer

gelijkde

lusscben

stroom

dezehe

wij elkander

af

in het

licht al

mijne Marij

en

,

mi)D

ik

'en

het

het

werd

hare ,

dien

geweidig

inen

,

wel

is

da

fijoer, maar dat

beiden,

wereld

zieh

die

straal»

waar

echter

nu

beminden;

de

rsprong

ook,

voorkwam

mij

fontein

maakt, wisten

tijd lang eenigzius

een'

naar

,

eener

locht

tegelijkhooger. Wij zeer

doch »

nieuw

een

woorden,

Tin^eren tegenhoudt,

de

roet

te

;

woorden

insgelijks«

achlerfaoudeuder doch

^aart/'

mg

drong mij diep

sprak,

willen; ik begreep mij zelten

en

begreep

altgd bg

gg

verlichtte

antwoordde

zg

onbeduideode,

zij deselre

waarop

wenseben

dat

wel,

slechts

scbgnbaar

waren

de

ook

wenschte

ign,** en

samen

het

mögt

hoe

en

of

waten

niet. boud

Ik

het

dezelre

zij ik

moeder

bad

dat

weet

reeds

het

einde

het

droefd. voor

»

was

;

Yerbeeld

schrikte

of

;

ik

;

dit

zijn,

betgeen deze

In

Eens^

op

dat

beiden

met

Harij

het

want

zal

ik

wil

in

zal

meer

nooit

Tan

het

beteekende

de

oogen

ja

,

moet

hier

van

een'

ik

troostend

Ik kleur

tot

gij ook

denk

vergeten;

?er-

tijdlaog

huis?esten."

zeide

be-

moeder

bare

mij: aan

geschieden.''

allezins

groote

een

naa^mate

ik

er

,

dat

ik

troost

ze

die

juist wedr

blikken

kwamen,

lieten

over

mij; na-

hoorde, bad mij zoo

Want zieh

zeer

kwami

binnen

aanzag.

voor

meer

Toorafgaand berigt nog

moeder,

de

te

ongetwijfeldvan

moet

toen

zomer,

als

zal

kind

lieve u

lag

ik

en

Ter

,

dat

willen

oogenblik echter,

reel

ik

bloedverwante

steeds

donderslag

dwelmdf

ouders

eene

woorden

het

mij

tot

den

nad^nkend

zeer

lict,

alleen

ons

berigt,

God

gevoeldedit

dacbt;

zij

hoe

in

en

niet.

Tan

Marij

?an

,

Martijn,

DÜeTe

Harij

zeide

u

Heye

mijne

op

Teranderd

ik

,

Parijs, bij

daar

legen

Tond

kwam,

oogenblik

een

trekken

die

bemerkt

destijdsbillijkte

Loenenbosch

mij

de

,

weör,

de

,dat ook

voor,

wederzijdscheneiging

onze

ik

er

niet

beons

de tränen,

wel

Ter-

190

de

wereld

geaieo

200

loop herkend;

hg

IfidiSn

bezocht

opgedaan ?ernufi

die

veel

deze

uit

bibliotheek

den

Tan

werkzaamhedeü

chemische al

bij

bene?ens

deze

grooter

nog

,

00k

die

Want ter

kennisrgke

grootste

stond

zijn wel-

stof

dezen

uit

bet

in

i"aar

laiide in het

te

en

zee

inwendige

schipbreuk geleden der

kennis

ziglbare natuur,

offlgan|[

welke Hoe

het

der

verleidelijken

punt

het

lievende

mijn

mij

wereld

bet

die

alle

krocht,

ander

dingen

ieder

alles

en

I]fehoeftendes.

met

stroomen

dil

geloof

kan

genoegen geene

;

geoefend

een

den

alles

voor

raad

en

middel«

bet

het

is, die

te

den

van

mVnsch

allen Terzad]gt\

twijfelingbij.mfti het

den

die al worm

mangelTerTuIt,

doen

boe|^

zwaarfe«

draagt; aan

een

Toegde,

zamen

tot

zor-

zijner wijs-

en\draagt, gelijk de

dageUjkscbe beschoiiiwingyan TensteriU. hetzelfe

uit

aarde droppelfj^der

en

levens

Tan

Dat

66n

waarop

minder

niet

was

heerli^ktot

onderhoudt

stoQe

het

beweegt.

en

gronden,

nog

toch

naar

geschapen heeft; dat bij

met

de'voort-

en

vormf

de

ook

voor

liet ik

geest de

hij de

noemde,

zoo

,

had

zijne

al

met

bestaan

mijner o?ertuigingen Terdrijven.

gende,

geluk

groot

was

wereld,

verblindend

waren,

zijne reizen

op

is waar

geordende geheel

zijne twijfelingensteunden,

denkvermogen

wäre.

geestelijkedrijfveer geworden,

der wel

groote,

andere

de

van

grooter ongeluk gehad; hg

twijfelaaraan

een

had

man

uiterlgke wel

zou

geworden

zijn geloof; hij

werkzaamheid

durende

ervaren

machine

groote

niet

beschermd

en

een

in

ik

mijne

tot

Evenwel

,

zeer

,

indien

zijn

geweest

Ik

kostbare

de

open.

die ik

de

met

noodige

mij

schade

de

gewapend

sgde daartegen

de«

de

voor

Toordeelen

uit

,

trok

heid

yerTuIden.

hg mij

al

beide

menschenkenois

en

gebruike overliet,

laboratorium

de

zijne duidelijkheid en

met

welke

man,

had

bewondering

met

hären

van

grootste hoöfdsteden

gesprekken, alsmede

bereidwilligheidten ingerigt

hg

wanneer

»

de

al

reizen« natuur-

aanbood,

ni(g ze

leerde

deze

op

mg

,

in

Konstantinopel geweest,

te

en

innerlgke drgf^eren

bgna

was

zelfs

Europa,

Tan

de

en.

der

wankelen; werken

bi) mij"".Zelfs de TeF^ietiging

de-

leert,

is slechts

191

weldadigeontbiading, opdat Ie?ea ik

voedsel

tot

ook

deze

de

heda

;

lieten wel

ooren

overtuigdenzijniet dat

zonder

het

ik

'mijne innevlijke

voor

zijnetegengronden

maar

,

wonden

merkte

zelf

,

ik

die

niet in

zelf

,

ik

Zg

Treemdehulp

Ik met

ward

mij

woonde

in

mijne

,

krachten

zijn

?an

mend

laten

inkomen

te

sedert

dezelfde

gezindheid waard

als.

er

alles,wat

ik

als

die hem

familie,

die

er

het

aan

onder leven

de

leyende kinderen daartoa.in Staat Yoor

mij

huis., vroeg bad

mg

eenmaal

van

hun,

waren

een

in

mijnen

de

ik

in dfen

tijdzgnen

goed

ge**-

dat

hij

mij

^fam

te

yetr^^

;

en.de/negent en

zoodm

zocbten

te

ik

gaarne

braven

raad

herinnerdet^

ple!^[onders"ff.

yrouw

leefden,

bg'ydeszelfs opvalging«altijdgoed was

en

heerschte,

brood

-den

van

krijgen;,

zou

trachtte

men

welke

waard

eigen

dingen

huis

huis mijner

het

beiden

hui^, goede, christelijk

De

yoorbeeld treffelijk ?ele

in

goedkoop

familie

in

Yriendr*

hunne

verheugd,

bij zieh

mogelijk was.

maar

gedeelt^

kinderlijk vast

over

zeer

zoo

door

academie*»*

een

zij Waren

hetzelfde

zieh

de.

predikant Goedheer^

den

fergenoegdheid en zedigheid,in

was

was

man

want

der

Jid

groot

een

gestudeerd en

zijn'vriend een

hij

want

zijne zaken

van

w£^r

De

noodig had,

selgkeorde, inijallezins

er

met

ondermijnde

,

hadden

had

pleegzoon' van

zorgen»

yele

moest

Terkoeld

en

had

bestaan

,

Ipof. Mijn

de

niet

hier?au

doch

borstkwaal

Utrecht

te

oudec-

Toor

,

eene

gaan

zamen

regtszaken

sober

een

ontnamen.

scbap was

ik leefde

de

mijnen pleegrader,

Tan

zijhadden

een'

maar

ziekelijk;

banden

y

iiraarnam,

zijns levens» bij

Treemde

scj^ijnbaajr

een

praktizerendregtsgeleerd«

een

d^e

zijnetalrijke familie en

door ,

huiz«n

adelijke

zwak

Daarom»

te gene^n.

vras

zwakheid

bij

ranLeuven,

scheidene

Staat

werktuig gereikt.

Leiden

te

name

was

mijne;

noodig.

zwakmenschelijk

zeer

in

,

ziel achter

had

vriend

schranderen

mijnen

van

nieawe

dikwijk

hoe

Dan,

dergelijke gronden

en

het

yernietigdeaan

spijs yerstrekke."

en

orertuigingvoor herhaalde

het

was

man*

yerdieneiiy

zgner

in

raadi,

am

bevonden*^. en

t%L

diti oai

Siechte

waarschu-

192

wiogen

ongehoorsbam

den

Toor

of, Indien

kennisrgken

Ik

ik

wijl

latent

,

waard

op

»

bemerkte

ik

vraarover

had

mij

dat

gift,

hoe

behooren

ik

de

mij op

ik

ik

schämen,

te

in te

winnen

faoe

smart»

vreemde

spei dreef;

vermetel

een

het

met

ten

zou.

mijn w^lmeenende

en

,

hem

met

dan

yerliezen

zijne groote

tot den

mij ried, mij

wäre,

beiden

van

geen

tot

gelegen^eden hady

magtig

te

mg

geleerde waar-

wetenschappeigke neiging

hierbijaltijdmeer

helaas

lette

hg

toen

was,

vermelden

straks

mgne

mij

man

dit

en

geene"philosophische geschiUen

in

minste

den

met

omgaog

schuwde,

geweest,

vele

bij

ingezogen

twijfelingen »

liet

nog

vooiv

staan.

Eöne

alle

het

twijfelingwas

schijngronden tracbtte diep

ZOO

duld

kracht

en

gezet had

vast

en

de

was

slechts

in

wezens

door

laat, het

toebehoorde

als

ook

in

de

wereld

algemeen hare

eeuwige

zelfs

zieh,

hem

AI

hetgeen mijn

daarom

aarde

menschen,

valt"

als

even

niet

was

van

in

en

den Staat

öndervonden

aard

als

m^

ik

bestendig

zelfs

verstootene

uit

bewijs

regeren vader

een

enkelen

den

eigene ondervinding)

het

wil

züchten

van

zelf

evenwel

,

overtuigen;

te

»toeval,''

een

de

vliglin

studeren

en

mannen

wilde,

ontrooven

heen«

beide

we£r en

wat

bestuur

den

en.verhoort,

noemde

de

dien

al

zulke

mijnen

vertoorode,

zelden van

van

dat

woord,

,

musch

onmondige

veel

zoo

ik

niet

eener

zelfs geen

hoort

verlatene

diep beleedigde en door

het

voor

wrer

zonder

en

die

mij

bevestigen, het

»

die

slechts

ziekelijken vriend werd

vriend

,

had,

bdbchikkingen

Zoo

bijzondere

wetten

van

niet

die

onmiddelijk, gelijk nood

ge-

rukken.

te

hare

al

onveranderlijke

bidt, den

mij

merkwaardige aaneenschakeling der lotgevallen

de

voorzienigheidaanvoerde op

hart

voorzorg,

en

in

menschelijk

mijn

uit

het

andere

van

ze

erbarmende

dat

'

om

zieh

die

en

dan

meer

die

die

aantrekt.

er

twijfelingaan

maar

kind,

dat ,

,

Dit

verdedigenf

te

destijdsmet

ik

die

voomamelijk,

de

welke

andere

een

poogde

te

getrokken, terwijl mijn stalen

vorsehen

naar

het

nieuwe

"

gelijl^

193

lastdier, zelfs

eeo

rust, den

ik

toen

kwatu

Tond

ik

gekeerd. Hij sprak

begaf zieh

daarna

misschien

hoe

den

hem

heid

hem

als

toe

prijs gewonnen

de

roogeiyk

op

beer

van

Ruiter

door

mij gemist

,

drukle

de

mij

»Denk en

hero

vroeg

,

bedroefd

konden

hg

;

; het

het

punt

sta,

doch

daarom

hulp het m^

niet

baten;

droppelzgn

weet,

gg

gedurende uitgeTen en

die

Tan

ningen en Tan

ze ,

ik

helaas ,

ook

binnenste

dat

zeg,

u

ons

Tan

ik

de

klein

boTen

siechts

zouden

een

Opdat gij mij

nood.

Ik

deze

van

eene

ben,

bg

de

belegging

alle kwitantien moeten

en

de

had

Ik

bewgzen doen

met ,

en

soramen

Tan

bencTens

Termogen,

gingen.

ik

moest

inTorderen

inkomsten

,

had

kan

rentmeester gedeeltelijk

eigen te

Gods

zeker,

ik

menschelljke hulp

Bij

jaren

zooals ik misschien

ongerust

alles Tertrouwen.

u

OTer

malen

,

ik

weet

mgnen

anders

nog

mgn

duizend

Tele

uwe

reeks

hierbg

beschikken,

dat

Zjaakwaarnemer en

eene

ik

mijn

in

dat

dukaten

adelijkefamilien.

Terscheidene

getroffen.

yoortzelting

cene

Want

Tan

zee

LeuTen

Tan

hij, dat

zeide

ook,

begrijpen, wil

goed moogt zooals

de

tegen

de

daar

immers,

ongelwijfeldde uiterlijkenood

waar

honderd

uwe

bescheiden

aanbod

aannemen,

bg zijn zal.

naaste

dit doel

met

zoo

goede

mijn

als

die

ztjnerongerust*

juist thans

is Teeleer

»

bereid

noodige verzorgde,

De

Triend!

ik

zpu

helpen,

te

ging

die het

door

thans

grootst,

oorzaak

al

was

gesprek

het

de

worden.

mijn jonge

een

geval gaarne

zinspeelde,

van

oulangs gehenden op

dit

dukaten

dukaten,

rüstig; gij moogt

zeer

aard

Ik

en

was,

mij

ben

huishoudelgken

had. wat

honderd

band

niet,

het

,

bedroefdheid

en

honderd

de

met

en

dat

in

en

,

woorden

dacht,

Ik

druktQ

man

huis

te

zieh zetycn

weinige

eeneh

veronl*

ging.

in

mijn geld gehrpiken kon,

ook

zijn,

oolangs

naar

goeden

ik

goed

geweest ik

Yerlegenheid van

eene

die

was,

siechls kamer.

zijne

op

werk

ernstig en

zeer

tafel

links

en

bezigheden

ge\yone

waurd

aan

regts

dagelgksch

mijne

Tan

mijnen

,

het

men

zijn gewoon

Tän

weg

Eensy

wauneer

in ,

mg 13

het reke-

plaats naar

19i

de

in

stad

in

principaal ,

te

laten.

liggen

vas,

misschien

ze

Zoodra

nomen,

ouden

mgn* haalde alles het

wist,

kwam

elk

niet

had

/ ik

dan

met

glde

naar

te

braven

heer uren

erfenis,

een

zuchtig

en

ouden

mgnen band

inkomsten

van

zai ,

en.

de

naam

slaan

reeds

bg

op

bekend is

wilde, wgl ik me^

Waot

vele

de

geld-

zeer

nog.boven« aan-

vcrachting^

het

bedrag de

van

; niet

mgne

kinderen

den

der

uitgaven,

tgd opgezegden kapi-

vorderen

ik

als

met

goed

zeer

voor

den

binnen

zijne siechte

wilde,

overleden. neef

mijne

iknogtans

jbedriegelgkeontrouw

tot

verleiden kent

ik

den

nu

die

genoegen.

die

en

wgl

,

bezittingen« maar

zgnen

den

zgi;i neef

wereld

beleggiag des

speL

kon

aanvaardt

Staat,

eens

beer

Of-^

?oor

nielspreken;

bloedverwant;

het

ik

en

het

voor

spoedig läogelgk

kon

Nu

hg strenge rekenschap

kleine

hij mg

zgn,

overleden

zgn'

rekening

daar

zoo

lijk.

mg

Hg

wees.

Tan

namelgk.

hg

zoo

en

(^enlaatstverloopennacht

persoonlgke Tgand waardoor

weten

,

bij de geheele

onbarmhartig

uitgegeven had;

ingccasseerd had,

trof; hg

een

ifnmers

veiligheidstellen*

meer

om

in

toen

die

man,

mgn

taals

huis,

hg

was

hg

yriendelgke Toorwaarde

beroerte

eene

Ter-

dat

zou

yervallen

zou

en

beste

dan

som

,

weim'ge

de

de

yoltoogen

arbeid

eene

naar

kwitantien afzonderlijke

in

te

»

aanstoods

algemeene

eene

men

wegge*-

,

man,

en

mijn

naar

drukte

mg

yolgende jaar

ik

zoeken,

ik

dat

was

Toorraad

,

jegens

ingebeurd

maar

ik

zeide,

ert

uitgaven opstellen

bg

anders

dien

zou

mogelijk

uitstel

het

nemen;

mij

aan,

op

upenen

welwillend

%^ne handteekening

reeds in

voor

ylde

,

,

schoon

huis

hem

de

door

van

ik

znlks

geheel

niet

troostte

dus

o?er2;igtvan

eerst

werd

te

in

door

geweif

kisten, wijl

wist

zeer

alles«. Hg

er

mg

heer

ik dit gewaar

wat

bewgzen

Ter

schielijkgenoeg

bier

eenig geld

het

de

en

,

myn*

van

ook

en

tevens

is

eenigen tgd

principaal, een'

hem

geweif

kist, waario

gzeren

opengebroken

niet

laadgoed

het

op

,

welbewaard

Voor

dievenbende

eepe

nemen

anders

een

goed geslotene,

eene

en

huis

mga

eer

weet, in en

en

alleen

goede

mgn

dat.de.

mgn

man

jn^

verdenkiiiigk brengea^ zware

huishouding.

195

Toorzeker

noodig had

meer

geraarlijk

mrjn Jonge vrieod, gansch^o

dag

Want

zyn

de

en

kaa

banden

komen, af

Deze

menschen

God

yan

maar

zoeken.

te

den

bestuurt

en

wel

nog

behouden

hoop

thans hem

op

en

den

reeds

nu

wil

alleen

gelrjkwaterbeken; hy

ik

mijnen

Zie,

menschen,

wedervinden

welker

?an

mij

van

verborgene

hangt. Ja,

hoop

Taste

die

aangezigt

piet zal beschaamd

raijnQ hoop

het daarom

en

vertfou^^en.

te

hulp

papieren

van

uiterlLjkgeluk dat

de

dat

toe

zaak,

de

het

in

der

handelingen

maken,

is de

het

ziet

oog

geld

niet

aanzct,

smeken

vurig

met

dit

ik Terdiende ,

yreemd

mij

was,

dan

in

mijne

mijn gehedl weetzeker,

worden."

rriend

kwam

mij, wel

is waar,

mijne toenmalige stemming eenigermate zonderling,ja

in

bgna

zo'u

tusscheo

hem

om

,

bad

krenken

te

naar

riedea, y?el

is

kamer.

harte

medelijdenmet

weinig; de

bleekheid

he?ige werking

in

er

sedert

ons ver-

sliepzeer

en

de

zijn gelaat ga?en

van

die

kennen,

te

hrj at

en

armen

zijne woorden

maar

ernst

den er

waren

en

onrust,

de

en

dagen

voorkomen

geene

waar,

verborg in-

mijne bedenkingen

,

Verscfaeidene

gesprek verloopen; zijn

ik

mijne

werkelijkvan

Leuven.

van

niet

ging

twijf^lingenen Ik

belagchelijk yoor,

zeggen,

mögen

ik

zijn binnenste

plaats

had.

»Mgn vriend'*,zeide heerscht

de

lente

matige beweging gezondheid

"ij weet» zelf

vatten

bezit

neem

thans

kan.

Nu

zou

het behoud

voor

ik heb

klein

ik

u

eene uwer

weldadig zijn.

eenig geld, dat mijn.vrij^

al

rijtuigdat

verzoek

»buiten

hem,

tot

balsemachtige winden;

nog

een

een

dag

noodzakelijken

zeer

eigendom is,

Ik

verzel

Van te

ik

zekeren

vrijelucht

de

nutlig zijn, om

doen.

en

in

op bare

met

voorzeker

verworven

eck

ik

lust

en

het

reisjevan

zou

voor

mg

eenige dagen

verscheiden

pcrsonen

hartelijk doe mij ,

te

be-

het genoegen

mij."

Leuven

voldoen

doch ,

had

niet veel tust,

zijneyrouw

en

om

kinderen

aan

mijn verlangen hielden

zoo

13^

y

lang

19«

hem

ernsligbg

en

Tolgenden Utrecht; dat

goedy hg

reeds

wij

den

in

dikwgls en

lingsjaren

inzonderheid

foorfreffelgkenpleegrader. Wg

hadden«

matig jegens den

,

verscheidene

bg koele

uren

den om

,

krggen; waar

fataal

een

ernstig, »met

bebt

;

het

zou

zweeg

doen

zeide het

Stil

stonden,

diefegge, men

wilde

haar

zag»

terwgl het

kwam, herkende

nerin,

lieden

fiep

ik

wgf

gestolen?

geef

gaan«

de

u

•—

want

zeide de maar

ik,

gans

de

ik

wie

een

—

*

regt

bebt

maar

"ene

gana

—

hernamen

-

hei ,

gäns

is weg

,

en

wg

der

dat

zelyen

reeds

eene

aan;

Ik wagen

ik, kan

^at

"

hernamen

Halt,

lieefi Ket

de

mannen.

laat de niet

is

gezien,

Zigeti«

had.

wat

zeiden

zeide

—

zgn

wg

yoeren.

digt bij den

gezocht

,

aange-

noemde,

geleidden,

mgnheer

döor

weg

wijf

trekken

blgyeti* dan

te

gebogen gezigt^en

genen»

regt

Neen

kant

gans,

anders

,

straffe

ter

mijnheer»

de

yoor

gg

haar

oud

haar

kruiden

knaap die

moet

benevelen..'*

kunstig

een

welbekende

toe,

dukaat

Mgnheer^

atal ?

als

en

liep. Terwgl

ouderdom

nog

dat

scherlsend

niets

den

met

mgnen

daag

plaats geen

moerassen

er

Dak

weg. yan

was

beneden

yoorbg

door

mg

er

de

pkatsjci

dikwgls gekrenkk

gescbreeuw

wagen

de

dadelgk

want

yolk

luide

haar

in

onzen

half

zoo

mg

yan

en

toeyalligaan

wgf

met

de

het

onzen

zg

de

moesten

klein

Gebruik

yriend,

zijden

kwani

Tolk »

'

gij

weiden

als het

zoo

als ook »

wg

opgeruimde stemming

door

ook

pligt«*

mg

middags

een

ran

van

—

geduldig,

legden dgk liggende

Ik

ik.

welk

beide

aan

noch

tuinen,

zoo

straat

mgn

rngne

wachtte

en

wijl er

9

de

zeide

mg

bet

mgnen

geschikt nachtrerbigfte

oploop

een

niet/'

met

komen,

te

cen

de

versperdein

half

Ik

begonnen

bg tgds

toeval

woord

jonge-

zgne

wgl

des

ons

,

fatale

zoo

,

avond

doorreden,

wg

man

gelegenfaedeulang opgehoiulen

nog

eens

op

voorkwam

andere

van

haasten

ons

is

zieke

yan

,

rerkeering

zgne

ran

»

had

gedaan

gaarne

naar

hij rertelde, gelgk

hg geheel opgeruimd werd;

zoo

ziekfen

den

den

reden

wg

wagen;

Toorjaarslucht deeü

warme

Reeds

hg eindelgk loegaf^

,

zaten

morgen de

dftt

aan

wel dat

arfne

den, geschiewaar»

deoudp

de. beeren »

meer

kwijt geworden;

198

het de

lazen

Terborgene woniog

had.

Terborgen

de

dezelve

boerenvrouwen

waarzeggerijen ophield, \?elke

Terborgen

,

gebeurde

soms

over

hen

men

dat

gerskunst bevonden;

'

wisten

zelden

binnen dat

zulke

de

Toor

daarin De wilt

ook

zg

papieren?

oude

staan,

bleef

ik

helpen

u

kist

niet,

achter

kosten, kist want

CTen

of

schrikte ZOO

wel

dukaten

De

Het

dief,

de

over

als der TOor

we^r, indien

bg

ik

nacht

oTer

de

lossen

stem

het het

dukaat

geld,

dit

had.

dat

in

er

de

niet,

gedaaa

zinken

laten.

zinken

laten

hoop Ik

en

moeten

reeds

water

de

kelder

kist ook

niet

kaa

wel

in den

gegeTene

derzelTe

haar

dan

hebben

een'

Tan

zieh

soort

eene

:

te

»Wat

zag.

gzeren

in

de

de

en

openbaarde

luide

het

ep

hij

haar

,

papieren Terheugd het

ik

kist

beviodt

mogelijkheid mg

,

kruidenzoekster

Ik

u

te

mg

herinnerde

mg

Zigeuners

zal

min*

zelven

zg was

aankomen

zijzieh

twee,

niet

Dit

gzeren

half

eene

waar

morgen

zeer,

terugbekomen twee

de

zal

die

met

zieh

ongelijk

besloot

mg.

waarzeg-

rondloerende

rimpelig gelaat tot

aardappelen.

krijgt gij

was,

haar

weet

misschien

heeft, heden Ik

ik en

of

zg

Martgntje.

,

maar

stroo

zeide

en

de

waar-

hadden^

stonden

oude

zij mg

Troeg

Tertrok

zg

grimlach

zelden

werd,

Tan

loen

Martijntje,"

zaak;

Tan

wist

ieis

bevindende

gg,

mgne

gehouden

bekwaamste of

Tragen,

ander

Tan

het

dezelTe

dag

en

mgne

doch

dingen,

waar

,

daar

ze

hunne

bo?endien

nog

zienerkunsten"

»

door

nacht

durende

en

;

de

de

men

ontvreemd

zeggen

niet

ik

daar

dat ,

korter

goede Terstandhouding.

in

geschoten en

in

dan

niet

ook

en

,

hetzehe

te

daad

eene

tgd

Zigeuners

bn

dingen

yermiste

noemden

Toorgiaren,

zg

listigdicvengespuis

met

de

getuige

plaats bragten

zelven

overal

dit

want

ontging

der

goed

zeer

den

naderhand

dat

wel,

zooals

—

—

de

raadpleegde,

eTenwel

zg

Tolk

ook

de

langer

naar

haar

zy

meermalen

welke

eens

nu

dingen

de

dief

,

gedurende

de

met

is waar,

Zigeuners

,

zelfs in

of

woud

de

waar

op,

wel

er,

,

hadden

zel?en

ben

het

in

,

bestolene

Ik hoe

geweest

Tan

den

van

plaats

eene

,

gaf

nog

Tan

de

een*

het oude Toor

199

bare

moeite,

en-

de

papieren' te

gevcn.

reden

naar

Wi) de

over

nu

ik

kondc

yvilde

hem

ons

opfaield?

Was

ren

aard

u

die

ik

yyant

dan

yri^nd

naet

u

het

oyer

yernioeid

te

Den

als

eyen

yriend

dendy Toen

h^

ofschOQn

zeide

hij

»

als

het

reeds

ook

wakker

zacht,

^eer

goeden

Ook

geloofde iels,

dat

had

is

;

,

de

ik

we6r

dit

,

waar

mg

de

te

langer

yer^

slapen. aanhou«

hem

hg

»ik

yan

plan gehad

der

elkander

maar

reeds

wäre

waar

konde

zoo

hulp, hoop

de

ik

hoopte

en

in handen

en

was

nu

,

eene

heden

gisterenontmoet

hadden

oyernacht

wg

terugkeeren;

oude

moede,"

te

zag. ,

er

zag

dat

ik,

,

hem,

met

daar

doch ,

ben

danken

en

bidden.

te

yond

jaren niet;

niet

Leiden

naar

wij

sedert

het

scheen

hg

wenschten

loven

boopte

wat

bestellingnamelijk

plaats

ik

oyer

dacht

hoorde

ik

morgen

ab

reisgezel wilde

dadelgk begin

ik

ik

hiJ geloofde

Mgn

ik

zal

deyreugde,

yreugde

niet

spreken;

slechts

was

nabg.^V

ik,

de

opgeruimd uitzag:

ik

of

geest

yan

zeggen»

ik,

yroeg;

schgnt^

,

?rolgk

te

,

buitengewoon

er

nog

zweeg,

geyoel

reisgezel heden

mgnen naar

ölka'nder

wg

Ik

ayond

,

mg,

was

mis*

persoon

zeide

yan

kersgeschenk

ik

welke

Het

,

hulpe-

eene

geven?"

ontwaakteikzeer

een

wegens

schaffen,

spreken

hooge-

eenen

spreken.

te

om

yerrassing,

Mgn

onderwerp

zaten,

yerdiende

niet

morgen»

vroeg

yolkshoop

»beschikking"

Leuyen;

yan

olgenden morgen

y

dezc

yan

meer

nog

yan

denzelfden te

mg«

niets ?an;

de

,

dankbaarheid

aan

elkander

yerschaffen

aan

yrolgk

was

er

toeyal, dat

waarsehgnlgk

mg

»Nu,

beschikking

terens

en

uwe

yan

wist

mgn

de*

ik

rüstigbg

bloot

geene

van

redden

te

bewijs

een

dit

yrouw

handeling

avonds

nog

zeide

Terrassen.

gelegenheid wilde

,

arme

geschenk

wij des

ook

nu

hart

om

misschieo

morgen

; voorshands

het

toen

het

gij

noemt

looze

die ik ,

haastea»

plaatszgn,

nachtverblijf ; mijn

ons

met

zoude

mogelgk

dezelfde

op

br engen

Leuven»

an

we^r

goede boodschap

yri^nd

n"n

?

namiddag

morgea '

zooveel

opdat zij zieh

ook

ik

had

in

reden

goede

achterniiddagop hadden

—

om

het •—

de de

200

terugreis Triend ten

scheen f

het

elf het

had

te

het

stuk

bet

onder

het

juist op

oude

handen »Is

uitgezonden,Mar

water."

Ik

deze

zeide

schenkinderen

wie

tot

,

bij

heeten

u

toeval,

geen

maar

band

tgd, wagen

Tond

in

,

erbarming

en

als het

zamenloop

gebeurte*

?an

ook

dit

ik

was

,

zigtbaar gewordene

eene

(oeval

nog

zeide

Neen

men«

de handen

met

dien

»

de

met

wäre

zamenloop

•—

te drukken

uit

deze

?'*

diepe ontroering

,

Gods."

de

bnishouding

als

de

had

dier

spreuk zegt,

iets

de

van

de

leiding van

eigen

met

met

mijn eigen

diep het

lezen

alle baren des

waargenomen,

hooren taten

,

ons,

ja

de

,

bij mij ,

Gods

noch

hart cn

ik

maar

bet

omgangs

had

schooo

dien

zg

stond

beboorde.

ons

in zoo

zgn«,

en

met

de

blik

noch

ondervinding geheel

zelfi der

zien

blik

welke,

geteld

daarom als het

een'

in

hoofd

nabij zijnden

gedaan

vast

gedaan, ons

op

oogen

,

diogen

liefde

eeuwige

werkelgk

toen

ondervonden^

regt

ZOO

had

Ik

wijzc

menschenkinderen

het

ig;

,

onzigtbare

niet

vriend

mijn

,

van

zgne

gewoonte

naar

,

Kan

de, gevolgen

en

nog

uwe

den

den

haastig naar

zieh

zg

tastbaar, vernederde. Hissen

mij

zeide

naauwelgks

mg

bij uit

eeuwige wysbeid

der

spei

zieh

om

,

een

hebt

legde mgn' gelukkigen

toen

,

vond

woorden

gaf

en

beyatte

vriend.

mijnen

van

groolen

benevens

kist

op

kwam

eenen

lijntjei

de

zbu

keerde

danken,

denzelven

in

dit niet,

we6r

had

zg

oude

de

teu-

alleen

ging

of

oude

de

mnigste vreugde

mgne

nacht

te

terug, klom de

tot

,

uur

wy

de

met

en

wagen

Toorsebijn;

arm

laatst

naauweltjks

er

Terloopen het

in

Dapieren de

regle

den

in

om

stond

baren

hei

kwamen

uur

smartelrjkgewenschle papieren. »Gij

ZOO

reeds

Ik

land.

den

ik

waartoe ,

mijn' reisgezel nogmaals uit

kreupelbosch te

bundel

bij de

klom

ik

bui*

Eindelgk

keeren

te

mga'

een

naar

was.

bepaalde

gisteren

Terzocht

zien

te

het

slaan

te

terug

om

»

ik

in

nieuws

Op

waar

; ik

bouden;

gels

zyn

de^d.

plaatse,

mij

ik

orerreedde

xnoeite

met

yeel

mij tijdte

gesproken

uit

niet

voorstel

ter

aan

Met

zijweg

juist

"Taar

,

een'

nog

,

schorten.

te

op

ook

beide

nog

Inderdaad

heerlgksteleidiep troffen,

•

201

sieclits Dog

altgd

den

tot

gasten

haard

tenv^'lons

ren,

kinderen

tot

Ik

ik Tond

weest;

kwam

mij

Toor,

want

woorden

Marg

te

mede,

haar

wektand

het

en

derzelye

verzoek

het

doordrong

dan zelve

was

boomen

de

Vogels

yijyerruischten:

bezoek

den de

na

alles

n,

beer

yerleld, ook

toestand niet

pligt der

zorgvollenen

yan

gekend

ook

had

getroffen en

,

hare

dat ik

laatste

hem

,

mgn

goed

den

pligt

maar

ik

eene

gölyen

;

te

e live

hem

en

wij in

men

dikStaat

yervullen.

hijvroeger

ik hem

toen

der

oude

doen

Hg

veranderden

dien

echter

nerin Zigeu-

yerzocht ,

plaats de ,

eerste

L

dat

te

verzorging

oyerlaten yan

de

van

gelukkig

zoo

eerste

de

alsof

was,

waardoor

leyensdagen dacht

soort

onder

,

yerheugd de

in de

trad

en

herinnerd

Leuven,

van

yoor

mögt

yoornemen

van

daarop

huiswaard

nam,

zijer

mij

bejegend

toen

dankbaarheid

mijn'

yerfaaalde, wat in

m^

den

het

ik

alsof ,

buiten

,

een'

band

mijne

gezien;"

gelegenbeidkrijgen

gesteld wordt, over

Wanneer

voorjaarsreism^t

mij

mgnen

dadelijk bijmijn

zijn gezegde

aan

wijls onTerwacht

was

wat

naar

yan

niet."

er

Ruiter

besehreyehe

in

was

niet

is

brieven

yrageo

naar

dan

»zg

malen

groeten.

we6r

haar

van

straks

inzonderheid

dan

hebben

»wij

telkens

my

verheugd

,

zongen:

had

Ik

te

en

rozenbosschen

en

den

?an

warm

ik

wanneer

maar

,

ik

beschreten

zoo

mg

vood

mij

ora

band

bare

door

bladen

met

mljne blikken

Ruiter

eenige

mg

,

deze

ik

dat

deden

van

woest

en

mijner yoormalige bescbermelinge ,''

deelde

ia ieder

en

eenzaam

Zonder

meer.

Meyrouw

»

zg

huis

missehien

—

gaf

ja

ge-

Oesniettemin

huis.

yan

het

en

niet

er

welstand

dochter,

harc

tuin

yroeg» —

als kind

er

was

meer

den

berigt yan

was

schoone

haar

naar

weldoener

mijnen

van

weÄr

malen

verscheidene

zomer

altijdhetzelfde, vriendelijkeonthaal, ja

ik

de

huis maakte.

het

van

buitengoed

,

naar

des

het

den

hier

zeggen

mag

eigene, diepdringende ervaring

eene

het

op

nade-

vrede

vasten

als

nog

,

erfgenamen

gedurende

was

innerlgken

den

Tan

hoogstö

of ten

Treemdelingen

eerst

en

Loenenbosch

ik

als

wijl ook

dankbaarheid

uilyoering

hg

hg yan

hiermede

yeryulde.

Hg

202

heeft

werkelgk klein

een

hubje

zij heeft

en

horde

in

door

baren

die oude

de

want

het

die

middelcn nam

mede;

zg

onze

te

bewgzen meer

ik

leerde

ik

Hoe meer

ik

bemiode

parel

het

familie

hg

des

beide

zijn;

te

wie

kennis

haar

beoordeelden daar

gelui klinkt Ik

werd

Deze

hg

wgl

gelgk

mij

elk

opzigt

mg

dan

slechts

niet

maar

mg

tot

wgl hem

erTarener

een

wandet

de

Triend Toor

trok. en

;

hg

6od

beter was en

stille

die

der zg

edelen

zoo

een

Teel

te en

de

kostbaarste zonder

zieh "

dan

meer,

zg

huisselgke orde

barer wist

weldadigheid

eerst

regt,

wat

zoogenaamde strengen dat

meenden^

slechts

regt hard

een

waar

Hugo

en

trek

Hg

der

in

Tan

dierbaar

ongemeen

Marg

Tan

des

zag,

klok-

bij.

er

den

CTen

broeder

was,

wantschap

reinen

zoo

de

zijn,

kerkmuzijk

en

noemde

konde

wijl

goeds

haar

om

inzonderheid

en

geheim

Talen

Talsch,

Godshuis

een

had;

haar

harlelgkcr Tereerde

de

drong,

,

getoond hadden.

waren

het

in

had

slechts

niet

wg

droegen

in

levens-

¥ai"

weldoener

ouders,

wie

de

meer

dat

daad

Ruiter,

Terlatenen

en

deze

aan

niets

te

zg

gemakke-

gekregen

hadden,

mgn'

pronken;

te

blikle

armen

achter,

en

,

jegens

zg

eenTOudig christelgkgeloof in

schenen

misschicn dezer

De

liet ,

gegeven

yan

kennen,

Tan

uiterlgkmede

er

familie

ze

nieuwe

haar

der

zieh

de

en

met

Tan

zelfs

had

blijde zgn»

rust

maakte

gewoner

ook

de

;

bare

met

de

,

het

was

zg

bäar

het

Hugo

Tan

Toeten

plan gcTormd

dezelvc.

zoon,

^liii^

de

het

maar

,

zg

naderhand

nioesten

en

gedachten

in

rerdragen kon;

,

folgende dagon

konden

wg

worden,

gewaar

zg

men

de

voor

zg

,

dat

gewoon

was

dal

geld,

doch

rondzweryen

geschonken

haar

Zigeunerdragt

slechts

Igker,

het

eensklaps uit

men

,

,

zoo

niet

ia

yersprging

eene

tgd gewoond;

beide

toestand

oude

landgoederen aangeboden

bosoh,

en

en

de

zgner

körten

nacht

kleederen

een

woud

nienwen

zekeren

op

b^

,

reld

daarna

kort

een'

er

leven

Trge

ook

zgn

andere,

was

ouder

wezen

Toorbeeld

jfnenschen«

waard

en

aan

»

haar

innerlijkeTer« dan

ik ,

onderlegd; bij was een

Ruiter.

Tan

meer

en

in

Toor

getrouwen

»

203

In

de

geluk

liiatstejaren mijner der

een'

met

uitmuntendste

der

hoogeschool nader

Tan

diepe

een

kennis

jeugdig

nog

Deze

broeders. maat

Want

dat

hg

,

TerderT

tot

had

den

met

kunsten

magische

vallende

den

van

vorsehen

zeide

:

»

licht

Wanneer

overgaat,

dan

de

eene

uit

noemde

zijhadden

aan;

plaats het

phosphorisch

een

tot

en

heele

diei

bggangers zelfs

die

het niet

het

wereld wel

bg

daglichtheb in

wandelen ,

het en

de

is waar,

nacht

is

mij

deze

?

Hg wäre

ook

slechts kennis

zolke maar

dan

glans

nieuwsgierigheidTan

kan

derkool-

glimt

duidelgk

aantrekt, terwijlik de hadere

licht der wanneer

Wat

ziet.

huid

verrotting

vlam

Terrotte

de

de

over

het

zoo

haar

het

is alsof

is

höut

hoofd

donkere

slechts

dood

eerwaar-

het

lang teruggehoudene

vermolmde

oog

dwaal-

Deze

(phosphorus-zwavel)ongehinderd te voorscfagn; of

het

in

en

stof

vieesch

; kun^

schudde

wie

hen

ligchaam

»

allerbande

met

het

en

bij

men

het

eens

breekt

menschen

wanneer

Hg

op

,

geloofde

mijnen ouden,

sprak.

yonken

sprak

rüstig, wetenschappe-

het

eens

zieh

er

zijn

zigtbaar wordt,

strijkl.

ik

nien

er

niet

kwamen.

dag

van

weg

zaak

de

komen

Staat;

vuur

ongeloof

even

zoo

zieh

hoogsten graad

toen

wanneer

dan

kamt,

regten

over

het

waarheid

de

den

den

in

gelokt,

leeraar

digen

haar

mij

trokken

bijna

I^k

ik

wien

eene

op

be?estigde

wel

hoögst zonderlinge

soms

zijne

ik Troeger

,

hij magnetische

verschgnselen voor

lichten

zalk

dikwijls met

aan

,

waarbij inderdaad

aan

,

welke

op

volste

thans

mg

bedrog genaakbaar; hij hield

yoor

mg

die

Hg

geval.

de

wien

Tan

oude

eene

van

man ,

dit het

sten,

is

in

behoefte

werd

slrekken, Het

en

twgfelzuchtgeraakkelgk

zgne

bijgeloofzieh

het

Ook

paart.

was

kunnen

dat

arvaring,

was

door

mij

woonde

God

mg

ooit

privaatgeieerde

wijz^ gevaarlgk.

andere

in

dan

,

Terhaalde

en

de

ook

geest

een

was

jegens

hij dan

bewees

leeraais

grijzenschedeL

liefde

juist deslijds meer

leidsman.

een'

Hij

bet

ik

oudste

jaren

te 'worden.

ha^rt ?ol

warm

liefde

ik had

en

bekend

in

en

verstand; bij den

en

had

academiestudien

der

alle

dat ,

rotting, vervoor*

kaars

vogels lokken in

de

of ,

duistemu ^

,

werkelgk

mgn

ligchaam

of ket

204

bad, het ligchaam fan een* mijnerbekeodcn de eigenschap wezen phospboriscbe bg elke aanrakinguit te stralen,zoo ik niet soa mg geene langebescbouwing?aii betzehe ophouden ; dat möge eens de doodgraver doen ; ik weet wat ik er

denken

Tan

deze

moet

dal bet

en

,

gezonde leven

niet uitwasemingder verrottiog

dan

beteekenisvol

spreektzeer

die elken

waarbeid

naar

baar is,is de zekere in onzeker,

zoolanghet

laat onlstaan

beter is ,

Ja, mijnjonge vriend! reeds de wgsbeidder

de dood.

ouden

,

wat

en

en

menscbengeest yerlangenden geaaak« wafe; betgeenslecbts voor weinigen, 66nen, wordt

?oor

juist:slecbts de kennis,

yalschbeid verdacht.

van

wetenschapzoowel als in bet leven is de eenvoudigste, minst gedruiscbmakende de beste, gelgk onder alle weg bet alledaagscbe wonderen bet grootste,wel is waar, tevens is." daarbgook voor het uiterlgkeoog bet verborgenste sedert dien tijdde magiscbekunsten van Ik bescbouwde goudmaker, van welke ik eigeulgkreeds Tele dergemgnen In de

de

Igke dingen bg

Dit onverschilligbeid.

eindelgkmet

en

den

beksenmeester

zgne

zoo

op

maakte

dat ik

mg,

wanlrouweu

den

gewaan-

gebeeluit

zgne

,

,

Terdroeg deze ziende

boos

met

ja dat bg mij eindelgkden toegang niet alleen zelfs tot zijnbuis verbood. bibliotheek Ik maar

gunst raakte tot

Zigeunersgezien bad,

'

en

onlberinggemakkelijk; leidslieden op

getreuwe

ik bad

den

weg

andere, beter der

wetenschap

goTonden. Toen

ik

Tader, den

gedurendede zomeryacantie mijnen lieven pleeg* bezöek gaf, over* een predikantGoedheer,

bandigde deze en

mogen moeder

eenen

tevens

deel

een

mg

als het

laatste

langen brief

mijn

van

klein

ouderlgk yer-

geschenkmijneroverledene

vaii haar

aan

mijnenvader, welken

geschrevenhad, dat de scbeepseenigen tijdte Toren kapiteinbaar het berigtbragt dat hg vermoedelijkop zee zg

,

Terongelukt

was.

eene

ten.'

zekere

Zgn

brief

De

om gelegenbeid

inboud

inoederbart werpen;

deed

mij

was

niet voltooid

bem

te yerzenden

een'

diepen blik

betgeen zij daarin

.\

OTer

,

zg

bad

op

willen wach* in bet trouwe

mij scbreef»

206

had

Men

te

mg

l^farlsTan

boop

Tan

de

om

Tvant

terug Terwacht

had

reeds

zulk

sedert

Ik

dochter

de

dat

had

zien

altgd den

Tan

trouwen

met

ook

deze

bare

in als

ik

het

Toelde

mg

toescheeü

die

Op

dag

Triend

toen

ik

zieken

Triendelijke aanspraak

lijksmij met eeue

te

den.

zien.

post

Ik

naar

den

brengen

toe.te

het

maakte Leiden ,

:

oordeel

mifn

blik. dit

sehe

boop

te

deelneming de

^

te

ook

niet Terried

misleiden, kennen

droefheid^

; in

kon

geTen. om

de

als

drang de

ge-

ik

mg

be-

mgner Trouw

Taa

dringend,

mg

komen

einde

ten

,

of

allhans

bij Terlangde groote-

Tond

mijn'

plaats ik

Hij ,

Misschien bem

Tan

slechts zeide f roostte

Triend

door

Tolgens

en

redden.

te

mijnen .

Zoo

werkelijk mogelijk; ijlde

maar

meer

andere

,

genecskundige bulp

man

tingen

eene

Tan

te

rekende,

wach

Ter

Tcrzocht

Leiden

doehter^

ik

gelukkig

in

Zij

moeder

Harij.

Tan

brief

Ten.

ik

haar

Tan

bare

; doch zoete

zoo

eenen

te

Tan

dien

lot barer

boTige bloedspuwing doodelijk zwak,

neeskundig

oudev

ik

Leu

Tan

doodeüjk

het

die

midden

spoedig mogelijk

zoo

baren

zgn.

na

,

uitspraak^Tan

eTen

nog

te

onlTing

was,

dat

Toor

Tan

op

het

dra

Yverk

Teel

mgne de

op

hart

,

aan

moeder;

uitwendig

zigbeden mgnen

der

in mgn

zekeren

nog

kanten

Ruiter

zoo

toespelingen^maakte

oTergaf, dan

ik

JaTa

jongen aanTerwant

rag

wending

TerTolgens we^r

mg

neiging,

om

aanstaande

Tele

Tan

een

Marg

kwam

gesprekken,

droomen

en

,

Hugo

zoon

rgken jongen beer,

geboortedag Tan

maken

op

haar

Tan

en

beer

,

zelTe

alles

bespoedigen

te

doodig, wgl

denzelfden

met

den

op

docbter

eenige

wel

destijdsnog

moeder:

eens

thans

deed

moeder

wei*

geTaaryolIe beroepsreisnaar

eene

terugkomst zoude

bare

eindelijkbiqnen

had.

hoorde

gerucht,

stralea

,

,

troost

eene

lang

ondernomen

bare

niet

?a8l

lievere

andere

nog

bare

;

laat

of

vroeg

mg

er

plaats alsjongere

eene

Marg'werd

terugkeering Tan zg

bare

schenen

hart:

mijn

weken

nige

Prins ,

Daarbg

in

dat

gegeyen,

edelen

onzen

kon.

ontgaao

Terstaan

door

ge*

dat Tal-

mijne smartelijke tot

mij: »middea

mij heden

reeds

2or

dikwijls alle

de

dingen

na

eene

aan

hun,

sprenk: beste

ten

dienen.

yoört,

pauze

lief h ebben,

Neem

—

yriend

mij,

aan

in

schoone

spreuk.

Ik

—

achtergeblevenen zal Ik

wel

zag

kon;

sterf gerust

God

zijne smartelijkbedroefde

Amsterdam;

,

rngne

Toor

nacht

niets

doen

meer

Triend

mijnen

van

familie,

denzelfden

nog

hier

afscheid

ik

deze

op

zorgen.''

als vader

nam

hart

gaarne,

menschelgke hulp

dat ,

diep geroerd

van

en

aandenken

tot

jong

uw

,

moeten

dezelve,, giAg hg

gg

aandenken

tot

sterbenden

eenen

6od

welke

ijldeterug

en

naar-

edele

de

stierf

en

van

LeuTen. Het

yertrouwen

Tlog geheel geroerd Bterfbed na

gezien

iiiens

»

digheden waarin

famiUe

zgne

oVerledene

yoor

weduvren

dat

zij

,

het

naar

leveu.

stierf

bg

levensomstan«

hulpeloozen toestand, Dit

eenyoudig

kas

uit

yer«

familie

van

publieke

eene

ontying

en ,

boyen-

yele

den ondersteiiningenuit welgesteldeban-

den

dood

oogenblik,

daarna

oyerleden

ontying

zieke, die

eene

kleedde,

te

dezen

yoor

het.huis

yan

uit

yerwacht.

Pargs

moel

een'

Medenblik

yoldeed

tegenzin

waasom

bestemdo

uit

,

baren

yan

beter

yriend

toe

aan

en

wel

yerzorger dan

was,

dit yerhaal,

ik

dat

yader

yerzorgd;

bg

zgn

alle

zgn

,

kin-

nioeder

hunne

yrede.

in

reden

de

rgkelijkpensioen

een

uiterlijkbgoa

mijn'

yan

Kort

na

het

Op

deren

zoo

nog

zeide

vroeger

yan

dadelgk

yoornamea

goede uilwerking; de

wezen

en

ik

beyond.

tbans

zieh

kreeg

den

en

onyerwacht

eene

ook

Leuven

ik

den

aan

bedrogen.

evengenoemd

verhaalde

ander

en

niet

het

bg

als

zoo

,

een

,

ik

hoofdstad

ik

zieh

had

had»

de

in

had

van

den

er

hetgeen

echigenoole

yan

had

dien

door

ondervonden

en

doodsgevaar gered

haal

stervende

terugkomst

mgne

man

den

van

ik

ik

,

yloot

gewigiigen post bij onze te

aan

dringende uitnoodiging

eene

kernen. dit

yerzoek;

tegenzin; nog

yanRuiter

op

de

Ainh, zeide

dit yerzoek. mg

Met

ik

had

denzelfden

kernst ik

ongemeen

dag hunne

yan

misnoegd

juistheden

mgne

tot. mg

om

be-

grooten

goede werd

in

dochter

zelyea^

gedaan worden

^

208

ik

nu

ZOO

Tele

heb

7

deling OTerluid

gaf

ea

uk,

daar

—

dacht

maar

reeds

ik

oTeryaart

dat

diepte

den

morgen

het

was

paard

,

naauwelijkskon

mg

yiel

noegdheid mij

land

aan

in

yroeg

de

in

als

de

my

had

aandenken

y?elk best

In

ongelegene

aangekomen

Medenblik

Te

mjjne bezigheid

mijn beroep

yan

wegen

mede

nimmer

lastig ik uit

neiging

ook

soms

het bed

naar

laten

noch

betwelk

roepen

ik

Toen

ik

yaarder

in

schip:

ik

de

hayen

het

het

dat

gewaar,

onderzoek

was

een

naar

schip brengen gezien;

ik

Ruiter,

inderdaad, zeer

en

oud

yan

zgV

wel

in ,

waren

,

wind

briey^n,

oyerbrengen,

daat

Ruiter

hem

yerhouding want

de

yertrekken. we^r

was

tot

yaart

mg

kende,

het

echter en

schip kon als

ik hem

eefa* «oo

naar

reeds

een«

den had

Deze

heer

bij

reis, die nog

schip

begunstigd geworden. hg

mg

yoor

het

het

Ruiter

liet ik

yerre

yan

er

yan

yan

had?

paard

deed

ik

naam

yroeger

de

te

oostiodien;

brieten

Jaya

zijn Igden,

een

beer

hg

yertrou-

yerrolg

om

de

uit

zoon

zoodra

hg

of

uiloefen.

nog

den

it

wgl

het

hoorde

kapiteinhad

en

heel

eyen

Oogenblikkelgk

den

yan

en

waren

beteekende,

we^r

gekotnen

die, welke

van

yroeg

bgzonder goeden deze

;

zoo

er

kon,

,

yeel

dat

uitging,

anker

voor

grootendeels beyrachtte.

beer

reis

moegelyk

,

yoor

gerust

huis

zelfs al ,

zoo

yeel

hem

kon

ik

en

namiddags

y?erd

naauwkeuriger

wilde

tot

ik

goed

beioep

met

zeer

schreef

yoor,

des

stggen,

niet

ik ,

zoo

gegeven

noch

geyaarlijkwas

middelen

andere

Tan

yriend

dacht

zoo

ziel mgn

middel

een

,

spoedig yerzachtle;

maal

rois-

lijdersgenomen

die rag heden

beer ,

had

het

,

snel

wederwaardige

,

nog

der

geheel mijne

met

en

zieken

den

had

^

sleryende

mijn ongeduld

,

te

sporeo

henge

mgne

bezorgde ik,

,

heb

ik

want

,

wen

de

zija minder

mgn

,

z^de

gene

sterk

Ik

?

dienen

ik

aan

half

hart.

mgn

achtergelaten. £i, deze

toch

mij

zou

yan

met

die

in

spreuk

behan«

geheel noch

zoo

bybiijven.

onder

stad

ik noch

sprak

het

de

io

postknecht, die mij verzelde,

de

paard

de

faet andere

-

,

der

zieken

belangrgke

De

was

kapitein

yerlaten,

yriend

door

van

dringend

zeli den

daarom

209

verzbcht ook

laat

hg

Een

in

den

rijke

niet

mg

thans

ik

mögt

in

riiiter

niöt

gewis Marij

dikvrerf

zoo

als

moest

»ook tot

de

op

zelf

Reeds

op

reeds

was

ik

geweest

,

de

heenreis

den

met

nabij

hem

was

brief

ter

oude

zoo

aan

de

dat

zweep

,

zoo

hem

ik

was

hoorde

dan

oude

in

maar

ik

gaf

er

vooruit,

wel

weinig dat

Intusschen

nevelig,

ook

geen

ik

werd maan-

Eindelijk bemerkte

Ook

mg

reis dit

Dan

al le

mgn

niet

had

terugreis »

inhoud

mij

dat

tot

liaar

ge*

hij het zgne hem

te

om

galop vooruitgesneld;

in

acht

ik

en

op,

het

geheel avond;

het of

niets de

ik

van

met

hem

was

stcrrelichl dat

ik

klappen

malen

eenige

in

aanmerkelgk

juist alleen

ik

zonder

;

zgne

langzaam

te

de

op

had

gaf,

draf, ja

begin

nacht«

tot

door

vermoedelgke

welks

gemaakt

den

kwam

mijn paard,

het

en

spreuk

maar

zij was

veel

hij.

stormwind

in

ver

de

eens

zou

paarden en

,

zak

hem

hoorde.

bewölkt

den

den

bestijgingklaar

zien,

dig

tot

glenden

poslknecht met

oude

mijn

was

allijdvooruit

den

in

vleugelen van

wacht',

vast

uitvallen."

en

,

,

de

had

onaangename

zoo

mijne spreuk

zeer

even

Medenblik

te

TToeger

dier

bewerkt.

evenredigheid

naar

niet

verdere, langdurigere proef gesleldworden;

eene

beproeving

ongednld

mij

mijne vreugde van

kon

dan

terugreis meer

waarheid

Ik

toch

dan

heden

nog

eenen

van

heeft

aanvankelijk voor tot

arme

sporen

Dus

»

mgne

best,

op

spoedig

heden.

op

deze mgn

Tertrouwen

dot

ik

de

slerk

en

het

en

hand

gelegenheid

deze

groeton.

en

,

haar

ik

moeder

zijne

aan

bg

de

ädres

ik

—

zien

,

gelijk,'^zeide

en

komen

p^ard

te

gevoeld

zelven,

bragt,

zoon

ik

wanneer

,

genoeg

lang

kon

dan

verschaffen

imwers

spoedig

hoe

brief, dien

het

aan

paarlen had

en

de

als

zgn,

erkende

Ik

Hugo;

hären

hei

was

vertrouwde

bezorgen,

zou

kunnen

had.

vreugde

al ,

,

Triend

van

brie?en

faeden

nog

edelgesteenten goud

van

aangenaam

mijnen

berigt

ik

toe.

gaarne

handen

grootere

de

avond,

schal

zoo

in

Tan

dat ,

dezelve

mg

beloofde

tevens

en

,

meer

hemel

ik de

spoe« Vau was

verhelderde den

,

14

regten

210

in

den

plaats Tan

belzelre

het

in

paard

mgn

; het

aau

dgk,

weeke

zand.

kwam

uit

huis, uit hetwelk

be?ig

twistende

met

eene

Ik

riep

mij

mogelgk op

twee

kerels

en

Terlangde

het

op

huis ;

na

jaren

Toorkwam

eene

kwamen

het

die

kwam

er

»

gids. Zg

beer, indien

gg

een'

zelf binnen

komen

ander

een

deze

met

nood

gingen

we^r

en

in

tijdruimteTan zeide

en

:

mgn-

gij afsi^genen

moet.

is anders

lieden

had.

mijnen

eene

buiten

gids'hebben wilt,

die mg

,

beschouwden

en

hun

ongeduld

ik

moest

ik Terloren

uit

klaagde

ik

mgn

,

huis

dronkene»

van

nemen

bragt, welken

weg

op

afsonderiyk

Hier

wegwijzer

spoedigst een'

poos

als

reed

en

een

klonk.

gemoet

mijn paard,

beneTens

van

geschreeuw

eenen

den

lantaarn

licht

een

zag

rensters

een

reed, trad

ik Vroeger

Ik

de

nabij bruisen,

zeer

zee

waarop

te

mannen

zoo

en

Tragen

de

rasten

•taand

mg

hoorde

afgeraakt; ik

was

weg

niets

te

aan

,

Tegelgk

Tangen.

Tasthouden

het

hg

nabij

Tan

dit

in

verloonden.

trad het met Hier

werd

was;

het

ik

kwalm ik

behoorden

anderen stand

Ik

had

ik

had

redden;

te

ik

:

ook

ik

was

tegen deze

moorddadige

schaar

uitToeren.

Men

rag,

uitspringen

op

mg Taste

eene

onder

andere

grond

was

liet

den

er

grond

zonder

het Toorbuis

Tan

om

ik

te

want

ik mg met

mg

en

de al

alleen kunnen

hebben

houden,

hier wachlte

,

onoverkomelgke belemmering eene

waren;

lieden

tegen

mg

en

gruwzaam-

zou

gewapenden

wel

uit ge-

geheel ongewapend, wat

dat

zielTorkoopers,

der

,

mg

gevallea

ik

Franschen

uit

kamer

het

binnen.

bestond

welke

mij gehad,

bg

geweer

zij

dien

tot

haasligde

want

banden

mg

wäre,

Tertrek

en Treesselijksten

kuslbewoners

spreng

,

Tlugt

dat

naauwelgks bemerkt, of

bevDnd

en

grond gefallen

aanwezigen

den

tot

moeten

kan

ik

*

—

in. welke

gewaar,

spraak verried,

onzer

ongeduld

den

grobtste gedeelte der

de

mgn

alsof

anderen

eenige

brandewgnlucht gerulde

spoedig

wier

nog

werkelgk af,

steeg op

teugel»

zieh

hebben

gemaakt

bgna

en

wapenden,

sten

terwgl

Mgne drift,

blind

dat

paard bij den

mgn

Toorstellen; ik

niet

spoedig,

ZOO

wilde,

oogenblik

anders

hg

greep

Taldeur

die ,

onder

mgne

;

de

gcwaande

roeten

baren

211

]«fyden mond

opende

het

even

beving

Talt,

spoeden,

kan

daglieht zi^t

ik

keeft

te

oogenblik

eten

gegeven;

als

doen,

zeer

ziel:

de

den

dat

deze

reis

tegenzin hetgeen ^

kwam een

heden

van

uren

slapen. er

ladder

de valdeur

en

niets

in is

die

hebben

mijn

deed

zg

kan

hetwelk

het

verloren, wilde

best

een

had

rillen;

mg

dood

zieh

was

morgen

men

en

stelde.

baarlgken

tot

kameraad

en

gis» want

dagen

wanhoop

»Alles

een'

Uit

eindelgk in

mg

twee

slem,

niet

zoa

der

leven

zeide

ik;

wijsmaken, gediend

;

o,

dat mgn

juist voorgevoel

van

dreigde."

mg

Eenige te

Medenblik

naar

inschikke-

helpt hier

bijna

van

harten,

ligtgeloovigheid mgns

onmen-

trap.

riep

te

we^r

mij

ik ^eze

boven

roepen

wedr

oogenblik,

verdwgnt.

hoop

derwaarls

deed

geen

mgn'

te

bet

inspannihg mgner

was

vast

neder-

Maar

Iklig hier',naarik

niet,

den

van

toren

om

dat

naar

het

niet.

die

als ,

losgeld tot

som

er

hier

van

hopp,

Zoo

zooon-

nu

den

van

kerker

koortsachtigekoude

Eene

het

zieL

en

ziel,

alle

maar

zieh

boop,

der

wilde

toe;

doodgeschoten wgl hg

het'

; ik

ook

men

niets

mg

de

riep met

stem

men

in

rngn^eTen

verging mij.

groote

eene

mg

eene

boven

op

ligchaam allecn.,

mtj dreef,

onderaardschen

den

van

duitsch

naar

met

geweldopenbreken;

hoek het

mg

door

antwoordde

niemand

liefde

bewegen;

Igkbeid 2ou

yiel

lag

worstelende

bij

bewustheid

de

vleide

ik

dat

ik ooit

het

duizeling

Turig verlangen

roisschien

schen

mijne

vrerwaarts

ontwaken;

ik

en

dal

yan

de

Eene

oogenblik

mg; het

reikhalzen,

ipet

bet

op

niet

zaiig in

werkeigkheid.

leidekker,

aan-

e«ne

want

toegetrokken

Tertwgfeling

met

boYenmaie

zoo

de

we^r

duisternis

de

van

nog

zalig in

nadeel

yreesselgkstedonker,

eene

was

ook

maar

werd

bet

—

omgaf;

zonder

ia

,

valdeur in

donker,

nederglgden

,

De

streo.

echter

diepte

merkelgke

liet

mij

en

we6r

daarna

werd

Doch

deze de

alarm,

ne^rgelaten

|

het

boven

rust

was

valdeur

längs

welken

stil; de Soldaten van

opende

körten zieh

verscheidene

duur, en

er

uen schedrä werd

geXvapen« 14^

212

nedcrstegen

den de

in Men

trok

den

duiUchen

later

ik

en

beloften

te

doch

begunstigers

schaars

aan

hun

ik

dat

dat

inkomen

ik

losgeld

of

werpt,

Laat

Tan

in

in

Tader

galg

dat

het

was

had

moeder

binden.

laten

het

zielTerkoopers bekeken

InplaatsTan

rok

mgn'

sleepten

kleederen

en

boord

wtlke

Tan

het

men

mg

en

gaTen naar

reeds

niet

8$

ant-

uittelti ia

ons

zullen

ons

uw

wg

kerker,

wäarin

hangt?'* kleederen»

mgne

ik

bg

riep

ik

dat »

houden,

gemeide boekje

meer

den

in

brief

,

,

reiskleedereni die ik des morgens

weg.

boekje

losgeld

doch

weinige geU

ik, achter

hetwelk

als

f oe«"

men

van

mg

achting

de

waar

waaraan

mift*

hetwelk

TOor

den

uit

het

en

slechts

mg

Tertwgfelinguit:

mgnen

mgne

de

ring

,

half

geld;

onmenschen

mijn horologie mgn' mij had.

als geen missehien

yan

de

beroofden

Hierop

gij niet

halen,

daan

Tan

ons

men

goed

zoo

eTen

ons

Toor

in

toen

kon,

dat

geld,

»het

koel:

woorden

doen

gemakkelgk

beloofde

mg

en

deser

wilden

hen

,

plot-

mgn

aanzienigke som

mijne geneeskundigepraktgk Terdiende, komst

-^

namen

zg

faoog bg

zoo

zeer

het

de

maar

zg,

»

eene

Tan

ik

Ter*

Trienden

geVolgen

hebben;

kenden

geIoo?en

hetgeen

,

konde

mannen

bood

Ik

stond.

welke

hun

hen

voor

binnen«

naam

mgnen

TOorname

mgne

,

yermogende

schien

hun

noemde

beschreef

omringd

gelukkigen nieuwelings

eens

,

'selgk Terdwgnen ?eel

hun

'Ik noemde

naam

niet ; ik

Amsterdam

en

dezen

kenden

zij

Soldaten

Tal

dreigen, verTolgens te

te

doen»

had.

zieh.

tot

zieWerkoopers

eenige

er

ik

Tersmaadd«

ik

begeerig

fransche

door

weldra

begon

deze

zoeken

traden

hierop

geweest;

het

nam

zooals

stroolegergedeeld Toor;

,

ook

mg

was.hij,

dat

drank

en

slechts

wg

waren

het

na

aan

doen.

m^

dadelgk

en

(want

mg

spgs

ongeluksgenoot

hiertoe

Tegen

mel

,

ons

men

mgn

9

die

werd)

zelte

het

boren

naar

mg

bandwerksgezel

gewaar

BoTen

in

sleepte

en

boe^en

mg

alles m^

liet ik

niijoer Terdooving

onmagt

deed

Ken

kerker.

den

in

Ta"

Het

stak

tocTalliginmg"e

Troeg

had

aangetrokken. De

wierpen zg mg de

zee,

mij dadelgk met

het

met

yerachtiog

TerTolgens matrozea« in

eene

ketenen

boot,

aan

Tastsloot,

214

hem

ab

zoodanig

anderen

de

aan

handelden

haalde

ik

Gods

hcm,

wil,

tigheid te braTe

ik

want

,

ook,

waren

8cbip ken

zoo

Ooslindie

gesehnt

niet

Tele

bruikbaar

gelgk

ik die

welks

werd

door

\fSiB

arts

de

die

het

leden

Wg

der

jong

den

bedunken

dezen

ik

de

andere

in

en

bereid

zonder ook

hem

xe eene

kennen

te

gCTolgd

Tan

hier-

was; dat

ik

,

een

langdurige wind«

eene

verderf

ziekten

bg

behandeliog

geworden

iof

ik

kleine

was

gaf

de

raatroos

begon

mgne

,

in

rucbtbaar

te

arts

zeide

zelfs

jegeos

doctor

zgn

stamper

kapitein

ik

dacht;

Tan

er

bad,

van

bestemd

zieken

destgdsjuist aan

beneTens

scheurbaik

weet

en

man

tot

apotheek

Toor

watervoorrtiad

onze

ik

tot

apotheker

bekwamer;

en

schip

een

opgenomen

naauwelgks

hg

zon

lijdenden

het

op

was

?ak

matrozenbezigheid bg

ik

koorts

dat

dit

tot

men

wel.

zeereis

en

Ylaanderen

hier

slikpot

wat

de

ons

stuk-

Teeriig

Toor

het»

apotheken

dienste

een

de

was.

stilte;

in

mgne

handelwgze, aan

eenen

ootbrak

dat

gewaar,

,

,

de

over

zal, getrou-

Toerde

noodige

dien

oord

gelegenheid mgn

andere

het

,

zijn,

in

rook

zien,

Het

was.

zamenslelliog tegenstrijdige

9.

te

werd

ik

en

ding

beste

ten

juist

welken

zee

al

Terstandiger

^

de

hetgeen

,

ferhalea

om

gediens-

^gne

bezorgen

te

scheepsehirnrgijn,een

De

was

keuken

in

persoon

geweest

toen

eenSi

Teryolgens

een

onzer

zgn.

jaren,

aan

welk

aan

in

sou

als ik

met

De

arls.

meer

om

meer

regelen

besterod

was

en

-Toorzien; slechts

kündige

niets

Ter-

,

hem

bad

en

was,

mgne

we^r

nu

naar

immers

sloeg

mg

op

terwgl

;

hceft.

welgk gedaan Wg

bad

beloonen

man

wedervaren

mij

wat

acht

niemand

en

,

fransck

het

uitspraak Tan

tgne

te

over

Tertoonden

gaan;

zieh

bg

Toor

al

,

zoo

TOornamen

dece

kwalen

want

hg

maker toch

verbeeldde

die,

neefje

ongetwgfeld, gensmeer

als

slechts

was, een

wel

en

in

zoo

Tan

zgne

bij geringen ; ^^n

zieh niet

middel, nog

den

doctor

onze

dat

hij ,

steen

denzelven

der

bczat

?-

een

waren

te

Terkiezen.

kodkte,

-^

goud-*

hlj een

wijzen

onschuldige werking,

scheepsteer

zelf

dat

bpvendien

bad

zelven

dan ,

middel, boven Het

het

dat wa-

bedenke-

215

Igk^

kinderen

twee

ganschen

dag

den

ziekte

Tan

bi) ziph

aan

de

was

boord

en

den

ooren

onze

Tader

om

vroüw

zgne

welke

had,

weeklagten

hunne

met

die

kapitein,

lastig

man

en

tielen. Ik

niet

weet

wie

aan

had

;

,

beroep

Terraden

naauweigks

aanbrak

spoedig bg

den

dringend

dat

gij

ben

had

schreef,

volgen

kapilein

daar

mg

telde

wel

er

handwerk

tastte;

bemerkte

De op

werking banden

toestand kon

hg

nemen.

der

hg

zgnen de

trozeo,

ik

werd weÄr

Tan

arts

zieken wanneer

kreeg den

aannemen

den

verzocht

en

opdat

Terzellen,

te

doctor

De

begaan.

prutin

hem

malroos

zgn

,

ik

deed,

kwakzalTer

gemeen

;

het hen

bgzonder

zeer

Tan

was

aan

en

,

Terloop

na

al

en

,

reeds

ik

dag

had ,

schip

hg

dat

af

aan

Tan

alle

te

ko^ien

iets deerde,

eenige

weken

dat

waar-

dit

plaats had,

de

kapitein mg

,

kanten ;- niet

wilden

Zgn

doctor,

bezigheden

dat

de

uit

andere

in

nu

Tan

zgne

Toor

Tertrouwen

hij reeds

onkundigen

zgnen

zgn

dat

misschien

Toelen,

eersten

gekozen Tan

hand

echter, welke

een

kon

dek

het

ETenwel

voorschriften

mgne

mgne

arme

geen

gedurig beter; op

voor-

u

zijn uniTersaal-slikpotmaakte,

op

weldra

die

in

dan

gelöpf

staan.

middelen

was,

doctor

uw

bereid,

liet

een

geneeskunde

mgne

ja dadelgk tot

dat

kapitein kreeg en

ik

,

mompelen

mg

die

uit

grepen

,

hij wel

het

Uet

de

aan

welke

aanmerkingen

de

ik,

dal

tegen,

Dat

eenigzins onderzocht

sleehts

goedvinden

naar

Denkt

—

.

apolheek

de

naar

het

,

alles

tot

hem.

verder.

hg

vroeg

werpen,

was

scheepsluitenant mij men

?

aan

^roeg hij

arts?

ik

toch

kajuil. Hg

de

in

nog

om

,

voldeed

bestudeerde

geschikte middelen

de

De

zieke

kwakzalverg wilt

boord

over

den

zijn'toestand

ik

Terzocht

en

antwoordde

genezen

de

gij

en

wilt.

kunt

,

Ik

een

dag

de

toen

morgen

gewekt

naar

gg

mijn geneeskundig

Heden

kernen.

mijnheer,

ik, nadat

wanneer

,

ik

Zgt

ik

wel, zeide

ik

werd

ging

en

,

gij mij

,

zekeren

kapitein te

verzoek

Dat

mg.

op

,

mij ängstigaan.

zag

goede

deze

aanzoek

om ,

eens

Toortaan

de iets

15*

ma-

Tan

216

den

scheepsartsaannenken

bfehaodeld berouw wel

worden

bezwaren

daur

en

inf het

zelfs

moest

maar

zeereis

Zoo

ik

was

daad

der

achting

men

had

ook mende

men

lot

verzekerd»

liet

hg by

den

aan

niet

«

in

malroos

naam

beter

met

mg

dezen

?an

gepleegd

niet

verlangen,

mgn Ik

stillen.

zieh

overeenko-

stand

mgn'

niet

klaagde

steeds als vriend

de

reis

oceaan

anders

bg

Na

eene

eene

jegens

behoefte

te

aan

bogt welke

plaats,

het

land

voor

den

wij

waren

9

anker

gaan de

kust

op

nog

had een'

/ siechts in

nabgheid

?an

reeds ik

^

da-

nimmer geene

middel

aanraking

komen.

Madagaskar.

de

ons,

om

meesten

land

dit zgner

geweest;

gunstige anker-

aanmerkelgken

door

yaa

,

aan zeer

vaart

levensmiddelen

nood^aakte

was,

,

moest

misschiefi

gunstige

,

kapitein, gelyk

hier

den

van

terugkeering;

tot

gezondere

en

wij inliepen

schip

met

de

gestegen

Onze

doen.

ondcrhoorigen de

top

ten

tot

maken.

genomen

water

koa

Wat

midden

of

wel

oefenen»

te

het

in

kwamen,

in

wg

versch

intusächen

eiland

geheel

kwamen

aan

hadden.

mij günstige gelegenheid, zoa

het

over

,

zijne landslieden

mogeigkbeid

Frankrgk

mga

betuigde zgn'

en

geduld

hier

want

geene

voor

maanden

eenige

die

in

dan

mijne vrgheid gebruik

delijkTan

De

we^r

wij

vroeger,

immers

er

dien

begunstigd

raden,

volbragt was;

was

zoodra

toch

harle

van

menschenroof,

evenwel

hg mij nogtans dat

mij

,

on-

toegedeeld,

,

afschuw

,

overeenkomstige

scheepoluitenant die

mij gedroeg ; hg beklaagde

die ,

vorige

mgne

dit alles kon

zgn

roet

mij afgeno-

Doch

te

wel

werd

met

eene

groot»

zgn

maar

,

dienst

bezwaarlgke

eene

deze

voor

scheepsartsgeworden

een

,

welgevallen.

laatste alles

wel

zeer

overgeyen

mg inkomen

»

Amsterdam

te

aan

zgn

ten

keus

gehoor; hg

geen

want

kleeding verzorgd.

we6r

om

apotheek

deze

o?er

m|

beginne daartegen

geheele manschap genoot;

daarvoor

en

vonden

om

,

daarom

en

gewone

klagten

,

zieh

een'

van

,

in den

?erloor

eens

op

bragt

de

over

hem

was

natuurlijkpblegma

de

zgne

opzigt

reden,

geene

doctor

hg hierbg niets

geheele

der

De

gevoelen.

tc

Tonden

en

door

slechta

wilden

allen

maar

,

onzer

afstand boten

Wg

van

kon-

hadden

j

«¥

21

reeds

begonnen

te

vullen

Tan

de

ook

gedeehe

cen

»

fruchten

lange zeereis,

zoo

had

betreden,

te

Telen

Tolle

dit niet

de

Franschen

bezaten

gen

aanblik

Troeger oever

der

had

eene

Tischrgke beek

in

geurig nitwasemende schoten

en

ik den

toen

ge$chreeuw

van

kant

toen

,

getier kwam

het TTOud

schaar

groote

die

hoorde, den door

dezen ^erk

'

die

hadden

de

Ik daa

I

zag

dat

wel

den

Tolk

ons

woede

de

er

hier

had

Toor

mg

of

de

Tlugt,

kreupelbosch

heen

en

;

zoo

op

den

of werden

den

tein kapizen matro-

en

zij

het

eerst

der

arme

Tervolgens,toen

aanTallenderwgze

hadden

te

doodgdschoten

,

te

wapcnen,

der

van

toorn

en

scheen

aanzien

,

het

dan

bloed

Soldaten

doordien

opperhoofd

groot

Tan

geTangenschap

ijldedoor

later

ruwste

afwerend,

in

zwarten

I *g zoo schielgkTöor ! den onderdoen.

I

ik

tienmaal

reeds

gewelddadigheid

oud

een

gering aantal

een

hun

,

altijdmeer

heen

groot gedeelte

een

er

waren

als

onzer

hei

van

moordda-

een

dan

Madagaskar gaande gemaakt

Tan

gingen^

bg

lag

Zoo

ik

zag

oieer

Teroorzaakt

barbaarsche

nog

'eene

OTergaven,

eenigen

strijdzelTen

eene

bewoners

zieh

den

mijne gerustheidopwekte;

uitgestrektin

weggesleept.

en

längs

plotselgk Terscheidene

naderde

Reeds

ik

soorten

kreupelbosch

mg

uit

en

Soldaten

en

grond, anderen, gebenden

onzen

inboorlingen»

matrozen

onzer

de

^vier

wandelde

,

diggeTecht tusschen

bekoorde

landingplaats. Ik ijldeer

onze

Tan

nabgheid

de

inzonderheid

het

Mfelks

Tolkplantinin

planten,

aan

wg

op

,

woud

luid

een

derzelve

ik

den

zouden

hoe

^

grond

hier

gevoelen,

Mg

gezien

verlangen

ons

Terscheidene

cn

slagtTee

kapitein en

\Yant

geene

Jieerlijkeboomen nimmer

nog

Tan

het

zieh

er

waler

vasten

gaTen

moeten

landingplaatsbcTond.

onze

den

gelokt. Wij

deslijdsreeds

ofschoon

h et

den

\ve6r

zelfs

ons

klein

ingekocht;

eens

faebben

,

Tan

om

versch

met

eenig

en

veiligheidOTer,

Tan

eiland

een

op

kusten

de

geToel

kust

Tan

land

scheepsluitenantaan het

dezer

i^narie bewoners

eene

na

gevogelte

»

,

vaten

onzer

te

naar

Siech

daarom

moesten

regt Terbitterde

geene ik

staan.

andere

koos eene

het

keus

Is

vijan-

was

laatsle; ik

plaats aan

het

218

»trand

een*

op

,

faet gerecht plaats had. die

bezig

was

gebooden lag, ken

«f

»

ant

los le maken

Ik

betzelye Ipsmaken;

lag,

stieten

kwamen

de

den

onzen

z^

Toorschgn geweren om

zwarten,

afgegaan ;

enkelen

riem

scheen

gebrekkig den

in

,

denken,

deszelfs

om

dat

bamboesriet

de

plaats Tan

,

die

bgl

de boot

in

wel

is

waar

,

langzaam de

dat

voort,

ik thans niet

inboorlingenons Wij

hun

waren

geraakty

het

yan

bezig

land

wg

kwamen

in

in

niet

onzen

nacht

yer

te

hetzelve

in ;

er

willekeur

naar

weg

bleef

niels

ons

ging

ons

waarom

het

branding

Tcrried

we^r

kiuiscQ.

te

,

op

wier

doch

over

eene

Toen

nabgheid

ons

het

yan

nn

de

stuk

die beiden

konden viel

nu

de

dan

wegens

de

het

bniisen

der

eenigzins rüstigerplaats erenwel

gezigt

schip lag, maar

,

menigvuldige klippen«

zoo

afgedreyen, nog-

Toortzetlen;

anders

okis

nazetten.

wind,

en

zuidelijkerigting waar

eeoe

arbeid

schielgk uit

stroom Tan

Een

bewezen

boten

-

sink

bekleedde.

bearbeiding

onze

hon-»

een

juisttegenoTergesteldenoordelgke. Eindelgk

eene

wg

al

met

ons

door

de

hunner

een

en

moesten

aan

begrgpen kan,

niet

hadden

waren, ,

tans

met

bezig

,

nog

Doch

siecht

zoo

konden

doch

dienst

ongetwgfeld

terwgl

want

bamboesriet

eenige

,

die

messen

onze

,

en

slechts een'

,

zitbank

eene

,

siecht

bereiken.

Tervaugen

benevens

lag

f

hierblj

doen

plaats te

geweest

gelukkig

ja eindelgk er

rerbeteren

te

slaat

hadden

spoedig alleen

oos

te

Teroverdo

hen

hun

; wg

die

boscfa

uit het

schip te

ons

reeds

want

waarschgnigk

ons

wg

yruchteloos

wg

,

denzelren

met

het

scheepje

geweren,

in

zg

vaartuig gevonden

ons

dat

was

waren

ontkwamen

wgze

af,

door

de

of

spoedig mogelgk

zoo

land

teste-

hielp hem

in het

gewapend

,

wäre

,

deze

op

bemoeging

onze

dan

Tast-

inboorlingen

de

zelfs met

en

wal

vaartnig eo

ran

Waren

geladen geweest

daar

yan

door

het

in

hadden

to laden

wedr

lochten

reeds

bglen

Strand.

het

hetzelve

met

,

naar

kapitein,

dat

langen stok, welke

met

waar

,

den

reeds

ik

plaats

,

spoedig

ontnomen

nog

ze

hetzelve

wg

de

van

inboorlingen

was

den

met

der

hem

bg

sprong

Tond

en

boot

eigene

onse

bemagtigd.

Hier

Taartuig

een

,

a"tand

aanmerkeigken

morgen

heen

en

aanbrak ,

219

socbt

OB«

de

op

roodom

oqs

toonde

zieh volle

te

gewonde

hetgeen

wanty

merkwaardig iets

verongelukt zijn het

niet

voQrval

scheen verlies

oitder de de

dat

beginseten reeds had

te kimnea

nazien» Uli

luid

jammerde het hoofd

hij

loen ,

h§

buitendien

mers

zeide

hg,

,

\m\k

ZOO

van

zieh

f

hg

geen

ten

dat

9

de

om

wg

ZOO

f

In

wg dilen

goed

; wie een

weet

weten

Eindelgk we6r

reis; want,

het

Wnden

europisch schip

gevaliekomt

het

aan

berust

er

weg niet

ons

y

ons

naar

nog

uit wat

zgnen

het

is im« ik

het

hem werk

de

eenige

immers

op

,

Oostindie

gunstig

zoo

dat

ontmoeten

sterven

de

overreedde

^eideik,

den

geluk

,

Hg

alles

;

;

band

de

,

of

schip

hären

tegelijkmet meer

kunnen

wg

onze

mogelgk

meer

voorisnellen

zag

roegen

te

in

het

van

,

voortsetten

dat

weder

uwen

de

kapitein htcronder,

tbans

minsle

was«

scheeps-

de

de vertwijfeling

schip zoo

doeg, tot voortzettingonzer heop

die

was.

de in

troost

dit niet

verdwenen

alles verloren.

dat

ver

loc-

zieh

Wij beiden,

ook

was

bezat, dreef

nog

wilde

Hg

voort.

het

zoo

het

had

waarvan

tijdonder

treurige

ik, leed

rukte

en

,

ongeluk

gekwetsten

begunstigd,

de

nu

dan

Ofleindig meer

waarschijnlijk

een

zwaar

vertoonen.

gezigt

ons

van

scheepsluitenant

geruimcn

weldra

en

lot

,

te

hadden

,

Waarschgnlgk

den

van

en

sederteen*

,

wgl het schip

oogenblik

had.

muiterg

begonnen

ellendigeboot

dit

gevecht geblevenen of

uilbarsting eener

Soldaten

in

achtet

verongelükt,

mede

;

worden het

van

zal

het

;

besluit

hulp

gewaar

heeft

men

alzoo

bewaard

kapitein

het

in

nimmer

gehoord

wäre

mij

"

den

van

is,

weör

ik

en

daarvoor

mg

,

zonder

,

nimmer

schip

ik

laffe,. en

nadeelig

zoo

naar

—

dit

tot

ver«

terwijl het

noordoosten

broeders

kon

schip

afstand,

zelven

gevangene heeft

het

manschap

hen

voor

en

bewogen

,

dit

als

vrijzagen

,

,

het

de

zee

De

had.

gelegen

schrik

naar

Wat

nie l nieer

lag

zijd de

en

grooten

zijn' koers

zoowel

laten

wgd

eenen

op

Toortzette.

ons

hunoe

ons

zeilen

Oostindie Toor

aan

anker

onzen beschrijft

wie

en

thaos

het

sohip;

gisteren Yoor

rerlichtte

son

,

met

bet

plaats ^raar

opgaande

het

vergeeftsnaar

00g

ons

altijdvroeg

is

opneemt. genoeg»

,

220

het

Bg

t^enwoordig nieuwe

eene

aog

Gedurende

de

geringe

vol

wgn

krachten

verlamde

w

niet

g

legden naar

plat

ons

in

het

geworden

zuiden

kwam

en

onder

welke

dreef

boot

onze

eilanden

bekend

Had

is.

klippenrgke streck

de

legen

naam

storm

ons

ieder

onze

boot

stond

onstuimig hoofden die

dezel?e

OTer en

op

klommen Tende

er

uit

goWen De

ken.

Termoeidheid

het

stonden

dat,

Tan

drinkbaar zand nam

was

waar,

niet ,

Terborgen, ,

na

het

waar

Ter

Tan

klein

,

midden op

nogtans ,

zieh

en

matte

,

nieuw

,

Tcrbon» ; wg

loerden

dan in

met maar

weinig

zeer

stui*

nederzon-

magtigör,

smaak,

Tan

zaten

door de

kuil

een

daar, siecbts

Tasten

golyen

onze

,

siechten

strenge

de

krachten

lagen schildpaddenegeren in

lange

beschaamd;

eiland

«ieuwe

wg

schielgkop

eenen

onze

denzelren

werd

beurden

een

deze

wäre

sigkigezandbank

gelukkig

beTond

hier in

,

wij

;

vlak

Admiraals«

zoodat

stil

beiden

ons

honger waren

de

en

daar

is

Tan

Strand

kreupelbosch rond; wel

Strand

,

wg

,

eene

gaf

de

ter

kleine

ran

groep

Terwachtten

ongeloof

wij op

kwamen

en

aan

dorst

het

met

aanblik

D^ze

was.

het

heensloegen dat

zagen

die

storm, de

zee*

juist

ons

Taartuig

onbewegelgk

eens

op

onmiddellgk

den

doch

oogenblik;

zond

Tan

wij

binnen

Terder

ons

geslingerd,dan

rols

eene

wg

;

juist eene

er

eenen

den

ondergang onverrngdelgk geweesl; ook

wanneer ,

naar

,

rerroeren

misschien

nu

in

hoog»

zoo

yaartuig neder.

het

echter

engel

frisschen.

deze» de andere

tegenwind

een

te

te

naar

Tan

zgn

God

reddenden

een'

eilanden

of

had.

gedreven

nur

hoofd

bestendi«

op

band

bodem

,

eene

döor

beiden

alle

ons

versmachting zou

plaats gehad

windstille

we^r

eene

het

den

op

lot

ons

waren

met

een

der

weinige dagen

regter

de »

dood

zware

waarts

Staat

rigting,

gene

De

in

meer

de

om

meer,

afmafting steeg eindelgk bg

dat

benerens

had

zak

noodige versterking Ter«

de

niets

wg

yanscfaeepi*

Toorraad ,

ons

,

den

in

geluk

ons

arbeid

awaren

,

De

uit

tot

hadden

weldra

Schaft» gen

ik

leTentmiddelen»

zonder

waren

weMn

kwam

faart

oQser

wij

had

dag

veldflesch

kleine

:•

ramp

eenen

beschuil, die

ongelak

de het

water« toch in het

menigte;'

deze

ik

.kostelijke

222

ander te

ferdwenen

waren

maag

bedroevender

nog

kg

sgn,

heid

Terkeerde om

was,

of

nagen

en

geheel gaf:

krankzinnig

te worden.

ik

met

de

trachtte

Ik

hem

den

; op

kwam

ik

dende

te tegenvoorstellingen

hier

der

kokosnoten

groot

nachts

zelfs

of spreng

sloop

klippen

zorgdheid

de

f

bgna

de

Juist de

ZOO

yeel

paddenegeren

mogelgk

hield

mg

had

laten

Terhongeren.

Bens

op

moeidheid

een* "

nacht»

Ik

der

Toedzame ik

wgl

thans

zelfs

heTige opgewektheid

die

yan

yan

des

aanTankelgk yoor

mgn

maar

al

het

yan

had

bij hem moordenaar

mgn

ygand en

toen

nu

keek

eigen

die ,

het

ik

na

op

en

zgne

plan had|

denkbedd worden.

en

kinderea

hem:

om

langen strgd met was

zag»

werd ,

door

schild-

doen

yrouw

ik

den

,

aanxette, yan

ya!^

had

leTen.

koes^

mg

die mg

een

be*

dnidelgk

te

oyermatig gebruik

,

tnssehen

yerontrost

jegens

hem»

yoor

misiar

; de

leger rond

mgn

mg

eindelgk ingesluimetd

gedruischwakker.

gebruikeu

sliep bgna nooit,

yoorzorg

bgna een'

yoor

genomen

gefangen te

hem

kens

Tersterkiogyan

had

ik bemerkte

af te houden

yeroorzaakt, dat Hg

teedere

aflei-

de

^—

het

dat

eene

bezorgdheid

want

9

zacht

maar

ongelukkige moorddadige oogmerken

terde. hem

oyerwogen

nog

in

nabgheid

door

weldra

alle

op

Toorstellingen

»

Ik

zieke

zijn leyen,

yoor

werd

bad

de

somtgds

de

in

en

kwaad

houden

te

Tan

een

.

want

rust,

geen

mg

tot

Tan

af

yreesde.

ziekelgken aanleg

den

dat

hem

en

dierlgke Toedingsmiddelen siechts

deze

uitzigtToor

zocht

ik

inzonderheid

TOgelenegeren

en

weg

Talsehe

gemoet^

hem

—

hg

en

op

dreigend

zgner

weg

brengeo,

te

schildpadden-

bet

ge*

wonen!

te

schgnbaar tbegeTende

met

niet

was

een

diepe

Terwarde

dat

wel,

eiland

dreef-

al mgae

op

krankzinnige op

eenen

ha^den^

op

hoogst

Welk

uitbarstingyan

komen

te

Toor

wgze

de

merkte

menschelgke hnlp rerwgderd

alle

of ,

eea

nood» door

en

hijmg

geene

antwoorden

verlatene, alleen

armen

welke

man

hefige

zgner

doorgestanen angst in

hem

Toor

gerolge

ten

swaarmoedigheid aangetast, segden

rondloopen i

scheen

Igdeo

den

ran

we^r

kon

misschieQ

was,

teTens

en

hg

;

selyen

de door

Ter«

een»

maneacbgn

223

TMlicIit« het Iieen

«1

oTer

dat

ik

bleeke

boog; hg

list echter

het

op

had,

punt, mij het groote

de

in

sehielijkewending mijns Hgchaams den

in

zooals

ik

?ast;

Yan

hoede

Tan

list

af

mg

gezien had, het

en

beid, \zich

kust

luid

met te

Briden

als

als

het

welks

hoofd

de

zelfs snelheid Toeten.

hoaden door na^ne oogeut

woede konde

de dat

Tal

eenige

het

mocst

uit

het

gelegen^

bij'zulke

bescfaouwen

mij

roor

»

sleehts

reeds

want

op

in

zgn'

het

dek

ik

door

zulk

echter,

Trees

een

maneener

nict

lang uitge««

bezweken

in

zoodat

mijne gezeiMle

aan

beeiden, gelgh het

deze

sleehts

zoodanige

geene

leyen

Termoeidheid

wanneer

aoo

gewricht gcTallen had,

bewegingen bloote

rast

nabg*

de

in

mg

zgn

de

of

toescheejif

slapeloosheidTerhitte herseneUf dikwijlsmet meer

nog

eenig gelnidTan

zonder

uit het

als de

krankzinnigheid, wier

nog

hoogte

geheel

eens,

ook

^

zou

hij Ter

Terstoken

chirurgische behandeling

zou

met

Toren

of

ledematen

hij boyendien

zgne

Desniettemia

door

te

gewrichtsholte teruggebragt was,

geyen

ik

kort

spieren zijner Toeten

siechte

aan

hebben;

Ik

toe«

heupbeen

de

in

dat ,

kleine

eene

op

een'

het

sterkte

meende

ik hem

waar

hij op

en

moord«

dezen

zijnen ziekelgken

in

bgzonder geluk

door

zgnen

,

sprong

zeeman

linker

onTolkomen

hg opstond,

somtgds

afgematte

door neigken leeftijd

een

zijne Tingers

buitengewone

mgne

zeer

Tfeinig geoefend»

kajnit

zieh

gebrul, somtgds

een

zieke

de

was

^^^^ mij

geTen

rond

ik

ik

dan

heft met

opbouden tegen

band

de

wanneer

wanneer

wilde,

bem

ik

krankzinnige liepaltgd met

verbond

kreupelbosch

gunnen

dat

de

tegen de

voeten

tosschen dat

trof

stoot

zgn

de

,

want

aan

zonder

in

,

Eene

ontgaan.

toestand

OTerq["annen

stooten.

te

hg.hieTd het

voor

om,

zgn ; de

mes

zgne

mg;

met

geeft,

ze

ik

af moest

scherpe

kruipende

te

,

Yergeefs beproefde

rukken;

te

vlugten,

geest op mgn ,

alle magt

woede

aanval

toen

lange

de

moest

Ternieuwden

uit

nederzonk.

banden

de

uit

kracht,

in

hij

,.

mes

stiet

,

zoodat

zgnen het

ik

grond

redde

me»,

hetwelk

faebbea borst

zieh

dat

krankzmnige^

y^i'borgente

ontdekl

nog

den

tan

was

meende

goed

£0o

gelaat

opene

riniraering

224

iicb

sloteoy begoochelde. De krankzinnigebad

rust

ik

ook

liet

eo

niel

mg

naaawelijks te

walgelgk gewormte, kokosnoten

t)m

zand

bg werkelijk nog misschien

wel

bem

Toor

balve

scbeen

verborgen

verkwikking

hem

den

van

inderdaad

doch

hem

het

minste

ten

*hij zieh

scherpe

bliksemsnelheid

met

hij

even

zocht

1^

zacht

dan

wilde

ontdekt,

dat

houden

deszelfs Slechls

bevorderde. best

eigen

nadctren dan

ontrukken

woede

van

den voor

slaap hem

hoe

list; ik

wist

dranken

gewoon

had, Tocht deze

dezen

om

in

veldflesch voor

water

bij mij

van

narkotfsch

plaats»

waar

hoe

te

door

ddg wat

konde

den

slaap

Ik

tot

zijn

ook

mij

gunstigs

gebruikte eene

genot

der

geestrijke

begeerig hij dikwijls mijne had

had

dezelve

druppel

een'

moordenaar. Nu

dan,

en

ik

water

zij den krankzinnige »

den

aan

het

van

mond

zijn gezet

lang begeerde ik

moest

den

dronk

een' »

legde weg

tijd-

eenen

een dezelve^met en

op

ik

wanneer

vlugten vulde

voordat

en»

reeds

geraimen tijd droeg

eenen

ook

om

plantensap

en

verder

dan

het

aan

Sedert

hebben.

slapen

er

beschouwd

nog

bij mij»

mijnen

lang

een*

»

vinden.

te

gewas

zieke,

arme

plaatshebben.

bereikt

misschien

er

mijn

weet»

veldflesch

graad

een

bij geringe giften

zou

vroeger

was;

lang geledigde lijden

hij

had

Ik

,

konde

mij

en

rigtte tegen

mij overtaigd

ik

zelfs

wie

vergunnen,

ea

'

,

of

hij

zelfs te höoren

wilde

brulde

en

op

eenmaal

nacht

een'

als de

«

waarvan

sap

,

De

scheen

Somtijds

hulp bij mijne geneeskunde«

eiland

het

der-

en

min

zoo

zijnen gewaanden pijniger. Ik

spijzen

verhongeren,

geloofde hem

mes

de

ik

dit

beefl

dan

dat

graad.

ik

Indien

bemerken«

versterkt. grootelijks

nog

ik hem

wanneer

,

in

,

lateo

dezen en

zij eeuigermate

honger bad,

slaap genoot

sluimeren

te

snorken

mij

van

de

te

meer

wilde

tegen

krankzinnigen

meeste

niet

gevael.van

en

woede

zijne

vermits

ziju gevestigd denkbeeld

verborg

kust

de

aan

geen' tgd»

gunde hij zieh

hg,

waren»

een

weet

geslachtder kwabbenyerslinden;

gebruiken

te

schildpaddenegeren het

het

van

hem ;Bag ik

eenmaal

zeggen;

hg leefde,

Waarvaa

rasten.

nimmer

immers

ze

mengsei op

eene

zijnerjagt

op

225

het

in

mij

aanslonds,

middel

Het

iiit.

ze'op

raapte

echter

werkte

maar

die

op

dronk

en

wijze

gewone

,

keeren

bij krankzinnigenwaarnam

beeldy

lagchen

wild

Tan-

minste

ten

lagchend

ook j

Arme

Tredes

al

peinsde enkel

een

het

had

ik

het

tot

hand

Ik

heuTel

het

mensch

als

een

naar

de andere

mg

ik

OTer

hg te

maan

af

merkte be-

den

geest des

ik

Ik

ik

de

Sterke

deze het

alleen

scheen

met

door

liet ,

Terloren

niet

de «-»

te

los ;

zamen

dik

rüg

gebenden kleinen

eenen

^^n'

harnas

liggenden

zijnesteilste zgde moeite

De

,*

krankzinnige ,

Tan

en

Toor

beklimmen

te

bewerkstelligde tamelgk waar

hg

brüllend

zgn

daarbij met

de

hand

ver

geroep wenkte ,

schip

Toen

^

een

Toor

weggleden.

stap

Strand

bijl

brokkeligesteenkl(»npenom-

Toorzorgen

klinken

komen.

aan

Toeten

,

zgn

beslendig in

naauwelijks

maar

bij elken

den

weinig

een

lang

rugschild

schildpaddenschildop

en

reeds

met

Tan

uitbre-

eens

eene

maakte

ik

zou

spranken

borst, onderlijf en

om

die

en

indien

maar

nog

moördenaars

Tan

het

ik

zijdeechter

op

zee

hoe

mijn geheel ligchaam gebnii-

ging

beenen

die

toen

hij mij

rigtingniet

schaal

had

Toor

top

gezonde

alsof

de

dek

welks

beel

Ter

Strand

ik,

dat

,

was,

Terlaten, ik

God;

mgns

deze

in

dat

het

was,

denk«

zijn Tast

,

ruimte

goTen

eene

aan.

yerwoest,

was

bewaard

sleepte op

,

Tan

brein

kondeu

toc

boomschors,

had.

de

de

BoTendien

kon.

ken

hem

uit

groot,

het

kromp,

en

dierlijkheid,wät

uit

middelen,

op

nog

zoo

was

toonen

had

der

zusler

reuzenschilpad ontdekt.

Tergane die

gij

op

slaaps

nur

Ik

yrerA ongemeen

dat

mij

andere!

op

zoodra

gedurig

denkvermogen

ken.

ook

hem

op

regelenden geest

stelen» mijn

kunncn

mes

gezonden

liefde !

der

en

Ik

uit

den

gij zonder

dacht,

hij kwam»

het

met

menschennaluur,

waart

ik

eenigen tijd,

»

het

zieke

de

:

hem;

Tan

Toor

zijne Yoor

op

gelijk ik

,

Toorzigtig; doch

hem

naderde

niet

werkelijk

zigtbaargenoegen

met

ze

haar

hqorde zingende

opgeruinoid»ja yrolijk» men soort

bemerkte

Hij

rallen.

moest

oog

,

bevelen

nacht

beklom

wilde ,

in?iel

ik,

zoo

-*

het

om

was

onmerkbaar

we6r

tot

donker, möge-

^9^

heuvel

mgnen

9

welks

randenik

openingen wiegde

mgn ik

gezigt

aanraakte.

thans

het

vvelbekende

in

hem

onder

door

de

het

hevigheid

borstholte meer

van

Toen

kene

konde

dronk

grond

brulde

Hg

hem

hij mij waters

in

ben

»Hoe

ik

maar

als

ik hier

een'

wel

het

vergeh Ik

ofschoon

Ik

eenen

zag

aan,

en

ik

het waSy

en

in

hart

mgn het

bleek

geefsch bgna »

tot

hem

de

alle des

beken

alle

,^' tracht want

menschen nu

uw

ook einde

haat

is

willen

mi| om-

verontwaardiging onderzocble

wende

gg al

baren

hadden werden

ledematen vrede

uwe

nabg."

koud

ver-

inhoud en

stgf.

g^sloten,^ zeide

magt

Hg

ik

hoezeer ,

geneeskundige hulp hier

hebt uit

het

hg;

gedaan hebt;

mg

of

zgne

bloeds

de geheeluitgestort; en

mg

dat

zeiden

ik

,

band.

zeide

heb

leed

lafe-

de de

mij

herinner

ik

om ,

doctor?*'

eenig

van

Toen

opkwam«

heen

hg

drukte

zag, eenea

om

,

,

gisteren

u

tränen

mgne

getrok«

hij mij

toen

in

liggen

man."

gevoel

geen

weldra

was;

verzoenen

mend

dat. er

mg

reeds

Met

zieken

armen

der

hij niel

wende

toen

mg

lieve

mgn

nimmer

mij

diep geroerd ;

was

dat ,

ging dadelgk

hg

;

dat

gg

zieh

daar

uit de

gevallen,

,

brengen,

had

ingewanden

hem

vervolgde hg,

droom

zwaren

was

,

verstandige bewoording

gekomen,

het

weet

en

ne-

mes

,

band

dankbaar

genuttigd had,

de

ik

het

meer

voldoen

te

dat ,

het

in

het

gewond

zag

verkwikking.

ter

wensch

zgn*

de

zeer

,

en

opstaan.

niet

uit

in

zwaar

zoo

schemerde

morgen

was

verzecht

»

den

last

was

gevallen;

diep

val

was

Hij

Igf gedrongen «

Hg

de

mes

van

hoorde

krankzinnige

klonk.

het

den

onzapht

reeds

oogenblik

den

van

ooit

in

geboord.

bloed.

nis

gebyil

middelrif

mga

,

eigen moordwapen

zgn

dat

nederstortenden

een'

van

?erschrikkelijkerdan

derstorten

aan

als ,

hetzelfde

op

lacht

veiligheid

eerst

scherpe.rand

deszelfs

Doch

gedruiseh

een

der

indringen

bemerkte

ik

aan ,

gevoel d^r gewaande

slaap;

toen

bcbild

m^n

het

voor

Het

in

bewoog',

daarop

zgn

had.

zieh

ook

daar

ea

iveldra

rog

scbild

hier

gelaten

onder

rerborg mij

en

u

nikte

met

God

mg

toestem*

ik te

,

toe;

op

zgn

gelaat vertoonde

zieh

het

Toorbjjiweven

gedachte

eener

dachte

Tolgde

hem

gewend

;

mijn

na:

ziJD koud

de

Treesselijk

mij geweest het

lies»

verlies

misschien had.

graf

hoe

ning

ik

\Faarin

ook

eene

op

leyen

liggen

men,

benevens

dag, bei

helder

Pe

licht

ligchaams

Tond

ik

mij

nu

bewoond zand

Deze

had

der

inspan» door

mgn

,

ik

bgna geheel uitgeput;

de

schaduw

kokospal*

der

den

geheele overig gedeelte yan nacht,

daarop rolgenden

als het

ook

we£r

wäre

de

voor

bij dag

nieuw

op

het

m^*

mij

zelfs

mij,

dat

tot

was.

had

kon

ik

;

Toor

met

muUe

leide.

gezonde

in

plaats,

dag

die eiland

het

in

eenen

ganschen

lange slaap

scbonken des

den

mi]

yan

dagen

laatsle

dit iroeste

ligchaam

slieper

en

9

levens

,

Yoor

groene

zieh

mensch,

eenigen

lange siapeloosheid verlamd ging

des

ge*

desniettegenslaandezijn feiw

ik

zijn ligchaam

,

de

;

mij.

Toor

zijne

ia

goed.ikkoQ,

200

gering

9

den

gehe^l mijn

voor

een

ook

man

Tan

Ikkrabde,

ku9t

lijdensgenoDt had

arme

gevoelde

zog

"Tas»

innerlijk weefsel

het

en

stijfligchaam lag

,

aard

Tergankelijken

dan

meer

roorbggezweefd

^as

Hoe

ran

ge-

lang gestporde verzorging

we6r

het

in

leven

nienw

een

weldra

tijd gunnen;

mijner jeugdige

bezit

volle

be*

krachlen. Haar

•

de «enzaamheid of

temg niet,

zij de

wat

cagen

een

het

is.

mij

aan

di«rrawereld

doer

deze die

sag, van

da« D6

vrees

eene

bemeikt

lijkheid, een

weging

met

met

kwamen

hol der

die

blikken

weet

of des

levens

in

zieh

nimmer

in

het

deed.

Ik

begon

zingen;

ik

zweeg

duizeien

spreken

of

te

mi]

zelven

zelven

-

,

alleen het

hij gevoelt. Gelijk deszelfs

bloedstroomen

in

Ik die

was

geheel

alsof ik

was,

geestachtigediepte

eene

siddering beTing mij. voor

anders

begrepen had;

nederzieh te

ik

ireg;

,

ligchaam tegen kleine

woes«

weder

Tlogen

en

zijne eeuwigheid, tegenover waardoor

de die

ondervond

eiland

Tegels

bemerkt

^eene

mensch,

hand

Öe

overluid en

in

niet

nog

,

mij bij het

stA

faet

onbewoond

bewegingen

v¥e«s

vfe^r

en

op

,

dezelve

wie

—

het

dm

eindelijk,

merkte

mij

soms

sdiokte.

zoo

gelaten, gevd^ vat

der

vergan"e« wanneerde

oor,

opening drnkt,

zijneäderen

en

de

be«

des aetliers

228

in de

senuwen

Tan

wordt

coo

dier

sehen

bare

met

de

Trede

binnenate

zgn

de

geest» tegenover

stroomen

als

hoort; het

rui»

de eeuwigheid otrersijde

ook

Terschrikkingen»maar

der grayen

sÜlte

wier

aan

gewaar,

bruisen

luid

een

bare

al

met

yreugde

woont.

vrede

dezen

Van

ondervond

ik

xelden

niet

ook

iets

wan*

,

kleine

ik bet

neer

Taders

mijns

ik, boe

Tvas

des

boekje

dankbaar

den

Tan

zieh

boe

niet

haalde

en

die

dag,

als

in las«

er

in de

mij

in den

nog

zak

Hoe

banden

beid

had

'dezeWe

mij allengs meer

thans

reizigers

bet geen

midden

die

de

in

eindelijk bijna

niets

aan

dan

droomen» TTel in

Ik zag

men; Tven,

ik

moest

dat hier

dat

ons

het

klein,

liegend Taartuig, ?oor

dat

het

mijn

lejen

eens

door

op

hier

smal,

dit kleine

menschenband

siechts

De eiland

gefaeelonTerdragelijk. »Immers nimmer

aanschouwden

liefde haar Gods

tot

de

baren

weg

gedachte bliJTen,

den

het

op

'water

,

hier

en

zou

zoude

ook

uit deze

ja

sterTen,

zee

ik

dat

ecbter

brieTenduif

land

weg

een

Toorbijko-

,

drijft,waarom

genadige beschermiog

nimmer

reddiagbeschou-"

worden

*de

OTer

niets

Terpletterd geworden,

was

begraTen

lijden,

beken.

Tlak

zeer

als

Van

en

en

der

beer

CTen

dorst

zijne nabijheid konde

tienmaal

kwam*

den

bcTond;

eiland

groot Tronder

een

geen

klein

droomde

Tan

kunnen

putten

bij mijn

in

eens

als

denken

brennen,

,

groot schip,ja niet

in betzehe

bet

naar

nacht

huis

met

zijne Tolle

TTe£r

woestijn bcTigen

meer

Tan

laat» Tfelke

bij

bet

Tan

zieh

,

anders

afge-

eenzaam-*

Terlangen

als

zoowel

Bij dag

,

en

bet

der

ernst

genoegens

inzonderheid

Amsterdam

diepen

kreeg

deszelfs

en

hart.

mijn

OTer

dien

gedachten opkomen

zijn;

Terwant

Ruiter

?an

mij

badden

mijne kleederen,

aan

die siechts

ligchamelijkeTaderland

Tan

reisrok

^

gewend»

magt

der

barbaren

de

nomen.

Ik

blijdc

mijnen

Tan

ik, dat

blijde was

oTen

afgebruiktepsalmboek

beschikking^waardoor ditlieTO

de

Toor

morgens

hetzelTO) ook

zak

mijn*

uit

beTinden;

moest

afgesleteneen

zoo

zieherkoopers bragl,

ik

en

was

Tindt

al

niet

mij den de

wanneer

^

ik

niet

onder

rotzeneilanden

230

hervatte.

Ook

durende

in

den

de

daarop Yolgend^ dagen

tijd der

eb,

het

Taartuigbezigy terwgl

Ter

de

behoefte

der

het

ik

rust

aan

levensmiddelen

ge^oonlijk

het

opzoeken

Teroorloofden

mg

noodige gereedschappen Toor

hield.

Yan

groote

welk

uict

de

is

wel

plomp uitzagy dingen soort

zeil

alsmede

schafty de tels

en

aard

had

stof

garen

bastyezelen

der

padeijerenlagen opgehoopt; yoeren

punt

Nadat

ik

yan

het

de

neer

beuren

eiland

los

het

die den

zwaan

teren

rukken. op

de

Het

en

het

yaartuig

yast

gemaakt

yoer

de

het

het

en

het

eene

in

in de

den

menigte

in

zouden dat

was

beter

het

te

op

eerst

was

hqt yolkomeo

yrij gelgk

eene

,

ik

ik

den

reeds

zwol

door

aan

talmen:

den

giV

gen gunsti-

gelijkdoor rrolyke heden,

nog

gelegene plaatsaan

naar

.sedert

,

hetzelye

aan

beladen yervolgens.

yan

om

thans

zweefde

grond

nogtans

Staat

uitgespannen

klippenrij,ke bogt uit

golyen

schild-

en

ligteyaartuig,waa-

»

ik, gg groenend gedenkteeken mgner den

wor*

yaartuig vastzal,

yerheflFen

zeil, dat

zou

waarom

op

de

bamboesriet

allengs yan

maan

en

had hart

mgn

yerwachtingen;

ver-

groeide.

waarin

begpn

te

yoUe

dreef

gol?en"

beyestigdemast wind

yan

stof

yoorraad

water

ledeu

oyeryloed

in

water

de

springvioedmet te

ik

kokosnoten

,

de

tot eene

eigene kleediogstukken

dikke

zieh

opkwam,

boyen

en

klaar;

ontleende

zand, slijkaehtig

yloed

andere

,

losgem^akt had,

rondom

ifel

er

meer

nog

scheepsproyiandreeds

yerscheidene

het

van

dat

kapiteinsde noodige

yaten,

thans

inboorliQgen

roer,

en

palmboomen;

plaatsyan

yeryingen

,

een

op

de

het

mg

mg

de

yoorzorg,

touwen

en

TOor

kwam

een

was

uit

aanstaand

tot

thans

hoe

en

bruikbaar

oyerleden

tot

vaartbezig

en

gedeelte mgner

des

aanstaande

krankzinnigen kapiteins

des

mast,

waren»

een

die

yan

Een

toch

maar

yerraardigeü

vrijstompe bijlyan

stade«

te

dien

yan

yan

reeds

waar

hand

het

was

gedreigd had;

dood

Madagaskar

yan

de

in

mg

dikwijisden

ZOO

groote waarde

cene

dat

mes,

mijne

zoo

Toor

gebroiken der

en

met

mg

»

reinigingTau

Tloed,

den

gedurende

en

de

met

ik, ge-

was

had

land ik

klom ,

de ruime

zee

;

bewaring en

doodsgeyaar,den

angst

nadat ik

gebr^^t, er

ia

en

yaarwe'» zeide

redding,miaen

de zorgen.

^•J

Het

231

kleine

eiland

op

,

doorgebragt had

ligtniet

,

vele

broßrljeis,het

zieh

liggen;

loopen oi

toe

:

eilanden

halen

in

band

zwemmer

die

dezer

het

maken

dit

van

als

der

oever

einde

eene

»

dezer

dacht

Ja

ik

als ik

fladderen

heen

de

als

ZOO

snellö

ook

Doch

zuidewind

dezer

groepen

dezer

eilanden

hier

ik

hielp mrj;

het

ik

verlangt

langzame

üren

het

ik

behoefde

onderscheiden

Doch

kon.

scheepje ik het

kon

ik

schielijkzou

is

daat

allijdvoortgang;

eiland

te

zoo

de

kwam

,

achter

ver

avond

tiig ,

nabui*en het

en ,

en

tusschen mg

klippen

nog

määlLte staanden

juist ragn

gewöon

Terdubbeld;

telgk

bevond.

vaartuig

rust

de

dat brancfing,

Het

licht

vast van

genot

den

aan

z^ne ou^e -moeder,

de

slaap

,

bodem de

steeds

toonde

mäan

eilanden

ik ,

met

de

in

eens

de

nabijheid

overige

verschaft

levendie

werd

eener

aarde i

kleine

ditmaal

,

terwijlhet ligchaam uitgestrektop

groenenden

nog

oo^

nacht.

den dat

mij

der

een

stronk

genoot

en

ik

volle

der

landingplaatsop

eene

palmbooms

de schepsel'eh Het

door

mij

verrieden

oor

de nen bin-

roegen

zijne groenende

van

nu

klein

gij, of

bijna niet

klein

naauwelijks meer

van

zgn."

te

voortgang

mijn

was

hoe

uitstrek-

andere.

mijn

als

längs

juichend

en

en

mg zoo

daar

en

het

naar

over

zameover-

grasperken

en

het

met

eenig

een

schertsend

fregatvogel,

ziel

de

weinige dat

koii

zag,

mgne

waar

,

zoo

ze

naauwer

eilanden

slechts

eilanden

groep

,

,

zgn

luid

der

veelkleurigepape-

der

beemden

groene

gebruik; zij fladderen

ken, het

beken

ander

branding

,

den

rondom

rigtingendikwijls

der

van

zieh

welk

het

in

verscheiden

geheele rgk

boschgewas zijnerkokospalmen woud

de

met

punten

scharen

heeft

het

tot

een

verscheidene

de

zoude;

vele

dag

wijl hij in

vinden

kleinder

andere

van

het

,

verbroederingnog

op

enkelen

eenen

rustpunten

bondeh

het

maauden

hvee

maar

zee

,

zou

,

gaagen

klippen

den

bezoeken

kunnen

in

,

goed

een

eenzaam

bijna

ongeregelde Terstrooging

in

speien

zee

ik

grooter

eene

\an

rgen

het^Yelk

den

zandbank

gedeelzieh

,

gewend

had

had

ook

i

16^

de

tot

ziel

232

den

ik

levendig als in hei

mij

het

naar

weg

moeder

Harij

spraken dat

beeld

de

aan

ontwaken

dit

want

inhoud

welks

sprek,

wakende

de

droom

Ik

bei

mij

droom het

bg

op

een

terwgl

Treugde de

gedachte

träan.

Ik

draden

Tan

denken

Tan

hetwelk

nog

lang

den

geen

meer

wist, bo?en«"

Marij

toen

in

afscheid

lieTcr

zoo

peinzen

de

morgen;

de

oaders

Terbanoing

de

Terwekt,

mij

ontlokte

en

Taslhouden, lateo»

paradgs Toeren

de

en

^et

is.

die

maan,

klippen

lgkheid, werke-

wakende

moegelgk

zoo

al de

met

mg

zorgen

aardsch

Tolle

weemoedigen

ik de

aan

te

was

genotene

eTen

een'

wilde

en

telkens

de

,

;

een

tusscben

bg

Teroorzaakte

mg

in

stond, Tcrlichtte

Westen

de

aan

Terwachtingen

droom

het

in ge-

afsland zgn

zee

werkelijk heden

rondom

hare

door

mg

het

; de

huis

te

indische

gejuich

droom

mgn

hem

eene

Tcrrukking»

dat, hetwelk

herinnering

aan

zag

met

dan

de

den

ran

der

eiland

afgelegen

grool;

niet

gelukkig

een

geliefdeTerscfaafty en

de

onlwaken

legersiede op

«

en

met

frisch-

rcikte,

mgn'e

zulk

bgoa

Toormalige

zgne

een

reeds

reeds

bragt mg

Tan

;

mg

mgnen

in

was

ik/1^

band

Tan

dat

geToel

Tan

geschiedde plotselgk, door

de

rigltemg

Toor

,

magtige, innerlijkebeweging den

woorden

leven

becld

hare

en

mg

de

dao

OTerledene

mgoe

bg

dan

,

opgeleefd;

we^r

bloeide

,

Tader

twintig jaren afwezigen heid

jasmgoen

kwam

band,

het

uitgewischl:

was

Toerde

prgkten groenender

beteekenisvoller

nog

xoo

herinnerco,

lustpridelrao

beemden

h(;t gewone

in

,

lang

kao

droom,

een

werkelgkheid gedaan hadden;

met

blikken

buis ; het

geuriger, de

in de

ooit

inge"lageo:

mij naauireljjkseen*

ouderlgk

heerlgker en «g

vaderland

reeds

in

was

b^^

schuim^^''^

Tnt

branding. Terwgl

zag, Ter

Tuur

werk

steeds

bemerkte Tan

ik

in ten

beslag

hield ,

duidelgkste op

mijne landingplaatsTerwgderd

; dat eener

gedjachteloos wgl d^

droom

mgn

,

nog

mögen

half

ik

kon

geen

menschenband

uitwerksel

der

naar

een

noordooslen

het ander

eiland

een

dat

nataur

denkver.

niet ^^^

flikkcrena mpest

bei

,

zgn.

Mgne geheele

,

ingeS^a^J^^^^

233

oplettendheid rigUe

zieh

fael niet

vrees,

veeleer

schouwen?

Welke

ka's

het

obk

die

den

Indien

dienst

in kon

de

van

kernen?

Dat

Igk

met

wgden,

gedachte het

mij

slechts

als

des

vajstcr

vuur

dag,

werd

het

teeken

hetzelve

het

uit

schreden

het

hier

kon

door

naar

ik

den

het

merkteekeny

toen

en

dat

door

de

omtrekken

en

,

heid

en

döor

eene

einde

dezelve de

kwam»

nadacht,

ik

het

ik

waar

ik

bij

ook

mg

mgn

eiland

in

weg,

eene

den

van

uren

aanbreken

den

van

orienteerde

eene

,

nachtleger en regle

eene

ik

dien

in

plaats väst

eenige weinige

na

nieuw

die,

waar

lijnlag ;

tusschen

van

klippen

overzien.

moest

nemen

Het

,

der

nachteüjke vnurplaats

zwartachtigerols vocl

kunnen

overige

deszelfs

steeds op

zekerzou

nog

bij het

nabuurschap

aan

soort

eene

langer

Ten

ik

bijna

ganschen

van

in

plaats

den

over

bij menschen

de

minste

ten

had

de

onmoge-

onlkennen;

niet

,

het

terwijl

andere

ik

hoe

om

vuurs,

plaats van

gezien

als

buis

te

,

gaan,

de

met

vuur

,

dein

ik

goed

zoo

hier

naderen.

omkeerde

weör

hoogte, die ik

ik

gedureude

beklom,

Ik

oog«

te

zai

doodsgevaren

en

,

des

ik

hield

scheen

,

mij

,

zwaarste

hoe

kon

dat

besluit

mijn

,

dag

dat

geluk

nogtans het

hulp

wanneer

,

,

nacht

gerakcn

te ,

Madagaskarsche boot,

moeite

die my

wedervinden den

Oost-

naar

gevangenschap

het

was

vraag:

komen,

te

die

de

vreemde

Toorzigtig te

zonder

vijandig*

en

verder

zachte ,

al

en

zuidelijken Afri-

om

eene

waarscbijulgkyoorkwamen;

zag,

beeft,

ongenegen

yvoog

aan

kleine

oceaan

yrgen

te

zonder

mijne

zekerheid,

van

des

oostküst

veeleer

staän.

wachtten

daar

yerwachten

te

gegoed negerheofd

beerschende

was,

wier

van

Europeer

volkplantingen deic Europeers

een

van

de

minder

Bgaldeze bedenkelgkheden miJ

Maleijers

deze, bij mijn plan,

wachten

te

Yoorbijtrekkende

of dan

zrjn? Op zijn boogst

nut

van

hulp

vreemdeling

de

naar

,

dan

Negers

konden

vvat

mg

bewoners

be-

hoop

cn

,

,

zguy

vreugde

met

veronderslellen

dood plotselijken

^aren

ik

verscfaijnsel.Moesl

bloeddorstigegruwzaamheid

en

den

dan

andere

hier

ik

gasten mögt listen

met

dit

op

dezcr

rols

in

bare

staandc

nabij^rocp

234 *

hooge diep

palmboomeu het

in

vast

ea

wederzgdsche

en

ik

geheugen gewigtige

ZOO

Dat tallooze

zeestreek

kunnen

weg

tusschen

kleinere

klippen

mgn

ik eerst Yeel

werkelgk

aan

de

de

in

mg

stand

ureU'

van

niet

zelfs toen

Taker

met

echter

gekomen

minder

ik

in

doolhof

ecn'

door

gedrongen

de dien

dan

ik

nachtleger

had

voorgesteld;nu

dan

mij

noordelgk

,

gekomen

Toortslepen; waterkom

ik

toen

door

bluschten,

dige waar

'

uur

het reis ik

doel

bij

tijdstip heen-

wäre

ik

De

mg

zag,

dat

ik

ik

mg

die

in

niet

meer

het

onderweg.

en

Gaarne we^r

echter zou

uit

kon ik

was

ik

den

uit

de

de

wes-

rigting latea

verschrikkelgksta als

uitge-

eenen

krater

vuurspuwenden te

mgn

dan

stroom

bepalen

,

nachtverblijfs van

mgns

was

geen'

welke

naar

uitgangspunt mijner tegenwoor-

gezien had,

vuur

oolhof

het

de

nog

gevulden,

afstand

ik

oostelgk,

door

of

zelfs

welke

zuidelgk in

sturen

volstrekt

doch ,

yoortgesleurd,

overzigt van

mgn

moest

,

was,

of

lag.

bcdragen

kuppend

koraal-

en

allengs onder

was

weg

zelfs we^r

zeewater

ik

wist

dan

nu

uit

,

werd

ander

geen

maalstroom

,

streek

verhoogd

lio[tvaartui«:

,

was

gevangen

voorstel

maan

noodzakelgkheid, geheel anders

geworden,

ik

,

volle

klippen

klippen,

Mijn

loen

spring?loed

de

nog

op

den

van

kon«

uitgang ontdekken

welke

ik,

tegelijk somtijds roegend

wil, door

mgn'

tegen

raakte

telgk

De

na

over

ik

deszelfs

,

nog

vaart,

vaart

welke

een

was

»

zuidcn

rngue

mij

moegelijkheden nog

,

tijdstipdra

het

de inte-

Tond

evemyel

«

over

,

mg

maar

,

had

Yoorgesteld.

dat

uit

uit

tusseben

en

zou»

de

was

had

wind

heengeholpen

riffen

Taart

op

rotsen

zgn

geleerd;

ik mg

stevigen

een'

had

en

dan ,

hooge

zeer

door

of

verte

ik

zou

voor destijds

gemakkelgk

niet ,

de

die

van

grootere

^oor

uit

grooter

welks

de

welke

ontwerpen.

moegelgk

gendeel buitengemeen overzigt reeds

zeekaart

kleine

eene

oogenblik

dezen

mg

gedaante

rolsklompen»

groole

op

nog

de

minder

niet

en

,

der

ligging

prenlte ik

verschafte«

oog

geheugen

voorbijvaren;

moest

mgn

het

aan

in

reeds

eene

de

opene

langer

zee,

plaats ,

regte Ign dan

gewenscht hebben, in

de

maar

geen

vier

dat de

urea

ik

het

vioed.

235

die

in

mg

water?al

nen

ligtscheepje

myn of

de

van

Vlakte in

der

eene

ik

kracht

bad

of

fuik

was

dezelve

boren ik

gevallen ; tot

uifstaken« zdnder

b^na

,

den

in ,

die

uitgestrekte rifien,

£ee

lawine

nu

was

,

klei«

eenen

van

nederstortingeener

klippenketel overgespoeld

rigtingen zag

de

met

do

aan

"alle

naar

opper-

Gelijk ecn

hdop

tisch

redding

op

ge^

,

Tangen. De

neder;

hoe

heyig

werd

ik

kon

Tan

der

Straten

de

door

welke

strekte

ik

2ich

daar

in

het d'rtippelde neder dronk

de

water

Tulde

en

9

Hadagaiskar

had

helder

zoo

ik

zulk

dacht

ik

tloed

zamen

ook

mg

hg

die

:

mij

Ite

roeren

lugn

ik eerst,

rots

gedruisch koel

terketd' moest

fe

om

de

öf

plaats tan

in-

droppels

groote kuilen

die

uit niet

tvater

Dankbaar

onherberg-^

,

leidt

ik

aan;

tlugt

zilfen

het

tot

kan

goede

heetste

bg

den

der

uitwendigerust

en

de

Urea

en ,

zien

öf

warit

beide

,

zieh

mtjn

het

was

laatste

scheen

dag

zal

en

dat

doel ,

Ik

eerst-

doen

misschien

ergens

welke

naar

thans

,

of

tan

mg

toeteü

en

in

etenteel

nadhtterblgf

,

door

tloed

rigting

tan

inslapen

riglte

banden

op

hadden

tetens

opkomenden

ontwaakte.

kroop er

den

tan

weder

nu

branding

nächtetyke vuurplaats te schrikkelgk;

den

waterbron

uitweg betend,

een

,

wanden*

en

terfrisschend

dragen

en

der

leger op om

op,

in

,

bestemde.

tttggedürende

het

dak

oterhaaste

op

uit

,

Terkoeling

zoodät

midden

frissche

de

tot

terder

toor

hier

m^

innerlgke

krachtig terkwikt.

was

bleef.

zitten

Tast

kleine

mgne

zuiter,

geproefd; mijn ligchaam

dröoge plaäis

haar

van

;

schaduw

natuurlgke grot

eener

eenigc

; sedert

de

wel als door

als kri^l

daar

en

teugen

grond opende;

rols

hier

tolle

met

den

mij op

in

eb

ToIIe

minder

waterketel

eene

op

ligchamelgke inspanningzoo

,

die

haar

bij de

zg

boot

mij

op

te

den

Tan

mgne

en

des

nam,

randen

gevaar

trekken

rots

op

de

op

heet

gloegend

overhand

de

laatste zonder

lodpen laten,

Afgemat

eb

hranding

hooge

eene

zorg

de

meer

ten

brandden

middagzon

het

den

ik

de wa-

stufen

belang oord

,

der

,

bereiken.

mij

niels

Het

dän

tooruitzigtwas den

ter-

plöiselgkendood

236

in

de

golven Waat

gen.

VFaler ,

neder ,

niets

op

de

zuidewind

dezen

tegen

maar

en

dan

den brak

rotsen

keek

in

andere

eene

vorigen

met

de

nacht

het

de

onTerwachte

gerigt

logt

Terried

scheen

het

trouwens

lusschenruimte den

als

en

stond

lang

zoo

den

Tan

door

hier

hielp

duizend

door

de

de

mg

thans

nabgheid;

afscheidende

de

af te

blikte

seherp

zoo

witte schiiim

begon

oogen

leggen,

uitgestrekte

of

; ik

waar

in de

werwaarts

bestraalde de

is

daar

mg

woestengen

Toor

mg

kleur,

wel

schreden

aTondzon

Toet

bedekte.groep

ik

dat

onmogelijk,

zoo

het

dat

Tloed,

de

peinsde op uilwegen

het

in

donkere

beTond,

wat

naauweJgks

en

welker

aan

,

De

en

punt

maar

geTaarTolslenweg Ik

zeeen.

het

het

der bran-

nevel

,

eTen

Tan

die

geweerschot, ofschoon

,mij

,

was;

zag

kwam

toen

den

zag

wanden

nabijbei^Tan

rand

den

Tooruitspingendekust,

hooge palmboomen

was

»

rond;

rots

,

neTens

dat

werken

flikkerde.

Tuur

der

kloTen

diepe

meest,

mgn

dezelfde

,

den

Tan

hei

in

naauwelijkseen

rigting

Tan

hevigste branding,

der

verder

Tan

wasson

stroom

een

ran

gindsche zijdeTan

afstand

een'

sterk

Terbrgzeldegolven torensboogtc

bare

en

aan

,

dingy op

het

ik

dal

Toor

zgden

andere

drei-

te

stilleren waterketd

te

op

raaalstroom

•omhoog fipatle. Ik mg

de

naar

vioed

den

in

slroom

hei

bij

gedrevcn

waterval

kleine

gelijk een

onmogelijk, ik

den

thans

ook

slortte

er

door

den

vaa

langzainen hoogerdood

den

of

sehe-

te

meren.

titae mogelijkheid er een

te

uog

mg

besluit

kort

waar

zgn;

thans

om en

hoog gehcTen werd,

op

anderen

Toerde

wel

niet

doel niet

ten

den

Tan

Ter

mgnen

en

daar

Tan

en

met

daar^

was ,

ter

met

zg Tan

eene

rotsbrokken

getuld

was

er

daar,

Juist

Tloed

sommige

die

scheen ,

maken,

te

rotsen

water

maar

zijde

de

op

regtstreeksnaar weg

nutte

geraken

wassenden.

liep tusschen

echter

te

uitToering noodig.

OTcrigenstamelgk effen,

droog,

zeeketel

mg

door

bodemslechlshier

door, wier maar

ze

snelle

boot

mgne

den

uit

om

we6r

om-

engesleyf besi^q^xr

plaatsenbgua was.

plaats toe,

kwam

naar

dezelTe

in

De

sieuf

welke

het

allen de

opene

schgn zee

238

Igk; de

koeoe

daar

missehien

ik

den

gemakkelgksle zee,

ik

beklom

bezag

der

voorraady

sooals

^as,

De

uit de

Tan

ik

de

sich

op

rotsdeur

sel?en

misschien

bet

naar

bier

der

reeds

«iterste

wagen

ik

9

de

glasachtigebrokken CTen

de

aok

kleederen

ik

dat ik

bad onder

dat

ik

af

en

regter schouder

ngn' der

rotsmnor

om

mgne

bet

met

scbreden

Biet

Terder

naar

de

boven,

naar

loodregtemuur

Ofsehoon

aan.

was,

nögtans,

wanneer

met

zonder

de

Biet

touw,

beneden

hebben

scberpten op

den

kelgk

kon, bet

mg

bodem ,

weinige

mgne minuten

in

mgn

wäre

begonnen ik

ik

boTen

naar

zoo

was,

kon

eigen ligcbäam en

gekregen

op de rots, wier

ik

Tan

mg

toestand te

naar

mg

en

rooruitspringende

hebben

Terpletterde.Mgn

krachten

zag,

Terdooyende imzeling

,

mg

kon

tegenwoordigen toestand

mgnen

Terscheurd

ik

nederstggeft,geen' slap

oTerwigt zouden

doentuimelen zouden

Tan

met

pmüt

beneden

naar

geteekend

wilde

we^

ik mg

waarran

ontdoen

bloed

;

gegaan

längs welken

weg,

zwaarte

,

bet

de

Ter

ik eene

mg

ik

Ifier scheen

goTen.

te

was

wanneer

greep

mgn ik

dat

en

,

namelgk

gekomen

doen

zgn i ik

te

zoo

orer,

aandrnkte«

tegen hetzelTe

magt

eenige Tastigheidte

gedaan

gedeelfel^k

Toornitstekend

klein

een

alle

met

mg

mg

onder

Tbans

was.

tcrwgl

,

kerf^

diep

rand

een

kon

staan

op

eu

ligtschenrende

de

slecbts

bleef

er

braken

bet brak'

;

mgne

wierzwarte,

ligchaams zoo

punt bereikt

naauwelgks

er

,

des

op

gebeel ligcfaaambebioed

mgn

Toeten

door

bet

wilde

toaw

Toeten

mgne

en

deelen

Toornitstekend

een

mgne

smal

andere

OTer

,

banden

de

mg

onder

Tan

oVertogt

Ik

mogel^k.

geborstenelaTarotsop,

arm

onorer-

een

nog

zamengerolde

dikwgls

dikwgls

ZOO

den

bet

nam

klanterde

schoüdersen

eiland

nabg zgnde

zoo

;

Tan

nc^tans

er

rots

en

door

was

mij oprgzende

neTens

doen

te

smallen

beb,

,

ho(^e

nog

eenvondigste

den

OYer

beschreYen

reeds

konsel^ke Innderpalen gesloten de

proef

Toornitspringenderots

eene

uitweg.

,

ook

eigen ligcbäam kon

mgo

besloot

Ik

ik

moest

zoo

alleen

ivaagstak bestaan.

moeite

mel

den

vroeger

achterifttenl

boot

bet

en

als

eveo

Toor

nog

Tal

Terschrik-

was

begeTen

de

,

en

binnen

magteloos nedergezonken ; nogtans

239

gaf dq

den

voor

mijaer spieren

als en

vrees

kracht.

afstand

Kegts

de

uit

boom

ik

neer

dan

en

als tot

bet

ik

koenen

gekomen

mg

opkwam.

de

Zigeuners

in

eerst

den

met

bad

het

koene

deze

thans

boog zieh,

menigte

eene

Tolde

yast,

worteis

mij

het

losse

toen

en

de

reeds

den

arm'^aaa

las

boom

hetzelii^

op

hq

lat^ni

te

afgrpnd wildei nedenraUen;.

steeds

mij nog

scbrik

eersie

onder

hing werkelgk

uit

rolsspleet.

d"

mij, h^eq

mij, gedeeltelijk oyer

hield

nu.

ik

siteengruisviel

neyens gedeeltelijk

vaD-*

springen geoefeniJL

en

begonnen

in den

ea

gedachte hg

geheel ligchaam

m\jn

hij met

Ik

als de

linker

den

met

met

yan

beneden.

naar.

dan

minste

bodem,

uitgevoerd; mgn klauteren

mg

bßid^

ten

den

geyaarlgke wending;

zijne

alsof

daad

en

uitgerusthad

pp

snel

^an«*

bewegiog

mg

ik mg

zoo

trok;

eene

ik

kon

dat

Bijna de

geslingerd, toea

dan

yerminkte

yervolgens met

,

nederlaten

^eer

regier,

mij

sprong

tot

ook

was

zoodoende

eea'

op

wegtrok

steunpuot

en

pakte,

was.

ligchaam gelukte

en

eenen

mij misschien

ii?aat

en

voortstiet

Tastbinden,

touw

Toedsel

spieet hij zgn het

n^

half

kromme,

een

voet

zintuigeuevei)

weinig beaeden

een

onder

boomstam

mynea

buiteagewone spapning

eeue

stak

wier

band

den

daaroa

uit

rots,

en

voeten,

schouder

Ter^chafte »

met

nevens

mgn'

met

armeq

eenmaal

nog

eenige

van

nabgzijaden dood

beide

met

yoorbijwa$

banden ook

eu

bot

.

nederstorten ik

dat

een

de

was

,

waarmede

massa,

dat

derd

noods

,

yasthoudende

geyonden meer; naar

half

mg ,

iemand

was

va^t

waar

boven, ik

had

uitrustea.

kon

den

maar

m\i

voor

v^eL

van

bet wegyalleA der

door

dermale

geweesl,

yerwij'p

in sta$^p liOß^ Ik klauterde, half

boomstam en

was,

aaa

zgnen

loch, eeapoot

minste

ten

Met

woi^tejl

helzeLve

eebter

npg.

,

ik

boven

als

kon

schoorsteenveger

een

klauteren,

hooger gekomen zonder

den

aan

naar

wat

en,

,

yervolgens

losgerukt

rotsspleetwas

zijopgevuld

des

er

niet

nog

vasthield,

boom

belang

steengruiseenigzinsophield, bemerkt«.

worteis

zgner

wankelenden meer

het

van

groote

was,

riioeite

en

vond en

toen

ik

eene

gevaar

ik

in

de

omstreeks

klopf

enge

djertig. ypefe

rotsgrot, lang^ welke

geheel

naar

boven

op

ik

ileA

240

top koD zicb

klimmen.

Deze

minder

het

in

de

Want

kantige

andere uit

zgde;

derzelTcr

aan

waarin

wit

een

was

dal

haar

bron

zoo

,

ecnesmalle

oTervIoedig waler

aanstonds

dal

bij

,

menseben

er

,

e?en

zamengesteld zicb

vertoonde

voet

glinsterendvat

faeugclijkteeken

bgna

was

belgeen mij

Haar,

niet

doorgeslaan

even

rots

die

brokkeligeen daarbg scherp-

Sterke

eene

zoo

ded^n

er

op,

grui« vermengd,

met

plassend uitstorlte.

het

zulke

eren

geraten

ik der

zgde

,

zeeSngte,

,

welke

die,

steenbrokken

deze

Tiel

dan

besiegen

voornitzigtandere

dan

waren,

Toodregt steil, en

als

wel

nu

,

tevens

bad.

was

bei

in

bron

de

oog

stond ,

in

de

nabijheid

waren«

»Zoo Tan

nabg

het

om

tot

nederglgden; daar

eenig

bedekte

groen

beneden

naar

sterk

reeds

aan

het

ik

bemerkte

slortle

waarde

het

vat

de

stond.

.

öTeral gang hier

En

rotaen.

hoe

zgn,

gemakkelgk kunsteloos

te

hei

anders.

het

was,

kort

was;

band

Gods

besloot

ik

be-

de

l"e«

moeite

zonder ,

heen

uitgaog*

een

hier

moet

broD,

de

naar

was

nergens

ik

bereiken,

te

belang bezeerd;

Tat

bemerkte

ingang door

was

naar

degene,

en

,

uitziende,

gekomen

een

uil-

,

den

herkennen

Taslheid doch

te

water.

Tan

Ik«zag rond;

geheel

de

helling

drooge zeeengle dus

Tarenkruid

de

met

houden;

te

helzeWe

u

en

breede,

eene

spoedig roorbg

was

gekomen zijn. Eindelgk

bangend

en

niet

cTenwel, zou

Tal

in

mg Tal

den

door

ik

waadde

had

ik

Tan

den

in

dal

maaktet

touw

nog

rolstak

gijmisschien

mg

het

ik

toen

onderzocht

om

Tan

scbrik,

beneden

naar

mg;

dwelming

waar

n*

Tallen, hoopte

liet mg maar

"mg

tot

Ik

genoeg,

einde

zoudt

c^ar

komen."

was

ik

weinig dieper is

diepste

Tasteren

Tast

touw

uw

helling,Tan

derklip; ig toen

ging juist onder,

hier

möge«

geene

zeide ik in de

,

een

kunnen

nog

Tooruitslekenden

gg

doodsgevaren

en

nu

bertiken,"

zon

eenen

,

»Wanneer

bemerkte« liet

af

mg

en

,

te

De

zelren.

mg

Tan

Ter

volkomen

alle moeite

doel

yerworven

,

Igkheid,

niet

gewensehte, door

huidigen ^f^g

den

smart

het

binnen

ik

tot

een

eene

glad

die

het

onder

hol, naar

hei

dal

buiten

gehouwene

droeg* over-

zooals ruwe

rots'

241

worden

plaatgeslotenkonde het

door

uitgang

wierp

en

mg

bad

niet

nog

den

op

ik

Tan

yer

ik

lyaar

af

mg zoo

brandende

bet

yroeger

door

bron

binnen

Ook

dezerzgdschen uitgang. zgnen

aanblik

Be

bad

yriees

in

mg,

meer

bad

onde

yan

bet

bol,

Hg

droeg

een

bebt

yaji

band,

dat

yat

dan

^baard met

yyas

tot

het

aan

deze. de

noch

afgunstigzijn;

grond ea.de

de

schaffen, Ollderdoms, is ,

mij

met

zee

kon,

ik

het

met

,

weer

den

aaq

hg hierop

yeel

Dat

hg mij

yoorkomen ,

en

nam

meer

hoop

geen

Maleger

zulks

yeroorloofde

de

en

uit

het

yel

een'

want

gene

yan

zijn

yeeleer

moest

lange, grijze zijn

borst;

yan

was,

,

snede

Een

zgner

yer-

en

,

worden.

midden

eenige dan

bij mij zehen,

ik

bij,

was

schedel

zeevogel

yer-

bedekt.

muts

Indien

^en

,

droeg

mij

genoemd

zeldzame,

eene

yaardigde D

oosterseh

reikte

slaan

bij

,

bg

duidelgk

opening

ongetwijfeld zonderling zamengelapt gewaad fränkisch

bem

boorde

; ik

bare

die

zijne kleeding getoond

zelfs

europeesch

een

opening

sloot

zijne boutfakkel

zijne gelaatskleuren bad

dezeu

niet

,

de

band

ingeboezemd.

yer

zoo

die

man

te

palmenboscb.

den

yan

dan

trouwen

het

naar

weg

een

begon

weinige oogenblikken

zijne

in ,

reeds

ouden

diende

mij opgemerkte

geyuld

aebter

menschelijkeYoet-

avond

de

in

rgzen

rotsgang

sluiten,

der

water

den

zieh

biermede met

en

was.

kunslige rotsplaat tegen

buitenste

de

uitgekomen

door

doorgang

den

ik

duidelijkeenen

stukjes bout

den

,

toen

mij Toorbijging,naar

eyen

bereikte

?ermoeid

NiettegensEaandede

,

ik

toe;

zwakke

grond.

lang uitgerust

berkende

donkeren

dals

^

hoorde.

stappen

des

het

mij

bijna doodelgk

,

naburig kreupelboscb Ik

schemerde

zgde

het

,

,

andere

de

daglichtTan

ta^^te,

jroorthelpende in

mg

weldra

yoort

Ik

8tond.

open

nu

banden

gevoel mijner

duister

dikke

maar ,

en

bem

want zou

kao

yan

jonger

beiden het

bij,

eiland

is ," zeide

en

ylugger

dan

oyeryloedigyoedsel moest,

wezen

sooals

ondqrhouden."

het

bij mij geenszins geyaarlijk

ik ben ons

indien

indien

bewoner

het

de

schijnt,een

steun

bij

,

?er.

zijns

Europe^r

242

die

ieiiand

geKjk

ik

is niet

was,

gevaren

bloötgesleld bare

Toordat

ik

dezehe

bet

;

mijn

röndzien

geringe vermoeidvielen

oogen

geweest

Toornemen

het

op

doop

reeds

been

kleine

eiland

Eene

was.

bat

of

heen struikge\?as aTOnd

vorigen bot

Tan

naar

oude

de

boulwerk

uit

bedekt

bad.

die

bidt

dit

h'een-

Tan

boven

dat

siecht

met

en

ont-

genoegen. doet

Een

»

zooals

s

de

Toor

het

ik

grijsaard Terwaöhten

leTenden even

liefde

wel

zoo

ynl hem

Ik

-tot 6od.

ik,

dacht ,

mag,

zijne broede^,

tot

zonder

bedenken

als

naderen ,

b§ zijn morgengebed Terrigt beeft.

zoodra

Terwifl stem

ik

sta te

zoo

boven

m^

Togels;.

ijn

kon

wie

Thans

zigtbareluchtrgk, mijnen beid, die'de

öVerledeil

dicht

ik

en

riepen dit

uit

stemmen,

ik

slechts

mg

ter^F

ik

en

slechts

nign*

niet

eens

tiep

rondbm

benierkte

»S|$t^ltdan'

kapiCein op

stond

digter bg,

naam

eene

maar

hoorbare',

kräfakkiiinig-

d^

ovefetM^, rondom

niet

jdi^ne

m^t

nfg'zä'g

Tet-

,

getroffen.

grijsaardhad met

mQ

dra

en

,

wildernis

nog

TOOr

naaol.

,

en

deze

roepen.

stil

schrikte, zag

twggen

hier, iü

dan

Teel

Toorkwam

de

üiijnen naam

zweeg

Ik

in

toch

noemen!

VerScheidene

en

Reizer.

boven

maar

,

mij

alsof

duidelijk

zeer

,

kwam

riep hef, het

als

Hart

en

rieJ ?**

ik

,

zoo

we6i^,

hoor

Incht

de

ntt

Reizer,

daarop,

denken ,

Tan

Hartgn

De'

mij

aandaoht

met

Buiten

knielend

baarde

»

»

eenzaam

Toorzeker

baasd

laag

zoo

,

dezen

Treten

Dit

en

,

'böten

daar ;

grijsaard terwijlbij

hoofde

menscb

bezit

stond ,

,

btooten

boofd

het

liggende er huisTestingTond.

den

ik

zag

tan

door

zon

,

zittende

een

door

den

waar

soort

palmbladen

Biet

den

,

faoog gestegene

ng

mogelijk

palmenplantsoen

gegaan

totdat

mij geboeid

droDg.

zacht

ZOO

slaap hield

de

,

bet

buitengemeene

zooals

nog,

Taste

een

stniikgewas

Ik

de

de

zulke

toot

vrees

gevaren

.

tolgenden morgen

bet

deetl

nachtelifk

,

gebruikt bad

t

de

groote

mijne geruststelling ; mijne

tot

yerder

tot

was

ook

zulke

aan

,

het

loe,

cven

ligt aan

ontsnapt

heid

zoo

,

zgn

gebed^ geSindi^d;bij' bedeute

zijne gCTcderde mut^

en

stotid

op»

Hij

bad

bei zieh

243 de

naär

plaats gewend,

wachtende

heen

mij

»

hij besluiteloos

of

legde mijne banden, borst oorden de

der

als

Toor

had

hem

en

antvvoordde

oude

moedertaal

zijne

zijn

naar

mij

trad

en

soort,

daarna

i"m]^^

ik

zag

door

er

uit

begaan häd'^ D^ae de

en

miji h^ lof ,

zooals

de

mjj

zulks

pligt»eens

daor

met:

dezelve

me^Bl

de

deed,

scheen

in

de

als. iemand

hut

banden

;"

als

aangeraakt^

niet die

zelf

im

de

ik TeDZücbt

te nabiirigo zeeinogt

Hij ovefal,

wa^r

stijf .viaii

g^waad-en bedekt

vervalleiv

wa^^i;

gewe«ist.ii ,

van. orpgewektlieid

beaaerkt

gisfehnd

k^d; sMsd

gastvrisnd.oifarvfaiif

mqn? mögen' nog

afe^ v^

bloedigen mo'ord

een' .

was

eeiHi

en

daai) n^iß

wahren:

huid

verborgen

»

biimefi

mijn gelft^k*»

verscbeurde

het

zyiie

Ik l^W

wa%elijk

even

bar

voorschijnme^

te

»

BMovdenaarSi ik

van

dutden

zoo

oude

van

regterb^d.

volgeude*ontspaniuiDgniet

had

echter

euvel

niet

ook

lompen

tagen

ja

zijiiengordel

de

in

had

waarmede

of ondeii

op:

dit

den

van

vrees^.

gevyapead

mijne

toestandy. dien

mij!i» dit

zieh bereid

ooren)

van

kellebaard

Waot

Uo^»

gevMaen uit de

De

portugeesch

staan,

spoor

oogenblik misschien

dat

aobnkke)ij.kwas*

de

het

woorden

soldatensabel

een'

verroesten

van

«ht: ik

Terlaren

gebrokea

zoo

zijn. Hij kroop zijne läge

te

eeiiigeminuten

uiterlijk op

ik

laatste

goedeo oi|de zijne voorzorg

d^m

dat

hem

mi} aan

verzocht.

gunst

de

in

verdwijnen;

geval niet

pjstdienen

twee

Maleijersvoop

zijn schip

bij te

meer.de

nog

zelfs het

bij mij

het

stelde

en

de

op

,

aangenaam

aanblik,

.deokelijkbeiddoen 24de

Ik die

Ik

zou*

was.

de

Reeds

zelfs

yerklaarde

nood

mijnen

voorkwam

die ik ifid^ze

,

taal, echter

Hij

was,

in

klonk

Ghristens"

hadden

niet

aan

en

spoedig begreep,

ik

vermögen

(ditwoord

diezelfde

in

mg

dat mocijielijky

en

bulpeloozea,

zijne bescherming

om

mrj

demoedig groettei

hield.

hem

op

hijblgven

of

Europeanen

yerstaanbare

armen

eenen

dan

hem

het

naar

eo

gezigt gaf h$

mgn

portugeeschetaal

onder

algemeen

meest

hij Tlugten, ik terwijl

wereld

op

schrik;

van

in de

sprak bem

en

had ;

begeven

teekenen klaarblijkelijke was

ik, ongewapend

waar

een

teeir^l reinigen;; toegang

tot

zijn

244

nvelbewaanl

eiland

kameraden

Tan

had

het

blikken

ontsnapt het

met

was

nog

wie

sooy

mijnen

gelijk

weg

heden

was,

bloed

grijsaard,met

de

lavarotsen

Gods

moeijelijkheden

bekend

of Telen

overwonnene

des

Ik

kon

der

gezelschap heid

in

hooge

aangesproken

hem

aan

zijnen gast,

,

zoude

mate

daar

had

mij

—

hebben,

hij het

hem

daarom dat

was,

Mij

eten.

hem

kostelgk gesmaakt

eenen

het

vuur

hij mij zulk

in

want

het

van

en

weetgierig-

en

echter

in

taal

eene

zieh

ik

hij mij

het

Toor

welbereid

een

had

hem

naast

dit

als

woorden

door

,

wenkte

kwam

lange ontbering van

eene

heer-

gaarne

nieuws-

,

ontbijt gereed met

ik

den van

wereld

onmogelijk

Toor

onderhouden

te

de

klee-

aan

—

de

zijn.

hij slechts weinige nitdrukkingen

waaryan

,

hoe

merken,

khmt

,

het.

mij

en

geen'

mljne

vleesch

het

was,

en

eerbiedig

nieuw

op

menschen

hield

Terstond

soo

zieh

zeWen

m^

door

nog

geraakt kon

heen

veisljarige afgescheidenheidvan

leene

met

kon

bezig

menig ding gevraagd

over

en

die

eilands,

braden.

een

door

bewaard

en

den

in

hier

naderdc

schildpadToor

grooten

midden

ik

goed

zoo

gereinigd en

'scher

slechts

maar

hoogsten nood,

gevaren,

thans

had

deren

te

den

door

bijzondere beschenning

Ik

gemak-

kon

die

was,

Tan

,

gedre?en

mensoh

geteekend;

banden

,

enkele,

het

dadelijk bemerkt;

de

dat niet Terscheiden

Hij

gisterena?ond

eo

was

gewonde

mgner

de

over

kelijk gissen

gebonden

nog

hadden?

gevonden

weg

de rots

aao

,

misschien

of

nagezien,

denzelfdeo

mij dat

toaw

ziJDen

mogelijk was,

slechts

toen

plaats nemen

zon

dat

mij

,

maal,

zulk

na

,

nooit

nog

schildpadgebraadmet

Terschgerooste meelachtige jamswortels

de

hierbg

en

,

iets

de

teug

krachtige palmwijn. stonden

Wij en

potten wasschen

hadden,

sineesch

schoonste arbeid vras

vellen

die

en

af hem

en

mijn

op; ,

oude

wij

waarvan

tot

gastvriend wilde

porselein bestonden;

vervolgens en

ook

het

in

liet niet

zgne toe,

zoo

ik

uit

hem

nam

het

dezen

zorgvuldig mogelgk,

bezigheid dat

horden

ontbijt bediend

grootste verwondering ,

mgne

verrigtte denzelven

behulpzaam

bij

ons

de

hij

het

van

zieh

met

den

hout last

246

even

veel

zoo

den

weg

dat

hg

naar

ieder

bad.

dat

gij den

in

?ankelijk alleen

eiland

plagtik

is ,

ingang

gekoraen rotsen

gewoonlgk

anders

komen

ik ik

moest

hem

landen

de

bloedige

dit

vriend

hem

in het

te

f

midden

des

toestand

der

misschien en

mg

en

verzellen, eilands

der

mgn

gastvriend een

van

het

hoogte,

woud

staan

visschershutten

wier

was

het

en

en

de

ligchame-

om

met

in

uitzigt wij

; ,het

huis,

geleek

ontbrak muren

een

noodigde mgn

gast-

hoogte bijoa

kleine

,

Het

dat

eiland

van

vogels

bewoond

omtrek,

als

»

digt

zoo

en

overal

midden buiten

in

in

het eiland»

den

op

de oabg-

bad

schadaw ärmste

onze

de witte of bont-

plaatsvan

vlechtwcrk

wordt,

genoten,

even

hetzelve

aan

door ,

,

verbigf verschafle;in

steenen

alleen

van

groot

zoo

der kleurige pleislerkalk biezen

Volkeren

hg mij zijngansche

gebied«

,

of

Yoor

was

Duitschland

van

eene

toonde

kapitein een

heid

zeide,

menschen

Op

scharen

door

viermaal

den

wereldtooneel

geestelgkedwalingen.

omgrensde,

bewassen

groen

hetgeen

van

europische

der

twisten

,

kliprgke zee

ik

was,

Frankrgks overmagtig ingrgpen

landgenootschappeigkonderhoud

mg

einde

lot ten

groote

wat

betrekkingen

nieuwere

en

het

op

Alles

onverwacht:

en

voordeelen

Na

jaren

van

tegenwoordigen ;

Igke

dat

dachten ge-

de rotskloof

verbalen

veel

gastheerzeer

reeks

Nederlanden;

was

de

in

naar

mijn eigen

voorgevallenwas.

nieuw

den

de

water

,

onbeklimbare

oyerde

het

van

een

berigtvan

oudcn

eene

Europa

van

het

met

mgn^

sedert

in

er

mensch

een

noch

staan

ooit

mg

als

zoo

,

bron

de

het

alsof

noch ,

konde.

Toen

er

dat

geen

bg

Tat

een

,

hetselve

mensch

toch

dat

aan,

eenige lotgenooten, yerYolgens

van

nog

,

ik

"welke ,

doorbragt

wäre,

wel

maar

,

jaren

van

laten; niet

te

open

het rotshol open

bijzonder gelukkig toeTal,

een

gisterentoeralligplaats bad den

ontoegankelgk

tot

toegang

,

genaderd

ik

,

voor

wezen

geheele reeks

gezelschap

dit

op

de

in

vras

dat

kennen

te

gelukkig afgelegdhad,

en

ongevleugeld

Ook

ofschoon

vreugde

gevonden

Tervolgde hg,

vondt, want

eiland

zgn

Toor

gehoudcn

als

verwondering

van

met

stroo

palmbladen

247

^edekt.

binnen

men

dii

dan

Meer

het

huisje. Uier

gereedscfaappender europesche huishouding Tele

die

Toorwerpen

paleizen der r^ken glimlagchend Treemde

deze

Hei

erfenis

geyoerd bady Taten

Yraann

De

stonden.

T^as

oude

goede

goed onthalen; bg gaf het

legerplaats aan het

Uli te

boTenste

liggen

Toen

wij

maakte

gedeelte

Tan

deze

het

met

toe

sprak

,

scbeen

zelfs.

mg

h§

onzen

op

Tfantrouwen

had

te

in

ontTraren;

Tan

mgne

zonde,

eene

dnrige afzondering van en

Hg

had

thans

merk

begeerte die het

bg

natnen ,

mgnen

begonnen

,

Tergalde.

uren

Tan

,

goud-

eenzamen

hut

weinig met

pleizier

zorgTuldig mij

met

soort

eene

hg mij

kennen

te

»toch

oude,

hierop de

als

toe-

eene

een'

Tan

en

onbescheidene

of

goudgierigheidmeenen

hem

misschien

der berouw

door

het

en

van

handelwgze

de

tpt de

menschelgke oTer

,

Terhaalde,

later

menschelijk Terke^r

bgna

mij.

,

de

sloot

Zoo

op

om

Toorziene

oogenblik af,

onbegrgpelijkstezwakheden

hoorde.

gewigt

hut

de

onbedachtzame Tan

schoon

terugtogt slechts dat

ook

belangstellingTerseheiden

zeide

besehouwen.

opwekking

eene

gij»"

beuzelarijhebben,"

zolke

matras

eenige

het

in

dingen

onze

anderen

gaf mijne Terwondering

en

kunt

»Hoe

naar

Terdenking in

spaansch

met

hi^

kleeding Toor

zoo

van

woog

,

kostbare

eiiander.

,

en

ik

die

het huis weg

eene

onze

soort

eene

band

mgne

deze

aan

die

ik.

bijzonder

eens

eene

Tan

betrekking gedurende

yallig daarbij liggende

over

kamer

,

gereedschappen

op

huis

dan

,

onder

tot

weten,

te

gaande

beschouwde

staaf

de

uit

dingen

landsman

zilTeren

het

over

'leTensmiddelen

gast

brengen,

zou

voorraadkamer,

dingen,

eenige matrozenhemden

ea

Tertrouwelgke Ik

moest

er

werd

gewaar

zgnen

allerlei

Strand

ik, zonder

ouden

wilde

mg

hebben

menigerlei

en

de

in

wees

Europa

onderaardsche

een

palmwijn

inet

thans

als ik

zoo

oude

in

vreugde gevoeid

,

slechts

De

ander

mcnig

meer

beiden

ons

geen toe

naar

zeide,:

onderdezelve

en

anders

aantreft.

grooten

en

en

op

misschien

men

,

noodwendigste

de

al

men

zag

Tond

beloofde,

voorkomen

uiterlgk

te

lang-

grootste

natuur

be-

onbewimpeM 17*

248

betoond mer

had,

een

hi| mij

dat

verlrouwen,

ea

in

oog

hij later,

zou

»de

de

io

pakhais

hebzucht

ha J

geworpen alle

tot

was

zeide

,"

want

»

"

nim*

ik

dal

geweoscht bebben,

gaarne

zgn

zijuer blgdsehap,

ofermaat

slecbtheid

mogelgke

in

Staat." Deze

sehen

yan

weinige

uren

;

aan

ons

maar

wgze

Toen

op.

wij het

gastrrge waard het

op

beste

Uoorde

ik

miJQen

naam

mij ;

kwamen

zg

Op

naar

ik

als

hoorde

en

des

-thans

dat

nimmer

zgn' eigen'

niet

dieren

deze

näam

dat

maar

oude

werd

geboren ?

uoemde

Ik

de

die

man,

Kunt

mij

gg

ben ,

komen ,

dingen,

waar

u

voor

hier

mg

zeide

over

dat

ik,

dat

verwondert en

Toor-

ik

zeide

,

,

een

en

kort zal

niet ik

toe-

mg

ik

kwam

dan

hier

Tan

yer

groote dat

mgn

waStrop ik

u

en

zgt.gg was

Tader

was«

ora

op

gisteren hier

ge-

,

in

hetzel?e

eenige

zijn, achterlieti over

af kernst

mgne

zal yerschaffen.'

oyerleg yoldoen

zeide ;

hg

de liet

,

yerwijderde plaats

waarde

misschien

gg

voorgevoel op

een

misschien

zat,

Taartuig

yan

heet

Dnitschland

Tan

gelegenheid Terschaffen

zeer

mgn

hij,

röijne geböorteplaats ; hg

bg mij

iets toonen,

stelligezekerheid

kan

Hoe,

geroerd; bij mg

de

op

die

zal ik

Na

mgn

woorden

zeide

niet,

woorden

oord

faem

gemakkelgker manier,

komen

dan

welk

in

zeer klaarblgkelijk

te

deze

opmerkzaam.

Reizer?

Martgn

eene

juist

die

zgn.

De

dat

Dat

yer-

ik.dannog

enkeie

uitspreken, wijl ik de?

want

,

of

men

,

oude

De

eenige aangeleerdo'woorden spreken^

niet,

mg

die

bg

t

maar

eene

mg,

,

verwendet

zeer

zoo

snappen

leerde

naam

Troeg

had

gehoord

papegaagen

mg

morgens

spraken.

bemerkte,

Terwondering

mgne

of

.die woordeo

papegaagen

maar

duidelgk

,

scheidene

mgn

yerbazing getroffen

door

toevliegen

ons

ontbreken»

even

nieuw

zag

waarbg

,

huishouding opieverde,

zgne

wedr,

roepen.

rondom

ik

zag

wat

eens

op

liel

niets

zaten

intus-

onrerwachte

eene

op

middagmaal

aan

mg

zieh

zij loste

onthaalde»

mg

goedea grgsaard duorde

den

ontstemmiag

grgsaard : aän hierop eene

dezen

lange

wenscb uit

,

een'

249

palmstam verTaardigde^ bvijgen hoogte

het

van

eener

welke

in

zieh

men

kon

rots^

ombruischte

zee

der

kloof

eene

aanleggen

ophaalbrug

gelegene

nederlaten

op

eene

de

in

psalmboekje jaren

vele

zoo

mzonderheid

op

verschaft

troost

iz

e

Als

ziet

uit

brief

dien

dat

het

berigt

band

de

nam

mij, zijnen

boekje ingenaaid»

zijdoor

moeder

een'

het

van

mijne band; haastigen vragen

antwoord

die

vergaan

vernam.

moeder

zag,

God

die

;

boekje

immer

Gbristens

zieh

voor

zgn

bem

nog

had en

de

liefste, de

onder

acht

neder einde

bidden

durven

meer,

bem op

zgne

; slechts

naar

en

alle op

nu

voerde

aarde

was. Irooslelijkstc

God

levende

van

bem wezens

den

brief

spoedig

knien

yergund

meer

wier

en

hetgeenom

op

ook

uit

hijmij nog

hij

toen

vriendelijketoespraak

hartelgk verlangd, bem

deed verstond

want

Helen

tränen

hg wierp

,

die

hoorde,

gaf hij geen

voorviel; zgne lezen

borst

naauwernood

ter

zijn

van

,

hg naauwelgks

vorder

hg

ik

kort

zeekapitein

grijsaard het

beklemde

met

hetzelve

met

en

overledene

,

sidderende

bem

hij

moest

,

mgner

veel

zie, dit

dienst

het

zgn' vermoedelijken dood

van

en

eenige

mij

ik, Martijn

en

in

mgne

schreef

vader

mgn'

nabuurschap

Met

dat

zoo

nog

als

even

Christine

trouwe

zgne

laatsten

aan

onze

schip

die,

mo-

inhonU

zeidei

en

hoUandsche

,

le voren

In

dingen,

welks

eiland op

verlaten; hier achler

zoon,

den

gg

deze

van,

andere

en

,

eenzaam

het

in

arls

,

liggen«

twintig jaren zign vaderland

mijne moeder, eenigen

laten

dikwijlsverzeld

nam

lagere

eene

,

omstreeks

voor

vader

zoo

Ik

aan

gemakkelijk

zoo

eenige weinige

mijnen vader,

heette.

r

klauteren

vorig,

sUn-

mijn suheepje lag.

mgn'

mgn

de

op

van

had^

behoorde

boekje e

benevens ,

het

mij

het

mij

om

maken

te

sedert

R

ik,

nedervallen;

lagere klip en

nog

welke

in

rotsbogt,

had

geiyk

afgelegene

Tan

^antachlige brug, eerst

,

naauwe

hetzelve

ook

verder

die

naar

rols

,

dan

de

van

klip, verborgene

.tweede

eener

de

achCer

bangende,

yersloken

eiland de

zieh

het

tot

het

door

hier" bpYonden gen

varenkruid

op

andere,

eene

ketenen

aan

den

en

dankte

had

dan ,

aanblik

dezen

had ,

dengenen de

met

naasle,

eens

hij toe, de

250

Ik

Tele

Hij

redeneo stond

wilde

Yoorbeeld

ziju

was

tot

nu

toonen

vrolgke dankbaarheid

,

elkander

in

der

geboord geworden oogenblik evenwel

Want

mijn

brug

mgne

Tader

den

met

Ik

moest

den alsof

los ;

hij mij

keerde

weldra

hem

daar

bij

alsook

moeder,

zijne

kenning

woorden

en

zeide

hij

Want dat

ik

ik

de

geraken opdeed,

,

en

bijna

mogelgkheid toen

benam

mijne

Christine

weder

Tinden ,

er

de

zieh

den

bezien

hem

de

dezelve ,

oTcrledene

mijner had

alles,

hem,

ik

ik

,

liefde

mij

om

uit

van

heel met

plaats Tan »

Tast

De

trouwe

gehouden

tot

ongeloof.

mijn

OTer

dit eiland

op

ik nog

wat

zijne tränen. en

op he^

onze

Tan

wist,

In

glas-

genezende

met

en

de

die

Christine

met

geleefdhad, zonder

mijne eenzaamheid

te

werkelijkzoodanigemogelgkheid

gedachte, als

mij

nu

g^waad,

tegenpraten

oogenblikken

geloof

zag

de hut

bg

kostbaarste

Tertellen.

jaren

mg

eeoige oogenblikkcn

dood

ik

eens

tien

we^r

wij

hg

dat

,

schaam

Hoe

,

terug.

deopbaal-

Treesde

mljoe wonden,

oTerledene

heeft

bij

geen

eersle

hij mij

zij

en

schoonouders

moest

dan

einde.

toen

on«

Toor

eiland

touwladder

voor

Den

de

in

thans

meer

,

bet

al

zijner

antwoordde

,

aan

Yooraf

jaren zijner

uitToerig

bielp

,

berigt;

laatste

ziel

reeds

Tragen

ous

schipbreuk geredde kleeding

had.

dien

bet

naar

toen

mij loegebragthad, bestreken

plantensap

zoaden

hetgeen

want

schouwspel

metzijn

de

uit

»

nadat

laTa

achtige

io dit

welke

spraken,

«

Slechts

Tast.

,

de

zelfs op

bield

en

door

aantrekken

borst

,

band

,

terug.

nimmer

nog

woorden

een

meer

aan

,

arm

zijne

was

niet

zou

bg miji

Terliet

,

menscheigke

eene

zijn,

geweest

band

liet

band

bg

waren,

deze

in

armen

zigtbare oogen.

hierop

Terliezen

we^r

Tader?

,

Toor

keerden

zoo

opgewektste nieuwsgierigste menschen

de

gebeurde,

zigtbare,dan

de

zalige menschen

Terstaanbaar

hier

uit

öven

mijaoude

misschien

afgebrokene

liefde

niet'

ik als

waren

smart

Tan

die

;

Toor

naauwelgks

Wij

of

in

twee

ook

beiden

rotsmaren

Treugde

Tan

sloten

wij

op ;

woesteng

had

gevolgd ;

dat

ik

bij mijne

cchtgenootc Tan

Tereischten

moed

tot

eenen

een

te

huiskomst ander

rasch

zou

besluii.

251

Zij

was

afsche.id iiad ik

ik

jaren mögt

leefde

achttien jaren joDger dan

dan

meer

haar

faet

in

raad

den

blgven

weg

weör

zelf

huwel^'k

smart

zulk

van

wcderzien

een

zieh

De

meer

doodelijke

echter

ik

geval

in

niet

waarschgnlgk

wilde

mija

voor

,

begeven.

ie

.

,

eii ,

gegeyen

dus

ik

en

ik

haar

en

met

mijnen

mij

besparen." de

In lieren

yader

dingen, bragt sedert

welke

hdllandsche

Soldaten

brengen

geraakt«

gCTaar de

het

rotsen;

aanhield

Een

had

deel op

Toorsie

koraalrif de

moesten

Wat

zou

konden

het

zieh

Tan

matrozen

de

Tan

oude

kernen,

stuurmau,

had.

Vriend

»

zieken

niet

riep

,

Toor

,

de

welke

woording schuldig zgt« alleen teTens

gelden aarde, heid dat de

,

gij

wanneer

dan

zeggen

anderen

gij als

en

in

ondergang bijna

die

zieke

hen

om

het

niet

zieken

6g

zijt ons door en

hunne zckerder

Teel te

zeeman

te

zwaar

gemoet

die

Tader,

gedaan

menschen

uwe

Terant-

slerTenden

welwillende

pligt getrouw oud

de

Terlaat

toe

armen

uwe

Want

ook

zeereizen

en

helper.

hemel.

Tan

,

God

aan

gg

sehip.

eens

was

mgn'

Tan

Tader

te

aan onTerschillig

groote

mgn*

ik ziet

^

meester

uit

Tlugt

deze

Terscheiden

uwen

tqch in den ,

Terbrgzelen,

booten

thans

men

Onder

geestelgktrooster

een

de

langer

nog

kapitein

worden

die

en

figchamelijke, maar

een

beide

Teeljarigekennis

een

gezelschap reeds

zgn

de

zijn

met

,

ddodsgcTaar OTerhet?

het

storm

eenemaal

den

zieken

grootstc tusschen

zat

en

de

ten

nam

was,

het

in

gekregen

en

gezond

echter

er

bed

han

de

ailesiwat

;

golTen

tusschen

hier

slingerdehet

indien

yast;

Soldaten

ook

noodigden

Terzellen

in

de

lek

groot

een

een

maakten

Toen

admiraalseilandeu

Treesselgke storm

,

en

der

geTaarlgkste khppen

de

was.

werkelyk

was

hera

wat

aanzienlijkaanlal

een

en

,

gesprek

,

wedenraren

hem

zou

het

ook

ik

Ternam

zulkc

over

zijneTragen

tgd

dat

dan

anders,

Taderland

schip,

JaTa

naar

door

Tan

bei

uit

zamenzijn

niets

over

verloop

Terlrek

het

van

vader

mgn

verder

zgn

Het

dagen

spraken wij

op na

;

beide

eerste

God

niet

toespraak

zal het

blijft zoo

u

Ter«

niet

,

kan het

u

van

op

zeker-

met

zehen

in ,

booten

beladene

den ,

gaan

dan ,

wij

hier

in

252

gestranti schip.

ons

door

haro

of in

slerven, menschen

niet ?ader

wel

zeer

in;

mede

om

een'

de

want

in

rasten

zag

de

waarheid

toen

de

Soldaten

der

eene

het

bliJTen, en

le

Een

zamen*

zeer

de

achterlaterr booten

af,

benevensde

matrozen

te

beladene

zwaar

stuurman,

bot

op

booten

der

nazag,

nict

timmerman alle om

te

en

het

lek

maken,

men,

te

dit

;

gezonden

gelukte hun ook

meu

zieh

zeWen

op

het

uit

dek

spoedig mogelgk

ZOO

te

een

geschikte landingplaatszoudc geweest

om

dezen

raad

,

oogenblik hooger;

het

op

te

schip was

zee

Tan

; het

Ter**

te

bemerkte

kwam ,

weinige

ste^ds

Het

hei

Tlot

had

stiiurman

zieke den

nieuw

op

raad, dat

naburige eilanden

Tolgen

en

werkt

het

Taartuig

gaf

en

rocken.

op

alle magt

aan

De

pompen.

der

^heeps-

de handendet het

dragen.

op

het

in

om

de

inspanning

Doch

toereikend, er

andere

der

het schip weder

eene

we^r

men

Terrekijker

lot

stonden,

was;

binnendringende water liet

na

want

met

|

ontredderd

schip niet

waren

zieh

hoop«

werkelijk. toen

ecrst

het

hoezeer

had

men

TerTuldf

bedaard;

storm

dienste

ten

stoppen;

dagen

geleden

hen

liedeo

zijn.

begaven

matrozen

die

en

scheidene Teel

de

de

was

het

en

vergaan,

oude

deze

den

met

der

lot

de

als

hetgeen

ze

gelukkiger geweest

daarna

middelen,

oordeelden

die

Tader,

mgn

hetruim

in

zijnde

naauwkeurig

te

hem

mcn

zieh

ophanden

zoo

al

maar

zgne

eenige gezonde

die

Toorschijn.En

zijne oogen

tljd

Eenigen

even

tif

zag

voor

nog

raisschicn

zal

dek

werd

voorzegd hadden, eene

booten

op

bij te gehoor»

kwamen

het

hg

gunstigen uitslag; de

daarna

wiji ztjover

,

'

b^

was

dacht

scheepstimmerman,

hadden

Terstoken

arts

gaf, doordien

een'

nog

spoedig

en

pligl

oiEcier

daaraan

moest,

voereu

dezen

noodigden»

verklaiaiTde

den

pligt Tan

zeide

stuurman

arts,

klimmen,

(e

zieke

erg

hunnen

hem,

aan

vele

zoo

Toor

de

hetgeen

?aa

booten

dat

toon

is

toereikend."

Tijfdagen

voor

kort

hongerdood

langzameb

voorraad

meegenomene

,

zieken

den

i

ea

zjjbinnen

moeten ,

of

golven Terzinken

zaadbaakea

al oirer de

komen

brandingeii heen

de

Uijn

sijook

Indien

punt

hoog tgd

was

water Tan

eeue

steeg elken te

ainkeD,

254

hiertoe die

de

sedert

door

kunst

yenperd Toorraad

het

niet; terwgl

dit

kleine

malen

in

het

naar

baar

gzer-

De

daar

maal

ora

,

halen

te

aan

daarvan

yerscheidene

dat

tot

hetzehe

met

bruik«

menig

nog

de

storm

een

,

kanonnen

zgne

daar

zoowel

De

zij in gebeelc volken

de

die

reis

naar

en

de,

,

de

met

en

zieh

zal

steeds

,

waar

stuurman

had

gedaan

kwade

ten

afzonderlgkepersonen

als

zij

waar

onderlinge verdeeld-

tot

als

goede

ten

,

oTerstaan.

sehip

het

van

inzouten

en

menscbenkinderen

wel

opeobaren

het

van

geschikte

gedeelte

eene

,

togt ontbrak

gunstig we^r

bg

Terbrgzelde^en

der

ZOO

y

het

bogt

zinken.

zucht

heid

als

wrak

deed

zee

andere

\rrak

Terderen

den

inzamelen

hoatwerk

en

het

Tan

het

Toer

was,

kleine eene

,

voor

reisgezelscbapmet

bezig

lest

eiland

verschafte

was

landingplaats.Aan op

Diezelfde

günstigstegelegenheid aan.

natuur

rgken,

en

elkander

tegen Indie

reeds

acht

afwisse-

periodieke

,

ling

Tan

aan,

op

het

we£r

dat

men

het

rertrek

uitstellen, indien

moest

geheel voorbg winden

was

»

werd

,

beide

matrozen

dat

en

de

in de vaart

günstige

en

ver-

ouden

mij duidelgk

de

niet

de

nogtans laten

der

vermoeden

echter

ervaring

op

wilden

bespoediging het

wel

,

ze

weken

ongunstige,

Hoe

zeeman

was

scheepstimmerman

eenige het

voor

bezwgken.

den

van

morrend

meermalen

lieten

regentgd

toereikend

na

verloop van

na

moeten

drongen bestendig op

de^e en

beschouwing

zee

vrge

en

doel

,

midden

nog

terwgl zij ook

rustte

boot

als de

men

indien

men

stormachtigejaargetgde zou deze

kon

kleine

verwgderde

ver

stormen

van

reis reeds

de ,

ook

dan

eene

op

terwgl

9

voorraad

ondernomen

het

regt

maanden

,

rekenen

jBamelden

eene

te

er

vier

nog

zulk

met

Want

wilde.

(Java)bereiken

minste

ten

men

drong

was,

menschenkracht

geringe

zoo

eene

bekend

wel

zeer

gelden

afvaart luid

;

aan»

worden »

de

stuurman

wgl hg bg niet

zee

op

enkele

die

zgne

siechts

de

anderen

daarom

vertraging

op

altgd weifelende

nog

durfde

f

evenwel

alleen

door

wagen; voor

zieh

zieh niet

de

zelven laten

bedacht zieh

gezondheid zwakheden

bezorgd

van

was

terughoudeu.

was,

nog

eenen

konden ,

Inzonder-

255 I t

heid

Toerde

de

arme

man

de

en

vreesde,

scheepstimmerman had de

wanneer

onbekend

verlies

ook

hem

het

van

bestraffingen

talrijke,in Het

Holland

zekeren

aan

den

Zljn

oude

de

den

met

in

Strand

beierde,

beide land

van

den

en

voor-

het

aän

in volle

volle zeilen

met

des

zijhadden

;

kwam

buiten

vader

mijn

en

gezonde

,

afrei^ gereed gemaakt

toen

eind

andere

de

staken

kwaal

Wiens

was,

het

aan

hij de vlugtelingenreeds

zag

»

eene

geneeskundige

de

bezig

scheepstimmerman

gebragt;

maar

allengs merkbaarder;

tgd aanmerkelgk

uitspande

de

,

slechts

van

verzorger

ons

was

niet

schip

met

matroos

stuurman,

heimelijk lot

er

en

werd

eenigen

vischnet

zgn

boot

zieken

sedert

vriend,

matrozen

raad

den

van

aangekomen

het

vader

vader

mijn

toen

lot

wier

familie.

wonende

dag,

voet

eilands

stevenen.

zee

drie

De

anders

dan

veränderen

met

woorden

was

eenige

hi|

op alle

aan

kon,

nemen

den

van

de

door

nog eiland

het

doch

dit

hopeloozen

niet

alleen

hoe

zoodanig krijgen

,

dat

een,

hoe

zou

een

lucht

want

een

tot

middel

eene

de

het

matroos

het voedsel,

en

hersteld,

huishouding

slechts

dat

deel

verligting

weinig

vaartuig

zelfs met

,

,

men

denken

geneeskundige

weär

kleine

verschafle

de zieke de

door

ver

zoo

der

handwerksgereedschappen weg;

te

mij naauwelijks

ook

gezonde

toestand

niet

in

inzbnderheid

vader

is waar,

werkzaamheden

bei

bg

niets

,

Wel

bevond,

hetgeen

zulks^

arme

de

bleef

was,

in

kind

zgn

mgn

later

meer

maar

zieh

kon

beschrgven. maanden

sterkste

en

beruslen

te

en

vrouw

dat

jaren viel,

hulp,

,

moegelijk hem

Hoe

was,

zijne geliefde

eerste

dat

gelaten

welke

onder

eilands

des

woners

destgds de gezondste

o?er,

aan

be

overige

nog

vader

mgn

was

de

was

hij

want

toegezegde loon,

reis

wederzijdsche misverstand

verzorging

al

de

voör

hg

9

de

Java

te

niet,

boot,

eene

zljnheimelijk achterbliJTen op

wegens

op

de

kapitein in

we6rspannige taal,

schuld

veel

zoo

werkelgjcgelukkig

was ,

het

hierin

deze

van

nieuw

,

scheepstimmerman,

vaartuig, reis in

verre

vinden

den

om

de

Staat

reis

naar

len

minsle

was,

klaar

hei vader-

256

land

de

of

?

maken

Tereenigiog

Wanneer

de

europesche scbepen mogelijk

met

aoderen

beide

zulk

die

koagend

een

,

brandend

rerlangea

huis

te

Ket

vrouw

geen

Terzonken

het

aan

zieh

wachteden,

Strand,

in

vader

mijn

zat

,

gevoelden, wgl

niet

hen

op

hielden

bezig

zwaarmoedigheid

Taderland

kind

en

ander

of

een

het

naar

te

dacht

en'

met

diepe de

aan

zgnen. Eens

men

zag ,

ook

menschen

?an

als

nogtans

ongunstige, begtfn

men

yadcr

mijn' en

Tan

geluk

een

aan

heu

hart

stige landingplaats

die

het

eiland

deze

bg

zoodat

werkzaam, dezen

Igk

het

In

dezen

veel

man

en

Qooten,

hg

ZOO

was

te

die

hg

hem

zeide

Eens,

als

reeds op

als

zotteH

pluksel inval

tQ

,

werd,l

hg

hij een

andere

deze

hem

aan

beiden

zgne

gg.

tienmaal

zalf dozen

uwe

,

zamen

lagchen

zult

wegen. dre^ ,

met

beer

zgne wat

dankbaarh!

arl;^ schuldig

dezen

toon:

was

yoornaain

mijn* Vader

het

maar

inyiel, daarng

en

zgn' getrouwen

betalen; ,

en

toen

hoogen

eenen

hebben

de

en

onTriencflelgk

,

herinnerde

eenmaal

daarvoor

had

gebieden

waren.

maakte,

den

bevolen

scheiden be-

\otge-

beide

zgne

iets

alsof

itijdbij

anders

Zgn

koel,

wonderlgk hoogmoedig,

erg

läppen

hem

wat

meest

hancAelwgze

vroegere

hij was

hem

Üiet

eenigen

stond.

dacht

bedienden

wel

zgne

goed

die

sedert

er

legenspraak

wanneer

meer,

)

gene

met

,

ohbegtfyP^^S'^

vader.

dienst?aardig gedrag jegens

datgene

alleen

dat

plaats,

geheel yerloren;

was

niets

deed

had

algemeen

denken

hrj bijna onophoude*

verrigtte,mijn'

onverklaarbare

eene

'matroos

herstelde

waarmede

gver,

arbeid

zwaren

Yoorkwam.

in

de

de

was

Franken

t^

verscbafle ,

bezigheid

het

deSeenigegun«

,

en

klopte*,

dien tgd ^1ti|edert

kunstige afsluiting van

eene

aanbtik

dat^die, den

ontdekten.

niet

moesten»

ontbeerden

lang

aanmerken,

menschen

eilanders

yaartui^.^et

een

toeste«

moordzuchtig

en

drie

d^

hg

eiland

het

op

roof-

uit

Onze

Malegers bestöniLv

geflpuisTan hoezeer

vaartuig

een

er

manscha^ geheel

welks

vende

d^

,

zoo

pligt

zal

veel

in

i|

gl

ijzerenspadels linne] ,

Mgn

vader

moest

oinH

zijneinbeeldingen den

i

257

Spot) met

bleef faij

inaar

Booit

anders

opsoiumen zieh

dao

geld koopen

Toor

genietingen

en

,

aanschäffen konde.

en

ttrwgl bijy^oeger gelijkook aan Terrigtingen ,

aan

de

in

die

een men

^ing'Wäis

Een

lotgenootvooral in het

in hunnen

Tiel:

oog

nog

soms

bestond

en

,

yoordeelen

dat de beide anderen

er,

goed

gelcien

over

al die

van

hijzieh

wanneer

lotgenooteoio gesprekinliet,li«^hetzeWe

beide

sgne

bij, en

er

godsdienslige dagelijkscbe stichlingeü gemeensehappelijke de

toonde deel scheen le nemen, feestdagen iJTerig ja zelfs yijandig bg zieh nu koud en ongeycyelig jegens izich oiet alleen, wanneerzgne dezelye, want hijyerwgdetde TQormalige yrienden zieh door het gemeenschappelijk gebed zon-

op

en

'

,

-vvilden Sterken, allerlei alärm

gedruisch

en

hen

hij zocht

maar

,

dat

willigdoor

moed

ook

hutine

hij in

nabgheid

inaakteyte ^toren.

»Gg

wordt

stuurman

tot

dat

hg

was

«n

beter

ligchäaraen

M^elk

had

de hebzucht, die immers

had,

zaUge

man

»dien

bqel,. dat

zoo

mgn

.zeide zie

geest het

y^as,

het

de

:

door

yras

de

eens

wel

toe,

Mgn

yader

die

den

tnämmon,

Zijnemagt allehoöger

geyoel der menscheigke ziel als

,

ziel bederft."

booze

een

geheel veranderd

zod

het

geest bezeten

boozen

betreurenswaardigen' man;

na^r

weldra,

matroos

een'

den

niet

u

merkte

door

uitdooft.

yader

zieh

blinkend

De

ramp«-

uitdrukte;

ik slgk^'ontdekt, yan ia hier het pak^ dadelgk deq eersten dag yan mijnyerblijf huis het een ander te zien kreeg; het was de naiaten* en langen tijdhier gestrand^ schap yan een misschien yoor allen schijn portugeesch. naar schip, destijdssieehts bog bewaakt door het op den grond liggendgeraamte yan zijned bezittei^of redder uit den yloed. TOormaligen nü De fnatroos pronktebijyerscheidene gelegenheden ip^dft welke kostbare met edelgesteentenprgkteni ringen aan of dan eens liet hijgoudstayen grootespaansche goudstukkiöii het welk

,

«"

,

üen»

eti

yroeg

mgn'

yader

en

den

stuurman,.

hoe yeel dezb

Reeds sedej^eenen dingen'wel waard waren. geruimentgtl in zgn' gordelstak hg «e» ging hg, niet zonder wapenen;

\

V V

258

geladen pistolen, die

paar

.ise£genomen kostbaar beide

geTest,

anderen

onnoodiger behalTe of

daarbij een

,

de

mensch

yan

zelfs geen

beide

te

oude

Tinden

was,

lotgenootcn

zehen

te

stuurman

en

gedaan ben

Toor

eens

dat

makker

bun

niet

docb

bad»

nutteloozen

naar

opzet

Het

stekeligkreupelboscb juist

tusscben

de

achat

Tood

eenen

waren

omtrent

eens

dat

oude

eener

niet

er

zg

destgdsdoor

,

plaatskwam,

omgevene

een'

gebeel ioevallig,

de

aan

bet

op

zulk

,

derbalve

ge*

digt

de matroos

waar

but

TerTallene

bg

,

zgnen

zat.

Toen

b^' mgn'

razende zieh

op

we^r

is

ditmaal

u

hier

bewezen

een'

des bet

dat

doods« hem

wederTaren

Deze

beiden

u

mgn

Zgne

Tan

,

toekomstigenreisgezel

en

Tan

bet

echter

regtsgebied te woede

Terbaalde

den

ouden

nog

zetten ,

fonkelende

bedreiging ernst

^gne

bedacht

docb

aan

een

oogen

was;

mgn wat

stuurman ,

was.

vrienden

beide

arts

op

met

Terwgderde zieh, en

bem

wie

Toet

,

yader

mijn'

;

,

kind

een

bem

als'

bg

sprong

,

pistool op

als

:

werd

gewaar

eene

zeide

ik

waagt

eens

Tader

legde

,

en

Terscboon

die

Tader

muren

y

ygandel^ke

voorzeker

on?erscbil]ig

zoo

gebeurde

dat mgn

,

eiland

zonderlinge

geene

ergens

beiden

scbat

vroegen.

met

te

landdieren

de

en

konden

vader

mgn

,

eiland

des

gaDscbe

groote

van

spoor

de

aan

bad.

vreezen

makl^elijkgissen

bet

op

had een

scbeen

wapening

belagchelyker, Termits

zgne

oogmerken De

Deze

met

,

Terovering

yan

wgze

was.

Tergiftigeslang

eene

van

de

waarvan

zeevogels

dolk

scberp geslepeo

onbekend

en

geslrande schip

uit het

men

badden

thans

allezins

reden

om

Toor

,

hunnen op

makker

bad I

nemen

in de

Toen

bemerkten,

zekeren het

de

Strand

zg

zeide

des de

toen

avonds

oude,

geesteigkebescherming

zg baden

Tisschen

met

bewoonde

terugkeerden

Trome

stuurman:

bezig wegge-

messen

en

gemeenscbappelgk

Troeger

ligcbamelgke besc^ermings» en ,

dag»

schietgeweren, sabels

alle

zieh

bevonden.

diefstal de

hg

welke

lipmeUi

but

Op

Treezen.

afgelegene plaats van

eene

waren

te

en

den

laat bem

TerdedigingsvTapenenwegen

die

troost ,

ons

Jeven

259

het

en

loch

uit-

wel

des

laten

lerens

hg

kunnen

gewapenderhand woord

daarom

delen

baalde,

reeds

gekookte

Tisschen

dit of

langer

wij

hebben

of

den

Tonden

»

6g

het

dan

zult

een'

brengt

gg,

zonder

hun

hem

dien

gebiedend

aandnidde.

schotel

temaken

de

als

niet

slaven

zult

porselein

wanneer

,

slechts

thans

doen,

te

staan.

in

mg

roei-

mgne

of de

Java

naar

worden;

eenig tegenpraten

gg

hebben,

gebouwd

beloond

rgkelgk

en

,

over

Gewoonlgk

kostbaar

Tan

en

hunnen

klaar

hg

,

gelukkig

mg

gg

arbeid

beval

Toor

het

schildpadden

den

hg

gebied

mgne

,

Taartuig

een

of

hun

hg

afgedwongen belasting gereed

de

hg

levenstnid*

nam

der

zij na

plaatsen

te

reeds

van

gg

vleesch

had,

aan

zgn

,

;

Oikwgls

wanneer

van

grens

vervolg

knechten

steen

zeide

zgt

goed

een

verzamelde

hunne

gebradene

hij zin

opneming

tot

slechls

hg,

als

voorschgn,

te

die

yerhakking,

zgne

änderen

stillen wilden;

daar

zg

uit

aanstond.

scholel

een'

schrgden

te

dieven

noch

ons

zieh

hg

welke 9

die

en

van

hem

wat

waar

op

die ,

yesting inrigtle,

gunnen,

daarmede

het

en

duurt

sicchts

zonder

den

dat,

,

en

,

hooger

ons

bescherming

welke

zien

hg

moet

,

te

uit

zullen

thans

kleine

eene

bewaart,

ontnemen.

kwam

matroos

als

die

9

roest

De

Wg

is

of

adems

onzes

houden.

sterker

zamenraapte noch

ingaan

en

kaapst^d

echter ik

wat

,

hebt be^

u

veel."

Wanneer laten

te

vader,

mgnen bevelen

deze

handelwgze

,

troos

of

onverdragelgk yoorkwami

opwellen

dan

stelde

«ien, zeide

dat

hg,

oude

zgn

,

veel badbehoeven

die zieh nimmer

ellendigenma^

van

den

den

toorn

vriend

hem

deed

hem

bg

Gg ,zi4.t

gerust. .

zulk

hoogmoed

een

den

spoedig voor «

val komt; zelve

Op echt de

eene

graf

komt

en

meestal

zonderlinge wijze

woordelgken

het

boosheid

domme

eene

planken hut,

hield eene

een

zulk

zin

die

de

binnenstroomende

vooruitstekende

rots

daarin werd

vervuld. sehe

en

in de

voorzegging in

den

regentgd

epstimmer man water

zieh

om.

deze

De

graaft

woede

nog

slechts

nabgheid

was

gekomen;

gebouwd had,

onvolkomen

terug»

strekte den vuurhaard

260

den

'als ook

plaatsen, de

stuurman

zulk.eene

zrj zelfs gedurende boefden een'

aan?ang

had

had

dat

verliepen echter weken

maar

,

in

öntsloeg, ficheen sche

dat

uren

,

zieh

hem

buitendien die

ook

niet

hier

-zgn

zijn'bespiedenden

blik

rust

ZOO

,

de

in

deden

dit

dene

de

en

rotskloof

bewaaid

laat

de

ontgaan^

koffer

den

anderen

Tan

zieh

genieten

beide

de

In

i)eTonden

yer^-

hebben

ons

zeldzame

gebruiken."

en

vaders,

mgns

gelijken inhoud

uit

der

tot

Trgsbegeertedienstig waren;

zg

en

schreTen;

.Tader

mijn

want

die

tnenigte geschritten /

Verraardigd had. toit de

kajuit

mandant

en

laatste De

Tan

den

deszelfs

heen

kanten

matroos eene

zieh

hg

hem

"chip gered

alsmede

kwam nergens

ziekte

of

en

het zien

zulke,

toonde

mij

Tfaren,

die

men

papier,

Tan

den

Tan

tot

ook

eiland dien

hg

scheepskom^

had ,

kon

toch

we£r

eiland

waren

naar

ten

alle

rondloopen^

bedenkelgk

Iiet;zg begonnen

e^nig ander

eene

geworden.

groenend nu

later het

tgdkorting op

Terbruikt

bloegend

verschei«

lazen, spraken, teekenden

Toorraad

Toorbg;

Ver*

als godsdienstigheid 9

tot

kapitein

nu

was

het

het

hun

naar

benevens

schrgversmedegenomen

Trienden

beiden

hem

op

arme

groote

bgna gfeheeldoor regentgd

de

De

die

goede boeken;

aankweeking

en

ook

reizigers dan

Terscheidene

opgeruimdheid

dat

fleesch

gezouten

,

goed mogelgk

mögen.

dat

zijne banden

behagen

te

zeer

eiland-

onze

uit

ons

zien

.

En

den

»heeft

Terschafty

wg

egeren

hij zieh

dat

eens

siechfs

af niet

,

hem

zoo

nog

eenige dagen

toen

zonder

de

bg

nog

maal

wel

van

de stuurman

Toorraad

zelf

zieh

er

weder

natte

,

zijn mammon

,

het

laatsle

hij

,

iiet; »waarschijnlgk," zeide tiran

de

be»

gebrek

geen

matroos

Lad

hij

zien;

Er

dagen

ver"cheidene

de

,

dat

vonden^

nadat

dagen

eerste

medegenomen

had.

aan

genoeg

de

laten

Tooi^aad

teel

In

bewaard

en

regendagen

ergste

genomen

anderen

b^ide

de

Irjden.

t6

verzameld

menigte

Trucb*

en

egeren

aan

gezbuten

zg het

Tegels, benevens

schildpaddenen

alleen

het

dat

danken,

le

beid

hun

denzelven

naast

verblgf; z^- hadden

gewoon

den

van

dör

in

ten

hun

tot

Toorzorg

?leesch

Trienden, die

beiden

te

toot,

Treezen,

4)ngeluk oTergekomen

262

die

pligt lYcrd

?er

hct

Tau

wasj

dat het

nen,

bewezen

door

wg

ontdekten

graf

welks

kuil

varenkruid tot

opschriften, portugescfaenamen Aan

een'

deze

Toormalige bewoners hier

jaren door

wel

is

waar

het

Tan

band

der

reeds

honten

noemden«

voor

Dat

uit

in

gzeren uit

zelfs uit

en

den

alsmede

goederen,

gereedschap

Tele

zeer

goed,

onduidelijk,jaartal op

zeer

gegraveerde

liet zieh

anders

linnen

en

wier

prins toegeToegd.

eiland

toestand

kleederen

Termolming

nabgheid,

gestorben zgn,

en

h

die-

zullen

begraTenen

Tan

het

Tan

Terrotten

bewaarde

titel

de

was

geleefdhebben

ouderdom

kislen de

derzehen

de

in

Tan

wel bewassen

en

had

graf

een

nveinig geoefende

eene

met

,

opgeyuld

heuvels

andere

eenige

gemäakt;

open

werkelgk

nogtans

ziherplaat

een

groeoend

met

,

op

huis

oude

reeds

waar

gemakkelgk

ons

het ,

der

eene

platen

besluiten.

Trede

en

leefde

Tader

Mgn

met

zgn*

ouden

hem

naar

dat

Terlangen

,

geestelgk Taderland henen die leed

dan

had

last der

gesloten'uitgang ik

mg

aan

dat

frissche

dat

in

,

pesche heden

n

mg

Ter

jaar

een

bemerkte aan

dns

tot

men

rots

,

Terschaffen

konde

Omstreeks

Tader

het Strand afkomst kleinere

Termoedde

en

eene

»^' dus

toen

eens,

Hg

een

had

deugd

eiland

hg

op

schip,dat sedert

dat

bronToortreffelijke weg

zgn'

het

ouded

hij zijne berigten

andere, OTertrof. Triend ^

Tooruitspriägende

eene

der een

TolkplanlinggeTestigd hadden besloot

ontdekkiiig

bg Terscheidene

deize ,op

deze ,

rots

welken

in

Tan klaarblijkelgk

grootere Taartuigen

daarom

stuk

Deze

Terre

van

door

eens

geTonden had,

dood

den

na

stond,

was.

het

op

,

landen mg

het

hun

,

ongemakken

een

had.

een

stuurman

ontdekt,

weg

levensgevaar nedergelalen

met

den

door

op

blijmoedig

mijn T^der

,

water

en

had

geheel

,

andere

,

holten

eendragt

trok zeer

van

geene

jaren

den

naar

belai^grgk wgl hg

was

leTen

Terborgen', schgnbaar

dien

tooTal

hg

waär

het

in

eindelgk^zgn

,

,

een

die

jaren

zijn geliefd Taderland

gedurende

den

aan

acht

nog

vriend»

zijnelaatste dagen

in

tot

TOorTal

geTestigd

Nog

ging.

dat

na

eura«

gelegen«

Europeanen 'geaien der :

admiräfliteitsei-

i"mäar!irät baatte

ontdekking

daar ,

263

•

ik

deels

beslui.teloos was«

ie

de

signaalTuren trekken

deels

echter

door

ZOO

Ter

Terwijderde plaats

ken. de

het

oTerledene die

iospanning

krachten alleen

en

is het

eiland

het

door

konden

zeer

berei«

die

met

boTen

te

man

ons

boot

eene

koraalriffen

Maleieene

,

aangebragt heeft

ouden

plaats kan

OTeral

nog

niet

Toor

Trees

onjtnemen

eiland

enkelen

deze

op

ook

misschien

uit

waarschgnlgk

aän

eenen

Tan

om

te

mg

kunstmatige Tersperring,

schatten

zgne

de

tot

ieder

Tan

Tan

europesche Tolkplantingte der

Antoon,

hem

ben,

der

wegruimen

,

razende

Terhinderd

Taartuig

Reeds

jers

het ontberea

,

klein

ontsteken

zeelieden

der

opmerkzaamheid

,

het

door

om

de

zou

,

zijn,

gegaan

eiders

naderen ,

ondiepten ontoegan-

en

kelgk gemaakt/' Zoo

gingen Terhalen

keerig ik

en

ander

bg

tot

dat

kinderlijke liefde,

gaande geworden nadenken

en

mg

naar

de

ik

durf

wel

dat

aan

einde

zgn Doch

het

niet

zieh

we^r

ik

Tader

Indien heen

ga

ook

werwaarts ,

mgne

oogen

wildet

eiland, hoe oord

tot

u

zeide

bereiken

Tan

hart

uw

odi

mg

nimmer, mgn

en

eener

duidelijkeren

waar

ik

want sterTen

gaarne

reis

uwe

naar

nu

sedert ,

eenzaam

mgn

hoe

hier komen; gg

wil

op

Tader:

mgn

,

zoudt

gij een

Holland

kondet

7

Toortzetten

ik

hart,

mgn

zeide

zoon

Toert,

u

Tan

gg

,

»Hoor

stil

in

uitboezemingen Teel

en

hij Troeg

was;

geheel

zelTen

mijn

,

gezien hebben,

u

hem

der

Toorheen.

dan

ik

leTendig

ik

dat

aan,

lieTe Tader,

zoolang

lot zgn,

God

zonder

u

het

zeide

het

ik.

leTen

Taderland

Tan

scheiden

u

schenkt, weder

te

al

»

een

hebben

"

Terzonken

bij deze

kinderlgke Tertrouwelijkheidmg Terstaanbaarder

te

gemaakt

bemerkte

ontdekte

,

Tee!

,

Terlangen

houden,

te

was

zoude

lacht

werd

ik

zeggen

Toorbg

het

mg

we^r«

bij de gewaarwordingen

ook

droomen

zwaarmoedig oorzaak;

bg

dit andere

zijn. Mgn

weken

ncTens

er

,

opkwam«

mg

sterk, dan

en

zelden

het

onder

lotgCTallenTerscheidene

slechts

Tader

Tader

mijnen

en

mg

onzer

geToelde

mgn*

om

Toor

er

zou

zien, 18^

zai het

hier

264

du

op

Maar yen

eiland

eenzaam

heefl om

,

God

kerker

eiude

een

zelfs

in

,

die

»om

volgens

kan,

God

en

zal, dat

8tuk

de

uit

beiden

ons

Toor

schreden

ligte boot

kleine

laat

eigen

yader

God

waartoe

de

anders

in

ingeboezemd het

ik

tot

het

uw

zelf.

schenken

:

heb

ik

zgn«

^en

aan

waag-

zijn' ouden onderneemt ,

wel

kinderen

hebt

Gg

waagstuk

ging onyerwgid

bogt

alle

Tan

laat

werden

jong

mg

,

Inst

moed

en

hoe

beproeven

ons

,

gehoocd,

meer

we6r

ook

dagen

palen

na

werk,

dil

als het

waren

plan,

ver

,

poging

het

op

het

in

eiland kele

Strand

werk

tusschen

alleen

nog

te

de

en

misschien

mijn Taartuig lag zgkloof

einde

door weg

kennen ,

die in ,

den

den

,

den ook

een

zgtak

nog eenen

smalle

uitgang

laTabergopliep

,

Tan

de

tot

liep

die

engte, tot

ons

en«

eene

op

ik

andere

eene

toegang

slechts

door

bodem

nadenkend

die

dit wel

opgCTen.

steenmassa's

met

koraalbanken

,

deze

waler

Waar

etlelijke

Tan

onuitToerbaar

Treurig

stellen.

,

kon

hg gesloten

Tiel mij in, rond, eindelijk

maakte

mogelgk plaafs

welke

het

zamengegroeid.

massa

lang

uren

als

de

tot

toegang

waardoor

Tersleend; de

wäre

kiezelachligeaanslibbing Tan dezelfde

den

om

tergeefsche inspanning

eene

echter

ik

moest

bei

aan

yreemdsoorlige dingen

zuiTeren;

te

was,

den

hier

van

mogelijk is.

Ik

De

zeide

hunne

met

en

is

zg

heefl.'*

geroepen

glimlaehteen

onderTind

thans

hem

'^ver

zijnerWerkzaamheden

faervatten

zelf

vader

Mgn dat

het

tot

en

ken den-

brengen;

zee

bevrijdingTan

tot

zoou

Terwjjderd,

middelen

op

niet

zegen

,

naau-

europesche Tolkplanting

ook

zeggen,

liegende

in

eene

ik, zgn'

vertrouw

een

rotskloof

genoeg;

ligt

eiland

ons

slechts

ons

Gbristenen« ja

Immers

yan

gege-

groenenden

eenen

,

enge

ruim

nw

komen?

te

worden.

le

banden

de

onder

wedr

en

Taderland

honderd

vrelgks eenige mijne

in

de middelen

oos

maken

te

Iie?e

hei

bcgrayen

en

gevangenschap in Teeljarige

de

aan

zelf

niet

sterben

te

rotsbogt,in

Terschaffen

maar ,

was

haar

juist aan

'

rotsmassa

eene

oTer

zgne

kon

men

gesloten.

klapbruggen gemakkelgk

Sedert

en

strikladders

tot

aan

hei

Tader

mgn

had

punt

mg

leeren

komen ,

265

naar

de

bleek

het, dat de

moegelijkheidbegon.

zamenhangende sterk dal

rots, die

digte

,

geborsten en

ik

brengen

in ,

zieh

sterkste

steenmassa's

de

oude

bedienden.

dikte

schillende het

digst aan

vulde

de

gras

de

tusschen

in

in

eens

werkelgk

mg

vDorzien; slaanden

groot

wand

was

hier

breed

joist tusschen

der was er

deele

len

veel

splgten in

derzelve

kloof

de

en

zelve

vier

weken ,

ik

het

dat

bezien

;

hij

had kunnen

dat

tienmaul

kon. der

eene

Maar

bijkloof, dikkc

vrg

den

ruimen

weg

sleenbrokken

mijn ik

de

,

nedervaüendc

voor

morgen

gevallen;

door

uit

vau

regterzgde toe-

gedeelte

moeijelgker^en langduriger dan

verliepen bgna

den

zee

nog

der

plassen

te

vaarluig

stond

ik

gelukken

de

de

dat

en

vaartuig voerde,

Het

rotsmassa.

nitgang

het

gemak

,

onbe-

vijfdaagsche en

dan

,

zee-

met

eene

naar

een

met

er

mgne

dezen

mgn

naar

dat

breed,

zoo

met

arbeid

in

en

paslen

zacht

naauweiyks

d^n

van

geraakt

los

als het

was

ook

siuk

na

mijnen

welke ,

derwaarts, dat

aangebragt,

nut

meer

een

Yiitgangwas

uilslagvan

ver-

van

rots

waar,

mij

kon

Ik

van

bevochtiging

donderen

hetwelk

rotsen

den

om

,

dat

hetluide

aankondigde.

arbeid

af wachten

ZOO

ik

,

mgnen

had

nacht

den

is

bron

hoorde

der

ik

dezelve

in

palen

wel

de

uit

water

Werkelijk

nederstorlende

zee

de

droeg vervolgens,

en

hieuw

spieet der

juist

,

tussehenruimten

palen goot«

moeite

die

,

middel,

naluurlijkebeyesti-

zLj door

die

zien

losrgten zelfs

uilzeile, palen

in

eerst

zulke

was

schrijfeiyke inspanning, op

sterk

overal

bad

is dalzelfde

mijne bgl ,

eene

middel,

eeo

mg

het

dat

zag

zij

toepassing

het

tot

Tan

zeer

af ; ik stak

zee

mos,

en

ik

inzonderheid

waler

in

plaals barer

behulp

welke

van

,

met

viel

springen ;

de

van

dat

maar

Nu

was.

Egyptenaren

Met

houtsoort

eene

Yormde,

rnassa

doen

te

ze

waaryan

ging,

uilgang sloot, geenszios

bij roijneZigeuners

om

,

den

gespleten

meermalen

naau^ykeurige bezigljging.

Na

arbeid

eerste

hiermede

;

klaar

raakte. oude

Mgn sohoon

ook

zelven ,

eene

vader

betooude

langzaam

aan

mijnen

reindelijk foch

ongemeeiie

,

arbeid

en ,

aan

hcl ,

heugelijkgelukken

des-

waarlijkjeugdige deelneming.

Hop

260

ook

moegelijk

bet

strikladders

en

bij mg den

befiten

palmwgn

?aatwerky ik

neer

Tond

gelegd

moeder

mgner

bet

alsmede

reis,

zelf zag

voor

ik

Wanneer

beb

de

aan

,

dan

leven

mijn

dierbaarst len.

0ns

beerlgkbeden bet

andere ner,

van

niet

sproot,

gankelijkbemelsche Sabbath

andere

hetwelk der

eii

welke

stilte

de

liefde

der en

week

den

zieh

in

de

verbant.

lommer

der

doorvoortonver*

boven

der

anders

de

waar,

de

is

palmen

aan-

gewaad

dat

Het

de

levensadem

bet

natuur

en

hetwelk

in

met

de

schoo*

bet

verbeffingnaar

menscbelgke

betzelve

van

,

bet

maar

de

alles

meer

waaruit

paradgs,

een

,

berinnerden

door

sterfelgkaardsebet

dagen

betzelve

boort

oor

bet

gindscbe

in. betwelk

,

in

wände»

onvergelgkelgk veel

opgewektbeid

Van

,

eens

aan

die

ziet, bet

oog

denk

te

en

en

verschrikking afgelegd heeft,

overige scbepöels graven

staan

vre-

aarde

op

droomergen,

,

is.

eerbiedwekkeude

blaast; in vrees

de

ook

te

moederlgk element,

bet

raeer

in

worden

van levenskrachtiger,

is, wgl bet

palmen

dronkene

gewaar

des

nog

mg

paradijsvoorstellen

een

zintuigen

drongen

zgner

dikwgls

vreugde

van

die ,

sedert

ik

zee

om

,

hetgeen toekomstig

over

zieh

verliest

de

onder

nadenken,

zgde is,

wat

zijde dergenen

zijn, daar

dat

indiscbe

verlangen

bg

gemoet«

woonzetel

de

in

daar

op

vader;

mgn

,

dikwijisbet de

Toorraad

te

den

als

zoo

mg

menig jaar,

doorgebragt, aan

mg

aan

,

afreis

zoo

na

vaderigke but

bekruipt

der

dood

den

»

voor

zorgde

zeil

dag

beden,

nog

lief ein leed

des

beter den

geluk

Ook

bad

voedzaam-

sedert

een

genoten

kwam«

kookkunst

zgne

mg

gevoelen.

een

ongeduld

met

voor

vf^s

te

eiland

goede bereiding en

weör

buis

in

al

bg

wan-

aannemen;

op, bet

avonds

door

nimmer

geliefdkind

in

die

uitmunteden;

des

arbeid;

porseleinen

zgn

vau

Terkwikking

waaraan

,

en

kostbaärsle

mgne

of

altgd spgzen

koste

beid

tot

middags

bezocbt

bijmgnen

malen

Terscheidene bet

in

ik

moest

des

ik

ten

dagelgks

nogtans

opbaalbrüggen

zgner

goeden grgsaardzijnmoest,

den

voor

afklimmen

en

op-"

vertoonden ,

oos

reeds, dat

ons

eiland nog

vergankelgkheid lag, maar en fiterfelgkbeid

midden een'

in bet

rgk

voorsmaak

der van

Mi

gcschapen allezins. duiven han

le

Het en

dat

yader

op

zangers

die

wacbtlcn

welloidend

met

den

lied

oyervloed

Tleescb

bunner

schroom

toof

rgkdom

dezer

bgna

Tader

Hgn

geplant, deur

klein

bet

door

zoo

de

jongen

bewoners verzorgen.

balsemstruiken

opening gelijkeene

eene

baar

bg

zon

lie"t vertoefde«

en

opkomen

scheen

gebeelen kring bloemen

en

de

vangen, ?ele

kunnen

boomen

oosten

de

Bloezems

dat

been Tader

mgn boomen

Tan

zgn'

alle kleuren

Tan

het ,

witten

iozonderbeid aan

steeg

plagt

Tfoeg

bg

bem

bet

en

de kool in

zondagen

was,

gaarne

meermalen

of ,

langdurig

ontberen

Tereeniging

stggen,

doch

door

de

aan

ranken

de

wierook

Tieren,

deze

of

regen

der aange«^

oiferschalen op«

bonte te

portaal

ik

en

nam,

plegtigbeiddeel.

aanboudeode

eenzaamheid «

den

Tan

met

bare

bet

naar

Tormden

onophoudelijkuit

bem

siechts

slruikgewas;

Tadfer zgne

mgn

ik

rooden

gloegend

de boomen

geuren

blaauwen,

en

godsdienstigestemming

doet

moeite

ik bet

metselwerk

den

en

zonder

hoofdzakeigke

,

noemde.

zoolang

het

naar

steenen

echter

meest

zonder

waar

kring van

welke

bet

met

ontoegankelgke oostzijde van

zee

een^

door

deele

ons

ringen begeerig

,

tempel

Ik

slecbts

altaartafel

zgne

Hier

daar

die

zwommen

bebben

,

had die

uit

onzen

tegelgk

ons

ten

dra

zouden

mghen

wij

en

en

zoo

kruimeltjes,

kosteigke yleescb

inzonderheid

er

openliet, een

op

me

was

.

zeevogels,

en

zicb

werd

dit

met

aan

als

de

op

schildpadden,de

oude

de

als

even

de

rond

lieten

eene

wg

plaats

eiland

zelfs

zee

op; de

geheele stad

eene

E^ne bet

Tan

dat

van

ons

egeren

in

eilanden,

bet verlies

menschen,

mg,

,

want

waren,

gingen ;

naast

booren;

oogen

gerookte yams

Tcrvangen,

ook

jongen verzorgden,doken onze

papegaagen

zwartkoppige Igsterliet

bunner

stukken

en

de

yan

zitten

zg

de

en

gaven,

baar

banden

en

bonte

zuidelijkeluchtstreek leed

het

\erschafle

,

de

:

weinige dagen

scbouders

bun

wg

wouds

eenig

binnen

zg

maaltgd bielden,

zicb

de

Yan

geschiedde nimmer

tarn,

tot

des

gevogelte

wereld

hoogere

eene

Yoor,

zga

niet

Terzwakt

bad ,

andere bare

kolen

menschen

met

omgang

baar

wijl immers Tuur

tot

een

zgne

zelfs

gloed

i^tdooftt afzondering schielijk

268

en

de mensch

ook

ZOO

zoowel

chamelgk menschen »heb

alleen

zj^

.

opgeToed

Teel

nood

toenmaligcn

bewaard

ik

getgde

tot

mede

dachten

lag, bgeen

te

zeker

ons

yoor

te

m^

niet

eene

in

heb

terugkeering in

zelf »tränen

op

eigene

met

der

helwelk

gereed ;

hand

siormen

aangespoeld hadden.

yuriger

günstig,

heb«**

het

den

met

krach«

en

dat

vaartuig,

de

en

wat

reeds

belang

meeste

nieuwe

alles,

wg

jaar-

aanvang

zondags uitgerusten

echter

wg

gereed

waren

yoor«

eigenlgke scheeps«*

niet

erfdeel

het

toen

mijn de

zee'' besloten de

gevoerd,

godsdienstigestemming

yerzuimd

der

,

dat

de

het

uit

Portugezen

kostbaarste

ze

Zij

ik

nog

yaderland

geyuld

sterker nog

mpsselen,

in

waren,

een

op

zouden

mede

schoonste

eigendom was

niet

en

de

deze

koraalrif

:

ik

hoop had^.

opgegeyen

welke

ons

terwgl hg de

met

kostbare

yerzämeld ,

wanrschijnlijkreeds alleen

dingen

yader,

mgn

mijn eerlijkyerworven

jaren,

yroegere

ik

ben

,

»zgn

,

ander

eenen

waren

onaanzienlijkedoos

,

God

met

ondervonden

paarlen,'*zeide

loonde

paarlen

leren

kerken

het

yerscheiden

»Deze

nemen.

gedruisch der

onze

het

hadden

bosch,

nagelaten hadden,

en

woestgn

meeslal

leyensroiddelen

wg

het

in

luide

begonnen

Van

brengen.

gereedschappen; schathuis

in

nemen

de

gesterkt

was

des

hadden,

yerzameld

het

de genoegens,

van

yerborgen

nog

wg

,

krachten

zg

bgzon«

in de

het

afreis

onze

nadat

week

het

iedere

ziel

eenzamen

mgne

in

plan

ons

Yoor

was

nieuwe

eener

op

eiders

Toorbereidselen

De

samen-

eenzaamheid,

reel

altijddoor

maar

geweest;

ooit

ze

,

de

heb

ik

een

groenenden tempel

dan

tiger

het

,

verzeld

mgnen

,

onschuldige afgezonderdheid

alleen,

en

yader

mgn

beneden^

mijne

onder

strgd

mgne

nimmer

nogtans

heeft

midden

en

in

Hier,

was.

^ook

lijdendier

het

leven

wier

genoten»

hier

nog

lig-

andere

Tan

,

eeuwigheid;

Tan

zeide

verlangen naar

zg

verTuIt,

de

Toor

medewerking

oreraltegenwoordig

,

ook

maar

in

die

Hem

met

levensbehoefte

dere

^

brandend

met

in ieder

Tolmaking

Ongetwtjfeld /'

»

zielen, het

andere

de

geestelgk werk

maar gindsche zgde gehiaakt;

aan

te

versterkiogen

heefl.

dikwgis

met

zgn

als

noodig

ik

tot

ons,

lang

wanneer

te

yoren

wij

ge«

270

afacheid over

de

boot

en

bruggeo

kunstelooze ik

begon

aanhieven

de

wangen

echter

de

mreemoed

oorzaak

volstrekt

wilden

niet

Terlieten

boot

kwamen

maar

had

Taart

terug

,

bleyen

zg

dezer

ons

welstand den

in

door

de

oyeral

en

zeereis

ons

lagen

eene

hiertoe

tot

wg

het

tiaar

des

ongelgk

tot

klein

een

De eene

toor

te

der den

een

of

een

de

in

zeer

Taartuig, reeds

was

klippen,

Dan

zoo

uit

het

op-

bemerkte.

zeil

of

iets

sein

of

ylag

Tan

wgde

wier

hoe

zee

konden

wg

Het

had

wel

dien

aard

was,

TerTulde.

euro-

geen

dat

waarnemeni

konde;

waot

zulk

met

waehtten.

mgne Tan

het dat

,

,

ondergaan

al

wg

kwamen

nogtans,

ons

nederbewegen

en

welke

Terder

toen ,

geTaarlgke nabaurschap uit

wg

elkander

zee

of

rond,

het

nacht

yer-

yer

Tan

opene

,

geTaren

aan

na

aannaderende

Zeilen,

de

in

yonden

eilandengroep

Trge

teeken

welke

goed,

en

,

oogen

ander

yoor

Terder

kennen«

onze

of

der

waren

yernieuwde,

ze

yeel

Wg

op.

moegelgkheden

Termoedeigke Tolkplanting Toeren

zon

ligchaam een

de

wisten

wg

leeren

de

zee;

eilanden,

,

peesch sohip ons

hadden

angstiger keken

te

ten bes-

Wg

gekomen

storm

de

toescheen

ons

een

in den

uit.

roegeiv

heen

gedeelte

dat

in

het

opene

teyens

oordeelen

dan

de

gunstigewind

een

geen

»

yerwgderdf

er

yan

indien

waren,

k'onden

daaroyer

,

plaats ;

en

heden

nog

uren

snelle

de

Tan

de

in

na

geene

Terzellen,

zieh

zandbanken

en

om

ook

minderd;

kwam

rustten

en

koraalriffen yoor

onzer

bg

yan

huis.

namiddag

zeil

het

zetten

ons

dat

meer

zeereis

beTindt

yogels

mgn

laten

niet

nu

geheele

tränen

papegaagen

ylogen

vaartuig

wg

soort

tamste

zg

,

dat

de

eene

,

weken

de

op

wel

de

blgmoedige

Tader

mgn'

in

naam

gedurende eenige

het

op

en

,

leyende

lang

In

nieuw

op

danklied,

zgner

wel

veryolgens

ons

,

en

ook

wgken

ons

van

Gods

dezelfde

rolden

Twee

was.

in

met

misschien

ivaarvan

,

lof*

Het

ongetwgfeld

wg

godsdienstigestemming, orer

giogen

laatsle maal

de

voor

vig

,

roeijen.

le

zongen

,

klommen

had,

genomen

wg ik

magt

poogde

een

groot,

Toorkomen, daar

de

dat

op nog weg wit

het

plaats yan

271

»Aan

onget^*feId

yalt

klip

europesche volkplanting op

eene

is het

misschien

»maar

behoeft, die

had

Ik

yeel

inderdaad

yoldeed

Tader,

zieh

laat

roept,

in

yoorstel

hart

plaatsder

rots

en

yoerde,

in

yader

mgn'

De

het

klip of

kreefteui

half yerteerden

water

geweest

een

gast

zou

kunnen

gaarne

deensch

weeker

wensoh

bg

; dat

ons

De

had

sedert

man

ik

en

yisch ; zgn den

yan

nog

zulk

En

worden.

had

om

Gods

dood

oyerlaten,

mgn

yader,

naauwelgks

een

maar

hem

yereischt

noodiigeruimte,

op

mengsei

laat staan

rotskloyen

een'

gedeelte

niet

lastig

zeer

knaap

genoeg

zou. ons

den

aan

dat

weldra,

de

yan

deze

brakke

zoo

gegeten

mijn' yader

yoor

beraad;

zgne

door

de

duur

hg

medenemen rgp

af in

wilde

toch

koop-

het

was

zagen

Toen

zieh

wil, dat hg hem

»dit de

in

wekcn

den

op

een'

was

ellendig en

zeer

door

doch

zgn.

wierp hg hem

hem

ons

,

eenige schaaldieren

regentgd

-

,

hg

fransch

drank

desniettemin

reisonakker

en

smeekte

en

eetlust

een'

had, kwam

er

dan

eenige

goed

zeer

ontjaagden en

meeuwen

hayen

thans

een

op

gehad,

yoorraad,

gast

sein

tot

ons

ylag

zee;

zag

medegenomen

onze

eene

op

zijne linnen

yerscheidene

eten

te

aan

die

Deen,

yerkwiklen

met

wrj

golyen

en

geroepen

gebleyen. Wg

gedronken

knien

herwaarts

een*' den

reeds

onzen

zgne

natuurlgke

door

eerst

ons

had.

niets

wind

yoor

,

yuur

hg

,

,

Tan

zeer

en

dat

kleine

eene

beneden

uit

steile

ontylammien

in

gebeerte een

noodigdend

staan

niet

door

zagen

,

yuur

die

man

naar

yan

was

was

,

was

zgnen

worden

te

boot

onze

yaardgschipgediend dorre

zg

,

welke

rots

begon

werkelgk

ons

yeryolgensdoor

matroos,

herhaalde

hg

helder

een

beyeiligdlag.

de

toch

ons

brengen;

te

ayondscbemering

yan

mgne;

donkerder

het

diende

bulp

denzelyen.

aan

Toen

het

dan

geworden,

en

mgn

sturen."

dit

het

dan

woeste

iemand,' die

yan

tot

en

rots

tegen

noodsein

zeide

eene

yeeljarigebeproeyingsschoolmedelgdiger

eigene

en

het

thans, bg de inyallende

gemakkelgk;

yan

de

naar

denken,''

te

toewenkt

ons

mogelgk

ZOO

niet

zulk

op

e%

duitsch dbn

de

honger*

""Man,"

zeidö

yaartuig heeft leyensyoorraad

272

drie personen

voor

bioDen

kort,

;

tnisschien

door

door

ongelakkig

een

ik

u

schuld

of

door

toeral

hier

le

onbekende

een*

zulk

kelgky op

eigeoe

uwe

als

nemen,

het

maar

alle drie zullea

wg

deu

tot

hougerdood

,

ken

TerTallen, daarenboven gg

een,

medenemen

u

wg

ivannecr

niet

in

niet, ik die

eene

zgt

zoo

zamenleYen

Terbinding

scheepje

ons

of

het is beden-

;

naauwe

in

of

eens

ander

een*

van

gekomen

niet

weet

mede*

brengt." »De als

het

scheen

deze

klip gezet

den

kapiteinen spreken

te

mg want

die

andere

eene

op

had

dadelgk

ongetwgfeld

niet

wacht na

das

huis

te

den,

wel«is

waar,

Tervolgde hg,

zieh

aaa

»met

fransch

weten

erbarmd

mijner

en

gestrafthebben

manier

moeder

komst,

zoo

straf

tot

genoeg

oude

eene

mg

mgne

harde

zoo

en

dronkenschap

daarom

en

vlug

maar

,

huis

te

zouden

zg

,

volk

zgn

in

zieh tegen

wgze

»ha^d ik,"

was;

openigk,

hg

dat

berouw,

waar

kapiteinrergrepen

strengen

zeer

met

bekende

schregen; hg

te

weSrspannige

zeer

eene

op

begon

man

en

bruid

eene

,

zoude

yrouw

mgne

;

worden.** kwam

»Waar Troeg

schip,*'antwoordde

»Ons Ooslindien

is

nu

kan

zgn

is ,

onderscheidene de

op

»Zoudt

gg,"

het

eiland

naar

het

heen,"

Troeg

versch

,

waar

,

en

levens-

ingeno«

waren

Frankrgk." »den

Tader,

tachtig

geen

water

de

waar

,

die

koloniale

terugreis naar mgn

eiland

een

en

in

»was

zeeman,

^

en

men,

jonge

gevestigd

Terwgderd

alsmede

middelen

zeilde

waar

vervolgens op

,

kolonie

hier

van

de

had

geweest

fransche

mglen

en

yader.

rogn

eene

daan

schip van

uw

Tolgens uw

kunnen

weg

zeggen

de ,

Tinden

Tolkplanting

isr

gedurende

de

gansche

geweest

heb

wegens

en

namelgk alleen

aan

Taderland

de

ik,'* antwoordde

kan

»Dat

de

Tan

het als

eene

haTen roer

loods

de

Taart,

helper

ik

»want

zeeman, van

den

ben

stuurman

deszelTen, geringe onpassel^kheid

dier

kolonie

biertoe, bijna altgd

daarenboTen

gestaan;

gediend

tot

en

reeds

menig

heb

ik

in

mgn

schip gelukkig

273

de

door het

gevaarigkstezandbanken

zeggen

mag,

dien

bekwaambeid

mgne

ding

te

mgn

ongeluk, terwijlik

opzigte gaf

gevaarlgk voor

het

spraken

en

begonnen

Zoo

ver

het

\?g hem

en

Zoo

zehen

de

dag begon

te

stellen«

te

moesten

»

hem

; misschien

met

dat

helper

onze

goed-

cerlgken

wij dan,

nemen

hg

»

redder

en

klein

hg

ligcbaam

yerzwaarde

ons

hijonzen

,

yerdiende

knaap

daar

fiksch

hij een

het

door

nu

,

dien

was«

boot

gezetten

man

in

Wel

waar

belembierde

is

windstilte

jongen

onze

yaart

onze

en

de

zieh

yerhief

wees

den

den

of

onze

kreeg

een

wel nog

reisgezel ons

dag niet

yoor

een

moesten aan

geweest

yroeg

wel

echter

zeker telkens

zelyen ons

inyallen

naauwelgks

den was

,

zulk

zekerheid

yertrek

sterke, maar het

en

terugkeerende

hg

na

ons

yader

beangste malen

en

yoör

meermalen

derden

heden

yan

ongelukkigen

antwoord, dat wg

gunstige wind;

yolkomen I

er

yaart.

onze

reis

voordeel

namen,

toestemmend op

bespoedigde

,

onderscheid

van

eene

mgn

juiste rigting

kregen. Eindelgk, klip,

der

,

yerzekerd

nacht

riemen

een

onderseheidene

zeeman

de

wg

de

yoortgang

opneming

,

land

was

goed;

brood

zgn

zeeman

geweidig grootv

dat de

erkennen

aansprak.

yoorraad

werkelgk

met

yroegen

,

den

tusschen

gistereneen

yan

thans

dan

zeil

zgn

bewonderenswaardigen

medegenomen

geoefend

en

gast,

yan

den

in

,

bemerkten

Wg

den

intusschen

gewigt

beden

ook

yerligt,door

we6r

waarmede

eetlust

het

ons

wg

nieuwe

onze

het

door

,

reeds

morgen

rervolgen;

vaartuig had

maakten

breken,

te

aan

reis te

onze

om

ofschoon

een

wgze

matroos

konde,

toch

hulp yersehaften, ook

gereed,

weder

dat

oordeelen

besloten

mede

hem

in

maar

,

den

met

meer

yertrouwen

ruwen

houden.

ons

Zoodra

hg

ongepaste

mg

worden*

konde

De

dingen

meer

yvel

eenen

thans

wij

dat

bevel,

een

eeae

op

menschelijkmedegevoel

van

aanleiding tot.

eerste

kapitein bg

yele

over

nog

hartigenmensch

dien

den

schip scheen,

meer

voor

gevaar

de

eindelgk

inbeel-

liever mgne

of

weörstreefde."

tegensprak en Wg

'

ik

iodien

Ja»

gevoerd«

yoor

yan

yan

ons

den

merkbaar

274

blaauw

punt

een

berg

Ook

des

oogenblik,

geen in

het

kunt

na

blgven

eerlgke

De we^rwil

ingang

scheepje

ons

sterke

de

en

goI?en met

de

om

Taartuig er

boTen

hier

een

wgze

gebouwde

niet

spreken ; hg ;

ook

waren

der

aanblik

welk

Tan

huizen. hief ik

Zelfs kanonnen

yaa

werd

zoo

f

een

ereischt

met

spatten de

eens

Tader

deze

ons

koene

wen-

gelukte

zg

klein waaryan

Tader

kon

band

en

op men

Tan

zgne

naar

de

de

europescbe

dankbare

blikkeu

ik

'

oogen

en

diepe ontroering

zalig droomende

een

mgne

schepen

europesche natien;

Tan

Mgn

er

moesten»

lagen.

Tlaggen

als

ik

en

schepen door,

stäande

was

klippen

der

onbeduidend

ons

om

,

eene

haTen

klein, armzalig Taartuig liet Taren.

Nog

Toor

zgne

stonden

Yoorboden

mgn

de

aan

blgdschap naauwelgks

binnen

dat

groote

fladderende

mästen

boTen

de

Toor.anker

aanblik

een

dea

bg

eens

gedaan worden;

er

liepen

tusschen

midden

hunne

naar

dan

meer

houden,

moest

in

waren«

onophoudelgk scheppen

wg

en

er

toe

onze

heen

ons

te

klippen

de

Tersoheiden

Welk aan

over

kondent

geraarlgke nabgheid

sturen;

water

zeeman»

onzen

te

de

,

boot

door

ding

de

langer, op

wg

de

hei

in

,

als

porseleinen Tazen

onze

zieh

toen

als God

daar

niet

nog

,

noorden

9

wg

aankondigden;

door

Teel' water

ZOO

wanneer

ons,

xeide:

en

wg

bad

palm-

met

zullen, doch

juist foorspeld;

loods

branding

die

als

roer

het

in

sliep

gelegd

ons

leelgke poets speien

gekomen

ons

en

ha?en

inspanningen

zgne

beradene

geoefendeen

hg

,

die

yreesselgken storm

eenen

is de

had

haven

de

Tan

kruik

,

op,

zeeman

al

ran

groote

ziet, daar

bereiken

eene

,

zieh

wekte

want

uren

wölken

moesten

eene

bat

aan

,

danken,

weinige

komen

zuiden zee

?an

loods

onze

naast

hg

aanbrak

morgen

God

gg

binnen

wil,

die

wilden.

toe

naar

wg

gverig

,

Yerzekering

zgne

Mraar

,

zoo

eetwaren

groenbewassen berg

den

zgo

eyen

.was

der

de

Toen

naar

gunstigen wind;

allengs ledigen

het

wgn.

moest

wg

maar

yerteeren

in

en

bg

eiland

hielden

nachts

dat ,

het

van

horizon

den

aan

kon

,

gelooTen«

haTendgken geplaatst»ons^ cTenwel

zonder

bedenking

275

daar

»Zjjt g^

toe

af

kom

zgt

stroomde was

beloofden

begroeting

besobouwde

zaam

zou

,

ons

voor

Onze

een

er

beste

doctor

yrienden

beeft

oyeral

men

we6r

^

bet

boe

aan-

,

omarmde

mg

dan

leeft

gg

bebben

diep

dat

in

zoeken

ons

»

en

wilden

en

yoor

betreurd

ongeluk

bebben

naar

dank ;

zeide, bek enden

loopen ,

u

uw

berokkend

u

6od

gelegenbeid

wal

logement

mgne

keeren.

oude

toekwam

Nu

bebben

bekenden

en

koopers

wij

en

»

al

e?en

aan

mg,

scbip opmerk-

te

zoo

bayen

een

baastigop mij

man

vreugde uitriep:

yol

en

bayen

de

aan

niet

aangename

slecbte

ik

gingen

aangetroffen. Wij buizen

der

de

bet

terug

zooals

in

als

die

geene

yaderland

bad,

reeman

bij zijne aankomst

landslieden

toen

bet

naar

eerlijke

stonds

een

om

zgn,

äderen

de

door

yeryullingyan

eene

dat

:

Java

naar

z^

Immers

mijn yader,

zeide

reis

ofschoon

golden.

Ook

kapitein

juichloon geworden

stille

eene

zij mij

wenseben.

yurigste

de

op

yreugde

boorde,

reismakker

mijnen

maar

fraoscben

a

louter

yan

woorden

r^ismakker

goed gebruiken/*

ademtogt

deze

ik

toen

9

bloed

mijn

matroo^

een

onzen

u\?ea

kunnea

wij

j

riep

ylag

yan

Holland

naar

ieder

en

we^r

bij ons

we6r alsof

Tfas

bollandsche

misschien

dan

daar

Het

Mittelstedt/'

eehe

,

Tan

en

met

gij

»ZOO

;

we^r ,

schip

een

ran

al

nog

al

de

^

uwe

ziel?er«

,

welke

met

en

fransche

scbip

bange u

en

zorg

onderzoek

gedaan." Met

hier

mg ik

in

eindelgk in weken

laatste

yoor

gelukkig geyolg

als

jongen koopman

uit

heid bad

dat^ ik ,

Men de

eerste

nam

yan

iiog niet

bem

een'

ter

kau

mgnen

was

doobter »

en

ik

yan

in

,

bad*'

met

een*

beirkregene^gezond-

yoorkomen

gesqbonken

kende. yoormaligen patiientber-

gissen,

gemakkelgk

getrouwd

dien

zieken

bersteld de

dien

Amsterdam,

dat -de

»

,

en

wederzgdsche begroeting, bem,

die

man

liefdergkbegroette

mgner

bebandeld

naauwemood

den

gewelddadige ontvoering

mgne

arts

ik

zoo

yoordeelig yeranderd

zoo

een

besobouwde

werelddeel

yreemd

een.

berkende

de

yerrassing

aangename

welke

aan

den

bem

rigtte;.ik

beer

dat de familie

ik»

yragen

yan

yan

na

yar*

Ruiter mgnen

wel-

276

doener,

hg

zoo

mijaen

en

mg

het

in

woning

dit aanbod ik

komst

het

wel

om

Dit

schip

door

koopman, dat

ouden

mgns

niet

mg

Taders

wil

y

echter,

datgene

wat

gebeurtenis scheen naam

de

Toor

te

gelegenheid, om

eene

op

hadden

keereny

door

als

weder«

doen;

te

aan

ongunstige

juist hoogst aange-

waarschgnlgk

Taderland

het

naar

aan-

allerlei

anders

wg

,

Toorkwam.

eene

x"ns

wgl

onze

mgnent-

om

gewenscht

Toor

mg

geschikt Terblgf

manschap

was

zgn,

Tan

denjongen

admiraalseilanden

gelukkig geweest,

en

lang

deze

bg

Tan

zeer

was

,

waardigheden genoodzaakt

zoo

zgn

het

was

ireeds

goed,

zoo

bestemd

JaTa

naar

eTenwel

een

Tan

Yolgaarne

tusschenkomsl

nog

tgd

den

maakten

wg

eene

»

hg gedurende en

bood

Daarop

Toontelde

hem

aan

schip, dat wij

gezien»

kajuit Tond,-

de

ik

aaogenamer

hoUandscbe

AmsterdamscheP in

dat

aan,

gehuard bad»

de haven

in

dien

b^fond.

wel

,

gebruik. Nog

op

zieh

wist,

vader

huis

?erblgf alhier

dat

hg

ver

te

terug

wachten.

moeten

.

dagen

Weinige om

uit

kwamen

dat

ziek

ling

Ruiter.

Tan

week

aan

niet die

wier

pols

zelfs

ik ik

dan

werking

op

üeer

het

oor

het

oog

de

niet

had

Welk tot

nog

uitgestaan,

meer

het

kon

kracht

opmerkzaamheid

reeds

opwekt sterTend is het

ziet ,

met

en

is en

het, tot

zgne

Ik

band,

deelneming die eene

gaande maakt,

ligchaam niet

niet de

,

Termoegenis-

drukte

bemerken

mg Tond

ik

geTaarlgk. de

aan

ik

kend"

,

eene

buitenwereld

Tan

niet

zgne

naar

ook

en

herstel-

zgne

Triend

meer;

ik,

geTaarlgk

zoo

op

en

jon-

den Ternam

onTerwgld

mg

niet

ik dacht

naauwelgks

borst.

mgne

schrik

,

aan-

,

hoop

,

zee

Triend

hoogsten graad

bed

zgn op

kwam, den

in

Tan

sen,

aan

zgn

liet

BataTia

te

weken

ongelukkige

Mgn bed

toestand

zgnen

Ik

wij

grooten

reeds' de

gelukkig

zeer

mgnen

Terscheiden

opgegeven.

brengen.

woning toen

naar

mgnen

artsen

was

Toen

,

hadden

ik

de

dat

was

?raag

Tot

sedert

reeds

hg

JaTa

naar

schip gereed

ons

was

duiir.

eerste

mgne

was

reis

körten

buitengewoon

Tan

gen

De

Zeilen.

te

aankomst

onze

na

meer

de

ziel

terugwan-

hoort,

onmiddeligke werking

278 .

valkü

zag.

adem

ging

Het

rogchelen

bedaard

regelden slag en wederom

werking

de

van

i

Het

ik

en

op

yriend

reeds

de

heldere

moet

eene

haar

oogenblik» dat zieh

7

Sedert

—

ik

mg,

genees.

mgne

bleeke

mg

zelyen

thans

daarna

ontwaakte scheen.

yenster

deed

eene

ontwaken;

opsloeg, bewoog

oogen

sloeg hg

beste

dat

heimwee

was.

zal

ik

u

zie

krgg

den

zgne

oogen

het ,

kwaamt»

wedr

yerlaat

ik

dra

en

nu

we^r,

of ^der

moet

geheel onder'

zoo

misschien

oorzaak ik

Martgn,

last

Blgf

-

geloof» dat de

ge"-

en

niet

rag

steryen

yrienden

opkomen

hoop —

hg

n

yan

na.

zeer

ik

en

lieye

waar,

9

weder

ik

geheel ?erlaten,

mijne

naar

dat

zg

siechts

niet

en

zeide

Martgn*'

dood»

IHartgn,

gg

Niet

—

dan

hier

was

lieye

heb

aan

na

yoor

het

ziekte

ik

ik

ik

yergelden

u

Ik

—

yreemden, wcel

was

mgn

zal het

6od

bet

als tusscben

zgn

mij

werkelgk, nlgn

zgt gij er

bg

op

de

zoo

mg.

leyen;

ook

die

kort

en

eindelgk glimlagcheud ;

tot

ik

Terwgl

het

geweest

werden

doodzweet

bekroop

door

dag

kind,

ziek

,

droomd

banden

leuningstoelaebterq?er en

Sympathie

yriend

""Du3

buid.

,

toen

zag

der

zgil^ge-

tot

koude

beschouwde

de

mgn

het

de

opgehouden;

keerde

pok

Tan

plaats

in

en

had

geruststellendesluimering

mgnen

helzelfde

ook

de

zonk

moeder op

in

en

yan

slaap;

eerst

in;

en

natuurlgke werking

eene

gelaat

borst

gemcftigdesnelheidterug;de

warm»

kwam

de

uit

der

yan

mgne

niet

zal

Holland

naar

yen ster-

reizen

kunneü?" de

Met

yolste

dige genezing Ik

zocht

in

,

zgner

op

het

ik

alle

niet

ziel

yertelde

ouders

plaatsgehad

yerbood

maar

zgne

herinneringen, hnis

oyertuiging gaf

»

hem

naar

de

hem

wat

in

het

en

yan

zgnen

streng

er

jarige scheiding mijn'

ouden

der

na

kleine

yader,

als in

hoe

ik

Tader

yertelde

op

eens

had

spoe-

spreken.

aangenaamste

het ons

aan

ik

te

verlrek

zgn

die

eene

op

yeel

om

beeiden

moegelijkheden

stilzwijgenyoorbgging,

hoop

aandenken

yerleyendigdehet

landgoed geyaren

wel

zoo

ik hera

het

in

groote had zamenzgn

hem,

terwigl

doorgestaan had, na

eene

twintig-

wederge?pnden

,

en

.279 ik merkte

toen

dat

ik

deze

schiedenia

hem

niede

Tan

gennerleven het

hem

De

al

komiek

fag bij met

des

Tuldemgn

rader

bad

doen is

het

hem ,

lucht

Trge.

mijn huis

R

nit

weet

Toen

ongonstig

vrel

langzaam, alles»

voor

wat

gebruikte, de

wanneer

vriend

tei^

dan

zieh

ver-

dadelijk

zijnbewustzgn,

Tan

onder

ons

ik

regt

reeds

Amsterdam den

op

dag

had,

geroepen

kwam, zulks den

,

,

onsi

en

bed

d»g Toen

mg

daaraan,

dat

Tolgenden

door

het

genot

,

de

oTer

zekeren

op

faet balkon

op

Tan

Terkwikking

Tan

bgzonder krachtigen aard; ik

beschriJTen,moet uit. de

aan

meer

toch ik

Trg

laat

morgen

te

de

het zeker

huis

om

Tooraf

beschriftelgke had*

ziekenbezoek

een

waarop niet

mg'

Terlaten,

zeekant

Vroeger medegedeeld

men

waar

Toor

eene

hetgeen hij mg

Tan

,

echter

mg

können

te

ook

T^aaide. ,

mgn'

zoon

den

Tan

beiden

deze

»die

zgn

den

Tan

uren

tuin

en

heefl

engelen

den

Tan

maken

ik

men

faet

tijd tat tijdbet

zekere

op

eigendommelgken

uit

er

zulks

plaatien

mijn Triend,

nu

,

echter

Medenbhk

en

Tan

Terschafle

zaten

melding

zeide

man,"

die

Triend

zeer

Toen

Zi«

andere

in

en

mijn

terugkeeren

TeroorloTen,

digte boomgroepen

rigten

wijl

somtijds'rustgebood,

mg

het

zieke

mijn ik

mögt

dezeWe

hem,

beboefte ,

gered; gij zijt beiden

kon

Reeds

eenen

ontwakende

gered heeft,

leven

gezonden.''

het

Marij's

en

zorgyuldigheid

na

de

immers

God

,

schilderiDg

en

en

ging

hem

?oor

mijne plaats, dien

leTen

dag

zorgde

ligcbaams

bet

der

ge-

Toorstellen«

»Dat

reeds

de

eene

bevonden,

toen

ons

weder

dagen

eerste

Tader

ik

allengs

moeidheid

de

wij

naauwgezette

eene

ik

las

vriend

mijnen

welk

zeker;

de

fot

mijn

nit

beiden

evenwel

Toor.

in het

toch

Toorval

tusschen

herstellingTan

tnaar

trof, ging ik

zeet

gerast stelde, eenige psalmen

woord

klimaaty

in

te

oyer;

meest

Gods

uit

roatigingywaar"

wedcronlmoeting Terhaalde,

ander

of

een

de

niettegenstaandeal

t

huis

mg

naar

Tan

Tan

Terwacht

gekomen

had, was.

sehcepskapiiein , 19*

die

280

mlj de

brieTen Ruiter

Tan

bezecht

zieh

ea

de

op

de

afgegereniibrieyen

beriep ;

doener

hliis zond»

cm

dat

ik

het

naar

mgn

berigt we^r

niet

terugkwam

teruggekomen

wgl

ik hem

bediende de

de

toen

M^as;

dat

dacht

briefen

haastigtooruitgetredenwas de

Ruiter

bedenkelgk

zaak

boden

had

mogelijkheidgeloofd

men

lukt

de

aan

men

medemakker

der

een

mgn

horologieidat in

Toorsteden

de

benoTens

den

ontdekker,

bekend

Tan

den

tot

kooper

zielTerkooper

zieh

werd

hielp dat

last

kwamen de met

Toor

en

daders

der

en

dat

reeds

was

Bordeaux

lol. mg

De

bragten

strekte

zieh

oostazialische

welks

naam

naar

en

het

Tan

Toorzorg

het

zeeen;

het

Tlag

werd

de

men

gewaar. wat

»

door

zgne

Europa

Tan

binnen

mögt

er

en

het »

mögt

lang uitgezeild, toen

berigtontTingen; mgne

eerste

de

zekere

nog

Terder

ook

hier

nu

daarbg geToegde berigt Tan

grootmoedigen uit, werden

schip gedaan, men

den

Tan

aanstonds

bencTens

mgnen

nu

Toor

opmerkzaamheid

dadelgk

,

JaTa

belooning

loskoopen; zijne lastgCTingen

potlood geschroTene regeis uit

naauw-

weldoener

mgn

Westküsten

doen

te

schip te

de

gestraftwerden

schip

•

Ruiter

en

hem

Ruiter

doen

te

ons

gekomen

onderhandelaar door

fransch mg

wilde,

correspondenten

onderzoekingen en

de

Tan

elk

naar

laat;

te

bricTen

mgn

het

wat

edele

op

,

kosten

dat

in alle haTens ,

de

had,

eerst

Teronge«

gewelddadige ontToering

nu

de

gaf

die

,

onderzoek

komen

zee

Tan

groote

De

trok.

het

kleedereip en

heer

»

eener

Tastgehouden;

het

correspondenten eiders

in

heer

dadelgk

het regte spoor

gemaakt

geheele toedragt mijaer

hielp het,

In

Toorwerpen

toezegging

»

wat

zoeken.

Terkoopen wilde»

dezer

keurige beschrgTing

Maar

p

zond

den

was

den

en

dat ik

Tan

zonder

huis

te

kwam

zielverkoopers mgne

geschenk

een

der

eene

OTeral

te

mg

spoedigop

was

toen

was»

om

met

heden

nog

,

doch

wasy

uit

ook

lang

Toor

eenige rgdende

halen,

te

toen

,

wel-

n

mg

postknecht

reeds

ik

gisteren

nog

dien

gisteren en

,

en

?ermoedelgk ,

teruggekomen

mg

Tan

toen

beer

bg (gdsden

had, reeds

toe?ertrouwd

uit Jara

eerst

in

in

dat- mg

de

mg

en

weldoener

zuidelgke

all^ haTens

medesleepte

naauwkeuriger kende

;

281

tegelgk

echter

middelen het

werden

nasporingen overal

bestuur

yermogende

der

fransche

Kornelius

gesteld.

Zelfs

marine

wendde

zieh

Doch

Buiter.

Tan

noodige

de

werk

het

mijner bevrijdingin

ter

opperste

Teel

de

met

aaa

de

toen

nu

,

deze

al

bgna

bemoeijingen

nieis

daarna

de

jaar

een

daarvan

bevestiging ik

beTonden

my

eiders

fauis

ters

En

allen

desniettemin

wii

dierbaarsten

aanhoudend

even

mi

u

ik

ook

u

is

niet

kort

voor

zij

schreef

ziek

daarin

worden

hart

haar

wat

die

brief

zulk

buiten

eene

ken

;

op

zijluidt

als

dierbare

moeder,

dien

den

wensch

want

,

is

zuster

dal

ik

den

reeds

mij

dezen

brief

hij

dien ,

gekregen had; harer

vertrouwdsten

en

ingaf,

hären

broeder, zg

sedert

den

neef ,

Kerkern

laatsten

zijne zuster

,

TOor

menig

,

heb

ik

en

had

de

plaats

dikwijis

zoo

dat

ik

f

en

van

ze

voIgt:

lieve

Troeger

Gij

aanbied

gelezen belangstelling

warme

lieve

Tan

dit npg

laTtng

hart

mij betrekking

immers,

jongen

menige

uw

liefsten

haar

kent

»Gij

doet

zg

een'

om

getrouwheid.

mijne

van

den

aan

,

met

voor

Toor

,

den

gelijk men

den

om

geringe vergeldingdaarvoori

eene

overhandigdemij

zijn

broeders

,

als

toch

onbekend."

meer

vriend

Mijn

maar

faoort het

getreurd,

ziekte

het

het;

u

en

dezo

»wie

weet

gg

dezclfde

met

harteigke genegenheid

uwe

a}Iee"

over

sprak,

Gij

treurl,

laving

eene

ja

levens,

en

geneesmiddel gereikt;het wanneer

lot

,

om

bruidegom zeer

Rui-

van

ook

nu

want

zeggen

gedurende mijne

,

hg

mijn

aan

hares

eenen

in

men

jpok

en

zooi^.

en

,

lllarg heeft

vriend

geliefde, om

mg

het

ik

zuster

mgne

gaarne:

uit

aangekomen

getreiirdheeft?

u

om

eigen

zaten

verwanten

zgn^r

van

balkon

dt

het welk

op

naijnvriend, terwijlwjj zoö

zeide

het

op

een'

om

gij wel,"

weet

meest

lang

schip,

treurde

toen

was^

als

mij,

om

deelneming

hebt

het

in Oostindie

niet

gezien

elkander

met

dat

toen,

eenigen tijd laler

Ig'dingen

inkwam, had

geroige hadden,

ten

,

nergens

»

anders

mijne regtschapen

band man

den

wensch

van

onzc

jaren gekoesterd heeft; zoon

harer

schenken wel

is

waar

den

zuster

zal.

,

Ik

nimmer

had

dt

282

minste ik

geoegenheid

wist

niet

echter

ook

dan

anders

het

dat

de

iivas,

Trouw

Terzocbt

ik

Terzode

hnn

dikwgls

huis

en

uw

groot Terlangen ik

het

nimmer

meisje

schrgf ik

Kefde

God

op

doch

bij ons

komt;

Tast

hoe

o

maar

was

huwde,

en

,

hij moeder

niet

alleen

hart

mede

geen

als ik dunkt

het

Ik

waar,

zou

dit

heb

noemen

zoo

zal

en

ook

Martgn ik

het

TOor

mag,

reeds

dat dit

dan ,

maar

,

begin be,

Jie« troiiwe

?

ook

dat

wedr

en

IcTcn.

en

zgn

Ik

hoe

Troom»

is; hg

niet, Toordat

groote bekwaamheid waren

Tan

danheer

en

Kerk

Tan

gering

han-

ons

deel

em

mgn

Ton

dit niet

wäre

mg

Mijne geheele bruidsliefde

be^t

mg

leiding.

Martgn

en

zou

Tertrouwen

hoe

bekwaam

brengen,

indien

zgn,

ik

aan

Martijn

moeder te

grillenzgn,

hem te

die nog

,

niet

bIgTen.

gezegd, spreken

,

daaronoL

Martgn,

aan

geheel ongetrouwd

dikwgls van

meer

leeft

hem

ook»

\?eet

behoort

lieTer

,

mgnen

en

nog

met

sommen

man

mag,

daarbg

iondev

antwoordt

braven

raad

zelfs geen

maar

Toor

is

Troeger

?astige innige,

Gods

en

trouwaltaar

den

aan

mg,

trouwen

het

TOor

bezondigen

half,

ik

door gie%terkt

ook

belijdu openhartig, ik

Ik

delhuis?

die

mg

»

Martgn's

al de

ik

kind

geen

ik

lieTe Tader

is niet

dat

u

,

getrouw

kapitaaldan

zekerder

een

ook

stand

gij

onze

zoff

(legen

Martgn

begrgp

gelukkig zou

hoe

opofferend goed,

die

sedert

en

zooals

dat

broeder,

reisde

twintig jaren,

eene

vertrouwen,

lieTO

waar,

arm

en

tcTens

,

2oo

met

daarom

stille berusting in

het

is wel

immers de

is

dacht,

geopenbaard,

genegenheid

gcToelde,

en

koesler

Niet

ben

oTer

De

gematigd

;

Ik

Pargs

te

noeroen) OTergekomen

hart

mija

licTen

mgn'

mgo

mijuer kiodschheid»

herwaarts

zoo

begrgpen

u.

mg

Martijn

Ten

wel

reeds

ik

Martijn

aan

dat

Tan

te

Triend

,

kende.

zcIto

mg

Sedert

wederzien

zgn

in

ieU

een

ik

is,

immers

zoo

maar

Triend

T^rnam

hem

zieh

heeft

den

naar

ongeluk ik

'durf

aan

ook

mg

eenige jaren ongetrouwd

nog

bltjvenmögt.

dit

alleen t

stonden

zg

bestemd

mg

voor

worden

te

en

minste

ten

gaarne

ook

immers

ouders

lieve

ik

dat

:

Kerkern

van

mijne

toe

in

^n

ran

eenmaal

nu

,

gevoeld;

hem

geen' tegenzin in

,

wel

maar

wel

uit

is

zij het

283 hoofd

bg

Kullen

mg

gezelschap

mens

eene

wiens

bij"a kindeFachtige wijze

Tlied

niet

yader

mgn

koos

partg

onder

vlugt

mgne

,

Heye

»Na,

opengelegd, Het

voor

vnj

zoo

bezorgdheid, dan

weder

zekerc

ik

dat

elkander

zoo

oagelrouwd

zg

het

in

veryolgens

moeder

de

beslissend

een

dat

voor

komt trooster

ging, Gods

en

als

redder; welke

de

hs^ld

ze

Zoo

ver

de

Jiefde

tot

mij.

Gods

herhaald

er

dat

m'et

ook

uit

woorden Dat

kunnen

de

haar«

dat

raadgever,

niet

tot

bewegen wel

weet

,

als

maar

menschen hart

onze

,

gij ^en

hartelijkenei-

eener

door

van

zou

ik'

regt

eens

zij mg

,

en

daarvoor

verzoek

Want

geene

door

maar

gelegd

menschen ,

daarin

en

alleen

maar

roeijen."

mijner deze

dat

ouders u

zg

Kerkem

waart.

,

wij

bewerken

eenige dagen

beschermer

kiem.

alles op

harer

zou

,

yoor

gewoon de

als

dat

Gij zgt

kondet

huis

beschikking in mijn

wondervoUe

vastgegroeidis

100

een

zoo

broeder,

ja

,

het

in

van

gekomen

uit

,

op

jegens

huis

sieehts

voor

heb

-

bijzondere

komt.

veel

mögt

ben

u

ijn

t

r

zeer

lieve

huis

toezegging gekregen

woord

gijte

niet

Ik

a

geloof yast,

zuster

arme

meisje

af

ik

ie

Toor

ja waarlijk

M

wajot

;

toch,

ons

bigven

Ik

verständiggeweest. lieve

uwe

zgQ.

doen

schregen,

zekere,

zien

gij yermoogt

uwe

dankbaar

«euwig

de

over

Maak

bij

wcSr

als

gevoegel§k

mg

kindschheid

zijn.

eü

afweerde.

rog

gevonden Martgn,

niet

zal

onze

eindelgk voor

gg

onbegrgpelijke

—

het

doet

we^r

;

to

Zigeunermeisje«

een

voorzienigheiden

moeder

lievelingonzer

dat

hem

eens

jawoord

geheel roijn hart

steeds

nog

bestemd

gij eindelgk ook

Eq

dan

ik

eeds

ik, wij zijn yan

tijd

Kerkern."

,

voedsterlingender TOor

zulks

innerlijk jaichen,

hoop

weitab

dikwijishg

nu

den

om

Kjorkem,

slerker

aandrang mijner liefderijke

naluurlijk als

zonderlinge hart;

ran

mij

van

heb

en

veel

nign

,

voorwendsels

van

broeder,

de

rceds

seder t cenigen

eene

op en

allerhande

*fig begünstigt zeIf8,zoo kan

om

,

ik

^ijzei altijd nigne moeder

zlj er

aanblik

ZOO

geTCD,

dal

aangedrongen

ja,

,

op

geloof,

hebben

zou

op

ik

en

gaaii,

lieve

woorden

Marij voor

over

mijn

mij hart

en

een

hare evei\

i 284 krach

soo

mrelke die

tige bakem

ik

eens

ooit

het lezen

onder

Triendnam waar

dea

Yan

ik met

bet is tbans

niet

de redder

maar

ieder, werd

begrijpen.Ik

zelf

rood ;

en

mijo

familie,

en

slechls doctor

meer

bet

yoor

liefde fitandvastige Tertrouwen

welke

—

M

a

r

ij;

anders

mijner moeder

komt,

er,

barer

weldoener

de

zoons

,

laat de

alsmede

troawe,

dat.darf ik gerast

—*

boogst gunstigetoestemming

de.

-

van

;

die ook

Reiz

orerige laat 6od,

Marij,

van

de band

het huis

in

het leven baars

van

—

,

onderpandToor

band

hijmij de

reikte

gedaan had

ab

gezienwordt,

gaarne

zal wel

bleek bearlelings

brief

lezen

deze intusschen

neem

allen,

i

glimlagcbeDdmijne gebarenen almijne bewegingen

toen

;

heeft als ik, yan

als

wareo

toegediendhad,

zieke

eenen

bemind

zoo

genezendedrank

en

miynen

yan

Tader zorgen.

iHet

niet alleen

was

was

ook de

de

tot teragkeering

geneeskundigezorg

mijn berstelden vriend^wien

TOor

de vaderlandsche

lucbt de

beloofde, wat mij aanzette, om sterking TOor scbeepsgelegenheid Europa om

schip,dat

en

mg

berwaarts

Tertrekken, doch

maauden

bezig in

zieh

was,

zoo

Ter

zgoe

zeilree

bet

te

Hittelstett,

werd

begifiigd; wg hg

had

kon

ons

onze

nog

Tolkplantingop

Triend

Hgn Terkregen,dat

zou

het

in geene

de

bad

weder

zeereis met slecbts

tbans

beletten

ons

weldaad

hg

niet

een

en

eerlgken man

zeide Tan

Tader

bg,

y

rgk

beloonen,

man en

was nu

,

te

ons

aan

met

wilden

Deen

rgklßlgk

gaTO

opdrinwereld;

danken,

al zgne wg

ge*

mg

de Terkeerde

immers

IcTen

zgn

onze

de

TOor-

goede loots, de

mgnen

den

was,

beboud

indien ,

door

moesten

zulks

Onze

nemen.

de

ander, dat leeds

een

maken.

; wat

eene

de zoodanige zeereis gunstigejaargetgde,

TOor

want

was

konde

,

legenbeid waar

gen,

de

iJTernaar

Hei boUandsche

zien.

te

Tan

allen

bem luchtsTerandering

niet schaden

deelig zgn

met

Ter* krachtigste

geToerd had, kon nög

er

te

krachten

terstond Terzellende

haar

in

Tader

mgnen

Admiraliteitseilanden

bet raderland, bet

mijn verlangennaar

bem

en

goederen nog

be-

loonea. In

plaalsder menigTuldigeongemakken,

die ik op

mgne

286

gewoond

bad

yensters;

»ja/'

Triend is

alle

dingen

aan

deze

eenen

spreuk

beid

wilde

ons

zagen

op

was;

door

geen' ik

zeide sehe

ook

voor

te

buis

bemerkt *

»

des

Ik

tuinhuis,

in

welken

ik

wil

ik als

,

voer«

logement

landgoed

te

zieh

waaraan

De

beer

eene

zeon,

gereden en

hadden

zgn

Toen

landbuis

wg

afstegen

,

mg

wil

wederziens

bet

Wg

gebleven.

gij hebt

gedrage.

vreemde

Legden

verbond.

bet

bg

beer

te

bet

bet

gemoet

reis

den

van

eerst

benevens

te

de

,

weg,

mg

bei

zeg

van

u

niet een*

sta

de

en

schelm-

eene

op

vreemdeling aangekondigd,

als een*

nemen

naasten

was

vriend

mgneo

een

den

gelegen-

gevonden."

in

op

,

,

nakomen.

faniilie

weg

bedienden

bem

hadden

wg

gemaJin,

zgne

ik

moest

ik

en

Marg

van

dag

berinnering

Marg

regtstreeksnaar doolhof

redden

lieten wg

de

kozen

wg

oogenblikken

eerste

vader,

de

praebtige bnis

want

alleen

der

als

gaan

eenigzjnsvermoeid

anderen

grooten

tot.

wgze

mg

den

den

op

gemistt

ons

lieven

band

bet

dat

en

ons

waren

tocb

maar

,

te

de

verzoek

zgn

aangename

Ruiter

van

leren

in

vernomen,

Loenenburg menige

gaan

nog

paarden,

van

Legden

was

ons

moeten

weinig geleofhechtte

Hoe

mijnen

het

onbekend

Ruiter;

achter; hg

lief hebben

»

»

wilde

weg

vader

naliet

»

?erwachtingt

dierbare

sauge

mgn

aandenken

een

,

daarbg gebeel van

God

gelgk

zieiverkoopers ittg voortsleepten

de

niet

vriend

aangename

Mijn

die

dienen.

dezen

op

mgneu

om

tot

,

ik heb

want

loch

hadt

de

naar

,

toen

ik

omhoog

ik

zag

,

mg

gg

hon

:

,

dien

weg

te

die ,

beste

ten

m^as

ik, »g§

blgft waarheid

en

in

seide

spreuk

uwe

;

OTerleden

en

6a

omweg r

de

in

u^en

stören.

jongeling ATa

datik

toe

gg

door

den

bet

eerst

g

wederzag/' Alles

rozen

bloeiden

doch

ik liep thans

want

ik

waarheid rozenboek

dacht van

dat

zoo

juistwe^r, niet, de

met

maar

diep de

in

aan

mgn

het ,

bet

ging langzaam

diepste ontroeringmgns

v^as

misschien

oogenblik

hart

vogels zongen

geerfde spreuk.* Ik

ipgne

draagen

toch

buitendien

mg

berinneren,

willen De

scheen

wilde

gegrift

nadenkend,

harten

juistom

dezelfde »

was«

als toen;

even

en

te

bg

aan

de

eenen

welkeii

ik

287

Toor

jaren Harij

zes

levenden

Igve

heeft

»zoo.

aan;

rn^. Zij

Toor

zijt de jooge

Ik

be?esügde hat,

haad

4ie

gevaar

beschreef

en

de

huis

yoor

nu

de

wäre,

en

indien

hem

ze

Ik

xedder als

yan

gereden;

gekweld

niet

wäre

mijn liefe, Hoe

de

door

heen

hier

met

woorden

weinig

zijn

yader,

hem

ken." schen-

zij was

yerrast

zij ,

zorg: gegaan

indien ,

hoe

sterk

ouders

hij het yind

een

de

tegen hebben,

mets

er

nu

^en

zieh

na

werkelijk Martijn

mijne

nu

mgn

te gemoet

u

doch

echter ik

hart

uw

teyeus nu

eens

"werkelijk

n

Martijn."

lie?e

lang wij

Zoo

»Vader,

mögt

ze

aan,

toch

weet

mgne

hebben,

zeide

betref t ," zeide

ik

dat

goede Hartgn

willen

yragend

ik

ons

gelegen-

:

gaheel zalig in mijne hoop,

beide

gekeuveld hebben, weinige

want

is."

de

meisje,

zou

was

andere

hebben

broeder

indien

yer-

gistedadelijk

bij

Top

ws^re, dan

zoon

ben,

ook

ik

mögt

hebben,"

arts

eil

loen

sloeg, ogij moogt

mij

jongen

vervoering yan

band

moeder

wat

naamt,

ik

?

band

een*

,

gebouden

zou

mgne

de

te

dat

mijnen

van

die

gehecht

hem

aan

zelye

mgnen

hem

gg

mij

woord

het groole

,

Ik

in

en

yoormiddag

eerst

nemen

,

Nu

bedacht

weinig

mij

mijne »

zijn

het

te

op

«

tnedebrengen

yreugde«.

geyen?"

zag

yerlegeo.

"ti

huis

,

in

mg

zullen

te

in

zoudt

dan

lerwgl hg

beloofde

redder

Indien

ik

hij ons

waarin

uitgelaten yan arts

baden

yervolgensdat hij door

hij

ontviel

wel

beden

kwam

lief hebt

gij mij

Toen

toeging.

als kind

)onge

vreugde

mijn

heroam

»Ja,"

—

dat

immers

weet

,

dien

denzelven

gansche

bmidegom?"

het

hoe

broeders

zocht

bare

welkom,

,

was,

gij

ik

want

»

gered

redde?'*

varrukking

duizendmaal

mij

»uw

mijns

brief

in

gezegd,

leven

hat

mij

,

slechts

hoor

an

ik ,

meisje

faet

waarheid

de

mijn bruidagom."

zeide

»Hoe,"

reikte

ia

zijwerkelijk

yerheugde verbazing

mel

broeder

mijn'

wees

stond

loch

dao

mij

Marij

ea

dan

Martijn,

Heye

mij

zag

die

arts,

zeide:

en

hart

mga

gl)

daar

ootmoette,

gelukkige weet

ik

menscheiv

niet**

daar

had

Marij

mijne Totgeyallenafgeyraagd en

woorden

yerteld

want ,

zij

ried

meer

elkander

met

mij

met

ze

hdar

ik

dan

ik haar

288

beboefde was

te

zeggen haar

Toor

toch

aan

traden

haar

mij

band

in

geliefde ouders»

die

felgk gelukkig

waren

badden.

ging

dat

zijn met

9

bad

ik

als

Zie

daar

»

omarmden

dat

zou

Toen

binnen

schert-

eene

haar

beide

bemerkt de

ouders

de

broeders

den

Tolsten

zin.

yeel

tegen,

dat

zoon,

door

deze

als

betoonde

Hefde

om

op

aarde

die

baren

noch

door

een

indien

als

sterk

dat

zg

hem

het

de

goed^

het ,

is.''

geweest

dat

bare

geluk

besten

wortel

eenige

in

er

zeer

neef

eene

tot

er

in

de

liefde

eene

onze

oyer zeer

uw

kon

»

het

liefde tot

6od

en

geld

,

ik wel

allengs meeiT

dox^hter

en

hg

Harg, om

meer

zieh

door

berigt yan

Daarentegen

moeder

yoor

geweest;

mgn

zeide

," of

het

iets

zoo

Ruiter

yan

meende,

ik

hg

,

hg

daarom

geyoed,

of

,

yerheugde,

in

Meyrouw

yoor

doen

dat

bemerken,

bhk

bgzonder

koeslerde

u

mg

te

u

niet

dat

yoor

het

komt

bad

genegenheid

»Wel,

was.

Deze

toen onyerschillig

zoo

Terloying ontying,

geergerd

gaf.

opgewekt

,

zieh

ander

een'

koesteren

inogt

in

niet

er

een'

aan

genegenheid

misschien

bad

nei-

staat

gelaat

aan

weldra,

had

band

zgne

Harg

ook

nu

nimmer

woord

geluk

in

zulk

en

reeds

zelve

bepalen.

te

nimmer

weten,

mijner

alleen

in

Heyen

Kerkem

bare

meer

hunnen

ik

yan

TQorzeker

dan

Ruiter nog

te

gunste

bestraald

Treugde

ZigennerpaarI"

als

werd

beer

Marij

nu

ouders

anders

weder

zoon

broeder.

En

Sterke

der

van

ons

*mij

faunnen

was

reeds

besluit

Mevrouw

luim, :

De

ten

misschien

door

een

zeide

kwamen, sende

dit

onbescbrg-

en

vreugde,

wgze

bare

bg

intusschen» zonder barer

de

Tcjrzeldbad.

zee

lieven

,

ZOO

wg

bad

hoe

en

binnen,

baren

zg

zoodanige

het

om

was,

en

tuinhuis

bedwelming

gesproken,

mijhe berigten

lang teruggekeerd

rriend

op

geweest

land

het

dat

ook

bad,

gedaan

band

mij

zg

over

,

de

in

Harij,

wat

dierbaar

steeds

reeds

Heye

Mijn

al

belangrijkstevan

Jioe

,

gedachte Wij

faet

en

en

hoogste geyonden heeft

en

,

juist daarom

wgl

zg

zelye

een' yoorsmaak yftn

hemelscbe

der

hemelscbe

af komst

is.

yreugde yerscbaft,

289

vader

oude

Mgn

fraagen

den

zoo

waren

harteTnenden

regte

namelijk mijn had

Ik

de

beide

Hugo

trouwe

spoedig

Tan

Taders

mijne

na

het

gelukkige ook

had

kocht;

de

op

de

op

aandeel

toe

toch

er

familie

de

Amsterdam

Het

teilen.

zieh

Reize dat

als

uitdrukte

als

Stoffering

gaf hg

tot

aankoop

Harg

het

grootste gedeelte Tan

en

paarleuTerkoop wachtte

Ik

niet

ingerigt was,

der

het-Terbond

kanty

die

gi^saard

,

had ,

oTer

mate

ik

wien

aan

sprak de

Terbindtenis

onze

de

Toor

spreuk

behield

be3te

alle

dingen

dan

Tgftienjaren

de

:

dat

TOOr

zooab

Toor

vaSj en

mg

Tan

vermögen

^gekochtehuis maand

der

zelf

pagne ons

de

diegenen

dien^^n

üitbe-

; doch

huis

een

derde

inzegening Tan

had

jaren

hü,

na

moeten*

Tolkomen

komst terug-

mgne

wederzgdsche

een

öuders ,

De

predi-

eerwaardige

zeer

lotgeTallenTerhaald buwelgk waaAeid*

zeer

in

9

onderTonden ten

de

Toor

portugesche erfonis«

Tan

ik

begon

hetgeen hg

en

inzegehde/

Teel

waarran

zelfs

in

men

rijkehuizen

mijne geliefdeMarg.

met

trouw

,

dat

zijn oTerig

toestemming

met

,

afging

werd acbterstallig

Tan

nienw

in de

reeds

ik

sloot

dat het

tot

maar

de

Tan

en

Teel

handwerksbrood

zijn eerlgk

,

den

de

weeshuis,

ecn

aanzienigk

een

nog

aan«

kwam

,

Tader

mgn

lands

banden

onze

onder

r

afwezendheid aan

sebat

oTerige leTensjaren ontTiog,

nog

zgne

hg

schenk

taald,

in

den

Tan

erfgenaani

des

dat aandeel

Tan

Tan

pensioen,

onschuldige

zgner

er

Ter-

maakte,

schalten

als

dezen

Tan

zooTeel

nog

zelTe

regering

mgn

som

gedane nasporiugen

Tinder

ofschoon

en

,

begonnen;

gebruikelijkewetten

den

als

Tader

mgnen

hg

do

Tolgens

sp^ak;

kwam

de

gelukkig

met

m^degebragte

Lissabon

paren zonen,

aanzienlgke

zeer

paar

ik.

en

terugkomst

eene

eiland

Ruiter,

Tan

Toor

het

Tan

onmiddellijkte

heer

te

paarlen

zgne

twee

beide

de

en

geToIg mijne geneeskundige praktijk we6r Tader

Legden

uit

Ruiter

Tan

in

morgen

Ruiter

weldoener

mijnen

Tan

:

Tolgenden

thans, behahe

er

huis

het

geliefden» in

den

heer

den

yan

wagen

afgehfialden

aanstonds

wevd

welke

God

,

Ikben

gelukkige echtgenoot Tan

dU'

mgne

schoon ndoie

zoo

lief hebb^n reeds

meer

hartelgk

290

gehefde

M

siel

ligchaam

en

echt

is

door

ook

iraar

de

echter

smart

bg

Hgn'

ouden

versehaft

dat

naar

of

daar

leef

praktizerend

waren

Heye

hare

bg

die

mg

ook

het

mg

in

Thans

Dit al

ik^, oudste

beide

.mgne

te

is

den

jongeren

Tan

zoo

nadenk,

r

een

te

Keulen

ik

als

God

zoo

zenden

zonen

dan

morgen hunnen

die

Heester

ik»

Tan

den

Meester,

Toorjaar

ik

reeds

bemerk ,

misschien

wg aTond

ik

wanneer

beschikt

eigen

onderzoeken,

te

aanstaande

zooals

zeiden,

ook

als om

met

,

den

moet

en

Tader

en

wil.

zoodat

bg

en

het

in

wil,

beroep, Zwitserland

zorgdrägende zien

afgelegen

gekocht

hnis

naar

de

in

gezond«

zee

gegcTen

reis

op

altgd

mg

lucht

Tan

een

God

het

heimwee

weifelende

Terder

de

Toen

het

zware

zeer

in

ben

ook

de

zuvager,

overtenemen,

daar

g

somtgds

,

heerlgk bestuurd

de

menige

nog

bezat«

mg

en

a

door

lang geduurd heeft,

digtferbg

baan

M

geschiedenis

mgne

nu

gemaakt,

«bekroop

Taderland,

dan

arts.

hetwelk

-naar

ik

mg

geliefden

Kenlen

opToedingsgesticht te

een

mg.

en

heeft

handelhuis

te

,

OTereenkomstig mgn' pligt oogen

afvrisse-

tegenwoordige tijden

mgnen

het

bewogen,

,

ik

meest

God

,

ran

Tond

grgsaard

de

in

hebben

mijner

nadeeligerwas heb

deele

waren,

der zeekusten

landschap,

Mevronw

en

edelen

schoonyader

,

heid

leven,

den

ten

duitsch

als

Toorkwam streken

in

nog ik

die

gesloryen

goed

mgn

gehad

Goedheer

prcdikant

,

Ruiter,

yaders

vaders

en

betoonen«

o?erleden

mgn

beide

den

dat

konde

van

ziekten

bg Harg

meest

,

oorlog gelegen

Hugo

het

doch

ook

temgkomst

Omslandigheden Tan

huwelgk

ons

door

beide

onsser

onze

gelukkigen rüstigen ouderdom,

kinderen,

dankbaarheid

tan

geliefdeschoonmoeder,

rogn

pleegTader,

mgne

Treugde

dood

tgd

naar

welke

met

namelijk

,

den

eenen

hare

lend

den

in

huiskruis

menig

nog

in

hebben

Wij

6od

door

en

kinderen,

gevormde

over

leeft

Ruiterf

bg

is.

gezegend

frei

wel

a^ht goede,

door

omringd

arg,

die

heeft,

zgn.

hg

mgne

al

als de

Even

"—

heeft

Teel

thans

alles

afgelegde

wel

l^Tens'

migne lotgeTallent^

zeggen:

Hg heeft

alle»

291

wel

gemaakt

gebruikeo, Uwe

»

ik

en

»

zau

hem

om

loven.

te

geschiedcDis .

zoide

zer,'' onder

bare

maaktet

wij

lyel ,

n(^ als

wilt

speelde

en

de

het

lied

buiten

kenden

hei

de

wgze

slapen elkander

blinde

ridder.

lied:

aanwezende

welke

doch en

vig

»0

het

duizend

of

tekst

de

in

harte

Tan

vier

De

band

dag

den

luider

zieh

bg

ten

dien

de

het

huis

«igen hun

den

jengeren

wel

heb met

ik

waar

te

wel

hem

om

wiens

des

hem

Te^zeek naam

,

ons

schiedenis te

deelen.

hem

,

dat ,

maar

uit

als zgner

oud

vele

Terwant

mgn'

en

uit

mgner

krachtig nageregt in-

en

Tan

nog

en

gast

ons

zgn.

hun

reeds reeds

weinig

elkander

hem

zgner

mgn

de

alleen

had

bg

wij OTerigen in

gebruik

alsof het

hoofd

lieTen

de

in

nu

hen,

gesprek tot

uit

Tolgen-

lotgOTallenTan

van

weör

Tierden

ook

maar

het

de

grgs

aTond het

noemen

bekend

hadden ondste

siechte

zieh

achting gebood,

mgnen

t

opgemerkt

jegens

Tan

melodg

den

^og

behagelgk

,

4"ok

,

armenvriend

schoone

bevonden

zoo

de

gast,

Koenraad is

naam

zgnen

slechts

men

9

en

anderen

zekere

Toen

rigtte Ridder weet

de

Tierde eene

gesproken.

wel

zoo

Terhaald,

Termelde

boTcn

bliJYen; zij

AI

was.

leTcn

niet

aanhoudend

nog

OTerhalen

laten

te

reeds

herberg

Trge

diegenen

in*

slem

Ridder

hem

bg

ook minste

,

den

deze

hadde/\

tongen

eenroudige

de

met

en

gasten hadden

door

weder

gaf

met

en

gg

,

,

hun

zoo

huisorgel.

»

niet

,

Bg

klein

vrienden

eH

of

kunnen.

zgn

dat

aan

,

naar

den

met

lied

avond-

als

even

zoo

gg

een

van

ik

tekst

menig- goeden

zingen

geheel

stemden

i-

e

midden

ons

slot, dat

gaan

dat

gasten

in

in

verwekte

met

het

zong

de

al

dat

Yoor

ging

op;

woorden

morgenlied

wdorden

en

de

geeft

»

R

doctor

,

panoramabeeiden

goede melodg

alle

ze ,

waarde

dierbare

Koenraad»

goddelgke

menige

en

Ridder

had

tongen

-^

mgn

»

duizend

ik

zoo

,

zat,

zeide:

ik

niet

bg

nog

uitdrukkingen hart niet alleen Ik huis

doe

daarom

gelden,

en

OTerigen dischgenooten eenige

trekken

uit de

ge-

uitwendige onderTindingen mede

292

De

geschiedenis

ik

kan

Uoe

wenschen zelven

den

tekst

hebben

blik

in

de

daarom

werpen;

dankbaarheid al

leTen

de

hunne

met

ons

het

zijne geoade

die

schgnen ;

yreg

minste

in

dat

zeer

er

mijne

als

dikwgis

enget

waren

Tertoonden koers

rigten

haTen

der

Mgn

is

naam '

Tan

de

Tan

den

steeds

en

zal

rust

Tiam

meer

kon

baren

Werner;

dezer

naderhand

die

burg den

in

dat de

oorlog

en

waar

neTens

mg echter

angst,

en

naar

ben

ik

want

ik

ben

zgwaarts

nabgheid hebben

Tan

het

toen

eenw,

zieh

dertigjarigenoorlog

,

Taart,

den

ik

welke

de

dat

tot

zgn*

Jakob

twintig jaren

zeer

mg

thans

niet

het

in

tot

eenen

geheel ons

o?er

geboren.

Mgne

den

Tan

Tan

de

EWe

weg

lagy

reeds

de

Tlammen

algemeenen

brand

Taderland

daitsche

was geboorteplaats

Stendal de

Ter

begin

,

uitbreidde

dorp

starren,

ging

zee

nood

ten

weg,

eenTormig,

zoo

gedurig rigten zal,

bereikt

,

een

de

nog

,

zieh

wgde

zeTentigste leTensjaar

mgn

TerhieTen

Tan

längsten

lange

Het

hier

de

den

reeds

ziet, onder

water

Tele

ook

de

OTer

hun

kan,

schijn onder

Talt*

zeggen

die

lucht^ en

zieh

jegens

onbednidend

zeer

daarom

mijn

en

en

ik

Tan

»

afg^Iegd» wasmgn

te

OTer

laten

geschiedenis bg

ihgne

levensjaren, nogtans

rgpere

wgfeld

mij

aan

goed

zoo

allen

en

aan*

pligt

heeft

slechts

naar

ben,

iemand,

dad

niets

ook

moet

hebben

heb

weinig

ik,

waar

ik

oudste

leTensbaan

de

op

men

is

dal

zg

regt

,

ofschoon

de

aanwezigen

waot

dubbele

bewezen

trouw

en

Wel

want

zeide,

gegeven;

een

mg

en

barmhartigheden

die immers

gisteren gehoord

wg

hart

Gods

Tan

Toor

Triendelijke Tertellers»

Tolg.

het

oqs

eenen lerensgeschiedenissen

jegcns 6od,

Toorbeeld

hebben

uwe

Koenraad

Ridder

in

diepte

is

gewillignaar

medegasten

zooals

loflied

menig

Werner.

en

gaarne

Hgne

gisterenaTond, tot

genämen

mij

schikken.

te

xich

daD

anders

Jakob

yan

naar

Ooster-

Terwoeslingen

geheele dorp, gelgk 2gne

meeste

Tan

be^

294

ook

als

oordy

achtten

oudera

mgae

hunne

spoedig mogelijk op redditigTan hun

bedacht

letrcn

eenige naburen,

gczclschap van in

woudstreek

eeae

waarts

de

wegens

,

dan

ander,

die

kon;

mijn'

ouden

nabg

was

iegden zij

,

bed

een

nacht

bg

de

OTer

in

beide

mijne

en

naar

,

mijne

en

steuning

wij

op

het

hosfih

kanten

dorpen

stooten

;

hoorden

wg

den

van

moest, lid

geen

als

in

de

door

geheel

einde

zgn

te

opene

deur

zieh

zelTen

tot

bewaarde

op en

de

hut

en

worden

droegen hem,

en

wg

echter

heldere

kwam

hg

,

dankbaar

ieder

zagen

de

scheen

allen

ons

zag

stok

gelrokken

zuster

en

leger

zgn

door

was

groote afgematheid bgna

Toen

gcmoet.

dende bran-

OTcr

,

Tcr-

Tan

God

die

Toen

naar

wg

,

oogenblik

Tader.

doch

wegen^

moeder

doode

een*

Terzeiden

Tuurgloed

wagen

door

hg

mijne

kon;

Terroeren

reeds

bgna

dat

aangetast»

ZOO

kinonder«

tot

Tijanden. Mijn grootTader

hutseien

en

den

,

der

eene

,

schieten

ook

in ,

zelTe in

bruikbaarste

,

hemel

hem

daarom

en

bemerkten

waren

einde

jüngste barer

het

bij mgnen

längs ongebaande bijna allijd

steen,

dennebosch

waren

den

aan

haoden

de

Toor

het

broeders

naar

weg

schillende

ons

mijne

een

houding

digt

oudsle

wer-

zgn

bragt

mijnen grootvader het

Tan

moeder;

mgne

het

als

zuster

reeds

zillende

als

deren goe-

Tinden

weg

moeder

een

Ik

den

deslgds

half

eene

ia

gemakkelijk

waS|

die

beste

verbergen,

niet

en

?ader,

zgne

te

bekend

afgelegene kolenbrandershut« deren

Ehe

zoo

goederen

xngn

en

«

grootrader,

wagentje

een

de

oord

,

op

vee

moerassen

het

met

poogde

zgn

aan

Tele

roerende

Baarom

zija.

te

noodzakelgk,

het

dag we6r

glimlagchend

aan.

man

weende

moeder

Mgne

kinderen

bare

uit

baren

en

bezorgdheid

doodzieken

Tader

,

grootTader inniglgki zulken

haar

troostte

ik

dal

grootep

terlaten

want

goed

werd^

als

rampspoed het

komt

ook

maar

houd

u

uw

smart

eenig kind,

mgn

u,

,

doch

zeide:.»het

pn

,

en

groote

mg

de

; doch

alsof

niet

midden

Tast

groot aan

het

Tan

moet

alleen

,

met

mgn

waarlgk

mg

tegenwoordige

Toor

leTen

siechts

te

hären

om

gevaar woord'

uw

achhaTe

bedreigd van

dat

295

dat

gegronde geloof:

die

heerigkheid

de

deze

niets

immers

zwaard het

dood

geen

,

Jezus

is

draag

ziel inf

uwe

benaauwdheid

hem

tot

Weldra

geloof.

den

vooraf

wij

zullen

Gedurende hem

het

geleden

wöord

met

stille

onderwerping

we£r

met

haar

berigten middelen eerst

den

herinner,

Tende, die

kracht

dat

steip

scheid het nimmer

oud.

Tan

niet

rader;

tränen

le-

een'

over

Toorheeft.

dorp

naar

zgn

deze

gclegenheidzooTeel luide

eene

mij

?erstaanbare

bij het

zeer

mijne

en

wij

en

mg

een* stervende

over

weende

kustc

haar

als ik

zoo

,

men

met

en

moeder

zg

duizeud

gebed

een

nos:

zieh

goede

,

mijne

,

af*

onder

zuster

hebben

haar

echter

dertien

met

ons

welker

maar

mg, boven

alsof »ons

zuster

yehrokken ,

weet, was

zes

moeder

mgne

Het

hemel

zitten

Hgne

destgds bgna

was

meer

zal«

die

een,

leyens-*

grootvader

echter

luidde

zij

waar

,

eeoige

en

nu

zg

en

gaan

oude

eener

sedert

weörgezien.

Toen

yader

en

baren

störten

Ik

kon.

spreken van

winnen,

te

nachtelgke reis

hg regtop

gelöof

troostelijk

kwam

wilde

dorp

grijsaardontving bij

,

nadat

tränen

met

eeuwigheid overstapt, dan

de

kleine

eene

doodzieke

De

in

ons

zgn,

menig

avond

gaf mijn

als zulk

meer

uitspreekt,welke

in

zijn zegen

;

Tän

in het

en

hem

de

ons

naar

dacht,

zegen

en

dikwljlszijne krachten

zoo

Toen

baren

halen

te

nog

wel

de

omtrent

Hem

zij hoorde

aan.

wagentje

nood

in

Toleinder

en

tijd met

sprak,

moeder;

mgne

,

,

mijn grootVader nog

,

dochter

mgne

midden

op

in

hebben."

dag

yeroorloofden

zie

oorsprong

kleinen

dezen

Daarom

die

Gods,

zijnemedeerfgenamen

nvg

een*

nog

Hem

aan

zullen

liefde

de

ran

en

y

noch

tegenwoordige noch

het

,

band

uwe

ons

,

Heer.

onzen

y

dat

en ,

benaauwheid

noch noch

kan

legen

,

leven

scheiden

opweegt

worden

geopenbaard

,

loekomsHge

Christus

noch

niet

Igden

yan

rampspoed

geen

,

zal

ons

,

tgd

door

ik

waaryan

indruk de

ik

kracht

yerlalene

arme,

magtige eogelen

hield

was,

tot

ons

de

mijn grootwel

woorden

nimmer yan

jaren

yergeten

gebed

dit

weezen"

opende

nederdaalden

die ,

20*

de

zieh

'

296

Wächters

als

om

als

hat,

onze

beschermers

om

bed

ons

plaatsten. het

Op

de

aan

slaap,

den

zgde

ook

Moeder

ofschoon

Ik wel

we£r

bg het

wegens

toen

uit, als ik ons

om

banden

de

in

kruikje struiken

door

huis

mijn

des

bg

zieh

tot

mg

en

kinderen

want

u

zuster »

mg

Loof

in

houden

nu

den

zeide

Heer

en

als

mgne en

op

en

:

de

elzen-

bigkbaar

reeds

mgne

dat

ten

zieL

Ja

want

naast

zieh

met

naasten

goede

gebreken

in

bij God

liefe

laatste maal

behulp deze die ,

van

mg

igkelijk rerzorgd mg

mgne

woordeii:

hebt;

,

daar-

er

,

de

adelaarsvleugelen gedragen

zeer

neder

mg

genezen

smart

Magdalena

voor

nog

de

tgd lang

zuster

mgue

ziel het

gelaat zag

zgn

hier

,

leren

een*

-

het

waar

altgd

Yoor

zeer

zeide

en

zooals

scheen

en

bad

lange

bragt mgn*

en

,

scheen.er

,

knielt

mgae ,

het

met

tusschen

zgn,

grootvaderwil

gansche

mgn

uit

als ik

spreng

daar

heeft

sluimeren,

te

uw

verge?en

ik

weldra

heeft,

,

.

zonden

zai

achteroTer

knien,

zgae

op

ook

mij vervolgensaan

Daarop plaafsfehg

bidden.

:

die

Hg

zag

meer

,

met

ver*

niet

mg

immers

bron

drank.

geproefd

en

zalig

zoo

liet het

ik

hem

yrolijkuit. Daarop riep hij

zeer

zag

,

ik

droomen

en

noemen,

bediend

de

,

levens

aangename

had

wakker

was

aangetroflen. Hg

en

,

ook

gewoonlgk bragt ;

zon

heb

zoo

worden

Hg leunde

stilt«

thans

water

was

f risschen

ligchaam geen* dorst water

Hg

aan.

het

ik

naar

Jakobl

lieTe

anders

zij rag

aardrijkte yoorschgn drong

gelaafd te

van

misschien

en

,

het

grootvader den

aanbreken

"

,

buiten

uit

moeder

iemand

want

,

zgn

naar

ik

zooals

weinig

nemen

hem

bg

dat

grootvader

een

geslapen

ontwaakten

wg het

met

zg

mgne

nimmer

nog

toen

niet",of

zelre

zg

viel »

zgn.

ontbgt

Yrolgk»ja,

zocht

dat

o?er

mgn*

we£r,

,

,

ik

zag

ZOO

er

zou

ons

bekommerd

was

niet

nog

gezegd had

ons

zg

dag

den

er

mgne

gerosten

eenen

volgende morgen

gewaakt had, wgl

of

was

den

wist

en

gebragt hadden

hut

mijnen groot?ader in

suster

mgne

de

in

'moeder

goede

mgne

dag

ran

grootrader geslapen had«

dat

mos,

gedarende

Buster

ik|

sachte

mgne gg,

die

ander-

gered

hebt

297

alle

uit

yrolijkUYfe

hemel.

die

weesjes

ik

in

9

opdat

leveo ,

met

neem

Tang

leid

dit

hg

en

gen

En

aan.

raäd

uwen

Heere

nu

hei

,

tegenwoordige

vriendelgk naar

ze

eeuwige

indien

ze

het

uit

is,

arme

Jezus

en

onl«

,

,

geest."

mgnen

Toen

ga ; red

u

genade

in

het

tot

op

zeer

deze

oyergeef

ze

nu

eeuwig bg

nu

,

yerloren

eindelgk roemrgk

ze

band

bestaanbaar

ligchaamlgke geyaar^

reeds

was

eindelgk

voed

en

hunner

geen

ook

nu

ze

heiligenml

uwen

neem

Ik

ik

alles; dank

Yoor

zai het

en

lieve trouwe

uwe

dank

lijden.

aarde

En

Bewaar

aan.

mg

tan

heb

alle

Toor

en

ziel» loodat

der

en

roemeni

liefde op

uwe

den

in

zgn

yreugde

door

zalig

ligchaams

kan

trouw

alle

Toor

des

gevaren

gezegd had,

ging hg had

eenige oogenblikken

na

leger nederlig-

zgn

op

hij

den

geest

hadden

wg

zacht

gegeTen.

beide

Wg

niemand niet

was

broeders

niet

in

wisten

waar

ön

Tader

nimmer

dan

ik

weet

grootvader zijn

ons

Ik

zeide

schrei

toch

zal

in

stoort

we^rkomen

immers

we^rkomen,

Jezus

zuster,

en

rust.

zgne

zg

wanneer

en

dat

zeker,

in-

zuster

ontroostbaar« »lieve

:

beide

en

Mijne

niet.

Moe-

troost.

en

Tader

grootvaderniet

zullen

nu

onze

was

mijn' kinderigken zin

en

Heere

laid

zeer

:

Tolstrekt

wg

luid» opdat gg

ZOO

Moeder ook

want

bescherming

onze

teruggekomen

weende

haar

tot

meer

waren,

zonderheid tot

bitter 9

Tolstrekt der

schreiden

kinderen

de

thans

moeder

vader,

en

broeder.*'

Wg

in

weinig

Tuur

geen

kleine

,

harde

den

tgd

zulk

tot

mgne

wij

stukjes;

bakoTen

mögt

had

want

dagen

wel

konden

konden.

Terscheiden

Tganden

bg

maar

maken

,

sedert

Moeder

nood.

meSgenomen

Tan

hierop gedurende

kwameu

ze

Brobd de niet

eenige zakjes niet

dur?en rook

daarenboven

moeder

koken

het

deeg

gort

omdat

hadden

wg

het

in

bakken, ons

dorp

opdat

hadden niet de

plaatsje aan

zouden

reeds

eenige

maar

wg

zg

bezigheid gevonden hebben, stond

piet

,

,

eene

niet

dagen

paar

menschen

opstggende

verraden

een

daags

de

bezwaarlgk ook

want le

voren

1

298

dat

wg

hct

na^r

gebakkeo

worden.

stukjesbrood het

ten

Ik

zoo.

toch

niet dat

hondje by

hg

9

Toen och moet

door

wij

er

de

aan

het

verder

te

dan

moeder ter

op

toerennen

op»

Wg

wg

den

grond

raad.

naar

roor

hut,

onze

het

jonge

anderen

dag

tusschen

Tan

zagen

niet»

ons

Tader

of

? deze

waren

ons

ook

wij

Wg

en

en

,

;

schuwe

een

en

vuurgloed

slechts

zuster

Toen

rook,

Tertrouwden

maar

Terbrand

Tuur

den

schieten.

ook

mijne

den

ook

ge-

eindweegs

een

wij

:

grootvader«

dorpje lag.

zagen

werd»

mij

tot

wij hoorden

stier kwam

we^r

in het

maar

schot

een

op

het

in

ech*

wist

het

woud

kreupelbosch hadden

donker

wij nißt Terder,

Tarenkruid

den

op

maar

zandigen

neder.

Toen

het

gingen

den weder

wg

zocken.

regts

hem

weinigte

een

ons

gemist; eindelijkkonden

weg

kao

naar

»

zuster

gingen

en

hoorden

gingen

toen

at

rogne

waar

heen»

'noch

wilden

ons

donker

Troeg

het

in

toe

kwamen»

oogen

Tallen

9

getrouw

verlalen

ik

moeder

kant,

wg

Ik

ook

beide

de

legden

en

,

antwoord

noch

den

weinig

gaan.

was

,

,

wanneer

ons

hut

de

Tan

beide

betraande

met

was

vreesachtigbg, het Igk van

zoo

opene

dorp opstggen

m^n'

yan

een

niet

graf

zeide

ging

laat

naar

een

niet

ab

de

gebruik-

en

koud

en

bleef

zelfs,

avond

de deur

woud

water

niet

dag

eersten

volstrekt

maar

kou

en

verroerde.

ook

ik ben

het

toen

het

keek

den

dood

nu

in het

zelfs

en

,

deden

hg

trog

koud

in

begin

,

toch Jakob»

gaan

Wij

daarom

hem

het tegen den

kom

weckten

iü het

Toor

zitten

zieh

in

ofschoon

want

bang

bed

of

cm

wilde

dea

giogea»

cenige gort

zrjnen beer

y

zgn

Wij

beneyens

grootTader af, ik

woud

wisten

Wij links

of

hadden

,

ook

wij

Gelukkig Terschaften

TOor

ons

rijpe frambozen;

echter

nu

of

Toor-

niets ons

mijne

gele paddestoelen te

en

wg

Tonden

eten,

,

toch

ook

rgp

die

zg\

anders

wel

en

,

een' struik om

wij

hongerig.

zeer

heidebessen

te

Eten

gaan.

beproefde het,

zuster

was,

of

meer

moesten

waren

jüist de

waren

laving;

ons

geworden

't geheel niet

in

achterwaarts

bg

licht

kolenbrandershut

onze

om

weg,

op

geheel

met

de TOor

deze Tele

kleine onzen

299

grootvader gezochl had. bekwamen Toen

de

plaals

het

waar

,

'wg

'wgl

wg

wg

Terstaken

reeds

ons

digter naar komen

toe

ons

het

;

roode

met

het

in

ons

rokken ,

hadden

kwam

menschen,

dezelve aan

of

boeren

dezer

deze

burgers

ook

zij

uit

klonk

als de

in

honden

het

steeds

maar

eindelgk Zoodra het

van

bemerk

wg

de

dat

len

Ik

naauwdheid de

geen

echter

was

verraoeid

zoo

band

leiden

menschen

kunnen vinden. schreiden

die

aan

verschaffen,

Wg ; ik

en

gingen bad

al

de

onze

onder kleine

,

dal

dieren

de

en

ouden

spreuken

en

be-

mij

zuster en

wij

zouden ook

boom

woud

door

en

mgne

wij

uit

wg

het

in

weör

hulp

konden

een'

kropen

donker

werd

hui

sloegen,

op

lieten

schrik

eersten

raad

ons

,

gebondene

ruiters.

spoedden

Het

mees-

,

geworden,

moest,

zij het

hunne

acht

,

legen

zoo

en

der

geen

wij vrijwaren

den

door

had«

ruiters

wanneer

,

veld

het vlakke

op

het

kreupelbosch

echter

er

kleederen

Jammergeschrei

Jammergeschrei en

nevens

moesten

het

op

Daar

kreupelbosch te voorschgn en

op.

bg

het

Tolgden

en

; het

aan

voort-

paarden

toesprongen

hebben.

yoortreden af

die ,

niet hoorden

blaflen

ons

zieh

Daarbij

handen

weinig

gewoonlijk doen

zijnleger ontdekt

menschen,

de

oordeelen

te

mutsen,

wijze mede

maar

hadden,

waarschgnlijkwegens

ters,

de

yerschrikkelijk.De

bij

,

wild

hadden

voor-

^ij hadden

zien:

te

als

woest

band,

met

landschap zgn

ons

verstoken

ons

blaften

de

deze

snel

;

kwamen

vreemde

en

om

die op

zoo

honden

groote

wij

een

mannen,

kleederen

menschen

arme

waarin

even

loopen;

naar

maar

den

of

van

,

moesten

,

ons

als

zadelknoppen gebonden,

gesleept werden

ruiters

scherpe spies in

,

zoowel

vrouwen

de

lange baarden

iets» dat yerschrikkelijkwas

nog

banne

lange

eene

Ter-

,

menschen

waren

zagen

aankomen

ruilers

Terte

kreupelbosch

,

zij

de

wij in

zagen

.

het ,

afgebrand.

allen

waren

rond

zagen

streek ; oök

geheel onbekende dorpen

eene

op

wg

,

liep. Wij

einde

ten

de

stonden

ZOO

kwamen

voorblj i/vas

eene

wanl

£uster

mgner

en

goed.

bosch

Toor

dorp,

geen

niet

middag

echter

nvas

ook

ze

zijniel

smaakten

Mg

niet

troffen

hebben weör-

zitlen

verzen,

die

en

ik

300 kcodo kinderen

aandachligbidden

heilige eogelen

aandachlig in

in

dat

hg

weldra

in

een'

wekte Jak

9

Ik

kome

en

luisterde

honden

die

slaap

de

werd dat

en

werd

ruiters

hetgeen wij

schen

Tan

het

steeneh

op

dan

toch

nu

want

hadden

wg

Mijne

moeder

weide, Wij

wij ;

waarts

dat

wij

,

dat

Leentje,

is

water

gehaald

keken

rond

heb

?

en

molen

ik

de En

dat

de

orer

wg

kwam

9

gehad. dan

komen

,

vorige jaar, verdwaald

toen

raakten,

spoedig bij eene

wij ook

werke-

zuster

sprak

geweest

,

gevonden

zouden

meer

te

tot

bron,

bemerkten

nu

plas-

te pas

in

volgen

mijne uit

,

wij

zuster:

welke

weldra

neder-

in

gingen

opwaarts

werkelgk

was

gelegd.

plaats van

ingingen. Eindelgk,

zeide niet

mgne

water

woud

dat

het

«

indien

onwetenheid

uit

het

dieper het

wel

hadilen de vijanden in asch

deze

ook

wg

Staat»

niet

geen'

ettelgke uren^

van

het

kwamen

welke

van

dei^ afloop van

hierdoor

en

drinken

7

ter lich-

hadden

Zoo

te

lieve

zeg,

ik

grootvader

het de

verloop

na

geval :

nabgheid

wg de

kolenbtandershut. De

deur

misschien

Staat

iemand

immers in

open,

wezen?

:

kwade

waterstralen

goed

In

en

molen

wisten

toch

want

kwam

Daarbg

bemerkten

het bosch

in

en

Karsdörfer

er

de echter

beekje volgen

molen.

beekje

een

,

hebben

het

ons

zeide

blaffen

verte

zeer

niets

Deze

en

,

nedervielen. ons

fiel ik

,

het

toen

kleine

dat

laat

omstreek

uwen

,"

aan

,

de

waren,

kregen

yorigen dag

kinderen

arme

in

Igk

de

waar

dacht

hadden;

water

zochten

ook

wij

»beveel

was

de

in ik

want

welks

bij eenen

ik stroo

en

Tolgden

wel

honden

moed

was,

:

h^t

sliepook.

geheel dag

,

zeide

misschien

wg

de

drinken

den

zustcr

het

zieh

bg

andere

iets te

zeer

nog

hondengeblaf hielten sleuhts

Yoor

beekje

een

:

zoster

mgne

bang^

weder

wg

en

Toordat

y

immers

bebake

eigendom,

uw

niet, hoe

en

luidl

zgne

,

genisten

ook

en

eindelgk

dos

hetwelk

had ons»

nog

ik

toen

,

ik bad

en

de

als

gezegd :

lieTe Heer

onze

nabijheid

nood

mgn*

hoorl gg

ob

is ,

echter

mg

dan ,

hunne

avondgebedje opgezegd engel^

groolYaderbad

overleden

mijo

want

,

zeide

Wij

mgne

luistefden

zuster

zou j^

er

eenige minuten

302 willen toch

Want

Terruilen.

reeds

ziel

later

tgd

eea

welken

in een

voor

ik

stroom

mg

ook

toen

maar

heid

dat

ik

dat

eene

er

Ik

kwamen,

mg,

welken zien

ik

geworden hebben Dit

berigt,

mededeelden,

het

dien

het

op

hun

en

yee

wilden,

toen

hunnen

ik

men stem-

aanko-

zeide

Jacob, moeder

der

eene

mannen

ook

kinderen

weezen

de

die

gruw-

zg

zoo

den

aan

hadden

den

naar

eigendom

Kroaten

neder; zeer»

,

dat

opk

en

slagen

tot

De

schoten

dat ,

waar

,

was,

beeren zieh ,

hierbg

de zg

beken-

yader

mgn

dit maakte

gaande

mg

door

waren

weinig yganden- zagen

yerdedigen

Kroaten

krggslieden zoo

welke

slechts

toestand

yreesselgk^

yerborgen hadden.

haye eerst

den

naar

zuster

arme

sluiphoek geleid

,

onder

gekost*

mijne

door

en

gegrepen

dagen

yerpletterenden indruk

De

maakte.

zg

leven

en

luidde

deze

zgn;

aan

,

groot^ader ge-

thans

ontkomen

zg oole

en

beide

mgnen

het

was

de

mannen

geene

berkend

ik

mg

hunne

lukkiglgk eenige woesle

leidend

een

vanwaar

twee

mannen

ben

plaats,

onzer

die

hulp gezonden

,

zgt

moeders

en

dcze

dien

gedwongen

beeren

kindsch-

nabgheid;

Ach

andere

beide

,

tenis

tot

mgne

met

kinderen

siddert, als

landman

eenen

tot

somlijdsbg

raeeste

de

dat

,

en

nabijheidwas,,

mgne

de

zeide

geyraagd had,

hart'nog

denk,

lokken

in mgne

,

bitter.

arme

vaders

toen

ouders

barer

laten

kernt

plaats toe

spiessen nog

en

vele

aan

kwam

er

,

zwaarden

zame

in de

,

de

ge?aren

doodsge?aar bragt ;

hulp

zuster

Ja

als

zoo

,

ramp-

,

geen' yader,

nu

gij

had

reeds

zg

de

herinnerde

mg

hebben,

te

dat

schreide

meer.

alle

in

is waar,

ik

in

mgne

hebben

wg

des

zee

droeyigstemijns levens

gemoet

naar

zag

zuster

broeders

geene

ging

en

Hgne

dacht,

ik

meer,

desigds

ankergrond terugToerde.

mgn"

tot

te

in de

ziel in

wat

9

oienschenstemmen

zijn.

men.

de

ik

,

Het

veiligehavcn

die

ondervohd

boorde

zonden

kan.

was

had

was

christens

oTerviel, die mg'ae

mij

bang

niet

en

het ,

uit

had:

,

^k

de

redden

ernstig noodgeschrei

touw

tot

ziel des

zieh

mg

mg

ervaren

het

de

waar

«

ligchaam

en

ook

ik

jong

regten ankergrond,midden

den

spoeds gevonden Yan

hoe

woede

zonder

ongedezer

eenige

303

Terschooning oud beide

oiuse

moeder,

en

broeders

die

de werd

de

nadat

vganden

dag

De vraren

beide

m]

eigenlijkvoor

redding geweest.

en

moedden

welke

nTßesi

de

in

dag

zij gebruiken konden,

medenamen.

gruwzaamheid

deze

welke

inzonderheid

het

misschien

in

inronder behoorden

banden

der

eigenlijkniet doch

dorpgemeente, ¥oIk

waren

de

uit

de

vijanden

de

bij

plaats getroffen zij werkzaam

in

het

hei

digte

hadden

haar

bg

zg

spgze

ouders

tuet

Hijne

het heeft

\

in

den

zielen

lijk

ik

en

den dat

ik

in

al

werkende

roijn

vol

zagen,

mij menig

nood

kracht weende woord

van

den

geloof

en

een

van

des

zg

nachls

Zij dat

verkwikt,

leed

mijne

over

dat

hut en

haar

grootvader

lag. zeer

goede

De

lief

gehad

toenmaligen tijd hield in

was,

begeerte verteerde*

in de

zijn lijk nog

zij zieh

honger afgemat

verhaald,

mannen

binnen-

aantroffen.

zwartbrood door

eenen

hadden

zuster

die

ons

van

dorp

dat

Zij

hunne

,

tot

mijn' grootvader gekend grooten

een

van

ook

nabijheid

,

die

had

ruiters hun

stukken

ook

hen,

had

was

de

in

mgne

zg

zou

naburige

tegenstand

slijkstaande

en

waar

en

door

als

eene

gemaakt^

de

toen

bewusteloos

eene

de

die

juist

water

kinderen

jegens

tot

maar

gaande

eenige

van

hadden

lieden

onuitsprekelijke

siechts

verborgen gehouden,

met

zuster

gestorven

zolke

riet

zieh hadden

kreeg

^yant

het

wat

waren.

onze,

wocde»

had

bereikten,

woud

de

alles

yijanden gered geworden.

tot

geweest,

; half in

drongen

en

geweest zijn, indien

zelven

waren

"

?ijver

vijanden ge«

zelfs

onvermijdelijkedood

redders

ver»

geslachtpleegden,

aanraking gekomen

beide

Onze

bewaring

*

Bij

zwakke

afgedwaald

mannen

warnen

menschen

het

jegens onze

hen

beide

k

brand.

in

hut

,

en

i^ij met

hut

staken

,

afzonderlijkrondzwerrende

dien

op

,

slagtbank

groote

Tan

de

zooals

Want,

het

waren

,

dag

een

de

vau

onze

dorpje

het

eti

kinderen

ons

ook

deze

naar

zij bet uitgeplunderd hadden

waarop

was

,

,

.

vennoorden^

baren

de

tot

de

ook

als

vader

onze

;

ellendigvermoord,

,

,

ooder

waren

liefde

geyoerd had,

ombragten

joog

hooge

hen«

toegesprokeu;

waarde«

De

dat

man,

ik

Toen zeide

vasthouden

,

men

zij

hij^ wii

304

dat mij in nood

en

haod

leenen

om

,

dood

cn

de

Igk

sgn

zal; ik zal

troosten

laaUte

eer

den

en

m^*iie

gaarne

cbristenpligt

bewijsen.

te

Het

Toorxeker

was

grootrader daar nocb

bet

in

gelttidnocb

luid

stille

eene

woud

bem

nocb

leggen,

nederlalen was

alsof

mg

twee

zeide keo

moelen

alle

x"indien

wij

,

wijl

,

graf

^ie*

toereikend

Parstendorf,*' bet

voor

de

toe

aan

Tijanden zijn

te

meer

aanbre-

daar

tot

want

niets

er

er

omstreken

Trij yeilig zijn,

gerukt

Toorwaarts

bet

op

begeven naar

willen ; de

zgn

uaebt

dezen

branden

welke

de' tränen

en

onzigtbaren eene

op weg

mannen

dag

Jakob,

weeklagt.

maar

nu

beide

den

Tan

dezer

smeekende

oude

geTonden bad,

binderen

ooren

ons

der

een

zullen

de

bulp

om

de

onzigtbare

,

,

in

en

»Wij

ouderlooze

arme

waren

Inide

grootTader)rust

mgn

dat

Terheugden

bet

maar

vele

zeer

wg

konden

Igk

oitgebolde groeve» mg

over«

waarin

»

bet

wg

rondom

.en

die zicb

waren»

(zoo beette

len,

boven

waaraan

ylak

kist

werd

er

die

niemand)

geene

onzen

wg

bestelden;

ook

was

badden

touwen» sleebts

er

,

getuigen

Tan

de

in

er

wg

,

aarde

ter

gesongen,

gebed uitsprak

een

toen Igkstaatsie ,

rooTen

te

en

Talt."

i"Laat

mij.perst nog de

zeide

rüsten»

andere;

waarmede

brander»

^llendig: armen

weinig

een

de bet

ik

scboffel

graf

banden

en

ouden

den

?an

beb

gegraTen

,

bet

bebben

arbeid

mijnen

van

uit-

kolenwas

meeste

zoo

moeten

doen," De

beide

mannen

Beben

dronk

uit

ben.

naast

beide in

buit

eni

wat

wat

eyen

,

wereld

Toorzeker

ben

mijne en

sta, als

^j

stil en

bedroefd

ze

een,

bier

den

werkelijkin

de

ik

eyen

buurman;

»fan

de

todi

niet

Terbongeren zijn,

overledene dat

een' fris«

de

begon

knnnen

met

zicb zaten

erg.zoude Ik

gebaard be^ft,

in de

wij

zoo

dat

dus

er/'

zij

zullen*

dige eilende blijde

buwd

zal

waar

kinderen

wij

;

laafden

en

worden,

laten,

yerstrekken

kinderen

bron

wormen

bosch

Wolfen

de

»Haar

arme

bet

rnsteden

zoo

tot

tegenwoor«

yrij en

die nog

den

vijand

mij

yronw

of

geene enge«

ongetroawd

305

zjjti maar

wij

wat

behoeven

niet

wel

ander

gebed

yan

en

oyerleden

gered

de

heb

der

namen

of

beide

had,

mgnen

grootyader kwam

reeds

band

hebben

zon

hun

ik

knnnen

niet

eens

verbeugen verlalene Het

de

oyer

mannen,

hg

«

den

neemt

dan

«n

nu

ik

zgn*

rüg

stil

was

nielde

huizen

of

van

hen,

diegene den

door in

en

stapte den

de

omgekomen

hier

nacht

en

het

de

want

de

daar

yerstoken ,

zijn. Wg

arme

het

yelen

kfhderen

yeld«»^

op

de

zieh hunner

de

bewonertf

piiinhünner

ver»

yelden,

onikwamen,

of hadden

hg

uit

waren

,

waar

yrge

yoormalige

onder

dood

het

op

yganden

yerstrooid

den

welke

uit

meeste

zag,

voort.

mg

bosch

hei

nam

,

doodslaap en

hg

yoortkomen

kon

,

De

want

toen

,

veel

zgn.

bereid,

week;

schielgk met

yijand medegesleept bosschen

behulpzaam

liefdedienst

kan

zoo

gaarne,

u

niet

jongeren

goed loopen

niet

menschen

^rak

yerder;

anderen

wil

ik

meer

rüstig,

sliependen

lands

der

yertrokken,

nabnurschap des

en

in

Wg"kwam^i Alles

harten

hg

daarin

deze

tot

schielgk genoeg

niet

op

mg

de

maakt

lyden

als ,

schouders,

zieh

artnö

twee

aan

nu

tot* den

tevens

yeroorloven,

toonde

buurman

h^a

met

kinderen,

moeten

wg

jongen

uwe

op

krachten

mijne

dat

kleinen

Komt

geworden«

zeide

buurman

waar

en

beide

der

hen* in-

ik

hoop

zg

mgnen

hebben,

ayond

bgna

was

oudste

gg

kindsch-

dankbaar

die

groote goedheid ,

betoond

weezen

dan

zai mg

en

,

b$

dezelye

aarde

op

echter

betuigen

yinden

te

ge-

derzelye ik heb

of

,

eeuwigbeid

'

ons

Ik

,

,

de

geleid.

een

noemen

geyaar,

die 6od

ofschoon

hooren

het

worden:

te

moedert

in Hood»

,

buurmaii

nabg zgnde

eener

yoren,

weshalye

Tergeten

dakik de

aan

oogenblik af

dat

yan

yrienden

te

zgn*

yan

yeelvuldigewisselingender lotgeyallenmgner

de

heid

nooit

Toornemen

destgds zoo

de

aan

zonden

in

thans

juist

wg

grootyader yerhoord

het

uit

yriendelgky als

en

moeten

goede

begon

zoo

onzen

werden

het

met

was

yreden,

te

wg

dal

doen,

te

«igene kindereo

onze

Tan

doen."

Treemden De

aanzien

ten

of

waren

op yan

de

en

beide

honger

behoefden^ Code

zg

306

dank

!

lang

niel

aanbrak

kwamen

menschen

de

Teosterluiken

sliepeo rceds

voorziglig keek

,

toen

en

dikwijls k"yam

lichtte

Gg

¥"

zolt

aeide

de

alleen ner

yerlatenen de

bet

en

zeide

»Ja," hei

heeft

honger bijna

den

dragen een'

ons

Triendelijken toon:

»gg

Trouw

een' zult

?*'

kunnen

hier

»de

mannen,

gemaakt.

genoeg

niet

weg

beide

Hij ik

loopen; toe

naar

den

op

knaap

heeft heb

Tan

hem moeten

rüg

slepen.''

met

brokkelde

Tol

moeijelijk

ganschen

en

pot

btiurman

zgn

en

onzer

zieh

der

jongste

goede opzieners Trouw

De

einde

wischte

kleinen

Termoeidheid

en

daarop

,

de

mg

en

beiden

^

u

,

boscb

grootTader

jammerTol

hg

De

een*

op

hebben

honger

braaf

Wel

boe

en

hadden.

mg

Troeg

bet

Tan

arme

yerhaalde

Hg

overleden

onzen

broeders

gevonden

bosch

af,

Tan

gij

»

niet

opzie»

het

tfijin dat

weten

den

twee

nog

die

aantrekt."

weezen

,

beide

en

wij

leTenswandel

Tromen

ouders

traan

en

opzieoers Trouw

deszelfs

in

medebrengen,

trou wens

;

ook

u

zij

nvijbeiden,

mijnhecr

,

maar

deur;

mejufirouw /'

i

,

weezen

hebben

neef

liet

en

kamer.

»dat

mijnen

tot

en

u

de

hier

een

de

aan

uit

open

ons

nemen

mannen,

de

deur

de

in

kwalijk

beide

toevlugt nemen

gevonden

aan

lot

verbongerde

gaame

niet .

der

de

opende

Trouw

boren

welke

men

bragt ons

en

yvel

oudste

onze

half

lamp

ons

zelven

,

bejaarde

d'e

met

ons

deed ,

aan.

klopten

iemand Tan

morgen

groot buis

een

redders

er

mannen.

berkende

Eene

binnen.

ons

de

men

,

bg beide

; onze

de

Toordat

nog

Parstendorf

te

wg

De

vensters,

bongeren ;

te

melk ;

brood,

en

ook

ging dadelijkheen

de

beide

baalde

en

schotel

een'

waarran

zij

mannen

kregen rijkelijkte

ons

eten.

»Ik zeide huis

moet

de Tan

oudste

mijn'

spijzigenden gebeele geen

het

buurt

droppel

wezenlijk

neef

zoo

»dat

,

Teel

heefl ,

melk

naauwelijks er

bij.

De

een

hier

men

dat ^men

noodlijdenden rijkelijkge?en is

aanmerken

wonder

een

geleiders

onze

Tan

als

bete

kan.

Wallensteinsche

het

hongerigen

de

broods

in

y"'

te

In

onze

krijgen en

benden

beb-

307

ook

de

gort

hebben het

»Ja," om

huis

hg

maar

niet

zulk

lieven

sloten

in

die

kreeg

huis

dagen,

dat of

of

alleen

wilde

dag Ik

Heye

mgn

nacht

en

kon

zelfs

met

de

de

in

hij

zeide

en

zgt.gg

Heeft

Hg

beproeving

wacht .

hulp

op

kan

den ons

is

en

zelf

niet

en

Heer eyen

ik

is

ons

er

beyestiging ; zoo

wees

goed

hart

het-

yallen*

ziekte

ons

yan

getroost ons

de in

meer

en

mijn*

met

Maar

onrustig in

zoo

den

des

arm

hemel?

Daarom

onyersaagd; aan

u,

toegezonden

g«loof?

huis

ik

de

in

dadelgk dan

,

maar

begeyen;

misschien

zware

hier in

be-

en

maar

weg

ygand

Is

uwe

moest

opgeyen,

steryen,

redder

geen deze

uw

en

juist

bgna

pgnen

lieyer

gniwzamen

»waarom

Dan

geyen,

spoedig op

kleingeloovig?

zoo

dat

zoude

niet

yertrek

den

beck La-

tnaar

heeft.

,

ons

?an

van

mg:

yerkort,

Heeren

tot

banden

tot

en

be-

dringende aanmaning

moest

wezen

oogenblikken

man

leger oyeral

grootste

de

ts

ylugt zieh

mg

het

wanneer

siech

de

yan

maakten, reisyaardig

naauwelijks geluid

toch

man

de

lang

oprukken,

huis

einde

,

eerste

das

~wg

,

sprak, wasaltijd

ik

geen

dat

niet

jongeren,brpeder

hevige keelontsteking

zoo

naauwdheden«

tot

ons

hoofd

grgze

yerlaten

een*

yaderlgk

zgn

wij

had

ik

het

kwam te

erye

oTer^

zgne

regt is« Tegenover

Toen

ons

man

mgn

aan

toen

eene

stikken;

wat

Wallensteinsche

tegen

kleine

en

waar

«

aandeel

ik

hnichelenf

te

,

zou

zgn«

het

nader

vijanden

mijn* man,

,

ylugten

nog

der

noch

en

,

dat

gespannen

yrgmoedige tong

zgne

welke

hoorden

ons

wg

goed

gebleyen

staan

hetzelve

en

te

met

draad

spreekt

tegenwoordige

man

wonder,'

kent

6g

ronduit God

voor

als de

ygand

gruweldaden

ook

dat ,

een'

ylegen

te

vgand

en

verdorven"

en

gruwzaamheid

is iemand

schouders

pleegde

bezittingzulk

graan

Truchtboomen

zelye een

mg

gewoon

zegt

de

op

is

overschrgden.

hem

mijnen

Tan

»het

mögen

?riend

een'

ongemalea

nedergehouwen

ooft

kleine

»

; de

geworpen

onstuimigbeiden

teg^n

tuiging

water

Yrouw,

en

de

hebben

hoe

het

in

de

9

niet

het

zelfs

als

brood

het

;

,

zeide

ons

afgemaakt

geroofd

meel

ongergpte

welken

is

het

en

nog

of

weggedreven

Kroaten

de

met

er

v^e

het

al

ben

den

zgne

grooten

308

een'

tot

weg

?erstrekken

hg

dat vrat

leven

een

geloofis

(bans

oudste dat

»Laat

daar,"

zeide

dat

orertuigd dat

tbans

er

Heeren

worden,

werd

beschaamd,

het

den

volle

verbalen:

het

hem

vertrouwen

den

dadelgk

dat

beschikt,

nadat

in

onderweg

dan

eene

ziek

zwaar

bed bed

te

was

kamer

bouden.

Ik

het en

vee

en

en

beeren

een

bgna

siecht

dat

have,

goeden

andere vinden

beer

en

Men

bebben. had

de

over

die

Dit

wänt

oüd,

die de ,

zg

is

nu

in

volk

zgne

Hg

heeft

schgnt

heeft

al

ons

wel

veld-

niet

men

is

,

betalen

köopman

nog

teruggegeven,

,

kan.

zgn,

wat

,

leveringender

toevertrouwd

rooven

van

lag

deze

en

,

opzigt

zoodanigiemunf

zgn

en

betoonen.

te

ontroofd

ons

men

dingen

geVrin'vodr

alles in

gesteldte

het

is

man

mgnen

munitie de

in hem

is

langer

alles

echter

deed

Aartshertog gesproken

vertrouwen

daden

moest

meermalen

goed

wel

goedbartige^

en

oplettendheid

den

dagen,

wezenlijkegruwel

dienstwilligheiden met

ons

gruwzame

aangetast

man

mgn

den

om

,

de

en

»

Vermögen

zgn

het

men

Deze

de

een

koorts

eene

eerste

allen

bad» de Aartsher*

nam.

en

leger zelven

door

week

kwartier

de

in

,

ontnomen

vee

woestheid

de

Wallensteinsche

was

ons

huis

ons

dien

beer,

zachte

en

mgnen

wordt immers

helper

in

des

yreagde«

van

niemand

vertrouwt,

zai

verzameld

schwen

l want

ran

raad

rergelding en

eeuwige

mg

rgpen

den

naar

garven

hemelsche

beschaamd

paarden

onze

Israel/'

voor

Heeren

des

akker

vgandelgk leger voorbgtrok

al

in

»ik

Trouw,

,

altgd

sterren

,

tegenwoordige heete dagen

der

te

op

heeft

tog Leopold

het

dan

wg

de

zgne

dag

niet

die

6od

nood.

in

vorder

n

man

waar,

zelven;

opzieners

yele

en

den

voor

om

toen

leeft zieh

ongetwgfeld zeldsaam

op

aar

zeet

gemaaid

lieven

komen

er

de

in

er

rampspoed menige

Dan,

bidden^

laat

sterven

,

sieclits

,

onzer

Heere

v^anden

geleider.

»

en

niemand den

dan

starke ;

en

wg

hem

ons

der

Heere."

onze

ben

Laat

want

,

)»Zulk zeide

wil,

dan

wg

Luheok.

woede

de

tegen

niuar

geloof beware

komen

den

wg

als in

ons

er

loTen

Yurigen

mgnen

bg

waar

»

man

slechts tegen-

310

Cluster

den,

waarop

Het na

eene

niet

Zg

harte

neemt;

reeds

Ach

Btand:

zäl

als

De

goede

spoedig aan Daar zeide

de

tafel

zat.

gaat

met

en

ik

de

zijkamer

en

opziener was

de

zgn

als

den

naar

:

gg

Forstheide; antwoordde oök

lezen ;

Kleedt

beneden

tot twee

het

kwam

eeji tcn

man

kwam

mg zoodat

ik .

wendde

zgt dus wat

ik

een

heeft

kleiuzooa

heb

reeds

zeer

of

mij,

hg

va^a

u,

heeft mg Tele

den

weezen

,

reeds

aan

school-

Teel

Tan

heeft.

Torschend

oog

denselfden

zgn Teel

haar op

v?as

mgn' in

Tertroawea

kleinjSienen ,

den

grootTader

Trgmoedig: hg

zoo

;Tan

spoedig groot tot

maar

Terteld

grootTader;

zieh

uw

bg

aU

zoo

man.

ouden

Arnd

vriendelgk

Toor,

,

glim-

nu

mgn*

eens

ons

naasten

OTerled^n

was

zijne gezonde jaren

in

die

u

die den

Tan

die

en

met

ons

mgn

Hij

zeer

een

zga,

arme

man,

kleinkinderen

zeide

en

wilt,

hären

tot

,

Troeg

door

moeder

uwe

godzaligenJohan

zag

grootTadergeleek stelde.

zal

blg?en

Forstbeide,

een

,

hem

in

wezen

slechis

die

pleegkinderen

vrouw

huis

ons

De

sneeuwwit;

gehporzaam

Toorschgn

te

ik

mg

twee

u

te

landsman,

ouderdom

lief

haar

zal

slaapVertrek gescheiden

,

Het

haar

yer-

moeder

mijne

ik

Trouw;

,

Zij

in

kinderlgk

tot

wil

Tader

tot

nu

ons

mgn

en

ons

zgt

zgnen

aan.

goede

Jakob,

opzieners

dikwgls

zai

Trouw

in

kind

.Jakob

meester

wie

opzieners

Tan

kleine

breng

aan

ter

meer

Termoorde

onze

was

naar

gehoord; zij trad

Troom

een

gg

alles

men

mg

,

schot

lagchend: ja

dat

zeide

eene

had

Trouw

woorden

mgne

is

wekte

zg

zegt.

mg

planken

dun

de

zg

zg,

Ik

mijne moeder, zij

wat

jaren,

het

middag

den

aan

wakker,

eerst

zeide

maar

want

aannemen,

alles,

Jakob,

tot

wg

w^,

toea

begaren;

rust*

te

gedachte

eerste

Terstrekken?

ik

hebben,

die

op

dag,

den

Tan

dat

het

was

bare

moeder

en

zuster

bed-

twee

¥raren

liggen.

gaan

Verwonderen,

te

wa»

ouders.

kamer

eene

tegen bet aanbreken

sliepen. Mgne ook.

ia

groote yermoeijingi ons

zoo

du8

was

mogten

wg reeds

was

bo?en

yolgen;

te

008

schoolmeester

dan

geleerd?

bidden

schoone

Tan

Ik

geleerd :en

geschiedenissen

311

den

in

bijbel gelezen. Hg dan

grootrader gend,

gij

dat

hij, ook

nu

lief

zeer

mijoe

maar

zeide

ook

gij bidden

yerriglen leert,

beiii

bebt

gij de

is

beide

toch.

mijn*

Nu,

-^

goed, wanneer

zeer

goeds

iets

ea

ik

of

Ik riikte stilzwg«

had«

gehad

geleerdhebt,

arbeiden

dan

Terder,

mg

antwoordden

tränen

goed

Troeg

ni6t

banden

uwe

beste

dingen big el«

kander. De

die

mannen,

Ziet dien

Uwe

hunnen

God

heeft

ouders

Trome

leyen

faun

zeide

gij.kinderen,

ook

deur

van

God

die

was

Reich

opziener

Hen

vrede.

heerschte

el

kon

boden

de

liefde

»relke ,

zg

eilende

meene

bewezeo.

dat

brood

in aan

Hen

zou

de

velden

met

welke

was

Gods

zegen

wg

cmderhpud

God

allen en

bij

en

nu

yrien-

tot

u

menschen

; tot

,

Heeren

nog

badden

niet

een

bemel-

wäre

en

van

,

zeggen:

in

voor

de

de

door

alle

ge"-

werkende

groote

van

hebben

toereikend

grooter dan

noodlijdendea

en

vele

zoo

konde

alge-

en

geloofd,

dat

wg

het

hongerigen

zgn,

en

tot

,

echter

milddadigheid dezer

overvioedig,wat altijd

nooddruft

midden,onder

zigtbaar

opleverden

gedeeld werd,

en,

den

van

Evangelist

hulpbehoevenden

dikwgls

huis

onberispelijk.Inzonderheid

loenmalige tgden

alle

het

wandelden

en

,

het

,

zogen,

pleegvader

den

yan

Christus

de

In

ouden

onzen

voor

tot

,

den

heeft

krggsrumoer,

woorden

vroom

liefde

hunne

was

,

des instelllingen

en

de

is

,

godsvrucht

het

en

hem

van

beiden

waren

dat

liefde bewezen

geopend

woord.

waar

een

editgenoote,

zgne

ook

gebuurd,

grootvader gevoerd

toenmaligen oorlog

den

voor

gelgk hij.

Treozen

woord

Dit

zg

overleden

uwen

hen

nagelaten ; zij hebben veel

,

den

huis

opziener,

naasten eene

u

haar

hebben

u

armen

voor

de

buis-

zij blijven konden,

als

Tan

beide

brood'en

^en opzieher had

en,

9

de

eten;

recds

ook

van

Trou\^

zijne tafel zitteHi

aan

buisvrouw

badden

werkzaamheid

latere

de

de

:

mede

ons

zgne

veldarbeid

a'anstaanden

Toor

en

bragten,

ons

?esting gevonden den

liet

bem

met

moesten

wg

beer

oude

goede

lie-

ligchaams-

behoefden. 21*

312 Met

clat bet

paar

ligchamelgkebrood

geestelgkbrood

aannemen,

de

met

die

woorden»

de oogen

goddelijk is;

en

geroerd des

de

dat

de

aani

Toorzeker

Igdens moedig

eyen

den

op

weg

ik

moet

werd,

geten

als

koren

viel

ik

avonds

des

er

het

ziel

mgne

Heiland Ik

Igke wijze

de

ik

wie

Wij

en

waren

ouders

nog

geweest,

helpsterder

en

tgd

mensch

de

zelven

deze

beide

niet

altgd

vogelen de

die

hart

doorklieft

opend ge; het

Wanneer

heb

ik

dik-

zeer

hemelvreugde

wäre

en

op

opge-

smart«

gegaan.

en

engel

mg

mijn jong

lag,

begreep

arme

erkende wat

misschien wie

en

mgn

Gods

nam

zuster

doch ,

deze

raad

geluk

ons

dan

drie

reeds

als

ik

arme

voor

is immers

onze

nog

weldra

niet

altgd de

,

langer

huisvrouw

cn

beide

weldadige verzorging

zoo

Dan

raad

mgne

vrede

mensche-

op

wg

waarom

,

ik, dezen

en

veel

menigmaal

vragen

ligchaam

niet

leed

bed

dezen

in

kunnen

dezen

naar

de

scherpe ploeg

Ik

langer genieten mogt'en. besle

weg

was.

zuster ons

ziel

door

het

mijn

heb

en

dat

moest,

de

dat

woords,

en

door

stilte in

hebben

voor

en

ch Rei-

Tan

te Ivereiken

van

mgne

istwaar, naderhand

mgne

yerdwaalde

doel

Ook

geheel verloren

is niet

en

gesmaakt.

wel

zou,

ziel

in

verlrapt

dien

verlosser

en

iweezen,

des

,

somtgds,

reeds

zaad

had

akker

in

zog

woorden

huis

brood,

reikte.

,

God

in

en

beeilt,den

het

hem

uitstrooiden

wijlsvorig gebeden in

het

waar

maar

een

het

in

het

vroegtgdig ondervinden

reeds

ik

dat

viel,

weg

de

zgoe

gegeven

Elias

?lugt

dagelgks

menschen den

Profeet

zgner

zeggeUf

begeerig

tot

en

duizende

,

den

daar

als

Gods

te

hetgene hemelsch

zoo

kracht

opziener

vele

?ermaning,

bewandelen

te

heeft

Toor

geesteigke kost velen

den

begeleiders zeide,

namen

en

hunne

ons,

?an

Trouw

onze

Taderliefde

zeei

die het wilden

aaa

eilende

troost

van

Trome

,

geopend

menschen

de

el

des

harten

en

Svangelies ?an

kinderen

zij tot

toenmalige

woorden

de

De

dat

ook

allen

aao

inzoaderheid

pleegkinderen.

regt aangemerkt; de manscben

le?eas

gierig uit,

zeer

buisgeoootea en bad

des

echter

deelde

einde.

een

jaren bij onze

pleeg-

vlgtig dienstmeisje als

schoolknaap

,

en

toen

313

beer

de

R

i

e

ziek

Tromy

kinderen

h

c

I

e

werd.

het

bijna

en

hadden

Zg

och

of

stierTcn

kracht

behoeft

ander

lieden

eene

op

beiden,

liet zuster

die

trouw,

en

had

bad van

naar

bei

of

volle

ook

OTerbrengen de

ook

Dit

is

zeldzaam Trade IS.

dreven

zacht

de

gen:

zoo

dat

yrouw

in Van

de een

Christen

en

Gods

heeft, dat het

was

genen

raad allen

wilde

daarna

begon

pleegdaoeder

onze

waarna

,

toenmalige tgden

bij ons

menschen

beter

dan

anders, de

beste

de

is,

menschenzielen

Men

andere, dit

maar en

en

deze

welga.

hof

kan

kan raad

ver«»

yele

zoo

er

hier

daarom

alleen

dat

geslorven

en

waren

onder.

een

zulkeenen

in

huis

van

echter

en

oorlog

van

dat

echtelgk paar,

yele duizenden

eene

zuster

,

ellendig omgekomen,

en

gereed zou

boodschap dra

en

dat ,

ragne

uiterlgkebewaring geleefd heeft

yvaarlijkvrome

dezen

de

overleden

z^r

een

liet zeggen

de

dezen

en

koorls

van

met

Toen

zij

toen

,

—

reis

zallge

echter

gaan."

hij

liet

ontsliep.

Toorzeker

zijn zoo

zeggen:

kwam

ook

zijweldr3

daar

vader

hij reeds

was

zelfs

den

beer

voorbeeld en

Er

tot

doodstrgd bg

zij spoedig en

wachten

gedaan

,

hare

beer

,

ooden ,

zijbaren

had ,

op

niet

liefde

alle

phantasien

ik

weet

,

dat

»

moest

hem

met

hij den

w£er

in

mgne

bewezen

vrouw

of

—

bewustzgn

weinig

een

zijn en

antwoordde

hg

,

door

voor

yergeving

De

eerst

vCenig leed

Trede

en

helzelfde

het

lag,

zijn'wil

wenschen.

glimlagchen :

opgeruimd nog

genade

zijzijn

op

zijn leven

om

braven

want

maar

dankte

,

het

met

hg

Gods

had

harte

berouw

onzer

is den

wenscli

zgkamer

zonder

met

vaderland

gehoord

dit

met

harte

haar

menscheigke

Ter

overleed

gedurende of

dag

dat niemand

dag,

van

onzea

,

Deze

eene

haar

hem

haar

hij

,

zoo

wg

denzelfden

op

orde

opziener in

hg

zg

haar

hij

ZOO

en

oude

die

dat

zeggen:

voor

,

^^nen

op

zoodat Heer

bijzonderewijze vervuld,

De

i^rouw,

zgne

zgn

verbeteren.

te

siech ts

niet

beiden

wg

zoodanig in

"

zeer

gestorben.

uur

zaken

onze

inzigt reikt

en

dat ,

want

•

,

den

verhooren

mögt

licTe

zyne

lieve

onze

,

weosch

hem

met

dikwijlsgezegd,

hoorden

zelfs

gelgk

te

niet

ging men

ten

het

zeg--

doel

3U

Wg

in

waren

heer

Reichel het

was

den

in

hunnen

daarna

kort huis

Tene

broeder iets

den

Want

de

fituimigeinkwartiering

en

dat

kort

»

bg

ters

in

de

kelder,

bgna ledig

zieh

stallen

huisgezindagelgks

niet

waren

geweest

zgn

zegergk

wij

on~

Trgbui«

meelkisten

de

het

met

hadden,

eten

Teel

veel

als

daar

Tan

zoo

zoo

even

en

,

te

meer

huis

wel

niet

met

ons

,

de

en

binnen

ook

de ,

nog

keizerigke troepen

Toegden

er

had

het

,

gebie-

erfgenaam

'

zai

Zweden

van

de

en

.kregen wij

moesten,

De

Teel

ontgaan

verschoond

Lübeck,

te

maar

,

koning

rukte

Pommeren

wgken

gered

jammer

den

uitbrak«

Reichel»

stieryen

goede pleegouders

hiertoe

tot

nabnren

heer

toen

het

den

Tan

Trouw

zgne

De al

dood

OTer

erfdeel

zgn

leger in

ook.

en

1630.

yan

zachten

deszelfs

en

van

Tan

zgn.

herfst

hg

toen

hnis

in het

1627

van

zomer

gekomen,

door

waren

die

den

dan

oTerige weinig

een

haTerpap. Het

kort

was

Schauenburg

Tan

uit

hoop

het

waren

meest

heden

en

leger

gruwelen

huizen de

reeds

Tlugt^

Tond.

de

het

niet

andere

het

wreedaards

wilde;

die

ter

alles

geheel

in

onze

streck

Ign

naar

dat

regte

leger slond; den

raad

gebleven

en

Tan

met

steeds

nog

mgne

den ons

dan

oord

zoude

zuster

pachter

en

in

of

zg woedo

of

die

krggsbende

zij

niet

Teeleer

trekken,

waar

ik

daarom

waren

het

dood

waar

onbeteugelde

ouzeker,

komen,

destgds,

gaTen

de

snel-

gruwelgkeren

,

,

scheen

dan

over,

bgna zekeren,

hunne

aan

waren

gekomen;

oorea

anders

der

aangesto,

onzer

niets

barbaren

liebt

bereikten

oog

langzameren

Het

op

ons

Het

onmenschelgk.

door dezelve

den

prijs.

zgn

der

woe^te

kwam.

het

nog

Terliet

een

er

alle

Eer

geslachtden

want

kwamen

maar

in

eene

,

ontgaan

daden

hunner

tegen

ons

zoo

leren

Termaak

buurtschappen

toen

omstreken

onze

gespuis, dat

en

Garz

legerplaatsbg

een

gloedkolommen

geruchten

bleef

in

Teldmaarschalk

de

rukte,

de ,

kene

Conti

Tan

Kroaten,

brandfakkels

binnen

er

Toordat

nog

sterke

zgne

Adolf

Guslaaf

en

er

kersmis,

Toor

huis

Tan

eenige weinige dienstboden

Tillij nog

den

met

altgd

opziener de

,

in

ande-

315

die Vrees

niad

ren

veiJÄagd. Op

gen

hei

?oor

zieh,

wie

kelgk

,

-wÄer

aan

zieh

ik

Tersch

schnür

spoedig

van

als de

in

eerst

groot

een

hadden in

ygand

borlog

yerwoest

en

dat

niels

beiden

yeilig,

meer

ylugt

onze

dan

die

Want en

was

werd,

drie

;

thans

het

was

lange nachtelgke duister

het

en

door yer-

jaren dan

bg

de

midden de

te

jaren,

zelfs

ofoud

de

nach-

in

koude

en

en

yeel

nog

eh

,

bend ge-

jaren

waren

zomer

het

zuiden

zeslien

zuster

het

destgds was warm

ons

te branden

yoor

sterker

veel

het

naar

yerscheidene

yoor

der

yerspreiddo

getrokken

af

mgne

,

dak

yeryolgensin

en

meer

zg

hierdoor

wgl

noorden

beschikking

nagen

alle

kort

widter,

het

Deze

was.

nadat

,

ylugt. waren

tan

,

naar

waar

over

dus

wg

yoort

weg

om

,

veryolgers onkenbaar

moegelijker,

thäns

ik

geluk,

onze

de

op

het

niet

daar

ons

ons

wgl zij reeds

was,

schrikkelgker en

eerste

licht

,

oyerweldigen

,

een

Gods

streck

eene

,

schoon

opstijgendeylam wg

zoude

ontkwamen

vganden op

was

door

ons,

de

yuur

den

niet

krcupelbosch in,

,

tot

op

het

hadden

yoor

eind

tpch

bad

en

hooisehaur

de

echter

,

sneeuw'

'De

op.

liepen

achtten

dag

haar

het

misschien

de

voetspoor

yyas

mij schielgk kamer

mgne

van

,

oogenblik-

kleedde

ik

redde

natg

ontvlugten. Wij

deur

toen

;

de

en

haar

do

ledig gevonden

liepen,

den

is

yloden

in

zusler

juislhet

wg

wij het geschreeuVr

ygand

en

wil, dat

en

versteken

(e

beider

woud

toen

anderen

ontkleed

met

door

pas

wierpen

maar

de

riglin-

weinige dagen

was

uur,

:

De

mijne

geyallenä sneeuw

huis

wg

half

trad

maar

daar

ZOO

kan.

schreijend,omGods

juist

het

reeds

fien

heem

ons

op

toen

;

verlaten,

ons

het

,

luid

nog

avond

slapen, faoorden

gaan

redden

was

rerschiUende

naar

,

buurman

eenen

mg

zekeren

te

om

,

van

ygand

keriäfeest,omstreeks

hadden

plan

den

Ybor

den heer-

schen. Lieye

ik

hadden,

.

staan

gaan ,

kan

niet

; en

toen

ik,

verder;

hoorden

hoorden

uit

wij hun

wij cenige

toen

ik

moedigde

Dlijnezuster

blgyen. te

zeide

zuster,

yermoeidheid

moet

yan

mg

aan,

toch

om

menschenstemmen.

gesprek

dat ,

geloopen

uren

het

liggen

nog

verder

Wij

bleven

landslieden

en

316

Tganden

geene moed nit

zg

Trees

andere

zieh

de

in

bood de

woudeo

reeds

gekomen

en

In

eens

Tan

veel

was

in

had Er

was

de

haat

wat

Tersfandige Toorzien

Een

in

ieder

had

Het

staat

schenk was

eii

meermalen kende

ons.

bg

drougen

zoo

is

den

Wat

uit

het

schoone

het

en

woud

men

ons

een

OTcrleden de

Tlakke

zgn*

had

beiden had

stuk

Tan

Heer OTcrleden

zgn Reichel

mijae

ook

; met

kunnen

zgneo

TOorschiJQ)

te

medelgdende

een

wanneer

menschen zak

Tcld. woes-

eene

was

scheppen, der

ons

huis maar

zou

herinneren

het

oTcr

te

ze

haalde

Toor

niet

mg

er

,

Tgand

zieh

nog

ik

het

buiten

medegenomen

Teel,

boTendien

ons

deze

gansche gezelscbap

Ons

en

Terarmde

niet

was

wolven,

werd

leven

einde,

ten

,

fen.

als

zoo

bemerken;

Terderver

het

wat

land-

de

nu

,

te

mensch

zuster

vgand

den

wg

Teronlrust

plaats

IcTensmiddelen

aan

hoeve

trof.

en

uitgestrektgezigt dorp

den

Tan

hg

,

hemel.

opene

een

optsteekt.

geest

nacht

buiten

den

aan

zeer

als de

zoo

onze

van

gehuil der

oor

ons;

winter

voor

het

ons

levendiger in

eene

een

nergens

teng ,'

Terte

derzelve

dezen

thans

gedacht; en

hadden

lieden.

stond

daar

Tan

de

TerschrikkeUjke

op

die

schrik

hij liep eindelijk ook

zieh

kudden

nabijheid

spreken

mijn dikwijis Tan

morgenrood legerde

de

op

een

doch

kan«

niet

uit

te

geheele

eersten

nabg'i dan

digt mogelijk

de

onzen

le

des

er

ge-

Weltstand

hun

rondzwierven,

in

dit gevaar

Trees

Het

beide

begonnen

o?er

er

nieuwe

'

de

dat ,

het

menschen,

niemand

waar

vaa

Iijken der

de

door

zelfs

omgekomene

malen

aan

ook

streken,

op

waren.

wij

lieden nu

eilende

yerscheidene

hadden

als

eene

die

namelijk

,

dieren, aangqlokt door

vermenigTuldigd

ZOO

destgds nog

er

ook

,

hadden.

genomen

was

dat

nu

,

yerlatene

,

vlugt

oorlog

Beze Tee

door

of

hoorden

en

frisschen

nieuw

op

laodschap gekomen

ons

gedoode

en

den

van

wolven.

menigte

Termoorde

in

over

aan

Tijand de

de eilende

plaag

Tallene

menschen

den

yoor

Behalre

eene

de

spraken

f

yatleden

Wg

wareo.

datgene Terschafoude

brood.

boer

Hg

geyreest

opzigter zeggenp

3M

deidtre

o?er

gMU

knikten

knaap

Wg

was

er

was,

wg

daar

wgl wanneer

werd,

dat

bert

in

wg

wilden

OTernachten. doet

gij

ziet

dat ?

de

landman

zeide

dat hebt?

woWen

steenhoopen kunt,

Tnlden

niet

deszelfs

Tot

Toerde

Hij

welks

op

niet

am

läge

klommen

Wg ieder de

bond

oude

ons

door

armen

aan

slaap Tielen,

in

echter, De

hield

regen

ontbladerde zal

Het

jammerlgk der

maan

op

boomen omstreeks

ons

een

u

achterna. slechts aab-

den

stam

niet

naar

beneden

de

en

niht scheen

maan

klauterden«

plaatsten ons den

tegen

indien

wg

Tallen. in

yast

de

toevallig Ik

slaap

helder

Trg

stam;

onder

touw

een

mogten

was,

haagbenk,

een*

wg

rüg

opdat,

Tast,

00k

ik

den

boer.

ouden

boTen

naar

yqorzigtigheidroet

koo

rakeo.

door

de

heen.

middernacht

Ter^chafte,

troep woWen

bg

uit

,

de

op

den

konden;

wg met

geschreihoorden,

reisgenooten kwamen en

als

ik

woud,

leunden

moede

zoo

het

in

en

tak,

een'

op

in

boTen

hetzelve

door

en

gemakkelgk

wg

hoog

zoo

als gg

bosch

bi^ het

teyens

zuster

mgne

diep

takken

dieren

be-

minste

beTciligingdachten.

tot

geluk Tolgden

ons

de

aan

»

middelen

gebodene ^

niet

geyaren

deze zg

waarom

goed,

zoo

naar

wgl

woud

het

Tan

de

heen

loopen

rin boe-

,

geene

want

1

aan

jonge

menschen

:

hier

gg

,

over

anderen

de

nabgheid

de

wohen

de

tegen

gebleyene koetspoort

staan

in

eo»

regen

en

benevens

nog

niet

gg

de

nood

Tan

de

oude

dat

opgingeot

,

koetspoort klauteren Doch

wind

zel"

echter

hnis, gebeel

scherming tegen geTal

bosch

het

in

klommen

onder

De

bg

landmao

mide

de

mpe

boerin

jonge

eene

,

plaats legen

anderen

lierer

Tervallen

een

vrcmw

weinig

boom

; de

9

Tan

bebalre

,

be?etligdwaren

kleinen

mg

,

eerste

een*

en

xessen;

ons

oordeelde

een

wg

de

in

net

Midere

eene

nog

genöegy

Termöeidlieid.

Tan

Doch

het aTond

Toen

ons.

kniSn

thans

waren

iiuter

het

de

aoegeigk

was

in

achter

en

was

Tollen

hen

geweest

de aaublik, nog ren

aän

toen

zgn

,

dien

het

wg

een

scfagnsei

verschrikkelgker. Onze naar

i de oude

het

woud

boer

loopen

schreeuwde

319 I

\

heu

toe, dftt k^ainen

zg

odc

omsingelden

Ued^*

fhen

ond^r

scbregen hadden

en

was

i»et

den

packt

de

bet

met

de

wij

haar

ik^ reeds

mannen

en

plukten

kVramen,

eenige

de

den

gegeven

opziener had.

T«t

voor

ons

mede

in

haar

lichten.

nut ons

koopen.

kunnen beiden

ods

de

getrokken

den

voor

bg

een'

poort

winkeis had

zustel*

overledene

nog vronw

gelegenheden door

louter

had

waren^

ouden

de

de

,

zoolang wij

ver-

voor

vele

in

en

bij onderscheidene

Wij gingen

om

dag-

hoop

een

Mijne

verstrekken, thans en

kleine

Maagdenburg

die

zak

hären

ver-'

anderen

zeer

nachts

juist kersavond

biertoe

streken

in

is mg

goedhartige

dekten

wg

dat ,

onze

,

toen

,

ontbloote tot

er

brandden

geld

grossen

eens

dagen

twee

en

siechts des

ons

het

was

huizen

,

orerig

kleederen.

alle

dat

ik

weet

woud

moestea meer

waren

die

gevaar,

wg

Doch

beschütten.

te

in

en

niels

nacht

een'

nog

alleen

in het

läppen

en

vermoeidheid

dat

ried

het

Dit

reizen

maakte^

af

dag aanbrak,

de

welke

deze

ook

af klommen»

dagen onderweg

aan

ontgaan.

dock

sienschen,

van

mg

yerschrikkingen

toen

boom »

beeft

en

,

arme

den

tan

drie

en

onze

binnen

der

nacht

gedachten ,

eerste, de

waren

Igken Toorbg

begeleider wegens

lumde

wolyen

Tleesch

toen

nachten

twee

d^rd

de

dan

ondervinden;

doen

De

dezen

van

wg

drongen

te

mige grim-

toenmalige Tlugt;

onze

¥an

eenige bloedigebeenderen

f

Of

om

beide

en

zwakste de

koorde

sterrenden

de

doods

verscheurde dan

nackt

met

ging Yoorbg.

terüggeweken;

niet

been

de

zg

men

de

woIy^q

dnsie

langstmet

,

des

verzadigd

van

de

tersebrikkelgker

smarten

en

bet

doodstrgd,

tweede

deerni«

uit

door

ofscboon

kampte

toen

de

nu

nog

zel?en

of

was,

^oor

en

merg

y

diie

-to««!

bgsiand konden

minalen

boerin

doch

,

was

was

.den

,

afgemaakt.

Dit

wg

De

steenen

eo

nabgkeid»

onze

angstgescbreidoor

bet

-totrieti kottren

boom

yerscfaetrrdeii ken

en

kinn

wij

mg.

de

dieren

wölren

tiat

verging

persokon

en

'de

den

in

ons

digt in

iB«er

Mij droag aea

hg

sog

z^ader

oogen»

het

s^ schielgk(bg

bekroop boer

bakker

geld

haar

eenige in

en

schen men-

van

het

ge-

baar

de Inst, eetwaren

kwamen

er

320

eeoigeo tgd daarna reismakker

onxen

echter

en

wisten

dat

Tan

wg

steeds

nog

wij bij

dezen

hebben

können

wandelen baten

dat

ouden

Thomas

niemand

stad

bebben

dan

konden

geerd

zelfs

was

1

in

Tinden,

zelüs

niet

Teel

naar

Thomas

dat

men

hem

de

zonder

dat

gerust stelde. hadden

Wg de

schoone

in

badden" het

niet

gewoon

of

straat

de

oordeel,

Tan

Tinden

be-

en

achter

menschen

door

ook

ik^

op

konde

gewaar

wilde

dan

was

Tele of

zel?e

weder-

en

Daarom

zg

waar

konden

iets

misschien

het

loopen

een

al

onderzoek,

mg

dat

worden

ons

,

op

waren,

de

uren

paar

stad

hier

weemoedig

zoo

mg

oTerledene

mgner en

daar

straatsteenen, zoo

de

rondgeloopen, worden

eenigztns lediger te

die

huis reeds

waren

door

OTeral,

vast

bij gelo-

waar

9

menschen

herbergen

want

gekend

iemand

noemen

maar

nu'

ons

,

kersboofnen,

kersaTond

de

zaten,

begonnen

Straten

de

en

kende

hadden.

Troeg,

fn

echter

wg

ik

zou

wisteii,

%

daarom

Tensters

het

was ^verständiger

dat

indien

bns,

kon

ook

straat

toen

rondzoeken

ons

zeggen

Terloren

Smidt

deed

Terlichte

de

Teel

toestaan

alleen

zg

Tragen;

hem

reeds

eenmaal

niet

eenmaal

wij

die

zuster,

mgne

niet

welke

toch

andere

dit .eerst

makker

hem

mögt

wg

,

eene

Theklaskirchen

uit

en

,

terog-

gemakkelgk

Wat

onzen

Smidt

die

in

Tan

wder

die

niet

plan.

naam

in

kwamen,

eindelgk werd

;

schen men-

TerToIgens

en

,

bemerkten

en

liet dan»

Tele

zagen, Tvg

waren,

zonder

den

wg

waren

kerk

gekomen

dwalen

een

f

schoone

niet

zgn,

Tooruit

ons

waar

rogtuit liepen

,

stad

er

gebenrde

straat,

eene

geraakt

ontgaan

die

Zoo

reismakker

straat

reeds

weg

in

waren

wg

Stegen

en

wg

groote

zoo*

Straten

zeggen:

gelegenheid

groote

eene

te

onzen

Tolkrgke

eene

reismakker

gingen

dcze

Bg

ZOO

den

w^er

iahalen,

,

groot eind

een

en

keerden«

wg

Tele

onzen

,

handel

onzen

heen-

cTen

hoe

niet

in

ooit

dat

dachten,

wg

konden

w£er

nog

"Tg Terzaimd

eerst

wg

toen

dus

uit;

»

iets

was,

beiden

Tan

hadden

ook

wier

spoedig

geen

geweest

eteod

?ermoeid,

den

aan

uitgegaan;

dat

wg

wij

er

lieven

herinnerd

ouders

waaraan

de »

warefl

wg in

't

geheel

bgna neder»

121

?ielen; mgne

herberg

eene

zeide

zuster

Tpelde

ik

een'

het

wegens zulke

onderzoek

slaan

het

menschen

de

met

reismakker het

Tuisten

der

de

en

dat

borst,

overnachten

willen

had

de

tegen

zoo

was,

bierkannen

tinnen

dan

die

wachten

weinig mögt

een

nog

ik

hoopte

verzoeht

ik

yreenrde.heden;

louter

altijd,dat wij

nog

dus

mijne

dat

wij

voor

de

in

koude onder

,

dat

zuster, binnen

naac

ouden

onzen

der

kamers

herberg

eene

,

mg

ren klappe-

de

in

er

buiten

Jiever zulk

in

het ,

kwalm, ik

zuster

gesehreeuw

de tafel

op

,

welke

in

yerscheidene

in

luide

wg

,

Doch

mijne

toen

in

nu

dat

geld

herberg^

want

mij

ons

kunnen*"

eene

van

onzen

stiet

zond,

kroegen

reel

zoo

betalen

yonden; naar

laat

Jakob,

d

wel

nog

afkeer

grooten

enkelenbekende

wij geen'

:

mg

avondeten

ook

nachtverblgf en

een

heb

Ik

gaan.

tot

zg

gen; ginzouden

boer

wöervinden. den

Op in kerk

niet

maar

,

In

stond.

kondeu

tttielstond

te

zelve

een

zaten

die

een

lied

:

lied »

en

wel

zag

,

zg •

ZOO

er

kcm

mgne

moeder

ik

dacht

toch

in

menschen

wil

ik

,

hadden

menschen.

trad

Mgne mijn

van

het

hoorden

ons

ingaan

en

met

hun

gezang

kersavond

op

zeer

mg als ik

malen niet ten

ik

Tragen

had

dat ,

daarom dat

,

zieh

zijn wel

zij bewilligde

maar

vragen,

warm

menschen

zeide

beloofde

zuster

mede

huis

verscheiden

altgd,

was;

binnen. aan

wijl

.

echter

het

deze

als

zgn,

daar

wij bij mgn'

dat

altgd

werd

meisje^

kersavond-

mijn grootvader gedaan

wat

moesten

zuster

en

het

op de-

aan

een

,"

open,

lamp

gedekt;

was

ik

toen

,

nog

vrouw^en

Het

lied hoorde

hart;

gelukkig gevolg

Wij de

goed

goede

nog

hemel

hadden

heldere

eene

eene

eene

gezipn

,

iets deden

mijne

geen

en

wederom

vroeger

was

thans

wg

vensterluiken

zongen.

,

zeker i

het

ik

het

om

die

:

ook

tot

hoogen

Toen

zongen.

tafel

waren

waar

waar

man,

elkander

grootvader

bveirleden

De

oudachtig

den

van

de

zien,

branden.

met

wij

waren

de* kamer

in

als

groot

huizen

ronddwalen

gekomen,

straat

zoo

der

,een

doelloos

ons

stille

kleine

eene

wg

van

weg

einde

de zg waren

kamerdeur zongen en

; toen

de

geklopt; zg

nu

hiiisvader

.122

kierop

i^

de

met

deden

en

on»9

Hunt

zgneii

gi|

ons

Thomas

iwM

zeide

SMitt

is geen

dien.

Tau

komt

ik

ik

ben

wilt

wat

hier?

gg

heet

en

nsaar

Yertroawelgk

seer

ook

maar

niet

Thekkski^-

ya»

Smidt dat

hooren,

wel

kan

Toor-

mg«

Thomas

met

gg

ik

waot

zelf,

,

is?

geherbergd

Theklaskirchen

oude,

Thomas,

ik

rroeg

uit

de

daan;

boe

est

zeggeo,

Smidt

Smidty

boerden

toen

»

open.

ook

ojQs

kennadiijjebed Im

een.

gg

niet ttit die.fitad sgt. Ik

verleide ik

ja

was,

faem

wat

Terhaalde

bem

en leTenageschiedenis

menschen

goede

warme

de

soep

lot

gaal

ons»

Tindt

,

oude, hebben

daar

op

het die

toch

den

noodig

wel

bank

niet

,

zitten,

meer

en

eene

bg

z^de

gg

,

reismakker

uwen

kunt

gg

,

aan.

kinderen

armen

; de

tusscfaen

ook

er

medelyden

groot

kook

en

zij

nacht

van

gg

met

kleine

geheele

mgne

sprak

zuster ons

dagen, otrergekomen

laatste

eindelgk

mgne

hoorden

zeide

Ga^

in de

ons

bg

nacht

väa

i)DS'blg?em a»

dochier

ran

den

waard,

onzen

Smidt

schoenmaker

^

was

ongeTeer

h^ide

denzelfden

yan

meisjes

werden de

a|ard was,

en

daarom

onderhield

zieh

ieder

nog

.ging de

met

,wel

bekead

irefteUe ik.

zieh

Toen

stnk

wit

ea

het

boek

de

met

:

mgn

de

denzelyen

geweest

was,

häddeOf nit

gebed

een

Arad. Taea

Het

wa^

hg gedaan bady

grootyader

zalige

daarns

en

openhartige gdelheid

dat

liefnanif

yoor

gegeten las

yer*

en

kinderlgken

soep,

Johaa

ook.

,

als

hg

yoort;

de

zuster;

bekend

kind

oHze

wg

zaligen

bem

een

(kersbrood*

lezen«

mijne

een^"

yan

van

gesnap

den

plaats igeboontig was yan

zelf

yan

ouderdom ft9l*niaiy[igeo

yriead

die

m^.

met

man

lifit ParadgsheQe mg

het

gcoot

een

oude

yader

als

elkander

spoedig met

oude

troiiird» doch

ouderdom

Johaa

flsgqen

yan

dezelfde

uit

Arnd oaieester

msLm^ee

een

en

Smidt

yerbeugde.

Xbans« wann

bedi

«Qts

in» d«

^eide-

hg,

daarom

kersmiBy

bebt

raad maar

ik

gg

slaap aoodi^g, in

uoiet,

dat gg

goed

een

idezen nadbt

filapeagaat; h«b

meitga

kao

m^t

bg

328

dochter

n^De

dat

pen

de

den

in

den

knaap hg

,

winke!

hat

leerjongen in

hed

dar

Staat.

9 «

-werden

Wg kelgk

de

alleen

bij;

naar

onze

Toor

de

rust

zieh

gebragt

ledematen

afgematte

eenmaal

die

winterdagcQ

toen

en

was,

bekroop

Mg

waren«

de

nu

luidden,

kersmis

vervroren

het

sehgnsel

verstomd

domkerk

n

waren

drennde

melodie:

het

was

Ik

ben

de

uit

redding Wilt

zoo

groot

gevaar

gij Tan

daag

in

zuster,

mgne

nieti dat

dat

hftd

Smidt had

mg

haar

knapen

Torscheid^ie kleederen

zien

te

in

de

reeds

,

de

na

Jakob,

,

schudde;

huis,

geheel

wgze

meester

?an

Ook

geleend.

een

in

hoort beuide

Ik

hare

dochler

de

uit

want

teen

aan«

een

luiden? op

voor

hetwelk

ouderdom

mgnen

krijgen

de

zif"

bevonden ,

.

de

onze

waren

nikt

zeer

nog

bemorst.

en

Beneden «ttl

geheel tgd

slaf^en

bg elkander

gedurenda

om

daarom had hebt

•rigt ; gg was

ook

het

het

den

en

het .

meeslcr

dat

zitten.

waren

,

De.

vonden

kamer

knechten,

geene

ven^

en

Tan

met

opstaan arm

kleederen

buurt,

"

juiohen

en

kersoacht

niet

kerk

ter

want

bare

van

de

uit

men

dien

geheel

zuster

üeestelgk nitgedoscht was,

de

van

toren

onzen

leven

mgn in

.

klok^

ik," bliezen.»

terw^l zg mij bij den

mijoe

gelui

in

tot

eilende.

en

reeds

lichten

engelen zingen

dan

het

de klokken

aij|.op.enzag,

der

de

tot

naburige

yan

kom

vai^

gevoel ingeslapen,

genamer

de

wg

paradgs

kerken

yele

nadat

het

in

brommpnda

nimmer

nog

ik

,

bemel

koren

is, als

der

muzijkanten

hoogen

of ik zelf

als

hoorde.

zeide

den

ouit

de

en

»

het

nog

,

moede

geweest

naburige

hierop

en

,

ken

gg

der

flikkemie

kamer

mgne

dood

verscbeidene

alsof

gevoel

een

klokken

toei^

kaii

door

zoo

oyerspannen»

.

het

dat ,

,

winternachten

en

verkwik^

was

zoo

,

en

hoe

en

,

voorstellen

koortsachtig in--

ZOO

kamers

wg

leerjongenhad te

geheel

morgengebed

huis alleen

de

met

yoor

n^.

gg

moet

hg

bg

juistverslapeniJakob,

goed

had

Smidt

Meester

feeat

wg

gastvsiiendenwia^

onze

heden

verlof

onder

ons

gegete

Tgveii«

reeds

zgnen zeidk)

ter

cndors

zgoe.

des

toen

Ter«

hf ^tot tag, ie

amdMsh-

324

de

in

tiger

kerk

bidden

want

Christus-

Heere

danken

te

hebt

gg

,

die

u

»

groot doodsgcTaar

uit

gebogen De

Yriendelgke rrouw ontbreken.

het eerste

dat

melkpap koek

stervenden

ons

lieden

Trome

hen

hadden

doen er

niet

op

woord

bestem^

eersten

hg

znlks

elkander

de

naar

De

zalige boodschap weinige

der

akof

behandelden

zoo

,

liefde

tot

dat

ons

of

hg

hart

zieh

de

kerk

Thomas

met

niet

Smidt :

laat

JEal hem

Tolgens

dat

te

gemakkelgk nog

naar

de

heden

gemeente

zieh

in

zuster

zoeken, gg

Tinden. schoone

de

mg

doch Tindt

Zgne domkerk

werd, de

laatste

Terheugen zeker, dat

geweest

zgn^

godsdienst. uitgaan

w^er

om

,

loch

dochter en

ben

kerk

onze

hem

in

door

stad

der

er

schoone met

predikte, en

Toor

ik

en

de

oTer

doorstoken

hg

dat

met

Termogen

mgn

inneming

soldaat

bij deze

staan,

maar

de

geboren is,

mgne

de schoone

op

kersnacht

de

menschen

Terhief

wilde

in

en Zon-

Wij gingen naar

er

Hein

in

TÖör

predij^ant,die

een'

wist,

weinige

was

bg

zgne

siechts

om

Trome

door

lieTer

hebben.

te

ik

en

Heiland

een

'destgds maar

rust

daarna

zijne kerk

,

nacht,

der

uitrusten

Treugde

hij werkte

en

in den

de

tot

en

zondag

op

het

tot

meester

onzen

nimmer

dagen

,

engelen

maanden

als

ZOO,

wilde

zeide

Triendelgk geleid

ook

God

oude,

de.keizerlgke troepen

Na

vromen

bijzonderekracht

feestdag bg

deze

waren

kerk,

aandachtig.

in

dat

feestavonden

feestdagenen

wier

kers-

grootTader hunne

onze

aangezigt Tan

feestdagentot diep

maal

hare

onzen

Tan

zeer

ons

den

hg zeide, het

zgn

sprak

die

zoete

oTererTen.

zooals

Want Toor

die

Tan

eene

^

deed.

regt

gebed

yer«

ondervinden,

ons

zg

wederom

ons

goede

geene

stukken

eene

Tan

en

»

ziel

aan

terwgl

zg,

laatsle

gebragt,

ouders

werd

id t

m

en

het

had

God

want

zgn,

op

doen

herft

leyen

daag tocti ook

van

grootTader raoel

Gearbeid

er

moet

kersdag is, zeide

oTerledene

onze

S

Gg

ons

yervolgenseenige groote

en

geweest

het

liet

voorlegde. Waarlgk

tot

het

.tot

t

geboortefeest

zgn

op

den

toe

worden.

sorgiog

en

nieuw

op

reden

er

wafard

goede niet,

bragt

leidde

ods

maar

ons

de

ik Ter»

stad

326

woonde, maal

reeds

was

uit Bohemen die

gemaal

het

vlugten alle

in

allen

stille

die hem

Luiksche eene

af

komstig

een

was

heugd goede

gelaat

komen

welmeenende

de

niet

siechts

heb

maar

Igk

de

trekken

Zij ^af

ons

aanleiding het

ofschoon

dig haar want

ons

vertrouwelgk

zoo

te

haar

zj} kende

Hij dunkt, mel

TOj^zcgt,

eigen

vrouw

het dat

de

diep

ons

weldra

wanneer

bemerken,

den

op

dat

dame

de

was;

zg ik

duide-

zoo

des

kracht

te

ongewoons wist

drukt.

mensch

dingen

spreken

»

met

was,

zij ons

,

dat

Toor

men Triendelijk,

welke

iets

spreken

meoige

,

beiden

maken,

spraken. Zg doorzag

ik

gezien

velerlei

te

vrouw

voorname

zoo

eene

voor

eene

nog

edele

over

om

,

Ter^

boTea

küssen,

ons

te

om

ernstige godsvrucht

der

en

dus

wij volgden

weg

hanJ

de

eene

adel

dien

van

gaf

mg

weinige vreuwelgke aangczigten

zeer

en

vrouw

zij, en

ontylng

maar

,

geest

een

aardig^,en

zeer

haar

met

met

ondcr

te%en,

aan

alles

brave

even

zeide ons

GraTin

adelgke

eene

aan

geestes

en

siechts

haar

behoefde

het

vrolyk. »Gij L^entje

beiden

ons

en

De

dit yeroorloofde.

zg

zijzoo

die

wij

buigen

moesten

Dit

der

was

Gravin,"

hoe

; ook

Tan

waardin

onze

Er

yriendin^

teregtwijzinggaf, Mevrouw

kwam

zoudt

de

bij Mevrouw

blj

nog

zuster.

was

Jakob'

broeder

uw

en

zacht

als

geroemd.

mijne

gclukt,daarom

daad

nu

gastyriendenals

onze

en

armen

binnen.

we^r

jarea

drie

ook

was

door

w^rd

eenige oogenblikken

Na

hij

dat

aanzienlijk geslachtuit

dame,

goede uitzigten ?oor

der

,

loffelykaandenken

in

zeer

,

weldadig jegens de

zeer

geleefd, en

deugdzame

yromey

zehr

dal

uit

haar

bewegingen

Maagdenburg

,

ge-

uit Teiligheidshalvc

en

te

hadden

Want

genomen

,

rust

en

die

wednwe,

2gne

T.erloor

Hij had

gekend

»

aandeel

zoodanig

moest.

de

aan

,

goederen

zgne

land

lang

Bohemen

in

Protestanten

had

was

hären

wglen

mel

Tertrokken.

Maagdenburg

naar

Protestant

,

naderhand

yerscbeideiie jarea

foor

toch

spoe*

met wij regt hartelijk en

leerde

öns

kennen;

hart.

Smidt,

meisje

wel

kleine

Jakob

zeide zij zal

te

tot

regt komen,

onder

bij u

waardio,

onze

en

daar

gij

bestendignacht-

327

verblnf

vioden

kan

ik

waarover

het

met

lieven

uwen

,

man

f

vfel

zal

worden

eens

hg

zal

bem

Tlijtigde

bij mij

kinderen

Deze den

hen

zal

huis

te

bezoeken

leiding aan overleden

de

met

band

wisten

treden

en

,

gelukkiger handelde

mrjne

at

Yeel

kleederen

mijne

met

de

stad

zustei;

morgen-

en

school ik

er

regt

zulks

in

Gods

woord dat

ervaren

in

en

ik

,

te

meer

toonde

leeren

de

zieh

dan

zoo

de

de

«dele

haar

het haar

bei

noodig tot

op

le

beide

om

mögen nieuwe

van

burgerlijkekinderen

voor

liet

ook

ons

en

bij zulke des dat

er

die

school

ik

uit

de

goeds

wat

gelegenheden

Evangelies bg ik

,

,

haar

aan

wanneer

naauwkeurig, ook

be-

geluk,

Gravin

te een

Gravin

waar

had

voorschriften

in

do

de

dikwijis bemerkte, was

met"

leidde

en

nemen,

mg

wel

haar,

ik

dame

zg

bg

werden

wij

en

reeds

\ want

bij Mevrouw

deel

ondervroeg

geleerd had;

reeds

bezvTaarlijk eiders

Ook

goede

avondgebed

kwam,

dat

zeer

treffen

te

zuster

De

paste.

zoud'e

,

,

in

worden

niet

ook

was«

zooals

voorzien

onze

bescherm-

een

ons

scheen

zou

nultig

en

schdoluren

de ik

zgn;

goed

wat

Toor

gevaar

zachlmoedigheid

met

welk ,

waarlgk moederlijk,wees

baar

zooals

Heer,

oogenblikken afgesraeekt

niet

kunnen

hebben

lot

yriendelijke

eene

lieven

Deze

zoster

ragne

van

,

kon

treden.

dienst

in

huis

zweefde.

daarna

Weinige dagen

wederom

laatste

het

hoofden

onze

bei

in

de

hebben

,

daarna

spoedig

Als

goed bij mij

Gravin

ik

meisje

blijyenkan.

zij het

nog

wil

het

einde

ten

dienst ;

,

werk

was

zgne

vermoedden

digl ,boTen

buiten

school

onzen

toen

dame

wg

alles,

de

vrome

van

grootvader in

deze

wasy

buiten

behandelen.

de

Wij

Crravin

en

moederlgk

,

"want

mijae

bij haar

en

schoenmaker

eerzamen

engel

in

zullen

ontmoeting

had.

dezen

oppassen,

goed

ik

en

school

ook

boodschaplooper gebruiken

tot

meer

ik

neem

,

haar

destgds

zoo

nog be-

zocht.

Wij en

te

beide vreden

kinderen in

onzen

waren

in

nieuwen

ieder

opzigt

toestand

en

gelukkig

zeer

lieten

22*

er

ons

328

misschien

wel

vcel

nat

dorps-maar

stadskinderen

woonden.

Doch

Recds

tijd.

hei

trok

dat

onweÄr

na

deze

boyen

schoone

eerst

bet

te

zamen

omiiggende

gerlijke vigl

körten

Maagdenbnrg

stad

TerTroeslen

dat

Tillij's vreesseüjk leger,

:

land

de

vervolgens

9

zelven

welstand

en

dame

zeer

le

goede

,

haar

een*

komst

onze

meer

Toorname

zoo

maar

,

zou,

eene

duurde

geluk

maanden

vier

bg

en

ntet

nu

wg

,

waren

dit

dat

voorstaan

op

in

plaatsen

bar-^

Tan

bloedakker

eenen

ver-

anderde. Het

zondag

schoon

weder

ik

natuur

yelen

het

des

nut

die

als

was,

die

hem

Tan

de

of

namiddag,

met

gezelschap

in

buiten

gewoonte, is hier

het

zelTen

bemelen bet

In

predikant

April

zieh,

wel

den

:

Tocn

de

onder

den zal

heeft

^welke

zieh

het

hanner

denzelfdea en

zijne

Trouw,

was

Tolgens

zgne

anders

dan:

bijna

wel

afscbeid

GrraTin

de

,

niets

heldereo,

het

nut

tegen

de der

het

eigenlgke nood de

is waar,

koning

Tan

meeste

Zweden

Dok

de

oTer

kwam,

stad

zeide

beTestigd.

zeide

en

gingen

MeTrouw en

menschen,

Telen

zoo

ik

en

Smidt

meester

schoon

algemeen

gelukkige

dat

naar

blaauwen den

in

,

wacht.

het

op

sprak

ons

de

weten;

men-

aard«

hemel

der

zgn.

rampspoed,

Tan

Smidt

boe

bemelt

sehen

meester

schoon

zeer

te

zuster onzer

lente ,

aarde,

toestemming

heil der

eeuwige

Toorbereiden

Mijne

nadenkend

zeer

het

bg

waarin ,

Taderland

wäre

schoone

y

die

Tan

het

in

moeten

Teld

,

het

tijdToor

,

had

Tan

het

in

dezen

Tan

zoo

die

dezelfde

preek

eene

,

Treugde

stond.

deur

deed

had

de

om

,

predikanl

oude

warm

was

lokken

zou

was

,

zonder

lente

de

in

de

hij,

boorden,

de

Toolr

de

Tan

gindsche. zgde

aan

Het

en

Igdens

buiten

naar

genielen ;

te

schenzielen

op

dat

Toorjaars;,het

des

begin

kersdag gehoord

op

over

van

het

in

het

gisteren gebeard is;

eerst

,

yrige

ZOO

het

alsof

mij,

een*

op en

is

den

in

einde

der

Tan

in ,

Maart

Tan

zijne

het

in

dan

mate

begin

Terlieten

Maagdenburg

wapenen,

oude

rgke

zeer

en

die

belegeriog begon,

bewoners en

hetgeen

Taa

rampspoed

tijd

Tolkrgke, uiterlgk

groote,

waarheid

toenmaligen

meer

op

de

329

hulp

God

Tau

en^ faielden

,

bgna

onmogelgk;

nogtans

meer

dan

ooit

bun

de

kerken

Waot

in

harten

leven

bet

»op

aiidere

huizen

uit

hier

die ,

troost

werden

eigene ondervinding

sterkte

en

dagelgksche

de

zelfs ik leerde

en

,

weder

aanlal

geven."

acht

menschen

godsdienstoefeningengveriger verrigt tgds

Toor

muren

grootste

woord

biddenden

alle

in

;

hunner het

ook

dagelijks vol

met

zochten

verovering

leerde

waren

gemeenschappel^'k des

de

hoe

nood

de

des-

bidden

«

leert. Het

duurd,

en

Zweden

Mei,

de

belegering had

nog

was

de

hoop

der

burgers

Ik

zai

niet

yerdwenen.

niet

bekend

goed

ZOO

in

was

is; hoe

vreesselgke slag hoe

de

Tan

zieh

noodlottigenmorgen

slapen gelegd badden, het

in

stonn

Ik

bewerkte.

De

de

punten het

zulk

een

in

welke

de

aan

stil

Terhalen,

wat

ons

den

bewoners

den

aftogt

Gustaaf

dien

op

te

en

tot

koning

,

krökenpoort

grooten

der

stad

be-

TOorTiel

moest

hetgeen

Tan

meeste

Maagdenburg

op

banden

Ter

Van

als

wg

den

ook

zelven

Tgand

Teldstukken

had Tan

niel;

de

tot

stad

wij

S

eenige

opgemerkt badden, opgehouden, bunne

dat

werden.

in ölen

meester

,

zoolang benaauwden, Tillg

algemeen ,

Tpen

sedert

dat

der

de

waar

Toorgevoel gehad-

stad

der

zoo

iets gewaar

een

was.

Terwoesting

ba|ir Terbaalde

en

slecfatsyZOO

Tertrouwt

de

tocb

intusschen

het

in

laat

eerst

]ag

hooge poort,

is, af; behoorde

daar

Toor

kwam

gesehnt

der

en

,

Tan

iiamiddag

slond,

woning

weinig Tolkrijkgedeelte

en

wat

GraTin

hebben

zgne

begeven

Toorbereidselen

;

den

van

toerustingen tot

Toor

,

ons

aanbreken

nabijheidTan

onze

bestormd

eerst

alles

Onze

de

zy

de

waarop

is.

stad

»

de

alleen

wil

straaty

Tan

waande vciligst

huizen

dertigduizendTreedzame

sterfdag Tan jegend

Tillij dien

bielden,

deszelven

wijl

leger van

bunne

naar

allen

u

bet

bij bet

muren

wat

dag,

,

Wächters

de

de

door

ontzet

op

ge*-

den

zieh

stad

weken

zes

verbalen,

juist op

men

in de

uitbrak

reeds

van

liet wegToeren,

lijger gaat

ook

id t

m

het

wel

bij niet

uren

kanon-

deze

maar

plaats,

laatsten

zelfs

waar

zij

zeide

zij:

een

paar

330

fchreden

achterait

gereed de

maakt."

kostbaarste

tvorden,

deels

dingen

doen

zijbezat

reeds

orde

goede

inzonderheid

sedert

pakken,

het

geschrcven, toen

ik

haar

het

ygand gaat komen.

Zweden

dan

zuUen

bakker

zeide

dat

,

het

om

brood

meer

het

koninkigke leger, als kondb

Winkel

onrust

nood

en

Wächter

Heere

de

niet

kleederen

,

die

hare

zoude

andere datzelfde

en

sta

ontsteld

dingen beval

de

dat

van

hpör, Ik

wat

er

kamer de

in

ijlde naar

alleen

in

Zweden

beneden

knechten

muren van

zij hare

dat ,

had

aantrekken zamenbinden

doen."

terwgl zij met is dat

wat

Toor

daar

klinkt;

de

naar

beste

,

bundeltje te

de

houdt

gbede dame,

de

mg

mij

op

de

straat

een

woesl

een

wordt

immers Jak

buren,

»

en

zgn

te

ob,

allen

schr^euwt

het

weggeloopen»

buurman ,

werken

Waarschijnlgk,*'

nu

oude

een

,

zijn snijderswinkelzat

gekomen

daar

behoedt,

een

muren

de

zgnen

uitslapen."

zeggen

,"

uit

langen tgd

zoo

de.Grayin

trad

toestel

is."

zonderling bescheid.

mgne

een*

geschoten. Loopschielijkomlaag

ook

die

te

zij ook

bij," zeide

öns

gelaat in

geschreeuw,

en

op

antwoordde

zoster

,

»Göd

Wächters

paschen gekregen

zij op

,

al

mijne

aan

mg

de

stad

de

gewoonlijk^ opdat ook

regt kunnen

Tergeefsde wacht/'

beyal

en

we^r

reeds

rukte»

opdat zij na

,

eens

de

»Waar

en

gegaan

,

binnen

verzorgd worden;

huis

naar

zgn

dan

bakken,

te

ik

zeide ,

hg

,

maakte,

morgens,

vrienden

onze

,

De

aan,

nog

Mevrouw,*'

zgn,

nu

en

weg

brieven

des

nur

zes

deze

en

bragt.

verheugd

regt

wg

om

haar

ik

trof

ren, papie-

vele

gelgker tgd

te

bakker

gelegd

kist

eeno

bestoiming,

den

deze

ook

waren

bezigheid

deze

ontbijtvan

in

Gravin

der

dag

mögen

de

de

bij

en

den

op

»Nu »

had

ook

Terzegeld»

welke

eenige dagen,

Sedert

gelegd.

goud,

konden

Yer?oerd

rerTolgens deels verbrand,

en

foorlaalsten

bare

belegering

der

menigte papieren

,

bencvens

buit

zgn'

op

aanvang

de

en

elkander

den

sprODg

gemakkelgkst

die het

bg

den

bg

,

bij een

een*

tot

zorgyuldigdoorgezien

,

in

had

Zg

zieh

hg

als ,

,

zeide

gaf

hg,

volk

van

om

den

mg

een

»zgn

de

rreugde intogt

;

te

331

üen

indien

en

ook

ik

Yoorzigtige Me?rouw niet

bragt

buisdeur

de

reeds tot

in

de

zicb

en

is

lezen de

over

Straten,'* zeide

allen

brieven

de

in

kunnen

z^n

fiut

beloonen.'* haar

yeldmaarscbalk

beval

mij

ik

mannen

knaap

de

naar

Toor

groot

van

moeite

uwe

twee

groote de

welke

een

met

,

den

aan

veldoverste

eenen

aan

moest

,

deze

slcchts

toeroepen

de

wanneer

,

Soldaten

den

en

ander

staat

en

rigt ge-

,

dreigden,

gevaar ,

de

gesebreeuw:

voor

zg

van

gelaat,

wonen,

buitendien

u

overhandigde

T i11g

en

hpuden

ik

verzegelde brieven,

wapen

met

zal

zelven

Mij

was

ook

\

onze

in

bestellen, die

te

nabuurscbap

^

ook een

dezen

gewigt

yan

naar

sterkere

der

met

»ga

,

gedrongen

riep zij een^

bem:

beiden

omla^g

bet iuide

binnen

ik

dat ,

ons

met

9

inet

en

was,

toen

hier

welke

rennen

muren

tot

vijanden: bij beeft u

met

daarna

minuten

?lugtelingen kwamen

ygand

»de

zel?e

houdende

band

weinige

toen

ontzetting te

waarop

de

berigt

,

en

de

straat

in

brieyen

dit

door

was

bcvredigd; zij ging

,

Terzegelde

twee

terughieldfwäre

uiet

ibg

voet

medegegaan."

Ofize haar

verlamde

mgn

brieven een

,

yijandenmg

in

hoogte

de

veld«

brief

aan

den

ook

was

niet

beer. hoe

Mijn geleider

sterk

ZOO

sterk

stad

kwamen

moed.

aan

geschaard af

le

Toen reeds

waar

,

stond

ligchaam

van

,

wachten

het

ia

welk

en

bij

en

gedoode burgers

bij zieh

in

bun

onzeker,

wat

ik

terugkeeren.

Toen

welke met

en

goede

onze

gesproken

ons

en

ik

in

rtj en

siechts

ging

door

verder.

gelid,

er

ecnigc

bloed

daar

en

doen

Gravin bad:

de

mg

»

of

zou,

nog

ik ik

voorwaarts

spreuk

getroost

yijandelgkeSoldaten

schoten

en

te

gisteren avond

weest

heerschte

eene

het

draaide

eenige

was

oogen-

zou

gaan

binnen

over ,

bg en

zou

gewonde

zwaar

uitgestrektlagen, Ook

alleen.

kwam

De

plundering

de

,

mij

om

hier

hoe

zag

liet

blikken of

;

haar

men

,

veroorloven

de

van

zijnde oogenblik

banden

op

,

omtrek

den

voetvolk menigte vijandelijk

eene

bet

om

in

wg

even

,

het

gebed

onversaagd»'*

stonden

bedaard

vreesselgke slilte,

nedersmijten van

die

tigche)^

3%t

8tad

der

naderde ak

tot

het

dea

twiotig

omtrent

op

bestellen

te

had,

seigeant wenkte

mij

rroeg

de

brief

eene

werd

hem

gebragt

mg'ne

meesteres,

bij

omtrent

aanduideo

wooing

bcTel

een

in

namen

mg

der

bunnen

wg

de

buiten

krggsdrommen Soldaten

naar

de

aanzienlgke

zelfs

de

Soldaten,

wilde

die

mij

tigen »

om

deren

in het aan

arm

uwentwil

Tganden gekomen»

de

zien 9

stiet

en

zoö

Toeo

was»

ruiter

een

door

en

was

luide

het

razen waar»

andere

toen

pakte

Toet-

thans

dat

was

het

een

wg

den er

paarde* mü

erbarmen

om

beschermers,

mgner

krach*"'

met

mg

»Hond»*' zeide hg, besten

tgd

om

te

plun«

uit komen.*'

gedrang

dat

ik

der

sterksten

er

en

lans tegeo

luid

Toorwaarts.

mg

en

elkander

Tan

zgne

een

Straten

Treesselgk,dat

zoo

Terhief

van

het

en

de

zouden,

schreeuwde

wg

maak

niet

Teld«*

onstuimigheid

; ik

,

poort

drommen den

bg

,

ygand

gedrang wedergeTonden had,

Treesselgk,

zoo

het

Tan

'dezen

Tan

moeten

Terzuimen

Onder

Terzellen

gewoel

Een

brief

liet mgnen

en

de

Tlogen,

mg

nederstooten

mg

digte

burgers klonk;

gelidstoTen

huizen

die

het

geraakten.

Tolk en

in

en

Soldaten

Mij Terging hooren

den

elkander,

rijen

uit

de

,

der

hare

Eenige

t

mede

afraakten

huizen

door

de

bra^

,

Tan

ander

en

ruiters

brief bestemd

waren

Ik

zgner

brengen

te

een

eenigen

aan

plünderen.

te

om

de

uit

dat

andere

geschreeuw

woest

stond,

naauwkeuriger

door

Jeger

aao

bg zija

,

het

mg

nog

mg

gedrang

Tergunning

weeklagen, der

de

het

in

overste«

daar

niet Terstond.

om

het

in

wien

Toor

bij het

zien

en

raidden buiten

naar

midden

nog

ik

,

maarsehalk»

die

der

niet

,

Gods

door

en

,

hun

in

zieh

ik

dat

opschriften

de

Tan

Ter

hij Troeg

liet

die

taal

eene

toeyal, dat

gaf TerTolgens

en

las

Hrj

niet

loid

den-Teldmaarscbalk»

aan

,

U

zoo

toeliet,

gedrongen regiment

ook

;

zeidot

meesteres,

het

binnen

eerst

het

mgner

gerigt was

het

hart

zieh.

wilde

misschien

en

derzelve

een

bewonen

beschädigen*

le

schreden

mga

namen

genadige beschikking Wien

Tan

inijtot

de

naar

lochten

Tgand

ängstig kloppea

brieven Een

steeda

nog

Terbliode

de

watrmede

afgebroken werd»

•leehen

binnen

leTeud mgner

zou

dringende zgn

leidslieden

door mg

334

ging dan

onze

de

ik

bare

al

fan-

bewooers

stad, echter

arme

geschiedeois van

nieuwde Toen

smart

de

straat

beb

Jeruzalem

las

of

hoorde,

de

orer

en

bet

en

yerminkte

buis

kwamen

heen

Igken

wacbt

eene

aan

den

ik

wien

gezonden

Soldaten.

Tan

Tonden

wi}

bij

want

meesteres;

zooals

overleden

gemaal

deelnemende zeide

men

dan

leide

gewacht, diezij Terzocht

T i11g

Tan

Tele

menschen;

onze

huisgenooten

of

den

arm

den

trein

ook

maar

bare

;

aan

de

onder

gelukkig

Terw^l poort

wg

mede

en

ongelukkige

stad

onderTinden,

dat

uitbrak, dat

zieh

uitbreidde.

Ik

Trouwen,

de

straat

in

plaats

Igken

en

dra

daarop

moest

tot

.

hierTan

de

of

zieh

der

zg

,

aan

Grarin

der

Soldaten

die

naar

eigen

zieh

op,

hadden,

van

den

om

Tondeb

schieIgken

,

de

zg

dien

dood

diepe

sterker

Tan

uitbreken. eilende

boe

boTenste

de in

nog Tuar

Straten

mannen

Terdiepingenhunner

daken de

het

eenige

,

De

ook

bijna alle

OTer

oogen

af, den

ons

plaatsen tegelgk uren

de

,

Ter

naar

beaeden

Tlammen

nogtans den der

nieuw

Tlamraen

hare

weinige

met

zag

sprongeni

sloten

een

heel

verscheidene

binnen

Terstoken

huizen

wij

niet

zagen,

op

die

al

en

kindertjes op

laatste Straten,

,

opstijgen en

ik

zeer

nabuurschap

bescberming

hoorden

,

Jammergeschrei, rook

der

eene

trokken

Toerde

tbans

Toort.

door

nog

de

ge«

de baren

en

bare

als

CTen

,

,

ook

uit

de

op

en

zuster

Toerden,

bezittingen

kwamen

toebeboorden

slechts

royne

zieh

met

Tan

zelf.

zieh

die

baren

diensten

behoorden

personen

onzer

Tan

meer

Toor

deze

moeders,

band

de

aan

Teel

merkte, be-

dag

zoon

zij had

alleen

niel

anderen

Teldmaarsebalk

Onder

Terscheidene

inzonderheid

veeljarigevriend

bescherming

bad.

,

en

gereed^

tot

want

den

ook

faeen

daar

afgegeven,

broeders

ons

de

reeds

stond

GraTin

veldoyerste

de

ik

een

bij heeft

;

Triendscbap bewezen, De

zooals

was,

waarlgk

een

had

daar ,

bad

brief

eersten

y

Deze

rer^

denken«

moeten

Gra?in

onser

met

,

reeds

en

altgd, wanneer

naderhand

ik

Maagdenburgs ondergang

aan

wi) längs

naar

gebouweo oodergaan beeft,

en

eTcn

te zoo

op

ontgaan; schrikke-

Terplettering. Wij werden

335

afgelegen gedeelte

een

naar

haar

die

het

de

tent,

dank het

haar

inen

kon

niet

Daar

zou.

de

naar

lak

onzer

wallen

de

naar

met

zwaar

der

bloed

het

de

brandende

kleefde yerre

van

wg

onafgewend had

Men %vater

veldoverste

melde

hij

kuste

zag»

wederzien

nemend

ons

,

bewezen; familien

uit

de

»Ik ik

door

in

uw

kan

ik

dienst »Ik

te.

Praag

Termag

steeds

zelfs

een'

dronk

de

werkelijk

predikanten gered

en

Ter«*

Gravin

bg

moesten

bewoners

laten

reeds

hg de

andere

stad

een

dcel-

niet

alleen

der

hunne

met

hun

door

wij

geven;

stad

zijne zagen

avond.

de

»voor

die

en

de

zulks

twee

Tan

heb,

genoten doch ,

nog

bij heeft

Tele

,

en

zag

beiden

en

bezat

Kroaten

hij,

aanbieden

onthaal bezit

der

goedheid

uwe

band

man

denzelfden

u,'' zeide

huis

siecht

nog

Toen

ook

Trijgeleideuit

geredden

tent.

jegens

banden

öns

om

de

hart,

hij

heeft

zoo

manschappen deze

ook

maar

,

,

kwam

Deze

weeuen.

zagen,

Teldheer

De

leger.

avond

eerbiedig de

haar

menschlieveud

en

jegens

-wat

het

met

banden

hunne

aan

den

in

ons

belast

stad.

Tegen

bij

rlugt

kwamcn

zwaarder dat

zittcn

gedacht

aan

bieden.

te

aan

niet

er

de

hunder

nog

in

brandende

de

naar

onge-

,

echter

zijn ros

het

huizen

Telen

;

buiten

op

tent

en

,

die

der

ingang

plunderende Tganden

Straten

nemen

beladen,

.

dit

De

inedeburgers.

dadelijk

haar

beweenden

en

onschuldig vermoorden,

kleederen

en

stad

leger

doen

den

uit

het

gelegener tyd

,

moeten

buit

ter

de

Toen

liet, bragt

melden

veldheer

echter

staatidc

uit

zelven

de

blikten

nu

mj

vroegcre

hadden

dal

zulks

vlammen

in

eenige

in

aankomst

en

oiBciers-

waar

,

bescherming

terug,

maar

zaten

gebragt

gelukkige

zgne

antvToord

spreken,

Qravin

welvoegelgke

eene

vrije yeld

hare

voor

de

leger,

l^ewegingen gadesloegen*

onze

T i1 1 g

hären

en

het

op

ruiters

aan

ia

omgayen

anderen

gewapende GraTin

naast

het

fan

zelfs mgn

wees

tallooze

mijn' wel

weldaden*, die OTerleden

is waar,

oom

een

verzekerd

dat

zeer

alles

,

bloed

en

,

leven,

tot

uwe

is."

begeer niets,"

zeide

zg,

»dan,

zoodra

de

tijdsom-

33«

•tandigheden

bet

yeroorloYen

in SilesiS

?erwanten

Toor

sich liere

Ferdinand,

hadf

niet

Wg ook

met

dat

wg

den

door

waardin,

niets dan

Eerst

Tond

Zg

de

de

welke

bewgzen,

Silesie

zieh

die

:

ik

was

overigens

dag,

denzelfden

puin

en

alle

ook

niet

tasschen

puinhoopen

domkerk

hield

liet

de

veel

hg

meesteres

te komen.

yeldheer

niogt.

in

hg

in

Zg

bgzijn

ons

begeerde

en

belofte

door

stad, bet

bij dat

aan,

onze

zg

scbeen

niet

zgn' intogt door der

T i1 1 g

van

Gravin

de

niels

aanverwante

ecner

nabgheid

om

zgne

ook

bg

leger, ontTing

hoffelgk onthaal

zeer

,

kwam

onze

den

goederen

staande

,

kondigde

een

gezuiverde Straten

siecht

de deelnemende

naderhand

zg

de

gaarne

waarop

eten

mogelgke yriendelgkheidzoude

niet

Echter

bekommeren«

later

het

ons

bet

in

bg

verlangen

zg

wilde

gebruikte

om

zooals

yrggeleide naar

dan

anders,

haar

Terscheiden

die

aankomst

onze

verbaalde,

hg

dat

der

aanhooren

water.

uitnoodiging

yeldoverste

belofte,

in

na

denzelren,

bg

den

aan

glas

een

gloed-

in

steeds

bet

bescbreven,

ons

hebben

zooden

nog

onder

en

Inzonderheid

dagen

twee

meesteres

onze

der

gezigt

a?ond-

een

waren,

gaame

vgand gepleegde gruwelen, geredden

ab

ren, ande-

de

ook

Ter?olgens

en

getrokken

stad

Tolstrekt niet smaken. GraTin

stad

het

be-

stad

der

,

yriendelljkenge?er in

gelegen

u

aan

predikantenfamilien

den

staande

stad

de

en

ons

uit

flammen

roode

de

met

Want

hart

uw

bebben."

en

de

bet

die

boren,

immen

alle bewoners

maar

ons

bouden.

laten

uit

nu,

buiswaard

die

maalf

eenigen^

ken

indien

Trggeleidegegeven

en

kregen

onse

Ik

soudt,

gg

siecbts

Bcberming

hebben.

wSjOß

tot

pleegkinderen,

beide

mgne

eerigke buiflgenootenen

aangedoten

ons

aan

en

mg

de

bescbenniiigTOor

en

Teilig geleide

een

,

naar

Tuur

tent

,

te

onyeryuld;

de

Igken

Tan

de

eenzaam

Terschoonde

aanrgden

,

en

Tertrekken

morgen

kon.

Wg

buiswaard

zeer

een

namen

en

zgne

begiftigdwerden

;

geroerd

die

Trouw

zoo

dankbaar

afscheid

,

door

de

Gravin

,

als

wg

naderhand

Ternamen

Tan

onzen

rgkelgk

nog

hebben ,

337

zieh

zg

Zerbst

te

zonder

liep

eenige

ODzer

meesteres

^Ide

onze

dat

weduwe

in

haar

ai

dezelre Grayin

in

noodlijdenden,aan

en

gewijd , want

zijbezat

waar

ze

alleen

te

God

en

zijn

woord.

innerlgk zel?e

en

goede reel

de

geluk

onderwgzer toen

men

in

gaven dat

een'

tot

den

beer

handwerker

tot

De

tgd

de

fichieten

naar

dorpsehool

man

welke

mijne

het ik

andere

gewortelde

ik

hier

was

planters

onder

tot

schonen

zij

ik

des

mg

ook en

inner«

stap mgns

als

het

boomen op

van

beeren,

pnnt

eene

doch

eene

betreden

jonge

een

altgd

,

de

boom ,

vrortel

van

zoo

sehadaw

stond

thans ,

worden

,

bijzonder

bereidde

tafel

beschutting en

volwassener

yerplant

plaatsnog

,

overgebragt de

roepen

dat ik

eigene baan

mgne

van

te

leidsman.

,

bniten

de

de

wier

weldoen-

,

van

een

yervolgens,

was,

beteekenenden

dat

als

mg

,

aoders

gezegend

Tot

zou.

des

band

dat

,

gekomen«

was

tot

plaatst, Taster

de

leermeester

mijn

veel

trouw

een

doorloopcn

door

voor

bewerkte

nadering

dezen

bg

mg

levens

Deze

eerste

mgne

voor

Igken

jaren

van

zoo

mijae kindsehheid

in

beginne

geleerdenpredikant

en

deze

Na

blgyen.

mögen

die ik

iets

tot

of

onderrigt ontving.

was

te

bekwaam

mg

haar

aan

werd.

,

Tromen

Toer

hetzelve

van

met

waarlgk

was

yrouw

jaar bg vijftiende

deze

ze

te

en

;

Tinden,

gedarigen bmgang

bemerkte,

mg

kraebten

nieuwe

,

ijverigen

weezen

en

den

mgn

den

armen

te

zuster

in

geleefd; der

weduwen

bevestigd

waren

wäre*

eene

dienst

halen

huis,

daar

lotwisselingen

,

dan

einde

dezer

aan

mijne

zeer

geloofde

ster

en

tot ,

bezocht

een

haar

van

woordje

de daad

en en

als

de

ver-

klein

een

zg, ook

aan

ze

verkanten

zelve

aan

waren

ieder

wijl

het

Ik

tot

bidden

Het

met

sabbaisrost.

heeft

zijn, iü

doorgestaan had,

reeds

Hier

om

yinden

anderen

rampspoed

zieh

vcrzorging

kennis,

meesteres

hare

ontying zLj dagelgks

echt,

en

had

Ik

de

hiertoe

en

?oor

kraebten

rrienden

de

bg

SileiiS

en

vriendelgkonthaal, echter

zeer

langer bij

om

rigten.

Tonden

wg

ingetogenheid

hare

en

een

niet

was,

te

stille

tgd

af ,

noodig

hunrde»

zg

hindernis

met

goede

Aan

wiglen,

reis door Saksen

nedergezet. Onze

geheel opene

geran

zou

ik

plaats,

338 «

bitte

waar

staanden

koude,

eo

4chien

het

komt

ab

coo

o?er

het

begin

die

krachlige liefde echter

en

deze

heen

kanten

vreemde in

?erkwikte, bron

bare

zelven

wekt

broeders

,

ik

face

weinig

koestcrde

mg

»

mg

welke ,

worden,

Straten

wier

in

wärmte

zulk

heerscht en

roijbewezen

in

aan

in welke

mag,

en

6od

liefde tot

we^r

weldra

het

zou

werkt

zegenrijk

zoo

leyen

zielen

leidiog van

en

tot

onder

bestendig zijn' jongelingsloeftijd

van

bescherming

alle

af

kindschheid

zgnß

een*

naauwelgks

menschen

hij van

dat

mg,

Mis-

konden.

schokken

en

zelven

mg

op

mg

regen

duizend

onder

eene

naar

en

raagt treffen

alle

met

storm

blgvende woning

en

en

bare

mg

voor

häd. had

Ik

stand

den

neiging

mgne

ondcrwijzer

van

wenschte

te

predikant,

doen

te

op

die

in

daarenboven

de

en

zou

ver

gelegenheid te

heeft.

vriend

een'

hiertoe

van

onzen

'stad

verwgderde

ons

bekwaamheid

gelde-

mg

raad

op

,

van

jeugd noodig stad

bood

waren,

ik

;

goede

zeer

der

onderwgzer

een

aan

landscfaool hare

ofschoon

GruTin,

eeoigzins

destgds

,

kennis

hulp

eene

naar

waar

gaan

hare

ik

of

stads-

eene

betrekkelgk gering

welwillend

seer

dat

gegeven,

op

edele

de

vormen;

middelen

Igke

kennen

te

was

wien

die

verwerven

De

,

had

predikant

hg

,

de

om

,

kon

mg

aan-

bevelen. afscheid

Het

goeden onderwgzer

den

die

Terwante, ik

zwaar;

met

haar

yriendin Treemde

mg wät

in

te

zeer

in

mg

jong

eenen

yertronwelgk en en

diefstal

viel

liefde

der

de in

grooten

reeds van

liefde was

in

mgne

nood

en

was,

gewoon; nu

dan

en

had

ik

ten

die immers,

verzorgster ik onder

jaren

,

aan

en

geheel

dagen

eerste

aangeslotenhad

; want

Tan

bloed-

eenige

menschen

kwam de

als ook

onbeschrgfelgk

mg

getrouwe Thans

was.

moest

de

bg mij gehad^

altijd eene

mensch met

bezat,

zuster

geweest en

zusteri

aanraking geweest

altijdmgne

menschen

bedrog

aarde aan

,

mijne

van

en

dikwgis

yermogen

voor

moederlijke weldoenster,

op

reeds

ook

loch

naar

nog

menschen

ruwe

minste

ik

was

ik

scfaoon

reis

de

Tan

mgner

wien

ik

onderrinden ,

niettegenstaande ik

,

bem ,

339

hg

toen

mij klaagde

herberg

nachts

des

uit

de

Tolgens

op

mgne

ik

had

reis

dien

tot

zoodat

ik

het

zooals

dikwgis, in

herberg

Terwekt«

ons

ik

binnen

Ik

der, en

de

in

het

uitrusten

de

ik

familie

Grayin

de

de

met

slad

als

,

ik

groote in dat ,

het

waar

wedr

daar

oTerleden meester

predikant

dat

dan

honger

zgn

dat

mijn

eene

gedachte

zoude

dacht,

de

en

in

Tan

den

van

Reichel,

,

Trouw,

stillen

komen,

zou

ouders

zgne

,

afkeer,

en

vrees

echter

mij

want

was,

menschen

mgne

ligtzinnigheid

genoodzaakt was,

het

of

troostte

reis

zulke

onder

gehoord

nimmer

,

we^r

ver-

kring,

,

hetwclk

weinige dagen

mijner

doel

had

,

ligchamelijke yermceidheid

ik

den

in

toescheen

siechts

meer

ondervond

weldadig gevocl

ik

des

zieh

hoorde

en

zag

waarvan

mg

ik

wanneer

keeren,

te

Ook

verkeerd

hij mij

had

en

,

zooveel,

,

,

reisgeld

de

in

was

ontvreemde

eten

mgn

,

hougerig

en

laten

tijd toe

en

arm

gemaakt.

voeten

ruwheden

:

had

gedeelte van

een

morgens

^aarin

hij

.

kosten

mijne

op

dat »

grootvaSmidt

het

dorp

schoonste

tgd

van

waren.

Het

naderenden

den

van

in

zelfs

ja

verspreidden de oranje-

den

band

ik

zou

goedheid

zg

in Ik

te

al

erkend

lelien

het

met

zieh

er

huisheer de kwam

geruimen

dat

hebben,

de

en

zoo

en

dezelfde

zgn

eindelgk

nog in

kunnen de

het in

nog

die

tijdmijne woonplaats zijn zou

dan

vinger der wijsheiden maakt,

nu

deze

ook

gesierd heeft,

veel

gebruikt

stad,

stof

mgne

beschouwen,

te

zijne huisgenootenniet

huishouding

siechts

Tergiftigegewassen

toch

er

door

en

staande

had

misvormd,

zijner schoonheid

allerlei

lelie

tuinman

ook

ze

en

witte

Ik

oranjeboomen

evenbeeld ook

den

van

,

menigvuldigste

edele

de

waren

kreupelbosch

de

naauwkeurig

en

in

en

geuren.

bedekt

weg

nemen

bevinden,

de

die

hare ,

die

schoon

dezelve

verpleging

,

bloempjes en

de

aangrenzenden

wel

weiden

prijkte

weidebloemen

behoeven

juist de

vijvers bloeiden

en

tuinen

onder

deed,

op

cilroenbloezems

en

dezer

van

de

in

en

reis

zomer:

gcachten

bloemen;

velen

deze

ik

toen

was,

meer

onder

anderen,

wegwerpen

,

wgl

worden.

gedarende

; hare

Hgging

eenen'

is

zeer

340 8cfaoon

Truchtbare

Yrolijktoeo

was

haar

ik

predika'ntontYing

mg

niet

in

zieh

lang bg

anderen

den

Igk '

Insschen

huisy

aanhoudend

huis

hg

zoo

huo

werkdagen

wel

daarop

spreken

zulke

gelegenheden

zulke

,

het

oTer

dat

nieuws

ik

ik

wanneer

in

in

nu

wel

reeds

welke

zieh

had

ik

dan

de

Ik

ab

ja

meeste^

destgds in

ik

had

in

hen

in

lang de

in

dezen

reine

ziel had

de

ge4nerkt, zg regt

ik

hare

mg

wgzende

aan

de

schreef

manier,

waarschttwingen

mg

tot

maar

en

ik

want

bcTiodt welka

TOor

f

is de

zg

:

af«

beter

voor

mg

menschen,

wie

met

stond^

Gräfin

Tan

het

was

aan

m^ne

geschreven,

gift,

dat

in

mg

hare was,

ernstige,moederlgk

zeer

eene

ik

toe-

giftplantont-

eene

hield

alle

dan

rrome

op

jaren,

alleen.

en

verscheidisne malen

uitwaseming

oDder«

menschelijke natuur

misschien

toestand

mond

wie

met

wel

onderlinge Terkee«

en

Ik

ik

mgne

mij gelegen,

denk.

aan

er

dat

mgnen

van

eenzaam

hart

mgn

yerkeering

weldoenster,

te

ik

naauwe

edele

wel

het

Datzelfde

geestelgken hoogmoed

eenen

sidder

uit

lieden

gesprek

,

geraakte in

die

menschen

onder

mg

zieh

die

algemeenste

grond

dadelgk

als

stad,

,

Tond

Ik

kiem»

wikkelde,

ik

zg

huisselgke aan-

schenken«

jonge

met

vallig in aanraking kwam, trad.

de

van

yerschillende

met

hunne

woorden,

de

aan

zg

dagelgks, als

ik

De

en

mg

of

zoo

een

lieten

daartusschen

over

weinig opmerkzaamheid

kwamen

ring

hen

met met

onverschilligeen

feest«

op

hield, dan

mg

zij spraken

nietigedingen

en

kon,

merken

of

met

ik

Grayin

Trome

te

op

,

Voorkwam,

Tond

predikant

elkander

met

de

ik

namen

jaagden

wilde

na;

zeldea wie

bg

maar

en

,

zoo

eeo

zeer

menschen

waar

Treemd

was

siechts

eerlijkelieden,

maar

*

en

rag dade-

een

,

zooals

de

of

zuster,

mg

de

genoegens

gesprek aanknoopen^ mgne

Ook

zeer

en

hem

ik

in

,

burgerlgk beroep

dagen uitspanning

mij

bezigheden

dat

haurde

hg

,

onzen

van

zelf kon

hg

houden

veel

man

wel

doch

hart

mgo

vriend

,

yerblgf Yoor

kreeg.

waren

was,

De

sag^

woniag

zgne eeo

zien

te

mg

beemden,

en

Tneodelgk

zeer

werkzaam

weinig

en

Toor

dag

had

daarbg

heufels

reeds

vermaningen

zoo

yerblind,

naaawelgks regt

dat be-

342

den

hetgeen bij de

toen

tgd,

ter

nabgbeid ^voedenden,

veiligmakenden plaats

te

gemoet

Toldeed

die

die

Tonden,

kunnen woord

en

zuster

was

door

inzonderheid

tot

nam

kennis

als

de

den

zamenzijn

met

de

doch

in

Gravin

OYerledene

zelfs

hen

te

God

mij

de

had

zij

of R

e

op

de

ook

in

zij

wat

i

c

h

e

1

en

des

of de

met

die

boren

aan

wie

ik

naar

beter

acht

hun

,

ook

wandel

mijn

oordeel

de

aan

OTerledene Smidt

menig

behoeven

en

de

met

Grann

te

daad

deze. geven

of ook

familie

siechts

aan

boren

de

Toorkeur

wel

is waar,

4

gaf, gelijk

waren;

want

deze

allen

hadden,

,

betnigden ;

overledene

Ter

een

datgene,

zijne huisyrouw»

destijds zoo

hield

omtrent

gebruikten dan op

yrien-

ik

ja

huis, werkelijk

,

onze

schoenpnakersbaas

had

en

rroom

zoo

gelijkgezinde

woorden

en in-

stemmen.

te even

toegezonden

voerden

hunnen

de

toenmalige uitdrukking

in

tong

Toor

haar

ik

redekarelden

overeen

hen

de

kreeg

zij over

levens

mij

rijke mate

»,verder gevorderd" dan

siechts

den

hen

nede*

in

Toen

waarop

scheuen

vrocger

inzonderheid

zij,

of

goede

,

scholieren.

ik

voor

echter

er

,

het

?ooraI

in

genoot

wijzci

wijl zij meer

Trienden ,

Ik

Gravin

rrome

zieh

dergenen

hield

mijne

om

nog,

gebruiken,

dezer

had

ed

mij

met

woorden

banne

hen

Want

nemen«

le7ensdagen, in

mijner

die

allezins

welke

t

ge^

waarschu-*

ik deze acht

uitwendige aangelegenheden

Yolgens

het

eenroadigheid

tot

in

waar,

rerlrouwen

oordeelden,

ge*

ziel

eene

willen

laatste

ambt

mijn

lieden,

aan

aan

ontflagten

we^r

indien

Tan

,

leyredenheid

groote

het

en

had

het

later

rernani

en

mgne

gehenden.

gesteldwaren» liefde

daad

in waarnemen.

het

toch

nu

on«-

zekere

eene

zou

en

waarschuwen

toegenomen,

righeid staande

mij

bij welke

dan

derzeher

in

gesterkten

Ik

ik

land

zij destijdswoonde,

terugbrengen

met

wingen

zeer

had

aan

in

ceer

medenemen

wensch

waar

mij getrouw

hebben

mijne

huis,

Zoo

scheen.

zoa

hären

blootgesteldgeweest,

was

beste

het

zij in

dan

zoo

geheele

tot

getrouwelijk met

zg

niet

faet

was»

haar

en

dadelijk aan

haar, dat ?aren

reizen

is waar,

echler

wel

oorlog noodig

huishouding» Ik

^el

343

weinig

zulke

over

nieuwe

vrienden

daar?oor

des

hooge dingen gesproken

werken

nederigheid geoefend.

en

dezer

Tclen

vräre

van

Daaraan

menschen

'

hären

inet

heen,

dat

In

mij misleidde,

deelneming

en

graad in

zieh

tot

ernst

regt echt

het

ook

en

nog

de

moet

dan

beweegt hij de

mate

zijner sterkte

kwikt de

toppen

lucht

voor

bgzondere eens

brengt

,

bladeren den

booms

dan

storm

wouds,

en

,

welke

wel

i%

waar

,

golven

op

wel

worden

neder,

en

de

9

wier

in

dezen

twggen

met

die

ver-

mischen

in

bladeren

en

als iets natnurdoor

dezelfde

Wanneer

echter

dier,

een

v.

naar

wordt

der

wordt

zelf

suisli

boomen,

het

hem

beweegt.

9

zieh

golven

zachte

veld

en

wandelaar

komt

hg

b.

doorwoelde

ook

het

genen

oorzaak,

der

hij hoort

f

Wanneer een

bosch

door

; het

want

,

dezelfd«

in

wanneer

twggen

en

ziet

zelyen

plaats getreden

bedienen.

voorbijgaande

,

bewegen

ook,

kracht

en

zieh

aan

zijn

gegane.

naluur,

korenvelden

der

gewoons

wortel

des

boomen

aangewaaid

eene

de

uit

,

krachtigen adeiä

der

gelgk

lijksen

van

den

door

twggen

een

later

kleedde

voorbeeld

bladeren ;

zieh

verloren

aardsche

der

geloof

een»

hg sprak;

waartan

in deszelfs

was

zijne verfrisschende

met

sterker

hoogsten

werkelijk

nogtans

was

gewaad

van

maar

buitengewoons

het

gelooff

God

als het

weefsel

oplettend«

de

in den

iets

was

het

kracht

hierbg

mg

levensadem

Vfind

man

te

hetzelfde

altijdin

bewoordingen sprak Ik

Dezen

des

het

dingen,

vrienden

inderdaad

met

een

zag

Tele

mg

mijne

en

was

er

zijne eigene '

dat

;

geweest

yerdwenen

als

mij

mijne zuster

predikantf die

deslgdseen yan

er

woorden.

leyendig geloof aan

,

hart

trok

hare

;

.bg

want

i

blik düor

zij zeide

aan

redevoeringen.

zgne

maal

geloof

stad woonde

onze

heid

onder

zielen

allen

bij

niet

heldcren, onbevooroordeelden

sloeg geen

ik

brare

liefde

echter

het

ontbrak

ofschoon

eenige waarlijk

godsvrucht

,

,

waren

echter

,

hoogere

te

mijne

yerrukking bragten zijhadden

in

mij

waarmede

,

dat

onder

den

geweidige l"eweging de

twijgen

,

als

door

de

en

kracht

digst bijstaandeboomen van

anderen

in

aanraking 23*

niede

komen

in

steeds

blyft

de

daa

baart»

opzicu

lucht;

boom

staan,

bewerkt

zoo

der

sching

loch

zg

mensch

de misschien

en

doordien

Taker

bij

,

innerlgke

zgner

hg

en

opgewektheid ontroert

hij

uit

eigene

dat

hij

Troeger

le

houden

sprak. zelfs

werden; den

mede

de

slechts

heid

deze

te

dikwijls Terwekt,

de

Inderdaad ,

heeft

des

huns

iels

zoo

wel

in

Taster

dien een

leeraars

afgoderij

met

,

bedwelmends

zielen

meerendeel

uiterlgke afkeer,

Tolkomenheid

krach

en

door

Tan

baren

de

zoo

de

had eTen

er

Terachting maakte

waan; ook

dat

hadden

zg de

echtheid

meenden, waar-

de

Tan

zijner

leer.

dweepachtigen tooTerkelk

aknstekends

Toor

de

,

zgne

echte

bcTestigingsteeken was en

hem

weggesleept

deze

geraakte,

Toorzeker

ik

siechten

spot,

meer

tig, zoodanig er

als

hunnen

hoe

dergelgks

wien

Tan

komt

goddelijke

en

Iets

gaf.

waren

juist* deze

h^t

bg

man

de

Terlaat

meer

de

nabootst,

heeft,

Toor

te

dat wanncer

IcTen

zelfvergoding

Trome

goeden maar

,

aanhangers dat

waarlgk

anderen,

spot

waarin

kracht

IcTen

weg-

körnende

mensch, het

Tan

des

hem

die

iliterlgke

Troeger

,

redeToeringen

braTC,

Tele

hem

een

pfedikant plaals gevonden,

Zgne

de

onderTonden

toeneemt

welke

wil

stille suizelen,

Zulk

Tan

magt

geweidiger Toorkomen,

zachte,

eigene

zgne

heeft

eene

,

wil des menschen

gebaarden

gcTaar

hem

kracht,

den

bg

,

die

een

zelTen

gees-

is, daa

is

eigen

,

hoogere er

dat

zieh

eene

Terkregeii, uiterlijke

den

uil

zelfs

de

Tan

wezen

naar

Teroorzaakte.

het

in

waan

kan

bionenste

zgn

van

stormkracht

nabootsen,

dan

aan

diepte

zgne

Hg

kracht

in

:

oTcr

soms

Terzoeking

in

deze

heeft

boTen

Tan

weldra

eene

verfris-

wezenlgk"

bewegend

zoodanige

meer,

nog

geest

door

wonderigks

en

opgewekt geworden

en

beweging

eene

de

zelf

een

bezat.

der

gebaarden ,

meer

zulk

op

eenen

eene

de

in

door

natuur

niet

Troeger

sleepte

yeel

zg

zeldzaams

iets

nimmer

tot

telgke bewegiog geschokt hg

blgven bg

bij

deze

lebendige.

Wanoeer eens

als

doch »

naluurlgke beweging

gewone*,

wandelaars

de

want

bewogen

wgze

de

ofschoon

£q

onnatuurlijks.

icts

gebragt

beweging

geweidige

,

zielen

der

345

menschen; ?an

reeds

het'krachtigezelfvertrouwen of

gegronden

eenen

het

?erwerft

Terlrouwen

Het het

rgk

is

rijk

in

wel

Dogtans vve^r

deze

nemen

het

iTaar

hier

\¥orden nieuwt

eri

heb

Ik

der

tot

huns

en

of

gelgken

dan

door

dat

wist

zeide, zgne heid wezen

God

niet

God

is

ver-

met

doorzien

is

dat

hg

,

in hem

hem

die

hij,wgl

haatte

den

had

met

; zelfs

hij of

als

zoo

hem

de

toorn

zulks

liefdelooze

bittersten

den

bewees

bittersten

niet

deze

op-

zondige worm

een

vergoding bewees; met

zgn

hoogmoed

»

der

e^er

stand

zonder

waar,

,

gedroeg hij zieh vrouw

den

schoon

hart

zgn

kruipend

en

medemenschen

zgne

zieh

terwijlzijtegen

,

yan

wel

weg broes

die

belgdenisniets wist,

deze

yan

wäre

en

laag

,

de

de

geringeren

hardheid

,

in

zelven

den

zg

God

stand

yan

God

,

familie

zijnebrave en

en

,

my

wanneer

kruipen

die de

iedereen

verbergen

eigene ;

hart

zgn

hij haatte

;

te

stof

het

geringsteberispingkon

en

verwekken

is

mensch

aan

met

hoogeren

yoor

zijn zamenleyen

zachtste

;

altijd

weg

lakonswaardige lieden,

al

met

zijn'mond

met

doch

in

ziel,

predikant *beleedf

Die

gedragen. houden

geheelen

omgang

jegens zulke, zieh

zelyen,

zg

was;

deze

yoor

den

in

een'

yan

der

het

zulke

als

gaat

zoo

gedragen

zijn

beluiging

eigenlijkrgk

destyds meermalen

dat

yerlaat,

menschen

jegens

den

dat ,

gemaakt,

eyen

haar

waar

zelf

dit

door

hunneti

,

maar

,

uitwendigekomen

daden

en

Ie?en

een

opmerking

de

zui?erheid

ders

hg

inwendige

welke

waarheid

als Toorheen in het

zelf-

bewijst.

der

mond

daden

krachten

zelren

ongetwijfeldkan

Ter?oIg en

de

doordringt.

anderen

en

krachten

de

zeker;

in het

zgn,

uiterlgke gebaarden

met

dit heeft is

aard

aanbidding mede,

zieh

maar

niet

u;

en

nu

wonderyolle

van

komt

zijn woord

en

,

ZOO

y

God

van

inwendig

gezegd

man

God

nu

möge

anderen;

biJTal van

dezelfde

in

nietigschepselniet

dwalenden

eenen

den

en

Tergoding sieept anderen een

yan

het ,

ook

hij

jegens

geslrengte

regt gc-

haat.

,

een

veroorloofde

der

God

en

zelfs in

zieh

buitensporighedenen

orde

,

des de

vredes.

Die

uitoefening van

ongeregeldhedengelijkeen

rampzalige zijn ambt dronkaard;

346

de

o^erheid

hem

aan

hunne

med

6od,

wgl

hg

achtle

beyelen

want

f

zieh de

dan

zooals

Wanneer» niet

dat

zg

dan

heeft

uit

zij ook

lijke middelen is

boven

^

yleesch

den

heeft

daarom

wekkingen die

man,

zieh

ons

gedurende

reeds dat

of

anderen

(wg

gewoon

haddeu

wel

menig

van

dat

,

wel, in

moed, de

was

dat

en

de-

daarom

zieh

die

zuiver

gelegenbeid

de

zieh

in

ik

oorzaak meeste

deze

naoest

ik

er

bgzgn doch $

buiten-

mg

in

voor

boven

zeer

menschen

voudige, gezond voedende

op

Het een'

opkomen;

brood

zoo

eenen

en

gehad

oogen

onze

waarop Ik

weet

eigene inwendige hoog-

mgn

zoo

zelf

jaren

yroegere

bevonden?

ons

verblinding.

wel

bgroegen

mögen

niet bemerkte

kwam;

mgner

andere

het

gebruikte

immers

stillen wandel

verleiden

het

welken

aan»

eene

kinderljjk geloof

,

zgne

vanwaar

\vel

Tallen,

oog

,

,

een

wij

den

van

in

en

,

leidsman thans

ik

vreesselgkendwaalweg

den

had

op-

versterkingennoodig had.

zulke

ordelgken,

waarlijk reinen,

uit het

:

het

in

ook

waar

,

meester

^^^

geest^

voorgesteld hadf

dal

is

man

.

onnatuar*

,

loch

het

kwam

Hoe

is,

vleescbelgke

,

begeerte

daarmede

er

bnitensporig) werkzame

den

geestrijkedranken

,

Terontschuldigdendit

wg

God

hij vergat

wanneer

maar,

aanbidders

dikwgls

zoo

de

bewerkt

verzonkene

dieple

ongemeene

matigen

te

uit

ons^arme

,

Tan

komt,

Toeding

yerblinding dikwerf met

aanbood

niet

plaats van

hoeveelheid,

merkelijke daartoe

moest

in

onze

leidsman

onze

Het

noodig.

oorzaak

grof zinnelgke

zg

,

buitensporig-

zinnebeeidig uitdrukte,

de

in

mjeer

Toort

komt

zg

zehen,

hield»

zgne

rerfrissching en

bare

uit

"od

onnataurlrjkei^gze

eene

noodig;

eigenlgk hena

zelte

natnarlgke

op

moest

»

tng straks

eene

tot

maar

hg

niet

,

eenen

voor

verborgen

ik

geweld

met

zia

menschen;

het

in

althans

zijaen

zelven

,

beweging

in

zgae

uitdrukte

sich

hg

e"

gehoorzaamde

en

zooals ,

dit beteekende

gehoorzamen

niet

hg

meerderen

sgoe

,

gaven,

hnmers

heden

nvelke

wenken

regt wgsende

te

des

verhief,

anderen kwam

mg

dwaalweg het

levens

voor,

waren

gewone,

een«

smaakte

mga

,

347 verhemelte smaak

niet

goede

malen

geweest

en

zuster

dacht

zoo

want,

bezocht

niet

Zg

zg

hield

maakte

hetgeen

ook

ik

goede ziel»

ken

Tan

onderTinden. bet

harte

Tan

hoorde de

haar

niet

groote

tot

achtle hem

met

zieh

daarom

al

door

haar

en

reikte

en

be-

zwager en

meer

liefde

wen^

regtschapene.

een

gering

zijne

De

bardh^id

meer

afzonderde

zeer

die

mond

en

aan

nieuwe

medechrislenen

mijne

en

band

zijne band

haar

die

over

openen.

liefdelooZe

haar, dat

f

zelden

te

,

hem

mg

welgemeende

Torzorgde« Mijn

der

,

opgemerkt,

met

bare

Toor

partij

gemeente

ik

had

deswege

jongeling

onze

meer

,

mij eindelijk geheel

wel

huis

zgn

stadsgemeente

gewone

uitdrukkingen Tan

Tvelwillende

huis

zijn

in

in

eenige

verbeteren

behooren

Toor

bijzonder gduk

een

was

later

onttrok

Ik

ook

maar

man

hadden

zij moest

siechts

mg

de

den

Tan

haar

TergeTing geTraagd,

wel

gelegenheden aanmerkingen

oogen

heb

had

was

weit

bg

Tele

huis

de

destgds reeds

mg

gift.

naar

Zg

iiiet.

mg

voortaan

bg

het

in

zg

treffen

zieh

mij

tastte

mjjn'

die

spgs,

yervolgens zijne predikatienniet

zg

,

ik

predikant gehoord,

den

maar

»

zeide

en

streelde,

m^

met

andere

eene

en

prikkelde

Mgne

zocht

ik

meer,

Tan

hakte los-

en

kwam

en

gelukkige

zeer

zuster

zamen.

Ik

wil

dit

in

sprak

laatste

zelfs

had in

was

in

beste

de

menigeen dezen

sleept;

aard ,

zieh

heidenen der

hem

door der

afgrond er

hem

openlijken gruwel

den

het

welke eene

eene

in

wereld

gezonde

declneming

Tan

zielen

aan

de

den

in

alles

Terborgenen

zonde

der

,

,

waaroTer

Hij

geestelgk Tfrleiden

eerst

plaats gehad

; ik onbegrgpelgksle zinsTerbgstering

welen

God

eeuen

en

Tleeschelgke yerworpenheid medege-

daden

hadden

als

geschaarad hcbben.

zouden in

hg deed

wat ^

en

i

alles

dat

gevaarTolste

afgod, wgl eindelijk

aauTankelgk

geraakte

$

treurigste en Onze

zgn.

gelooven,

goddelgken

Tan

geoorloofd ten

deed

hem

waan

het

over

kort

levens

gedeelte mgns zgn

berigt

duiTclsche siechts razerng

zou

Tan

de

dolzinnigste ,

deze

wonderen

wereld mogep

ontzetting« in Terwckken;

van

noemen ,

zinken

ook

gru-

deze

echter onge^

348

Inkkige

tiienschen

ben

spraken

en

in

geestdriftyervoerd,

toestanden, door

Tele

te heb-

openbaringeu

geloofdengezigten en

wonderlijkedingen. De

het

afgrond

geopend

Toor

Terleider

; de

klaagden,

de

laatsten

overheid

der werd

boeiden

ook daden

hem,

deel de

naar

ZOO

na

het

TOor

rand

ambt

zieh

Tedeiding

Ik

als

was

kon

tig; ik

ik

doch

worden

een

,

zii^t.

Ik

mijne had, mgne zelven

goede

deur

u

u

tot

mg

wilde zoowel

u

dan

dat

ik

werd yeel

die

alge-

de

trof

de

had

laatste

Opgesloten menschen

mag-

mijae

in

Terbergen

geen

oog met

aan

;

of in

nedergestegen

oog,

dat

in het

mij geworden

toegevend

gezien

te

doot-

een'

is

Terborgene

alles

en

zoeken.

te

een'

na

zoo

wäre

ToortreffeUjkenman

op

eerst

niet

zelTen

,

Tan

er

geheel gg

t

als mg

God

,

Tergeeft, bewogen

Zij klopten

langen

strgd

met

aan

mg

open. zoo

slechts

e?enwel

het

eilende

hen

had

yelea,

mg

aarde door

om

baren

riepen;

ik

wg

^at

aller

der

mij

zag

en

mgne en

deed

Zgn zuster

in

mg

zuster

"

»

oogen

geduldig en

,

die

mg

doch

(want ten

bidden.

diepte

oog

die

liefde

die

niet

met

,

ui(gebreid)

Ter

noch

de

Toor

niet,

weet

ik,

aan

gelgk

te

als

even

,

getroffen;

regterlijkenernst:

borenden^

Ik

dan

woestijn geylugt zijni

eene

welke »

medeburgers.

de

in

lang

zoo

afgrond tuimelde,

mij

donder

mij

gaarne

zou

den

waren

der

werden

denzelven^bewaard

schreijen

ik

wilde

kamer

reeds

overtreding, gestraft;

van

den

Tan

niet

hem

,

aaniuerkelljk

Terachting

meene

verleider

onze

misdadigers gebragt

die

badden

in

beter

wee-

,

pntslagen ;

onschuldigeren

dulden;

den

geregtigheid

straffende

gemeene

ketenen

hunner

maat

nederslorten

mijn

Tan

der

genomeu

den

aan

en

uitwendigen dragen ; diegenen

,

zgne

schaanate

niet

gevangenis

de

van Terpletterd

misdaden

zulke

enge

van

De

ools

nu

yganden

vrienden

juichten.

by inwendige

moest

en

kon

de

in

waren

gebeente lag en

aller

oogen

eersten

de

?ol Termolmend

graf

»

uw

ons

aandeel

toebehoort.

vreemd in

gevporden

't geheel.niet aan

Het

eene

mBer

erfeois

schgnt

zeide

mgne

,

zien

wilt?

brengen,

alsof gg

uw

die

aandeel

3fiO

yocht, oiet

meer,

hadf

eeoige

waren

der

wigl ik dier

hen

zieh

de

deel

den

gefallen

waar

zocht.

Ik

die het

bg

berouw lot

na

ook

alle,

deze

in

Ik

durf

wier

kinderen

der

te

,

ouders

hunne

en

leur

ambt

heeft

menige

goede zaadkorrel,

18

reeds

laatste in

hun tot

eene

in

bare

schüren

leerjarenwaren stad

yol

medeburger elkander

de

die

stiet mg

het

mg

niet zgner

yertrouwen,

niet

ik

mgne^

hield,

mg

yond

ik

yele ik

kinderen

tot

zaagen

en

eerlgkei getrouwe dat

de

ook

de

zegen

gebragt heeft; wij hebben

liefde

die de

yan

waar-

yeistrekt;

begieten mögt, leerlingenmgner

vroegere

burgers mag God

dat

,

zielen

mgner

maar

heb

weldra als

was

verzameld;

yerheugen,

,

beslissing

achting mijner medeburgers;

yan

mgn

die

gesteldj

neming

en

prees

verscheidene

immers

onderwijzer ik

de

kennis

bevestigen«

was

hoogere kracht, niet

yertrouwen

Hg

ik

toea

f

legde de

en

men

te

het

want

zeggen,

andere,

eene

ambt

mgn

edelea

uityoerigeregeling yan

schenk

mg,

mg

mgne

banden.

nienwe,

eene

met

desniettemin

ing

almijne dwalingen,

en

die

yan

ernstige beraadslagingmet

ambtsbroeders

den

yriendelgk deswege

zeer

zgne

bgna y^ftig

sedert

^n

dunk

goeden

in

onder-

een'

beleed

en

worden

,

geheel

eene

; na

ik

waar

yerhaalde

had

gegeven

mgn

terug

een'

onderzoek

opregt

yan

kwam

Ik

ik

tweeentwintig jaren oud,

gecn

opziglerzou

mgn

al

en

reisde

zwager

schulen

der

eene

uog

heb.

bekwaamheid met

yoor

school

gebeel

niet

mjjnen welgestelden

was

zelyen

mg

aannamen.

gaame

,

nu

,

die

ontbrak

Ik

begeben.

,

het

hitte

hadden

weinigen

deelen

te

Terleid

mg

bevangen,

regten weg

mede en

men

deze

aan

jaren gewoond man

ze

den

op

gayen

door

Elbing, ik

toen

we£r

waren»

die

Ondersleund

wgzer

bedreigde;

slechts

Teidiend

ze

gloegende

de

na

dood

die

Tan

$

naar

had

yerstg?endewinterkoude

dwaling

dezulken

aan

dezer

alles

ecne

trachlte allen te

ik

hoezeer

diep geyoelde,

meesten

met

uit

openlgke yeracbüiig

der

,

dweeperg,

welke

blikken

opregte zielen, die tegelgk met

De

op«

,

vreeide de

ik

wallt

ons

niet

eerlijkmet

scholieren; ik te

mg

als

yergeefs elkander

351 het

aao

geest

werk

en

der de

aan

Hgn

naauwgezetheid die

goed

leeren

heeft

val

Ie?en

overig

bede,

in

op

de

siechts dat zulke

Waar £n

De

Inst

sedert bet

zieh

tot

het

Tergaan;

ik

schoon

faouden,

heb

zieh

Terheft

is ,

deze

waren

overgegaan,

spreekwoord,

dikwijls in

ZOO

Doch

bij

zelten

al

mijne

jeugd

ik

af

behoefte

zijnes rijken, goeden

flcherming en klagen het

en

heeft

levens

voor

in

vrede

zeggen, steeds

het

niet ; de

vaders ; hei

en

deze

regte

,

orde

vertrouwde

zelfs

hier

ook

mijner

beb

werken

jaar

tot

Reiche!

thans

geworden

mij

aan

mijne eigene

in

ik

nu

,

bid.

en

ik

terwijl Hij

,

het

met

werk

werk^

en

kind

een

tegen deze

opziener

ben

nog

grooter

toch

zou

het

bid

jaar

en

,

voorheen

daadwerkelijkheid

tot

overledene

van

mij hielp steeds

Ik

ge-

godde*

gewaarwordingen

bield

geringer geworden

Terlaat^

niet

Wat

dat

de

ooit

wat

,

van

tnenschelgke

nevens

dan

mg

woord

der

en

mcer

inwendig

en

in

mate

had:

mond

uit-

bespeurd, steeds

mij

den

dit

oogen

oude

is

weg

gege?ene

geworden,

ik

want

mijn

heb

datgene

zekere

zekeren

oogen

vroomste

zij in

dat

de

orde

al

schijnbaar hoogste'en

allen

Ik

en

,

'

•

den

aan

in

werd.

geleiden

13,

geesteigke hoogten

aan

weg

beiden

tarnen

Iie?er

verdacht

mij

niet, voordat

:

boFen

der

het

'

eeren

ziel

de

heb

Ik

wil

mgn

van

menscbelijke en

mga

,

letten.

te

ootmoed

mij

op

ook

de

achten

leeren

00k

bestggen

wgsheid gering geacht lijke zelfs

Toor

waar

«ngst^alligheidea

met

om

namelgk

wijsheid,die

tot

is

perken vo^gt,

eeiiYoudig letten

de

bede

openhartigheiden mg

en

kerkgezangen uitgedrukt is, regt

onzer

»

ßlnDen

"yel

9

schreden

mgne

een

mg

geleerd,

verstaan

Geef

hart

van

?erbeteringgearbeld.

diepe

zeer

geheel

gemeenschappeigke vorming

die ,

yan

grijsben

^

is.

hebben

dat

in

het

hais

,

woont?

kan

Het

zijnen

helpt en

vader

en

stille be-

al zgne

troost

nuttige voedsel

geringe moeite

leeft in

ten

allen

het

en

arbeid

water

die de ,

nooden

tgde; des vader

362

hem den

dragen.

last

andere

ook

die

die

?an

Heeren

zullen

»

wg

einde

mijn

iets

aarde

op

komen

wordt:

de

deze

alles

anders

in

en

wien

en

Staat

zeggen

de

bg heeft

onduidelgk

een

altaren

men

,

inboud

de

(schuwe) vogel heeft

^Teiligeplaats

wat

,

getrouwer

zaligheid te in

die

woning

en

leerde

geniet,

helpt

spreuk,

de

sleeds

de

ran

zelf

vader

ik

rnstplaatsgevonden,

Tan

overzigt over

zegt

verynld

eene

en

,

dat

aan

reeds

spreuk

heeft

huisy

vrenschte,

zielen

mensch

een

de

want

ondervindingbegrgpen

overvloedigeruit was

Ik

tot

liut,

tot

heil

bereiden"

u

hem

'

menschen

des

tot in

ivordt

oplegty

des

goed

een

onverstaanbaar

cd,

was«

wil

Ik

slechts

nog

lAtgevallenzeggen

eene

weduwe»

eene

moeder

ik

had

datgene,

Tan

uiterljjks gezien

geen Tan

Toor,

kinderen

te

worden.

Tader

een

De

ik Tond

Toorgesteld

bg

•

God

heeft

ik

tans want

het

dat

de

Tan

mensch

den

zieh

en

ook

andere hem

over

Taderhart

het

dat ,

.eindelgkerkend

opregte liefde stok tränen maar

tot

Tcrbonden. mgn

—

al

in zgne

feilen

deelachtig werde.

leere

te

zeer

ranken

aan

Maar

mgn

zieh

God en

gebreken

opdat hg

eens

mijne stiefkinderen menigmaal

en

hebben

zieh

met

hing

nog-

ingesteld,

wel

den

mg

opgelost

Troeger

eenige

hart

en.

zg

Ter-

hetzeWe

in

gemeenschappelgken wgn-

Tergeefl

—

eigene,

Ook

groote

vrouw

door

erbarmen

gemeende

Tele

en

daarom

mg

Doch

harmonie

tot

aan-

had.

hebben

toonen

ik ;

ik

dan

best

mgne

,

erbarming

wondden,

de

meester

onzen

is immers

huwelgk

eene

hebben

geholpen ;

band

de

Terdragen zelf

heen ,

dan

Taderlooze

Tcrwacht

tusschen

er

,

plaats hadden

hulp

met

veel

mg

van

inwendigen strgd

die

Terschillen

inwendige

ouder

menig

OTer

mg

er

menschelgk

mgne

bedoelingen tegenstand, waar

ouder

zij was

moegelgker

was

ik

uitDantzig,

opToeder

en

taak

trouwde

stelde

maar

,

herwaarts

mg

ttouw

,

uiterlgke

mgne

wat

eerzame

kinderen

aantal

een

Tan

Tgfentwmtigstc jaar

arbeidzame,

genaams

had

iets

mgn

eene

van

op

woorden

en

In

heeft.

gcToerd

weinige

den

zoon, en

nog

ouden aan

vader

wien

steeds

deze

misschien

hangt

,

mün

353

zoon, wassen

dien

ik

is

voor

,

braaflieid

het

door

deze

Mgne

doorgeloopen

deze

vrucht

bitte

van

tgd

lijden

9

daar

mg

wederzien.

,' is

Kort

huis

een*

van

uit

kwamen

ik

brj

het

werd

de

smar-

heeft

wgngaardenier

hg haar afplukte.Hoe

laten

eenige

zuster,

reeds

vroeger

,

wel

negeil

verzprgd

God

met

bei

op

omtrent

leven

ik

als

zoo

beug ver-

geduricrvan

wg

voor

,

de

in

Heeren

die

stiefkinderen

en

worden

des

aangezigt

Koningsbergcn

jaren geleden

hem

klaagd.

Dat

digt bij

eene

hoqp

,

in ,

denzelfden

hetzelfde

wegens

dezelve de

uit

Oostzee

sliefbroeders-

dat ,

en

aantrekken.

hij

zusters

als

genoeg

de

wien

hg

juist een

gaf. Mijn vriend verloren

00k

misdrijf,

zgn

Hierop

verhaalde

in

en

voerde,

naam

armen

die

en

noordelijke streken,

hem

geene

had,

in

ouders die

wist ,

de

war,

meer

zieh

,

dat

zieh

aange-

uit

hij 00k

maap

,

zijn' nood

jeugdige misdrijf had

geboorlig was

dat

ons,

Straatsburgeenen

te

•

,zoon

genoemd.

,

in

eens

mg

,

,

aangetroffen

omstandigheid bragt

lijdende zeide

zöuden

mensch die

had,

armen

zijn naam,

openbaar

immers

levenszatten

ondersteund

ik

bezoek

een

spteken over.mgn*

te

was

bevond

vrouw

mijner veeljarigevrienden

verscheidene

jegens

mijner

vreemdeling opmerkzaam,

zieken,

stad

zeer

dat

gelegenheid werden

die

want

hij

dood

den

na

bloedverwant en

ziekte

innerlgken'vrede.

vasten

het

eene

aan

goede

der

voor

ons

goeden uiterlijken

in

school

volei'nd

; mgne

voorgegaan

,

de

en

het

der

straf

rijp

voor

.

draag.

dikmaals

De

Mgne

tijdzagen

tot

jaren

regt

een

zesentwintigjaar,

bgna

vorige jaar

9

nog

haar

ik

het

is in

knaap

als

welverdiende

hart

mijn

overleden*

ziekte

telgke

thans

is in

de

aan

zij reeds

nadat

vrouw,

,

burgerlgke

van

bijoa

weg

openigke bedrieger geworden.

vlugl

wonde

zware

is reeds

een

Het

onttrokken.

ik

zalig

de

zelfs

op-

zag

den

heeft

hij

;

maar

hg

:

zondigen,

zieh

overbeid

had

vertaten

jongeling

tot

gegaan ,

eer

en

heeft

dat

verloren

Godsvrucht

van

in

meester

Hg

mij

hoop

zoetste

,

alleen

niet

de

met

eene

slechts ,

die

nood-

alleen uog

bezwaarlijk zijner

1

354 Ik deed trekken

naauwkeurigonderzoek de

dien

cmgelokkige

Treemdelinghad

,

eigene, eenige

zoon

zijneouders

meer

niet

de

ook

was,

leefden

aardigekoorto

dood

onzen

deze met

ziekbed

het

met

zelfs ter

Tleesch

bloed

en

ooren

jaren

den

niet

meer

kan

waarnemen

jongeren,

het

mijn

kwaad-

zoo

Ik

heb

zusler

daarom ben

daar

En

gerucht niet

idechts

bg

lang mgn'

hooge

mgne

behooren

naar noodig schijnt,

in

de

band

mg

een

feenen

Tan

,

onderwgzer,die

bekwameren

en

tot hiertoe waarnam,

ik

denzelven

ik

ik

op

kwam

,

heb

dat

zestien

Talsehe

geraadpleegd maar

biet mg

als

zoo,

eene

mijne

onderwgzer, dien

post Tan

aan

dat

Tan

Taderpligtgedachtiggeweest.

de

bijna zonder eenige hoop

TerTuIde.

smart

groote

ik

en

neder,

ter

leeren kennen,

ik verklären,want

kon

het scheen

zoo

en

daf

meening deszelren,

,

jaren geledenlagen mijne vrcuw

ran

al de andere

en

lieten inijgeen twijfelOTer, beschrijfing

der

berslel op

ouderdom

;

leergeliefd

huis in nedergelegd,heb mgn was, ling en geestelgkzoon dat ik grootendeels Elbing Terkocht en mgn klein vermögen, oTerledene de spaarzaamheidmgner danken te Trouw aan nadat

heb,

ik

Tooraf

had gelijkgetroffen leeft , mgnen binnenste weg

zoon

,

op

zegt mg

teruggekeerd

met

derzelver

tot

mg

,

Eene

Terdwaalde

dat

de

gevatlenewe£r

dan

mögt

dit niet

mgne

Turige innige liefde

zgn,

,

,

indien ,

zekere

de

wedr

hoop

hg

regten is

opgestaan

dat ik hem

weder

ea

,

hem

Tan

nog

in mgn

den

op

wil ik niet afiaten tot

eerlgkver-

een

om

dat ,

zoo

genomen

zoeken.

te

kinderen

met

gewonnen

heb.

Tan

zgne

oude

eindigdede

Hiermede

Jakob

Dit leTonsgeschiedenis.

Terhaal

anderen

ongestoordgeweest

als die

zelf, onledig

het geen

hg sprak,

had.

armenTriend

het

minst

bemerkt

Troeger

melding

bezigheidhem Terhaler

De

,

den

aan

maakten TÖör

het

Terwgderd

en

ouden

zat,

had

niet

ofschoon de

Terhaal

zoo

geheel

de

qpreker

storingmisschien Tan

Jakob

die heden,

aTondeten

het

was

,

deelneming

dere

den

met

der

Werner

wgl

wiens

bgzon-

Werner eene

wegriep, het deten dadelgk

wg

dringende verst Tan

Tan

zgne

355

woordea

eersle

hoord;

verloren

de

het

merkte,

alsof

toe

^ie

Student ,

verloren

grgaard

heeft

Of

»

ook vader

den

hem

zoon

verdwaalde

de

zgnen

die

; de

hoop

meest

,

thans

omstanders

de

was

Doclor

ontmoeting

niet

dadelgk met

zoo

ouderdom

zoude

Ook

men erbar-

eeuwig

als

dood

zooals ,

beween»

vreugde

van

den

van

dan

meer

geroerd

en

van

vader

enf

alle

lange

want

deze

vader

zgnen

; nu

heeft

iets

van

was,

heeft.

herkend mgn

van

intrede

woorden,

uwe

het

in

huis

af ,

onbeschrijfelijken kinderlgken

eenen

natnurigke gevoel.

ik dit

begrgp wel

u,

ieder

de

van

verondersielling

gij,

met

en

is

dat

,

niet

regten

begrijpen zeide eindelgk de

aanblik

uw

waarom

doordrong

gestorven

den

op

hart"

uw

,

mij

trof

valsche

in

ondervonden.

vader,

lieve

de

de

al aanstonds

mg ,

De

zeide:

en

,

armenvreind

eerbied

jaren

toouen

men

,

zeiden

Het

aard

kon

ZOO

schredea

borst

vol

wat

verhaal

,

denzelfden

mg

de »

bij de onverwachte

mgn

het

genade gevonden

zoovele

woorden

hoorde

zoon

Ik

niet,

nu

is weör

zelf

wedervindt."

redeneringen. had

niet kon

hoorde

de

vaderhart

het

$

,

veeljarige smart

eene

zoödat

wankelende

aan

verloren

geliefden

den

u

afgebrokene

De

wgze

missehien

hg

toen

met

en vergiffenis

bij dezen

heeft ,

nu

zat^

,

zieh

,

hii

zon-

eene

toeroepen

gevraagde

ging

,

teruggekeerd hijheeft

weg

zgn*

van

tafel

op

,

zat

:

vragen De

uw

bedrogen;

niet

u

wilde

iets

viel

toe,

hier

zie

,

te

hij op

,

vader

mijn

vooroverboog

toelispelde,doch

hem

stond

was

den

naar

zijdeder

armenvriend

was?"

zoon

dischgenoot

geeindigd

zacht

hem

om

,

zgn

grgaard

armenvriend

de

dezelfde

hem

die

Doclor,

,

onthouden deze

de

oor

,

ver

den

naast

keek

den

,

aan

hg

,

de

»

die

terwijlhij zieh

dezen

naar

spreken

verbaler,

door

; loen

aange-

ligt hoorende

het

door

opgemerkt

le

ontroering

tränen

zgne ,

begon

zoon

dat

zelfs

waren

zat

over

der

oomiskenbare

eene

Koenraad,

hem

tegen

met

züchten

zgne

Ridder

van

af

mgne

waart

mijn

oogen

zoo

zoo

veranderd ,

Heve

vader

recds

gehouden, dat

lang ik

hebben«

lieve,

lieve

zoon,

zeide

de

oude

en

Jakob

tt

356

Werner, het

dadelgk

cgt mg yallend

oog

Toorgekomen

mij beweest, ging

gg

harte.

ter

omvormende,

eene

yeranderd

100

echter

ik

in

ling herkerid De

heb hadden

gasten

ii?e£r

die

geplaatst; het

zeide

hg

uw

en

,

plaats hebben, met

is»

vrant

Tertrek

kan

ons

ligchaam

schoon

ik

verloren

moet

niet

we6r

zoon

de

onthalen

kalf

niet

Verheugen

deel

het

in

kwam

vrolgk engelen

willen

ZOO

huis

te

vermag

De

toch

wg

blinde

heden

nog

ridder

Irok

aan

bediende

Het

in

den

kelder

vfas

een

gewas,

eeuw

en

den

most

Het

die de

aan

te

zieh

van

vreugde

als

beer,

des

getrouw

een

den

Mgn

armenvriend» ook

de

tong

gemaakt.

dat

6g

het

had;

de

gasten hemels

beste

wgnjaren

den

niet

maakte

het

aan

ridder

had

aard

gewooen

want

gekruid;"het ligchaam deel

Rgn

werking bezörgd.

,

dienaar,

dier

den

van

van

cenen

meester

bevond.

streken Vader

die

»

deszelfslverdere

en

,

was

zg

slechts

nam,

geluk

door

van

zgnen

*

;

zeide

huisgenoot, het tot

v?ijn

Koenraad

beroemdste

den

bragt weldra

edelsten

der

eeü

aan

geest.

lieve

Heer

den

van

danken

de

deze

en

besten

vrolijkheidvan

eene

was

den

oor

,

ingelegd

nog

die

luisterde

klokje; hg

een

van

der

eene

ontstaan

zgn

een

op

dingen schenken»

iets in het

rijkelijkgeschenk

zieh

zgn

dansrgen vervrolijken kan^

andere

gaarne

af-

geven.

binnenkomende een

door

Ook

toen

»

zgn ver*

v^ant

;

nemen

Evangelie u

yroeg

verlorene.

een'

vreugde

vriendcn, zeer

en

der

bigdschap

vader

en

jonge«

Koenraad

,

gemest

heefl

genade

en

lieve

toch

van

hem

tot

knaap

wgze

u

der

ridder

morgen

de

de

als

zoo

kracht

?an

nu

aan

aan

jaren^

laat^ mgne

wedervinden

het

over

de

den

meer

te

ons

die

bgsondere

zeer

yerzoek

op

niet

laat

die

waart.

is nog

vreugde,

eene

het

zieh

opletteodheid

slechts

niet

gij eens

,

eene

niet

u

9

in

af,

,

scheppende

nieuwe

dat

de

en

op

zeer

aankomst

mgne ,

ook

mg

hebben

U

van

hart woorden

hebt

mg,

is

ons van

wel

ridder

Koenraad

heden

allen

een

lied

is waar,

in

tot

opengegaan

hooger

koor

alle hoofdtrekken

den en

los-

oit

368

had

Ik

leg

eene

ipusgk

tot

•eben

dag

den

alle

slad

lost

in ;

den ,

bij

mg

bij

stadsorganisten

den

deze

Met

wijzen.

beide

houd

somtijds rijkelijk» somtijds

wel

6od

sedert ridder den

mij

t^rpleging

der

ook

De

speien

weinig moedwil

dan

ouder en

heid.

alle

booze

was

Toor

Deze

o"eboon

mijn'

omgang

voor

bet

in

die

dien

beden,

bij

den

dezeo

in de

nereos

der

galerg. ik,

ab

zoo

was

,

en

mij echter

ik

in

bet

maar

een

zeer

in

Ter

kinderlgke Ugtzinnicr-

knaap

uit

zia»

mgu*

naar

dß

school

en

kende ,

zocht

hem

met

nam

der

even-

orkestmeester

buis

Triend

een

,

ver-

Tader,

plaats,

op

onder-

dageigks onderrigt

overlrof

mij

ik

Tan

^lens

oefeningen

Tader

mgn

hg

later

nog

tvreeden

bekleed

instrumenlen

ik;

onder-

ik

en

opzigter

en

tgd lang bgna

Terscheidene

Tan

slads«

kommerlijk

dezer

,

een'

masi]kanten

beb

zcer

pos|

sladsfluitist

den

Tan

zeide,

straks

schildergen,

Tan

zoon

den

deze

wiQigde

teekenen

gebad,

behoefte

ook

teekende

en

Europa mijn

mijnen

ran

de

Tan

gan-

oämatige yerkwisting

brood

buis

armen,

bet

van

ge?oerd beeft,

kring

Terzamelaar

dan

bet

in

Roenraad kleinen

en

uood

meer

den

beste

in

landen

yerscheidene

bij mijne ligtzinnigheid en

altijd

de

geleerde kunsten

reizen

diend;

Tader

aan«

zoogenoemden

ook

mij

en

mijne

door

mazifk

Mijn goede

liet

flnitist, onderrigt geven

niaakte

ea

harten

mgns

oek

misscfaien

en

tong

toK

papier

inijne neiging onzer

teehenen;

en

naar

kladde

en

bgxondere neiging

leer

breken

af te

te

en

Terhinderen ,

Tervolg

den

onderwgzei^aan

zgn

huis

komeq

liet ,

wist

ik

zqo.vele

i)c alle,

kelgksl de

jaar

middelen

speelmakker

loozeo

mgnen

trouwe

gelukte mij school

eerst

bij een'

en

tocfn

ik

in

mogeiijk mij

ZOO

Tan

Organist

,

zelven

,

te

Want

vqrmen,. .

Toor

dat

gemak-

en

yeertieade

mgn

oTereenkomßtig mgaen te

in

dß leer

leeren ,

bij

met

komen,

te meest

inslrumentmaker

en

Tinden.» om

zamen

nu,

mij weJgevalligekunst

deze

te

wegen

heimelgk

zulks,

Terliet

orgeU

en

Terijdelde. Het

Toorzorg

,

wensch om

toch

het

mijn

echter

v^rvolg tot vader

werd

het

kwam, daarambt

dpor

dp

35» werkzaumheid het

bouden

te

oog

bad

moeder, zoowel

als

;

moeder,

te

gunste

niets

heil

grootsle

Mgn dat

te

den

by in

leerling gekomen. reeds

bet

begin

af

in

wel

is waar,

dat

hem

voor

de

,

tot

stap

koopman

de »

,

ongeluky de

bebalTe

stad

zorgde

eu

Docb

deze bare dank-

geene

dagen

eersie

Tele

zoo

kleine eetbare

aan

gemakkelijk

zeer

bijna

soms

des

zoon

Tan

bandel

daarTaq Tan

al siecbts

in

zijn

Terkoop

uit

buizes

Tan,

de

een

reeds

bestuurde

maar

ophouden.

kon

den

diefilal

Tan

bet

kleipe

doch ,

de

en

de

oude

siecbts Tot

betalen. ruimer

den

be«

de ons

spei gaff bet

jaar

boofdzakelgken

zieh

met

de

bgzonder«

Zoo

als

zulks

gewoon-

eetwaren

itelen

bad;

gedeelte Tan

wel

bij ook

»

zaken

,

waren

boosheid

groot

een

waar

te

was

Terstand,

Tan

bestuur

sommige

Tan

ooze

aan

niet

het

onnoozel

correspondentie Toerde

onder

scbielijk tot

dienst

in

denzelTen

Tan

de

bet

Termits

kameraad

ja

,

lijk gaat»

kelgk

als

onzqr

de

in

boosheden

eenige schippers

Tan

den

Tan

kameraad

trad

bem«

Töor

gewigligste gedeelte

den

Dantzig zijn,

heden

tijdstip,

leer

plaats siecbts

eerste

mijn

rekeningen

rekeningen

gang

de

grootere

bandelsbediende

bad

moest

mjjo

,

zijn' peet

bij wien

bet

zoon

voornaamsl«

beer

de

reeds

Tan

bij afwezigheid

yerrigtle jaarde

bedreef

hnis in

eenigzins zwak,

zoodat

te

bet

Tader

was.

Dezelfde was

in

goToelloos bart

zoo

een

knaap

intrede

dieyergen,

hetzelfde

zijn peet

teTens

Triendelgk

zeer

in

Tergelding; de

dingen

moeder

op

bandelhuizen aanzienlijkste

vriendelijkheidTond

z^ne

eerigke

9

zoo

ongetwijfeldtot

byna

was

Zijn principaalwas

Tan

orgelmaker

b ebben«

mgner

der

eeoigziäs

m^

voor

meester

hetgeen hem,

Tan

deze, roijnetante

mijn goede

dat ^

m^ne

vaa

zwager

en

rrouwy

behoorlijk in

mg

de

was

den

ook

stemmen

zwager

een

om

genegenheid

bare

ligtzinnigespeelgenoot

ik

na

tot

bedroefd

zou

,

zuster

Fristen

\yerd.

genaar

leer^eester

mijn

door

?erblinde

Yerfainderd ,

derzelver

mijne

mgnen

school

zgoer

Tan

weldra

ging mijn geld

OTer

dreef

,

aanTan«

bjj bet 24^

looze

ook

360

het

iu het

kwam

geld

zeide

Hij

groote.

lic^t

maar

,

liglzinnigegeneugten

en

"vijongemerkt dan

ons

gQTca

uit

de

in

moedwUIige

ouzc

Hierbij had

over.

schelmstukken het

geld

zoowel

poolsche

van

schaffen; de

al

nadat

zelfs

de

in

makende

had

[k

der

koude

geld scheuk

zijnen peet

Tan

het

roemde

gestolen had,

waarmede

mijn

in

doen

te

hart

huiverde het

hij voor

,

eene

het

lokaas

der

mij

heb

Ik

weder ,

bij

de

eene

konde»

reeds

vrome

het

list

dat

Paehler

,

den

knaap

siechten hield

ik

mS

nam

cn

vermaken

geworden;

den

In

waarschawdc

ik

voornemen

tot

hij "

doen

met

lust

mijn

het

vader,

was

leven

helaa8| reed«i

was

gaf dra

en

nog

goeden

onzen

loch

opvoeding genolen

Öiize vriend

ge-

aan

gehoor.

dikwijls in

ziilk een'

een

behendigbeid

en

berigt ;

meer

zonde

zijo

nachtelijke

onzer

mögt

levensgeschiedenis van

van

zoon

zoo

verleidingweer

afgevraagd»,hoe

Paehler,

de

mijn goed

boheerscbende

de

dat

aan

,

weör

niets

om

,

mij

tot

zeide

dit

op

niet

ker mak-

de

dat

eigene beweging,

op

ik

dan

hebben

te

vermoed

bijeene

uit

weinige dagen stand; mijn

maar

dat

dat ,

kosten

van

schurkerij gewooniijk pleegde.

oogenblik opregt

ook

deze

hij

eersten

hen\

en

eerste

baarden

eerlijkewijze

hij my

hij mij

in

yerkleed,

aanwenden

eene

op

bekende pleizierpartijen,

eens

,

eens,

was;

te

zeelieden.

reeds

,

aan

de

van

visschers

als

gedurig

ofscboon

komen

of

nu

valsche

en

het

niel mijner ligtzinnigheid

met

kleedereo

ons

,

klceding

zonder

ivaren

mogelljk.

bragt

wenkbraauwen

herbergen

vermaken

Zulke niel

de

in

ook

ik

gingen wij dan

^vijnhuizender sfad,

buiten

naar

zijne

met

yisscbersknapen

van

lustte

ons

z^artgemaakte

met

soort

als

onkenbaar

geheel

ons

uitToer

,

het

aan

,

ten

Joden

ander

dien

inval

den ,

makker

mijnen

Tan

kwam

en

yoorstad

der

den

een

"

hulp

komeo

kinderachttge genoegens

de

doordien

ik

te

meestal

en

wisten

naclit

bg

te

kroegen

aao

verkwistingen

meesters en

hg

,

zgne

zelfs

;

onzer

wgnhuizen

streken

aan

nemen

huis

hoe

begiii niet

slechts

mij

deel

het

het

in

mij

gißtereii meestel

mogelijk geweest dat

did jongeling,

een

heeft ,

misschien

zg,

diep

zoo

in

vallea

denzelfdeö

361

oudcrdom

welken

in

ik reeds

datgene, wat

Tan

Toegelgk hij

had

goed

onedel

en

doch

geenszins

,

grondig onderrigt

ZOO

als

genoten, de

bijna ken

de

de

zelfs

niet

als

knaap

de

eigene ondervinding, dat zulke

in

ren:

hij van

onzen

als

met

plaats

eerste zon

heeft.

des

sterker

IcTens

heeft

de

zoodat

hart

het

deze

op

het

doen

daden

?an

die

spreekt

tot

in

stem

den

dan

nadenkenden

datgene, yrijheid,

de

of

nemen

bare dan

woordentaal stem

is

Toede het

een

mensch

eenvoudig ook

stand

des

stond ,

niet te

bij zulke zwggt

heeft

zulk

zonder

bloem^

Wanneer

openen.

;- het

Terwerpen

de

als

CTen

de

te

of ,

afgewend tot

gCToel

en

daden

heeft

Tan

de

meer

in

de

opgaande geschienen

woorden

Tan

Dcze

de

Tan

het

hart

voor

de

het

zieh

moet

veeleer

dezehe

niet

zonnestraal

kennis het

de

Tan

hoort, en

opge-

naluurlijkc taal

.hijniet geoefcnd Ja,.hoe

zijn,

oor

meer

rijkebezitting geborene want

,

(c

aan

,

zieh

wanneer

dan

geest

,

zielen, die rijkeraan

noodig gehad.

,

het

ontwikkeling vooruit-

tegenweer

geheel Terlaten,

die^

zeggen

slera

,

zulke

le

zijn gebied behoort,

gcToel

zoodat

als

de

wien

geest.

tot

wat

verkla«

moel

de borst

op

taal

,

heeft

uit ,

,

in de

eene

ouders

geloof echter

teekenen

,

ging,

geschiedt

zielen,

,

hoofd

kan

godzaligheid

wijze

anderen

bij

:

het

op

kennis

het ,

de

spreekt

sprake Tan

eene

tot

dit

Ik

het

ja

,

Troomste

; zoodat

Paehlcr,

,

der

zonen

en

;

gcsteld.

zijne tegenwoordigheid

in

vriend

lieven

geweten

het

mij

cenige

kinderlijk vrome

eenvoudig,

Ycrgunnc

boos

zoo

aangemerkt

vervallen

men

vaa

buiten

Tan

het

niet

goddeloosheid tot erfgename

inhou^

beste, gewigligsle spreu-

binnenste

worden

grootste ontaärding

den

gezangen

dikwijis, dat juislde

te

zijne brave

?an

ik

kende

al de

Yoorbeeld

mijn

als zeldzaam

eens

al

maar

is

;

cbrislelijkegeloofswaarhedcn

hierbij*inmijn

het

was

Ongelukkig

de

in

,

nogtans

achteren

,

schoonste

krachtigste

onwel*

zorgTuIdige geenszios cen

zqo

gansche schrift, wist

,

tot

reeds

ik;

eene

of

ten

mg

opvpeding eenvoudig christelijke

eene

kennis

,

edel,

en

aanmerkeirjk bij

is ,

mbeder

scboon

kwAäd,

en

in de

misdadiger "yerd

,

en

hooger

verschrikkclijkerTerpletlert hcm

ze

de

de

in

Tan

zijn^n

Tallendo val ;

bei

sfia

dere

daglicht zieh leidsman

een

het

in

hea

die

de

binnen

bij het

,

helderder

hoe

staat

gg

ger

gij op

de

zuifere

locht

der

Alpen

hoe

hebben

zekeren

dag legde mgn

Op

doen

niet

zeg

;

Schrift

het

ik

voor

toch

mg

dit

want

Gg

geld

het

dat

wij

,

verschaffen

moeten

dat

gij

nu

ook

dan

hij

en

zgoe

leven

y

wij

wa"neer

pleizier

na

,

maken.

ik

weet,

met

welen

Toor

eene

;

en

zij rossen

mgnheer

dat

yan

badreis

nog

en

,

flcbaSen.

Ik

kan

en

naar

ik

zai

rijden dat

eene

Töplitz. mag

mij

tnijnheer den

ivgze.

hiertoe

beb

dän

meer

billgk, geld,

meer

hun

te

yrg ,

niets wel

het

gansche

,

nu

dan

eu

een'

rekening de

Maar

hebben.

regt

peet de

en

\yat

bebbeu

aard

heeft en

betaald

;

vre]

heefl

leeriing,

arme

Dit

en

,

houden

zijn' factoor,

yoor

al

,

zijn petekind

,

,

band

zijne handelsbedienden

onlangs

zijn* zoon,

juist \Tijlhij Icerling is,

ORverstandig

al

dezen

hadden

in

dagelijkschenarbeid

onzen

,

Tan

tot

peet heeft

mg

ook

gg

Treemde

noodig is niet

te

mogelgkheid

ik

regtswege

yan

,

Hg

pleiziergenoeg

behoorde

yriend

petekinds

dat

kindskinderen

en

hg

,

als

de

stad,

onder

misleidcude

»

Mgnheer

hinderen

in de

behoeft

eene

op

Termaken

doet.

iets

niemand

hem

,

ODze

meer

teevoorlrefielgk

bg Toorbeeld,

yerdienenj het

en

gebrtiikenzullen zgn

n

tot

eener

hoe

ja

,

verleider

mijn

de

meer

schertSy eeoige

teekenaar

toonde

gelukte mij

zeide

/^

weet

,

ligtzionigheidde

moedwillige

,

D

Ik

hoo*

gevoel

uit

zoo

voor

een

band,

?

namaken

in

yast

zulk

vreemde

eene

als

$

leermeester

uwen

zou

,

xan

nateekende

gijdaarin

»dat ,

eens

kuunen

brief niet

ter^ygl

hg

het zorg

kunt

»6g

niet

nog

zult störten.

kameraad

neder.

mij

voor

/' zeide

misschien

dat ,

bandschriften kenen

gij neder

gijmoet

en

dos, hoe

met meer

,

die ,

zijn;hoe

te

borst

uitbundige Trolijkheidverrult

echter

hg

:

,

behoort

uwe

hei

wani

bescfaijnthoe opmerk-

u

zon

schreden

uwen

niet

geraren;

,

zanier

Trees

de

yoeteo

,

zgden

ziet

de

Toor

daglichtarbeidde

licht kwam,

hei«

het

Taa

blootstelt

gevaar

beide

aan

scheroerende

heldere

het

in

afgrooden

genot

begeeft,is

donker

ligi aao

,

bemerkt

het

oiuniddellgkuit

die

deogene^

yao

oog

schijntmij

billijkheid

rekeningen

yoor

veronze

SOS

kleine

Terteerioge»

wkärd

ze

xbijdas

,

deze

en

wbl

ik

geeft;

öns

doe

?orm

nirt

hct

in

kan

den

het

mäak

Ik

Lubek's

weigerde

»Hebt

rekening

geld

geen

krijgen

misschien

voor,

de

en

,

daad

aankm^am,

deze

Tordering

het

faarp of

fluit hooren niet

meer

zelfs

der

bemerkt;

alsöf

in

de

laatste

,

ik

toe,

den

luiden

halen."

het

toen

toch

het

last

de

op

mij tegen schreef

en

de

op

hij

terugkreeg^ bij hem Waüneer

kwam

zonde

eebe

Treessclgk sneJ

Tal;

Van

,

eerbaarheid ,

het

De

oude

bedrog

niet

schippersrekening» onbeduidend

zeer

was ,

bedenken,

de

geen

hg daarop,

toen

en

dezelfde

rekening gekwiteerd gedachte

minste

eens

met

al

hare

Tcrsnelt

heeft

tot scfaielijk

Tan

ja Tijftig^

het

toenemende

Tan onze

namäken

honderd list.

sswaarte

drog^ be-

Tan

'den.Tal

Tersterkt

en

mate,

Tan

daalder

van

die oTer,

steeds

in

meer

Tijfdaalders tiön,

Tan

en

naar

zij zieh

,

bcdriegeigke rekening

wg

Tän

rrjken man

zel"

afgrond begonnen^

gelukkeb

mijn geweten

der

had de

meer

op. de

de

in

eener

daad

TerstQkt.

regt

hem

knaap

band er

God

,

zonder

namakende

deze

toon

ver-

schipper geschiedde, overhandigde,

den

dezeWe

sedert

Terleider

mgnen

den

den

geToel

alle

donder

nog

Tan

het

Tau

siechte

Tan

werd

stem

Tan

Tan

oogen

de

dan

het

hart

slem

Tan

de

toen

faoe zal

mijn

de

tegen

eens

tegen

peet

,

mijne

den

alleen

tegen

de

betaaidb Tan

?

betamelijkheid en

koopman

die

zieh

oor

gesloten heeft,

en

maar

evenwel,

te'

crediet

daar

teg"enzin Terzette

ten

het

om

morgen het

er

rekening.

Wanneer

en

middel

en

gaan

heb

ik

»want

»

ander

vader

uwen

gaf

maar

gast

doen;

te

tegeniYoordige

onze

zijn langst aan

magt^loozen ,

hard

looze

geen

geeft op

hij naar

om

en onbeschrijfelijken

eenen

Yalsehe

de

ook

Aveet

waard

verachting, dil

en

contanteny

vroeg

en

ovfermorgen kan Met

he^igheid

betalen?"

te

schrift

dit

met

courant.

mel

gij dan

anderen

eenen

,

d»

schippersrekening van

^

?ijf daalders

in

mij

kleine

eene

als

geYen,

doen

wel

pleizieren

handteekening

rotm

,

in

dezen

gingen

verTolgens

lachten

om

het

*

SU

Onder

zelden

maar

deze

tot

bet

in

de

zija moest.

myne

waarlgk

school brave

beurde

baar

yrolgke openbartige of

dan

ik

mij werkelgk .dikwgisdoor

lagen

brassergen

en

dan

ging

menigmaal hem

verzocht

dat

bouden,

moeder beid

was,

in

werkplaals

zoek het

naar

beroep viel^ ook

schoon

ik

zorgdc

ik loch

mg

van

des in

le

dat

Hoe

een

middel geestverhiltend

bemagligen: belere

de

door

stem

;

en

werk

bet

ge?en,

van

bg

den

hg

de

wat

wisl te

vertwgfelingaan

het

Het

ik

groote

gebruik door

mg

inwendige

mgne

een

smart

bijna spottende verachliog van

.voorhoofd

werd

bei

stout ,

hart

onge-

voelig als ijzer. Ik

weet

niet}

waar

mijn deelgenoot

»

worm yerniettigende eene

van

man

verbergen

aan

dooding

vranC

,

die

overgeeft,zoo

voor

merken,

alles deed

,

uit

ooder-

gerinkelrooidhad,

ook

zieke

een

dikwgls

meester

te

nacht

alles

zondige

mgne

bekwaamheid

aan

zieh

f

die mg

mgnen

brave ^

inzonder-

mg

vader,

niets

evenwel

trots, door mgn

ontroerde

mgnen

beter

tot

vrcuw

zwager,

goede

mgner

volgenden dag

middel

goede

Trgheidmogt

eens

aanvang

van

Igdt,zieh

verdoovend

kwaal,

eene

streng bg

te

mijne vlijten

Gelrjk

binnenste.

al

diep

waar»

den

ik

knaagde

ligchamelgke smart van

is

baren

bgzgn

en

gedeelte

een

sterker

van

Op

wel

verlangde.

mijn

hoe

bezocht

deed.

mg

patroon,

eersten

^e aanblik

loopbaan mgne

het

en

den

in

hiiar

wandelen.

gaan

verlegenheid nog

zij mij

nachteigke drinkgeDe

dan

en

ba,d,

haalde.

niet

,

ik

toen

nu

aanblik

de

in

mg

te

hals

toch

hoofd

mgne

mgnen

mij

poorl

reeds

Bragt

naar

maar

de

buiien

om

den

op

hij mg

,

mögt

het

in

pgn

dat

antwoordde

ik

en

ge-

Troegere,

gedroeg,

?

aan

Het

zgn«

mgne

op

haar

iets ontbrak

ik

dat

konde

niet

mij

jegens

wgze

raissebien

mij

gewoonlgk,

die

ik

wanoeer

Tan

misdadeni

zulke

vatbaar

mgo

blik

den

ik

Yerdj^gen, die

niet.

lieveliog ?oor

mij schuldig maakte,

9

zelfs

kon

moeder

eerbare

dat

dikwijlst

?roeg

Ik

dal

wist»

,

droomde, ik

ik

waärin

uren,

koos

gewoonlgk

en

»

ik

kwam

had«

dnik

zeer

ouders

mgoer

zulke

in

welke

huis

bet

ik

bezoeken

fader

niet

dat

YOorweDdsel,

in

de

zonde

al het

Teikregeft had^

mmia§

staftb

Tflfbafd' mija

hart

eektn

ligtiimug

ket

in

rtftd tnord

den

in

en

de

eleoi

gaAiiisdi menacfa

mk

reecb

de»

Toor ^

werkte

mij

Otthooiiiaar.

ap

mij

ab

Koadaar in

bare

zond^e

kracht

rende

bare

en

welke

Mgn

steeds

maar

de

meester

Indien

door

het

blind

laat; ik wasreeds

in

zaam

het

mg

,

ligtzinnigheid

De

dat dat

Tersebäft

Schrift 18,

s"oon

die

ZOO

als werd

dagen die

eens

tot

zgstraatje

een

Termetelheid den^bal-

in

; eens

OTerreedde

ondeu-

mgn

beproor^n,

zou

ontdekt

aansiond^

sohreef aan

of ik

zooals

het band«

Termeld

reeds

en van

te

was

te

Tolgens

door

som

dien

grof,

geigker t^d

Dantzig

namakem

Ik

deed

brief

scheepskaptteiD »

bragt, Teroorzaakt

het

werd

door

den

oT^rkwam

de afzen*

waardoor

den

Wnnen zdoü

des

e"^n' oAAsrz^ek,

mgnen

Tan

opgaTo

faanddhuis,

Toorgewend»

bedrog

konde ,

nu

het

aanmerkelijke

eene

Dit

en

brief

eenen

Tan

werd.

welke

roor

in

graf

buis, die zieh

Tan

kunsHgs

ding 9

ik

eed«

,

zeer

Terleider

haar

zehe

altijdte Dantzig ophield

bgna

zuiks

den

Tan

bad

eenmaal

zg

drinkgelagen,

dat

mg»

geheel

^^'^

,

wanneer

onzer

een

makker

gende

geTeinsder^

deur

eene

Tei^

bedrog gemakkelgker.

is, graaft zieh Tan

roes

Te»

met

,

het

kwamen

zondige gewoonten

mijia^ slaapkamer

»

in

emstig

bedreigingen

en

mgne

,

aangergpt

malen

,

maakte

uitkwam

mijne' bnitettsporigheden

Tan

eenige

sleutel

een'

heimelgk

mg

oiet

anders,

sulks

kon

voorzigtigeren

nog

zijgeböuw lag

een

toch, boe

moest

in

omstandigheid

; de

Troeger

eens

verzadigea-der begeerten

mg

Tast

slechts

werd

strikt; ik

te

zieh

Treesselgk betooTe-

,

waarsobawingen

zgne

maar

den

Tan

bg

zoodra

andere

iets

nam

zudit

,

tu«

ooge"blik

bei

de

m

door

een

roev

jongea

wordt.

was,

hg

bebben;

Terhoor,

sterker

orgelmaker

niet

hg

bemerkt

ik

eene

t

zwakker,

te

werktuigen

nog

,

vaa

iratep: er

Imd

eefl

des

Tau

oragang

b

door

dr ,

doopeu

koud

in

ed"

gaf

magt

het

pyitttillend.Echter

of tot

De

y

kaiiie*

n»)n^

ivffi

slemperijea bevond,

onzer

inirendigen f egter

gekirebt Ugcbaamsdeel Tcvsacktend

gei^retsr

roes

loodktt^ik mij

düovqb;

wäre,'

yemeld

woesteA

tu

pipufte-mi) ilogiait8,the»

tn

weioig« haiitfes»

bewirk-

itelligdi wanil^ kwamen.

dag

dita

¥etboor

«chuld

gereedäcbap kwam

kelder

bg

«Idttlol

kleederen

onze

de

dat

ontsnapt; Joden

beiden

de

de

te

10

sloathcid

Polen

door

vnur

zijn nachtleger ontsteekty Signalementen

overal

die

können

openen

de

Trienden

van

een'

bij

nog

diger«

eene

donkere

eenen

rerschrikkelijker,

het

voorval

meestal

voorzigtiger

te

weinig

geld

bewoonde

dat ,

al

ik

zwerftogten tocb

vertoeft

een

misda-

die

Ifgt; miijne

stroo

uitwendige vrijbeid,

de Tan

boofdtrekken

zu!k

misda*

een'

mijne

van

wij

Tan

zetteden

Marienwerder

onder

bescherming

y

Ons

zou

verdere

Terhalen.

lotgevallen

door

de

waarin

verrot

op

dan

weinige

zielen

,

bij

i

het

onzer

Niemand

kerker

aan

hadden

Waarom

niet.

schilderij Tan

dompigen

wende

de .

berlekkiiig

zulks

gebenden,

zal slechts

,

geregtsbedienden,

der

ophouden.

zoon

gevangenschap

Ik

Sedert

de

zij deden

ketenen

met

inwendige was

in

bedriegelijke

eene

gelegenheid opdeed, TOor

been;

ons

om

,

maar

yerloren

lang

diger

,

armen

gaarne

harten

en

liep,

reiziger bij

een

kf eederen

onze

aan

die

bg

des

gevoel

innig

ik

door

geregt

misdaden

uit

de banden

wij

afzigteljjke morsigheid been,

slechts

,

op

ons

het

aan

dat

ons

gUngs

Marienwerder,

onze

ran

yaa

grootste herbergen

ea

gras, Toor

Tervolgdenons;

walgelijkelist ontkwamen

het

ontdekt

gerucht

bragt

Te

der

eene

verdorde

gewaad

omstandigheid

waren,

Tlugten.

in

; het

het

h§

valscben

nacht

de

magtig

te

bei

denzelfden

alsmede

taal

wjj bgna

waren

gaan»

hetwelk

in

in

ons

nog

,

een*

de

ons

hadden

overgeleTerd geworden als

verkleedden

poolsche naar

nachl

den

breekijser en

zgn

kleeding,

om

,

wg

kk oud

,

begaren

Onze

dmikbeeld

^Taar

onder In

huisarrest

door

vrg

en

Tlugt.

wij

bot

het

die ,

,

was

een

bezatoo»

waar

lagen.

Terborgen

bevond

T")ot*raad

poolsche op

Terstoken

in

^

mijn medepligtige

sieb

rag

sleutel

Talschen

een'

wg

had

ik

fauisselglL

liet

in

geworpen^

mg

op

yerralten

Van

sooH

had

ncdepligfige

waarvan braudspiiiifautB,

eene

goddeiooke bedneg^rgen

anie

Mgn

alle

«erst

al

bgn»

streken het

Wij

roort.

Treemde ,

van

k

wij den

warnen

onze

nacht

reis en

in Polen.

geslolene goed medege-

368

hadden,

oomen

terdiende

buer

rijken m\

voor'Terscheidene

het

mij

dat

ik

door

bij

en

konst

mijne

bruilofl

zoo?eeI

andere

eenen

dat

teel,

gelokte

zoo

en

te

Terweryen,

muzijkinstrumenten

eenige

Tan

zoo

zang

hadden,

genoeg

oudekle^renkooper

een'

de

op

muzijk

met

dagen

zel?en

mij

beiden

ik

yerder

ook

einde;

ten

was

en

ons

Toor

kle^ren

koopen

,

konde*

Warsebao,

Te

met

ons

wg

die

passen

als

ons

loos

ander

bad. in

had

in

als de

met

sloeg

hem

zooyeel

ligte

bedienden

wagen, was

hadden

Wg

noemt,

muzikant

zoekiog Het

te

als

schielijkop,

jonge

meest

instru-

zgne

grap-

hg

zes

goeil geld

voor

ons

zieh ; in

begunstiger,

eenige

stoor-nis

ruimte als

zoo

en

men

onder

kwamen,

en

zijne

paarden

instrumenten

onze

onzen

behaWe

snelle

kleine,

voor-

ons

had,

door

en

,

wg

beer

edelman.

eenige

dat

die

die

zondaar het

zieh

flikkert

des

lichten

verheffen,

moerassen

noodig had,

lokken,

in

verdwijnt;

we^r

nachts

op

,

diepe

gasten

makker

met

waar

pleizierigereis,

den

van

dwaallichten

naar

veie

uiterlgke

yer-

Krakau.

gehik

beldere

ook

gezelschap bg

zonder

aTond^

mgn

geen

met

zeer

eene

bescherming

zgne

dat »

wg

een*

jongen poolsehen

De

verdienen.

getrokken werd, genoeg.

feestdag

yerzellen

te

waar

verborgen

op

,

kunnen

opene,

eens

pleiziergevonden,

Krakau

naar

eenige Igfeigene

ZOO

de

9

zouden'

het

reis

waar

een'

van

brengen,

te

daar

noodige vaardigheid speelde»

begeleidde,

pen

zoon

zieh

dat

snarenspel

en

door

faooischnur,

onze

een'

met

gezang

mgn

builendien

menten

kennis ,

,

daar

eene

wij op

dorpsherberg,

groote

Deze

die

maakten

gelokt had

been

in

gespuis aantroffen,

Yervolgens

eene

sKad

veilig genoeg;.

niet

opgaven

nacht

niet, den

de

buiten

sliepen

maar

het

waagden

Talscbe Tervaardigde,

band

Studenten

achteden

uitoefenden,

werk

eigene

mgne

Prager

,

wg

nog

door'

onze,

band

"yijdit

waar

den en

verdwijnen.

het het

wanneer

Ik

is

even

als

even

de

moerassigen grond

wandelaar^ ,

algemeen

die

bij

het

zelf, doch

hen

volgt

licht nog

als

het

meer

369

medepligtige

miJQ

trekkingen Onze

weldra

bescfaermer'

het

ook

dan

gezelschappen',wilde

het

gevormd

en

de

beide

waardoor

mij

zeker

een

9

mijn

in

het

begin

het

den

yan

den

gedurende

Toornamelijk ik

Daär

had herfst

winter.

den

in

mijn

makker

geerde,

smartte

als

alles

mij

Krakau

Ik

had

mij krijgen kon,

laat

melijk bestal; mij gedurig

zelye; hij had

juist zijne diefsche

wilde

en

deed

bedrog

als:hiji dien

boozen

dien

kan

gelegenheid Er den

ik

tot

tot

vroeger

wel

er

tot

mijne

welke

hem

de

op

koffer kas

hei-

was

steken.

Ik

eyen

zoo

onbegrg*

mg

zijn ;

te

daad

geopend

immers

iemand

zoo

geworden

gewoonte

beheerscht,

andere

heerschende

wandadcn

aanzette,

was,

bij

geene.

zonde hem

en

te

bemerkte

gelegenheden Elbing,

in

Eene

der

als .de

ligchamelijkcgeyaren, had

hij mij

schielijkenondergang bragt. Hij

eenen

destijdszoo

in

trouwens

die ,

zijne

leidingen gevallen.

men

in

mijn

behooren

diefstal

eene

nog

bij onderscheidene

als reeds

sleulcl

band

niet

be-

we^rstaan.

rampzalige

4aarna

en

geest,

boyendien

was

mij

hij maar

hem

zijne handelwijze

mgj

het

had

Dit

peigk.

als

zehen

boogst.

beschouwde

d^t

ik

scherpe yerwijtingen; hij bestal

hem zieh

wel

betrapte

yalschen

een'

met

en-

,

het

dieik

deed,

er

aanmerkelijk gedeelte van^

een

Bens

ontyreemdde.

geld

in

waren

gewonnen

wat

deopmerking,

ik

bleyen

inbeuring

;

geweest indien

en

geld

hier

hooren

Wij

gemeenschappelijkgoed

allezins

hoe

Trolijke

Studenten

gekomen,

de

alle

yestigen »

yeel

eerst mijno groote ligtzinnigheid

mijn

in

matigen.

te

te

yan

eenen

Tond

gemakkelijk

te

yastentijdsteeg

Verdienste

onze

welen

oyeral

mij

uiterlijkgeluk

geluk

in

ons

was,

Prager

,

i^are

be-

iqgeleid^ mijntalent»

Terdiende;

men

kennis

maakte

muzijk

ontwikkeld

nog

deelneming,

meer

nieuwe

onze

begunstiger had

en

der

Trienden

van

-weinig

en

in

gewaar.

jonge

kring

ik

dit

werden

,

zetel

yan

den

reeds. yerscheidene

was,

wederom

strik der

die

zonde voor

moprden

als

zoo

,

yoorsteden

inzonderheid

spoedig

,

yrouwelijke Krakau

yan

als

ook

teyens

zoo

yer-

was

yan

yreemden,

bekend;

ontdekt

gestraft

en

,

sro tlecbts

werdes

Mideren

daarheen

sich yaa

hen

ker

had»

begaven

kon

lot, dat

trady het

pligtigezieh niij aan

Toorstad

het

in

had

Ongelukkig

eene

ik

geld

om

der

een

ik

aard

reeds

Tersche

laatste

daad

dat

ik

in

geld,

beors

eene

opdat

aditer,

ttit den

als ik

opende

was

mij dadelijk

zoti

in

stok

de

Intusschen

wijn

ZOO

lucht was

woedi)

niet

Terder

wilde

grootste

mijne begeerte ik

om

de

'

hem

eTen

de

kas

Daar

ik

Mijn

in.

naar

;

ik

kamer

den

toI

aoo

hemoTenwel

ik

toen

Tergrepen de

Tin*

eenige goudstukken

Hep

op

,

tooni ,

ik

mijn neder.

en

lekkeren

tokaijer«

kas, die het zilvergeld

mijne ergernis door

koffer, dan Terdwenen.

palen; sij sehaadde

niet

zoeken.

Tond

besloot, uit de

nemen^

het

meening

tegenwoordig geweest

zwaaijende» razend

de

op

zilTergeldin

eerst

dief

hebben

weioige grosschen na geene

ik

m

wilde.

mijne

naar

mögt

,

in

goud gewisseld,

goud kopei^cld de

hem

aan

iets te

in

nog

gelegd had;

wäre

TerdriJTen; ik opende op

ook

plaatsTan

grooty dat

bevatte, nog

nacht»

ik het

Ustigsledief

de

liet ik

in

er

palen ;

geene

slapen

gaan

makker

had

inbeurde,

krijgen^ ik

zak

hem in

er

ik

ge»

Terteren

mijnen

betrapt

zelfs

was,

Terborgen

zwaar

kende

kamer

de

in

atleen

sehelm

de

dat

dat

buitendien

zonde;

den

onze

lustigemakkers,

bijmij gedragen, of

goed Terborgen"

ZOO

had

Op

makker

f

het

gedeelte Tan dit,

diefstal

ik

in

denzelfden

onder

,

dronken-

mijn

te

nu

nog

toen

mede-

OTerhekle.

waarop

om

»

TOorTal,

Tan

spreQkeo

de

aan

Troeger

niet

aan

wijnhuizen

TOornaamsKe

bet

Sedert

be«

jongeliogen" begaf

tamelijk beschonken

halen,

te

mak-

mijn

waarop

geestrijkenl^esten hongaarschen wijn

den

waii

anderen ik

waartoe

meenschappelijke woning aaar

de

Tan

,

kwam

werd,

?ermoord

te

»dwaze

aTond, waarschijnlijkdenzelfdea,

eenen

eil

tijd ,

een*

Tan

schap OTergegeTon»

en

zelfder

te

tlagtbankder

zonde

Kja

zijner xonde

weg

boofdatak

zereode

iete meer

men

waren«

dea

dia

Staat«

ook

de

op

verdweaen

die

beschreTen

Salomo

?an

dat

»

,

hij in

toen

plotselijkzonder

,

worden

gewaar

wijl 8omti)ds ptrsöaen,

gegiA,

echter

ook

eenen

het

»

Tfaans

alleen

roes

aÜTorgeld

kende

mij

mijne selTOn

i

SSfl 9

•

ik

den

liep

mßht

^naohen

oogeDkUk

rörwachtende

mijoe

wilde

gal

genden

zelvent

mij

kaa

en

van

onder

minste

met

hem,

dat

sott

hijna

Ik

hart

menschen

dacht

ga,

le

ik, gaat hij

weg,

den

vol-

moest«

doen

:tOt

ik ml

"

biijfit

hebben$

blijfik hier,

dan

glas drinken

we6r»

die

iadien kan

dit

ik

de

voor

dajt de

voomemen

lou

nitroering nog

,

wie

inslaan»

verder

ik

ik

openbaren

boo

,

gelooTon, dat

loch,

seide

heizelfde

uit

wonen

ik nooit

en

wäre,

't

een'

met

hem

kunnen

bed

naar

ik

mtn

treden;

ongelak/'

u

met

gehragt hejbben

uitvoer

geweest

wil

hoe

dak

66n

ik

uw

gij

meer

Tertrek

ten

aan

ga

af niets

nu

hij hier^^dan

ten

Het

ingelaten«

schurk

dat

legen

,

teder

nondf

^

hebt

»waarom

kamer

hinnen

siek

zoo

^e

verrader

zoude

«elf schnld

niet

gl]

ik

^as

dol

de

dat

§

uitbraken»

morgen

7U^

als

daden

der

geest

noodAg

Tan

zonde

e^as

ak

slaaf

derden

dag

beheerscht.

de

onder heel en

den

navraag die

teyens

Toornaamste

was

zonder

geld

nog

betaljBQ , ik atond waar

diensthaar

Iqke Tooral

in

de

dagen

bi^ Torkwistkigeii stellen

weken

Tam

ia den

eq

ik

des

laatsten

g^lel^rd bad, li0d| v^

dai

ik

hjidl inqn

ik

V0OC

Tonden

gelds leTea

debruiloCt

iwfstolijkbeloond troitwleoae

Tan

huiswaard

onzen

al

het noodzak^« ook

werkelijk ,

,

eese

nog

mijna ligtzimiige

dat ik den

konde»

ik

eenen

zoo

wel

waard

Ik had

teksl als

te

n^j

gelden; melodü

biJTal;toot

grooten

eep

TerTaardigdbad»

Torst

gewevdeni doch

tnakk^

liep bijna

zelfs als dichter doen

stad

i^* de

ga*

zuinig OTedeg Ters^beidene

met

welke

het

iJTerigiedere gelegj^Q«

oyer,

tijdals eomponist,ja

Tei^sefaeidene li^dßi^ea,Toor

niet

vasteavermaken

moest

hij

en

mij in

eigenlijkencamaTal

Tenrolgena

het oTersebot

du«

gelukte mij

veel

zoo

deed

vree»

Terdiensten

nam

Qet

Terdienen,

te

uit

Terkrijgingvan

tot

den

Tan

den

tijdder

en

en

op

maken.

te

aaofienHJI^^ som

Treden

dus

mijne kunst

em

,

De

mijne

eiode; ik

hij

ik

Tan

ten

bei4

dat en

hem.

naar

ook

en

ik,

d^urfde komen

opgen

geene

anderen

dacht

terugkwaqdf

m^i

nog

makker

mjpi

Toen

dit ze)|^

mii onttiieei^

Hei

wm

g^win ^Mht

372

talent

mijn

kost

hoe die

ken

ik

xeer

selyen

geworden moedig

land

bet

toch

der

kwam

sat,

zeide

mij

:

ik

toen

dit

mij minste

,

inionderheid

mij

in

jgewoonte

naar

daar

als

hij9 gij moet

,

dronkaard

een

seide

landen,

sul-

oordeelden

niet in het

mg

be-

,

vroeg

Men

zelfs

was;

waren

zoo

wel

te

Trijwant naar

Italie«

naar

huiswaard

mijn

behebt

Yreemde

naar

dag,

verslaafd

ge?en.

of trof

toonkunst

zekeren

Op

met

beschaamde

stond

sin

te

al

mijae

dat

niet,

maar

was

die reeds

ambt

een

was,

; het

het

neiging

raadsaanii iemandf

niet

mijn

die

het

wäre

drank

den

aan

met

f

het

yinden,

te

vergdeld had;

zulks

ondeugd kend,

Krakau

te

bctrekkiog

Taste

eene

,

den

en

moeijelijkgeweest zijn

niet

aänstonds

Ga

opzoeken. dienen

getuige

wijnbuis

een

bij

een

ge*

regteUjkonderzoek. huis

ik te

Toen

Tond

ik

reeds

er

eenige geregtsper-

Zij groetedenmij beleefdelijk.Waarschijnlijk

sonen.

zuUen

zij

wij

,

tot eene

kelder

ontdekt

is, die

u

heeft,

in

?riend:

nw

sidderingOTerriel wanneer

hoe

en

yerhaalde

ik

;

,

alles,

der

eene

in

Toorsteden,

die eenen

toonkunstenaar

andere

de

;

oproepen

yermoorde,

de

dat

zeiden ,

Yerzelde.

Eene klaren

treurigetaak

zeer

ja zijn bijna zeker,

eenige dagen

Toor

men

heden

u

wij vermoeden,

had

kwam

ik

wat

er

mij het

ik de

met

Ik

berigt.

laatst

moest

makker

mijn'

yer«

gezien

mogelijke yerschooning

meest

wij

wist;

yan

dit

op

reden

buiten

naar

,

de

naar

yoorslad. Daar

lag, het

nam,

het

bedekt

lijk

schedel was,

niet

ZOO

dien

zonde

geyorderd,

dat

zgn'

om

yertkioorde

die

ik

mij

met

na

weg-

lang

zoo

geleefd had.

De

hem

den

die

de

was,

niet

yerrotting

was

grijn-

eene

ontzettingyeryulde. was

,

oogenblikkelijkzon

mond

gedragen had,

in

gelaat niet zoodanig

zgn

yertrokken

ik

bgl,

eenen

hem

men

wien

wintersaizoen

het

,

de

der

misvormde

yerspreid

smart

met

,

in

dat

laken,

hem,

yerbond

had

het

hebben;

herkend

tok,

wijl yer

yan

waarschijnlgk yan

gespleten

00k

wit

een

mij

yoor

yertrouweigkste

diepe wende,

fzende

met

digt bg

het

Den

Igk,

374

asondc

tneengegroeid;

conde

OYerge?en en

koniog

der

dood

niet

Oaarom

ik

stortte

mg

einde

ten

,

vreesde

met ,

9

als^bevor-

deels

ik

die

werkzaambeden

als

Toor

onverwonnea

ik

dat

de

is,

mg

als den

ontrukken

te

kwam

dat ,

slecbts

ik

dat

zelven,

mg

oyergeven

kende

zaike

,

declgk Toor reis

mg

deokbeeld

in

alle magt

wilde

yenchrikking.

het

aan

mg

want ,

den

8ter?en

ik

Italic boschouwde

naar

ik lelfs noten

deels

kunst, doch

mgne

af of

teekeningen

ik kon

goed

zoo

,

mgoe

schreef

ledige oogenblikken

; in

copieerde

tot roorbereiding

als

,

schilderstnkken.

en

Een

zieke ,

kend

die zgn

bezoek het

of

yergeet

gebeterd

1

een'

yan

niet

maar

als de

opwekking

sedert

waren

bet

dat

yooryal

,

had,

Tangen

tbans

peQ|

had,

haar

zionelgke

naar

huis

yoorbgganger

eersten te

kwam

Deze

gaan.

loch

dus

komen/'

huis op

zekeren

uit

Koppenhagen

naar

heden

ayond

sprak

wien

met ,

Italic onderbield

maal,

de

bg

bekende

oude

poort wandelen gg

komt

er

gaarne

heden

avond

heeft

hg

eerbiedigen allen yriend,

doch

geheele

wereld

gezondheid gunt.*'

plan

hebt

nu

onttrokken;

begint

morgen

op

billijkesmart

uwe

gg

om

te

denken

oyer

in het

mij

aan,

tgd, n

dat

reis

zgne

laatsto

gaan.

Wg

yermoorden

uwen

het

ik

yriend

de

reis te

gelreurd

en

oyer

\?iJo-

toen

»de

yoor

genoeg is

het

in

ons

,

want

den

yan

dadelgk.

ging,

zoo

u

yan

lievelingszonde

haar

eens

be-

deur

buiten

oude

yolgde

yerloo-

mgne

de

naar

be-

verloreB

stond yoor

al

cn

weör

een

de

buiten

dag

ik

en

kracht

uitnoodiging

uitnoodigingtot ,

zult

96g

de

op

geheel

om

,

spoedig

al te

maar

slecbts

buiten

zulk

vpeken

mij

yoor

te

schrik

yeel

zoo

gewoonte,

we^r

lasten

wachtte

en

met

zijne eerste

siechte

oude

mijne

indruk

de

nu

als

E^en

dragelljkentoestand

eenen

echter,

stond

geerte

yrge

in

des

hg

yalt

Verscheidene

ziel.

niet

nog

,

terug.

mij

,

is

tgd

körten

is daarom

yoorbg

destgds mgne

bet

een*

yoor

neemt,

eilende

yorige

zgne

Igder ging

eenen

yreemdcling

aanmerking

opwek-

versiroogenden

bet

in

in

smartelgker

door

Igden

en

u

gg

de

yan

om

awe

eenige yeryroigking

375

De

heeft

man

niet

gelijk,

volgen

te

wäre

dacht dan

meer

zulk

ik;

uitnoodiging

eene

onbeleefd

beloofde

ik

;

het

hem. Het

siecfats

nog

kwam

voornemens

oude

ik

Tervlqgen wegens

ingnen

makker

makker

ik

was

thans

ultdrukkingen degenen

als

noch

perken

der

kooi De

droefheid

en

betrek-

gestaan

weidra

die

dronken

waren

en ,

het,

wanneer

losgebroken is*, vroeger in

was

ik

was

,

dat

toe

mg

aangeno-

gebaren

moedwilligsleTrolijkheidyeranderd

,

dcJBe

begreep

men

dier,

meer.

dezö

wat

Doch

dronk

de

uit

van

hem

tot

aan«

wild

döod

droefheid;

wending,

een

mg

,

mgne

gaarne

weßr

ernst

yan

tgd

men

welke

in

en

vervrolijken ; men

eens

op

,

maat

houding

was

ze

niet,

wist

laatsten

nam

even

,

men

den

geweidigen

men

andere

te

mg

,

opgeslofen

den

geweest

eene

zinnelgkheid

kende

doop

ik

en

mg

gesprek

noodig

lang

mij

in

weidra

begin beklaagde

mijne deelnemingi

prees

het

krceg

mgne

het

mg

inzonderheid

tuitingVleide

al

Toor

m^ne

was annoedig överblgfsel

In

,

Men

het

dat

goede

mgne

gezelschap van

het

io

getroffen had;

eigenlgk

kingen

; het

ongeluk,

overblijfselvan

avonds

yergelen.

en

het

lof

des

lastigebekenden

,

had.

zwak

een

en

; onder

schielgk

het

dronkenst. Toen

ik

yvgnhuis

uit

zelyen

mg

den

naar

Het aanstonds 8tad zen

heeft morgen

Toen man,

van

dat

goed, te

gemoet

u

reeds reeds

ik mgne die

gyerigste

mg

kwam;

een

gisteren avond sedert

een

uur

stem*

roes

yer-

huiswaa^d,

beer

gezocht op

uit en

den

wacht

vrienden

wel der

bekend

muzgk

vond was.

in

die

mg

raad

der

ook

de-

n.

ik

er

een'

,

zeer

niet

toegedächf.

mgn

jong

tot

deze

een

nog

aard

binnentrad

kamer

we£r

helaas,

sloop in

mg

zeide

komt,

gg

was

anderen

eenen

doch,

wel,

mg

het

van

dronkenschap

"vereld ; ik

Hier

sloel

een'

op

mgner ik

de

voor

woning.

middel

is

schaamde wel

mgne

drgyend

morgen

bedwelming

maar

,

ming

de

kwam,

God

?oor

volgenden

Krakau

behoorde

Hg en

ik

jongen tot

geloof 25^

de

niet ,

376

ik

dat

in

de

stad

ganscbe

oigne

geringe bekwaamheden

hem.

Hg

hield

zieh

geleden zijne wannste

dien

ik

aan

hem

eigen werk,

zieh

geen het

in

zeide

hg«

dat

men

met

uwen

koom

missehien te

moord

aan

reeds

dat

zgt

gg

als

het

plaatsTan

missehien redenen

het

bewonderaar

en

niet

het

hoort

niet

tot

daarom nog Ik

kon

donker

laten,

te

talenten

deze Dit

den u,

kring

Tan

hetgeen

indien

door

kunt

dan

die ,

die

,

kan

de

wel

tooTal

Tan

vriend

eerbiedigen,

geheele onderzoek en

gg

echter

gg

ook

als

dit

Tvoon-

Troegere

Mögt

redenen

ambt

mgn ik

dan

Ook

wa^en.

Terschaffen,

ontvangen.

ppenbare geregt.

ik

de

werkelijke herkomst

uwer

doch

zult

doch

Termoe-

ons

opgegeTen;

kunt

Triend

gewend,

misleid

pas

Tan

uwen

doet

omtrent

ons

zekerheid

nog

uwc

,

in

vän

,

körnende

gg

Termoorde

geregtelijkedagTaarding afwachten

daag

Tan

Triend

en

Triend

hebben

uwen

is

den

hebbcn

voorgewende Praag

gedaan,

moeite

pas

de

siecht

men

derwaarts

de

geval

gerustelgkde

zieh

ontTaugen

uit

uwen

De

geren.

den

Tan

,

wg

door

ons

te

onaange-

zeer

maar

Tan

a

,

daders,

de

waarTan

heeft

zgn

heeft

men

dat

wg

werkelgk

gg

opgepakt

bloedTerwanten

,

den,

gepleegd,

\veet, Trat

Tragen

octdekking

de

Na

wäre.

Terleidelgk hupseh

een

Praag;

te

oogen

Tier

schatten

te

en

eeren

het-

vereenigt,

Toll^digergeregtelgk Terhoor

OTerlgden kennis

uit

te

onder

Triend

uwen

antwoord

het

Krakau

een

Terafwonenden

luidt

zgn

talentf als

jeugdigen ouderdom

zoo

beantwoorden

?rouwmensch,

deszelfs

hg

oyertuiging

de

gaarnc

u

buitengemeen

zoo

iets

u

^bandlangers van

den

hetwelk

heettey'als

het

zoo

wenschte

ik

nog

ik

onder

namer

door-

verworven,

componeerde»

en

beminde,

een

muzgkh'e?end

daarom

dichtte

Lad

ik

en

op

dan

vereerde«

Mgnheeri geren,

de toonkunst

met

dankbaarheid

scfaoone

rgke«

zgne

te

lied

een

ook

vao

had

gevondea

talenten

en

zelf

kort

enthusiatischer bewonderaar

een

be-

pligten,

mgne

heb,

Ternomen

mededeelen.

betuigde

tijken

dank.

den »Het

welmeenenden was

bQitendien

berigtgeTermgnen mijn plan,''

harle-

zeide

ik ,

377

»binnen

kort,

Italie

minst

denk

dus

;

onderzoek geregtelijk

cen

mij

zou

maken

te

liäar

op

,

Ik

veroorzaken.

oponthoud

onverwijld toebereidselen

reis

mijne

heden,

nog

boogst onwelkom

een

,

mogelijk

zoo

aanvaarden

te

zijn

ja

mijn

tot

ver-

trek." ,

Mgn

kunstgenoot

misschien

zag gen

die

reeds,

het weefsel

yerstrikten, schoon

mg

Treesselgke diepte

zijne

voor

,

zoo

schulden

ik

ver

de

ock

ik

betaaide

nog

hetzelfde

in

nog

Hongarge

plaats naar

eerste

stad

der

makker

van

zeer

die

het

meest

mg

rgden;

aan

voet

van

voet

voort

te

ik,

konde

nood

als

Even

en

kwaad

mgn

tot

ik

makker

neiging

tot

mg

ontnomen

zonde

hulp gekomen

zelf

weel

door ,

was.

Ik

rgke,

zuidwaarts

koorts

,

Igdende

brood

niet was

hoe, die ,

water

en

wel

?

had

goed

die een'

prikke-

van

de

wanneer

bepaaWe,

zoo

verligting,sedert

de

mijne eigene inwendige

zijne aanprikkeling gcvoclde

zeer

,

verzachting voelt

bei

gelegene

zieke

gebruik

van

voetreis

reeds

was

ik

paschen

voor

zijn op mijne

geweest

gebruik van

het

altijdkonde

hoogle

eene

aanhoudend

het

door

vermeerderde,

middelen hem

alleen

de

ik

kort

was

rüg,

de

ik

aan

een

Het

den

op

zij ook

kort

hoe ,

gevoelde ik, boozc

magtigste

karpatengebergte begon

zetten.

Het

lang zijnekwaal

lende

mgnen

gewaarwdr-

welke

die

aanzienlgk, dat

waar

van

overzien.

nogtans

^edaan. tnd

de

de Straten

voor

,

het

mijn' bundel

met

gebergte bereikte,

mg

bezig?

;

de

in

ging

die mg

echter

zoo

den

reis te

vlakte

aard

was

niet

reisgeldwas

Mgn

toen

bad

mij veroor^aakte.

"yev^eten

mnne

kwelde

reed

hielden

was,

verschillenden

dingen

vorderen

door

ik

den, ban-

kleine

en

Toen

in

gaf

en

,

noodloltig geweest

zoo

te

wagen

voorstad

de

namen

eenige

van

mg

reis.

op

vervolgensdoor

en

van

een'

nur

Wij

waarlijk eerlgke

betaling

stad

geheele

de

huiswaard

mijn'

ter

de

in

men

ontdekkin-

in

niet

doordrong.

kon

,

bestelde

ook

,

over

door-

hg

billyke bekommeringen,

weefsel

oordeelen

gelden

die

dier

zijn blik

het

van

yriendelijk afscheid;

besluit ;

billijktemijn

zijne korteling gemaakte

na

gedeelte van

een

I

Triend

en

is

waar

zoo

eene

magtig

te

ledigheid;

378 ik

helaas

wa«

gewend dat

al

maar

teer

ik het

noglans kon

,

te

deze. ledigheid Toor

Toor

omgang

niet loochenen

zeWen

mg

weldadiger

mg

gedungen

zgn'

aan

,

de

dan

was

yroegere

Terzadigiog. Het

joistpaaschfeest,toen

was

aankwam.

barg

Ik

tgds Tergeten^ ligchaam

gelegen zgnj in

het

welke

het

in

dompelde mij

ik

door

ik

tot

geyolg

dan

legers

het

yan

het

of

yurigen

werd

reeds

geyolg

een

,

der

en

wgn den

die

aangetast,

Ik

bewusteloos

ter

onderyond

ik

lag

dreigde« als

dag

mij

i)iet}hg dat

waard

De

yorderde yerschotten

nog

nog

,

Indien

bg

penseien

hij

al

mg

nooit ,

aan

en

was

,

en

het

zoo

deze

^ring«

onder

goede dat

yoor

lieden

zij op

zgne

dien

de

ik

,

te

bekomeo

mijn gereedschap was

,

en

afschilderen

gedaan;

hg

was;

linnengoed. H^

schilder

een

troffen ge-

misschien

geschenke

kwgtgescholden

portretteren

hetgeen

ring

en

dochter

zgne

schuld

mgne

ten

kleederen

en

had

,

kostbaren

mg

hebben

jager

kwam

,

mgne

den

gesteld

kennis

eene

die

doods,

lag,

kas

mgne

den

zeide

hem

ziek

ik

;

graf hragt.

weggeraapt yan

yan

door

het

des

pgl

ik

mgne

,

zou

wien

met

yerwen

ik

beneyens

yorderden

de

nacht-

was

spgzen

yan

mg

rijkenmuzgkyriend

eenen

teekeningen

evenwel

weSr

boyendien

en

het

yerzorging

en

yan

gezien.

dan

ik

toen

,

Krakau

siecht

hoe

bemerkt,

yrouw,

door

hg

,

had

zou

,

wordt.

had;

rand sehrik

de

yerbonden

aankomst

mgne

den

aan

ceo

nu

siechte

yette

»

ik

dat

onmatig genot

mgn

na

neder;

dier

redeloos

een

yan

de

zoude«

het

yoetreis,

bij zeer

»

ongewone

derden

koorts

de

op

ik

dbor

hoop,

Of

had.

noodig

weder

natte

slecfats

yerdienen

zooyeel

we6r

inspanningen

werking

zekere

in de

reis

feest

een

dronkaard

een*

yao

en

aangeboden:

,

yerdere

mgne

werd

mij

yerteeren

kunst,

mgne

mgne

yan

de

den

dat

geoot

mijn reisgeld te

weldra,

met

het

met

zulk

yan

dierlijkebegeerte

met

ligehamelgk feestgenot,

yan

als

geestelijkgenot

des-

geest, ziel

Toor

er

had

ik

diepe smart,

met

yerkwikkingen

regt,

yergenoegde mij rest

het

belgd

Pres-

vermoeidte

geheel

ik

ik Yau

zgn.

zgne

wilde, Ik

ondernam

raijne

had het

kunst

kleurige,getrouwe

|

|

379

afbeelding hunner

zondagskleederen bgoa

Jbonte

.

den,

dan

Eene

menigte

buren

der

misschien

allezins

dezer

welke

wonderlijke

lieden

familieportretten

dat

ik zelfs

bij

ik

ook

dan

de

niet slechts

eens

geworden;

het

TOor

niet

zoo

in

mg

Terder

beelding

Tan

Toort

dachte

ik

als

het

Het

Ik

kwam

eerst

groote toebereidselen Torm

bloote

Tan

burgeriijkleTen

ZOO

leefde welke

söhoone aan

tretteren

werk; zelfs de

dien

kunstTrienden

deed

ook,

; men

niemand waardin

belooning

eerst

zieh

hieruit

kennen

de

in

na

Terlangde

Tan

Toor

afteekcncn.

de

zelfs

tan

opTatten

mijne

proeTen

schouders

Tan

bestond,

meer

de het

aankomst,

stad, schilderstukken

trok

den

Toörschijn

kunstkenniers

en

niet, eenige

om

weigerde

dra

te

beroep

Titiaan

geen

in

nog

de

groote krachten

bedrijfen

toonde,

glimlachteen

wilde

er

bij zijn Ik

de

kunst

destgdsf bij

alle Yenetiaansche

in

meester

geleid had.

eenige

band,

der

desniettemin

Ter-

erkenning mijner

die

daf

element,

; ofsehoon

en

dit land

ik

de

waar

zieh

waar

alle standen, elk

het

zin,

betrad

Terdediging Tertoonden, zulke

doordrong

kwam,

Grätz

Trij groote

de

aan

legen het Oosten,

opwekkend

Het

bewogen.

dat

konde'ontbreken«

derzehe

Yenetie,

te

met

»

OTer

eene

mij hier, minst

Teel

zoo

,

mijn geluk het

dat

belooning

meer

TerworTeu

,

Italic

naar

,

de

oefende

eene

ik

had

kunsLenarg

reis

en

hoogste waardering geniet en

hiermede

zomer

zetten.

te

talent

mijn

kunst;

den

Tan

mijne

zag,

zelfs

maaf

in.

knnst

zeer

Staat

Laybach

gaTen

in-

,

laatste kunsl

oyk

oogstte

en

einde

,

der

dat

goede

zeer

muzijkant

deze

behaWe

want

niuzijk uit,

Reeds

ik

eene

een

,

billijkegoedkeuring

mgne

Tan

matige loon,

zeer

Trerd

betaald

maken

,

ik op

Tras

schilder

een

het

den

in

kreeg

het

tot

deze«

had.

beuring Zoo

arbeid

mijnen

Toor

; ik

kunststukken

,

mij

bewonderden

waard

aanzoeken

Tele

zoo

der

dagelijksk"Yanien,

er

mijnen

Tan

gelaatslrekken.

hunuer

afbeelding

gasten,

yrienden

en

kring

de getrouwe

op

lette-

meer

Tan

in

op

het OTer

mijne por-

mijn

mij gepprtretleerdte worden,

mij

te

zittcn,tocn

Mijne duitschc

en

ik haar

zon-

poolscheHe-

380

deren; gelijk ook inzonderheid

het

het

speien

is

wel

laatste

instrumenlen

mijne

op

wat

waar

vonden,

9

opleltend-

meer

,

echter

heid,

den

naar

ik

smaak mg

inwoners

publieke plaatsen

op

misschien

groote stad

de

van

doch

oogenblikkelgke opiettendheid liiide

niijn muzijk

gezang

Toen

ik

en

zag

uitrigtenkon ik

dat

ik mel

greep

ik

mentmaker

die

op

kort

binnen

mijne handigheid het

mg Ik

was

minste ik taal

dan

sprak,

vond

zwarigheid

vond.

Terandering maar

was

ik

welke

bleyen

de

voor

en

dochter

»dat

gg uw

mg

ik

meende

was

niet

jammer

de

deze

bg den

de

in

gegrond,

genegenheid had

meester

,

opgevat;

onbeantwoord

niet

zou

ge-

geyolge gehad

ten

godsdienstigebelgdenis

yan

blik

yaste

gij zoudt

oyertuiging

baren

yan

yerstaan, des

soms

dan

en

patroon,

mgn

gemakkelgk bg

maken/'

kunnen

woorden te

zeide

u»''

zgt;

gewenscht geluk eens

aa^genaamste

binnenste

mgn

verbinding zou

yan

iiatholiek

niet

naar

schgnbaar Toordeelige

mgnen

yerschil

geene

had.

is het

»Wat

het

moeder-

dikwgls

zoo

ten

Ofschoon

omgang

mgn

gelegen

was

van

nadere

niet

zoo

in

misschien

die

eene

yerhinderd

zulks

zag

.

niet

van'deze

diep

zeer

met

dat

was,

als mgae

anders

ik

waar

Trijuiterlijk zg

zrjn

hebben,

ons

niet

genegenheid,

eene

,

ook

yerbeterd,

gezelligen

nogtans

oorzaak

De

was

ik

ging

,

?rolgke gezelschappen onderhoud

jin den

dcswege

en

en

nam

yroeger.

Italiaansch

het

jaar

een

iostrin-

een'

werk

veel

inwendig

niet

dat

zijne knechten.

al

gematigder dan

uiterlgkveel

minder

in

al

zoo

,

onder

weioig ,

yreden

te

zoo

^are«

zoo

näderhand

en

,

schatte

deslijds

toch

Tlgt

al

met

handwerk

het

in

gaarne

bckwaamheid

en

hoogst

zeer

duitsche

mijne

met

kunst

zocht

ik

aan;

men

geweest

het

staf

ik

of

niet

geheel

als zekeren

roij

,

als

ofer,

mijne gewaande

,

,

het

in

er

mijn geluk geleerd had,

tot

hg

gesprekken

eene

mg

vervolgens ging

,

onTerschilligtot

hooren,

laten

te

regt

; wanneer

yoorbggaan

het

in

ander

of

een

niet

ander

als hei

wel

zoo

een

der

beproefde^

schonk

het

was

docfater

Zgne yader

blozend

nogtans zweeg

geloofs,

of

een

ik. nog

aan;

Het onop-

382

hei mg

toescheeiitab

niet.meer

aangingen

Behalve

ik

kunat,

de

rooeite

gekost»

ik

teen

ik

de

le

de

De

weinig

zin

den

in

deelnemitag,

ik

nn

ook

italiaansche

toehoorders die tak

der

geheel

toonkunst,

rendichter

maker ,

tgd

gaf

deze

waar

bruiloft

stad

met

een

eTen

zoo

het

wilde

geweest

meisje

doch

was, er

uit

Ik

ondragelgk ledig Toor.

ik

Tuldigerte bezoeken; te

doen ,

kenschap

om

te

in

meer

9

de

,

en

aan

ik

joogen

»

gelukte

liederen vader

nog

de

het

was

huis,

zgn

bevallen;

begon had

in

het

kwam

wgohuizen slechts aan

alleen

wel is

bezong,

Triendschappelgkals mg

s^^^ds

/nog

eenen

Ik

best

TorigeTerslaafdheid

Tervallcn

wie

Toor

het

mg

instrument-

waarlgk welwillenden

mg

niet

was

de

meester,

mgner

bleef

als liede-

iets, dat

er

huwelgk.

ten

den

nog

ia

meester

voornaamste

,

betrekking tot meisje

ondergeschikteo

dezen

koesterde

genegenheid der

gezangen,

hooggestegenroem

dochter

,

mgne het

mgn'

Tan

,

gegoeden burger

roijne

voor

de

in

gewaad

het

werd.

schoone

heimelgke

eene

in

de

voor

Tergalde. Mgn

zgne

in

dat

dit,

Juist

nieuwheid

,

Venetie

onrerscfailligheid

1

ik,

taal

hunne

in

melodie

liederenzanger gebeurde

en

Terbigfte

kunst

toenam.

en

duitsche

mgne

hnnne

jaar

zoodat

gehenden

Venetie

Toor

mgne

inborst

destgds

hadden

stem

behoorlgk regt schenk, bragt

hoorden;

dienzelfden

In

nu

prikkeling Tan

mg

muzgk

op

geregtigheidlaten vrederTaren,

ieder

duitsche

beproefde

,

mgne

destgds ook

toen

met

haar

eene

van

zg

die

was

Tormen;

ik zelf

Yan

sprak, veranderde

de

aan

af

zg

doch

hen

met

die

te

9

yingersen

mgner

geliefdste^r^zen

geworden

dichten

te

geene

mg

dezdlve

naar

mg

genoeg

smaak

toonden,

melodie

der

en

lieveÜDgs-

had

de

aan

mees-

mgnen

mgner

Het

oor

beginne

en

en

uitoefeoen

versuimd.

deielre

Tlugheid van

gezangen

niet

landtaal magtig

Italianen

hoe

bei

gewennen'

in

groote afdwabngcn

werkplaats van

moiikaal

mgo

£el£i liederen

bragt.

Yenetig

te

toonkunsty

Italianen

de

id

,

ook

sediert mgae

toebehooiden.

of

handwerk

mgn

ter, had

der

of xg mg

van

zg

altgd

toen

het

er

we^r

en

nuj

menig"

weinige scbredeo de zonde om

de

der drofl-

menseben

1

3"3

dat

ik

zeker

mg

yan

eergeToel

die

den

mg

Op

dezer onder

middelstand

der

werd

bad,

omgang

schoonen

buiten

arsenaal^

Toor

daarbg

en

»

zitten.

mij

naast

Milaan

te

ontbaal

toen

was

blgven

in

dra

Yenetie

Ik

eiders

het

in

nog

daar

en

Italie

daarvan

de

inval

kwam

mg

zooals

de

maakte

ik

bem

roet

joist van

den

met

Milanees

harten

de

gezang

afspjraak

vaderstad

zgne

te

reeds

ik

den

man

ondernemend»

gewoonigk maakt, de

in

volgende daar

ora

gaau,

Yenetie

te

van

,

naar

een

en

vergeten."

was

openhartig en

pas;

bet

;

ons

instaan; g^

u

Milaan

slgten,

eenigen tijd teruggekomen

en

ik

darf

»

gönegen

verdienst

goed

mg

bij

jaren oud; dri'eentwintig dagen

tot

niet

gg

yrolgke

sedert

wgn

bg

inzonderbeid

een

Taderstad

Milaan

uit

zeide

en

gezang

mgn

man

zoudt

wel

schoone,

geen

mgne

zeer

door

een

er

9

en

Voor

mjgne

\?gnbuizen .zat,

jong ,"

zoo

talenten

in

Yoor

nabgheid

de

in ,

der

ging

nog

aan

ik

toen

toeboorders

en

beproeven.

te

gunstig zult

rgk

zoo

geluk

UYf

zgn,

Gg zgt

»

welken

met,

«

dronkenschap

de

een

snarenspel vervrolgkt had,

en

bad«

gebouden.

zomerarond

^root gezelscbapgasten

een

,

Venelianen

,

bet

ernstige rcpublikeiaen

de

Terachteigkstezonden

een'

terughield: een

schreden

hoogachting toedroegen, bemagtigd

meesten

der

van

dat ,

den

onder

Want

eene

doen

zoo^veel

mg

ik

het

week

geluk

mgn

beproeven«

te

Mgn

liet mg

meester

deelneming

mgne den

faad ,

ierwijl

ik

de

bij

bem

;

winsbalre

uitgeoefend ,

wel

is

waar

desniettemin

gezien

had maar

00k

op

had

ik

groote

partgen

noodigde geringe dankbaar

hierbg

siechte

00k 9

waarde hart

familiefeesten

en

zelfs ,

geschenken waren;

als

bgyal

wänneer

een

ik

daaryoor yerliet

in

en

gOYon* Ik

opgespaard

wel

nimmer

men

mg

soms

boogcn

yan

welgestelde jongeling.

ge-

toehoorders

mgner

goede

en

toevalligver-

op

ontvangen de

mij

behagen

iets

j

Yenetie

den

in

binderlijk zijn.

ik te

,

,

veel

niet had

gewoond

toonkunst

Terworyen

maaky

zeer

mijne bevordering

9

hg had

gaan;

zijn beroep

aan

wilde

doch

ongaarne

t

die slad

yan

met

op adel ,

geene een

384

De

inwendige regier

daden

herinnerde, tegen

fltopte, bleef

bij

wilde«

den

loiden

donder

sintoigenklinken. vriend, die bemerkten

opioop

wij daar, Tolk.

gebenden, Wat

met

Er

de

bleek

dat?

brengt ,dezen jongeling"" hg

waar

Het

is

onzeker

zeer

het

leTen

zal

slerTen."

tekt.

»Hg

—

behouden »Wal

—

heeftzgn'

zulk

met

zeide

architekt

de

schurk,

zulk

stadsregtenmoet

onze

medelgden wereld

dat

hg

,

»

Daar

zou

zg

Deze

een'

geld luk,

booswicht,'*

jengen

»kunt

gg

door heeft.

hem

dat

zgn

Toor

gezegd heeft

koaap

hem

kunnen

zelf

thans dat

grool De

oTerkomt,

stad

bg Tele

een'

woordde ant-

wie

kin*

gelegen is,

Tan

zegt

,'*

bare

bg

dat

heeft.

man

gelooft, zgnen

en

gedeelle.Tan

jongen nog

hij Tolslrekt

de

de

Toor

zuster,

daarin

maar

arme

benadeelen,

onlvlugten

nog

bedriegerijenaanleiding gegcTen

een

Terbrasl.

en

worden

eene

grootste ongeluk,

gansche

deze

tot

gehecht, zou

de

hem

V

kunnen

armoede,

zooals

heeft

en

met

wanten

hen

bare

zwager

Terleid,

wier

best

komt

oTer

»De

en

niel

bedrog

en

Trouw.

ligtzinnigendoorbrenger

zeer

heeft,

jongen

is in

niet

een'

Teel

•

het

galg

Trouw.

hij opgeToed deren,

de

aan

nog

de

Is

archi-

de

Troeg

,

hebben?

worden.

ongelukkige

,

de

kaak ,

de

of

bij

Terontwaardiging

met

de

»naar

menigerleilist

door

antwoordde

een*

waardin.

onze

misdaan?"

hg

een'

ketenen

met

aan

zg,

Tolgens

beer

kwam,

pronk gesteld zai

te

;

heefl

Teel'geldontTreemd,*' »En

zeide

Toegde zij er

,

wel

dan

gegeeseld en

eerst

Verona

logement,

ons

mijn medgezel

Troeg

Milaner

gelaat,Toorbg geleid.

ontsteld

en

uitwendige

mgnen

mensch

jong

een

te

van

hooren

niet

mijne

was,

Tensters

werd

in

ver-

tijd liel

tijd tot

gezelschap Tan

bouwmeester

door

een

beduidt

»Hen

ik in

soo

oor

mgn

woorden

stem

siechte

vroegere

sij; van

zachtere

zijoer

Toen

bekwaam

een

Tan

de

ik

stem

altijdop

hart

mijn

wanneer

m^ne

aan

mg

wiens

mij nogtans

,

hg

die ,

sterksle

is ,

allgd niets

ofschoon

het

bg

ontTreemde al

het

enge-

aan

zQne

bekennen

wii,

zoo

de

siechte

Terdenking op

en

zieh

Ter-

wat

zwager

geladen

385

tafel in

Aan de

uit

stad

den

Tan

het

logement, werd

zaten

jongen booswicht,

baarheid, vvglzijnbeer

zijnearmoede

in "de

laatste zells ook

de

aan

stemden

die

ik

achtergrondgetreden,

van

sedert mijne ligtzinnigheid de

zijmij

op

last op

roijnhart

roodheid

eens

bnrger

beduidenden

zoo

ontdekt der

te

yeel

nog

een

ik, de

dacht

het

gedurjgmerkbaarder dien

ik

,

herinne-

dat ik

mij

jaren niet

als

meer

de

zware

brandende ;

mg

der

een

een*

tijdtot tijdmet

geloofdeherkend de

dat

tot bietrekking

hun

en

gesprekken

gevoerd werden,

mg

dat

gezegd had, dan

misdadigerwas,

de

ik

geling jon-

ontroeringwerd

mgne

zittende

mij oyer gehouden had mg

toen

werd

een

eene

yan

yoor,

gesprek liep;

op

verblinding

gelgkheidmet

mij

zag

aan,

landman

een'

yoor

en

grooter

en

hip

bg mij

in de

^beefde

yeel

zoo

Elbingerburger

erger

wien

oyer

band

de

kwam

met gasten opzettelijk

wgl,

dat ,

was

dat

yoelde,

mg

blik

Het

zgn.

ten

en

De

,

hebben

te

had

ik

yerscheidene

Ik

geworpeii.

Elbing

het hart«

gezigtgescheurden

gasten scheen

mt

zgner

regt als

met

oyereen

begaan had,

althans

mijn gelaat bedekte

aanwezende

een*

het

Toor

zieh

mijnerschuld gedacht,thans

zwaarte

grootte en

daa^in

,

den

aan

ondahk-

alle aanwezenden

gesprekken door

misdaden,

Zgne

had.

Terdiend

deze

Mg Tlgmden ring

waardin

zoo

hem

werd

yeel

reeds

weldoener vaderlijke

als

toegerekend,

de

strengstestiaf

de

,

jong

zoo

aangetrokken had,

misdaad

zwaarste

die nog

dan

gesproken

bedriegenverkregenhad.

het

handigheidin

anders

niets

van

,

lieden

verscheiden

welke

aan

tegen

man

,

Itali-

in het

,

aansch komt ,

aansprak: »-mgnheer is zoo

gg

yölbloedig zgt

te

niet wel moest

,

het mg

naar

,

giju

eens

voor-

doen

ader-

met

deel-

laten." Alle

gasten zagen ~mg doch

neming; yerdere

arts

ademde

ik

wending van

Elbinger,wiens uit de

stad

Duitschland

^

het

blikken ,

van

aan

een

nimmer

spraken

en

iets

nu

zoo

beyreesd

geboren Veronees betreden

mg

ik had

yrijer,want

gesprekbemerkt mg

oyer

had.

dat

de

,

maakten was

De

,

gewaande een

die de ,

man

uit de

wondgrenzen

had

mg

886

•lechts alle

den

met

blik

Yermoeden

de

van

den

Tan

dat

altgd

mogelijk hield,

Toor

de

in

de

dringende verzoeken

toe

en

liet mg

geheel anders

»Hoe zeide

de

ligt

had

waardin,

hg

kunnen beroerte

we^r

er

hart

had

beneden het

gedrukt, andere

eene

op

dit

dat

o?ertuigd hield» kende

misdaden

geen

dat

niet,

er

handehngen

werd

ik

konde

als

vnurtrlammen

we^r

geheel

de

doch

de

jongen

bleef

dadiger,

zoowel

Milaan

Te

uitmwitend het

van

de

Bg

in

meer

; ik

buitendien

die mate

Yoelde

het

mg

wakend

ging

het

instrument-

hof

kapel

deze

eii

en

en

zanger en

ook

voor

mg

zelven

beeld

den

Tan

ik

de

als

droomend

miji

wat

bg

had

stad, aan*

mgn

werking

niet

orgelmaken

hiervan andere

een

anderen

yoor

zelven

te

yeinzen.

bleeken

mis-

,

gedurig bg. het

hier

en

jongen

te

uitcfrlgkeaanbelangt, den

van

handenarbeid ik

leven ,

muzijkant bij den

had

nieuw

op

yerhard

geleerdjegens mg

behoefde

Ik

de

^

ik

ik had

ge-

Peschiera)

,

wist

een'

naar

mg

Verona

te

als yroeger;

indrnk

mgae

en

mg

bedrieger buiten

en

sterksten

eersten

wel.

platftsals

dief

bedacht

doorzag.

uitreden

wij

toen

na

mgoe

ea

mgiien pleizierenog

te

ondergaan

te

verloochenen;

ITogtans

bg

stad;

tweede

den

Tan

de

niet

tegen den

hart

bleef

naar

mg

en

oog

en

zieh

ik

bedaard

een

kwam

daama

mg

wiens

was,

doordrong

,

doodstraf

gedaan,

aanwezig

bouden

ook

men

weinig

een

Toen

aanwezenden

architekt, die

in

dag

bragt

te

ander

bezig

heelen

om

een

milaneschci

De

werd

der

,

z^ne

in

geleek

boven.

we£r

plaats

eeoe ,

weinige oogenblikken

maar

hoe

hebben

liglzinnigheidop

het

drgft,

water

;

beroerte

eene

mg

bodemlooze

ja

kwam

beroerte

doch

getroffen ,

het

op

gasten

straks,

dan

kamer

Tolbloedigheideene

onTerwonnen

die

kurk,

de

van

nit,

,

inwendigen

nog

^rerkelgk

ik

en

nu

de

in

Ongetwgfeld

het

aain

geweteo

gaf

ondarts

w

m^nheer

ik

toen

krggen."

kwaad

nemen,

den

gemoedäge-

openen.

ziet

bij zgne

te

weg

echter

om

»

mgne

van

het

Tan

Tan

ader

eene

grond

yrees

aao

beschouwd

kunst

waren

ateldheidy

ik

I

zeer

kreeg

schouwburg ruim

gelegenheden

en

eene

later

bestaan. heb

ik onder-

3S7

vonden

krachten

heilzame

welke

mijnen band

gemoedsaard

ioemaligen

werk

ik

Waaraan ,

banden

der

viy t

was

vermelde

beweeggronden

dat

tegen

mg

bewaard zieh

zelye

ligchaam

niet

bezigheden

zoo

moegelgk

gewoonte

de

aan

feestdagof

partg

op

nog

dat ik in

eenen

den of

weinige

gerlgken

ik

bg

Telen

de

wel de

die

genegenheid

de

menigte beiaas

waren

met

betzelfde

mg

boog, opedbaar

Bgna een

als

nog

door

mg

ik scbaamde ik

als

als

of

reeds

Igken

ik te

naam

lijkenaf keer

schuld

Milaan

te

ik

,

Pool

leidden

zonde

yerleend als

Daitscber

een

te

niet

meer,

bekend.

Dat

ik zulk

gebad hebben.

mijne

wäre

In

die in

had

oyer

ecbtef

pas) den

zoo

gaarne

te

de

lieyen

(zoo eer*

siecbts

tegennatuur-*

eenen

af komst

zelfs

was

maar

wafl

niet

men

yoerde

ik

mijn ^kwaad geweten Ik

mij

Yenetie

wist

Hilaan

yalscben

mgnen

ik

was.

yaderen

zal misscbien

er

groot yoorregt bescbonw«

een

mijner

om

by

eyenwel

en

thans

in

,

aan

t

dat

Erakau

bad

dit

want

:

ik

geboren Italiaan;

een

co

ook

stem

scbaamde

regt ,

doorgegaan^

was

mg

of

menseben

vele

zeer

leven

mijue

oyer

dat

zoodat

over,

af breuk

geene

tot

stonden.

gebeerte

Signor Henri

daaraan

tgd

dan

de

mgne

en

bur^

gaf mij das

ik 9

deed

kunst

mijne ,

aanzien

de

mg

een'

yoor

anders

die ,

bandelooze

meer

den

vrolgke muzgkant

Intnsschen

beette.

bijzonder geluk,

een

de

kwam

kennissen

met

dronkensebap

bad

dien

in

de

lange

Daarbg

mg

,

aan

yerworven

mg

die

vond

het

vrolgke

mijne lievelingsneigingen

bgval

en

de

na

milaansche

nieawe

op

voor

als eeiie

uitspanningToor.

,

wgnglaszanger

'

en

waren

yermoegend

zoo

ledematen

kenden

mg

geweest',

bad»

nu

acbting geboden

aan

reeds

andere

,

als

gewordene zonde,

gewoonte

der

Yenetianen

weldra. pnbesebroomd

ik

inzonderbeid

gebeel gcene

der

ernst

9

besebermd

zonde

,

kring mgner

,

slechts

welke

mg

de

faad

middel

tot

nocb

inspanning

de

Toornaam

,

kwamen

zg

banden-

yermoegende

nevens

een

,

zeer

de

en

,

een

loch

Tan

Tan

onderworpen

geneigdheid

mgne

bad;

mij

voor

de

wel

Yenetie

te

mg

.

oefening

,

liggen« De a]i)eid, en

arbeid

de

in

menseh

eenen

voor

er

,

openbaren

,

boofdzakelijke

elke

herinnering

388

mijne

aan

"YaDiladen

vroegerc

Terdelgd; miJD

naam

en

ook

doen.

in anderen

heidt

de

dat

fitreken Eonderheid zot

genoeg

een

Toonrörp

ik

mg

Toor

bespotting gebrek,

beschuldigde schaamte

een'

Tan

scberi bragt worden,

het

met

dat

gebeurde het, dezelfde

aan

hem

had

ländsman

mgnen

hg

Tan

daan

Ik

maakte

ik weet

met

den

9

dat

Taders

hem

eenige

het

in

loge-

ooit

ingelaten had,

erlangen niet

iets

om

onder

meer

mij

man

,

nu

in

mijnen

het

te

minst wie

een

mg

hem,

en

on-

Ternemen*

waarbij ik en

zijne zaken zijne moedertaal want

moe-

Toorwendsel» kennis

,

dikwijls opzoeken,

was;

mgne

ik toch

welk

cn

niemand

Terstond.

in

mg

aanhoorde

dat ik

merken

in

er

gesprek met

een

gelegenheid'den laten

de

groote

Doitscher

een

Ternam

Tan

in

duitsch

ik

ontwaakte

Toen

was.

reiziger begon

te

dat

het

was

dan

er

woord

enkel

Zonder

ik

man

zelden

of

weinig

een

nog

De

niet

Troeg,

geduld zijn gebroken italiaansch elke

hg

blijkendat

laten

,

kwam

hevigen

zoo

mijn

,

eten.

te

een

,

gehoord.

mg

Tan

die

was

Milaan

in

t

Hij

gemaakt

losgaan.

Ik Irof

kwam.

meermalen

weVte

mg

we^rstaanbaar

hem

Dait-

een

reiziger,eerf koopman,

tante

dagelijksplag

en

gasten

wachtte

dertaal

bij

als

eenen

wilde

mijne

weinig magtig,

zoo

de

niemand

waar

eo

woord

kon moeilgk driftig

duitscbe

een

Milaan

ik

Terlegenheid kwam

met

kon

drinken

zoo

welke

te

waar

,

italiaansch

Ik

lands-

mgne

,

,

onder

er

in

stad,

woonde

zuster ment

scbaamde

toeTallig schertsend ik

op

hield,

onbeschroomd

gelegenheid in

mes

men

gedurende mijn bijna achtjarigTerblijfte Milaan^

Eens,

uit

zekere

eene

ik

dat

anders

die

mg,

bg

dat

toorn,

bekenden:

mgner

dikwgls

zeken

mg

Het

öTergaf.

In-

Tolk

on3

Tan

men

ik

waaraan

,

zonder

iraarTan

meeste

die

zonderlinggenoeg

en

»

een

de

in

drank,

den

gebrek

algemeen

omstandig-

Terachtingstonden«

zekere*"

geneigdheid tot

een

Tan

OTer

lieden

hunne

yreesde,

ik

en

dezc

echter

de

nog

Milaan

de aarde

van

en

riepen

kwam

deslgds te

eene

zelvcn

dit, zooals

Daarbg

Duitschers

\?a8

konden

zg

Ilalie in

Tan

mij

vaderland

mijn

en

herioneriog terug, eens

uil

trok aan

mij

met du

zonder ,

Terstobd*

zijne bezighedea

390

bergen; jegens en

,

de

daarover

mg

meloke

ongesteldheidvoor

woning

en

schreide

ik

;

daar

bet

laatBte

«lad

deze

jaar

eene

druk

verbergen ;

baar

om

zien

te

bcwonderaar dit

bad

gescbenkeni

baarste

ik

zooaTs

meende,

der

bofkapel

gebreken

mgn

vrientl mans

dat

daar

u

kunst

vergaat."

Ik

gevoelde,

dat

tot

mg

meester

mg

overdreyenste

de

ofsehoon

gezang,

beleekem's

zijdaar-

was;

gedaan, baar

blikken

die

f

»maak

was;

en

zeec

zoo

mg

kostrijkste,

de

cfankbaarheid

van

," zeide

het de

naluur

de

man

heden

met

en

de een

mg

misscliien

betooYeriqg

booze

eener

sprak;

verlrokken

iu

u

Gomermeer,

waarheid

wg

«n

geweld

dia

los,

nog

de

eens

mijne zedelgke alle

met

neiging

aan

al

bg u

maak

zou;

uitnoodiginggehoor,

zgne

in-

muzgkale talenten,

met

deze

de

een'

toegenegenbeid aangenomen.

schoone

de

in

schooo

dezen

kon

ia

er

gelegenbeid opi

was

deed

Ik

landhuis

mgn

Ik

napelsche zangeres

van

störten

uitstapjenaar

rernufl

elke

wel

zoo

werden

deze

Toor

diepste eilende

lof

van

direcleur

eens

de

zg

u

baar

haar

mgne

mond.

»Wacht

kracht

weinig

zeer

baren

als uit

Termkti

mij

haar

geheel van

ik van

en

bewonderde

^n

nimmer

nog

talcnten

eigenlgk van

precs

spreken;

te

bare

zieh

mogelgk

yeel

zoo

en

van

laatsto

entegen

cn,

zoeht

ik

gemaakt;

bad

dezehe

kwamen.

door

maakte.

mg

te schie«

al

kwam

leTendigheid en op

myne

naar

Hilaan

die

Napels,

ligcha-

eene

maar

bron

verblgf te

uit

indruk

diepen

die

t

diepe

f^eene

ik

spoedig

mg

tränen

mgn

bare

oitgemeen niet

Tan

zangeres door

uiterlgk en

wendde

begaf

eenige

merkten bene^rslagtigheid

mgiie

vroegen.,

Igk opdroogden, wijl zijuit In

die

bekenden»

ik

gaf

aan

denzelfden

nog

avond.

Dan, reis

deed wat te

bet

boe het

en

bg

zal

ik

toestand

mgnen

gedurende

kortstoudigverblgf op.het vricnd

mgnen

mogelgk

was

om

,

in

cn

in

het

schgnen; gelijkiemandf gesprek stil;

wg

zouden

die

den

land

deze

kleine

alles

kring zijnerfamilie

gesprek opgeruimd droomt,

muzijk

hield maken

Ik

beschrgven?

ik en

en

vrolgk

midden

zingen,

in

ik

391

kuvam

de

uit

beginnende

maab

zieh

die

iemand^ anderen

dronken

woorden

»Uw de

directeur het

tot

dankte

zclfs was

om

heid

kwam

ieder

band

durfde

keerden

droef

i

we^r

gemaakt,

hoe

bragt

brieTcn

'en

eren

ik

al mgne

Tan

Tan

het

lang

een

en

op.Weg

worden

opgevat,

;

dat met

en

terugkeering mogten die

naar

zeggen

was

gang

zulks

myi

was

zaken

de

zij reeds Mijn

was.

woning

ontsteltenis

mgne

dat

besluit

de

in

beste

ten

Ter-

en

naar

mijner mgne

eenigo dagen

Toor

scfaielgk»ofschoon het

week,

eene

naar

,

worden.

geweigerd Tan

hij

bedaard«

mijne

Tragen,

ik

toen

ik

ie ;

de

na

vcrloop

klarigheid om

schielijk

was

in

de

grootstc

nitvoer

te

brengen.

schreef

orde

afscheids-

,

en

,

Tlugtig zag

ik

pakte mijn geld

reeds

den

nacht

tweeden

geregtsdienaarste TOor

heerlijk Italic,

kostbaarste

en

na

ontTlugtte ik heimelijk

het land die de

iemand

Slechts

had

zou

na

groot

zoo

bij elkander,

ijl, als

niet

mijne Trienden,

terugkeering

mögt

bedaarder dat

bekend

te

zangeres

,

aan

zaken

in

land

daarvan

Trienden

hoorde

ik

toen

stiltOy maakte Ik

het

datik

Napels Terlrokken

naar

hart

dadelgk

om

eerste

mgn

Doch

heid

kan;

geven

zijne 6preglheid,en

mijn

met

eindelgk,

terug;

geliefde.

u

heiwelk

dat,

Terblgf op

ongetwgfeld

,

stad

ik

aanmerking mijner uitwendigc betrekkingen

onderstellen

de

een

dan

dan

voor

scfaoone

der

ik uit

Wjl

krachliger tcgengift

mijne

ook

wat

de

om

»gij*hebt

Toornemen^

,

in

vriend/' zcide

geloofde hij misschien

werdy

Taster

nur

stad

do

het

Tan

midden

arme'

ons

Tan

weinig

te

en

insluimerl.

mijn' onzah'gen harlstogtgenezen

yan

zelvcn

echter

maar

blijften

vriend

mgn'

nogtaus

was

zieh

wel

als

was

ligt.''

TToIgker werd, ,

die

ik

,

aanzet^

vinden

berouw

ecrst

een

gcTaarlgk, mijn

mg,

eeuige dagen

na

zeer

ander

een

ODgeneesbaar Ik

waken steken

is

slaap

ran

waarvoof ,

schämen;

mocCcn

ingezogen gift noodig,

toch

gg

is

tot

we£r

toestand

tcgen

hebben

zon

dikwgis

zgne

beging misslagcn

en

ditmaal

welke

ik

duchten

al de doortrok

steden ;

ik

en

mijne in

der

heeft. en

had 26^

strekcn slechts

1

392

gedachte:

i^e

dat

en

Napels

was

het

en

mijner

voorwerp

•bartstogt, Eene

neiging

die met

,

perken

en

mijne«

toen

wetten

ik

fadre

der

dezen

moest

ik

verklaarde

schilterende

haar

band

noch

noch

toestemmeod

grijpen;

dejfi scbouwburg rol

eene

munlend met

te

zeldzame

eene

dezelve in

met

bij

de

bekend,

aan

zieh

;

hoofdrol

de

aanbood

iedere

andere,

die zal

ik

te

wel

der

direcleur

de

en

daar

kwam

als uit-

mare

mijne aanbiediog

te

werd mij

week

het

overtrof

Ik

andere

iedere

bg

men

buitengewoon,

van

zelf met

kreeg in deze, stad

eene

meer

9

om

het

dan

aanstellingi

schitterender

veel

hij

nam

waren,

had.

noodig hebben

hierop volgendejaren

ik

genegene nog

genoten

ook

van

vreemdeliog

als

om

mij ; mijnen wensch

,

toonkunst

Milaan

niet

den

opgedragen.

bezielde

uilerlijkevoordeelen

welker

haar te bc-

meende

naar

maakte

worden

haar

ontwijkend antwoord;

9

reeds te gemoet, ik

hiebtoe

niet versmaadde,

dezelfde

mij zeiven,

haar

en

echtgenootmet

en

in

nog

mijne

haar

belangeloosheidgedaan werd,

onzalige liefde

aanbod

der

naam

hem

te Napels geplaatst

Ik

Mijn

uitvoeringdasTrvan

mgne

dan

^elen.

opera

gclegenheid,die want

aan,

genoegen

nieuwe

eene

mij

waren

zanger

ik

dag ging

gcnegenheid

opgegeven

ik

meldde

en

mögen

haar

als

en

weigerend;

denzelfden

nog

Ik zocbt

tot

zijmij

Zijgaf mij een

sterven.

te

en

reiken

te

had

indien

om,

mijner

liefde

uit

Hilaan

betrekkingente

mijne

Icven

te

ik

dat

haar,

Napelsgevolgd was,

naar

in

het voorwerp

plant

nen der sin-

bedwelming

spoedigonderrinden.

zeer

mijne aankomst

dadelijk na op;

kommer

en

de

van

op

Ook ik

Yoorschijn wast.

te

treurigenovergang

in afkeer

de

onmiddellijknaast

haat

liefde die der

woeste

zijn; lijis

dnurzaam

welken

bare

in

zieh; zij kan

dolzinnigheidin noch

hierom den

draagtreeds

af brak ,

uit

mijne gelak-

als ondankbaar

Milaan

grond gebouwd»

een'

verbreekt, als de

verstand

en

gelakkig

alle hovigbeid

bandeloose

eene

onbezonnen

zoo

nimmer

ge?o]gen

orde

van

kige belrekkingente Stempel van

zulk

veel

zeggen

over

; de

mijn vrieuden

lot in

eenige

zullen bei

393

zebren

gemakkelijk

hakend

hart

Alles

begeren konde,

toenmaligen

mgnen

raden.

toestand

deel

aan^ionlgke ambtsbezolding en eene

Tereerende,

zoo

aan

stand

mgnen

scbaar

tereerders

van

scheen

Igk

geluk

het

ge"yaande

dat

had.

gereikt

i?relke

ik

mij

ingebeeiden bloote

geen

aardschen

hemel

inbeeldingwas,

deze ik

hei

verbinding,

mij

midden

geschapen,

om

mija'

in

lijden

wier de

in grootendcels^

maar

schoonc

mijne aanstelling de

,

eene

al dit uiter-

mijne

met

na

door

had

f

vergelijkingTan

in

gering

juist

zalig achtte

zoo

Doch

verbinding

Doch

eene

zoogenaan^de Trienden

en

zeer

ze

door

omgeven

bescheimers.

de

mij

man

,

kunst

slechts

,

erkentelijkheid als

betoonen;

mgner

mg

door

welstand, uiterlijke

:

versohafle, die mij dadelijk

zangeres band

kon

begunsiigersen

toegenegene

irbn

aanvang

rgke gelegenfaeidsgeschenkea;

bpeoigkc

slechts

geiioegen

iiaar

den

inijin

werd te

mijo

wat

werke-

lijkheidbestond. is

Hct

de

waar

raaanden

eerste

,

in

jaar ging toestand

bedwelming

eene

mijner

genoegens

in

vrouw

kleurig hcht'zag;

hare

uitvloeisels tuurlijke

van

het

van

hoe

invallen die

op,

spaard;

karakter

zelfs

ik

verdiende

gouden

medailles

die had

gelde gemaakt; daarom

Dan,

in

mogtcn

werden,

gaf hoe

laatste

acht

ik

nam

ik

het

had ook

veil)lind niet

,

dit zoo

ik

onlgaan wat

in

le

ik

als

de

kostbare

en

zoodra alles

ik

wat

het

dat ,

mijne

Duitschland

onontbeerlijkste eigenschapder

vrouw

voor

na*

Ik

oiferde ,

had

Milaan

de

al

zgu

opge-

eerbewijzen bg ringen

anders

aan

noodig

scheen

de ,

derge9

te

weg* kon

mij

dat niet

kende

ding

een

was,

de

gemakkelijk verdiendi

zoo

gemakkelijk ook

roos-

een

toe

zijn.

ik

tot

alledaagsche

,

,

Igke dingen bezat,

het

,

kettingen

en

die

en

geschenken

dq

mij

tc

ook

dezelve

zot

menige gelegenheid ontvangen

ten

schenen

,

sommen

zelfs in

boven dichterlijkf

verheven

burgerlijkleven

bare

aan

eigenschappen een

een'

zucht onverzadelijke

zachtcr, ja

een

eerste

onzin-

alles, zelfs de

ik

,

onmatigste verkwistingenen

nigstc en

geheele

voorbij,in

zinnen

«van

welken

in

verblioding

van

het

ja

,

vrouw

de

toch of

en noodzakelrjkste

gehoudcriwordl:

eerbaar-

394

hjpid

De

troui^«

cn

beduidende

min

m^oc1

welke

Toorvallen ,

jaloetg gaande denking de

maakten

harer

en

bet

van

land

belagcbelfjkte maken, al

maar

hoezeer

mijne

,

ontwaken

Dil

uit

droomen

barl

Iced

mijn

mij

den

aän

vele

mijne

Irof

echilder

die

reeds

lang

declnoroend dat

onzalige

dingen

u

van

indien

neigingi

uwe

verkoelen

moetcn

laat,

te

zij reeds

op

Sicilie

beeft

met

een'

en

deze de

diepcr

dat

van

allgd onlbonden

wcigemcend

,

ik

was, zeer

volgde aan

bem

teederheid,

grepen

verwikkelden

dikwgis

deze

niet;

bare

mjjne wel

dikwgis

kerk

slechts

gg

ik

niet

de

vrouw

tfv^fel van

schielgk en

,

zg

het

mg

ja naauweigks

kernen

;

hart,

van

dwaas

mgn

voor

hart

jaloezg cn de

los te

omringde de

verdriet

verdoovende

hing

tränen,

bare

in

maken. ,

aiig^'

nog bare

strikkeD^ Door

liet zg

mg

beschouwing verscbeurden

middelen

gc'

kunsl«

verlokkende

vaster

tot

vriend ook

mgnen

valsche

trachtte

ook

waarmede

zelven

eilende

met

liefkoozingenen

,

mij

raad

mij gedurig

dezelve

ik

verstroogingen tot

behoefdet

waarheid

uit

ernst,

u

,

der

j

gezelschap

bet

huwclgk

wel

rcrlalen it

wiens

dan

dat

na,

man

,

mijne verleidsler;bare

veinsde

hoe

de

immers

wäre

reei«

bet

zgn.

hoc

Dan

in

sfad

haddea

was

is, baren

welks

u\v

en

volgens

zon

,

leenle,

Toor-

welke

zeggen,

zegt baar

geraken

gerucht, aan ,

ander

een'

kennen

u

doorgcgaan;

vorsehen

te

na

"

gebecle

de

kunnen

gctrouwd

te

zeide m^

gOTraagd

aangingt;

Men

is

ik onder

by

;

niemand

jongen Spanjaard

verderfeigkebanden Sporen

te

ik

eenmaal

baar. zelf gezien heb,

klaagde

Ik

krankzinnigheid was,

v^aarschuwcn.

tc

u

ini)D

veneliaanscben

woonde

abebben

geene

toen

;

tenis

vrouSv

zg

was.

van

dien

ouden

een'

toch

gg

verbind

uwe

vriend

Napels

te

hebt

waarom

deze

gg

zoa

:

geweesl

,

gevonden had,

,

eebter

oveitm^i

wgxe

ontdekking

deze

verlrouwden

zieh

inoest

vreesselijkewijze«

eene

op

cenigen

kennissen

ik

kon;

,

verbünd

met

zg

zonder

verdenking gegrond

mijne

ver-

,

onwederlegbare

eene

de

op

zieh

men

onttrekken

niet

schielijk op

te

worden

waaraan

,

eerst

verontschuldigde

bragten»

oatrouw

gewoonle

bet

mg

de oiet ^^

miJ

echter, die

395

de

in

men

ik

smart;

grond

kwam

in

nader.

den

toestand

mij

nimmer

dikwijls minder iets

uit

wel

derde

arLsen

ik,

dra

te

dagen

Toofd

be^t

;

als

Igk

grootmoedigheid

dadelijk

reeds

waren

yermelde

ik

yan

buis

yoor

de

deuren

ik

werd

bet ,

kw^m

geld

het

vrucbleloos; Venetiaan

cn

de

baar al

maar

mgne

en

bare

en

be*

Tot

waren.

'

bad.

yoorwerpen

mijne

kistje»waarin was

Deze

,

bef

yond

cyen

werke«

onyerwachte kwam

yrouw

zij mij. goed

Stade,

ie

mij ik

noodige uitgaycn^

yrienden ,

yoorname

bad

moest

yoorlvlugtigeop

mijne

siecbts ,

Men

zwaar

yerscheidene de

om

zij zeide

kleine

trouwelooze

echler

mgne

yan

zeer

,

opende

mgne

berigt, dat

altijdyerlatcn

spaansche munt.

yan

mgne

en

ingebroken het

Napels in

kostbaarste

echter, dat

ik

kwam

naar

was.

gegaan

bare

dieycn

er

Mijne bemoeijingen komen,

als

zoo

badden

buis

bediende

bet

met

land

al

yan

?an

onbegrijpelgk yoor, deed

zq

ik

gezelschap

baden

ouden

een*

zij het

gevuld ;

nog

goudstukken

yol

vond

in

mgn

der

gebruik

geld bewaard.

bet

bet

wäre

ik

yriendelgkbeid be-

yeel

ook

opeode

ze

yoelde

yerwondering

dezelve

aan diki/vgls

gemoet

bet

dat

alsof

was

gewoonlgk

thans

gebruik der baden

bet

yergeefs terugyerwacht

yond

ik

bet

te

naar

schrik

yan

kamers;

die ,

siechts

,

Bedwelmd

weken

,

yermoeden

zeer

mg

dikwgls

zoo

noodig had^

bezocht

ik

yertrek

mgn

biertoe

tot

kwam

ongelukkigen echt

mgnen

na

mg

na

eenige

hiermede

Het

want

Troeger, kas

bad

grootste gedeelte Tan

bet

yermogen,

ik

kwam

,

echter

ik

yond

hg

woning;

yooT

yan

mgn

Toen

terugkeerde,

yrouw

jaar

naar

bad.

wezen

dan

warea

poolschen yorst

dien

en

af*

geldeigke omstandighedeo

aangeraden;'

eenen

yan,

den

naar

vrouw

nitgayenr

gedurende eenige

mg

Ischia

yan

der

Toorzien.

goud

bet

In

de

gemeenschappelgke

onze

met

de

yerval

in

ral

liet pjgne

ontving

zg

onze

,

ik

;

bezorgde

dat

voor

den

zelfs dat ,

huisboudeßjke betrekkiogen

mgner

en

geToel

migne bedwelming

begaan;

inkomen

mijn

elk

,

bekommerd

willekeur

naar

doodden

goot

steeds

Om ik

wonden

het

met

Pool

spoor name

s

leiden

te

de

niij

396

torwijlxij udj

gerast

,

geiraand ongeluk liet het

laatste

ten

aU

te

geluk

een

miJDO

gelok

uit

vrees

lijksband zij

bad.

zekeren

toen

boorde

ik

stappen deur.

mijne

aan

die

arond,

Ik

ik

deed

de

nanr

sonen

het

van

altijd rijkelijkmet

nog mede.

Men

Men

de

Reeds

sedert yalsch

er

welke

anderen

onder daar

zg

op

ook

echter

Tele

had

schgniyk ongegrondste het

dat ,

had

gebroken ;

,

gelegd ;

nog

had

zg

huis man

,

in

bg

beiden

ons

de

oostersche

koesterde ,

^^^^

ne?eii5

gemaakt;

bekend

nagemaakten De

waren.

werk

na^or-

faadden

stelde,

uitgangspunten der

band

den

ver-

waa^

bleek

Later

aanToerdei^ der Talscbe wien

met

de

als

gewezen.

dat

ik

en

het

ingebeurd Talsche

dagen

baren

zg

en

daarom

paarlen en

had

eersten

het

in

Tlugt

die ,

zg

,

bare

Tolstrekt

andere

had

daarToor

Toor

eerigken koopman

kende

mij

Terdenking,

met

,

laatste

eenen

mij

men

de

oTer

bg Toortduringin betrekking gestaan

nog

behenden

zelve

zieh

,

goede geld

het

de

Tan

bet

verdenking geworpen,

eene

Spanjaard,

had

het

die

Trouw

denzelfden

munters, echt

eerloozc

mgne

omioop

andere

men

,

waarin

per*

namen

Yoor

misleidend

in

huis

mgn

naar

spreiding Toerden,

in

deswege

men

bleef

regering

een'

stad

de

in

ook

deze

io

pkiats nttjü

Tragen

,

de

met

,

nog

sIooL

men

gouJgeld

spaanschen Stempel schingen,,

had

had

en

mijner

geene

kelenen

kleeden,

eerste

kistje

dompige kerker,

lang

de

in

,

neming

te

doorzocht; eenige

?oorzien

mij

misdadigers aan

andere

dat

goud

bechtenis

als

duister,

ZOO

kamer

binnen,

trad

wacht

gefangenis bragt.

beantwoordde

mijner in

reden

hevig. kloppen

aan

rerzegelden

geregt

begeTen ^Me,

wedr

mijne tegenwoordigheid mijne

hmye-

irouveloos

haar

eneen

mij

mijn

tan

,

rust

sterke

om

,

-wiens

i?as

door

lieden

eene

open;

daat"

meer

moordenares

ODtvlugt

wapende

ge

te

ik

en

,

mij joist ter

mij naanwelijks tijd liet, mij daarop

en

van

steken

kennismaking

yerbroken iregloopen

Op

,

Siciliaan

bnze

voor

betchouweny

moest

dat de

zijn

te

den

Toor

9

Daforschingen

waancbijol^jkbleek

ik mijn

hoeieer

Toerden

gemoet

als »

geen

onze

uit

voor

kistje

mi/^ buur«

wsintrouweo

kostbaarheden

gekocbt

398 »

den

bad

ik

nie!

f

leder

poogde

men

myoe mg

mg

de

Ik

raakte

werd

ik

met

,

darig

de

sproken

laatste had

dat

voordat

bezwoer

ik

en

heische

cen

ten

,

zieh

stond

bij hem ik

Hetgeen

dig?"

zeide

ik

God

ontdekt

tot

als

Het

was

misdaden

lang, thans

op in

de

dan de

eerste

inzag. al het

zg

gedaan heeft,

bot

waren

donder, G-od

als

OTer?iel

\alsche

de

Het

wier

we^r

ik

deze

mg

handen zulks

Is

het

met

regt

en

dezelfde

mgner

handen

Ik

gemunt, heb

en

onschal«

zondaar

ze

,

papieren

inhoud

groote

niet

den

Terdienden?

maar

sprak.

als met

schuld

niet

ander,

een

,

ik

met

sluime«

eene

ontwaakte

stond

zware

bewust«

tot

koorlsachtige

uit

,

»mag

goudstukken

zegels gemaakt,

belang

de

luider

al

den

van

die

lang geduld

na

verpletterdeyingers de Tan

koorts

»Deze

oogen.

oude

de

die

9

valsche

wie

niet,

ge-

deed

Toen

bezweren?

God

j

die

ik

herinnert, welke

zelven,

mg

zoodanig gestraftheeft waar,

welke

,

mgne

eindelgk

en

zulks

oogenblik dat hg

het

alwetenden

alwetende

ge-

riep daarbg

en

regters gezegd had

geschreven Toor

den

ik

vingers aan

gle

als iemand

woorden

de

letters

bg

hoorde

en

als

heTig

zoo

geToel m^ner

en

levendig

mg

bg

op

de

tot

regters

,

angst.

ik

naasten

ring ontwaakt, die

het

koorts

stem

echter

de

mg

,

,

gedachten

die

teyens

mgne

eene

ik

berinnerde

kwam

in

met

dikwerf

slepen en

handen

mgne

eiode

ten

penen.

de

onschuldig waren

zoo

;

onrust

zgn

men

laatste

ten

getuige aan

welke

woorden,

handen

deze

eene

bewustzgn

,

luider,

te

zelfs

en

,

phantasien dezer

de

pgnbank prijs gaf ;

herstellen

wondkoorts»

eene

mgn

In

verloor.

pgnen

in

houden,

kunnen

te

Tergeeis ,

te

te

medepligtigen af

spoedig

dat

we£r

pgnbank

wachtte

; ik

ntten.

te

reglop

oni

het Ie?en

in

ledematen

naar

ftanwgzingmgner

en

siechte

nog

eens

nog

doodTonnis

ik het

mishAiidelde

meer ,

Terwacbtte

uur

kracht

de

eens

ik en

heb, en

niet yalsche

afdruksels

van

wel

is

ook

weet

deze

met

stempeis grooter

goudstukken?'* maal,

dat

ik

bei

weegeschrei van

geheele gewigt mgn

geweten

mgner

was

mg

paden mijner ligtzinnigheid achtervolgd, ,

gea^igtvan

den

nabgzgnden

dood

achterbaald^

I

399 f

ik

mij;

het ik

mg

lag reeds

lag

het

het

ik

linkerhand

regter de

ter

ik

met

wrekend

het

toorn

Hidden

in dezen

afgrond

eeuwigheid kwam

der

kindschheid die

6od,

zieh

het

kruis

redde

arm

heeft

liefde

bedroefder

ellendiger kon

denkbeeld

hart,

AI

mg

sedert tbans

te

kerker kwikten

mg.

hier

het

op

Tond.ik

legt

jaren

eene

mijnen Het

als

tränen

ik ,

aan

dit

aan

het

of

niet

het

ge-

Terpletterd

en

meer

als

was

waren

zij

ja

Tader

mgn

in

aan

den

welzijn Tan

.

ik

mij

donkeren en

ver-

onverklaarbaar

mijne gefolterdeledematen een

mg

welke

kwamen

Terlichlten en

in

schrift, die

der

en

zonnestralen

TOor

opToeding

gedacht had,

mij onbegrgpelijk

stroolegermet kalmte,

welke

spreuken

zieleangst door;

schal

een'

,

gegcTen niet

welk

die

,

woorden

hulp, zij braken Tan

en

hebben

braTc chrislelijk

eene

kindschheid

Tele

zoo

zulk

krachtige

mijne

in

armer

en verbrijzeld

regt onderTonden,

menschen

de

die

gewillig ja.

ik

heb

des

ziel

gaf.

zeide

Terstand mgn

»

treurig

en

kon

duizend

onder

slechts

het

Terschrikkingen der

de

?an

mgn

aan

zieh,

Igden

behoefte

meer

en

mg

Troeg

Troeg

eeuwigheid

en

gaf

ik

ik

dit

en

Destgds tgd

Ik

OTer;

kon?

looTen

Tergeeft

redt.

eeuwigheid

de

die

wie

en

zgn

tot

geslagener zijn dan

ne"v

ter

wan-

geneze,

tot

wie

;

een

sial Terstpoten

die

allen

willen

hooren en

begeeriger

Heiland,

een'

zieke

allen

roept

is

er

die

liefde,

het

ingner

erbarmt,

niemand

die

,

wie

*kIeinood

zondaar

zg

liefde

Deze

slechts

zij

,

Terschrikkingen

,

komt.

trouw

en

gezegd,

mg

eene

ellendig geToelen^

en

Indien

zgn

lang Tergeten

Terworpensten

eene

;

haar

tot

zieh

een

nedergedaäld is, opdat

Terlocene welke

doodsangst en

genade roept;

om

mgno

aan

;

Terbond

Tan

»Men

zelfs den

hg ernslig

neer

mg

binnen.

te

nabg«

had.

geschopt

Toeten

had

wiens

6od,

eenen

toeten»

de

in

•

wereldlgken regter,

den

Tan

wilde

want

rngne

Termeden

lang

zwaard

Tan

aanhooren,

eeuwigheid

eener

zoo

9

het

eo

geopende graf Toor

duistere

denkbeeld

wier

heid

blgven

staan

dan

tenig,

Yoor

tnoest

;

onder-

mijn binncnste,

zoo

400

ik het

alf

nooit

"«derTODdeii

met

mg

band

Terkocht

De

niet

als

een'

acht

in het

ItaUaan

zijn

makker

geleden

kort

hem

straf

zware

boogten nabgheid

van

den

woonde

die

de

hadden

munters

zen

yalscbe

geld

kooplieden yan hem

spoedig

yoor

loften

zgne

dan

zulks

met

de

dat

men

het

Ik

waren.

bad

siechts

dief

yoornaamste

verhaalde

£ens

dat

Italiaan

den

bij

9

,

kunnen

indien

worden

eens

des

in

Welke

ontdekt

de

wilde

hg

nachts de

hen

met

en

;

de

in

Spanjaard valsche

de mede

leyen

zgn

boschrgke

hem

en

niet

naar

yerlie-

zaak

gedieene

yreemd

kust

uitgegeyen.

op

en

het

met

meer

nog

beloond

bedrog

yan

scheepsyolk, namelgk

yoorshands

daad

hoeyeelheid

aanzienlgke

eene

daar

,

hoorde,

spraken

werkelgk een'. Igdlang gedaan; hg

aan

moeite

de was»

hg

afrikaansche

de

beeft^

zg

ding

goudstukkjen maakte

yoordeele

hunnen

ten

het

bad

Hg

op

bescfaouwden

afgeschrikt;op

stilzwggendheid zweren

hun

maken. bad

hem

half

meer

alleen

een

dat

bad

was

gesleept; hg moest,

binnen

geheel

sloiphoek geraakt, Talsche

,

,

Agatha

,

bei

9

Pool

man

bad

niet

Santa

Tan

rgk

een

zelven

faadden

gesnap,

een

ten

zg

die

getuige;

zgn' kameraad

laatstgenoemde aan

nog

zieh

yoorbggaan opgemerkt, en

of

als iemand«

aanwezigen

dit siecht

op

hing

straf

terag bezorgen konden

9

zg

buiten-

een'

aan

koninklgken prins

een'

gehad

alsof

nader-

ik

zooak

hun

,

van

oogen

onbewimpeld

en

gaf weinig als

Toor

zieh

,

van

mg

bewustheid

geen

als

bevonden

af: orostandigfaeid

welke

mg

»

zgnent-

om

die

zwaarte

die

arts

zeer

soo

gestolen was

kerels^

dagen

folslrekt Trg

bet

beide

Terseheidene

De

zijn' eigenaar

aan

ligten

sterven

de

gebragt;

eenigzins

eenen

deze' geyangenis

onzekere

zeer

landhuis

Wiens

in

schilderggestolen en

hadden.

de

van

of niet.

de

mg

boosdoenders

andere

i^erd,eene

gestolen gocd

de

mcn

,

gewaar

deele

een

hoogste uiterlgk geluk

even

In

verlangd.

twee

nog

lander

ik

bad

iiad dit mifischien

mgnentwil

ZOO

mgn

van

verscbrikkelgkerkerker

om

mg

ziekte

mijne

behandelde,

nit

tgden

had.

Gedurende minder

da

in

spoor

hg

was,

aan

Men

bad

groote

be«

te

het

Napels bg

al

401

zjjne schitierende den

tot

schijnbaarminder

dat

Met

D

al

niet, hoe

nog

den

prins

len

wel

wtj

de

niet

zal

schoone

benevens

de

den

het

of

speelde

troonde

of

alles bebben

ons

dan

de

Ik

hoorde

stelde, band

bad

niet

het

zij

ik

het

eene

niet, wie betalen

gelag

gestolen goed

was,

die

te

onder-

den

,

cen' de

al

van

af-

spotprgs

geregtsdienaars de

bebben

eer

,

bem

yerborg

en

dus

»Vriend/'

het

sprak

belpen.

schildergbezit.

Hg

den

het

ik » ,

Ik

is nog

en

ken

ik

de

den

de

het

beeld

was;

hg

be-

andere

yoor

de

kunststukken.

poolsch

den

handlanger

gemakkelijk

u

yoor-

yerlokkiog

dat

yerkooper

zou

liefelijk

yan

de

kon

moest,

tusschen

het

het

schoonbeid

yerzamelde

in

eenen

bloembedden,

yreezen

yan

de

poolschen door

dat

der

met

den

Ischfa

te

tuigde. Hij

yaderlaod

aan schildergdief

kunnen

gemaakt, ,

tusschon

hg

vermelding

vriend

waarheid

zijne

eerlgke eigendom

het

gaande

verblgf

ons

de

want ,

Mijn'

aan.

ofschoon

terugkeering naar

nood

Treemdeling

weet

nadat

niets

daar

en

gegaan

,

,

meesters

grooten

weSrstaan,

den

dan

op het

bg

maakt

yoor

die ,

hierloe

mg

door

dat

en

niet

yan

zid«

,

en

zgn

waar

meisje, midden

een

eens

taalde

nvg

geschilderde

deze

schilderijaangeboden,^

eene

yan

de

duiyels

gedurende

Franschman

bejßld

Indien

ik

onze

Mögt

dorn

zoo

ons

opiettendheid

werd

priBS,

is.

geheele gesprek

dit

mpnters

grootste

wg

roeitakt

wat

Iscbia

naar

wezig

aan

afgenomen

weten

moeite."

zure

valsche

w6g

die

en

,

arme

wg

,

dat

is,

schurkacbtige Fraoschman

de

,

handelaar

eenige

tegenwoordige regt

beer

vreeoide

.

,

den

met

zijne uitgaven,

voor

Tan

weg

de

koopen

Het

den

oogenUik

zai.

afgaan

ketendans

zeggcn,

schilderij nog

rekening

moety

den

moeten.

kunnen

bg

er

liever

schilderijbelpen kunnen,

vreemdeling gekocht

eenen

groote

handel

zgne

tuiniersyrouw

door

naar

aan

dansen

kameraad

deze

eenige jaren

galeijen

?erhoor

weSr

hat

schitderg^ngeleend.

van

zgn

ons

zieh

had

ea

Toor

,

voegde

,

ook

gevaarlgken

diefstal

winstgevenden

meer

sleek

de

in

vooruiuigten

yreemden

beer

uit

die

den de

,

te

Napels ;

ik

behoef

hem

slecbts

402

te irrjendelgk

vertoeken

tenig, zonder

Zij dat

ik

lag,

die

als dan

uw

zgt

in

dan

de

ben

verbond

in

scheep

Liforno

vorschrikt

was

het

geregt zal zeggen,

uw

gegeven

uw

verstand

de

,

gelden,

TOorTal

de

derzelTer

den ,

om

gegane

dat

ik

band

door

mensch

te

de

eerste

bezoeken

de

want

zieke

die

pijnbank

in

gen bren-

zal

wel

gek. ik

mijnen want

voor

TerruIIingyan

gezond zijn

in

zag

dit

de

toen

bewerken,

konde

spreken,

geheele

dacht

redder,

willen

arts

dat Deze

ook

binnenik

mijn'

maakte ,

oogenblikken eenige zwarigheid) hoewel

die ,

winter

dingen

eenen

enkelen

van

te

zg

openhartigheid

»

,

in

den

zg

de

op

die

en

te

oogenblik

gij werkelijk goed bg

Tan

TerTuIb'ng

dezen,

bgzondere

zullen

deze

,

poolschen prins

is waar,

iemand

ik

ver

dat

Iwee

belofte

weken

altgd

Toor

alle

brengen

gesnap

een*

Tan

die

,

,

trad, Terzocht

wel

geen*

genadige

dadelijk aan

Triend

men

mijne

herhaalde

Ik

het

kleinigheid

hij eenige oogenblikkea

te

hebt,

Om

dat

dan

wie

antwoordde

»

dezen

In

gij ons

TOor

zgn

ik

weinige

zgne

liet' getuigenisTan

en

meer

zal

ijlt

koorts 9

zijt.

wijze

met

*

eene

ken

nadat

er,

bewezen

woord

munters

nog

was,

bij: geloof niet

,

der vor-

,

andere

bielden,

Marseille

te

hij door

alsof

Stil zweeg,

gesprokeu

poolsch

eene

in slaat

iemand

; binnen

voegde hg

Maar,

door.

en

regering behülpzaam

werkzaamheid.

;

gaan

het

in

op

lieden

getreden

bij Viterbo

nog

zg

zgn

die

voor

bunne

afdeelingen van

koorts

valsche

goed

te

ik

zijmg

en

zgn'

hebt.'' al

maar

daar

want

der

Pool,

waardig.

gij de

Tatten

verkeerd

ik

dank

de

gezegd had

de

in

nog

dat

kan, en

ik

dat

deelde

Hg

wal

niet

ook

hetgeen

»

zgn

zou

schuldig ben met

u

echter

meest

Yer?oIgde ik

dus ,

tgdlang

Pool;

bet

mede

daar

goed

meenden

zg

moedertaal«

zgne

ilaliaaosch

opsporen

Daartoe

in

siechts

van

het

gij een'

die ,

hetgeen bg belooft,

is

Yoordcel

tot

ik

dat

sprak,

mgnbeer

ding

ik

»

het

in

Een

»

ben

tot

aansprak

kameraad

beefty

verbaasd

onttreemde

breogen."

te

,

bem

zeide,

ODgeluk

't

beiden

waren

steryen

op

in

u

het

bij geeft

en

,

het

hem

ongeloofiijk

403

voorknram

van

,

oude

genegenheid

heid;

kwam

hij

wederyaren

dat

ik

2)Het ik

waarheid thans

Staat

aan

niet

onwezenlijks biy

yerstonden,

gebeurde

dat

benf het

maar

de

en

geef

door

zeide

ik

ook

digd

door

herhaalde

de

handen

oude

yeel

het

uitvoeriger dan de

bedrijfen

«n

zgne.medgezellen; hg

mg

gedaan had.

scheidde

ontloopen zijn,

handen

mijne

oyerwelbeer ,

mrj zijneopden

Spanjaard

belofte,

welke

hg

tröostende

met

mg

het

ons

Pool

tegen

yan

is ,

gg

De

de

den

dienst;

yergeven

u

bezigheid yan

yernieuwde

vriend

Mgn

deze

zijn'gewezen

yoor

yrees

beiden,

hierop

wanneer

,

zamen«

deze

die hem

in

hierop

den

en

,

aanw^sl.

en

hem

hem

zullen

terug

munters

,

misschien

verborgen beb-

hem

dät

wgl

,

naderde

yoor

streken

uwe

eerbied

f ransch

van

ontzeiden

nadeel

uw

yalsehe

nogmaals

omtrent

gaye

hij,

zonder der

regte spoor

en

medegevangenen

lot

Hij

gestolene schilderg ^

u

stem

het

m

bedienden zijne lljfeigene

Schelm,

was*

het

mgne.

geboeide

yan

mijne

medegevangenen

zijn gezigt

gaarne

zgne een

was

beide

het

met

zou

mij

wat

verhaalde

Ik

zijn' schilderijkoopmet

; deze

Pool

zwang-

alles,

mijne redding iets,

tot

dragen.

te

mijne

met

daardoor

en

alle

overtuigdea hem,

Teronderstellen, dat mijne beide

niet

Tan

als

ik

vervolgde

u,

taal

hang

zoowel

zijne

;

sprak.

deze

het

hem

miJQer geschiedeniszelven

durfde

wel

Tertelde

Ik.

mijne houding

was;

de

intusschen

overwon

bij mij.

daadzaken

de

mij

Toor

l)eschuldigdwerd

misdaad

zware

eene

yvoorden.

Eenige dagen Terhoor mg te

gedagyaard«

heen

dragen;

bewegen

we£r

daarna

mg

dezelye

in

Ik

ik

kon

nog

ofschoon

maar

nog

werd

ontbrak

teruggekeerd

gedachte folteringender zouden

onderyonden

pligtigen. —

zeide gg

ik,

rogne

Wie

zonder

waar

yerderö

getuigen

roepen

de

dat

Men de

de

toch

zoo

nieuw

op

mg

mg

naar

munters

doen,

yerhooren

toe-

mede-

zult ,

gg

,

indien

yernemen,

wilt.

yer

kracht

mijne zgn

er

ledematen

yerdubbelde

yroeg

te

de

om

pgnlgk moest

men

gevoel

met

yalsehe

moeite en

kracht

zg

,

het

tot

gaan,

het

pijnbank

hebben. en

niet

was

,

nieuw

op

Ik

noemde

404

hierop mga' medegCYaogene

den

poolseben

vorst.

eerst,

eigendom

in

yertrouwd

Ik zal hier banden

uwe

heeft; den

vfegens

diefstal der

borgstellingdat knecht

mögt

deelde

ook

Talsche

men

bragt

ons

i

luk

dag, kracht

Tingers scheuen Torige kunst heid,

naauwelgks is

uit

mgn

in

de

heesche

eene

in

de

beginnen. in

verbeugen eilende

anders

werd,

wat

door

andere

poolschen Ik

zien. in

door

hei

Termogende Torst

met

Terliet deze

Trienden

ook

mg

aanhlik

de

Tan

harten

onder

gaande

Terloren;

ten

en

in

diteens

gedenk,

welke met

diep geroerd laatste

maakt.

TerTolgens ook

en

ik

,

een

te

,

koninklgke hof,

met

kost

Tingers

ik

mögt

geToelige

dankbaarheid

Napels

stad

in

Te

hg Zjßlfsliiaar

zou

dat

woning

den

om

Termiukte

Desniettemin

medelgden

ligt

zoo

zelfs

het

nu

Schilder.

meer

met

toonkunst

zieh

stille

de

in

Tenetiaanschen

kreupele

een

stem

handwerk

maal

Teel

zou

dat

onschuldigen schulde«

Tooruitzigt

geen

die

geld,

wilden

waren,

tocTlugt

den

geTan-

Trglating,

mijne

Talsche

het

hunnen

mgne

de

en

menigte lieden,

de

bedrogen

beesch-

door

was

na

door

mg,

uitoefening mgner

behandeling mg,

Myne

teruggeven.

stem

mgne

,

een

Ik

aan

mg

wat

;

de

weten

Triend,

Toor

was

altgd

den

aan

vcrnietigde

de

mg

niet

tot

ouge-

mgn

doidelgk

ledematen

Tertopnen;

was,

nam

ouden

mgnen

Terdienen

Napels

van

nu

derzeWe

durfde

mijn

ik

en

Tafscbe

bende

geheele

kwam

gruwzame

Ik

plaats

de

omtrent

oplettendheidaan

bewerkster

gemaakt,

gekomen

eerste

Napels

mgner

de

zonder

houden;

Tan

erkenning

te

meer

waar

de

de

Terlamd.

huis

naar,

ook

onbruikhaar

geniskoorts,

de

onschuld

Tan

Hierop

maat.

berigtmede met

men

destgds Toor

gevolg

een

zgne

zgn' Igfeigen

met

deszelfs

zyn

Mgne

gezondheid

en

bad

deze

kon

evenwel

zjBiak

de

Tan

bewaring.

later

bemagtigd.

,

Mrel

in

toe-

mg

Terzocht, tegen

met

hem

anders

eens

toeval

een

mogelgk

ook

hoorde

onder

en

f

als

men

nieuw

op

Eenige dagen munters

zacht

zoo

Toist,

hierop rerslag

medegevangene

munlers

dat

schilderg en

handelen, mgn

de

den

yriend,

mgn'

en

zeide

leggen, deed

hij

Pool,

nog,

mgnen

reisgeldToorhart.

Ik

zooals

het

had mg

biei

poo!

bor:

dec: nl"

bra

bei gei

Ik

do

406 *

de

uitwendjge ligchamelgke gezondheid

en

de

op

sterkte

Torige

Terloren

pijnbank wilde

had»

lerugkeeren,

den

in

had

Trede

Bazel

zieh

geleefd

loen

leerde«

De

kennen

mg

reizen

mgne beyiel

gaf

te

het

school

beer

gehoor

den

van

die ik

en

kwam

nogtans

nieuwe

zgne

naar

als onder-

talent

Ik

aanvYenden. zulk

op

opgedaan»

hem

geleende

mg

op

,

met

over,

Straats-^

uil

kennis

nuttiger konde

nog

en

bevestigd.

meer

en

betrekkingen had

mij

ik

yerzorging

geneziog

menigvuldige

haalde

yoorslel

dit

de

aanzienlyk

vroegere

opdat

gaan» eene

aan

mijoe hg

en

aan

wgzer

in

en

hem«

Taderstad

de

smarten

en

uiterlijkeDals inwendigen

in

een

,

bürg

meer

zoowel

eenige jaren

te

die

zielen

Terstonden,

nood

onder

,

innerirjkennood Ik

brave

met

omgang

dat

daarentegen

van

uren

Bazel

goede

had

bare

in

niet

steeds

zoo

ik in dezelfde

het

in

,

nog

,

innerlgk welzjjn»dat Terk regen

had

kerker

ik in den

die

,

te

wgze

eene

Straatsburg, wachtteden

Hier

de

proeYingen; had

de

in

mg in

die

derzulken

dezer

bezitnemiog

uit

stad

harer

betrekkingen

vroegere

door

dat

Teranderd,

en

Taderland

ign

en

Oostenrgk

naar

aankomst

werd

die ,

gaf. het

Hij

hart

waarmede was,

Ook

te

vader

de

den

in

het

ik

mgn

meeslen

vrede

heeft

gevoel

van

einde,

troost

den

en

naar

mijne

na

de

in

het

op

mg

zou

rgken

mgn

mg

toestand bed

Koningsbergen mijn

omtrent

verschaft troost

leven

hetgeen

verzwegen,

zijnearmoede dat

kort

Mgn

uit

man

berigt

of

verstaan

den

van

gemoet dit

mij

,

betuiging

mgn

niet

heeft

en

ziekte

zware

leerde

zag,

verlaten

hulpeloos.

en

verplaatst

hierdoor

mg

in

genoodzaakt

geschiedde

zag

eene

mgn' goeden

yaderhart

trouwe

de

toen

toesland

dien

In

kennen

verlaten

donkerder

nog

ik

en

zooveel

bezitlingente Dit

ylugten.

te

geheel

stad

wierp.

zgne

Straatsburg,

te

Treemde

schoone

die

en

^

,

«ich

mija begunstiger

Toornäraeljjk

waren

aanzienlgke betrekkingen geplaatstwaren

be-

en

Franscheu

de

be woners, slanJ

hoogeren

eenen

«

ongerusthedcn

hebben: welken

met ,

vervuld oordeel

was, zeer

en

nabg

zag.

lijden had

tot

mijn geluk gediend ;

men

had

mij

407

Terlatene

eindelgk ik

hetwelk

ik

toeo

nog

mg

zieh

maar

der

niet

uit

zieh

op

vingersy als mijne

ook Staat

nciging,

wederom

nut

tot

onderhoud

bad

een

naar

welks

gebruik

muzijk

arts

doordrongen

warmte

de

uit

andere

eene

op

nog

den

kwam

zgn

bg

indien

en,

,

dienaar

hem

bg

Koenraad arme

de

oogstes*

moeten

te

heb

Ik ik

zaadkorrels

om

leef

hier

in

geleerd,

afleggen,

tot

op ;

den

dat dat

zaaijen

te

grootsten

wtj men

de ons

mgnen

herberg.

dezen

de

en

vertrouwde

voor

het

den

doodkleed

mg

buitendien

nog

des

beer

aan

dag

innerigken vrede

wapehen

te

man

zijn geringste

hier, hij

met

vrge

als

gaf mij

en

hier maakte

want

bij

zljn kon,

armen

zgner

badplaats werd

zgne

op,

kwam

overbigfsel

kennis

eerste en

Ik

wonen.

,

levens-

van

lautste

mg

wensch

mij gewillig

verzorging

reis

de

,

die

voor

de

anders

niet

echter

aanvaarden

Dit

,

anderen

vurige

het

nam

gelegenheidf

tans

de

mij

tot

en

ik

dat

had.

en

weg

Roenraad,

,

had,

konde

het

zelfs

nam

wijze heilzaam

Ridder

^

zooveel

aangeraden

mg

van

zinnen

,

water

beschrgving

beer

lieven

teekenen

en

der

verdiende

Ik

de

hoofdza-

meer

verleend

mij

ze

aanwcnden.

ligchamelijk Igden

mgn

Tan

mgne wilde

ik

niet

mg

en

maar

veranderd;

zegende Rgnstreken

ge

mgn

oefenen

verschaffen

in

we6r

nu

vlugtig vermaak

die

naasten

onzer

gaan

zou

te

krachten

tot

en

hem,

van

in

onderrigt

door

uit

te

en

gaven nut

stichtingdes

en

zgne

,

mgn

dienste

ten

maar

kunst

te

Ik

sterker.

vorige

mgn

verder

om

vermögen

innerlijk^beroepwas

siechls

kelrjk

zegende

weder;

wedergeschonkene

mg

gevolgen

het

zijn, mgne

mgn

de

aan

handen

werd

rijkelgk

gaan,

behandeling

de

God

hg

»

kreeg allengs het gebruik mijner

ook

slem

geweest

daardoor

ik

liefde

leden.

Zelfs

yerzorging

en

sleeds

nog

uitgestane mishandelingen

en

Er

die »

stad

liet

was

genezen

onbaatzuchtige

trouwej

ledematen

ziekte

,

de

van

aantrok.

trouw

ia

gebragt

artsen

geneeskundig opzigt

zga

geneesmiddelen ;

ik

bgzoadere

met

mijne boofdzakeigke

uit

beste

en

Tao

nam

mijner

groolsle

mgaör

asiekenhuis

openbaar

een

der

een^

die

Toady

in

des

; nog-

geloofs niet aantrekt.

27*

408 "

oade

De

oatuurlgke stam

berpuws der

er

en

in

hoop

laat

worden»

hier

ook

de

niet

ook

het

den

Turig blikken Triend

ik

dat

Trienden Wat

blikken

opdoen

waren

een

,

de

dat

iky

hoop

hier

langer

een

Want

mgn

dan

in

wedr

te

maal

met

Werner

zien.

heeft

mgne

die

ik

al

van

,

en

deze

bedrgf

zoon

ik

weezenschool

de

elkander

mij

en

het

en

hoop

Tan

mga-

terugreis,

onlhaal

Tan

ze* nog

mijn

oude

waar

en

9

onze

menigJakob

zgn dat

niet

hartelgken

post

kan;

hg

daar,

oudeo

buurtbrengt,

onze

dat ;

Ik

de

op

gering

zgn,

den

hg geven

in

zoon

Taderland

als ik hem ,

leTens-

aangetrofienhebbeo«

reeds

Tereeren

woont.

besleld

hunner

gaTcn^

bezoek

een

omtrent

zgn

zg

zal, hoop ik, zijne be-

hg zgn*

zal

krgg

DaarenboTen

concert

zuUen

hoop

hg

oogen«

den

Tan

alsof

inrigten, dat

zoo

de

.

Pähler

als

immers

zgn

dat

zoo

broeder

mgn

mg»

tbans,

,

toegeTend zal

wedergeTonden

liefde

in de oogen-

was

brengen.

herberg

Trge

meester

bezoek

een

toTens

kwgtgeschol-

Roenraad»

te

zamenzgn

dat

zoo

het

drukke

door

Reizer

en

doch

dankbare

u

overeenstemmend

Toorjaar,

Tergeefschzal in

het

zijne Trienden

herberg

Trge

en

het

van

is, hebbeo

,

is Teel

de

het

Ridder

ons

Taker

doctor

naauwste,

Terderf

Ons

smart

gasten

Taster

goede

Koenraaden den

steeds

in

mgne

roepsreizen thans

heer

ook

zeide

er

Tier

geschiedenissenin Toor

is;

Hoe

bg

goed

zoo

de

alle

moet.

die

,

Onder

en

blgTcn» als^g

ons

beletten, rust,

Tan

band« beiden

dood

dood

möge

scheiden

u

beschaamd

iunerlgke Terwanlschap

toch

schielgk weär

zoo

we£r zou

sich

den

Trachten

nimmer

de wg

band

gespleten,

zoete

leTendigstonderTondeo

Tan

des

eene

stam

de

welke

IcTcns; wat

diepsten

»

den

welke

uit

hij,hebben

redding.

onzer

ofschoon

smarten»

armenTriend

zeide

krachtig in

en

bittere Trachten

,

heeft,

den

geschonken,

en

mij

uiterigke,dan

redding

wat ,

in

mgaer

leidingenODzes

beiden

de

Toorschgn kwamen,

te

aanwezigent

schoon

wij

uren

oflBcier drukte

De

Tan

de

welkeo

nog

,

loot in geent

eene

eener

de

bestaat

ootsprolen

genade,

uit ,

Terloren

mgne

bedd

dringend Terzoek

onde^wgzer

op

zieh

"

te

409

bjj

en

nemen

het

zulleii

eeuwige

die

af

tot

leggen,

te

tot

nog

hiertoe

Tolsten

den

aan

geleid

Triendelijk

zoo

met

ons

Taster

en

de

aan

den

in

en

Taster

ouden

beide

doorwandelen

steeds

ons

wij

,

band

aan

Wij

dat

weg

hebben

kracht

houden»

staf

en

eindigen.

te

den

Tan

rust

gemeenscbappelijke stok

dagen

band

woords

des

zin

eind

körte

der

herberg

ziJDe

ons

heeft.

oude

De

stemde

Jakob

met

Trengde

hierin

toe

mis-

en »

schien

een

ook

Toert

kort-

schiedenis

loTensjaren

bezoek

Tan

de

ons

tot

hunne

terug.

de

.weg

beide

laatste,

der oude

Treedzaam

Terhalen

Trienden

tot

en

stille

Toor

eens

nog

en

de

ge»

gelukkige