In beweging! Gezondheidsuniversiteit 2015
Matthijs Hesselink Department of Human Movement Sciences Faculty of Health, Medicine and Life sciences Maastricht University
[email protected]
FHML
FHML
Morris, the Lancet 1953
Inactiviteit en sterfte
FHML
Wen, the Lancet 2012
Inactiviteit en sterfte
FHML
American Scientist, 2005
5
FHML
Q: Waarom bewegen?
Department of Human Movement Sciences
FHML
Hamilton, Diabetes 2007
Inspanningsintensiteit FHML
Church, Obesity 2009
Q: Is dat omdat ik lichter word?
Department of Human Movement Sciences
Inspanning en lichaamsgewicht? Q: Verlies ik vanzelf gewicht als ik ga sporten? 1 Kg vet bevat ongeveer 9000 kcal, dagelijks energiegebruik van volwassen man ongeveer 2500 kcal Energiegebruik tijdens hardlopen, een vuist regel: 1 kcal/km/kg lichaamsgewicht Ik weeg 70 Kg, ik loop 5 km = 350 Kcal FHML
11
Gewicht verliezen door sporten kan maar is moeilijk! Je bent geneigd na je inspanning te gaan rusten en wat extra te gaan eten…. FHML FHML
12
Inspanning en lichaamsgewicht?
FHML
Jimmy Bell, Imperial college London
13
Inspanning en lichaamsgewicht? A: Verlies van lichaamsgewicht is ‘mooi’ meegenomen Q: Maar is het noodzakelijk voor gezondheidswinst?
FHML
14
Inspanning en gezondheid? Type 2 suikerziekte als voorbeeld Verminderde suikeropname door de spieren na de maaltijd Verhoogde afgifte van suiker door de lever Laag vermogen om vet te verbranden Slechte mitochondria Veel vet in de spier
FHML
Data M Hesselink unpublished
15
Type 2 diabetes Biology Department of Human Movement Sciences
Atleet
Screening
Baseline measurements
Training 12 weeks
Post intervention measurements
`
Resistance training: 1x/week, 8 exercises 1 set, 8 repetitions, 50% of MVC 2 sets, 8 repetitions, 75% of MVC Endurance training: 2x/week. 30 minutes on 55% of max power output
With permission
• Progressive training program • 5 minutes of warming up and cooling down before and after every training session on 45% of max power output on the ergometer • Supervised training and heart rate monitored
Department of Human Movement Sciences
Meex et al., Diabetes in press
Kenmerken van de ‘testpersonen’… 20 control subjects (fasting glucose level < 7.0; 2-hours glucose < 7.8) 18 type 2 diabetics (fasting glucose level > 7.0; 2-hours glucose > 11.1)
Age
Controls (n = 20)
Diabetics (n = 18)
At baseline
At baseline
59 ± 1
59 ± 1
(Years)
Weight
(kg)
95 ± 3
94 ± 3
Length
(cm)
179 ± 1
177 ± 1
30 ± 1
30 ± 1
BMI
(kg/m2)
Department of Human Movement Sciences
Meex et al., Diabetes in press
Training verbetert de fitheid en de kracht
VO2max/kg body mass *
*
300
30
250
25
200 watt
ml/min/kg body mass
35
Maximal power output
20
*
*
C
T2D
150
15 100
10 5
50
0
0 C
T2D
Data are means ± SE
Before training After training
Department of Human Movement Sciences
Meex et al., Diabetes 2010
Training leidt tot meer mitochondria die het beter doen…. Mitochondrial function (MRS)
Mitochondrial density
2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0
*
C
*
PCr recovery rate constant (s-1)
OXPHOS protein content
0.07 0,06
*
*
C
T2D
0,05 0,04 0,03 0,02 0,01 0,00
T2D
Data are means ± SE
*
Before training After training
Department of Human Movement Sciences
Meex et al., Diabetes 2010
Training verbetert de suikeropname in de spier Maar normaliseert het niet…. Δ insulin stimulated glucose disposal
#
umol/kg/min
25
0.08
#
20
*
15 10 5 0
C
T2D
Data are means ± SE
Before training
# significant different from C
After training
Department of Human Movement Sciences
Meex et al., Diabetes 2010
De verhoogde suikeropname komt door een verbeterde suiker verbranding… De opslag verbetert te weinig! Δ non oxidative glucose disposal (umol/kg/min)
Δ CHO oxidation (umol/kg/min)
*
7
*
* 16
*
14 12 10
6 5 4
8 6
3 2 1
4 2
0
0 C
Data are means ± SE
C
T2D Before training
Department of Human Movement Sciences
T2D
After training Meex et al., Diabetes 2010
Ook deze veranderingen zien we zonder veranderingen in lichaamsgewicht Body mass
Fat percentage
0.06 100
*
C
T2D
40
80
30
60 %
kg
0.09
20
40 10
20
0
0 C
T2D
Data are means ± SE No changes in fat free mass Department of Human Movement Sciences
Before training After training Meex et al., Diabetes 2010
Inspanning en lichaamsgewicht? A: Verbeterde ‘metabole’gezondheid zonder gewichtsverlies is mogelijk!
Q: Maar ik doe altijd aan sport en ik merk er niets van, hoe kan dat?
Department of Human Movement Sciences
FHML
Church, Obesity 2009
FHML
Baumann, the Lancet 2012
Laag loopvermogen
FHML
Percentage verschil laag vs. hoog loopvermogen
Hoog loopvermogen
180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
Wisloff, Science 2005
Q: Maar al dat sporten is toch ook gevaarlijk?
Department of Human Movement Biology Sciences
FHML
KIm, NEJM 2012
Q: Moet je eigenlijk wel sporten, of zijn er ook andere moeglijkheden?
Department of Human Movement Biology Sciences
‘Zit tijd over de jaren heen’…
Department of Human Movement Biology Sciences
Heupomtrek bij actieve en inactieve tweelinghelften
Department of Human Movement Biology Sciences
Q: Wanneer ben je actief of wanneer ben je inactief??
Department of Human Movement Biology Sciences
Dagelijkse activiteit bij slanke mensen en mensen met obesitas…
Department of Human Movement Biology Sciences
Q: Maakt staan of zitten écht verschil?
Department of Human Movement Biology Sciences
Dagelijkse activiteit bij slanke mensen en mensen met obesitas…
Department of Human Movement Biology Sciences
Daily life activity in lean and obese
Department of Human Movement Biology Sciences
Zit tijd als onafhankelijke risico factor…
Toenemend risico bij toenemende kwartielen zittijd Vergelijkbare toename bij mannen en vrouwen
FHML
Van der Ploeg, Arch Int Med 2012
Zit tijd als onafhankelijke risico factor…
Vergelijkbare toename bij gradaties overgewicht Toename risico met toenemende zittijd niet gereduceerd door regelmatige lichamelijke inspanning FHML
Van der Ploeg, Arch Int Med 2012
Het zittende bestaan…
FHML FHML
A. Schwarzenegger de body builder
A. Schwarzenegger de gouverneur
Internet unlimited
40
FHML
Wilbert-Lampen, NEJM 2008
FHML
Wilbert-Lampen, NEJM 2008
Zit tijd als risico factor…
FHML
Wilbert-Lampen, NEJM 2008
Marathon lopen als risico factor…
FHML
KIm, NEJM 2012
Topsport als risico factor…
FHML
Marijon, EurHeartJ2013
Topsport als risico factor…
FHML
Marijon, EurHeartJ2013
Thema volwassenheid…?
FHML
Gillman, NEJM 2013
Onderzoek is duur… • We doen mee aan een sponsorloop tbv het Diabetes Fonds
www.diabeatitrun.nl/science2diabeatitmaas tricht
• Om sponsorgelden te werven organiseren we een benefietconcert • Kaarten bij mij verkrijgbaar • Maar ook morgen (Donderdag) aan de zaal • Geen tijd voor concert, maar wel sponsoren? • Klik door naar:
http://www.diabeatitrun.nl/FormSignUpSpo nsor.aspx?fst=Sponsor&c=true&rt=12&ri=11
FHML
Toch aan het zitten??? …klik even door voor meer info…. BBC Horizon; the truth about exercise. Een uiterst informatief programma van ongeveer een uur mbt de meest recente inzichten over de effecten van beweging op ‘gezondheid’, ook in relatie tot onderbreken zittijd en ‘high-intensity training’. (geen officiële BBC website) http://www.disclose.tv/action/viewvideo/128481/BBC_Horizon_2012__The _Truth_About_Exercise/
NTR PAVLOV met Joep van Deudekom vergelijkbaar met BBC Horizon maar in Nederlands, met wat meer aandacht voor bewegen en afvallen en looppatroon analyses irt blessures. Bevat ook info over onderbreken zittijd en ‘high-intensity training’. http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1261618 FHML