Amsterdam . Antwerpen Em. Querido’s Uitgeverij BV 2012
inhoudsopgave
e overleef ik (zo mezelf o ) nder H Dit ben ik! Mijn gebruiksaanwijzing 12 Hoe overleef ik… met/zonder mezelf? 14 Hoe overleef ik… als introvert/extravert? 16 Test: Ben jij introvert, extravert of iets ertussenin? 20 Hoe overleef ik… zonder zelfvertrouwen? 26 Zo overleef ik het! 28
e overleef ik (zonder) vr ndschap o ie H Hoe overleef ik… (zonder) vriend(inn)en? 34 Hoe overleef ik… vriendschap 36 Test: Hoe overleef ik... met/zonder BFF? 38 Hoe overleef ik… mijn vriendinnen? 42 Top 5 liedjes & films over vriendschap 45 Vriendschapshoroscoop 46 Hoe overleef ik… zonder nieuwe vrienden? 48 Test: Hoe goed ken jij je vriendin (en zij jou)? 50 Ezzie’s plakboek 52 Hoe overleef ik… vriendschap en liefde? 54 Hoe overleef ik… mijn vrienden ver weg? 56 Ezzie’s plakboek 58 Hoe overleef ik… Ruziemaken 60 Hoe overleef ik... het einde van een vriendschap? 62 Hoe overleef ik... pesten? 65 Hoe overleef ik... (zonder) Hyves en Facebook? 71 Zo overleef ik het! 74
e overl f ik (zon ee Ho der) liefde Liefdeshoroscoop 80 Ezzie’s love check 82 Hoe overleef ik… verliefdheid? 84 Top 5 liedjes & films over liefde 85 Test: Ben ik verliefd? 86 Hoe overleef ik... contact maken? 92 Hoe overleef ik... (zonder) lichaamstaal? 94 Hoe overleef ik... als ik onzichtbaar ben? 98 Hoe overleef ik... een eerste afspraak? 100 Ezzie’s plakboek 104 Kleine Cursus Zoenen voor Beginners & Gevorderden 106 Hoe overleef ik... als holebi? 108 Jonas uit de kast 111 Hoe overleef ik… jongens? (En zij mij!) 117 Hoe overleef ik… verkering? 123 Hoe overleef ik… ruzie? 126 Hoe overleef ik... een gebroken hart? 129 Hoe overleef ik… uitmaken? 131 Hoe overleef ik... liefde op afstand? 134 Zo overleef ik het! 136 Me-mail 139
e vri d f end ie schap & l
e overleef ik o H e l z f e m (zon ) de r Aan: ……………..(vul hier je naam in) Van: Rosa van Dijk Datum: ……………..(vul hier de datum in) Onderwerp: Wie ben ik?
Lieve Hoe overleef ik...-lezer, Volgens mij zijn vriendschap en liefde waar het om gaat in het leven. Stel je voor dat je niemand zou hebben om de dingen die je meemaakt mee te delen... Dan zou er toch geen biet aan zijn? Saaie boel en ongezellig ook. Vriendschap en liefde zijn fantastisch, maar soms ook best ingewikkeld. Daarom dit boek! Natuurlijk met een heleboel survivaltips, uit eigen ervaring! Dit zijn denk ik de belangrijkste dingen die ik geleerd heb over vriendschap en liefde:
1 Be yourself! Doe geen (rare) dingen om in de smaak te vallen of om erbij 2 3
te horen. Wees geen meeloper, wees eerlijk en laat jezelf niet in de steek. The magic is in the doing! Het gaat niet om je woorden, maar om je daden. Denk daarom goed na over de keuzes die je maakt en wat je doet. No fear! Heb vertrouwen in jezelf en in anderen. Denk positief! (Met dank aan Neuz!)
In de puberteit (en daarna ook nog T) komen er ineens een hoop vragen bij je op. Dingen waar je toen je jonger was niet bij stilstond. Wie ben ik? Wie ben jij? Hoe zit de wereld in elkaar? Waarom doe ik de dingen die ik doe? Waarom doen anderen zo? Wat wil ik bereiken? Wat vind ik belangrijk? Waar word ik (on)gelukkig van? Waar ben ik goed en minder goed in? Ben ik wel leuk, mooi en slim genoeg? Wat vinden anderen van mij?
Deze dingen (en nog veel meer!) zoek je niet in je eentje uit, maar samen met de mensen om je heen. Het kan bijna niet anders dan dat dat soms botst. Dat is natuurlijk niet leuk, maar wél leerzaam. Stel je voor: je ontmoet iemand voor de eerste keer en je denkt: goh, met hem/haar zou ik wel bevriend willen zijn (of juist niet!). Wat zou het gemakkelijk zijn als jullie je gebruiksaanwijzingen zouden kunnen uitwisselen! Kijk, zo zit ik in elkaar. Dit ben ik. O... zit jij zo in elkaar! Interessant! Kijk, hierin lijken we op elkaar, en hierin zijn we heel verschillend! Dan zal ik daar rekening mee houden. Helaas pindakaas, zo werkt het niet. Maar zo’n gebruiksaanwijzing voor jezelf is nog niet zo’n gek idee. Zelfkennis is heel nuttig, want daarmee kun je rekening met jezélf houden en anderen uitleggen waarom je op een bepaalde manier doet en reageert. Zelfkennis helpt bij het maken van keuzes. Maar…. hoe kom je eraan? Door introspectie. Dat is een moeilijk woord voor ‘naar binnen kijken’. Door na te denken over jezelf. Ik doe dat door in mijn dagboek te schrijven en door me-mails te sturen. En natuurlijk door te praten met mensen. Ik vind het ook interessant om te weten hoe anderen mij zien! Op de volgende bladzijdes kun je een gebruiksaanwijzing voor jezelf maken. Aan het eind van elk hoofdstuk vind je invulpagina’s over vriendschap en over liefde, en achter in dit boek kun je twee me-mails naar jezelf sturen en jezelf survivaltips geven natuurlijk! Want die zijn onmisbaar. Zo wordt dit boek ook een mooi bewaarboek voor later, als je een bejaardje bent R.
Veel kuzzies van je beste boekvriendin Rosa!
11
g
s aanw ing e k b i r u ijz jn i M
invulpagina
Dit ben ik!
foto
Ik heet: ..................................................................................... Geboren op:................................................................................ ... Sterrenbeeld: ............................................................................. ......... Onderstreep wat op jou van toepassing is Ik ben wel / een beetje / niet koppig. Ik word snel / soms snel / niet snel boos. Ik blijf meestal best lang / niet zo lang / kort kwaad. Ik ben heel erg / redelijk / niet zo gevoelig. Ik ben heel erg / een beetje / niet verlegen. Ik ben heel onzeker / redelijk zeker / heel zelfverzekerd. Als er iets naars of moeilijks gebeurt, reageer ik meestal meteen / wat later / krop ik het op. Ik ben introvert / extravert / ambivert*. Ik praat makkelijk / niet zo makkelijk / moeilijk over mijn gevoelens. Ik ben graag / soms graag / niet graag alleen. Ik ben ongeduldig / best wel geduldig / heel geduldig. Ik kan prima / redelijk / niet goed om hulp vragen. Ik ben niet bang / soms bang / vaak bang voor dingen. Ik ben een optimist / een pessimist / iets ertussenin. Ik ben heel open en direct / niet zo direct / redelijk gesloten. Ik zeg altijd wat ik denk / zeg soms wat ik denk / hou mijn mening liever voor me. Ik ben heel nieuwsgierig / redelijk nieuwsgierig / niet zo nieuwsgierig. Ik ben (meestal) heel vrolijk / soms vrolijk / niet echt een vrolijkerd. Ik ben supereigenwijs / redelijk eigenwijs / niet eigenwijs. Ik ben heel trouw / redelijk trouw / niet zo trouw. Ik kan niet goed / redelijk goed / goed tegen kritiek.
12
* Wat dat is lees je op pag. 16-19
Ik heb heel veel / redelijk veel / niet zo veel doorzettingsvermogen. Ik help anderen heel graag / graag / niet zo graag.
Tipp!
In gezelschap ben ik heel aanwezig / redelijk aanwezig / niet heel aanwezig.
Wil je weten hoe je vriend(in) over jou Ik ben heel druk / soms druk, soms rustig / best rustig. denkt? Laat hem/haar Ik kan goed / redelijk goed / niet zo goed luisteren. deze lijst dan Ik praat veel en graag / soms graag, soms niet / niet zo veel en graag. invullen! Ik sta graag / soms graag / niet graag in het middelpunt van de belangstelling. Ik ben heel netjes / redelijk netjes / nogal slordig.
Voor ik iets doe denk ik goed na / soms na / vaak niet goed na. Ik ben een perfectionist / soms een perfectionist / geen perfectionist. Ik ben een doorzetter / soms een doorzetter / niet zo’n doorzetter. Ik ben een dromer / soms een dromer / geen dromer. Ik ben heel emotioneel / soms emotioneel / niet zo emotioneel. Ik hou van ............................................................
... ..... .... ........... ....... ......... . ........ .. Maar niet ..............................................................
...............................................................................
.... .. ........ . .. . ........ .... ..... .... . .. .. .... ...............................................................................
...............................................................................
Dit zijn mijn goede eigenschappen ..................
Ik hou niet van .....................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
Dit zijn minder goede eigenschappen .............
Als ik boos ben kun je het beste .......................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
Ik ben bang voor .................................................
En niet ..................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
Als je me blij wil maken kun je het beste
Dit zijn mijn hobby’s/interesses ........................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
Als je iets gedaan wil krijgen kun je het beste
...............................................................................
...............................................................................
En dit hoort ook bij mij.......................................
..... ................................................................................ . ..... .... .......... ... .... ..
...............................................................................
.... ....... .......... .. .... ...... ...............................................................................
...............................................................................
13
elf me z t/zo er me nd Op de Hoe overleef ik...-website worden regelmatig enquêtes gehouden over allerlei onderwerpen. Meer dan 1000 Hoe overleef ik...-lezers hebben de vragen in dit boek beantwoord! Bij elk hoofdstuk vind je de uitslagen terug.
Heb je zelfvertrouwen? Ja, heel veel Ja, best wel Niet zo veel Helemaal niet
13% 59% 25% 3%
Voel je je wel eens eenzaam? Bijna altijd Vaak Soms Bijna nooit
4% 13% 41% 42%
Ben je bang om uitgelachen of gepest te worden? Ja Best wel Nee
Durf je jezelf te zijn? Ja, altijd Ja, meestal Soms Vaak niet
Als je in de spiegel kijkt wat denk je dan (meestal)? Wat een mazzel heb ik toch! 17% Kan er best mee door! 63% Bleh, saai! 13% Ooow, wat een monster! 7%
14
22% 33% 45%
20% 58% 16% 6%
Doe je je op school anders voor dan dat je je voelt? Ja, vaak Ja, soms Nee, ik ben gewoon mezelf
9% 38% 53%
Hoe denk jij meestal over jezelf? Ben je tevreden met jezelf? Nee Redelijk Ja
Positief Redelijk positief Soms positief, soms negatief Vaak negatief
14% 52% 34%
17% 37% 39% 7%
Voel je je onzeker? Bijna altijd Vaak Soms Bijna nooit
3% 12% 58% 27%
Maak je makkelijk nieuwe vriend(inn)en? Heel makkelijk Gaat wel Nee, moeilijk
Ben je wel eens trots op jezelf? Heel vaak Vaak Soms Niet vaak
Heel veel Veel Soms Niet vaak
11% 19% 42% 28%
Ben je wel eens boos op jezelf?
7% 40% 48% 5%
Heel vaak Vaak Soms Weinig
Kraak je jezelf wel eens af? Heel vaak Vaak Soms Bijna nooit Nooit
Pieker je wel eens?
26% 56% 18%
4% 9% 26% 36% 25%
4% 8% 56% 32%
Schrijf je in een dagboek? Ja, elke dag Een paar keer per week Soms Nee
7% 16% 41% 36%
15
overt/extr r t av in er s al t Doe jij graag dingen samen, of liever alleen? Ga je stralen als iedereen naar je kijkt of krijg je een rood hoofd? Bruis je van de energie na een feestje of ben je doodmoe? In het ene geval ben je een extravert, in het andere geval een introvert. Maar je kunt ook ambivert zijn! De manier waarop je omgaat met de mensen om je heen, wordt voor een groot deel door deze karaktereigenschap bepaald! Dankzij de informatie in dit hoofdstuk kom je te weten wat voor type je bent. Zelfkennis is superhandig!
16
Esther zegt: Heeee Joonzie! Alles goed? Jonas zegt: He Ez! Prima! En hoe is het bij jou? Esther zegt: Ook goed! Hé, ik heb iets vet interessants ontdekt! Over mezelf! Jonas zegt: Wow! Krijg je een snor? Ben je verliefd??? Esther zegt: Neee! Ik ben niet abnormaal!!! Jonas zegt: Haha! Weet je dat wel zeker? Esther zegt:-D0DDUӽVHULHXVLNKHEGDWDOWLMG van mezelf gedacht. Jonas zegt: Ik ook, dat is toevallig. Bestaan er eigenlijk wel normale mensen? Esther zegt: Waarschijnlijk niet R. Jonas zegt: Ben je naar een psycholoog geweest? Esther zegt: Nee, ik kwam in een tijdschrift van mijn vader een artikel tegen, en dat ging over introvert en extravert. En toen heb ik me erin verdiept op internet en een test gedaan. Daaruit bleek dat ik introvert ben. Medium introvert om precies te zijn. Weet je wat dat is? Jonas zegt: Introverte mensen zijn toch een soort kluizenaars? Verlegen en gesloten? En H[WUDYHUWHW\SHVIHHVWEHHVWHQHQӿDSXLWV" Esther zegt: Klopt een beetje, maar niet helemaal. Introverte mensen houden wél van gezelschap,
maar niet te vaak en te lang. Extraverte mensen zijn het liefst zo veel mogelijk onder de mensen, daar krijgen ze energie van. Bij introverte mensen kóst het energie. Jonas zegt: En komt dat omdat een introvert verlegen is? Esther zegt: Nee, verlegenheid is iets anders. Voorbeeldje: een groep kinderen is aan het volleyballen. Een verlegen iemand wil wel meedoen, maar durft niet (omdat hij/zij bang is om afgewezen en/of uitgelachen te worden) en een introvert wíl niet meedoen, want die zit liever met een boekje in een hoekje. Jonas zegt:'XVLQWURYHUWR·V]LMQQLHWVSRUWLHIR? Esther zegt: Neeee! Een introvert doet liever dingen alleen. Die gaat dus liever in zijn eentje hardlopen dan voetballen of hockeyen. Jonas zegt: Vertel er nog eens wat meer over, dokter Ez. Esther zegt:(HQH[WUDYHUWYLQGWKHWQLHWӾMQRP alleen te zijn, een introvert wel. Dat komt omdat de extravert energie haalt uit de buitenwereld en een introvert uit zijn of haar binnenwereld. Een introvert kán dus wel gezellig meedoen, PDDUGDDUQDPRHWKLM]LMHUӿLQNYDQELMNRPHQ Jonas zegt: Dat klinkt als mij. Heeft een extravert ook meer vrienden? Esther zegt: Ja, dat klopt! Extraverten hebben meestal een heleboel vrienden, een introvert heeft er maar een paar. Jonas zegt: Ik heb vaak gedacht dat er iets aan
me mankeerde, dat ik niet leuk genoeg was of zo, omdat ik maar weinig vrienden heb. Esther zegt: Ja, dat herken ik. Maar de vrienden die je hebt, zijn toch echte goede, hè? Jonas zegt: Ja, Rosa, en jij. En Jochem natuurlijk. Esther zegt: Ik heb er ook maar een paar hoor. Rosa, jij en er zijn twee meisjes uit mijn klas met wie ik wel eens optrek. Maar die komen niet vaak bij mij thuis, en ik ook niet bij hen. Jonas zegt: Maar als er meer introverten bestaan, ZDDURPYRHOHQZHRQVGDQ¶DEQRUPDDO·" Esther zegt: Wij zijn in de minderheid. De meeste mensen zijn of ambivert, of extravert. Maar ongeveer 25% van de mensen is introvert. Jonas zegt: Wat is ambivert? Esther zegt: Dat is iets ertussenin. Van allebei een beetje. Jonas zegt: Dus maar 1 op de 4 mensen is introvert! Esther zegt: En echt zwaar introvert nog minder. Jonas zegt: Heb jij ook wel eens het gevoel gehad dat er niemand is die je echt begrijpt? En die bij je past? Esther zegt: Ja, vaak. Jonas zegt: Ik heb me daardoor best wel eenzaam gevoeld. Ik vind andere dingen leuk dan de meeste mensen. Esther zegt: Wat vind jij leuk? Jonas zegt: Ik hou van klassieke muziek, van wandelen in het bos, van lezen en schrijven. Ik hou helemaal niet van typische ¶MRQJHQVGLQJHQ· voetbal, stoer rondhangen en naar meisjes ӿXLWHQXLWJDDQ« Ik dacht dat het te maken had met dat ik homo ben. Esther zegt: Dat heeft er misschien wel wat mee te maken, maar niet alles, denk ik.
17
Jonas zegt: Ik werd er ook
mee gepest. En hoe vaak ik te horen gekregen heb dat ik asociaal ben, of onsportief, of saai. Omdat ik idd het liefst met een boekje in een hoekje zit. Esther zegt: Ik ook! Jonas zegt: Ze scholden me vroeger vaak uit voor stuudje, saaie stroopwafel en aansteller. Nu is dat gelukkig minder. Esther zegt: Mij ook! En voor Jampotje R. Jonas zegt: Ja, dat weet ik nog. Dat was naar. Wat deed jij als je gepest werd? Esther zegt: Ik ging op mijn kamer knutselen, lezen en viool spelen. En ik schreef in mijn dagboek/plakboek. Lekker in mijn eentje, met de deur dicht. Dan voelde ik me al snel weer beter. Jonas zegt: Ik zat ook graag op mijn kamer. Nog steeds. Ik heb ook een dagboek. Schrijf ik elke GDJLQ,NYLQGKHWӾMQRPRSSDSLHUQDWHGHQNHQ Esther zegt: Ik ook! We lijken best veel op elkaar hè? Jonas zegt: Ja! Ga jij graag naar een discotheek? Esther zegt: Nee! Te druk en te veel herrie. Jonas zegt: Ik hou er ook niet van. Jochem wil elke avond wel. Hij houdt ook van voetbal. Ik ben één keer met hem naar een wedstrijd geweest en na vijf minuten had ik het al gezien. Al die mensen, dat geschreeuw! Ik kreeg het er benauwd van. Esther zegt: Jochem klinkt als een extravert. Jonas zegt: Hij probeert me altijd mee te slepen naar feestjes en daar kletst hij altijd tegen iedereen aan. Zelfs tegen wildvreemden! Ik snap niet hoe hij dat doet. Ik kan dat niet, ik weet gewoon niks te zeggen! Esther zegt: Ha! Dat is ook een kenmerk van
18
introverte mensen: ze leggen niet makkelijk contact. Extraverten zijn daar heel goed in. Jonas zegt: Ik zou willen dat ik er wat beter in was. Ik word er zo onzeker van. Ik probeer het wel eens, maar dan ga ik stotteren en/of zeg ik domme dingen en wil ik het liefst weg, naar huis. Jochem begrijpt dat niet. Die vindt mij dan een spelbreker. Vet lastig, hoor. Esther zegt: Ja, dat kan ik me voorstellen. Jonas zegt: Nog een verschil: Jochem kan niet tegen stilte. Hij wil altijd muziek op, of de tv of de radio aan. Maar dan kan ik niet meer nadenken. Dat heb ik wel eens gezegd en toen vroeg hij: Nadenken? Waarover? Maar misschien ZDVGDWHHQJUDSMH« Esther zegt: Hebben jullie wel eens ruzie over dit soort dingen? Jonas zegt: Om eerlijk te zijn: ja. Nu ELMYRRUEHHOG«,N]HLGDDUQHWZHOGDWKHWSULPD met me ging, maar dat is niet zo. Er is de laatste tijd best veel spanning tussen ons. Precies over dit soort dingen, over de verschillen tussen ons. In het begin hadden we er helemaal geen last van, maar toen waren we nog straalverliefd. Esther zegt: Nu niet meer? Jonas zegt: Jawel! Ik ben dol op hem! En hij ook op mij, dat zegt hij heel vaak. Maar het is alsof we langzamerhand weer onszelf worden, of zo. In het begin was alles spannend en nieuw, maar nu wil ik ook mijn eigen dingen doen. Niet altijd eropuit en zo. Hij zegt dan dat we als we bejaard zijn nog genoeg tijd hebben om thuis op
de bank te zitten. Dus eigenlijk vindt hij mij ook een bejaarde, saaie stroopwafel n. Esther zegt: Maar dat is dus niet zo! Je bent gewoon een introverto! Jonas zegt: Joho, joho! Ik EHQHHQLQWURYHUWR1RXӾMQ dan. Esther zegt: Introverten zijn heel belangrijk voor de wereld, hoor! De meeste schrijvers, kunstenaars, wetenschappers, uitvinders en Grote Denkers zijn introvert. Jonas zegt: Dat is dan een troost. =HJZDWGLHYULHQGHQEHWUHIW«,N herinner me opeens dat mijn moeder me vroeger altijd pushte om met andere kinderen af te spreken, als ik weer eens alleen op mijn kamer zat. Maar dat wilde ik helemaal niet, ik voelde me compleet gelukkig in mijn eentje! Ik kreeg daardoor wel ook het gevoel dat ik niet normaal was. Esther zegt: Dat heb ik ook meegemaakt! Jonas zegt: Hé, maar je zei dat je medium introvert was. Ben je niet het een óf het ander? Esther zegt: Nee! Er zijn allerlei gradaties. Ieder mens heeft introverte en extraverte eigenschappen. Als je op 50% zit ben je zowel het een als het ander. Dat heet een ambivert R,NNZDPXLWRS¶PHGLXP·LQWURYHUW Jonas zegt: En kun je er iets aan doen? Een cursusje of zo? Het lijkt me eigenlijk een stuk makkelijker om extravert te zijn. Esther zegt: Nee, je kunt het niet veranderen, net zo min als de kleur van je ogen. Het heeft te maken met de manier waarop je hersens gebouwd zijn. Jonas zegt: Dat is nou jammer. Hoe moet het dan met Jochem en mij? Esther zegt: Nou, als je het weet, ben je al een heel eind! Dan begrijp je elkaar beter. En dan hoef je ook niet meer te proberen om elkaar
te veranderen en is het makkelijker elkaar te accepteren zoals je bent. Je kunt er natuurlijk wél mee leren omgaan. Jonas zegt: Survivaltips! Geef me survivaltips, dokter Ezzz! Esther zegt: Die zitten bij die test! Weet je, het is natuurlijk ook goed als er verschillen zijn, dan kun je van elkaar leren. En elkaar aanvullen! Als we allemaal hetzelfde waren, was het niet best, volgens mij. Jonas zegt:-D«GDDU]LWZDWLQ,N]RXEHVWZDW relaxter en minder onzeker in gezelschap willen zijn. Misschien kan Jochem me daarbij helpen. En laatst zei hij dat hij door mij heeft ontdekt KRHӾMQKHWEXLWHQLVLQGHQDWXXU Esther zegt: Zie je wel! Jonas zegt: Goh, ik ben helemaal enthousiast, ik ga die test ook doen! Kun je me de link even doorsturen? Esther zegt: Doe ik! Jonas zegt: En ik vraag of Jochem hem ook doet! Dan kunnen we erover praten. O, Ez, ik ben hartstikke opgelucht. Ik zat hartstikke in de put, maar nu zie ik weer licht aan de horizon! Jochem en ik passen wél bij elkaar! We vullen elkaar aan! O, ik voel een gedicht opkomen! Esther zegt: Wat goed! Mail hem me VWUDNVPDDU(Q-RRQV« Jonas zegt: Ja? Esther zegt: Ik heb geen snor. Jonas zegt: En ben je verliefd? Esther zegt: Dat hou ik nog even voor me, als introvert zijnde, weet je wel R. Jonas zegt: Haha! Superbedankt voor dit interessante serieuze gesprek, dokter Ez! Jij wordt later vast een goede psycholoog! Esther zegt: Dank u! Groetjes aan Jochem! Jonas zegt: Doe ik! xxxxxx
19
Ben jij introvert, extravert of iets ertussenin?
Doe de test! Omcirkel het antwoord dat voor jou het meest van toepassing is.
1 Ben je wel eens alleen? 1 Als ik kamerarrest heb, maar dan heb ik altijd mijn mobieltje en computer nog! 2 Niet vrijwillig! 3 Soms, ik vind het prettig, maar niet te lang. 4 Regelmatig, ik vind het fijn. 5 Ja, vaak. Ik vind het fijn en ik heb het nodig.
2 Je bent op een feestje waar je maar weinig mensen kent. 1 Leuk juist! Aan het eind van de avond heb ik er vast en zeker nieuwe vrienden bij! 2 Geen probleem, ik knoop makkelijk een praatje met iemand aan. 3 Ik kijk even de kat uit de boom en stap dan op iemand af die me aardig lijkt. 4 Ik wacht (nogal gespannen) af en ben blij als er iemand naar me toe komt die ik ken. 5 Ik voel me niet op mijn gemak en ga zo snel mogelijk weg.
3 Op feestjes… 1 …ben ik de eerste die op de dansvloer losgaat en aan het eind van het feest moeten ze mij meestal de deur uit schoppen R. 2 …dans ik graag, niet als eerste, maar wel snel. 3 …ga ik dansen als ik zin heb (en de muziek goed is), zo niet dan kijk ik lekker toe. 4 …dans ik alleen als de muziek én mijn danspartner onweerstaanbaar zijn. Maar na één nummer is het wel genoeg. 5 …sta ik in de keuken af te wassen. Daar is het veilig.
20
4 In de pauzes op school… 1 …ben ik het middelpunt van een heel stel kinderen. 2 …sta ik meestal met een groepje vriendinnen te praten. 3 …ben ik meestal met zijn tweeën of drieën. 4 …ben ik altijd met mijn BFF. 5 …ben ik regelmatig alleen, met een boek en/of met m’n oortjes in.
5 Als ik met iemand praat… 1 …klets (en roddel) ik over alles en iedereen, en is het moeilijk om er een speld tussen te krijgen. 2 …praat ik er vrolijk op los, maar niks diepgaands meestal. 3 …gaat het soms echt ergens over, soms niet. 4 …vind ik het fijn als het ergens over gaat. 5 …heb ik een gesprek dat echt ergens over gaat, ik hou niet van prietpraat.
6 Hoeveel goede vriendinnen heb je? 1 Meer dan tien 2 Meer dan vijf
buiten iets interessants gebeurt. 3 Ik kan rustig een poos alleen zijn, maar meestal niet al te lang. 4 Ik zit regelmatig op mijn kamer. Huiswerk, lezen, soms msn’en, knutselen, lekker rustig. Genoeg te doen! 5 Ik vind het heerlijk om urenlang alleen op mijn kamer te zitten. Ik doe geen moeite voor contact, ik heb genoeg aan mezelf.
8 Zegt jouw moeder wel eens iets in de trant van: 1 (Nogal verwijtend) Hé, vreemdeling! Weet je nog wie wij zijn en waar we wonen? Je bent zo uithuizig! 2 (Licht verwijtend) Zeg, wat minder activiteiten buitenshuis kan ook, hoor. Is het hier niet gezellig soms? 3 Ze hebben geen commentaar op hoeveel ik wel of niet thuis ben. 4 (Op licht bezorgde toon t) Zou je niet eens wat afspreken met iemand? 5 (Ze proberen er een grapje van te maken) Joho kluizenaar? Speel je Alleen op de wereld? Of voor Robinson Crusoë?
3 Een stuk of drie
9 Waar maak je je huiswerk?
4 Een of twee
1 Beneden, aan de eettafel, met de hele familie
5 Ik heb geen échte goede vriendinnen
en aanplak kletsend om me heen, tv aan, radio aan, hoe meer zielen hoe meer vreugd.
7 Wat doe je als je alleen op je kamer zit?
2 Meestal beneden, gezellig.
1 Ik zit nooit alleen op mijn kamer! Ja, om te
3 Soms beneden, soms op mijn kamer, ligt er-
slapen, maar dan lig ik meestal nog lang te bellen of te sms’en. 2 Ik ga al snel iemand bellen, sms’en, msn’en en/of uit het raam hangen om te zien of er
aan. 4 Op mijn kamer, maar soms laat ik wel de deur open. 5 Altijd op mijn kamer, met de deur dicht.
21
4 Nee, ik denk meestal na voor ik iets zeg. 5 Nee, ik ben best gesloten.
12 Schrijf jij in een dagboek? 1 Nee, ik heb wel wat beters te doen! 2 Heel soms. 3 Bij vlagen elke dag, en dan weer een poos niet. 4 Een paar keer per week. 5 Elke dag, ik deel alles met mijn dagboek.
13 Verveel je je in je eentje? 1 Ja, heel snel. Ik wil actie! Spanning, avontuur! 2 Ja, best wel, ik vind het fijn om samen met anderen dingen te doen.
10 Vind je het leuk om een spreekbeurt te houden?
3 Ik kan mezelf aardig bezighouden.
1 Ja! Superleuk! Ik sta graag in de belangstelling.
5 Nooit, ik verveel me wel regelmatig
Mijn leraar/lerares moet me op een gegeven moment de mond snoeren. 2 Ja hoor, ik word er totaal niet zenuwachtig van. 3 Als ik me goed voorbereid heb, vind ik het leuk. 4 Nee, ik vind het niet echt leuk, en erna ben ik best moe (van de stress). 5 Ik kan de dagen ervoor niet slapen van de
4 Nee, eigenlijk niet. als ik met anderen ben.
14 Als jij een probleem hebt, hoe los je het dan op? 1 Ik bespreek alles uitgebreid! 2 Ik bespreek het met mijn vriendinnen. 3 Ik denk er een poosje over
zenuwen. Ik vind het vreselijk om in het
na en bespreek het dan met
middelpunt van de belangstelling te staan.
iemand.
Kauwgumbenen, rood hoofd, klotsoksels, etc.
4 Ik probeer het eerst zelf op te
11 Ben je een flapuit?
lossen en pas na een poosje
1 Ja, ontzettend, ik praat voordat ik denk.
die ik vertrouw.
2 Kan best wel eens gebeuren. 3 Soms, maar alleen als ik in een jolige bui ben.
praat ik er met iemand over 5 Ik los het zelf op, door erover na te denken en in mijn dagboek te schrijven.
22
15 Praat jij over wat je denkt en voelt?
22 Werk je in de klas graag samen of liever alleen?
1 Ja, heel makkelijk, ik ben absoluut geen
1 Samen
binnenvetter. 2 Ja, best makkelijk, ik heb geen geheimen. 3 Ik deel mijn gevoelens met mijn vrienden, ik pot geen dingen op. 4 Soms, maar meestal alleen als erom gevraagd wordt.
2 Alleen
23 Word je moe als je lang in gezelschap van andere mensen bent? 1 Nee
5 Nee, ik ben een binnenvetter.
2 Ja
16 Maak je makkelijk nieuwe vrienden? 1 Heel makkelijk
24 Hoe voel je je als je alleen op je kamer zit?
2 Makkelijk
1 Wat doe ik hier?
3 Best makkelijk
2 Ah, eindelijk rust!
4 Niet zo makkelijk 5 Nee
17 Ik ben een… 1 ...kletskous 2 ...dromer
18 Waar verveel je je het snelst?
25 Wat doe je als je in bed ligt? 1 Bellen, sms’en, etc. 2 Een boek lezen
26 Als ik kwaad ben... 1 ...ontplof ik meteen. 2 ...verberg ik het.
1 In gezelschap 2 Alleen
19 Waar verveel je je eerder? 1 In de stad 2 In de natuur
20 Hoe laad jij je batterij op? 1 In gezelschap 2 Alleen
21 Ik kies liever voor… 1 ...een supervet feest. 2 ...een picknick met mijn beste vriendin.
23
UITSLAG (Met survivaltips!) 26-30 punten:
Tel de omcirkelde cijfers op en kijk wat voor type je bent.
zeer extravert Jij bent zeer extravert. Je staat vaak in het middelpunt van de belangstelling, hebt een grote vriendenkring en bent zelden alleen. Je bent dol op feestjes en activiteiten (en gaat daar als laatste weg). Je bent een doener, een flapuit, een kletskous, actief, spontaan, vriendelijk en op de buitenwereld gericht. Je bent niet onzeker, komt goed voor jezelf op en legt makkelijk contact.
31-40 punten:
redelijk extravert Jij bent redelijk extravert. Je praat makkelijk over je gevoelens, je vindt het leuk om dingen samen te doen, je gaat graag naar feestjes en spreekt veel af.
24
Survivaltips voor extra extraverto’s:
1 Let erop dat jij niet te veel aan het woord bent. 2 Luister naar wat er gezegd wordt. 3 Wees voorzichtig met introverto’s. Omdat jij zo aanwezig bent, is de kans groot dat zij zich terugtrekken en dichtklappen. 4 Jij hebt altijd leuke plannen en ideeën, maar ga ook mee in die van anderen. Wals er niet overheen in je enthousiasme. 5 Te druk in je hoofd? Mediteren of een lekkere wandeling helpen om de boel rustig(er) te krijgen.
Survivaltips voor extraverto’s:
1 Denk na voor je er iets uitflapt. 2 Introverte mensen hebben meer tijd
nodig dan jij om te reageren. Hou daar rekening mee. 3 Neem regelmatig wat tijd voor jezelf. In de natuur zijn is heel goed voor jou. (Zonder mobiel!) 4 Let op de reacties van de ander. Wordt hij/zij steeds stiller, dan ben jij te aanwezig! 5 Als je merkt dat iemand introvert is, help dan een handje (bijvoorbeeld door hem/haar op een feestje aan iemand voor te stellen, of wat meer moeite te doen hem/ haar te leren kennen).
Survivaltips om goed met elkaar om te gaan: Pest/plaag de ander niet omdat hij/zij anders is. Respecteer elkaar. Accepteer de ander zoals hij/zij is. Heb aandacht voor de verschillen en leer van elkaar! Toon interesse in de ander. Als je iets niet begrijpt, vraag en veroordeel niet!
41-60 punten:
Survivaltips voor ambiverto’s:
1 Jij kunt heel goed bemiddelen tussen
ambivert ‘Ambi’ betekent: allebei. Jij hebt zowel extraverte als introverte eigenschappen en die zijn met elkaar in evenwicht. Je hebt een stel goede vrienden, je gaat graag (erop) uit, maar je overdrijft het niet. Je vindt het fijn om alleen te zijn, maar geniet ook van gezelschap. Jij laadt je batterij soms op door samen te zijn met anderen, soms door alleen te zijn. Soms praat je honderduit en soms ben je wat zwijgzamer (het ligt eraan hoe je je voelt).
61-80 punten:
Survivaltips voor medium introverto’s:
1 Wees jezelf! Trek je er niks van aan als mensen
redelijk introvert Jij hebt aardig wat introverte eigenschappen. Je hebt liever een goed gesprek met één iemand, dan dat je er op los babbelt in een groep. Je hebt waarschijnlijk niet veel, maar wel een paar goede vrienden, met wie je veel deelt. Je bent niet dol op feestjes en in de klas vind je het best vaak te druk.
81-100 punten:
zeer introvert Jij bent je eigen beste gezelschap. Tegen drukte kun je niet en je praat niet makkelijk over je gevoelens. Als je een probleem hebt, probeer je het zelf op te lossen. Je kunt jezelf heel goed bezighouden en je denkt veel over dingen na. Misschien heb je weinig echte vrienden, maar dat is niet erg. Het gaat om de kwaliteit, niet om de kwantiteit! (=hoeveelheid).
extraverte en introverte mensen, omdat je hen allebei begrijpt. 2 Luister goed naar je gevoel! 3 Soms snappen mensen niet dat je even alleen wil zijn. Ze kunnen het als een afwijzing zien, omdat je er vaak wel voor in bent om mee te doen. Leg het uit! 4 Laat je niet overhalen tot dingen waar je geen zin in hebt. 5 Wees jezelf!
zeggen: ja, maar jij hebt niet vaak ergens zin in, je doet bijna nooit mee. 2 Laat je niet overhalen tot dingen waar je geen zin in hebt. 3 Tijd voor jezelf is voor jou heel belangrijk. Zorg dat je genoeg rust hebt, anders raak je gestrest! 4 Praat over je gevoelens, krop ze niet op. 5 In een dagboek schrijven is een goede uitlaatklep! Maar tekenen/knutselen en muziek maken kunnen dat ook zijn!
Survivaltips voor mega-introverto’s:
1 Je bent niet abnormaal! Je bent goed
zoals je bent. 2 Kom voor jezelf op! 3 Leg uit dat je graag alleen bent en niet zielig. 4 Laat weten dat het niet persoonlijk bedoeld is als je een uitnodiging afslaat, weg wilt, of je niet op je gemak voelt. Extraverten hebben soms moeite introverten te begrijpen! 5 Nadenken over dingen is goed, piekeren niet. Zodra je aan het piekeren slaat, probeer erover te praten en/of schrijf het op.
