Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Brugge,15 februari 2007 Idriss Ibnou-Cheikh
Wat is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen? Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is een proces waarbij ondernemingen vrijwillig streven naar verbetering op bedrijfs- en maatschappelijk vlak door op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde en coherente manier in de gehele bedrijfsvoering op te nemen, waarbij overleg met stakeholders of belanghebbenden van de onderneming deel uitmaakt van dit proces.
Wat is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Het principe van de “triple bottom line” (de Drie P’s) PEOPLE
MVO PROFIT
PLANET
MVO thema’s
MVO-gerelateerde topics in de actualiteit
People (sociaalethisch)
Arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen, arbeidsvoorwaarden, training, veiligheid, onderwijs, gezondheid, leveranciers, mensenrechten, lokale gemeenschap, stakeholders, informatieverstrekking.
Kinder- en dwangarbeid, inkomensongelijkheid, imago van ondernemingen, gelijke behandeling werknemers, recht om zich syndicaal te organiseren, (Chiquita, Nike, Volkwagen Vorst, Cacaoplantages Ivoorkust)
Planet (milieu)
Milieumanagement, milieuzorg, ecologische voetafdruk, eco-efficiency, eco-design, ketenbeheer, eco-efficiency, schoner produceren, duurzame technologieontwikkeling, duurzame bedrijventerreinen
Vervuiling, verontreiniging, CO2 uitstoot, voedselveiligheid (BSE, dioxine), overbevissing, lozingen, verdwijning planten en dieren, biotechnologie, kernenergie (Union Carbide, Exxon Valdez, Hoboken Metallurgie, Erica: Franse Staat en departementen versus TOTALFINA)
Profit (winst)
Transparantie, Financiële rapportage, werkgelegenheid, investeringen in infrastructuur, locatiebeleid, politieke betrokkenheid, uitbesteding, economische effecten van de diensten en producten. Ook sponsoring, medewerkerparticipatie, winstbestemming.
Steekpenningen, (boekhoud)fraude, belastingvlucht, relatiegeschenken, transacties criminele activiteiten, sponsoring politiek, topsalarissen (Enron, Picanol, Lernhout en Hauspie)
Relevante tendenzen • Economisch: globalisering; innovatie; concurrentialiteit; tertiarisering en quartairisering. • Ecologisch: klimaatverandering; ecologische uitdaging
Relevante tendenzen • Maatschappelijk: meer bewustzijn en assertiviteit bij de burgers en hun organisaties; dualisering van de samenleving (cf. berichtgeving) • Bestuurlijk: overheveling van bevoegdheden naar het lokaal bestuursniveau; nood aan geïntegreerd beleid; professionalisering van ambten en mandaten
Waar komt MVO vandaan? CSR1 Corporate Social Responsibility CSR2 Corporate Social Responsiveness
Waar komt MVO vandaan? Corporate citizenship Corporate Accountability Business of business is society
Business of business is business (M. Friedman)
MVO gekaderd Evolutie vrije markteconomie 1950 - nu – – – – –
Efficiëntie “goedkoper” + Kwaliteit “beter” + Flexibiliteit “sneller” + Innovatie “maatwerk” + ? MVO “verbonden” ?
(bron: B. Boone, directeur ESF-agentschap)
MVO en lokale besturen Aanknopingspunten (cf. Definitie) = proces = vrijwillig = belanghebbende - gerelateerd = geïntegreerd
MVO en lokale besturen Duurzame ontwikkeling (art. 2 nieuw gemeentedecreet) Duurzaam ondernemen/besturen Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Definitie duurzame ontwikkeling Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder daarbij de mogelijkheden van toekomstige generaties om ook in hun behoeften te voorzien, in gevaar te brengen. (Commissie-Brundtland, 1987)
MVO en lokale besturen MVO: iets voor lokale besturen? Zie Tabel Cf. Ingesteldheid van het bestuur • Defensief • Receptief • Pro-actief
MVO thema’s Voor lokale besturen People (sociaalethisch)
Planet (milieu)
Profit (Rentabiliteit)
MVO-gerelateerde van lokale besturen in de actualiteit
MVO en de rol(len) van lokale besturen Werkgever Klant Katalysator
lokaal bestuur als werkgever Vlaamse lokale besturen stellen 146.312 werknemers tewerk (Bron: jaarverslag RSZPPO 2006) Het Vlaams Lokaal Bestuur als werkgever groeit gestaag!
• Evenwicht tussen gezin en werk • Mobiliteitsproblematiek • Diversiteit op de werkvloer (Arbeidsmarktgehandicapten etnisch culturele minderheden, holebi)
• Gelijkheid tussen man en vrouw
Lokaal bestuur als klant De Vlaamse lokale besturen zijn klant ten belope van 3,2 mld euro per jaar! (interne raming op basis van financieel verslag Dexia 2004) Lokale Besturen kunnen/willen/moeten duurzaam aankopen - Wetgeving met betrekking tot de overheidsopdrachten bevat de mogelijkheid om sociale, ecologische en ethische overwegingen te hanteren - Concessies - Uitbesteding van activiteiten (oa. Sociale economie)
Lokaal bestuur als katalysator • Posteert zich als intermediair en facilitator naar het bedrijfsleven toe • Middenstandsraad • Overleg met het bedrijfsleven • Loketfunctie (bedrijvenloket, lokale werkwinkel)
Kwaliteitslabels Probleem van de labelling Fair trade label Max Havelaar koffie Iso 14001 Emas Het Belgisch Sociaal Label
HET ZIJN ER TEVEEL!
Meten is weten =/= kosten baten analyse =/= winst (-) verlies Social Return on investment = de in rekening gebrachte opbrengsten - de in rekening gebrachte kosten EXTERNALITEITEN
Rol VVSG • In samenwerking met de Vlaamse overheid
(minister van sociale economie, gelijke kansen en mobiliteit)
• Sensibilisering – Seminaries (vandaag) – Publicaties
Rol VVSG • Ondersteuning – ESF-project – Ondersteuning van de JWP
Coördinatie MVO VVSG • Ondersteuning – ESF-project: lokale besturen willen maatschappelijk verantwoord ondernemen verankeren
ESF zwaartepunt 6 • ESF zwaartepunt 6 – Wat en wanneer? • Projectperiode 1 juli 2006 - 31 december 2007 • VVSG en lokale besturen als projectpartners, ondersteuning Vlaamse overheid en ESF
ESF zwaartepunt 6 • VVSG ESF - project – Zet vnl. in op sociale clausule – Telt drie actiepunten
ESF zwaartepunt 6 • Actiepunten – Concreet werken met de sociale clausule • Experimenten rond de sociale clausule • Handleiding procedure
– Meetinstrument SROI • Verder bouwen op bestaand materiaal
– Link leggen bedrijfsleven en de gemeente • Overlegforum opzetten/uitbouwen met MVO op de agenda en meten wat de output ervan is
ESF zwaartepunt 6 • Partners – – – – – – – – –
Stad Gent OCMW Gent Stad Antwerpen Stad Aalst OCMW Aalst Stad Beringen OCMW Beringen Stad Genk OCMW Kortrijk
ESF zwaartepunt 6 • Werkwijze • • • • •
Projectwerkgroep Werkgroep SROI Externe consulting Rapportage naar en feedback van de stuurgroep MVO Rapportage naar en feedback naar klankbordgroepen: de werkgeversorganisaties, de sociale economie
Conclusies • MVO is een containerbegrip, maar geen wollig begrip • Het kan gehanteerd worden in een beleid
Conclusies • Consolidatie Het lokaal bestuur doet al heel wat Meten is weten: als men weet waar men staat kan men bepalen waar men naatoe wil Versterkt beleidsfunctie met een netwerkende functie gebaseerd op vrijwillig engagement
Conclusies • MVO en de verankering ervan verdient een plaats in de nieuwe legislatuur = Sjabloon voor eigen beleid = Rode draad voor beleidsvoering (bestuursakkoord, beleidsnota’s) = Kader voor intern en extern procesmanagement
Conclusies • Randvoorwaarden – Vrijstelling van ambtenaar/ambtenaren om MVO op te volgen – Oprichting van een werkgroep duurzame ontwikkeling (multidisciplinair). – Opname van het thema in • Het college van Burgemeester en Schepenen / Vast Bureau • het Managementteam
Referenties • www.gidsvoorduurzameaankopen.be • www.mvovlaanderen.be • www.maatschappelijkverantwoordondernemen.n et • www.vvsg.be/nl/lokale_economie_en_werk/maat schappelijk_verantwoord_ondernemen.shtml
Contact • VVSG Idriss Ibnou-Cheikh 02-211.55.51 0478-999.960
[email protected]
