No title

10 Kapitaal Wat zul je leren?

• • • •

Hoe is ons eigen vermogen samengesteld? Wat leren we uit de rekening kapitaal? Waarom leggen we reserves aan? Waarom worden winst en/of verlies overgedragen van het ene boekjaar naar het andere? • Waarom beschouwen we de voorzieningen als eigen vermogen? • Hoe werken die rekeningen boekhoudkundig?

Info en analyse Uittreksel uit een eindbalans van een onderneming Balans na winstverdeling in EUR

Nrs.

- -PASSIEF Eigen Vermogen I Kapitaal IV Reserves V Overgedragen winst (verlies) VII Voorzieningen

10/15 10 13 14 16

Boekjaar 200(X)

25 000,00 2 500,00 1 000,00 1 500,00

Vorig boekjaar 200(X-1)

25 000,00 2 300,00 0,00 1 250,00

1 Kapitaal Deze rekening komt in elke boekhouding voor; toch wordt ze zelden gebruikt in een boeking, omdat we met deze rekening duidelijk willen tonen dat de eigenaar(s) bewust een deel van hun persoonlijk vermogen in de onderneming hebben geïnvesteerd. Alleen bij een uitdrukkelijke kapitaalsverhoging of -verlaging zullen we op deze rekening boeken. Boekingsregel: D

10000 Kapitaal

kapitaalsvermindering

C

AW kapitaalsverhoging

CS°: deel van het persoonlijk vermogen van de eigenaar(s) belegd in de eigen onderneming We moeten een duidelijke onderscheid maken tussen het persoonlijk vermogen van de eigenaar(s) en het eigen vermogen van de onderneming. Alleen het laatste wordt in de boekhouding van de onderneming bijgehouden. Laten we dat verschil even duidelijk maken: Thema 10 | De financiering van de onderneming

189

persoonlijk vermogen ondernemer: _____________________ niet ingebracht

eigen vermogen

_____________________

_____________________

+

vreemd vermogen _____________________

vermogen onderneming _____________________ Vul het schema aan met het eerste voorbeeld in de tabel hieronder. Vul de tabel aan. Vermogen eigenaar(s) = ondernemer

Totaal vermogen onderneming

595 000,00 421 420,00

Eigen vermogen onderneming 304 900,00

347 000,00

450 000,00

Schulden van de onderneming = vreemd vermogen

Deel vermogen eigenaar(s) niet ingebracht in de onderneming

99 157,00

123 950,00 148 740,00

371 000,00 131 835,00

99 157,00 208 230,00

242 935,00

47 100,00

173 525,00

2 Reserves, overgedragen resultaten en voorzieningen

190

In bepaalde omstandigheden wijzigt het eigen vermogen van de onderneming, maar gebruiken we de rekening 10000 Kapitaal niet: • De ondernemer beslist een deel van de winst niet op te nemen op het einde van het boekjaar, maar laat het in de onderneming als een soort 'appeltje voor de dorst'. We noemen dat het aanleggen van een ________________________________. Bij vennootschappen is dat zelfs wettelijk verplicht; we spreken dan van 13000 ________________________________.

• Na een minder goed jaar wordt het boekjaar afgesloten met een verlies. Maar de ondernemer verwacht dat de volgende jaren beter zullen zijn, zodat het opgelopen verlies kan worden goedgemaakt. Hij gaat het verlies overdragen en gebruikt daarvoor de rekening ________________________________, maar laat de rekening 10000 Kapitaal onveranderd.

• De onderneming heeft een goed jaar achter de rug, maar heeft weinig gereed geld beschikbaar om de winst uit te keren aan de eigenaar. In dat geval kan hij een deel van de winst _______________________________ naar een volgend boekjaar en gebruikt dan de rekening ________________________________.

Thema 10 | De financiering van de onderneming

Boekingsregels:

D

13300 Beschikbare reserves

aanwenden van reserves om eventueel een verlies weg te boeken

D

14000 Overgedragen winst

C

+ deel van de winst overdragen naar een volgend boekjaar

CS°: beschikbare winst van vorig(e) ja(a)r(en)

D

14100 Overgedragen Verlies (-)

Verlies overdragen naar een volgend boekjaar

AW + deel van de winst omzetten in reserves

CS°: beschikbare reserve

beschikbaar stellen bij een volgende winstverdeling

C

C

Overboeken bij een volgende winst verdeling

DS°: overgedragen verlies vorig(e) ja(a)r(en) We komen op deze rekeningen terug bij de boekhoudkundige verwerking van de resultaten op het einde van het boekjaar.

3 Voorzieningen voor risico’s en kosten De reserves worden aangelegd omdat het wettelijk verplicht is of omdat we wat zekerheid willen inbouwen in verband met inflatie die ons eigen vermogen aantast.

Een andere reden kan zijn dat we in de toekomst belangrijke kosten of risico’s voorzien en dan hebben we de keuze: • de kosten maken en over verschillende jaren daarna verdelen = afschrijven. • in de jaren vóór we de kosten gaan maken al een deel van die kosten boeken en opsparen = voorzien of voorzieningen aanleggen. Welke kosten zouden dat zoal kunnen zijn? •_____________________________________________________________________________________ •_____________________________________________________________________________________ •_____________________________________________________________________________________ Laten we een voorbeeld nemen. We bezitten sinds 200(X) een bedrijfsgebouw waarin onze burelen en magazijn zijn ondergebracht. Maar we weten dat dit gebouw van tijd tot tijd een grondige onderhoudsbeurt moet ondergaan. Op grond van een degelijke studie nemen we aan dat het onderhoud, dat waarschijnlijk in 200(X+9) zal plaatsvinden, ± 50 000 EUR zal kosten. Nemen we geen


191

maatregelen, dan komt dat bedrag ten laste van één boekjaar (200X+9). We moeten dat voorkomen en dat kan met behulp van de rekening 16200 Voorzieningen voor risico's en kosten. We besluiten elk jaar (vanaf 200(X)) 5 000,00 EUR te voorzien door dat bedrag in de kosten van elk jaar op te nemen. We boeken: 200(X) D

16200 Voorzieningen voor C D 63700 Voorzieningen voor risico’s C risico’s en kosten en kosten - toevoeging 5 000,00

5 000,00

CS° = 5 000,00

DS° = kosten

naar de eindbalans

naar de resultatenverdeling 200(X+1)

D

16200 Voorzieningen voor C D 63700 Voorzieningen voor risico’s C risico’s en kosten en kosten - toevoeging 5 000,00 5 000,00 (AW)

5 000,00

CS° = 10 000,00

DS° = kosten

naar de eindbalans

naar de resultatenverdeling 200(X+9)

Op de beginbalans van 200(X+9) zal de rekening 16200 Voorzieningen voor risico’s en kosten al een CS° hebben van 45 000,00 EUR. We laten dit jaar door verschillende aannemers onderhoudswerken uitvoeren voor 53 545,00 EUR. De facturen daarvoor hebben we geboekt op de rekening 61200 Onderhoud en herstellingen. Op het einde van het boekjaar of na het beëindigen van de onderhoudswerken zullen we de aangelegde voorzieningen terugnemen. D 63710 Voorzieningen voor risico’s C D 16200 Voorzieningen voor risico’s C en kosten - terugneming (-) en kosten 45 000,00

45 000,00

45 000,00 (AW)

CS° = terugneming kosten

S° = 0

naar de resultatenverdeling

deze rekening verdwijnt zo van de balans

Als we die onderhoudswerken afzonderen in 200(X+9), dan verkrijgen we het volgende in de resultatenberekening: 61200 Onderhoud en herstellingen DS° + 53 545,00 EUR 63610 Voorzieningen voor risico’s en kosten - terugneming (-) (CS°) - 45 000,00 EUR Blijft ten laste van 200(X+9) 192

8 545,00 EUR Thema 10 | De financiering van de onderneming

Oefening In onze onderneming onderwerpen we het machinepark elke 5 jaar aan een grondige onderhoudsbeurt. Sinds 200(X) leggen we bij het einde van elk boekjaar een voorziening van 3 700,00 EUR aan voor die kosten. Op 30 augustus 200(X+4) ontvangen we de AF 212 van de firma Bosmans voor het geleverde onderhoudswerk voor 18 150,00 EUR + 21 % btw op termijn. 1 Geef de toestand van volgende rekeningen op 200(X+4)-01-02 en hou die rekeningen bij in 200(X+4).

D

63710 Voorzieningen voor risico’s en kosten - terugneming (-)

C

16200 Voorzieningen voor risico’s en kosten

D

C

D

63700 Voorzieningen voor risico’s en kosten - toevoeging (+)

C

_____________ _____________

____________ _____________

_____________ _____________

_____________ _____________

_____________ _____________

_____________ _____________

2 Los op met boekhoudalgoritmen en journaliseer.

200(X)-12-31: de boeking van de voorziening voor het groot onderhoud van het machinepark Document: 200(X)-12-31: aanleg voorziening Betekenis

Naam rekening

200(X+4)-08-30:

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

AF 212 Bosmans

Document: AF 212 Bosmans Betekenis

Naam rekening

200(X+4)-09-30:

BA 132 o/overschrijving Bosmans AF 212: 21 961,50 EUR.

Document: BA 132 o/overschijving AF 212 Betekenis

Naam rekening

961,50 EUR Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C


193

200(X+4)-12-31:

Verwerk de aangelegde voorzieningen.

Document: verwerking aangelegde voorzieningen Naam rekening

Betekenis

Rek. nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Journaal

3 Welk kostenbedrag hebben we in 200(X+3) betaald voor de onderhoudsbeurt?

4 Welk kostenbedrag van die onderhoudsbeurt valt ten laste van het resultaat van 200(X+4)?

194


4 Waarom beschouwen we reserves, overgedragen resultaten en voorzieningen als eigen vermogen?

• Reserves zijn een deel van de _____________________________), die we niet aan de eigenaar hebben uitgekeerd, maar het blijft wel zijn _____________________________. Bij stopzetting van het bedrijf zal die reserve, zoals het kapitaal, aan de eigenaar worden uitbetaald.

• De overgedragen winst komt dus ook toe aan de eigenaar, terwijl het overge dragen verlies (-) een deel van het kapitaal aantast, dus ook het eigen vermogen.

• De voorzieningen zijn een soort spaarpot en die is natuurlijk ook van de _____________________________.

• Die drie rekeninggroepen maken dus deel uit van het (invullijntje).

Kernleerstof

• Het eigen vermogen is een schuld van de zaak aan de eigenaar. • Het eigen vermogen wordt gevormd door de rekeningen van de klasse 10, 13, 14 en meestal voegt men er de klasse 16 aan toe. • De rekening kapitaal wordt alleen gebruikt bij een officiële kapitaalsverhoging of -vermindering. (In vennootschappen gebeurt dat met publicatie in het staatsblad.) • Alle rekeningen van het eigen vermogen zijn PASSIEFREKENINGEN. D

Passiefrekening -

C AW +

• We maakten ook kennis met twee kostenrekeningen. D

63700 Voorzieningen voor C D 63710 Voorzieningen voor risico’s C en kosten - toevoeging en kosten - terugneming (-)

- jaarlijkse toevoeging aan de voorzieningen voor kosten.

DS°: zal het resultaat ongunstig beïnvloeden op het einde van het boekjaar.

- terugneming van voorzieningen voor kosten. nadat de kosten zich hebben voorgedaan. CS°: zal een deel van de kosten neutraliseren en het jaarresultaat gunstig beïnvloeden.

• De meeste boekingen gebeuren tijdens de eindejaarsverrichtingen.


195

11 Schulden op meer dan één jaar Wat zul je leren?

• Waar vinden we leningen op meer dan één jaar in de MAR? • Hoe verwerken we boekhoudkundig: − het afsluiten van een lening? − de kosten verbonden aan een lening? − de overgang van schulden op lange termijn naar korte termijn? − de intresten? − de kapitaalaflossingen?

Info en analyse

Multi Media Store bvba plant nieuwe investeringen. Om die te financieren, zijn er verschillende mogelijkheden: • We hebben voldoende geld op onze bankrekening staan. In dat geval zijn er geen problemen, tenminste als we er geen andere bestemming aan gegeven hebben. • We hebben geen gereed geld om de investering te financieren. Waar kunnen we dat geld vinden? o De algemene vergadering van de bvba kan beslissen het _____________________ te verhogen. o De algemene vergadering kan beslissen bij de _____________________________ een investeringskrediet over enkele jaren aan te vragen. Investeringsleningen hebben meestal een looptijd van meer dan één jaar. In de MAR worden die leningen samengebracht met het eigen vermogen van Klasse 1, omdat die schulden voor een lange termijn (meer dan één jaar) in de onderneming blijven. Kredieten met een looptijd van ten hoogste één jaar worden in Klasse 4 ondergebracht.

Actief

Balans

Passief

KLASSE I • eigen vermogen • schulden voor meer dan één jaar KLASSE 4 schulden voor ten hoogste één jaar Als we de MAR nemen, vinden we zowel in klasse 1, 4 als 6 rekeningen terug die betrekking hebben op die schulden voor meer dan één jaar. Welke rekeningen komen in aanmerking voor het oplossen van ons investeringskrediet waarvan de aflossingstabel volgt? Klasse 1: Klasse 4 : stellingen Klasse 6:

196

17300 (Schulden op meer dan één jaar) – kredietinstellingen 42300 (Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen) – Kredietin65000 Kosten verbonden aan schulden


In de MAR wordt dus duidelijk een onderscheid gemaakt tussen de schulden die vervallen binnen het jaar en deze die pas later vervallen. Dat wordt vooral opletten op het einde van het boekjaar. AFLOSSINGSTABEL INVESTERINGSKREDIET

actuele kredietmodaliteiten overeenkomst 726-4411603-26

initieel kredietbedrag 30 000,00 EUR

actueel uitstaand kapitaal 30 000,00 EUR

kredietnemer MULTI MEDIA STORE gelijke terugbetalingen

toegepast tarief

maandelijks 5,05000 %

bedragen in EUR datum 06/03/2007 06/04/2007 06/05/2007 06/06/2007 06/07/2007 06/08/2007 06/09/2007 06/10/2007 06/11/2007 06/12/2007 06/01/2008 06/02/2008 06/03/2008 06/04/2008 06/05/2008 06/06/2008 06/07/2008 06/08/2008 06/09/2008 06/10/2008 06/11/2008 06/12/2008 06/01/2009 06/02/2009 06/03/2009 06/04/2009 06/05/2009 06/06/2009 06/07/2009 06/08/2009 06/09/2009 06/10/2009 06/11/2009 06/12/2009 06/01/2010 06/02/2010 06/03/2010 TOTAAL

kapitaalaflossing 0,00 770,50 777,96 777,23 784,50 784,03 787,44 794,41 794,32 801,10 801,25 804,74 814,22 811,78 818,07 818,87 824,96 826,02 829,60 835,40 836,85 842,44 844,15 847,82 856,29 855,24 860,30 862,69 867,56 870,22 874,00 878,54 881,63 885,95 889,31 893,17 897,44 30 000,00


rente 0,00 130,46 123,00 123,73 116,46 116,93 113,52 106,55 106,64 99,86 99,71 96,22 86,74 89,18 82,89 82,09 76,00 74,94 71,36 65,56 64,11 58,52 56,81 53,14 44,67 45,72 40,66 38,27 33,40 30,74 26,96 22,42 19,33 15,01 11,65 7,79 3,52 2 434,56

te betalen 0,00 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96 900,96

uitstaand kapitaal 30 000,00 (1) 29 229,50 28 451,54 27 674,31 26 889,81 26 105,78 25 318,34 24 523,93 23 729,61 22 928,51 22 127,26 21 322,52 20 508,30 19 696,52 18 878,45 18 059,58 17 234,62 16 408,60 15 579,00 14 743,60 13 906,75 13 064,31 12 220,16 11 372,34 10 516,05 9 660,81 8 800,51 7 937,82 7 070,26 6 200,04 5 326,04 4 447,50 3 565,87 2 679,92 1 790,61 897,44 0,00

32 434,56

197

Volgens dit aflossingsplan zullen we de 6de van elke maand een bedrag (= te betalen) van de lening moeten aflossen . Dat bedrag bevat twee delen: • ____________________________________________________________________________________ • ____________________________________________________________________________________

Boekhoudkundige verwerking

• De lening aangaan KBC - Bedrijfsrekening

EUR

Rekeningnr. 733-1671085-96 IBAN: 6573331 6710 8596 MULTI MEDIA STORE bvba

Afschrift nummer: 20 Datum afschrift: 06/03/2007

Datum omschrijving 06-03

Opening investeringskrediet 726-441603-26

KBC Bank NV

valuta vorig saldo EUR

bedrag 1 200,36

06-03

30 000,00

nieuw saldo EUR

31 200,36

BIC: KREDDEBB

Document BA 20 KBC

Betekenis

Rekening + nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Aangaan van de lening

Kredietinstelling KBC 17300

30 000,00

P

+

C

Zichtrek. vermeerdert

KBC

30 000,00

A

+

D

55100

• Belangrijke vraag: Hoeveel van deze lening moeten we dit jaar nog terugbetalen? Zoek dat even op in de aflossingstabel. Het is namelijk de som van de __________ ___________________ van dit jaar. Document: I.V.

198

Betekenis

Rekening + nr.

Vermindering schuld op meer dan 1 jaar

Kredietinstelling KBC

Toename schuld korte termijn

Kredietinstelling KBC

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

17300

7071,49

P

-

C

42300

7 071,49

P

+

D


• Maandelijkse afbetaling KBC - Bedrijfsrekening

EUR



Datum omschrijving 06-04

valuta vorig saldo EUR

Betaling investeringskrediet referentie 726-441603-26 Kapitaal: 770,50 Rente 130,46

KBC Bank NV

bedrag 3 722,25

06-04

900,96 -

nieuw saldo EUR

2 821,29

BIC: KREDDEBB

Document BA 31 KBC Betekenis

Rekening

nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Vermindering schuld korte termijn

Kredietinstelling - KBC

42300

770,50

P

-

D

Toename intrestkosten

Kosten verbonden aan schulden

65000

130,46

K

+

D

Vermindering banktegoed

KBC

55100

900,96

A

-

C

D

17300 Kredietinstelling - KBC

C

D

55100 KBC (2007)

C

(AW) 1200,36

D

55100 KBC (2010)

C

(AW) 2722,25

D


C

D 65000 Kosten verbonden aan schulden C

• Op het einde van elk boekjaar moeten we het bedrag boeken dat volgend jaar wordt terugbetaald aan kapitaalaflossing of m.a.w. het bedrag waarvan de schuld van meer dan één jaar wordt omgezet in een schuld op korte


199

termijn. Doe dat voor 2007/12/31. Vul het boekhoudalgoritme in en boek op bovenstaande rekeningen. Document inventaris Betekenis

Rekening + nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

• Einde van de lening KBC - Bedrijfsrekening

EUR



Datum omschrijving vorig saldo EUR 06-03

valuta 2 722,25

Betaling investeringskrediet referentie 726-441603-26 Kapitaal: 897,44 Rente 3,52

KBC Bank NV

06-04

nieuw saldo EUR

bedrag 900,96 -

1 821,29

BIC: KREDDEBB

Document Betekenis

200

Rekening + nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C


Oefeningen

1 Boek de verrichtingen in verband met dat investeringskrediet op: a 2008-06-06 Document Betekenis

Rekening + nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Rekening + nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

b 2008-12-31 Document Betekenis

c Geef de rekeningen 17300 en 42300 voor het hele jaar 2009. D


C

D


C

d Boek alle verrichtingen die we behandeld hebben (behalve oefening 3) in het journaal. Journaal


201

202


2 Multi Media Store heeft besloten twee heftrucks te kopen. Daarvoor gaan ze een lening aan bij een financiële instelling. Die heeft de volgende aflossingstabel opgesteld, zodat men perfect weet hoeveel men wanneer moet afbetalen. Het bedrag dat men jaarlijks moet terugbetalen aan de financiële instelling, noemen we de __________________________________________. Klant: Multi Media Store Aflossingstabel met annuïteiten te lenen bedrag 12 000 looptijd in jaren 5 jaarlijkse rentevoet 5,00 % jaarlijks te betalen bedrag 2772 aanvang lening na x jaren

01/04/200(X) te betalen som

rentedeel

kapitaaldeel

200(X)

schuld 12 000

200(X+1)

2772

600

2172

9828

200(X+2)

2772

491

2281

7547

200(X+3)

2772

377

2395

5152

200(X+4)

2772

258

2514

2638

200(X+5)

2772

134

2638

0

13 860

1860

12 000

Wat moeten we voor die lening boeken op:

a 200(X)-04-01 Document Betekenis


Rekening

nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

203

Document Betekenis

Rekening

nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Rekening

nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Rekening

nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Rekening

nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

Rekening

nr.

Bedrag

A/P/K/O

+/-

D/C

b 200(X)-12-31 Document Betekenis

c 200(X+1)-04-01 Document Betekenis

d 200(X+4)-12-31 Document Betekenis

e 200(X+5)-04-01 Document Betekenis

204


Journaliseer die verrichtingen.


205

Kernleerstof

• We kunnen geldmiddelen scheppen door bij de bank een investeringskrediet over meerdere jaren aan te gaan. • Voor zo'n lening wordt een onderscheid gemaakt tussen de kapitaalaflossingen binnen het boekjaar en deze die pas na het boekjaar moeten worden betaald. • Dat onderscheid stellen we vast bij de opstelling van de inventaris en de boekhouder legt het ook vast in de boekhouding. • Een belangrijk document is de aflossingstabel die ons de meeste informatie geeft. • Een lening verwerken gebeurt in drie stappen: 1. de lening aangaan 2. de eindejaarsverrichtingen betreffende die lening 3. de terugbetaling van het kapitaal en de intrest. Stappen 2 en 3 worden elk boekjaar herhaald tot de lening en de intresten volledig zijn betaald. Stap 1: de lening aangaan (boekjaar 200X) De rekening 17300 Kredietinstellingen is een subrekening van 17000 Schulden op meer dan één jaar. Het geld van de lening is beschikbaar op je bankrekening, maar het is tegelijk een schuld. D

17300 Kredietinstellingen

C

D

bedrag van de lening

55000 Bank R/C

C


Stap 2: de eindejaarsverrichting (elk boekjaar tot de lening is afgelost) Op het einde van het boekjaar moet je dat deel van de lening dat je het volgende boekjaar zal terugbetalen, afzonderen. Je zet het over van een Schuld op meer dan één jaar naar een Schuld op meer dan één jaar die binnen het jaar vervalt. D


C

kapitaalaflossing volgend boekjaar

200(X)/12/31

D

kapitaalaflossing volgend boekjaar

Het creditsaldo geeft het af te lossen bedrag in 200(X+1)

55000 Bank R/C

C


Het creditsaldo geeft het nog af te lossen bedrag na 200(X+1)

Stap 3: terugbetaling van de kapitaalaflossing en de intrest (elk boekjaar tot de lening is afgelost) De intrest is een financiële kost; de terugbetaling van de lening is een vermindering van de schuldpositie (balans). D (AW)

55000 Bank R/C

C

af te lossen bedrag

D


kapitaalaflossing voor het boekjaar

C

kapitaalaflossing voor het boekjaar

D 65000 Kosten verbonden aan schulden C intrest

206


No title

Recommend Documents