No title

?

Vormingplus

Verhoog je kansen, zet ons in

Voortgangsrapport 2012 • 2013

Vormingplus Citizenne vzw · Steenkoolkaai 9, 1000 Brussel · 02/2030800 · www.citizenne.be · [email protected]

INHOUD

I.

V+ Citizenne in 7 verhalen: projectinterviews met ‘Voorwoord’ …………………………………………………………………….

p. 1

‘Education is the most powerful weapon in the world’ (N. Mandela)

II.

III.

Analyse van de werking 2012 aan de hand van de beoordelingselementen ……………………………

Beleidsplan 2011-2015: Evaluatie werking 2012: …………………………………………………………………. toetsing acties, operationele en strategische doelstellingen

IV.

De Cijfers…………………………………………………………………………………. • •

VI.

p. 41

Beleidsplan 2011-2015: Werking 2013: ………………………………………………………………………………… uitwerking acties, operationele en strategische doelstellingen

V.

p. 19

Afrekening 2012 Begroting 2013

BIJLAGEN: activiteitentabel, verslag accountant, fiscale balans 2012, overzicht lonen 2012, verslag Algemene Vergadering

p. 53

p. 64

V+Citizenne

in zeven verhalen

Vormingplus

voorwoord

Beste lezer

2012 was een uitzonderlijk jaar voor Vormingplus Citizenne! Ondanks de personeelsinkrimping was ons aanbod niet alleen aanzienlijk, we leverden bovenal kwalitatief hoogstaand vormingswerk af. We zijn trots op de mooie resultaten. Hoe kan dit? “The answer to ‘what?’ and ‘how’ is ‘yes!’’ (P. Block) Een sleutel tot dit succes is alvast de ongelooflijke drive en inzet van het Citizenneteam, aangestuurd door het geloof in de maatschappelijke relevantie van onze werking. Het verhaal van het team kun je lezen, de begeestering en bezieling kun je voelen in de zeven interviews verderop in dit verslag. (I) Waarom was 2012 zo uitzonderlijk? ‘Leren en innovatie gaan hand in hand. De arrogantie van succes is te denken dat wat je gisteren deed zal volstaan voor morgen’ (W. Pollard) We zijn resoluut gegaan voor innovatie. Het project CLIP: City Life Imagine & Play, een project voor meer speelruimte voor volwassenen in de stad, was ongetwijfeld ons vlaggenschip wat betreft experiment en vernieuwing. Als je benieuwd bent wat een gigantische schommelinstallatie te maken heeft met vormingswerk, lees dan vooral verder. Maar er waren ook nog Nevenstroom, Open To Yourope, It takes a village to raise a child, … Al deze projecten droegen een vorm van vernieuwing in zich. In deze projecten gaat het niet zozeer om hervormen of verbeteren, het gaat om een fundamenteel andere aanpak, om fris en methodisch vernieuwend vormingswerk. (II) Waarom was 2012 zo uitzonderlijk? ‘1 + 1 = 11’ (Chinese zakenman) Citizenne heeft de voorbije jaren heel wat expertise verzameld rond onze beleidskapstokken ‘learning communities’, ‘empowerment’ en ‘diversiteit’. Daar plukken we nu de vruchten van. In onze werking is er dan ook een goede mix tussen stabiele pijlers zoals het aanbod aan sociale vaardigheden, en nieuwe projecten en onderwerpen. Ook de uitstekende contacten met vele organisaties die we de laatste jaren hebben uitgebouwd, resulteren in duurzame samenwerking en nieuwe aanvragen van andere organisaties in de sector. Onze begeleidingen ‘op maat’ zowel voor intermediairen als doelgroepen, worden zeer gesmaakt. Enkele van onze partners: Begeleid Wonen Brussel, Brusselleer, Nasci, Kurasaw, GC Vaartkapoen, Het Punt, BON, FAAB, FZOVL, Stichting Lodewijk De Raet, … Naast krachtige samenwerking met formele gestructureerde organisaties versterkte Citizenne haar netwerk ook door talrijke banden met meer informele groepen zoals buurtcomités en allerlei collectieven van burgers die een engagement opnemen in de stad. Zij voelen wat er werkelijk leeft in de stad en zijn vaak krachtige antennes om relevante thema’s te detecteren en acties op de zetten.

1

Citi

izenne

Wat kunnen we verwachten in 2013? ‘Verhoog je kansen, zet ons in…’ (baseline Citizenne) Ook in 2013 zal Vormingplus Citizenne haar werking op de zelfde leest schoeien: learning communities, diversiteit, empowerment, innovatie en experiment, samenwerking en netwerking. Citizenne wil een positief tegenwicht bieden en meeschrijven aan een positief Brussels verhaal. We willen door middel van vorming een meerwaarde blijven vormen in de stad. We gaan resoluut voor een verhaal van mogelijkheden en kansen. Om dit verhaal mogelijk te maken hanteren we het Waarderend Onderzoek of Appreciative Inquiry als visie, werkingsprincipe en ontwikkelingstool. Concreet: we leren van successen, van een aanpak die werkt. Kortom, we richten onze aandacht en leerinterventies niet zozeer op de tekorten of op wat niet werkt, maar wel op sterktes, talenten en de gewenste toekomst. Want iedereen heeft talenten! In 2013 mag je alweer een mooi aanbod aan activiteiten, workshops, cursussen en trainingen verwachten. We ontwikkelen onze innovatieve projecten zoals CLIP en Nevenstroom verder. Het ‘Open To Yourope’-project kent een spetterend einde in Brussel. We gaan op zoek naar ‘Schatten van mensen’. We laten de uitspraak van Nelson Mandela niet los: “Education is the most powerful weapon in the world!”

Het Citizenne-team: An, Benedicte, Erika, Magda, Samira, Sissi, Cathelyne, Fatima, Najila.

2

Citizenne in ‘t kort

Citizenne maakt leren plezant! Voor het brede publiek Citizenne organiseert een brede waaier aan workshops, cursussen, uitstappen, ... voor Brusselaars die willen bijleren over de wereld, de stad en zichzelf.

Voor organisaties Brusselse socio-culturele organisaties kunnen rekenen op onze expertise in: • communicatie • sociale competenties • interculturaliteit / diversiteit • grootstedelijke competenties • Appreciative Inquiry

In projecten In onze projecten werken wij met mensen gedurende langere tijd. Met moeders uit een oudercomité, met onze vrijwilligers, met een groep Bruselleerders, ... Specifieke vorming die aansluit op hun vraag of nood. Ook een specifiek thema of een uitdaging kan een inspiratiebron zijn voor een project. Zo is ondermeer CLIP ontstaan. Soms spruiten uit deze projecten concrete activiteiten voort die openstaan voor het grote publiek.

Alle info vind je op www.citizenne.be

3

City L ife I magine & P lay

Citizenne in verhalen

Benedicte Serroen, educatief netwerker

Eendjes vissen op de Kunstberg Het project CLIP creëert meer speelruimte voor mensen in de stad. Door de chaos en de drukte gunnen volwassenen het zichzelf niet meer om even halt te houden. Om even de rush van elke dag te doorbreken. En daar wil CLIP een antwoord op bieden. Benedicte Serroen geeft tekst en uitleg. gen kan voor nieuwe ideeën en nieuwe energie zorgen. Je kan niet geloven hoe verademend het kan zijn om als volwassene opnieuw eens simpelweg te mogen spelen. Eendjes vissen op de Kunstberg, Twister spelen of schommelen! Spelen is ook een vorm van duurzaam denken. Het is ons niet alleen om de fun te doen, de wereld vraagt gewoon om nieuwe manieren van denken. Onze workshop ‘straatmeubilair met recupmateriaal’ sloot daar bijvoorbeeld mooi bij aan. Niet steeds nieuwe dingen produceren maar bestaand materiaal, bestaande zaken of ideeën gaan herdenken.

Volwassenen die weer mogen spelen. Leuk! Absoluut. We kozen voor het echt letterlijke en fysieke spelen door bijvoorbeeld een reuzengrote schommel voor volwassenen te plaatsen. Maar ook het mentale aspect kwam aan bod. Dat gaat dan eerder over een andere manier van kijken. Stilstaan bij zaken die je anders misschien evident vindt en ze vanuit een andere hoek benaderen. Ook dat is een vorm van spelen. Waarom moeten we met zijn allen weer gaan spelen? Brussel kan wel wat zuurstof gebruiken. Zuurstof geeft leven aan nieuwe dingen. Mensen rijden zichzelf soms vast omdat ze zich te veel focussen op één doel. Spel en dus lucht in je dagelijks leven bren-

Hoe doe je dat, speelruimte creëren in een stad? We hebben installaties op een aantal plaatsen in de stad gezet met als doel mensen te verleiden tot spel. Dat was een belangrijk aspect: dat verleiden. We hebben samengewerkt met kunstenaars die al wat ervaring hadden met werken in de publieke ruimte. Doel: een kortstondige, speelse beleving. Het bracht ook wel andere dingen teweeg in de buurt. De ‘Social Swing’, een grote schommelinstallatie voor volwassenen waar je niet naast kon kijken, werd na verloop van tijd een ontmoetingsplek in de wijk. Door het opzet en de grootsheid. We hebben hiermee ook een signaal gegeven: er is geen overschot aan fysieke speelruimte in de stad. Het enthousiasme toont aan dat Brussel hier nood aan heeft. En dat hoeft zelfs niet groots te zijn. Naast de installaties waren er ook acties met kleinere groepjes?

Ja, onze interventies. Ook weer met als doel om mensen kortstondig te verleiden tot spel. Bijvoorbeeld eendjes vissen op de Kunstberg. Je doet iets wat je in die context niet verwacht. Dat hebben we met die interventies proberen te doen. Zo rolden we een rode loper uit op het voetpad, iedereen die erover liep kreeg een applaus. Mensen verwachten dat niet en reageren in het begin ook wat raar, maar daarna zie je die glimlach wel verschijnen. Er waren ook workshops? Die waren er inderdaad ook. Van creatief zijn met afvalmateriaal om je eigen straatmeubilair te maken tot een parcours van street art. Waar we met de installaties en interventies kortstondig wilden prikkelen, gingen we in de workshops meer verdiepen. Hoe kun je dat speelse integreren in je dagelijks leven? Hoe kun je routines doorbreken op een leuke manier? Dat gaat over heel simpele dingen. Bijvoorbeeld afwassen. Je zou dat kunnen zien als hét moment om een gesprek met je partner te hebben of muziek te beluisteren waar je anders geen tijd voor hebt. Wat is de tussenstand na 4 maanden spelen? We hebben een klein prikje gegeven, maar er is nog veel meer mogelijk. Je merkt dat er in Brussel heel veel mensen bezig zijn met dat speelse. Wij hebben met ons project aangesloten bij een trend die duidelijk leeft in de stad. We proberen om dingen bij elkaar te brengen, te omkaderen en dichterbij te brengen.

4

Een rol geknipt voor Citizenne? Het is onze rol om vast te grijpen wat er allemaal leeft in de stad en daar iets mee te doen. Maak er iets leuks van, maak mensen weerbaar om in de stad stand te houden. Daar sluit dit project naadloos bij aan. Onze expertise ligt vooral in het educatieve, vooral daar is het speelse meer dan welkom. Mensen uitnodigen en prikkelen om op een andere manier de dingen te bekijken en aan te pakken. Dat moet een soort van natuurlijke reflex worden, eigen aan onze aanpak als het over leren gaat. Hoe zit het met CLIP 2013? In 2013 zetten we CLIP verder met vooral workshops waarbij het accent iets meer ligt op rust dan op spel. Die twee gaan samen. Rust is niet hetzelfde als passiviteit of niets doen. Rust kan zeer actief zijn. Door iets te doen wat je anders niet doet, neem je afstand van de drukte en de stress. Op die manier liggen spel en rust heel dicht bij elkaar. Je hebt soms een speelse aanpak nodig om ruimte voor rust te creëren. Bijvoorbeeld een workshop creatief denken. Dat is met een andere bril naar de dingen kijken. Daar zit iets speels in. Mensen kunnen soms verstijven omdat ze iets willen bereiken, omdat ze zeer doelgericht zijn. De dingen eens durven loslaten geeft rust en vertrouwen, als het ook effectief lukt. Welk speels moment zul je niet vlug vergeten? Wel ik denk spontaan terug aan de workshop ‘Maak van je leven een speeltuin’. Dat was ronduit grappig. Een groep volwassenen waarbij dat kindse, die verwondering helemaal terug naar boven kwam. En de snelheid waarmee dat gebeurde! Door een aantal eenvoudige oefeningen. Dat besef, dat er niet veel nodig is om mensen aan het spelen te krijgen, ze anders te laten kijken en handelen, is toch fantastisch!

5

Learning community Familiehulp Benedicte Serroen, educatief netwerker

Architect van je eigen leerproces Familiehulp biedt mensen thuis hulp: van poetshulp tot thuisverzorging. Veel medewerkers zijn anderstaligen die een basis Nederlands hebben, maar thuis vaak geen Nederlands spreken. Familiehulp wil z’n werknemers de kans bieden om hun Nederlands te oefenen in een informele sfeer. Ze klopten aan bij Citizenne voor een learning community. Benedicte Serroen verduidelijkt.

Waarom spreek je van een learning community en niet van cursisten? Omdat we op voorhand niet vastgelegd hadden rond welke thema’s en topics we zouden werken. De eerste momenten hebben we veel aandacht besteed aan het ontrafelen van de behoeftes van de deelnemers. We zochten in eerste instantie naar wat hun vragen, en noden waren. Dat bleek uit twee domeinen te bestaan. Heel wat vragen gingen over waar ze tegenaan liepen op de werkvloer. Maar ook het gegeven Brussel en België bleek een belangrijk topic.

Een belangrijk facet van zo’n proces is dat je op een bepaald moment kiest met de groep. Mensen zijn op dat moment architect van hun eigen leerproces.

Wat kwam er bovendrijven? Familiehulp bereikt veel dames van Afrikaanse origine en zij gaven aan dat ze weinig voeling hebben met de Belgische cultuur. Hun vraag was om daar meer inzicht in te krijgen. Maar de Belgische cultuur is heel breed. We zijn daarom gestart met het inventariseren van een aantal kernwoorden. Met wat associëren ze België: met mode, lekker eten, … ? We hebben ze ook collages laten maken rond dit thema waaruit automatisch vragen voortvloeiden. Naast de Belgische cultuur was er een tweede aandachtspunt: het aangeven van grenzen bij cliënten. Je hebt oude mensen die heel veel vragen en misbruik maken van de situatie. Of ze hebben veel nood aan een babbel, waardoor de thuisverzorgers hun werk niet meer kunnen doen en hun planning in het honderd loopt. Terwijl ze wel een heel strakke planning hebben, soms moeten ze op één dag op zes verschillende plekken werken. Hoe ben je met de deelnemers aan de slag gegaan? We hebben bewust gekozen voor een aantal vormingsmomenten en een aantal bezoeken. De deelnemers hadden namelijk ook echt behoefte om meer te weten te komen over de Brusselse context. Zo zijn we naar het Atomium, de VRT, het Warandepark en het museum Broodhuis geweest. In totaal hadden we meer dan tien momenten. Ongetwijfeld ligt er nog materiaal waarop we zouden kunnen verder werken. Omgaan met grenzen en vragen rond communicatie bijvoorbeeld vragen zeker nog verdere vorming. Niet alleen voor deze learning community, maar ook voor de andere medewerkers. Waarom scoort deze aanpak, denk je? Mensen leren elkaar op een andere manier kennen. Want eigenlijk werken ze niet samen. Er zijn weinig momenten waarop ze elkaar ontmoeten en ervaringen kunnen uitwisselen. Over werk, maar net zo goed over andere dingen. Er was ook veel aandacht voor wat ze nodig hebben als mens. Bij Familiehulp hebben ze vaak te maken met vrouwen uit kwetsbare milieus of vrouwen die al een heel parcours hebben afgelegd en heel wat meemaakten. Daardoor hebben ze dikwijls een gebrek aan zelfvertrouwen, zijn ze kwetsbaar en fragiel. Familiehulp heeft heel goed begrepen dat het weerbaar maken van deze vrouwen ervoor zorgt dat ze ook sterker in hun job staan. We hebben

6

geprobeerd om het heel warm en informeel aan te pakken. De locatie was daarvoor zeer geschikt: de zolder bij Familiehulp. We bouwden ook speelse momenten in. Die hele context zorgde ervoor dat de sfeer heel open was. Dat er andere soorten gesprekken ontstonden. Wat ik bijvoorbeeld heel mooi vond, was een vrouw met een moeilijke achtergrond die doorheen het proces echt openbloeide en zowaar begon te lachen. Terwijl ze in het begin heel gesloten was en op haar eilandje zat. Stap voor stap zagen we dat ze meer deelde met de anderen en haar kwetsbaarheid durfde te tonen. Waar zit volgens jou de kern van dit community-verhaal? Ik denk dat het in eerste instantie gaat om mensen meer vertrouwen te geven. Hen duidelijk maken dat ze troeven in handen hebben en tools geven om hen sterker te maken in bepaalde situaties. Dat is één ding. Daarnaast is het belangrijk om ervoor te zorgen dat er een grotere verbinding is tussen hen en hun omgeving, Brussel. We hebben gemerkt dat deze mensen heel leergierig zijn. Met de aangepaste begeleiding zijn ze perfect in staat om hun eigen leerproces vorm te geven. Met wonderlijke resultaten tot gevolg!

 

7

BON, Talent days Erika Rau, educatief medewerker

Kijken door een waarderende bril Bon, dat is het Brussels onthaalbureau waar mensen uit de vier windstreken neerstrijken om een inburgeringstraject te volgen. Hoe geven deze mensen vorm aan hun leven in België? Citizenne organiseerde hierover de tweedaagse workshop Talent Days. Appreciative Inquiry (AI) in het echte leven. Erika Rau vertelt.

Met dat ‘DNA voor succes’ gaan we in een tweede fase de ideale toekomst verbeelden. We ontdekken wat mogelijk is in een ideale context. We laten mensen dromen over hun ideaal en proberen hen zo out-of-the-box te laten denken. In de derde ‘Design-fase’ ontwerpen we samen wat nodig is om de dromen om te zetten in realiteit, zonder de ambitie van de vorige fase te verliezen. Ten slotte maken we samen een actieplan dat uitgevoerd wordt in de laatste fase van het proces: Destiny. Visual harvesting: visuele verslaggeving + ondersteuning van groepsprocessen

Fris ons geheugen eens op: wat is Appreciative Inquiry? De belangrijkste doelstelling van Appreciative Inquiry is om te waarderen wat er is. We vertrekken vanuit positieve ervaringen, van dingen die werken en mensen energie geven. Het is als een soort bril die je opzet waardoor je plots veel meer gaat zien. Een waarderende bril die mensen eigenlijk veel te weinig opzetten. Het gaat over sterktes en talenten die iedereen in huis heeft, maar waarvan we niet weten of vergeten zijn dat we ze hebben. Appreciative Inquiry legt deze sterktes bloot en kijkt hoe je die talenten verder kan ontplooien. Appreciative Inquiriy bestaat uit 4 stappen. Klopt. Je onderzoekt een bepaald topic in vier fases. Om het even concreet te maken, bij de ‘Bonners’ of inburgeraars was dat: wat zijn mijn talenten en hoe kan ik ze inzetten om mijn leven in België uit te bouwen? Vervolgens start je het proces met de eerste fase ‘Discover’. We gaan op zoek naar succesfactoren en sterktes die mensen in het verleden al hebben ingezet. In de vorm van verhalen worden ze opnieuw tot leven gewekt.

Talenten komen wellicht niet zomaar bovendrijven? Je moet er inderdaad echt naar op zoek gaan. Dat hebben we dan ook op verschillende manieren gedaan. Zo hadden we foto’s met allerlei talenten en vaardigheden. Het gegeven visueel maken, werkt ontzettend goed. We zijn ook vertrokken vanuit de dagdagelijks rollen: zus, moeder, vriend, … Dan is de vraag aan welke rol zij het meest plezier hebben beleefd. Vervolgens vragen we door naar wat ze op dat moment precies deden. In de meeste gevallen levert dat bruikbare antwoorden op. We hebben ook een kort toneelstukje in scène gezet om mensen te tonen hoe je open vragen kan stellen. Dat was absoluut nodig, anders was het nooit gelukt. Fase 2: dromen. Kunnen deze mensen dat makkelijk? We merkten dat het moeilijk is om de realiteit los te laten. In onze samenleving waar alles realistisch, praktisch en haalbaar moet zijn, zijn we vergeten hoe we kunnen dromen. Om mensen zo ver te krijgen, is het belangrijk om het geheel goed te kaderen. We nodigen hen expliciet uit om zichzelf dit droom-moment te gunnen. Door de juiste vragen te stellen, te werken met beelden zetten we ze in gang. Eenmaal op weg zie je ze enorm

genieten en komt er ongelooflijk veel energie vrij. Mensen gaan verder en breder denken. Dat was op zich ook wel de doelstelling van de dag. Zoveel mogelijk het blikveld van mensen verruimen. Als je weet waar je goed in bent, voel je je zoveel groter. De essentie: mensen laten groeien? Daar gaat het om. Verruim hun blikveld en breng ze bij hun eigen krachten. Die kracht kun je inzetten om je toekomstproject concreter te maken. Gebaseerd op wie je bent. Dat is het sterke aan de AI-benadering, ze vertrekt vanuit de persoon zelf en keert er ook telkens naar terug. Wij of de trajectbegeleider zeggen niet wat ze moeten doen maar stellen vragen. Wat zou je willen doen? Hoe kun je dat te weten komen? Welke hulp heb je nodig? Van wie heb je die nodig? Ik zeg nu wij en de trajectbegeleiders, maar ik bedoel eigenlijk de hele groep. Want het is een onderzoek dat we samen aangaan. Ik vind het ook belangrijk om mensen te ondersteunen in hun integratieproces in Brussel. Omdat je zo een samenleving creëert die echt kosmopolitisch is, waarin je elkaar versterkt. Iedereen AI? Als het kan, graag. In de toekomst willen we daarom een ‘train de trainer’ opzetten. Zodat de trajectbegeleiders van BON zelf met de methodiek aan de slag kunnen. Op die manier werken wij aan het verspreiden van AI in Brussel. Een mooie doelstelling van Citizenne.

8

Het opvoeden van een kind, het leren is niet een zaak van de school alleen. Maar van de school, de ouders, de maatschappij… Ouders kennen hun kind het best. Leerkrachten zijn dan weer expert in het leren. Mama Aziza El Miamouni, Ouderraad Vier Winden basisschool

9

It takes a village to raise a child Fatima Bouchataoui, educatief medewerker

Ouders doen en denken mee op school! Vorig schooljaar startte Citizenne in drie Brusselse scholen een experimenteel traject om een oudercomité op te richten. Doel van het project is ouders laten participeren op school, ieder op zijn eigen manier. Van meedenken tot meedoen. Om zo bij te dragen tot de kwaliteit van het onderwijs. Fatima Bouchatoui licht toe.

It takes a village to raise a child, een sprekende titel, wat zit erachter? Ik vind het een mooie titel. Het klopt ook. Het opvoeden van een kind is niet een zaak van de school alleen. Maar van de school, de ouders, de maatschappij… Ouders kennen hun kind het best. Leerkrachten zijn dan weer expert in het leren. Het is in het belang van het kind dat kennis wordt uitgewisseld. Scholen zijn vragende partij voor meer ouderparticipatie. Wat verwachten scholen van de ouders? Scholen staan open voor meer inspraak van ouders en leerlingen. Zo heeft school 13 een leerlingenparlement. Het is niet de bedoeling dat ouders of leerlingen inspraak krijgen in de leerstof of hoe die best kan gegeven worden. Het gaat meer over inspraak in thema’s als pesten op school, huiswerkbegeleiding. Het is belangrijk dat ouders en school hier op dezelfde lijn zitten. Zo zie je bijvoorbeeld dat wanneer er een conflict is, de school daar anders mee omgaat dan sommige ouders. De school zal er eerder voor kiezen om de dingen uit te praten en naar elkaar te luisteren. Terwijl sommige ouders zeggen: “als iemand jou slaat, moet je maar terugslaan”. Op die manier krijgen kinderen verschillende signalen. Ouders informeren en betrekken zorgt ervoor dat school en ouders tot een gedeelde visie komen. Zo ook voor huiswerkbegeleiding. Een te strenge aanpak van de ouders kan leiden tot faalangst. Wat dan weer nefast is in de klas. Hoe kunnen ouders hun ideeën kwijt op school? Scholen hebben oor voor een relevante feedback of een goed idee en pikken dat vaak ook op. Het is geen eenrichtingsverkeer. Al mag het niet ingaan tegen de globale visie of het opvoedingsproject van de school. Het is niet altijd evident voor ouders om ideeën en visies kenbaar te maken. Een oudercomité is daarom essentieel. Het vormgeven en het aanscherpen van vaardigheden van ouders evenzeer. Wat doet Citizenne concreet in de scholen? Vorig schooljaar concentreerden we ons op het oprichten van het comité. Maandelijks zaten we samen rond de tafel: om te

brainstormen, te plannen, te experimenteren en ervaringen uit te wisselen. We werkten met de waarderende methodiek (appreciative inquiry): we keken naar wat ouders appreciëren en waar ze van dromen. Daaruit haalden we een aantal prioriteiten. Dit jaar ligt het accent op het omzetten van plannen en dromen in concrete acties. We bekijken wat we op korte termijn kunnen realiseren, wat we zelf kunnen of waar we hulp voor nodig hebben. Je hoort soms wel van ouders dat de dingen te traag gaan. Maar de realiteit is nu eenmaal dat je vaak afhankelijk bent van een toestemming van de gemeente, van subsidies, … Citizenne heeft in dit project dan ook een gevarieerde rol: facilitator, procesbegeleider, coach, … Op welk moment laten jullie het los? Het is de bedoeling dat het oudercomité na een jaar zelfstandig kan functioneren. In school 13 en Klavertje Vier heb je een aantal sleutelfiguren die het proces trekken zoals Rikia of Abdel. Mama’s en papa’s die de vaardigheden hebben om een vergadering voor te zitten. Wij ondersteunen hen , zo komen we samen om de agenda op te stellen. Ik stuur er dan bijvoorbeeld op aan om niet te veel op de agenda te zetten. Want op de vergadering wordt in vier talen gecommuniceerd en dat vertraagt alles een beetje. Als je dan te veel op de agenda zet, wordt het zwaar. Nadien evalueren we ook samen. Vorige keer was er een conflict in de vergadering, Rikia heeft dat goed aangepakt. Dat zeg ik dan ook. En mocht dat niet zijn gelukt, was het aan ons om haar tools aan te reiken om dat wel te kunnen. De meeste ouders hebben geen vergadercultuur. Het is dan ook bemoedigend om te zien hoe goed ze die vergaderingen nu aanpakken. Komen jullie vaak samen? Bij Klavertje Vier komen we vier keer per maand samen. In school 13 is dat twee keer per maand. Eén keer is er het oudercomité en één keer een theesalon. Tijdens het oudercomité bespreken we agendapunten, het theesalon is meer een ontmoetingsmoment voor ouders en werkt vooral vanuit de talenten van de ouders. Is er iemand die goed kan koken, dan organiseren we een kookworkshop. Die laten we dan plaats-

10

vinden in GC De Rinck. Zo verkennen ze de buurt en komen ze op plaatsen waar ze nog nooit kwamen. Het oudercomité en het theesalon vullen elkaar goed aan. Het theesalon heeft een minder formeel karakter en staat open voor iedereen, maar het is ook een voedingsbodem voor het oudercomité. Jullie organiseren ook de Vaderweek en Snuffelbeurs? In school 13 werken geen mannen mee, maar de vraag naar helpende mannen is er wel van de directie en de leerkrachten. In Klavertje Vier zien we dat het feit dat er papa’s in de groep zitten een andere dynamiek geeft. Zij pakken de dingen veel pragmatischer aan, houden van aanpakken en zijn doelgericht. Terwijl bij school 13 het soms meer een theekransje is. Die ouders genieten van het samenzijn. Daar is op zich niets mis mee, maar we moeten ze soms wel bij de les houden. Daarom zetten wij de Vaderweek op om het belang van de vader in the picture te zetten. Hetzelfde geldt voor de Snuffelbeurs. Wij kregen van ouders de boodschap dat zij zich wel willen engageren maar nood hebben aan ondersteuning en informatie. Hierop biedt de Snuffelbeurs een antwoord. Op één dag en op één locatie brengen we een dertigtal organisaties met expertise inzake ouderparticipatie bijeen. Het zou te gek zijn dit enkel voor één school te doen en daarom ontsluiten we dit naar heel Brussel.

Wil je meer weten over het proces dat werd afgelegd dan kan je onze inspiratiegids ‘Ouderparticipatie werkt !’ bekijken. Je vindt deze online op www.citizenne. be of je kan een exmplaar aanvragen bij [email protected]

11

Versterk jezelf Erika Rau, educatief medewerker

Workshop: grenzen aangeven Workshops en cursussen die de competenties van Brusselaars een boost geven. Interactief, met als vertrekpunt het dagelijks leven in Brussel. Erika Rau pikt er één workshop uit: Grenzen stellen. Omdat haar ogen spontaan schitteren wanneer ze eraan terugdenkt en omdat het model staat voor het luik Versterk Jezelf.

Waarom springt de workshop ‘Grenzen aangeven’ eruit? Mensen zaten echt met een specifieke vraag waar ze in de loop van de dag een antwoord op kregen. Wat het voor mij zo geslaagd maakte, is dat we vertrokken van wat er leefde bij de mensen, dat ik kapstokken kon aanbieden en dat ze die de dag zelf leerden toepassen. Van bij het begin was er heel veel energie én hebben we veel gelachen. Speelde je hier zelf een rol in of had je gewoon een grappige groep? Als begeleider heb je daar zeker een aandeel in. Ik geef van in het begin veel ruimte. Ik ga positief in op alles wat deelnemers aanbrengen. Deelnemers voelen dat ze op een vriendelijke en respectvolle manier worden benaderd en dat zet meteen de toon voor de dag. Mensen voelen: ik mag er zijn. Zo durven ze ook plaats in te nemen, een grapje te maken en ervaringen uit te wisselen. Zij maken uiteindelijk de dag. De juiste sfeer en context scheppen is essentieel voor het welslagen van de vorming. Bij Citizenne vinden we dat belangrijk. Met welke vragen komen mensen aanzetten? Dat is uiteenlopend. Zo was er bijvoorbeeld een man die moeilijk neen kan zeggen aan zijn ouders die hem voor alles en nog wat inzetten. Er zijn ook vragen over werk. Hoe ga ik om met een collega die zich dominant tegenover mij opstelt? Of een meisje dat last had met een medestudente en daar letterlijk bevelen van kreeg. Dat begrenzen is vaak een hele uitdaging. Grenzen aangeven is moeilijk? Ja, dat blijkt. We starten ook met de vraag wat je tegenhoudt om grenzen te stellen. Grenzen stellen kan elk klein kind. Maar dat zijn we verleerd door socialisering en opvoeding. Dat aan de deelnemers duidelijk maken, geeft vertrouwen. Het is een handvat voor mensen: ‘Ik heb dat vroeger gekund, dus ik kan dat wel weer oppikken’.

In deze workshop zochten we samen naar antwoorden op concrete vragen waar mensen mee worstelen in hun dagdagelijks leven. En dit in een ongedwongen sfeer. Dat is echt onze missie vervullen hé. Citizenne maakt leren plezant en die dag heb ik daaraan meegewerkt.

Is het vooral durven of ook wel kunnen? Allebei. In grote groep bekijken we wat ons tegenhoudt, wat het moeilijk maakt en hoe we dat allemaal kunnen aanpakken. Vervolgens nemen we in kleine groepjes de eigen situatie onder de loep. Hoe kan je daar mee omgaan met respect voor jezelf en de ander. Mensen gaven op het eind ook aan dat ze vooral geleerd hebben dat grenzen stellen oké is. Dat dat mag en niet uncool is. Dit heeft echt iets betekend voor de mensen. Straf dat we dat konden doen op één dag. Heb je daar zelf ook iets aan in het dagelijks leven? Als je er in slaagt om op een respectvolle manier je grenzen te stellen, verhoogt dat je welzijn enorm. Dat is niet zomaar iets wat ik weet of geloof, het is een zekerheid. Ik zie vaak rond mij dat mensen worstelen met het stellen van grenzen. Ik geloof heel sterk dat als mensen daarin ondersteund worden, ze dat kunnen leren en daardoor een beter leven uitbouwen. Dat is wat ze in communicatie ook je eigen territorium noemen. Als je je jezelf het recht geeft om je eigen territorium uit te bouwen, te doen wat je echt wilt en je eigen keuzes te maken, dan word je regisseur van je leven en dat geeft je kracht. Het is die kracht die ik aanboor. In deze workshop zochten we samen naar antwoorden op concrete vragen waar mensen mee worstelen in hun dagdagelijks leven. In een ongedwongen sfeer. Dat is echt onze missie vervullen. Citizenne maakt leren plezant, en die dag heb ik daaraan meegewerkt.

12

Brusselleerders nemen deel aan een activiteit van Citizenne voor een breed publiek: ‘Den boer op’. Een geslaagde mix.

13

Project Nevenstroom Sigrid Vandeput, educatief medewerker

Brusselleerders laten doorgroeien Nevenstroom is een samenwerking tussen Brusselleer en Citizenne waarbij we met Brusselleerders, cursisten die Nederlands als tweede taal volgen, een boeiend traject afleggen. Sigrid Vandeput legt uit. Wat moeten we ons bij het woord traject voorstellen? Het traject bestaat uit twee delen. In het eerste deel zijn we aan de slag gegaan met vier groepen cursisten van Brusselleer. In totaal zo’n vijftig mensen. We werkten volgens de visie van ‘learning community’ waarin empowerment en talentontwikkeling centraal staan. Dat wil zeggen dat de cursisten zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leerproces. Ze zoeken en organiseren activiteiten die aansluiten bij hun interesses, talenten en goesting. De bijeenkomsten vonden plaats in hun klas, wat de drempel verlaagt. Hoe pak je dat concreet aan? Tijdens de eerste samenkomst besteden we veel tijd aan kennismaking. We brainstormen over mogelijke thema’s en activiteiten en zoeken zaken op via de computer. De ideeën leggen we samen en daarna maken we een keuze. Later organiseren we deze activiteit samen. Het is niet mijn project, maar dat van de groep. Leuke plekjes bezoeken in Brussel is een mooi idee. Zelf ga ik er niet naar op zoek, ik pols wel bij de cursisten wat ze willen doen, wat die leuke plekjes voor hen betekenen of wat ze willen leren. Ik laat de mensen ook zelf bellen. Zo organiseren ze stap voor stap hun activiteit. En daar leren ze heel wat uit: ideeën formuleren, voor een groep spreken, keuzes maken, organiseren en plannen. Mensen leren voeling krijgen met wat ze willen, wat ze nodig hebben en hoe ze hun doel kunnen bereiken. Bovendien maken ze kennis met plekjes die ze achteraf ook met vrienden of met hun gezin kunnen bezoeken.

De interesses en talenten ontdekken: een moeilijke opdracht? We beginnen met het maken van een pièce unique. Een blad vol foto’s, tekeningen en uitspraken dat uitdrukt wie de cursisten zijn. De collage komt tot stand door vragen en korte oefeningen. Zo laat ik een kussen in de vorm van een hart rondgaan met de vraag: “Waar hou je van? Waar ligt je passie?” Mensen vertellen daar heel persoonlijke zaken: een heel eerlijk en oprecht moment. Op zo’n moment zie je hoe belangrijk het is om in vertrouwde setting, met kleine groepjes te kunnen werken. Ik geef ook een klok door die niet meer werkt - met de vraag: “Waarvoor wil jij de tijd stilleggen?” Als je nu niet naar de les zou moeten, of je moet niet koken voor je kinderen en je man, waar zou jij dan mee bezig willen zijn? Zo krijg je een mooi beeld van wat iedereen belangrijk vindt. Dat was 1 kant van het project. Benieuwd naar deel 2. In het tweede deel van het project proberen we zoveel mogelijk cursisten van de vier groepen te laten doorstromen naar een nieuw samengestelde groep. Een nieuwe learning community: Nevenstroom. Deze groep komt één keer per week samen bij Citizenne, buiten de klas dus. We laten op die manier zien dat er naast de klas nog ettelijke mogelijkheden zijn om Nederlands te oefenen en nieuwe mensen te leren kennen. Bovendien wilden we de cursisten - elk volgens hun interesses en behoeften - een breder sociaal-cultureel netwerk laten zien. We merkten echter dat de doorstroming niet evident is. Vooral de zoektocht naar werk primeert en vraagt veel tijd en energie.

14

Daarom beslisten we om het ook open te stellen voor andere cursisten, mensen uit de alfaplus-groep van Brusselleer. Zij hebben een bepaald taalniveau en groeien traag door, maar ze hebben wel een grote behoefte om dingen te doen en te leren. Deze groep kwam zeer regelmatig opdagen. We zijn nu met ongeveer tien deelnemers. En wat daarna? Hoe ga je verder? Bedoeling is dat de groep kan uitbreiden. Elke Brusselleerder is welkom. Qua aanpak gaan we op hetzelfde elan verder. Wij bedenken geen kant-en-klare workshops, maar we blijven zoeken naar de noden, vragen en interesses. We proberen te ontrafelen wat de groep wil leren en bekijken vervolgens samen hoe Citizenne of een andere organisatie in het Brusselse daar een antwoord op kan bieden. Het is de bedoeling dat mensen hun eigen netwerk uitbreiden, nieuwe organisaties en mensen leren kennen. Zodat ze hun plek in Brussel vinden. Dat is niet makkelijk, want er zijn nog behoorlijk wat drempels. Wat maakt het moeilijk voor de cur-

De clou is dat je vertrekt van wat raakt, van waar mensen mee bezig zijn en goed in zijn. Op die manier openen wij echt deuren.

15

sisten om hun eigen plek te vinden? Het is opvallend hoeveel mensen om socio-economische redenen uit de boot vallen. De (Brusselse) samenleving vraagt zoveel competenties, diploma’s, ... Sommige mensen kunnen gewoon niet volgen. Met sociale, culturele en economische uitsluiting tot gevolg. Ik heb het gevoel dat we door ons werk laten zien dat je, ondanks alle beperkingen, wel invloed kan hebben en actie kan ondernemen. Ik kan de cursisten niet aan een job helpen, maar ik kan er wel toe bijdragen dat ze zich gewaardeerd voelen. Dat ze voelen dat ze iets kunnen met de talenten die ze hebben en wel degelijk een plaats hebben in deze maatschappij. Dat ze een platform hebben waar ze hun verhaal kwijt kunnen. Je voelt dat mensen met heel veel plezier komen. Ze zeggen mij dat ook: “Dit is mijn moment. Weg van de stress. Om eens te praten en alles te vergeten.” Het is bovendien fijn om te zien dat ze ook deelnemen aan activiteiten van Citizenne voor een breed publiek. Dat ze die stap durven zetten. Je krijgt zo een heel rijke sociale mix tijdens activiteiten. Volgend jaar willen

we graag nog meer inzetten op talenten van mensen. Hoe spreek je die talenten aan? Wel spontaan denk ik aan een deelneemster die op één van de bijeenkomsten kwam met een zak vol knopen. Bleek dat ze heel vaardig is met naald en draad. Je zou haar ogen moeten zien blinken als ze erover vertelt. Dan moet je verder kijken en uitzoeken waar deze vrouw haar talenten kan ontplooien. Bij GC Essegem bijvoorbeeld krijgen mensen met een bepaald talent - van naaien tot breien en koken- de kans om dat aan te leren aan anderen. Hier zou ik deze mevrouw helemaal zien openbloeien.

Open to Yourope An Macharis, coördinator

Ontwerp je eigen Europa Het project Open to Yourope (OTY) telt zes partners uit vijf verschillende landen. Door elkaar te bezoeken leren ze van elkaars cultuur, achtergronden en gewoontes. Tijdens de workshops ter plaatse geven ze vorm aan wat zij denken dat Europa zou moeten zijn. Designing your view on Europe. Aan het woord is An Macharis. 6 partners, 5 landen, 50 deelnemers … Ja, we hebben voor het project een partner in Przemysl (Polen), Ankara (Turkije), London (GB), Sardinië en Firenze (Italië). De subsidies komen van het Europese Grundtvig-programma, dat levenslang en levensbreed leren wil stimuleren. Organisaties die daarmee bezig zijn, kunnen beroep doen op dat geld. Al onze partners hebben dus iets met levenslang en levensbreed leren te maken. Nu, daar zijn heel grote verschillen en het is soms moeilijk om zicht te krijgen op wat mensen precies doen in hun land omdat de context zo verschillend is. Alleen dat al, uitwisselen wat iedere organisatie doet en wat leren voor hen betekent, is uitermate boeiend. Onze Turkse partner bijvoorbeeld is een soort van ministerie van onderwijs. Zij zijn verantwoordelijk voor zeshonderd scholen in het district Ankara. Daarbij vergeleken zijn wij klein bier. De 50 deelnemers zijn professionele medewerkers van de partners? Nee, uiteraard wel aan aantal maar het gros van de deelnemers zijn mensen uit de doelgroep van de organisaties. Voor Citizenne zijn dat onze cursisten en mensen uit ons netwerk. Wij als organisatie zijn eerder een tussenpersoon. Wij maken het mee mogelijk dat een zeer gemengde groep mensen (zowel qua leeftijd als socio-economisch als etnisch-cultureel) met elkaar van gedachten wisselen en nadenken over wat Europa zou kunnen zijn. Burgers die al dan niet bewust met Europa bezig zijn. Er is ook een Belgische delegatie? Ja, we zijn een learning community. We deden een oproep naar een breed publiek via ons e-zine en onze website. We hebben ook mensen uit ons netwerk aangesproken waarvan wij vermoedden dat het thema Europa hen wel zou aanspreken. Tot onze grote verbazing bleek Europa echt wel iets te zijn dat leeft bij de mensen. Binnen de kortste keren hadden we zeven mensen, nu telt onze learning community al zo’n twintig ‘learners’. Zeer betrokken mensen die ook samen het afsluitend bezoek in mei hier in Brussel zullen vormgeven. Daar zijn al massa’s ideeën voor. Als we een partner bezoeken krijgt ook iedereen een opdracht, elk vanuit zijn eigen interesse. MarieClaire houdt een dagboek bij, Johan maakt prachtige foto’s, Shilemeza schrijft gedichten, Suzana en Karel nemen dan weer geluiden op waarmee ze een Europees lied willen componeren. De bezoeken zijn wellicht meer dan een toeristisch tripje?

Het verblijf duurt telkens zo’n vier dagen en de partner die ons ontvangt stelt het programma samen. Doelstelling van de bezoeken is steeds tweeledig. Enerzijds laat het bezoek ons toe meer te weten te komen over de cultuur, de gewoontes, het dagdagelijks leven, de arts & crafts van het land. In Italië leerden we pasta maken, in Turkije hebben we watermarbling gedaan. In Sardinië kregen we een rondleiding door de ‘learners’ zelf, ze hebben daar een half jaar aan gewerkt. Dat geeft iets helemaal anders dan een toeristische gids. Anderzijds zijn er ook steeds een aantal workshops waarin we vooral bezig zijn met hoe Europa er zou moeten uitzien. De ondertitel van dit project is dan ook ‘designing your view on Europe’. En hoe is die blik op Europa? Europa is een heel moeilijk verhaal. Weinig positief ook omdat wij vandaag vooral geconfronteerd worden met het economische aspect. Met besparingen allerhande. Maar tegelijkertijd zien mensen wel het potentieel en dat potentieel krijgt vorm in deze workshops. We denken na over welke waarden Europa zou moeten uitdragen, dat gaat dan over solidariteit, interculturaliteit, verbinding tussen mensen. Je ziet dat het accent veel meer komt te liggen op dat sociale, terwijl het in de media en op regeringsniveau veel meer een economisch verhaal is. Als het van de mensen aan de basis afhangt zou Europa een veel socialer verhaal moeten worden. We zien bij onze partners uit Turkije, Polen, Italië dat reizen in Europa en uitwisselen lang niet evident is. Voor ons Belgen is het dat wel. We nemen de trein en we zitten algauw in Nederland, Frankrijk, Duitsland. In Sardinië waren er mensen die dankzij dit project voor de eerste keer hun eiland verlieten. Dat alleen al is een meerwaarde van dit project. Dat mensen die daar anders nooit de kans toe krijgen echt fysiek dat Europa gaan ontdekken. Citizenne organiseerde ook al workshops? Absoluut. Tijdens de eerste twee bezoeken was er te weinig aandacht voor het luik ‘designing your own view on Europe’ en daar wilden we als Belgische delegatie verandering in brengen. Bovendien zit je daar met de taal. Veel mensen spreken geen Engels, dat vraagt om methodieken die taaloverschrijdend zijn. En daar heeft Citizenne wel kaas van gegeten. Zo hebben we de laatste keer met collages gewerkt. Ongelofelijk hoe dat is gelopen. Met slechts een kleine aanmoediging, ontstonden er meteen zes heel gemengde groepjes. Ondanks het feit dat

16

mensen elkaar niet of nauwelijks verstonden, was iedereen na nog geen vijf minuten aan het knippen, plakken, gebaren aan het maken, lachen. .. Na een half uur konden we zes verschillende collages presenteren over hoe ons ideaal Europa eruitziet en wat de sleutelwoorden zijn. We zouden die collages ook aan de president van Europa willen overhandigen en hem een brief schrijven met onze kijk op Europa. Hoe belangrijk is het kenbaar maken van die visie? Het project is sowieso geslaagd, zelfs al maken we onze visie niet kenbaar, maar we laten deze opportuniteit niet liggen. We geloven heel sterk in wat we nu aan het doen zijn, in die onderliggende waarden, in onze kijk op Europa. Vooral omdat we zo’n gemengde groep zijn, die representatief is voor Europa. En dus is onze kijk daarop ook representatief. Het zou mooi zijn mochten we die ook kunnen uitdragen. Waarom vind je het belangrijk dat Citizenne dat doet? Voornamelijk om twee redenen. Ten eerste omdat de economische stem en de negatieve beeldvorming over Europa overheerst. Het idee leeft dat mensen niet bezig zouden zijn met Europa. Dit project bewijst het tegendeel. Mensen zijn er wel mee bezig , alleen zouden ze het anders invullen. Het is aan ons om die mensen een forum, een stem te geven en die luider te laten klinken. Als tegengewicht van dat puur economische. Een tweede reden is dat je hier aan den lijve ondervindt wat dat levensbreed en levenslang leren is. Je krijgt hier een heel mooi samenspel van formeel en niet formeel leren. En het is wonderlijk te zien dat je vaak nog het meest leert door gesprekken te voeren, vragen te stellen, samen dingen te doen. Vergeet niet dat mensen elkaar bovendien soms nauwelijks verstaan. En toch leren ze van elkaar. Ik vind het opvallend en mooi te zien dat leren dus niet per se gelinkt is aan taal en kennis, maar dat je dus blijkbaar ook kunt leren van elkaar zonder elkaar te verstaan. Marie-Claire bijvoorbeeld spreekt enkel Nederlands, maar iedereen begrijpt haar en zij begrijpt de anderen. Dat is heel merkwaardig. Wij hebben echt een European community op mensenmaat gemaakt waarvan ik denk dat de Europese instellingen nog iets te leren hebben.

17

Sigrid Vandeput, educatie & training Learning communities, het empoweren van groepen dat is helemaal Sissi’s ding. Ook voor een rendez-vous met België of Brussel moet je bij haar zijn. [email protected] Benedicte Serroen, educatie & netwerking Is het aanspreekpunt voor samenwerkingen. Maar ook educatie en stedelijk sociaal-cultureel werk behoort tot haar focus. [email protected]

Citizenne in mensen

Erika Rau, educatie & training Is voornamelijk bezig met trajecten rond empowerment, sociale vaardigheden en communicatie. Ze is ook je contactpersoon voor vragen rond talent en waarderend onderzoek (A.I.). [email protected] Fatima Bouchatoui, educatie & training Fatima is voornamelijk bezig met ouderbetrokkenheid. Haar motto: alles wat aandacht krijgt groeit! [email protected] Cathelyne Van Overstraeten, communicatie Houdt je op de hoogte over het reilen en zeilen van Citizenne via de site, e-zines, brochures, ... [email protected]

Najila Aloui, educatie & training Is de avonturier onder ons. Zij traint mensen hun communicatieve vaardigheden en coacht groepen rond empowerment. [email protected]

An Macharis, coördinator Is de kapitein van het schip. Ze laveert het team door stormen heen, stelt de koers scherp en draagt de AI methodiek hoog in het vaandel. [email protected]

Samira Agazar, onthaal & inschrijvingen Als je belt naar Citizenne, kom je bij Samira terecht. Zij regelt de inschrijvingen en onthaalt je steeds met een warme glimlach. [email protected]

Magda Van Cauter, personeel & boekhouding Magda staat in voor de financiële ondersteuning van de organisatie en de personeelsadministratie. Je kan bij haar terecht met boekhoudkundige vragen of voor informatie over werknemersmateries. [email protected] Sabine Swartelé Sabine is in brugpensioen sinds 1 maart. Maar ze verdient zeker een plaatsje in deze brochure. Zij stond aan de wieg van Citizenne en is de pionier van de learning community gedachte in Brussel.

18

Vormingplus

Met de steun van de

Met de steun van de Vlaamse ministers voor cultuur & Brussel

II.

Analyse van de werking 2012 aan de hand van de beoordelingselementen

19

1. Publieksbereik + 2. Het bereiken van kansengroepen Kansengroepen vormen voor Vormingplus Citizenne vzw een integraal onderdeel van het publieksbereik. Beide beoordelingselementen worden dan ook samen behandeld. Citizenne blijft er voor kiezen om de participatie aan vorming te bevorderen voor steeds meer (nieuwe) groepen en zo de sociale realiteit van de Brusselse bevolking ook in het vormingslandschap weerspiegeld te zien. Citizenne kiest voor een inclusieve werking en dus een mix van publieken. Mix naar origine, socioeconomisch , leeftijd, … Deze mix is een voorwaarde voor sociale cohesie.

Citizenne kent opnieuw een groei in de deelnames. - Ten opzichte van het eerste volwaardig werkingsjaar 2005 zien we een groei van 271%. - Ten opzichte van het werkingsjaar 2011 is er een stijging van 131 deelnames. - Er werd een gemiddeld aantal van 15 deelnames per activiteit geregistreerd

2005-2012: deelnames + groeipercentage 4000

4

348%

3,5 271%

271%

3000

3289

257% 218%

203%

2,5 2565

2559

2000

2434

2

2063

1920

1,5

1%

1000 946

954

2005

2006

3

1 0,5

0

0 2007

2008 Aantal

2009

2010

2011

2012

Groeipercentage

Bekijken we de doelgroepenwerking, dan zien we dat de helft van de activiteiten is voorbestemd voor Brusselaars (49%). We besteden hier specifiek aandacht aan een mix in het publiek en streven ernaar hier een afspiegeling te bereiken van de Brusselse bevolking naar etnisch-culturele, maar ook sociaaleconomische achtergrond. Uiteraard hebben mensen meervoudige en samengestelde identiteiten en kan men in een grootstedelijke context zeker niet verengen tot een etnisch culturele achtergrond, of gelijk welke andere enkelvoudige identiteit. Registratie-vereisten dwingen ons echter steeds meer te gaan focussen op deze enkelvoudige identiteiten. We willen echter benadrukken dat dit zeer moeilijk is in de Brusselse context en dat dit tevens niet het juiste beeld geeft van het sociaal-cultureel werk waarvoor deze organisatie staat.

20

In de andere helft van de werking spitsen we onze activiteiten toe op specifieke rollen die mensen in hun leven al dan niet gewenst opgeplakt krijgen: werkloze, kortgeschoolde, ouder, vrouw, allochtoon, student, vrijwilliger, … Om deze doelgroepen te bereiken werken we veelal samen met partnerorganisaties zoals Brusselleer, BON, zelforganisaties,…enz.

Doelgroepwerking 2012 Andere (kortgeschoolden) 8% Werklozen 2% Vrouwen 5% Vrijwilligers 2% Ouders 6%

Kansarmen 5%

Algemeen publiek/ Brusselaars 49%

Studenten 4% Intermediairen 14% Allochtonen 5%

Zowel Brusselaars met een Belgisch/Vlaamse achtergrond als Brusselaars met allochtone roots en met verschillende sociaal-economische achtergronden, hebben op een gelijkwaardige manier deelgenomen aan een vormingsproces of –activiteit. Bekijken we de volledige werking dan zien we dat slechts 15% van onze activiteiten een uitsluitend blank publiek telt. In de overige 85% procent zien we in meerdere of mindere mate een afspiegeling van de Brusselse bevolking en kunnen we dus spreken van een mix van publiek. Citizenne blijft er voor kiezen om te investeren in mensen die vormingsdrempels ervaren. We werken prioritair met mensen die weinig of geen toegang hebben tot vorming. (Keuze 1 uit het beleidsplan 20112015) ‘Kansengroepen’ vormen voor Citizenne dan ook een essentieel en integraal onderdeel van het publieksbereik. De verantwoording hiervoor is te vinden in de omgevingsanalyse, en meer bepaald in de sociaal-economische realiteit van Brussel1.

1

Zie Beleidsplan 2011-2015 en Voortgangsrapport 2010-2011

21

3. Diversiteit van het aanbod A. De inhouden van ons aanbod zijn geënt op de behoeften van de regio en worden bepaald door de werking met learning communities, sleutelfiguren en stakeholders. Dit resulteert in een voldoende divers aanbod naar inhouden en thema’s. Ook de structuur van de werking maakt dat zowel individuen, praktijkwerkers als organisaties hun gading vinden in ons aanbod: • voor jou: hieronder vind je al onze workshops, cursussen, uitstappen, ... voor Brusselaars die willen bijleren over de wereld, de stad en zichzelf. Thema’s: sociale competenties, de stad, geschiedenis, politiek, opvoeding, duurzaamheid, gender, burgerschap,… Doeltreffend vergaderen, en toch fun! Doelgerichte vergaderingen die toch leuk, boeiend en aangenaam zijn? In deze interactieve workshop gaan we de uitdaging aan. Maak komaf met pijnpunten als “te lange, saaie vergaderingen”, “veel gebabbel, weinig resultaat” of “niet nage-komen afspraken”. Tal van mogelijkheden en interventies tonen je ‘al doende’ hoe je een vergadering op een hoger niveau tilt. I.s.m. Stichting Lodewijk De Raet.

• voor organisaties: verhoog je kans op een performante werking en een competent team. Zet ons in! Want Citizenne is de juiste partner voor jou. Door onze jarenlange ervaring met vormingsvragen in het Brusselse sociaal-culturele werkveld kan je rekenen op onze expertise in • • • • •

communicatie sociale competenties interculturaliteit / diversiteit grootstedelijke competenties waarderend werken of Appreciative Inquiry In 2012 werd verder vorm gegeven aan de samenwerking met BON ofwel Brussels Onthaal Nieuwkomers. Waarderend werken staat daarin centraal. We doen zowel teambegeleidingen voor personeelsleden van BON als vormingen (Talent Days) voor en met de inburgeraars zelf. Een mooi voorbeeld van hoe het werken met intermediairen via organisaties aansluit bij zowel de educatieve opdracht van vormingplus als de netwerkopdracht.

• in projecten: In onze projecten werken wij met mensen gedurende langere tijd. Met moeders uit een oudercomité, met onze vrijwilligers, met een groep Brusselleerders, met vrouwen van Nasci vzw, ... Specifieke vorming die aansluit op hun vraag of nood. Ondersteuning ook daar waar nodig. 22

Deze projecten genereren ook concrete activiteiten die openstaan voor het grote publiek.

Het belangrijkste project in 2012 was ongetwijfeld CLIP: City Life Imagine & Play ! Een bottom-up project met verschillende lagen waarin burgerschap, innovatie en creativiteit en netwerken een belangrijke rol speelden.

B. Citizenne werkt in deze beleidsperiode ook met transversale thema’s: diversiteit, empowerment en grootstedelijkheid. •

•

•

‘Interculturaliteit’ als thema op zich wordt verruimd naar ‘omgaan met diversiteit’. De interculturele werking van Citizenne zit verweven in de laagdrempelige methodes, de settings, de uitwisseling, de mix in het publieksbereik en de inhouden. Het ‘empowerment’-verhaal wordt de basis van onze learning communities en coachingstrajecten. Daarmee spelen we in op de behoefte die er bestaat in Brussel om te werken rond sleutelcompetenties en persoonlijke vaardigheden, en dit vanuit allerlei hoeken (individueel, praktijkwerkers, organisaties) en lagen van de Brusselse bevolking. Ook de grootstedelijke component blijft nadrukkelijk aanwezig in onze werking, uiteraard geïnspireerd door onze regio met Brussel als grootstad. De grootstad gekoppeld aan actief burgerschap stond centraal in het project CLIP: City Life Imagine & Play ! Een mooi voorbeeld van de verruiming van ‘Interculturaliteit’ naar ‘Omgaan met diversiteit’ is de activiteit ‘Ontspan in de Hammam’ i.s.m. De Gesloten Cirkel en Dagcentrum Den Teirlinck. Hier werden mensen met een mentale beperking gekoppeld aan allochtone vrouwen en onderworpen aan het cultureel belangrijke hamam-ritueel. Een boeiende combinatie.

In een onze samenwerking met KURASAW staan ‘empowerment’, werken aan sleutelcompetenties en diversiteit centraal. De deelnemers in dit traject krijgen zowel lessen Nederlands als Informatica en Communicatieve Vaardigheden. Voor dit laatste zorgt Citizenne. In deze cursus hebben we niet alleen oog voor de grondregels van een efficiënte communicatie, de groep gaat ook met elkaar in discussie rond gelijkenissen en verschillen in de uiteenlopende culturen waarvan ze afkomstig zijn, rond waarden en normen, waardoor er begrip en respect ontstaat voor elkaars individuele leefwereld en culturele gewoonten.

23

4. Maatschappelijke verantwoording van het aanbod Onze belangrijkste maatschappelijke verantwoording sinds jaren: Citizenne bereikt mensen die normaal gezien geen toegang hebben tot vorming of voor wie de drempel hoog is. Citizenne geeft kansen tot participatie aan vorming EN aan de samenleving ! Verder sluiten onze activiteiten, net als tijdens de voorbije jaren, nauw aan bij de leefwereld van de deelnemers/deelhebbers en spelen zich af op het snijpunt van het individu, de stad en de samenleving. Dit betekent dat we in elke vorming en in elke actie het individu aanspreken in zijn verhouding met zijn omringende wereld. Het individu staat niet alleen, maar maakt deel uit van vele groepen en is actief binnen vele omgevingen met de verschillende rollen die hij daarin speelt. Wat het individu doet, heeft altijd invloed op en in de samenleving; het beleid en de wijze waarop de samenleving wordt georganiseerd heeft implicaties voor het handelen van het individu. Deze wisselwerking nemen we in onze vormingen steeds mee. Maar ook de uitdagingen op stedelijk en wereldkundig vlak, vormen het kader waarbinnen onze acties zich situeren. Belangrijke thema’s in 2012/2013 in de wisselwerking tussen individu, context, stad, wereld: •

Duurzaamheid en burgerzin: zie activiteiten CLIP (activiteitenlijst)

•

Wonen, werken en leven in de stad: Brussel Breed Besproken (BBB): een debat, een bezoek en een wandeling. Drie activiteiten die inzoomen op één zelfde thema maar dan vanuit verschillende invalshoeken. We horen ook graag wat Brusselaars bezighoudt. In het voorjaar van 2012 focusten we op werkgelegenheid en Brussel. Niet meteen het beste huwelijk. Toch bestaan er inventieve en creatieve manieren waarop Brusselaars hun kansen op werk kunnen verhogen. In het najaar was wonen het centrale thema. Anno 2040, 25% meer mensen in Brussel. Wat betekent dit voor onze manier van wonen? Wordt het onbetaalbaar? Wat met groene ruimte? Moeten we op zoek naar nieuwe woonvormen? Een visionair gesprek neemt deze vragen onder de loep, legt tendensen bloot en durft kijken naar de toekomst. Maar de toekomst begint nu en daarom laten we ons inspireren door sociale en duurzame woonprojecten die nu al bestaan. We bezoeken 123 in de Koningsstraat, hebben het over collectief wonen, spaargroepen en community landtrust. I.s.m. Muntpunt bib en Broodje Brussel, BrukselBinnensteBuiten

•

Levensbeschouwing, interculturaliteit: Met overtuiging…: deze reeks focust op 3 universele thema’s: opvoeding, gender en duurzaamheid. Thema’s waar veel over te zeggen valt. Zeker als je het bekijkt vanuit diverse levensbeschouwingen. Een expert brengt in verstaanbare taal een inleiding. Een aantal concrete verhalen uit het dagelijks leven voeden het gesprek. We nodigen je uit voor een open uitwisseling over normen en waarden, tradities en evoluties. I.s.m. Motief vzw, VOEM vzw, Davidsfonds Brussel, Interreligieuze Dialoog Kerk Brussel, Verenigde Protenstantse Kerk Brussel De maatschappelijke verantwoording van onze werking zit niet alleen in inhouden, maar ook in methodieken die we hanteren: het betrekken en vormen van deelhebbers, interactieve en drempelverlagende methodieken, werken met gemengde groepen waar diverse culturen elkaar 24

kunnen ontmoeten op basis van gelijkwaardigheid. Dit is keuze 6 van het beleidsplan: Citizenne kiest voor vernieuwende en toekomstgerichte werkvormen en methodieken. Bij Citizenne bouwen we onze werking grotendeels op vanuit een waarderend perspectief. De waarderende benadering vertrekt vanuit positieve ervaringen, van dingen die wel werken, die mensen enthousiast maken en energie geven. De waarderende benadering gebruikt sterktes, talenten en mogelijkheden van organisaties , teams, gemeenschappen,…enz. om groei te gaan stimuleren en nieuwe krachtige en inspirerende toekomstbeelden te genereren. Appreciative Inquiry als methodiek vertrekt vanuit deze waarderende benadering. Dankzij de focus op de waarderende benadering bouwen we steen per steen aan een Brussel waar mensen zichzelf beter kunnen ontplooien en waar ze zich thuis voelen. Citizenne vertrekt steeds uit de principes van gelijkwaardigheid, empowerment en veilige leersettings. Op die manier komen kansen en mogelijkheden aan de oppervlakte en worden deelnemers gestimuleerd om te participeren aan het publieke leven. Onze werkwijze en uitgangspunten staan dan ook duidelijk zichtbaar op de Citizenne website te lezen: We werken steeds met creatieve methodieken en ervaren trainers. Het leren staat centraal. Hoe we dat leren zien, vertellen we je graag. •

We leren nieuwe vaardigheden en versterken de bestaande We vertrekken steeds van wat je kent, kunt en weet. We stimuleren je om die kwaliteiten en vaardigheden die je al bezit scherp te krijgen, te oefenen en te verbeteren. We bieden je ook de kans te experimenteren met nieuwe vaardigheden in een veilige setting.

•

We leren in groep Alle vaardigheden gaan over de interactie tussen jou en de ander. Daarom trainen we ze ook in groep. Bovendien leer je jezelf beter kennen dankzij het contact met de ander en leer je van elkaars ervaringen. We werken afwisselend met individuele opdrachten of in groepjes. Dit alles aangepast aan de groep en met respect voor ieders ritme.

•

We leren vanuit ervaring en vertrekkend vanuit de realiteit van de deelnemers Leren is voor ons geen abstract begrip maar iets wat je doet met de beide voeten op de grond, in de dagdagelijks realiteit. We werken daarom steeds met voorbeelden uit het dagelijks leven van de deelnemers en oefenen reële situaties. Eigen ervaringen zijn steeds het uitgangspunt.

•

We leren vanuit een intercultureel perspectief We gaan constructief om met diversiteit. We zien het verschil tussen mensen en culturen als een bron van rijkdom.

•

We leren vanuit een holistisch mensbeeld We bekijken een mens als een geheel: lichaam en geest, denken en voelen, stilstaan en bewegen, inzicht en motivatie. We geloven dat niets op zichzelf staat maar dat er een permanente wisselwerking is tussen denken-voelen-gedrag. Citizenne is als organisatie deskundig in het creëren van optimale leeromgevingen. Om zo’n optimale leeromgeving steeds te garanderen, zijn de volgende (voor)waarden essentieel: - Er is een veilige setting, een aangename en rustige plaats, met ervaren trainers. - Aanwezigen nemen vrijwillig en op eigen tempo deel. Niets moet. We nodigen de deelnemers uit hun eigen grenzen aan te voelen en aan te geven. - Alle deelnemers en begeleider zijn gelijkwaardig. - We maken duidelijke afspraken. Waarden als vertrouwen, respect voor de ander en respect voor het verschil zijn onze vertrekbasis. - We werken flexibel met de situaties en ervaringen die de deelnemers bezighouden.

25

5. Het aantal uren programma’s 2006-2012: 2012: evolutie in uren, activiteiten en deelnames uren

activiteiten

deelnames

3289 2559 1920 713,5

954

718,5

2565

2452 2063

73

100

676,5 109

2006

2007

2008

978,5

1087

693 120

596 107

149

170

2009

2010

2011

2012

In 2012 realiseerde Citizenne een kwalitatief vormingspakket bestaande uit:
170 publieksgerichte activiteiten (PGA) of een stijging van14 % t.o.v. 2011
1087 uren vorming of een stijging van11 % t.o.v. 2011
2565 deelnames of een stijging van 5 % t.o.v. 2011 Ondanks het verlies van 2 personeelsleden is de inkrimping van de werking er niet gekomen. In tegendeel, er werd voor het tweede jaar op rij een groei gerealiseerd. De verklaring hiervoor is onder andere te vinden in de niet aflatende drive en bezieling bezielin van het Citizenne-team team om in het Brussel een verschil te maken. Zij zochten en vonden bijkomende middelen voor o.a. de projecten CLIP en OTY. Niet alleen het aantal uren programma’s maken de dienst uit in het educatieve vormingsproces waar Citizenne voor or staat. De werking telt ook een pakket aan Niet PublieksGerichte Activiteiten ctiviteiten (NPGA). Dit omvat contacten met het stakeholders in het brede werkveld in functie van: Adviesverlening, behoeftedetectie, behoeftedetectie beleidsbeïnvloeding, coördinatie en afstemming afstemming, promotie, vertegenwoordiging, kennismaking/voorstelling Vormingplus Citizenne vzw, vzw opzetten, voorbereiden, evalueren van een Publieksgerichte Activiteit. Activiteit

Activiteiten 2012 Doorgegaan

88%

Annulatie

12% 0

50

100

150

200

We zijn fier op het feit dat 88% van onze activiteiten succesvol doorgingen in 2012.Dit toont ondermeer aan dat ons aanbod goed geënt is op de Brusselse regio. Het aantal afgelastingen van aactiviteiten in ons aanbod bedraagt 12%. Hoofdoorzaak is natuurlijk natuurlijk een te weinig aantal deelnemers, maar ook ziekte van de lesgever leidt tot afgelastingen. Deze cijfers vertonen een lichte stijging t.o.v. 2011. Dit kan verklaart worden door het experimentele karakter van sommige activiteiten in 2012. 2012 26

6. Professionele uitbouw ‘The task of leadership is to create an alignment of strengths, making our weaknesses irrelevant’ P. Drücker Het personeelsbestand van Citizenne bestond uit 7 VTE en zag er als volgt uit: 1

VT coördinatie: An Macharis

3,4 VT educatieve medewerkers:

Najila Aloui Sigrid Vandeput Sabine Swartelé Benedicte Serroen Erika Rau Fatima Bouchataoui

=> besparingen 2012-2013: 12 maanden voltijds tijdkrediet => besparingen 2012-2013: 1/5de ouderschapsverlof => besparingen 2013: uit dienst per 1 maart (brugpensioen) => educatieve netwerker => educatieve medewerker => projectmedewerkster Ouderparticipatie, mede dankzij DAC-middelen

0,6 VT externe communicatie: Cathelyne Van Overstraeten 1 VT administratie, boekhouding en personeel: Magda Van Cauter 1 VT onthaal en inschrijvingen: Samira Agazar

De resultaten in 2012 zijn er gekomen dankzij een sterke teamwerking. • • • •

Maandelijks zit het volledige team samen om de werking te sturen. Op geregelde tijdstippen wordt het educatieve team samen geroepen. Hier worden de keuzes in het educatieve werk gemaakt en bewaakt. Het fungeert tevens als intervisie. Op het wekelijkse flex’edutje worden dringende educatieve (aan)vragen behandeld. Het is als het ware een helpdesk onder collega’s. Twee maal per jaar wordt de werking ook door het team grondig geëvalueerd en getoetst aan het beleidsplan. Tijdens de zomermaanden gebeurt dit in een 2-daagse op locatie waar dan ook de keuzes en het werkkader voor het nieuwe jaar worden gemaakt.

Vormingplus Citizenne wordt geschraagd door een stabiel team dat gekenmerkt wordt door een hoge betrokkenheid bij de werking en het werkveld, goesting en motivatie. De team- en organisatieontwikkeling is gestoeld op 2 belangrijke concepten: talentontwikkeling en waarderend werken. We proberen te leren van dingen die werken, onze talenten zo efficiënt mogelijk in te zetten en aan te wenden, te kiezen voor ons sterktes en deze nog te versterken. Ieder teamlid groeit en versterkt zichzelf door intervisies, vormingen en opleidingen, studiedagen en jaarlijkse functioneringsgesprekken. Een greep uit de gevolgde opleidingen: Meesters in training (SLDR), Actua’s en Tijdskrediet (Sociare), Appreciative Inquiry (Cooperrider), Vorming Van-Ik-naar-Wij (Flora), Van vrijwilligersmanagement naar betrokkenheidsmanagement (SoCius), …

27

7. Netwerkvorming Citizenne blijft kiezen voor een werking waarin samenwerking een belangrijk gegeven is (keuze 7 van het beleidsplan). In 70% van ons vormingsaanbod werd samengewerkt met één of meerdere partners. Citizenne heeft de voorbije jaren gewerkt aan de uitbouw van een stevig netwerk. Daar plukken we nu de vruchten van, en de sterke samenwerkingen zijn hiervan het gevolg. Ook in 2012 heeft Citizenne haar netwerk verbreed en verdiept. Niet door het netwerken an sich als doel voorop te stellen maar vooral door draagvlak te zoeken voor onze acties en projecten. Dit door in functie van een specifieke project/traject/actie partners te betrekken met ervaring en knowhow binnen het desbetreffende terrein, kwestie van verbinding te maken met andere stedelijke initiatieven in plaats van op een eigen eiland acties te lanceren. Daarnaast is het ook nuttig om partners te zoeken die ingebed zijn in de (lokale) context om zo de impact te verhogen. Die partners zijn vaak krachtige antennes om relevante thema’s te detecteren en hebben daarnaast ook een effectief bereik in een bepaalde context/buurt. Vaak groeit een netwerk ook op een organische manier. Niet door van bovenaf thema’s te lanceren maar door met mensen het gesprek aan te gaan en van daaruit linken te maken. Hier speelt het informele een belangrijke rol, zowel in aanpak als in het leggen van contacten met burgers, collectieven die los van een organisatiestructuur een engagement opnemen in de stad. Voorbeelden: *CLIP: rond dit project groeide netwerk zeer organisch door mensen aan te spreken die met ludieke acties bezig zijn in de stad. Via, via breidden de contacten zich uit en werden naast organisaties ook burgers een schakel binnen het netwerk. Zo is vzw Soft Revolution in de eerste plaats een vriendengroep en een groeiend collectief van mensen die meer spel en creativiteit willen binnenbrengen in de samenleving als alternatief voor een eenzijdig consumptiegerichte leefomgeving. *Open To Yourope: veeleer dan een netwerk van organisaties, is de verbinding tussen mensen in de stad de basis voor een levend netwerk rond een projectidee. Brusselaars van diverse plumage (leeftijd, culturele achtergrond, …) hebben een actieve inbreng en bepalen mee de inhoudelijke focus van het project.

28

8. Beschikbare infrastructuur Citizenne is nog steeds gehuisvest in de Micromarché. De plek zelf is een unieke, karaktervolle locatie nabij het Sint-Katelijneplein, met veel passage. Een plek die uitstekend past bij onze identiteit: laagdrempelig, uitnodigend tot interactie en ontmoeting, dynamisch, kleurrijk en zichtbaar. Een plek ook op het kruispunt van verschillende werelden: het toeristische Brussel met de visrestaurants op de Vismarkt en de shoppers in de Nieuwstraat, de Vlaamse buurt rond de Dansaertstraat, het interculturele Molenbeek, de thuislozen en bedelaars die in het parkje over onze deur overnachten, de vluchtelingen en asielzoekers uit het klein kasteeltje, de culturele buurt met Bronks en de KVS, de woonbuurt rond de kaaien, …enz. Dit zorgt voor boeiende interacties en verrassende ontmoetingen in onze kantoren. Bovendien hebben we fijne buren:





MicroMarché: een creatieve markt Reiscafé ViaVia UseIT: reisinfo voor jonge mensen Het Punt: vrijwilligerssteunpunt voor Brussel

Ze versterken elkaars inhoudelijke werking, maar zeker ook naar profilering en zichtbaarheid is deze combinatie een troef. In 2012 werd voornamelijk samen gewerkt met het steunpunt voor vrijwilligers Het Punt. In 2012 werd een 2-daagse uitgewerkt met als titel ‘Waarderend werken met vrijwilligers aan de hand van Appreciative Inquiry. Hoe doe je dat?’. Deze training is een intensieve onderdompeling in het AI-denken en handelen. We doorlopen in twee dagen een volledig AI-proces. We kiezen samen een uitdaging die gelinkt is aan het waarderend werken met vrijwilligers en gaan op onderzoek uit. Wat zijn onze succesfactoren, dromen en ambities in het werken met vrijwilligers? En hoe vertalen we deze in concrete acties en projecten? Een boeiende zoektocht verzekerd ! Een 12-tal personen doorliep samen met Citizenne deze zoektocht waar verdere samenwerkingen uit volgende. In 2013 onder andere met de MS Liga en Muntpunt. Met Het Punt werd ook het concept rond een vrijwilligersacademie uitgewerkt. Bijkomende fondsen zijn echter nodig om deze te realiseren. Een dossier werd ingediend bij de lokale overheid VGC, maar bleef zonder gehoor. Begin 2013 wordt het dossier opnieuw ingediend de Vlaamse Gemeenschap, Brusselse aangelegenheden. We hopen van start te kunnen gaan in april 2013.

29

9. Samenwerking met Gespecialiseerde Instellingen Citizenne vergroot haar werkterrein en expertise door de kennis en ervaring van Gespecialiseerde Instellingen in haar werking te integreren. We gingen in 2012 op deze lijn verder. Ons uitgangspunt is de uitbouw van een duurzame professionele samenwerking die elke partij ten goede komt dankzij het verenigen van krachten. We streven telkens naar een win/win situatie. Daarbij vertrekken we steeds vanuit de bekommernis om gericht in te spelen op uiteenlopende leerbehoeften binnen de verschillende Brusselse contexten waarin Citizenne werkzaam is. In 2012 verstevigden we onze samenwerking met Stichting Lodewijk De Raet en werkten we samen met PRH vzw. In 2013 wordt verder samen gewerkt met de SLDR en wordt ook een nieuwe samenwerking opgezet met Wisper vzw. Toch blijkt de samenwerking in de realiteit niet zo voor de hand te liggen. Verschillende factoren spelen daarin een rol: een verschillend prijsbeleid, uiteenlopende methodieken en doelpublieken, verschillende prioritaire thema’s... Naast GI’s werken we ook samen met lokale experten die als freelancer een aantal activiteiten op zich nemen. We nemen onze rol als makelaar op als er zich specifieke vragen aandienen. Kortom, in onze samenwerkingen gaan we steeds op zoek naar de juiste partner in functie van de context.

30

10. Overleg en samenwerking Vormingplussen Vormingplus Citizenne kiest in haar beleidsplan uitdrukkelijk voor samenwerking op alle niveaus. Overleg en samenwerking met andere vormingplussen is dan ook een belangrijke onderdeel van de werking. Net zoals de vorige jaren is Citizenne actief in de overlegvergadering van de coördinatoren binnen FOV en SoCiuS. Dit impliceert zo’n 10 overlegvergaderingen per jaar waarin afspraken worden gemaakt en kaders worden gecreëerd. Naar aanleiding van de besparingsoperatie binnen de vormingpluscentra in 2011 werd met de bevoegde minister een akkoord afgesloten waarin de vormingplussen zijn engageren om net zoals in het verleden, verdere samenwerking en synergie-effecten tot stand te brengen. Citizenne engageert zich op volgende terreinen: •

Expertise delen over de ontwikkeling van bepaalde projecten en concepten van projecten doorgeven => Project Changemakers i.s.m. Het Minderhedenforum Het pilootproject liep in Brussel tussen 2006 en 2011. Het werd een experimenteel project met een intense samenwerking tussen Citizenne en het Minderhedenforum. Dankzij Europese gelden (EIF) werd de mogelijkheid gecreëerd om dit project verder uit te breiden naar Vlaanderen. Citizenne stelde het project voor en motiveerde 9 vormingpluscentra om mee te stappen in dit project: OostendeWesthoek, Brugge, Midden- en Zuid-West-Vlaanderen, Gent-Eeklo, Antwerpen, Kempen, Regio Mechelen, Oost-Brabant en Limburg. In 2012 was Citizenne verantwoordelijk voor het doorgeven van haar expertise. We organiseerden 3 vormingsdagen en 3 intervisie sessies. Daarnaast is Citizenne uiteraard ook vertegenwoordigd in de stuurgroep van dit project.

•

Kennis delen over de werking rond gezamenlijke maatschappelijke thema’s V+ Citizenne was vertegenwoordigd op de medewerkersdag rond sociale media op 1 juni 2012 V+ Citizenne was vertegenwoordigd op de ontmoetingsdag op 27 mei met de erfgoedsector.

•

Verder ontwikkelen van een gezamenlijke aanpak rond diversiteit en interculturaliteit en het werken naar kansengroepen Vormingplus Citizenne is vertegenwoordigd in verschillende collega-groepen waarin expertise rond bovenstaande thema’s en domeinen wordt uitgewisseld. In concreto: collega-groepen rond Opvoeding, Interculturaliteit, Mensen in armoede en Kortgeschoolden

•

ICT: we willen een efficiënter ICT-systeem waarbij we onze eigen behoeften en die van de overheid afstemmen. V+ Citizenne neemt deel aan de collega-groep rond communicatie V+ is vertegenwoordigd in de collega-groep rond een nieuw ICT-systeem ‘post-scarabee’ V+ is vertegenwoordigd in de werkgroep ‘gegevensregistratie’

In 2012 zette Vormingplus Citizenne in op innovatie. Zowel in haar eigen werking als in het doorgeven van expertise en methodieken naar het brede SCW-werkveld en specifiek naar vormingplussen: 1) Engagement binnen het SCI-traject (Sociaal Culturele Innovatie) van Socius, samen met heel wat andere vormingplussen. Citizenne engageert zich in volgende SCI-gebieden: ‘omgaan met culturen’ en ‘de stad is van ons’ 31

2) Daarnaast is Vormingplus Citizenne samen met Vormingplus Oost-Brabant de initiatiefnemer in het opzetten van een Appreciative Inquiry-traject/onderzoek rond vernieuwing en maatschappelijke impact. Op 11 mei 2012 voerden we een AI-onderzoek met medewerkers en stakeholders van vormingplus. Zo’n 32 mensen namen deel aan deze dag. Uit deze dag bleek heel veel enthousiasme om (meer) samen te werken en werden heel wat creatieve ideeën naar voor gebracht. In 2013 gaan we verder onderzoeken hoe we kunnen samen werken rond ‘talent’, het thema dat de meeste stemmen kreeg op deze dag. Er werd een opdrachtgroep opgericht waaraan 7 vormingplussen deelnemen. •

Gezamenlijk project: lokale adviesraden In 2013 zal Citizennen ook deelnemen aan het project rond de ondersteuning van lokale adviesraden. Citizenne zal op vraag en op maat een vormingspakket voor lokale adviesraden.

Positionering Citizenne op het assenstelsel van de vormingplus: As 1: Eigen aanbod

lokale, regionale samenwerking

As 2: Continuïteit

innovatie

As 3: Verbreding thema’s)

verdieping (kansengroepen en ‘moeilijke’

Net als de andere Vormingpluscentra zet Citizenne bewust en continu in op deze zes elementen. Onze positie is dynamisch en wordt bepaald door de omgevingsfactoren in de Brusselse context, de keuzes in het beleidsplan en de jaarlijkse acties. •

•

•

Citizenne zorgt voor een kwalitatief vormingsaanbod waarin zowel het eigen aanbod voor individuen en intermediairen als het lokale projectwerk een belangrijk zijn. Dit vormingsaanbod wordt versterkt door lokale samenwerking en netwerking. Citizenne is steeds op zoek naar een complementaire expertise om zo haar positie en werking te versterken en zo het verschil te maken in Brussel. Citizenne zet in op innovatie in vormingswerk d.m.v. methoden, learning community-gedachte, het bereiken en betrekken van steeds meer nieuwe groepen bij onze werking,… enz. We waken er echter over dat er voldoende continuïteit is in het aanbod zodat onze werking herkenbaar is en blijft voor de buitenwereld. Enkele thema’s die verankerd zijn in onze werking: sociale competenties, burgerschap, interculturaliteit/diversiteit, appreciative inquiry. Verder is het opzetten van empowerende vormingsprocessen tevens een constante in onze werking. Continuïteit wordt ook verzekerd door de scherpe keuzes die we maken in het beleidsplan consequent te hanteren als scherprechter in onze werking. Citizenne gaat voor verdieping in haar werking. Onze vormingswerkers geven het grootste gedeelte van de vormingen zelf wat ons toelaat om een specifieke expertise te ontwikkelen, zowel rond thema’s, methoden als het steeds nieuwe groepen op gelijkwaardige wijze bij de werking betrekken. In 2013 zal een nieuwe medewerker worden aangeworven die iets meer ten dienste van verbreding zal worden ingezet.

32

11. Culturele functie + 12. Gemeenschapsvormende functie Citizenne kiest in haar beleidsplan voor de integratie van educatie, cultuurspreiding en gemeenschapsvorming (keuze 4 uit het beleidsplan).

Een mooi voorbeeld van deze integratie in 2012 is het project Nevenstroom. In dit project krijgen deelnemers de kans om hun kennis te vergroten en ervaringen uit te wisselen over onderwerpen die zij samen als groep kiezen. En voortspruitend uit hun interesses. Zo bijvoorbeeld brengt het thema ‘mens en maatschappij’ ons bij BIP expo, een tentoonstelling waarbij Brussel zichzelf voorstelt in al haar facetten. (www.bip.be). We bezoeken deze tentoonstelling en gaan vervolgens een stap verder. Deelnemers vertellen zelf over hun gemeente, wat er te zien is en hoe dat ze het dagelijkse leven ervaren. Tenslotte is iedereen eens ‘burgemeester voor 1 dag’ van zijn of haar gemeente en wisselt iedereen hier uit wat nodig is voor hun gemeente en wat zij zouden aanpakken. In het project Nevenstroom bewegen we ons ook voortdurend in de stad. Dit vanuit een interesse om de stad te ontdekken en te proeven. Letterlijk zelf: zo bezoeken onder meer het atomium en een chocolade-fabriek. Dit is een opstap om mensen hun ervaringen, meningen te laten uitwisselen, vanuit ieders culturele eigenheid en ieders point of view. In het project Nevenstroom zoeken we samen met de deelnemers verbinding met de stad en met andere deelnemers van Citizenne. Deelnemers van Nevenstroom participeren mee aan Clipactiviteiten en activiteiten van ons open aanbod. In dit project gaat de educatieve functie, hand in hand met de culturele en de gemeenschapsvormende. Een inclusieve werking dus !

Ook in het vormingtraject met de mensen van Familiehulp ging de culturele functie hand in hand met de gemeenschapsvormende. Ook hier zochten we eerst met de groep samen naar hun noden, behoeften en vragen. De deelnemers hadden onder meer de behoefte om meer te weten te komen over België en de Brusselse context. Zo zijn we naar het Atomium, de VRT, het Warandepark en het museum Broodhuis geweest. Het volledige traject bestond uit zo’n 10 momenten waarbij we bewust gekozen hebben voor een mix van vormingsmomenten en een aantal bezoeken. Ook hier waren de deelnemers architect van hun eigen leerproces en vormden zodoende een learning community waar de gemeenschapsvormende functie een essentiële rol vervult. (zie ook interview in de brochure ‘V+ in zeven verhalen)

33

13. Spreiding van het aanbod over de regio Citizenne was aanwezig in 11 van de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest: Anderlecht en Anderlecht Kuregem, Brussel-Stad, Schaarbeek, Molenbeek, Sint-Gillis, Etterbeek, Sint-Joost-ten-Node, Elsene, Jette, Vorst, Watermaal-Bosvoorde . In onze werking verliezen we de band met Vlaanderen en België niet uit het oog, en zelfs het buitenland stond/staat op ons programma: • •

Brugge, Alsemberg, Vissenaken, Westhoek, Oostende, La Louvière, Leuven, Dworp… Met ons Europees project ‘Open to Yourope’ bezochten we in 2012 Firenze in Italië, Przemyśl in Polen en Ankara in Turkije. We werken rond de invloed van Europa op ons dagelijks leven en de Europese identiteit. Ook kunsteducatie is een belangrijk topic in dit project. In februari 2013 zet een groep van 10 deelnemers koers naar Cagliari en organiseert de Belgische OTY-learning community de slotmeeting in Brussel.

Citizenne kiest naast een geografische spreiding, vooral voor een spreiding van het vormingsaanbod over de doelgroepen in de Brusselse regio en de introductie van nieuwe settings. (keuze 8 beleidsplan). Dit sluit aan bij de maatschappelijke realiteit en nood van de Brusselse regio. Aan het uitgangspunt van deze parameter, namelijk dat iedere burger recht heeft op vorming in zijn nabijheid, wordt in Brussel voldaan door de compactheid van de regio en de 22 gemeenschapscentra die een uitstekend aanbod niet-formele vorming hebben. Belangrijker voor Citizenne is de introductie van nieuwe settings, nog onontgonnen terrein voor het SCW. Zo willen we naar die groepen toegaan voor wie de drempel naar vorming nog steeds hoog is. Dit heeft 2 belangrijke gevolgen: 1) We zijn actief in de settings waar zij zich in bewegen. In 2012 hebben we vooral ingezet op de publieke ruimte. Enkele voorbeelden van ongewone settings: Kinderboerderij Maximiliaan, Barsley Hotel Louizalaan, Centraal Station, parken, café Chez Parain, Begijnhofkerk, School 13, School ’t Klavertje Vier. 2) Onze werking speelt zich voornamelijk af in de sociaal –economisch ‘armere’ noordrand van Brussel: Brussel-Stad, Schaarbeek, Molenbeek, Anderlecht. We zijn veel minder tot niet aanwezig in de economisch welvarende gemeentes als Ukkel, Vorst, Watermaal-Bosvoorde, Sint Pieters en Sint Lambrechts Woluwe.

34

14. Principes van Integrale Kwaliteitszorg (IKZ) Citizenne voert kwaliteit hoog in het vaandel. We kiezen dan ook in het beleidsplan voor een kwalitatieve en duurzame werking. (Keuze 5 van het BP) Vormingplus Citizenne schreef zich in voor de ESF-kwaliteitsportfolio. Na verificatie bevestigt het ESF-auditteam dat het kwaliteitsbewijs en de bijhorende bewijsstukken voldoen zodat de organisatie beantwoordt aan de minimale kwaliteitsvereisten. De ESFauditcel bevestigt bijgevolg dat uw organisatie citizenne-vormingplus brussel vzw aan de kwaliteitsopstap voldoet, de kwaliteitsvoorwaarde om te kandideren voor ESF-projecten. Deze kwaliteitsopstap is geldig voor 3 jaar vanaf 13/07/2011 (datum beslissing kwaliteitsopstap). Citizenne neemt de principes van IKZ ter harte en integreert ze in haar werking. In 2011 werden volgende domeinen onder de loep genomen en in procedures gegoten: inschrijvingsbeleid en administratieve vereenvoudiging. In 2012 werkten we verder aan het databestand en gegevensregistratie. Deze domeinen nemen we ook mee naar 2013.

De gehele werking, met bijzondere aandacht voor de educatieve output wordt tweemaal per jaar geëvalueerd door het volledige team. In 2013 zal Citizenne haar educatieve werking (gedeeltelijk) doorlichten. Een student van HOWEST, de Hogeschool West-Vlaanderen, zal dit voor zijn rekening nemen voornamelijk via kwalitatieve gegevensverzameling.

35

15. Diversiteit met specifieke aandacht voor interculturaliteit Voor Citizenne is interculturaliteit binnen haar regio, de grootstad Brussel, een dagdagelijkse realiteit. Reeds van bij de oprichting van Citizenne zijn interculturaliteit en diversiteit inherent verbonden aan alle facetten van onze werking: -

-

Diversiteit in publieksbereik met specifieke aandacht voor een gelijkwaardige mix in doelgroepen. We streven ernaar een afspiegeling te bereiken van de Brusselse socio-economische realiteit. Diversiteit in teamwerking. Werking met vrijwilligers en sleutelfiguren van diverse origine intensifiëren via de learning communityfilosofie. Hen nog meer betrekken en verantwoordelijkheid laten opnemen voor de educatieve werking. Onze expertise en methodieken rond interculturaliseren worden verspreid in de sector via trainingen op maat. Voorbeeld 2012: toolbox: ‘Ouderparticipatie werkt !’ We getuigen van onze manier van werken in het brede SCW en aanverwante sectoren.

In 85% van de activiteiten van Citizenne vindt je een mix aan publieken. Mensen met verschillende ethnische-culturele en socio-economische achtergronden.

Vormingplus Citizenne heeft tevens een sterke visie op diversiteit en interculturaliteit:Interculturaliteit is diversiteit is interculturaliteit is diversiteit…2 •

What’s in a name? In een discours over diversiteit en interculturaliseren botsen we vaak op begripsverwarring. Interculturaliseren gaat over een dynamiek tussen mensen van verschillende culturele gemeenschappen waarbij etnische origine een belangrijk uitgangspunt is. Als we het hebben over diversiteit, dan benaderen we verschillen tussen mensen op een multidimensionale manier. Dit wil zeggen dat verschillende deelaspecten van een identiteit aan bod komen zoals leeftijd, geslacht, scholingsgraad,… maar evenzeer andere facetten die ons maken tot wie we zijn: de stad waar we wonen, de sport die we beoefenen, de vereniging waarin we actief zijn, …. Voor Citizenne impliceert het ‘interculturaliseren’ ook een diversiteitsdenken. We pinnen mensen niet vast op één collectieve identiteit (bvb. geloofsovertuiging en etnische origine). We zien mensen in de eerste plaats als individuen met een mozaïek aan identiteiten.

•

2

Krachtlijnen voor onze blik op interculturaliseren en diversiteit

Van Mens-Verhulst, Janneke: ‘intersectionaliteit in vijf veronderstellingen’. Wit, E. e.a. (2007). De autonome mens. Nieuwe visies op gemeenschappelijkheid. SUN: Amsterdam Verhofstadt, D. (2007). Individualisme en kosmopolitisme, Wisselwerk –c ahier – 2007 – p.62_78 Scheffer, P. (2007) , Het land van Aankomst, 2008, De bezige bij Colpaert, M. (2007). Tot waar beide zeeën samenkomen. Verbeelding, een sleutel tot intercultureel opvoeden. Lannoo.

36

Interculturaliseren is een werkwoord. Het gaat over het actief openstaan, kansen geven en kansen grijpen. We vertrekken van een stad waar iedereen een gelijkwaardige plek verdient. Het aangaan van interculturele uitdagingen is een zaak van iedere Brusselaar. Een wederkerig proces waarin we onszelf en ook de andere in vraag durven stellen, geen confrontaties uit de weg gaan en elkaar open durven bevragen. Dit alles als voorwaarde om betekenis te geven aan een nieuw burgerschap dat aansluit bij een kosmopolitische plek waar mensen met een mix aan identiteiten zichzelf kunnen zijn. De diversiteit eigen aan een stedelijke omgeving, daagt ons uit om te zoeken naar nieuwe vormen van burgerschap en cohesie, voorbij een eenzijdig verschil (bvb. etnische origine) maar gestoeld op unieke verschillen tussen leefwerelden, levensstijlen, … Het doorbreken van een eenzijdige kijk op identiteit en verschillen via het ‘kruispuntdenken’, maakt ons bewust dat verschillen tussen mensen continu zijn. Bv. je bent nooit 100% allochtoon of autochtoon een derde generatie moslima is misschien even ‘autochtoon’ als een rasechte Brusselaar die in de stad geboren en getogen is. Bovendien zijn verschillen ook niet statisch bv. eens allochtoon, altijd allochtoon???. Hiermee tonen we aan dat een meerdimensionale benadering stigmatisering ondermijnt en een meer open blik op het individu garandeert. Het zoeken naar nieuwe ‘wij-vormen’, andere en frisse vormen van gemeenschappelijkheid, is de basis voor een actief wereldburgerschap waar we een plek geven aan verschillen en tegelijk energie halen uit datgene wat verbindt. •

Citizenne in diversiteit interculturaliseren

Citizenne vertrekt van de eigenheid van ieder individu (persoonlijke ervaringen, achtergrond, leefwereld, geloofsovertuiging, …). Via krachtige leeromgevingen biedt Citizenne ruimte aan nieuwe/andere vormen van gemeenschappelijkheid, voorbij een eenzijdige kijk op verschillen (bvb. het vrouw zijn, bewoner zijn van een bepaalde buurt, actief zijn binnen een bepaalde vereniging, …). Deze focus zorgt voor een brede, dynamische blik op interculturele dialoog en intercultureel samenleven. De interculturele samenleving is er. En toch. Je moet er elke dag aan werken. ‘Omdat we moeten uitzoeken hoe we deze samenleving kunnen omarmen’3, dixit beeldend kunstenaar Koen Vanmechelen. ‘En omdat we moeten zoeken naar een taal om met spanningen om te gaan’, zoals socioloog Farhad Golyardi het zo juist in woorden vat. ‘Spanningen die er vanzelfsprekend zijn omdat mensen nu eenmaal van elkaar verschillen’4. Citizenne schrijft mee aan deze taal. Interculturaliteit is geen doel op zich maar een proces dat een belangrijk aandeel kan hebben in de verdere uitbouw van een leefbare stad en samenleving. Om onze democratische maatschappij te kunnen voortzetten is het noodzakelijk dat mensen leren omgaan met een stijgende culturele diversiteit. Verder bouwend op de idee van sociale samenhang, beschouwen we interculturaliteit als één van de hoekstenen om dit idee mee vorm te geven. Interculturaliteit vormt tegelijk een voorwaarde, een opdracht en een uitdaging.

3 4

Interne brochure Vormingplus Citizenne vzw, eigen interview Idem

37

16. Wijze van bekendmaking van het aanbod

38

39

40

III. Beleidsplan 2011 – 2015: EVALUATIE werking 2012 Het beleidsplan van Citizenne steunt op 3 centrale pijlers - learning communities; empowerment; interculturaliteit/diversiteit- en 6 sporen of ambities die Citizenne in deze beleidsperiode wil realiseren. 2012 was het tweede werkjaar van het nieuwe beleidsplan. Het Citizenne-team heeft ook nu weer uitgebreid de tijd genomen en energie geïnvesteerd, om haar werking grondig te evalueren en bij te sturen waar nodig. Jaarlijks worden minstens 2 structurele evaluatiemomenten met het volledige team georganiseerd. De toetsing van de acties en operationele doelstellingen aan de strategische doelstellingen en de sporen vind je op de volgende bladzijden. De evaluatie gebeurt deels kwalitatief en deels kwantitatief. De resultaten van het werkjaar 2012: • • •

Alle sporen kwamen aan bod in de werking. Aan alle strategische doelstellingen werd intensief gewerkt. De operationele doelstellingen werden gerealiseerd d.m.v. acties: - 61 % van alle acties werden integraal uitgevoerd zoals (zo goed mogelijk) smart geformuleerd - 24 % van de acties werd uitgevoerd mits aanpassing => in de meeste gevallen diende het tijdgebonden-aspect te worden aangepast - 15 % werd gekwalificeerd als niet geslaagd

Leeshulp: SP = spoor

SD = Strategische Doelstelling

OD = Operationele Doelstelling

++++ = 100% geslaagd

∞∞∞ = gedeeltelijk geslaagd en continuering in 2013

XXXX = stopgezet of niet geslaagd

_______________

41

Spoor 1:

Citizenne maakt vorming samen met groepen in de stad. We steunen hiervoor op de principes van de learning communities (LC) en empowerment.

SD 1.1. Citizenne faciliteert, ondersteunt en zet learning communities (LC) op. OD 1.1 A: CZ heeft tegen eind 2012 vijf nieuwe learning communities opgericht. OD 1.1 B: Eind 2012 heeft CZ door praktische omkadering de werking van vier learning communities gefaciliteerd. OD 1.1 C: Eind 2013 heeft CZ evaluatiecriteria voor haar LC-werking. SP 1

SD 1.1

OD 1.1 A OD 1.1 A OD 1.1 A OD 1.1 A

Familiehulp: vormingstraject poetshulpen en verzorgenden Ouderparticipatie: 3 scholen (Peterbos, Klavertje Vier, School 13) Nevenstroom ism Brusselleer: workshops in klasverband Nevenstroom ism Brusselleer: LC uit vrijdaggroepen

33u 40u 48u 30u

++++ ∞∞∞ ++++ ++++

De 5 nieuwe LC’s waren: Familiehulp, Nevenstroom en Ouderraden School 13, Klavertje 4 en Regina Asumpta. Deze laatste werd echter stopgezet wegens onvoldoende steun van de directie. Ook Open To Yourope werd getransformeerd in een LC.

OD 1.1 B OD 1.1 B OD 1.1 B OD 1.1 B

IMID/Guerilalala: algemene overleg- en denkmomenten collectief Gesloten Cirkel: project Face2Face Al Almanar: communicatietraining Nasci: traject voor moeders in precaire omstandigheden

24u npga 15u 21u 42u

∞∞∞ ++++ ++++ ++++

Het project IMID/Guerilala van Curieus Brussel vzw, waar Citizenne een partner is, maakte een moeilijk jaar door personeelswissels. Het vele overleg resulteerde niet voldoende in zichtbare publieksgerichte acties. Nieuwe start in 2012.

OD 1.1 C

Documenteren werking Learning Communities

∞∞∞

Er werd een begin gemaakt met het documenteren van de LC-werking. Iedere LC is echter zo verschillend, dat een algemene tekst moeilijk blijkt. Nieuwe poging in 2013.

42

SD 1.2. Citizenne zet fundamenteel in op krachten van vrijwilligers en sleutelfiguren; mensen die het verschil maken. CZ gaat aan de slag met de veelheid aan netwerken van deze mensen en groepen en maakt positieve verbindingen.

OD 1.2 A: CZ stimuleert minstens twee LC om na eind 2012 hun activiteiten zelfstandig verder te zetten, na een periode van intensieve ondersteuning. OD 1.2 B: Eind 2012 heeft CZ een kader waarbinnen vrijwilligers en sleutelfiguren gecoacht en gevormd worden. OD 1.2 C: In 2012 realiseert Citizenne samen met Het Punt, een vrijwilligersacademie. We zoeken hiervoor bijkomende middelen. SP 1

SD 1.2

OD 1.2 A

Ouderparticipatie: verzelfstandiging van 1 school

OD 1.2 A

The A-team: versterken van 7 alfa-leerkrachten bij Caleidoscoop

OD 1.2 B

Proces: ontwikkeling visietekst + kader

++++

OD 1.2 C

Opstart vrijwilligerscafés i.s.m. Het Punt (maart: week van de vrijwilliger) Opvolging dossier binnen Brusselse overheden

++++

OD 1.2 C

∞∞∞

9u

++++

∞∞∞

Verzelfstandiging school ’t Klavertje Vier, in 2013 focussen we op School 13 en School de Vier Winden d.m.v. vormingen en coachingen Samen met Het Punt vzw, Steunpunt voor vrijwilligers in Brussel, werd een visie ontwikkeld in het kader van het opzetten van een vrijwilligersacademie. Deze gaat van start in 2013. Het dossier werd aangekaart bij de VGC, maar die talmde te veel. Het dossier werd als project ingediend bij Vlaamse Gemeenschap, Brusselse Aangelegenheden.

43

Spoor 2:

Citizenne vertaalt wat leeft in haar netwerken en learning communities. Scherprechter bij deze vertaling: deze activiteiten verhogen de impact die mensen hebben op hun context.

SD 2.1: We ontwikkelen een aanbod op basis van gedetecteerde behoeften binnen onze netwerken en Learning Communities. OD 2.1 A: Tegen eind 2012 heeft CZ minimum 50 publieksactiviteiten in haar aanbod georganiseerd. SP 2

SD 2.1

OD 2.1 A

OD 2.1 A OD 2.1 A

Sociale vaardigheden voorjaar: Onderhandelen, Positief Denken, Netwerking, Conflicthantering, Creatief Denken, Spreken voor een Groep, Weerstand, Verhoog je impact, Assertiviteit, Oefengroep Sociale vaardigheden najaar: Waarderend Werken, Leren Leven met Stress, Talent of Keuzes maken, Bezieling, Grenzen Stellen, Positief Denken, Zelfmanagement, Faalangst, Relationele Vaardigheden Oefengroep Sociale Competenties IMID/Guerilalala: testfase voorjaar 2012

108u

++++

Zie activiteitenlijst

94u

++++

Zie activiteitenlijst

OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A

IMID/Guerilalala: activiteiten aansluitend bij stedelijke evenementen IMID/Guerilalala: open vormingstraject Workshops: Hoe? Zo !

9u 25u + 15u npga 16u 15u 6u

++++ ∞∞∞

Zie activiteitenlijst Zie OD 1.2 B De publieksgerichte activiteiten werden uitgesteld tot 2013.

OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A

Open To Yourope (OTY): familietraject Open To Yourope (OTY): Europa in ons dagelijks leven Wereldburgers: words that changed the world Traject rond gemeenteraadsverkiezingen Rendez-vous: Alsemberg – Ieper Aan tafel !

12u 9u 9u 8u 14u 14u

∞∞∞ XXXX XXXX XXXX ++++ +X XX

∞∞∞ ∞∞∞ +XXX

Slechts 1 workshop van de 3 workshops is doorgegaan De werking van OTY werd getransformeerd naar een learning community van 12 mensen. Overleg heeft niet geresulteerd in pga Slechts 1 van de 3 act. is doorgegaan

44

SD 2.2: We vertalen wat leeft in onze netwerken naar meso en macroniveau. Bijvoorbeeld door activiteiten uit LC’s te programmeren in open aanbod, door deel te nemen aan events en debatten, door contact te nemen met overheden en beleidsniveaus, … OD 2.2 A: We programmeren minstens vijf activiteiten uit LC’s in ons aanbod. OD 2.2 B: We zijn vertegenwoordigd in verschillende adviesorganen in het brede SC-werkveld. OD 2.2 C: We nemen deel aan debatten en evenementen. SP 2

SD 2.2

OD 2.2 A OD 2.2 A

Ouderparticipatie: Brusselmoment Project A zoekt Burger

3u 45u

++++ ∞∞∞

OD 2.2 A

Duurzame Bruggen Bouwen i.s.m. Arte Nativa

21u

∞∞∞

OD 2.2 A OD 2.2 A

Gesloten Cirkel: Ontspan in de Hammam Gesloten Cirkel: Creatief met kunst

12u 3u

++++ ++++

OD 2.2 B

Vertegenwoordiging in advieswerkgroepen SCW en Diversiteit van de VGC, Raad van Bestuur van Den Teirling, Algemene Vergadering Brusselleer, Algemene Vergadering Het Punt, Stuurgroep Bijt In Brussel

++++

Zie activiteitenlijst Wegens tijdskrediet van de educatieve medewerker, gedeeltelijk verplaatst naar 2013 In 2012 was er o.a. de dag ‘Home Made’, in 2013 ‘Braziliaanse warmte’. Zie activiteitenlijst Zie activiteitenlijst Daarnaast ook in de advieswerkgroep OTW, collegagroep binnen V++ rond Armoede, actualiteit, Thuis-In-De-Stad 2012/2013, SCItrajecten van Socius.

45

Spoor 3:

Citizenne stimuleert deskundigheidsbevordering in diversiteitsdenken, interculturaliteit en grootstedelijke competenties. We versterken actoren in de regio vanuit kracht en bezieling. We hanteren hierbij een waarderende aanpak en doen dit op verschillende niveaus: professionals, praktijkwerkers, teams, organisaties …

SD 3.1: We ontwikkelen trainingen en coachingen op maat/vraag. OD 3.2 A: Eind 2012 heeft CZ voor minimum 10 organisaties uit de SCW een training/coaching ontwikkeld op vraag wat resulteert in minimum 120 aantal vormingsuren. OD 3.2 B: Eind 2012 heeft CZ 5 nieuwe vormingen inzake deskundigheidsbevordering uitgewerkt. Hiermee speelt CZ specifiek in op de uitdagingen die het leven stelt in het kosmopolitische Brussel. OD 3.2 C: Eind 2012 heeft CZ samen met de freelancers het huidige aanbod geëvalueerd en bijgesteld. OD 3.2 D: In het kader van de verdere ontwikkeling van ‘Citizenne@home’ zet CZ twee testmomenten op in 2012. We bekijken of we in 2013 dit concept lanceren naar een breed publiek. OD 3.2 E: Vanaf het najaar 2012 reikt Citizenne voor al haar trainingen rond sociale competenties in open aanbod OSCARS uit. SP 3

SD 3.1

OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A

IMID/Guerilalala: vormingstraject intermediairen Brusselse Welzijnraad: vormingstraject Erasmushogeschool Traject Kurasaw (2x) BON: Rendez-vous met Brussel/Vlaanderen

3u 88u 27u 42u 32u

XXXX ++++ ++++ ++++ ++++

Zie OD 1.1B, uitstel 2013 Zie activiteitenlijst Zie activiteitenlijst Zie activiteitenlijst Zie activiteitenlijst => samenwerking met BON in het kader van Rendez-vouw evaluaren in ‘13

OD 3.2 B

BON: vormingstraject Waarderend Werken (personeel en inburgeraars) Het Punt vzw: Appreciative Inquiry: waarderend werken met vrijwilligers Training rond ‘Creatieve vergadertechnieken’ Traject Baanbrekers: spreken met overtuigingskracht Coachingstraject ‘Onze Toekomst’ i.s.m. Brussels Platform

60u

++++

18u

++++

BON: introworkshop + 2x talent days + AI-dag medewerkers Zie activiteitenlijst

6u 15u 9u

++++ ++++ +XXX

OD 3.2 B OD 3.2 B OD 3.2 B OD 3.2 B

Zie activiteitenlijst In onderling overleg beslist om de samenwerking te stoppen na brainstormsessie. Verschil in visie op projectwerking was de hoofdoorzaak. 46

OD 3.3 C OD 3.2 D

CZ organiseert evaluatiemoment met freelancers Citizenne@home: testmomenten

OD 3.2 E

Aanmaak OSCARS

3u 6u

++++ ++XX ++++

Evaluatiegesprek op 16/02/2012 1 testmoment => stopzetting project na evaluatie OSCARS werden uitgereikt in het NJ 2012 in open aanbod + evaluatie => in ‘13 OSCARS voor gesloten trajecten

SD 3.2: We inspireren het brede werkveld met innoverende praktijken en methodieken. We ontsluiten onze expertise. OD 3.2 A: In het najaar 2012 start CZ met de ontwikkeling van een brochure/toolbox rond ouderbetrokkenheid in scholen. Deze wordt voorgesteld op een studiedag in mei 2013. OD 3.2 B: Citizenne ontsluit haar expertise in het werken met LC via minimaal één artikel OD 3.2 C: Citizenne ontsluit haar expertise via innoverende projecten SP 3

SD 3.2

OD 3.2 A

Toolbox: werken aan ouderbetrokkenheid

OD 3.2 B OD 3.2 B

Inventarisatie van gebruikte methodieken binnen Citizenne Artikel rond IMID/Guerilalala: Hogeschool Gent

OD 3.2 C

Project Changemakers i.s.m. Minderhedenforum en V++

15u npga

++++

Brochure: Ouderparticipatie werkt !, verschenen NJ 2012

++++ ++++

Door stagiaire VUB, Karen Peeters Ingeleverd bij Griet Verschelden: publicatiedatum?

∞∞∞

Citizenne geeft haar expertise door d.m.v. intervisie, vormingen en zetelt in de centrale stuurgroep. Naast Changemakers speelde ook het CLIP-project van Citizenne een belangrijke innovatieve rol

47

Spoor 4:

Citizenne bouwt haar netwerk en kennis van de regio verder uit. Citizenne stimuleert en zet hiertoe samenwerking op met individuen, (formele en informele)groepen en organisaties in de stad.

SD 4.1: CZ organiseert 80% van haar publieksgerichte activiteiten in samenwerking met Brusselse actoren uit diverse domeinen (sociaal-cultureel, welzijn, cultuur, onderwijs, …) OD 4.1 A: Eind 2012 sluit CZ met haar partners samenwerkingsovereenkomsten af. OD 4.1 B: CZ ontwikkelt in 2012 activiteiten met minstens 3 nieuwe partners. OD 4.1 C: CZ zet in 2012 minstens twee domeinoverschrijdende samenwerkingen op. SP 4

SD 4.1

OD 4.1 A

Proces: opstellen samenwerkingsovereenkomsten

OD 4.1 B OD 4.1 B

Verdere opvolging dossier Vrijwilligersacademie (zie ook spoor 2) Vorming Sandwichgeneratie ism Seniorencentrum

OD 4.1 C OD 4.1 C

Bessst: werkgroep stilte en rust VGC Home Made ism Den Teirling, Micromarché, Arte Nativa

XXXX

CZ sluit enkel samenwerkingsovereenkomsten af indien de partner dit vraagt. Na interne evaluatie vinden we het niet nodig om zelf aan te dringen op overeenkomsten. Goede afspraken via gesprekken en mail voldoen uitstekend.

3u

∞∞∞ XXXX

Tal van activiteiten in samenwerking met nieuwe partners: BRAL, Camelia, Zachte Revolutie,…

14u

++++ ++++

Naast de 2 aangehaalde voorbeelden, is ook CLIP domeinoverschreidend.

48

SD 4.2: CZ versterkt haar band met de gemeenschapscentra. OD 4.2 A: In het kader van het CLIP-project (City Life Imagine & Play) tast CZ mogelijke samenwerkingen af met 3 gemeenschapscentra. OD 4.2 B: Citizenne organiseert minstens 50% van haar programma rond sociale competenties in gemeenschapscentra.

SP4

SD 4.2

OD 4.2 A OD 4.2 B

CLIP: overleg met de gekozen Gemeenschapscentra CZ overlegt met de gemeenschapscentra en maakt gebruik van de lokalen

+++X ∞∞∞

Samenwerking met GC De Rinck en Elzenhof Zie activiteitenlijst

SD 4.3: CZ creëert samen met partners een platform voor verhalen en discussie over thema’s die aansluiten bij het leven in de stad.

OD 4.3 A: CZ biedt met ‘Brussel Breed Besproken’ een platform voor discussie over wonen en werken in de stad. OD 4.3 B: CZ biedt met ‘Met overtuiging’ een platform voor discussie over duurzaamheid, gender en opvoeding vanuit verschillende levensbeschouwingen. SP 4

SD 4.3

OD 4.3 A OD 4.3 B

Traject ‘Brussel Breed Besproken’ Traject ‘Met overtuiging’

18u 9u

++++ ++++

Zie activiteitenlijst + tekst beoordelingselementen Zie activiteitenlijst + brochure

49

Spoor 5:

We willen de participatie aan het SCW-werkveld stimuleren. Citizenne verhoogt daartoe de zichtbaarheid van het eigen aanbod, voorziet in toeleidende activiteiten en is aanwezig op verschillende plekken in de stad.

SD 5.1: CZ maakt optimaal gebruik van de eigen communicatiekanalen. Onze communicatie is geënt op de verschillende aspecten van de werking, doorleefd en gedifferentieerd. OD 5.1 A: In 2012 zet CZ ontmoetingen op met partnerorganisaties en cursisten in functie van de evaluatie en feedback van de communicatie. OD 5.1 B: In 2012 CZ neemt haar huisstijl onder de loep en past aan waar nodig. OD 5.1 C: In het voorjaar 2012 realiseert CZ een duidelijke signalisatie en zichtbaarheid binnen de Micromarché-site. OD 5.1 D: CZ brengt 3x per jaar een brochure uit met daarin het open aanbod. OD 5.1 E: CZ maakt gebruik van digitale communicatiemiddelen: website, e-zine, facebook-pagina, databanken, … OD 5.1 F: CZ blijft in 2012 inzetten op communicatie via derden.

SD 5.2: CZ verhoogt de zichtbaarheid van haar eigen aanbod door het organiseren van drempelverlagende activiteiten. OD 5.2 A: CZ zet in 2012 minstens 6 acties op om mensen toe te leiden naar ons eigen aanbod. OD 5.2 B: CZ zet minstens één actie op poten die een combinatie is van educatief werk en communicatie. Met andere woorden in het oog springende korte, educatieve interventies die als doel hebben Citizenne bekend te maken bij een breder publiek. OD 5.3 C: CZ zet in op vernieuwende projecten. SP 5

SD 5.2

OD 5.2 A OD 5.2 A OD 5.2 A

Interactieve infomomenten: VDAB – Erasmushogeschool/VUB/HUB Happy Ours Analfi’s: lesmomenten binnen de cursus Alfabetisatie

12u 24u 12u

++++ ++++ ∞∞∞

Zie activiteitenlijst Zie activiteitenlijst Wegens ziekte educatieve medewerker werd een gedeelte verplaatst naar 2013

OD 5.2 B

Mobiele acties: 3 gespreid over 2012 aansluitend stedelijk event

9u

∞∞∞

Zie CLIP-interventies

OD 5.3 C

CLIP: City Life Image and Play – Thuis in de Stad-project

20u pga + 20u npga

++++

Innoverend project in het kader van Thuis In De Stad: zie projectbrochure

50

Spoor 6: Citizenne stoelt op een professionele werking. In navolging van het vorige beleidsplan kiest CZ voor een voortdurend verhogen van haar interne professionele werking. SD 6.1: CZ maakt werk van een verbreding van het freelancersbeleid vanaf NJ 2011. Dit groeit uit naar een duurzaam freelancersbeleid eind 2012. OD 6.1 A: CZ werkt een visietekst uit rond freelancersbeleid tegen eind 2012. CZ overlegt eveneens met de gespecialiseerde instellingen. SP 6

SD 6.1

OD 6.1 A

Aanmaak visietekst met kwaliteitscriteria

∞∞∞

OD 6.1 A

Overleg met Gespecialiseerde Instellingen

++++

Er werd visietekst uitgewerkt rond freelancersbeleid. Landing voorzien in 2013. Erika Rau neemt dit voor haar rekening; zie tekst beoordelingsparameters

SD 6.2: CZ evalueert haar werking kwalitatief en kwantitatief. OD 6.2 A: CZ zorgt voor een jaarlijkse update van haar adressenbestand. OD 6.2 B: CZ maakt werk van registratie en rapportering. OD 6.2 C: CZ Voorziet jaarlijks minstens 2 evaluatiemomenten met het volledige team. SP 6

SD 6.2

OD 6.2 A OD 6.2 B

Jaarlijkse update van zowel individuen als organisaties (zomer) Cz onderzoekt de mogelijkheden inzake automatische registratie en rapportering

∞∞∞ ∞∞∞

OD 6.2 B/C

Proces: opmaak evaluatie-criteria werking

XXXX

OD 6.2 C

Evaluatiedag 14/02/12 en 2-daagse op 13/14 augustus 2012

++++

Gedeeltelijk, betere opvolging noodzakelijk In het kader van het onderzoek door I. Glorieux/VUB, verplaatst naar 2013. An volgt op.

51

SD 6.3: CZ kiest voor een inhoudelijke werking op maat van haar financiële middelen. OD 6.3 A: Er is een permanente waakzaamheid en mogelijkheid tot bijsturing door middel van een kwartaaltoets van de cijfers met rapportage aan de Raad van Beheer. OD 6.3 B: Eind 2012 is er per project zowel een inhoudelijke als financiële projectfiche opgesteld. SP 6

SD 6.3

OD 6.3 A OD 6.3 B

Kwartaaltoets Aanmaak projectfiches

++++ XXXX

D.m.v. de kwartaaltoetsen gecombineerd met het voeren van een analytische boekhouding heeft Citizenne voldoende controle over de inzet van haar financiële middelen.

SD 6.4: CZ experimenteert met nieuwe media. OD 6.4 A: CZ scherpt haar expertise op vlak van sociale media aan en creëert educatieve experimenteerruimte. SP 6

SD 6.4

OD 6.4 A OD 6.4 A OD 6.4 A

Deelname bevraging rond leren en sociale media/HUB Bijscholing Sociale Media door student Deelname medewerkersdag V+ rond Sociale Media

++++ ∞∞∞ ++++

Sociale media is voor Citizenne belangrijk. Via verschillende initiatieven proberen we zicht te krijgen op mogelijkheden. Daarnaast experimenteert Citizenne ook met sociale media o.a. in CLIP. In 2013 volgt een studiedag voor Citizennemedewerkers

SD 6.5: CZ creëert een context waarin teamleden ruimte krijgen voor uitwisseling en waarin ze elkaar inspireren. OD 6.5 A: CZ zet een intern Appreciative Inquiry-traject op om deze context van uitwisseling en inspiratie samen te creëren. SP 6

SD 6.5

OD 6.5 A

Proces: intern AI-traject rond samenwerking en inspiratie

++++

April 2012: resultaat flex-edu

52

IV.

Beleidsplan 2011 – 2015: Werking 2013

In het kader van de opmaak van het voortgangsrapport 2012-2013 heeft het team van Citizenne het beleidsplan opnieuw onder de loep genomen en een update gemaakt van de zes sporen en strategische doelstellingen. Verder werden hieraan nieuwe operationele doelstellingen 2013 gekoppeld en uiteraard ook de voorziene acties 2013. Deze laatste vindt u in de tabellen. De verantwoording voor deze wijziging is te vinden in de gevolgen van de besparingen op personeelsvlak. Dit laat uiteraard ook zijn sporen na in de inhoudelijke werking waardoor een herziening zich opdringt. Het betreft geen grote inhoudelijke (koers)veranderingen, maar eerder wijzigingen in de opbouw van de doelstellingen die de logica van de werking op het terrein beter reflecteert. Dit is het werk van het volledige Citizenne-team. Leeshulp: SP = Spoor

SD = Strategische Doelstelling

OD = Operationele Doelstelling

_______________

53

Spoor 1:

Citizenne maakt vorming samen met groepen in de stad. We steunen hiervoor op de principes van de learning communities (LC) en empowerment.

SD 1.1. Citizenne werkt procesmatig met Learning Communities. CZ gaat aan de slag met de veelheid aan netwerken van deze mensen/groepen en maakt positieve verbindingen. OD 1.1 A: Eind 2013 heeft CZ de werking van 7 learning communities gefaciliteerd. OD 1.1 B: Eind 2013 heeft CZ evaluatiecriteria voor haar LC-werking. OD 1.1 C: Eind 2013 heeft CZ de procesmatige werking van de LC’s gevalideerd via OSCAR

OD 1.1 A OD 1.1 A OD 1.1 A OD 1.1 A OD 1.1 A OD 1.1 A OD 1.1 A

ACTIES Uitwerking traject Boekbabbels i.s.m. Muntpunt. Van leesclub naar Learning Community Begeleiden traject Mama’s Power van Nasci, vrouwen in precaire omstandigheden, i.f.v. 10-jarige bestaan Opstart Ouderwerking School van Asbroek Project Nevenstroom i.s.m. Brusselleer: met meer focus op talenten van mensen Opstart LC rond ‘Schatten van mensen’ in functie van creatief verzamelen van verhalen en het verbinden van schatten met Brusselaars van diverse pluimage. I.s.m. Erfgoed Verbreden van het netwerk rond ‘CLIP’ en meer mensen en organisaties die met speelse interventies in de stad bezig zijn, met elkaar verbinden door het opzetten van collectief gedragen acties. Opstart AYAY community via lancering website (voorzien eind maart 2013) en ontwikkeling educatief luik op vraag en in samenwerking met kunstenaars

OD 1.1 B

Het educatieve team werkt criteria uit voor Learning Communities

OD 1.1 C

OSCARS worden uitgereikt bij LC-Nevenstroom (juni), Ouderraden van School 13 en ’t Klavertje Vier (juni), LCmama’s Power van NASCI (najaar), KURASAW (voorjaar & najaar)

PGA = 16u PGA = 38u PGA = 19u PGA = 33u PGA = 15u

Erika Erika Sissi & Fatima Sissi Benedicte

PGA = 15u

Benedicte

PGA = 15u

Benedicte

edu-team

54

SD 1.2. Verzelfstandiging van Learning Communities (LC) is een doelstelling van Citizenne. We zetten dan ook fundamenteel in op coaching en begeleiding/training van sleutelfiguren binnen LC’s.

OD 1.2 A: CZ stimuleert minstens 2 LC om na eind 2013 hun activiteiten zelfstandig verder te zetten, na een periode van intensieve ondersteuning. OD 1.2 B: Begin 2014 coacht en vormt CZ vrijwilligers en sleutelfiguren binnen het kader van de vrijwilligersacademie. OD 1.2 C: In 2013 start Citizenne samen met Het Punt vzw, een vrijwilligersacademie.

OD 1.2 A OD 1.2 B OD 1.2 C

ACTIES Project Ouderparticipatie: Ouderraden School 13 en ‘t Klavertje vier Najaar 2013: vormingsexperimenten ter voorbereiding van de officiële start van de Vrijwilligersacademie 2014 Indienen subsidiedossier (januari) + start Vrijwilligersacademie (april)

PGA = 50u PGA = 15u

Fatima An, Benedicte An, Benedicte, nieuw

55

Spoor 2:

Citizenne vertaalt wat leeft in haar netwerken en learning communities in publieksgerichte activiteiten (PGA’s)

SD 2.1: We ontwikkelen een behoeftegericht aanbod. OD 2.1 A: Tegen eind 2013 heeft CZ minimum 250u publieksactiviteiten in haar aanbod georganiseerd.

OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A OD 2.1 A

ACTIES Aanbod ‘Sociale Vaardigheden’ 2013 Experiment: we verrijken het aanbod Sociale Vaardigheden met CLIP-ervaringen Onderzoek naar de behoeften rond Sociale Vaardigheden (bevraging) Aanbod ‘Rendez-vous met Vlaanderen’ 2013 In het kader van CLIP (ism AYAY): opzetten van een 10-tal workshops en interventies in het voorjaar en een 6tal in het najaar Nieuwe inhouden ontwikkelen en begeleiden, gelinkt aan stedelijke context en omgaan met die stedelijke context: creatief denken – voorjaar (3u), meer spel in je dagelijks leven – najaar (6u)

PGA = 150u PGA = 15u PGA = 40u PGA = 50u

Erika Erika & Benedicte Erika Sissi Benedicte

PGA = 9u

Benedicte

SD 2.2: We vertalen wat leeft in onze netwerken naar meso en macroniveau. Bijvoorbeeld door activiteiten uit LC’s te programmeren in open aanbod, door deel te nemen aan events en debatten, door contact te nemen met overheden en beleidsniveaus, … OD 2.2 A: We programmeren minstens 50u activiteiten uit LC’s in ons aanbod. OD 2.2 B: We zijn vertegenwoordigd in verschillende adviesorganen in het brede SC-werkveld. OD 2.2 C: We nemen deel aan debatten en evenementen. ACTIES OD 2.2 A OD 2.2 A OD 2.2 B OD 2.2 B OD 2.2 B OD 2.2 B OD 2.2 C OD 2.2 C OD 2.2 C

Activiteiten van de LC ‘Open to Yourope’ in open aanbod. Activiteiten van de LC ‘Gesloten Cirkel’ Advieswerkgroep sociaal-cultureel werk VGC & Werkgroep Opleiden tot werk VGC Platform Kanal – denk- en actietank ‘samen stad maken’ Actieve betrokkenheid Besst-community (met partners zoals Q02, BrukselBinnensteBuiten, …) ENCE Brussel: Citizenne maakt deel uit van het Educatief Netwerk Cultuureducatie Project Ouderparticipatie: Opzetten van Snuffelbeurs Project Ouderparticipatie: Opzetten van studiedag rond ‘Vaderbetrokkenheid’ in het onderwijs Evenement ‘thuis in de stad’ – innovatie in de stad – 6 februari

PGA = 30u PGA = 15u

PGA = 6u PGA = 7u PGA = 7u

Sissi en An Rachida & Samira Benedicte Benedicte Benedicte An Fatima Fatima Benedicte & An 56

Spoor 3:

Citizenne stimuleert deskundigheidsbevordering in diversiteitsdenken, interculturaliteit en grootstedelijke competenties. We versterken actoren in de regio vanuit kracht en bezieling. We hanteren hierbij een waarderende aanpak en doen dit op verschillende niveaus: professionals, praktijkwerkers, teams, organisaties …

SD 3.1: We ontwikkelen trainingen en coachingen op maat/vraag. OD 3.2 A:

Eind 2013 heeft CZ voor minimum 10 organisaties uit de SCW een training/coaching ontwikkeld op vraag wat resulteert in minimum 120 aantal vormingsuren.

OD 3.2 B:

Eind 2013 heeft CZ twee nieuwe vormingen inzake deskundigheidsbevordering uitgewerkt. Hiermee speelt CZ specifiek in op de uitdagingen die het werkveld en het leven stellen in het kosmopolitische Brussel

OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A OD 3.2 A

ACTIES Training ‘Assertiviteit en Faalangst’ i.s.m. Erasmus Hogeschool (x2) Traject ‘Communicatie’ i.s.m. KURASAW (x3) Traject ‘Talent days’ voor inburgeraars i.s.m. BON (x3) Vorming ‘Onthaal & Doorverwijzing’ i.s.m. Brusselse WelzijnsRaad (BWR) Traject rond AI: Begeleid Wonen Brussel, MS Liga, GC de Vaartkapoen/Welvaartkapoen Train the Trainer Traject met FAAB vzw Vorming ‘Grenzen stellen’ voor CAW Workshop rond ‘Respect’ voor School 13 Traject Al Almanar ‘Weg met racisme’

PGA = 24u PGA = 63u PGA = 30u PGA = 25u PGA = 23u PGA = 15u PGA = 7u PGA = 2,5u PGA = 32u

Erika Erika & Najila Erika & An Erika Benedicte & Erika & An Erika Erika Erika & Fatima Sissi

OD 3.2 B OD 3.2 B OD 3.2 B

Training ‘Creatief Denken’ Nog te ontwikkelen training/cursus met als doel de stad te leren lezen Citizenne is partner is het project ‘vorming voor lokale adviesorganen’ (initiator FOV)

PGA = 7u PGA = 6u PGA = 12u

Benedicte Benedicte nieuw

57

SD 3.2: We inspireren het brede werkveld met innoverende praktijken en methodieken. We ontsluiten onze expertise. OD 3.2 A: OD 3.2 B: OD 3.2 C:

In 2013 gaat Citizenne verder met het verzamelen en intern delen van methodieken. We bekijken hoe we deze vanaf 2014 kunnen ontsluiten. We integreren de principes van Appreciative Inquiry waar mogelijk in de ruimere context van onze activiteiten en zorgen zo voor ontsluiting van haar expertise Citizenne ontsluit haar expertise via innoverende projecten

OD 3.2 A

ACTIES Specifieke aandacht voor kennisdeling en verdere inventarisatie methodieken in het edu-team (zie verslagen)

Edu-team

OD 3.2 B

Introdag en cursus ‘Waarderend Werken’ (najaar) + trainingen op maat (zie OD 3.2 A)

Erika & An

OD 3.2 C OD 3.2 C

Verdere ontwikkeling van de projecten: CLIP, Nevenstroom en OTY Project ‘Changemakers’: i.s.m. Minderhedenforum: 3x vormingsmomenten ifv doorgeven expertise

Benedicte, Sissi, Fatima, An An, Sissi

58

Spoor 4:

Citizenne bouwt haar netwerk en kennis van de regio verder uit. Citizenne stimuleert en zet hiertoe samenwerking op met individuen, (formele en informele)groepen en organisaties in de stad.

SD 4.1: CZ organiseert 80% van haar publieksgerichte activiteiten in samenwerking met Brusselse actoren uit diverse domeinen (sociaal-cultureel, welzijn, cultuur, onderwijs, …) OD 4.1 A: CZ werkt in 2013 in minstens 3 projecten domeinoverschrijdend OD 4.1 B: CZ ontwikkelt in 2013 activiteiten met minstens 10 nieuwe partners.

OD 4.1 A

ACTIES LC ‘Schatten van mensen’ = domeinoverschrijdende samenwerking met partners uit erfgoed, culturele sector en inburgeringssector De uitbreiding van de AYAY-community (met website als platform) gaat gepaard met contacten met kunstenaars, buurtcomités, lokale welzijnsorganisaties, … Project: V+ en lokale adviesraden

OD 4.1 B OD 4.1 B

Beeldenstorm, FAAB, Europalia India, …. Het netwerk rond Platform Kanal zorgt voor nieuwe partners

OD 4.1 A OD 4.1 A

Benedicte Fatima PGA = 21u

Nieuwe medewerker

PGA = 9u

Sissi, Fatima Benedicte

SD 4.2: CZ versterkt haar band met de gemeenschapscentra. OD 4.2 A: CZ ontwikkelt trajecten voor Gemeenschapscentra in het kader van de samenwerkingsconvenant. OD 4.2 B: Citizenne organiseert minstens 50% van haar programma rond sociale competenties in gemeenschapscentra. ACTIES OD 4.2 A

Opvolgen convenant VGC (vanaf najaar 2013)

OD 4.2 B

Onze vaste partners: GC De Rinck, GC De Vaartkapoen, GC De Pianofabriek, GC De Kriekelaar, …

Benedicte + nieuwe medewerker

SD 4.3: CZ creëert samen met partners een platform voor verhalen en discussie over thema’s die aansluiten bij het leven in de stad. 59

Met het project ‘Schatten van mensen’, maken we verhalen van mensen in de stad los, valideren we talent en zoeken we creatieve manieren om de verhalen te ontsluiten naar een breder publiek, onder andere via workshops. • • •

Voorjaar: opstart denktank en community - detecteren schatten - schatten koppelen aan community Najaar: bepalen creatieve strategie om verhalen te inventariseren - verhalen inventariseren 2014: ontsluiting breed publiek via tentoonstelling, publicatie, workshops, …

60

Spoor 5:

We willen de participatie aan het SCW-werkveld stimuleren. Citizenne verhoogt daartoe de zichtbaarheid van het eigen aanbod, voorziet in toeleidende activiteiten en is aanwezig op verschillende plekken in de stad.

SD 5.1: CZ maakt optimaal gebruik van de eigen communicatiekanalen. Onze communicatie is geënt op de verschillende aspecten van de werking, doorleefd en gedifferentieerd.

OD 5.1 A: CZ brengt 3x per jaar een brochure uit met daarin het open aanbod. OD 5.1 B: CZ maakt gebruik van digitale communicatiemiddelen: website, e-zine, facebook-pagina, databanken, … OD 5.1 C: CZ blijft in 2013 inzetten op communicatie via derden. ACTIES OD 5.1 A OD 5.1 B OD 5.1 C

Herfst-, winter- en lentetips (september, januari, april) 10 X e-zine, FB-pagina, CLIP-pagina, aanvullen databanken Perscontacten: krantjes GC’s, Flair, BDW, …

Cathelyne Cathelyne Cathelyne

SD 5.2: CZ verhoogt de zichtbaarheid van haar eigen aanbod door het organiseren van drempelverlagende activiteiten. OD 5.2 A: OD 5.2 B: OD 5.3 C:

CZ zet in 2013 minstens 5 acties op om mensen toe te leiden naar ons eigen aanbod. CZ zet minstens 10 acties op poten die een combinatie is van educatief werk en communicatie. Met andere woorden in het oog springende korte, educatieve interventies die als doel hebben Citizenne bekend te maken bij een breder publiek. CZ zet in op vernieuwende projecten.

OD 5.2 A OD 5.2 A OD 5.2 A

ACTIES Traject met zelforganisatie vzw Vooruitgang Vormingstraject rond Talent i.s.m. Bijt in Brussel en GC De Kriekelaar Vormingstraject uitstroomgroep - Analfi’s – NT1 vi.s.m. Brusselleer

OD 5.2 B OD 5.2 B OD 5.2 B

Clip-interventies Happy Ours (5 x voorjaar) Ontwikkeling nieuw concept (i.p.v. Happy Ours)

PGA = 9u PGA = 12u PGA = 20u

Benedicte Sissi Sissi

PGA = 18u

Sissi, Benedicte, Najila Sissi, Bene, Matthias

61

Spoor 6:

Citizenne stoelt op een professionele werking. In navolging van het vorige beleidsplan kiest CZ voor een voortdurend verhogen van haar interne professionele werking.

SD 6.1: CZ maakt gebruik van experten en freelancers voor de verbreding en verdieping van haar werking en eigen expertise. Samenwerking met Gespecialiseerde Instellingen is hier een onderdeel van. ACTIES In 2013 zal ondermeer samengewerkt worden met Wisper en Stichting Lodewijk De Raet.

SD 6.2: CZ evalueert haar werking kwalitatief en kwantitatief. OD 6.2 A: CZ zorgt voor een jaarlijkse update van haar adressenbestand. OD 6.2 B: Eind 2013 beschikt Citizenne over een semi-automatisch systeem voor registratie. OD 6.2 C: CZ voorziet jaarlijks minstens 2 evaluatiemomenten met het volledige team. OD 6.3 D: CZ maakt een kwalitatieve doorlichting van haar werking in 2013.

OD 6.2 A

ACTIES In juli en augustus gebeurt een update van het adressenbestand (bestaand + aanvulling)

Cathelyne, Samira

OD 6.2 B OD 6.2 B

Citizenne werkt een systeem van automatische registratie uit in aanvulling op bestaand intranet Citizenne neemt deel aan de werkgroep post-scarabee

An An

OD 6.2 C

Augustus: 2-daagse i.f.v. evaluatie en planning Januari: volledige dag i.f.v. evaluatie

team

OD 6.2 D

Kwalitatieve doorlichting van de werking van Citizenne, i.f.v. een eindwerk (voorjaar)

student

SD 6.3: CZ kiest voor een inhoudelijke werking op maat van haar financiële middelen. OD 6.3 A:

Er is een permanente waakzaamheid en mogelijkheid tot bijsturing door middel van een kwartaaltoets van de cijfers met rapportage aan de Raad van Beheer. 62

OD 6.3 B: OD 6.3 C:

Citizenne voert een analytische boekhouding om perfect zicht te hebben op de projectmiddelen. Om een kwalitatieve en innoverende werking te kunnen blijven garanderen zoekt Citizenne bijkomende projectmiddelen. ACTIES

OD 6.3 A OD 6.3 B OD 6.3 C

Check d.m.v. kwartaaltoets: mei, september, december Check d.m.v. analytische boekhouding Grundtvig-project Open To Yourope, VGC-middelen BESSST

An, Magda, RvB An, Magda An, Benedicte

SD 6.4: CZ experimenteert met nieuwe media. OD 6.4 A: CZ scherpt haar expertise op vlak van sociale media aan en creëert educatieve experimenteerruimte door minstens 2 experimenten.

OD 6.4 A OD 6.4 A OD 6.4 A

ACTIES Studiedag rond Sociale Media dr studenten Erasmus-hogeschool (16 mei) Communicatie-medewerker volgt bijscholing ‘Sociale media strategie’ van Socius Gebruik van SKYPE binnen vormingstraject Analfi’s

PGA = 7u

An Cathelyne Sissi

SD 6.5: CZ creëert een context waarin teamleden ruimte krijgen voor uitwisseling en waarin ze elkaar inspireren OD 6.5 A: CZ organiseert op regelmatige tijdstippen teamoverleg OD 6.5 B: CZ stimuleert leren bij alle teamleden (vorming, literatuur, …) OD 6.5 C: Organisatie en teamontwikkeling via talentbenadering

OD 6.5 A OD 6.5 B OD 6.5 C

ACTIES Team om de 3 weken, educatieve team 1x per maand, flex-edu 2 à 3 x maand Aanleg bibliotheek met literatuur, educatief materiaal, … Coachings- en functioneringsgesprekken, Persoonlijke Ontwikkelingsplannen, bijscholing

A, Erika, team Iedereen An

63