“Een onschuldig rood plekje op de huid” 24 maart 2015
Claire Laane, dierenarts Martijn van der Waart, huisarts
Papels, erytheem, pruritis
Zalfje, 2 weken smeren, volgende patient. Of toch niet…...?
Bij welke zoönose zou dit huidbeeld kunnen passen?
Cheyletiella Vachtmijt Komt voor bij zowel de hond, kat als het konijn. Geeft papels en pruritis bij de mens. Schilfers en matige jeuk bij de huisdieren. Mijt kan zich niet vermeerderen op mens. Klachten vanzelf als huisdier behandeld wordt, maar blijven bestaan als dit niet gebeurt.
Scabies Schurftmijt. Heftig jeukende huidlaesies. Bij hond/kat zeer veel jeuk met voorkeursplaatsen oorstaartpunten, hakken en ellebogen. Vaker voorkomend bij import(zwerf-)dieren. Zowel behandeling mens als dier absoluut noodzakelijk.
Vlooienbeet Kattenvlo komt voor op zowel kat als hond! Hij bijt de mens maar kan zich via de mens niet vermeerderen. Eén vlo legt 50 eitjes per dag. Uit eitje komt larve, deze verpopt zich. Dit stadium kan tot een jaar duren en is niet gevoelig voor anti-parasitica. Er zijn veel verschillende anti-parasitica op de markt, sommigen werken inmiddels minder goed. Dierenartsen worden zeer regelmatig bijgeschoold over veiligheid en effectiviteit.
CASUS 19-jarige dierverzorgster van kattenafdeling Dierenopvang bezoekt huisarts ivm 4 weken weinig jeukende rode plekken bij de kin.
Huisarts denkt aan schimmel en start met daktakort. Plekjes verbeteren wel na enkele weken maar na staken medicatie komen ze snel weer terug. Huisarts adviseert de daktakort nog enkele weken te continueren.
Ook nu wel wat resultaat maar na staken recidief. Huisarts schrijft een ander imidazoolderivaat voor, ditmaal ketoconazol. Nogmaals 3 weken behandelen. Na staken laesies weer terug. Beleid?
Huisarts besluit huidschraapsel af te nemen en op te sturen naar het lab. Na paar weken diagnose microsporum canis.
Dermatomycosen Veel voorkomende huidaandoeningen in de huisartspraktijk. Gemiddeld 31 per 1000 patienten per jaar.
Indeling schimmels in dermatofyten en non-dermatofyten.
Dermatofyten zijn schimmels die haren, nagels en huid kunnen invaderen.
Voor mens/dier overdracht relevante dermatofyten: Microsporum ssp en Trichophyton spp. Gisten die dermatomycosen veroorzaken zijn vooral Candida.
Diagnose vaak a vue: circumscript schilferend erytheem met randactiviteit. Indien diagnostische zekerheid gewenst: microscopie KOH-preparaat of dermapack
Microscopie haren/schilfers Differentieert in wel-niet schimmel Relatief goedkoop Kan in huisartsen praktijk Snel (kan direct uitgevoerd worden) Enige oefening/ expertise noodzakelijk Geen differentiatie naar soort
KOH preparaat Maak aangetaste huid schoon met alcohol.
Verzamel huidmateriaal op de grens van ziek en gezond weefsel.
Meng met druppeltje KOH 30% op een objectglaasje. Dek af met afdekglaasje.
Bekijk na 15 – 30 minuten. Scan met 100X en stel diagnose met 400X
Microsporum canis
Laboratorium PCR is Snel Specificatie naar soort (groepen) Relatief kostbaar €42,68 (negatieve uitslag), €74,36-€106,04 (positieve uitslag) excl. orderkosten.
En bij het dierenopvangcentrum? Dierenverzorgster vertelt tijdens de koffiepauze dat ze al een paar weken behandeld wordt met een zalfje in verband met een schimmel. Een oplettende beheerder vraagt de begeleidend dierenarts advies over te nemen stappen in verband met risico op zoönose.
En bij het dierenopvangcentrum? Dierenverzorgster vertelt tijdens de koffiepauze dat ze al een paar weken behandeld wordt met een zalfje in verband met een schimmel. Een oplettende beheerder vraagt de begeleidend dierenarts advies over te nemen stappen in verband met risico op zoönose.
De status van de dieren Geen zichtbare plekken bij de katten op DOC, echter dragerschap mogelijk.
40 katten over 5 kamers verdeeld.
Gemiddeld 2 katten per dag uitgeplaatst naar nieuwe gezinnen.
Handel via Marktplaats 10.000 dieren per dag.
Overwegingen Er zijn 38 pathogene schimmels die klinische symptomen bij mens en dier kunnen geven.
15% van dermatofytosen bij mensen worden veroorzaakt door Microsporum canis (85% dus niet!)* * Small Animal Dermatology 7th Muller&Kirk
Plan van aanpak Welke schimmel heeft dierverzorgster? Overleg huisarts? Direct microscopie kattenharen? Echter geen plekjes te zien. Woods lamp? Tandenborstel monster opsturen naar laboratorium: 40 katten x € 45,Wassen met antischimmel-dip: 100 ml = € 25,95 Itrafungol 50 ml gedurende 6 weken 40 katten x € 77,70 Controle kweken 40 katten x € 45 Genezen indien 2 maal negatief gekweekt met 3 weken tussentijd. Richtlijn “Huidschimmelbestrijding hond en kat” ESCCAP
Take home message Als mens en dier zo innig samenleven
Take home message Dan zouden de huisarts en de dierenarts dat ook wat vaker moeten doen!
