Cellebroersstraat 16 1000 Brussel Tel: 02/513.15.10 fax: 02/513.98.28 e-mail:
[email protected] www.osbj.be
ALGEMENE INLEIDING ................................................................................... 7
!
" # $# $# % (
'
& #
DEEL I: ONDERSTEUNING VAN INITIATIEVEN ALS ANTWOORD OP JEUGDDELINQUENTIE.................................................................................. 11 )
)
)
)
)
*
+
,
1. Visieontwikkeling ........................................................................................................................ 11 2. Samenwerkingsverbanden......................................................................................................... 11 2.1. Samenwerkingsprotocol ...................................................................................................... 11 2.2. Structurele inbedding en samenstelling van de SWV ......................................................... 12 2.3. Verhouding met arrondissementele stuurgroepen voor herstelrecht en bemiddeling......... 12 2.4. Inhoud van de vergaderingen.............................................................................................. 13 2.4.1. Algemeen ...................................................................................................................... 13 2.4.2. Per SWV ....................................................................................................................... 13
*)
,(
-
(
'
1. Stand van zaken......................................................................................................................... 16 1.1. Bemiddelingsaanbod ........................................................................................................... 16 1.2. Aanbod van Hergo............................................................................................................... 17 2. Aanbod van de OSBJ................................................................................................................. 17 2.1. Methodiekontwikkeling en bewaking van kwaliteit .............................................................. 17 2.1.1. Vorming......................................................................................................................... 17 2.2.2. Ervaringsuitwisseling .................................................................................................... 18 2.2. Werkgroepen ....................................................................................................................... 19 2.2.1. Werkgroep vorming....................................................................................................... 19 2.2.2. Werkgroep organisatie BAL .......................................................................................... 19 2.2.3. Werkgroep GAS in Leuven ........................................................................................... 19 2.3. Provinciaal vereffeningsfonds.............................................................................................. 19 2.3.1. De provinciale fondsen ................................................................................................. 19 3. Internationale uitwisseling .......................................................................................................... 20 4. Reflectie – perspectieven........................................................................................................... 20
*.
,(
*/
- ,
#
1. Aanbod van OSBJ...................................................................................................................... 20 1.1. Team Gemeenschapsdiensten BAAL ................................................................................. 20 1.2. Vorming ............................................................................................................................... 21 1.3. FAS ...................................................................................................................................... 22 2. Besluit......................................................................................................................................... 22 1. Actuele status............................................................................................................................. 22 2. Aanbod ....................................................................................................................................... 22 2.1. Team SIB-M......................................................................................................................... 22 2.2. Werkgroep seksueel grensoverschrijdend gedrag .............................................................. 23 3. Besluit......................................................................................................................................... 23
*0
(
1. Aanbod ....................................................................................................................................... 23 2. Registratie .................................................................................................................................. 24 3. Werkgroepen.............................................................................................................................. 24 3.1. Werkgroep pedagogie en herstelrecht ................................................................................ 24 3.2. Werkgroep jeugdsanctierecht.............................................................................................. 24
3.3. Werkgroep onderzoek 5 jaar BAAL ..................................................................................... 24 4. Jeugdrecht.................................................................................................................................. 25 5. Sensibilisatie .............................................................................................................................. 25 6. Praktische gids van de herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen................................ 25
)
'*
+
1. Algemeen ................................................................................................................................... 25 2. Diepte-interviews........................................................................................................................ 26 3. Database Vernieuwende initiatieven.......................................................................................... 27 4. Noden- en behoefteonderzoek................................................................................................... 27 5. Aanbod allerlei............................................................................................................................ 27 5.1. Werkgroepen ....................................................................................................................... 27 5.2. Uitwisseling van informatie .................................................................................................. 28 5.3. Faciliteren van implementatie van nieuwe methodieken door de mensen op het veld....... 28 6. Besluit......................................................................................................................................... 28
DEEL II: IMPLEMENTATIE KINDERRECHTEN EN PARTICIPATIEVE HULPVERLENING. ......................................................................................... 29 ) )
)
* *1
+
& &
2
1. Kinderrechten ............................................................................................................................. 29 2. Kinderrechtencommissariaat...................................................................................................... 29 3. Integrale Jeugdhulp.................................................................................................................... 29 4. Samenwerking met het Jeugdwerk ............................................................................................ 29
*3
#
1. Anders Bekijken !? ..................................................................................................................... 30 2. Meerjarenproject: DJINN............................................................................................................ 30 3. Vorming Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen (NBMV) ................................................. 31
DEEL III: JURIDISCHE ONDERSTEUNING .................................................. 33 )
) ) )
*
2
1. Open verslaggeving ................................................................................................................... 33 2. Deontologie voogden NBMV ...................................................................................................... 33 3. Decreet rechtspositie IJH ........................................................................................................... 33 4. Bijdragen aan studiedagen ........................................................................................................ 33
*4 * *)
+ 2
5
,(
,
1. Inzake Bijzondere Jeugdbijstand en Kinderrechten................................................................... 34 2. Inzake herstelrechtelijke en constructieve afhandeling jeugddelinquentie ................................ 37 3. Informatie voor studenten … ...................................................................................................... 38 4. Informatie delen met collega’s (uit verwante sectoren).............................................................. 39 5. FAQ ............................................................................................................................................ 39
DEEL IV : COMMUNICATIE ........................................................................... 41 )
*) -7
, 6
2 5
,
7
Inleiding .......................................................................................................................................... 41 1. Werkgroep ‘Imago van de Bijzondere Jeugdzorg’ ..................................................................... 41 2. Campagneplan ........................................................................................................................... 41 3. Acties.......................................................................................................................................... 41
)
*8
,
! 1 5 7+
1. Huisstijl ....................................................................................................................................... 44 2. Communicatiemiddelen.............................................................................................................. 44
DEEL V: CREËREN VAN EEN PLATFORM VOOR OVERLEG, AFSTEMMING EN KENNISOVERDRACHT .................................................. 46 9 -7 0 1 0+ !
: + <9 =
2 5
(
5 -7 ,( -
25 ,
2,
' ' ' ' ' '
; (
(
>!
DEEL VI: HIVA ONDERZOEK ........................................................................ 47 DEEL VII: REGISTRATIE ............................................................................... 47 ) ) )
* * *8 -
( ?
2
5
DEEL VIII: BELEIDSPLAN ............................................................................. 48 0
+
(
DEEL IX: AANVANGSVERSLAG OSBJ........................................................ 49 >
(
9
+
& & & & & & &
, 2 ,
!
,
@
,
BESLUIT ......................................................................................................... 50 BIJLAGEN....................................................................................................... 51 (
* , *A *! +
7 ,( !1 5 +
##
<-
## '
,
(
,(
-
,
, ''
ALGEMENE INLEIDING
Naar aanleiding van de aanhoudende discussies over de rol en positie van de OSBJ organiseerde de Raad van Bestuur op 29 juni 2004 een denkdag. Deze denkdag mondde uit in een krachtlijnennota die na bespreking met het team globaal werd aanvaard. De groei naar een inhoudelijk steunpunt krijgt meer en meer vaste vorm. Omdat er nog veel onduidelijkheden bleven bestaan, werd een beleidsplan uitgewerkt voor de toekomst. Dit kan dienen als beleidsinstrument om verschillende discussies aan op te hangen en om knelpunten uit te klaren. Een eerste resultaat daarvan is een missietekst. Vanaf nu gaat de OSBJ door het leven met de volgende missie: De OSBJ biedt als autonoom en pluralistisch steunpunt aan alle private organisaties van de Bijzondere Jeugdbijstand een permanente en projectmatige inhoudelijke ondersteuning, die praktijkgericht en multidisciplinair/wetenschappelijk werkt. Hiermee willen we hun bijstand en hulpverlening aan de doelgroep optimaliseren in ruim overleg met de betrokken actoren. (volledige tekst in bijlage) Deze missie beantwoordt verschillende vragen die in het vorige jaarverslag werden aangehaald: - Hoe legitimeert de OSBJ zich ten aanzien van de sector? - Welke zijn de kerntaken van de OSBJ? - Hoe verhoudt de OSBJ zich ten aanzien van de koepels, het ruimere middenveld? - Hoe verhoudt de OSBJ zich ten aanzien van de overheid? Het werken aan dit beleidsplan nam veel tijd in beslag en dreef een aantal discussies op de spits. Knopen werden doorgehakt en beslissingen genomen. In het voorjaar van 2005 werd dit werk doorkruist door de onderhandelingen over een nieuwe convenant en door het ontslag van de directie. Het waren intern woelige tijden, toch verminderde de dienstverlening ten aanzien van de sector niet. Integendeel: onze communicatie werd sterk verbeterd, we beantwoordden meer vragen dan ooit tevoren, we werden nauw betrokken bij het ontwikkelen van de wet Onkelinx, we startten een onderzoek naar de noden en behoeften van de sector ten opzichte van de OSBJ en er werd een extra vormingsaanbod over Niet-Begeleide Minderjarige Vreemdelingen aangeboden. Het lijkt ons daarom niet overbodig om alle activiteiten eens op een rijtje te zetten en om een inventaris van het gepresteerde werk te maken. We beginnen met de structuren van de organisatie en nemen u geleidelijk mee naar de werking. We besteden dit jaar minder aandacht aan de inhoudelijke visieontwikkeling op de verschillende terreinen. Daarvoor kan u terecht in het vorige jaarverslag en op onze website.
De Algemene Vergadering kwam bijeen op 3 juni 2004, maar werd niet in aantal bevonden om de nodige beslissingen te kunnen nemen. Een tweede Algemene Vergadering kwam bijeen op 29 juni 2004.
OSBJ
7
ALGEMENE INLEIDING
In de Raad van Bestuur zetelden Jan Bosmans, Vincent Vanhumbeeck, Rudy Dobbelaere, Bart D’Hooghe, Louis Vermeiren, Raymond Vandekeybus, Dirk Meulyzer, Wim Van Esch, Pascal Heytens, Magda De Maertelaere. De data van samenkomst waren: -
3 juni 2004 29 juni 2004 2 september 2004 30 september 2004 27 oktober 2004 10 november 2004 1 december 2004
-
12 januari 2005 25 februari 2005 7 maart 2005 24 maart 2005 15 april 2005 28 april 2005 30 mei 2005
De grote krachtlijnen van de Raad van Bestuur waren: - Het uitbouwen van een gemeenschappelijke missie en eenduidigheid over de positie van de OSBJ. - Het financieel veilig stellen van de organisatie, naar aanleiding van de terugvorderingen door de overheid. - Het voeren van onderhandelingen over de nieuwe convenant. - Het oplossen van de interne moeilijkheden In de overgangsperiode naar een nieuwe directeur volgde de Raad van Bestuur de lopende zaken van zeer dichtbij op.
De stuurgroep, samengesteld uit de Raad van Bestuur en vertegenwoordigers van de administratie Bijzondere Jeugdbijstand, kwam in de loop van deze werkingsperiode op 27 oktober één keer samen. Op deze stuurgroep werd beslist om prioritair gestalte te geven aan een nieuwe convenant. De stuurgroep stelde voor om via een meer flexibel systeem van opeenvolgende werkvergaderingen in gemeenschappelijk overleg een convenant op te stellen. De stuurgroep kwam slechts één keer samen enerzijds omdat deze werkvergaderingen een extra engagement van de leden vroegen en anderzijds omdat er een personeelswissel was bij de verantwoordelijken van de administratie waardoor onduidelijk was wie als vertegenwoordiger voor de administratie kon optreden. Het is de bedoeling om deze stuurgroep in de toekomst opnieuw vier maal per jaar te laten doorgaan. Daarnaast werd afgesproken om maandelijks een werkoverleg te organiseren tussen de cel voorzieningenbeleid en OSBJ om goed op de hoogte te zijn van elkaars initiatieven en gevoeligheden.
ALGEMENE INLEIDING
8
OSBJ
! "! "! #
Algemene Vergadering
Raad van Beheer
Stuurgroep Administratie RVB Directie / Team
Directeur ( Goedele Sulmont tot 31/03/05)
Centrale medewerkers
Thematische medewerkers
Thematische werkgroepen
- Juriste (Min Berghmans)
- Kinderrechten & participatie (Kurt De Backer)
- Kinderrechten & participatie
- Administratie (Hilde Engelbeens)
- Jeugddelinquentie (Lieve Balcaen) (Hilde Geudens)
- Logistiek (Chantale Staelens) - Communicatie (Véronique Vancoppenolle)
- Werkgroep imago - Denktank preventie
- Campagne Imago Véronique Vancoppenolle)
- Vernieuwende initiatieven (Lies De Ruyver)
OSBJ
9
ALGEMENE INLEIDING
$
%
Ook in het team liet zich de herpositionering voelen. Meer en meer aandacht werd besteed aan algemene ondersteuning van de hele sector, waardoor alle teamleden werden gedwongen na te denken wat zij kunnen bieden aan de hele sector, zonder de eigen specificiteit te verliezen. Op personeelsvlak is er één en ander gebeurd. We geven een chronologisch overzicht: In zijn proefperiode kondigde Maarten De Gendt, in april 2004 aangeworven als communicatieverantwoordelijke zijn ontslag aan. Hij werd vanaf 1 juli 2004 vervangen door Véronique Vancoppenolle. Als inwerkperiode voor Véronique draaiden ze de maand juli 2004 dubbel. Omwille van de financiële afrekeningen van de voorbije jaren, werd in het najaar beslist om een halftijdse extra ondersteuning voor de administratie aan te werven. Vanaf 1 december trad Chantale Staelens in dienst als halftijds medewerkster met een contract van bepaalde duur. In december 2004 gaf Joke Callewaert haar ontslag. Zij werkte een jaar voor de OSBJ. Vanaf 1 februari 2005 was deze functie vacant. In maart 2005 hakte de Raad van Bestuur de knoop door en werd Goedele Sulmont als directrice ontslagen. Tegelijkertijd liep de selectieprocedure om Joke te vervangen. Omwille van de onduidelijke toekomstperspectieven en het onduidelijke functieprofiel op dat moment kozen we om een tijdelijke functie te creëren ter ondersteuning van de communicatie en van het Djinn project. Lies de Ruyver trad in dienst op 22 maart 2005 met een contract tot eind mei 2005. Al gauw bleek dat we de toekomst met vertrouwen tegemoet konden zien en na de nodige gesprekken werd beslist om Lies een contract van onbepaalde duur aan te bieden. De eerste jaren zal zij instaan voor de ondersteuning van de vernieuwende initiatieven en van Djinn. Ook het tijdelijke contract van Chantale werd verlengd tot eind december 2005. In mei 2005 werd de procedure om een nieuwe directeur aan te werven, opgestart. De directiefunctie werd tijdelijk waargenomen door Kurt De Backer. Momenteel kennen we de volgende personeelsbezetting: - Hilde Geudens (jeugddelinquentie) (100%) - Lieve Balcaen (jeugddelinquentie) (80%) - Min Berghmans (juriste) (80%) - Lies De Ruyver (vernieuwende initiatieven)(100%) - Véronique Vancoppenolle (communicatie)(100%) - Kurt De Backer (kinderrechten/participatie)(100%) - Hilde Engelbeens (administratie/documentatie)(100%) - Chantale Staelens (administratie/logistiek)(50%) Inhoudelijk heeft het team het hele jaar door nagedacht over de opdracht van de OSBJ en hoe die te realiseren. Geleidelijk aan wordt het thematisch werken afgebouwd naar een meer algemene ondersteuning van de private organisaties Bijzondere Jeugdbijstand (BJB). We mogen niet vergeten dat de kracht van de OSBJ grotendeels ligt in de historisch opgebouwde deskundigheid (zeker wat jeugddelinquentie en juridische materies) betreft. Die verworvenheid mag niet verloren gaan. Het is een tijdlang zoeken geweest hoe we een brede ondersteuning kunnen bieden zonder de specifieke deskundigheid te verliezen. Ondertussen wordt het plaatje langzaam maar zeker duidelijker. Dit wordt ongetwijfeld vervolgd.
ALGEMENE INLEIDING
10
OSBJ
DEEL I: ONDERSTEUNING VAN INITIATIEVEN ALS ANTWOORD OP JEUGDDELINQUENTIE &
'
(
)
( Onze visie met betrekking tot de vraag hoe men moet reageren op jongeren die als misdrijf omschreven feiten plegen, hebben we uitvoerig toegelicht in het vorige jaarverslag. Deze visietekst bespraken we eind 2004 met de begeleiders van de drie afhandelingen (herstelbemiddeling, gemeenschapsdienst, leerprojecten). Het voorbije werkjaar gebruikten we deze tekst als basisinstrument voor onze werking. De tekst is de basis van waaruit we reageerden op allerlei thema’s die op ons afkwamen zoals het wetsontwerp Onkelinx, het thema gerechtelijke jeugdhulp binnen IJH en het leerproject slachtoffer in beeld – minderjarigen. Op diverse fora lichtten we de tekst toe en werd ze bediscussieerd. We verlegden tevens onze (Vlaamse) grenzen door de visietekst te vertalen en te laten publiceren in Journal du Droit des Jeunes van oktober 2004.
*
(
+
Om een antwoord te vinden op één van de grootste knelpunten in de werking van de herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen, met name gebrek aan afstemming en éénduidigheid in oa. aanbod, verwijzing en invulling, werd het voorbije werkjaar veel geïnvesteerd in de oprichting van samenwerkingsverbanden (SWV). Het is de bedoeling om per arrondissement te komen tot een structureel overleg tussen onder andere de diverse afhandelingsvormen en de verwijzers. Ook de Vlaamse overheid stimuleerde de diensten hierin door hen – weliswaar onder voorbehoud - een driejarig contract te beloven indien zij voor 31 december 2004 een ondertekend protocol voorlegden. 2.1. Samenwerkingsprotocol De OSBJ stelde een ontwerpprotocol op. Dit werd door de administratie van de BJB aangepast en vervolgens aan de diensten voorgesteld. Dit protocol geeft aan waartoe de ondertekenende partners zich verbinden. In de meeste samenwerkingsverbanden werd het ontwerpprotocol uitgebreid bediscussieerd en hier en daar ook lichtjes aangepast, naargelang de lokale wensen. De doelstellingen en verbintenissen blijven éénvormig over heel Vlaanderen (ontwerpprotocol in bijlage). De hoofddoelstelling van het samenwerkingsverband is “het realiseren van de afstemming en coördinatie tussen de herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen per gerechtelijk arrondissement en dit vanuit een gemeenschappelijk gedragen visie met betrekking tot de aanpak van de jongeren die een als misdrijf omschreven feit plegen. Het betreft zowel de afstemming van de verschillende reactiewijzen op elkaar als afstemming tussen de verschillende diensten, zonder verlies van hun specificiteit”. In het protocol wordt een onderscheid gemaakt tussen minimale, wenselijke en bijkomende partners. Dit onderscheid heeft alles te maken met de vraag van de overheid tot ondertekende protocollen. Aangezien de Vlaamse overheid enkel bevoegd is voor haar eigen Vlaamse diensten, kon zij enkel aan deze diensten vragen het protocol te ondertekenen. Over de wenselijke partners heeft ze geen bevoegdheid, maar deze zijn essentieel voor de uitbouw van een arrondissementeel beleid met betrekking tot de aanpak van jeugddelinquentie zoals bijvoorbeeld magistratuur en balie. Bijkomende partners zijn bijvoorbeeld justitiehuis, andere BJB-voorzieningen, hogescholen.
OSBJ
11
WERKINGSVERSLAG Deel I
2.2. Structurele inbedding en samenstelling van de SWV Met uitzondering van Limburg koos elke dienst voor een arrondissementeel samenwerkingsverband. Limburg opteerde voor een provinciaal overleg. Alle diensten slaagden er in vóór 31 december 2004 een ondertekend protocol aan de overheid voor te leggen. Dit was geen sinecure aangezien zij pas in november 2004 over de definitieve tekst konden beschikken. In sommige arrondissementen tekenden reeds andere dan minimale partners mee zoals bijvoorbeeld jeugdrechter, parket en/of balie. De ondertekenende partners in de verschillende samenwerkingsverbanden zijn op dit moment nog erg verschillend. In het merendeel van de SWV is de uitbreiding van het aantal partners een belangrijk agendapunt. Al naargelang het arrondissement, worden er besprekingen gevoerd met onder meer balie, magistratuur, slachtofferhulp, justitiehuis, andere voorzieningen uit de BJB, gemeenschapsinstellingen. Enkele samenwerkingsverbanden zijn nog koortsachtig op zoek naar een voorzitter. In de meeste SWV gaat de voorkeur uit naar een externe voorzitter, bijvoorbeeld een docent(e) van een hogeschool, een medewerker/prof van universiteit, een directeur van het justitiehuis, een medewerker vanuit de stad. De voornaamste taak van de OSBJ is drieërlei. In de eerste plaats meehelpen aan het realiseren van de doelstellingen, zoals geformuleerd in het ontwerpprotocol, met name afstemming en éénduidigheid binnen het arrondissement realiseren en dit vanuit een gemeenschappelijk gedragen visie m.b.t. jeugddelinquentie. De OSBJ heeft tevens als opdracht om deze doelstelling over heel Vlaanderen te realiseren, door telkens in de verschillende lokale vergaderingen informatie vanuit andere vergaderingen binnen te brengen. En tot slot is de OSBJ mee bindfiguur tussen de meeste arrondissementele stuurgroepen en de SWV. De OSBJ doet dit alles ondermeer door documenten en informatie ter beschikking te stellen zoals haar visietekst, wetsontwerp Onkelinx, ander wettelijk en wetenschappelijk materiaal, mondelinge toelichtingen vanuit andere arrondissementen en vanuit de stuurgroepen… Dit alles vergt een degelijk intern overleg, aangezien alle arrondissementen over drie medewerkers verdeeld zijn. 2.3. Verhouding met arrondissementele stuurgroepen voor herstelrecht en bemiddeling Met uitzondering van Mechelen koos elk arrondissement ervoor (voorlopig) niet samen te gaan met de 1 arrondissementele stuurgroep voor herstelrecht en bemiddeling . Naar aanleiding van de discussie in 2 Leuven, werd door BAL een werkgroep ‘herstel en pedagogie’ opgericht. Deze werkgroep dient de vraag te beantwoorden op welke manier beide overlegorganen zich dienen te verhouden. Deze werkgroep is ondertussen éénmaal samengekomen (zie verder). In de meeste arrondissementen, waar zowel een arrondissementele stuurgroep als een SWV bestaat, werd bekeken wie aan beide participeert en info kan uitwisselen. De OSBJ en de bemiddelaar minderjarigen nemen steeds deel aan beide overlegorganen. In onderstaand schema krijgt u een overzicht van de andere partners die aan beide overlegorganen participeren.
1 Term ontleend aan de stuurgroep van Leuven, deze ‘stuurgroepen voor herstelrecht en bemiddeling’ willen in de eerste plaats binnen het gerechtelijk arrondissement een herstelrechtelijke benadering stimuleren. 2 Bemiddelingsdienst Arrondissement Leuven
WERKINGSVERSLAG Deel I
12
OSBJ
Gerechtelijk arrondissement
Arr stuurgroep* Samenwerkingsverband minderj
Brugge
X
x
Kortrijk
X
x
X X
x x x x
(x) (x)
x x
(x)
x
X (x)
x x x
Ieper Veurne Oudenaarde Dendermonde Gent A’pen M’len Turnhout Bxl Leuven Tongeren Hasselt
1 grote stuurgroep
x
Leden van stuurgroep (naast evt. OSBJ en bemiddelaars minderjarigen) die ook lid zijn van SWV zelfde voorzitter, slohulp, politie justitiehuis, politie, balie, bemiddelaar meerderj., parket, slachtofferzorg politie, jeugdrechter, sociale dienst JRB, CJGB en Oranjehuis Nvt Nvt balie, politie, parket Sociale dienst JRB, parket, jeugdrechtbank, slohulp balie Geen link Nvt Slohulp, vanaf mei 05: bemiddelaar meerderj. Nvt Oikoten Nvt
* X betekent dat OSBJ partner is, (x) geeft aan dat er een arr. stuurgroep werkzaam is, maar OSBJ geen partner is, ofwel omdat bemiddelaars minderjarigen enkel partner zijn (en dus hun werkingsverslagen niet worden besproken) (Gent, Turnhout, Tongeren), ofwel bemiddelaars minderjarigen geen partner zijn (Antwerpen)
2.4. Inhoud van de vergaderingen
2.4.1. Algemeen
De inhoud van de vergaderingen verschilt naargelang de historiek en de organisatie van de diensten binnen het arrondissement. De SWV die reeds langere tijd functioneren, zoals bijvoorbeeld Antwerpen, Veurne, Ieper zetten hun werkzaamheden voort. Afstemming en visieontwikkeling vormen reeds lang vaste agendapunten. Andere SWV, die nu pas voor een eerste maal samenkomen, hebben vooral kennismaking van elkaars dienst als eerste prioriteit. We geven een bondig overzicht van de evolutie, stand van zaken en agendapunten in de verschillende SWV.
2.4.2. Per SWV
2.4.2.1. Mechelen In Mechelen functioneert sedert verschillende jaren een arrondissementele stuurgroep voor bemiddeling en herstelrecht, waaraan naast bemiddeling voor min- en meerderjarigen ook gemeenschapsdienst en leerprojecten voor minderjarigen participeren. Omwille van de korte tijdspanne die de overheid gaf om het samenwerkingsprotocol te ondertekenen, werd beslist om eerst tweemaal samen te komen met uitsluitend de minimale partners en vervolgens het protocol te ondertekenen. Ondertussen liepen de werkzaamheden van de arrondissementele stuurgroep door. Op dat moment werd in de stuurgroep de meeste vergadertijd ingenomen voor een uitgebreide bespreking van het protocol herstelbemiddeling minderjarigen. Uiteraard kwamen ook thema’s van de meerderjarigen aan bod zoals het wetsontwerp tot invoering van bemiddeling in het Wetboek van Strafvordering. De cijfers van de verschillende afhandelingen zijn een steeds wederkerend agendapunt. Op de laatste stuurgroep werd de principiële vraag gesteld in hoeverre het ondertekend samenwerkingsprotocol geïntegreerd kan worden in het basisprotocol van de stuurgroep. Het antwoord van de stuurgroep was een ‘voorlopig ja’, waarbij het eindresultaat van de bespreking in de ‘werkgroep pedagogie en herstelrecht’ (zie verder) wordt afgewacht. Een aanvaarding van het samenwerkingsprotocol impliceert dat het basisprotocol op verschillende punten moet worden aangepast. In het huidige basisprotocol bijvoorbeeld staat: “de stuurgroep neemt de alternatieve maatregelen op zich zolang andere initiatieven of andere overlegstructuren in deze materie geen expliciete opdracht hebben”. OSBJ
13
WERKINGSVERSLAG Deel I
2.4.2.2. Dendermonde/Oudenaarde/Gent Tot heden verlopen de werkzaamheden in de SWV van de drie arrondissementen binnen de provincie Oost-Vlaanderen zo gelijklopend dat ze samen worden besproken. De taken werden verdeeld onder de diensten, waardoor in eerste instantie CAB verantwoordelijk is voor het SWV van Dendermonde, DAS&V voor Oudenaarde en de dienst herstelbemiddeling Gent voor Gent. Na enkele voorbereidende vergaderingen met de drie diensten en de OSBJ werden de lokale SWV opgericht. In een eerste fase werd ook hier besproken in hoeverre zij zouden samengaan met de arrondissementele stuurgroepen of een provinciaal SWV voor de minderjarigen zouden opstarten, maar beide pistes werden snel verlaten. In elk SWV stelden de diensten zich voor en uitten hun verwachtingen naar dit SWV. Daaruit kwam onder meer afstemming tussen de diensten van bijv. gemengde dossiers, bespreken van praktische 3 knelpunten zoals ‘illegale’ jongeren, aantal uren gemeenschapsdienst, onderscheid tussen POS en MOF, wat met recidiverende jongeren, nood aan leerproject drugs in Oudenaarde. 2.4.2.3. Kortrijk In Kortrijk bestond er een arrondissementele stuurgroep hsb (meerder- en minderjarigen), een werkgroep hsb minderjarigen en een stuurgroep alternatieve maatregelen (gemeenschapsdienst en sociale vaardigheidstraining). Het SWV komt neer op een fusie van de werkgroep hsb minderjarigen en de stuurgroep alternatieve maatregelen. Het protocol werd ondertekend door de minimale partners, maar alle deelnemers aan de ‘oude’ overlegorganen nemen deel aan de vergaderingen van het samenwerkingsverband. Op 14 februari 2005 en 28 april 2005 werden de engagementen van de bijkomende partners besproken. Het betreft: parket, jeugdrechters, balie, politie, politie slachtofferzorg, justitiehuis, voorziening BJB, bemiddelaar meerderjarigen en vertegenwoordiger van een prestatieplaats. De meerderheid onder hen willen een uitgebreid protocol mee ondertekenen. De vertegenwoordiger van het justitiehuis is pleitbezorger van een samengaan met de stuurgroep herstelrecht en bemiddeling, maar het SWV houdt de boot voorlopig af. Als agendapunten werden, naast de verhouding tov de arrondissementele stuurgroep herstel, verder weerhouden: wetsontwerp Onkelinx, activiteitenverslag van de diensten, juridische bijstand bij herstelbemiddeling, planning van de verdere werkzaamheden. 2.4.2.4. Limburg 4 Op 7 september 2004 vond er een verkennend gesprek plaats met medewerkers van BAAL . Voor wat betreft het arrondissement Hasselt pleegde BAAL voorheen overleg via een ‘beleidsraad – minderjarigen’. Deze beleidsraad had als initiële bedoeling om het herstelgericht aanbod voor minderjarigen af te stemmen op de vraag van de verwijzers. De raad is samengesteld uit het Parket in 5 Jeugdzaken, de Jeugdrechtbank, de Sociale Dienst bij de Jeugdrechtbank, (de AGM -coördinator van) het Justitiehuis Hasselt en BAAL. Op 19 oktober 2004 vond er met de minimale partners een eerste samenkomst plaats ter voorbereiding van het SWV. Vanaf de eerste bespreking koos Limburg voor een provinciaal overleg. Dit heeft te maken met het feit dat BAAL werkzaam is in de arrondissementen Hasselt en Tongeren. De minimale partners van beide arrondissementen ondertekenden het protocol. Op 19 mei 2005 vond de eerste officiële samenkomst plaats. Het SWV is nog op zoek naar een (externe) voorzitter. Dit vormde een eerste agendapunt. Daarnaast werd besproken op welke wijze bijkomende partners zouden worden gezocht. De partners van de beleidsraad in Hasselt (jeugdmagistraten, justitiehuis) zouden in eerste instantie worden gevraagd, evenals (de AGMcoördinator van) het justitiehuis te Tongeren. Een volgende stap is om met de nieuwe leden van het SWV een lijst van relevante thema’s op te stellen. In functie van die thema’s kunnen bijkomende deelnemers (ad hoc of blijvend) worden uitgenodigd. Het SWV Limburg ziet voorlopig het nut van een deelname van de balie niet in.
3 4 5
POS= Problematische opvoedingssituatie, MOF = als misdrijf omschreven feit Bureau Alternatieve Afhandeling Limburg Alternatieve Gerechtelijke Maatregelen
WERKINGSVERSLAG Deel I
14
OSBJ
2.4.2.5.Turnhout Er bestond reeds een stuurgroep voor hsb minderjarigen die werd omgevormd tot een SWV voor de 3 afhandelingen (door dezelfde dienst aangeboden). De minimale partners maakten reeds deel uit van de stuurgroep hsb minderjarigen en ondertekenden het protocol. Begin 2005 ging ook hsb meerderjarigen van start. In het kader hiervan werd een stuurgroep hsb meerderjarigen opgericht. Op 15 maart en 24 mei 2005 werden in het SWV de volgende agendapunten behandeld: de verbintenis van de huidige partners (magistratuur, balie, slachtofferhulp, politiekorpsen en federale politie, Hoger Instituut der Kempen) tot het SWV, welke nieuwe wenselijke partners worden uitgenodigd, welke thema’s kunnen aan bod komen, wetsontwerp Onkelinx. De bemiddelaar meerderjarigen wordt partner in het SWV en de bemiddelaar minderjarigen wordt partner in de arrondissementele stuurgroep. De gemeenschapsinstelling te Mol werd tevens aangesproken en beslist eerstdaags over al dan niet opnemen van dit engagement. De (3) AGM’ers gemeenschapsdienst participeren in beurtrol en het leerproject AGM zal vanaf volgende keer deelnemen. De jeugdrechters wensen niet mee te ondertekenen, maar komen ad hoc naargelang het thema. Op de laatste stuurgroep werd tevens beslist om voortaan te spreken van samenwerkingsverband 6 HCA , zodat er ook wat de titel betreft wat meer éénvormigheid in Vlaanderen wordt gerealiseerd. 2.4.2.6. Leuven Er bestond reeds een arrondissementele stuurgroep voor herstelrecht en bemiddeling. Los daarvan werd een samenwerkingsverband opgericht voor de drie afhandelingen minderjarigen. In eerste instantie werden hierop enkel de minimale partners uitgenodigd. Op 1 maart 2005 ging het eerste SWV door met voorzitter prof. J. Put (KULeuven). Op een volgende vergadering van 1 juni 2005 zal afgesproken worden welke bijkomende partners nog kunnen uitgenodigd worden en zullen mogelijke thema’s voor volgende vergaderingen worden vastgelegd zoals inforonde m.b.t. wetgevende en wetenschappelijke evoluties, verslag vanuit de werkgroep herstel en pedagogie, uitgebreide voorstelling van de diensten, onderscheid MOF en POS, rapportage aan gerechtelijke instanties. 2.4.2.7. Brussel Een eerste samenkomst vond plaats op 26 oktober 2004, waarop meteen alle minimale partners aanwezig waren. Het protocol werd besproken. Nadat de aanpassingen waren ingevoegd, werd dit ondertekend. Tot op heden ging een eerste samenkomst door, waarbij vooral de uitbreiding van de partners (met jeugdrechters, parket, balie, slachtofferhulp), de voorzitter en mogelijke komende agendapunten werden besproken. Diverse gewenste partners worden tegen de volgende vergadering van juni 2005 gecontacteerd. 2.4.2.8. Veurne Een stuurgroep voor de drie afhandelingen bestaat reeds geruime tijd, waarbij telkens diverse partners aanwezig zijn. Op dit moment lopen nog besprekingen met een aantal gewenste partners om het samenwerkingsprotocol mee te ondertekenen. In het najaar van 2004 werden twee vergaderingen gewijd aan (onder meer) een bespreking van het ontwerpprotocol en een ondertekening van het definitieve protocol. Daarnaast staan ook altijd de cijfers op de agenda en in het verlengde daarvan een inhoudelijke bespreking van de lopende praktijk. Op het eerste SWV van 2005 werd tevens een planning voor het komend werkjaar opgemaakt. Mogelijke thema’s zijn: visieontwikkeling, uitbouw aanbod werkplaatsen, opvolging tevredenheidsmeting, knelpunten doorverwijsformulier herstelbemiddeling, … Op een tweede samenkomst van dit jaar werd het concrete afhandelingsaanbod van DIVAM uitgebreid voorgesteld. 2.4.2.9. Ieper De laatste samenkomst dateert van 1 december 2004. Toen werd onder meer het samenwerkingsprotocol uitgebreid besproken. In de loop van december 2004 werd dit ondertekend door, naast de minimale partners, ook het parket, de jeugdrechtbank en de stad Ieper. Een volgende vergadering is gepland op 22 juni 2005. Op de agenda staan alvast een overzicht van het projectjaar 2004 en de perspectieven voor 2005. 6
Herstelrechtelijke en Constructieve Afhandelingen
OSBJ
15
WERKINGSVERSLAG Deel I
2.4.2.10. Antwerpen Aangezien Antwerpen reeds geruime tijd over een stuurgroep voor de drie afhandelingen beschikt, lopen ook hier de werkzaamheden gewoon door. De stuurgroep beschikt reeds over een basisprotocol jeugddelinquentie, dat uitgebreid bediscussieerd is geweest. Dit basisprotocol werd door de overheid niet aanvaard als samenwerkingsprotocol om aan Elegast een driejarig contract te kunnen bezorgen. De stuurgroep opteerde ervoor om het samenwerkingsprotocol te ondertekenen met de minimale partners en deze als annex aan het basisprotocol jeugddelinquentie te hangen. Op de laatste twee stuurgroepen besprak men het protocol dienstverlening. Het protocol herstelbemiddeling en Hergo functioneert reeds geruime tijd en in de (nabije) toekomst zal het protocol leerprojecten worden geagendeerd. Daarnaast worden de cijfers toegelicht en allerlei agendapunten 7 besproken zoals bijvoorbeeld verslaggeving hsb, dossier wachttijden, GAS . 2.4.2.11. Brugge Op 13 september 2004 vond een eerste overleg plaats met de directeur en de medewerkers van 8 BAAB . Er werd besproken hoe het reeds bestaande tweejaarlijks overleg met de verwijzers en balie kon evolueren naar een SWV. Ook diende men afstemming te zoeken met de arrondissementele stuurgroep. De nodige afspraken werden gemaakt. Het SWV kwam op 9 november 2004 voor de eerste keer samen. Naast parket, jeugdrechtbank, balie, sociale dienst bij de JRB, regioverantwoordelijke, een vertegenwoordiger van een tewerkstellingsplaats, de OSBJ, directie en medewerkers van BAAB, was ook de voorzitter van de arrondissementele stuurgroep (balie) aanwezig. Het ontwerpprotocol werd voorgelegd, opmerkingen werden verzameld en verwerkt. De voorzitter van de stuurgroep werd bereid gevonden om ook te fungeren als voorzitter van dit SWV. Op 7 december 2004 tekenden alle partners het samenwerkingsprotocol. In een eerste vergadering van 2005 werd o.a. het jaarverslag van 2004 toegelicht, de problematiek van wachtlijsten aangekaart en Exit stelde zich voor.
&
'& *
)%
,
%
-
1.1. Bemiddelingsaanbod - Alle herstelbemiddelingsdiensten draaien inmiddels op kruissnelheid. In de meeste arrondissementen neemt het aantal verwijzingen toe zodat hier en daar wachtlijsten ontstaan. Bij gebrek aan bijkomend personeel, proberen de bemiddelaars dit onder meer te ondervangen door de methodiek aan te passen, bijv. door met zogenaamde hoge drempelbrieven te werken. Het blijft de vraag of hierdoor niet aan kwaliteit wordt ingeboet. Het is alvast een feit dat minder mensen op het aanbod ingaan dan bij een meer pro-actieve (en tijdsintensieve) methodiek. - Interessant om te vermelden is het nieuwe project van de Leuvense bemiddelingsdienst waarbij ze vrijwilligers wil inschakelen als bemiddelaars. Dit idee wordt in de eerste plaats ingegeven vanuit het 9 streven naar een grotere participatie van de samenleving in de reactie op delicten . Daarnaast kan dit tegemoet komen aan de nood aan een veralgemeend en tegelijk kwalitatief hoogstaand bemiddelingsaanbod. - Verder blijft de interferentie van verzekeringen in de bemiddeling een moeilijk punt. De bemiddeling wordt hierdoor vaak aanzienlijk vertraagd of geraakt geblokkeerd. Het plaatst de bemiddelaars voor een dilemma. Enerzijds worden ze uitgedaagd om een meer actieve rol op te nemen en desnoods vanuit hun opgebouwde deskundigheid zelf met verzekeringsmaatschappijen te onderhandelen. Anderzijds staat een dergelijke handelswijze haaks op het principe van neutraliteit. Bovendien is het de eerste taak van de bemiddelaar om de partijen (en hun advocaten) aan te moedigen hierin zelf stappen te ondernemen. Het resultaat van deze evenwichtsoefening maakt dat er m.b.t. verzekeringskwesties weinig eenvormigheid is. 7
Gemeentelijke Administratieve Sancties Bureau Alternatieve Afhandelingen Brugge 9 Meer informatie rond de achterliggende visie en de operationalisering van het concept is te vinden in het jaarverslag 2004 van BAL op www.suggnome.be 8
WERKINGSVERSLAG Deel I
16
OSBJ
1.2. Aanbod van Hergo - Het Hergoproject loopt door in de arrondissementen Antwerpen en Brussel. In Limburg blijft BAAL tevergeefs wachten op verwijzingen vanuit de jeugdrechtbank. Gehoopt wordt dat het samenwerkingsverband de jeugdrechters kan overtuigen van de meerwaarde van Hergo. In Leuven werd het project tijdelijk opgeschort wegens een te hoge caseload. Inmiddels werd in een overleg met de magistraten afgesproken dat bij een te hoge werklast er minder ‘lichtere’ dossiers zouden worden doorverwezen zodat de Hergo’s niet langer in het gedrang komen. Dit alles maakt dat BAL vanaf juni 2005 opnieuw met Hergo start. - Zolang de bemiddelingsdiensten geen personeelsuitbreiding krijgen, kan het aanbod van Hergo niet geïmplementeerd worden in andere arrondissementen. In het kader hiervan participeerden we aan een overleg, samen met Lode Walgrave en jeugdrechter Van de Wynckel, op het kabinet van Minister Vervotte. Het hoofdthema van dit gesprek was het kabinet overtuigen van de meerwaarde van deze afhandeling en in het verlengde hiervan bijkomende middelen vragen. - Op conceptueel vlak is er dit jaar weinig evolutie. We beschouwen het als een taak van de OSBJ om verdere stimulansen te geven. Vooral de rol van de politie blijft een heikel punt. Het ontbreken van een wettelijk kader is hierbij een belangrijk gegeven. Dit maakt het moeilijk om in de verschillende arrondissementen politiemensen te vinden die willen deelnemen aan de Hergo. Interesse is er zeker wel. Ook de hoge werklast van de politie belemmert hun aanwezigheid. Daarom plannen we de oprichting van een werkgroep die het Hergo-concept vooral betreffende de rol van de politie verder verduidelijkt. - Bij Hergo wordt het onderscheid tussen het delict en de persoon achter het delict zeer scherp gesteld. Je kan geen effectieve reactie op het delict uitwerken zonder de problematiek(en) en de context van de dader te betrekken. Het onderscheid tussen MOF en POS is niet altijd even makkelijk te maken. Vanuit een respect voor het slachtoffer blijft tijdens de Hergo het herstel van de schade centraal staan. Er mag dus niet téveel nadruk worden gelegd op de achterliggende problematiek(en) van de jongere. Dit is uiteraard niet makkelijk want er kan geen constructief en haalbaar herstelplan worden uitgewerkt, zonder de POS mee in rekening te brengen. Tevens is de ervaring van moderatoren dat bij jongeren, die zich in een ernstige POS bevinden, er meer nodig is dan een éénmalige bespreking tijdens een privé-overleg van een Hergo opdat de intentieverklaring zou worden nageleefd. Ook hier stoot men vaak op een gebrek aan mogelijkheden om de jongere bij de uitvoering van intentieverklaring meer intensief te begeleiden. Dit wordt momenteel gezien als een taak van de sociale dienst, maar zij heeft hier de personele middelen niet voor. Misschien moet eerder in de richting van andere voorzieningen van de BJB worden gezocht om dit aspect mee op te nemen?
+
* .
2.1. Methodiekontwikkeling en bewaking van kwaliteit Dit gebeurt door een vormingsaanbod en door het organiseren van mogelijkheden tot ervaringsuitwisseling. Voor de vorming werken we samen met de vzw Suggnomè (zie verder onder werkgroep vorming).
2.1.1. Vorming
2.1.1.1. Introductiecursus beginnende bemiddelaars In de maanden maart en april ging een vijfdaagse cursus door voor tien beginners. Hierin werd aandacht besteed aan visieontwikkeling, informatieoverdracht en het aanleren en inoefenen van 10 methodische vaardigheden. De cursus werd positief geëvalueerd, vooral met betrekking tot de door Mia Claes gegeven methodiektraining. Zij stond destijds in voor de implementatie van herstelbemiddeling en is nu werkzaam als praktijkbegeleider in de Sociale Hogeschool van Heverlee. 2.1.1.2. Cursus voor gevorderde bemiddelaars Deze achtdaagse cursus werd georganiseerd vanuit de werkgroep vorming van de vzw Suggnomè. De cursus is bedoeld voor alle herstelbemiddelaars in Vlaanderen. Er namen 4 bemiddelaars voor 10
Meer details zijn te vinden in het jaarverslag 2003-2004.
OSBJ
17
WERKINGSVERSLAG Deel I
minderjarigen deel. Deze vormingsreeks komt tegemoet aan de vraag vanuit de bemiddelaars naar een voortgezette opleiding. De cursus bevat een meer diepgaande verkenning van enkele basisvaardigheden en dit vanuit de visie en de uitgangsprincipes van waaruit de bemiddelingsprojecten werken. Het programma zag er als volgt uit: - Oktober 2004: onderhandelen (o.l.v. Lucas De Vocht, trainer en veranderingsmanager KBC) - Oktober 2004: een tweedaagse rond veranderingsprocessen en de rol van de bemiddelaar (o.l.v. Steven Lecompte en Bram Van Droogenbroeck, bemiddelaars minderjarigen) - November 2004: contextueel werken (o.l.v. Marleen Heylen, docent Sociale Hogeschool Leuven) - Februari 2005: schrijven van overeenkomsten (o.l.v. Eric Van Hee, vzw creatief schrijven) - Januari 2005: werken met kansarmen (o.l.v. Lieve Polfliet, CAW-Leuven en Kristel Driessens, UIA (doctoraat over hulpverlening en armoede) Deze cursus werd globaal genomen positief geëvalueerd en met een bijzondere waardering voor het deel ‘schrijven van overeenkomsten’. Ook de gemengde samenstelling van de groep werd als een grote verrijking ervaren. 2.2.1.3. Themadagen (vanuit werkgroep Suggnomè vzw) - September 2004: Allochtonen en bemiddeling. 11 Deze driedaagse cursus werd gegeven door Ann Huybrechs van OTA -Antwerpen. De inhoud bestond vooral uit achtergrondinformatie m.b.t. allochtonen en met telkens ook methodische tips voor bemiddelaars. Er was ook ruimte voor casusbesprekingen. De evaluatie was zeer positief. Hieraan nam een vijftigtal bemiddelaars deel. - April 2005: Positie van het slachtoffer tijdens de gerechtelijke procedure door parketmagistraat Guido Vermeiren en professor Frank Hutsebaut. De cursus werd positief geëvalueerd. Hij was gericht naar alle herstelbemiddelaars. Twaalf bemiddelaars minderjarigen namen hieraan deel.
2.2.2. Ervaringsuitwisseling
2.2.2.1. Intervisie voor herstelbemiddelaars De oorspronkelijke bedoeling van intervisie was ervaringsuitwisseling betreffende knelpunten in concrete casussen. Dit lijkt echter hoe langer hoe minder aan een behoefte te voldoen. De diensten beschikken over eigen overlegorganen waar ze terechtkunnen voor deze concrete vragen. De ‘intervisie’ wordt eerder aangewend om elkaar op de hoogte te houden betreffende recente ontwikkelingen binnen de diensten en om een aantal overkoepelende thema’s te bespreken. Er ging dit jaar één intervisie door met drie thema’s: rapportage aan de gerechtelijke instanties, hoe omgaan met hoge caseload en hoe omgaan met verzekeringen. We merken de nood bij beginnende bemiddelaars aan extra ondersteuning en bij de gevorderde bemiddelaars om dieper in te gaan op methodiektraining. We zullen hier tijdens het volgende werkjaar aandacht aan besteden. 2.2.2.2. Methodiekgroep Hergo Het doel van dit overleg was, bij de opzet van dit experiment in 2002, de methodische ondersteuning en het verder ontwikkelen van een methodiek aangepast aan de Belgische situatie. Deze methodiek 12 werd inmiddels uitgeschreven in het onderzoeksrapport van Inge Vanfraechem en blijkt erg werkbaar te zijn. De huidige werking beoogt vooral het bewaken van de eenvormigheid van de toepassing van de Hergo-methode en de vorming van beginnende Hergo-moderatoren. De methodiekgroep kwam drie keer samen. De volgende thema’s kwamen aan bod: - Uitwisseling van stand van zaken en knelpunten - Werken aan meer gelijkvormigheid m.b.t. de intentieverklaring (zowel inhoudelijk als vormelijk) - Methodiektraining door rollenspel, vooral voor de nieuwe moderatoren 11
OndersteuningsTeam Allochtonen Vanfraechem, I., Herstelgericht groepsoverleg in Vlaanderen. Verslag van een wetenschappelijk begeleid pilootproject, Onderzoeksgroep Jeugdcriminologie, KULeuven, in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap, 2003, 390 p. 12
WERKINGSVERSLAG Deel I
18
OSBJ
2.2. Werkgroepen
2.2.1. Werkgroep vorming
De werkgroep vorming van de vzw Suggnomè bestaat uit vertegenwoordigers van strafbemiddeling, herstelbemiddeling meerderjarigen, herstelbemiddeling minderjarigen, herstelbemiddeling op politieniveau, Suggnomè en OSBJ. Ze organiseerde bovengenoemde vormingen voor gevorderde bemiddelaars en 4 themadagen. De OSBJ werkt via deze werkgroep mee aan een degelijk vormingsaanbod. De voortdurende uitwisseling die hierdoor tot stand komt tussen de verschillende sectoren werkt zeer inspirerend.
2.2.2. Werkgroep organisatie BAL
De bemiddelingsdienst van Leuven riep deze werkgroep in het leven om uit te zoeken welke vorm een bemiddelingsdienst moet aannemen. Uitgaande van de overtuiging dat het een meerwaarde betekent wanneer de herstelbemiddelaars uit de verschillende sectoren in één dienst samen zitten, wordt gezocht naar de (rechts)vorm die een dergelijke organisatie, gesubsidieerd vanuit verschillende overheden, kan aannemen. Aan de basis van dit streven ligt ook de overtuiging dat er een gemeenschappelijke basis is van waaruit bemiddeld wordt met de verschillende doelgroepen en dat de leeftijd van de dader op zich geen fundamenteel verschil uitmaakt. Van daaruit werd ook gekozen voor 1 stuurgroep die deze dienst ondersteunt. Door de installatie van het samenwerkingsverband minderjarigen, is deze werkgroep overgegaan in de werkgroep ‘herstel en pedagogie’ (zie verder).
2.2.3. Werkgroep GAS in Leuven
Vanuit BAL werd een werkgroep opgericht betreffende de gemeentelijke administratieve sancties (GAS). Er werd uitgezocht hoe de toepassing van deze wet in Leuven kon geoperationaliseerd worden met maximale vrijwaring van de bemiddelingsprincipes. Deze werkgroep kwam twee keer samen. 2.3. Provinciaal vereffeningsfonds
2.3.1. De provinciale fondsen
- Met uitzondering van Oost-Vlaanderen zijn alle provinciale fondsen operationeel. In Oost-Vlaanderen verwacht men de inwerkingtreding voor het najaar 2005. - Het aantal aanvragen tot tussenkomst van het fonds ligt niet hoog, maar gaat in stijgende lijn. Toch zeggen deze cijfers niet alles over de relevantie van het fonds. Het bestaan op zich zet jongeren ertoe aan om te zoeken naar (eventueel andere) manieren om geld te verdienen. Vooral voor insolvabele gezinnen creëert het fonds mogelijkheden.
2.3.2. Interprovinciaal overleg (Ipro)
Dit overleg vloeide voort uit een seminariereeks van okt/nov 2002 en een vormingsmoment van oktober 2002 waar men een groeiende diversiteit vaststelde in de werking van de fondsen. Hoewel deze verschillen ongetwijfeld ook de rijkdom van de fondsen uitmaken, was er een bezorgdheid betreffende de rechtsgelijkheid van de jongeren in Vlaanderen. Verder vond men dat het toetsen van werkingsprincipes en van gehanteerde toekenningscriteria bij andere provincies meer waarborgen biedt tegen arbitraire beslissingen. Er is met name geen beroepsmogelijkheid tegen beslissingen van het fonds. Het Ipro wordt tweemaal per jaar georganiseerd. Er werd verder nagedacht over de structurele organisatie van het fonds en enkele prangende ongelijkheden werden weggewerkt zoals bijv. het uurloon van de jongere. Ook andere verschilpunten kwamen aan bod zoals de maximale tewerkstellingstermijn en subsidiariteit van de verzekeringen. Daarnaast werden enkele knelpunten voorgelegd naar aanleiding van concrete aanvragen. Het Ipro botste hierbij echter op de limieten van zijn beslissingsbevoegdheid. Deze uitwisseling van ideeën en praktijken kan inspirerend werken, maar kan niet resulteren in dwingende afspraken of richtlijnen naar de comités of begeleidingsgroepen toe. Vandaar dat we in het najaar 2005 een themadag voorzien voor alle comitéleden en leden van de begeleidingsgroepen om hen te betrekken bij het zoeken naar meer eenvormigheid in hun werkingen.
OSBJ
19
WERKINGSVERSLAG Deel I
/
(
Hiervoor werken we nauw samen met de vzw Suggnomè door actieve participatie aan de werkgroep internationale uitwisseling. Deze werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de verschillende sectoren van dader-slachtofferbemiddeling, een vertegenwoordiger van het European forum for vicimoffender mediation and Restorative Justice, KULeuven, OSBJ vzw en Suggnomè vzw. In 2004 organiseerde deze werkgroep tweemaal een programma voor buitenlandse bezoekers: - Drie bemiddelaars van de Oostenrijkse organisatie NEUSTART (bemiddeling) brachten in oktober 2004 een bezoek aan België. Ze kregen onder meer een toelichting over het Hergo-project door de onderzoekers van de KULeuven, een jeugdrechter, de politie van Tienen, een consulent van de sociale dienst en enkele Hergo-moderatoren. - In mei 2005 werd de ‘Tour de Belgique’ opnieuw georganiseerd. Dit is een rondleiding waarbij de verschillende bemiddelingsprojecten worden bezocht. Deze rondleiding duurde 4 dagen waarvan de OSBJ één dag begeleidde. We namen tot slot deel aan een congres van het European network for family group conferences dat doorging in Bierbeek op 19 en 20 november 2004.
)
0
)
- Het belangrijkste knelpunt voor de bemiddelingsdiensten is de verzwaring van de caseload. Werken met vrijwilligers is één manier om hieraan (ten dele) tegemoet te komen. Daarom wil de OSBJ aan de Leuvense werkgroep actief participeren. - Een ander blijvend pijnpunt is de interferentie van verzekeringen. Tijdens het komende werkjaar willen we aan de hand van ons registratiesysteem deze problematiek verder in kaart brengen. We hopen op voldoende tijd en interesse van de bemiddelaars om hier samen met ons over na te denken zodat we eventueel in samenspraak met de verzekeringssector aan een praktijkgerichte oplossing kunnen werken. - Om een duidelijk beeld te krijgen van de vormingsbehoeften van de praktijkwerkers stelden we een vragenlijst op. Aan de hand van de resultaten zullen we ons vormingsaanbod verder uitwerken. Daarnaast planden met de werkgroep vorming alvast drie sessies voor verdere methodiektraining. - Tot slot voorzien we de oprichting van een werkgroep “Hergo en rol van de politie”.
&
'1 +
)% * .
1.1. Team Gemeenschapsdiensten BAAL Op 22 juni 2004 namen we deel aan de evaluatie van de teams gemeenschapsdienst op BAAL. Het team Gemeenschapsdienst (GD) Minderjarigen Limburg nam een aantal items binnen de procedure van gemeenschapsdienst onder de loep zoals de overeenkomst, de gehanteerde sanctielijn en het eindverslag. Dit had als opzet te komen tot een meer uniforme Limburgse procedure. De werkgroep kwam tot een modelovereenkomst waarin de afspraken tussen de jongere, de verantwoordelijke van de prestatieplaats en de begeleidende dienst zijn opgenomen. Omwille van tijdsgebrek werd beslist dit team niet meer systematisch op te volgen.
WERKINGSVERSLAG Deel I
20
OSBJ
1.2. Vorming Op basis van de wensen vanuit de begeleiders en de geformuleerde knelpunten in ons vorig jaarverslag beslisten we rond de volgende thema’s vorming te geven: - Begeleiden en ‘verzorgen’ van de prestatieplaatsen - De overeenkomst afgesloten tussen begeleidende dienst en werkplaats - De begeleiding van de jongere tijdens de uitvoering - De evaluatie van de gemeenschapsdienst
1.2.1. Themadag op 14 juni 2004
Er waren zestien mensen aanwezig. Twee thema’s stonden op het programma: 1. Het begeleiden en ‘verzorgen’ van de prestatieplaatsen. Op de themadag van 4 mei 2004 hadden de begeleiders van ADAM te kennen gegeven dat zij jaarlijks een vorming en receptie voor de toezichters van hun prestatieplaatsen organiseren. Dit wekte de nieuwsgierigheid van andere begeleiders. Dirk Neirynck van ADAM kwam dit toelichten. Daarnaast werden er ervaringen uitgewisseld tussen de diensten over het verzorgen van de prestatieplaatsen. 2. Opstellen van een overeenkomst. De meeste diensten laten de jongere een overeenkomst ondertekenen, alvorens met de uitvoering van de gemeenschapsdienst van start te gaan. In deze overeenkomst worden belangrijke afspraken en verplichtingen geformaliseerd. De overeenkomsten van de verschillende diensten werden naast elkaar gelegd en vervolgens werden verschillen en overeenkomsten besproken.
1.2.2. Intervisie op 23 november 2004
Aangezien er tussen de diensten nog heel wat verschillen bestaan in de begeleiding en in het evalueren van de jongere, werden deze twee thema’s gekozen. 1. Begeleiding Acht vragen werden vooraf op papier gezet, waarvan er vijf effectief werden besproken: 1. Ga ik in op problemen die de jongere signaleert tijdens zijn gemeenschapsdienst? 2. Ga ik in op de feiten? Op het thema herstel? 3. Is het aan de begeleider om de jongere te motiveren? Zo ja, hoe doe je dit? Hoe ver ga je hierin? 4. Hoe betrek/responsabiliseer je de ouders bij een gemeenschapsdienst? 5. Vind je het interessant om samen met de jongere te gaan werken? Op een aantal vlakken zien we een redelijk grote éénvormigheid. Alle diensten betrekken de ouders bij de intake en evaluatiegesprek. Alle diensten vinden het interessant om tijdelijk mee te gaan werken (bijv. om vertrouwensband op te bouwen met de jongere, om nieuwe werkplaatsen te leren kennen…), maar omwille van tijdsgebrek is dit doorgaans niet mogelijk. Op andere vlakken worden grote verschillen vastgesteld. Bijvoorbeeld sommige diensten gaan in op problemen die jongeren signaleren. Zij trachten in eerste instantie zelf een antwoord te zoeken en indien dit niet lukt, verwijzen ze actief door. Andere diensten beschouwen dit niet als hun taak en verwijzen onmiddellijk door naar de sociale dienst bij de Jeugdrechtbank. Bepaalde diensten gaan actief in op de feiten, de gevolgen ervan en het herstel. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door het invullen van een inzichtenquête, door het schrijven van een opstel of door een vaste vorming die gekoppeld wordt aan de gemeenschapsdienst. Andere begeleiders stellen dat het ingaan op de feiten moeilijk is, bijvoorbeeld omdat men niet normerend wenst over te komen of men wenst dat de aandacht ten volle naar de uitvoering gaat. Ook werden grote verschillen vastgesteld in het ‘sanctiesysteem’: hoeveel kansen krijgen jongeren alvorens de dienst het dossier terugzendt? In een vorige themadag werd dit thema reeds aangekaart en werden pogingen ondernomen om dit meer op elkaar af te stemmen. 2. Evaluatie van de gemeenschapsdienst Er werd gewerkt met post-its. Iedere deelnemer moest de volgens hem/haar 5 belangrijkste thema’s opschrijven die tijdens een evaluatie minstens aan bod moeten komen. De belangrijkste thema’s waren: - M.b.t. herstel: is er een gevoel van herstel naar slachtoffer? Empathie voor slachtoffer? Hoe slachtoffer betrekken bij deze afhandeling? OSBJ
21
WERKINGSVERSLAG Deel I
-
M.b.t. werkattitudes: aan afspraken houden, respect voor collega’s en discussies op de werkvloer M.b.t. schuldbesef: opnemen van verantwoordelijkheid en motivatie Beoordeling door de werkplaats Beoordeling door de minderjarige
Bij het overlopen van deze thema’s werden grote verschillen vastgesteld tussen de diensten, dit zowel in visie als in concrete aanpak. 13
1.3. FAS Op 16 februari 2004 stuurden we een mail naar alle diensten betrokken bij het FAS-onderzoek, met de vraag in hoeverre men bereid was hieraan nog verder mee te werken. We kregen slechts van twee diensten een antwoord, waarop werd beslist deze werkgroep (voorlopig) te ruste te leggen.
Een aantal knelpunten werd via vorming besproken. Hieruit blijkt dat het werken aan éénvormigheid een weg van lange adem is. Door de uitwisseling van ervaringen worden diensten gestimuleerd om de ‘good practices’ van andere diensten te leren kennen en zelf uit te proberen. Hoewel we diensten hierop niet systematisch hebben bevraagd, vernemen we dat bepaalde praktijken van elkaar worden overgenomen zodat de afstemming tussen de diensten effectief toeneemt. Het blijft een grote uitdaging voor de OSBJ om nog meer éénvormigheid te bekomen. Het blijft koorddansen tussen de erkenning van de eigen visie en praktijk van de diensten die vaak reeds jarenlang expertise hebben opgebouwd en anderzijds te werken aan éénvormigheid (en dus wijzigen van de praktijk) over de diensten heen. Voor de bespreking van andere knelpunten, zoals bijvoorbeeld de samenwerking met de verwijzers, de visie van de verwijzers op de gemeenschapsdienst (alternatief voor plaatsing en/of enkel geschikt voor first-offenders?) lijken ons de samenwerkingsverbanden zeer geschikt.
&
'2
, )
) Tegenover vorig werkingsjaar is een belangrijke evolutie te melden. BIC (Begeleidingsdienst Ivo Cornelis) besliste in de lente van 2004 officieel te starten met het leerproject Slachtoffer in Beeld voor Minderjarigen (SIB-M). Hun drugleerproject in samenwerking met De Sleutel blijft doorlopen. In samenspraak tussen SIB (meerder- en minderjarigen) en OSBJ werd beslist een team SIB-M op te richten dat door de OSBJ wordt voorgezeten.
+ 2.1. Team SIB-M De belangrijkste doelstelling van dit team is een zo gelijkvormig mogelijke implementatie van het leerproject in andere arrondissementen te realiseren. In vorige jaarverslagen beschreven we reeds hoe het praktijkexperiment in 2001 in Limburg van start ging en de belangrijkheid van de samenwerking tussen het Algemeen Welzijnswerk en de Bijzondere Jeugdbijstand. Op 17 juni 2004 werd beslist dat de OSBJ het voorzitterschap op zich neemt. Dit houdt in: agenda samenstellen, overleg organiseren en vergaderingen leiden. Het team startte op 16 september 2004 en komt maandelijks samen. Partners zijn BAAL en BIC als begeleidende diensten, SIB vanuit het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (SAW) en OSBJ. Terugkerende agendapunten van dit team zijn bespreking praktijk, implementatie en intervisie. Andere 13
Forum voor Alternatieve Sancties
WERKINGSVERSLAG Deel I
22
OSBJ
agendapunten waren onder meer evaluatie van het leerproject, voorontwerp van L. Onkelinx, omgaan met gastsprekers. De OSBJ staat open voor diensten die dit leerproject SIB-M wensen op te starten binnen hun arrondissement. Ondersteuning van de ' nieuwe'diensten kan worden aangeboden via het SIB-M team, zodat het leerproject op een eenduidige manier in andere arrondissementen wordt geïmplementeerd zowel qua concept als qua methodiek. Indien hiertoe interesse bestaat, is de OSBJ tevens bereid de werkzaamheden van het SIB-M team toe te lichten op samenwerkingsverbanden en stuurgroepen. 2.2. Werkgroep seksueel grensoverschrijdend gedrag Deze werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de projecten die werken met daders van seksueel grensoverschrijdend gedrag uit het algemeen welzijnswerk, de bijzondere jeugdbijstand en de geestelijke gezondheidszorg. De werkgroep heeft onder meer als doel om ervaringen uit te wisselen en methodische ondersteuning te bieden. Recent stelde men vast dat er wachtlijsten ontstonden en wilde men de overheid hiervoor sensibiliseren. In dit kader werd ook de OSBJ uitgenodigd tot deelname aan deze werkgroep. De praktijkwerkers schetsten in een lijvig document de problematiek van hun doelgroep en toonden daarbij de maatschappelijke noodzaak aan van een groter hulpaanbod. Omdat het niet tot de opdracht van de OSBJ behoort om meer middelen te vragen, werd beslist niet verder te participeren. De OSBJ nam driemaal deel aan deze werkgroep: op 2 september 2004, 7 januari en 22 april 2005.
De diversiteit binnen de leerprojecten is erg groot. We blijven bij ons standpunt dat qua na te streven finaliteit(en) eerst de overheid haar bakens moet uitzetten.
&
'3
%
+ 1.1. Bezoek aan de franse gemeenschap op 7 juni 2004 - In de voormiddag bezochten we de IPPJ (Institution Publique de Privatisation des Jeunes) van Braîne. - De namiddag brachten we door op de dienst Gacep te Charleroi. Deze dienst begeleidt bemiddeling en gemeenschapsdienst en de coördinator van de dienst, Antonio Buonatesta, is tevens voorzitter van La Médiante (Franstalige tegenhanger van vzw Suggnomè). 14 begeleiders/bemiddelaars participeerden aan deze dag. 1. 2. Themadag rond wetsontwerp Onkelinx en hoe omgaan met gescheiden ouders op 22 februari 2005 - Het wetsontwerp van Onkelinx werd uitgebreid voorgesteld en bediscussieerd. Alle bedenkingen, vnl. met betrekking tot het concept en de plaats van de drie afhandelingen, werden teruggegeven aan het kabinet van de minister. De powerpointpresentatie die hiervoor werd gebruikt, werd nadien op onze website gezet. - Hoe omgaan met gescheiden ouders? Dit werd benaderd vanuit het contextuele gedachtegoed. Marleen Heylen lichtte dit toe en stond uitgebreid stil bij de (methodische) toepassing hiervan in de drie afhandelingen. In totaal namen 28 mensen deel aan minstens één van de twee dagdelen. Het verslag van deze themadag werd nadien naar alle diensten verstuurd. De evaluatie van deze themadag was zeer positief.
OSBJ
23
WERKINGSVERSLAG Deel I
De bemiddelaars registreren reeds drie jaar in een eenvormig programma. Vorig werkjaar werd dit programma geëvalueerd en hier en daar nog bijgeschaafd. Sinds 1 januari 2004 maken ook de begeleiders van de gemeenschapsdienst en van de leerprojecten gebruik van eenzelfde programma. Een evaluatie van dit programma wordt in de herfst 2005 gepland. Veel tijd en energie gingen naar het aanmaken van het programma en in de helpdesk voor zowel technische als inhoudelijke vragen. Ook de registratie van bemiddeling blijft veel vragen oproepen. Of met andere woorden, ook het komende werkjaar zal hierin nog heel wat tijd moeten worden geïnvesteerd. Wel kunnen we voor het eerst gedetailleerde cijfers van de drie afhandelingen presenteren.
3.1. Werkgroep pedagogie en herstelrecht In verschillende arrondissementen keek de arrondissementele stuurgroep voor herstelrecht en bemiddeling met argusogen naar een mogelijke oprichting van een SWV voor de minderjarigen. De stuurgroep zag hierin vooral een gevaar voor het tot stand komen van een parallelle overlegstructuur. Dit zou kunnen betekenen dat sommige partners zouden afhaken in de bestaande stuurgroep om te kiezen voor een deelname aan het SWV. Bovendien zou dit SWV een belemmering betekenen voor het uitwerken van een geïntegreerde herstelrechtelijke arrondissementele visie op bemiddeling en herstelrecht. Vooral de stuurgroep in Leuven stelde zich hieromtrent ernstige vragen. Ze hebben een brief geschreven aan minister Vervotte met de vraag naar haar visie op de verhouding tussen beide overlegstructuren. Een antwoord kwam er tot op heden niet. Hierdoor voelde men zich genoodzaakt zelf enige stappen te zetten. Er werd een tijdelijke werkgroep pedagogie en herstelrecht opgericht. Deze werkgroep zal trachten in een viertal samenkomsten te komen tot een gemeenschappelijke conceptuele basis voor de diverse werkvormen van min- en meerderjarigen zoals bemiddeling, gemeenschapsdienst, leerprojecten. Er vond reeds één bijeenkomst plaats. 3.2. Werkgroep jeugdsanctierecht Op 9 december 2004 vond een bespreking plaats van het voorontwerp van minister Onkelinx. De OSBJ had ter voorbereiding van deze vergadering een nota gemaakt waarin het voorontwerp vergeleken werd met de kadernota van de minister van begin 2004 en met de wet van 1965. Dit document diende als basis voor de discussie. Van deze vergadering werd, in samenwerking met de OSBJ, een uitgebreid verslag gemaakt. Op de vergadering werd beslist een onderhoud met de Vlaamse minister van welzijn te vragen. Op 20 januari 2005 nam de OSBJ deel aan een vergadering van de werkgroep Jeugdsanctierecht (JSR) met minister Vervotte en enkele kabinetsmedewerkers. De visie van de werkgroep op het voorontwerp van L. Onkelinx werd uitgebreid toegelicht en bediscussieerd. Ook de OSBJ kreeg de gelegenheid haar visie uiteen te zetten. De werkgroep benadrukte tevens haar enthousiasme met betrekking tot het standpunt dat de Vlaamse regering had ingenomen. 3.3. Werkgroep onderzoek 5 jaar BAAL De dienst BAAL wenste een onderzoek te doen naar hun afhandelingen en richtte hiervoor een werkgroep op. De OSBJ participeerde hieraan. Een eerste vergadering ging door op 27 april 2004. Nadien werden diverse samenkomsten besteed aan het uitwerken van onderzoeksvragen en een onderzoeksconcept. Om allerlei redenen besliste men uiteindelijk een andere weg in te slaan en richtte het onderzoek zich op het bevragen van een aantal voorname partners op onder meer hun visie op de herstelgerichte afhandelingen, op het concept herstel, …
WERKINGSVERSLAG Deel I
24
OSBJ
.
)%
De hervorming van de wet op de jeugdbescherming van 1965 was één van de belangrijkste thema’s tijdens het voorbije werkjaar. De OSBJ probeerde vanuit haar visie op de wenselijke reactie op jeugddelinquentie deze hervorming mee te beïnvloeden. In ons vorig jaarverslag beschreven we reeds dat minister Onkelinx begin 2004 een kadernota uitbracht. Hierna werd aan diverse activiteiten deelgenomen. In het najaar van 2004 legde de minister een voorontwerp van wet neer. Dit zette ons opnieuw aan om enig denkwerk te verrichten en regelmatig in onze pen te kruipen. We geven jullie een overzicht van onze activiteiten, nota’s en artikels: - Diverse contacten met het kabinet van de minister, waarbij de OSBJ diverse thema’s uitdiepte en verduidelijkte. - Twee hoorzittingen van de Commissie Justitie waarbij een nota van de OSBJ onder de commissieleden werd verspreid. 14 15 - Deze nota werd tevens gepubliceerd in TJK en in JDJ . - Artikel op de website waarbij het voorontwerp van Onkelinx in de huidige wet van ’65 wordt ingeschoven. Hierdoor krijg je een totaalbeeld van hoe er zal gereageerd worden op jeugddelinquentie, mocht deze wet ongewijzigd gestemd worden. - Toelichting van de reactienota van de OSBJ op een debat, dat plaatsvond op 3 februari 2005 in Gent. Andere sprekers waren: kabinet van minister Vervotte en van minister Onkelinx, werkgroep jeugdsanctierecht, Vlaamse Unie van Jeugdmagistraten en vzw Jongerenbegeleiding. 16 - Toelichting van dit voorontwerp op diverse fora zoals de samenwerkingsverbanden, ROBJ , de algemene vergadering van vzw Jongerenbegeleiding en het Mechelse overleg Bijzondere Jeugdzorg. - Samenspraak Suggnomè van 10 december 2004: de OSBJ formuleerde een aantal bedenkingen bij het voorgestelde wetsontwerp Onkelinx en nam deel aan het panelgesprek met o.a. het kabinet Justitie, jeugdparket Antwerpen over het ontwerp.
*
+
Op 11 februari 2005 interviewde de regionale Antwerpse televisie (ATV) de OSBJ met betrekking tot een mogelijke stijging van de jeugddelinquentie en mogelijke reacties hierop, waarbij de nadruk lag op bemiddeling. Dit werd ’s avonds als één van de nieuwsitems uitgezonden.
$
)%
%
)%
,
)
)
%
Deze gids kan op onze website geraadpleegd worden. De identificatiegegevens van de vele projecten werden een eerste maal geupdated. In de herfst 2005 wensen we deze gids te integreren in een database op de website, waaraan meteen een inhoudelijke update wordt gekoppeld.
&
$'
(
De diversiteit en de ernst van de problematieken van de jongeren binnen de BJB nemen toe. Dit binnen een steeds complexere samenleving. Praktijkwerkers staan voor de voortdurende uitdaging om nieuwe antwoorden te zoeken om met deze problematieken om te gaan. Om slechts twee voorbeelden te noemen: ze dienen te zoeken naar oplossingen voor jongeren die niet aarden binnen
14 15 16
Tijdschrift voor Jeugdrecht en Kinderrechten Journal du droit des jeunes Regionaal overleg Bijzondere Jeugdzorg van het gerechtelijke arrondissement Brugge
OSBJ
25
WERKINGSVERSLAG Deel I
een residentiële voorziening of naar een ander(e) positionering van hulpverleners ten aanzien van deze jongeren. Hoe voorzieningen dit precies doen, is weinig gekend. De OSBJ heeft het voorbije werkjaar haar eerste stappen gezet in het op zoek gaan naar deze informatie. Zij wil de voorzieningen en projecten ondersteunen door onder andere een instrument aan te bieden waarmee de voorzieningen over de grenzen van provincies, landen, koepels en doelgroepen heen, bijvoorbeeld: - Ervaringen en informatie kunnen uitwisselen - Noden en problemen kunnen aankaarten - Visie en methodieken kunnen ontwikkelen - Werkingen op elkaar kunnen afstemmen De OSBJ wenst samen met de voorzieningen actief te zoeken naar oplossingen voor bepaalde moeilijkheden of thema’s die zich aanbieden. De OSBJ zoekt mogelijkheden om concrete acties op te zetten, bijvoorbeeld om de methodieken bekend te maken over de hele sector. In ons vorig jaarverslag werd beschreven hoe we bij aanvang van deze opdracht via een vragenlijst zouden peilen naar het bestaan van vernieuwende initiatieven, methodieken, noden en behoeften. De opgestelde vragenlijst bleek echter niet te voldoen aan de verwachtingen. De discussie over de methodiek van een vragenlijst werd heropend en al snel werd beslist een andere invalshoek te nemen. Vier pistes werden uitgetekend: 1. Diepte-interviews 2. Database 3. Noden en behoefteonderzoek 4. Aanbod allerlei
3
4
(
Het voorbije werkjaar werden zes voorzieningen omtrent hun vernieuwend initiatief bevraagd: - Vuurvogel (van vzw Cidar) - De Wissel - La Strada ( van vzw De Grote Robijn) - Oikonde Tielt - Pieter Simenon - Samen op straat (gesubsidieerd door stad Antwerpen) Deze interviews gebeurden aan de hand van een gestandaardiseerde checklist: - Visie en doelstellingen - Methodieken - Waarom keuze voor deze methodiek(en) - Wat is de aanleiding geweest om met vernieuwende methodieken te starten - Noden en behoeften Een aantal gemeenschappelijke topics kwam uit deze bezoeken naar voor, zoals: - Alle bezochte voorzieningen staan kritisch tav hun eigen werken. Continu stellen ze zich de vraag of ze hun doelpubliek (blijven) bereiken en of hun methodes niet kunnen of moeten worden verbeterd. - Het is duidelijk dat participatief en contextueel werken een onafgebroken streefdoel en bekommernis is. - Vrijwel iedereen vraagt naar overleg met andere voorzieningen. Men is nieuwsgierig naar de praktijk van anderen. Men wil graag ervaringen uitwisselen om aldus de eigen praktijk nog beter te maken. - Juridisch-technische vragen en de vraag naar evaluatie komt geregeld terug: “Hoe kunnen we weten of onze methodiek werkt?”.
WERKINGSVERSLAG Deel I
26
OSBJ
Uit de bezoeken blijkt tevens dat de voorzieningen geen onderscheid maken tussen MOF- en POSjongeren. De gehanteerde methodieken zijn voor beide doelgroepen bestemd. Dit impliceert dat de plaats die de vernieuwende initiatieven in onze convenant hebben, onder jeugddelinquentie, niet helemaal strookt met de realiteit. De OSBJ besliste dan ook om dat onderscheid niet te maken. Voortaan krijgen de vernieuwende initiatieven een afzonderlijk deel binnen het werkingsverslag. Tijdens deze bezoeken werd het idee van een database voorgesteld. De reacties waren erg positief.
3
+
(
De OSBJ heeft in samenwerking met Jeugdwerknet een database aangemaakt waarop alle voorzieningen/projecten hun vernieuwend(e) initiatie(f)(ven) kunnen voorstellen. De bedoeling is dat voorzieningen per vernieuwend initiatief een fiche aanmaken, waarop zowel algemene als inhoudelijke info over het initiatief wordt gegeven. Zodra de leidraad voor het invullen van de blanco fiches af is, wordt via de nieuwsbrief en via een schrijven aan de voorzieningen een oproep gelanceerd om de fiches in te vullen. Op deze manier hopen we op een vrij snelle manier een grote hoeveelheid informatie te verkrijgen, die via de website onmiddellijk ter beschikking staat van de gehele sector.
5
4
+ %
-
Via het noden- en behoefteonderzoek, dat uitgevoerd wordt in samenwerking met het HIVA17 (zie deel VI), hopen we een antwoord te krijgen op de vraag hoe we de voorzieningen in het uitbouwen van hun vernieuwende initiatieven het best kunnen ondersteunen. In afwachting van de resultaten van dit onderzoek, stonden we stil bij mogelijke werkwijzen.
+ Ons aanvankelijk idee was om overlegfora te organiseren waarop diensten hun vernieuwende initiatieven konden voorstellen. Tijdens de diepte-interviews bleek dat dit niet beantwoordde aan de verwachtingen. De bedenkingen waren onder meer dat de voorstellingen riskeren oppervlakkig te zijn en dat omwille van het grote aantal deelnemers eerder monologen dan werkelijke uitwisselingsmomenten naar voor zouden komen. 5.1. Werkgroepen Het organiseren van methodische werkgroepen lijkt wel aan een vraag te voldoen. Bepaalde methodieken worden met name door meerdere voorzieningen toegepast. Via werkgroepen kunnen we o.a. aan de voorzieningen die eenzelfde methodiek gebruiken de mogelijkheid bieden ervaringen uit te wisselen, problemen te bespreken en aan visieontwikkeling te doen. Voorbeelden van methodieken zijn o.a.: - Werken met de context - Time-out - Ervaringsleren Topart, een time-out project gevestigd in Turnhout, nam reeds het initiatief om een aantal time-out projecten op hun dienst uit te nodigen om ervaringen uit te wisselen. De belangstelling voor dit initiatief was groter dan verwacht. Ook de OSBJ was op een samenkomst aanwezig. Vanuit dit overleg kwam een duidelijke vraag naar de OSBJ voor de organisatie van een regelmatige samenkomst. De OSBJ ging op deze vraag in maar omwille van een personeelswissel, lag dit even stil. Naast de methodische werkgroepen denken we ook aan thematische werkgroepen. Uit de methodische werkgroepen en uit contacten met het praktijkveld komen er thema’s naar boven waarop de praktijkwerkers antwoorden willen vinden. 17
Hoger Instituut voor de Arbeid
OSBJ
27
WERKINGSVERSLAG Deel I
Ook hier vinden wij het een taak voor de OSBJ om de praktijkwerkers de mogelijkheid te bieden om samen te komen, na te denken en acties te ondernemen. Voorbeelden van mogelijke thema’s zijn: - Omgaan met agressie - Verhouding psychiatrie/Bijzondere Jeugdbijstand - Deontologie van de begeleider 5.2. Uitwisseling van informatie De info-uitwisseling kan op allerlei manieren gebeuren: via studiedagen, website, forumdiscussie via website. Er zullen geregeld thema’s of topics zijn die niet noodzakelijk de opstart van een thematische werkgroep behoeven, maar waarover enige informatie/discussie wel nuttig kan zijn. Voorbeelden van mogelijke thema’s zijn: - Verzekeringen - Relatie met OCMW’s 5.3. Faciliteren van implementatie van nieuwe methodieken door de mensen op het veld Tot slot kan de OSBJ de mogelijkheid aanbieden om, indien hiertoe interesse is vanuit andere voorziening(en), een ‘platform’ te creëren zodat een voorziening de kennis en ervaring m.b.t. haar vernieuwend initiatief kan overdragen aan een andere voorziening. Goed voorbereide en regelmatige samenkomsten zijn hiervoor een absolute must.
$ In het brede veld van de vernieuwende initiatieven is nog veel werk aan de winkel. Mede door een zoekende, moeizame start en een personeelswissel, heeft de OSBJ nog een hele weg af te leggen. Heel wat ideeën liggen reeds op tafel. Een deel is reeds in uitvoering. Wat we verder oppakken zal mede afhankelijk zijn van de resultaten van het noden- en behoefteonderzoek, waarover we in oktober 2005 beschikken. We denken in dit geheel een dubbele rol te hebben. Enerzijds een puur faciliterende rol, anderzijds kunnen we een eigen inhoudelijke inbreng doen vanuit onze steeds verder ontwikkelende knowhow en visie op onder meer jeugddelinquentie, kinderrechten en participatie.
WERKINGSVERSLAG Deel I
28
OSBJ
DEEL II: IMPLEMENTATIE KINDERRECHTEN EN PARTICIPATIEVE HULPVERLENING. &
'
Op basis van inhoudelijke discussies stelde de werkgroep Kinderrechten een visietekst op die ter discussie staat. Iedereen die hem wil lezen, vindt de tekst op de website. Sinds september 2004 kregen we nog geen reacties.
&
'* 6
(
+
)%
In 2004 werden we ondersteunend lid van de Kinderrechtencoalitie. Via dat kanaal hopen we aan beleidsbeïnvloeding te kunnen doen over kinderrechten als beleidsthema of over een thema dat de BJB aanbelangt. Verder merkten we dat er nogal vrijblijvend wordt geschreven over kinderrechten in de BJB, vaak door organisaties die de sector niet zo goed kennen. We hopen door ons lidmaatschap en via een constructieve bijdrage een correcter beeld te schetsen in de alternatieve rapportage aan het Comité voor de rechten van het Kind te Genève.
6
)%
)
Er was regelmatig informeel overleg over specifieke topics met het Kinderrechtencommissariaat. Een vertegenwoordiger van het commissariaat nam deel aan de werkgroep Kinderrechten.
/
.
%
Op 29 oktober 2004 was de OSBJ aanwezig op het infomoment van het beleidsondersteunend team Integrale Jeugdhulp (BOT IJH) inzake het kaderdecreet en het decreet rechtspositie van de minderjarige in de Integrale Jeugdhulp te Gent. Dit jaar bekeken we samen met de Kinderrechtswinkels hoe de sector kan ondersteund worden bij de implementatie van het decreet rechtspositie van de minderjarige in de Integrale Jeugdhulp. We namen op 24 januari 2005 deel aan de werkgroep BJB van de Kinderrechtswinkels in verband met de ontwikkeling van een instrument voor de implementatie. We leverden een bijdrage in functie van de discussie over gedwongen of gerechtelijke hulpverlening. Op 11 maart 2005 namen we deel aan de reflectiegroep gerechtelijke jeugdhulp, gevolgd door een bilaterale consultatie door het BOT. Wat betreft Integrale Jeugdhulp bleven we ons focussen op het decreet rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp en op gedwongen hulpverlening. Vermoedelijk komt daar later de link met jeugddelinquentie bij.
*
(
%
.
(
We trachtten de aandacht voor de Bijzondere Jeugdzorg te wekken via deelname aan discussies tijdens reflectiedagen over het jeugdbeleidsplan van minister Anciaux.
OSBJ
29
WERKINGSVERSLAG Deel II
&
'7 ,
89
Vorig jaar organiseerden we het vormingsaanbod “Anders Bekijken!?”. Dit aanbod werd dit werkjaar op vraag van organisaties een aantal keer gegeven. Het aanbod wordt telkens op maat gesneden gedurende een halve of een hele dag. -
7 oktober 2004: aangepast aanbod voor toekomstige begeleiders VLOT, Lovenjoel 15 oktober 2004: vormingsdag voor OOOC De Grote Robijn, Antwerpen 16 november 2004: aangepaste uiteenzetting voor een oudergroep, Ronse 26 november 2004: extra vormingsdag, eigen organisatie OSBJ, Brussel (wegens een wachtlijst van geïnteresseerden) 18 februari 2005: vormingsdag voor Hof Ter Heide, Hoboken 3 maart 2005: vormingsvoormiddag voor vzw Sporen, Heverlee
De evaluaties van deze vorming lagen volledig in de lijn van de vorig jaar gepresenteerde evaluatie. Globaal scoorden meer dan 90% van de deelnemers de vorming als goed tot zeer goed. De overigen vonden ze ‘niet goed maar ook niet slecht’. Uit de inhoudelijke evaluatie en via de helpdesk kwam de vraag naar boven hoe de gepresenteerde ideeën kunnen geïmplementeerd worden in de organisaties en of de OSBJ op dat terrein geen ondersteuning kan bieden. Daarom werd op voorstel van de werkgroep Kinderrechten en met goedkeuring van de Raad van Bestuur een pilootproject opgestart: DJINN, een sterke geest.
:
,
, ) ' 3 . /5 5
Omdat het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind (IVRK) meer is dan een lijst artikels waaraan je je te houden hebt, is het belangrijk op zoek te gaan naar hoe organisaties rekening kunnen houden met de geest van het Verdrag. De principes in visieteksten en handleidingen schrijven is makkelijk. De principes worden makkelijk aanvaard door vele mensen. Het is pas als je ze consequent wil gaan toepassen op het werkveld dat duidelijk wordt hoe verregaand dit Verdrag is. Voor de OSBJ is de vraag hoe we organisaties zeer concreet kunnen ondersteunen bij de implementatie van het Verdrag. Daarbij willen we al doende een instrument ontwikkelen voor alle organisaties. In dat instrument wordt zowel juridische informatie gegeven als theoretische achtergronden en praktische methoden om in elke organisatie afzonderlijk te werken aan de implementatie van de kinderrechten in het algemeen en een participatieve hulpverlening in het bijzonder. Het project kent twee grote fasen: een pilootfase met procesbegeleidingen van organisaties en een terugkoppelingsfase waarin de resultaten ruim worden bediscussieerd met verschillende betrokken actoren. Doelstelling en timing Organisaties uit de Bijzondere Jeugdbijstand evalueren hun bijstand/hulpverlening aan de hand van uitgangspunten van het IVRK. In overleg met de betrokken actoren worden acties gepland om de hulpverlening te optimaliseren. De OSBJ ondersteunt hen in dit proces. In een eerste fase krijgen vijf pilootorganisaties een procesbegeleiding aangeboden. In een tweede fase worden de resultaten van de eerste fase bediscussieerd met het ruime werkveld. Op basis daarvan wordt een instrument ontwikkeld dat voor de hele sector bruikbaar en ondersteunend is. Verloop De basis werd gelegd in de periode juni – september 2004. Het project werd doorgepraat met de werkgroep Kinderrechten en voorgelegd aan de Raad van Bestuur. Omdat er in het initiële ontwerp een ruim onderzoeksluik werd ingecalculeerd, werd beslist om gedurende drie maanden werk te maken van een zoektocht naar extra financiering. Dat gebeurde in het najaar 2004, maar kende geen succes. We beslisten om met eigen middelen het project zo goed mogelijk te laten doorgaan.
WERKINGSVERSLAG Deel II
30
OSBJ
Het uiteindelijke idee werd met verschillende netwerkpartners besproken. We overlegden met Kind en Samenleving en met het Kinderrechtencommissariaat. In januari 2005 schreven we alle organisaties BJB aan met de vraag om zich kandidaat te stellen als pilootorganisatie. We kregen 10 reacties van kandidaten. Andere organisaties lieten ons mondeling en schriftelijk weten dat ze geïnteresseerd waren, maar niet de nodige tijd kunnen vrijmaken. Ze willen het project wel op de voet volgen. Daarom beslisten we om een feedbackgroep op te starten. Daarin zitten de leden van de werkgroep Kinderrechten, de niet-geselecteerde kandidaten en geïnteresseerden. Deze groep zal in het najaar van 2005 twee keer samen komen om feedback over de evolutie van het project te geven. Pilootorganisaties Eind februari 2005 selecteerden we vijf organisaties op basis van verschillende criteria, met als voornaamste bekommernis dat de groep geselecteerden zo divers mogelijk was: geografische spreiding, vertegenwoordiging van verschillende categorieën, leeftijden van de doelgroep, motivatie, reeds gezette stappen met het IVRK en hun invalshoek. De vijf geselecteerde organisaties zijn: - De Schoor, kleinschalig dagcentrum - Brugge - Martens-Sotteau, een middelgroot begeleidingstehuis - Oostakker - Radar, een kleinschalige thuisbegeleidingsdienst - Ternat - Ivo Cornelis, een grote voorziening - Heffen - Sint Augustinus/De Steiger, een grote voorziening - Zutendaal. In maart en april 2005 maakten we de eerste afspraken met de organisaties. Momenteel tekenen we in gezamenlijk overleg de pilootprojecten uit. Werkstructuren De begeleidingen gebeuren telkens door dezelfde twee personen: Kurt is procesbegeleider en Lies neemt de rol van verslaggeefster/onderzoekster op zich. In het OSBJ –team vormen vier personen een subteam DJINN. Dit team is een werkoverleg en terugkoppelingsorgaan voor de begeleiders. Er is een feedbackgroep zoals hierboven beschreven. In elke pilootorganisatie is een werkgroep actief die het project voor die organisatie aanstuurt. De werkgroep Kinderrechten ging tijdelijk niet door omwille van de tijdsinvestering in de pilootfase.
5
4
:
,
5 :
#
Tijdens overleg met zeer betrokken actoren (SAW, ’t HUIS, Minor Ndako) bleek erg veel behoefte te zijn aan een gestructureerde manier om informatie over deze doelgroep te verspreiden in de sector BJB. Vele organisaties vangen NBMV op, maar hebben veel vragen naar juridische en procedurele informatie. We besloten een reeks informatievoormiddagen aan te bieden. Daarop kregen de deelnemers gestructureerde informatie aangeboden. Ze leerden andere organisaties kennen die ervaring hebben en waar ze in de toekomst terechtkunnen voor vragen. Na dit overleg en een aantal voorbereidingsmomenten (4 juni, 11 juni, 26 oktober, 15 december 2004, 19 januari, 9 februari 2005) vond een vormingsreeks plaats. -
22 februari 2005 - Antwerpen 10 maart 2005 - Ieper 18 maart 2005 - Aalst 28 april 2005 - Brussel
Samen namen er 120 personen deel aan deze vorming. Het was een zeer gemengd publiek bestaande uit begeleiders, staffuncties, directie, consulenten en deskundigen. Uit de schriftelijke evaluatie bleek dat 92% de vorming goed (77%) tot zeer goed (15%) vonden. Niemand evalueerde de vorming als slecht tot zeer slecht. ‘Niet slecht maar ook niet goed’ was de mening van 8% van de deelnemers. OSBJ
31
WERKINGSVERSLAG Deel II
32
DEEL III: JURIDISCHE ONDERSTEUNING &
'
+
In het vorige jaarverslag gaven we aan dat de oorspronkelijk tweedaagse vorming inzake ‘Open verslaggeving’, een initiatief van de vzw Jongerenbegeleiding, in het jaar 2004-2005 een driedaagse vorming zou worden. De dag over het juridische kader (wet op de privacy, beroepsgeheim, decreet rechtspositie IJH...) werd door de OSBJ gegeven. Tijdens de eerste vormingsreeks was dit op 19 oktober 2004, voor de tweede reeks op 15 februari 2005. De evaluatie van deze vormingen door de deelnemers was positief. In aanvulling op deze ‘groepsvormingen’ zullen in het komende werkjaar, op verzoek van een aantal individuele voorzieningen, 3-daagse vormingen over dit thema op locatie gegeven worden.
3
5 :
Sedert mei 2004 is de aanstelling van een voogd voor elke op Belgisch grondgebied aangetroffen niet-begeleide minderjarige vreemdeling (NBMV) verplicht. Op verzoek van de Dienst Voogdij verzorgde de OSBJ het opleidingsonderdeel ‘Deontologie van de voogd’ op 9 juni, 17 juni, 18 augustus, 26 oktober 2004, 11 februari en 3 mei 2005. Op woensdag 30 juni 2004 werd deelgenomen aan een voorbereidende bijeenkomst van de ICEM18 werkgroep van de administratie van de Vlaamse Gemeenschap, omtrent de opvang van de NBMV.
3 )
)%
/. &
- 3 februari 2005: toelichting bij en voorstelling van het decreet rechtspositie van de minderjarige in de Integrale Jeugdhulp te Mechelen (diverse organisaties van Jeugdhulp). - 17 maart 2005: toelichting bij en voorstelling van het decreet rechtspositie te Vremde (coördinatiecomité BJB - gezinsondersteuning - caritas).
, - Samenspraak Suggnomè: Omgaan met de media - 14 juni 2004: de OSBJ verzorgde een stellingname in verband met beroepsgeheim en het recht van minderjarigen op respect voor hun privacy. - In samenwerking met Stichting Welzijnszorg Antwerpen, IJH en vzw Recht-Op, organiseerde de OSBJ een studienamiddag te Antwerpen op 28 oktober 2004: Met kennis van zaken (voorbereiding: 28 juni – 1 oktober 2004), inzake inzagerecht in het dossier en open verslaggeving. - Op vraag van het Leuvens Centrum Geestelijke Gezondheidszorg (drugswerking) werd op 12 oktober 2004 in het kader van een vorming aangaande drugsbeleid in de BJB, toelichting gegeven over de juridische grenzen in verband met o.a. privacy, onderzoeksmethodes, lijfsdwang, medische handelingen en beroepsgeheim. - Op 19 december 2004 begeleidde de OSBJ een workshop op de studiedag ‘Veerkracht en verbondenheid’ van het Kinderrechtenhuis te Alken. - In juni 2005 is een uiteenzetting gepland door de OSBJ over deontologie en mensenrechtelijk kader in verband met het omgaan met seksueel grensoverschrijdend gedrag, op verzoek van het Vlaams Fonds voor Integratie van Personen met een Handicap. Op 18 april 2005 vond een voorbereidend gesprek plaats.
18
Interdepartementale commissie etnisch-culturele minderheden
OSBJ
33
WERKINGSVERSLAG Deel III
&
'5
( +
.
)%
De stuurgroep van de Nieuwsbrief Jeugdrecht was samengesteld uit: Jan Bosmans (voorzitter OSBJ), Goedele Sulmont (directie OSBJ), Ludo Serrien (directie SAW), Katrien Herbots (SAW), Véronique Hauglustaine (SAW) en sedert oktober 2004 Min Berghmans (OSBJ). De stuurgroep kwam samen op 13 oktober 2004 en 30 november 2004. In het overleg werd gezocht naar mogelijkheden om voor de Nieuwsbrief Jeugdrecht een gezamenlijke subsidie te bekomen. Tijdens de periode van dit jaarverslag, werden de financiële middelen door de OSBJ ter beschikking gesteld aan het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (SAW). Sinds mei 2005 ging de Nieuwsbrief online: www.jeugdrecht.be. Dit werd bekend gemaakt via de elektronische nieuwsbrief van de OSBJ. De redactieraad van de Nieuwsbrief Jeugdrecht (NJR) werd verder actief opgevolgd (2 juni, 2 september, 28 oktober 2004, 13 januari, 10 maart en 3 mei 2005). In de Nieuwsbrief Jeugdrecht waren een aantal inhoudelijke bijdragen van de OSBJ. - M. Berghmans, ‘Jeugdbescherming: hervorming van de wet van 8 april 1965’, NJR mei/juni 2004. - M. Berghmans, ' Gewijzigde bevoegdheid van de jeugdrechter: dringend ingrijpen bij verwaarlozing en mishandeling' , NJR sept/okt 2004. - M. Berghmans, ‘Seksueel grensoverschrijdend gedrag in een voorziening’, NJR nov/dec 2004. - M. Berghmans, ‘Dringend ingrijpen bij mishandeling en verwaarlozing door de Jeugdrechter’, NJR maart/april 2005. - M. Berghmans en C. De Wilde, ‘Gerechtelijke hulpverlening: visieontwikkeling in het kader van integrale jeugdhulp’ NJR maart/april 2005.
&
'
) 19
- In het voorbije werkingsjaar sloegen vzw VAD en vzw OSBJ de handen in elkaar voor de publicatie van een juridische gids voor de Bijzondere Jeugdzorg in verband met middelengebruik. M. Berghmans, (I. Baeten ed.) ‘Juridische handvatten voor het omgaan met gebruik en misbruik van alcohol en andere drugs door minderjarigen in de Bijzondere Jeugdzorg’, uitgave VAD i.s.m OSBJ, dec 2004. - Hilde Geudens nam deel aan de redactieraad van het tijdschrift Panopticon. - Véronique Vancoppenolle nam deel aan de redactieraad van het tijdschrift Alert. - Kurt De Backer nam deel aan de redactie van de nieuwsbrief van het West-Vlaams Aanspreekpunt Kinderrechten - Er wordt gewerkt aan een praktijkreeks over omgaan met de media, communicatie: zie deel IV van het werkingsverslag.
&
'& / -
,-
.
+,
6
)%
We noteerden een 75-tal vragen tussen eind mei 2004 en juni 2005. Hieronder sommen we deze vragen op volgens verschillende thema’s. Omgaan met ouders en wettelijke vertegenwoordigers - Hebben ouders recht op informatie over de opvoeding van hun kinderen? Op welke wijze? - Kan een moeder eisen dat haar ex-man/de vader co-ouderschap opneemt? - Terminologie uitoefening ouderlijk gezag, verblijfsrecht, contactrecht? Wat betekent de term ‘wettelijke vertegenwoordiger”? Kan een directeur van een voorziening wettelijke vertegenwoordiger zijn van de geplaatste kinderen? Hoe zit het met minderjarige vaders? Wordt het ouderlijk gezag over zijn kind uitgeoefend door zijn ouders?
19
Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen
WERKINGSVERSLAG Deel III
34
OSBJ
-
-
-
-
Hoe moeten wij ons verhouden t.o.v een 13-jarig meisje die de pil wil, tegen de wens van haar moeder? Wie neemt de beslissingen voor minderjarige kinderen wanneer een procedure tot onbekwaam verklaring opgestart is voor de moeder, er een voorlopig bewindvoerder is aangesteld voor moeder en er geen wettelijke vader is? Mogen we een Marokkaans meisje meegeven met haar vader op vakantie naar Marokko wanneer er vrees is voor legale kidnapping? Kan een Nederlandse grootvader de verblijfplaats van kinderen in België veranderen door hen mee te nemen naar Nederland? Is dan de Nederlandse kinderbescherming van toepassing? Wanneer een kind verblijft bij de moeder die het hoederecht niet heeft, kan de vader (met hoederecht) dan op elk moment de kinderen terug bij hem nemen? Wat heeft de jeugdrechter daarin te zeggen? Wat met onderhoudsgeld? Mag een ouder met verblijfsrecht over de kinderen zelf kiezen aan wie de kinderen worden toevertrouwd tijdens haar opname in het ziekenhuis of mag vader dan eisen dat de kinderen bij hem verblijven? Vader en moeder ongehuwd, kind geplaatst, vader wil ‘hoederecht’, jeugdrechter kan niks doen, klopt dat? Kunnen ouders hun kind in Begeleid Zelfstandig Wonen leefgeld geven, i.p.v. het OCMW? Ontvangt dit kind nog kinderbijslag? Studiebeurs? Wat met de familiale verzekering? Materiële bewaring van een kind door grootouders, akkoord staat in het echtscheidingsvonnis. Nu willen moeder en vader dat het adres van het kind bij de moeder komt, kan dat zomaar? Het kind is geplaatst. Mag alimentatie, verschuldigd aan de moeder voor het onderhoud van de zoon, op een geblokkeerde spaarrekening op naam van de jongen worden gestort? Moet er nog alimentatie betaald worden als een kind geplaatst is? Welke procedure moet er gestart worden om alimentatiegeld te indexeren? Hoe kan een vader de schulden die hij afbetaalde, terugkrijgen van zijn ex-vrouw? Mag een minderjarige zijn ouders alle informatie ontzeggen op basis van het decreet rechtspositie? Jongere heeft contact met zijn meerderjarige broer, vader wil dat niet. Kan de voorziening dit toelaten? Medische behandeling met groeihormonen, de ouders zijn niet akkoord, kinderen willen dit persé, welke mogelijkheden zijn er?
Omgaan met informatie - Doorbreken van het beroepsgeheim bij oproeping om te getuigen voor een rechter? - Welke aangifteplicht geldt er bij welke misdrijven? Moeten wij aan iemand melden dat een meerderjarige jongere in TCK drugs gebruikt? Wat is schuldig verzuim? - Is een private voorziening BJB gehouden op basis van het decreet openbaarheid van bestuur? - Is een K-dienst van een ziekenhuis verplicht informatie door te geven aan het begeleidingstehuis BJB? Hoe kan die informatie doorstromen? Wat wordt bedoeld met medische gegevens in het decreet rechtspositie? Mag een Centrum Leerlingenbegeleiding informatie weigeren aan ouders over een 15-jarige? En de school? - Moet een voorziening de justitieassistent verwittigen als een vader de voorwaarden van invrijheidsstelling onder voorwaarden niet naleeft? Mag een dagcentrum klacht neerleggen tegen een man die de moeder van een kind in begeleiding bedreigt? Welke stappen kan een voorziening nemen wanneer er vermoedens van seksueel grensoverschrijdend gedrag van een vader zijn? - Mogen verslagen in kopie meegegeven worden met ouders in een echtscheidingssituatie? - Hebben pleegouders recht op de informatie van een OOOC? - Kan een minderjarige te weten komen waar zijn vader verblijft? - Welke informatie mag een voorziening geven aan de advocaat van de minderjarige om te gebruiken voor invordering van schadevergoeding voor die minderjarige? - Wat zijn persoonsgegevens volgens het decreet rechtspositie van de minderjarige in de Integrale Jeugdhulp? Privacy van de minderjarige - Kan een kamercontrole op zoek naar drugs door de begeleiding? Door de politie? Mogen we de kamer laten doorzoeken door de politie na een fugue? - Kan een voorziening op vraag van de consulent briefwisseling van een meisje van 15 jaar openen? OSBJ
35
WERKINGSVERSLAG Deel III
-
Kan een meisje van bijna 18 eisen dat haar begeleider haar ouders niet inlicht over een abortus die zij ondergaat? En de verwijzer, mag die worden ingelicht?
Leefomgeving van minderjarigen - Kan een minderjarige huwen met iemand zonder geldige verblijfsdocumenten? Kan een minderjarige zelf beslissen waar hij officieel gaat wonen? Hoe wordt de woonplaats van een minderjarige in de BJB bepaald? Wie erft het spaargeld van een geplaatst kind als deze voor zijn 18e overlijdt? Kan een minderjarige een testament maken? Hoe gebeurt een gerechtelijke vereffening-verdeling van een nalatenschap? - Mag een jeugdrechter een moeder van een pasgeboren baby elk contact met haar baby verbieden? - Mag een voorziening eisen dat een jongere een sport uitoefent en daarbij een veto stellen tegen de (niet-aanvallende) gevechtssport die de jongere al sedert enige tijd beoefent? - Nalezen van een huisreglement: hoe kan een voorziening internet ter beschikking stellen van de jongeren en toch voldoende veiligheid inbouwen bvb inzake cyberseks? - Mogen wij een 7-jarige met woede-aanvallen naar zijn kamer brengen en hem daar terug rustig laten worden, met de deur op slot? Kan een voorziening opleggen dat de jongeren maximum 1 gsm mogen hebben? Mag een voorziening minderjarigen fouilleren? - Mag een uitgeschreven leerling terug in die school worden ingeschreven? Kan thuisonderwijs in de helft van het schooljaar worden opgestart? Wie mag dat doen? Heeft het niet kunnen vinden van een school voor een kind, uitgesloten op de vorige school, gevolgen voor de kinderbijslag? + 18-jarigen e - Kan een jongere ook na zijn 18 nog aanspraak maken op hulpverlening? Op onderhoudsgeld van zijn ouders? Minderjarige vreemdelingen - Kunnen kinderen die illegaal in België verblijven een Vlaams Fonds nummer krijgen? - Een pleegkind, zoon van een Marokkaanse moeder, zou een buitenlandse reis met zijn pleegouders willen maken. Blijkt dat hij enkel beschikt over een Belgisch verblijfsdocument en niet over een Marokkaans paspoort. Kan de jongen toch mee op reis? Werking Bijzondere Jeugdbijstand - Is beroep mogelijk tegen een plaatsingsbeslissing van de jeugdrechtbank? Hoe gaat dat in zijn werk? - Als ouders verhuizen naar een ander gerechtelijk arrondissement, moet de jeugdrechter het dossier dan doorsturen? Kan een Nederlandse rechter de plaatsing in België behouden als de ouders van het kind naar Frankrijk verhuizen? Hoe zit het met de verblijfsvergunning van het meisje? - Kan een hulpverlener de bemiddelingscommissie BJB inschakelen? Moet een jongere gehoord worden door de sociale dienst van de jeugdrechtbank in het kader van de navorsingsopdracht? - Facturen van een schoolinternaat naar de sociale dienst Vlaamse Gemeenschap te sturen? Kan dat? - Heeft iedere minderjarige jongere in Begeleid Zelfstandig Wonen (BZW) recht op een onderhoudstoelage, ook als ze samenwonen? - Moet een 11-jarige die zelf zijn bemiddelingsverzoek aanhangig heeft gemaakt, ook zelf de bemiddelingsovereenkomst tekenen? - Informatie over de notie ‘kind in gevaar’ in de nieuwe wetgeving? - Kunnen minderjarigen een bepaalde hulpverlener of een bepaalde interventie weigeren op basis van het decreet rechtspositie? - Moet de jeugdrechter een beschikking maken om crisishulp aan huis op te leggen? Moet de minderjarige daarbij zijn? Wat zijn de mogelijkheden voor een voorziening als de consulent zijn handelingsplan niet (tijdig) bezorgt? Schade - Kunnen ouders opdraaien voor de kosten van een door hun kind in de voorziening ingegooide ruit?
WERKINGSVERSLAG Deel III
36
OSBJ
Vrijwilligers - Moeten vrijwilligers voor het begeleiden van een onthemingstocht een bewijs van goed gedrag en zeden kunnen voorleggen? - Gedragscode vanuit begeleidingstehuis voor onthaal- en vakantiegezinnen Pleegzorg - Mag een pleegmoeder met hepatitis C nog wel pleegmoeder zijn? - Zijn pleegouders burgerlijk aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door hun pleegkind? - Wat is het statuut van het spaarboekje van pleegkinderen in de BJB? Kan de verwijzer machtiging geven tot afhalen van gelden? Moeten ouders hiervan op de hoogte worden gebracht? - Mag de pleeggezinnendienst de brieven met rekeningafschriften openen? - Kan een pleegplaatsing zonder kosten worden gecombineerd met een andere maatregel? - Mag een begeleider van een pleeggezinnendienst ook zelf pleegouder zijn? - Mogen pleegouders e-mails aan hun pleegkind gericht zomaar openen? Begeleid zelfstandig wonen - Kan een incassobureau facturen van een ziekenhuis sturen aan een minderjarige cliënt/patiënt? - Een minderjarige (BZW) heeft een valse geboortedatum opgegeven en een contract afgesloten met Telenet. Is dit contract geldig? - Kunnen ouders aangesproken worden voor de schulden van hun meerderjarige kinderen? Jeugddelinquentie e - Kan een jongere tot zijn 20 geplaatst worden in een gemeenschapsinstelling?
/ -
%
)%
,
)
)
%
,
;
In het voorbije werkjaar werden er 35 (geregistreerde) vragen gesteld door de diensten herstelbemiddeling, gemeenschapsdienst en leerprojecten. De vragen betroffen: Algemeen - Kunnen verschillende jongeren m.b.t feiten in groep gepleegd, verschillende maatregelen krijgen? Kan een dienst weigeren een maatregel uit te voeren? - Kan een dienst de advocaat van de jongere contacteren? - Kan een begeleider de gegevens over haar jongeren zonder meer doorgeven aan haar vervanger (bij ziekte bvb)? - Formulering van modelbrieven aan cliënten nalezen. - Terminologie: wat zijn persoonsdelicten? Wat zijn vermogensdelicten? - Kan een meerderjarig geworden Moffer nog aanspraak maken op een pro deo advocaat? Wie heeft er recht op een pro deo advocaat? - In welke mate kan een MOF geherkwalificeerd worden naar een POS? - Doorverwijzing naar hulpverlening: welke kanalen? Eerstelijns juridische bijstand, CAW, vertrouwenscentrum kindermishandeling of Comité voor bijzondere jeugdzorg - Verplichtingen van de diensten i.v.m. registratie van persoonsgegevens: advies van de commissie bescherming persoonlijke levenssfeer - Zijn er richtlijnen over het ‘vernietigen’ van afgesloten dossiers? Termijnen? Herstelbemiddeling - Wat kan een bemiddelaar attesteren voor de advocaat van 1 partij? - Is een herstelovereenkomst laten ondertekenen door een minderjarige geldig? - Kan een 14-jarige zelf werken om de schade te vergoeden? Is dat geen kinderarbeid? - Wat is hoofdelijkheid? - Kan er worden bemiddeld tussen vader en zoon als de zoon bepaalde som heeft gestolen van zijn vader? - Kunnen gestolen gocarts door de jongeren in kwestie worden aangekocht? - Wat is een burgerlijke partijstelling? Basisregels van gerechtelijke procedures? - Informatie over dading? - Wettelijke basis voor het werken via het vereffeningsfonds? OSBJ
37
WERKINGSVERSLAG Deel III
-
Hoe kom je op de zwarte lijst van de Nationale Bank? (kredieten) Hoe kunnen goederen die het parket in beslag nam, worden vrijgegeven? Kan HSB- voor een verlengd minderjarig verklaarde? Hoe valt een attest van loonverlies te rijmen met het principe van gewaarborgd maandloon bij een vader wiens zoon slachtoffer was van een vechtpartij? Formulering van een herstelovereenkomst over niet-financiële deel van de schade Staat er iets over het beroepsgeheim van de bemiddelaar in het wetsontwerp Onkelinx? Verzekeringen: termijn voor kennisgeving van voornemen tot regres tav minderjarige, door familiale? Is regres mogelijk tegen de jongere door de familiale verzekeraar van de ouders?
Gemeenschapsdienst - Kan een gemeenschapsdienst (GD) opgelegd worden wegens spijbelen? - Korte of uitgebreide verslaggeving aan te raden bij GD, respectievelijk leerproject (LP)? - Het medisch attest, gevraagd door prestatieplaatsen, moet dat door een arbeidsgeneesheer worden afgeleverd, of is huisarts voldoende? - Kunnen prestatieplaatsen vergoedingen vragen aan de diensten? - Hoe zit het met de groene zorg en de subsidies van minister van Landbouw? Is dat van toepassing op GD? - Kan een GD uitgevoerd worden bij een politieke partij? - Is gemeenschapsdienst strijdig met de wet op de kinderarbeid? Leerprojecten - Wat neem je zelf op als dienst leerproject wanneer je bijkomende/onderliggende POSproblematiek merkt?
/
<
Een 70-tal studenten stelde ons vragen over jeugddelinquentie, over kinderrechten, over alternatieve maatregelen, over verzoenbaarheid van herstelrecht en kinderrechten, over beroepsgeheim, over aangifteplicht en meldingsplicht, over het verhoor van minderjarigen, leerprojecten in Canada, doehulpverlening, nalezen van een brochure opgemaakt n.a.v stage in een HSB-dienst, hoe word je opvoedster, verdediging en rechtsbescherming van minderjarigen, over beeldvorming in de BJB, rechtsbekwaamheid van minderjarigen, algemene informatie over gezinstehuizen, betekenis die MOFjongeren geven aan hun weergave in de media, ouderparticipatie in de jeugdhulpverlening, info over pleegzorg, historiek over Comité BJZ, rouw en verlies bij jongeren, informatie over opvang NBMV, informatie over sociale dienst jeugdrechtbank, thesisbegeleiding mogelijk i.v.m. autochtone en allochtone jongeren en hun beleving van GD, informatie over de positie van maatschappelijk assistent bij POS, onderwijs in gemeenschapsinstellingen. We verwezen vaak naar onze website of naar andere websites met relevante informatie. Sommige studenten boden ook zelf interessante bijdragen aan waarop een meer gedetailleerde gegevensuitwisseling kon volgen, o.a. een interview over herstel en kinderrechten. Eén student orthopedagogie die vroeg hoe hij zelf een residentiële instelling zou kunnen starten, kreeg basisinformatie over de geldende wetgeving en werd doorverwezen naar het team Voorzieningenbeleid van de Vlaamse Gemeenschap en naar de werkgeverskoepels van de BJB.
<
) =
Cliënten werden steeds doorverwezen, vaak naar een vertrouwenscentrum kindermishandeling, juridische eerste- of tweedelijnsbijstand, een Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW), een justitiehuis… We registreerden een 20-tal vragen.
WERKINGSVERSLAG Deel III
38
OSBJ
/
)
>
(
)
#
Vragen vanuit o.a. Jo-lijn, het Kinderrechtencommissariaat, SAW, Vlaams Fonds voor Integratie van Personen met een Handicap, medewerkers Integrale Jeugdhulp, Kinderrechtswinkels, consulenten werden indien mogelijk beantwoord.
? @ Op de website werden de meest gestelde vragen en de bijhorende antwoorden in een FAQ-rubriek opgenomen. Halfjaarlijks worden de vragen en antwoorden geupdated.
OSBJ
39
WERKINGSVERSLAG Deel III
40
DEEL IV : COMMUNICATIE &
'& ,-
) A
+ .
)
-
/ Het uiteindelijke doel van de informatie- en sensibilisatiecampagne is de beeldvorming van de sector Bijzondere Jeugdbijstand te verbeteren. Dit zowel voor de medewerkers op het werkveld, de belendende sectoren als de samenleving (op langere termijn). We willen tonen welke knowhow en vernieuwende initiatieven in de sector aanwezig zijn als antwoord op de veranderende tendensen in de maatschappij en bij de cliënten. Dit om de kwaliteit van de hulpverlening blijvend te verbeteren.
B/
,-
.
-
>
De OSBJ valt voor deze opdracht terug op een werkgroep die samengesteld is uit mensen van de drie koepelorganisaties en van organisaties BJB aangevuld met een vormgeefster. Ook zij is tewerkgesteld binnen de sector Bijzondere Jeugdbijstand. De werkgroep volgt het inhoudelijke proces van de campagne mee op en verleent advies en informatie. De werkgroep kwam tussen juni 2004 en mei 2005 maandelijks samen.
C Samen met de werkgroep maakte de stafmedewerker een campagneplan (zie www.osbj.be) op. Deze eerste versie werd getoetst op 14 regionale overlegplatforms Bijzondere Jeugdbijstand en het overleg ambulante diensten. Het plan werd aangepast en bijgeschaafd, rekening houdende met de opmerkingen en vragen die naar voor kwamen. Tijdens de vele gesprekken werd het duidelijk dat de sector de vraag stelde naar ondersteuning van de organisaties en haar medewerkers. Zeker wat betreft interne en externe communicatie leefde er een sterke vraag naar informatie. In tweede instantie kwam de moeilijkheid naar voor om op een efficiënte wijze te communiceren met belendende sectoren. Er heerst het gevoel dat belendende sectoren vaak de sector Bijzondere Jeugdbijstand niet kennen of een verkeerd beeld hebben. Het campagneplan richt zich dan ook prioritair op deze twee noden.
) Het imago van de sector Bijzondere Jeugdbijstand wordt sterk bepaald vanuit de organisaties, de medewerkers en de cliënten. Vanuit dit gegeven vuurden we onze pijlen in eerste instantie af op de medewerkers Bijzondere Jeugdbijstand. - Bevraging op de regionale overlegplatforms Bijzondere Jeugdbijstand bij de opstelling van het campagneplan (zie beschrijving hierboven). - Bevraging bij ouders: ouders en jongeren bepalen mee het beeld dat anderen hebben over de Bijzondere Jeugdbijstand. Om na te gaan hoe ouders kijken naar de Bijzondere Jeugdzorg gingen we gesprekken aan met ouders van Recht-Op, een vereniging waar armen het woord nemen, een oudergroep van ROPPOV, de oudergroep van dagcentrum de Schoor en de ouders van Ons Kindje. We wilden de bevraging ook bij jongeren doen en stelden meermaals de vraag aan organisaties. Omwille van organisatorische redenen en de moeilijkheid om jongeren te verenigen, is er tot op heden geen gesprek gepland. We nemen dit verder als aandachtspunt mee.
OSBJ
41
WERKINGSVERSLAG Deel IV
- Logo en slogan De vormgeefster die deel uitmaakt van de werkgroep restylede het logo. Voor de baseline deden we een wedstrijdoproep in de nieuwsbrief nummer 3 - november 2004. We kregen verschillende reacties vanuit het werkveld en kozen uiteindelijk voor de baseline ‘gewoon bijzonder, bijzonder gewoon.’ Het logo en de slogan en het briefpapier zijn te downloaden op de site www.osbj.be. In februari 2005 stuurden we naar alle directies een brief met informatie omtrent de betekenis van het logo en de slogan en met de oproep om dit te gebruiken op zoveel mogelijk documenten en op de website. In mei 2005 drukten we stickers met het logo en de slogan met de bedoeling deze te verspreiden over alle organisaties van de Bijzondere Jeugdbijstand. - Aankondigen van vormingen, vacatures en activiteiten van organisaties Bijzondere Jeugdbijstand. In de nieuwsbrief nummer 1 - januari 2005 maakten we aan de sector Bijzondere Jeugdbijstand het aanbod bekend dat zij via de site www.osbj.be vacatures, vormingen en activiteiten gratis kunnen aankondigen. Van september 2004 tot en met mei 2005 kregen we 57 aanvragen om vormingen en activiteiten op te nemen in de kalender. We ontvingen 23 vacatures om op de site te plaatsen. - Krantenbestand en perslijst We houden een up-to-date krantenbestand bij omtrent berichtgeving over de Bijzondere Jeugdbijstand. Aan de hand van dit bestand en persoonlijke contacten bouwen we een perslijst uit. Dit met de uiteindelijke bedoeling dat medewerkers uit de Bijzondere Jeugdzorg deze kunnen gebruiken indien ze iets in de pers willen aankondigen. - Folder ‘Om je iets bijzonders te tonen’ We vinden het belangrijk om alle medewerkers van de Bijzondere Jeugdbijstand bij deze campagne te betrekken. Aan de hand van een folder informeerden we hen over de campagne. Elke medewerker binnen een organisatie Bijzondere Jeugdbijstand ontving een folder. De folder werd ontworpen door de vormgeefster die deel uitmaakt van de werkgroep. - Vragenlijst ‘communicatie binnen de Bijzondere Jeugdbijstand’. Om een zicht te krijgen op de interne en externe communicatie, de communicatiemiddelen en personeel dat ingezet wordt voor communicatie binnen de organisaties van de Bijzondere Jeugdbijstand, stelden we een vragenlijst op. We namen de vragenlijst af bij vijf geselecteerde organisaties. Hierbij hielden we rekening met erkenningscategorie en provincie. Om ook van andere dan de geselecteerde organisaties te vernemen hoe ze communiceren, deden we een oproep in de nieuwsbrief van april 2005 om de vragenlijst in te vullen. We kregen slechts één vragenlijst terug. - Webpagina’s We ontwikkelden specifieke webpagina’s voor de sensibiliseringscampagne. Deze pagina’s zijn gelinkt aan de site van de OSBJ. Via deze pagina’s houden we de medewerkers van de Bijzondere Jeugdbijstand op de hoogte van het reilen en zeilen van deze campagne. Men vindt er syntheses terug van gesprekken en overlegmomenten in het kader van de campagne. Met de huidige klemtoon op communicatie en de vraag naar meer informatie bieden we een pagina aan met interessante literatuur en publicaties omtrent verschillende communicatieve thema’s. - We gingen in dialoog met belendende sectoren om enerzijds de werking Bijzondere Jeugdbijstand toe te lichten en anderzijds om eventuele samenwerking af te toetsen. Om na te gaan hoe de communicatie verloopt binnen andere sectoren ging de stafmedewerker gesprekken aan met verschillende communicatieverantwoordelijken en deskundigen van andere sectoren. 16 november 2004: gesprek met medewerker van Federatie Pleegzorg – In dit gesprek werd informatie uitgewisseld over communicatie naar organisaties en over werving van kandidaat pleegouders. 20 januari 2005: gesprek met Tinne De Maeyer, communicatieverantwoordelijke van Steunpunt Jeugd – Uit dit gesprek kwam naar voor dat het jeugdwerk met dezelfde vragen
WERKINGSVERSLAG Deel IV
42
OSBJ
leeft omtrent communicatie als de Bijzondere Jeugdbijstand. Ze merkt op dat jongeren vaak in een negatief daglicht in de media verschijnen en wil daaromtrent actie ondernemen. Vanuit dit gesprek werd besloten om samen een vorming te organiseren omtrent communicatie en het omgaan met media in het voorjaar 2006. 21 januari 2005: gesprek met Katrien Van Aken van de Vlaamse Jeugdraad – Over het project “de mediawatchers’ binnen de Vlaamse Jeugdraad. Vrijwilligers sporen de berichtgeving over jongeren in de gedrukte pers op om er nadien - indien nodig - op te reageren. Vanuit deze inventarisatie was het mogelijk om onder andere na te gaan hoe de Bijzondere Jeugdbijstand in de gedrukte media naar voor komt. 23 februari en 12 april 2005: gesprekken met Steunpunt Jeugd en Memori (Onderzoek- en consultinggroep van de Katholieke Hogeschool Mechelen) – Tijdens deze gesprekken toetsten we af wat de mogelijkheden en vragen zijn met betrekking tot het uitwerken van een communicatievormingsreeks voor zowel medewerkers van Bijzondere Jeugdbijstand als van het Jeugdwerk. 22 maart 2005: gesprek met Linda Stijnen, communicatieverantwoordelijke van Kind&Gezin – Binnen Kind&Gezin is men al jaren bezig met een informatie- en sensibiliseringscampagne. Tijdens dit gesprek werd informatie uitgewisseld over de mogelijk- en moeilijkheden van dit proces binnen Kind&Gezin. 4 april 2005: gesprek met een journalist van Weliswaar in verband met een artikel omtrent de sensibiliseringscampagne. Het artikel is verschenen in de Weliswaar van mei 2005. 12 mei 2005: gesprek met Koen Vanden Broeck van Ethicom bvba (Adviesbureau voor mediarelaties en fondsenwerving) – In dit gesprek werd afgetoetst in welke mate we kunnen samenwerken bij het uittekenen van het luik communicatie binnen de Bijzondere Jeugdbijstand. 18 mei 2005: deelname aan de collegagroep van Steunpunt Jeugd. Deze collegagroep wisselt ervaringen uit met betrekking tot communicatie en volgt inhoudelijk het proces binnen het jeugdwerk op. - Open Bedrijvendag In een gesprek met een medewerker van Open Bedrijvendag werd afgetoetst of en onder welke voorwaarden de Bijzondere Jeugdbijstand zou kunnen deelnemen aan de Open Bedrijvendag. Dit gaat jaarlijks door op de eerste zondag van de maand oktober. De deelname is één van de mogelijke positieve toekomstige acties in het kader van de campagne. - Opmaak folder ‘Bijzondere Jeugdbijstand’ Tot op heden bestaat er geen algemene folder van de Bijzondere Jeugdbijstand. In het kader van de campagne en ter ondersteuning van de medewerkers op het werkveld ontwerpen we een dergelijke folder. De eerste stappen zijn hierbij gezet. Tegen het najaar van 2005 moet de pretest achter de rug zijn en kan de folder worden gedrukt. - Adviesvergadering In Petto In Petto werkt aan een nieuwe website www.jongereninformatie.be. Om de inhoudelijke invulling en opvolging te doen wat betreft informatie over de Bijzondere Jeugdbijstand, namen we deel aan deze adviesvergadering. - Redactieraad Als antwoord op de vraag van medewerkers binnen de Bijzondere Jeugdbijstand naar meer informatie omtrent communicatie en het omgaan met media, werken we een praktijkreeks uit. Om dit proces inhoudelijk en methodisch op te volgen stelden we een redactieraad samen. Deze redactieraad bestaat uit medewerkers van de Bijzondere Jeugdbijstand (’t Huis, Elegast, Federatie Pleegzorg en CBJ De Zande), mensen uit het jeugdwerk (Steunpunt Jeugd, Vlaamse Jeugdraad en In Petto) en deskundigen (Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, Recht-Op vzw, Ethicom bvba, journalist van De Standaard, Raad voor de Journalistiek, juriste van de OSBJ vzw).
OSBJ
43
WERKINGSVERSLAG Deel IV
&
'C &
)
* .
-(
,
Een huisstijl bepaalt mee het imago dat je als organisatie hebt/krijgt. Een huisstijl houdt alle vormelijke elementen in die bijdragen tot het beoogde imago. De huisstijl zorgt ervoor dat je sneller herkend wordt, maar ook dat je langzaam het imago krijgt dat je beoogt. Het is belangrijk om er op een bewuste manier mee om te springen. Op een teamvergadering werd stilgestaan bij het gewenste imago van de OSBJ. Aan de hand van een vragenlijst met mogelijke identiteits- en imagokenmerken kwamen volgende kernwoorden naar voor: ondersteunend in samenwerking en overleg, deskundig, vernieuwend met frisse ideeën, sterk maatschappelijk betrokken en open. Deze kernwoorden waren de basis voor het uitwerken van een huisstijl. De huisstijl werd kritisch beoordeeld door een medewerker van Memori. Aan de hand van de opmerkingen werd het materiaal aangepast. Alle documenten en materiaal worden opgemaakt volgens deze huisstijl.
C
)
We ontwikkelden verschillende communicatiemiddelen om op een meer efficiënte, transparante en uniforme manier te communiceren naar de doelgroep. Aan de hand van deze communicatiemiddelen willen we ons als steunpunt profileren en de nodige informatie en ondersteuning aanbieden. 2.1. Website Sinds september 2004 is de website online. Maarten De Gendt werkte de lay-out en de structuur van de site uit. Véronique Vancoppenolle verzorgt de inhoudelijke bijdragen. De website wordt wekelijks geupdated. Van september 2004 tot en met mei 2005 bezoeken dagelijks gemiddeld 130 mensen deze site (gemiddeld 3940 per maand). Daarnaast merken we een stijgende lijn van het aantal bezoekers op tussen september 2004 en mei 2005. De website is vooral informatief en gericht op medewerkers van de Bijzondere Jeugdbijstand en andere geïnteresseerden (mensen in het onderwijs, studenten, verwijzers en belendende sectoren). Op de site is heel wat basisinformatie terug te vinden over de werking en de structuur van de Bijzondere Jeugdbijstand. Ook de werking van de OSBJ wordt uitvoerig toegelicht met daarbij een link naar de contactpersonen. Daarnaast geeft de website de stafmedewerkers van de OSBJ de mogelijkheid om artikels en teksten te publiceren. De site is deels ook interactief opgesteld: mogelijkheid om gratis vacatures, activiteiten en vormingen bekend te maken op de kalender en via de elektronische nieuwsbrief, een OSBJ-inlaat waar 2maandelijks een andere vraag vanuit de sector aan bod komt, mogelijkheden om opmerkingen of vragen door te geven en een juridische helpdesk. In de toekomst zullen de mogelijkheden tot interactiviteit verder uitgebouwd worden. 2.2. E-Nieuwsbrief Sinds september 2004 verspreiden we maandelijks een gratis elektronische nieuwsbrief. De opmaak van de nieuwsbrief wordt opgevolgd door twee stafmedewerkers van de OSBJ. De inhoud wordt samengesteld door de stafmedewerkers van de OSBJ en via andere informatiekanalen (o.a. medewerkers uit de Bijzondere Jeugdbijstand, het jeugdwerk, SoCiuS-nieuwsbrief, universiteiten en hogescholen). Momenteel ontvangen 975 mensen onze nieuwsbrief. De ontvangers van de nieuwsbrief zijn divers: o.a. medewerkers binnen de Bijzondere Jeugdbijstand, verwijzers, mensen in het onderwijs, studenten en medewerkers van belendende sectoren. Op de hoofdpagina van de site www.osbj.be kunnen mensen zich voor deze nieuwsbrief rechtstreeks inschrijven. 2.3. Folder OSBJ Om de werking en medewerkers van de OSBJ bekend te maken, ontwierpen we in september 2004 een informatieve folder. Deze folder bieden we aan bij informatiemomenten, overlegmomenten, vormingen, gesprekken met belendende sectoren en verwijzers,... Tussen september 2004 tot en met mei 2005 werden er 1500 verspreid.
WERKINGSVERSLAG Deel IV
44
OSBJ
2.4. Databases In samenwerking met Jeugdwerknet werden twee databases uitgewerkt. Enerzijds om de gegevens van vernieuwende initiatieven te inventariseren. Anderzijds een database om het aanbod van de herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen in Vlaanderen in onder te brengen (zie deel I). Deze databases zullen vanaf september 2005 via www.osbj.be operationeel zijn. 2.5. Eenvormigheid Om eenvormigheid van documenten na te streven maakten we verschillende sjablonen in de huisstijl van de OSBJ. Vormingsmappen Enveloppen Briefhoofden Documenten Folder voor vormingen Powerpointpresentatie
OSBJ
45
WERKINGSVERSLAG Deel IV
DEEL V: CREËREN VAN EEN PLATFORM VOOR OVERLEG, AFSTEMMING EN KENNISOVERDRACHT / We zijn overtuigd van het belang van platforms voor overleg, afstemming en kennisoverdracht. Tussen juni 2004 en mei 2005 brachten we mensen uit het werkveld samen omtrent specifieke thema’s. In de toekomst willen we verder mensen samenbrengen in denktanks of werkgroepen om enerzijds ervaringen uit te wisselen, informatie te geven en anderzijds ook voorstellen te formuleren omtrent specifieke thema’s. Daarnaast gingen we op zoek naar de reeds bestaande overlegplatforms om na te gaan in welke mate we kunnen samenwerken en informatie uitwisselen.
,-
.
+,
We maakten een inventarisatie van de verschillende regionale overlegplatforms van de Bijzondere Jeugdzorg in Vlaanderen. Binnen elke regio is er een platform dat inhoudelijke thema’s bespreekt en noden en vragen met betrekking tot de dagelijkse werking op tafel legt. De samenwerking met deze regionale overlegplatforms wordt verder uitgebouwd, zodat de noden naar inhoudelijke en methodische ondersteuning duidelijk worden. Daarnaast zijn deze regionale overlegplatforms communicatiekanalen waarlangs informatie uitgewisseld kan worden.
3
B
,-
.
+,
>
In samenwerking met het Pluralistisch Overleg Welzijnswerk (POW) stelden we een denktank ‘algemene preventie’ samen. Het POW nam het initiatief om in de zorgsectoren een aanbod rond preventie te ontwikkelen. Binnen de sector Bijzondere Jeugdbijstand zijn het vooral de preventieteams en –cellen die bezig zijn met algemene preventie. Ook de organisaties Bijzondere Jeugdbijstand spelen in het verhaal een grote, maar tot nog toe vaak onduidelijke, rol. Deze denktank had vooral de bedoeling om mensen bewust te maken van het concept algemene preventie en hun rol daarin. In juni 2004 werd een brief gestuurd naar alle organisatie met een oproep om deel te nemen aan deze denktank. De dentank bestond uit twintig werknemers van de Bijzondere Jeugdzorg (gaande van begeleider tot directeur én medewerkers van de preventieteams BJB). De denktank kwam vijf dagen samen: 19 september en 23 november 2004, 10 januari, 22 februari en 15 april 2005. In de eerste drie bijeenkomsten lichtte Peter Goris het concept ‘algemene preventie en wenselijke algemene preventie’ inhoudelijk toe. Steeds was er ruimte om ervaringen en gedachten uit te wisselen. De laatste twee sessie brainstormden de leden hoe het concept algemene preventie in de Bijzondere Jeugdbijstand tot stand zou kunnen komen. In het najaar 2005 wordt een synthese geschreven die we via de website en de elektronische nieuwsbrief bekend maken.
*
(
+
%
)%
,
)
)
%
Zie deel I van dit werkingsverslag
3(
0 /
.
%
Zie deel II van dit werkingsverslag
D
4
Zie deel I – vernieuwende initiatieven van dit werkingsverslag
WERKINGSVERSLAG Deel V
46
OSBJ
DEEL VI: HIVA ONDERZOEK De tot nu toe thematische ondersteuning impliceert dat slechts een beperkt segment van de Bijzondere Jeugdzorg door de OSBJ wordt bereikt. De OSBJ wil evolueren naar een volwaardig steunpunt voor de gehéle sector Bijzondere Jeugdzorg. Ze wil hierbij een ondersteuning bieden die praktijkgericht en multidisciplinair/wetenschappelijk werkt. Om dit te kunnen realiseren moet de OSBJ in eerste instantie zicht krijgen op de noden en behoeften die in de sector BJB leven ten aanzien van een steunpunt. Dit was bijgevolg de centrale onderzoeksvraag. Daarnaast werden er knelpunten geïnventariseerd die niet onmiddellijk tot de opdracht van de OSBJ behoren. Deze zullen door de OSBJ aan de bevoegde instanties en overlegstructuren worden gesignaleerd. Het HIVA werd als universitair onderzoekscentrum met een ruime expertise inzake praktijkgericht onderzoek gevraagd om dit behoefteonderzoek uit te voeren. Alle private organisaties werden in het onderzoek betrokken. De betrokkenheid van de organisaties gebeurde door twee onderzoeksmethoden: een schriftelijke enquête en focusgroepen. Een stuurgroep volgt het onderzoek op. Op 11 april 2005 werd een gestandaardiseerde vragenlijst naar alle private organisaties van de BJB verstuurd. De organisaties kregen drie weken de tijd om deze ingevuld aan het HIVA terug te bezorgen. Momenteel is het HIVA bezig met de verwerking van de gegevens. In het najaar wordt in een tweede fase een aantal focusgroepen georganiseerd, zodat het vanuit de ingevulde vragenlijsten geleverde onderzoeksmateriaal, de nodige invulling en duiding kunnen krijgen. In de late herfst moet het eindrapport klaar zijn. De OSBJ engageert zich ertoe de resultaten ruim bekend te maken aan de sector.
DEEL VII: REGISTRATIE &
'
%
+
Op 23 december 2004 werd vanuit de werkgroep registratie thuisbegeleidingsdiensten officieel de vraag aan de OSBJ gesteld of wij een “inhoudelijke en logistieke ondersteuning voor de ontwikkeling, verspreiding en opvolging van een uniform registratiesysteem voor doelgroep-, effect,- en eindregistratie voor de Bijzondere Jeugdbijstand kunnen realiseren”. Omwille van ondermeer de krappe personeelsbezetting en het ruime takenpakket, is het op dit moment voor de OSBJ onmogelijk op deze vraag in te gaan. De afspraak is dat de OSBJ aan de samenkomsten zal participeren en de huidige vragenlijst kritisch zal bekijken. Op 11 april 2005 werd een eerste maal aan de werkgroep deelgenomen. Op de volgende vergadering van oktober 2005 wordt de vragenlijst besproken.
&
'
E
Eind mei 2005 kwam eenzelfde vraag vanuit de federatie diensten begeleid zelfstandig wonen. Ook bij deze werkgroep zal het engagement (noodgedwongen) beperkt blijven tot participatie aan de vergaderingen en feedback geven met betrekking tot de gebruikte vragenlijst.
&
'C,
.
In de loop van mei 2005 werden de eerste voorbereidingen getroffen, opdat de OSBJ jaarlijks de belangrijkste cijfers omtrent de BJB kan publiceren. We hopen in het najaar 2005 een eerste overzicht te geven.
OSBJ
47
WERKINGSVERSLAG Deel VI- Deel VII
DEEL VIII: BELEIDSPLAN Ter voorbereiding van een nieuwe convenant, als antwoord op de nood aan een scherper profiel van OSBJ in de sector en om alle geledingen van de organisatie in dezelfde richting te laten evolueren, werd een proces van beleidsplanning op gang getrokken. We vroegen aan Kwasimodo, een vzw die zich specifiek bezighoudt met ondersteuning van kwaliteitsprocessen in het socio-culturele veld, om dit proces te begeleiden. Omwille van gebrek aan tijd konden ze niet ingaan op onze vraag. Daarom richtten we zelf een planningsteam op. Dit planningsteam bereidde het beleidsplanningsproces voor. Eerst maakten we werk van een uitgebreide analyse van de beginsituatie (SWOT-analyse), tegelijkertijd werd samen met de Raad van Bestuur een missie opgesteld. Vervolgens bepaalden we doelstellingen en actieterreinen voor de periode 2005-2008. Per actieterrein werd een actieplan opgemaakt. Eind januari 2005 viel het proces stil door de convenantbesprekingen en de vragen met betrekking tot de directiefunctie. Ook de beslissing om een noden-en behoefteonderzoek te laten doen in de sector vertraagde de beleidsplanning, aangezien dergelijk onderzoek een belangrijke bron van informatie vormt.
3
(
%
Een planningsteam bestaande uit vier teamleden bereidde het hele proces inhoudelijk en methodisch voor. Het proces werd uitgevoerd door het hele team. De analyses werden voortdurend getoetst en indien nodig voorgelegd aan de Raad van Bestuur. In januari 2005 besteedde het team twee denkdagen aan het uitwerken en uitschrijven van concrete actieplannen en de missie van de OSBJ.
Hoewel er nog geen beleidsplan ter beschikking is, is dit werk ontzettend belangrijk geweest. Dit proces was een eerste gestructureerde denkoefening over hoe we onze werking kunnen verbreden. Dit niet enkel in visie en woorden, maar ook concreet op de werkvloer. Ten tweede hebben we nu een systematische analyse vanuit verschillende invalshoeken. Deze interne analyse zal worden aangevuld met de resultaten van het noden- en behoefteonderzoek. We willen de draad weer opnemen en een uitgewerkt beleidsplan 2005-2008 presenteren, op basis van het materiaal komende uit het beleidsplanningsproces, de functies uit de convenant en de resultaten van het noden- en behoefteonderzoek. Dit beleidsplan kan als verdere basis dienen voor discussies omtrent de te volgen koers van de OSBJ op middellange termijn.
WERKINGSVERSLAG Deel VIII
48
OSBJ
DEEL IX: AANVANGSVERSLAG OSBJ Dit aanvangsverslag vermeldt kort de huidige stand van zaken op de verschillende werkingsterreinen die beschreven worden in de convenant. We spitsen het vooral toe op de maand juni 2005. De globale stand van zaken kan afgeleid worden uit het werkingsverslag. Vandaar het samengaan van deze twee documenten.
4 -
%
We verkennen de vernieuwende initiatieven en beginnen aan een plan voor deze opdracht. De stuurgroepen en samenwerkingsverbanden worden opgevolgd. We nemen deel aan de werkgroep SIB-M.
/ -
(
) De website is up-to-date. Er wordt een extra exemplaar van de nieuwsbrief verzonden met de aankondiging van de vacature. Eind juni 2005 wordt een nieuwsbrief verzonden met daarin o.m: de terugkoppeling van de eerste resultaten van het HIVA- onderzoek en de bekendmaking van de convenant van OSBJ.
+ -
Het vormingsaanbod voor HCA dat in het najaar van start gaat, wordt voorbereid. Een intersectorale werkgroep kwam samen om de plannen voor de gemeenschappelijke vorming ‘communicatie’ en voor de publicatie ‘communicatie in de Bijzondere Jeugdbijstand’ te bespreken.
) -
De nota Onkelinx ligt voor in het parlement, we volgen de evoluties op de voet. We overhandigen een bijdrage tot de bilaterale consultatie gerechtelijke hulp aan het BOT Integrale Jeugdhulp. We maken een advies voor de koepels met betrekking tot de typemodulering.
) -
-
De procesbegeleidingen van de pilootorganisaties lopen verder. We willen voor de vakantieperiode alle organisaties minstens twee keer gesproken hebben. De helpdesk beantwoordt de vragen en finaliseert het registratiesysteem. Ter profilering van de sector krijgen alle afdelingen stickers met het campagnelogo ‘gewoon bijzonder, bijzonder gewoon’.
Het goedkeuringsproces van de convenant wordt van nabij opgevolgd. We bespreken de eerste gegevens van het HIVA- onderzoek, we plannen de focusgroepen. De vacature voor een nieuwe directeur wordt ruim bekendgemaakt. We steken tijd in (negatieve) opmerkingen van Comités voor bijzondere jeugdzorg ten aanzien van onze werking. We werken aan het jaarverslag en het aanvangsverslag. We houden een Algemene Vergadering die de jaarrekeningen en de begrotingen goedkeurt.
? -
) We hopen op een snelle ondertekening van de convenant.
OSBJ
49
DEEL IX - AANVANGSVERSLAG
BESLUIT We staken dit jaar extra veel tijd in onze organisatie. Toch slaagden we erin om onze werking intensief verder te zetten en zelfs uit te bouwen. Dat is een verdienste van de hele organisatie. We communiceerden intensief met de administratie over onze rol en positie. We hebben de indruk dat die nu duidelijk is. Met de overheid trachten we te werken aan een partnerschap, dat er nu alleszins op inhoudelijk vlak is: De nieuwe convenant voelt niet meer aan als een tang op een varken, er is meer sprake van een gedeeld project. Toch blijft onze autonomie van fundamenteel belang. Onze verantwoordelijkheid ligt bij de sector. We kunnen en willen alleen maar zeer transparant werken. Voor onze financiën leggen we verantwoording af bij de overheid, voor onze inhoudelijke lijn bij de sector. Bij deze manier van werken zijn overleg en aanwezigheid in de sector kwaliteitscriteria. Door een grote mate van onafhankelijkheid zijn we bereikbaar en staan we open voor alle mogelijke signalen en kunnen we die doorgeven. De relatie met de overheid kan nog verbeteren. We hebben, zoals alle andere projecten, opnieuw meegemaakt dat er geen naadloze overgang was tussen twee convenanten. We hebben zelfs signalen opgevangen dat de overheid dit een ‘normale’ situatie begint te vinden en er eigenlijk op rekent dat projecten wel in staat zullen zijn om deze ‘gaten’ te overbruggen. Deze visie, deze gang van zaken is tegen een aantal principes van behoorlijk bestuur. We rekenen erop dat de overheid in deze de hand in eigen boezem steekt. In de wandelgangen van de OSBJ wordt nu opgevangen dat het spoor getrokken is en dat er een aantal wagonnetjes op de rails staan. We hebben zelf het gevoel dat we aan krediet hebben gewonnen bij de sector. Het lijkt erop dat we de juiste weg hebben ingeslagen. Dit zijn echter eerste prille tekenen van erkenning. We rekenen op een ‘steen-in-het-water’- effect de volgende jaren. De missie en de basisprincipes zijn duidelijk. De neuzen staan in dezelfde richting. En nu vooruit!
BESLUIT
50
OSBJ
BIJLAGEN ,
'
)
- )% ,
!!
0 ,
!!
Juni 2004 01.06.04 Vorming/Themadag ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ in De Mutsaard te Antwerpen (org. OSBJ) 01.06.04 Overleg met Peter Goris (POW) over het preventieproject 02.06.04 Redactieraad Nieuwsbrief Jeugdrecht te Berchem 03.06.04 Vorming/Themadag ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ in West-Vlaamse Jeugdzorg te Kortrijk (org. OSBJ) 04.06.04 Vorming ‘Protection et aide à la jeunesse’ (org. Jeunesse et Droit) 04.06.04 Open Forum over het voorontwerp van wet betreffende de wijziging van de wet van 1965 inzake de jeugdbescherming (org. Kinderrechtencoalitie Vlaanderen) 04.06.04 Overleg met Margot Cloet (Minor Ndako) 07.06.04 Themadag voor de drie afhandelingen ‘De reactie op een als misdrijf omschreven feit in Wallonië. Bezoek aan IPPJ van Braîne Le Château en de asbl GACEP te Charleroi’ (org. OSBJ) 07.06.04 Vorming ‘Dreamweaver (basis)’ (org. Jeugdwerknet) 08.06.04 Werkgroep kinderrechten 09.06.04 Overleg met Wim Malfliet (Arteveldehogeschool) i.v.m. vorming over verslaggeving 09.06.04 ‘Deontologie en Beroepsgeheim’ bijdrage door OSBJ tijdens vorming voor voogden van niet-begeleide minderjarigen (org. Ministerie Justitie FOD - Dienst Voogdij ) 10.06.04 Werkgroep vorming & training Suggnomè (evaluatie cursusreeks) 10.06.04 Studiedag ‘Van klager tot drager’ (org. vzw Recht-Op en Integrale Jeugdhulp) 11.06.04 Overleg met Johan Van Genechten (SAW) over de voogdij van niet-begeleide minderjarigen 11.06.04 Opleiding contextuele hulpverlening 14.06.04 Samenspraak ‘Herstelrecht en bemiddeling: sensibilisering via de media?’ Deelname OSBJ in panel. (org. Suggnomè) 14.06.04 Themadag voor de gemeenschapsdiensten ‘Het begeleiden en “verzorgen” van de prestatieplaatsen’ en ‘Opstellen van een overeenkomst’ (org. OSBJ) 14.06.04 Vorming ‘Flash (basis)’ (org. Jeugdwerknet) 15.06.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Turnhout 16.06.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Veurne 17.06.04 Werkgroep ‘Jaar van de Bijzondere Jeugdbijstand’ 17.06.04 Overleg over SIB - M (SAW – BAAL – OSBJ) 17.06.04 ‘Deontologie en Beroepsgeheim’ bijdrage door OSBJ tijdens vorming voor voogden van niet-begeleide minderjarigen (org. Ministerie Justitie FOD - Dienst Voogdij ) 18.06.04 Vorming ‘Web Layout (Master)’ (org. Jeugdwerknet) 18.06.04 Stuurgroep onderzoek BAAL
OSBJ
51
Min B / Kurt D Goedele S Min B Min B / Kurt D Joke C Hilde G/Min B Min B Min B / Joke C / Hilde G Maarten D Min B / Kurt D / Goedele S Min B Min B Joke C Kurt D Min B Hilde G Min B / Hilde G Joke C Maarten D Min B / Hilde G Hilde G Maarten D / Goedele S Hilde G Min B Maarten D Hilde G
BIJLAGE
18.06.04 21.06.04 22.06.04 23.06.04 25.06.04 25.06.04 28.06.04
Vergadering deelredactie Panopticon Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Brugge Evaluatie van het team gemeenschapsdienst te Limburg Vergadering Jeugdraad Opleiding contextuele hulpverlening Vorming ‘Web Layout (Master)’ (org. Jeugdwerknet) Overleg met Willi Huyghe (Stichting Welzijnszorg Provincie Antwerpen), Jan De Ridder (IJH Antwerpen), Stef Jorissen (Recht-Op vzw) ter voorbereiding van de gezamenlijke studiedag van 28/10/04 over inzagerecht in dossiers te Antwerpen 30.06.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Oudenaarde 30.06.04 Interdepartementale commissie etnisch-culturele minderheden (ICEM) over Niet-Begeleide Minderjarigen te Brussel, Markies 30.06.04 Projectbezoek ‘Den Boom in’ te Lovenjoel (De Wissel, Cidar, ea.) Juli 2004 05.07.04 Gesprek met Olivia Simpson over onderzoek 06.07.04 Overleg met Inge Baeten (VAD) 06.07.04 Overleg SAW – OSBJ – Jan Bosmans over Nieuwsbrief Jeugdrecht 07.07.04 Overleg met Marjan Huybrechts (Kind en Samenleving) 07.07.04 Werkgroep ‘Jaar van de Bijzondere Jeugdbijstand’ 08.07.04 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Mechelen 16.07.04 Overleg West-Vlaams Aanspreekpunt Kinderrechten (WAK) 20.07.04 Overleg met CAFT over installatie samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen te Turnhout 22.07.04 Werkgroep onderzoek 5 jaar BAAL Augustus 2004 18.08.04 ‘Deontologie en Beroepsgeheim’ bijdrage door OSBJ tijdens vorming voor voogden van niet-begeleide minderjarigen (org. Ministerie Justitie FOD - Dienst Voogdij ) 30.08.04 Deontologische adviescommissie herstelbemiddelaars (org. OSBJ - Suggnomè) September 2004 01.09.04 Website OSBJ online 02.09.04 Overleg met Els Van de Casteele en Roland Martein (Project Exit ) i.v.m. overlegplatform en samenwerking OSBJ en Exit 02.09.04 Redactieraad Nieuwsbrief Jeugdrecht te Berchem 03.09.04 Receptie vzw De Overmolen 06.09.04 Werkgroep ‘Imago Bijzondere Jeugdzorg’ 07.09.04 Werkgroep onderzoek 5 jaar BAAL 07.09.04 Overleg met BAAL i.v.m. samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen 07.09.04 Cursus webdesign te Gent 08.09.04 Overleg met An Marchal (Suggnomè) i.v.m. herstelbemiddeling minderjarigen
BIJLAGE
52
Hilde G Joke C Joke C Kurt D Hilde G Maarten D Min B
Joke C Min B Min B
Hilde G Min B Goedele S Kurt D Maarten D / Goedele S Hilde G Kurt D Min B / Hilde G Hilde G Min B Min B
Joke C Min B Joke C / Kurt D / Hilde E / Goedele S Goedele S / Véronique V Hilde G Joke C / Hilde G Véronique V Hilde G
OSBJ
08.09.04 Werkgroep documentatie en communicatie Suggnomè 09.09.04 Overleg met Stef Jorissen (Recht-Op vzw) i.v.m. campagne Recht-Op 10.09.04 Themadag voor de herstelbemiddelaars ‘Allochtonen en bemiddeling’ (org. Suggnomè i.s.m OSBJ) 13.09.04 Overleg met BAAB i.v.m. samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen 14.09.04 Overleg te Gent i.v.m. samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen 14.09.04 Cursus webdesign te Gent 15.09.04 Overleg met BJB Ieper-Veurne i.f.v. de campagne BJB 16.09.04 Overleg met BIC i.v.m. implementatie SIB-M Mechelen 16.09.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Dendermonde 17.09.04 Themadag voor de herstelbemiddelaars ‘Allochtonen en bemiddeling’ (org. Suggnomè i.s.m OSBJ) 21.09.04 Overleg met ADAM en Elegast over installatie samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen 21.09.04 Stuurgroep jeugddelinquentie Antwerpen 21.09.04 Cursus webdesign te Gent 22.09.04 Overleg te Leuven i.v.m. samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen 22.09.04 Overleg met Lieven Cockx i.v.m. les kinderrechten 24.09.04 Overleg met BJB Turnhout i.f.v de campagne BJB 27.09.04 Themadag voor de herstelbemiddelaars ‘Allochtonen en bemiddeling’ (org. Suggnomè i.s.m OSBJ) 27.09.04 Werkgroep herstelbemiddeling minderjarigen Kortrijk + overleg i.v.m. samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen te Kortrijk 27.09.04 Overleg met ambulante diensten Gent i.f.v. campagne BJB 28.09.04 Overleg met Peter Goris (POW) over het preventieproject 28.09.04 Bezoek aan Gemeenschapsinstelling te Mol (org. BAAL) 28.09.04 Werkgroep organisatie bemiddeling BAL 28.09.04 Werkgroep kinderrechten 28.09.04 Cursus webdesign te Gent 29.09.04 Overleg met BJB Antwerpen i.f.v. campagne BJB 30.09.04 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Mechelen Oktober 2004 01.10.04 Voorbereidingsvergadering over studiedag dossierkennis van zaken te Antwerpen op 28/10 (org. Stichting Welzijnszorg Provincie Antwerpen – IJH – Recht-op en OSBJ) 02.10.04 Debat: ‘Uitdagingen in de Bijzondere Jeugdzorg’ (org. vzw Harlekino) te Wiesme – deelname aan panel 05.10.04 Voorbereiding vorming ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ in De Grote Robijn te Antwerpen
OSBJ
53
Hilde G Véronique V Joke C / Goedele S Joke C / Hilde G Joke C / Hilde G Véronique V Véronique V Joke C / Hilde G Joke C Joke C / Goedele S Hilde G Hilde G Véronique V Min B / Hilde G Kurt D Véronique V Joke C / Goedele S Min B Véronique V Véronique V Joke C Hilde G Min B / Kurt D / Goedele S Véronique V Véronique V Hilde G
Min B Min B Min B / Kurt D
BIJLAGE
05.10.04 Cursus webdesign te Gent 06.10.04 Uitwisseling Oostenrijkers vanuit Werkgroep internationaal Suggnomè 06.10.04 Werkgroep ‘Imago Bijzondere Jeugdzorg’ 06.10.04 Stuurgroep arrondissement Veurne 07.10.04 Les geven over kinderrechten aan studenten van de Vormingsleergang voor Sociaal en Pedagogisch Werk te Gent
Véronique V Joke C
07.10.04 08.10.04 08.10.04 08.10.04
Min B Véronique V Véronique V Hilde G / Goedele S
08.10.04 11.10.04 11.10.04 12.10.04 12.10.04 12.10.04 13.10.04 13.10.04
Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Kortrijk Overleg met BJB Gent i.f.v. campagne BJB Overleg met BJB Brussel i.f.v. campagne BJB Debatlunch ‘Niets nieuws in jeugdculturenland’ (org. Contactcomité organisaties jeugdzorg, regio Brussel) Overleg met Inge Baeten van VAD i.f.v. brochure VAD-OSBJ ‘drugs in de bjb’ Interprovinciaal overleg vereffeningsfondsen Overleg op het kabinet van Minister Vervotte over hergo Overleg met Wim Malfliet (Arteveldehogeschool) i.v.m. vorming over open verslaggeving Vorming aan begeleiders van voorzieningen BJB over drugs in de BJB – (org. CGG Leuven) - bijdrage i.v.m. juridische grenzen door OSBJ Cursus webdesign te Gent Stuurgroep Nieuwsbrief Jeugdrecht Overleg met Cor Geurs (Kwasimodo) i.v.m. mogelijke begeleiding van planningsteam
14.10.04 Studiedag ‘Horen, zien en … spreken’ - Ethisch Advies nr.2’ (org. Vlaams Welzijnsverbond) 14.10.04 Overleg met Jef Geboers van de Kinderrechtencoalitie 15.10.04 Vorming/Themadag ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ in De Grote Robijn te Antwerpen (org. OSBJ) 18.10.04 Vorming over imago van een organisatie e 19.10.04 Vorming geven te Gent, Geuzenhuis, aan begeleiders BJB, 2 dag (juridische invalshoek) van de 3-daagse vorming ‘Open Verslaggeving. Oog voor techniciteit en vanuit een visie op hulpverlening’ (org. IPSOC- vzw Jongerenbegeleiding) ism Wim Malfliet, Arteveldehogeschool Gent. 19.10.04 Denkgroep algemene preventie 19.10.04 Werkgroep vorming en training Suggnomè 19.10.04 Overleg met Leen Ackaert (Kinderrechtencommissariaat) 19.10.04 Cursus webdesign te Gent 19.10.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Mechelen
BIJLAGE
54
Goedele S / Véronique V Hilde G Kurt D
Min B Lieve B / Min B Hilde G Min B Min B Véronique V Min B / Goedele S Lieve B / Kurt D / Goedele S / Véronique V Min B Kurt D Min B / Kurt D / Véronique V Véronique V Min B
Goedele S / Véronique V Lieve B Kurt D Véronique V Hilde G
OSBJ
19.10.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Limburg 20.10.04 Bezoek aan De Wissel te Leuven 20.10.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Oudenaarde 21.10.04 Overleg met Recht-Op vzw i.f.v. Campagne 21.10.04 Overleg met Arabella Weyts en Rudi Roose (RU Gent) i.v.m. pilootprojecten/procesbegeleiding 21.10.04 Studiedag ‘In het hart van de insluiting’ (org. Jongeren begeleiding) 22.10.04 Team SIB-M 22.10.04 Postacademische vorming ‘Ernstige jeugddelinquentie: mythe of realiteit’ (org. VUB) 25.10.04 Stuurgroep alternatieve maatregelen Kortrijk, samen met de leden van de werkgroep herstelbemiddeling minderjarigen: eerste vergadering toekomstig overlegplatform jeugddelinquentie 25.10.04 Werkgroep organisatie bemiddelingsdienst BAL 25.10.04 Overleg met Ons Kindje i.f.v. campagne 26.10.04 Samen op straat: Vizier 26.10.04 Overleg met Johan Vangenechten (SAW), Johan Vander Auweraert (T Huis), Margot Cloet (Minor Ndako) en Els Willems (vzw Jongerenbegeleiding) i.v.m. mogelijkheid vormingsvoorstel BJZ over opvang NBM, te Gent, Geuzenhuis 26.10.04 Cursus webdesign te Gent 26.10.04 Overleg met Dirk Roussard (BAAL) over bijdrage aan studiedag ‘Veerkracht – verbondenheid’ op 19/11/04 te Hasselt 26.10.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Brussel 26.10.04 ‘Deontologie en Beroepsgeheim’ bijdrage door OSBJ tijdens vorming voor voogden van niet-begeleide minderjarigen (org. Ministerie Justitie FOD - Dienst Voogdij ) 27.10.04 Stuurgroep arrondissement Ieper 27.10.04 Deelname aan Regionaal Overleg Bijzondere Jeugdbijstand Brugge-Oostende 27.10.04 Vergadering m.b.t. mogelijke opstart Vereffeningsfonds OostVlaanderen 28.10.04 Redactie Nieuwsbrief Jeugdrecht te Berchem 28.10.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Leuven 28.10.04 Studienamiddag over inzagerecht in dossiers modereren. (org. Stichting Welzijnszorg Provincie Antwerpen- Recht-Op vzw – IJH Antwerpen en vzw OSBJ) 28.10.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Dendermonde 28.10.04 Begeleidingsgroep vereffeningsfonds West-Vlaanderen 29.10.04 Opendeur (receptie) Baita vzw 29.10.04 Overleg met jeugdrechters en sociale dienst te Mechelen over SIB-M 29.10.04 Infomoment over het kaderdecreet en decreet rechtspositie IJH te Gent (org. Integrale Jeugdhulp) 29.10.04 Studiedag: Vlaamse Kliksondag
OSBJ
55
Hilde G Joke C Joke C Véronique V Kurt D Hilde G / Goedele S Joke C Joke C / Hilde G Min B Lieve B Véronique V Joke C Min B
Véronique V Lieve B Hilde G Min B Hilde G Min B Hilde G Min B Lieve B Min B Joke C Lieve B Hilde E / Goedele S Joke C Min B Kurt D
BIJLAGE
November 2004 02.11.04 Vorming over efficiënt vergaderen (org. Vormingplus) 03.11.04 West-Vlaams Aanspreekpunt Kinderrechten 03.11.04 Vorming over efficiënt vergaderen 04.11.04 Bezoek aan Oikonde te Tielt 04.11.04 Overleg met medewerker Open Bedrijvendag i.f.v. campagne 05.11.04 Postacademische vorming ‘Ernstige jeugddelinquentie: mythe of realiteit’ (org. VUB) 08.11.04 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Leuven 08.11.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Brugge 08.11.04 Afspraak met communicatieverantwoordelijke van De Oever Hasselt 09.11.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Brugge 09.11.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Turnhout 10.11.04 Werkgroep ‘Imago Bijzondere Jeugdzorg’ 10.11.04 Werkgroep kinderrechten 10.11.04 Bezoek aan De Grote Robijn te Antwerpen 16.11.04 Vorming over kinderrechten aan oudergroep (vzw Dageraad) te Ronse 16.11.04 Bezoek aan Vuurvogel te Kortenberg 17.11.04 Voorstelling jaarverslag 2003 - 2004 van het Kinderrechtencommissariaat 17.11.04 Platform BJB te Hasselt i.f.v. campagne 18.11.04 Team SIB-M 18.11.04 Postacademische vorming ‘Ernstige jeugddelinquentie: mythe of realiteit’ (org. VUB) 18.11.04 Vorming over communicatietraject (org. Socius) 18.11.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Oudenaarde 19.11.04 Infosessie met de diensten over samenwerkingsprotocol (org. Administratie BJB) 19.11.04 Deelname congres Europees Family Group Conferencing network 19.11.04 Studiedag ‘Veerkracht – verbondenheid’ (begeleiding workshop) (org. Kinderrechtenhuis Alken) 20.11.04 Deelname congres Europees Family Group Conferencing network 23.11.04 Intervisie voor de Gemeenschapsdiensten (org. OSBJ) 23.11.04 Voorbereiding denkdag preventie 23.11.04 Overleg met Katty Stas van VIVO 23.11.04 Afspraak met communicatieverantwoordelijke van vzw Elegast
BIJLAGE
56
Véronique V Kurt D Véronique V Joke C Véronique V Lieve B / Joke C Lieve B Joke C Véronique V Joke C Min B Véronique V Min B / Kurt D Joke C Min B / Kurt D Joke C Kurt D / Goedele S Véronique V Joke C Lieve B Véronique V Joke C Min B / Joke C Lieve B / Hilde G Lieve B Lieve B Joke C Véronique V Kurt D / Goedele S Véronique V
OSBJ
24.11.04 Bezoek aan Pieter Simenon te Lommel 24.11.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Leuven 24.11.04 Stuurgroep jeugddelinquentie Antwerpen 25.11.04 Denkdag algemene preventie 25.11.04 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Mechelen 26.11.04 Vorming/Themadag ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ (org. OSBJ) te Brussel 29.11.04 Overleg met Anneleen Dehandschutter (studente RU Gent) 30.11.04 30.11.04 30.11.04 30.11.04 30.11.04
Werkgroep organisatie bemiddelingsdienst BAL Ondertekening samenwerkingsprotocol te Mechelen Methodiekgroep Hergo Stuurgroep Nieuwsbrief Jeugdrecht Overleg met Katrien Herbots i.v.m. website en helpdesk Nieuwsbrief Jeugdrecht 30.11.04 Studiedag ‘Opvoedingsondersteuning’ (org. Afdeling BJB Preventie) December 2004 01.12.04 Stuurgroep herstelbemiddeling Ieper 02.12.04 Interprovinciaal overleg vereffeningsfondsen 03.12.04 Postacademische vorming ‘Ernstige jeugddelinquentie: mythe of realiteit’ (org. VUB) 06.12.04 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Kortrijk 07.12.04 Colloquium naar aanleiding van publicatie van ‘Armoede en sociale uitsluiting. Jaarboek 2004’ (org. OASeS) 07.12.04 Bespreking samenwerkingsprotocol te Brugge 07.12.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Limburg 07.12.04 Overleg met studente uit Gent over kinderrechten en herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen 08.12.04 Platform BJB te Mechelen i.f.v. campagne 08.12.04 Werkgroep vorming & training Suggnomè 08.12.04 Werkgroep ‘Imago Bijzondere Jeugdzorg’ 09.12.04 Werkgroep jeugdsanctierecht 09.12.04 Ondertekening samenwerkingsprotocol Veurne 10.12.04 Begeleidingsgroep vereffeningsfonds Limburg 10.12.04 Vorming over communicatietraject (org. Socius) 10.12.04 Samenspraak ‘Het voorontwerp van wet tot wijziging van de wetgeving betreffende de Jeugdbescherming’ (org. Suggnomè) 10.12.04 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Dendermonde 13.12.04 Intervisie Herstelbemiddeling (org. OSBJ) 13.12.04 Overleg met Johan Verelst (bibliothecaris Welzijnsbib Markies) over documentatiebestand 14.12.04 Studiedag ‘De vlag en de lading. Visies omtrent jeugdbeleid’ (org. Steunpunt Jeugd) 14.12.04 Overleg met Borbala Fellegi van KUL
OSBJ
57
Joke C Lieve B Hilde G Goedele S / Véronique V Min B / Hilde G Min B / Kurt D Min B / Hilde G / Véronique V Lieve B Hilde G Lieve B Min B / Goedele S Min B Goedele S / Véronique V
Hilde G Lieve B Hilde G Lieve B Véronique V Joke C Lieve B Kurt D / Hilde G Véronique V Lieve B Véronique V Hilde G Hilde G Lieve B Véronique V Min B Joke C Lieve B Hilde E Kurt D / Goedele S Hilde G
BIJLAGE
15.12.04 15.12.04 16.12.04 20.12.04 21.12.04 21.12.04
Regionale Overleggroep Bijzondere Jeugdzorg i.f.v. campagne Overleg i.v.m. vorming over Niet-Begeleide Minderjarigen Overleg met Kinderrechtenwinkel Overleg met Jeugdwerknet i.v.m. opzet databasestructuur Overleg met Peter Goris (POW) over het preventieproject Overleg met Tine Van Regenmortel (HIVA) i.v.m. gebruikersonderzoek 23.12.04 Overleg met BIC naar aanleiding van laatste stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Mechelen Januari 2005 07.01.05 Overleg SGGj (werkgroep seksueel grensoverschrijdend gedrag) 10.01.05 Denkdag algemene preventie 10.01.05 Werkgroep internationaal Suggnomè 11.01.05 Werkgroep documentatie en communicatie Suggnomè 11.01.05 Cursus webdesign te Gent 12.01.05 Werkgroep ‘Imago Bijzondere Jeugdzorg’ 13.01.05 Redactieraad Nieuwsbrief Jeugdrecht te Berchem 13.01.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Leuven 13.01.05 Overleg met Peter Goris (POW) ter voorbereiding van preventieproject 13.01.05 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Dendermonde 13.01.05 Deontologische adviescommissie herstelbemiddelaars (org. OSBJ - Suggnomè) 14.01.05 Team SIB-M 14.01.05 Vorming over communicatietraject (org. Socius) 18.01.05 Cursus webdesign te Gent 19.01.05 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Oudenaarde 19.01.05 Regionale Overleggroep Bijzondere Jeugdzorg 19.01.05 Overleg i.v.m. vorming over Niet-Begeleide Minderjarigen 20.01.05 Overleg met Steunpunt Jeugd 20.01.05 Overleg werkgroep jeugdsanctierecht op kabinet van minister Vervotte 21.01.05 Overleg met Vlaamse Jeugdraad 21.01.05 Overleg met Jeugdwerknet i.v.m. opzet databasestructuur 21.01.05 Studiedag ‘STOP – jonge kinderen met gedragsproblemen’ (org. Vormingscentrum voor begeleiding van het jonge kind – VBJK) 24.01.05 Methodiekgroep Hergo 24.01.05 Werkgroep kinderrechtenwinkels 25.01.05 Werkgroep kinderrechten 25.01.05 Cursus webdesign te Gent 25.01.05 Overleg met oudergroep Oranjehuis i.f.v. campagne 26.01.05 Werkgroep deontologie Suggnomè 26.01.05 Commissie Justitie m.b.t wetsontwerp Onkelinx 27.01.05 Voorstelling beleidsplan Preventieteam Vlaams-Brabant
Véronique V Kurt D Kurt D Véronique V Véronique V Hilde G / Goedele S
27.01.05 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Mechelen
Hilde G
BIJLAGE
58
Hilde G
Joke C Goedele S / Véronique V Joke C Hilde G Véronique V Véronique V Min B Lieve B Véronique V Joke C Min B Joke C / Hilde G Véronique V Véronique V Lieve B Min B Kurt D Véronique V Hilde G Véronique V Véronique V Min B Lieve B Kurt D Min B / Kurt D Véronique V Véronique V Min B Hilde G Véronique V
OSBJ
27.01.05 Platform BJB te Kortrijk i.f.v. campagne Februari 2005 02.02.05 Redactieraad Alert 02.02.05 Werkgroep vorming & training Suggnomè 02.02.05 Studiedag ‘Opvoedingsverantwoordelijkheid en ouderstages: opvoeden als verdeelde of gedeelde activiteit’ (org. Contactcomité van organisaties van Jeugdzorg vzw en UGent) 03.02.05 Vorming geven over decreet rechtspositie en voorontwerp wet Onkelinx aan Grote Robijn vzw, Huize Bethanië vzw en Mechelse voorzieningen Bijzondere Jeugdzorg (org. vzw Ivo Cornelis) 03.02.05 Debat wetsontwerp Onkelinx (org.Jongerenbegeleiding, PPJ, Vlaams Welzijnsverbond en OSBJ) 03.02.05 Overleg met Socius i.v.m. huisstijl 04.02.05 Studiedag ‘Vrijheden en vrijheidsbeneming’ (org. Interuniversitair Centrum Mensenrechten) 04.02.05 Introductiecursus herstelbemiddelaars (org. OSBJ) 07.02.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Dendermonde 08.02.05 Overleg op kinderrechtencommissariaat 09.02.05 Overleg met kinderrechtencoalitie i.v.m. niet-begeleide minderjarigen 09.02.05 Afspraak met drukker Identic 09.02.05 Overleg met medewerker van BAAL i.v.m. onderzoek 5 jaar BAAL 09.02.05 Afspraak met drukker N. De Jonghe 10.02.05 Deelredactie Panopticon 10.02.05 Introductiecursus herstelbemiddelaars (org. OSBJ) 11.02.05 ‘Deontologie en Beroepsgeheim’ bijdrage door OSBJ tijdens vorming voor voogden van niet-begeleide minderjarigen (org. Ministerie Justitie FOD - Dienst Voogdij ) 11.02.05 Voorbereiding vorming ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ in Hof ter Heide te Hoboken 14.02.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Kortrijk e 15.02.05 Vorming geven te Gent, Geuzenhuis, aan begeleiders BJB, 2 dag (juridische invalshoek) van de 3-daagse vorming ‘Open Verslaggeving. Oog voor techniciteit en vanuit een visie op hulpverlening’ (org. IPSOC- vzw Jongerenbegeleiding) ism Wim Malfliet, Arteveldehogeschool Gent. 15.02.05 Bespreking geven over wetsontwerp Onkelinx op ledenvergadering Jongerenbegeleiding 17.02.05 Overleg met HIVA i.v.m. gebruikersonderzoek 17.02.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Oudenaarde 17.02.05 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Veurne 18.02.05 Team SIB-M 18.02.05 Platform BJB Oudenaarde i.f.v. campagne 18.02.05 Oratie van Prof. Dr. Ido Weijers ‘De pedagogische uitdaging van het jeugdstrafrecht’ te Utrecht 18.02.05 Vorming/Themadag ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ Hof ter Heide te Hoboken (org. OSBJ) 21.02.05 Voorbereiding vorming ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ in Sporen vzw te Heverlee 22.02.05 Denkdag algemene preventie
OSBJ
59
Véronique V Véronique V Lieve B Hilde G Min B / Joke C Hilde G Véronique V Hilde G Lieve B Lieve B Kurt D / Hilde G Kurt D Véronique V Hilde G Véronique V Hilde G Lieve B / Min B Min B Kurt D Min B Min B
Hilde G Hilde G Lieve B Hilde G Hilde G Véronique V Lieve B / Hilde G Min B / Kurt D Min B / Kurt D Goedele S / Véronique V
BIJLAGE
22.02.05 Introductievoormiddag ‘Opvang en begeleiding van buitenlandse niet-begeleide minderjarigen in de Bijzondere Jeugdbijstand: (hoe) begin ik eraan?’ te Antwerpen (org OSBJ) 22.02.05 Themadag voor de drie afhandelingen ‘Wetsontwerp Onkelinx’ (toelichting door Hilde Geudens) en ‘Omgaan met gescheiden ouders’ (spreker Marleen Heylen) (org. OSBJ) 23.02.05 Overleg met Katholieke Hogeschool Mechelen en Steunpunt Jeugd 23.02.05 Werkgroep ‘Imago Bijzondere Jeugdzorg’ 24.02.05 Voorbereiding evaluatie cursus gevorderde herstelbemiddelaars met An Marchal Suggnomè 24.02.05 Overleg met Eef Goedseels (NICC) i.v.m. cijfers 25.02.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Dendermonde 25.02.05 Introductiecursus herstelbemiddelaars (org. OSBJ) Maart 2005 01.03.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Leuven 01.03.05 Werkgroep kinderrechten 01.03.05 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Kortrijk 03.03.05 Vorming/Themadag ‘Anders Bekijken!? Kinderen en jongeren hebben recht op jou’ in Sporen vzw te Heverlee (org. OSBJ) 04.03.05 Viering 25 jarig bestaan Elegast 07.03.05 Platform BJB Aalst i.f.v. campagne 08.03.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Gent 08.03.05 Themadag ‘de MediaTango. Omgaan met pers en media’ (org. Cultuurnet) 08.03.05 Europees forum van nationale kinderrechtencoalities (org. Kinderrechtencoalitie Vlaanderen) 09.03.05 Europees forum van nationale kinderrechtencoalities (org. Kinderrechtencoalitie Vlaanderen) 10.03.05 Introductievoormiddag ‘Opvang en begeleiding van buitenlandse niet-begeleide minderjarigen in de Bijzondere Jeugdbijstand: (hoe) begin ik eraan?’ te Ieper (org OSBJ) 10.03.05 Overleg met Peter Goris (POW) over preventieproject 10.03.05 Redactie Nieuwsbrief Jeugdrecht te Berchem 10.03.05 Voorstelling OSBJ en herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen tijdens werkcollege jeugdcriminologie KUL 10.03.05 Begeleidingsgroep vereffeningsfonds Vlaams-Brabant 11.03.05 Evaluatie cursus gevorderde herstelbemiddelaars 11.03.05 Reflectiegroep over rapport gerechtelijke jeugdhulp (org. Integrale Jeugdhulp) 14.03.05 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Leuven 15.03.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Turnhout 15.03.05 Werkgroep herstel en pedagogie (BAL) 16.03.05 Platform BJB Dendermonde i.f.v. campagne 16.03.05 Regionaal Overleg Bijzondere Jeugdbijstand Brugge: toelichting wetsontwerp Onkelinx 17.03.05 Toelichting van decreet rechtspositie tijdens Coördinatiecomité BJB en Gezinsondersteuning (org. Caritas Antwerpen) 17.03.05 Overleg met HIVA i.v.m. gebruikersonderzoek
BIJLAGE
60
Kurt D Lieve B / Min B Véronique V Goedele S / Véronique V Lieve B Hilde G Hilde G Lieve B Lieve B Min B / Kurt D / Goedele S Lieve B Min B / Kurt D Hilde G Véronique V Lieve Véronique V Kurt D Kurt D Kurt D Véronique V Min B Hilde G Lieve B Lieve B Min B Lieve B Min B Lieve B Véronique V Hilde G Min B Hilde G
OSBJ
17.03.05 Visie-ontwikkeling Afdeling jeugdcriminologie KULeuven 17.03.05 Congres ‘Project Q - Werken aan kwaliteit in de Bijzondere Jeugdbijstand’ 18.03.05 Introductievoormiddag ‘Opvang en begeleiding van buitenlandse niet-begeleide minderjarigen in de Bijzondere Jeugdbijstand: (hoe) begin ik eraan?’ te Aalst (org OSBJ) 21.03.05 Stuurgroep HIVA 22.03.05 Overleg met preventieteams 22.03.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Brugge 22.03.05 Overleg met communicatieverantwoordelijke van Kind & Gezin 23.03.05 Werkgroep ‘Imago Bijzondere Jeugdzorg’ 24.03.05 Team SIB-M 24.03.05 Voorstelling OSBJ tijdens debatlunch te Hasselt (org. contactcomité Limburg) 25.03.05 Doctoraatsverdediging ‘Delinquentie en haar context vanuit een cyclisch model van integratie-desintegratie’ (Johan Declerck) en ‘Re-ligare’ als aanzet tot een pluralistisch, existentieel ethisch project’ (Anouk Depuydt) KULeuven 31.03.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Brussel April 2005 01.04.05 Overleg met BIC 04.04.05 Introductiecursus herstelbemiddelaars (org. OSBJ) 04.04.05 Overleg met redactie Weliswaar 04.04.05 Overleg met De Post 05.04.05 Overleg met vzw Hadron i.v.m. imagocampagne 05.04.05 Organisatie introductiecursus herstelbemiddeling voor 2006 met Suggnomè 06.04.05 Bevraging rond procesbegeleiding voorziening De Schoor te Brugge (DJINN) 07.04.05 Toelichting Mechels onderzoek m.b.t vroegtijdige detectie (org Ivo Cornelis) 07.04.05 Bevraging rond procesbegeleiding voorziening Ivo Cornelis te Heffen (DJINN) 08.04.05 Introductiecursus herstelbemiddelaars (org. OSBJ) 11.04.05 Werkgroep vorming en training Suggnomè 11.04.05 Werkgroep registratie thuisbegeleiding 12.04.05 Overleg over vormingsreeks ‘communicatie’ i.s.m. Steunpunt Jeugd en Memori 12.04.05 Overleg met De Grote Robijn i.v.m. imagocampagne 13.04.05 Redactieraad Alert 13.04.05 Voorbereiding denkdag preventie 13.04.05 Overleg met Wim Malfliet (Arteveldehogeschool) i.v.m evaluatie van de vorming over open verslaggeving 14.04.05 Bevraging rond procesbegeleiding voorziening Martens Sotteau te Oostakker (DJINN) 14.04.05 Werkgroep documentatie en communicatie Suggnomè 14.04.05 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Mechelen 15.04.05 Denkdag algemene preventie 15.04.05 Opendeurdag Plan-Aid Brussel OSBJ
61
Hilde G Goedele S Min B / Kurt D Kurt D / Hilde G / Goedele S Véronique V Hilde G Véronique V Véronique V Hilde G Hilde G / Véronique V Hilde G
Hilde G
Hilde G Lieve B Véronique V Véronique V Lies D / Véronique V Lieve B Kurt D / Lies D Hilde G Kurt D / Lies D Lieve B Lieve B Hilde G Véronique V Lies D Véronique V Véronique V Min B Kurt D / Lies D Hilde G Hilde G Véronique V Véronique V BIJLAGE
15.04.05 18.04.05 18.04.05 19.04.05 19.04.05 20.04.05 20.04.05 20.04.05 20.04.05 20.04.05 21.04.05 21.04.05 21.04.05 21.04.05 22.04.05 25.04.05 26.04.05 27.04.05 27.04.05 28.04.05 28.04.05 28.04.05 28.04.05 29.04.05
Team SIB-M Overleg met Hilde Slembrouck (Vlaams Fonds Gehandicapten) Werkgroep internationaal Suggnomè Studiedag ‘Nieuwe media’ in de 1ste lijnswerking’ (org. Steunpunt Algemeen Welzijnswerk) Overleg met vzw Nieuwland i.v.m. imagocampagne Congres jongerenhulpverlening ‘Grenzen’ (org. IPSOC) Werkgroep ‘Imago Bijzondere Jeugdzorg’ Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Oudenaarde Deontologische adviescommissie herstelbemiddelaars (org. OSBJ - Suggnomè) Bevraging rond procesbegeleiding voorziening Radar vzw te Ternat (DJINN) Congres jongerenhulpverlening ‘Grenzen’ (org. IPSOC) Interprovinciaal overleg vereffeningsfondsen Vormingsdag ‘Rechtspositie van het slachtoffer in de strafrechtprocedure’ (org. Suggnomè) Overleg met Pieter Simenon i.v.m. imagocampagne Overleg SGGJ (werkgroep seksueel grensoverschrijdend gedrag) Begeleidingsgroep vereffeningsfonds West-Vlaanderen Overleg met HIVA over preventie Overleg met Open thuis i.v.m. campagne Bevraging rond procesbegeleiding voorziening De Steiger te Zutendaal (DJINN) Introductievoormiddag ‘Opvang en begeleiding van buitenlandse niet-begeleide minderjarigen in de Bijzondere Jeugdbijstand: (hoe) begin ik eraan?’ te Brussel (org OSBJ) Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Kortrijk Overleg met AWW over communicatie Adviesvergadering In Petto Debatlunch ‘Psychiatrie en BJB regio Brussel’ (org Contactcomité BJB Brussel)
Mei 2005 03.05.05 ‘Deontologie en Beroepsgeheim’ bijdrage door OSBJ tijdens vorming voor voogden van niet-begeleide minderjarigen (org. Ministerie Justitie FOD - Dienst Voogdij ) 03.05.05 Redactie Nieuwsbrief Jeugdrecht te Berchem + receptie 09.05.05 Eerste dagdeel Pilootproject DJINN – De Schoor te Brugge 09.05.05 Overleg met Denis Vandoorsselaer (Arpège) 11.05.05 Tour de Belgique: voorstelling Hergo 12.05.05 Overleg met Federatie Pleegzorg i.v.m. documentatiecentrum 12.05.05 Overleg met Koen Van den Broeck (Ethicom) 12.05.05 Toelichting imagocampagne op directiecomité bijzondere jeugdzorg 12.05.05 Stuurgroep jeugddelinquentie Antwerpen 13.05.05 Team SIB-M 17.05.05 Werkgroep vorming 18.05.05 Regionaal Overleg Bijzondere Jeugdbijstand Brugge-Oostende
BIJLAGE
62
Hilde G Min B Lieve B Min B Véronique V Goedele S Véronique V Lieve B Min B Kurt D / Lies D Goedele S Lieve B Lieve B / Min B Lies D Lieve B Lieve B Véronique V Véronique V Kurt D / Lies D Min B / Kurt D / Lies D Min B Véronique V Véronique V Min B / Lies D
Min B Min B Kurt D / Lies D Hilde G Lieve B Hilde E Véronique V Véronique V Hilde G Hilde G Lieve B Véronique V
OSBJ
19.05.05 Bespreking procesbegeleiding Ivo Cornelis DJINN 19.05.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Leuven 19.05.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Limburg 19.05.05 Afscheidsetentje Frederik Bullens 20.05.05 Overleg met Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en OASeS i.v.m. artikel voor Alert m.b.t. communicatie 20.05.05 Overleg met Lieven Forrez (BIDOC bvba) i.v.m. bibliotheeksysteem 20.05.05 Studiedag ‘ (org. Quartier Latin groep) 20.05.05 Postacademische juridische vorming ’Aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht’ (org. Themis) 23.05.05 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Leuven met aansluitend receptie n.a.v. jaarverslag 23.05.05 Werkgroep internationaal Suggnomè 24.05.05 Studiedag ‘DE QUEL DROIT ? Les droits des jeunes et la déontologie dans le décret de l' aide à la jeunesse’ (org. Services droit des jeunes) 24.05.05 Samenwerkingsverband herstelrechtelijke en constructieve afhandelingen Turnhout 25.05.05 Methodiekgroep hergo 25.05.05 Overleg met Marc Wauters (VAD) i.v.m. documentatiecentrum 26.05.05 Overleg met ’t Groot Hersberge Torhout i.v.m. communicatie 26.05.05 Trefdag Europa voor de Vlaamse Welzijns- en Gezondheidssector (org. vzw Kleis) 26.05.05 Stuurgroep herstelbemiddeling arrondissement Dendermonde 27.05.05 Vorming over webpakketten te Gent 27.05.05 Nationale ontmoeting ‘10 jaar Algemeen Verslag over de Armoede’ (org. Koning Boudewijnstichting) 31.05.05 Stuurgroep herstelrecht en bemiddeling arrondissement Mechelen 31.05.05 Overleg met Peter Goris (POW) i.v.m. evaluatie en verdere planning preventieproject
OSBJ
63
Kurt D / Lies D Lieve B Min B Min B Véronique V Hilde E Lieve B Min B Lieve B Lieve B Min B Hilde G Lieve B Hilde E Véronique V Lies D Lieve B Véronique V Véronique V Hilde G Véronique V
BIJLAGE
,
':
* .
De OSBJ biedt als autonoom en pluralistisch steunpunt aan alle private organisaties van de Bijzondere Jeugdbijstand een permanente en projectmatige inhoudelijke ondersteuning, die praktijkgericht en multidisciplinair/wetenschappelijk werkt. Hiermee willen we hun bijstand en hulpverlening aan de doelgroep optimaliseren in ruim overleg met de betrokken actoren. Steunpunt We zijn ondersteunend als we een evenwicht vinden tussen antwoorden op vraagstellingen uit het werkveld en kritisch uitdagend zijn ter inspiratie van de sector. We zijn bekend, beschikbaar en bereikbaar. We zijn rechtstreeks aanspreekbaar voor organisaties en we bieden hen waar mogelijk informatie op maat. Permanent en projectmatig We bieden zowel permanente als projectmatige inhoudelijke ondersteuning. De permanente ondersteuning is onze rode draad. We zoeken mee met de sector naar passende antwoorden op nieuwe ontwikkelingen en veranderende behoeften. Dit vertaalt zich in het ontsluiten van informatie en het beschikbaar stellen van kennis en expertise. Daarnaast engageren we ons om rond belangrijke topics projectmatig te werken. Dit betekent op afgebakende terreinen en voor een beperkte tijd verdiepend, flexibel én kwalitatief inspelen op actuele noden en verwachtingen. Hiermee nemen we een trekkende rol op. Praktijkgericht Onze ondersteuning sluit onmiddellijk en nauw aan bij de praktijk. We werken sterk participatief en vraaggericht. Met participatief bedoelen we dat we altijd de dialoog opzoeken of organiseren met de betrokken actoren. Vraaggericht wil zeggen dat we ons richten naar de ervaringen en vragen van het terrein. Het praktijkgerichte zorgt ervoor dat de resultaten van onze zoekprocessen of het deelnemen aan activiteiten een directe meerwaarde opleveren voor de praktijk van de Bijzondere Jeugdbijstand. Multidisciplinair/Wetenschappelijk Onze ondersteunende aanpak stimuleert reflectie en innovatie. We bekijken de praktijkervaringen ruimer en toetsen ze aan theoretisch - wetenschappelijke inzichten. Deze confrontatie van praktijk en theorie gebruiken we als kader en als insteek voor ons aanbod. We rekenen op een diversiteit aan invalshoeken als basis voor analyse van de realiteit. Deze multidisciplinariteit is terug te vinden in alle geledingen van onze organisatie (team, RVB, stuurgroep, werkgroepen,…)
BIJLAGE
64
OSBJ
Bijstand en hulpverlening OSBJ erkent de ruimere invulling van de werking van de private organisaties en ondersteunt deze in hun opdracht bijstand en hulp te verlenen zoals dit ook door de Vlaamse Gemeenschap omschreven wordt. Optimaliseren Het primaire doel is het optimaliseren van de hulpverlening en bijstand van de private organisaties om hen zo goed mogelijk in staat te stellen hun maatschappelijke opdracht waar te maken. Wat “optimaliseren” betekent, brengen we permanent in reflectie en dialoog. Naast onze genoemde pijlers (praktijkgerichtheid en wetenschappelijke onderbouwing) geven we het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind en het Europees verdrag voor de Rechten van de Mens in ons denken en onze acties een centrale plaats. Betrokken actoren Er bestaat geen exhaustieve lijst van betrokken actoren voor de Bijzondere Jeugdbijstand. Het gaat ons zowel om organisaties en instanties binnen en buiten de sector die in het kader van de Bijzondere Jeugdbijstand van nabij te maken hebben met de doelgroep. Voor het ontwikkelen van projecten en de afstemming van onze visieontwikkeling is ook de overheid direct betrokken partner. Autonoom OSBJ is als privaat initiatief (vzw) autonoom: de vereniging bepaalt haar doelen (cf. statutaire doelen) en haar interne beheersstructuur. OSBJ heeft ten aanzien van de overheid, ten aanzien van de koepelorganisaties en ten aanzien van het werkveld een eigen positie. Vanuit deze eigen positie werken we in diverse samenwerkingsverbanden en overlegsituaties. De doelgroep Binnen deze missie komen we op voor de doelgroep van de Bijzondere Jeugdbijstand, zoals omvat in de decreten.
OSBJ
65
BIJLAGE
, %
'
(
(
)
%
!
)%
"
,
)
)
#$
%&
%'''
!
(
!
" *
#)
%#%'''!
#
#
+
,
-
.
"
/
"
#
" 0
1
1
2
# (
/
*( *( !"! 0
/
4
#$/4
*( # 3#
#
3
((
5 16
BIJLAGE
66
OSBJ
0
"
0
*7
#
!
+
"
8#(
#)
9
%%:#
;'''<
,
3
3 ( (
(
( (
(
(
((
6 3 +!"
,
( ( ,
# (
==
!
5
+!"
( (
#
#
+!"
(
>'
!
" "
3 (
!
"
" (
(
(
20 Een sui generis-model is een model waarbij herstellende, pedagogische, responsabiliserende, sanctionerende en maatschappijbeveiligende finaliteiten kunnen worden nagestreefd.
OSBJ
67
BIJLAGE
0
4 4
% (
(
?
( (
0 (
(
(
( #
(
( #
(( (
>!
(
(
(( (( (
(
;1 (
( (
(
#
(
3
( (
( #
@
# (
==
: 0
AA %
AA % ?
0
# (
BIJLAGE
68
OSBJ
# "
( ,
(
# (
!
#
*
B0
AA ;% (
!
,
"
( (( -
( (
#
(
-
&, . % .
#
# (
#
# @ #
?
C (
D )
== +!"
OSBJ
69
BIJLAGE
. 0 !
( (
( 5
(
(
# ( 9
@ ,
(
!
"
E 3 3 ( -
&
9 F
BIJLAGE
3
70
OSBJ