VERSLAG West-Vlaanderen / Kring West
Nieuwe blusmiddelen en interventiedossier Brandweer Ieper / 08.10.13 Wat vind een leergierige PreBesser terug in dit verslag? Alles over het Compressed Air Foam blussysteem van Somati Fie door Ronny Schouppe Fire Safety Management bij Somati Fie toegelicht door Ilse Bombeek Kapitein Rik Vandekerckhove doet de interventieprocedures bij de Ieperse brandweer uit de doeken E-Dcp: “Wat was dit ook al weer” en “Wat is de stand van zaken” door Frankie Serryn Een blik op de uitrusting van de Ieperse brandweerkazerne en het performante interventiematerieel
Trends in nieuw blusmiddelen: CAFS “Water is van oudsher het meest gekende en gebruikte blusmiddel. De voordelen zijn gekend: goedkoop, bijna overal beschikbaar en beschikt over een zeer goed koelend vermogen. Echter naast het feit dat blussen met water bij temperaturen onder nul niet evident is, zorgt de hoge oppervlaktespanning van water ervoor dat de bluseffectiviteit zeer laag is, zo’n 5 à 10 %. De oppervlaktespanning verlagen door er een schuimmiddel aan toe te voegen, is een eerste stap om een effectiviteit van 10 à 15 % te bekomen.” Met deze woorden opende Ronny Schouppe van Somati Fie zijn de presentatie op de 5 en laatste studieavond van Kring West voor het werkjaar 2013, waar een 35-tal PreBes leden present waren. Om schuim te creëren zijn er verschillende methodes. Schuim ontstaat door omgevingslucht toe te voegen aan een mengsel van water met een schuimmiddel. Oorspronkelijk werd de omgevingslucht passief toegevoegd aan het mengsel door onderdruk via de nozzle of sproeikop. Schuim kan men echter ook vormen door het toevoegen van perslucht aan het mengsel. Dit noemt men Compressed Air Foam System of CAFS. De perslucht genereert tegelijk ook energie waardoor de worplengte veel groter is dan bij de traditionele schuim-blussystemen. Vervuilde rook in de directe omgeving van de spuitlans tijdens het blussen trekt bovendien de kwaliteit van het schuim sterk naar beneden. Bij het CAF systeem wordt de juiste hoeveelheid lucht met de juiste hoeveelheid additieven en de juiste hoeveelheid water gemengd tot een zeer homogeen mengsel waardoor de bluskracht eveneens sterk verhoogd wordt. Het CAF systeem is oorspronkelijk ontwikkeld in de U.S.A. voor de bestrijding van bosbranden. Daar speelde de kwaliteit van het schuim uiteraard een minder belangrijke rol. In Europa werd het verbeteren van de kwaliteit door Somati aangepakt tot een aanvaardbare niveau. Een kleine vergelijking tussen gewoon schuim en CAFS maakt de meerwaarde al snel duidelijk:
Niet homogeen <> homogene structuur van het schuim Snelle ontwatering v/h schuim <> trage ontwatering Geïsoleerde luchtbellen <> compacte uniforme luchtbellen met hoge kleefkracht Klein schuimtapijt <> grote bedekkingsoppervlakte (ifv gebruikte hoeveelheid H 2O)
CAFS bezitten daarnaast nog heel wat andere voordelen:
De zuurstoftoevoer wordt snel afgesneden. Verlagen van de oppervlaktespanning van het water. Koelend effect door het aanwezige water. Pulserend werken mogelijk zonder kwaliteitsverlies. Standaard blusmateriaal kan grotendeels gebruikt worden. Lager waterverbruik en lager schuimverbruik. Zeer grote werplengtes bieden een optimale veiligheid voor de gebruiker. Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
Bescherming tegen stralingswarmte (bv tijdens het blussen in een tankpark). Isoleren van het brandend materiaal (klevend effect is hier zeer belangrijk). Zeer groot bluseffect en effectiviteit waardoor minder water verbruik en minder waterschade. Minder leidingsverliezen en ook minder gewicht van de slangen door de premix. De witte kleur van het schuim in combinatie met de grote kleefkracht geven een visuele indicatie van waar de brandhaard zich bevindt indien muren met schuim bespoten worden. Verkleurt het schuim van wit naar geel-bruin (= afbreken door de warmte) op een bepaalde muur, dan is het duidelijk wat daarachter aan de hand is! Hoge invloed op de bluskracht bij thermische olie branden. Indien op een bedrijf specifieke risico’s aanwezig zijn, kunnen door Somati Fie op aanvraag ter plaatse testen uitgevoerd worden om het bluseffect na te gaan.
Daar men de lucht-water verhouding tijdens het blussen gemakeklijk kan aanpassen, heeft dit het belangrijke voordeel om snel te kunnen inspelen op de evolutie van de brand en het bluspatroon aan te passen. Bij CAFS mengsel maakt men een onderscheid tussen een nat en een droog mengsel.
Nat mengsel: bevat 30 % lucht en 70 % water Droog mengsel: bevat 70 % lucht en 30 % water
Bij het aanvallen dient men steeds een nat mengsel te gebruiken om de koelende eigenschappen van het hoge % water optimaal te benutten. Naarmate men de brand onder controle heeft, kan men overschakelen naar een droog mengsel om de brand na te blussen. Zoals op de foto hiernaast te zien is, zijn de kleefeigenschappen bij blusmiddelen van zeer groot belang. De klevende eigenschappen van het CAF systeem zorgen voor een snel afdekkend resultaat van zowel vloeistoffen als verticaal brandende objecten. Het “backpack” model 6P9 is geliefd bij professionele brandweerkorpsen zowel als bij bedrijfsbrandweer omdat het overal inzetbaar is en makkelijk in gebruik. Andere voordelen: droog en nat schuim mogelijk, éénvoudige bediening, snel hervulbaar zonder gereedschap, geen terugslag tijdens het gebruik en een lange werkingsduur (tot 3 x langer dan een standaard schuimtoestel).
Het model 6SP50 op wielen heeft een volume van 50 liter en een werplengte van maar liefst 12 meter. Het topmodel op wielen, de Trolley 200 is door zijn 5 x hogere effectiviteit ten opzichte van gewoon schuim te vergelijken met een gangbaar 1000 liter toestel. De werplengte hier is meer dan 25 meter! De bluskracht is dan ook een correctere manier om een toestel aan te duiden dan het volume van de voorraad.
Continue-flow systemen kunnen gemonteerd worden in brandweerwagens, op aanhangwagens, afzetcontainersystemen maar ook vast op bijvoorbeeld heli-decks op marineschepen of nabij losplaatsen bij chemische bedrijven. Het grootste CAF systeem beschikbaar bij Somati heeft een debiet van 12.000 liter nat schuim per minuut ! Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
Fire Safety Management Het tweede deel van deze studieavond werd verzorgd door Ilse Bombeek, adviseur brandbeveiliging bij Somati Fie voor de regio Oost-Vlaanderen. Het aangeboden Fire Safety Management pakket omvat een 6-tal onderdelen
Een audit betreffende het eerste interventie materiaal zoals draagbare brandblustoestellen en haspels. Hieruit volgt een gedetailleerd rapport veelvuldig voorzien van foto’s. Een signalisatie studie aangaande redding en brandbestrijding dat leidt tot een gedetailleerd rapport met auto-cad plan. Het opmaken van evacuatieplannen in auto-cad. Deze kunnen door de eigen plaatsingsdienst ter plaatse geïnstalleerd worden. Minimum vereisten om op te starten zijn een bouwplan of digitaal plan. Interventiedossier: Doel = brandweer zo snel mogelijk informeren bij een noodsituatie. Wordt opgemaakt in samenspraak met de plaatselijke brandweer. Er wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van foto’s. Het dossier wordt zowel digitaal als uitgeprint aangeleverd. Het dossier bevat onder andere een inplantingsplan, bestemmingsplan van de verschillende lokalen, verzamelpunten, uurroosters van ploegen, tel. nrs.verantwoordelijken, … Evacuatie oefeningen. Multifunctionele blusopleidingen in reële situaties. Tip: Leg altijd een uitgeprinte copie van het interventiedossier ter beschikking van de brandweer aan de receptie van het bedrijf zodat er in noodgevallen niet moet naar gezocht worden. Tip: Neem bij evacuatie het interventiedossier altijd mee naar het verzamelpunt.
Brandweer Ieper: interventieprocedures Officier-Dienstchef Kapitein Rik Vandekerckhove, gastheer voor deze studieavond en hoofd van de Ieperse brandweer, is vast en zeker de best geplaatste persoon om toe te lichten hoe de brandweer anno 2013 georganiseerd is en wat hun belangrijkste taken inhouden. (Foto: aanstelling tot dienstchef op 13 oktober 2012)
“Wie zijn we?”
Een stedelijke vrijwillige brandweerdienst met 3 personen in vaste dienst en meer dan 80 vrijwilligers Leeftijd van 18 tot 65 jaar (verplicht pensioen op 65 jaar) Gestructureerd volgens een hiërarchisch systeem gebaseerd op de militaire graden. Naast de standaard interventie-teams, omvat de brandweerdienst nog een team ambulanciers, duikersteam, I.G.S.-team en als enige in het land een team van klaroeners.
Sinds 1929 blazen de klaroeners van het Stedelijk Brandweerkorps elke avond om 20.00 h de “Last Post”. Een 8-tal vrijwilligers, waaronder de beide tweelingbroers Rik en Dirk Vandekerckhove, verzorgen deze ceremonie via een beurtrol 365 dagen per jaar in alle weersomstandigheden. Hun publiek omvat veel gewone burgers uit binnen- en buitenland maar jaarlijks aanhoren ook heel wat internationale hoge gasten de Ieperse spuitgasten op hun klaroen onder de Menenpoort.
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
“Wat doen we?” Volgens het KB van 6 mei 1971 is de opdracht van de brandweer vastgelegd in 22 officiële taken. Samengevat komt het ongeveer hierop neer: Brandbestrijding Dringend ziekenvervoer, ontzetten van personen op moeilijk bereikbare plaatsen Bevrijden van personen (oa bij verkeersongevallen, bij arbeidsongevallen in bedrijven, ..) Reinigen van het wegdek (bv oliespoor) Wespenverdelging Interventie bij wateroverlast Opleiding in bedrijven & scholen Voorlichting aan de bevolking Brandpreventie Opmaak van interventieplannen, risicoanalyse,… “Waar treden we op?” Op dit ogenblik treedt de Ieperse brandweer hoofdzakelijk op binnen het grondgebied van Ieper en zijn deelgemeenten. Daarnaast wordt op aanvraag assistentie verleend aan naburige korpsen die bijvoorbeeld niet beschikken over een ladderwagen of voor aanvoer van water met de tankwagen in landelijke gebieden. In de (nabije?) toekomst zal de aanpak totaal anders georganiseerd worden. Volgens de noden van de interventie en de beschikbaarheid van het nodige materieel zal een bepaald korps binnen de zone automatisch tussen komen, zonder dat de bevelvoerder op de plaats van het incident assistentie moet vragen aan een naburig korps. Neem bijvoorbeeld bij melding van uitslaande brand in een appartementsgebouw met 5 verdiepingen, dan wordt automatisch de dichtstbijzijnde ladderwagen opgeroepen. Dit houdt ook een andere organisatie van de interventieteams in. Nu gebeurt een interventie per ploeg, in de toekomst zal de interventie gebeuren per voertuig afhankelijk van de noden van de situatie.
Het samenwerkingsverband van de Westhoek gemeenten heeft als opzet een efficiëntere brandweer en veiligheidsbeleid. Dit onder andere door een beter afgestemd aankoopbeleid (éénvormiger materieel, een kleiner maar moderner wagenpark) en een betere netwerking tussen de korpsen en de posten onderling. Het volledige Werkingsverslag task force Hulpverleningszone IV Westhoek kun je terug vinden onder www.westhoekoverleg.be/nl/wp-content/.../07/integraaleindrapport Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
“Hoe gaat een interventie in zijn werk?” Een noodoproep via de “112” komt terecht in de provinciale meldkamer te Brugge. Via het Astridoproepsysteem worden de pagers van de Ieperse brandweer geactiveerd. Via de “pager” krijgt de opgeroepen hulpverlener een kort bericht waarin omschreven staat om welke interventie het gaat (bv gekneld persoon, redding in de hoogte, naam bedrijf, adres, ….). ste De opgeroepen 1 ploeg vervoegt zich naar de brandweerkazerne en print de volledige tekst van de oproep uit. Eén persoon van de opgeroepen ploeg bemant de vaste post in de kazerne en dient als dispatcher voor eventuele volgende ploegen. Het uitrukken gebeurt volgens standaard opgestelde procedures en dit in het kader van SAH (Snelste Adequate Hulp), omvattende welke wagens eerst vertrekken met welke bezetting in functie van het type noodoproep. Elke ploeg wordt minimum aangevoerd door een onderofficier als bevelvoerder (oranje bovenstuk op de jas). Eventueel door een officier (volledig oranje jas). In bovenstaande oproep vertrekt als eerste de ladderwagen met 2 personen en de materiaalwagen met 4 ste personen. Zodra de 1 ploeg ter plaatse is, neemt de bevelvoerder op de plaats van het onheil contact op de met de dispatcher en geeft verdere instructies voor de 2 ploeg die ondertussen in de kazerne aangekomen, wacht op bevel om al dan niet uit te rukken. In bovenstaand geval kan het bijvoorbeeld gewenst zijn dat een autopomp en de signalisatiewagen ter plaatse komen ter ondersteuning van de eerste ploeg. In het geval van interventies in bedrijven is het voor de uitrukkende ploegen zeer belangrijk te weten hoe ze het snelst en het makkelijkst ter plaatse kunnen geraken en welke de risico’s zijn die men kan tegen komen. Hiervoor heeft de brandweer in elke wagen per bedrijf (voorlopig nog niet voor alle bedrijven) 2 geplastificeerde kaarten: 1. Bereikbaarheidskaart: hoe is het bedrijf te bereiken, ook in geval van wegenwerken, in geval van grote rookvorming, toegang eventueel via een naburig bedrijf, … 2. Aanvalskaart: deze bevat de aanwezige risico’s en waar ze zich bevinden (bv gevaarlijke stoffen, Atex-zones, …), de compartimentering, tel. nummers van verantwoordelijken, …. Beide kaarten worden met behulp van de preventieadviseur van het betreffende bedrijf door de brandweer zelf opgemaakt. De interactie met het bedrijf is van levensbelang voor het welslagen van dergelijke werkinstrumenten in noodsituaties. De vemelding van bijv. een verouderd tel. nummer kan al veel tijdsverlies veroorzaken. Hoofdzaak hierbij is dat de info zeer snel, visueel en overzichtelijk ter beschikking is van de bevelvoerders van de uitrukkende ploegen. “Als de afstand maar 5 km is vanaf de kazerne, dan hebben we geen tijd om dossiers en boeken te gaan lezen”. Dat we aan het juiste adres waren om een ervaringsdeskundige aan het woord te horen over interventies bij onder andere brand binnen onze PreBes Kring West, wordt ten volle bewezen door bijgaande grafiek. We zien alle korpsen van Zone Westhoek en het aantal binnenen buitenbranden gemiddeld per jaar. De Ieperse brandweer rukt per jaar gemiddeld bijna 60 keer uit voor dit type intervanties.
Meer info over Astrid, communicatie voor veiligheid: http://www.astrid.be/templates/content.aspx?id=730
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
Stand van zaken Digitaal crisis portaal Tot slot van het theoretisch gedeelte kregen we Frankie Serryn, zaakvoerder van Soft-IT, een laatste stand van zaken van het e-Dcp. e-Dcp staat voor Digitaal Crisis Portaal en is een multidisciplinaire webapplicatie die de mogelijkheid biedt om informatie inzake noodplanning, evacuatieplan, opslag van gevaarlijke stoffen, ... uit te wisselen tussen privésectoren en overheidsdiensten. Externe partners zoals bedrijven, scholen, rusthuizen, evenementen, … wisselen informatie uit met de overheidsdiensten zoals politie, brandweer, medische hulporganisaties, … en omgekeerd. Iedere discipline is in staat deze gegevens te raadplegen en stelt hem in staat om snel, efficiënt en accuraat op te treden in een situatie waarbij een interventie nodig is. Met e-DcP zijn uw gegevens steeds up-to-date. Het systeem is ook rechtstreeks gekoppeld met BIN (Buurt Informatie Netwerk). Op dit ogenblik (okt. 2013) zijn 79 bedrijven uit de privésector (Mc Bride, Pidy, IPS, Cid Lines, Westlandia, Solae, …) aangesloten en 23 overheidsdiensten (JYZ, lokale & federale politie, …).
Laten we nog eens de meerwaarde op een rij zetten:
Éénmaal gegevens ingeven om verschillende disciplines te bereiken (tijdswinst!). De beschikbare gegevens zijn bij alle disciplines dezelfde (dus geen tegenstrijdigheden). Door opvolging van deze gegevens is het vergeten van belangrijke updates bijna onmogelijk (steeds up-to-date). Overheidsdisciplines worden op de hoogte gebracht van wijzigingen en kunnen dus vlot hun eerste hulp fiches aanpassen. Overzichtelijk, gebruiksvriendelijk en makkelijk te koppelen met externe software. Systeem reeds in werking buiten Arro Ieper (PZ Spoorkin en PZ Polder). Zodra een bedrijf of instelling in een bepaalde PZ aangesloten is, worden de plaatselijke hulpdiensten automatisch & gratis aangesloten. Niet duur! Soft-IT Frankie Serryn - 0485/76 36 03
[email protected]
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
Bezichtiging van het brandweermaterieel & -kazerne De bovenverdieping van deze toch wel goed uitgeruste brandweerkazerne huisvest volgende lokalen: Burelen Dispatching Vergaderzalen Multifunctionele (ontspannings)ruimte Op het gelijkvloers wordt de meeste plaats ingenomen door de ste de 1 lijns en 2 lijns interventievoertuigen (of wat dacht je?) ste
1
lijns voertuigen zijn: Multifunctionele autopompen 1&2 Ladderwagen Materieelwagens 1 & 2 & 3 Tankwagen Signalisatiewagen Groot debietpomp op aanhangwagen & 4 draagbare pompen op aanhangwagen Ziekenwagen Ieper 2 (Ieper 1 is gestationeerd in het JYZ)
Tweede lijns voertuigen zijn: Commandowagen Personeelsbus Duikerswagen + boot op aanhangwagen CP-OPS: De CommandoPost-OPeratieS dient als vergader- en communicatieruimte op de plaats van de interventie. Ze is voorzien alle moderne communicatiemiddelen en is de plaats waar de hoogste bevelvoerders in rang van de hulpdiensten overleggen, samen met de lokale overheid bij grootschalige interventies of rampen. IGS-wagen: Het IGS-team (Incident Gevaarlijke Stoffen) dient bij elk type van incident met gevaarlijke stoffen, zowel transport, productie als behandeling en run-away reacties, snel en efficiënt te kunnen optreden om schade aan mens of milieu maximaal te beperken.
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
Afsluitend netwerken Adjudant Marc De Cat voelt zich helemaal in zijn nopjes als hij in geuren en kleuren en met verstand van zaken de werking van de spoel- en droogmachine voor brandslangen kan uitleggen, hoe persluchtflessen worden bijgevuld, wat het debiet is van de autopomp, waarom brandweerwagens verbonden zijn met een elektriciteitssnoer wanneer ze klaar staan voor interventie, hoe zwaar de IGS pakken wel niet zijn, waarom we soms brandweermannen zien met een witte helm en soms met een rode helm, hoe de aankoopprocedure van een nieuwe brandweerwagen wel een paar jaar kan aanslepen, de werking van de jeugdbrandweer, …. En alsof dat nog niet genoeg was, moest hij ook nog barman spelen om ons van drank te voorzien tijdens het napraten … en stof was er genoeg … om na te praten, niet om te blussen want de kazerne lag er piekfijn bij. Terwijl de deelnemers een voor een huiswaarts keerden, konden we ook nog “live” de terugkeer van een interventie ploeg mee maken. Een mooiere afsluiter konden we ons niet wensen. Eén stoere fire-fighter wou ook nog wel met plezier heel even poseren alvorens naar huis te vertrekken …
Dank om deze studieavond mogelijk te maken aan
Officier-Dienstchef Kapitein Rik Vandekerckhove (Brandweer Ieper) Adjudant Marc De Cat (Brandweer Ieper) Ronny Schouppe, specialist schuimblusmiddelen (Somati Fie) Ilse Bombeek, adviseur brandbeveiliging (Somati Fie) Frankie Serryn (Soft-IT) Hans Callens, Etienne Desplenter, Steve Valcke, Bart D’Hondt voor PreBes En natuurlijk … alle deelnemers
Verslag: Koen Sohier Foto’s: Pieter Verzyck
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050