Dr. Frans J.M.E. Roumen, gynaecoloog Atrium Medisch Centrum Parkstad Heerlen Workshop Symposium Anticonceptie is maatwerk 18 september 2008, Ede
Autonomie Flexibiliteit Emancipatie Sociale ontwikkeling Demografie
Cyclusregulatie Minder bloedverlies en anemie Minder dysmenorrhoe en cyclusgebonden klachten Minder ovariële cysten en endometriose Minder groei van uterusmyomen Minder kans op endometriumendometrium- en ovariumcarcinoom Minder kans op PID Minder benigne mammamamma-afwijkingen Minder androgeensynthese, acne en hirsutisme Minder botontkalking Minder colorectaal carcinoom
Grootste (?) verworvenheid op medisch gebied in de 20e eeuw
Tijdsrelatie klacht en pilgebruik Cave psychologische effecten -foutloos gebruik vergt motivatie en discipline -na langdurig gebruik pilmoeheid -gemis eigen cyclus Grote individuele verschillen in resorptie, distributie van steroidreceptoren en gevoeligheid
Onregelmatig bloedverlies Hoofdpijn Gewichtstoename Misselijkheid Veranderingen huid Veranderingen mammae Vaginale klachten Libidoverlies en stemmingswisselingen
EE 5050-35 35--30 30--20 microgram Progestativum van 1e, 2e, 3e, 4e generatie
e 1e generatie lynestrenol
19-nortestosteron
Ministat (37,5) (n=22)
norethisteron Neocon (35), Modicon (35), Trinovum (n=7(n=7-7-7)
OH C H
O
lynestrenol norethisteron levonorgestrel norgestimaat gestodeen desogestrel etonogestrel
CH
2e generatie levonorgestrel Microgynon 50, Microgynon 30, Stediril 30, Rigevidon (30) Microgynon 20, Lovette (20) Trigynon (n=6 (n=6--5-10), Trinordiol (n=6 (n=6--5-10) Norlevo (P)
norgestimaat Cilest (35), EvraEvra-pleister (20)
3e generatie gestodeen Femodeen (30) Minulet (20)
desogestrel Marvelon (30) Mercilon (20) Gracial (n=7(n=7-15) Cerazette (P)
etonogestrel (metaboliet desogestrel) Nuvaring (15) Implanon (P)
17 -hydroxyprogesteron
medroxyprogesteronacetaat Depo--Provera 150 Depo
cyproteronacetaat
O
Diane--35 Diane OH
O
medroxyprogesteronacetaat cyproteronacetaat dydrogesteron medrogeston
17 - spirolacton
drospirenon Yasmin (30) Yaz (20) (n=24+4)
O O H
drospirenon
EE/P
1e gen.
50
2e generatie
3e gen.
DRSP
Microgynon 50
37,5
Ministat
35
Neocon Modicon Trinovum
Cilest
Diane 35
32,5
Trigynon Trinordiol
Gracial
30
Microgynon 30 Stediril 30 Rigevidon
Femodeen Marvelon
Yasmin
20
Microgynon 20 Lovette Evra--pleister? Evra
Minulet Mercilon
Yaz
15 0
Prog.
NuvaRing Norlevo
Cerazette Implanon
DP 150
Anticonceptie door P ovulatieremming impermeabel cervixslijm atrofie endometrium Cyclusregulatie door EE
Tot 3 maanden onregelmatige inname braken co--medicatie (EIco (EI-AED s, rifampicine, griseofulvine, St. Janskruid, norit) normaal geen relatie met betrouwbaarheid (regel van 7) Beleid: geen reden om pil te staken
Voor effectieve ovulatieremming is 7 dagen aaneengesloten en adequate opname van de pil noodzakelijk In pilvrije week follikelgroei tot 10 mm
Een of meer pillen vergeten tijdens: Eerste week wel coitus: postcoitale anticonceptie geen coitus: 7 dagen aanvullende AC Tweede week geen verhoogd risico Derde week 7 dagen pil continueren of cyclus afbreken
Bijn het vergeten van 1 of 2 subsub-50 50--pillen of 1 subsub-30 30--pil moet de vergeten pil zo snel mogelijk alsnog worden ingenomen. Aanvullende maatregelen zijn niet nodig. Pas bij het vergeten van 3 subsub-50 s of 2 sub--30 s zijn aanvullende maatregelen sub nodig, en wel in elk van de 3 weken
(Ned Tijdschr Geneeskd 2007;151:19232007;151:1923-6)
Geen onderscheid tussen subsub-50 s en subsub30 s 1 pil vergeten, alsnog innemen, geen aanvullende maatregelen 2 pillen vergeten: handelen als regel van 7 (in week 2 pas bij vergeten 4 pillen
Speculum VT Pap Kweek fluor, cervix Chlamydia--PCR Chlamydia TVE Zwangerschapstest Cave roken
Na 3 maanden beleid: gynaecologische oorzaak uitsluiten (cervix, CT) 1e cyclushelft door EE beleid: EE of 2e generatie pil of meerfasenpil 2e cyclushelft door P beleid: EE of 3e generatie pil Onvoorspelbaar door onregelmatige opbouw beleid: meerfasenpil, NuvaRing, Mirena Na langdurig gebruik door atrofie beleid: tijdelijk stoppen gedurende 1 of 2 cycli, MM-kalender Amenorrhoe door langdurig P beleid: geen of EE of meerfasenpil
Meestal spanningshoofdpijn Tijdens pil door EE beleid: EE Tijdens stopweek door EE of P beleid: bicycle, tricycle, E2-pleister, continue methode (DP(DP-150, Implanon, Mirena) Migraine met aura: geen EE ivm CVA
Gemiddeld geen gewichtstoename (Gallo et al. Combination contraceptives: effects on weight (Cochrane Review 2008, Issue 3, CD003987)
Vochtretentie in begin door EE op langere duur door P beleid: EE of 4e generatie pil Toename eetlust door A beleid: 3e en 4e generatie pil
Adaptatie-effekt eerste 3 maanden AdaptatieBij persisteren door EE Beleid: EE Innemen na maaltijd / met glas melk
Pigmentatie (chloasma) door EE beleid: minder of geen EE Acne en seborrhoe door A beleid: cyproteronacetaatcyproteronacetaat-EE pil 3e en 4e generatie pil
Mammagroei door EE beleid: EE Mastodynie door EE beleid: EE Vochtretentie op langere duur (PMS) door P beleid: 4e generatie pil of EE
Toegenomen afscheiding door EE beleid: EE Toegenomen droogheid door P beleid: P of EE
Libidoverlies (vermoeidheid) door SHBG oiv EE, waaraan binding vrij T anti--androgene werking P anti beleid: EE 1e en 2e generatie pil Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid door P beleid: pil met ander P of EE
De pil is een grote verworvenheid Neem anamnese af (leeftijd, roken, mamma, VTE) Doe orië oriënterend onderzoek (BMI, RR) Geef objectieve voorlichting, weet wat je zegt Uit oogpunt van veiligheid is er geen voorkeur voor een bepaalde startpil Voor elke vrouw is een passende pil (of andere vorm van anticonceptie) te vinden
