No title

Jaarverslag | 2012

Walcourtstraat 148 B-1070 Brussel Tel. +32 2 528 02 11 Fax +32 2 528 02 01 [email protected]

www.belv.be

www.belv.be

Jaarverslag | 2012


www.belv.be

Inhoudsopgave Bericht van de Voorzitter.......................................................................................................................... 3 Voorwoord ................................................................................................................................................................ 4 Raad van bestuur ............................................................................................................................................. 4 Edito ................................................................................................................................................................................ 5

1 Reglementaire activiteiten in België...................................9 1.1 Algemene beoordeling van de nucleaire installaties ....................... 10 1.2 Overzicht van de inspecties in de kerncentrales ................................... 12 1.3 Overzicht van de inspecties in andere nucleaire installaties ..... 16 1.4 Voorbereiding en reactie op noodsituaties ................................................. 19

2 Veiligheidsevaluaties en nationale projecten.....23 2.1 Probabilistische veiligheidsanalyse (PSA – Probabilistic Safety Assessment) ........................................................... 24 2.2 Periodieke veiligheidsbeoordeling (PSR – Periodic Safety Review) ................................................................................... 24 2.3 Long-Term Operation (LTO) ............................................................................................ 25 2.4 BEST-project: Belgische stresstests ........................................................................ 25 2.5 Beheer van radioactief afval ........................................................................................ 27 2.6 MYRRHA (SCK•CEN) ................................................................................................................. 28

3 Internationale activiteiten en projecten...............31 3.1 Activiteiten van de OESO en het IAEA ................................................................ 32 3.2 Samenwerking met veiligheidsinstanties ...................................................... 33 3.3 Samenwerking met technische veiligheidsorganisaties ............... 35 3.4 Door de Europese Commissie gefinancierde bijstandsprojecten..................................................................................................................... 37

4 Expertisebeheer ............................................................................................................43 4.1 Ervaringsfeedback in België ......................................................................................... 44 4.2 Ervaringsfeedback vanuit het buitenland .................................................... 44 4.3 Kennisbeheer ................................................................................................................................. 45 4.4 Research & development ................................................................................................. 46 4.5 Opleiding ............................................................................................................................................ 50

Financieel verslag ...................................... 52 Balans op 31 december 2012 ................................................................................................ 52 Resultatenrekening op 31 december 2012 ............................................................ 54 Resultatenrekening: toelichtingen .................................................................................. 55 Lijst van afkortingen .................................................................................................................................. 56

22

BEL BELVV||Jaarverslag Jaarverslag||2012 2012

Bericht van de Voorzitter

D

e gevolgen van de ramp in de kerncentrale van Fukushima-Daiichi in maart 2011 bleven ook in 2012 wegen op de programma’s en activiteiten van zowel internationale als nationale organisaties. Naar aanleiding van deze tragische gebeurtenissen heeft Bel V aanzienlijke middelen ingezet om de actieplannen van de uitbaters te evalueren en de uitvoering ervan op te volgen, zowel op Belgisch niveau als via Europese initiatieven. 2012 stond ook in het teken van de scheurtjes die werden ontdekt in de reactorvaten van Doel 3 en Tihange 2. Volgens de huidige beoordelingen zouden de scheurtjes veroorzaakt zijn door een constructiefout en geen impact hebben op de betrouwbaarheid van de reactorvaten. Niettemin werden de twee betrokken eenheden vanuit het voorzorgsprincipe stilgelegd tot afdoende bewezen wordt dat ze veilig kunnen worden heropgestart. Het justificatiedossier werd eind 2012 ingediend door de uitbater en werd begin 2013 nog geëvalueerd. De opdracht van Bel V om de veiligheid van de Belgische nucleaire installaties op te volgen past in het kader van de geïntegreerde inspectie- en controlestrategie die in nauwe samenwerking met het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) werd opgesteld. Naast de hierboven vermelde gebeurtenissen ging de aandacht in 2012 vooral uit naar de ontwikkeling van een veiligheidscultuur en het beheer van outsourcing door de uitbaters. De jaarlijkse veiligheidsevaluatie van de verschillende installaties werd uitgevoerd volgens de normen van ons kwaliteitssysteem. Bel V legt de resultaten van deze jaarlijkse evaluatie voor aan de uitbaters en bespreekt ze met hun directies in aanwezigheid van het FANC. De resultaten dienen voor de opstelling van het controleprogramma voor het volgende jaar. Bel V heeft het ISO 9001-certificaat. Dit betekent dat de continue verbetering van de kwaliteit van onze diensten een van onze voornaamste prioriteiten is. In 2012 werden specifieke acties ondernomen om de integratie van ervaringsfeedback te optimaliseren en een nieuw reeks prestatie-indicatoren in te voeren. Op Belgisch verzoek heeft het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) een 'Integrated Regulatory Review Service' (IRSS) gepland voor eind 2013. Om zich hierop voor te bereiden hebben het FANC en Bel V in 2012 een zelfevaluatieoefening uitgevoerd op basis van de vragenlijst van het IAEA. Deze oefening heeft geleid tot de opstelling van een actieplan, dat ook in 2013 verder zal worden geïmplementeerd. Tot slot zou ik graag de algemene directie en alle personeelsleden willen bedanken en feliciteren voor hun dagelijkse inzet en de toewijding waarmee ze hun opdrachten tot een goed einde brengen. Michel JURISSE, Ir

Voorzitter van de raad van bestuur

2012 | Jaarverslag | BEL V

3

Voorwoord Bel V, een stichting met rechtspersoonlijkheid, werd opgericht op 7 september 2007 door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). De werking van de stichting wordt geregeld door de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, en door haar statuten, die werden neergelegd bij de griffie van de rechtbank van eerste aanleg van Brussel. De stichting heeft tot doel om, zonder winstoogmerk, op technisch en wetenschappelijk vlak bij te dragen tot de bescherming van de bevolking en het milieu tegen het gevaar dat voortvloeit uit ioniserende stralingen.

Raad van bestuur In 2012 bestond de raad van bestuur uit: Ir M. Jurisse, voormalig voorzitter van de raad van bestuur van het FANC

Ph. De Sadeleer, huidig voorzitter van de raad van bestuur van het FANC

Ir W. De Roovere, algemeen directeur van het FANC

P. Roose, lid van de raad van bestuur van het FANC

Ir J. Vereecken, doctor toegepaste wetenschappen en professor aan de VUB

4

BEL V | Jaarverslag | 2012

Edito

O

ok in 2012 hadden de gevolgen van de ramp in Fukushima nog steeds een grote impact op de nucleaire industrie. Voor de kerncentrales heeft Bel V deelgenomen aan de 'peer review' georganiseerd door de Europese Commissie en de uitvoering van de actieplannen door de uitbaters opgevolgd. Voor de andere nucleaire installaties dan kerncentrales heeft Bel V de rapporten van de uitbaters geëvalueerd in overeenstemming met de specificaties van het FANC en zijn bevindingen overhandigd aan het FANC. Al enkele jaren evalueert Bel V het justificatiedossier voor de verlenging van de uitbatingstermijn van Doel 1/2 en Tihange 1. In juli 2012 besloot de regering uiteindelijk om Tihange 1 nog 10 jaar langer open te houden (tot in 2025) en om Doel 1/2 definitief te sluiten. Dit heeft geleid tot de start van de voorbereidingen voor de definitieve stopzetting en ontmanteling van deze laatste twee eenheden. Meerdere ontmantelingsprojecten zijn lopende of in voorbereiding. De ontmanteling van BR3 in het SCK•CEN enerzijds en van de fabriek van Belgonucléaire anderzijds wordt opgevolgd in het kader van de controle van die installaties. In een nabije toekomst zal worden gestart met de ontmanteling van de Thetis-reactor van de Universiteit Gent en van de splijtstoffabriek van FBFC te Dessel. De opvolging van deze projecten biedt Bel V de kans om nuttige kennis en knowhow op te doen ter voorbereiding van de controle van de ontmanteling van Doel 1/2. De fase vóór vergunningverlening van het project voor de toekomstige site voor berging van radioactief afval in Dessel, die door NIRAS zal worden uitgebaat, werd eind 2012 afgerond. Bel V heeft nauw samengewerkt met het FANC aan zowel de opstelling van de vereisten als de controle van de manier waarop aan deze vereisten zal worden voldaan. De officiële vergunningsaanvraag zou begin 2013 door NIRAS worden ingediend, waarna de evaluatie van het veiligheidsrapport over de installatie van start kan gaan in overeenstemming met de criteria die werden vastgelegd in de fase vóór vergunningverlening. Een ander project in de fase vóór vergunningverlening is het MYRRHA-project van het SCK•CEN. Bel V werkt nauw samen met het FANC om een aantal vereisten op te stellen waaraan moet worden voldaan. Het innovatieve karakter van dit project heeft geleid tot het vastleggen van een aantal aandachtspunten die specifieke moeilijkheden zouden kunnen inhouden voor de veiligheidsevaluatie. Bel V analyseert hoe het SCK•CEN deze aandachtspunten wil oplossen.


5

In 2012 is Bel V lid geworden van het Europees economisch samenwerkingsverband ENSTTI (European Nuclear Safety Training and Tutoring Institute). ENSTTI is een initiatief van ETSON, het Europees netwerk van technische veiligheidsorganisaties, waarvan Bel V lid is. ENSTTI organiseert hoogwaardige opleidingen over nucleaire veiligheid. Het lidmaatschap van Bel V is zowel gericht op het optimaliseren van de personeelsopleidingen als op het vergroten van de naamsbekendheid in het buitenland. In 2012 noteerden we een aanzienlijke toename van de R&D-activiteiten. Daarbij richtte Bel V zich vooral op de volgende domeinen: 1. Brandbescherming en in het bijzonder brandmodellering, met het oog op een betere controle van de brandpreventie- en brandbestrijdingsmaatregelen die worden gehanteerd in kerncentrales. 2. Modellering van ernstige ongevallen, door de verwerving van de Amerikaanse MELCOR-code. Ernstige ongevallen zijn ongevallen die leiden tot het smelten van een reactorkern (zoals in Fukushima). Een goed inzicht in de fenomenen die zich in een dergelijk geval voordoen, is essentieel om de gevolgen ervan te kunnen beperken. 3. Beheer van radioactief afval. Het belang van afvalbeheer en de voortgang van het project voor een bergingsinstallatie in Dessel hebben ervoor gezorgd dat wij onze activiteiten in dit domein aanzienlijk hebben opgevoerd. Zo werden gemeenschappelijke initiatieven opgezet met onze Franse tegenhanger IRSN (dat een ondergronds onderzoekslaboratorium voor berging in kleiformaties uitbaat in Tournemire), maar werd ook besloten om doctoraatsthesissen in Belgische universiteiten te financieren. Benoît DE BOECK, Ir Algemeen Directeur

6



7

8


1 Reglementaire activiteiten in België 2012 | Jaarverslag | BEL V

9

1 Reglementaire activiteiten in België 1.1 Algemene beoordeling van de nucleaire installaties 1.1.1 Kerncentrales In maart werd in de kerncentrale van Doel een followupinspectie door het Operational Safety Review Team (OSART) uitgevoerd om de resultaten te beoordelen van het actieplan dat was opgesteld op basis van de resultaten van de OSART-missie in de kerncentrale van Doel in maart 2010. De resultaten werden als 'zeer goed' bestempeld. Het proces van 'continue verbetering' wordt na deze missie nog altijd voortgezet. In juni werd in de kerncentrale van Doel een 'artikel-35inspectie' uitgevoerd door de Europese Commissie. Deze inspectie is gericht op het meten en het melden van radioactieve lozingen. De resultaten werden als 'zeer goed' bestempeld. Het LTO-project (Long Term Operation) wordt voortgezet, ondanks de politieke onzekerheid rond de beslissing om de uitbating van Doel 1/2 en Tihange 1 te verlengen voor een nieuwe periode van 10 jaar, nl. tot in 2025. In juli 2012 besliste de regering om Doel 1/2 te sluiten in 2015 en om Tihange 1 open te houden tot 2025, maar deze beslissing moet nog worden bevestigd door een wetswijziging. Er werd een actieplan opgesteld ter verbetering van Tihange 1 op basis van het evaluatierapport dat door Electrabel werd

opgesteld en door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) en Bel V werd geëvalueerd (zie hoofdstuk 2.3). In het kader van de opvolging van dit actieplan werden specifieke inspecties uitgevoerd. Electrabel moet een actieplan opstellen voor de sluiting en toekomstige ontmanteling van Doel 1/2. De besprekingen hierover tussen Electrabel en het FANC/Bel V werden intussen opgestart. Naar aanleiding van de ramp in Fukushima werd aan de uitbaters gevraagd om stresstests uit te voeren (zie hoofdstuk 2.4). Voor beide sites werd een evaluatierapport opgesteld door Electrabel, dat werd geëvalueerd door het FANC/Bel V en externe experts. Er werden actieplannen uitgewerkt. Verschillende wijzigingen werden al aangebracht aan de installaties of worden momenteel nog geïmplementeerd. In Doel en Tihange werden specifieke inspecties uitgevoerd om de implementatie van die wijzigingen op te volgen. Tijdens een stop voor herlading werden scheurtjes vastgesteld in de reactorvaten van Doel 3 (juni) en Tihange 2 (september). Beide eenheden liggen stil tot de toelating wordt gegeven voor heropstart.

1.1.2 Andere nucleaire installaties Naar aanleiding van de ramp in Fukushima werden er stresstests uitgevoerd in alle in uitbating zijnde nucleaire installaties van Klasse I. De uitbaters stelden hierover evaluatierapporten op, die momenteel door het FANC/Bel V worden geëvalueerd. Gedurende het hele jaar 2012 werden tests en conformiteitscontroles uitgevoerd voor Guinevere, de nieuwe installatie van het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK•CEN). In september 2011 werd de versneller met de reactorkern gekoppeld en in 2012 werden tests uitgevoerd 10


met het oog op de oplevering van deze installatie. Guinevere is een testinstallatie, een eerste stap in de ontwikkeling van het MYRRHA-project, waarvoor studies nog steeds aan de gang zijn (zie hoofdstuk 2.6). Op BR2 lopen momenteel verschillende onderzoeksprojecten met de bedoeling om de uitbating te verlengen tot na 2016: HEU-LEU-conversie (gebruik van laagverrijkt uranium in plaats van hoogverrijkt uranium), vervanging van de berylliummatrix ...

De ontmantelingsactiviteiten gaan verder bij Belgonucléaire. Er deden zich geen noemenswaardige besmettingsincidenten voor. In januari voerden het FANC/Bel V een FLITS-inspectie (Fast Limited Inspection with Thematic Scope) uit bij Belgoprocess, met focus op veiligheid en veiligheidscultuur, afvalbehandeling en netheid van de installatie. Het onderzoek door Belgoprocess van het beheer van het vloeibaar afval afkomstig van het Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE) werd voortgezet in 2012, met bijzondere aandacht voor de chemische compatibiliteit van vloeibaar afval van diverse oorsprong. Het management van het IRE staat nog steeds voor een groot aantal uitdagingen. De verbetering van de veiligheidscultuur wordt voortgezet. Er worden verschillende actieplannen geïmplementeerd, onder meer voor het opruimen van historisch afval. Er lopen momenteel een aantal onderzoeksprojecten: HEULEU-conversie voor de bestraalde doelwitten, opwerking van uranium voor recyclage, ontwerpstudie van een nieuwe

installatie, productietoename (hoger aantal bestraalde doelwitten per week) ... Er worden verdere inspanningen geleverd om de veiligheidscultuur in de andere installaties van de site van Fleurus, Best Medical Belgium (voorheen MDS-Nordion) en Sterigenics te verbeteren. MDS-Nordion werd in 2011 overgenomen door Best Medical Belgium (BMB), dat in 2012 echter failliet werd verklaard. Een deel van de installaties wordt momenteel uitgebaat door de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen (NIRAS) en een deel door NTP. Er werden een aantal niet-aangegeven radioactieve bronnen ontdekt. Het radioactief afval dat op de site accumuleerde, moet worden opgeruimd. Er werd nog altijd geen oplossing gevonden voor de afvoer van de oude beschadigde Sterigenics-bronnen, die in het waterbekken worden opgeslagen. De vergunning werd toegekend voor de ontmanteling van de Thetis-onderzoeksreactor (koninklijk besluit van 15/05/2012).

1.1.3 Geïntegreerde controlestrategie In 2012 werd de geïntegreerde strategie voor inspectie (door het FANC) en controle (door Bel V) toegepast.

iedere installatie op het einde van het jaar.

Het controleprogramma voor 2012 werd in het begin van het jaar naar de installaties gestuurd. Aan de hand van prestatie-indicatoren wordt de uitvoering van het programma opgevolgd.

Er wordt meer aandacht besteed aan de menselijke factoren en de menselijke prestaties, aan het veiligheidsbeheer en aan de ontwikkeling van de veiligheidscultuur. Specifiek werd het gebruik van de ‘Safety Culture Observation Sheets’ (die in 2010 werden ingevoerd) voortgezet en geoptimaliseerd.

De jaarlijkse veiligheidsevaluatie voor de verschillende installaties werd opgesteld. Die evaluaties werden voorgesteld aan elke uitbater en besproken tijdens vergaderingen tussen het FANC, Bel V en het hoofd van

Er werd een informaticatool ontwikkeld met het oog op een betere opvolging van de acties die worden verwacht van uitbaters na controles door Bel V-experts in de verschillende installaties.


11

1.2 Overzicht van de inspecties in de kerncentrales De regelgeving vereist permanente inspecties tijdens de uitbating van de 7 kerncentrales in België. Het doel van deze inspecties bestaat erin te controleren dat de uitbatingsvergunning wordt nageleefd en het veiligheidsbeheer en de veiligheidscultuur van de uitbater te beoordelen. In 2012 werden ongeveer 440 inspecties uitgevoerd in de 7 kerncentrales in België.

Hierna volgt voor elk van deze eenheden een overzicht van de belangrijkste controleactiviteiten die werden uitgevoerd door de inspecteurs van Bel V. In 2012 werden 11 gebeurtenissen geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal.

1.2.1 Doel 1/2 De jaarlijkse revisie voor herlading van Doel 1 vond plaats van 16/11/2012 tot 11/12/2012. Doel 2 was in revisie voor herlading van 13/04/2012 tot 31/05/2012. De jaarlijkse gemeenschappelijke stop voor veiligheidsinjectie- en dieselsequentietests vond plaats van 27/04/2012 tot 6/05/2012. Tijdens deze gemeenschappelijke stop werden 3 nieuwe veiligheidsdiesels aangesloten. Doel 1 kende geen noodstop van de reactor. Doel 2 had 1 reactoruitschakeling op 22/06/2012, gevolgd door een overgang naar koude stilstand voor de herstelling van een lek in de ontladingslijn. Op 25/06/2012 werd de

eenheid opnieuw naar vol vermogen gebracht. Eén gebeurtenis werd geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: de overschrijding van het TS-criterium bij dichtheidstests op bepaalde penetratieafsluiters van het reactorgebouw van Doel 2. Sinds de regering haar beslissing bekend maakte over de definitieve sluiting van Doel 1/2, is Bel V sterk betrokken bij het project 'definitieve stopzetting', ter voorbereiding van de uitdienstneming en ontmanteling van de eenheden. Hierbij benadrukken we dat tijdens de verschillende fasen van stopzetting dezelfde normen betreffende nucleaire veiligheid en stralingsbescherming worden nageleefd als tijdens vermogenwerking.

1.2.2 Doel 3 De eenheid was op vol vermogen in de periode van 1/01/2012 tot 31/05/2012. Op 1/06/2012 werd de eenheid gestopt voor de aanvang van de revisie 2012. Tijdens ultrasooninspecties van het reactorvat in juni en juli werd een groot aantal indicaties aangetroffen.

12


Uit nader onderzoek bleek het om materiaalfouten te gaan die dateren van de oorspronkelijke constructie van het reactorvat. In afwachting van de justificatie van de mechanische integriteit van het reactorvat wordt de eenheid in koude stilstand gehouden. Alle bestraalde splijtstof werd ondergebracht in de desactiveringsbekkens

van het splijtstofgebouw en de kringen werden in een geschikte conserveringstoestand gebracht. Drie gebeurtenissen werden geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: • bevestiging van niveau 1 op de INES-schaal na een herevaluatie (op basis van vervolledigde gegevens) van een in 2011 vastgestelde afwijking betreffende de

instelling van een elektrische beveiliging op bepaalde geklasseerde uitrustingen; • vaststelling van een zeer groot aantal materiaalfouten in het reactorvat (preliminaire INES-evaluatie); • gedeeltelijke onbeschikbaarheid gedurende 1 cyclus van de automatische debietregeling van het hulpvoedingswatersysteem naar de stoomgeneratoren.

1.2.3 Doel 4 De eenheid was op vol vermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: • een geplande stop op 18/02/2012 om de omkasting van het sterpunt van de alternator te herstellen (trillingsschade) en het trillingsniveau van de alternatoras te verlagen; • een geplande stop van 23/03/2012 tot 30/03/2012 om een stoomlek in de voedingswaterpomp en een intern lek in een vochtafscheider-oververhitter (MSR) van de turbinegroep te herstellen; • een onvoorziene stop van 19/04/2012 tot 23/04/2012

om een hoofdstoomisolatieafsluiter te herstellen naar aanleiding van een noodstop van de reactor op 19/04/2012 door een foutieve schakeling op een elektrisch bord; • een geplande stop van 29/09/2012 tot 2/11/2012 voor 18-maandelijkse revisie en herlading; • een noodstop van de reactor op 2/11/2012 in de opstart na revisie, tijdens het uitvoeren van een geplande test van de oversnelheidsbeveiliging van de turbine; de eenheid was terug op vol vermogen vanaf 5/11/2012.

1.2.4 WAB/GSG/SCG Het jaarlijkse GOW (Groot Onderhoud WAB) vond plaats in januari 2012.

Geen enkele gebeurtenis werd geklasseerd op de INESschaal voor WAB, GSG of SCG.

1.2.5 Doel-site Het Bel V-controleprogramma op de site werd als volgt uitgevoerd: • Er werden vergaderingen belegd met de hoofden van de verschillende departementen (Maintenance, Operations, Care, Engineering) en diensten om hun

organisatie en het beheer van de verschillende processen rond nucleaire veiligheid en stralingsbescherming te beoordelen. • Er werd meer aandacht besteed aan menselijke factoren en menselijke prestaties, netheid van de installatie,


13

oplossen van kleine tekortkomingen ..., gezien het belang van continue verbetering. Bel V gaf ondersteuning aan het FANC in het kader van hun inspecties, vooral de inspectie van het management.

Tot slot vermelden we ook de opvolging van het actieplan naar aanleiding van de gemeenschappelijke tienjaarlijkse herziening die eind 2011 werd afgesloten en zich vertaalde in wijzigingen aan de installaties, de procedures en het veiligheidsrapport.

Bel V was ook nauw betrokken bij het BEST-project (BElgian Stress Tests), dat geleid heeft tot verschillende wijzigingen van installaties en procedures.

1.2.6 Tihange 1 De eenheid was op vol vermogen gedurende het hele jaar, behalve: • van 2/02/2012 tot 10/06/2012, toen de eenheid alleen op de zuidelijke turbinegroep draaide (door de onbeschikbaarheid van de noordelijke turbinegroep ten gevolge van een elektrische storing in de stator van de alternator) en daardoor op 50% van het vol vermogen was; • van 10/06/2012 (na de herstelling van de noordelijke turbinegroep) tot 26/08/2012 (opnieuw op vol vermogen), toen de installatie op 85% van het vol vermogen was voor de herconditionering van de splijtstofelementen.

Twee gebeurtenissen werden geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: • de onbeschikbaarheid gedurende 7 dagen van een van de twee veiligheidsdiesels ten gevolge van een storing van een klep in het koelcircuit; • de onbeschikbaarheid van een groep vaste verwarmingselementen van de drukhouder ten gevolge van een verkeerde en niet-gedocumenteerde uitschakeling van een elektrische sturings- en controlecel van deze groep.

1.2.7 Tihange 2 De eenheid was op vol vermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: • een noodstop van de reactor op 17/04/2012 ten gevolge van een uitlijnfout in een elektrische kast tijdens een test; • vanaf het begin van de stop op 16/08/2012.

14


Vier gebeurtenissen werden geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: • het niet kunnen controleren van de drempelvertraging van een beschermingssysteem voor de dieselgroepen; • het niet kunnen uitvoeren van een volledige kwalificatie van batterijen, hoewel dit nodig was; • onvoldoende capaciteit van de watervoerende laag; • de aanwezigheid van aanwijzingen in het reactorvat.

1.2.8 Tihange 3 De eenheid was op vol vermogen gedurende het hele jaar, behalve tijdens: • een herladingsstop van 1/03/2012 tot 11/04/2012; daarbij moet melding worden gemaakt van: -- de bevestiging van een lekkend brandstofelement, dat niet werd gebruikt voor de volgende cyclus; -- het ongewenst injecteren van de veiligheidsinjectieaccumulatoren in het primaire circuit; -- de overschakeling van koude stilstand naar intermediaire stilstand terwijl de sproeipompen in het reactorgebouw nog vergrendeld waren; -- een hoofdblessure opgelopen in een gecontroleerde zone; het slachtoffer werd naar het CHU in Luik gebracht, waar werd bevestigd dat hij niet besmet was geraakt;

• een noodstop van de reactor op 12/04/2012 ten gevolge van een hoog niveau in een van de stoomgeneratoren; • een stilstand op 12/10/2012 om olie bij te vullen in de primaire pompen. Twee gebeurtenissen werden geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal: • het ongewenst injecteren van drie veiligheidsinjectieaccumulatoren in het primaire circuit; • de overschakeling van koude stilstand naar intermediaire stilstand terwijl de sproeipompen in het reactorgebouw nog vergrendeld waren.

1.2.9 Tihange-site Het Bel V-controleprogramma op de site werd als volgt uitgevoerd: • Er werden vergaderingen belegd met de hoofden van de verschillende departementen (Maintenance, Operations, Care, Engineering) en diensten om hun organisatie en het beheer van de verschillende processen rond nucleaire veiligheid en stralingsbescherming te beoordelen. • Er werd aandacht besteed aan menselijke factoren en menselijke prestaties, netheid van de installatie, oplossen van kleine tekortkomingen ..., gezien het belang van continue verbetering.

Bel V gaf ondersteuning aan het FANC in het kader van hun inspecties, vooral de inspectie van het management. Bel V was ook nauw betrokken bij het BEST-project, dat leidde tot wijzigingen aan installaties en procedures en de bouw van nieuwe gebouwen. Tot slot vermelden we ook de opvolging van de actieplannen naar aanleiding van de tienjaarlijkse herziening die eind 2011 werd afgesloten en die zich vertaalde in wijzigingen aan de installaties, de procedures en het veiligheidsrapport.


15

1.3 Overzicht van de inspecties in andere nucleaire installaties 1.3.1 Studiecentrum voor Kernenergie (SCK•CEN) Het uitbatingsregime van BR2 in 2012 bestond uit 3 cycli van 3 weken en 2 cycli van 4 weken.

Het actieplan op basis van de audit over de veiligheidscultuur die in 2007 werd opgestart, werd afgewerkt.

De tests in het kader van de oplevering van de Guineveretestinstallatie in de VENUS-reactor werden voortgezet in 2012.

In 2012 werden geen gebeurtenissen hoger dan niveau 0 op de INES-schaal geklasseerd. Naar aanleiding van de ramp in Fukushima voerde het SCK•CEN een stresstest uit van zijn installaties in overeenstemming met de specificaties van het FANC.

1.3.2 Belgoprocess In 2012 bleven Bel V en het FANC toezicht houden op de opvolging van de audit over de nucleaire veiligheid die in 2010 door het FANC werd uitgevoerd. De uitvoering van het actieplan is lopende, zij het iets trager dan verwacht. Onder meer naar aanleiding van deze vertraging voerde het FANC met de steun van Bel V een onaangekondigde inspectie uit bij Belgoprocess. De resultaten van deze onaangekondigde inspectie leidden tot een actieplan, dat in de loop van 2012 voortdurend werd opgevolgd door Bel V en het FANC. Belgoprocess werkte verder aan de update van hun veiligheidsrapporten. Bovendien werd het veiligheidsrapport van de installatie voor de productie van monolieten (IPM) verder geanalyseerd door Bel V, geüpdatet door Belgoprocess en tot slot een eerste keer voorgelegd aan de Wetenschappelijke Raad van het FANC tijdens een zitting in september 2012.

16


De problematiek van het vloeibaar afval werd verder besproken tussen Bel V en Belgoprocess. Bel V zette het grondig onderzoek van de veiligheidsanalyse van Belgoprocess voort en vroeg aan Belgoprocess om een aantal extra maatregelen te treffen. Belgoprocess diende drie nieuwe wijzigingsdossiers in bij Bel V betreffende de verwerking van UF6-containers op site 1 van Belgoprocess. De eerste twee wijzigingen werden goedgekeurd door Bel V; over de derde lopen momenteel nog besprekingen tussen Belgoprocess en Bel V. In 2012 werden geen gebeurtenissen geklasseerd op niveau 1 (anomalie) van de INES-schaal. In 2012 deden zich vier gebeurtenissen voor die werden geklasseerd op niveau 0 van de INES-schaal. Er was hierbij geen sprake van enig kritikaliteitsrisico en er was ook geen besmetting van de omgeving of de werknemers.

1.3.3 Belgonucléaire Net zoals de voorbije 2 jaar hebben de ontmantelingsactiviteiten zich in 2012 toegespitst op het verder leegmaken van handschoenkasten en hun daaropvolgende ontmanteling zodat ze in vaten als A3X-afval konden worden afgevoerd naar Belgoprocess.

Er waren geen besmettings- of bestralingsincidenten te melden voor het afgelopen jaar. Er werd gestart met het terugtransport van oud afval van Belgoprocess naar Belgonucleaire. In oktober werd een eerste handschoenkast succesvol vervoerd. De ontmanteling zal gebeuren volgens de gebruikelijke ontmantelingstechnieken van Belgonucleaire.

1.3.4 Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE) Tijdens de inspecties in 2012 deed Bel V de volgende vaststellingen: -- Er wordt verder gewerkt aan de beveiliging van de Fleuris-site. -- De veiligheidscultuur ontwikkelt zich verder. -- De managementteams worden nog steeds versterkt. De installaties werden ontworpen in de jaren zeventig. De tienjaarlijkse herziening toont aan dat het ontwerp gedeeltelijk zou kunnen worden versterkt. Het IRE heeft zich ertoe verbonden het ontwerp te verbeteren van een reeks systemen die nodig zijn voor de veilige uitbating van de installatie.

Er werd een nieuw systeem geleverd waarmee de lozing van edelgassen kan worden gemeten en waarmee een alarm wordt geactiveerd na een ongewilde lozing. Het IRE heeft een programma opgestart om het historisch afval op te ruimen dat op de Fleurus-site ligt opgeslagen (in sommige gevallen al meer dan twintig jaar lang). De streefdata van dat programma werden echter vaak niet gehaald. Het IRE besliste daarom om dit opruimprogramma aan te passen met het oog op meer efficiëntie. In 2012 werden geen gebeurtenissen geklasseerd op niveau 1 van de INES-schaal.


17

1.3.5 Thetis In 2012 vonden 4 systematische controles en 1 specifieke controle plaats. Naar aanleiding van een waterlek werd het dak van het reactorgebouw volledig vervangen. In het eerste kwartaal werd één beduidende gebeurtenis gemeld aan Bel V: “niet-toegestane toegang van personen tot het reactorgebouw” (niveau 1 op de INES-schaal). Verschillende maatregelen werden genomen om een gelijkaardig incident in de toekomst te vermijden.

Op 15 mei 2012 werd het koninklijk besluit gepubliceerd waarbij de Universiteit Gent vergund werd om de Thetisonderzoeksreactor te ontmantelen (zie referentie FANC 9834/AD-2353-A). In september werd Belgoprocess officieel aangesteld als aannemer voor de uitvoering van de ontmantelingswerken. De start van de ontmanteling van de reactor is gepland in maart 2013.

1.3.6 Overige installaties (Klasse II en III) De lozingen van deze installaties werden onlangs aan het FANC gemeld. Bel V noteert al enkele jaren een toename van radioactief afval in verschillende installaties. Het voorbeeld van Best Medical Belgium is bekend, maar het probleem doet zich ook in andere installaties voor. Die installaties worden gerund door openbare (universitaire) of private instellingen. Veel cyclotrons die de afgelopen jaren werden stilgelegd (soms meer dan 10 jaar geleden) zijn nog niet ontmanteld. Bel V kon nog geen ontmantelingsbeleid evalueren.

18


De toegenomen voorraden radioactief afval zijn op zich een veiligheidsprobleem dat Bel V opvolgt en waarvoor het op een volledig doorzichtige manier de vaststellingen overbrengt aan de toezichtsinstantie. Het opruimen van dit afval brengt ook financiële problemen met zich mee, die niet onder de bevoegdheid van Bel V vallen, maar wel de ontwikkeling van een snelle en veilige oplossing in de weg staan.

1.4 Voorbereiding en reactie op noodsituaties 1.4.1 Noodplanoefeningen In 2012 werden zes noodplanoefeningen georganiseerd onder toezicht van de Algemene Directie Crisiscentrum (ADCC) van de Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken: • in maart voor de kerncentrale van Doel: gedeeltelijke oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site); • in mei voor de nucleaire installatie van Belgonucleaire: gedeeltelijke oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site); • in juni voor de nucleaire installatie van het IRE: gedeeltelijke oefening beperkt tot de interactie tussen de crisiscel voor noodsituaties van de uitbater (on-site) en de evaluatiecel CELEVAL (off-site); • in juni en december: oefeningen georganiseerd door de 'Grande Région' met focus op grensoverschrijdende interacties tussen de betrokken Luxemburgse, Franse, Duitse en Belgische organisaties. Gezien de scope en de omstandigheden waren deze oefeningen echter zeer beperkt voor België;

• in november voor de kerncentrale van Tihange: een grootschalige oefening gedurende 36 uur met deelname van de meeste hulporganisaties (op federaal, provinciaal en lokaal vlak) en met ontplooiing van hulpdiensten op het terrein. Een begeleidend team staat de deelnemende instanties bij tijdens alle fases van deze grootschalige oefening (uitwerking, voorbereiding, uitvoering en evaluatie). Deze oefening omvatte ook een grootschalige simulatie van druk vanwege bevolking en media, uitgevoerd door hogeschoolstudenten (IHECS). Al deze oefeningen werden voorbereid, uitgevoerd en geëvalueerd volgens een nieuwe Belgische methode voor de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van noodplanoefeningen. Bel V leverde een grote bijdrage aan deze oefeningen, niet enkel als betrokken organisatie, maar ook als ‘controller’ en ‘beoordelaar’ (vooral voor de grootschalige oefeningen voor de kerncentrale van Tihange, waarbij een vertegenwoordiger van Bel V werd aangeduid als 'lokale coördinator' en lid van het team voor het beheer van de oefening).

1.4.2 Andere verwante activiteiten In het kader van de voorbereiding van de grootschalige oefening speelde Bel V, samen met andere organisaties (het FANC, de ADCC van de FOD Binnenlandse Zaken ...), een actieve rol in verschillende werkgroepen. In het licht van de doelstellingen en resultaten van de oefening werden voornamelijk richtlijnen en tools ontwikkeld voor de bescherming van eerstehulpverleners tijdens een interventie op het terrein in geval van een nucleaire of radiologische noodsituatie. Bel V was ook betrokken in de

verschillende opleidingen en informatiesessies die werden georganiseerd in het kader van deze grootschalige oefening. Bel V nam ook verder deel aan projecten die de voorbije jaren werden opgezet (zoals de implementatie in de verschillende Emergency Planning Zones van de principes en richtlijnen voor de oprichting van dergelijke interventiezones zoals bepaald in 2009/2010).


19

1.4.3 Verbetering van de rol van Bel V Opdat België, en in het bijzonder Bel V, terdege voorbereid zou zijn om adequaat te reageren in geval van nucleaire noodsituaties: • namen Bel V-medewerkers deel aan de Belgische noodplanoefeningen, die (naast de interventieactiviteiten) veel werk vereisten van het Bel V-crisisteam, van de uitbater en van de andere betrokken partijen (evaluatiecel van de ADCC) op het vlak van voorbereiding, observatie en evaluatie; • nam een Bel V-vertegenwoordiger deel aan een technische vergadering van het IAEA over de herziening van de Draft Safety Requirements in Emergency Preparedness and Response (herziening van de GS-R.2 Safety Standards) (Wenen, november 2012); • nam een Bel V-vertegenwoordiger deel aan een IAEAworkshop over Protective Actions for Severe Reactor Accidents (Wenen, maart 2012);

• nam Bel V deel aan R&D-activiteiten op het gebied van noodplanning: -- deelname aan het onderzoeksproject van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) Cognitive Radio for Nuclear Power Plants (4-jarenprogramma verbonden aan een doctoraat); -- deelname aan de evaluatie van het computerprogramma JRODOS; -- evaluatie van een mogelijke deelname aan een internationaal benchmarkingproject rond ‘fastrunning software tools used to model fission product releases during accidents at nuclear power plants’ georganiseerd door de OESO/NEA. Dit project zal in 2013 van start gaan.

1.4.4 Internationale samenwerking Bel V nam, deels ter ondersteuning van de bevoegde overheden (instanties voor nucleaire veiligheid, TSO's), deel aan de volgende werkgroepen: • Task Group on Accident Management van OESO/NEACNRA; • Working Group Emergencies van HERCA (Heads of European Radiological protection Competent Authorities)

20


• subgroep Mutual Assistance van de West-Europese vereniging van regelgevende autoriteiten voor kernenergie (WENRA); • Joint Group HERCA-WGE / WENRA-MA.


21

22


2 Veiligheidsevaluaties en nationale projecten 2012 | Jaarverslag | BEL V

23

2 Veiligheidsevaluaties en nationale projecten 2.1 Probabilistische veiligheidsanalyse (PSA – Probabilistic Safety Assessment) In het kader van de vorige periodieke veiligheidsbeoordeling (PSR – Periodic Safety Review) en het Belgische actieplan om te voldoen aan de WENRA-referentieniveaus (zie hoofdstuk 3.2) werden een aantal centralespecifieke PSA-studies voor Belgische kerncentrales over interne gebeurtenissen voor alle bedrijfstoestanden geüpdatet door Tractebel Engineering in opdracht van Electrabel. Sommige PSA-updates werden begin 2012 afgewerkt, na een eerste reglementaire beoordeling door Bel V het jaar voordien. Het gaat hier met name over de PSA Niveau 1 voor iedere kerncentrale in België en een PSA Niveau 2 representatief voor Doel 3 en Doel 4. In juni 2012 werd nog een PSA Niveau 2 afgewerkt voor Doel 1/2 en naar Bel V opgestuurd. Voor de eenheden van Tihange is in 2013-2015 een PSA Niveau 2 gepland.

In de loop van 2012 voerde Bel V een evaluatie uit van de afgewerkte PSA's en van de resultaten van de 'PSA peer review' van Doel 3 om zo eigen voorstellen te kunnen uitwerken voor toekomstige PSA-updates.

Daarnaast werden de bevindingen en aanbevelingen van de 'PSA peer review' voor Doel 3 (uitgevoerd in 2011) door Electrabel gebruikt om een actielijst voor toekomstige PSAupdates op te stellen.

Voor de R&D-activiteiten van Bel V rond de PSA-methodologie en -toepassingen verwijzen we naar hoofdstuk 4.4 over Research & Development.

In 2012 werd de scope van de PSA's ook verder uitgebreid met de opname van interne branden overstromingsrisico's. Electrabel en Tractebel werkten verder aan de brandrisicoanalyse (FHA – Fire Hazard Analysis) ter voorbereiding van de brand-PSA en ontwikkelden een methodologie voor de overstromings-PSA. In 2012 vonden verschillende vergaderingen plaats om een stand van zaken op te maken voor die PSA's over interne risico's en om de analyse van Bel V te bespreken over de methodologieën en ondersteunende studies die al werden uitgevoerd.

2.2 Periodieke veiligheidsbeoordeling (PSR – Periodic Safety Review) De periodieke veiligheidsbeoordeling (PSR) bestaat uit een evaluatie door de uitbater van 14 ‘veiligheidsfactoren’ zoals bepaald in de 'IAEA Safety Guide' NS-G-2.10, waarvan het gebruik wordt vereist door het FANC. Documenten over de scope en de methodologie volgens de richtlijnen van het FANC werden gepubliceerd voor alle eenheden.

24


Alle analyserapporten voor Doel 3 (één per veiligheidsfactor en één voor de globale veiligheidsbeoordeling) werden eind augustus aan Bel V voorgelegd. Tijdens het najaar van 2012 werd gestart met de beoordeling hiervan. Deze zal in 2013 worden voortgezet. De presentaties van het werk dat moet worden uitgevoerd door de uitbater voor de meeste veiligheidsfactoren voor Tihange 2 teneinde de periodieke veiligheidsbeoordeling

te kunnen uitvoeren, vonden plaats tijdens de tweede jaarhelft en zullen in 2013 worden voortgezet.

van die voor Doel 1/2, waarvoor een herziene versie zal worden voorzien tegen eind april 2013, na de beslissing om die eenheden te sluiten in 2015.

De documenten over de scope en de methodologie voor de resterende eenheden werden beoordeeld, met uitzondering

2.3 Long-Term Operation (LTO) Het FANC en Bel V hebben een strategische nota gepubliceerd over de uitbating op lange termijn (LTO – Long Term Operation) van de eenheden Tihange 1 en Doel 1/2. In overeenstemming daarmee zijn evaluaties en resultaten over de veroudering en de ontwerpupgrade vereist drie jaar vóór de deadline van de vierde PSR. LTO moet worden beschouwd als onderdeel van de tweede gemeenschappelijke PSR’s (d.w.z. de vierde PSR van de betreffende eenheden).

Het LTO-project gelanceerd door Electrabel behandelt vier aspecten: de ontwikkeling van een programma voor verouderingsbeheer (AMP – Ageing Management Program), een herbeoordeling van het ontwerp, de voorafgaande voorwaarden voor LTO en aspecten van kennisbeheer. Al deze aspecten werden beoordeeld door Bel V, dat in dit verband een evaluatierapport opstelde met conclusies en aanbevelingen.

2.4 BEST-project: Belgische stresstests 2.4.1 Kerncentrales Naar aanleiding van het incident in de Japanse kerncentrale van Fukushima-Daiichi op 11 maart 2011 werd in de lidstaten van de Europese Unie die kerncentrales uitbaten op hun grondgebied, een grootschalig en gericht programma ingevoerd voor de herevaluatie van de veiligheid. Deze zogenaamde ‘stresstests’ zijn bedoeld om te beoordelen hoe de Europese kerncentrales de gevolgen van extreme natuurlijke gebeurtenissen kunnen weerstaan en om eventueel de nodige acties te ondernemen. In overeenstemming met de methodologie van de Groep Europese regelgevers op het gebied van nucleaire veiligheid (ENSREG – European Nuclear Safety Regulators Group)

werden de stresstests van de Belgische kerncentrales in 2012 voortgezet: 1. De rapporten van de nationale regelgevende instanties werden in februari 2012 onderworpen aan een internationale 'peer review', waarbij ze worden beoordeeld door andere regelgevende instanties die de 27 Europese onafhankelijke nationale instanties vertegenwoordigen die verantwoordelijk zijn voor de nucleaire veiligheid in hun land. Deze manier van werken komt niet alleen de homogeniteit van de procedure ten goede, maar biedt de regelgevende instanties ook de mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen.


25

2. In maart 2012 bracht een 'peer review'-team een bezoek aan België. 3. In april 2012 gaf de ENSREG een beknopt rapport uit voor de Europese Raad, waarin een globaal overzicht wordt gegeven van de stand van zaken in de Europese kerncentrales. Bel V was betrokken bij stappen 1 en 2.

rapport van België werden gesteld. Dit plan werd besproken met het FANC en Bel V en werd aanvaard na opname van enkele bevindingen uit het beknopte rapport van de ENSREG. Bel V is nu belast met de nauwe opvolging van de implementatie van de acties door Electrabel.

Daarnaast stelde Electrabel een actieplan op, op basis van eigen verbintenissen en van eisen die in het nationale

2.4.2 Andere installaties van Klasse I Naast de stresstests van de Belgische kerncentrales besliste het federale parlement (Kamer van Volksvertegenwoordigers, resolutie betreffende de nadere regels van de stresstests en de gevolgen ervan op de nucleaire installaties, 16/06/2011) om de specificaties van het FANC aan te nemen voor alle installaties van Klasse I ("Belgian Stress Tests" specifications – applicable to all nuclear plants, excluding power reactors, 22/06/2011). De 6 betrokken installaties van Klasse I zijn: het SCK•CEN (Mol), Belgoprocess (Mol-Dessel), het IRE (Fleurus), WAB (kerncentrale van Doel), FBFC International (Dessel) en het IRMM (Geel).

26


In overeenstemming met de specificaties van het FANC hebben de uitbaters hun voortgangsrapporten gepubliceerd op 15 februari 2012 en hun eindrapporten op 30 juni 2012. Bel V heeft de analyse uitgevoerd van de eindrapporten en dit zal begin 2013 beëindigd worden. De publicatie van het nationaal rapport van het FANC wordt verwacht op 15 april 2013.

2.5 Beheer van radioactief afval Tijdens de eerste helft van 2012 werd de vergunningsbeoordeling (die startte in december 2011) van de veiligheidsanalyse over de toekomstige installatie voor de productie van monolieten (IPM) voortgezet. Dit leidde tot de eerste voorstelling van een rapport van Bel V over de veiligheid van deze toekomstige installatie aan de Wetenschappelijke Raad. Deze presentatie vond plaats in september 2012. De IPM, waarvoor Belgoprocess de uitbater zal zijn, is bestemd om monolieten te produceren en op te slaan. Monolieten zijn containers in waterdicht beton die gevuld zijn met radioactief afval dat later moet worden geborgen in de oppervlaktebergingsinstallatie te Dessel (zie hieronder). Vóór de tweede presentatie aan de Wetenschappelijke Raad zullen een aantal resterende veiligheidsgerelateerde kwesties moeten worden opgelost door Belgoprocess en beoordeeld door Bel V. Samen met het FANC werd Bel V nauw betrokken in de discussies voorafgaand aan de vergunningsaanvraag voor de toekomstige site voor berging van radioactief afval van korte en middellange duur (afval van categorie A) te Dessel, die door NIRAS zal worden uitgebaat. Voorafgaand aan de officiële vergunningsfase (die naar verwachting in februari 2013 zal beginnen) vroeg NIRAS een internationale 'peer review' aan (onder leiding van de OESO/

NEA) voor sommige hoofdstukken van de veiligheidsanalyse (met betrekking tot de veiligheid op lange termijn). Het FANC en Bel V maakten ook hun voorbereidende analyses van de beschikbare hoofdstukken en de belangrijkste commentaren werden aan de toekomstige uitbater bezorgd. Binnen het kader van de beoordelingen van de veiligheid op lange termijn startte Bel V in februari 2012 een onafhankelijke veiligheidsverificatie (met behulp van eigen modelleringscapaciteit). In het kader van de controleactiviteiten in nucleaire installaties werd de beoordeling van veiligheidsrapporten van verschillende nucleaire installaties met betrekking tot de verwerking en de opslag van radioactief afval opgevolgd door Bel V. Voorbeelden hiervan zijn onder meer de veiligheidskwesties met betrekking tot de opslag en de verwerking van vloeibaar afval, de aantasting van afvalvaten ... De samenwerking met andere veiligheidsinstanties op het vlak van het beheer van radioactief afval wordt beschreven in hoofdstuk 3.2.


27

2.6 MYRRHA (SCK•CEN) MYRRHA is een bestralingsinstallatie waarbij een protonversneller van 600 MeV is gekoppeld aan een loodbismutgekoelde snelspectrumreactor van 100 MW. In 2012 werd de fase vóór vergunningverlening van het MYRRHA-project voortgezet. Deze fase omvat onder meer de convergentie naar een vast ontwerp van de installatie dat door de instanties kan worden vergund en dus ten minste aan de vastgestelde veiligheidsdoelstellingen beantwoordt. Hieruit volgt dat de uitvoering van deze fase vóór vergunningverlening een nauwe samenwerking vereist tussen het FANC en Bel V. Deze laatste houdt zich in het kader van deze samenwerking bezig met de technische analyse.

28


Op het vlak van de technische analyse werden de aandachtspunten vastgelegd in samenwerking met de Wetenschappelijke Raad van het FANC. Een aandachtspunt is een technische kwestie die nieuw is of nog niet voldoende uitgewerkt is, die specifiek is voor MYRRHA en die een impact heeft op de veiligheid van de installatie. De eerste antwoorden op deze aandachtspunten werden al ontvangen van het SCK•CEN en geanalyseerd door Bel V. Er werden verscheidene technische vergaderingen georganiseerd waarop de aandachtspunten werden besproken met het SCK•CEN.


29

30


3 Internationale activiteiten en projecten 2012 | Jaarverslag | BEL V

31

3 Internationale activiteiten en projecten 3.1 Activiteiten van de OESO en het IAEA Bel V nam deel aan de activiteiten van de volgende comités, werkgroepen en vergaderingen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO): • ‘Committee on Nuclear Regulatory Activities’ (CNRA); • ‘Committee on the Safety of Nuclear Installations’ (CSNI); • ‘Nuclear Science Committee’ (NSC); • ‘CNRA Working Group on Inspection Practices’ (WGIP); • ‘CNRA Working Group on Operating Experience’ (WGOE); • ‘CSNI Working Group on Fuel Cycle Safety’ (WGFCS); • ‘CSNI Working Group on Risk Assessment’ (WGRISK); • ‘CSNI Working Group on the Analysis and Management of Accidents’ (WGAMA); • ‘CSNI Working Group on the Integrity and Ageing of Components and Structures’ (IAGE) en subgroepen over de integriteit van metalen structuren en componenten en de integriteit en veroudering van betonstructuren; • ‘CSNI Working Group on Human and Organizational Factors’ (WGHOF); • ‘CSNI Working Group on Fuel Safety Margins’ (WGFSM); • verschillende OESO-projecten (zie ook hoofdstuk 4.4 over R&D); • de activiteiten van de coördinatoren van het ‘Incident Reporting System’ (IRS, IRSRR, FINAS). Bel V nam deel aan het Nuclear Safety Standards Committee (NUSSC) van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA – International Atomic Energy Agency). Experts van Bel V namen deel aan verscheidene conferenties, workshops en technische-comitévergaderingen van het IAEA (25 evenementen in totaal). Een van die vergaderingen was de vierde toetsingsvergadering voor het Gezamenlijk Verdrag inzake de veiligheid van het beheer van bestraalde splijtstof en inzake de

32


veiligheid van het beheer van radioactief afval. Voor die toetsingsvergadering (die om de 3 jaar wordt georganiseerd) moet elk land een nationaal rapport opstellen waarin het aantoont hoe het de IAEA-eisen van dit Gezamenlijk Verdrag implementeert. Tijdens de toetsingsvergadering moet het nationale rapport worden voorgesteld en moeten de nationale vertegenwoordigers vragen beantwoorden die bij de internationale 'peer review' naar voren kwamen. De algemeen directeur van Bel V nam deel aan de tweede vergadering van het Steering Committee van het Technical and Scientific Support Organization Forum (TSOF) van het IAEA. Een vertegenwoordiger van Bel V is lid van het Steering Committee on Competence of Human Resources for Regulatory Bodies en woonde de vierde vergadering van dit comité bij, inclusief een seminar over de richtlijnen voor Systematic Assessment of Regulatory Competence Needs (SARCoN). Daarnaast namen vertegenwoordigers van Bel V deel aan conferenties, workshops en technische-comitévergaderingen van het IAEA, onder meer rond de volgende thema's: • thema's met betrekking tot de ramp in Fukushima en de lessen die daaruit werden getrokken, met inbegrip van het voorbereid zijn op noodsituaties (6 deelnemers); • veiligheid van de berging van radioactief afval (5 deelnemers); • veiligheid bij buitenbedrijfstelling (4 deelnemers); • lessen geleerd uit analyses van precursors (2 deelnemers); • veiligheid van onderzoeksreactoren en splijtstofkringloopfaciliteiten (2 deelnemers).

3.2 Samenwerking met veiligheidsinstanties 3.2.1 Frans-Belgische werkgroep inzake nucleaire veiligheid Deze werkgroep, die werd opgericht in het kader van de bouw van de kerncentrale van Chooz B, bestaat uit de regelgevende instanties (de ASN, het IRSN, het FANC, Bel V). Elk jaar worden twee vergaderingen georganiseerd, één in Parijs en de andere in Brussel (waarbij deze laatste wordt voorgezeten door Bel V). De werkgroep behandelt een breed spectrum aan thema’s inzake nucleaire veiligheid, zoals cross-inspecties, inspectiepraktijken en de uitwisseling van informatie over de uitbating van kerncentrales.

In 2012 kon slechts één vergadering worden georganiseerd. Daarbij werden de volgende hoofdthema's besproken: nieuwe regelgevende initiatieven, status van de kerncentrales van Chooz en Gravelines, cross-inspecties, feedback over noodplanoefeningen, activiteiten inzake de stresstests naar aanleiding van de ramp in Fukushima, de status van de bevindingen en lopende acties rond de aanwijzingen van onregelmatigheden in de reactorvaten van Doel 3 en Tihange 2, en de beschadiging van het beton van het reactorgebouw van Tihange 2.

3.2.2 West-Europese vereniging van regelgevende autoriteiten voor kernenergie (WENRA – Western European Nuclear Regulators Association) Het FANC en Bel V vertegenwoordigen België in de WestEuropese vereniging van regelgevende autoriteiten voor kernenergie (WENRA). WENRA-vergaderingen De algemeen directeur van Bel V nam (ter ondersteuning van de vertegenwoordigers van het FANC) deel aan de voorjaarsen najaarsvergaderingen van de WENRA, waarbij de voortgang van de activiteiten van de subgroepen (zie hierna) werd besproken. Tijdens deze vergaderingen kwamen ook interfaces met andere internationale fora (en dan vooral de ENSREG) ter sprake. In 2012 werd bijzondere aandacht besteed aan de opvolging van de ramp in Fukushima en de stresstests. Het Europees netwerk van technische veiligheidsorganisaties (ETSON – European Technical Safety Organisations Network) stelde zijn activiteiten voor aan de WENRA met het oog op een toekomstige samenwerking.

Reactor Harmonization Working Group (RHWG) Vertegenwoordigers van Bel V namen deel aan de drie vergaderingen van de werkgroep reactorharmonisering (RHWG – Reactor Harmonization Working Group) die in 2012 plaatsvonden. De RHWG behandelde vooral de volgende onderwerpen: specifieke veiligheidsthema's voor nieuwe kerncentrales (wat het 'RHWG Booklet on Safety of new NPP designs' opleverde, dat op de website van de WENRA werd gepubliceerd ter commentaar), de opvolging van de nationale actieplannen rond de WENRA-referentieniveaus voor bestaande kerncentrales, en de opvolging van de ramp in Fukushima. Met betrekking tot het laatste thema stelde de RHWG verschillende nieuwe subgroepen samen om een herziening uit te werken van de WENRA-referentieniveaus in het kader van de lessen die uit Fukushima werden getrokken. Bel V coördineert de activiteiten van de subgroep 'Containment in severe accidents'.


33

In 2012 werden verschillende vergaderingen georganiseerd met het FANC, Bel V, Electrabel en Tractebel Engineering met het oog op de opvolging van het Belgische actieplan voor bestaande reactoren. Sommige acties inzake de implementatie van de WENRA-referentieniveaus in de kerncentrales konden daarbij als afgerond worden beschouwd. Working Group on Waste and Decommissioning (WGWD) Bel V bezorgde bijkomende opmerkingen op de (door het

FANC uitgewerkte) voorstellen voor de regelgevende teksten over de invoering van de WENRA-referentieniveaus inzake uitdienststelling in de Belgische regelgeving. Bovendien werd de voortgang die werd geboekt inzake de actieplannen van de Belgische uitbaters (Electrabel en Belgoprocess) over de implementatie van de WENRAreferentieniveaus voor de installaties voor opslag van radioactief afval en gebruikte splijtstof geanalyseerd door Bel V, in samenwerking met het FANC.

3.2.3 Internationale werkgroepen inzake de aanwijzingen van onregelmatigheden in de reactorvaten van Doel 3 en Tihange 2 Ter bevordering van de transparantie en de samenwerking tussen potentieel geïnteresseerde landen en om voordeel te halen uit externe visies op de zaak besliste het FANC om drie internationale werkgroepen op te richten rond drie verschillende thema's: (1) niet-destructieve testtechnieken; (2) metallurgische herkomst van aanwijzingen van onregelmatigheden; (3) structurele mechanica en breukmechanica. De deelnemers waren gespecialiseerde leden die door buitenlandse instanties voor nucleaire veiligheid of verwante organisaties (IAEA, OESO/NEA, Europese Commissie) waren voorgesteld en die bereid waren om mee te werken aan de analyse van deze kwestie. De voorzitters van de werkgroepen (2) en (3) werden door Bel V geleverd. De opdracht van de werkgroepen bestond erin om: (1)

informatie en ervaringen uit te wisselen tussen instanties voor nucleaire veiligheid over reglementaire benaderingen en acties met betrekking tot deze kwestie; (2) rekening te houden met de lessen die hieruit werden getrokken en acties te bespreken die in andere landen kunnen worden overwogen; (3) technisch advies te verlenen voor de Belgische instanties voor nucleaire veiligheid (het FANC, Bel V, AIB-Vinçotte) met betrekking tot specifieke thema's/ vragen rond de problemen met de reactorvaten van Doel 3 en Tihange 2. Deze drie expertgroepen kwamen op 16 oktober 2012 voor het eerst samen. Hun bevindingen werden besproken tijdens een tweedaagse plenaire vergadering, die plaats vond in Brussel op 8 en 9 januari 2013. In het definitieve evaluatierapport van Bel V werd rekening gehouden met de conclusies van deze vergadering.

3.2.4 Task Force on Safety Critical Software (TFSCS) Ook in 2012 speelde Bel V een actieve en vooraanstaande rol in de activiteiten van deze taskforce, die als doelstelling heeft om de praktijken voor het verlenen van vergunningen 34


voor veiligheidskritieke software in kerncentrales te harmoniseren.

De laatste editie van hun rapport werd in het begin van januari 2013 gepubliceerd en verzonden. Deze vijfde editie (getiteld 'Licensing of safety critical software. Common position of seven European nuclear regulators and authorised technical support organisations') volgt op de editie van 2010 en is beschikbaar op de website van Bel V. Dit document is het resultaat van het werk van een groep experts uit regelgevende autoriteiten en veiligheidsinstanties. De richtlijn legt een consensus en gemeenschappelijke technische standpunten vast over een aantal belangrijke vraagstukken inzake vergunningen die zich stelden rond

het ontwerp en de bediening van softwaresystemen die in kerncentrales worden gebruikt voor de implementatie van veiligheidsfuncties. Naast Bel V nemen volgende instanties deel: het Duitse Bundesamt für Strahlenschutz (BfS), de Spaanse Consejo de Seguridad Nuclear (CSN), het Duitse Institut für Sicherheitstechnologie (ISTec), het Britse Health and Safety Executive Office for Nuclear Regulation (ONR), de Zweedse veiligheidsautoriteit SSM en de Finse veiligheidsinstantie STUK.

3.3 Samenwerking met technische veiligheidsorganisaties 3.3.1 EUROSAFE Het EUROSAFE-programmacomité kwam in februari en in november in Brussel en in juni in Kaunas samen om er onder meer het EUROSAFE Forum voor te bereiden, dat in november in Brussel werd georganiseerd. Dit jaar waren de technische en ondersteunende diensten van Bel V (samen met het IRSN en GRS) vooral actief in de organisatie van dit Forum, dat voor de derde keer in Brussel plaats vond. Het EUROSAFE Forum stond in 2012 in het teken van het thema 'Towards Enhanced

Robustness in Nuclear Safety'. De algemeen directeur van Bel V verzorgde de welkomsttoespraak en het Bel V-lid van het programmacomité coördineerde de vragensessie met de uitgenodigde sprekers. Bel V stelde ook een paper voor tijdens de seminars over 'Nuclear Installation Safety Assessment', 'Nuclear Installation Safety Research', 'Waste and Decommissioning and Dismantling' en 'Security of Nuclear Installations and Materials' en stelde 3 papers voor tijdens de sessie over 'Radiation Protection, Environment and Emergency Preparedness'.

3.3.2 European Technical Safety Organisations Network (ETSON) ETSON levert niet alleen een belangrijke bijdrage aan alle activiteiten in het kader van EUROSAFE (Forum, Tribune en de openbare website), maar ook aan de consolidatie van de wetenschappelijke en technische samenwerking. Dit laatste domein heeft betrekking op algemene of specifieke problemen die rechtstreeks verband houden

met de convergentie van wetenschappelijke en technische veiligheidspraktijken in Europa. De General Assembly en/of de Board van ETSON kwam samen in Wenen (naar aanleiding van het IAEA TSO Forum in januari), Helsinki (juni) en Brussel (november).


35

In 2012 werd de uitbreiding van het netwerk verder onderzocht, wat leidde tot de aanvaarding van PSI (Zwitserland) als nieuw lid en van SEC NRS (Rusland) als nieuw geassocieerd lid. Andere potentiële lidmaatschappen worden onderzocht. ETSON richtte een 'Technical Board for Reactor Safety' (TBRS) op om de technische activiteiten van ETSON te beoordelen, zoals de werking van de ETSON-expertgroepen en de publicatie van 'Safety Assessment Guides'. Deze TBRS wordt voorgezeten door een vertegenwoordiger van Bel V.

werkzaamheden van de ETSON-expertgroepen, waarbij ze standpunten en ervaringen konden uitwisselen met collega’s van andere technische veiligheidsorganisaties. Van 20 tot 24 augustus organiseerde Bel V de vijfde ETSON Summer Workshop in Leuven. Vertegenwoordigers van het Junior Staff Programme (JSP) van Bel V coördineerden de organisatie van deze workshop. De workshop was gewijd aan het beheer van radioactief afval. Verschillende vertegenwoordigers van Bel V namen deel aan het evenement door lezingen of presentaties te geven en door werksessies te coördineren.

Vertegenwoordigers van Bel V namen actief deel aan de

3.3.3 European Nuclear Safety Training and Tutoring Institute (ENSTTI) Het European Nuclear Safety Training and Tutoring Institute is een initiatief van het European Technical Safety Organisations Network (ETSON). ENSTTI voorziet training en begeleiding over methodes en praktijken om evaluaties uit te voeren inzake nucleaire veiligheid, nucleaire beveiliging en stralingsbescherming. ENSTTI doet een beroep op knowhow van Europese TSO's met het oog op een maximale

overdracht van kennis en expertise op basis van praktische ervaring en cultuur. In 2012 besliste Bel V om lid te worden van dit netwerk. De algemeen directeur van Bel V werd benoemd tot voorzitter van ENSTTI.

3.3.4 Samenwerking met het IRSN In het kader van de samenwerkingsovereenkomst tussen het IRSN en Bel V werden meerdere activiteiten voortgezet, meer bepaald rond het gebruik van rekencodes die door het IRSN werden ontwikkeld, zoals de Cathare-code voor thermohydraulische analyse, de SYLVIA- en ISIScodes voor brandanalyse en de MELODIE-code voor de prestatiebeoordeling van bergingsfaciliteiten (zie hoofdstuk 4.4 over R&D).

36


De samenwerking met het IRSN werd versterkt inzake het beheer van radioactief afval. Vertegenwoordigers van Bel V kregen de kans om (op uitnodiging van het IRSN) een bezoek te brengen aan de ondergrondse onderzoeksinstallaties van Tournemire voor berging in kleiformaties. Bel V sloot ook een overeenkomst met het IRSN en het Commissariat à l'énergie atomique (CEA) over de cofinanciering van een doctoraatsthesis over de studie van radionuclide diffusie in verschillende media.

3.4 Door de Europese Commissie gefinancierde bijstandsprojecten Al deze projecten worden sinds 2007 gefinancierd door het INSC-programma (Instrument for Nuclear Safety Co-

operation) van de Europese Commissie (EC).

3.4.1 Armenië Bel V werkt al jarenlang samen met de Armeense instantie voor nucleaire veiligheid (ANRA) op projecten die worden gefinancierd door het consortium Tacis/INSC. Bel V leverde de technisch projectleider voor de laatste twee samenwerkingsprojecten (AR/RA/04 en AR/TS/06). Alle officiële rapporten (taakrapporten en eindrapporten) werden tijdens de eerste helft van 2012 door de technisch projectleider van Bel V afgerond.

Het opvolgingsproject AR/TS/07 (verbetering van de veiligheidsevaluatiemogelijkheden van de ANRA voor het vergunnen van Medzamor 2-veiligheidsverbeteringen en buitenbedrijfstellingsactiviteiten) liep vertraging op doordat voorrang werd verleend aan een specifiek project rond de stresstests in Armenië. Het stresstestproject werd eind 2012 opgestart. Het nieuwe AR/TS/07-project zal dan ook wellicht van start gaan begin 2013.

3.4.2 Russische Federatie Bel V nam deel aan het recentste bijstandproject voor Rostechnadzor (RF/TS/54) en bood in dat kader ondersteuning voor het verlenen van een vergunning voor een droge installatie voor bestraalde splijtstof. Dit

project, dat oorspronkelijk eind 2011 afgerond had moeten zijn, werd opnieuw met 12 maanden verlengd om de documentatie over de indienststelling van de installatie te herzien.

3.4.3 Litouwen Bel V zette zijn activiteiten voort in het project VAT.05.01.01 ter ondersteuning van VATESI voor de buitenbedrijfstelling van de kerncentrale van Ignalina. Dit project wordt niet gefinancierd door de Europese Commissie onder auspiciën van het INSC-programma, maar werd rechtstreeks onderhandeld door Riskaudit met een Litouwse aannemer (Central Project Management Agency). Bel V is betrokken

bij twee taken met betrekking tot installaties voor de verwerking en opslag van radioactief afval. De taak met betrekking tot de beoordeling van het veiligheidsrapport over de bufferopslag voor zeer laagradioactief afval werd in 2012 voltooid.


37

3.4.4 Jordanië Bel V werkt mee aan het eerste en het tweede samenwerkingsproject tussen de Europese Commissie en Jordanië. Het is hierbij vooral de bedoeling om ondersteuning te verlenen aan de nationale regelgevende instantie van Jordanië (JNRC – Jordan Nuclear Regulatory Commission) met het oog op het optimaliseren van de vaardigheden en doeltreffendheid als regulator.

• Taak 1: Update van het strategisch plan, het actieplan en het samenwerkingsplan inzake capaciteitsopbouw voor de verbetering van de JNRC, met inbegrip van een overzicht van de huidige toestand. • Taak 6: Stralingsbescherming, beroepsmatige blootstelling (richtlijnen, instructies, handhaving en inspectie).

Het eerste samenwerkingsproject werd in april 2012 afgesloten, het tweede is lopende. Bel V neemt deel aan Taak 1 en Taak 6 van het JO/RA/02-project:

3.4.5 Marokko Bel V werkt mee als technisch projectleider en verleent ook zijn medewerking aan taken 1 en 3 van het eerste samenwerkingsproject tussen de Europese Commissie en Marokko, dat in april 2011 werd opgestart. De technisch projectleider van Bel V nam in januari 2012 in Rabat deel aan de eerste vergadering over de voortgang van het project. Tijdens die vergadering werd beslist om de

activiteiten voorlopig stil te leggen wegens de vertraging in de uitvaardiging van de wet houdende oprichting van de nieuwe regelgevende instantie. Het project zou in 2013 kunnen worden heropgestart, met april 2013 als uiterste datum. Indien het project niet kan worden heropgestart tegen die datum, dan wordt het geannuleerd.

3.4.6 Mexico Bel V werkt mee aan het eerste samenwerkingsproject tussen de Europese Commissie en Mexico (CNSNS). Dit project heeft tot doel om bepaalde aspecten van het regelgevende stelsel voor nucleaire veiligheid in Mexico te verbeteren en te versterken in overeenstemming met internationale verplichtingen en internationaal aanvaarde criteria en praktijken. Bel V neemt hierbij deel aan Taak 1 en Taak 2 van het MX/RA/01-project:

38


• Taak 1: Opstelling/ontwikkeling van een actieplan voor samenwerking inzake capaciteitsopbouw voor de verbetering van het CNSNS, met inbegrip van een overzicht van de huidige toestand; • Taak 2: Ontwikkeling en implementatie van kwaliteitsbeheer bij het CNSNS met het oog op de externe certificatie van de regelgevende instantie op het einde van het project.

3.4.7 Vietnam Bel V werkt mee aan het eerste samenwerkingsproject tussen de Europese Commissie en Vietnam. Dit project werd opgestart in juli 2012. Doelstelling van dit project is om het juridisch kader uit te werken en te optimaliseren, maar ook om de management- en technische capaciteiten van het Vietnam Agency for Radiation and Nuclear Safety (VARANS) en de plaatselijke organisatie voor technische ondersteuning te verbeteren.

Bel V is betrokken bij Taak 2 van het project, nl. de uitwerking van een kwaliteitsborgingssysteem voor de evaluatie en verificatie van het veiligheids- en gereglementeerde toezicht (interne reglementaire richtlijnen en procedures). Medio 2013 gaan de activiteiten in het kader van deze taak van start.

3.4.8 Oekraïne Bel V neemt deel aan het INSC-project U3.01/08 – component UK/TS/39. De algemene doelstelling bestaat erin de capaciteiten van de SNRIU inzake veiligheidsevaluatie te versterken, als basis voor reglementaire beslissingen en vergunningen in alle fases van de levensduur van installaties voor het beheer van radioactief afval die in de onmiddellijke toekomst moeten worden (her)opgebouwd in overeenstemming met de nationale strategie en het programma voor het beheer van radioactief afval. Dit project volgt op het vorige TACIS-project nr. U3.01/04 – component UK/TS/35.

Bel V is betrokken bij de volgende subtaken: • Taak 1: -- 1a: Richtlijn voor de evaluatie van de radiologische impact van de 'vector'-site met meerdere installaties voor de verwerking, opslag en berging van radioactief afval; • Taak 2: -- 2b: Ondersteuning voor het vergunnen van de ICRSM Supporting SSE Technocentre bij de herziening van het veiligheidsrapport voor Lot 3 – Veiligheidsevaluatiemethodologie; -- 2c: Herziening van de Design Terms of Reference voor de opslaginstallatie voor laag- en middelradioactief afval (deel 1) + herziening van de Design Terms of Reference voor de opslaginstallatie voor hoogradioactief afval (Deel 2); -- 2d: Veiligheidsrapport over de installatie voor opslag op lange termijn van verbruikte bronnen van ioniserende straling.


39

3.4.9 Beheer van de bijstand inzake reglementaire activiteiten De Europese Commissie (DG Devco) besliste eind 2010 om de RAMG-groep (Regulatory Assistance Management Group) te ontbinden. Ook in 2012 vonden besprekingen plaats (met de Europese Commissie en tussen de lidstaten) over de beste manier waarop de lidstaten advies kunnen geven aan de Europese Commissie over de strategische aspecten en de programmerings- en implementatiefases van toekomstige EC-projecten. Bovendien werden de regelgevende instanties en hun organisaties voor technische ondersteuning uitgenodigd om het nieuwe INSC te bespreken, dat in 2014 zou moeten worden ingevoerd. De geografische en technische reikwijdte van de projecten die onder dit nieuw instrument worden gefinancierd, zou moeten worden uitgebreid. De aanbestedingsprocedures zouden kunnen veranderen. De mogelijkheden in dit verband worden besproken.

40


Bel V is hierbij zeer actief: • Deelname aan de drie vergaderingen van het INSCcomité (19 april, 22 juni en 12 december) en één INSCwerkgroep (18 april), waarbij de acties van het jaarlijks actieprogramma 2012 uitgebreid werden besproken en van commentaar voorzien door de lidstaten. • Deelname aan de eerste vergadering inzake Europese ondersteuning van de regelgevende instanties onder het nieuwe Instrument for Nuclear Safety Co-operation (INSC) op 5 september 2012. Tot nog toe werd geen definitieve beslissing genomen, maar onder het nieuwe instrument zou een nieuwe ENSREGwerkgroep kunnen worden opgericht met een vergelijkbare rol als de Regulatory Assistance Management Group (RAMG). Aangezien het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle de officiële vertegenwoordiger van België is binnen de ENSREG, werd deze kwestie beheerd in overleg met het FANC.


41

42


4 Expertisebeheer 2012 | Jaarverslag | BEL V

43

4 Expertisebeheer 4.1 Ervaringsfeedback in België Elk jaar voert Bel V een systematische screening uit van gebeurtenissen in alle Belgische kerncentrales, evenals een grondige analyse van een aantal gebeurtenissen teneinde er lessen uit te trekken en corrigerende acties te ondernemen.

nucleaire installaties. Voor een aantal gebeurtenissen werden meer uitvoerige analyses uitgevoerd en werden aanvullende corrigerende acties geïdentificeerd. Die analyses leverden drie IRS-rapporten op.

In 2012 werden 80 gebeurtenissenfiches opgesteld en in de databank voor ervaringsbeheer ingevoegd.

2012 stond ook in het teken van de gebeurtenissen rond het lek in het desactiveringsbekken van Tihange 1 en de ontdekking van scheurtjes in de reactorvaten van Doel 3 en Tihange 2. Deze gebeurtenissen werden uitvoerig geanalyseerd door Bel V.

De corrigerende acties die verband houden met deze gebeurtenissen en de ervaringsterugkoppeling van de uitbater werden beoordeeld tijdens de inspecties van de

4.2 Ervaringsfeedback vanuit het buitenland 4.2.1 PWR-ervaring in perspectief Eind 2012 bereikten de 7 Belgische kerncentrales 229,8 reactorjaren sinds hun eerste kritikaliteit. Hun gemiddelde leeftijd bedraagt dus bijna 33 jaar. Dit omvat evenwel

ook de langdurige sluiting van Doel 3 en Tihange 2 na de ontdekking van scheurtjes in de reactorvaten.

4.2.2 ARIANE-programma (voor kerncentrales) Eind december 2012 bevatte de Access-database met belangrijke gebeurtenissen 1.730 records (8 nieuwe), waarvan er 115 (5 nieuwe) waren ontwikkeld als ‘Recurring Events Records’ (RER) (voorkeurmethode die generieke gebeurtenissen aanduidt). Screeningkaarten worden opgesteld voor ieder binnenkomend origineel document dat een grondige analyse verdient buiten deze database (5 nieuwe in 2012). Ter vergelijking: 44 documenten werden beschouwd als de moeite waard om in de database te worden opgenomen (6.331 sinds het begin).

44


Voor de uitgebreide invoer van een hele reeks vergelijkbare gebeurtenissen wordt het gebruik van een spreadsheet aanbevolen, zeker wanneer het aantal gebeurtenissen te groot is om als integrale tekst te worden beschreven, zoals in de Recurring Events Records. Deze zouden een gebruiksvriendelijke informatiebron moeten vormen voor al wie PSA-analyses uitvoert. Van de negen rekenbladen werden er 4 geüpdatet naar aanleiding van recente gebeurtenissen: overstromingen in kerncentrales (1 geval in 2012), voortekenen van een totaal verlies aan elektrische voeding (3 gevallen in 2011-2012), verlies van primair koelmiddel ten gevolge van een verkeerde

positionering van één enkele afsluiter (1 geval in 2011) en configuratieproblemen (Doel 4 in 2011).

niveau 2 wegens wangedrag van het management (poging om de gebeurtenis te verbergen).

De opvallendste gebeurtenis in 2012 (gemeten op de INES-schaal) was het uitvallen van een Koreaanse reactor (09/02/2012). Deze gebeurtenis werd geklasseerd op

Er werd een formeel verzoek ingediend naar aanleiding van het enige NRC Bulletin in 2012: ‘Design Vulnerability in Electric Power System’.

4.3 Kennisbeheer Om verschillende redenen (waaronder het feit dat de volgende 5 tot 10 jaar een aantal ervaren personeelsleden met pensioen gaan) hecht Bel V veel belang aan kennisbeheer. Er worden meerdere tools gebruikt om kennis te genereren, te vergaren, te verspreiden, te gebruiken en te archiveren. De Technical Responsibility Centres (TRC) blijven een sleutelrol spelen voor het kennisbeheer binnen Bel V. Er zijn ongeveer 20 TRC's, die fungeren als ‘kenniscentra’ voor alle belangrijke expertisedomeinen van Bel V. In functie van de ontwikkelingen in de nucleaire sector worden voortdurend nieuwe TRC’s gecreëerd (bv. rond ontmanteling). Bovendien zijn het beheer en de werking van de TRC’s volledig geïntegreerd in het kwaliteitssysteem van Bel V. In 2012 werden meerdere nieuwe ingenieurs aangeworven. Dit vergt een grote inspanning van de meer ervaren ingenieurs om op adequate wijze hun kennis over te dragen. Ieder nieuw personeelslid krijgt een coach toegewezen om de integratie te bevorderen. Dit initiatief voor kennisoverdracht wordt aangevuld met onder meer on-the-job training en vergaderingen met teams van verschillende afdelingen. De aanwerving van een groot aantal nieuwe personeelsleden vereist ook opleidingen die beantwoorden aan de specifieke behoeften (zie hoofdstuk 4.5). We vermelden ook de aandacht binnen Bel V voor de overdracht van kennis tussen experts die met pensioen gaan en jongere personeelsleden.

Kennisbeheer is ook nauw verbonden met het R&Dprogramma, dat gericht is op het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden, betere ideeën of meer efficiënte processen (zie hoofdstuk 4.4). Een aantal personeelsleden van Bel V neemt deel aan de ‘Centres of Competence’ (CoP) die werden opgericht in het FANC, vooral voor technische vakgebieden waarin het FANC sterk aanwezig is (zoals stralingsbescherming, afvalbeheer en de beoordeling van de veiligheid van nucleaire installaties). Door deel te nemen aan deze CoP’s draagt Bel V ook bij tot de verdere ontwikkeling van de expertise van zijn medewerkers. Het continu gebruik van de Bel V-software voor het beheer van elektronische documentatie (KOLIBRI, gebaseerd op Hummingbird DM) is een belangrijk element voor een efficiënte raadpleging van informatie, een goede kennisuitwisseling en de snellere integratie van nieuwkomers. Hiervoor werd een specifiek comité, de Documentation Users Group (DOCUS), opnieuw opgestart met het oog op het analyseren van gebruikersbehoeften en het implementeren van verbeteringen.


45

4.4 Research & development 4.4.1 Inleiding Het R&D-programma voor 2012 werd opgesteld in februari 2012. Hieronder zetten we de belangrijkste R&D-activiteiten van 2012 op een rijtje.

De R&D-activiteiten blijven een belangrijke pijler voor de continue en duurzame ontwikkeling van de deskundigheid van Bel V.

In 2012 bedroeg het totale werkvolume 7.273 uur, wat overeenstemt met ongeveer 7,6% van de totale arbeidstijd van het technisch personeel.

4.4.2 R&D over de veiligheid van kerncentrales Thermohydraulische verschijnselen In 2012 werden de volgende R&D-activiteiten uitgevoerd op het domein van thermohydraulica: • Projecten PKL2 en ROSA2 van de OESO/NEA. a. Op aanraden van Bel V werd het fenomeen van natuurlijke circulatieonderbreking opgenomen in het PKL-3-project met een reeks tests die in de installaties PKL, PACTEL en ROCOM zullen worden uitgevoerd. b. Er werden CATHARE-simulaties van ROSA Test 6 uitgevoerd. De resultaten daarvan werden voorgesteld tijdens de ROSA-2 PRG6-vergadering. c. De CATHARE-berekeningen van de PKL-2- en ROSA-2tests werden voorgesteld tijdens de analytische PKL/ ROSA-workshop. • Deelname aan de OESO/NEA/CSNI-workshop ‘Best Estimate Plus Uncertainties’ (UPC, Barcelona) in het kader van de geplande deelname van Bel V aan het OESO/NEA/CSNI PREMIUM-project. -- Oplevering van de resultaten van Bel V voor FASE II aan de PREMIUM-coördinatoren. -- Deelname aan de CIRCE-opleiding georganiseerd door het CEA-Grenoble (september 2012). • Tijdens de R&D-workshop georganiseerd door Bel V op 19 december werden onderwerpen voor masterthesissen in verband met de activiteiten van 46


Bel V voorgesteld. • Er werden activiteiten voor familiarisering met het gebruik van de RELAPS-3D-code georganiseerd. Door deelname aan de analytische PKL/ROSA-workshop, het PREMIUM-project en het EUROSAFE Forum 2012 kon extra knowhow worden verworven en konden standpunten worden uitgewisseld over experimentele onderwerpen en analytische tools waarmee zulke tests kunnen worden gesimuleerd. Ernstige ongevallen In het kader van het Belgische actieplan voor de WENRAreferentieniveaus werden de meest recente resultaten van de MCCI/MCCI-2-projecten en het SERENA-project gebruikt tijdens besprekingen met de uitbater over de strategieën voor koeling van het corium buiten het reactorvat. Daarnaast werden de eerste stappen gezet om de MELCORcode te verwerven en om een MELCOR-simulatiecapaciteit te ontwikkelen bij Bel V. Bel V heeft hiertoe een overeenkomst gesloten met de United States Nuclear Regulatory Commission (USNRC) over deelname aan het Cooperative Severe Accident Research Program (CSARP).

Gedrag van splijtingsproducten en aërosols Het BIP/BIP2-project, dat door de OESO/NEA wordt gecoördineerd, onderzoekt het gedrag van jodium dat bij een ernstig ongeval vrijkomt binnen het containment van een kernreactor. De deelname van Bel V aan het BIP/ BIP2-project was een goede gelegenheid om de kennis over het gedrag van jodium in het containment te verbeteren, ter ondersteuning van de evaluaties van de vrijgave van splijtingsproducten bij ernstige ongevallen. PSA-methodologie en -toepassingen Bel V begon knowhow op te bouwen over Internal Flooding PSA (IFPSA) op basis van de Guidelines for Performance of Internal Flooding Probabilistic Risk Assessment (EPRI 1019194, december 2009). Deze gids van het Electric Power Research Institute (EPRI) zal door Tractebel Engineering worden gebruikt voor de IFPSA van de Belgische kerncentrales. In mei 2012 werd een vergadering gehouden over mogelijke samenwerking tussen Bel V en de ULB (Prof. P.-E. Labeau) inzake dynamische PSA en betrouwbaarheid . Bel V woonde twee vergaderingen bij van de PSA-expertgroep van ETSON (Helsinki in juni en Praag in november). Deze ETSON-expertgroep heeft een aantal richtlijnen uitgewerkt die nuttig kunnen zijn voor de PSA-ontwikkeling of -beoordeling door TSO's. Daarnaast nam Bel V deel aan de PSAM11/ESREL 2012-conferentie (Helsinki, 25-29 juni 2012), waar het een paper voorstelde over de 'Status and Perspectives of PSA in Belgium'. Het ASAMPSA_E-projectvoorstel, dat zich concentreert op PSA Niveau 1 en Niveau 2 voor externe gevaren, werd door het IRSN voorbereid. Bel V zal deelnemen in WP1 (relatie met eindgebruikers). Het definitieve voorstel werd in november 2012 naar de Europese Commissie verstuurd. In 2013 kan de goedkeuring van het projectvoorstel worden verwacht.

Brandbeveiliging Bel V wenst grondige kennis en modelleringscapaciteit te verwerven voor de initiatie en beoordeling van brandanalyses met inachtneming van de risico’s, die door de uitbaters van de Belgische kerncentrales zullen worden uitgevoerd. Daarnaast worden activiteiten opgestart om meer ervaring en kennis te verwerven over specifiek brandgedrag en de gevolgen ervan in andere nucleaire installaties dan kerncentrales, om deze ontwikkeling te ondersteunen voor alle nucleaire installaties. In 2012 ging Bel V dan ook door met de ontwikkeling van knowhow inzake brandveiligheidsanalyses en het gebruik van brandcodes. Zo werd er vooral R&D-werk verricht naar de IRSN-codes (ISIS en SYLVIA). Bel V woonde de tweede en derde OESO/NEA/CSNI PRISME 2-vergaderingen bij. Tijdens de tweede vergadering stelde Bel V een eerste berekening van de resultaten van de eerste benchmarkingoefening voor. Op het EUROSAFE Forum 2012 werd een paper voorgesteld waarin de R&D-activiteiten van Bel V inzake brandveiligheid werden uiteengezet. Medio 2012 verdedigden twee International Masterstudenten in Fire Safety Engineering (Universiteit Gent) hun thesissen, in het kader waarvan ze onderzoek hadden verricht in samenwerking met Bel V. De resultaten van deze onderzoeksactiviteiten zijn van belang voor de ontwikkeling van de knowhow van Bel V inzake brandveiligheidsanalyses en het gebruik van brandcodes. Op 1 oktober werd een postdoctoraal onderzoeksproject over verbranding, brand en brandveiligheid opgestart in samenwerking met de Universiteit Gent. Daarbij wordt modellering op roet en de daaruit voortvloeiende straling in vrije en verontreinigde atmosferen onderzocht. De onderzoeker legde daarvoor contacten met het ISISontwikkelingsteam van het IRSN tijdens de PRISME 2-vergadering.


47

4.4.3 R&D over afval en buitenbedrijfstelling Afvalberging In 2012 zette Bel V zijn (in 2010 begonnen) inspanningen voort om informatie te verzamelen en raakte nog meer vertrouwd met het cAt-project (oppervlaktebergingsinstallatie te Dessel). Bel V bouwde zijn knowhow ook verder uit door betrokkenheid bij verscheidene technische vergaderingen van het IAEA over 'Practical Illustration and use of the Safety Case Concept in the Management of Near-Surface Disposal' (PRISM), 'Human Intrusion in the context of Disposal of Radioactive Waste' (HIDRA), 'Modelling and Data for Radiological Impact Assessments' (MODARIA) en een IAEAwerkgroep als het 'International Low Level Radioactive Waste DISPOsal NETwork' (DISPONET). Bel V nam tot slot ook deel aan een conferentie over het langetermijngedrag van cementhoudende barrières en gewapend beton in kerncentrales en de opslag en berging van radioactief afval (NUCPERF). Op het vlak van de installaties voor geologische berging en binnen het 7de Europese kaderprogramma werkte Bel V samen met andere Europese TSO’s en regelgevende instanties in het Sustainable network of Independent Technical EXpertise for radioactive waste disposal (SITEX). Dit twee jaar durend project wordt gefinancierd door de Europese Commissie. Bel V verwierf ook meer knowhow door de betrokkenheid in het 'International Intercomparison and Harmonisation Project on Demonstrating the Safety of Geological Disposal' (GEOSAF II). Tot slot bevorderde Bel V ook R&D-activiteiten rond de berging van radioactief afval door financiële steun te verlenen voor twee doctoraatsthesissen (1 aan een Belgische universiteit en 1 in samenwerking met het Franse IRSN/CEA; beide gingen van start in oktober 2012).

48


Er werden ook contacten gelegd met het IRSN met het oog op een toekomstige samenwerking met het Franse 'Station Expérimentale de Tournemire' (onderzoekslaboratorium voor berging in kleiformaties). Buitenbedrijfstelling en ontmanteling Ter voorbereiding op de toekomstige activiteiten van Bel V inzake de buitenbedrijfstelling van grote installaties werd vorig jaar een voorontwerp van handleiding voor buitenbedrijfstelling opgesteld. Deze handleiding probeert de reglementaire context in België en de rol van Bel V ten opzichte van de andere betrokkenen uiteen te zetten. Typische thema's inzake buitenbedrijfstelling in verband met voorschriften, aanvragen van vergunningen en technische activiteiten komen er aan bod. In 2012 bleef Bel V zijn kennis op het vlak van buitenbedrijfstellingen uitbreiden. Bel V besteedde daarbij vooral aandacht aan ervaring, praktijken, technieken, valstrikken ... in landen waar grootschalige buitenbedrijfstellingsprojecten worden voorbereid of uitgevoerd. Relevante informatie werd verzameld en toegevoegd aan de handleiding voor buitenbedrijfstelling. Er werd ook op gewezen dat het toezicht op de veiligheid bij grote buitenbedrijfstellingsprojecten rekening moet houden met alle aspecten die op korte of lange termijn een impact kunnen hebben op de veiligheid van personeel, de bevolking en het milieu. Bij een buitenbedrijfstelling komen dan ook tal van aspecten aan bod: niet alleen de veiligheid (gevaren beperken), maar ook kostprijs, natuurlijke rijkdommen, afvalbeheer, planning, onzekerheden, maatschappelijke impact ...

4.4.4 R&D over transversale kwesties Evaluatie van de veiligheidscultuur Teneinde de expertise van Bel V in het evalueren van de veiligheidscultuur te versterken, werd een geïntegreerd proces voor de waarneming van de veiligheidscultuur herontworpen. Dit proces is gericht op het linken van waarnemingen op het terrein met het globale toezichtproces van het FANC/Bel V. Hiervoor werd de vakliteratuur bekeken om de verschillende types van verbetering te definiëren. Er werd ook een handleiding voor waarneming van de veiligheidscultuur opgesteld.

Voorbereiding op noodsituaties Om de kennis en de vaardigheden van Bel V inzake het voorbereid zijn en reageren op noodsituaties te versterken, werden op nationaal en internationaal niveau verscheidene R&D-activiteiten opgestart. Zo werd een samenwerkingsproject met de Vrije Universiteit Brussel (VUB) opgestart op het domein van cognitieve radio voor kerncentrales (zie hieronder). Er werd ook een voorstel ingediend in het kader van het 7de kaderprogramma met Europese partners onder de titel ‘Collaborative Approach of European Technical Safety Organisations to Improve Source Term Assessment for Emergency Response’.

4.4.5 R&D-samenwerking met Belgische universiteiten Vrije Universiteit Brussel (VUB) In oktober 2012 werd een onderzoeksovereenkomst ondertekend met de VUB in het kader van studies op het vlak van cognitieve radio voor kerncentrales. Dit project zal een bijdrage leveren aan het noodplan. Het is hierbij de bedoeling om communicatielinks tijdens noodsituaties te versterken met het oog op een beter beheer van die noodsituaties.

Université libre de Bruxelles (ULB) Bel V sponsort sinds november 2012 een R&D-project aan de ULB rond de analyse van de veiligheid op lange termijn van de berging van radioactief afval. Universiteit Gent In augustus 2012 werd een onderzoeksovereenkomst ondertekend met de Universiteit Gent, in het kader waarvan studies zullen worden uitgevoerd naar branden in de vrije atmosfeer en interactie van het vuur met de mechanische ventilatie in een afgesloten ruimte. In het kader van dit onderzoek zullen met behulp van de ISIS-software kwantitatieve simulaties worden uitgevoerd.


49

4.5 Opleiding Er werd gekozen voor een gestructureerde opleidingsaanpak op basis van de IAEA Systematic Approach to Training (SAT). Opleidingsprogramma’s werden ontwikkeld voor alle personeelsleden (maar vooral ook voor nieuwkomers) op basis van de functieomschrijvingen en de vereiste vaardigheden. Voor deze opleidingsprogramma’s wordt een beroep gedaan op verschillende methodes, afhankelijk van de beschikbaarheid van opleidingsmateriaal en de bruikbaarheid van externe cursussen: zelfstudie, interne opleidingen, externe cursussen of on-the-job training.

Enkele voorbeelden van externe opleidingen waaraan nieuwe personeelsleden van Bel V hebben deelgenomen in 2012: • basisopleiding over drukwaterreactoren bij AREVA (1 expert gedurende 3 weken); • ETSON JSP Summer School in Leuven (5 personen gedurende 1 week); • volledige opleiding over stralingsbescherming (120 uur), georganiseerd door het ISIB (in het Frans) (1 persoon gedurende het jaar).

Een sleutelelement in de initiële opleiding van nieuwe personeelsleden zijn de interne opleidingssessies door de Technical Training Manager met de hulp van ervaren experts (vooral van Bel V en het FANC) als sprekers. Dit programma omvat 23 trainingsmodules. Er vonden 4 sessies plaats in 2009, 5 in 2010, 7 in 2011 en 11 in 2012: • Regulerende controles en praktijken – wijzigingen • Beknopte beschrijving van andere nucleaire installaties dan kerncentrales (6 sessies) • Interactie tussen veiligheid en beveiliging • Wet- en regelgeving in België • DBT Security • Naleving van de veiligheidscultuur

Ook vermeldenswaardig is de deelname van Bel V-medewerkers aan tal van gespecialiseerde of opfrissingscursussen, alsook aan diverse internationale werkgroepen, seminars en conferenties.

50


In totaal vonden in 2012 meer dan 130 opleidingsactiviteiten plaats.


51

Financieel verslag Balans op 31 december 2012 (in duizend euro)

2011

2012

ACTIVA

15.046

14.156

VASTE ACTIVA

7.252

6.843

II. Immateriële vaste activa

1.654

1.414

III. Materiële vaste activa

5.596

5.427

5.439

5.277

48

45

109

105

IV. Financiële vaste activa

2

2

VLOTTENDE ACTIVA

7.794

VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar

2.556

A. Handelsvorderingen

2.550

2.628

B. Overige vorderingen

6

16

5.091

4.475

147

194

A. Terreinen en gebouwen B. Installaties. machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel

IX. Liquide middelen X. Overlopende rekeningen

52


7.313 2.644

2011

2012

PASSIVA

15.046

14.156

EIGEN VERMOGEN

8.011

I. Kapitaal

4.732

4.732

IV. Reserves

2.629

2.629

V. Overgedragen winst

650

848

SCHULDEN

7.035

VII. Schulden op meer dan één jaar

3.000

2.000

IX. Schulden op ten hoogste één jaar

4.035

3.944

1.250

1.000

335

416

D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen

1.500

1.500

E. Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten

950

1.028

F. Overige schulden

-

X. Overlopende rekeningen

-

3

A. Schulden vervallen binnen het jaar C. Handelsschulden

8.209

5.947


53

Resultatenrekening op 31 december 2012 (in duizend euro)

2011

2012

9.940

10.056

24

78

9.964

10.134

Diensten en diverse goederen

1.224

1.927

Bezoldigingen en sociale lasten

6.744

7.391

510

531

-

9

100

101

8.578

9.959

1.386

175

-15

23

1.371

198

1.371

198

Omzet Andere bedrijfsopbrengsten TOTAAL BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Afschrijvingen Afschrijvingen op handelsvorderingen Andere bedrijfskosten TOTAAL BEDRIJFSKOSTEN

Bedrijfsresultaat Financiële kosten en opbrengsten Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening Winst voor het boekjaar

54


Resultatenrekening: toelichtingen In 2012 bleven de activiteiten snel evolueren, waardoor een zeer kleine omzetstijging kon worden genoteerd. Bedrijfsopbrengsten

Bedrijfskosten

Omzet Ook in 2012 werd het grootste deel van de omzet van Bel V (96 %) gerealiseerd dankzij de reglementaire controles en veiligheidsanalyses in installaties van Klasse I, die worden gefactureerd op basis van een vast tarief dat met het FANC werd overeengekomen en dat de kosten van onze prestaties dekt. Dit jaar stond ook in het teken van activiteiten die verband houden met de stresstests en de scheurtjes in de reactorvaten van twee eenheden.

Diensten en diverse goederen Deze bedrijfskosten omvatten in 2012 een aanzienlijke inzet van technische onderaannemers voor de reactorvaten, een grote stijging in onze uitgaven voor Research & Development en voor seminars die in België werden georganiseerd (JSP Summer School en Eurosafe 2012).

Een klein deel van de omzet (1,6%) is afkomstig van overeenkomsten met de Europese Commissie voor de ondersteuning van instanties voor nucleaire veiligheid in Oost-Europese en groeilanden. Er worden ook controles uitgevoerd bij bijzondere installaties van klasse II (de toekomstige klasse IIA).

Bezoldigingen en sociale lasten De personeelsuitgaven vertegenwoordigen 74% van onze kosten, met inbegrip van uitgaven voor opleidingen. Financiële kosten en opbrengsten Financiële opbrengsten komen uit geldbeleggingen. Financiële kosten met betrekking tot leningen van het FANC vielen sterk terug door de daling van de rentevoeten. Bedrijfsresultaat

Andere bedrijfsopbrengsten Andere bedrijfsopbrengsten zijn geen echte inkomsten, maar wel de herfacturering van hotelkosten voor de organisatie van Eurosafe 2012 en bijdragen van het personeel voor maaltijdcheques.

Het bedrijfsresultaat voor het boekjaar werd toegerekend op ingehouden winst.


55

Lijst van afkortingen ANRA Nuclear Safety Authority of Armenia ARIANE Automatic Retrieval of Information on Abnormal Nuclear Events ASN Autorité de Sûreté Nucléaire (Frankrijk) BEST Belgische stresstests CNRA Committee on Nuclear Regulatory Activities (OESO) CNSNS Comisión Nacional de Seguridad Nuclear y Salvaguardias (Mexico) CSN Consejo de Seguridad Nuclear (Spanje) CSNI Committee on the Safety of Nuclear Installations (OESO) EC Europese Commissie ENSREG European Nuclear Safety Regulators Group – Groep Europese regelgevers op het gebied van nucleaire veiligheid ETSON European Technical Safety Organisations Network (ETSON) FANC Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle GRS Gesellschaft für Anlagen und Reaktor Sicherheit (Duitsland) IAEA International Atomic Energy Agency – Internationaal Atoomenergieagentschap INES International Nuclear Event Scale – internationale schaal voor nucleaire gebeurtenissen INSC Instrument for Nuclear Safety Cooperation (Europese Commissie) IRE Nationaal Instituut voor Radio-elementen IRSN Institut de Radioprotection et de Sûreté Nucléaire (Frankrijk) JNRC Jordan Nuclear Regulatory Commission LTO Long-Term Operation NEA Nuclear Energy Agency (OESO) NRC Nuclear Regulatory Commission NUSSC Nuclear Safety Standards Committee (IAEA) OESO Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling NIRAS Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen OSART Operational Safety Review Team (IAEA) PRG Programme Review Group PSA Probabilistic Safety Assessment – probabilistische veiligheidsanalyse PSR Periodic Safety Review – periodieke veiligheidsbeoordeling PWR Pressurised Water Reactor – drukwaterreactor R&D Research & development SCK•CEN Studie Centrum voor Kernenergie – Centre d’études d’Energie Nucléaire (Mol) SNRCU State Nuclear Regulatory Committee of Ukraine TRC Technical Responsibility Centre (Bel V) TSO Technical Safety Organisation – technische veiligheidsorganisatie TSOF Technical and Scientific Support Organization Forum (IAEA) VARANS Vietnam Agency for Radiation and Nuclear Safety VATESI Lithuanian State Nuclear Safety Inspectorate WENRA Western European Nuclear Regulators Association – West-Europese vereniging van regelgevende autoriteiten voor kernenergie

56


Jaarverslag | 2012


www.belv.be

www.belv.be

No title

Recommend Documents