Tekst en foto’s Gijs Loning
TEST Openingsfoto Allart Blaauboer
TEST 8 PAAR BERGWANDELSCHOENEN
94
Voor haar
5 - 2008
én hem Vanaf het begin heeft Op Pad talloze schoenen getest. Voor het eerst – na 25 jaar – testen we B-schoenen die te koop zijn in een vrouwen- en mannenuitvoering. Voor haar én hem dus . Hoef je op de top nou eens niet over elkaars blaren te praten.
5 - 2008 95
Wat de slechtste schoen is voor de één, kan voor de ander de beste zijn
VOOR HAAR EN HEM?
DE TEST
Zoals gezegd schoenen voor haar én hem in deze test, maar wat betekent dat? Het verschil tussen mannen- en vrouwenschoenen is de pasvorm. Doorsnee mannen- en vrouwenvoeten verschillen in maat, maar ook in anatomie. Herenvoeten zijn doorgaans wat voller, breder en hoger, damesvoeten zijn over de hele linie ranker. Herenschoenen zijn dus breder en hoger bij de voorvoet, terwijl de damesversie van diezelfde schoen wat smaller en lager is. Een ander verschil vinden we bij de hiel. Ook hier worden damesschoenen aanzienlijk smaller gemaakt om tot een goede hielfixatie te komen. Oftewel: de hiel moet goed worden vastgehouden om blaren te voorkomen.
Alle schoenen zijn in de praktijk getest. De test is gehouden in het berggebied Texelgruppe in Zuid-Tirool. Rond de Texelgroep loopt de Meraner Höhenweg: een 4- tot 6-daagse wandelroute die in hoogte varieert tussen 1400 en 1800 meter met een uitschieter naar net iets onder de 3000 meter. Het pad bestond uit aarde, rotsen, bemoste rotsen en eindeloze variaties daarop. Natuurlijk werd ook buiten de gebaande paden gelopen. Erg prettig was ook dat het tijdens de testweek veel regende, waardoor rotsen extra glad waren en paden goed modderig. ‘Betere’ testomstandigheden hadden we niet kunnen hebben. Het testpanel bestond uit twee wande-
..want veel bemoste stenen..
laarsters uit het gebied – Deborah Zani en Erna Pircher - plus ondergetekende. De geteste schoenmaten zijn een herenmaat 42 en een damesmaat 39. De vermelde gewichten bij de schoenen zijn gebaseerd op deze maten en gelden voor één schoen. Wil je dus het gewicht per paar weten, dan moet je het gewicht met twee vermenigvuldigen. Omdat we alle schoenen zo goed mogelijk met elkaar wilden vergelijken werd er regelmatig gewisseld. Er is op gelet hoe de schoenen in elkaar zitten, of ze makkelijk in het gebruik zijn, of veters goed blijven zitten, op kwaliteit van ogen en haakjes en de steun die de schoen aan de voeten en de enkels biedt. Twee termen behoeven nog wat meer uitleg: torsiestijfheid en flexibiliteit van de zool. Beide bepalen voor een groot deel hoe de schoen loopt. Eerst torsiestijfheid. Pak een schoen bij de neus en de hiel vast en probeer de schoen uit te wringen als een dweil. Een torsiestijve zool zal nauwelijks beweging vertonen en is als het ware een stevige fundering onder je voeten. Dan flexibiliteit. Bij het lopen zet je eerst de hak van de schoen neer om vervolgens op de bal van de voet te komen en daarna wikkel je af via je tenen. Een flexibele schoenzool zal onder bal de voet makkelijk buigen en comfortabel lopen. Maar te buigzaam is niet goed, omdat je dan bij kleine klimmetjes nauwelijks de punten van je schoenen kunt gebruiken. Bij B-schoenen is het zoeken naar de goede balans. Een methode die veel gebruikt wordt om een stijve zool te maken die toch goed afwikkelt, is de zool onder de bal van de voet de vorm van een banaan mee te geven.
TOT SLOT
Optimale testomstandigheden..
96
5 - 2008
...en blubberige paden.
Net als in de vorige test van B-schoenen is het doel niet om een testwinnaar te zoeken. De pasvorm is zó bepalend, dat wat de slechtste schoen is voor de een, voor de ander de beste schoen kan zijn. De selectie is zo samengesteld dat ieder die op zoek is naar een B-schoen er een van zijn gading bij zal vinden. Op de Raichles na zijn alle schoenen in de test
voorzien van ademend waterdicht GoreTex. Geen van de schoenen bleek lek. De Raichles zijn ook te koop in een Gore-Tex uitvoering en de meeste andere schoenen in een Gore-Tex-loze versie. Deze zijn veelal een stuk goedkoper, en als je toch gaat wandelen in een ‘droog’ gebied als Zuid-Tirool… Binnen de B-categorie komen we toch verschillen tegen. De Asolo’s en Aku’s zitten onder in de groep en zijn geschikt voor lichtere bergwandelingen met niet te veel bagage. De Lowa’s en de Raichles schuiven wat meer naar het midden van de Bgroep en zijn goede stappers voor huttentrektochten met niet al te veel bagage. De Meindl’s, de Hanwag’s, de Salewa’s en de Crispi’s zijn echte B-schoenen en geschikt voor lange meerdaagse tochten met volle bepakking. Kortom voor ieder wat wils.
EINDE VAN EEN TIJDPERK Vijfentwintig jaar geleden zat de schoenenwereld een stuk eenvoudiger in elkaar. Schoenen waren – onder aanvoering van de Duitse fabrikanten – ingedeeld in categorieën: A, B, C of D-schoenen, waarbij A de lichtste schoenen waren en D de zware stijgijzervaste exemplaren voor extreme tochten in sneeuw en ijs. De B-klasse waren - en zijn - de echte ‘Op Pad schoenen’. Geschikt voor meerdaagse wandeltochten met een stevige rugzak in (midden)gebergte. Maar in die 25 jaar is er wel wat veranderd. Er kwamen A/B-schoenen en B/C-schoenen en daarmee trad de vertroebeling op. Anno 2008 is de alfabetische klassering nagenoeg verdwenen. Alleen Meindl en Hanwag nemen die nog op in hun folders. De rest heeft het over schoenen voor backpacking, trekking, hiking, all terrain en alpine. Maar… wat bij de één backpacking is, is bij de ander trekking. Wat te doen? In buitensportzaken – toch dé plek om je bergwandelschoenen te kopen - wordt nog steeds gesproken over B-schoenen en ook in deze test is de B-schoen – ondanks de veranderde terminologie – het onderwerp. Testparcours: de Meraner Höhenweg in Sudtirol.
5 - 2008 97
AKU ZENITH GTX PRIJS Dames en heren € 179,GEWICHT Dames 604 gram, heren 691 gram 1) BOVENWERK Nubuck VOERING Gore-Tex ZOOL Vibram Arch EVA MATEN dames 3 – 8, heren 3 - 13
DE ZOOL Redelijk torsiestijf en toch lekker buigzaam onder de voorvoet. De zool heeft een grof profiel, is van redelijk zacht rubber dat stroef is op droge en natte ondergronden. Door zijn souplesse werkt de zool modder en steentjes makkelijk naar buiten. Steentjes licht voelbaar.
HET BOVENWERK Daar waar de meeste schoenen een echte tong hebben die aan twee kanten los zit, heeft de Aku een tong die maar aan één zijde los zit. De veters en veterogen zitten asymmetrisch wat zou moeten leiden tot minder druk op de bloedvaten. Goede afsluiting bij de schacht en goede stootrand rondom de schoen.
PRIJS Dames en heren € 169,95 GEWICHT Dames 576 gram, heren 639 gram BOVENWERK Suède/Nylon VOERING Gore-Tex ZOOL Asoflex 00 SR MATEN Dames 3,5 - 9,5; heren 6 - 13,5. Ook in ‘wide fit’
DE ZOOL De Asoflex zool is behoorlijk torsiestijf en wikkelt lekker af, maar is toch stevig genoeg om met de tenen op een randje rots te kunnen blijven staan. Steentjes en rotspunten zijn niet voelbaar. Stroef en ook grip op natte rotsen. Minder profieldiepte dan gemiddeld. De Asobrake is een stukje rubber dat als een weerhaak onder de zool zit en extra grip biedt bij het afdalen. Echt, het werkt!
HET BOVENWERK
Typisch Italiaanse snit: wat smal voor Noord-Europese voeten. Opvallend vinden we dat de schoen boven de tenen nogal wat ruimte over heeft.
De bovenzijde is gemaakt van nylon en leer en daarmee zijn de Atlantis en de Flame wat soepeler dan de rest. Toch biedt de schoen voldoende stevigheid aan de enkels. De kunststof neus is stevig. De bovenzijde van de schacht is met foam afgewerkt en lekker zacht. Mooie veterogen.
DE PRAKTIJK
DE VOET
De schacht voelt bovenaan aan alsof je enkels worden beetgepakt door een stevige kerel, maar rond de enkels biedt de schoen wat minder stabiliteit dan je op grond van het voorgaande verwacht. De ruimte boven de tenen voelt een beetje raar. De zool is te buigzaam voor kleine stukjes klauteren. De Aku Zenith GTX is vooral een comfortabele en waterdichte lichte B-schoen. Eentje voor niet te lastige paden waarbij je niet meer meeneemt dan in een rugzak van 35 liter past.
Er is ook een herenuitvoering in extra brede leest, waardoor de Flame geschikt is voor smalle en brede voeten.
DE VOET
INFORMATIE Outware Trading, (078) 620 04 86, www.aku.it
98
ASOLO ATLANTIS GTX & FLAME GTX
5 - 2008
DE PRAKTIJK Zowel de Atlantis als de Flame zijn in gewicht de lichtste schoenen in deze test. Beide Asolo’s hoef je niet in te lopen. Lichte Bschoenen dus. Prima voor niet te lastige bergwandelingen met niet te veel bagage. Denk eerder aan een huttentrektocht dan een week met een volledige kampeeruitrusting. Waterdicht. INFORMATIE LOWE ALPINE BENELUX, (033) 434 04 54, WWW.ASOLO.COM.
1) Gewicht per schoen; voor dames maat 39, heren maat 42.
CRISPI GRAN PARADISO GTX PRIJS Dames en heren € 229,95. GEWICHT Dames 695 gram, heren 811 gram BOVENWERK Nubuck VOERING Gore-Tex ZOOL Vibram MATEN Dames 36 - 41; heren 40 - 47
HANWAG TATRA GTX PRIJS Dames € 182,-, heren € 192,GEWICHT Dames 700 gram, heren 785 gram BOVENWERK Nubuck VOERING Gore-Tex ZOOL Vibram AW Integral MATEN Dames 3,5 - 9; heren 6 - 13
DE ZOOL DE ZOOL Bijzonder stijf, waardoor de schoen ook geschikt is voor het zwaardere werk waarbij je wilt klauteren. De stijfheid heeft geen gevolgen voor het afrollen: de zool is bij de voorvoet krom als een banaan. Diep profiel en goede grip op natte en droge bodem. Oneffenheden niet voelbaar.
Erg torsiestijf, ook onder de voorvoet onbuigzaam. De zool is goed gekromd, waardoor je toch prima kunt afrollen. Stijf genoeg voor wandelen buiten gebaande paden of stukjes klauteren. Goed diep profiel, stroef op natte en droge ondergronden en steentjes komen niet door de zool heen.
HET BOVENWERK HET BOVENWERK Eén stuk leer. In het begin wat stijf. Vooral bij de wat kleinere damesschoen is een paar dagen inlopen om het leer soepel te krijgen aan te raden. Het is de schoen met de hoogste schacht in deze test. De enkels krijgen veel steun. Mooie solide veterogen en een super stootrand rond de hele schoen. De binnenzijde is deels gevoerd met leer. De inlegzool is nogal grof en erg voelbaar als je dunne sokken draagt.
Geheel van leer. Hanwag kiest voor een niet te hoge stootrand. Dit voorkomt barsten bij het buigpunt. De goede neusbescherming voorkomt kapot stoten van het leer. Slim: de veterogen zijn voorzien van een kogeltje, zo kun je de veters met weinig kracht toch strak aantrekken.
DE VOET
Italiaanse schoenen met on-Italiaanse pasvorm: de Crispi’s zijn goed breed van voren. Niet voor smalle voeten dus.
Schoen voor normale tot wat bredere voeten. De tenen hebben voorin lekker wat ruimte waardoor je wat kan spelen met dunne of dikke sokken. De leest van de dames schoenen zijn iets smaller aan de achterzijde waardoor de hiel beter aansluit bij een damesvoet.
DE PRAKTIJK
DE PRAKTIJK
Schoenen die zitten als een huis. Veel enkelsteun, goede bescherming van de tenen en een hoge schacht. Dit laatste kan ook gaan tegenstaan als je het gevoel hebt dat de schacht teveel tegen de schenen drukt. Echte B-schoenen die meer aankunnen dan een lastig bergpad. Ook prima om met een zware rugzak weken door de Alpen te trekken. Waterdicht. Kleine damesmaat? Dan eerst inlopen.
Trek de schoen aan, de veters vast en je voet zit gefixeerd in een comfortabele bankschroef. De polstering van de schacht is lekker zacht en de Tatra’s bieden heel veel steun aan de enkels. Opvallend is de grote hoeveelheid grip bij dalen en klimmen op modderige ondergronden. De Hanwag’s zijn echte no-nonsense schoenen voor lange trekkings met forse rugzak. Tijdens de test bleken ze waterdicht.
INFORMATIE PH AGENCIES, (070) 362 96 27, WWW.CRISPI.IT
INFORMATIE HANWAG NEDERLAND, (0318) 51 85 75, WWW.HANWAG.NL
DE VOET
5 - 2008 99
LOWA SIGMA GTX MID
MEINDL VAKUUM GTX
PRIJS Dames en heren € 179,95 GEWICHT Dames 649 gram, heren 758 gram BOVENWERK Nubuck VOERING Gore-Tex ZOOL Vibram Trailtec MATEN dames 3,5 - 9; heren 6 - 13
PRIJS Dames en heren € 210,GEWICHT Dames 644 gram, heren 825 gram BOVENWERK Nubuck VOERING Gore-Tex ZOOL Vibram Multigrip 2 MATEN Dames 3,5 - 9; heren 6 - 12 + 13, 14
DE ZOOL
DE ZOOL
Redelijk torsiestijf, maar erg buigzaam onder de voorvoet wat afwikkelen erg licht maakt. Het profiel van de zool is niet zo heel erg diep. Wel goede grip op droge en natte ondergronden. Steentjes licht voelbaar door de zool heen.
Deze oude vertrouwde zool is bijzonder torsiestijf en nauwelijks buigzaam. Door de goede kromming wikkel je toch gemakkelijk af. Ook geschikt voor klauteren en ongebaand terrein. Goed profiel: biedt veel grip op natte en droge bodem en bij dalen en klimmen. Oneffenheden niet voelbaar.
HET BOVENWERK Bestaat geheel uit leer. Een stootrand rondom ontbreekt, evenals een grote rubberen bescherming van de neus. Het leer vangt bij stoten de klappen op. De veterogen zijn bij de wreef van nylon en op de schacht van metaal.
Behoorlijk veel ruimte voor normale tot brede voeten.
Gemaakt van leer. De hoge stootrand rondom zou op de neus een centimetertje extra mogen hebben. De schoen is gemaakt volgens Meindl´s MFS Vakuum techniek. Door speciale plekken te voorzien van foam, schuim en voeringsmateriaal moet een comfortabele pasvorm ontstaan. De veterogen zijn degelijk.
DE PRAKTIJK
DE VOET
Van de geheel leren schoenen een van de lichtste in gewicht. En dat merken vooral de vrouwelijke testers - die geven aan nauwelijks het idee te hebben met een bergwandelschoen onderweg te zijn. Fijn is de soepele afwikkeling. De schoen is goed gepolsterd rond de schacht, en de enkels worden goed ondersteund. Het profiel is wat ondiep, wat afdalen over een modderpad tot een glibberige bezigheid kan maken. Jammer is het gemis aan een echte stootrand en een echte neusbescherming. De Lowa´s zijn waterdicht gebleken. Ze zijn goed geschikt voor meerdaagse wandelingen over niet al te lastige bergpaden waarbij je niet te veel bagage mee sjouwt.
Een typisch Noord-Europese pasvorm voor normale tot ietwat bredere voeten.
INFORMATIE LOWA BENELUX, (045) 546 66 11, WWW.LOWA.NL
INFORMATIE MUSPOTEX, (030) 691 13 11, WWW.MEINDL.NL
DE VOET
100
HET BOVENWERK
5 - 2008
DE PRAKTIJK Een van de zwaardere schoenen in deze groep. Maar het gewicht is nauwelijks merkbaar. De Vakuums zitten door de zachte polstering erg comfortabel en schacht en schoen bieden veel steun aan de enkels. Zachte voering aan de voorbinnenzijde van de tong. De schoen is stevig genoeg voor lange lastige stukken over rotsachtige paden. Door de stijve zool kun je er ook een stukje mee klauteren. Een echte B-schoen voor meerdaagse trektochten met een stevige rugzak. En ja, waterdicht.
RAICHLE EXPLORER PRIJS Dames en heren € 149,95 GEWICHT Dames 611 gram, heren 651 gram BOVENWERK Nubuck/nylon VOERING Geen ZOOL Vibram Hiking MATEN Dames 4-9; heren 6 - 12 + 13
DE ZOOL De meest flexibele zool in deze test. De zool heeft nauwelijks torsiestijfheid en buigt ook onder de voetholte erg gemakkelijk. Dit zorgt er wel voor dat modder en kiezels niet in het profiel blijven steken. Grip op natte en droge ondergrond is prima. Steentjes zijn voelbaar.
HET BOVENWERK Grotendeels gemaakt van leer. De tong en een deel rond de hiel zjin van kunststof. De schoen mist een goede stevige stootrand. De neus is wel goed beschermd. De veterogen en haken zijn mooi en degelijk, maar waar alle andere schoenen een blokkeerhaak hebben ter hoogte van de enkel, hebben de Raichle’s een oog. Hierdoor kun je het onderste deel van de schoen minder strak aantrekken dan je zou willen.
SALEWA YAK GTX & GAYAL GTX PRIJS Dames en heren € 199,95 GEWICHT Dames 817 gram, heren 866 gram BOVENWERK Nubuck leder VOERING Gore-Tex ZOOL Vibram TSAVO MATEN Dames 3-9; heren 6-12 + 13
DE ZOOL Ontzettend torsiestijf, maar wel behoorlijk buigzaam onder de voorvoet, waardoor je toch goed kunt afwikkelen. Het diepe en grove profiel zorgt voor goede grip op natte, modderige stukken. De hak grijpt bij afdalen mooi achter elk uitsteekseltje op je pad. Oneffenheden licht voelbaar.
HET BOVENWERK Als je de schoenen oppakt, weet je meteen dat dit geen licht setje is. Zowel de dames- als de herenschoen zijn de zwaarste in de test. Het bovenwerk is geheel van leer en voelt stug aan. De polstering is overal dik. De schoen heeft rondom een goede stootrand en vooral de neus en hak zijn uitstekend beschermd. De veterogen zijn degelijk.
DE VOET De schoen heeft een van de breedste pasvormen bij de voorvoet. Geschikt voor normale tot brede en wat dikkere voeten.
DE VOET Hoewel van Italiaans fabrikaat, zijn de schoenen niet voor smalle voeten. Wel voor normale tot brede voeten.
DE PRAKTIJK Samen met de Salewa’s de enige schoen met leren binnenwerk. De Explorer is een lichte schoen die lekker en gemakkelijk loopt. Goede steun aan enkels. Maar de naam Explorer is niet helemaal terecht. De schoen zit aan de onderzijde van de B-schaal en is vooral geschikt voor wandelen op niet al te lastige bergpaden en zeker niet met een hele zware rugzak. Denk aan een weekje langs berghutten. Of aan een Schotse Munro. Hoewel.. ze zijn niet waterdicht. INFORMATIE MAMMUT SPORTS GROUP BENELUX, (079) 330 01 00, WWW.RAICHLE.CH
DE PRAKTIJK Zware, stevige schoenen. Salewa verkoopt ze met een 100% blaarvrij-garantie en toch is het verstandig ze in te lopen. Het binnenwerk is van leer en ook de inlegzool heeft een leren toplaag wat mooi oogt. De dikke polstering is wel comfortabel, maar voor een B-schoen vinden we ze aan de zware kant. Het zijn eerder B/ C schoenen, geschikt voor meerdaagse tochten met (zware) bepakking, maar wel over paden. Voor het echte ruige werk voelt de zool net iets te soepel aan. Waterdicht. INFORMATIE MUSPOTEX, (030) 691 13 11, WWW.SALEWA.COM
5 - 2008 101
