Positief werkt
Inleiding
Het bleef vervolgens niet bij vakantiewerk, want na het afronden van zijn opleiding Hotel Management in Amsterdam stuurde Youri een open sollicitatie naar het verpleeghuis en keerde via deze weg terug als eerste medewerker servicedienst. ‘Je kan dus stellen dat ik er echt in ben gegroeid. Ik was erg jong toen ik hier kwam als vakantiekracht. Later kwam ik terug voor het echte werk als facilitair medewerker en inmiddels geef ik leiding aan de medewerkers van het Grand Café, de receptie, de keuken en het winkeltje.’ Dat Zonnehoeve bleef aantrekken komt volgens Youri door de sfeer in het huis. ‘De collegialiteit vind ik een sterk punt. Ook spreekt het onderlinge contact en de huiselijkheid mij aan.’ Over zijn werkzaamheden is Youri enthousiast. Hij vindt veel uitdaging in de talloze ontwikkelingen die de afgelopen jaren binnen Zonnehoeve hebben plaatsgevonden. De receptie is grondig gerenoveerd en de keuken is opnieuw opgebouwd. Mede hierdoor is de kwaliteit verbeterd. Hij wil in het verlengde hiervan de juiste sfeer creëren, zodat bewoners en bezoekers zich prettig en thuis voelen. ‘Ik ben bijvoorbeeld druk geweest met de inrichting van het Grand Café; de aankleding van de tafels, hier en daar een plantje, oude pentekeningen van Hilversum aan de wanden. Daarbij is de menukaart opnieuw opgesteld en bieden we zijn opleiding Hotel Management in Amsterdam stuurde Youri een open sollicitatie naar het verpleeghuis en keerde via deze weg terug als eerste medewerker servicedienst. ‘Je kan dus stellen dat ik er echt in ben gegroeid. Ik was erg jong toen ik hier kwam als vakantiekracht. Later kwam ik terug voor het echte werk als facilitair medewerker en inmiddels geef ik leiding aan de medewerkers van het Grand Café, de receptie, de keuken en het winkeltje. Dat Zonnehoeve bleef aantrekken komt volgens Youri door de sfeer in het huis. ‘De collegialiteit vind ik een sterk punt.
Inhoud
Basiskennis Over hiv en aids Fabels en feiten Op het werk Ideale situatie Gezond blijven werken Als het te zwaar wordt Als je je toch ziek moet melden (Weer) aan het werk Solliciteren Houd ik het vol? Weer op de rails (met begeleiding) Hiv-beleid op het werk Omgaan met... De werkplek Specifieke beroepen Rechten en plichten Veelgestelde vragen Basiskennis (2) De Hiv Vereniging Test jezelf Belangrijke organisaties en websites
7
Voorwoord Agnes Jongerius Voorzitter FNV
8
In 1990 fuseerden de Belangenvereniging voor Mensen met Aids, (BMA opgericht in 1987) en de Stichting Belangenbehartiging Sero-Positieven (BSP, opgericht in 1986), tot de Hiv Vereniging Nederland (HVN). De eerste zes jaren van haar bestaan waren zwaar en emotioneel. De vereniging groeide explosief en tegelijkertijd overleden veel mensen van het eerste uur. De onderlinge solidariteit was groot, maar toch was het voor sommige groepen, zoals bijvoorbeeld de vrouwen, druggebruikers en later mensen uit niet-westerse landen, moeilijk zich thuis te voelen bij wat aanvankelijk een ‘homo-club’ was. In 1996 kwam de combinatietherapie in Nederland en daarmee startte een nieuw tijdperk in de hivbestrijding. Ook de Hiv Vereniging veranderde mee met de ontwikkelingen. Hieronder aan de hand van interviews met een aantal betrokkenen een poging tot reconstructie van de fusie, wat er aan vooraf ging en de eerste jaren van de Hiv Vereniging. Hajo Huizinga (bestuurslid van de HVN van 199? tot 199?) was in 1986 hiv-positief bevonden. Zijn partner Ivo Korthals had aids en was ziek. Arjen Lindeman en Peter Koster, bestuursleden van de Stichting Belangenbehartiging Sero-Positieven (BSP), kwamen bij Hajo op bezoek om hem informatie te geven, maar Hajo vond de BSP geen club voor hem: “Ik was veel meer bezig Ivo te ondersteunen. Hij had aids en zette zich in voor de emancipatie van hiv-positieven. Ivo vond het onzin dat je niet over de dood mocht spreken. Dood was niet alleen taboe bij seropositieven en mensen met aids, maar ook in het AMC. Dat hield hem erg bezig.” De Schorerstichting organiseerde destijds een workshop over homoseksualiteit en dood. Geertje Bekkers en Rochelle Griffin, die later Stichting Vuurvlinder oprichtte, waren de facilitators. Ivo meldde zich aan voor de workshop. Voor Karel Raming, vanaf 1987 penningmeester van de BMA en later tot 1998 van de HVN, begon het allemaal met Geertje Bekkers, therapeute stervensbegeleiding en een vriendin van een vriendin.
Anthony Ruys Bestuursvoorzitter Heineken Het bleef vervolgens niet bij vakantiewerk, want na het afronden van zijn opleiding Hotel Management in Amsterdam stuurde Youri een open sollicitatie naar het verpleeghuis en keerde via deze weg terug als eerste medewerker servicedienst. ‘Je kan dus stellen dat ik er echt in ben gegroeid. Ik was erg jong toen ik hier kwam als vakantiekracht. Later kwam ik terug voor het echte werk als facilitair medewerker en inmiddels geef ik leiding aan de medewerkers van het Grand Café, de receptie, de keuken en het winkeltje.’ Dat Zonnehoeve bleef aantrekken komt volgens Youri door de sfeer in het huis. ‘De collegialiteit vind ik een sterk punt. Ook spreekt het onderlinge contact en de huiselijkheid mij aan.’ Over zijn werkzaamheden is Youri enthousiast. Hij vindt veel uitdaging in de talloze ontwikkelingen die de afgelopen jaren binnen Zonnehoeve hebben plaatsgevonden. De receptie is grondig gerenoveerd en de keuken is opnieuw opgebouwd. Mede hierdoor is de kwaliteit verbeterd. Hij wil in het verlengde hiervan de juiste sfeer creëren, zodat bewoners en bezoekers zich prettig en thuis voelen. ‘Ik ben bijvoorbeeld druk geweest met de inrichting van het Grand Café; de aankleding van de tafels, hier en daar een plantje, oude pentekeningen van Hilversum aan de wanden. Daarbij is de menukaart opnieuw opgesteld en bieden we zijn opleiding Hotel Management in Amsterdam stuurde Youri een open sollicitatie naar het verpleeghuis en keerde via deze weg terug als eerste medewerker servicedienst. ‘Je kan dus stellen dat ik er echt in ben gegroeid. Ik was erg jong toen ik hier kwam als vakantiekracht. Later kwam ik terug voor het echte werk als facilitair medewerker en inmiddels geef ik leiding aan de medewerkers van het Grand Café, de receptie, de keuken en het winkeltje. Dat Zonnehoeve bleef aantrekken komt volgens Youri door de sfeer in het huis. ‘De collegialiteit vind ik een sterk punt.
9
Basiskennis: over hiv en aids HIV is de afkorting van Human Immunodeficiency Virus. Dit virus veroorzaakt aids. Het breekt het afweersysteem af. Daardoor wordt het lichaam vatbaar voor allerlei infecties en bepaalde vormen van kanker, die iemand zonder hiv meestal niet ontwikkelt.. AIDS staat voor Acquired Immune Deficiency Syndrome, ofwel verworven immuniteitsstoornis. De benaming ‘syndroom’ betekent dat er sprake is van verschillende aandoeningen. Bij Aids functioneert het afweersysteem niet meer goed. Het afweersysteem houdt normaal gesproken infecties tegen. Overdracht Hiv kan worden overgedragen door onbeschermd seksueel contact, intraveneus druggebruik of toediening van bloed of bloedproducten. Het virus kan gevonden worden in verschillende lichaamsvochten, zoals bloed, sperma, vaginaal vocht en moedermelk. Overdracht gebeurt niet via tranen, speeksel, urine, ontlasting, zweet en braaksel, tenzij er zichtbaar bloed inzit.
10
en geen overdracht... Dagelijkse sociale contacten houden geen risico in op overdracht van het virus. Hiv wordt niet overgedragen via de lucht, door handen geven, omhelzen, (tong)zoenen, uit hetzelfde kopje drinken, hetzelfde toilet gebruiken, hetzelfde bureau of telefoontoestel gebruiken, in hetzelfde zwembad zwemmen of dezelfde douche gebruiken. Het virus wordt ook niet doorgegeven door hoesten, niezen of insectenbeten. Je kan het ook niet oplopen door etenswaren, sauna’s en niet door eerste hulp te verlenen, mits je de normale hygiëne in acht neemt.
Structuur van het hiv-virus
Testen De diagnose van een hiv-infectie wordt gesteld door een bloedtest. Deze test spoort antistoffen op die het lichaam heeft aangemaakt als antwoord op het binnendringen van hiv. Soms kan deze test ten onrechte een positieve uitslag geven. Pas na een bevestigingstest weet iemand definitief of hij hiv-positief is. De test is pas zinvol als het lichaam voldoende zichtbare antistoffen heeft aangemaakt. Algemeen wordt aangenomen dat dat na drie tot zes maanden is. Een test kan worden gedaan bij de huisarts, de GGD of Checkpoint, tegenwoordig door middel van een sneltest, waardoor je niet lang in onzekerheid verkeert. Behandeling Een hiv-infectie kan nog niet genezen worden, maar er bestaat wel medicatie, die de vermenigvuldiging van het virus vertraagt. De combinatietherapie is een combinatie van medicijnen die het virus remmen. De hoeveelheid virus in het bloed kan hierdoor verminderen en zo laag mogelijk blijven. Hierdoor kan het afweersysteem intact blijven of zich herstellen en de kans op het ontwikkelen van aids wordt kleiner. Dankzij de medicijnen is leven met hiv goed mogelijk. Vaak heeft de medicatie bijwerkingen. Meestal het hevigst gedurende de eerste weken, maar soms blijven ze langer bestaan of ontstaan pas na verloop van tijd. De meest voorkomende bijwerkingen zijn diarree, misselijkheid, tintelingen in handen en voeten, ook zijn er specifieke klachten zoals slaapproblemen, concentratiestoornissen of huidproblemen. Het beste moment om te starten met therapie is afhankelijk van medische gegevens en persoonlijke omstandigheden. Therapietrouw is het /juist /innemen van de medicatie op het /juiste/
Het virus kan gevonden worden in verschillende lichaamsvochten, zoals bloed, sperma, vaginaal vocht en moedermelk.
speeksel, urine, ontlasting, zweet en braaksel, tenzij er zichtbaar bloed inzit. Hiv wordt niet overgedragen via de lucht, er is geen risico bij handen geven, omhelzen, (tong)zoenen, uit hetzelfde glas/kopje drinken, hetzelfde toilet gebruiken, hetzelfde bureau delen, hetzelfde
11
Op het werk: gezond blijven werken Belastbaarheid De laatste jaren heeft de behandeling van hiv-infectie een enorme ontwikkeling doorgemaakt. De nieuwe hiv-behandelmethoden hebben een positieve invloed op de kwaliteit van leven en de levensduur. Werknemers met hiv kunnen over het algemeen rustig aan het arbeidsproces blijven deelnemen; uitsluiting van het arbeidsproces zou dan ook uitzondering moeten zijn. De bedrijfsarts en verzekeringsarts hebben daarom een actieve rol te vervullen bij het ‘aan het werk houden’ van deze groep werknemers. Voor een adequate verzuimbegeleiding en een goede beoordeling van belastbaarheid zijn kennis en begrip van de aandoening dan ook onontbeerlijk. Mogelijkheden voor werkhervatting dienen niet alleen steeds individueel te worden bezien, maar dienen ook regelmatig opnieuw te worden bekeken, al naar gelang het ziekteverloop. In het Handboek Arbeid en Belastbaarheid, editie Hiv en Aids (september 2005) komen de vele aspecten die bij de begeleiding en beoordeling van belang zijn, aan de orde. Uitgangspunt blijft dat dit maatwerk moet zijn.
18
tips
Stappenplan bij werkhervatting of belastbaarheid Zowel de bedrijfsarts als de verzekeringarts kunnen de belangrijkste aspecten samen met de werknemer in kaart brengen met behulp van onderstaand stappenplan. Stap 1: Welk stadium van de aandoening is bereikt? Aspecten van het ziektebeeld, stoornissen en/of beperkingen. Stap 2: Welke mogelijkheden zijn er fysiek en psychisch om met de aandoening om te gaan en te blijven functioneren? Zelfverzorging, omgang met het ziektebeeld, met de omgeving (familie en woonomgeving) en werk en werkrelaties. Stap 3: Wat is de prognose en wat is redelijkerwijs te verwachten? Het gaat hierbij om bestaande beperkingen en mogelijkheden in relatie tot de arbeidsmogelijkheden. Stap 4: Welke rol kunnen bedrijfsarts en verzekeringsarts hebben bij reintegratie? Het gaat hier niet alleen om taakaanpasssing en urenbeperking, maar ook om andere mogelijkheden binnen het bedrijf. • Is het nodig in het bedrijf voorlichting te geven over hiv? • Moet er geheimhouding worden gewaarborgd of kan er openheid over de aandoening zijn? Hieraan dient veel aandacht te worden besteed! • Is de rechtspositie van de werknemer van groot belang? Is deze een bron van onzekerheid? Stap 5: Bespreek vervolgacties Denk hierbij aan de reintegratievisie van bedrijfsarts of arbeidsdeskundige of follow-up na werkhervatting.
19
