Op weg naar duurzame mondzorg
19 september 2013 Gent Gerodent Team Kliniek voor Tand-Mond- en Kaakziekten, Universiteit Gent,
Een klare kijk op de toekomst
Op weg naar duurzame mondzorg Prof dr Luc De Visschere Prof dr Jackie Vanobbergen Drs Barbara Janssens Tandarts Marc Capiau Tandartsassistente Katrien Leloup Tandartsassistente Bea Withouck Stafmedewerker zorg Veerle Claeys Projectverantwoordelijke Hilde Ver Eecke
19 september 2013 Gent Gerodent Team Kliniek voor Tand-Mond- en Kaakziekten, Universiteit Gent,
Op weg naar duurzame mondzorg Vorming aanbieden Gerodent netwerk versterken Multidisciplinaire samenwerking promoten Kwaliteitsverbetering Intervisie Socializing
Op weg naar duurzame mondzorg
Gerodent netwerk en Globaal Plan voor Mondzorg Symposium 19 september 2013
Prof dr Luc De Visschere Prof dr Jackie Vanobbergen Drs Barbara Janssens Tandarts Jos Sustronck Tandarts Marc Capiau Tandartsassistente Katrien Leloup Tandartsassistente Bea Withouck Stafmedewerker zorg Veerle Claeys Projectverantwoordelijke Hilde Ver Eecke
Netwerk Gerodent & Globaal Plan voor Mondzorg
Gerodent netwerk o
Historiek
o
Gerodent netwerk
Globaal Plan voor Mondzorg
Gerodontologie Doctoraat (LDV)
• Exploratie van de intramurale mondzorg • Ontwikkeling van een protocol voor mondorg • Implementatie van het protocol • Effect- and proces evaluaties
Mondzorgmodel
Kennis
Vaardigheden
Attitude
Vorming Begeleide implementatie On-site training Continue vorming & training Externe professionele ondersteuning De Visschere L, de Baat C, De Meyer L, Van der Putten GJ, Soderfeldt B, Vanobbergen J. Barriers and enabling factors to the implementation of an oral healthcare protocol in nursing homes: a qualitative study. Journal of Advanced Nursing, May 2010 submitted
Mondzorgmodel
Mondzorgmodel voor de intramurale zorg Management
Coordinating & Advising Dentist and/or Oral Hygienist Assessment of oral health care perceptions/attitudes of care staff Implementation of oral health care guidelines and protocols Installation of oral health care team Theoretical/practical training
Professional oral health care unit
Internal training (train the trainer) Integration of oral hygiene into daily care Monitoring (SWOT-analyses)
Coordinating & Advising Physician
1 September 2010
Gerodent
5 tandartsen (1,4 FTE) 2 tandarts assistenten (1,4 FTE) Studenten Afdeling Geriatrie UZ Gent Huis arts en huistandarts Coordinerende raadgevend arts WZC home
Gerodent
BELGIE 2010 65+ : 1.860.000 85+ : 540.000
Thuiszorg 136.832 (B) 98.218 (FL) Oost- en West Vlaanderen 404
2020 2.220.000 (21%) 577.000 (6%)
Woonzorgcentra 120.170 (B) 61.310 (FL) Gerodent 40
Gerodent
Gerodent
Gerodent Heestert
St. Denijs Westrem
Brugge
Melle
Harelbeke
Moorsele
Wingene
Lichtervelde
Ingelmunster
Wachtebeke
Eeklo
Eke
Laarne
Merelbeke
Houthulst
Eernegem
Gent St Coleta
Bulskamp
Liederkerke
Assenede
Grembergen
Gent St Jozef
Zeveneken
Oudenaarde
Tielt
Dentergem
Merkem
Zwijndrecht
Kortrijk
Zomergem
Kaprijke
Lochristi
Wakken
Gerodent •
Doelstellingen
Onderwijs Preventieve en curatieve mondzorg verlenen
Permanente vorming GERODENT Postgraduaat onderwijs
Vorming intermediairen
Research
Gerodent
Sterktes • Toegankelijk
• Minder tijdrovend
• Tijdsbesparend
• Haalbaar
• Lage kost
• Communicatie ↑
• R/n leefomgeving
• Geen onderhoud
•Naadloze zorg
• Stress ↓
• Extra service
• Draaglast ↓
• Multidisciplinariteit
• Continue vorming en training ON SITE
• Tijdsbesparend
Gerodent
• Sterktes UZ Gent •Extra innovative service •Image building • Networking
U Gent •Centre of education in gerodontology •Research •Social accountability
Gerodent
• Financiële aspecten Uitgaven • Mankracht • Installatie/vervoer • Producten
Inkomsten • Prestatie gericht (RIZIV conventie • Regeling 3de betalende •Subsidies - giften • Vorming en training
Netwerk Gerodent & Globaal Plan voor Mondzorg
Historiek Gerodent
Globaal Plan voor Mondzorg
Globaal Plan Mondzorg
voor
Personen met Bijzondere Noden en
Kwetsbare Ouderen?
Globaal Plan Mondzorg 2011: Epidemiologische studie bij 1600 personen met bijzondere noden
Knelpunten Aanbevelingen voor de overheid Integraal Globaal Plan voor Mondzorg
2012: Concrete acties Haalbaarheidstudie 2013
Globaal Plan Mondzorg Opdrachtgever: Verzekeringscomité (RIZIV) Knelpunten: ontoereikende preventie & behandelnoodachterstand Ontoereikende preventie (doelgroep & zorgdragers) • Voorkomen? • Herkennen? • Inzicht in de oplossingen?
Globaal Plan Mondzorg Opdrachtgever: Verzekeringscomité (RIZIV) Knelpunten: ontoereikende preventie & behandelnoodachterstand
Ontoereikende dagelijkse mondzorg: • Vaardigheden van de zorgdragers • Gebrek aan zorgdragers met specifieke taak • Gebrek aan ondersteuning door een tandarts
Globaal Plan Mondzorg Opdrachtgever: Verzekeringscomité (RIZIV) Knelpunten: ontoereikende preventie & behandelnoodachterstand Ontoereikende toegankelijkheid: • Duidelijkheid? (waar kan men terecht?) • Fysieke toegankelijkheid? (onbereikbaarheid,…) • Drempels bij de tandarts (problematiek, verloning,…
Globaal Plan Mondzorg Opdrachtgever: Verzekeringscomité (RIZIV) Knelpunten: ontoereikende preventie & behandelnoodachterstand Ontoereikende ondersteuning voor tandartsen: • Kennis bijbrengen • Infrastructuur
Nood aan specifieke en/of gespecialiseerde mondzorg Nood aan coördinatie tussen de reguliere, specifieke en gespecialiseerde zorg
Globaal Plan Mondzorg Opdrachtgever: Verzekeringscomité (RIZIV) Uitvoerders: • Verbond der Vlaamse Tandartsen • Vertegenwoordigers van zorgorganisaties, opleidingscentra (Universiteiten en Hogescholen), • Beroepsverenigingen van de diverse betrokken zorgactoren • Verzekeringsinstellingen • Overheidsinstellingen
Globaal Plan Mondzorg Educatie (Lies Verdonck)
WP 3
WP 1 WP 2 Sensibilisatie (Luc De Visschere)
Transport (Diane Van Cleynenbreugel)
WP 5 WP 4
Alternatieven
Mondzorgcentra
(Steven De Mars)
(Joke Duyck)
Globaal Plan Mondzorg Zorgorganisaties Ziekenbonden Overheidsinstellingen
Universiteiten Hogescholen
WP 6 coordinatie & implementatie (Stefaan Hanson)
Patiëntorganisaties
Beroepsverenigingen van zorgverleners (tandartsen, verpleegkundigen, zorgkundigen, opvoeders,…
Globaal Plan Mondzorg Mondzorgplatform Juridische vorm (vzw, PPS, ???) • Criteria voor identificatie • Regelen van de financiering • Installeren en toezicht houden op de mondzorgnetwerken • Sensibilisering o.a. met behulp portaalsite • Overleg met verschillende stakeholders • Evalueren en beleidsadviezen formuleren
Globaal Plan Mondzorg *Individuele persoon Zorgorganisatie(s)
Coördinatiecel
Preventieve mondzorg
Curatieve mondzorg
Bestuur/directie CRACRT Referentie persoon mondzorg
Probleem: medisch en/of verplaatsing
Implementatie
Nee
Integratie van mondzorg in de dagelijkse zorg
Reguliere tandarts
Feedback
Specifeke mondzorg
Gespecialiseerde mondzorg mondzorgcentra
Probleem met mondgezondheid
Ja
Globaal Plan Mondzorg Sensibilisering Wie? Coördinatiecel! Doelgroep? orthopedagogen, opvoeders, verpleegkundigen, zorgkundigen, verzorgenden, paramedici (ergo-kine-logo, diëtisten, animatie,…) artsen (geriaters, coördinerende raadgevende artsen, huisartsen, artsen verbonden aan de zorgorganisaties), stomatologen, kaakchirurgen, tandartsen, mondzorgassistenten, tandartsassistenten, referenten mondzorg en de mantelzorgers
Globaal Plan Mondzorg Sensibilisering Wat? - Globaal Plan voor Duurzame Mondzorg - Implementatieprocedure - Mondzorgprotocollen - Instructies Hoe? - Website
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
37 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
38 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
39 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
40 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
41 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
42 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
43 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
44 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
45 Community Dentistry & Oral Epidemiology
Globaal Plan Mondzorg Nieuwe functies Referentiepersoon mondzorg (verpleegkundige/mondzorgassistent).
Globaal Plan Mondzorg Taken: Referentiepersoon mondzorg • Coördinatie en ondersteuning (dagelijkse mondzorg!) • Contacteren van de coördinerend raadgevend tandarts (CRT) • Organiseren en opvolgen van initiatieven rond mondzorg (CRA?) • Educatie en preventie.
Globaal Plan Mondzorg Nieuwe functies Coördinerende raadgevende tandarts (algemeen tandarts)
Globaal Plan Mondzorg Taken: Coördinerende raadgevende tandarts • sensibilisatie • ondersteunen en begeleiden van de mondzorgdragers • opvolgen van de uitvoering van de mondgezondheid en eventuele nood aan professionele mondzorg; • inschatten van de mondzorgnood en organiseren van de zorg • ondersteunen van de verantwoordelijke arts(en) bij het uitstippelen van een kwalitatief mondzorgbeleid in de zorgorganisatie inclusief organiseren van vorming over mondzorg
Globaal Plan Mondzorg Nieuwe functies Mondzorgassistenten (HBO5 of professionele bachelor)
Globaal Plan Mondzorg Taken: mondzorgassistente Taakomschrijving: staat nog ter discussie
Globaal Plan Mondzorg Nieuwe initiatieven • Mondzorgcentra Bijzondere Noden • Aparte entiteit binnen een ziekenhuis • Aanbod van gespecialiseerde mondzorg • Personen met bijzondere noden
Brussel
2 Wallonië
Globaal Plan Mondzorg Nieuwe initiatieven Toegankelijkheid
Fysieke toegankelijkheid - tandartspraktijk - verplaatsing
Globaal Plan Mondzorg Nieuwe initiatieven Toegankelijkheid
Tandarts toegankelijkheid - Opleiding - Ondersteuning - Financiële incentives
Globaal Plan Mondzorg Toegankelijkheid Alternatieven voor de reguliere tandartspraktijk WZC
Personen met beperkingen Intern-extern
Thuiszorg
Draagbare tandheelkundige unit
R
R
R
Uitlaadbare mobiele tandartspraktijk
R
R
M
Mobiele tandartspraktijk in truck
R
R
M
Vaste tandartspraktijk in zorgvoorziening Basisapparatuur enkel voor preventie aanwezig in behandelruimte van zorgvoorziening Teletandheelkunde
R
R
G
R
R
G
R
R
R
R: realistisch
M: mogelijks
G: geen
Globaal Plan Mondzorg Toegankelijkheid Alternatieven voor de reguliere tandartspraktijk • • • • •
Availability of beschikbaarheid Accessibility of toegankelijkheid Acceptability of aanvaardbaarheid Affordability of betaalbaarheid Adequacy of aangepastheid
Globaal Plan Mondzorg Nieuwe initiatieven Opleiding Voor wie? Doelgroep? orthopedagogen, opvoeders, verpleegkundigen, zorgkundigen, verzorgenden, paramedici (ergo-kine-logo, diëtisten, animatie,…) artsen (geriaters, coördinerende raadgevende artsen, huisartsen, artsen verbonden aan de zorgorganisaties), stomatologen, kaakchirurgen, tandartsen, mondzorgassistenten, tandartsassistenten, referenten mondzorg en de mantelzorgers
Globaal Plan Mondzorg Opleiding Aandacht voor multidisciplinaire aanpak • algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties • verwerven van bijkomende competenties ifv het takenpakket • verwerven van kennis over mondgezondheid en mondzorg • communicatie en omgang
Globaal Plan Mondzorg Opleiding Aandacht voor multidisciplinaire aanpak • patiëntgericht werken (informatie overbrengen, luisteren en begrijpen, overtuigen) • regie voeren (plannen en organiseren, afstemmen, verantwoordelijkheid nemen) • professionaliteit (ethisch handelen, grenzen stellen, openstaan voor vernieuwing, eigen professie ontwikkelen).
Globaal Plan Mondzorg Opleiding: wat? Aandachtspunten: - verwerven van (wetenschappelijke) kennis - doelgroep - medische problematiek - samenwerkingsvormen - communicatie techniek - leidinggevende capaciteiten - taakdifferentiatie - verwijzing (horizontaal en verticaal)
Globaal Plan Mondzorg Nieuwe initiatieven Financiële incentives • • • • •
Identificeren rechthebbenden Incentives voor de reguliere zorg Incentives voor de specifieke zorg Incentives voor de gespecialiseerde zorg Incentives voor de verplaatsing
Globaal Plan Mondzorg *Individuele persoon Zorgorganisatie(s)
Coördinatiecel
Preventieve mondzorg
Curatieve mondzorg
Bestuur/directie CRACRT Referentie persoon mondzorg
Probleem: medisch en/of verplaatsing
Implementatie
Nee
Integratie van mondzorg in de dagelijkse zorg
Reguliere tandarts
Ja
Haalbaarheidsstudie Feedback
Specifeke mondzorg
Gespecialiseerde mondzorg mondzorgcentra
Probleem met mondgezondheid
Globaal Plan Mondzorg Piloot 3 Carestudie organisation(s) maanden
Preventive oral healthcare
Manager Coordinating and Advising Dentist Physician(s)/ Coordinating Advising Physician Oral health consultant
Co-ordination cell Curative oral healthcare Barriers: medical/ltransport
Implementation
No
Integration of oral healthcare into day-today care
Regular dentistry
Feedback
Yes
Specific dentistry
Special dentistry by special dental care centre
5 regio’s in België
Haalbaarheid van het Globaal Plan
Oral healtcare need
Op weg naar duurzame mondzorg Dank voor de aandacht
Op weg naar duurzame mondzorg
19 september 2013 Gent Gerodent Team Kliniek voor Tand-Mond- en Kaakziekten, Universiteit Gent,
