VERSLAG West-Vlaanderen
Forum & Nieuwjaarsreceptie / 21.01.14 Voor de organiserende werkgroep binnen Prebes West-Vlaanderen was het een hele uitdaging te breken met de traditionele Powerpoint-presentatie om een preventieonderwerp uit te diepen tijdens het jaarlijkse Nieuwjaarsforum, maar onder leiding van werkgroepvoorzitter Pascal Delbar zag men de vernieuwing toch wel zitten. Er werd nieuwsgierig naar uitgekeken, mede door de mysterieuze sluier die er rond gevormd werd met de regelmatig vertoonde trailer op studiemomenten en sinds een paar maand ook te zien op de website. Met propere voeten of propere auto de parking van De Oude Melkerij bereiken was dit keer geen sinecure, maar het is meer dan 300 Prebesleden toch gelukt om zich op tijd bij hun collega’s te vervoegen. Na de verwelkoming werd de namiddag traditioneel ingezet met 2 sprekers van FOD WASO TWW, dhr. Antoon Serroen, uittredend directiehoofd en dhr. Pieter Bolle, attaché bij TWW West-Vlaanderen. Dhr. Serroen had het voornamelijk over de campagnes die TWW jaarlijks organiseert met specifieke thema’s in specifieke doelgroepen. In 2013 waren dit de campagnes omtrent Tijdelijke & Mobiele Bouwplaatsen, brandweerdiensten en de opslag van ontvlambare stoffen in verkoopsruimtes. Ook voor 2014 zijn weer dergelijke campagnes voorzien zoals de SLIC (The Committee of Senior Labour Inspectors) campagne met betrekking tot uitglijden en struikelen op dezelfde hoogte, de NAVB campagne met betrekking tot bevoorrading van werven en de bliksemcampagne TMB met betrekking tot dakwerken. Tenslotte werd ook het KB van 30/08/13 betreffende Collectieve Beschermings Middelen grondig onder de loep genomen. Niet onnuttig want dit brengt voor de meeste PA’s toch wel wat extra werk met zich mee. Dhr. Pieter Bolle had duidelijk een zeer gevuld programma voorzien. In een 30-tal slides werd duidelijk gemaakt wat er in 2014 op ons af komt. Aangezien het KB Brand maar niet van de grond komt, werd gestart met een korte herhaling hoe wetten en KB’s eigenlijk tot stand komen. Naast het KB Eerste Hulp werd vooral aandacht besteed aan Psychosociale Risico’s. De interne procedure, de informatieuitwisseling tussen de Preventieadviseur voor Psychosociale aspekten (PA-PSY), de PA-AG & de vertrouwenspersoon, en de ontslagbescherming zijn enkele van de behandelde onderwerpen. In een toelichting aangaande de beleidsnota van de Minister van Werk kwamen de belangrijkste punten omtrent de werking van de Externe Diensten aan bod. Een belangrijk deel van het betoog werd ingenomen door het KB Elektrische Installaties. Er zijn te veel bepalingen om deze hier allemaal te vernoemen maar misschien toch wel opvallend dat dhr. Bolle veelvuldig ja antwoordde op de vragen omtrent het uitvoeren van een risicoanalyse bij de verschillende types Elektrische Installaties. Voor meer details: de presentaties zijn integraal te downloaden via de Prebes website West-Vlaanderen !
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
Succes, Happiness, Love, Peace, Good Luck, Friendship, Prosperity, Good Health, .. & Money … dat alles wenste Prebes voorzitter Ronny Smismans de deelnemers toe voor 2014 … In zijn jaaroverzicht prees hij de inzet van de vele regionale en provinciale bestuursleden die telkens opnieuw belangeloos instaan voor het organiseren van boeiende studiemomenten. Veel vrije avonden worden opgeofferd aan vergaderingen, voorbereidingen, contacten leggen, presentaties samenstellen, … De werkgroep documenten heeft de kaap van 150 stuks overschreden. Deze behoren tot de meest gedownloade items op Wikiprebia en zijn in menig Vlaams bedrijf als standaard document met eigen logo terug te vinden. Ook de ledenwerving staat niet stil. Het jaartal van de Guldensporenslag staat voortaan symbool voor het te bereiken aantal leden in de loop van dit werkjaar. De 4 regio’s, trouwens uniek voor West-Vlaanderen binnen Prebes, draaien op volle toeren. Kring centrum heeft sinds kort Hilde Donck als nieuwe voorzitster, Kring West heeft dit jaar maar liefst 8 regionale evenementen op de agenda staan, en ook Zuid en Noord hoeven niet onder te doen in het brengen van professionele en kwaliteitsvolle studiemomenten. Provinciaal is het bestuur aan uitbreiding en herverdeling van de taken toe. De gekende provinciale studiedagen in Boeverbos worden aangevuld met opnieuw een Sociaal Event, de Dag van de Veiligheid te Kortrijk en op het einde van het jaar het onthaal van de nieuwe leden. Het stukje verenigingsnieuws werd afgesloten met een geanimeerd compilatiefilmpje over de activiteiten van het voorbije jaar, kunstig aaneengebreid door Carlo Dumon.
Begrijpen, kunnen of willen ze niet …, een kwestie van gedrag en cultuur! Het verhaal van iedere preventieadviseur op weg naar nul ongevallen. Dit jaar moest het Nieuwjaarsevent iets anders worden, iets voelbaars, iets interactiefs, iets wat bleef plakken bij de deelnemers. Zo is het idee ontstaan om beroep te doen op Conlibrio, een gepassioneerd clubje zoals ze zichzelf noemen, die als missie hebben om binnen organisaties MENSEN en CULTUUR in lijn te brengen met RESULTATEN en STRATEGIE. Het uitgangspunt is het volgende: De preventieadviseur strijdt vaak een eenzame strijd en ontdekt stilletjes aan dat investeren in technische veiligheid, procedures en instructies, en steeds maar hetzelfde herhalen niet voldoende is. Evolueren naar een veiligheidscultuur, een andere mentaliteit en ingesteldheid is de volgende stap. Iedereen beseft echter ook dat cultuur veranderen heel moeilijk is ... en vooral: waar begin je? Den Jos, een doorwinterde ancien en den Gregory, een nieuwe werknemer, zijn op het eerste gezicht blij als Leen, reeds 10 jaar preventieadviseur op het bedrijf, met hen een praatje komt slaan tijdens de pauze. De welwillendheid slaat echter snel om als blijkt dat Leen den Gregory een deftig onthaal wil geven. “Geen tijd, schatteke, het zal voor een andere keer zijn” wimpelt den Jos vriendelijk het aanbod af. Daarop gaat den Jos aan het werk met zijn slijpschijf. Als Leen ziet dat hij dit werk uitvoert met dunne, weinig beschermende handschoenen, kan ze niet anders dan hem te laten stoppen en ter verantwoording roepen. “Ik doe dit werk al jaren met dees handschoenen, schatteke, en er is mij nog nooit iets overkomen”. De toon is direct gezet waarop Leen het publiek vraagt of er zich bij de deelnemers in de zaal ook situaties voordoen waarbij de preventieadviseur op onbegrip en weerstand stuit bij de werknemers. “Niet altijd dragen van de veiligheidszaagbroek bij groenonderhoud” wordt vanuit de zaal geroepen. De acteurs spelen hier direct op in en spelen een geïmproviseerd stukje theater waarin de werknemer zich verdedigt met het excuus dat voor zo’n korte tijd zagen het niet te doen is om telkens die veiligheidszaagbroek aan te trekken. Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
West-Vlamingen komen meestal maar traag op gang als het gaat om interactief deelnemen voor een groot publiek, maar gelukkig deden een paar gepensioneerde preventieadviseurs, den Luc en den Willy, hun duit in het zakje om voorbeeldsituaties aan te brengen. In een kunststofverwerkend bedrijf is één van de risico’s van de operator het krijgen van spatten in de ogen tijdens het productieproces en is het dragen van de veiligheidsbril terecht een verplichte beschermingsmaatregel. Ook deze en nog enkele andere situaties werden ludiek maar realistisch ten tonele gevoerd. Zelfs Stevie Wonder moest er aan geloven als ‘slachtoffer’. Echter … niet alleen bij de werknemers krijgt de preventieadviseur vaak geen gehoor. Ook bij het management moet hij/zij vaak zeer veel moeite doen om zijn stem te laten horen in een meeting. Bij Leen was het zeer duidelijk maar tegelijk ook zeer frustrerend: elke week kreeg ze de laatste 5 minuten om haar betoog te doen wat veiligheid betreft. Klanten, cijfers, nieuwe producten en de lunch zijn immers veel belangrijker! Samengevat door Leen in een term die velen nieuw in de oren klonk: informatie-constipatie. Zo kan het echt niet verder dacht Leen en riep de hulp in van Conlibrio. De rest van het verhaal toont hoe project manager Ronny Leyman, Leen met woord en daad bijstaat om stap voor stap te komen tot een duurzame cultuurverandering bij werknemers en management. De interactieve vraag “Wat zijn de oorzaken en wat moeten we zien aan te pakken” resulteerde in tal van ideeën door de deelnemers in de zaal aangebracht en op de flip-over bijeen gesprokkeld. De eerste stap is het pad effenen. Het management dient zijn verantwoordelijkheid op te nemen. De aanpak dient Top-Down te gebeuren. Om het management te raken dient er een naam gekleefd te worden op de heersende veiligheidsproblemen, concrete voorbeelden aanhalen, wijzen op hun voorbeeldfunctie, een focus plaatsen. Ook als er in bepaalde situaties binnen uw bedrijf nog geen ernstige arbeidsongevallen zijn gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden te vinden bij de buren of bij collega-bedrijven. Wat eerst 5 minuten waren op het einde van de meeting bij Leen, werd omgezet in de tijd nodig om de risicovolle situaties grondig te bespreken, oplossingen te vinden en medewerking te verkrijgen om maatregelen te treffen. Het delegeren gebeurde plots in de andere richting. Eén van de managers bleek zelfs bevriend met den Ronny van een Zuid-West-Vlaams bedrijf dat schermen produceert en zou daar wel wat gratis schermen kunnen versieren om op te hangen in de productiehallen …
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
De tweede stap is het vormen van ambassadeurs. Vertegenwoordigers uit alle geledingen van het bedrijf, werknemers met autoriteit die iets te zeggen hebben op hun niveau. Neem in de groep ook enkele tegenstanders op, dat zorgt voor discussie. Diversiteit is belangrijk en gewenst. Een goeie groep ambassadeurs bestaat uit ongeveer 10 % van het aantal werknemers. Op die manier ontstaat er reële inspraak in het veiligheidsgebeuren. In het bedrijf van Leen is er opnieuw een probleem met den Jos. Om zich te verplaatsen van zijn werkplaats naar de refter gebruikt hij een oude verhakkelde fiets zonder remmen en met platte banden. “Het is toch maar om me snel eventjes te verplaatsen met mijn materiaal en die fiets staat daar toch al jaren, daar heeft toch niemand last van”. Door het waarom van veilig werken uit te leggen en de gevolgen van onveilig gedrag duidelijk aan te tonen en te motiveren komt Jos stilaan tot het besef dat het ook anders kan. Blijkbaar vinden niet alleen “tussen pot en pint” veel problemen een oplossing maar kan er tijdens “het pissen” ook aardig wat gerealiseerd worden. En zeker als blijkt dat opeens een manager het goede voorbeeld geeft is zelfs den Jos te overtuigen om voortaan mee te werken aan de veiligheidscultuur. Vraagje: Hoe eet men een olifant op? … in stukjes … De derde stap is de stuurgroep aan het werk zetten. De stukjes van de olifant zijn projecten die door de ambassadeurs gedefinieerd en toegewezen worden. Dit gebeurt tijdens een startvergadering. Maar daarnaast is het belangrijk om veiligheid zoveel mogelijk te integreren in de dagelijkse werking van het bedrijf. Dit kan door affiches op te hangen in de kantine, boodschappen te brengen in vergaderingen, een wedstrijd tijdens het personeelsfeest, … Hierbij is het definiëren, de dingen juist benoemen van zeer groot belang. Bezint goed eer je begint is hier een belangrijke boodschap. Steek de oplossing van het probleem nooit in de titel want dat wekt alleen maar weerstand op waardoor het project al ten dode is opgeschreven voordat het van start gaat. Bij Leen hadden ze het project aangaande de fiets van Jos “Geen fietsen in de shop” genoemd. Jos concludeerde hieruit dat ze van plan waren de fietsen te verbieden wat eigenlijk niet de bedoeling was. Na het gesprekje met de manager “in de sanitaire ruimte” waar Jos onder een zekere druk werd gezet, neemt hij zelf het initiatief. Hij gaat samen met zijn zoon die ook in het bedrijf werkt op zoek naar verbeterpunten en doet zelf voorstellen om het intern verkeersplan te optimaliseren. De vierde stap is het communiceren met iedereen. Breng iedereen op alle niveaus binnen de onderneming op de hoogte van de projecten en laat ze hun steun uitspreken. Organiseer belevingsmomenten met kleine groepjes WN’s. Bij het communiceren naar werknemers toe, maar ook tussen werknemers onderling kan men 3 methodes onderscheiden bij de aanpak van een onveilige toestand. Welke is de beste volgens u? 1) Moraliserend, agressief de situatie de kop indrukken. 2) Vermijdend, niets zeggen, de gevaarlijke situatie laten zoals ze is. 3) Uitleggen waarom iets risico’s bevat, de gevolgen uitleggen, zin geven aan de veilige methode, constructief bijsturen, humor gebruiken. Methode 1 & 2 zijn de snelste, methode 3 neemt meer tijd in beslag maar geeft het beste resultaat op lange termijn. Methode 1 & 2 zijn de makkelijkste, methode 3 vraagt meer moed omdat men vaak bang is van de reactie, maar is uiteindelijk de beste methode. Terwijl den Gregory de koer aan het vegen is (op de foto is de bezem weggefotoshopt ), komt den Jos zijn nieuwe fiets voorstellen. En hij is er niet weinig fier op: “Loopt veel soepeler dan die oude bak, goeie remmen en een flinke bel, straffe lichten en vooral dat rek vooraan om mijn alaambak op te zetten is echt de max !”. Niet alleen voor den Jos en den Gregory, maar ook voor Leen is het nu veel aangenamer werken in de nieuwe getransformeerde veiligheidscultuur. Tenslotte: Blijven volhouden en genieten van het succes. Om je daarbij te helpen staan de 6 sleutels tot succes hierna samengevat.
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
De Zes Sleutels voor een succesvolle verandering van uw veiligheidscultuur Sleutel 1 : Reageer op druk Veranderen is niet gemakkelijk omdat de evolutie ons geleerd heeft niet te verliezen wat we bij mekaar gesprokkeld hebben. Enkel als er een duidelijke noodzaak is om te veranderen die ons door economische, maatschappelijke of persoonlijke druk wordt opgelegd, worden we in beweging gebracht en krijgen we energie om nieuwe mogelijkheden te ontdekken.
Sleutel 2 : Bepaal samen de zingeving en het doel Door onze evolutie willen we graag weten wat de zin is van wat we doen, het waarom. Dit geldt ook voor organisaties. Een organisatie dient zin te geven aan zijn bestaan, een doel te hebben en te zorgen dat iedereen hiervan op de hoogte gebracht wordt.
Sleutel 3 : Maak de lagen van de cultuur zichtbaar Waar mensen samen zijn en werken ontstaat een cultuur. De cultuur is de manier waarop wij het doen met onze gewoonten, normen en waarden en is bepalend voor wat een organisatie kan en zal doen. Om ervoor te zorgen dat de cultuur door iedereen goed begrepen wordt, dienen alle lagen van de cultuur zichtbaar gemaakt te worden. Een cultuur die goed begrepen wordt laat zich makkelijker onderhouden of veranderen.
Sleutel 4 : Beheer de diversiteit Door onze evolutie zijn we vaak bang van het onbekende en stoten we af wat niet bij ons lijkt te passen. Een diverse groep mensen heeft echter een bredere blik en meer kans om de juiste antwoorden te vinden. Deze diversiteit dient dus goed beheerd te worden vanuit een goed begrip wat gewenst of ongewenst is.
Sleutel 5 : Hou vast aan snelle en intense verandering Verandering levert altijd spanningen op, maar we hebben de keuze tussen langdurige, uitzichtloze spanningen of de korte pijn van intense verandering. Onderzoekers hebben vastgesteld dat snel doorgevoerde veranderingen uiteindelijk minder problemen opleveren. Logisch, want niemand wil graag langdurig in onzekerheid leven.
Sleutel 6 : Leef de cultuur dag in, dag uit De meeste mensen zien zichzelf als individuen die gemaakt zijn om zich sociaal te binden. Vanuit die binding willen we ook graag bijdragen aan een groter geheel waarin we onze plaats vinden. De sterkste motivatie komt uit onszelf, als we begrijpen hoe we kunnen bijdragen en tegelijk onze persoonlijke doelen kunnen bereiken.
Heb ik het goed dat onderstaande foto’s deze laatste zin op een schitterende manier visualiseren?
Verslag: Koen Sohier Foto’s: Carlo Dumon & Stefaan Debosschere
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050
Het Forum & Nieuwjaarsreceptie 2014 met è knipooge
Wat is me dat hier allemoale?
ut scenario …
Voilà, dat zyn nu myn crisismanagers!
Op è dood moment vertelt èn oude rot è vettige klucht aan de joenge garde
’t Is topen da ze d’er allegoare goan zyn
T’is myn laatste ki, ik zyn d’er van of … Dien Gregory, das ech nie te doen … Je mag vroage wa je wil, moar ik moetn vroeg naar hus …
Doe ze nog mor è ké vul garçon! Lusteren is belangrik als PA
Da van die gratis schermen, goa da lukkn?
'k meuge content zyn!
'k ben eigenlyk op régime moa ’t zyn zulke goe pistolés
Schone lachen Dries, we stoan op de foto
Prebes vzw / Diestersteenweg 88 / 3510 Kermt / Tel 011 28 83 40 / Fax 011 28 83 49
[email protected] / www.prebes.be / IBAN BE24645119329738 / BTW BE 0424273050