Gemeentelijke verzelfstandiging: van oud naar nieuw Marijke De Lange Stafmedewerker personeel VVSG
Doel van deze toelichting • Veel nood aan informatie over personeelskwesties bij verzelfstandiging – wat zegt het Gemeentedecreet niet?
• Verhouding moederbestuur en verzelfstandigd agentschap (VA)? • Zelf personeel aanwerven of niet? Mogelijkheden? 2
1. Wie is werkgever? • Hoofd IVA = hoofd personeel – Functiebeschrijving, evaluatie.. – Dagelijks personeelsbeheer (bijv. verlofaanvragen) delegeerbaarr naar diensthoofd – Geen aanstellingsbevoegdheid
• College stuurt hoofd IVA aan – … maar gemeentesecretaris evalueert hoofd IVA
• Gemeenteraad – Financiële repercussies – Wijzigingen aan personeelsformatie – Wijzigingen aan personeelsreglementen 3
Wie is werkgever? • RVB AGB bevoegd binnen grenzen statuten – delegatie dagelijks bestuur mogelijk • aan DC of aan gedelegeerd bestuurder – Subdelegatie aan personeelsleden mogelijk
– RVB AGB benoemt leden DC of gedelegeerd bestuurder
• Privaatrechtelijke EVA’s -> Vennootschapswetgeving, vzw-wetgeving 4
2. Afhankelijk van moederbestuur? Personeelsbeleid VA = autonome bevoegdheid VA, maar… • Grenzen bij oprichtings, beheers- of samenwerkingsovereenkomst => te regelen • Grenzen bij wet – Rechtspositie personeel AGB • Statutair of contractant, naar keuze gemeenteraad in oprichtingsbesluit of statuten • Overeenstemmende rechtspositieregeling als gemeentepersoneel • RVB beslist over afwijkingen + specifieke functies
– Rechtspositie personeel EVA privaat recht • Volgens regels privé-sector (geen afspiegeling personeelsbeleid gemeente)
• Samenwerking moederbestuur – VA 5
3. Is VA publieke of private werkgever? • Statutair aanwerving = algemene regel in openbare sector – In de praktijk heeft 60% een arbeidsovereenkomst – Opgelet! Statutair ≠ vastbenoemd
• Vastbenoemde op proef benoemde en contractant – (Grote) verschillen bij ziekte- en invaliditeit, werkloosheid, pensioen • Vastbenoemden ten laste van bestuur • Op proef benoemden en contractanten: uitkering sociale zekerheid
• RSZPPO (lokale besturen) tegenover RSZ (privé-sector) • Sectorale akkoorden CAO – Opstart onderhandelingen voor nieuw sectoraal akkoord 20082009 (in onderhandelingscomité C1) 6
Sociaal overleg bij VA • Bijzonder onderhandelingscomité en hoog overlegcomité in elk autonoom gemeentebedrijf – Voorzitter raad van bestuur = voorzitter • Kiest andere leden overheidsdelegatie
– Vakbondsdelegatie • Van plaatselijk representatieve vakorganisaties • Stelt vrij delegatie samen • Elk personeelslid mag vakbondsafgevaardigde zijn – Geen sociale verkiezingen in de openbare sector
• Overlegorganen in schoot van werkgever privé-sector – Ondernemingsraad, (vakbondsafvaardiging), Comité Welzijn op het werk 7
Sociaal overleg bij VA (2) • Openbare sector: verplichting tot onderhandelen of overleggen met representatieve vakorganisaties… – … vooraleer bestuur algemene personeelsmaatregel treft – Akkoord (na onderhandeling) of met reden omkleed advies (na overleg) heeft louter politiek karakter • Bindt bestuur juridisch niet ( CAO)
– Actiemiddelen vakbonden: vakbondsprerogatieven, vakbondsverlof, vakbondsvrijgestelden => nota VVSG
• Privé-sector: CAO’s = afdwingbaar! 8
4. Personeelsmobiliteit: detachering ja of nee? • Eigen personeel of niet? • Principieel verbod op TBS in wet 24 juli 1987, maar… – Wet is niet van toepassing op statutairen • Wel reglementaire basis nodig (bijv. GR-beslissing)
– Soms is TBS contractuelen toegelaten – Soms is er geen sprake van detachering in de zin van de wet 24 juli 1987 9
Detachering – aandachtspunten Tips • Dubbel werkgeversgezag best schriftelijk vastleggen (secretaris én hoofd VA) • Arbeidsorganisatie best schriftelijk vastleggen Juridische werkgever bepaalt rechtspositie Documentatiebundel VVSG • Alternatief detachering: verlof voor opdracht – Geen detachering mogelijk naar EVA die niet belast is met taken van gemeentelijk belang… 10
Personeelsmobiliteit: overdracht personeel • Aanwending overgedragen personeelsleden te regelen in samenwerkingsovereenkomst • Geen overdracht personeel mogelijk naar VA, niet belast met taken van gemeentelijk belang
• Opgelet! Europese richtlijn 77/187 over behoud van rechten van werknemers bij overgang ondernemingen 11
Personeelsmobiliteit: terugkeer personeel • Bij ontbinding AGB – Gemeente neemt statutair personeel over – Gemeente waarborgt rechten vastgesteld door AGB op ogenblik ontbinding – Gemeente neemt rechten en verplichtingen AGB over
• Privaatrechtelijke EVA’s? – Overnameplicht bij ontbinding? Grondwettelijk principe “algemene toegang openbaar ambt” – Eventueel toepassing Europese richtlijn 12
Personeelsaantallen • 2.072 personeelsleden in AGB’s in Vlaams Gewest • 74.180 personeelsleden in gemeenten in Vlaams Gewest • 709 personeelsleden in OCMW-vereniging hoofdstuk XII-OCMW-wet in Vlaams Gewest • 52.332 personeelsleden in OCMW’s in Vlaams Gewest – Cijfers RSZPPO Jaarverslag 2005 – Cijfers ‘gemeentelijke’ vennootschappen of vzw’s zijn niet beschikbaar bij RSZ 13
