No title

Introductie

Bijeenkomst

Energiebesparing gemeentelijke gebouwen

CO2-Servicepunt Noord-Holland

• Aanleiding: ‘Snelle energiebesparing gemeentelijke gebouwen’ op 13 januari. • ‘We weten eigenlijk niet eens wat andere gemeenten nu al doen!’ • ‘Ik wil een lijstje met mogelijkheden, zoals tips die we vandaag horen.’ • Informatie: twee onderwerpen • Interactie: vragen stellen en zelf aan de slag • Activeren: Benchmark gemeentelijke gebouwen

12 oktober 2011 Anne de Klerk en Gabrielle Uitbeijerse CO2-Servicepunt Noord-Holland

Energiebesparing Gemeentelijke Gebouwen



Agenda • Benchmark gemeentelijke gebouwen • Monitoring van energieverbruik • Toelichting knelpunten (januari 2011) – Pauze • Financiering van maatregelen en beheer • Zelf aan de slag – Lunch (indien opgegeven)

Benchmark energiegebruik gemeentelijke gebouwen

CO2-Servicepunt Noord-Holland 12 oktober 2011 Anne de Klerk| CO2-Servicepunt Noord-Holland


Landelijke benchmark overheidsgebouwen


Cijfers over 2009 en 2010

Voor 7e keer uitgevoerd door Stichting Stimular 60 gebouwen van 35 overheden 22 daarvan gemeenten Gebouwen vaak met bv. publieksbalie, trouwzaal, raadszaal, kantine. • Verschillende ‘leeftijden’ (nieuw, oude, jaren ’70, monumentaal). • • • •

2009 Elektriciteitsverbruik (kWh/m2) Elektriciteitsverbruik (kWh/FTE) Gasverbruik (m3/m3) Gasverbruik (m3/FTE) Water (m3/FTE) Afval (kg/FTE) Ongescheiden afval (kg/FTE) % afvalscheiding Woonwerkverkeer (km/FTE)





2010

Beste score 2010 28,2

96,8

91,6

3.016

3.445

785

2,8

2,7

1,70

285

330

107

6,9

9,7

3,3

168

158

44,8

80,3

96,2

10,7

52,2

39,3

80,3

6.800

5.489

1835


1

Deelnemers benchmark NoordHolland

Grote verschillen • FTE – Van 12 tot 450 FTE – 4 gebouwen < 25 FTE – 4 gebouwen 26-150 FTE – 4 gebouwen > 150 FTE

6 gemeenten 12 gebouwen - Amstelveen (1) - Castricum (1) - Diemen (1) - Hilversum (4) - Hoorn (4) - Purmerend (1)

• Oppervlakte: 255m2 – 11177m2 – 2 gebouwen < 1000m2 – 5 gebouwen 1001 – 5000 – 3 gebouwen 5001 – 10.000 – 2 gebouwen >10.000




Gas in m3 per FTE

Gegevens deelnemers N-H Gemeente Amstelveen 1 Castricum Diemen Hilversum 1 Hilversum 2 Hilversum 3 Hilversum 4 Hoorn 1 Hoorn 2 Hoorn 3 Hoorn 4 Purmerend Gemiddeld

Oppervlak m2 5000 2100 6907 9734 575 255 5175 11177 3630 1946 2631 11010 5012

FTE 120 60 144 161 20 22 249 450 125 23 12 429 151


FTE/m2 0,024 0,029 0,021 0,017 0,035 0,086 0,048 0,04 0,034 0,012 0,005 0,039 0,0325

m2/FTE 43 35 48 60 28 12 21 25 29 85 219 26 52

2000,00

1.832

1.889

1800,00 1600,00 1400,00 1200,00 1000,00

862 800,00 600,00 400,00 200,00

272

279

345

330

393

457

410

162

0,00 Amstelveen 1

Hoorn 1

Hilversum 4

Hoorn 3

Hilversum 2 Hilversum 3 Castricum

Diemen

Hilversum 1

Hoorn 4

Purmerend

* Gebouw Hoorn 2 gebruikt warmteterugwinning en heeft daarom geen gasverbruik.



Gas in m3 per m2



Conclusie gas

80,00

73,6 70,00

60,00

50,00

40,00

33,7

• Purmerend heel hoog gebruik • Hoorn 4 heel hoog gas/FTE maar heel laag gas/m2 • per FTE Hilversum 3 geen uitschieter, per m2 wel. • Gas/FTE 4 ≤ gemiddelde, gas/m2 9 ≤ gemiddelde

30,00

20,00

10,00

3,9

8,4

9,5

Hoorn 4

Diemen

11,0

11,7

12,2

13,4

14,3

3,9

0,00 Amstelveen 1

Hoorn 3

Hoorn 1

Castricum Hilversum 2 Hilversum 4 Hilversum 1 Hilversum 3 Purmerend

* Gebouw Hoorn 2 gebruikt warmteterugwinning en heeft daarom geen gasverbruik.





2

kWh per m2

kWh per FTE 30000,00

140,00

130 123

24.666

25000,00

120,00

113

100,00 20000,00

86 80,00

89

71 65

15000,00 60,00

46

47

50

10000,00 40,00

4.099

5000,00

822

202

179

1.330

1.896

1.898

2.205

2.711

4.304

20,00

2.991

2




Conclusie elektriciteit • • • •

7

0,00

0,00


CO2-uitstoot kg/FTE 20.000

Uitschieter omhoog Hoorn 4 bij kWh per FTE Uitschieter omlaag Hoorn 3 bij kWh per m2 Beide grafieken 9 gebouwen
17.200

18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000

3.200

4.000 2.000

3.100

3.500

3.200

1.400

1.400

1.200

2.000

1.700

1.100

700

-



CO2-uitstoot kg/m2 135

140

120

100

• Voorbeeld Diemen: – CO2-uitstoot / FTE hoger – CO2-uitstoot / m2 lager

98

90 79

80

70

65 60

40


Voorbeeld

160

100


54

48 37

33

20

8

0





3

Conclusie • • • • • •

Deelnemende gebouwen scoren behoorlijk goed Gas per FTE nog meeste te winnen Hoorn 3 is goed op weg: laagste score Hoorn 4 / Purmerend meest te winnen Uitstoot kg/FTE 5 gebouwen > gemiddeld Uitstoot kg/m2 4 gebouwen > gemiddeld

Knelpunten en oplossingen in

Energiebesparing gemeentelijke gebouwen

CO2-Servicepunt Noord-Holland 12 oktober 2011 Gabrielle Uitbeijerse CO2-Servicepunt Noord-Holland


Startpunt brainstorm (januari 2011)



Resultaat januari 2011 Knelpunten • financiering van benodigde maatregelen • nonchalante houding van gebruikers • weinig inbedding van beleid • intransparante markt • beheerders – hebben het probleem niet in beeld – schieten tekort in kennis en tijd



Groepen: brainstorm over vragen



Voorbeeld uitwerking vraag

• Hoe kun je energieverbruik beheren in nieuw of gerenoveerd kantoorpand? • Hoe kun je mensen meekrijgen in energiebesparing? • Hoe kun je het energieprobleem in beeld van gebouwgebruikers brengen? • Hoe kun je gebouwbeheerders bekendmaken met laaghangend fruit? • Hoe kun je energiezuinig beleid breed inbedden bij de gemeentelijke organisatie?





4

Gouden ideeën • ontwerp het pand en het energiebeheer samen met de beheerder • maak gebouwbeheerders medeverantwoordelijk en ambassadeurs voor energiebesparing • presenteer goede voorbeelden met grappige visualisaties (filmpjes bijvoorbeeld) • motiveer gebouwbeheerders en laat ze resultaten presenteren door monitoring (zichtbaar maken) • maak van energie besparen een sport en creëer zo draagvlak

Zelf aan de slag:

Actorenanalyse Energiebesparing gemeentelijke gebouwen

CO2-Servicepunt Noord-Holland 12 oktober 2011 Anne de Klerk - Gabrielle Uitbeijerse





Eigen gemeente

Factoren

• Doel – Huidige stand van zaken – Beoogd resultaat • Nodig – Benodigd gedrag – Factoren – Instrumenten

• Motiverende factoren (willen):



Actorenanalyse

kennis, attitude, sociale norm, eigen effectiviteit, etc.

• Faciliterende factoren (kunnen): geld, vaardigheden, techniek, organisatie, etc.

• Versterkende factoren (versterken): positieve of negatieve feedback van collega’s vrienden, familie, etc.



Houding en invloed

• Realiseren van je doel: – Wie (intern/extern) – Waarom heb je hén nodig? – Verwachtingen – Belangen – Houding – Mate van invloed – Actiebereidheid • Wat maakt je tot een interessante partner?





5

Nu zelf aan de slag!

Instrumenten

• Vorm duo’s • Vul het schema in (2 zijden) • Brainstorm samen over invulling

• Welke instrumenten zijn in te zetten? – Folder / poster / brief – Bijeenkomst / overleg / workshop – Aanspreken • Denk ruimer! – Passend bij uw organisatie / collega’s – Vernieuwend – Zie brainstormverslag





Resultaten Actorenanalyse

Aanpak / acties

• Politiek (B&W / raad / wethouder) • MT, gemeentesecretaris: heel belangrijk (nemen besluit, capaciteit) • Gebruiker / gebouwbeheerder / schoonmaker • Uitvoerders van beleid • Leveranciers (van maatregel: installateur / aanlevering) • Financiele beleidsbepalers

• Laat financiële mensen meerekenen, betrekken vanaf begin Wensen / ondersteuning CO2-SP 2012: - Op weg helpen om samen in gesprek te komen - Welke instrumenten gebruiken - Netwerken - Sessie als vandaag - Gesprekspartner / informatievoorziening (externe, extra partij) - Factsheet monitoring? - Ondersteuning bij bereiken financiele mensen




Gemeenten

Conclusies en afsluiting

• Castricum (Harry Smith, breed) • Amstelveen (Richard van Leeuwen, ESCO, oplossing voor split incentive) • Haarlem (Rudy de Vries, meedenken financiering duurzame ontwikkeling, hele pakket) • Hilversum (Paul Lammers, bereidheid/draagvlak creëren)




• Vervolg project – Hele gemeentelijke organisatie? – Wensen?

• Bedankt voor uw deelname!



6

Extra informatie • Gebouwenbeheerder, al lid van www.lokaalklimaatbeleid.nl/netwerk? • Tips, instrumenten en (praktijk)voorbeelden van energiebesparende maatregelen, http://www.agentschapnl.nl/nl/programmasregelingen/energiezuinig-gebouwbeheer





7

No title

Recommend Documents