Bosbeheerplanning.qxp
8-12-2006
11:37
Pagina 1
Meer weten? Raffe, J.K. van & R.J.A.M. Wolf, 2000. Bedrijfsplanning geïntegreerd bosbeheer. Alterra, Wageningen. Rapport 051. [De beschrijving van de methode].
Beheervisie
Beheerplan
Werkplan
Inventariseren
In de beheervisie staan de doelen die binnen een termijn van 30 tot 50 jaar moeten worden bereikt. In dit plan staan o.a. de missie, de productdoelen en de streefbeelden/terreindoelen die op de lange termijn moeten worden gerealiseerd. Indien van toepassing (vaak bij wat grotere bedrijven), komen in de beheervisie ook de functiezonering en een indeling naar streefbeeldgebieden. Het is verstandig een beheervisie elke tien jaar te herzien, omdat in de loop van de tijd de situatie en inzichten veranderen.
In het beheerplan staan de beslissingen die betrekking hebben op een termijn van ongeveer vijf jaar. Het bevat met name de productdoelen en de streefbeelden en terreindoelen die binnen vijf jaar bereikt moeten worden. In het beheerplan komen ook de maatregelcriteria die gebruikt zullen gaan worden om de reguliere maatregelen te plannen. Een beheerplan kan het best elke vijf jaar worden opgesteld.
De uit te voeren maatregelen, komen in het werkplan te staan. Dit plan kan het best elk jaar worden opgesteld en alleen die maatregelen bevatten die in het planjaar uit gevoerd moeten worden. In het werkplan moet een begroting komen van de middelen, de kosten en de opbrengsten. Het opstellen van een begroting is van belang om de haalbaarheid van het plan te kunnen bepalen.
Als de beheerder geen inzicht heeft in de huidige situatie, kan hij geen reële doelen opstellen. De beheerder moet, voordat hij concrete streefwaarden kan bedenken, eerst relevante gegevens verzamelen. Deze gegevens moeten aansluiten bij de doel stellingen. De beheerder moet alleen gegevens verzamelen over de boomsoorten samenstelling als hij wil gaan sturen op de boomsoortensamenstelling. Kengetallen die niet in de doelstellingen terugkomen, zijn in principe overbodig, hoewel ze natuurlijk wel nuttig kunnen zijn om de processen in het bos beter te begrijpen. De inventarisatiegegevens kunnen in een apart plandeel worden samengebracht of worden geplaatst in die delen waar ze worden gebruikt.
Wolf, R.J.A.M. & J.K. van Raffe, 2000. Over planning bij geïntegreerd bosbeheer. Naar aanleiding van een workshop op de Manifestatie Bos & Bomen 2000. Nederlands Bosbouwtijdschrift 72-4 (juli/augustus 2000): 129-132. [Verslag van een workshop over beheerplanning]. Wolf, R.J.A.M, J. K. van Raffe & J.C.J. Trijen, 2000 Gemeente Someren: een bijzonder voorbeeldbedrijf geïntegreerd bosbeheer. Groen 56-12 (december 2000): 45-50. [Kort overzicht van de plantontwikkeling van de gemeente Someren Wolf, R.J.A.M., J.K. van Raffe & L.J.A.M van Nierop, 2000. Uitwerking bedrijfsplanning geïntegreerd bosbeheer voor gemeente Someren. Alterra, Wageningen. Rapport 052. [Beheervisie, beheerplan en werkplan voor de gemeente Someren].
Bosbeheerplanning
Kiezen voor doelgericht bosbeheer Beheerplanning
is het nemen van beslissingen over het uit te voeren beheer. Het is de kerntaak van een beheerder. Het belang ervan mag niet worden onderschat. Zonder een goede besluitvorming is het lastig gestelde doelen te bereiken en goede bedrijfsresultaten te realiseren.
In deze brochure beschrijven we hoe een bosbedrijf op een effectieve, slagvaardige manier kan plannen. We
Voor specifieke vragen kunt u ook contact met ons opnemen: Jaap van Raffe Bedrijfsvoering en beheerplanning (onderzoek en modelontwikkeling) Alterra Postbus 47 6700 AA Wageningen tel. 0317-474700 e-mail:
[email protected]
reiken handvatten aan voor een doelgericht beheer. Een bosbedrijf kan daarmee de besluitvorming en maatregelenplanning verbeteren. Ook krijgt het meer inzicht in de bedrijfsresultaten.
Het goede uit de praktijk is in de geschetste methode gecombineerd met door Alterra uitgevoerd onderzoek,
Robbert Wolf Bosbeheerplanning en bosecologie (opstellen beheerplannen) Eelerwoude Postbus 223 7460 AE Rijssen tel. 0548-512555 e-mail:
[email protected]
en aangevuld met de nieuwe inzichten over geïntegreerd bosbeheer.
Bosbeheerplanning.qxp
8-12-2006
11:37
Pagina 2
Van missie naar maatregelen
Tijd Bomen groeien niet zo snel en dat heeft gevolgen
Voordat je iets gaat ondernemen, moet je nadenken over wat je eigenlijk
voor de planning. Een eigenaar moet vooruitkijken
wilt bereiken. Zonder na te streven doel wordt elke actie letterlijk zinloos.
bij het plannen van het beheer. Hij moet aangeven
Dit geldt ook voor bedrijven. Elk managementboekje geeft dan ook aan
wat hij op de lange termijn (zeg 30 jaar) wil realis-
dat een bedrijf moet beginnen met het opstellen van een missie. In de
eren. Een probleem is wel dat lange-termijndoel-
missie staan de doelen van de eigenaar (bijvoorbeeld geld verdienen,
stellingen niet gemakkelijk te vertalen zijn naar
eigen genot of algemeen nut) en de functies die het bos moet gaan
maatregelen. Als tussenstap kunnen beter eerst
vervullen om de eigenaarsdoelen te bereiken (bijvoorbeeld houtproductie,
doelen voor de middellange termijn (5 jaar) worden
natuur, recreatie).
opgesteld. Op basis van deze middellange-termijn-
Beslissingen vastleggen
doelen en de huidige situatie in het bos kunnen dan De missie is heel abstract en dus niet geschikt om direct maatregelen uit af te leiden. Het vertalen van de missie naar maatregelen kan het best stapsgewijs
de maatregelen voor het komende jaar worden
Plannen is beslissen en beslissen doe je met je
gepland.
hoofd. De uitkomst van de beslissing kun je echter beter vastleggen. Alleen dat garandeert dat je na
gebeuren. Dat proces noemen we doeloperationalisering. Wij onderscheiden
bijvoorbeeld 5 jaar nog precies kunt achterhalen
de volgende stappen:
wat er in het verleden is besloten. En dat is belan-
- De beheerders maakt eerst de functies uit de missie concreet door productdoelen op te stellen. Een productdoel beschrijft welke producten een bos-
grijk, omdat een beheerder altijd zal willen eval-
bedrijf wil gaan leveren (bijvoorbeeld 2000 m3 hout per jaar).
ueren of het beheer dat hij heeft bedacht, geleid
- Daarna vertaalt hij de productdoelen in terreindoelen. Terreindoelen zijn de
Locatie
Administreren van doelstellingen en uit te voeren
resultaten die in het terrein moeten worden bereikt om de productdoelstellingen te kunnen realiseren (bijvoorbeeld een bepaalde boomsoortensamenstelling). De combinatie van terreindoelen die in het bos moeten worden gerealiseerd, noemen we een streefbeeld.
In het veld moet de beheerder tenslotte beoordelen welke maatregelen uitgevoerd gaan worden. Maatregelcriteria kunnen daarbij een goed hulpmiddel zijn. Dit zijn regels die aangeven welke maatregelen moeten worden uitgevoerd om in een bepaalde situatie de gestelde terreindoelen te realiseren, bijvoorbeeld: als de houtkwaliteit slecht is en er te weinig menging is, dan groepenkap uitvoeren. Bij het opstellen van de maatregelcriteria moeten de na te streven doelen en de veldsituatie worden bekeken. Maatregelcriteria zijn vooral handig voor het plannen van reguliere beheermaatregelen. Voor projectmatige en incidentele zaken zoals grote omvormingen heeft het opstellen ervan geen zin.
heeft tot de doelen die hij had gesteld.
Als je maatregelen in het bos wilt gaan uitvoeren,
maatregelen is een kunst op zich. Er moet altijd
moet je weten waar je dat wilt gaan doen. Je moet
voor worden gezorgd dat keuzes zo worden
de maatregelen kunnen 'lokaliseren'. Dit geldt uiter-
beschreven dat later kan worden gemeten (gemoni-
aard ook voor de doelen die je in het bos wilt
tord) in hoeverre het doel is bereikt. Het vast-
bereiken. Voordat je doelen opstelt en maatregelen
leggen van beheerbeslissingen gebeurt in een plan.
afleidt, moet je bedenken aan welk soort eenheid je
Aangezien niet alle beheerbeslissingen betrekking
ze gaat koppelen. In grote bosbedrijven is het vaak
hebben op dezelfde termijn, is het onhandig ze alle-
noodzakelijk voor de verschillende soorten doelen
maal in hetzelfde plan vast te leggen. Wij onder-
en maatregelen andere planningseenheden te
scheiden daarom (aansluitend bij de praktijk) drie
hanteren. Functies en productdoelen koppel je dan
soorten plannen: de beheervisie, het beheerplan en
aan zones, streefbeelden en terreindoelen aan
het werkplan.
streefbeeldgebieden (sbg's) en maatregelen aan werkvakken.
Bosbeheerplanning.qxp
8-12-2006
11:37
Pagina 2
Van missie naar maatregelen
Tijd Bomen groeien niet zo snel en dat heeft gevolgen
Voordat je iets gaat ondernemen, moet je nadenken over wat je eigenlijk
voor de planning. Een eigenaar moet vooruitkijken
wilt bereiken. Zonder na te streven doel wordt elke actie letterlijk zinloos.
bij het plannen van het beheer. Hij moet aangeven
Dit geldt ook voor bedrijven. Elk managementboekje geeft dan ook aan
wat hij op de lange termijn (zeg 30 jaar) wil realis-
dat een bedrijf moet beginnen met het opstellen van een missie. In de
eren. Een probleem is wel dat lange-termijndoel-
missie staan de doelen van de eigenaar (bijvoorbeeld geld verdienen,
stellingen niet gemakkelijk te vertalen zijn naar
eigen genot of algemeen nut) en de functies die het bos moet gaan
maatregelen. Als tussenstap kunnen beter eerst
vervullen om de eigenaarsdoelen te bereiken (bijvoorbeeld houtproductie,
doelen voor de middellange termijn (5 jaar) worden
natuur, recreatie).
opgesteld. Op basis van deze middellange-termijn-
Beslissingen vastleggen
doelen en de huidige situatie in het bos kunnen dan De missie is heel abstract en dus niet geschikt om direct maatregelen uit af te leiden. Het vertalen van de missie naar maatregelen kan het best stapsgewijs
de maatregelen voor het komende jaar worden
Plannen is beslissen en beslissen doe je met je
gepland.
hoofd. De uitkomst van de beslissing kun je echter beter vastleggen. Alleen dat garandeert dat je na
gebeuren. Dat proces noemen we doeloperationalisering. Wij onderscheiden
bijvoorbeeld 5 jaar nog precies kunt achterhalen
de volgende stappen:
wat er in het verleden is besloten. En dat is belan-
- De beheerders maakt eerst de functies uit de missie concreet door productdoelen op te stellen. Een productdoel beschrijft welke producten een bos-
grijk, omdat een beheerder altijd zal willen eval-
bedrijf wil gaan leveren (bijvoorbeeld 2000 m3 hout per jaar).
ueren of het beheer dat hij heeft bedacht, geleid
- Daarna vertaalt hij de productdoelen in terreindoelen. Terreindoelen zijn de
Locatie
Administreren van doelstellingen en uit te voeren
resultaten die in het terrein moeten worden bereikt om de productdoelstellingen te kunnen realiseren (bijvoorbeeld een bepaalde boomsoortensamenstelling). De combinatie van terreindoelen die in het bos moeten worden gerealiseerd, noemen we een streefbeeld.
In het veld moet de beheerder tenslotte beoordelen welke maatregelen uitgevoerd gaan worden. Maatregelcriteria kunnen daarbij een goed hulpmiddel zijn. Dit zijn regels die aangeven welke maatregelen moeten worden uitgevoerd om in een bepaalde situatie de gestelde terreindoelen te realiseren, bijvoorbeeld: als de houtkwaliteit slecht is en er te weinig menging is, dan groepenkap uitvoeren. Bij het opstellen van de maatregelcriteria moeten de na te streven doelen en de veldsituatie worden bekeken. Maatregelcriteria zijn vooral handig voor het plannen van reguliere beheermaatregelen. Voor projectmatige en incidentele zaken zoals grote omvormingen heeft het opstellen ervan geen zin.
heeft tot de doelen die hij had gesteld.
Als je maatregelen in het bos wilt gaan uitvoeren,
maatregelen is een kunst op zich. Er moet altijd
moet je weten waar je dat wilt gaan doen. Je moet
voor worden gezorgd dat keuzes zo worden
de maatregelen kunnen 'lokaliseren'. Dit geldt uiter-
beschreven dat later kan worden gemeten (gemoni-
aard ook voor de doelen die je in het bos wilt
tord) in hoeverre het doel is bereikt. Het vast-
bereiken. Voordat je doelen opstelt en maatregelen
leggen van beheerbeslissingen gebeurt in een plan.
afleidt, moet je bedenken aan welk soort eenheid je
Aangezien niet alle beheerbeslissingen betrekking
ze gaat koppelen. In grote bosbedrijven is het vaak
hebben op dezelfde termijn, is het onhandig ze alle-
noodzakelijk voor de verschillende soorten doelen
maal in hetzelfde plan vast te leggen. Wij onder-
en maatregelen andere planningseenheden te
scheiden daarom (aansluitend bij de praktijk) drie
hanteren. Functies en productdoelen koppel je dan
soorten plannen: de beheervisie, het beheerplan en
aan zones, streefbeelden en terreindoelen aan
het werkplan.
streefbeeldgebieden (sbg's) en maatregelen aan werkvakken.
Bosbeheerplanning.qxp
8-12-2006
11:37
Pagina 2
Van missie naar maatregelen
Tijd Bomen groeien niet zo snel en dat heeft gevolgen
Voordat je iets gaat ondernemen, moet je nadenken over wat je eigenlijk
voor de planning. Een eigenaar moet vooruitkijken
wilt bereiken. Zonder na te streven doel wordt elke actie letterlijk zinloos.
bij het plannen van het beheer. Hij moet aangeven
Dit geldt ook voor bedrijven. Elk managementboekje geeft dan ook aan
wat hij op de lange termijn (zeg 30 jaar) wil realis-
dat een bedrijf moet beginnen met het opstellen van een missie. In de
eren. Een probleem is wel dat lange-termijndoel-
missie staan de doelen van de eigenaar (bijvoorbeeld geld verdienen,
stellingen niet gemakkelijk te vertalen zijn naar
eigen genot of algemeen nut) en de functies die het bos moet gaan
maatregelen. Als tussenstap kunnen beter eerst
vervullen om de eigenaarsdoelen te bereiken (bijvoorbeeld houtproductie,
doelen voor de middellange termijn (5 jaar) worden
natuur, recreatie).
opgesteld. Op basis van deze middellange-termijn-
Beslissingen vastleggen
doelen en de huidige situatie in het bos kunnen dan De missie is heel abstract en dus niet geschikt om direct maatregelen uit af te leiden. Het vertalen van de missie naar maatregelen kan het best stapsgewijs
de maatregelen voor het komende jaar worden
Plannen is beslissen en beslissen doe je met je
gepland.
hoofd. De uitkomst van de beslissing kun je echter beter vastleggen. Alleen dat garandeert dat je na
gebeuren. Dat proces noemen we doeloperationalisering. Wij onderscheiden
bijvoorbeeld 5 jaar nog precies kunt achterhalen
de volgende stappen:
wat er in het verleden is besloten. En dat is belan-
- De beheerders maakt eerst de functies uit de missie concreet door productdoelen op te stellen. Een productdoel beschrijft welke producten een bos-
grijk, omdat een beheerder altijd zal willen eval-
bedrijf wil gaan leveren (bijvoorbeeld 2000 m3 hout per jaar).
ueren of het beheer dat hij heeft bedacht, geleid
- Daarna vertaalt hij de productdoelen in terreindoelen. Terreindoelen zijn de
Locatie
Administreren van doelstellingen en uit te voeren
resultaten die in het terrein moeten worden bereikt om de productdoelstellingen te kunnen realiseren (bijvoorbeeld een bepaalde boomsoortensamenstelling). De combinatie van terreindoelen die in het bos moeten worden gerealiseerd, noemen we een streefbeeld.
In het veld moet de beheerder tenslotte beoordelen welke maatregelen uitgevoerd gaan worden. Maatregelcriteria kunnen daarbij een goed hulpmiddel zijn. Dit zijn regels die aangeven welke maatregelen moeten worden uitgevoerd om in een bepaalde situatie de gestelde terreindoelen te realiseren, bijvoorbeeld: als de houtkwaliteit slecht is en er te weinig menging is, dan groepenkap uitvoeren. Bij het opstellen van de maatregelcriteria moeten de na te streven doelen en de veldsituatie worden bekeken. Maatregelcriteria zijn vooral handig voor het plannen van reguliere beheermaatregelen. Voor projectmatige en incidentele zaken zoals grote omvormingen heeft het opstellen ervan geen zin.
heeft tot de doelen die hij had gesteld.
Als je maatregelen in het bos wilt gaan uitvoeren,
maatregelen is een kunst op zich. Er moet altijd
moet je weten waar je dat wilt gaan doen. Je moet
voor worden gezorgd dat keuzes zo worden
de maatregelen kunnen 'lokaliseren'. Dit geldt uiter-
beschreven dat later kan worden gemeten (gemoni-
aard ook voor de doelen die je in het bos wilt
tord) in hoeverre het doel is bereikt. Het vast-
bereiken. Voordat je doelen opstelt en maatregelen
leggen van beheerbeslissingen gebeurt in een plan.
afleidt, moet je bedenken aan welk soort eenheid je
Aangezien niet alle beheerbeslissingen betrekking
ze gaat koppelen. In grote bosbedrijven is het vaak
hebben op dezelfde termijn, is het onhandig ze alle-
noodzakelijk voor de verschillende soorten doelen
maal in hetzelfde plan vast te leggen. Wij onder-
en maatregelen andere planningseenheden te
scheiden daarom (aansluitend bij de praktijk) drie
hanteren. Functies en productdoelen koppel je dan
soorten plannen: de beheervisie, het beheerplan en
aan zones, streefbeelden en terreindoelen aan
het werkplan.
streefbeeldgebieden (sbg's) en maatregelen aan werkvakken.
Bosbeheerplanning.qxp
8-12-2006
11:37
Pagina 1
Meer weten? Raffe, J.K. van & R.J.A.M. Wolf, 2000. Bedrijfsplanning geïntegreerd bosbeheer. Alterra, Wageningen. Rapport 051. [De beschrijving van de methode].
Beheervisie
Beheerplan
Werkplan
Inventariseren
In de beheervisie staan de doelen die binnen een termijn van 30 tot 50 jaar moeten worden bereikt. In dit plan staan o.a. de missie, de productdoelen en de streefbeelden/terreindoelen die op de lange termijn moeten worden gerealiseerd. Indien van toepassing (vaak bij wat grotere bedrijven), komen in de beheervisie ook de functiezonering en een indeling naar streefbeeldgebieden. Het is verstandig een beheervisie elke tien jaar te herzien, omdat in de loop van de tijd de situatie en inzichten veranderen.
In het beheerplan staan de beslissingen die betrekking hebben op een termijn van ongeveer vijf jaar. Het bevat met name de productdoelen en de streefbeelden en terreindoelen die binnen vijf jaar bereikt moeten worden. In het beheerplan komen ook de maatregelcriteria die gebruikt zullen gaan worden om de reguliere maatregelen te plannen. Een beheerplan kan het best elke vijf jaar worden opgesteld.
De uit te voeren maatregelen, komen in het werkplan te staan. Dit plan kan het best elk jaar worden opgesteld en alleen die maatregelen bevatten die in het planjaar uit gevoerd moeten worden. In het werkplan moet een begroting komen van de middelen, de kosten en de opbrengsten. Het opstellen van een begroting is van belang om de haalbaarheid van het plan te kunnen bepalen.
Als de beheerder geen inzicht heeft in de huidige situatie, kan hij geen reële doelen opstellen. De beheerder moet, voordat hij concrete streefwaarden kan bedenken, eerst relevante gegevens verzamelen. Deze gegevens moeten aansluiten bij de doel stellingen. De beheerder moet alleen gegevens verzamelen over de boomsoorten samenstelling als hij wil gaan sturen op de boomsoortensamenstelling. Kengetallen die niet in de doelstellingen terugkomen, zijn in principe overbodig, hoewel ze natuurlijk wel nuttig kunnen zijn om de processen in het bos beter te begrijpen. De inventarisatiegegevens kunnen in een apart plandeel worden samengebracht of worden geplaatst in die delen waar ze worden gebruikt.
Wolf, R.J.A.M. & J.K. van Raffe, 2000. Over planning bij geïntegreerd bosbeheer. Naar aanleiding van een workshop op de Manifestatie Bos & Bomen 2000. Nederlands Bosbouwtijdschrift 72-4 (juli/augustus 2000): 129-132. [Verslag van een workshop over beheerplanning]. Wolf, R.J.A.M, J. K. van Raffe & J.C.J. Trijen, 2000 Gemeente Someren: een bijzonder voorbeeldbedrijf geïntegreerd bosbeheer. Groen 56-12 (december 2000): 45-50. [Kort overzicht van de plantontwikkeling van de gemeente Someren Wolf, R.J.A.M., J.K. van Raffe & L.J.A.M van Nierop, 2000. Uitwerking bedrijfsplanning geïntegreerd bosbeheer voor gemeente Someren. Alterra, Wageningen. Rapport 052. [Beheervisie, beheerplan en werkplan voor de gemeente Someren].
Bosbeheerplanning
Kiezen voor doelgericht bosbeheer Beheerplanning
is het nemen van beslissingen over het uit te voeren beheer. Het is de kerntaak van een beheerder. Het belang ervan mag niet worden onderschat. Zonder een goede besluitvorming is het lastig gestelde doelen te bereiken en goede bedrijfsresultaten te realiseren.
In deze brochure beschrijven we hoe een bosbedrijf op een effectieve, slagvaardige manier kan plannen. We
Voor specifieke vragen kunt u ook contact met ons opnemen: Jaap van Raffe Bedrijfsvoering en beheerplanning (onderzoek en modelontwikkeling) Alterra Postbus 47 6700 AA Wageningen tel. 0317-474700 e-mail:
[email protected]
reiken handvatten aan voor een doelgericht beheer. Een bosbedrijf kan daarmee de besluitvorming en maatregelenplanning verbeteren. Ook krijgt het meer inzicht in de bedrijfsresultaten.
Het goede uit de praktijk is in de geschetste methode gecombineerd met door Alterra uitgevoerd onderzoek,
Robbert Wolf Bosbeheerplanning en bosecologie (opstellen beheerplannen) Eelerwoude Postbus 223 7460 AE Rijssen tel. 0548-512555 e-mail:
[email protected]
en aangevuld met de nieuwe inzichten over geïntegreerd bosbeheer.
Bosbeheerplanning.qxp
8-12-2006
11:37
Pagina 1
Meer weten? Raffe, J.K. van & R.J.A.M. Wolf, 2000. Bedrijfsplanning geïntegreerd bosbeheer. Alterra, Wageningen. Rapport 051. [De beschrijving van de methode].
Beheervisie
Beheerplan
Werkplan
Inventariseren
In de beheervisie staan de doelen die binnen een termijn van 30 tot 50 jaar moeten worden bereikt. In dit plan staan o.a. de missie, de productdoelen en de streefbeelden/terreindoelen die op de lange termijn moeten worden gerealiseerd. Indien van toepassing (vaak bij wat grotere bedrijven), komen in de beheervisie ook de functiezonering en een indeling naar streefbeeldgebieden. Het is verstandig een beheervisie elke tien jaar te herzien, omdat in de loop van de tijd de situatie en inzichten veranderen.
In het beheerplan staan de beslissingen die betrekking hebben op een termijn van ongeveer vijf jaar. Het bevat met name de productdoelen en de streefbeelden en terreindoelen die binnen vijf jaar bereikt moeten worden. In het beheerplan komen ook de maatregelcriteria die gebruikt zullen gaan worden om de reguliere maatregelen te plannen. Een beheerplan kan het best elke vijf jaar worden opgesteld.
De uit te voeren maatregelen, komen in het werkplan te staan. Dit plan kan het best elk jaar worden opgesteld en alleen die maatregelen bevatten die in het planjaar uit gevoerd moeten worden. In het werkplan moet een begroting komen van de middelen, de kosten en de opbrengsten. Het opstellen van een begroting is van belang om de haalbaarheid van het plan te kunnen bepalen.
Als de beheerder geen inzicht heeft in de huidige situatie, kan hij geen reële doelen opstellen. De beheerder moet, voordat hij concrete streefwaarden kan bedenken, eerst relevante gegevens verzamelen. Deze gegevens moeten aansluiten bij de doel stellingen. De beheerder moet alleen gegevens verzamelen over de boomsoorten samenstelling als hij wil gaan sturen op de boomsoortensamenstelling. Kengetallen die niet in de doelstellingen terugkomen, zijn in principe overbodig, hoewel ze natuurlijk wel nuttig kunnen zijn om de processen in het bos beter te begrijpen. De inventarisatiegegevens kunnen in een apart plandeel worden samengebracht of worden geplaatst in die delen waar ze worden gebruikt.
Wolf, R.J.A.M. & J.K. van Raffe, 2000. Over planning bij geïntegreerd bosbeheer. Naar aanleiding van een workshop op de Manifestatie Bos & Bomen 2000. Nederlands Bosbouwtijdschrift 72-4 (juli/augustus 2000): 129-132. [Verslag van een workshop over beheerplanning]. Wolf, R.J.A.M, J. K. van Raffe & J.C.J. Trijen, 2000 Gemeente Someren: een bijzonder voorbeeldbedrijf geïntegreerd bosbeheer. Groen 56-12 (december 2000): 45-50. [Kort overzicht van de plantontwikkeling van de gemeente Someren Wolf, R.J.A.M., J.K. van Raffe & L.J.A.M van Nierop, 2000. Uitwerking bedrijfsplanning geïntegreerd bosbeheer voor gemeente Someren. Alterra, Wageningen. Rapport 052. [Beheervisie, beheerplan en werkplan voor de gemeente Someren].
Bosbeheerplanning
Kiezen voor doelgericht bosbeheer Beheerplanning
is het nemen van beslissingen over het uit te voeren beheer. Het is de kerntaak van een beheerder. Het belang ervan mag niet worden onderschat. Zonder een goede besluitvorming is het lastig gestelde doelen te bereiken en goede bedrijfsresultaten te realiseren.
In deze brochure beschrijven we hoe een bosbedrijf op een effectieve, slagvaardige manier kan plannen. We
Voor specifieke vragen kunt u ook contact met ons opnemen: Jaap van Raffe Bedrijfsvoering en beheerplanning (onderzoek en modelontwikkeling) Alterra Postbus 47 6700 AA Wageningen tel. 0317-474700 e-mail:
[email protected]
reiken handvatten aan voor een doelgericht beheer. Een bosbedrijf kan daarmee de besluitvorming en maatregelenplanning verbeteren. Ook krijgt het meer inzicht in de bedrijfsresultaten.
Het goede uit de praktijk is in de geschetste methode gecombineerd met door Alterra uitgevoerd onderzoek,
Robbert Wolf Bosbeheerplanning en bosecologie (opstellen beheerplannen) Eelerwoude Postbus 223 7460 AE Rijssen tel. 0548-512555 e-mail:
[email protected]
en aangevuld met de nieuwe inzichten over geïntegreerd bosbeheer.
