Analyse Onze samenleving aanvaardt alcohol en nicotine en ze gedoogt softdrugs. De eerste twee zijn wettelijk en sociaal aanvaard, de laatste probeert dit te worden. Meer dan een half miljoen Vlamingen
lijden
aan
een
problematisch
drankgebruik.
De
gevolgen
van
een
nicotineverslaving kosten tientallen Vlamingen per dag het leven. Jong N-VA wil dat de nodige maatregelen genomen worden om iets te doen aan de drugproblematiek. De Vlamingen worden bovendien geconfronteerd met een Belgisch beleid dat niet tegemoetkomt aan de vragen en noden van Vlaanderen. Het verschil in visie blokkeert ondermeer het justitiebeleid. Vlaanderen kan niet het beleid voeren dat het zou willen voeren maar krijgt de Belgische "oplossingen" opgedrongen. Het gedoogbeleid en het jeugdsanctierecht zijn daar mooie, maar spijtige voorbeelden van. De onduidelijkheid van de regelgeving omtrent softdrugs en aanverwante problemen, is vooral voor jongeren problematisch. Jong N-VA wil alvast een aantal keuzes maken en positieve voorstellen doen. Wanneer de overheid bepaalde roesmiddelen toelaat omdat ze er voordeel (belastingen) bij heeft zadelt ze zichzelf ook op met de verantwoordelijkheid bij probleemsituaties. Het ene kan niet zonder het andere.
1
Visie Informatie-, preventie- en sensibiliseringscampagnes moeten het hoofddoel zijn. De sociale aanvaarding van alcohol en tabak mogen niet verder in de hand gewerkt worden. Tegelijk moet men meer inspanningen leveren om iedere andere vorm van drugs ten stelligste af te raden. Intensieve preventiecampagnes en verdere sensibilisering zijn vooral nodig voor de jeugd. Preventie- en sensibiliseringsacties moeten voornamelijk zichtbaar zijn in de schoolomgevingen, in de jeugdhuizen, op café, op festivals en andere grote evenementen en er moet verder werk gemaakt worden van de oprichting van contactpunten in de scholen en gespecialiseerde ontwenningscentra in de verschillende Vlaamse regio's. De bestaande Jongeren Advies Centra (JAC's) moeten hierbij verder uitgebouwd worden. Zij hebben veel ervaring met allerlei jeugdproblemen en werken erg efficiënt door hun laagdrempeligheid. Wij beseffen zeer goed dat sommige softdrugs een hoge graad van sociale aanvaarding kennen. Hier moet de overheid een duidelijk signaal geven door problematisch gebruik te begeleiden en handel te bestraffen. De kleine gebruiker zomaar vervolgen levert niets op. Iemand die op een problematische manier gebruikt moet steeds eerst de kans krijgen behandeld te worden vooraleer men strafrechtelijk optreedt. Er is sprake van problematisch gebruik wanneer de verslaafde daden stelt die niet overeenstemmen met de openbare orde en de goede zeden of wanneer uit zijn gedragingen blijkt dat de verslaving de reden kan zijn van het problematische gedrag. Om problematische gebruikers te kunnen vinden en te helpen, moet het onderwerp bespreekbaar worden. Wij ijveren om ook het taboe rond alcoholisme te doorbreken. Bij alcoholisme wordt vaak te laat tussengekomen omdat men het probleem niet zag of niet wilde zien. Nicotine moeten we op dezelfde consequente wijze behandelen als alle andere verslavende middelen. Tabaksproducten zorgen voor zware gezondheidsproblemen en kosten onze samenleving handen vol geld. Minder roken zal de kosten in de gezondheidszorg drastisch verlagen.
2
Naar de toekomst Jong N-VA stelt voor om een gedetailleerde gradatietabel op te maken van de verschillende hard- en softdrugs, net zoals in Groot-Brittannië. Ook het fenomeen van medicatiemisbruik moet hierin geïntegreerd worden. Zo kan men op een correcte manier omgaan met elke vorm van druggebruik. Jong N-VA verzet zich uitdrukkelijk tegen een laks gedoogbeleid. Drugs mogen niet gelegaliseerd worden. De overheid moet steeds strafrechtelijk kunnen ingrijpen wanneer er sprake is van problematisch gebruik zodat de gebruiker en zijn omgeving op een efficiënte manier kunnen worden beschermd. Het moet duidelijk zijn dat de behandeling van de verslaafde altijd prioritair is aan de vervolging. Vlaanderen heeft enerzijds nood aan een betere en efficiëntere preventie (preventief) en een grotere rol in de begeleiding van verslaafden (curatief), anderzijds moet de overheid daadkrachtig optreden bij inbreuken op de wetgeving (repressief). Het kan niet de bedoeling zijn een heksenjacht te organiseren op iedere softdruggebruiker, maar het is belangrijk dat de grenzen duidelijk afgebakend zijn. Om op een efficiënte manier met de maatschappelijke realiteit om te gaan, moet men een onderscheid maken tussen lichte en zware inbreuken op de softdrugwet. Het gebruik, bezit, productie én handel drijven in zowel soft- als harddrugs is voor Jong NVA ontoelaatbaar. Toch willen wij aan de hand van die tabel verschillende gradaties in de beboeting en bestraffing. We willen benadrukken dat enkel repressieve bestrijding geen oplossing is. Bezit van kleine hoeveelheden of eigen gebruik van softdrugs hoeven niet gerechtelijk vervolgd te worden. De grens die we hierbij hanteren is 5 gram. Er wordt bij deze lichte inbreuken steeds een proces-verbaal opgemaakt, samen met het opleggen van een geldboete (bv. 50 Euro) en een inbeslagname van de drugs. Wanneer het hier gaat om een minderjarige, worden de ouders altijd ingelicht. Boetes kunnen steeds worden vervangen door nuttige alternatieve straffen indien een alternatieve bestraffing aangewezen is. Bij herhaaldelijk vastgestelde inbreuken worden de boetes gradueel hoger (+ 50 Euro). Na drie inbreuken wordt de persoon gerechtelijk vervolgd. Eenmalig kan de uitvoering van een vonnis vervallen indien de druggebruiker vrijwillig een behandeling ondergaat.
3
Het gebruik in bijzijn van minderjarigen, met inbegrip van de grotere evenementen, alsook het aanzetten tot gebruik behoort tot de zware inbreuken. Het bezit van grote hoeveelheden of het dealen van softdrugs kan niet door de beugel. Deze inbreuken moeten steeds strafrechtelijk vervolgd worden. Extra aandacht moet er gaan naar de scholen aangezien de leeftijdsgroep die hier vertoeft extra kwetsbaar is. Controles op school moeten gebeuren in samenspraak met de directie aangezien zij het beste geplaatst zijn om de problematiek in te schatten. Harddrugs (Cocaïne, heroïne, XTC, etc.) zijn strikt verboden. Inbreuken van dit type moeten dan ook steeds strafrechtelijk vervolgd worden samen met het ter beschikking stellen van therapie. Gewoon opsluiten in een gevangenis maakt de situatie meestal nog erger. Bij bezitters en gebruikers moeten we duidelijk kiezen voor ambulante zorg en niet voor internering. Internering is het laatste redmiddel. Opsluiten in een gevangenis of interneren zonder begeleiding maakt de situatie meestal nog erger. Personen betrokken bij de productie of handel van harddrugs kunnen op heel wat minder bijval rekenen. Een duidelijke veroordeling van dit gedrag door het uitspreken van effectieve gevangenisstraffen is hiervoor noodzakelijk. Een essentieel element in heel deze problematiek is de hulp en begeleiding van verslaafden. Een verslaving is een ziekte en moet dus ook behandeld worden. Alle grote steden moeten beschikken over degelijk uitgeruste opvangcentra waar verslaafden terecht kunnen voor informatie, hulp, doorverwijzing voor een opname, schone naalden en ontsmettingsproducten, etc. Verslaafden die in de gevangenis terecht komen moeten ook daar de nodige hulp krijgen. Er is dringend nood aan meer middelen en meer inzet om verslaafden binnen de gevangenismuren te helpen. We kunnen stellen dat de opvangcapaciteit in Vlaanderen ontoereikend is. Alleen als de bereidheid er is en voldoende middelen ter beschikking staan kunnen preventiewerkers, justitie, jongerenbegeleiders en vele anderen hun werk degelijk uitvoeren en tot resultaten komen. Het opnemen van jongeren in instellingen dient zeer doelgericht te gebeuren, bij voorkeur worden ze verdeeld in kleine leefgroepen met voldoende begeleiding. Gespecialiseerde instellingen kunnen jongeren daadwerkelijk helpen, gevangenis en onvoldoende begeleiding is verloren tijd. Ouders moeten steeds een beroep kunnen doen op sociale begeleiding. Men moet ouders degelijk informeren, op hun verantwoordelijkheden wijzen en hen begeleiden in deze moeilijke situatie. Preventief kan men alle ouders met een kind ouder dan 12 jaar een infobrochure bezorgen met de nodige informatie over alle soorten 4
drugs. Op deze manier zorgt men ervoor dat ouders het druggebruik tijdig kunnen herkennen en dat ze op de juiste manier reageren. In Zweden werpt dit systeem reeds vruchten af. Voor de meer ingeburgerde roesmiddelen vraagt Jong N-VA een striktere toepassing van de huidige alcohol- en tabakswetgeving. Degelijke controle is tot op vandaag onbestaande, drank en sigaretten zijn voor iedereen gemakkelijk beschikbaar. Wij willen een nultolerantie betreffende alcohol voor -16jarigen. Om dit te realiseren wil Jong N-VA ook een verbod op verkoop van alcoholische dranken in drankautomaten. Jongeren die tussen de 16 en 18 jaar oud zijn mogen alcoholische dranken verbruiken met uitzondering van de sterke dranken. Hiervoor moet men minimum 18 jaar zijn. In de praktijk wordt deze regel onvoldoende of quasi niet nageleefd. Volgens Jong N-VA heeft iedereen recht op gezonde lucht. Daarvoor zijn wij voorstander van rookvrije restaurants, cafés en tearooms. Buitenlandse voorbeelden (bv. Ierland) tonen aan dat dit op termijn nauwelijks invloed heeft op het cafébezoek. Rookruimtes zijn nog mogelijk wanneer men ze volledig afschermt van iedere aangrenzende ruimte en voorziet in een luchtafzuigsysteem zodat niemand er last van heeft. Op deze zeer strikte reglementering kan alleen een uitzondering worden verkregen via het Ministerie van Volksgezondheid. Uiteindelijk moet men ervoor zorgen dat er in geen enkel publiek gebouw gerookt mag/kan worden. Jongeren zijn extra vatbaar voor al deze gevaren. Bij mega-evenementen moeten er dan ook frequenter controles op alcohol en drugs plaatsvinden zodat ze een ontradend karakter krijgen. Dit zal tevens zijn invloed hebben op het aantal weekendslachtoffers. Jong N-VA steunt in dit opzicht voor 100% initiatieven als the Responsable Young Drivers. Een verhoging van de pakkans is immers noodzakelijk in de bestrijding tegen het rijden onder invloed. Meer frequente en intensievere controles zijn hiervoor nodig. Aangezien drugs moeilijker traceerbaar zijn dan alcohol moeten de politiediensten voor deze controles dringend beschikken over goed functionerende drugtesten. Bovendien hebben deze controles het bijkomende effect dat ook het aantal inbraken en snelheidsovertredingen zal afnemen. Sommige roesmiddelen hebben natuurlijk ook positieve eigenschappen die mensen kunnen helpen. Het medische gebruik van bepaalde softdrugs moet men toelaten en ondersteunen. Wetenschappers krijgen de mogelijkheid om legaal klinische studies uit te voeren met softdrugs, zoals cannabis, in de strijd tegen bepaalde (chronische) ziekten. 5
