Personeel- en organisatiebeleid Leidt u de dans? Marijke De Lange en Katleen Janssens VVSG-stafmedewerkers personeel
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
1. Lokaal bestuur als werkgever
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Wie is werkgever? • Secretaris = hoofd van personeel – Functiebeschrijving, evaluatie… – Dagelijks personeelsbeheer (bijv. individuele verlofaanvragen) delegeerbaar naar gemeentelijk diensthoofd – Kan aanstellingsbevoegdheid krijgen van college
• College resp. OCMW-voorzitter – Stuurt secretaris aan – College: bevoegd om “gewoon” personeel aan te werven
• Raad – Financiële repercussies – Wijzigingen aan personeelsformatie – Wijzigingen aan personeelsreglementen – (Gemeenten): (enkel) aanstelling topfuncties secretaris, financieel beheerder/ontvanger, leden managementteam Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Werkgeverschap in openbare sector • Overheidsbeslissing heeft kracht van wet • Maar geen willekeur – – – – –
Gelijke toegang tot openbaar ambt Objectieve werving en selectie Motiveringsverplichting en openbaarheid van bestuur Algemene beginselen behoorlijk bestuur Administratief toezicht en rechtbanken
• Specifiek sociaal overleg in openbare sector – Geen CAO’s!
• Uitdaging: soepel personeelsbeleid voeren en steeds verantwoording kunnen afleggen Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Werkgeverschap in openbare sector Openbare sector (voorbeelden) • De gemeente –
•
• • •
OCMW-Rust- en verzorgingsthuis, OCMW-ziekenhuis, thuiszorgdiensten, poetsdiensten…
– –
•
Lokale politiezone –
•
–
Het OCMW –
•
Brandweer, gemeentelijk onderwijs, culturele centra, zwembaden, bibliotheken…
Private sector (voorbeelden) • Gemeentelijke extern verzelfstandigde agentschappen naar privaat recht
Eengemeentezone, meergemeentezone
OCMW-vereniging met publiekrechtelijke vorm, opgericht om OCMW-opdrachten uit te voeren (hoofdstuk XII OCMW-wet) Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden Autonoom gemeentebedrijf Gemeentelijk havenbedrijf
•
Vennootschappen (vroegere ‘gemeentelijke regieën”) Stichtingen VZW’s (de ‘gemeentelike vzw’)
OCMW-ziekenuis volgens privaat recht met vzw-structuur (Hoofdstuk XIIbis OCMW-wet) OCMW-vereniging met sociale doeleinden (hoofdstuk XIIter OCMWwet) – –
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Vzw’s VSO
Rechtspositie van personeel • Statutaire of contractuele tewerkstelling – Statutaire aanwerving • “Algemene regel” • Eenzijdige beslissing bestuur
– Contractuele aanwerving • “uitzondering” => 60% van personeelsbestand • Individuele arbeidsovereenkomst
– Opgelet! Statutair ≠ Vastbenoemd
• Vastbenoemden
op proef benoemden en contractanten
– (Grote) verschillen bij ziekte- en invaliditeit, werkloosheid, pensioen • Vastbenoemden: ten laste van het bestuur • Op proef benoemden en contractanten: uitkering sociale zekerheid
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
2. Het personeel motiveren
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Hoe personeel motiveren? • • • •
Ervaringen? Knelpunten? Imago lokaal bestuur en lokale ambtenaar? Gemakkelijk om personeel gemotiveerd te krijgen? • Gemakkelijk om personeel aan te trekken? Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Hoe personeel motiveren? • Verlonen – Salarisschalen ingedeeld in 5 niveaus, volgens vereiste scholingsgraad – 7 verplichte toelagen en vergoedingen • Facultatieve toelagen en vergoedingen: limitatief opgesomd • OCMW-personeel?
– Opgedane ervaring bij vorige werkgever
• Presteren en evalueren – Personeelslid krijgt feedback over functioneren – Verplichte evaluatie • Evaluatie secretaris en financieel beheerder door bijzondere gemeenteraadscommissie, na verslag college en rapport externe deskundige(n) Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Hoe personeel motiveren? (2) • Vorming en opleiding: recht én plicht • Carrièremogelijkheden – Functionele loopbaan – Promotie maken
• Verlofmogelijkheden – Limitatief opgesomd maar toch uitgebreide mogelijkheden – Verschillen tussen statutairen en contractanten => worden grotendeels weggewerkt
• Andere incentives Uitvoeringsbesluit rechtspositie op komst • Onderhandelingen bezig in Vlaams comité C tussen Vlaamse overheid, vakbonden en werkgeversorganisaties Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
3. Arbeid organiseren
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Arbeid organiseren • Wat wil u als mandataris bevoegd voor personeel realiseren deze legislatuur? • Hoe klantvriendelijk zijn uw gemeentelijke of OCMW-diensten? • Samenwerking gemeente met OCMW, gemeente/OCMW met andere gemeente(n)/OCMW’s, met private partners? Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Arbeid organiseren (2) • Visie op dienstverlening bepaalt arbeidsorganisatie – Arbeidstijd, feestdagen • Verschillende regelingen voor administratie, OCMW-rusthuis, zwembad en sporthal, containerpark…
– Welzijn op het werk • Interne dienst preventie en bescherming op het werk – Preventieadviseur
• Aanvullend beroep op externe dienst PBW • Hoog Overlegcomité (HOC) heeft bevoegdheden Comité PBW privésector
– Doen we alles zelf? • In eigen beheer of niet? Interne/externe verzelfstandiging, samenwerking… • Eigen personeel of niet? Interimarbeid, terbeschikkingstelling… Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Arbeid organiseren (3) • Instrumenten – Personeelsformatie – Arbeidsreglement – Disciplineregeling • Deontologische code personeel (gemeenteraad) • Tucht (statutairen) – Aanstellende overheid = tuchtoverheid (gemeenten)
• Disciplinair stelsel (contractanten) Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Personeelsformatie Totstandkoming personeelsformatie gemeente • Secretaris stelt voorontwerp op in overleg met managementteam • College legt ontwerp vast • Overleg met vakbonden • Eventueel advies van OCMW-raad (voor diensten met sociale doelstelling) • Gemeenteraad stelt personeelsformatie vast – verplichte koppeling aan financiële nota meerjarenplan
• Kopie van besluit met dossier naar toezichthoudende overheid (gouverneur) • Controle door administratief toezicht: respect wet & financiële haalbaarheid Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Personeelsformatie (2) Totstandkoming personeelsformatie OCMW’s • OCMW-raad stelt personeelsformatie vast op basis van – Personeelsbehoeftenplan (incl functiebeschrijvingen) – Organogram – Bewezen financiële haalbaarheid
• Voorafgaand advies van college (OCMW-voorzitter in college) of van overlegcomité gemeente-OCMW • Voorafgaand overleg met vakbonden • Kopie besluit naar gouverneur en eventueel naar college (overlegcomité geen gunstig advies in consensus) • Controle door administratief toezicht Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
4. Communiceren met personeel en vakbonden
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Communiceren met personeel en vakbonden • Hoe communiceert u met het personeel? • Hoe is de relatie met de vakbonden? • Zorgt het sociaal overleg voor een betere verstandhouding met het personeel?
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Communiceren • Communicatie van bestuur met personeel gaat via secretaris • Verplichting tot onderhandelen of overleggen met representatieve vakorganisaties… – …vooraleer bestuur algemene personeelsmaatregel treft – Akkoord (na onderhandeling) of met redenen omkleed advies (na overleg) heeft louter politiek karakter • bindt bestuur juridisch niet ( CAO) • Bij niet-akkoord of boycot vakbonden kan bestuur toch rechtsgeldig beslissing nemen Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Bijzonder Onderhandelingscomité en Hoog Overlegcomité • Overheidsdelegatie – Gemeente- en OCMW-personeel • burgemeester = voorzitter; • OCMW-voorzitter = ondervoorzitter; • burgemeester kiest andere leden overheidsdelegatie – Bevoegd om het lokaal bestuur te verbinden – Maximum 7 (Bijzonder Onderhandelingscomité)
– Afzonderlijk comité voor gemeentelijk onderwijspersoneel (weddebetoelaagd); burgemeester = voorzitter
• Vakbondsdelegatie • Van de plaatselijk representatieve vakorganisaties • Stelt vrij haar delegatie samen (maximum 3 per vakbond) • Elk personeelslid mag vakbondsafgevaardigde zijn – Uitzondering: secretaris en financieel beheerder (ontvanger) – Geen sociale verkiezingen in de openbare sector Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Actiemiddelen • Vakbondsprerogatieven – Erkende vakbond (erkenning is loutere formaliteit) – Representatieve vakbond: ACV-Openbare Diensten, ACOD en VSOA
• Vakbondsverlof – (Enkel) voor 4 soorten vakbondsactiveiten
• Vakbondsvrijgestelden – Naar de vakbond gedetacheerde personeelsleden • Vakbond betaalt bruto personeelskost terug aan moederbestuur
– Van rechtswege met vakbondsverlof • Wie teveel vakbondsverlof aanvraagt => moet erkenning (laten) vragen als vakbondsvrijgestelde
– Mogen opkomen voor belangen elk personeelslid lokaal/provinciaal bestuur in Vlaanderen Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen
Einde
Politieke Academie 2007 De eerste honderd dagen