Beste Allemaal Door de diverse missies in de Golf van Aden en het Somalisch basin (EU Atalanta, NAVO Ocean Shield), zijn het aantal piratenactiviteiten op het water drastisch gereduceerd. Daarom richt de missie zich nu ook op het versterken van de maritieme capaciteiten van Somalië. Aan boord van ons amfibisch transportschip Zr. Ms. Johan de Witt hebben meerdere deelnemers uit verschillende Oost-Afrikaanse kustlanden (waaronder Somalië) de Senior Maritime Security Course van de EU gevolgd. Deze 1 week durende cursus aan boord, is onderdeel van de civiele EU-capability building missie EUCAP Nestor. De missie richt zich op het versterken van de maritieme capaciteiten van landen in de regio van de Hoorn van Afrika en Indische Oceaan. Naast het theoriedeel waren er groepsopdrachten en praktijklessen op basis van praktijkvoorbeelden. Als Role 2 hebben wij een demonstratie geven van een opvang van een trauma patiënt voor onze cursisten. Zij waren erg onder de indruk en enthousiast over de mogelijkheden van de Role 2.
Nu we in het Somalisch basin varen (Indische Ocean) merk je pas dat je op een schip bent geëmbarkeerd. Golven van meer als 2 meter en een flinke deining (seastate 4). Afhankelijk van de golven is het schip aan het stampen (schip loodrecht op de golven), surfen of slingeren (schip op de golven). Bij rustige zee merk je eigenlijk niet eens dat je op een schip zit, maar momenteel is dit toch anders. Alles moet zeevast staan, variërend van je computer, de stoelen je bed en alle losse mogelijk horizontaal verschuifbare spullen. Bij het traplopen bemerk je dat je opeens wat sneller beneden bent, of dat het lijkt of je lood in je benen hebt en is de beklimming van het f-dek (ziekenboeg) naar de longroom (b-dek) toch wat inspannender geworden. “Een hand voor de baas en een hand voor jezelf” is de gevleugelde spraak, ofwel hou je met een hand
1
altijd vast aan de leuning tijdens het verplaatsen op het schip. Ook tijdens het douchen kan het zijn dat, als je niet oppast je een overstroming kan hebben naar de kant waar geen doucheputje is. Het slapen daarentegen voelt alsof je “rustig” heen en weer gewiegd wordt. Het sporten kan dan ook erg inspannend worden bij flinke deining op een loopband, spinfiets of de cross trainer. Aan dek is het genieten, frisse neus halen cq even uitwaaien (windkracht varieert van praktische geen wind tot soms 90 km/uur) en genieten van het vaak aanwezige wildlife, wat zomaar opeens voorbij zwemt. Voor de oplettende kijkers zijn in willekeurige volgorde waar te nemen; vliegende vissen, dolfijnen, tonijn (die soms uit het water springen) en heel af en toe een walvis (Bultrug). Soms erg dichtbij, voor de boeg, maar veelal op enkel nautische mijlen vanaf de boot, dus wel even met een verrekijker kijken. Gelukkig is er altijd wel iemand aan boord met een paparazi fotocamera met mega lens, zodat ze ook op een gevoelige plaat vastgelegd kunnen worden en je inderdaad kan zien dat het een walvis is.
Als MMT-er natuurlijk erg geïnteresseerd in het aanwezige vliegende vervoer. Aan boord van Zr. Ms. Johan de Witt hebben we (in eerste instantie reeds uitgefaseerde) cougar helikopter (maar toch gelukkig behouden, aangezien de opvolger de NH-90 helikopter nog niet in grote getallen beschikbaar is). Deze helikopter kan onder andere ingezet worden om een (ernstig gewonde patiënt op te halen vanaf een schip
2
of andere locatie en te vervoeren naar ons drijvende ziekenhuis. Indien nodig kan deze patiënt, na stabilisatie van de vitale functies verder getransporteerd naar een ziekenhuis aan land, waarna een repatriatie traject loopt naar Nederland. Regelmatig wordt er geoefende om een gewonde patiënt van een schip te halen.
Als oefenlocatie kunnen de drijvers (achterzijkant van het schip) of de bak (voorkant cq punt van het schip) gebruikt worden. Vanuit de helikopter wordt dan een team (een redder en een arts) naar het dek getakeld om de patiënt op het schip te stabiliseren en mee te nemen in de helikopter. Hiertoe wordt de patiënt (indien niet mobiel) op een brancard gelegd en wordt deze gehoist (getakeld). Lopende patiënten kunnen met een band onder de oksels mee worden genomen. Uiteraard een keer meegeoefend waarbij ik in eerste instantie als patiënt de heli in wordt gehesen en daarna verder in de
3
helikopter een scenario geoefend heb als scenarioleider met de aanwezige Aeromedical Evacuation arts en verpleegkundige. Toch heel anders werken in een volledig bemande helikopter met geopende deuren, volledig omgehangen (scherfvest, wapen, ops vest, reddingsband) bij temperaturen boven de 35 graden. Gelukkig draait er de hele tijd een prachtig grote ventilator om eenieder wat koelte te brengen. En houden we de deuren open voor de ventilatie (en beveiliging). Een bijzonder moment is als een schip de evenaar passeert, want dan komt Neptunus aan boord met zijn trawanten. Eenieder (“de zogenaamde baren”) die nog niet eerder de evenaar gepasseerd is wordt die dag dan gedoopt. De hele nacht na passage van de evenaar wordt elk uur het geluid van water “gepraaid”, waarna om 0500 de baren worden opgeroepen te verzamelen op de bak. Hier wordt Neptunus welkom geheten en volgens de heersende traditie de panama kluis (een ronde opening op de punt van het schip) rood geschilderd door de jongste matroos en de jongste officier.
Erna begint een ludiek spektakel waar je met name met vis en oude (braakopwekkende) etensresten wordt bekogeld erna voor Neptunus moet verschijnen. Hier ontvangt een ieder een eigen identieke doopnaam (naar een echt bestaande vissoort), waarna een daadwerkelijk doop in een klein zwembad plaatsvindt. Hierna dien je de doopnaam te reproduceren. Indien dit niet lukt, wederom achter aansluiten. U kunt zich voorstellen dat ik het genoegen had om als Indische Zeilvindoktersvis (Zebrasoma desjardinii)
4
gedoopt te worden, een naam, die snel uitgesproken, niet een-twee-drie te reproduceren was. Ik had dus het genoegen om het ritueel twee keer te ondergaan, met een traditioneel toost nadien met een glaasje zeewater.
Enkele collega baren kregen de VIP behandeling, waarbij ze even op het schavot geplaatst werden, danwel tijdelijk gekooid werden vanwege vermeende wandaden tegen Neptunus of zijn trawanten. Uiteraard met roomservice, bestaande uit leftovers van eerdere gasten. Ons schip is het eerste schip in de geschiedenis van de Koninklijke Marine met de naam Johan de Witt. Johan de Witt was raadpensionaris van Holland in het eerste Stadhouderloze tijdperk (1650-1672). Samen met de bekende admiraal Michiel Adriaenszoon de Ruyter (van de muisjes), bouwde Nederland aan een machtige vloot. In 1665 werd het Regiment der Marine opgericht, het latere Korps Mariniers. Als wapen van Zr. Ms. Johan de Witt is gekozen voor een afbeelding van een 17e eeuws fregat, de Gorinchem, waarmee Johan de Witt de Thames verkende. Op de spiegel van het fregat is het
5
originele familiewapen van Johan de Witt afgebeeld. Dit familiewapen bestaat uit een haas, achtervolgd door een hazewindhond. Daaronder is een jachthond, een brak, weergegeven die omhoog kijkt naar de haas. Volgens de schrijver van de recent uitgegeven dubbel biografie van de gebroeders de Witt symboliseert de haas een doelwit, waarmee het verband met de naam “de Witt” wordt gelegd. De lijfspreuk, Ago Quod Ago, is toegevoegd aan het scheepsembleem. De vertaling van deze lijfspreuk is: ”Ik doe (met alle aandacht), wat ik doe” of vrijer vertaald: “Wat ik doe, doe ik goed”. Medisch gezien blijft het (gelukkig) rustig, behoudens de 1e lijns zorg die door de Role 1 wordt verzorgd voor de bemanning, en waarbij ik af en toe in consult wordt gevraagd. Het schip is natuurlijk een vol continue bedrijf, dus handjes kunnen ze altijd wel ergens gebruiken, variërend van helpen in de keuken, bij de bakker, de wasserij en natuurlijk het dagelijks schoon schippen. Het meest favoriete tijdsverblijf voor het grootste deel is toch wel dat je tijd hebt om te sporten. Er is een uitgebreide fitness ruimte onder in het schip met diverse apparaten en dumbbells, kettlebells, cardio apparatuur en spinning fietsen, en er is een touwbaan, waar je oefent in het crawlen over een gespannen touw, omhoogklimmen aan een klimtouw. Daarnaast worden er diverse clinics verzorgd om met TRX banden om te gaan, boxlessen en noem maar op. Een heel gezond en aanstekelijk sportieve omgeving dus. En om af te sluiten een prachtige foto van de collega’s van de Cougar helikopter van de kust van Somalië. Een prachtig vakantie land, met mooie stranden, genoeg zon, zee in overmaat met veel wildlife en een vriendelijke bevolking.
Ergens ten zuiden van de evenaar in de Indische Oceaan vanaf Zr. Ms. Johan de Witt
Een warme groet,
Edward Tan
6
