No risks, no innovation How KICs may change the mindset of risk-averse students. The Graduate School is on its way

Jaargang 6, nr. 2, juli 2010

No risks, no innovation How KICs may change the mindset of risk-averse students

The Graduate School is on its way …and it will bring all PhD students under one roof

Bellen in de herrie: geen punt Veni voor Richard Hendriks

Aangescherpt promotiebeleid, ook bij EWI

No risks, no innovation How KICs may change the mindset of risk-averse students

3 The Graduate School is on its way

5

…and it will bring all PhD students under one roof

Connecting your world of devices ‘Personal Networks’ to be offered as an open source product

8 Keren de gouden tijden terug?

10

Wervende bachelorprogramma’s als antwoord op dalende instroom

Bellen in de herrie: geen punt Veni voor Richard Hendriks

14 Enriching the Web

16

Web Information Systems: a new research group in Delft

En verder: 2 Quadecaan | 6 Qort | 7 Komen | 12 Gaan 13 The Pitch! | 19 Qiekjes | 20 Living Chips

2 | Quadraad

Daan Lenstra

Foto Annelies te Selle

Inhoud Content

Qua decaan Werken aan een promotie wordt pas sinds de jaren negentig van de vorige eeuw beschouwd als het volgen van een universitaire topopleiding. Merkwaardigerwijs is die promotieopleiding vanuit de universiteit nog steeds niet goed geregeld, alhoewel de verantwoordelijkheid daarvoor wel steeds meer wordt gevoeld. Een jaar of twintig geleden ontstonden de eerste onderzoekscholen. Die waren vaak interuniversitair opgezet en primair bedoeld om wetenschappelijk onderzoek te coördineren en organiseren. Sommige onderzoekscholen bestaan nog steeds en spelen een belangrijke constructieve rol in de vorming en opleiding van promovendi. Sinds kort staan, net als bij andere universiteiten, ook in Delft het promotiebeleid en de opleiding van promovendi prominent op de universitaire agenda. De TU is bezig deze derde fase van hoger onderwijs via een z.g. Graduate School, enigszins naar Amerikaans voorbeeld, te organiseren. Dankzij het nieuw ontwikkelde promovendivolgsysteem (PVS) worden promovendi gevolgd in hun ontwikkeling, waardoor onnodige vertraging en overschrijding van de nominale promotieduur van vier jaar beter kan worden voorkomen. Dat is hard nodig, omdat er ook in onze faculteit nog steeds te lang over de promotie wordt gedaan. Een grote groep promovendi betreft de bursalen. Zij zijn hier op een extern verstrekte beurs. Helaas is die beurs dikwijls te krap om zelfs het sociaal minimum te halen. Ik ben daarom heel verheugd dat er nu binnen het faculteitsbestuur maatregelen worden genomen om het beursbedrag voor deze promovendi op de door het CvB vastgestelde hoogte van minimaal 1250 euro per maand te brengen. Ook zullen we een stringenter beleid voeren ten aanzien van de toelating van bursale promovendi, waarbij we in elk geval willen voorkomen dat zij met een te lage beurs instromen. n There were no educational programmes for PhD students at Dutch universities until the 1990s, Dean Lenstra observes. Then research schools were established, and they still play an important role in PhD student education. PhD policy and education are now important items on the academic agenda. The establishment of Graduate Schools and the development of PhD tracking systems are topics of the day. Lenstra is pleased to announce that measures have been taken to provide scholarship students with sufficient financial means. n

“Risk taking can be rewarding.” Photo Annelies te Selle

No risks, no innovation

How KICs may change the mindset of risk-averse students

The European Institute of Innovation and Technology (EIT) has created a powerful instrument to boost innovation: Knowledge and Innovation Communities (KICs). Herman Russchenberg, professor of Remote Sensing of the Environment and Director of Education, explains the involvement of EEMCS in the Climate-KIC. Ineke Temming

“Do you know what the favourite employer is of recently graduated Dutch students? The government, followed in second place by the financial services sector.” Herman Russchenberg quotes these research results1 to prove a point:

“Students should come to realise that risk taking can be rewarding” the Dutch have lost their spirit of entrepreneurship. “Aside from making students more aware of the potential for innovation and encouraging start-up companies, the biggest challenge in the KICs is how to change the mindset of risk-averse students”, he says.

Ecosystems

The KICs are meant to provide incentives for the translation of scientific knowledge into innovative products that can be exploited commercially. The first three priority areas for the KICs have been defined: Climate Change, ICT and Sustainable Energy. Three large consortia were selected to organise and set up the Communities, and TU Delft is a partner in two of them: Climate Change (with a large contribution from DEnvI, the Delft Environment Initiative) and ICT. Herman explains that work in a specific KIC will be carried out at several closely cooperating co-locations throughout Europe. “The idea is to create ‘ecosystems of innovation’, local ➤➤



juli 2010 | 3

Herman Russchenberg: “KICs are essentially open, dynamic organisations.” Photo Annelies te Selle

“There is a lot of potential for innovation within EEMCS” networks in which universities, research institutes, companies, and national as well as local authorities will participate and inspire each other. The KICs are essentially open, dynamic organisations which anyone with good ideas can join.”

Measurement instruments

The KICs are expected to strengthen Europe’s competitive position. “It is a well-known fact that European industry, including Dutch industry, is not investing enough in R&D”, Herman points out. “The KICs are a great opportunity for companies to create new markets for innovations, based on close cooperation with universities. For the Climate-KIC, there is considerable demand for accurate measurement instruments to determine how much the climate is changing globally. However, many parameters cannot be measured because of a lack of proper equipment. While universities can develop the scientific methods and techniques to obtain the necessary data, it is not our role to develop the actual instruments that can operate 24 hours a day. That is a task for industry. They can do the necessary R&D, build the instruments and market them.”

EEMCS’s input

The Faculty of EEMCS has a lot of expertise that is useful to the ClimateKIC, Herman stresses. “We need new sensor networks to measure temperature, humidity, wind, radiation, water in the atmosphere and in the ground, and so on. That involves Electrical Engineering. The data you obtain will have to be visualised on a screen, to make it easier to see what the measurements represent. That is Computer Science. And if you want to use the data for accurate predictions, you need clever mathematical routines, data simulations and numerical techniques. That is Applied Mathematics. So there is a

4 | Quadraad

The four main themes of the Climate Change KIC • Assessing climate change & managing its drivers • The transition to low-carbon resilient cities • Adaptive water management • Zero carbon production

• Shell, DSM, Schiphol Airport • City of Rotterdam, Province of Utrecht

Core partners Dutch co-location • TU Delft, Utrecht University, Wageningen University • TNO, Deltares, Alterra

Corporate: Bayer, Beluga Shipping, Cisco, EDF, PIK, SAP, Solarvalley, Thales

lot of potential for innovation within EEMCS, in the area of Climate Monitoring in particular. We can also contribute in the area of ‘Serious Games’, which are used to train people how to behave in extreme weather conditions.”

a high-risk assignment could result in a 9 or 10. And if a high-risk project should fail, then students could still earn points for a good reflection paper on the causes of that failure and the lessons they learned. However, encouraging students not to play it safe would seem to go against the current trend at TU Delft towards reducing study time, and that is a difficult dilemma.” n

Dilemma

What ideas does Herman have on encouraging students to take risks? “I think it is essential that they come to realise that risk taking can be rewarding and that you can learn from your failures. I’m just thinking out loud, but one way to do that might be to apply weighting factors to assignments. The highest mark you could get with a ‘safe’ assignment would be a 7, while

European core partners Academic: ETH Zürich, IPSL/Paris Tech, Imperial College London, Technical Universities of Berlin and Münich

1 Labour Market and Image research 2009. Published in Memory Magazine November December 2009 edition

In the next issue of Quadraad Erik Jansen and Inald Lagendijk discuss the involvement of EEMCS in the ICT KIC.

TU Delft is partner in de Knowledge and Innovation Communities Klimaat verandering en ICT, die in december 2009 werden opgericht door het European Institute for Innovation and Technology. Herman Russchenberg, betrokken bij de Climate-KIC, vertelt dat er bij EWI een groot potentieel aan innovaties ligt, bijvoorbeeld op het gebied van meetinstrumenten voor klimaatobservatie. Om het ondernemerschap onder studenten te stimuleren, moet in het onderwijs het nemen van risico’s meer worden beloond, aldus Russchenberg. n

PhD students in discussion with supervisors during The Dialogue at the PhD Start-up programme. Photo Annelies te Selle

Diane Vedder

The Graduate School it will bring is on its way …and all PhD students “For the 25% of all PhD students who currently do not belong to a research school, the Graduate School will mean a big change,” says Henk Sips. He sits on the Graduate School Committee on behalf of the Faculty of EEMCS. But what will it mean for existing PhD students? The existing research schools will remain in place. For PhD students at the research schools DIMES, ASCI, IPA, SIKS, the Stieltjes Institute, TRAIL, the Burgers Centre and DISC, the Graduate School will be an extra facility. In other words, as well as the existing horizontal organisational structure of the research schools, a new vertical structure will be added within the university or faculty. PhD students who do not belong to a research school yet, need to be integrated into that structure. For EEMCS, this means that within the Telecommunication and Electrical Sustainable Energy departments, partnerships will have to be established with Eindhoven, for example, in order to create a joint range of programmes.

A more transparent curriculum The Graduate School will provide training in general academic skills for all PhD students at TU Delft. In addition, the curriculum as a whole will be made more transparent, because the expansion of knowledge is an important goal within the Graduate School. It is the intention that PhD students should spend at least a quarter of their time during their first

two years (24-30 credits) engaged in education. The research schools will remain responsible for all specific, subject-related knowledge.

More transparent progress The PhD Tracking System which is now being introduced at the faculty is a precursor of the Graduate School model. It shows how much progress a PhD student has made within his or her education. The system will provide data on the total percentage of PhD students who have passed in each group, how successful a particular PhD student is, and how successful the supervision has been. A key aspect of this process is the goal of attaining the PhD within four years. Unlike the Bachelor’s and Master’s programmes, PhD programmes have no strict legal framework in terms of their

under one roof educational content. There are Doctoral Regulations concerning who may be awarded a PhD and who may act as a PhD supervisor, but not about the length of the PhD period. Henk Sips considers a success rate of 70% to be feasible.

2011 It will be some time before the Graduate School is fully up and running. Various systems still need to be put in place and the administration has still not been finalised - who is responsible for what, and which committees will be needed for admission, testing, curriculum, certificates etc. The question of whether the Graduate School will take shape at university or faculty level is still being discussed. The Graduate School will probably only be fully operational in 2011. n

Naast de bestaande, landelijke onderzoekscholen komt er binnen de TU Delft of de faculteit EWI een Graduate School, die het verplichte onderwijs in de generieke vaardigheden zal aanbieden. Promovendi van Telecommunications en Electrical Sustainable Energy, die nu geen deel uitmaken van een onderzoekschool, moeten die landelijke verbinding nog krijgen. Vooruitlopend op de Graduate School is de faculteit gestart met het Promovendivolgsysteem (PVS). De Graduate School zal naar verwachting in 2011 starten. n



juli 2010 | 5

Qort Qoncise

edder

Diane V

Er zit muziek in EWI Kummer, Donizetti, Ibert, Fauré, Mussorgski, Van Beethoven en Byrd ‘kwamen langs’ tijdens het lunchconcert van EWI en Krashna Musika, 21 mei 2010. Vertolkt door Krashnaleden en EWI-medewerkers Zili Yu, Bernard Meulenbroek, Cynthia Liem, Adrianus de Hoop, Jan van Neerven en Hans van der Weide en student Electrial Engineering, Patrick Fuchs. De acht lunchconcerten, op elke faculteit een, zijn een initiatief van Cynthia Liem, promovenda

Technische Informatica, conservatoriumstudente en commissaris Kamermuziek bij Krashna. n

Typisch EWI-trio met Hans van der Weide (viool; Wiskunde), Cynthia Liem (piano; Informatica) en Zili Yu (cello; Elektrotechniek) Foto L.H. Liem

Op de foto: Servicepuntmedewerkers Roy Amirullah en Mariska van der Zee. Foto Annelies te Selle

Servicepunt EWI voorbeeldig Het Servicepunt van de faculteit EWI verzorgt de opleiding van Servicepuntmedewerkers voor de hele TU. Complimenten voor medewerkers Roy Amirullah, Pieter van der Gaag, Jaap van Touw en Mariska van der Zee en Servicepuntcoördinator Aniel Nokhai. U kunt bij het Servicepunt terecht met uw ‘eerstehulpvragen’ over ICT, faciliteiten en onderwijs. n

38 6 | Quadraad

procent meer vooraanmelders voor de BSc-opleidingen van EWI dan in dezelfde periode vorig jaar (week 22; bron TU). Met de nodige mitsen en maren geeft het een indicatie van het aantal eerstejaars dat zich voor het nieuwe collegejaar gaat inschrijven. In 2009 waren dat er 240 voor de drie BSc-opleidingen Electrical Engineering, Technische Wiskunde en Technische Informatica samen. Gaan we straks over de magische grens van 300? n

Several of our colleagues participated in the EEMCS edition of the ‘lunch concert’ series with Krashna Musika on 21 May. The concerts, held at all eight faculties, are an initiative of Computer Science PhD student Cynthia Liem. n The EEMCS Service Desk is also responsible for training all TU Delft Service Desk employees. n The preliminary enrolment figures for the three EEMCS Bachelor’s programmes show an increase of 38%. n

Christoph Kofler

Arno Smets

Christoph has not really touched down yet. On Monday he arrived in Holland from Austria. On Tuesday he started work and at lunchtime he picked up the key for his DUWO flat - and this is now his fourth day at work. His recruitment was truly ‘global’: he met Martha Larson and Alan Hanjalic at the ACM Multimedia Conference in Beijing, he was

…en heeft net zijn appartement met uitzicht op Mount Fuji verruild voor de ‘Dutch Mountains’. Arno heeft vijf jaar gewerkt bij de groep van Michio Kondo bij het AIST in Tsukuba en combineerde dat de laatste twee jaar met de TU Eindhoven. Daar heeft hij eerder ook zijn studie Natuurkunde en promotie gedaan, en een postdocplaats

IS Scientific programmer in Multimedia Signal Processing

“How do people search for images?”

IS Universitair docent Photovoltaic Materials and Devices

“Ik ben een van de weinigen die het hele spectrum bestrijkt.”

invited to Glasgow to get more acquainted, and then he came to stay with a friend in the Netherlands so he could get to know TU Delft and the Delft area. Christoph attained his MSc in Computer Science in Klagenfurt . His research was on ‘search engines for images’. By researching people’s intentions, it is possible to improve search functions. It also makes a difference whether people are searching for a particular image - whether it be a crop circle, a friend with his new car, or various brand logos. He hopes to be able to start a PhD research project, after the PetaMedia project. And, by the time you read this, a month will have passed. Touched down yet? n

gehad. “Ik ben een van de weinigen die het hele spectrum bestrijkt, met kennis van de fundamentele eigenschappen van de materialen, de processing van deze materialen tot de technologische ontwikkeling van totale devices.” Met Arno komt ook een Vidi-subsidie mee naar Delft. Zijn verwachting is dat in 2100 het aandeel zonne-energie in het totale energieaanbod meer dan 50% is. Om in de totale mondiale energiebehoefte te voorzien zou ‘slechts’ 1250x1250 km van het aardoppervlak met 10% efficiënte zonnecellen bedekt hoeven te worden. n

Christoph Kofler is de dag na aankomst uit Oostenrijk al begonnen, dus hij moet nog even landen. Hij gaat in het lab van Alan Hanjalic onderzoek doen naar de verbetering van zoekmachines voor beelden. n

Arno Smets studied Applied Physics in Eindhoven and has spent the last five years working at AIST in Tsukuba, Japan. He is an all-rounder in the field of Photovoltaic Materials and Devices and a keen advocate of solar energy. Arno brings a Vidi subsidy with him to Delft. n



juli 2010 | 7

Foto Annelies te Selle

Photo Annelies te Selle

Diane Vedder

Komen en gaan

Ineke Temming

Conne your of de Personal Networks software to be offered as an open source product Martin Jacobsson and Hamza Ouibrahim recently wrote an STW-Valorisation Grant proposal entitled ‘Connecting Your World of Devices’. Their primary goal is to explore the commercial feasibility of Personal Networks and raise awareness about this technology. They have developed a clever business strategy. “Do you recognise this problem?” Martin Jacobsson asks. “You are writing a paper, using your office PC, your home PC as well as your laptop. Time and again you have to save the text on a USB stick or e-mail it to yourself, to make sure you have the latest version. What a hassle! Wouldn’t it be great if the file was automatically synchronised on all devices? Well, with Personal Networks that will be possible.” Hamza Ouibrahim feels very confident about it: “Personal Networks are going to make our life much easier in many ways.”

No more headaches

Personal Networks (PNs) can provide connectivity between your electronic devices, ranging from PCs, laptops and mobile phones to refrigerators, coffee machines, heaters and cars. “At the moment, it can be a headache to get electronic devices to communicate with each other”, Martin says. “That requires lengthy manual configuration, particularly when they use different wireless

8 | Quadraad

technologies, such as Wi-Fi, UMTS or Bluetooth. Our PN software technology is very user-friendly and facilitates communication between devices over any technology, wherever they are.” Hamza emphasises the societal need for such a platform. “As Martin’s example illustrates, the boundary between private and professional life is becoming increasingly blurred. Because we do professional activities at home and vice versa, we need seamless connectivity between our living and working environments. PNs allow us, for instance, to check remotely who is calling at our front door or control the temperature in our house.”

Technological advance

Martin (Sweden, 1976) and Hamza (Algeria, 1956) recently applied for an STW-Valorisation Grant. This grant, intended to encourage the commercial use of promising research results, consists of two phases: a feasibility study with a maximum grant of €25,000 for six months, and a valorisation phase with a maximum grant of €200,000 for two years. “We applied for a first-phase grant, and were invited for an interview with the Review Committee1”, Martin reports. “Our feasibility study will concentrate on commercial aspects, because from a technical point of view we are one step ahead. After all, the inventors, EEMCS professors Ignas Niemegeers and Sonia Heemstra de Groot, have been working on PNs in several national and international projects for over seven years - such as MAGNET and PNP2008, and at least seven PhD students, including myself, have conducted research on this subject. We have

already developed a software prototype that supports the core PN functions. The networking and security aspects have been implemented successfully, and we have also tested some elementary applications. In this project, we also want to conduct a user test to gather feedback from users.”

Photos Annelies te Selle

ecting world evices 1 The Quadraad interview took place several weeks previously. Martin Jacobsson later commented that ‘the presentation and questioning went fine’. “I felt that we were able to answer the Committee’s questions adequately and they seemed to like the fact that our proposals were supported by KPN.” The outcome will be decided on June 25 and announced shortly afterwards.

How to convince the Big Boys?

Obviously, it will not be easy to convince the Nokias, the Philipses, and the Mieles of this world to implement PNs as a standard feature in their products. It is Hamza’s task in the

“Personal Networks are going to make our life much easier” project to develop a marketing and business strategy. “It would be ideal if all devices could be fitted with our software, just like Windows comes preinstalled on your new laptop, but I do not believe in pushing for the technology in the foreseeable future. It is more realistic to think of a phased introduction, rather than aiming for a ‘big-bang’ release. Our strategy is two-fold. We systematically disseminate our ideas, for instance by publishing books2 and exerting our influence in Ecma, an association for the standardisation of ICT and Consumer Electronics. Secondly, we offer the PN platform as an open source product, in order to attract users as well as developers. Once the users start using PNs and see the benefits, they will push everybody to implement it, including the Big Boys!” n

2 For example: M. Jacobsson, I.G. Niemegeers, S.M. Heemstra de Groot, Personal Networks - Wireless Networking for Personal Devices. John Wiley & Sons Inc, Chichester, 2010.

Martin Jacobsson en Hamza Ouibrahim hebben een STW Valorisation Grant aangevraagd voor een project over Personal Networks (PN’s). In een PN kun je al je elektronische apparaten op een zeer gebruikersvriendelijke manier met elkaar verbinden, waardoor het leven een stuk gemakkelijker wordt. De projectaanvraag betreft vooral de ontwikkeling van een marketing- en businessstrategie. Het plan is om de software als open source-product aan te bieden. De verwachting is dat enthousiaste gebruikers druk zullen uitoefenen op de industrie om PN software standaard in hun producten op te nemen. n



juli 2010 | 9

Wervende bachelorprogramma’s als antwoord op dalende instroom Hans Tonino schiet in de lach als hij terugdenkt aan zijn eerste werkdag bij de TU Delft, zo’n vijfentwintig jaar geleden. “Ik stond ’s ochtends om kwart voor negen voor 300 eerstejaars Technische Informatica!”. Volgens Nick van der Meijs was ook Elektrotechniek ooit immens populair. Wie weet, keren die gouden tijden terug. Beide opleidingsdirecteuren hebben het gevoel dat de vernieuwing van het onderwijs en de studievoorlichting tot nieuw elan heeft geleid. En uit de gestegen vooraanmeldingen blijkt dat dit studiezoekers niet is ontgaan1.

In september gaan de vernieuwde curricula van de bacheloropleidingen Electrical Engineering en Technische Informatica van start. Opleidingsdirecteuren Nick van der Meijs (EE) en Hans Tonino (TI) verwachten er veel van. Met dank aan de curriculumcommissies en alle betrokken docenten... 10 | Quadraad

Middenin de maatschappij

Een imagoprobleem, dat was volgens het bureau voor jongerencommunicatie YoungWorks de voornaamste oorzaak van de dalende instroom. EWI-ingenieurs zijn nerds die de hele dag eenzaam achter hun computer zitten. “De werkelijkheid is natuurlijk heel anders”, zegt Hans. “De meeste IT-projecten zijn zo groot, dat je veel moet samenwerken

Foto’s Marc Blommaert

Ineke Temming

Keren de gouden tijden terug?

met andere disciplines. En informatica is overal: in de gezondheidszorg, het onderwijs, crisismanagement, noem maar op.” Elektrotechniek heeft nog last van een andere associatie: die met het busje van de elektricien. “Mensen realiseren zich nauwelijks dat ICT ook elektro is”, zegt Nick. “En dat terwijl EWI’ers een sleutelrol hebben gespeeld bij de ontwikkeling van technologieën als GSM, Bluetooth, Wi-fi en Skype. Elektrotechniek kan heel veel bijdragen aan klimaatbeheersing, een gezonder milieu, medische instrumenten of duurzame energie. Mijn punchline op voorlichtingsdagen is dan ook: Electrical Engineering is nog lang niet af.”

Elk semester een project

De oplossing was evident: herzie de opleidingen zodanig dat studenten regelmatig met spannende, maatschappelijk relevante problemen bezig zijn. Vooral voor Elektro betekende dit een behoorlijke ingreep in het curriculum. Nick: “In ieder semester zit nu een

“Informatica is overal”

“Electrical Engineering is nog lang niet af” integrerend project over een maatschappelijke toepassing. Voor het eerste project kiezen we een ‘catchy’ onderwerp. Daarna komt het accent steeds meer op de maatschappelijke relevantie te liggen, culminerend in een project over elektrische energie.” Het is de bedoeling dat de projecten nauw samenhangen met de theorievakken die eromheen liggen. Daarom worden ze opgezet door ‘semesterteams’ van docenten. Er zijn acht verticale leerlijnen gedefinieerd, die beter over de studiejaren verspreid zijn. Nick: “De afstemming daartussen vraagt minder sturing, omdat deze gemakkelijker ontstaat vanuit de wetenschappelijke samenhang.”

“Het bereidt voor op de MSc opleidingen, maar je kunt er ook de arbeidsmarkt mee op. De nadruk ligt nog steeds op ontwerpen en de inhoud is niet wezenlijk veranderd. Het verschil zit hem vooral in de onderwijsvormen. Die vragen om meer samenwerking tussen docenten en om een coachende stijl van begeleiden. Om dit in goede banen te leiden, maken we gebruik van de expertise van Onderwijskundig Centrum Focus en van ‘best practices’ van andere opleidingen.” Tot slot vermeldt hij dat zelfstudie belangrijker wordt en dat er wekelijks een vast (vrijwillig) toetsuur komt. “Daarmee willen we de studenten activeren, en voorkomen we dat vakken met elkaar concurreren.”

Meer samenwerking tussen docenten

Spannende ‘contextprojecten’

Volgens Nick laat het programma goed de breedte van elektrotechniek zien.

Bachelor’s Programme Directors Nick van der Meijs (Electrical Engineering) and Hans Tonino (Computer Science) are confident that the revised curricula will attract more students. The programmes now clearly

Na twee eerdere herzieningen, had de revisie bij TI het karakter van ‘groot

demonstrate the enormous societal relevance and variety of both fields. The introduction of integrated semester projects in the EE programme requires lecturers to cooperate more intensively and act more as coaches when

onderhoud’. “In ons curriculum zaten al leuke projecten”, vertelt Hans. “Eén daarvan is het ‘startproject’ in het eerste jaar, waarin studenten kennis maken met het vakgebied. De opdracht, ‘ontwerp de MP3 van je dromen’ werd te oppervlakkig gevonden en daarom brengen we daar meer uitdaging in. We doen nu iets met ‘virtual reality’. Studenten moeten met een visuele programmeertaal de interactie met de computer programmeren. Echt cool! De jonge generatie in ons docententeam heeft heel leuke ideeën die mij erg inspireren.” Compleet nieuw zijn de ‘contextprojecten’ in het tweede jaar die over reële maatschappelijke of bedrijfsmatige problemen gaan. Studenten kiezen uit vijf spannende projecten rondom thema’s die variëren van gezondheid tot game design.

Variantkeuze verschoven

Bij TI vervalt in het eerste jaar de keuze tussen Softwaretechnologie en Media & Kennistechnologie. Hans: “Studenten konden moeilijk kiezen en zelf vonden we het onderscheid kunstmatig. De variantkeuze is verschoven naar het tweede jaar. Studenten doen dan een ‘variantblok’ dat bestaat uit drie theorievakken en een project. De opties zijn Embedded Systems, Mediaverwerking, en Informatie- en Kennissystemen.” In het nieuwe TI-curriculum is er meer aandacht voor onderzoeksvaardigheden. Modelleren, als wetenschappelijke kernactiviteit, loopt als een rode draad door de hele opleiding. “Ook laten we de eerstejaars al kennismaken met een aantal onderzoeksgroepen”, vertelt Hans. “Het blijkt namelijk dat zelfs ouderejaars nauwelijks weten dat we ook onderzoek doen. Ze denken dat dit een school is waar docenten alleen lesgeven!” n 1

Zie pag. 6, Qort

supervising. CS has moved the variant choice to the second academic year, in which ‘variant blocks’ and ‘context projects’ have been introduced. In addition, more time will be devoted to research skills and modelling. n



juli 2010 | 11

Komen en

gaan

Diane Vedder

Laura Bruns

Deborah Dongor

Laura heeft het wel naar haar zin bij de TU. Beter dan in de reiswereld, waar ze zes jaar keihard heeft gewerkt. In de bijna tien jaar TU wordt dit haar derde plek, na anderhalf jaar Civiele Techniek en acht jaar CAS. Ze hoeft eigenlijk niet weg; ze heeft leuke collega’s en de sfeer is goed. Wat haar naar ESE trekt, zijn de doorgroeimogelijk-

Voor Deborah wordt het ook haar derde plek binnen de TU. Ze is begonnen bij Bouwkunde, “op de verdieping van het koffieapparaat”. Het was voor haar ‘shocking’ om vanuit de laagbouw van EWI haar oude werkplek in brand te zien staan. De uitdaging voor Deborah is om nu in haar uppie een toko draaiende te houden. De werktijden van

GAAT van de sectie Circuits and Systems (CAS) naar de afdeling Electrical Sustainable Energy (ESE)

“Moeder zijn is ook topsport.” heden. Laura krijgt straks wat meer coördinerende taken. Ze combineert haar 4-daagse baan met de zorg thuis voor twee kinderen van twee en vijf jaar. Dat betekent wel dat er geen tijd meer overblijft voor steps, aerobics, fitness of spinning. Maar ja, “moeder zijn is ook topsport”. Uitgaanstip: Haar man João runt ItaliaansMediterraans restaurant La Strada in Berkel. n

GAAT van de afdeling Electrical Sustainable Energy (ESE) naar de sectie Numerical Analysis (NA)

“Dyrell is gescout voor Excelsior.” haar 0,9-baan past ze aan het voetbalschema van zoon Dyrell aan. Hij is recent gescout door Excelsior en voor zijn training rijdt Deborah maandag- en woensdagmiddag naar Rotterdam. Zaterdag nog een voetbalwedstrijd, zijn zwemles, samen skaten en dan schieten haar hiphop en paardrijden er nu even bij in. n

Laura Bruns (l) en Deborah Dongor. Foto Annelies te Selle

Laura en Deborah hebben nog meer gemeen. Het is zilver en bij Deborah duidelijk zichtbaar en bij Laura soms. Guess what?

12 | Quadraad

Laura Bruns and Deborah Dongor have both moved to other positions within the faculty. Laura (ex-CAS) was attracted by the career prospects on offer within ESE, while Deborah has left ESE to take up the challenge of running the NA ‘store’ single-handedly. They are both extremely busy mums, with a passion, but no time for sports. n

Go ahead, the floor is yours…

THE PITCH!

Photo Annelies te Selle

Electric cars: it’s really going to happen!

A surprise: the pitch is delivered by an Industrial Design Engineering alumnus. He has teamed up with an EEMCS graduate to explore the commercial potential of a fast-charging system for electric vehicles. They seem to have hit the jackpot! My name is Crijn Bouman and I am Vice-President of Business Development for Epyon, the European market leader in fast charging technology for electric vehicles. Don’t be intimidated by my title - EEMCS graduate Wouter Smit and I started our own small business only five years ago under the care of YES!Delft. We shared a small room, as well as a strong conviction that electric vehicles were the future.

Booming business Our ideas were met with scepticism at first. In those days, electric cars had a bit of an image problem, and we still had many technical issues to resolve. But we persevered and now billions of dollars are being invested in electric transportation worldwide. So our business is booming! We have grown steadily to almost 35 employees, we have attracted quality investors, have offices here and abroad, and many large companies are showing an interest in our chargers. Our Unique Selling Point: with our technology you can recharge your battery in just 15 minutes!

Prototype As a student, I was always fascinated by clean-energy technology and my

ambition was to start my own company. When a researcher told me that lithium-ion batteries could be charged very rapidly, I wrote a business plan for fast-charging technology. I was convinced that my plan had potential, so I decided to build a prototype of my idea. That is how Wouter Smit, who

“Recharging your battery in just 15 minutes” was a Power Electronics student at the time, became involved. I could not have done it without him! And of course, half our staff at Epyon have a background in Electrical Engineering.

under fast charging conditions. And we have recently added another innovation: all systems will be hooked up to the internet, making it possible to download the most up-to-date charging profiles based on the latest insights.

Madhouse

Opgetekend door Ineke Temming

Fast battery charging thanks to TU Delft spin-off Epyon

There are all kinds of exciting developments going on at this moment. Nissan has invited Epyon to demonstrate its rapid charger during the unveiling of the all-electric Nissan LEAF in Amsterdam on 12 May. The Japanese car industry is ahead of its competitors, but by 2012 all the major car manufacturers will have rolled out electric models. The first Dutch fast charging station, enabled by Epyon, was recently opened by Prince Maurits in Leeuwarden. Our Rijswijk office is an absolute madhouse right now. It has been five years of hard work, but now things are really happening for us! n

Control system Wouter and I launched the company in 2005. We called it ‘Epyon’ after the self-charging robot in the Japanese animation Gundam. Soon the main technical challenge became clear. Lithium-ion batteries are prone to ageing, so we had to find a solution to prolong the life of the battery. We developed an intelligent system for battery management and control that enhances the lifetime of energy storage

IO-alumnus Crijn Bouwman en EWI alumnus Wouter Smit begonnen in 2005 samen het bedrijfje Epyon in de incubator YES!Delft. Ze werkten keihard aan een geavanceerde, snelle oplaadtechnologie voor elektrische voertuigen. Het bedrijf werd een succes: er werken nu zo’n 35 man, en de grote klanten stromen binnen. Dat is geen wonder, want wereldwijd worden er op dit moment miljarden geïnvesteerd in elektrische auto’s. n



juli 2010 | 13

Bellen in de herrie: geen punt Veni voor Richard Hendriks

Ineke Temming

Begin april kreeg Richard Hendriks een telefoontje van NWO. Verstond hij het goed? Zijn in 2009 afgewezen Veni-projectvoorstel op het gebied van spraaksignaal­verbetering was alsnog toegekend! Goed nieuws dus, vooral voor mensen met gehoorproblemen.

Richard Hendriks (Schiedam, 1980) is altijd gefascineerd geweest door audio en spraak. Al op zijn achtste assisteerde hij de technicus van een lokaal radiostation, en tegenwoordig zit hij zelf achter de knoppen bij Omroep Vlaardingen. Dat hij onderzoek doet waar slechthorenden baat bij hebben, is dus niet verwonderlijk. “Aan gehoorapparaten kan nog veel verbeterd worden”, vindt hij. “Het leuke van dit onderzoek is dat ik iets nuttigs kan doen én dat er veel uitdagingen liggen.”

Weg met de ruis

Richards werk op het gebied van gehoorapparaten staat in het teken van een breder onderzoek naar digitale spraakcommunicatie. Andere toepassingen zijn bijvoorbeeld telefoons, omroepinstallaties en automatische spraakherkenningssystemen. “Als promovendus heb ik mij bezig gehouden met de verbetering van spraakkwaliteit. Als iemand iets tegen je zegt, is het prettig - soms zelfs levensreddend - als je hem verstaat. Spraaksystemen presteren echter matig als er in de buurt van de zender achtergrondgeluiden zijn. Zij zijn ontwikkeld om spraak te coderen, met een gemixt signaal weten ze niet goed raad. In samenwerking met Philips heb ik een methode ontwikkeld om de ruis weg te filteren.”

14 | Quadraad

Ruis meten tijdens spraak

De grootste uitdaging hierbij waren de zogenaamde ‘nietstationaire’ geluiden, zoals een passerende auto. “Voordat je ruis kunt wegfilteren, moet je er eerst informatie over verzamelen. Bij stationaire geluiden, bijvoorbeeld een ventilator, doe je dat in de stiltes die de spreker laat vallen, maar een auto is al weer voorbij voordat je het veranderende spectrum te pakken hebt. Met onze methode kun je de ruis continu meten, ook als er spraak aanwezig is. Het gebruikte algoritme was echter nogal complex en vergde veel rekenkracht, zodat het niet kon worden toegepast in gehoorapparaten. Na mijn promotie ben ik een jaar naar Denemarken geweest om aan dit probleem te werken bij Oticon, een bedrijf in hoortoestellen. Ik heb het algoritme vereenvoudigd, zonder dat de prestatie minder werd. De methode is gepatenteerd en kan in principe in gehoorapparaten worden toegepast.”

Verstaanbaarheid modelleren

In maart 2009 zette hij dit onderzoek voort aan de TU Delft, waar hij kort geleden werd aangesteld als tenure-track Universitair Docent bij de Multimedia Signal Processing Group

Photo Annelies te Selle

“Als iemand iets tegen je zegt, is het prettig - soms zelfs levensreddend als je hem verstaat.”

van de ontvanger. Hoe blijft bijvoorbeeld een stationsomroeper verstaanbaar als er een trein langsrijdt? Zelfs met goede oren is dit een lastige situatie, laat staan als je gehoorproblemen hebt. De uitdaging hier is dat de ruis niet digitaal voorhanden is, zodat er niets valt weg te filteren; je kunt alleen het spraaksignaal aanpassen.” van de afdeling Mediamatica. “Gek genoeg wordt door ruisonderdrukking de verstaanbaarheid van spraak niet automatisch groter”, gaat hij verder. “Een promovendus is nu bezig de verstaanbaarheid van spraak wiskundig te modelleren, waarbij hij ook gebruik maakt van biologische modellen van het oor. Je kunt dan een computer laten uitrekenen wat het effect van een algoritme is op de verstaanbaarheid, zodat je geen kostbare luistertests hoeft te doen. En als we eenmaal een goed model hebben, kunnen we daarvoor gaan optimaliseren, zodat het schone spraaksignaal zo goed mogelijk kan worden ingeschat. ”

Samenwerkende hoortoestellen Het duurt nog even voordat behaalde onderzoeksresultaten in hoortoestellen worden geïmplementeerd. “Het zijn heel ingewikkelde apparaatjes”, legt Richard uit, “en iedere aanpassing heeft gevolgen voor de werking van het geheel. Bovendien zijn de processoren en batterijen te klein voor complexe algoritmes. Maar de ontwikkelingen gaan snel. In de toekomst kunnen gehoorapparaten niet alleen met elkaar communiceren, maar ook met andere devices, zoals laptops, zodat je over veel meer rekenkracht en energie beschikt. Dus zoals je ziet, uitdagingen te over!” n

Ruis bij de ontvanger

Richard is een onderzoeker in hart en nieren. “Het leuke van wetenschappelijk onderzoek is dat je je eigen werk creëert”, zegt hij. “Je ziet een uitdaging, schrijft een projectvoorstel, en dan doe je iedere dag precies wat je leuk vindt.” Vorig jaar vroeg hij - zonder succes - een Veni-subsidie aan voor een nieuw project op het gebied van spraaksignaalverbetering. Tot zijn verrassing kreeg hij onlangs te horen dat het alsnog was gehonoreerd. “De onderzoeksvraag is hoe de verstaanbaarheid kan worden verbeterd bij rumoer in de omgeving

 Richard Hendriks was awarded a Veni grant for his project proposal on Receiver based Intelligibility Enhancement for Speech Communication. His general research interest is digital speech communication systems, and he specialises in improving the quality of processed speech, in particular for hearing aids. Richard studies how to minimise the effect of noise - at the sender’s or receiver’s end - on speech quality. n



juli 2010 | 15

Enriching the web Geert-Jan Houben, Laura Hollink, Jan Hidders

Web Information Systems: a new research group in Delft Web Information Systems (WIS) is a new research group in the Software Technology department. Although the latest staff member only joined a month ago and new European projects have only just been acquired, we can already give you some idea of the research that will be carried out. The WIS group specialises in research on web-related Engineering and Science. In this article, we would like to explain our main research topics. What are the characteristics of web-based information systems and what can we do to ensure that end-users find what they are looking for more quickly?

Web Engineering: the challenge In Web Engineering research, the challenge is to understand and support the way in which web-based information systems are constructed and used. Information on the web is not contained in well-structured databases, so we need new theories and tools for the production and consumption of web information. Web-based information systems, with their web-scale distribution, require a whole new architecture to gather the right information and then structure it in such a way that all users can access the relevant informa-

16 | Quadraad

tion. Our group’s Web Engineering research concentrates on the support for the construction of such web-based systems that add value for organisations - large or small, private or public.

A Web of Data One approach to adding more structure to the Web is known as the Semantic Web, in which not only the content data are published (e.g. ‘Delft’) but also metadata that explicitly represent their meaning (e.g. ‘city geographically located in the province of ZuidHolland’). This way, the content data can be meaningfully processed, recombined and reused. In our research on semantic integration and semantic search, we use the explicit semantics to connect common sources of knowledge, such as encyclopaedias, maps or dictionaries, to existing applications. In this way, the applications can answer more questions automatically, because they appear to ‘understand’ the users’ questions better. For example, a student database that only includes the cities where students live could be semantically enriched so that it can also tell us how many students live in Zuid-Holland.

From left: Laura Hollink, Geert-Jan Houben, Jan Hidders. Photo Annelies te Selle

“We are extending the Web of Documents into a Web of Data”

In fact, this way we are extending the Web of Documents into a Web of Data, increasing the possibilities of automatically finding and connecting data. In this Web of Data, we have automated parts of our understanding and knowledge by providing many sources of common knowledge, and many patterns of how to connect such common knowledge to one’s application data.

Personalised Information Services Another of WIS’s interesting areas of research is web-based Adaptation and Personalisation. In web-based systems, we observe a high degree of personalisation, such as the personal recommendations on Amazon or Facebook, an example that many smaller organisations are now trying to follow. It is a way of helping consumers receive more relevant information. Our group is conducting research into providing better personalised access to information in several domains, such as government, cultural heritage (enabling, for instance, personal searches in museum collections) and education. Providing such a service

means that the systems need to know whom they are serving. They derive this information from the users’ actions, such as the questions they ask or the pages they visit. Our group is working on this so-called user modelling research in several European projects. In particular, we are studying how user models from several applications and social networks can be combined and integrated, in order to learn more about the users.

How do people use web-based systems? The significant focus on individual users in web-based systems comes naturally

to the web. After all, the web is three things together: the software running on the Internet, the data and knowledge made available through that software, and the people that use that data. This means that the development of the web differs significantly from traditional software development. The group’s Web Science research includes the study of how Web Information Systems function as ecosystems, for example by using logs to analyse how communication occurs on the web. Famous examples of communication via social networking applications, such as Twitter, show how masses communicate. Similarly, but on a smaller scale and with more precision, organisations want to understand how they can communicate with users on their web-based information system. n

Houben, Hollink en Hidders bespreken de belangrijkste onderzoeksthema’s van de nieuwe groep Webinformatiesystemen (WIS). Web Engineering is de ontwikkeling van theorieën en gereedschappen voor de bouw van webinformatiesystemen met een toegevoegde waarde. WIS doet ook onderzoek naar het zogenaamde Semantische Web. Hierin worden aan content-data metadata toegekend die hun betekenis definiëren, waardoor systemen uiteenlopende vragen van gebruikers automatisch kunnen beantwoorden. Een ander onderwerp is gepersonaliseerde informatiesystemen. Hierin is de belangrijkste onderzoeksvraag hoe het systeem informatie vergaart over de individuele voorkeur van de gebruiker. Ook wordt onderzoek gedaan naar de wijze waarop webinformatiesystemen als ecosysteem functioneren. n



juli 2010 | 17

Ampèrezaal en Boolezaal: de ‘make over’ van zalen A en B Diane Vedder

Voor

Zaal A Foto Annelies te Selle

Na

impressies Ampèrezaal en ‘cockpit’ (Hoek & de Wit Architecten, Delft)

Studenten zijn gemiddeld langer geworden. Bijna iedereen heeft een laptop bij zich. Onderwijs wordt steeds interactiever en moet ‘op afstand’ gevolgd kunnen worden. Het zijn maar een paar redenen voor het project ‘Upgrading onderwijszalen’ dat de TU dit jaar bij EWI en 3mE is gestart. Wat gaat er veranderen? Voor de eerste twee ‘problemen’ liggen de oplossingen voor de hand. De afstand tussen de rijen wordt verruimd tot 950 mm en voldoet dan aan de landelijke richtlijn. En alle werkplekken krijgen een aansluiting voor data en elektriciteit.

Hightech en state-of-the-art voorzieningen Het krijtbord maakt plaats voor waarschijnlijk vier grote glazen panelen met vier beamers erachter. De beamers kunnen gebruikt worden voor het geven van een PowerPointpresentatie. Of, in combinatie met digitaal schrijven kunnen docenten vier borden volschrijven en tegelijk projecteren. Door de achterprojectie hebben docenten geen hinder meer van het licht van de beamers. Beamers en digitaal schrijven zijn te bedienen vanuit de zogenoemde ‘cockpit’ (zie inzet), waarin alle techniek

18 | Quadraad

geïntegreerd is. Uiteraard krijgen docenten een instructie voor het gebruik. Deze ‘cockpit’ komt binnen twee jaar in alle grote onderwijszalen van de TU, zodat de techniek overal hetzelfde gebruiksgemak heeft.

Eenheid in verscheidenheid Die eenheid komt ook terug in een herkenbare TU-stijl: nieuwe stoelbekleding, donkerblauwe plafonds en gestoffeerde beffels (een soort ribben langs plafond en wand voor akoestische demping). Met voor elke faculteit een eigen karakter in de stoffering en het lichtdoorlatende doek voor de ramen. En op dat doek prijken straks Ampère en Boole: herkenbaar EWI. De bouwwerkzaamheden zullen met enige geluidsoverlast gepaard gaan. Eind augustus worden de vernieuwde zalen feestelijk geopend n

Lecture halls A and B will be renovated between 14 June and the end of August. The new workplaces will be equipped with an electricity supply and data connections to enable the use of laptops. A high-tech digital writing & projection system may be installed. The halls will also undergo a make-over in TU Delft corporate style, with distinctive EEMCS details. n

Qiekjes

Qandid Qamera De loodgieterstassen van Leo Ligthart

Binnenstebuiten Sommige tassen verraden de inhoud. De meeste spreken tot de verbeelding…

Uit de kast: het laatste linnen tasje

Volgende keer: bureaubladen ‘Clean desk’ of creatieve chaos? Maak een foto van uw bureaublad of dat van een collega en mail die voor 15 september naar [email protected]

Het Niveameisje van Lydia Lijster

Inside out Some bags reveal their content. Most of them fire the imagination… Next time: desktops Clean desk or creative chaos? Take a photograph of your desktop or the desktop of a colleague and e-mail your picture before 15 September to [email protected]

Een tas als haar naam: Irma Zomerdijk En de onvergetelijke rugzak: anoniem

Qolofon

Quadraad is een Nederlands-Engelse uitgave van de Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica/TU Delft voor EWI-medewerkers. Het blad verschijnt 3 keer per jaar (oplage: 1250). Quadraad is a Dutch-English magazine for EEMCS personnel. It is published 3 times a year (print run: 1250) n Redactie: Emiel van Elderen, Elly Pauw, Geerlinge Pessers-van Reeuwijk, Pien Rijnink, Dagmar Stadler, Ineke Temming, Diane Vedder, Cassan Visser, Laura Zondervan n Aan dit nummer werkten mee: Ronald Dekker, Jan Hidders, Laura Hollink, Geert-Jan

Houben, Daan Lenstra, Taalcentrum VU n Eindredactie: Ineke Temming, Diane Vedder n Coördinatie: Temming Tekstproducties, Delft (www.temmingtekst.nl) n Fotografie: Annelies te Selle, Delft (www.anneliesteselle.nl) n Ontwerp en layout: Scheepens reclame adviseurs, Tilburg n Druk: Schefferdrukkerij bv, Dordrecht n Redactieadres: Postbus 5031, 2600 GA Delft, [email protected]. Niet door ons achterhaalde rechthebbenden van foto’s kunnen zichzelf bekend maken via dit e-mailadres.



juli 2010 | 19

Foto’s Cassan Visser

Nr. 20 uit de collectie van Silvana Milosavljevic

Living Chips ‘Living chips’: it sounds futuristic, but they are not that far away. By combining silicon chips with beating heart muscle cells, medical instrumentation is expected to undergo a revolution. Insert: a layer of mouse heart cells was aligned to 20 μm wide groves in a thin silicon rubber sheet. When the sheet is released from the substrate, the contraction of the cells makes the sheet bend. The structure can be used to move tiny catheters or to generate power in implantable devices. ‘Living Chips’ is a joint project of Dimes and the Stem Cell Research Group of LUMC. Dimes en de stamcellengroep van het LUMC bereiden een revolutie voor in de wereld van de medische instrumentatie. In het project ‘Levende Chips‘ worden uit stamcellen gekweekte hartspiercellen in patronen op flexibele chips gedeponeerd (zie inzet). Doordat de cellen samentrekken kunnen deze structuren kleine katheters voortbewegen of implantaten van stroom voorzien.

Delft University of Technology Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Mekelweg 4 2628 CD Delft T: +31 (0)15-27 89252 E: [email protected] www.ewi.tudelft.nl

Heart model: fsweb.bainbridge.edu

Insert: courtesy of Dimes/LUMC