NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN november 2015 Beste rozenvriend, Was deze herfst een herfst? Aan de temperaturen te voelen leek het eerder nog nazomer. We kunnen nog wat genieten van onze tuin en de nog bloeiende rozen. Maar het onkruid groeit ook nog weelderig in deze omstandigheden. Naast het gewone onderhoud van onze rozenstruiken tijdens de winter, brengt het mooie weer dus meer werk mee. Daarover kan je meer lezen in de bijdrage van Robert. Op 13 december, twee weken voor Kerstmis, komt Ann Velle Boudolf spreken over Moschatahybriden, een extra dimensie voor uw tuin. Een goede reden om een beetje meer licht te laten schijnen over hun bedrijf Lens Roses. Roger bedient hiervoor de spotlights. De meeste foto’s komen van Ann. Sinds kort zijn de nieuwe ADR-rozen bekend en daarvoor hebben we natuurlijk aandacht in deze nieuwsbrief. Verder brengen we nog wat nieuws van de veredelaars. Ik hoop van harte je weer te ontmoeten tijdens onze volgende activeiten: Zondag 13 december om 14 uur voor de herfstvoordracht in zaal Oosterhof in Lummen. Mogen we je vragen je aan te melden op onze website www.rozenvrienden.be ? Onze nieuwjaarsreceptie op zaterdag 30 januari 2016. Onze jaarlijkse workshop snoeien op zaterdag 5 maart Op 17 april voor onze jaarvergadering in zaal Oosterhof in Lummen. Jos
ADR-rozen 2015. De nieuwste ADR-rozen zijn bekend. De ADR-werkgroep vergaderde dit jaar in Forst waar sinds 2012 een nieuwe proeftuin werd erkend. De droge en heel koude winters en warme en ook heel droge zomers maken van deze proeftuin een geschikte testplaats voor de winterhardheid en weerbaarheid tegen droogte. Met de 16 nieuwe ADR-rozen tellen we nu in totaal 179 ADR-rozen. Dit jaar was Kordes de grote slokop met liefst 9 nieuwe ADR-rozen. Nu zijn reeds zijn ‘Bentheimer Gold®‘(2015), ‘Rose der Einheit®’(2015), ‘Sweet Honey®‘(2015), ‘Rosengräfin Marie Henriette®’(2013), ‘Herzogin Christiana ®‘(2013), ‘Weg der Sinne®‘(2013), ‘Moin Moin®‘ (2012) en ‘Sunny Sky®’ (2009) te verkrijgen. Over de eerste drie berichtten we reeds in vorige nieuwsbrief. In 2017 komt ‘Lemon Fizz®’(foto rechts), een helder gele half gevulde trosroos, op de markt. Van de firma Tantau verkregen vier rozen het ADR-kenmerk: ‘Soul®‘(2013), ‘Salsa®‘ (2015, foto links, dit jaar goud in Kortrijk), ‘Gelbe Babyflor®‘ (2016) en ‘Rote Babyflor®’. Van deze laatste weten we nog niet wanneer deze roos te verkrijgen is. De rozen ‘Cherry BONICA®’ en ‘Rayon de Soleil®’ van Meilland/BKN Ströbel verkregen dit jaar het ADRkenmerk. Een kleine struikroos van Noack met trossen van dieprode bloemen, die pas volgend jaar te koop zal zijn, heeft ook het ADR-label bekomen. Voor meer informatie verwijzen we naar de website http://www.adr-rose.de/ 1
NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN november 2015
Lens Roses verdeelt vanaf dit jaar de rozen van Chris Warner. Hij is begonnen als amateurveredelaar, maar is enkele jaren geleden vervroegd op pensioen gegaan. De laatste jaren heeft hij heel veel nieuwe goede rozen op de markt gebracht met onder andere merkwaardige hulthemiahybriden en prachtige klimrozen, zoals Alibaba. Van deze laatste zie je rechts een foto. Deze roos werd dit jaar onderscheiden in Den Haag voor de geur, en de voorbije jaren verkreeg ze in verschillende prijzen, waaronder de eerste prijs in La Tacita en Lyon in 2008.
Onze rozen in de winter Nu de winter eraan komt met waarschijnlijk enkele zeer koude vriesperiodes, bereiden we onze tuin voor op deze periode. Je vindt in de literatuur wel steeds enkele hoofdstukken over behandeling van rozen. Dat is nuttig maar je betrouwt beter op je eigen ervaring. In koudere klimaatgebieden worden meer maatregelen genomen om rozen te beschermen dan in gebieden met doorgaans zachtere winters. In dit artikel wil ik het hebben over onze ervaring om de rozen door de winter te loodsen.
Beschermen van rozen tegen strenge vorst. In ons klimaat kunnen de meeste rozen harde winters gemakkelijk doorstaan, tenzij we rozen in de tuin hebben staan die vorstgevoelig zijn. Dit zijn meestal rozen die in het zuiden gekweekt zijn. De vorstgevoelige rozen kun je best afdekken of aanheuvelen, zodat de entplaats diep genoeg onder de grond zit. Je kan alle rozen afdekken met de afgevallen bladeren, maar zorg ervoor dat er geen zieke rozenbladeren tussen zitten. Die bladeren verwijder je in het voorjaar, door ze naar de composthoop te verhuizen. Ook kan je goed verteerd stalmest rond de voet van de rozen leggen, liefst niet tegen de stam. Dit stalmest kan je lichtjes onder de grond verwerken in het voorjaar; niet te diep om de wortels van de rozen niet te beschadigen. Beschermen van stamrozen. Stamrozen zijn veel gevoeliger voor strenge vorst omdat de oculaties boven aan de stam bevinden. De oculatiepunten kunnen afsterven door zeer streng vriesweer of koude oostenwind. Afdekken met een hoes tijdens de strenge vriesperiodes is voldoende. Die hoezen, die luchtdoorlatend moeten zijn, kan je vinden in de handel. Gebruik zeker geen plastieken zakken. Mijn stamrozen snoei ik licht in zodat, wanneer er streng vriesweer komt, ik gemakkelijk een hoes over mijn rozen kan plaatsen. Deze verwijder ik zodra de strenge vriesperiodes voorbij zijn om geen serre-effect onder de hoes te krijgen. In het voorjaar snoei ik dan ook deze stamrozen zoals bij andere rozen. Een alternatief is de entplaatsen te beschermen met takken van coniferen. Rozen in pot laat je overwinteren op een beschutte plaats, zodat de potten niet kunnen bevriezen. Je moet zeker af en toe controleren of de grond nog lichtjes vochtig is. 2
NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN november 2015
Bemesten van rozen met mestkorrels is nu helemaal niet nuttig. Daarmee wacht je tot het voorjaar. Tijdstip voor het snoeien van rozen: voor- en nadelen van het snoeien voor of na de winter? Wil je dat je tuin er netjes bijligt, dan kan de reeds in het begin van de winter je rozen snoeien. Nadeel is dat bij strenge vorst de ogen van de roos kunnen invriezen. Bij gezonde rozen zullen nog wel nieuwe ogen vanaf de oculatie uitgroeien. Wachten met snoeien tot het voorjaar heeft als voordeel dat het lof een bescherming biedt tegen vorst, zeker als daar ook nog afgevallen bladeren tussen blijven liggen. Inkorten van lange takken is aan te bevelen omdat anders de roos door de sterke wind los in de grond komt te staan. Aanplanten rozen op naakte wortel. Rozen met naakte wortel zijn hoofdzakelijk te koop vanaf november tot einde maart. De rozen die aangeboden worden zijn doorgaans stevige gezonde planten en kunnen vriesweer doorstaan. De oculatieplaats houd je best onder het bodemniveau. Lichte ophoging, die je dan weer in het voorjaar verwijdert, beschermt de nog jonge entplaats tegen strenge vorst. Afdekken met compost mag maar moet niet. Hoe je rozen op naakte wortel plant kan je binnenkort lezen op de website. In het voorjaar zijn het vooral eenjarige onkruiden die snel omhoog schieten en vlug zaden maken. In de herfst en winter zijn het de twee- en meerjarige onkruiden, die we best onmiddellijk verwijderen. Ze zijn nu beter zichtbaar omdat het bladerdek van onze rozen minder is. Sommige planten gedijen nu beter omdat zonlicht tot op de grond komt. Zo bloeit bijvoorbeeld het sneeuwklokje in de winter omdat het dan geniet van het licht dat tot op de grond komt, maar daar komen we natuurlijk niet aan. Netels, hondsdraf en ander onkruid blijft verschijnen in de winter. Regelmatig wandel ik in mijn tuin rond met een emmertje om onkruid uit te trekken. Die geraakt misschien niet altijd gevuld met onkruid. Maar wat weg is, komt wellicht niet snel terug, tenminste als ik het goed met de wortel heb uitgetrokken. Enkele keren wieden in de herfst kan ook geen kwaad. Je moet niet bang zijn als de grond wat los komt, dlt de vorst hierdoor dieper de grond indringt. Onze rozen kunnen wel wat verdragen. Trouwens wat los gewerkte grond bevat meer lucht, en dat is een goede isolator. Vanaf november ben ik ook druk bezig met herplanten en de plannen uitvoeren die ik in de zomer gemaakt heb voor mijn tuin voor het volgende jaar. Robert
Ann en Rudy Velle zijn LENS ROSES In 1992 namen Ann en Rudy de “Boomkwekerijen Louis Lens n.v.” over en twee jaar later begon Ann ook zelf rozen te veredelen. In hun catalogus 2015-2016 presenteren zij een collectie van een 800-tal tuinrozen waarvan een aantal collectie planten. Deze laatste bijzondere rozen worden slechts in kleine hoeveelheden gekweekt. Ik telde in hun catalogus 161 oude en 90 botanische soorten. En ook bij de klimmers zijn de botanische- en oude soorten ruim in de meerderheid. Samen met de 90 moschatahybriden vertegenwoordigen ze meer dan de helft van hun assortiment. Mag ik hieruit besluiten dat zij echt gespecialiseerd zijn in botanische-, oude- en moschatarozen ? Maar ook van de moderne rozen is hun assortiment niet min. Twee botanische lievelingsrozen van Ann : R. roxburghii 'Lampion' (bloem (links) en bottels (rechts)) bovenaan op volgend blad : 3
NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN november 2015
en Rosa kokanica 'Vacratot' (bloem en bottels) :
Tijdens de tuindagen in Beervelde in 2008 werden Ann en Rudy bekroond tot ‘Tuinpersoonlijkheid van het jaar’ om hun voortdurende inspanningen om een modern bedrijf uit te bouwen dat zowel verkoopt aan tuinaanleggers en tuinarchitecten, als aan particulieren. Zijn besteden veel aandacht aan persoonlijke contacten en geven met plezier goede raad over rozen. De goede relaties met tuinliefhebbers leiden dikwijls tot het benoemen van een roos naar hen. Zo verwijst ‘Dinky’ naar mevrouw Descamps, verkoos de familie Simonis de roos ‘Mamouche’, is ‘La Petite Chabotte’ genoemd naar de tuin van mevrouw Godts en is ‘Gaard um Titzeberg’ genoemd naar de landschapstuin van Claude Vion en Annette Block. De leidraad van Ann en Rudy zou het spreekwoord: "A friend in a world of roses is a friend indeed" kunnen zijn. In 2014 werd een nieuw bedrijfsgebouw met ontvangstruimte voor de klanten in gebruik genomen en dit jaar werd begonnen met de aanleg van een nieuwe rozenshowtuin. Eerst werd de drainage heraangelegd en de grond verbeterd, onder meer door tageten in te zaaien, en dit najaar worden de rozen aangeplant zodat wij in 2016 zullen kunnen genieten van hun bloemenpracht. 4
NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN november 2015 Daarnaast vonden zij dit jaar (2015) ook nog de tijd voor het op de markt brengen van volgende nieuwe rozen : ‘Comtesse André d'Oultremont’ : een uitbundig bloeiende moschatahybride met grote trossen enkele blush roze tot crème witte geurende bloemen’ ; ‘Gret's Joy‘: een oranje tot zacht abrikoosroze verkleurende klimroos met ouderwets gevormde bloemen die tevens goed geuren en herbloeien. Deze roos is genoemd naar de gewezen voorzitster van de 'Rosengesellschaft Zug' en oprichtster van de Gucci rozentuin in Zug; ‘Stéphanie d'Ursel’ : een sierlijke roos met geurende grote halfgevulde bloemen in opvallende trossen. De bloemen ontluiken van zacht abrikoos geel naar crèmewit en tonen hun meeldraden. Die meeldraden hebben de aangename geur van meiklokjes met een vleugje citroen en trekken bijen aan. ‘Edouard Vermeulen’ (foto rechts) is apart door zijn veranderende kleurennuances. Deze roos start met gesloten lilaroze bloemen, bij het openen verkleuren de bloemen naar een zacht oudroze, de lievelingskleur van de gerenommeerde Belgische couturier Edouard Vermeulen (Natan). De eerste drie werden reeds besproken in de nieuwsbrief van oktober. Andere recente creaties zijn ondermeer de ‘Poppy Rose’ (hieronder links) naar aanleiding van de herdenkingen rond 100 jaar “Groote Oorlog” en ‘Beauregard’ in 2014 (hieronder rechts)
‘Gardens of Hex’ en ‘Eilike’ (foto hieronder rechts, genomen bij de doop in Sangerhausen, met in het midden Eilike Vemmer en rechts Ann en Rudy) in 2013, ‘Marcel Vossen’ en ‘La Feuillerie’ (foto hieronder links) in 2012.
5
NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN november 2015 In 2011 werd hun prachtig rozenboek “Uitbundig bloeiende rozen, de mooiste moschata’s van Lens Roses” in het Nederlands en in het Frans uitgebracht, een absolute aanrader voor iedere rozenliefhebber. Voorwaar, het zijn echt heel bezige bijtjes daar in Oudenburg, of hebben de dagen daar 48 uren ? Toch is het niet altijd al rozengeur en maneschijn daar op de kwekerij. Dat het kruisingswerk een verhaal van vallen en opstaan is, vertelt Ann ons in “101 Rozen zonder Zorgen”: een stagiaire knipte per ongeluk alle bloemen af die Ann had gekruist. Een jaar werk belandde daardoor op de composthoop. Louis Lens gaf haar echter de wijze tip om in de herfst op goed geluk bottels te verzamelen en de zaadjes te planten. En om het met de inmiddels klassiek geworden woorden van Johan Cruijff te zeggen: 'ieder nadeel heb zijn voordeel'. Uit de zaailingen ontsproten “Dinky”(2002) en “Fil des Saisons”(2003), beiden nog steeds twee Lens toprozen. Voor hun creaties van 2016 krijgen wij als Rozenvrienden absolute primeurs : ‘Absolument Claude’ en ‘Sourire de Sylvie’.‘Absolument Claude’ (foto links hieronder) is genoemd naar Claude Vion, de (overleden) gewezen secretaris van de Luxemburgse rozenvereniging. Samen met zijn echtgenote Anette Block, de vroegere voorzitster van de Luxemburgse rozenvereniging zijn zij eigenaar van Gaard um Titzebierg, de tuin waar een mooie rozencollectie van Soupert et Notting en Ketten Freres staat. Een prachtige landschapstuin in Luxemburg die het absoluut waard is om te bezoeken.
‘Sourire de Sylvie’ (foto rechts hierboven) is een mooi laag geurend trosroosje met sterk blad en dat continu bloeit. Sylvie is een rozenliefhebster die aan kanker overleed. Ze heeft heel wat vriendinnen tot tuinieren aangezet en zo ook haar zus. Ter herinnering aan haar 10 jaar overlijden, werd ze met deze roos herdacht door haar familie en vrienden.
6
NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN november 2015 In mei van dit jaar waren we er in het Parc de la tête d'Or in Lyon getuige van dat Ann de prijs won voor de landschapsrozen ex aequo met Y1247(foto vorig blad onder in het rood) en Y232(rozewit) : Op de website van helpmefindroses.com heeft Ann Velle momenteel reeds 48 rozen op haar naam geregistreerd staan. Hiervan zijn er 23 nog niet benoemd. De onmiddellijke toekomst van Lens Roses is dus verzekerd. Geïnteresseerden om een roos naar iemand te benoemen weten dus wie ze kunnen contacteren. Aanbevolen literatuur : Louis Lens De elegantie en de roos (ISBN 90-209-3919-x) Uitbundig bloeiende rozen De mooiste moschata van Lens Roses (ISBN 978 90 209 9623 4) 101 Rozen zonder zorgen (ISBN 978 90 223 3066 1) Een tuin van 1001 rozen (ISBN 978 90 209 6568 1) Rozen voor altijd Tuinrozen praktisch en poëtisch geschikt (ISBN 90 209 6247 7)
Aanvulling bij vorige nieuwsbrief: de nieuwe rozen van Interplant
Gerrit Pieter Ilsink van Interplant heeft enkele nieuwe Persicahybriden. Belangrijke criteria voor de selectie van de zaailingen waren: de aantrekkelijke bloem, de gezondheid en de bloeirijkheid van de plant. Zijn nieuwe rozen in de groep Babylon Eyes zijn ‘Blushing Babylon Eyes’ (foto links onder), ‘Fancy Babylon Eyes’, ‘Glorious Babylon Eyes’ ‘Sunset Babylon Eyes’(foto rechts onder), ‘Sweet Babylon Eyes’ en ‘Trendy Babylon Eyes’.
7
NIEUWSBRIEF ROZENVRIENDEN november 2015 Mallorca is een nieuwe grootbloemige van Interplant in de reeks Holiday Island rozen.
Werkten mee aan deze nieuwsbrief: Berna Smets, Robert Claes, Roger Willeghems, Gust Nenczl, Jos Rogiers Verantwoordelijke uitgever: Jos Rogiers
8
