Nieuwsbrief - 2009 nr. 3 september - oktober
Oud-Katholieke Parochiekerk Enkhuizen van de H.H. Gummarus en Pancratius
Nieuwsbrief - 33e jaargang, nr. 3; september - oktober 2009 Kerkbestuur van de Parochie Enkhuizen: Pastoor H.A. Schoon Breedstraat 82, 1601 KE - Enkhuizen 0228 315 763
[email protected] PenningMw. I. de Wit-Kooiman, meester: Oude Gracht 24, 1601 RG - Enkhuizen 0228 315 573
[email protected] SecretaJ. Zalm, Kastanjelaan 18, 1602 SK - Enkhuizen riaat: 0228 314 600
[email protected] Leden: D. Karreman, Westerstraat 24, 1601 AK - Enkhuizen 0228 313 762 S.W. de Vries, Cromhoutstr. 1, 1601 EA - Enkhuizen 0228 322 576
[email protected] Mw. G. Schekkerman-de Boer, La Reinelaan 24, 1611 ZD - Bovenkarspel 0228 314 313
[email protected] Financiën: Giro: 172 61 13 - t.n.v. Kerkbestuur Oud-Katholieke Parochie Enkhuizen. Bank: 45.96.68.641 - t.n.v. Penningmeester Oud-Katholieke Parochie, Oude Gracht 24, 1601 RG Enkhuizen. Website: www.okk-enkhuizen.org Voorzitter:
Voor de kosten voor de Nieuwsbrief wordt een jaarlijkse bijdrage van € 5,-- gevraagd. Over te maken aan de penningmeester, Oud-Katholieke Parochie, onder vermelding: Nieuwsbrief 2009.
pag. 1
Nieuwsbrief- 2009 nr. 3
Welke kant het met ons zal opgaan Studieverlof (of: sabbatsverlof), vakantie: maandenlang was ik vrijgesteld van het werk als priester. De Oud-Katholieke Kerk biedt haar geestelijken een periode om op adem te komen, zich te bezinnen. Ik heb deze periode ervaren als een verrijking door de intense concentratie op één doel: de vergelijking van nieuwe bijbelvertalingen met de (hebreeuwse en griekse) grondtekst om te kijken welke daarvan het meest in aanmerking komt om te gebruiken in de eredienst. Ik heb ontdekt hoe noodzakelijk het is dat een geestelijke midden in het drukke parochieleven en het gezinsleven deze mogelijkheid krijgt. Ik kan met zekerheid stellen dat het me zonder die vrijstelling niet was gelukt om alle 240 lezingen vanaf Advent 2009 tot Advent 2010 door te ploegen, woord voor woord. De vrucht van deze stille arbeid zal ik aanbieden aan de bisschop en aan andere geestelijken die verantwoordelijk zijn voor de liturgie. Misschien kan er voordeel uit gehaald worden voor een nadere bezinning op het gebruik van nieuwe vertalingen in de eredienst, mogelijk uitmondend in een herziening van het lectionarium. Zowel tijdens mijn studieverlof als tijdens mijn vakantie nam ik deel aan de kerkdiensten. God houdt immers geen studieverlof of vakantie. Ik denk dan: hoe kun je de nieuwe week ingaan zonder de gewijde gaven te ontvangen, zonder deelgenoot te zijn van de Woorden die leven geven? De begroeting van medegelovigen, de zegen van de priester, de inzichten die hij (of zij) met je deelt, waardoor je blikveld wordt verwijd en je kennisname van het mysterie wordt verdiept: nooit had ik ze willen missen. Tijdens mijn vakantie in Griekenland mocht ik deelgenoot zijn in een Grieks-orthodoxe kerkdienst, te midden van moeders met kinderen op hun arm, zeer ouden en alles daartussen in, vol overgave! Drie uur lang was er geen gekuch, niemand die aantoonbaar op zijn horloge keek, of luidkeels aangaf dat de dienst wel lang genoeg had geduurd. De liturgie is in deze kerk
september-oktober 2009
pag. 2
goddelijk. De aardse stervelingen voegen zich in de liturgie bij de engelenzang waar de gelovigen zich in de gewijde ruimte door omringd weten, zichtbaar afgebeeld als ze zijn op de ikonostasis. Met een afbeelding van Pantokrator (Alheerser) boven alle hoofden en met de iconen van Christus, de moeder Gods en vele heiligen op ooghoogte is de liturgie afglans van de Eeuwige, een afstraling van zijn glorie in mensengedaante. Op een voettocht door droog gebied bereikte ik een klooster, dat in het jaar 2000 was gebouwd. Midden in een van mensen verlaten gebied deed één (!) vrouw de gebeden en leidde een leven vol overgave in geloof. Door haar overtuiging en haar overredingskracht had zij in haar eentje in vier jaar tijd voor elkaar gekregen dat de bewoners van de steden geld gaven waarmee het kale gebouw volledig met heiligen en engelen was beschilderd en met een ikonostasis was ingericht voor de eredienst. Op mijn vraag of er nog een andere vrouw zou komen wees zij naar boven en zei: Hij weet het. Tuurlijk, dacht ik, hoe had ik met die vraag ooit buiten 'hem' kunnen rekenen? De komende jaren wordt ons door de leiding van de kerk een spiegel voorgehouden met vragen als: hoe groot is onze parochie, is er groeimogelijkheid, hoeveel gaven geven wij, hoe intensief zijn we deelgenoot in de eredienst? Afhankelijk van de antwoorden op deze vragen zal bepaald worden in hoeverre een parochie kan rekenen op een voorziening van een pastoor in hun midden. Als je weet dat het die ene vrouw al is gelukt, dan weet je: welke kant het met je ook zal opgaan: dat hangt niet af van hoeveel je doet, of van de aantallen mensen of rijkdommen die je weet te verzamelen, maar van (het besef van) het goddelijke en van de overgave van ons die in alles wat wij doen, in heden en toekomst, op hem vertrouwen. Pastoor Henk Schoon
pag. 3
Nieuwsbrief - 2009 nr. 3
Viering van H. Gummarus Op zondag 11 oktober is de feestdag van de H. Gummarus, de patroonheilige (samen met de H. Pancratius) van onze parochie. De kerk viert de feestdagen van heiligen, omdat hun levens een voorbeeld zijn voor ons tot navolging van de Heer. Gummarus staat te boek als kluizenaar. En er wordt van hem verteld dat hij in zijn leven meerdere wonderen heeft verricht, waarvan die van het herstel van een boom, die hij had omgehakt, het meest bekend is. Onze parochie heeft in de bloeitijd van de stad Enkhuizen een zilveren beeld laten maken van deze heilige door een zilversmid in Haarlem. Dit prachtige beeld is later verkocht toen onze parochie geld nodig had voor de bouw van het huidige kerkgebouw. Tegenwoordig staat het beeld in het Frans Halsmuseum. Maar op 11 oktober staat het weer op de plaats waar het 250 jaar lang gestaan heeft: op het altaar van de oudkatholieke parochie aan de Breedstraat 84. Het beeld wordt niet vereerd, maar draagt bij aan de verering van de Heilige, God de Almachtige, door wiens kracht mensen in staat worden gesteld om wonderen te verrichten en een voorbeeld te zijn in geloof en gerechtigheid. Ik weet zeker dat die kracht allen zal inspireren die deze feestdag zullen meevieren. Eveneens worden in deze viering drie schilderingen plechtig in gebruik genomen. Het betreft schilderingen van de heilige Gummarus en Pancratius, speciaal voor deze parochie op leien geschilderd door de oud-katholieke pastoor Klaas Jan Homan. De leien zijn afkomstig van de oude H. Gummaruskerk, ook wel Westerkerk genoemd, en zijn door pastoor Homan aangeschaft, beschilderd en geschonken aan onze parochie. We zijn pastoor Homan dankbaar voor dit cadeau en hopen dat het
september-oktober 2009
pag. 4
leven van deze heiligen dat ze de kerkgangers in het kerkgebouw voor ogen stellen, hun ten voordele zal strekken. Pastoor Henk Schoon
In het voetspoor van H. Adelbertus Wist u dat de levens van heiligen soms heel dichtbij beleefd kunnen worden? Zo kunt u niet heel ver van Enkhuizen en omstreken vandaan in de voetsporen treden van de heilige Adelbertus. Op zaterdag 19 september gaan Oud-Katholieken en Anglicanen uit heel het land een voettocht maken, die begint bij de Abdij van Egmond in Egmond-Binnen en die voert naar de Adelbertusakker, waar de H. Adelbertuskapel is en de heilige bron. De voettocht begint om 11.00 uur met een eucharistieviering in de kapittelzaal van de Abdij met de voorganger Dirk Jan Schoon, bisschop van Haarlem, en de predikant Archdeacon of NW Europe, the Ven. John de Wit. We eindigen in de H. Adelbertuskapel op de akker om 16.00 uur. De diensten en de voettocht zijn georganiseerd door de Anglicaans-Oud-Katholieke Willibrord Society Nederland. Vóór 16 september dient u zich op te geven bij pastoor Nico Schoorl,
[email protected], tel.035-6838882.
H. Adelbertus
pag. 5
Nieuwsbrief - 2009 nr. 3
Diensten en lezingen In de Oud-Katholieke Kerk (Breedstraat 84) beginnen de zondagse Eucharistievieringen om 10.00 uur. De Vespers op de zaterdagavonden in dezelfde kerk beginnen om 19.00 uur, tenzij anders is vermeld. .......................................................................................................................................................................
12 sep Vespers
Hand. 5:34-42
13 sep 15e zondag na Pinksteren (19e) Lectionar. p. 328 - Kerkboek p. 218
Jes. 45:20-25 Jak. 2:1-18 Marc. 9:14-29
WdV
.......................................................................................................................................................................
19 sep Vespers
Hand. 9:10-31
20 sep 16e zondag na Pinksteren (20e) Lectionar. p. 331 - Kerkboek p. 220 Dienst van Schriftlezing en Gebed met Communieuitreiking
Wijsh. 1:1-7 Jak. 3:16-4:6 Marc. 9:30-37
MP
.......................................................................................................................................................................
26 sep Vespers
Hand. 9:36-43
27 sep 17e zondag na Pinksteren (21e) Lectionar. p. 333 - Kerkboek p. 222
Num. 11:24-29 Jak. 4:11-17 Marc. 9:38-48
DK
.......................................................................................................................................................................
3 okt Vespers
Hand. 12:1-17
4 okt 18e zondag na Pinksteren (22e) Lectionar. p. 335 - Kerkboek p. 224
Gen. 2:18-24 Hebr. 3:1-6 Marc. 10:2-16
WW
.......................................................................................................................................................................
10 okt Vespers
2 Kor. 6:1-10
11 okt H. Gummarus Lectionar. p.520 en 58 - Kerkboek p. 335
Wijsh. 4:7-15 2 Kor. 6:1-10 Luc. 9:57-62
(vanaf 'als medearbeiders...')
TS
.......................................................................................................................................................................
september-oktober 2009
pag. 6
17 okt Vespers
Hand. 1:1-8
18 okt H. Lukas, evangelist Lectionar. p. 544 - Kerkboek p. 300
Jez.Sir. 38:1-14 2 Tim. 4:5-13 Luc. 4:14-21
GF
.......................................................................................................................................................................
24 okt Vespers
Hand. 18:24-19:7
25 okt 21e zondag na Pinksteren (25e) Lectionar. p. 341 - Kerkboek p. 231
Jes. 59:9-19 Hebr. 6:9-12 Marc. 10:46-52
WdV
.......................................................................................................................................................................
31 okt Vespers (+ Lof van het Allerheiligste)
Hebr. 11:32-12:2
1 nov Allerheiligen Lectionar. p. 548 - Kerkboek p. 304 Met gedachtenis van Allerzielen
Wijsh. 3:1-9 Openb. 7:2-4,9-17 Mat. 1-12
DS
.......................................................................................................................................................................
7 nov Vespers
Hand. 24:10-21
8 nov 23e zondag na Pinksteren (27e) Lectionar. p. 331 - Kerkboek p. 235
Lev. 19:1-2, 9-18 Hebr. 9:11-14 Marc. 12:28-34
MP
.......................................................................................................................................................................
18 nov Vespers
Hand. 28:16-23
19 nov 24e zondag na Pinksteren (28e) Lectionar. p. 331 - Kerkboek p. 237 Dienst van Schriftlezing en Gebed met Communieuitreiking
1 Kon. 17:8-16 Hebr. 10:19-25 Marc. 12:38-13:2
DK
.......................................................................................................................................................................
Lezers: GF = Mw. Floris; DK = Hr. Karreman; MP = Hr. Pico; DS = Dhr. Schekkerman; TS = Mw. Schoon; WdV = Hr. de Vries; WW = Hr. Water. Bij verhindering zorgen de lezers zelf voor vervanging. De vesperlezing wordt door de voorganger gedaan.
pag. 7
Nieuwsbrief - 2009 nr. 3
Verjaardagskalender In plaats van de vermelding in de Nieuwsbrief van de namen van hen die 70 jaar of ouder zijn geworden zal voortaan op wens van de laatstgehouden gemeentevergadering in de gemeentekamer een kalender hangen met daarop de namen en verjaardagen van alle meelevende leden en gastleden. Speciaal voor hen die graag de kerkgangers bij de koffie willen verrassen met een traktatie is dit heel handig!
Dag voor 'nieuwe' Oud-Katholieken Het Collegiaal Bestuur is voornemens op zaterdag 24 oktober a.s. een dag te organiseren voor de zogenoemde Nieuw OudKatholieken. Wat is Nieuw? Gedacht wordt hierbij aan mensen die circa 5 jaar oud-katholiek, binnenkort toetreden of gastlid zijn. De dag wordt gehouden in Hilversum, en begint om 10.30 uur met een Eucharistieviering, einde rond 16.00 uur. U wordt na de kerkdienst op een vermakelijk, serieus en leerzame programma getrakteerd. Voor de kinderen (tot ca 12 jaar) wordt opvang cq. een programma aangeboden. Noteer zaterdag 24 oktober vast in uw agenda. Deze uitnodiging hangt ook op het prikbord en ligt op de tafel in de gemeentekamer. Wie wil mag die mee naar huis nemen. Daarop staat ook het programma. Aanmelding kan bij voorkeur via e-mail bij Mariska Donker,
[email protected] of telefonisch 023-5392080. Een bijdrage in de kosten is € 15,-- per volwassene. De deelname van kinderen is gratis. U kunt uw bijdrage overmaken naar rekeningnummer 21.41.90.129 t.n.v. Oud-Katholieke Kerk van
september-oktober 2009
pag. 8
Nederland te Amersfoort. Graag onder vermelding van de namen van de deelnemers en de leeftijd van de kinderen. Uw aanmelding dient uiterlijk 1 oktober ontvangen te zijn. De organisatie hoopt op een goede opkomst. En wij hopen ook dat het een dag wordt waarvan u kunt zeggen: dit was een goed idee, hier hebben we iets aan gehad! Joris A.O.L.Vercammen Aartsbisschop van Utrecht
Dirk Jan Schoon Bisschop van Haarlem
Maatschappelijke Stage Kans voor Kerk (en samenleving) U weet vast wel dat middelbare scholieren verplicht zijn om een maatschappelijke stage te doen. Voor hen die scholieren een maatschappelijke stage in een kerk willen laten lopen is de OSMA een project gestart. De OSMA is onderdeel van de Provinciale Raad van Kerken in Noord-Holland. Aan de OSMA neemt ook het bisdom Haarlem van de Oud-Katholieke kerk deel. De uitvoering van het project ligt in handen van het Rooms-Katholieke Dekenaat Haarlem, de PKN en PRIMO nh. Wellicht is uw eerste reactie: voor maatschappelijke stage bent u bij de kerken aan het verkeerde adres. Of: hoe zouden we dat moeten aanpakken? Wat zit daar allemaal aan vast? Toch zijn er al voorbeelden te noemen van jongeren die hun maatschappelijke stage in de kerk doen: Plaats: Stompetoren Yasmin beheerde de artikelen op de website van de kerkgemeente en bezorgde elke maand het kerkenblad per post aan de gemeenteleden.
pag. 9
Nieuwsbrief - 2009 nr. 3
Plaats: Schermer Kim maakte het collecterooster en schonk koffie na afloop van de kerkdienst op feestdagen. Plaats: Gouda Corianne loopt stage in een inloophuis: ze doet daar allerlei huishoudelijk werk. Plaats: Schermerhorn Melvin hielp met de organisatie van kerkendag, en had er als verkoper een kraam... de opbrengst van wat hij verkocht ging naar de kerk.
Het doel van het project is om vrijwilligersgroepen in de kerken en vrijwilligersgroepen die daarmee verbonden zijn – die zich bijvoorbeeld inzetten voor inloophuizen, kledingacties, voedselbanken, een project in één van de ontwikkelingslanden, de wereldwinkel, ouderenwerk – te helpen ook stageplaatsen te creëren voor deze groep jongeren. Bovendien biedt het een goede gelegenheid hen te laten zien dat kerken ook door de week actief zijn. OSMA beschikt vanaf haar oprichting slechts over een beperkt budget, dat is gevoed met enig restgeld van de niet meer bestaande kerkelijke stichtingen (de katholieke SMAK en de gereformeerde GKS). Naast een bijdrage van OSMA wordt het project in het eerste jaar mede gefinancierd door het Oranje Fonds (€ 40.000) en het Skanfonds (€ 30.000). Daarnaast dragen ook het RK Dekenaat Haarlem en de PKN regio Midden bij aan het project. Voor de uitvoering van het project heeft OSMA een beroep gedaan op medewerkers van het Roomskatholieke dekenaat Haarlem, PKN regio Midden en PRIMO nh. Als u vragen of belangstelling hebt, kunt u contact opnemen met Siep Rienstra, e-mail:
[email protected], tel.06-15179366. Voor meer informatie, kijk op: www.kerkenstage.nl . Van ganser harte hoopt OSMA dat uw kerk of vrijwilligersgroep ernstig wil overwegen aan dit project mee te werken. Wij vragen september-oktober 2009
pag. 10
u ook vooral anderen attent te maken op dit project. Maatschappelijke stage: kans voor kerk en samenleving! Voor voorgangers, predikanten en pastores, kerkbesturen, diaconieën, PCI's Vrijwilligersgroepen binnen de kerk: Werkgroepen kerk en samenleving, leden ZWO commissies en vergelijkbare werkgroepen en commissies, bezoekwerk, leiders jeugd- en jongerenwerk e.a. Binnenkort is er ook een informatieavond in Enkhuizen. De locatie is bij verschijning van dit kerkblad nog niet bekend, maar kunt u navragen bij onze kerkmeester Wim de Vries.
Missie-zendingskalender 2010 Dialoog met het penseel
Schilderijen van Jyoti Sahi De kalender van het jaar 2010 is samengesteld uit schilderijen van de Indiase kunstenaar Jyoti Sahi. En ook deze kalender is, zoals altijd weer prachtig. Al bijna vanaf het begin van onze jaartelling zijn er christenen in India. Het evangelie is er al vele eeuwen geworteld. India is een seculiere staat. In haar grondwet zijn kerk en staat gescheiden, maar in nationalistische kringen geldt, dat de ware Indiër een hindoe is. Wie overstapt naar een andere religie verstoort het sociale evenwicht en stort het land in chaos. Vanuit dit perspectief is vooral de radicaal-hindoeïstische politieke elite sterk gekant tegen verspreiding van christendam en de islam. 80% van de bevolking is hindoe en slechts 2,5% is christen. Het hindoeïsme kent het kastensysteem. Er zijn er 4: die van de priesters, van de krijgers en bestuurders, de handelaren en boeren en die van de dienaren en arbeiders. Men behoort tot een bepaalde kaste op grond van geboorte. Meer dan 15% van de bevolking is kastenloos en is daardoor uitgesloten van het hindoeïstische stelsel van religieuze reinheid. Dat zijn de zoge-
pag. 11
Nieuwsbrief - 2009 nr. 3
naamde dalits (paria's of onaanraakbaren). Een andere buitengesloten groep is die van de adivasi's, zo'n 45 miljoen oorspronkelijke bewoners van India. Zij leven vooral in de weinig toegankelijke gebieden van Centraal-India. De christelijke missie en zending hebben in de loop van de eeuwen vooral de dalits –en in mindere mate- de adivasi's weten te bereiken. Jyoti Sahi is een kind van een Indiase vader, een hindoe, en een Britse christelijke moeder. Hij kreeg zijn opleiding tot schilder in Londen. Hij is getrouwd met de Engelse Jane uit een quakerfamilie. Zij wonen in een christelijk dorpje in de buurt van Bangalore en hebben daar een kunst-ashram gesticht, waar jonge kunstenaars zich gemeenschappelijk kunnen bekwamen in de vertaling van het Evangelie via de kunst. Jyoti Sahi geeft met zijn schilderijen het voorbeeld. Hij hoopt zo een bijdrage te kunnen leveren aan de dialoog tussen hindoeïsme en christendom. Binnenkort ligt er een kalender ter inzage. Die kunt u dan op de gebruikelijke wijze bestellen door in te schrijven op de bijliggende lijst. De kalender kost € 6.50. Ook is verkrijgbaar een groot formaat met platen van 40x40 cm, die ingelijst als poster kunnen dienen. Deze kost € 19,50. De opbrengst van de verkoop gaat voor een gedeelte naar de Indiase missie en voor een gedeelte naar de missie Sint Paulus.
Kunstglasramen in de SintGummaruskerk van Lier Met hulp van de Vlaamse Overheid wordt de St.Gummaruskerk grondig gerestaureerd. Ook de glasramen worden hersteld. Die behoren tot de oudste van de Lage landen en bieden een ruim overzicht van de glazenierskunst door de eeuwen heen.
september-oktober 2009
pag. 12
De gilde 'Heren van Lier' heeft het initiatief genomen deze collectie voor het eerst in kleur te boek te stellen, voorzien van deskundig commentaar. Het boekformaat is 27 x 23 cm. Aantal bladzijden 144 pagina's, vierkleurendruk. Afwerking: genaaid gebonden met harde kaft en stofwikkel. Voorintekenprijs (tot 30 september) is € 30,--. Officiele verkoopprijs € 35,00. Bestelling kan via e-mail:
[email protected]
Monumentendag 2009 Op zaterdag 12 september 2009 is het weer monumentendag. De Enkhuizer kerken zijn dan geopend van 11.00 uur tot 16.00 uur. Evenals voorgaande jaren staat ook de deur van ons kerkgebouw aan de Breedstraat open voor bezoekers. In de koffiekamer ligt de folder waarin de activiteiten zijn vermeld die de diverse kerken voor deze dag hebben georganiseerd. Het thema voor dit jaar is: "Op de kaart". In enkele kerken zijn daarom exposities van foto's uit hun historie en kerkelijk leven te bezichtigen.
pag. 13
Nieuwsbrief - 2009 nr. 3
Vesper ter afsluiting Zaterdagmiddag om 16.30 uur wordt in de Doopsgezinde Vermaning (Venedie17), ter afsluiting van deze monumentendag een Vesper gevierd. Voorganger in deze Vesper is pater P. Peelen sj. U bent allen van harte welkom. Verder heeft de Raad van Kerken de plattegrond (kaart) van Enkhuizen geplastificeerd met daarop ook afbeeldingen van de historische kerken. Ze kunnen eventueel dienen als placemats. Deze zijn te koop voor € 2,50. Misschien een leuk cadeau voor uzelf of voor uw vrienden, relaties of kind(eren).
Kopij voor de volgende Nieuwsbrief (november–december 2009) kan tot 4 oktober 2009 worden ingeleverd bij pastoor H.A.Schoon. De volgende Nieuwsbrief verschijnt eind oktober 2009.
september-oktober 2009
pag. 14
Afz. Pastoor H.A. Schoon Breedstraat 82 1601 KE - Enkhuizen
Aan: