Nieuwsbrief. in Perspectief (deel 2) Nederland en Vlaanderen. 1 (29) 2012

Информационный вестник Восточноевропейской ассоциации нидерландистов выходит с 1995 года

Nieuwsbrief

www.doenned.org

№1 (29) 2012

Nederland en Vlaanderen

in Perspectief (deel 2)

Nieuwsbrief 2012 (1)

Inhoud.......................................................................................................2 Kort Nieuws .............................................................................................4 Fotoreportage ...........................................................................................7 Deel 1 - kort om......................................................................................15 Moderne kunst van Nederland in de Toekomst Elena Asanovitsj (MGLU Linguïstische Staatsuniversiteit van Minsk) ............................23 De taalsituatie in Vlaanderen Anton Naumkin (MGLU, Linguïstische Staatsuniversiteit van Moskou) ........................25 De bevolking van Nederland en Vlaanderen over 50 jaar: immigratie (Alexandra Stepanova KNLU Nationale Linguïstische Universiteit van Kïev)..........................30 Het multiculturele model werkt niet: allochtonen getto van Antwerpen. Waar ligt de oplossing? (Andrey Berjozkin MGLU Linguïstische Staatsuniversiteit van Moskou)...........................32 De ontwikkeling van het hoger onderwijs in Nederland in de toekomst (Anna Kiseljeva Pedagogische Staatsuniversiteit van Pskov) ...............34 Uitspraak Nederlands bij Russischtalige studenten (Innes Blomme, Katholieke Universiteit Leuven, Belgiё) Vervolg .......37

Voorwoord


Inhoud

Geachte lezer, Wij bij het DOEN zijn altijd in wording, elke evenement geldt voor ons als ontdekkingsreis en zoektocht naar steeds nieuwe samenlevingsaspecten van de Lage Landen. We houden onze vingers op de pols om constant op de hoogte te blijven van wat er aan de hand is in het lievelingsgebied van ons allemaal. Het geluk is tot nu toe met ons geweest, en we zijn geen enkele keer fout geweest wat de belangrijkste trends en processen betreft in de Nederlandse en Vlaamse maatschappij. Nadat we ons in 2010 verdiepten in de geschiedenis der Lage Landen en zagen dat er steeds veel gevoedige snaren in zitten, stonden we opeens stil bij de vraag of we bij het DOEN misschien niet alleen over het verleden kunnen discussiёren maar ook over de toekomst? We stelden deze vraag aan de studenten Neerlandistiek uit de GOS-landen en kregen talrijke boeiende verhalen over wijzigingen en verdere ontwikkelingen die we in de nabije toekomst mogen verwachten. Het trucje was dat we de studenten tot combineren van de functies van experten en helderzienden zouden dwingen. En het was toen prachtig afgelopen. De resultaten staan gepresenteerd in het nieuwe nummer van het Nieuwsbrief dat je nu in je handen houdt. Dit jaar zijn we doorgegaan met de perspectieven voor de toekomst van Nederland en Vlaanderen. Zoals het hoort in Nederland, gaan studenten aan discussietafel om de meest evidente en pas verschenen trends in de moderne samenleving te bespreken en eigen voorspelingen te proberen uit te werken. We hebben reeds aantal keer gelijk gehad. Zullen onze visies ook dit jaar verwezenlijken? Zullen zien! Jevgenija Jarmysj, redactie

Moppen...................................................................................................43 2

3


Kort Nieuws


Kort Nieuws Nascholing voor docenten Op 11 november 2011 vond een nascholing op locatie plaats. De nascholing werd gehouden in het gebouw van de MGIMO Universiteit van Moskou. Het was het tweede deel van de nascholing van dit jaar dat onder de titel “”SPREEKVAARDIGHEID”staat. Het seminarium werd geleid door prof. Anna Makarjeva die verbonden is aan de Universiteit van Sint-Petersburg. Er namen 30 docenten deel uit Rusland, Wit-Rusland, Oekraïne en Nederland.

DOEN Algemene Ledenvergadering

Ор 11 november 2011 vond in Moskou een Algemene Ledenvergadering van het DOEN plaats. Er werd een nieuw bestuur gekozen. Wij willen van harte feliciteren en veel geluk toewensen onze collega uit Misk Evgeny Yuriev die voor de eerste keer lid werd gekozen van het bestuur. 4

5


Fotoreportage


Studentencongres in het MGU-gebouw

DEEL 2 Nederland en Vlaanderen in Perspectief

Voorzitter van het DOEN mevrouw Larisa Shishulina begroet de deelnemers aan het studentencongres

O p 14 apr i l 2011 we rd i n Moskou de Dag va n de Ne de rla nd se t a al e n cu lt uu r (i nt e r n at ion a al st ude nt e ncong re s) gehoude n onde r de t it el « Ne de rla nd e n V la a nde re n i n p e r sp e ct ief ». Het cong re s vond pla at s i n het gebouw va n de MGU. Me e r d a n 10 0 st ude nt e n e n 20 do ce nt e n va nu it 3 la nde n ( Wit-Ru sla nd , O ek r aï ne e n Ru sla nd) e n 10 u n ive r sit eit e n hebbe n de elge nome n i n het cong re s. Het cong re s k a n t ot st a nd kome n d a n k z ij de f i n a nciële onde r st eu n i ng va n de Ne de rla nd se Ta alu n ie.

6

7


Fotoreportage


Fotoreportage

Wij praten officieel en onofficieel. DOEN biedt je veel mogelijkheden aan

8

9


Fotoreportage


Fotoreportage

Lekker in een Kelderbar

Studenten vermaken zich na de drukke dag

10

11


Fotoreportage


Fotoreportage

Dag Twee voor Docenten Onder de leiding van Ines Blomme

Docenten herinneren zich aan hun studiejaren

en doen leuke oefeningen samen met Ines 12

13


Deel 1 - kort om


Fotoreportage

De technologische vooruitgang en zijn gevolgen (Anastasia Dobrynina, MGIMO)

Te ch nolog ische vo or u itga ng is i n z ijn wez e n e rop ge r icht om het leve n m a k kel ijke r t e m a ke n , m a a r i n de lo op va n de t e ch nolog ische ont w i k kel i ng wordt du idel ijk d at z e ve el d reig i nge n i n z ich b e rg t. O nde r a nde re b e st a a n e r de volge nde d reig i nge n: Be d reig i nge n vo or el ke me n s: n ieuwe t e ch nolog ie ë n do e n st e e d s me e r a r b eid d ie v ro ege r do or de me n s we rd ge d a a n. Dat leidt t ot d ie n s f ysieke, ge e st el ijke e n i nt el le ct uele deg r a d at ie. D reig i nge n vo or de m a at sch ap pij: ont w i k kel i ng va n de i n for m at iet e ch nolog ie ë n maakt de com mu n icat ie t u sse n me n se n pr i m it ieve r, me n se n ve rl iez e n hu n com mu n icat ieve va a rd ig he de n e n r a ke n ve rde eld . A a n de

a nde re k a nt komt e r st e e d s me e r n ieuwe i n for m at ie d ie ve el i nvlo e d he ef t op de me n s; d at k a n u it ei ndel ijk leide n t ot het ont st a a n va n e e n t e ch no c r at ische m a at sch ap pij wa a r i n een k lei ne g ro e p me n se n cont role he ef t ove r al le i n for m at ie st rom i nge n e n du s ove r de b ew u st word i ng va n me n se n. D reig i nge n vo or de me n sheid: ve r s preid i ng va n nucle a i re, che m ische e n a nde re n ieuwe so or t e n m a ssave r n iet ig i ngswap e n s; de d reig i ng va n e colog ische r a mp e n d ie do or de me n s z ijn ve ro or z a a k t - als re su lt a at d a a r va n d at de me n s de gevolge n va n z ijn ont dek k i nge n n iet k a n vo or z ie n e n n iet onde r cont role k a n houde n. Ne de rla nd is z ich b ew u st va n dez e d reig i nge n e n is a a n het prob e re n z e t e vo orkome n. De me e st b ela ng r ijke v r a agst u k z al i n de t o ekom st de k we st ie va n de p e r so on l ijke vei l ig heid e n pr iva cy z ijn. Conclusie: hoe kan men bepalen waar de g re n s l ig t? Wa n ne e r houdt t e ch nolog ische vo or u itga ng op iet s p osit iefs t e z ijn e n wordt z e e e n b e d reig i ng? Hebb e n we d ie g re n s m issch ie n al ove r sch re de n? Ho e k u n ne n we de d i nge n z ó regele n d at t e ch nolog ische vo or u itga ng hei l z a a m bl ijf t vo or de me n s?

Meer foto’s op www.doenned.org 14

15

1. Vo or re de Va nd a ag is het onde r we r p va n de opwa r m i ng va n de a a rde e e n va n de me e st i nt e re ssa nt e v r age n voor wet e n sch app e r s u it al le la nde n. Wet e n sch app el ijke me n i nge n , d ie do or I nt e rgove r n me nt al Pa nel on Cl i m at e C h a nge ( I PCC) u itge d r u k t we rde n , ve r t el le n d at de ge m iddelde t e mp e r at uu r op a a rde met 0,7 ° C ge st ege n is i n ve rgel ijk i ng met de t ijd si nd s de i ndu st r iële revolut ie. 2. O or z a ke n va n Global Wa r m i ng Het is b eke nd d at de t e mp e r at uu r a a n het a a rde voor n a mel ijk door d r ie fa ct ore n gevor md wordt: de h it t e va n de a a rde, z on ne st r al i ng e n t e ch nolog ische a ct iv it eit e n va n de me n sheid . De g ro ot st e a a nd a cht va n wet e n sch ap p e r s e n k l i m at ologe n wordt op het pro ce s va n de zoge n a a mde «bro ei k a sef fe ct » ge r icht ( het pro ce s wa a r bij de absor pt ie e n e m issie va n i n f r a ro o d st r al i ng door at mosfe r ische ga sse n opwa r m i ng va n de at mosfe e r e n va n het opp e r vla k va n de pla ne et ve roor z a ke n), d ie n a a r hu n me n i nge n de 16

4. Ma at regele n om het voor t e kome n Va nd a ag beg r ijpe n alle la nde n de e r n st va n de we reldw ijde k l i m a at ve r a nde r i ng e n bie de n ve r sch i l le nde oplossi nge n e r voor. Het Kyot o -prot o col - de bela ng r ijk st e i nt e r n at ion ale ove re e n kom st , d ie met de be st r ijd i ng va n het broei k a sef fe ct ve r bonde n is. 5. De t oekom st va n Ne de rla nd - e e n st a at a a n het wat e r E e n g root de el va n Ne de rla nd l ig t onde r de z e e spiegel, d ie door de opwa r m i ng va n de a a rde st e e d s g rot e r wordt. «We hebbe n een f u nd a me nt ele ve r a nde r i ng va n leve n sst ijl i n de t oekom st. Tijde n s vele e euwe n hebbe n we on s z el f ve rde d igd , om on s va n het wat e r t e d ist a nt ië re n. I n de n abije t oekom st z u l le n we a a n het leve n onde r het wat e r moet e n we n ne n.»


Nederland tegen ’t water Ekaterina Teresjko, Alexandra Torochova (Staatsuniversiteit van Sint-Petersburg) St r ijd t ege n het wat e r. Ne de rla nd ve cht t ege n het wat e r e n d a a rom worde n e r ve el d a m me n e n d ijke n geb ouwd . Het ve rh a al ga at ove r de e e r st e ove r w i n n i ng - het b eg i n va n de st r ijd , ho eve el he de n ove r won ne n la nd , r a mp e n , de re su lt at e n va n de st r ijd e n de st at ist ieke n. Ve rde r geve n w ij t o el icht i ng ove r de oud st e d ijk t e r we reld i n Ne de rla nd (de We st f r ie se O m r i ngd ijk), ve r t el le n u het ve rh a al ove r het a rche olog isch onde r zoek , ove r de n ieuwst e d ijk i n N l. Bove nd ie n is e r ve el ve r sch i l t u sse n de oude b ouwt e ch n iek e n de t ege nwo ord ige. D ijke n e n st r ijd t ege n het wat e r i n Belg ië. St at ist ische f ig u re n , ove r st rom i nge n , de mo oist e d ijke n i n Belg ië.

17


Global Warming (Ekaterina Lazoeta, MGLU, Minsk)

bela ng r ijk st e boosdoe ne r va n d it proble e m is. 3. G evolge n e n ve r wa cht i nge n I n het la at st e k wa r t a al va n de t w i nt igst e e euw begon e e n sche r p e opwa r m i ng va n het k l i m a at , d ie i n de bore ale gebie de n e e n ve rkor t i ng va n het a a nt al va n ijz ige w i nt e r s he ef t beï nvlo e d . De ge m iddelde opp e r vla k t e t e mp e r at uu r va n de lucht ove r de afgelop e n 25 ja a r is met 0,7 ° C t oege nome n. A ls de t e mp e r at uu r op on z e pla ne et z al st ijge n , d a n z al de me n sheid onget w ijfeld met e e n a a nt al globale proble me n con f ront e re n. G ebie de n d ie het me e st k wet sba a r voor de ve r wa cht e k l i m a at ve r a nde r i ng z ijn: • Eu ropa; • A z ië; • A f r i k a; • A me r i k a .


Beke nd

is

d at

Demografische ontwikkelingen: perspectieven en opvattingen (Lilya Efimenko MGLU Linguïstische Staatsuniversiteit van Minsk) som s

gevolg d a a r va n? Ve rg r ijz i ng e n ontg ro e n i ng: Is ve rg r ijz i ng eige n l ijk wel e e n ‘proble e m’? M ig r at ie e n m ig r a nt e n: Het a a nde el e e r st e ge ne r at ie “m ig r a nt e n” d a alt , m a a r het t ot a al a a nt al al lo cht one n ne e mt nog a a n z ie n l ijk t o e. O md at z ij st e e d s va ke r t ot de t we e de ge ne r at ie b ehore n , z u l le n z ij b et e r z ijn geï nt eg re e rd ( b et e r opgeleid , k lei ne re gez i n ne n). G e og r af ische va r iat ie:

Belg ië

ge noe md is “e e n la nd op de r a nd va n zel f moord” va nwege e e n ha rde e n la ngdu r ige con f l ict t u sse n de t we e reg io’s va n het la nd – V la a nde re n e n Wal lon ië. Dit con f l ict m a n ife st e e r t z ich op al le rlei gebie de n. En nu woont Belg ië zonde r e e n rege r i ng al hal f ja a r! Wa a rom is het zo? Z al Belg ië u it e e nval le n of n iet? Wa n ne e r z al d at k u n ne n gebeu re n e n z al het ooit gebeu re n? Wat z ijn de re de ne n va n het de si nt eg r at ie pro ce s? K a n iet s het Kon i n k r ijk re dde n? Of is het la nd al ge doe md? Die z ijn v r age n wa a r je i n deze voord r a cht v i nde n.

18

e e n a nt woord op k a n

I n leid i ng: Wat is de mog r af ie? D r ie v r age n va n de de mog r afe n. D e ge m iddelde leve n slo op: A ls wordt opge me rk t , lo opt het leve n va n geb o or t e t ot g r af....... i n de ‘ge m iddelde leve n slo op’ volge n d a a r n a me e st al huwel ijk e n k i nde re n. Het ga at n iet alt ijd go e d t u sse n de huwel ijk s pa r t ne r s , z o d at t ege nwo ord ig e e n a a nt al p e r sone n op e n ig mome nt e e n de el m a a k t e e n e e noude rgez i n me e. Na de scheid i ng k a n e e n n ieuwe pa r t ne r relat ie volge n. I n de z oge no e mde ‘e mpt y ne st fa se’ hebb e n de k i nde re n de oude rl ijke won i ng ve rlat e n e n bl ijve n de oude r s met z’n t we e ë n a cht e r. G e m iddelde leve n slo op (i n 20 08) (с р ед н я я п р одол ж и т е л ьно с т ь ж и зн и на 20 08 г од) Bevol k i ngsomva ng en b evol k i ngsg ro ei: Het a a nt al i nwone r s va n Ne de rla nd nog st e e d s st ijg t , m a a r d at geb eu r t st e e d s la ng z a me r e n ove r e n kele de ce n n ia z al het i nwone r t al ga a n d ale n. Wat is het

Het ve r sch i l i n b evol k i ngsg ro ei e n d ie h a ng t st e rk sa me n met e conom isch succe s. Conclu sie: Me e r ongehuwd , m i nde r gehuwd , va ke r ge scheide n , z ijn de gez i n ne n k lei n , het e e r st e k i nd wordt la at geb ore n , z e ga a n lat e r do o d e n e r z ijn schom mel i nge n i n de a a nt al le n i m i- e n e m ig r a nt e n , wa a rdo or de p opu lat ie omva ng va n e e r st e e n t we e de ge ne r at ie m ig r a nt e n wordt b eï nvlo e de n. D ez e z a ke n b e pale n o ok ho e de le ef t ijd sopb ouw e r op e e n geve n mome nt u it z iet e n ho e d ie z ich ve rde r ont w i k keld . Ne de rla nd st a at a a n de vo or avond va n e e n ve r snel l i ng va n het ve rg r ijz i ngspro ce s.

19


Een politieke toekomst van België (Vjatsjeslav Kriger MGIMO Staatshogeschool voor Internationale Betrekkingen te Moskou)


Tole r a nt ie is e e n ke r nbeg i n sel va n de Ne de rla nd se m a at sch ap pij. Het bet eke nt ve rd r a ag z a a m heid t ege n de a nde re le efst ijle n , t r a d it ie s, de n kbe elde n , gelove n. De t ot st a nd kom i ng va n dez e pr i ncip e we rd door ge og r af ische, h ist or ische en cu lt u rele cond it ie s ve roor z a a k t. De m a n i fe st at ie s va n dez e beg i n sel z ijn n iet gel ijk voor ve r sch i l le nde p e r iode s va n de Ne de rla nd se ge sch ie de n is. Dez e pr i ncip e oefe nt i nvloe d op al le gebie de n va n de Ne de rla nd se sa me n lev i ng u it. Het c re e r t e e n ba sis voor de cu lt uu r va n con se n su s i n p ol it ieke leve n , mu lt icu lt u r al isme i n so ciale sfe e r e n m a a k t het mogel ijk d at ve r sch i l le nde le efst ijle n e n al le rlei belev i ngsvor me n n a a st el k a a r be st a a n. Ne de rla nde r s de n ke n( z ijn va n me n i ng) d at ie de re e n al le s k a n doe n d at a nde re n n iet st oor t. Ne de rla nd is het la nd met de me e st l ibe r ale wetgev i ng t e r we reld omd at de Ne de rla nd se rege r i ng de z oge noe md “ t ole r a nt e” wetgev i ng he ef t a a nge nome n (d r ugswetgev i ng, wet t e n op abor t e n , op eut h a n a sie, op homosek s uele huwel ijke n , op legal ise r i ng va n prost it ut ie). De i nvloe d va n dez e wet t e n op de m a at sch ap pij is dubbel z i n n ig. Dez e wetgev i ng leidt n iet al le e n t ot p osit ieve m a a r ook negat ieve gevolge n. D u s t ot wel ke m a at zou de pr i ncip e va n t ole r a nt ie gebr u i kba a r z ijn?

20

Het huwelijk: een contract tussen een man en een vrouw (Anna Serova, MGLU Moskou)

G e du re nde e euwe n ve r a nde rde het huwel ijk si n st it uut. Vro ege r we rd het n iet als e e n hei l ige ba nd t u sse n m a n e n v rouw b e schouwd , z el fs i n ch r ist e ndom. I n het b eg i n wa s het e e n ba nd t u sse n e e n m a n e n me e rde re v rouwe n. Er wa re n ve r sch i l le nde t y p e n va n huwel ijk: f ict ieve huwel ijke n , huwel ijke n met do de n (A nt iek C h i n a), huwel ijke n met de fa nt ome n , huwel ijke n t u sse n e e n bro e r e n e e n z u s (vo or het b ehoud va n het eige ndom), huwel ijke n t u sse n ongeb ore n k i nde re n. Som s worde n huwel ijke n gez ie n als e e n t ijdel ijke geb eu r t e n is. I n som m ige la nde n b e st a a n de t ijdel ijke huwel ijke n z el fs nu. D e duu r wordt do or m a n e n v rouw z el f b e pa ald e n i n huwel ijk scont r a ct va stge st eld . Na het ei nd va n e e n cont r a ct wordt het huwel ijk e n al le ju r id ische relat ie s t u sse n e chtge not e n n iet t ig ve rk la a rd . En z el fs wa n ne e r het huwel ijk e e n ba nd va n e e n m a n e n sle cht s e e n v rouw is geworde n , h a d het n iet alt ijd dez el fde f u nct ie s e n do ele n als t ege nwo ord ig. I n het b eg i n wa re n de huwel ijke n e e n sy mb o ol va n de vei l ig heid e n z eke rheid . Het gez i n wa s de ba sise e n heid va n de m a at sch appij nog vo ord at de st at e n on st onde n. Het

gez i n b et eke nde t o e n: e e n vo e d sel, e e n hu is , e e n onde r w ijs , e e n rel ig ieu z e opvo e d i ng, e e n gez ond heid z org e n e e n b e sche r m i ng. E e r st wa s e e n huwel ijk e n het C h r ist e ndom n iet e rke nd . Het wa s no ch hei l ig, no ch ve re e rd . Nat uu rl ijk b et eke nt d at n iet d at e r ge e n huwel ijke n wa re n. Er wa re n ve r sch i l le nde geï mprov ise e rde m a n ie re n om t e t rouwe n e n e r wa re n Eu rop e se re chtba n ke n wa a r me n kon scheide n. Er wa re n o ok ve el con f l ict e n ove r de eige ndom. Het huwel ijk we rd e e n vor m va n “se cu la i re b e d r ijf ”: e e n ef fe ct ieve vor m om de m a at sch ap p el ijke regels e n het b ez it t e b ehe re n. Het wa s e e n bela ng r ijke z a kel ijke cont r a ct. D e huwel ijk sb et rek k i nge n ve r sche ne n al le e n i n 19 e euw. E chtge not e n gave n b e pa alde b elof t e n , de get u ige n wa re n no d ig om het feit va n het huwel ijk i n de re chtba n k t e b eve st ige n. Huwel ijke n b e pa alde n de rol le n bi n ne n het gez i n e n de pl icht e n va n e chtge not e n. De wet b e schouwd de re cht e n va n k i nde re n e n eige ndom ve rhoud i nge n. Huwel ijke n konde n ge m a k kel ijk ontb onde n worde n. I n de m iddele euwse D u it sla nd wa re n t we e t y p e n va n huwel ijke n: “mu nt eye” e n “ f r ideleye”. I n de 13 e euw ve r she e n e r e e n t r a d it ie va n huwel ijk i n het ch r ist e ndom. E e n va n de b ela ng r ijk st e t a ke n va n de Ke rk wa s het b ehe e r va n kon i n k l ijke huwel ijke n. I n 1215 we rd e e n de c re et ove r bu rge rl ijke huwel ijke n u itgegeve n. Da a rdoor ve r a nde rde e e n se cu lai re huwel ijk i n e e n rel ig ieu z e r it ue el. Het huwel ijk si n st it uut bl ijf t ont w i k kele n. Tege nwo ord ig is er s pr a ke va n de homohuwel ijke n. Vo or de e e r st e ke e r ve r sche e n z e i n Ne de rla nd . Het ve r sch i l t u sse n huwel ijke n e n pa r t ne r sch ap p e n. Wat de n k t de m a at sch ap pij i n ve r sch i l le nde la nde n d a a rove r? I n 1999 ve r sche ne n i n Fr a n k r ijk s p e ciale bu rge rl ijke cont r a ct e n – PACS. Te n e e r st e wa s d it syst e e m vo or de homosek suele pa r t ne r sch ap p e n i nge st eld m a a r d a a r n a wa s het o ok p opu la i r t u sse n het e rosek s uele geworde n. Conclu sie: ho e wordt het huwel ijk do or jonge me n i n Ru sla nd b e schouwd?

21


Tolerantie: een positieve en negatieve uitwerking op de maatschappij (Ekaterina Tsjoerkina, MGIMO )


El k la nd he ef t z ijn eige n cl iche s e n st e re ot y p e n , d ie e euwe n la ng z ijn gefor me e rd . E e n me n i ng va n de bu it e n la nde r s ove r het la nd is n iet con st a nt. Da a rom is het b e eld va n e e n t y pische Ne de rla nde r va n nu he el ve r sch i l le nd va n het zel fde b e eld i n het gele de n. Het is ook he el

22

mogel ijk d at z o’n st e re ot y p e z al i n de t oekom st ve rde r ve r sch i l le n. Het doel va n dez e pre se nt at ie is op de ba sis va n het ve rgel ijke n va n het be eld va n v roege r e n het be eld va n nu e e n mogel ijk st e re ot y pisch be eld va n e e n Ne de rla nde r i n de t oekom st sa me n t e st el le n. I n dez e pre se nt at ie e n kele feit e n u it de ge sch ie de n is e n mode r ne t e nde nt ie s va n het la nd z ijn i ngebr a cht e n ge a n al ise e rd . El ke vol k he ef t wat ge me e n sch app el ijke eige n sch ap p e n , d ie z ijn me nt al it eit vor me n. L a at on s voor st el le n e e n p e r soon d ie al le t y pische eige n sch app e n va n de Ne de rla nd se me nt al it eit ve r p e r soon l ijk t. Nat uu rl ijk , z o’n p e r soon he ef t z ijn eige n ve rle de n , he de n , e n t oekom st. St el e e n s eve n voor d at z o’n me n s on s als z ijn “ i m age m a ke r s” huu r t. O n z e hoofdt a k is z o goe d mogel ijk het ve rle de n , he de nd a agse sit u at ie, e n k a r a k t e r t e a n alyse re n e n d a a rdoor e e n go e de “ i m age” voor de t oekom st t e bewe rke n. Da a r voor moet e n w ij e e n v isie vor me n va n hoe z o’n p e r soon u it z al z ie n , z ich ge d r age n , e n wat voor e e n gez i n e n ba a n z ou h ij/z ij hebbe n. D u s z u l le n w ij e e n be et je fa nt a se re n. M issch ie n z ou on z e g issi ng wel wa a r z ijn.

Sleut elpu nt e n va n het refe r a at: Wat is k u n st? Bela ng r ijke st rom i nge n en st ud ie r icht i nge n va n mo de r ne k u n st Ma at sch app el ijke bet eke n is va n mo de r ne k u n st Het ve rle de n , het he de n e n de t o ekom st va n mo de r ne k u n st Re su lt at e n va n de onde r v r ag i ng ove r de t o ekom st va n mo de r ne k u n st Mo de r ne k u n st is de t e r m d ie alge me e n gebr u i k t wordt vo or de ava nt-ga rd ist ische a r t ist ieke u it i nge n va n af het b eg i n va n de 20 e e euw t ot ongeve e r de ja re n ‘60. Bela ng r ijke st rom i nge n bi n ne n de mo de r ne k u n st wa re n Kubisme, Fut u r isme, Da d a e n Su r re al isme. Een alge me e n ke n me rk va n de mo de r ne k u n st is de d r a ng om t e ex p e r i me nt e re n e n het sche p p e n va n e e n g rot e re afst a nd t u sse n het k u n st we rk e n de we rkel ijk heid , bijvo or b e eld do or e e n ve r rega a nde abst r a ct ie of de n a d r u k op het k u n st we rk als ide e. O pleid i nge n i n k u n st hebb e n vele st ud ie r icht i nge n. De me e st e

k u n st e n a a r s we rke n met ve r sch i l le nde so or t e n k u n st e n k u n ne n bijvo orb e eld t eke n a a r, b e eld houwe r e n sch i lde r t egel ijk z ijn. Ku n st is e e n c re at ieve a ct iv it eit d ie ge r icht is op het c re ë re n va n de cor at ieve, e mot ionele e n /of b e elde nde u it i ng als re s u lt a at. Tr a d it ionele k u n st opleid i nge n wa a r je m issch ie n als e e r st e a a n de n k t z ijn sch i lde re n , t eke ne n , g r af ische vor mgev i ng m a a r o ok fot og r af ie, f i l m e n g r af f it i val le n onde r b e elde nde k u n st. Me n z ou k u n ne n z eg ge n d at mo de r ne k u n st a a n z ijn ei nde k wa m do or de opkom st va n het p ost mo de r n isme, e e n bre de cu lt u rele st rom i ng d ie het ei nde ve rkond igde va n de «g rot e ve rh ale n » e n ide olog ie ë n va n de 20 e e euw. Ty pisch voor he de nd a agse k u n st is d a n o ok het g rot e plu r al isme. He de nd a agse k u n st e n a a r s we rke n z owel f ig u r at ief als abst r a ct. Ku n st e n a a r s hebb e n e e n p osit ief ef fe ct op de comp et e nt ie s d ie k wet sba re g ro e p e n no d ig hebb e n i n het d agel ijk s leve n of op de a r b eid sm a rk t. Ku n st is o ok b ela ng r ijk wa nt m a a k t het vo or e e n jonge st a d als A l me re mogel ijk om t e k u n ne n g ro eie n e n helpt on s als p e r son al it eit e n t e ont w i k kele n.

23


Het beeld van een Nederlander in de toekomst (Loebovj Prjadko KNU, Kiev)

Moderne kunst van Nederland in de Toekomst Elena Asanovitsj (MGLU Linguïstische Staatsuniversiteit van Minsk)


nee ja

I n V la a nde re n ho or je va nd a ag de d ag al le rlei so or t e n Ne de rla nd s s preke n ,

ga a nde va n “e cht , aut he nt iek ” d iale ct t ot e n met het St a nd a a rd ne de rla nd s z oals d at i n de n ieuws prog r a m m a’s va n de n at ion ale om ro e p wordt gebr u i k t. Tu sse n d ie t we e u it e e r st e n i n b e st a a n e e n b ont e wa a ie r va n va r iët eit e n , d ie no ch d iale ct no ch st a nd a a rdt a al z ijn , e n wa a r va n de e ne n auwe r bij het d iale ct , de a nde re n auwe r bij het A lge me e n Ne de rla nd s a a n slu it. Vo or dez e va r iët eit e n worde n et i ket t e n gebr u i k t zoals reg iole ct , t u sse nt a al e n subst a nd a a rd . Wat is d iale ct? O nde r d iale ct e n ve r st a a n we e e n va r iët eit d ie va n al le co - ex ist e re nde so or t e n Ne de rla nd s het ve r st va n de st a nd a a rdt a al af st a at , e n nog al le rlei pla at sgeb onde n ke n me rke n ve r t o ont. Diale ct e n z ijn reg ion ale t a alva r iët eit e n d ie z ijn vo or tgekome n u it a nde rh al f m i l le n n iu m s p ont a ne ont w i k kel i ng i n het mondel i nge gebr u i k , z onde r va n b ove n- of bu it e n af opgelegde nor me n e n regels. Wat de hu id ige p osit ie va n het d iale ct b et ref t k a n ie de re e n con st at e re n d at het d iale ct he el snel a cht e r u it ga at. Si nd s de ja re n ’60 e cht e r is d iale ct ve r a nde r i ng va n e e n he el a nde re a a rd d a n vo ord ie n: het is u it met de geleidel ijke ont w i k kel i ng z oals d ie z ich v ro ege r la ng z a a m do or de t ijde n he e n volt rok . D ie ve r a nde r i ng is i n e e n st ro omve r snel l i ng gekome n , is z o

WELKE SOORTEN MODERN KUNST ZULLEN ONTWIKKELEN?

beeldkunst architectuur fotografie graffiti

24

25


De taalsituatie in Vlaanderen Anton Naumkin (MGLU, Linguïstische Staatsuniversiteit van Moskou)

WEET JE VEEL OVER MODERNE KUNST VAN NEDERLAND?


onde r w ijs z ijn he el la ng ve r f r a n st gebleve n. Het Ne de rla nd s ge noot ge e n e n kele wa a rde r i ng i n bre de lage va n de bevol k i ng. Negat ieve houd i ng t ege n het d iale ct Een t y pisch ke n me rk va n de st a nd a a rd ise r i ng i n V la a nde re n is het feit d at z e ge pa a rd ga at met de ont w i k kel i ng va n e e n opval le nd negat ieve houd i ng t ege nove r het d iale ct. De ove rg rot e me e rde rheid va n de V la m i nge n v i ndt al le e n de ST e e n ge sch i k t m iddel om be sch a afd heid e n so ciale pre st ige u it t e d r u k ke n. Hoe z al de t a alsit u at ie i n V la a nde re n ve rde r evalue re n? Zu l le n de d iale ct e n ve rdw ijne n? Ja , de t r a d it ionele d iale ct e n z u l le n t eloorga a n. Zal de st a nd a a rdt a al i n V la a nde re n n iet a a n k wal it eit ga a n i nboet e n , e n z al e e n soor t va n t u sse nt a al de nor m worde n? I k geloof het n iet. Het pre st ige va n het A N is e rg g root , zo d at me n se n z ich d a a r i n t oe ne me nde m at e n a a n z u l le n con for me re n.

Sport in Nederland en Vlaanderen Trends en prestaties nu en in de toekomst Darja Borovkova (Staatsuniversiteit van Sint-Petersburg)

Goe de m idd ag al le m a al! I k ga ju l l ie ve r t el le n ove r s p or t i n Ne de rla nd e n V la a nde re n. I k b eg i n met het ove r z icht va n t ops p or t. Dat w i l z eg ge n g ro ot st e s p or t e r s e n hu n pre st at ie s. Wat hebb e n we du s i n Ne de rla nd? D e b ela ng r ijk st e t e a m s p or t is u it e r a a rd vo etbal. Het g ro ot st e succe s we rd geb o ek t i n 1988 t o e n het Ne de rla nd se el f t al Eu rop e e s k a mpio e n we rd . Ne de rla nd se vo or m al ige prof vo etbal le r s z ijn nu b eke nd als vo or t ref fel ijke t r a i ne r s o.a . Ruud G u l l it (t r a i ne r va n Te rek u it G roz ny) e n G uu s H idd i n k . Het pr ivé va n prof vo etbal le r s wordt o ok z e e r ve el b e s proke n. De n k m a a r a a n het huwel ijk va n We sley Sneijde r e n Yola nt he Cabau e n e e n hele ho op n ieuws d ie volgde. A n k y va n G r u n sve n he ef t de pa a rd s p or t we reld met h a a r g rot e 26


d ie pga a nd e n s p e ct a cu lai r va n omva ng, d at we k u n ne n zeg ge n d at e r nu e e n ei nde is gekome n a a n e e n sp ont a ne mondel i nge evolut ie d ie me e r d a n a nde rh al f m i l le n n iu m he ef t ge duu rd . D e b ela ng r ijk st e oor z a ke n va n d ie ga ng va n z a ke n l ig ge n i n de snel le ve r a nde r i ng va n on ze sa me n lev i ng. Vro ege r sp e elde het leve n va n de ge m iddelde V la m i ng z ich af i n e e n st r a al va n wei n ig me e r d a n 5 k m rond de wo onpla at s. Va nd a ag z ijn de me n se n onve rgel ijkba a r ve el mobiele r geworde n , zowel i n hu n be roe psleve n als i n hu n pr ivé leve n. De g rot e en la ng bewa a rde f u nct ion al it eit va n het d iale ct is t e ve rk la re n do ord at e r e euwe n la ng ge e n Ne de rla nd se pre st igeva r iët eit b ove n de d iale ct e n st ond , wa r a a n me n z ich g i ng s piegele n als me n “ be sch a afde r ” wou s preke n. D e pre st ige t a al bij de Belge n wa s e e n v re e mde t a al, het Fr a n s. Ve el se ct ore n va n het op e nba re leve n zoals de ce nt r al a d m i n ist r at ie e n het voor tgez et

st r ale nde g l i m la ch b eko ord . Z e b eh a alde ove r w i n n i ng i n de OS 20 0 0 t e Syd ney e n we rd u itge ro e p e n t ot “ Ru it e r va n de e euw ”. Ju l l ie wet e n va st wel d at scho ol z we m me n ve r pl icht is vo or ie de re Ne de rla nd se le e rl i ng. O ok i n b e ro e psz we m me n z ijn Ne de rla nde r s he el succe ssvol. Ma rle e n Veld hu is won goud t ijde n s het EK met e e n we reld re cordt ijd va n 24,09 m i n. I nge D ek ke r won 5 goude n me d a i i le s t ijde n s het EK-20 09. Nie m a nd k a n Ne de rla nd z onde r f iet se n vo or st el le n. Er z ijn 150 0 0 k m f iet s pa de n a a ngelegd , f iet s 4 d a agse s ge orga n ise e rd e n e r wordt 13 m l rd k m p e r ja a r gef iet st! Jo op Z o et e mel k is z onde r t w ijfel de b e ro e md st e f ig uu r u it de Ne de rla nd se w iele r s p or tge sch ie de n is. H ij wa s de la at st e Ne de rla nde r d ie de Ronde va n Fr a n k r ijk h a d gewon ne n. To e n h ij 38 ja a r wa s we rd h ij we reld k a mpio e n. I n het Su ske e n Wiske -albu m wordt e e n p e r son age opgevo e rd met de n a a m « Jo op Zu re mel k ». Sch a at se n bl ijf t al e euwe n la ng het me e st n at ion ale Ne de rla nd se s p or t. A ls e e n Ne de rla nde r z eg t d at h ij nor m a al ga at sch a at se n b et eke nt het n iet ‘k u n st sch a at se n’ m a a r sch a at se n op nore n. El fst e de nt o cht , Re d Bu l l Cr a she d Ice, re c re at ief sch a at se n op de g r a cht e n e n n at uu rl ijk de profsch a at se r s z oals Ja ap E de n , R i nt je R it sm a e n Sve n K r a me r.

27


va n de z org ve r z eke r i ng. Volge n s de t o e s pr a a k va n st a at sse c ret a r is Bu sse m a ke r wordt het n iet z om a a r op s p or t b ez u i n igd . I n 20 0 6 b e slo ot het k abi net om de s p or t e e n k r a cht ige i mpu ls t e geve n. Va n af 20 0 6 t /m 20 09 is het budget met 4 0% ge st ege n va n 67m l n t ot r u i m 10 0 m l n i n 20 09. I n V la a nde re n kome n we a nde re m a at regele n t ege n. Het i n z et t e n va n Fysieke Fit heid Te a m s Dat z ijn t e a m s va n 5 t ot 8 p e r sone n d ie me n se n help e n om s p or t te b e o efe ne n. D it is e e n so or t V la a m se ‘Bewe eg Kuu r’ .

Lich a mel ijke O nt w i k kel i ng, de Sp or t e n de O p e n lucht re c re at ie. Bloso subsid ië re n de V la a m se s p or t fe de r at ie. E e n a nde re op d r a cht va n Bloso is de promot ie va n de s p or t. Bloso b egeleidt e n onde r st eu nt t ale nt e n , t ops p or t e r s e n t op coa che s , orga n ise e r t i nt e r n at ion ale s p or t eve ne me nt e n. Bre e dt e sp or t Ne de rla nde r s e n V la m i nge n b ewege n t e wei n ig e n worde n st e e d s d i k ke r, aldu s hu n M i n ist e r ie s va n Vol k sgez ond heid e n Sp or t. De ove rheid st eu nt de bre e dt e s p or t om z wa a rl ijv ig heid t e b e st r ijde n , om p osit ie va n v rouwe n e n meisje s t e ve r st e rke n e n om geh a nd icapt e n s p or t va n de g rond t e leg ge n. En kele m a at regele n d ie d a a r vo or i n Ne de rla nd worde n get rof fe n z ijn volge nde. Het i n r icht e n va n een b ewe eg v r ie ndel ijke omgev i ng. Wa nt d ie no d ig t me n se n u it t ot me e r b ewege n. Dat b et eke nt me e r wa ndel- e n f iet s pa dde n , ve rke e r svei l ig heid e n s p e elt e r rei ne n. E e n va n de m a at regele n d ie nog mo et kome n is de ‘Bewe eg Kuu r’. Da a r me e wordt de hu lp b e do eld vo or me n se n d ie onde r b egeleid i ng va n e e n hu isa r t s op weg va n a ct ieve le efst ijl kome n. I n 2011 wordt onde r z o cht of de b ewe eg k uu r k a n worde n opge nome n i n het ba sis pa k ket

Het a a nbie de n va n de Fit- O -Met e r Het is e e n pa rcou r s met a cht o efe n st at ion s. Het do el is het hele pa rcou r s h a rd lop e nd af t e leg ge n , e n bij de t o e st el le n de o efe n i nge n u it t e vo e re n. O p e e n b ordje st a at a a ngegeve n ho e de o efe n i ng ge d a a n mo et worde n , e n ho e va a k . D e ba romet e r va n de f ysieke f it heid va n de V la a m se jeugd . Dat is een wet e n sch ap p el ijk onde r z o ek s proje ct d at de f ysieke f it heid va n de V la a m se jonge re n me et. Er worde n ge met e n le ng t e, gew icht , le n ig heid , st a a nde ve r t e s prong e n a nde re. Hela a s z ijn t r a d it ionele en vol k ss p or t e n n iet me e r p opu la i r. D e vo or u itga ng e n g lobal isat ie ve ro or z a ke n het af ne me n va n b ela ng vo or eige n me nt al it eit e n t r a d it ie s. O m dez e s p or t e n n iet hele m a al t e ve rget e n , z al i k ju l l ie e e n pa a r vo orb e elde n lat e n z ie n. Nat ion ale s p or t e n va n Ne de rla nd z ijn kegele n; k lo ot sch iet e n , sk ut sje si le n e n f je rlje pp e n. D ie va n V la a nde re n z ijn k r u isb o og e n k r u lb ol le n. Volge n s m ij he ef t de Ne de rla nd se s p or t e e n g rot e t o ekom st. Hop el ijk w i nt Ne de rla nd u it ei ndel ijk het W K i n vo etbal n a t we e m islu k t e f i n ale s. Ve rde r gelo of i k d at de El fst e de nt o cht st r a k s t o ch wordt gehoude n. Da n k ju l l ie wel vo or ju l l ie a a nd a cht!

1

28

29


Ho e z it het met de t opsp or t i n de t o ekom st? Eige n l ijk h a r t st i k ke goe d! Sp or t e r s e n coa che s worde n he el goe d onde r st eu nd do or de ove rheid . Bijvo or b e eld , t opsp or t onde rdele n wa a r i n N ld se sp or t e r s of t e a m s i n de t op - 8 va n de we reld st a a n worde n

ge subside e rd . De orga n isat ie va n i nt e r n at ion ale sp or t eve ne me nt e n wordt ook ge st eu nd door het M i n ist e r ie va n V WS. De n k a a n het EK z we m me n i n 20 08 e n het W K t afelt e n n is i n 2011. Nu is het Oly mpisch Pla n 2028 de t a a k va n het al le rg root st e bela ng vo or de ove rheid . Da a r voor st elde het k abi net 13,5 m l n eu ro be sch i kba a r voor de p e r iode 20 09 -2011. O nde r de n a a m I n noSp or t N L we rke n u n ive r sit eit e n , ke n n isi n st it ut e n om n ieuwe sp or t t e ch nolog ie t e ont w i k kele n. Voor be elde n va n sp or t i n novat ie s z ijn: e e n snel le sch a at s, e e n ‘schoolslag v i n’ e n Ba njy: e e n n ieuw soor t f iet s vo or k i nde re n. Nu e e n kor t ove r z icht va n V la a m se t opsp or t. V la a nde re n is be roe md do or atlet iek , t e n n is e n ook w iele r sp or t. Het wordt ve el get e n n ist in V la a nde re n e n de g root st e t e n n issp e elst e r is n at uu rl ijk K i m Cl ijst e r s, voor m al ige nu m me r 1, w i n n a re s va n Au st r al ia n O p e n , 3 -voud ig w i n n a re s va n de US O p e n. De st e r re n i n atlet iek z ijn Tia Hel lebaut e n K i m G eva e r t. Tia Hel labaut doet a a n hoogspr i nge n e n me e rk a mp e n K i m G eva e r t is spr i nt e r. Lucie n va n I mp e we rd de la at st e Belg d ie de Rond va n Fr a n k r ijk he ef t gewon ne n. Bloso is de sp or t a d m i n ist r at ie va n de V la a m se ove rheid . Volu it he et Bloso: het Age nt sch ap voor de Bevorde r i ng va n de


G o e de m idd ag, d a me s e n he re n! Het t he m a va n m ijn ve r slag is b evol k i ng va n Ne de rla nd ove r 50 ja re n. Volge n s Ce nt r ale Bu re au voor de St at ist iek t elt Ne de rla nd t ege nwoord ig

30

16.669.112 i nwone r s, wa a r i n A l lo cht oon 3.287.70 6 Aut o cht oon 13.198.081 Tot a al n iet-we st e r se al lo cht o on 1.809.310 Tot a al we st e r se al lo cht oon 1.478.396 Tot a al A f r i k a 543.6 49 Tot a al A me r i k a 598.936 Tot a al A z ië 726.6 46 Tot a al Eu ropa (exclu sief aut o cht o on) 1.398.450 A ldu s CBS z al bevol k i ngsa a nt al t oe ne me n t ot 17,342 ,986 M i ljoe n i n het ja a r 2050, wa a r i n i m m ig r a nt e n 127525, e m ig r a nt e n 112099 Bove n st a a nde t el le r la at het a ct uele a a nt al i nwone r s va n Ne de rla nd z ie n , alt h a n s het door het CBS ge sch at t e a a nt al ge reg ist re e rde i nwone r s. De bevol k i ng g roeit n iet alt ijd eve n snel. Het g roeit e mp o va r ie e r t va n d ag t ot d ag, va n m a a nd t ot m a a nd e n va n ja a r t ot ja a r. O p e e n we rkd ag worde n e r me e r k i nde re n gebore n d a n i n het we eke nd , i n de zome r worde n e r me e r k i nde re n gebore n d a n i n de w i nt e r e n i n ja re n d at het e conom isch goe d ga at is het geboor t e cijfe r hoge r d a n i n p e r iode n wa a r i n me n wei n ig ve r t rouwe n i n de t oekom st he ef t. Er worde n ge m iddeld p e r d ag ongeve e r

Prognose samenstelling bevolking naar herkomst 2005-2050


De bevolking van Nederland en Vlaanderen over 50 jaar: immigratie (Alexandra Stepanova KNLU Nationale Linguïstische Universiteit van Kïev)

autochtonen; niet-westerse allochtonen; westerse allochtonen 50 0 k i nde re n geb ore n. Da a r st a at t ege nove r d at e r op ja a rba sis el ke d ag 370 me n se n ove rl ijde n. Ve rde r ve st ige n z ich ge m iddeld 4 0 0 i m m ig r a nt e n p e r d ag i n Ne de rla nd , t e r w ijl e r 305 e m ig r a nt e n ve r t rek ke n. O p ja a r ba sis g ro eit de b evol k i ng va n Ne de rla nd met ge m iddeld 235 p e r sone n p e r d ag. Da a r i n z ijn o ok cor re ct ie s ve r we rk t d ie n iet do or de ge me e nt e n ve rk la a rd k u n ne n worde n va nu it hu n reg ist e r s. O md at het g ro eit e mp o va n de b evol k i ng va r ie e r t , komt de snel heid wa a r me e de b evol k i ng op d it mome nt t o e ne e mt n iet pre cie s ove re e n met het ge m iddelde g ro eicijfe r p e r d ag P rog no s e s a me n s t e l l i ng be vo lk i ng na a r he rk om s t 20 05 -2050 Het a a nt al n iet-we st e r se al lo cht one n , af kom st ig u it Tu rk ije, Ma rok ko, Su r i n a me, de Ne de rla nd se A nt i l le n e n A r uba ne me n n a a r ve r wa cht i ng t o e va n r u i m 1,7 m i ljo e n i n 20 08 n a a r bijn a 2 , 5 m i ljo e n i n 2030. De n iet-we st e r se al lo cht one n vor me n e e n relat ief jonge b evol k i ngsg ro e p, d ie z ich de kome nde ja re n vo or n a mel ijk z al u itbreide n. Si nd s de ja re n 60/70 va n de 20 e e euw ke nt Ne de rla nd e e n for se i m m ig r at ie. I n d ie ja re n k wa me n e r vo or al ve el Tu rke n , Ma rok k a ne n e n Su r i n a me r s n a a r Ne de rla nd . O ok wone n e r i n Ne de rla nd ve el We st e r se al lo cht one n. I n 20 05 wo onde n e r 3,1 m i ljo e n al lo cht one n i n Ne de rla nd . D e kome nde de ce n n ia z al de al lo cht one b evol k i ng n a a r ve r wa cht i ng st e rk g ro eie n , ve r wa cht wordt d at e r i n 2050 5,3 m i ljo e n al lo cht one n i n Ne de rla nd wone n. Dat komt ne e r op 30% va n de t ot ale b evol k i ng. Het a a nde el We st e r se al lo cht one n i n de t ot ale b evol k i ng ne e mt t o e va n 9% i n 20 05 n a a r 13% i n 2050. Het a a nde el n iet-we st e r se al lo cht one n z al n a a r ve r wa cht i ng t o e ne me n va n 10% i n 20 05 n a a r 17% i n 2050. Niet-We st e r se al lo cht one n conce nt re re n z ich vo or al i n de g rot e st e de n. D e gegeve n s i n onde r st a a nde t ab el le n z ijn vo or 1 ja nu a r i 20 09 do or het CBS.

31


D e mu lt icu lt u rele model we rk t n iet. Bi n ne n e e n ja a r he ef t me n d at m i n st e n s t we e ke e r va n e e n hoge t r ibu ne gehoord . H ie ronde r worde n opt re de n s va n m n Ca me ron (GBR) e n mv Me rkel ( DU I ) be doeld. De Ne de rla nd se prem ie r Rut t e zei d at o ok . “ D it (mu lt icu lt u rele) exp e r i me nt is b eg r ave n” b eve st igde h ij de woorde n va n z ijn col lege v ice pre m ie r Ma x i me Ve rh age n. D u i z e nde n al lo cht one n k u n ne n (of w i l le n) z ich n iet i n de aut o cht one m a at sch ap pij i nt eg re re n. Dat proble e m bl ijf t a ct ue el voor me e st e Eu rop e se la nde n t e n opz icht e va n a siel zoeke r s u it No ord-A f r i k a , voor VS t e n opz icht e va n Mex ica ne n e n zel fs voor Ru sla nd met C h i nez e n i n het Ve r re O ost e n e n zoge no e mde “ga st e n va n het hoofd st a d” i n Moskou e n de omgev i ng. Te r ug n a a r Belg ië. Bijvoor be eld het a a nt al b ewone r s va n A nt we r p e n , de st a d wa a rove r we ve rde r z u l le n pr at e n , is met ca . 610 0 me n se n i n 20 08 ge st ege n. Ma a r onde r dez e du i z e nde n me n se n z ijn sle cht s 20 0 Belge n , de re st is va n bu it e n la nd se af kom st. I n som m ige w ijke n zoals 32

Me rk se m , D eu r ne of Borge rhout d a alt de aut ot o cht one bevol k i ng t e r w ijl het a a nt al v reemdeli ngen is f li n k gestegen. De t rend s z ijn wel du idel ijk e n de sit u at ie wordt st e e d s i ngew i k kelde r wa nt geboor t e cijfe r onde r de Belge n is def i n it ief lage r d a n onde r de bu it e n la nde r s. Bove nd ie n geve n de A nt we r p e n a re n voorkeu r a a n de a nde re w ijke n. Dat bet eke nt d at de ve rhoud i ng t u sse n aut ot o cht noe n e n al lo cht one n nog spa n ne nde r wordt. Vr ij wel n ie m a nd w i l va n gelu id sove rla st , d r ugsh a ndel e n v u i l n is la st hebbe n. Da a rdoor is “A nt we r p e n 20 60 ”, de w ijk t e n noorde n e n t e n we st e n va n het Ce nt r a al St at ion e e n “no -go” w ijk geworde n met “ we sp e n ne st e n’ op Con i nck plei n e n St u ive nbe rg plei n wa a r me n ge m a k kel ijk d r ugs k a n kop e n , prost it ue e hu re n of ge st ole n spu l le n kop e n. De a a nd a cht va n de m a at sch ap pij e n de ove rhe de n is nu a a n d it gebie d va n de st a d (of ‘t st a d i n het d iale ct) geve st igd . I n ok t obe r-nove mbe r 2010


Het multiculturele model werkt niet: allochtonen getto van Antwerpen. Waar ligt de oplossing? (Andrey Berjozkin MGLU Linguïstische Staatsuniversiteit van Moskou)

De criminele sector floreert in Antwerpen-2060 ve r sche ne n e r rond t ie n g rot e a r t i kels ove r “ het proble e m 20 60 ” i n “G a z et va n A nt we r p e n”. E e n va n de mogel ijke oplossi nge n d ie het me e st i n het o og s pr i ng t is het alcoholve r b o d op het De Con i nck plei n e n de om r i nge nde st r at e n. Bove nd ie n mo et e n al le n a cht w i n kel i n de w ijk va n af 1 m a a r t om 1u ’s n a cht s op slot ga a n z o d at e r ge e n ove rla st ont st ond . Bu it e n ve r sch i l le nde st r af regels is e r o ok “ w ijk-rebr a nd i ng” vo or z ie n. E e n p osit ief vo or b e eld e r va n is de op e n i ng va n No ord s p o or pa rk d ichtbij het st at ion Da m wa a r me e r d a n e e n hel f t va n de b evol k i ng va n de al lo cht one n af kom st is. Vro ege r wa s d at al le e n m a a r e e n ve rlat e n t e r rei n wa a r het z el fs ‘s m idd ags n iet vei l ig wa s. Nu is het he el t re ndy pa rk wa a r ve el me n se n i n de z ome r pick n icke n of met k i nde re n wa ndele n. Het ide e va n w ijk-rebr a nd i ng is n iet n ieuw vo or A nt we r p e n. Vro ege r wa s het gebie d va n het Zu id o ok e e n do or n i n het o og vo or de st a d m a a r nu het i m ago is t ot a al ve r a nde rd . Da n k z ij f lore e rde cu lt uu rleve n is zoge noe mde Mu seu mbuu r t e e n ch icke e n du re wo onpla at s geworde n. Wat z al ve rde r met de w ijk 20 60 geb eu re n z u l le n we kome nde ja re n wel z ie n. D ie k a n of Belg ische Ma r reke sh worde n of e e n t it el k r ijge n va n cu lt uu r, s p or t- e n hore ca ce nt r u m va n de st a d e n m issch ie n het hele V la a nde re n.

33


O nde r w ijs is c r uciale k r a cht e n om de welva a r t la nd i n de t oekom st t e k u n ne n h a nd h ave n. Het hoge r onde r w ijs he ef t de sleut el f u nct ie als mot or va n de ke n n ise conom ie. Een go e d st elsel va n hoge r onde r w ijs is e e n absoluut no o d z a kel ijke vo or wa a rde vo or e e n goe de t o ekom st vo or de kome nde ge ne r at ie s. Het onder wer p is act ueel e n u rge nt. O nde r w ijs zorg t vo or ke n n is, c re at iv it eit e n i n novat ief ve r moge n. Ma a r onde r w ijs is nog me e r: het is e sse nt ie el voor de 34

d r age nde va n het

ont plooi i ng va n me n se n e n st elt he n me de i n st a at z ich t ot e e n ve r a nt woordel ijk bu rge r t e ont w i k kele n. Nu behoor t Ne de rla nd t ot de t op va n het me e st concu r re re nde hoge r onde r w ijs i n de we reld e n nu t elt Ne de rla nd 14 u n ive r sit eit e n e n 25 hoge schole n. D e k wal it eit ove r de vol le bre e dt e va n het hoge r onde r w ijs z al i n de t oekom st om hoog ga a n. I k be n z eke r d at het Ne de rla nd se hoge r onde r w ijs i n de t oekom st t ot het gewe n st e re su lt a at e n t ot de i nt e r n at ion ale t op be rei k t: e e n hoge r n ive au e n e e n me e rk leu r ig be st el. Het is du idel ijk , d at het z onde r ext r a geld n iet k a n z ijn. Subst a nt iële i nve st e r i nge n z ijn absoluut nood z a kel ijk om de p osit ie i n de i nt e r n at ion ale concu r re nt ie st r ijd t e behoude n e n t e ve r st e rke n. Is Ne de rla nd be reid om ext r a t e i nve st e re n i n z ijn onde r w ijs? Het a nt woord is ja als het om het hoge r onde r w ijs ga at. De ge m iddelde i nve st e r i ng i n het hoge r onde r w ijs i n de me e st e n Eu rop e se la nde n be d r a ag t ongeve e r $ 10.0 0 0 p e r ja a r. En Ne de rla nd be st e e dt ja a rl ijk s $ 16.0 0 0.-. De rege r i ng z al doorga a n met i nve st e re n i n het hoge r onde r w ijs omd at m a n beg r ijpt , d at het hoge r onde r w ijs de sleut el f u nct ie als mot or va n de ke n n ise conom ie he ef t. E e n va n de me e st re nde re nde i nve st e r i nge n i n het hoge r onde r w ijs het opleid i ngsn ive au e n de n a schol i ng va n do ce nt e n is. I n d it k a de r is het be no d igd ,


De ontwikkeling van het hoger onderwijs in Nederland in de toekomst (Anna Kiseljeva Pedagogische Staatsuniversiteit van Pskov)

d at do ce nt e n me e r r u i mt e z u l le n k r ijge n om hu n profe ssionele comp et e nt ie s u it t e b ouwe n. O m go e d onde r w ijs t e k u n ne n geve n , mo et e n do ce nt e n e e n bre de ‘scop e’ hebb e n. I n de t o ekom st z u l le n z ij ont w i k kel i nge n k u n ne n du ide n e n sele ct e re n wat vo or de t o ekom st ige profe ssion als va n b ela ng is. Ne de rla nd z al t op onde r w ijs re al ise re n met t op do ce nt e n i n de t o ekom st. Wat z ijn d a n d ie t op do ce nt e n? D e wet e n sch ap p el ijke l it e r at uu r la at z ie n

d at we rkel ijk u it st eke nd onde r w ijs (t e n m i n st e a ca de m isch we rk- e n de n k n ive au , l iefst me e r) al le e n mogel ijk is als al le do ce nt e n i n het hoge r onde r w ijs z el f t e n m i n st e d it n ive au va n de n ke n hebb e n. Top do ce nt e n z ijn n iet al le e n ex p e r t s i n hu n eige n gebie d , m a a r geve n o ok z o d a n ig onde r w ijs d at hu n st ude nt e n g ro eie n i n hu n de n ke n. Ho e z u l le n z e t op onde r w ijs b e rei ke n? Met hu lp va n n a schol i ngsse m i n a a r, ve r b et e r i ng va n de mot ivat ie va n do ce nt e n. Nog e e n ke e r, b et e r onde r w ijs op al le n ive au s ve rg t e e n i nve st e r i ng i n de k wal it eit va n de do ce nt e n. H ie rdo or z u l le n st ude nt e n z ich we rkel ijk o n t w i k k e l e n t ot i n novat ieve en c re at ieve wetenschappelijke de n ke r s. O p d it mome nt st roomt ongeve e r 50 pro ce nt va n de jonge re n het hoge r onde r w ijs i n. In 1950 wa s d at al le e n maar 5 pro ce nt. Si nd s 1950 ne me n i n Ne de rla nd st e e d s me e r me n se n a a n het hoge r onde r w ijs

35


z al i n de t oekom st i n t oe ne me nde m at e de la nd sg re n z e n ove r sch r ijde n. O md at e r nu e e n a a nt al ja re n a cht e re e n spr a ke is va n e e n t oe n a me va n het p e rce nt age Ne de rla nd se st ude nt e n i n het bu it e n la nd , k a n ge sproke n worde n va n e e n t re nd d ie ve rde r z al ont w i k kele n. De global ise r i ng z al bevoordele n e e n me e r i nt e r n at ion ale or ië nt at ie va n het hoge r onde r w ijs. Sa me nwe rk i ng i n onde r w ijs e n onde r z o ek , het st i mu le re n va n u itga a nde mobi l it eit e n het a a nt rek ke n va n t ale nt vol le st ude nt e n e n onde r z oeke r s va n bu it e n la nd z al e e n k r a cht ige i mpu ls a a n de k wal it eit e n d ive r sit eit va n het Ne de rla nd se hoge r onde r w ijs z ijn. D u s, i k z el f be n va n me n i ng d at het Ne de rla nd se hoge r onde r w ijs i n de t oekom st t ot het gewe n st e re su lt a at e n t ot de i nt e r n at ion ale t op be rei k t: e e n hoge r n ive au e n e e n me e rk leu r ig be st el. En als e e n goe d st elsel va n hoge r onde r w ijs bet eke nt e e n go e de t oekom st voor de kome nde ge ne r at ie s , de Ne de rla nd se m a at sch appij la ngs de pa d va n e conom ische g roei ont w i k kele n z al. Dez e pa d va n i nt el l ige nt , c re at ief, ve rgevorde rd , ve r a nt woordel ijk en a mbit ieu z e bu rge r s ve r z eke re n z al, d ie e e n k r a cht ige i mpu ls a a n het la nd z u l le n geve n.

Uitspraak Nederlands bij Russischtalige studenten (Innes Blomme, Katholieke Universiteit Leuven, Belgiё) Vervolg


de el. O ok , b e n i k va n me n i ng d at i n de kome nde ja re n z al d it het geval z ijn. Het hoge r onde r w ijs z al i m me r s t oega n kel ijk z ijn vo or ie de re e n. Ma a r dez e ont w i k kel i ng he ef t ook de v r a ag opge roe p e n of het Ne de rla nd se st elsel vo or hoge r onde r w ijs i n de hu id ige vor m e e n de rgel ijke g roei wel a a n k a n. I n d it ve r ba nd is ook e e n a nde r sce n a r io mogel ijk . Dat is e e n feit , d at de afgelop e n p e r io de het a a nt al i n sch r ijv i nge n a a n de u n ive r sit eit e n st e rk ge st ege n is. De t o e st ro om va n st ude nt e n is ve el g rot e r e n d ive r se r geworde n , e n n iet al le st ude nt e n k u n ne n het u it e r st e u it z ich zel f h ale n. Bove nd ie n , e e n g root de el va n de g roei z it bij va k ke n wa a r de st ude nt e n n iet e cht e e n wet e n sch ap p el ijke a mbit ie of i nt e re sse hebbe n. D it z al bie de n de opleid i nge n de gelege n heid om t oekome nde st ude nt e n st re ng t e sele ct e re n. Dat z al de k wal it eit al le e n m a a r t e n goe de kome n e n het a a nt al u it val le r s st e rk ve r m i nde re n. A ls ju l l ie wet e n , i n de mode r ne sa me n lev i ng is e r e e n t re nd va n de global ise r i ng e n i nt e r n at ion al ise r i ng. Global ise r i ng is n auw ve r wa nt a a n de i nt eg r at ie va n de mond iale ge me e n sch ap, a a n de n auw cont a ct e n t u sse n me n se n u it ve r sch i l le nde la nde n , wa a ronde r cont a ct e n t u sse n de u n ive r sit eit e n va n la nde n e n hu n st ude nt e n. D u s, onde r w ijs

1. Reproductie

Bij het imiteren van woorden en zinnen is het belangrijk dat de student zijn eigen productie achteraf kan vergelijken met het voorbeeld. Dit kan in een talenpracticum of individueel door opname met de computer, mp3-speler, ... Door veel auditieve oefeningen te doen, zullen de studenten ook in staat zijn om te horen waar ze moeten bijsturen.

Universiteit van Utrecht Wat komt verder? 36

Voor het productief oefenen van de vocalen is het goed om eerst te oefenen op het imiteren van eenlettergrepige woorden zonder consonantclusters. Het is nuttig om dat contrastief te doen, bijvoorbeeld aan de hand van minimale paren met [e] en [i] of [u] en [Y]. Vervolgens kunnen er eenlettergrepige woorden met consonantclusters aan bod komen en daarna meerlettergrepige woorden. Vanaf het niveau van meerlettergrepige woorden speelt ook de klemtoon een rol. Dit laatste is prioritair omdat het leggen van verkeerde klemtonen voor een meer afwijkende uitspraak zorgt dan het fout uitspreken van bepaalde klanken. Deze prosodische elementen wegen nog meer door bij het imiteren van zinnen. Nu moeten naast de correcte vocalen en klemtonen ook de juiste intonatie en melodie, alsook het goede zinsaccent geïmiteerd worden. Als studenten dit niet meteen kunnen combineren, is het wenselijk om ofwel een stap terug te zetten naar de woorden, ofwel bij het imiteren van zinnen nu eens te letten op de correcte klank en dan eens op de prosodie, tot de student in staat is beide te combineren. Eens de student dit onder de knie heeft, kan worden overgegaan naar

37


Vb.3 Dialoog (oefenen op [Ø] en [ə])


vraag-antwoord oefeningen, dialogen, taalriedels, korte teksten of gedichten. Ook hier mag niet voorbijgegaan worden aan de vereiste prosodie. Dialogen en taalriedels zijn bij uitstek geschikt om ook ritme, tempo en melodie in te slijpen.1 Foute klankverbindingen, kunnen goed bijgestuurd worden door de zin klankmatig en dus niet volgens de spellingsregels op het bord te schrijven. Vb. ‘ɪkfɪntɑtinitxutsɪŋt’ of ‘ikfintatienietchoetsingt’ voor de zin ‘Ik vind dat hij niet goed zingt’. Hier zorgt deze visuele ondersteuning dikwijls voor verheldering en houvast. Enkele voorbeelden van reproductie op zins- en tekstniveau Vb.1 Doorgeefvraag (oefenen op [œ.y] en [ɔ.u])

Vb.4 Taalriedel (oefenen op [u], [y] en [Y]) De studenten zeggen de taalriedel zin per zin na van de cd of van de docent die het ritme klapt of tikt. Dan kunnen de studenten in 2 groepen tegen elkaar oefenen om te eindigen met een dialoog tussen 2 studenten.

Vb.2 Vraag en antwoord (oefenen op [Ø] en [ə])

Vb.5 Korte tekst (oefenen op [є.i])

Vb.6 Liedje (oefenen op [i] en [e])

1

LEYSEN J., DE SCHRYVER A., SMEULDERS L., e.a., Riedel en ritme. Vlaamse taalriedels, Acco, 2005, bevat taalriedels die gerangschikt zijn volgens inhoudelijke contexten van de leerplannen voor NT2-onderwijs. In het boek worden diverse werkvormen gepresenteerd.

38

39

Vb.1 pictogrammen (oefenen op [i] en [e]) De studenten proberen te achterhalen voor welk woord elk pictogram staat, zodat ze tot een zin komen.4 De gelijkaardige zinnen worden eerst traag en dan vlug na elkaar gezegd. In de klas kan hier ook mee gespeeld worden, zoals bij taalriedels.5

2. Productie

Bij de productie zeggen de studenten steeds meer, in langere spreekfases, zonder dat ze daaraan voorafgaand het goede voorbeeld hebben gehoord: van zinsniveau tot op het niveau van de spontane spraak. De studenten produceren bijvoorbeeld één zin bij gesloten antwoorden op vragen of bij een pictogrammenoefening (zie hieronder vb.1). Ze spreken langer bij het antwoorden op open vragen en als ze bij het antwoorden aangespoord worden om te vertellen. Vervolgens nodigt een rollenspel (al of niet voorafgegaan door het uitschrijven van de dialoog) uit om veel te produceren. Ook hier mag de prosodie niet genegeerd worden en moeten studenten ook op dit vlak feedback krijgen. Bij het bijsturen van prosodie, kan het helpen om armbewegingen te gebruiken die de intonatie, vlotte klankverbindingen en vloeiende productie ondersteunen. Onder productie valt ook het voorlezen van zinnen en teksten. Het is een gebruiksvorm die meer voorkomt dan vaak wordt gedacht.2 Voorlezen is moeilijker dan spontaan spreken omdat decoderen en coderen bij deze vaardigheid samenvallen.3 In een reproductieve oefening merk je dan ook vaak dat studenten beter imiteren als ze dit zonder schriftbeeld doen. Verdere productieve oefening gebeurt in spreekoefeningen waarbij het accent op uitspraak ligt en niet zozeer op het toepassen van grammatica of het inoefenen van woordenschat. Ten slotte kunnen studenten ook opdrachten krijgen waarbij ze buiten de lesuren op een aspect van uitspraak moet letten. In deze productieve fase komen de studenten tot zelf-monitoring, waarbij ze controleren of ze het geleerde toepassen en waarbij ze kunnen ingrijpen en herhalen indien nodig. Productieve oefeningen die steeds meer bij spontane spraak gaan aanleunen leiden uiteindelijk tot automatisatie en transfer naar de spontane spraak. Hieronder staan een aantal voorbeelden, van zinsniveau tot spontane spraak.

2 Bijvoorbeeld als een adres aan iemand wordt gedicteerd, of als een brief, mailbericht, verhaal, gedicht of berichtje uit de krant aan iemand wordt meegedeeld of voorgedragen. 3 Bij andere vaardigheden zoals spreken, luisteren, lezen en schrijven, doen we ofwel aan coderen ofwel aan decoderen maar niet de twee tegelijk. 40

6

Vb.2 Van gesloten vragen naar meer open vragen (oefenen op [ɑ] en [a])

Vb.3 Rollenspelen (oefenen op [u], [y] en [Y])

4 5 Je kunt de klasgroep in twee groepen indelen (ene helft en andere helft van de klas, tieners en twintigers, jongens-meisjes, ...) en elke groep telkens 1 zin laten zeggen, en dit in een steeds vlugger tempo. De studenten mogen in geen geval de woorden bij de tekeningen schrijven. De bedoeling is hier dat ze loskomen van het schriftbeeld, waardoor ze meer het natuurlijke intonatiepatroon en ritme van de zinnen benaderen. De docent kan het ritme tikken of klappen. 6 De pictogrammen in het voorbeeld staan voor de volgende zinnen: Piet kijkt naar de zee

Ik neem het bier

Piet kijkt naar de thee

Ik neem de brief

Piet kijkt naar de teen

Ik neem de fiets

Piet kijkt naar de peer

Ik neem de frieten

Piet kijkt naar de eend

Ik neem de taxi

41



Vb.7 Gedichtje (oefenen op [u], [y] en [Y])

Moppen



Eventueel kunnen de studenten per twee eerst voorbereiden en dan voor de klas spelen.

B alkenende stemt Er st a at e e n la nge r ij i n het st e m lok a al, bijn a a cht e r a a n e e n oud v rouw t je, e n vo or h a a r st a at Ja n Pet e r Bal ke ne nde. L a ng z a a m schu i fele n de me n se n al le m a al n a a r het st e m ap pa r a at t o e als het oude v rouw t je op e e n s vo orove r valt. Ja n Pet e r lo opt n a a r h a a r t o e e n helpt h a a r ove rei nd . “Z o, z eg t Ja n Pet e r, nu i k u ove rei nd geholp e n heb, st e mt u t o ch z eke r wel op het CDA he? ” Het v rouw t je k ijk t Bal ke ne nde a a n e n z eg t: “ Nou Ja n Pet e r, d a n b e n i k m issch ie n wel op m’n k i n geval le n , m a a r n iet op m’n a cht e rho ofd!”

N ieuw kastje A. Feedback

Bij feedback op spreekvaardigheid wordt uitspraak vaak gebagatelliseerd om bij de student geen spreekangst te veroorzaken. Toch is het belangrijk dat ook dit element van taalverwerving voldoende aandacht krijgt. Bij spreekoefeningen kan de uitspraak eventueel achteraf of schriftelijk becommentarieerd worden. Het is daarbij belangrijk om correctieve feedback te vermijden. Samen met de student de fout analyseren en daarbij eventueel verwijzen naar het referentiewoord, geeft meer resultaat dan de student het woord of de zin met de correcte klanken te laten imiteren. Zeker bij beginnende taalleerders is het belangrijk om ook bij het geven van feedback bepaalde uitspraakprioriteiten te onderscheiden. Prosodische remediëring krijgt voorrang op het bijsturen van klanken. Bij de remediëring van foutief uitgesproken klanken is het belangrijk om eerst de lettergreep waarin de klank voorkomt bij te sturen, alvorens het gehele woord of de gehele zin aan te pakken. Ten slotte zal spreekangst ook voor een deel weggewerkt worden doordat de student zich thuis voelt in de vreemde uitspraak. Niet zelden zeggen studenten dat ze door intensief uitspraakonderwijs de stap naar de vreemde uitspraak hebben gemaakt en die verworven uitspraakvaardigheid dan ook durven hanteren in een gesprek met moedertaalsprekers.

42

E e n z wa r t e m a n komt bij de dok t e r e n z eg t: “ Dok t e r, i k heb e e n se r ieu z e st eke nde pijn i n m ijn vo et.” “ Nou”, z eg t de dok t e r:

“ Do e m a a r e e n s al je k le re n af.” De m a n k ijk t de dok t e r met e e n n iet swet e nde bl i k a a n e n z eg t: “ Ma a r dok t e r, i k heb e e n pijn i n m ijn vo et.” “ Dat we et i k ”, z eg t de dok t e r e n z eg t he m d at h ij i n de ho ek va n z ijn k a nt o or mo et st a a n. “ Ma a r dok t e r, i k heb e e n pijn i n m ijn vo et.” z eg t de m a n. “G a nu d a a r m a a r e e n s t ege n de muu r gehu rk t z it t e n”, e n we e r ve r w ijst de m a n n a a r de pijn i n z n vo et. “Ja ,” z eg t de dok t e r: “I k we et ge no eg, do e m a a r je k le re n t e r ug a a n” H ij sch r ijf t de m a n e n kele me d icijne n vo or. Ne e m e r ‘s morge n s 3 va n d it , ‘s m idd ags t we e va n d it. “ Ma a r dok t e r ”, z eg t de m a n “é é n d i ng b eg r ijp i k n iet , wa a rom mo et i k m ijn k le re n u it do e n e n ove r al ga a n st a a n t e r w ijl i k e e n pijn i n m n vo et heb? ” Wa a rop de dok t e r a nt wo ordt: “ Wel, i k heb net e e n n ieuw z wa r t k a st je geko cht e n i k z ou e e n s w i l le n wet e n wa a r i k dez e het b e st z ou pla at se n.”

43


Наш адрес:

Ons adres:

Москва 11954, проспект Вернадского,

Nieuwsbrief, prospekt Vernadskogo, 76, Moskou, 119454;

дом 76, Nieuwsbrief;

Telefoon:. +7 (495) 4349268;

Телефон: +7 (495)4349268

Redacteurs:

Редколлегия:

Larisa Shishulina – hoofdredacteur

Л. Шишулина - главный редактор

Redactieleden:

Е. Ярмыш

Jevgenya Jarmysh

e-mail: [email protected]

e-mail: [email protected]

Бас Ломан

Bas Lohmann

Оформление и дизайн

Art direction en lay-out

В. Кригер; e-mail:

Vyacheslav Kriger; e-mail:

[email protected]

[email protected]

А также студенты, изучающие нидерландский язык в МГИМО (У)МИД России e-mail: [email protected]

44

Nieuwsbrief. in Perspectief (deel 2) Nederland en Vlaanderen. 1 (29) 2012

Recommend Documents