Nieuws Platform voor de InformatieSamenleving
ECP.NL en EPN vormen nieuw platform ECP-EPN Dit voorjaar zijn de platforms ECP.NL en EPN geïntegreerd en is één duidelijk herkenbaar precompetitief platform ontstaan dat zich richt op beleidsvragen en visieontwikkeling rond de rol van ICT in onze samenleving. et nieuwe platform voert projecten uit, verbindt partijen en agendeert de maatschappelijke betekenis van informatieen communicatietechnologie. Medio vorig jaar concludeerden de voorzitters Roger van Boxtel (ECP.NL), Alexander Rinnooy Kan (EPN) en de directeuren van de twee organisaties dat het onderzoeken van de mogelijkheden om te
H
In dit nummer P 2 World Congress on IT 2010 P 3 Nederland digivaardig en digibewust P 4 ‘Nieuwe werken’ impuls economie P 5 Nederland koploper ‘e-Readiness’ P 6 Elektronische gegevensuitwisseling stimulans MKB P 6 e-factureren in kaart P 7 Privacy belangrijk voor Nederlandse burger P7 Virtuele werelden op MetaMeets 2009 P 8 Jaarcongres ECP-EPN P 8 Colofon
juli 2009 | jaargang 1 | nummer 1 integreren zinnig was. In overleg met de besturen is het integratieproces gestart met als resultaat het nieuwe platform ECP-EPN. Statutaire doelstelling daarvan is in de kern: het bevorderen van de ontwikkeling van Nederland als informatiemaatschappij door het benutten van kansen en het wegnemen van bedreigingen, en het aanjagen van het debat over de rol van informatie- en communicatietechnologie in de samenleving. ECP.NL richtte zich de afgelopen jaren hoofdzakelijk op het agenderen van uiteenlopende economische, sociale en juridische vraagstukken en op de uitvoering van maatschappelijke projecten (zoals het programma Digivaardig & Digibewust, het project e-factureren en Vertrouwen 2.0). EPN legde via debat over veranderingen in de maatschappij en hun samenhang met vernieuwende technologie, het accent op de (langetermijn) sociaalmaatschappelijke betekenis van de invoering van ICT. Denk aan thema’s zoals het ‘Nieuwe Werken’ en het verband tussen de toepassing van ICT en economische welvaart. >
Dinerbijeenkomst voor premium members
ECP-EPN houdt vijf keer per jaar voor premium members een dinerbijeenkomst in Hotel Des Indes te Den Haag. Op 22 juni jongstleden was te gast Elco Brinkman, voorzitter van NICTIZ dat zich richt op de invoering van ICT in de zorg, in het bijzonder op de invoering van het Elektronisch Patiëntendossier (EPD). Brinkman zei dat professionals nog meer de voordelen van het systeem voor de
patiënt, zoals het voorkomen van fouten en betere kwaliteit van gezondheidszorg, zouden kunnen uitdragen. “Daarnaast,” merkte hij op, “heerst de perceptie dat gegevens in het EPD minder veilig zouden zijn dan in papieren dossiers. Dat is beslist niet het geval, privacy is daarin zelfs beter gewaarborgd.” De vergadering werd voorgezeten door Roger van Boxtel, voorzitter ECP-EPN.
Foto: Elco Brinkman (voorzitter NICTIZ) licht het Elektronisch Patiëntendossier toe. Naast hem Angelien Sanderman (TNO ICT) en Maarten Haverkamp (CDA-fractie Tweede Kamer)
1
[vervolg van pagina 1]
2
ECP-EPN beschouwt de toepassing van informatie- en communicatietechnologie als de meest invloedrijke factor in de ontwikkeling van de samenleving van de afgelopen decennia. Het toepassen van informatietechnologie is al lang niet meer een manier om tot grotere efficiency te komen, maar is in vrijwel alle sectoren in hoge mate geïntegreerd in maatschappelijke processen en heeft die veranderd. Tot nu toe lag de focus op de ontwikkelingen van toepassingen, de komende jaren zal het gaan om vergaand gebruik van de beschikbare technologie. Versnelde realisatie van verschillende randvoorwaarden, zoals de oplossing van privacyvraagstukken en het vertrouwen in digitale dienstverlening, evenals een grote interoperabiliteit, zal dit proces versnellen. De neutrale positie die ECP-EPN heeft stelt het platform in staat op uitvoerend, verbindend en agenderend niveau te handelen om bij te dragen aan de realisatie van deze randvoorwaarden. Op deze wijze ondersteunt dit precompetitieve platform de versterking van de concurrentiekracht van de economie in een toenemend internationaal krachtenveld, hetgeen de groei van de welvaart en het maatschappelijk welzijn in Nederland bevordert. * Alexander Rinnooy Kan, voormalig voorzitter EPN [l] en Roger van Boxtel, voorzitter ECP-EPN
World Congress on IT 2010 Onlangs gaven staatssecretaris Frank Heemskerk (Economische Zaken), burgermeester Job Cohen van Amsterdam en Coks Stoffer, voorzitter van de Stichting Voorbereiding WCIT, het officiële startschot voor de organisatie van World Congress on IT 2010. Deze ‘Olympische Spelen van de ICT’, zoals de staatssecretaris het congres noemde, hebben plaats van 25 tot en met 27 mei 2010 in de RAI in Amsterdam. Tijdens dit tweejaarlijkse evenement ontmoeten politici, topmanagers van bedrijven en overheden elkaar om op wereldniveau de mogelijkheden te bespreken die de toepassing van ICT biedt. Het thema van het congres in 2010 is Challenges of Change. ECP-EPN is verantwoordelijk voor de track die het thema e-inclusion omvat. Hierin zal het platform ondermeer uitdragen dat Nederland de maatschappelijke en economische waarde van ICT hoog acht en innovatieve technologie als prioriteit op de agenda heeft staan. Het huidige kabinetsbeleid ondersteunt verbetering van de genoemde deelonderwerpen met onder meer het programma Digivaardig & Digibewust. Ook de Nederlandse industrie en dienstensector is doordrongen van het belang van verregaande integratie van ICT in de organisatieprocessen. Ook zorgen steeds meer organisaties voor veilig internet en verantwoord gebruik daarvan. Daarbij is de samenwerking tussen markt en overheid en marktpartijen onderling in Nederland uitzonderlijk en wordt die door verschillende landen ten voorbeeld gesteld. *
Nederland digivaardig en digibewust In januari 2009 is het programma Digivaardig & Digibewust van start gegaan. Overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties slaan de handen ineen om zoveel mogelijk Nederlanders in staat te stellen om op een veilige manier de mogelijkheden van ICT te benutten en daarmee deel te nemen aan de informatiemaatschappij. oorzitter van de Programmaraad is Tineke Netelenbos, voormalig staatssecretaris van Onderwijs en oud-minister van Verkeer en Waterstaat. “Het is nodig mensen digivaardiger en digibewuster te maken,” zegt zij. “Nederland wil in 2015 behoren tot de koplopers in Europa wat betreft de beschikbaarheid van ICT-toepassingen en digitale dienstverlening. Deze ambitie is geformuleerd in de Nederlandse ICTAgenda 2008-2011. Het is daarom van groot belang dat iedereen kan omgaan met internet, de toepassingen vertrouwt en deze optimaal en veilig benut. Dit verbetert de maatschappelijke positie en het welzijn van individuen. Bovendien draagt het bij aan de ontwikkeling van de informatiesamenleving en een duurzame economische groei.” Door de verregaande toepassing van ICT in onze samenleving vertaalt een tekort aan digitale vaardigheden zich direct in
V
een achterstand die bijvoorbeeld de deelname aan het arbeidsproces hindert. Werkgevers (zowel de overheid als het bedrijfsleven) veronderstellen vaak dat iedere Nederlander inmiddels online is en de vaardigheden bezit om internet optimaal te benutten. Onderzoek wijst echter uit dat opleidingsniveau, leeftijd, etniciteit en arbeidspositie samenhangen met het niveau van digivaardigheid: vooral senioren, laagopgeleiden, economisch inactieven en personen met een niet-Nederlands culturele achtergrond bezitten minder digitale vaardigheden. “Al deze mensen mogen de boot niet missen,” vindt Netelenbos. “Consumenten kiezen de beste prijs/kwaliteitverhouding en gebruiken internet om uit te zoeken waar ze dan het beste terecht kunnen. Voor senioren geldt bijvoorbeeld dat digivaardigheid sociale contacten bevordert. Ondernemers zijn
zich vaak nog weinig bewust van de mogelijkheden van nieuwe technologie,” zegt Netelenbos. “Vooral de kleinere bedrijven hebben nauwelijks de tijd om zich te verdiepen in digitale dienstverlening en de mogelijkheden ervan anders om te gaan met klanten. Als MKB’ers actief de computer gaan gebruiken in hun bedrijfsvoering lopen ze tegen vragen aan rond privacywetgeving. Hoe ga je om met klantgegevens, en met het versturen van een commerciële e-mail? Simpele tips en digitale tools kunnen het werk efficiënter en aangenamer maken.” Bij jongeren gaat het vooral om bewustwording rond bijvoorbeeld de betrouwbaarheid van informatie, het omgaan met persoonlijke gegevens online, enzovoort. Ook ouders en docenten hebben hierin een belangrijke rol. Activiteiten gericht op deze doelgroepen en thema’s maakten al deel uit van het publiekprivate programma Digibewust (gestart in 2006) en zijn nu opgenomen in het programma Digivaardig & Digibewust. Vanuit het Europese Safer Internet Programma ondersteunt ook de Europese Commissie de activiteiten van het programma Digivaardig & Digibewust richting deze doelgroepen. >
3
[vervolg van pagina 3]
Het Ministerie van Economische Zaken is initiatiefnemer van het programma en heeft het ondergebracht bij ECP-EPN. Microsoft, SIDN, UPC, KPN, NVB, NVPI en IBM leveren daarnaast een belangrijke financiële bijdrage. Andere samenwerkingspartners zijn bijvoorbeeld de Ministeries BZK, OCW en Justitie, belangenorganisaties als MKB Nederland en VNO-NCW, en maatschappelijke instellingen als Seniorweb, ETV, Syntens, Mijn Kind Online, stichting Lezen en Schrijven,
De Vereniging van Openbare Bibliotheken en inmiddels vele anderen. Netelenbos wil veel partners bij het programma betrekken: “Hoe meer samenwerking, hoe groter het draagvlak.” In februari werd het startsein gegeven tijdens een bijeenkomst waar vele bij het programma betrokken partijen bijeen kwamen. Inmiddels is de Programmaraad verschillende keren bij elkaar geweest, zijn werkgroepen ingericht, is een start gemaakt met de eerste activiteiten die (mede) door het programma worden ondersteund, en is de vernieuwde website www.mijndigitalewereld.nl online (de vervanger van www.digibewust.nl): de nationale website met informatie over internet, e-mail en andere digitale
toepassingen. Het programma Digivaardig & Digibewust heeft een looptijd van vier jaar. Netelenbos: “Stap voor stap wordt gewerkt aan een groeiend netwerk en aan een toenemend aantal activiteiten die partijen samen ontwikkelen en die ondersteund kunnen worden door het programma. Op deze manier creëren we draagvlak en slagkracht om de doelstelling van het programma te halen.” Meer informatie over het programma is te vinden op: www.mijndigitalewereld.nl *
‘Nieuwe werken’ geeft economie impuls Grootschalig invoering van flexibel werken in Nederland zal de economie stimuleren. De vermindering van reistijd, de verlaging van de reiskosten en toegenomen productiviteit zullen economische groei bevorderen. De arbeidsparticipatie van ouderen en andere groepen die minder mobiel zijn kan ermee worden vergroot.
4 eze conclusies werden getrokken in het debat onder leiding van Alexander Rinnooy Kan (voorzitter SER) op 18 mei jongstleden in Des Indes te Den Haag, georganiseerd door ECP-EPN. Onder meer ‘het nieuwe werken’ en de ontwikkeling van ‘smart grids’ voor de elektriciteitsvoorziening waren onderwerp van gesprek. Eerder hadden ter voorbereiding op de discussie twee workshops plaats over deze thema’s, geleid door Wim Deetman (lid Raad van State). Flexibel werken is gedefinieerd als het verrichten van arbeid waarbij de werknemer, merendeels naar eigen inzicht, het resultaat van zijn werkzaamheden kan optimaliseren door de keuze van plaats en tijd. Deze wijze van functioneren, ook wel ‘het nieuwe werken’ genoemd, heeft de laatste tien jaar flink in populariteit gewonnen. Technologische belemmeringen zijn weggenomen, een nieuwe generatie managers die ICT-toepassingen zoals Blackberry’s benutten heeft zijn intrede gedaan, en werknemers zijn op zoek naar een betere balans tussen werken en ontspannen. Door een of meer dagen per week thuis of op een andere zelf te bepalen locatie te werken blijkt over het algemeen de productiviteit van werknemers toe te nemen. De uitstekende breedbandinfrastructuur in Nederland en het hoge percentage kenniswerkers hebben deze ontwikkeling gestimuleerd. Digitale informatie is overal en onmiddellijk beschikbaar. Alle toepassingen die voor het ‘nieuwe werken’ nodig zijn, inclusief de beveiliging van het dataverkeer en autorisatie, zijn voorhanden en dit alles maakt het technisch mogelijk een groot deel van het werk te doen buiten de kantoorruimte van de werkgever en op ieder moment. De inzet van breedbandige videocommunicatie zal de acceptatie van flexibel werken aanzienlijk vergroten.
D
drs Wim Deetman, lid Raad van State
“Gebrekkige technologie vormt niet langer een belemmering voor flexibel werken”, werd door Wim Deetman gesteld. De deelnemers aan het Des Indes Debat benadrukten verder dat op de langere termijn de grootste productiviteitswinst valt te behalen door een verregaande reorganisatie van arbeidsprocessen, mogelijk gemaakt door informatie- en communicatietechnologie. Het ‘nieuwe werken’ - is een van de onderdelen van het bredere ‘smart life’-concept waarin een geïntegreerd dienstenaanbod wordt vormgegeven op het vlak van wonen, werken, zorg, veiligheid, onderwijs en andere wezenlijke zaken voor duurzaam en comfortabel leven. ECP-EPN gaat bijdragen aan het realiseren van ‘smart life’ in Nederland. Ook werd gewezen op andere grote vraagstukken dan het mobiliteitsvraagstuk, die zich komende jaren in onze samenleving aandienen, zoals de noodzaak van een duurzame energievoorziening, kwalitatief hoogstaande en betaalbare gezondheidszorg, de versterking van onze concurrentiekracht om in een mondiale economie stand te houden, enzovoort. Volgens de discussiedeelnemers schieten de traditionele zelfregulerende mechanismen van vrije markt en de huidige op sectoren gerichte beleidsinspanningen tekort om dergelijke vragen op te lossen. Om te komen tot een ‘smart society’ is in veel gevallen een andere, sectoroverstijgende benadering bij de inrichting van onze samenleving nodig, waarbij bestaande processen nieuw en in samenhang met elkaar optimaal worden vormgegeven. Ook een duurzame energievoorziening dankzij ‘smart grids’ maakt daar deel van uit. Die integreren ‘intelligent’ alle leveranciers en gebruikers in het netwerk om economisch, stabiel en veilig in elektriciteit te kunnen voorzien. *
ederland stond vorig jaar nog op de zevende plaats. Hoewel de positie van ons land de afgelopen jaren enigszins heeft geschommeld, is sinds 2001 sprake van een gestaag stijgende trend. Dit blijkt vooral te danken aan de volgende factoren: • Nederland neemt op het gebied van connectiviteit en technologische infrastructuur samen met Zwitserland de eerste positie ter wereld in • Nederland staat op de tweede positie wat het juridische klimaat betreft • Nederland doet het goed qua ICTgebruik, zowel door consumenten als bedrijven
N
In de E-Readiness Monitor worden landen getoetst aan de hand van zes aandachtsgebieden: connectiviteit en technologische infrastructuur, bedrijfsomgeving, de mate waarin e-business is geadopteerd door consumenten en bedrijven, overheidsbeleid en -visie, sociale en culturele omgeving en de juridische omgeving. Punten waarop Nederland zou kunnen verbeteren zijn het algemene businessklimaat en stimulering van e-participatie. Dit laatste doet de Nederlandse overheid onder meer met het programma Digivaardig & Digibewust.
Frank Heemskerk, staatssecretaris van Economische Zaken [l] en Peter Korsten, Vice-President en Global Leader Institute for Business Value IBM.
Nederland koploper ‘e-readiness’ Nederland is gestegen naar de derde positie op de wereldwijde ranglijst van internationale concurrentieposities op ICT-gebied. Deze jaarlijkse lijst is opgesteld door de Economist Intelligence Unit en IBM en werd op 17 juni jongstleden gepresenteerd tijdens een door ECP-EPN georganiseerd debat over de ‘e-readiness’ van Nederland in Sociëteit De Witte in Den Haag.
Tijdens de discussie gaf panellid Nicole Kroon (directeur ICT & Toepassing Ministerie EZ) aan dat departementen steeds meer vraaggericht werken en dat ICT in de verdere vormgeving van dat proces een waardevol instrument is. “Elektronische dienstverlening maakt het makkelijker de gebruiker centraal te stellen en zo diensten te verbeteren,” zei Kroon. Brigitte van der Burg (Kamerlid VVD) stelde dat digitalisering van overheidsdiensten de toegankelijkheid en de kwaliteit van diensten weliswaar zal vergroten maar dat fysiek contact mogelijk moet blijven: “De overheid zal dit moeten bieden al is het tien maal duurder dan elektronische dienstverlening. Er zal altijd een groep burgers zijn voor wie dat nodig is.” Peter Korsten, Vice-President en Global Leader Institute for Business Value van IBM, die het e-readinessrapport aan staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken heeft aangeboden, merkte op dat Nederland van andere koplopers kan leren. Korsten: “In Denemarken is elektronisch stemmen jaren geleden zonder problemen ingevoerd. Hoe heeft de overheid daar het vertrouwen van de bevolking weten te winnen?” *
5
Elektronische gegevensuitwisseling stimulans MKB
6
e-Factureren in kaart Onlangs verscheen de Readiness monitor e-factureren. Hierin is in kaart gebracht hoe het aanbod van diensten en producten op het gebied van e-factureren zich ontwikkelt en waar kansen en belemmeringen liggen.
“De overheid zal het MKB een belangrijke impuls geven door te gaan werken met een overheidsbreed afsprakenstelsel voor elektronische gegevensuitwisseling. Daarbij moet zoveel mogelijk worden aangesloten op bestaande werkwijzen in branches en sectoren”. Dit stelde Kamerlid Arda Gerkens (SP) op de werkconferentie ‘Interoperabiliteit goed geregeld’ op donderdag 14 mei jongstleden, georganiseerd door ECP-EPN, Novay en TNO ICT bij TNO in Delft. erkens gaf aan dat de Tweede Kamer zich al enige jaren hard maakt voor open standaarden en open source software. Voor het MKB zijn daardoor de kosten voor het ontwikkelen en de aanschaf van ICT teruggebracht. Voor deze bedrijven blijven niettemin de kosten van het elektronisch uitwisselen van gegevens - interoperabiliteit - vaak veel hoger dan voor grotere bedrijven. Dat is de reden dat kleinere ondernemingen nog vooral op papier gegevens uitwisselen terwijl grotere organisaties inmiddels miljoenen hebben geïnvesteerd in digitale uitwisseling.
G
Nico Westpalm van Hoorn, voorzitter van het Forum Standaardisatie dat de overheid adviseert over interoperabiliteit, viel het Kamerlid bij. Door betere interoperabiliteit ontstaan volgens hem nieuwe mogelijkheden voor dienstverlening en verbetert ook de kwaliteit van de diensten en de efficiëntie: “Overheden zouden zowel onderling moeten beginnen met elektronische gegevensuitwisseling, als met de eigen toeleveranciers. Wanneer daarop ook de interne administratieve processen worden aangepast, zal dit de concurrentiekracht van het MKB ongetwijfeld versterken”. De professionals uit het bedrijfsleven en overheid concludeerden dat vooral het maken van afspraken over welke digitale gegevens precies moeten worden uitgewisseld nu de grote uitdaging vormt (bijvoorbeeld: wat moet op een offerteaanvraag van een ministerie staan zodat ondernemers daar makkelijk op kunnen reageren?). Wanneer dat is vastgesteld evenals wat die gegevens in de administratie betekenen, is het op elkaar laten aansluiten van bedrijfsprocessen mogelijk. Voor structureel overleg over fundamentele vraagstukken op het vlak van interoperabiliteit werd tijdens de conferentie het platform ‘INTEGRATE Netwerk professionals interoperabiliteit’ opgericht, dat kennis, ervaring en tools gaat uitwisselen.
it de monitor blijkt dat er vooral diensten en producten worden verleend gericht op het elektronisch kunnen verzenden van facturen en slechts in geringe mate voor het ontvangen en verwerken van elektronische facturen. Dit betekent dat ondernemers veel van de voordelen van elektronisch factureren nog niet benutten. Deze zijn vooral gelegen in de automatisch digitale verwerking, zonder dat facturen hoeven te worden ingevoerd of bijvoorbeeld de betaling nog moet worden geaccordeerd. De recente beslissing van staatssecretaris Jan Kees de Jager van Financiën om geen eisen meer te stellen aan de vorm van elektronisch facturering (dat wil zeggen geen andere dan die aan papieren facturen), maakt dit vraagstuk bijzonder actueel. Slechts enkele Nederlandse dienstverleners (billing service providers) ondersteunen de internationale standaarden, zoals EDI, XBRL en UBL. Dit komt deels doordat dienstverleners en aanbieders van softwareproducten nog geen overkoepelende afspraken hebben gemaakt over welke van de beschikbare uitwisselingsformats worden ondersteund. ECP-EPN wil dergelijke afspraken tot stand brengen met de Belastingdienst, accountants en administratiekantoren en softwaredienstverleners. In die afspraken komt vast te liggen op welke wijze elektronische facturen moeten worden gemaakt, verstuurd, verwerkt en opgeslagen, om maximale efficiency te bereiken en zaken als acquisitiefraude, ‘spookfacturen’ en problemen met de Belastingdienst te voorkomen.
U
*
Deze Readiness monitor is een initiatief van de Expertgroep Awareness e-factureren en wordt ieder half jaar herhaald met als doel ontwikkelingen in het aanbod van diensten en producten op het gebied van elektronisch factureren te volgen en bij te sturen. *
Privacy belangrijk voor Nederlandse burger Bijna 90% van de Nederlanders hecht sterk aan privacy. Zij delen liever geen medische gegevens, locatiegegevens of sociale gegevens, zeker niet met hun werkgever, bank of verzekeraar. Ruim tweederde van de Nederlanders heeft er problemen mee dat bedrijven of instanties hun gegevens registreren of bewaren. Dit blijkt uit een onderzoek van ECP-EPN naar de privacybeleving van Nederlanders. ok maken Nederlanders zich druk dat gegevens voor iets anders worden gebruikt dan waarvoor deze worden verzameld. Op het gebied van openheid en transparantie over hun gegevensbeheer valt door bedrijven en instellingen duidelijk winst te behalen, toont het onderzoek aan. Bij steeds meer ICT-toepassingen worden persoonsgegevens gebruikt en privacy staat daarbij in de belangstelling. In het onderzoek kregen respondenten (2500 Nederlanders, response ruim 60%) aan de hand van een aantal casussen verschillende vragen voorgelegd over welke informatie ze met wie zouden willen delen. De voorbeelden betroffen de OV-chipkaart, het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD), kentekenregistratie door politie voor opsporingsdoeleinden, de bonuskaart, het delen van gegevens over de eigen locatie en social networking sites als Hyves. Informatie rondom de OV-chipkaart, kentekenregistratie en bonuskaart delen de repondenten zorgeloos met iedereen, behalve met werkgevers, banken en zorgverzekeraars. Ook blijkt dat de Nederlander doorgaans zijn gegevens liever met politie en justitie deelt dan met de buren. Het onderzoek laat ook een strijdigheid zien tussen het gebruik van een dienst en de privacybeleving. Het merendeel van de respondenten deelt gegevens op bijvoorbeeld Hyves niet graag met Belastingdienst, politie of justitie. Maar meer dan 20% van de social networking-gebruikers heeft wel een openbaar profiel. Recent Europees onderzoek door bureau Trendbox toont aan dat Nederlanders mogelijk enigzins naïef zijn wat betreft de bescherming van hun persoonlijke gegevens. Uit het onderzoek van ECP-EPN blijkt niettemin dat de Nederlander wel degelijk veel waarde hecht aan privacy en met scepsis kijkt naar de organisaties die hun gegevens in beheer hebben. De resultaten van de enquête, uitgevoerd door onderzoeksbureau CentERdata in Tilburg, werden op 10 juni jongstleden gepresenteerd tijdens het seminar ‘Identiteitsmanagement: eenheid in verscheidenheid’, georganiseerd door ECP-EPN. Onderwerpen zoals identiteitsfraude, de rol van privacyvraagstukken bij de adoptie van nieuwe diensten en e-herkenning kwamen daar aan de orde. *
O
Identiteitsmanagement in Nederland De stand van zaken ECP-EPN doet onderzoek naar en agendeert de vraagstukken rond privacy en identiteitsmanagement en nieuwe technologieën, om die inzichtelijker te maken. Onlangs heeft ECP-EPN de studie ‘Identiteitsmanagement in Nederland. De stand van zaken’ uitgebracht. Deze publicatie biedt een overzicht van de verschillende initiatieven en brengt de belangen van betrokken partijen in kaart. Ook gaat het rapport in op de belangrijkste vraagstukken op het gebied van het beheren van identiteiten, waaronder het behoud van privacy, het voorkomen van identiteitsfraude en het terugbrengen van de hoeveelheid middelen waarmee de identiteit kan worden aangetoond. ‘Identiteitsmanagement in Nederland’ is op te vragen via
[email protected] of te downloaden via www.ecp-epn.nl.
Virtuele werelden helpen jonge criminelen bij resocialisatie Jonge criminelen trainen zich in een virtuele wereld in sociale vaardigheden. In een neutrale driedimensionale omgeving die de werkelijkheid zo goed mogelijk nabootst leren zij als werknemer hoe zij zich moeten gedragen om in real-life hun baan te behouden. it was een van de opmerkelijke toepassingen van driedimensionale omgevingen tijdens de internationale conferentie MetaMeets in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam die van 22 tot en met 24 mei jongstleden plaatshad, mede georganiseerd door Platform Virtuele Werelden, ondergebracht bij ECP-EPN. Voor de trainingen, een project van het Innovatielab van de Dienst Justitiële Inrichtingen, zijn robotsystemen in Activeworlds gekoppeld aan bestaande leermiddelen. “De delinquenten hebben een baan in een virtueel bedrijf. Het blijkt dat deze jongeren hiermee tegen geringe kosten ervaring opdoen die hun goed van pas komt bij hun re-integratie”, meldde Emmanuel Gruijs, CEO van Activeworlds Europe. Professionals uit verschillende landen in Europa
D
die voor multinationals deze omgevingen zakelijk benutten bespraken tijdens MetaMeets de mogelijkheden van virtuele werelden ook voor het bedrijfsleven. Tim Gorree van Nokia, verantwoordelijk voor de aanwezigheid van het Finse telecombedrijf in de virtuele wereld, presenteerde virtuele toepassingen voor de mobiele telefoon. Daarmee wordt het mogelijk dat mensen direct in 3D kunnen communiceren en informatie uitwisselen via andere apparaten dan de PC, bijvoorbeeld hun mobiele telefoon of PDA. Nokia voorspelde dat virtuele omgevingen, gebruikt als sociale netwerken, voor bedrijven zeer belangrijk worden, onder meer omdat virtuele ontmoetingen flink kunnen besparen op het reisbudget. MetaMeets 2010 vindt plaats in Dublin. *
7
Deelnemers
p 26 november aanstaande organiseert ECP-EPN haar jaarcongres, Uw afspraak met de informatiesamenleving. Verschillende sectoroverschrijdende ontwikkelingen en vraagstukken krijgen in samenhang aandacht. Daarbij komen de technische, sociaalmaatschappelijke en vernieuwende kanten van technologie aan de orde in drie parallelle programma's. ECP-EPN biedt, als platform, op dit congres in Circustheater te Scheveningen ruime mogelijkheden contacten te leggen en onderhouden, en om kennis en ervaringen uit te wisselen.Binnenkort is op de congreswebsite, www.jaarcongresecp-epn.nl, nadere informatie te vinden over het programma en de sprekers. Aanmelden voor de aan het congres verbonden LinkedIn-groep is mogelijk. *
Colofon Bestuur
8
R.H.L.M. van Boxtel (voorzitter) Menzis P.R. Bakker Centraal Bureau Levensmiddelenhandel M.A. Esseboom IBM Nederland G.B.J. Hartsink ABN AMRO Bank L. Jongeling ELD L.M.N. Kroon (waarnemer) Ministerie van EZ C. Oudshoorn Vereniging VNO-NCW F.L.J. van der Plas Macintosh Retail Group A.H.M. Schaart Kon. KPN F.Z. Szabó Capgemini Nederland P.D. Verstege (penningm.) Kon. NIVRA/Deloitte.
Raad van Advies ZKH De Prins van Oranje M.A. van der Bel L.C. Brinkman W.J. Deetman H.J. van Dorenmalen Mevr. D.M. van Gorp F.K. De Moor E.H.T.M. Nijpels K.J. Noordzij A.H.G. Rinnooy Kan A.J. Scheepbouwer F. Sijbesma B.E.M. Wientjes G.H.N.L. van Woerkom
Microsoft Nederland NICTIZ Raad van State IBM Nederland NV Universiteit Nyenrode Macintosh Retail Group Thuiswinkel.org SuaFortiter Management Sociaal-Economische Raad Koninklijke KPN NV Koninklijke DSM NV Vereniging VNO-NCW ANWB
Directie A.J.M. van Bellen T.H. van der Maas M. Bonthuis-Krijger
directeur adjunct-directeur adjunct-directeur
www.ecp-epn.nl
MoMac BV Motion Picture Association (MPA) Motricity MTV Networks BV Multiscope Nederlandse Spoorwegen NV Netsize NXP Semiconductors Netherlands BV PhaseFour Philips Port of Rotterdam PricewaterhouseCoopers Accountants NV QIY Rabobank Nederland Reed Business BV REIS Informatiegroep BV / 9292OV Ricoh Nederland Rozis BV SAP Nederland BV Schuitema NV Service2Media BV Sharewire BV Shell SIDN Siemens Nederland NV Sogeti Nederland BV SOLV Symantec T-Mobile Netherlands Tempo Team The Saints TIE Nederland TNO Informatie- en Communicatietechnologie Universal Music UPC Nederland Valuewait BV Van Doorne VECOZO BV Verdonck, Klooster & Associates Vodafone Libertel B.V. Weathernews Benelux BV WeerOnline B.V. Zetes BV Ziggo BV ZXFactory Intermediaire organisaties Algemene Bond Uitzendondernemingen Animal Sciences Group Wageningen UR Bestuursacademie Nederland CEDAR BV CIO Platform Nederland DDMA De Consumentenbond Detailhandel Nederland Florecom GS1 Nederland ICT Office ICTRegie Koninklijk NIVRA Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie MKB Nederland Nederlandse Thuiswinkel Organisatie Nederlandse Uitgeversbond Nederlandse Vereniging van Banken
NEVI NGI Platform ICT-Professionals NICTIZ NLkabel NOREA Novay NPO Internetcoördinatie NVPI Stichting BREIN Stichting Dutch Hosting Provider Association Stichting Kennisnet Stichting Netwerk Gerechtsdeurwaarders Stichting SIVI Stichting SURF Stichting XBRL Nederland Trustalert Verbond van Verzekeraars Ver. Kamers van Koophandel Ver. van Openbare Bibliotheken in Nederland Vereniging VNO-NCW Zorgverzekeraars Nederland Overheden/Publieke sector Bureau Keteninformatisering Werk & Inkomen De Nederlandsche Bank Gemeente Den Haag Gemeente Rotterdam Gemeente Zoetermeer Kadaster Min. van BZK Min. van Defensie Min. van Economische Zaken Min. van Financiën Min. van Justitie Min. van LNV Min. van OCW Min. van VROM Min. van VWS Rathenau Instituut RDW Regiopolitie Amsterdam-Amstelland Stichting RINIS Syntens Onderwijsinstellingen Erasmus Universiteit Rotterdam Hogeschool van Amsterdam Hogeschool van Arnhem & Nijmegen Hogeschool van Utrecht Instituut voor Interactieve Media HvA Nyenrode Business Universiteit TU Delft TU Eindhoven Universiteit Leiden Universiteit van Tilburg / TILT Universiteit Twente Kennispartners Agentschap Telecom OPTA
ECP-EPN | Platform voor de informatiesamenleving biedt overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en de politiek een onafhankelijk en precompetitief platform waar partijen kennis uitwisselen en samenwerken om de ontwikkeling van de informatiesamenleving te bevorderen. De organisatie voert met haar deelnemers projecten uit binnen sectoren of over sectoren heen, verbindt partijen en agendeert de maatschappelijke betekenis van informatie- en communicatietechnologie door debat en onderzoek. ECP-EPN | Platform voor de informatiesamenleving
Bezoekadres: Overgoo 13, Leidschendam Postadres: Postbus 262, 2260 AG Leidschendam
Telefoon: +31 (0)70-419 03 09 Fax: +31 (0)70-419 06 50 E-mail:
[email protected]
BTW-nummer: 806 777 291 B01 Kamer van Koophandel: 27169301
Vormgeving en productie: Studiotekst BV
Jaarcongres ECP-EPN O
Bedrijven ABN AMRO Bank Accounting Plaza / Clear Adecco Nederland Akzo Nobel Almende BV ANWB Media BancTec BV Bedrijvendatabank BV Berenschot Beslist.nl BV BiggerWorks BV Boondoggle Amsterdam Buongoirno Nederland Capgemini Nederland CentERdata CETIMA Consultancy Chess Cisco Systems Nederland CM Considerati Cordemeyer en Slager Advocaten Corus Staal BV De Lotto De Telefoongids BV Deloitte. DigiNotar Dröge en Van Drimmelen Duthler Associates eBay / Marktplaats ENECO Energie Equens Nederland Essent ESG BV Everett NL BV Eyefi Interactive Fenestrae BV FOX-IT Forensic IT Experts Fox Mobile Distribution Futureways Gfk Retail and Technology Benelux Google Nederland GX Creative Online Development BV GXS BV Het Expertise Centrum Houthoff Buruma IBM Nederland BV IDG Nederland ilocal Ilse Media ING Nederland Innopay Intermax ITsec Security Services bv Jungle Minds Kennedy Van der Laan Advocaten Koninklijk KPN Koninklijke DSM NV Koninklijke TNT Post BV KPMG Logica Mazars Media Plaza Meines & Partners Meteo Consult Microsoft Nederland NV Mobillion BV Mocreate BV
