Najaar 2015
Boommarter Cursussen Finland fotoreis Lightroom Fotoreis Namibië Highlands IJsland Leuvenumse beek
NatuurfotoNieuws is een uitgave Geurt Besselink - Natuurfotograaf. © Geurt Besselink
NatuurFotoNieuws
Geburl in de nacht
Ontmoeting 3 oktober 2013 Het is herfst en de bronsttijd voor het edelhert is aan de gang. In ben in het Deelerwoud en het is helder. De mannetjes laten dan wat meer hun geburl horen. Ze denken alleen nog maar aan de hindedames. De heide staat nog een beetje in bloei. In het tegenlicht staat het plaatshert te burlen terwijl de hinden gewoon hun dagelijkse dingen doen. Het roedel staat precies in het zonlicht dat de adem van het plaatshert prachtig zichtbaar maakt. Een opname in het Deelerwoud met de 600 mm en de 1.4 x converter.
Geburl in de nacht Zodra de “r” in de maand komt worden de edelherten onrustig. De paartijd van ons grootste hertensoort gaat beginnen. In september zoeken de mannetjes de leefgebieden van de hinden op. De nekspieren van de heren zijn misschien wel twee maal zo dik en de nekharen (bronstmanen) zijn sterk gegroeid. De herten markeren hun territorium en accepteren daarin geen rivalen. Deze worden door het burlen op afstand gehouden. Voor fotografen en hertenliefhebbers is dit de tijd dat zij ook wat bronstig worden! Het is misschien wel de meest mooie en indrukkende gebeurtenis in de Nederlandse natuur. Ieder jaar maak ik wel leuke en spannende dingen mee. Met Ruud, een vriend uit het Westen van het land, ga ik altijd een
nacht de Veluwe op. Eind september was het koud en helder weer. De herten lieten zich die avond goed horen. Ik had een recorder meegenomen waarmee ik een burl kon laten horen via de luidspreker van het apparaat. In het donker liepen we richting een weide waar we een hert hoorden. Aan de rand van het weiland liet ik een burl horen en direct kwam het hert aangestormd. Hij reageerde zo fel dat we snel een boom vonden om achter te schuilen. Ze kunnen zo fanatiek zijn dat ze op je af komen en je lek prikken. We hielden ons maar even gedeisd. Het hert stond zo dichtbij dat we zijn ademhaling konden horen. Er was geen maan waardoor we alleen een schim zagen. Het was een grote jongen en hij burlde diep en zwaar. Op het burlen van ons hert reageerden weer andere her-
ten in de omgeving en zo hielden de heren elkaar die nacht goed bezig. Soms is er niet zoveel te beleven. Zo ook die vrijdagavond. Het regende wat en de temperatuur was veel te hoog, je hoorde bijna geen hert. Het was ook pas acht uur, en we waren eigenlijk ook te vroeg. De recorder had ik bij me, maar er werd door de heren niet op gereageerd. Er liepen nog aardig wat wandelaars die ook op het bronst gebeuren afkwamen. Dan maar wat anders, we liepen zo’n 20 meter een dicht bosje in en verstopten ons tussen de bosbessenstruiken. Via de recorder liet ik een burl horen maar geen hert reageerde. Wel trok het de aandacht van een wandelaar, deze stopte en tuurde het bos in. Nog
maar eens een burl, er stopte nog wandelaar. Na nog wat meer oergeluiden stonden er ongeveer 15 mensen aan de weg om iets van het hert waar te nemen. Anderen die langs kwamen werden enthousiast gemaakt, hier viel wat te beleven. De mensen bleven natuurlijk wachten in de hoop dat het hert de weg zou oversteken. We hoorden de mensen praten over wat er aan de hand was. Het was bronsttijd en dat was op deze plek wel te horen! Steeds meer wandelaars werden enthousiast gemaakt dat hier wat te beleven viel, ik stopte dus maar even met het burlen. De meeste lol hadden we wel gehad, we wilden eigenlijk wel eens verder. Maar ja, tevoorschijn komen als er nog mensen aan de weg staan te wachten vond ik geen goed idee. Niet iedereen kan een dergelijke grap waarderen. Uiteindelijk roep ik stilletjes dat ik een hertje ben, en toen hadden de belangstellenden door dat ze in de maling waren genomen. Toen iedereen de plek had verlaten gingen we terug naar de weg. We zijn nog wat verder gelopen, maar het werd die nacht niet echt wat. Toch hadden we met onze grap een leuke avond gehad.
Cursus Natuurfotografie 3 lesavonden en een velddag
De cursus Natuurfotografie bestaat uit 3 lesavonden en een praktijkdag. Meer dan 25 jaar fotografie-ervaring zit verweven in de cursus, waardoor deze doorspekt is met tips en trucs. De cursus kenmerkt zich dan ook door een hoog praktijkgehalte. De doelgroep is de fotograaf die zich meer wil verdiepen in de natuur- en buitenfotografie. Zaken die aan bod komen zijn onder andere: welke apparatuur, hulpstukken en accessoires zijn geschikt voor de verschillende onderwerpen, zoals: macro, dichtbij en landschappen? Compositie komt als leidraad terug in de gehele cursus. Een belangrijk onderdeel binnen de cursus is dan ook het bestuderen en bespreken van (eigen) beelden. De grote vraag is waarom die ene foto nu juist wel aanspreekt en de andere niet. Wie dat kan beredeneren is in staat een grote sprong voorwaarts te maken. Door veel naar beelden van jezelf en anderen te kijken en deze vervolgens te bespreken, worden de vaardigheden enorm ontwikkeld. Na de cursus ben je anders gaan kijken! Maximaal 10 personen, locatie in Radio Kootwijk. Meer informatie op de webiste. Daar kun je ook de inhoud van de avonden downloaden. Kosten bedragen € 179,00 per deelnemer inclusief koffie/thee en cursusboek. Data: Avonden op woensdag: 14 okt, 4 en 25 november. Velddag : zaterdag 25 november.
Fotograferen terwijl je slaapt Boshut Al een paar jaar heb ik in een bosgebied op de Veluwe een fotohut staan met een vijver ervoor. Ik fotografeer er vogels, en af en toe een vos of een edelhert die bij de hut langs lopen. Er staat een valcamera bij zodat ik kan zien wat er zoal gebeurt als ik er niet ben. Regelmatig kwam er ’s nachts een boommarter op de pindakaas af. Op de beelden van de valcamera zag ik hem prachtig weerspiegeld in het water. Gezien de kwaliteit van deze camera in het donker niet zo bijzonder is, wilde ik de boommarter met de 5dmk3 fotograferen. Het beeld had ik al in mijn hoofd, maar moest nog wel gemaakt worden. De vijver voor de hut was eigenlijk te klein om bijvoorbeeld een eilandje in het midden te maken. Er was dus gewoon wat meer werkruimte nodig om een goede setting te maken voor het fotografe-
ren van de boommarter. De vijver heb ik vergroot naar een oppervlakte van 250 x 375 cm. Diep hoeft zo’n vijver niet te zijn, 10cm is al voldoende. De boommarter bleef ’s nachts op bezoek komen, een enkele keer ook bij daglicht, vroeg in de morgen of laat in de avond. Maar natuurlijk nooit als ik in de hut op hem zat te wachten, ik heb ’s nachts wel eens te vergeefs gepost. Waarschijnlijk rook hij mij en kwam daardoor niet dichterbij. Flitsers Doordat de marter meestal in het donker de hut bezocht moest er worden geflitst. Met mijn 3 Canon flitsers, 2 x een 550EX en een 580EX kan de marter wel worden uitgelicht. De camera en flitser moeten worden geactiveerd als de boommarter er is. De valcamera start als er een beweging is, en maakt dan foto’s of een filmpje zodra een dier in het bereik van die camera komt.
Dat kan op een meter afstand zijn maar ook 15 meter verderop. Een dergelijk systeem is niet geschikt om in combinatie met de spiegelreflex camera te gebruiken. In het donker scherpstellen is geen optie, dus moet er op een vast punt scherp gesteld worden. En je moet natuurlijk ook gericht kunnen flitsen. Triggers In de handel zijn triggers te koop die een camera kunnen laten afgaan als een infraroodstraal en/ of laserstraal wordt onderbroken. Deze worden bijvoorbeeld gebruikt bij het fotograferen van vallende waterdruppels. Hahnel maakt zo’n ding, een Capture Module. Deze module kan de camera maar ook de flitsers op afstand triggeren. Voor de camera en elke flitsers heb je dan ook een ontvanger nodig. Je kunt instellen hoe lang de camera getriggerd moet worden. Een trigger van 1 seconde geeft bijvoorbeeld 4 opnamen met de 5Dmk3 mits deze op ‘meerdere beelden per seconde staat’. Zo kun je de camera ook 10 beelden achter elkaar laten maken als de laserstraal wordt onderbroken.
Na wat testen met de infraroodzender (Hahnel Capure IR) en de Capture Module Pro, bleek dat infraroodzender alleen op korte afstanden van ongeveer een meter tussen zender en ontvanger werkt. De breedte van de vijver (250 cm) overbruggen werkte niet goed. De Pro module kan je ook activeren met gebruik van een laserstraal. Helaas wordt deze niet geleverd en heb ik zelf een simpele in elkaar gezet. Het vermogen van een penlaser is al voldoende (5 mW). Wordt de laser onderbroken, dan wordt de camera dus getriggerd. Daarvoor heb je ook een Remote Control nodig die je op de flitsschoen van de camera plaatst, en m.b.v. een kabeltje laat je de camera afgaan. Synchronisatie Met het triggeren van de flitsers heb ik even zitten worstelen. Als de laserstraal wordt onderbroken wil ik snel een paar opnamen achter elkaar maken. Omdat ik hoop dat de marter bij de eerste flits om zich heen gaat kijken, en er zo een mooier kijken-
Boommarters in de nacht
de boommarter wordt gefotografeerd. Dat vereist snelheid en dat ging alleen als ik de flitsers met de camera verbond d.m.v. een flitskabel. Gebruik maken van de master-slave functionateit van de flitsers werkte niet goed. Waarschijnlijk is dit systeem te traag. De flitsers werken op 1/32 van hun vermogen, dus het opladen van de flitser was niet de oorzaak. De master flitser triggert de slave flitsers wel bij de eerste flits, maar niet de flitsen die daar direct op volgen.
flitser minder goed bruikbaar. Op marktplaats een andere 550 EX gekocht, een oud type flitser, maar hij werkt nog prima.
Het Hahnel systeem kan de flitsers ook draadloos triggeren door deze te plaatsen op een ontvanger. Maar ook in deze setting komt alleen de eerste flits goed door. De volgende flitsen binnen die ene seconde echter niet. De camera maakt wel meerdere beelden maar de flitsers gaan niet af. Zodoende de flitsers met de camera verbonden door 5 meter lange flitskabels en dan werkt het wel. De camera maakt 4 beelden en de flitsers gaan ook 4 keer af. Nu bleek dat de 580 EX flitser in een slaapmodes gaat en daardoor niet direct kan flitsen als de laserstraal wordt onderbroken. Helaas is deze slaapstand niet uit te schakelen, en daarmee is dit type
den afgesteld, wat best een secuur werkje is. Een kleine verandering bij het uitlijnen van de laser geeft een grote verandering in de straalrichting. De laser moet goed worden vastgezet zodat deze niet per ongeluk door bijvoorbeeld een muis uit balans wordt gebracht. De camera wordt dan wel getriggerd, maar daarna niet meer omdat de laser niet meer op de Capture Module Pro schijnt. Het is millimeter werk!
De laser Het lasertje heb ik besteld bij Conrad., welke je aansluit op een batterij of op een accu. De laser moet de hele nacht aan! Ik gebruik daarvoor een 12 V accu. De laser en de ontvanger (Capture Module Pro) moeten natuurlijk goed op elkaar wor-
In de praktijk Zodra ik de techniek voldoende heb getest zet ik de spullen bij de hut op. Hiervoor maak ik gebruik van de Falcon Eyes buisklemmen. Handig en niet duur. De flitsers plaats ik met de klemmen op de rand van de vijver, alsook de laser en de ontvanger. Al gauw blijkt de rand van de vijver niet stabiel genoeg, waardoor de laser toch uit balans wordt gebracht door een vogel of de marter zelf. De ontvanger en de laser dus op aparte paaltjes geplaats. De camera met de 24-70 mm plaats ik vlak boven het water voor een mooie weerspiegeling. Ik stel scherp op de stronk in het water, waar ik natuurlijk wat pindakaas opsmeer. De flitsers geven een 1/32 van hun vermogen en met de camera op 500 ISO wordt de marter prima uitgelicht met een 1/250 seconde bij F5. In de avond zet ik alles op scherp, en de volgende ochtend ga ik kijken wat de camera heeft gemaakt en wat er is gefilmd. De valcamera draait namelijk ook mee zodat ik kan zien wat er gebeurt. Hoe de marter komt aanlopen en hoe hij zich gedraagt.
Zo zie ik ook hoe een bosuil uitgebreid een bad neemt aan de rand van de vijver. De boommarter De vraag is natuurlijk wat de boommarter er allemaal van vindt. De pindakaas vindt ie prima, maar hij moet wel aan de flitsers wennen. De eerste keren vlucht het dier weg maar blijft op een afstand kijken. Na een paar keer went het flitslicht en blijft de marter zitten eten terwijl hij om zich heen kijkt. Als de marter was blijven weglopen zou ik gestopt zijn met het experiment. Het blijkt dus een kwestie van gewenning. Toch eet ie rustiger zonder het flitslicht en de vraagt rijst dan ook of dit nog wel verantwoord is. Ik denk het wel als ik de filmpjes van de valcamera bekijk, en het feit dat hij weer terugkomt. Ik ga nog even door met het experiment. Die bosuil lijkt me ook erg leuk om badderend in het water te fotograferen.
Alleen de achterste flitser werkt waardoor de contouren van het dier zichtbaar worden.
Cursus Lightroom basis & gevorderd In het najaar geef ik twee cursussen lightroom, een basis en één voor de gevorderde fotograaf. De basis De basiscursus helpt je snel op weg als je start met Lightroom of wanneer je er zelf niet helemaal uitkomt. Je neemt je eigen laptop mee zodat je gelijk aan de slag kunt en vragen kan stellen. Het beheer van je digitale beelden wordt steeds belangrijker naarmate je meerdere jaren fotografeert. Ik fotografeer al meer dan 10 jaar digitaal, en om de vele tienduizenden beelden (> 100.000) te beheren is een goede workflow van groot belang, workflowmanagement in combinatie met Lightroom en Photoshop. Geen gedoe met diverse mappen en verschillende versies van je beelden. Met Lightroom beheer je je beelden, weet je wat je aan je beelden hebt en waar je ze kunt vinden. Het mooie van Lightroom is dat de bewerkingen non-destructief zijn, zodat je origineel behouden blijft en de bewerkingen later weer aan te passen zijn. Dit keer geen avondcursus maar twee hele dagen. Breng zelf je laptop mee om het geleerde direct in de praktijk toe te passen, niet alleen theorie maar ook doen. In deze twee dagen wordt het gehele proces doorlopen van: beelden laden – beheren – selecteren – bewerken - ontsluiten. Kijk op de website voor de inhoud van de dagen. Data: 20 en 27 november 2015, van 9:30 – 16:00 uur in Radio Kootwijk. Voor gevorderen Deze cursus is bedoeld voor fotografen die de basis van Lightroom beheersen. Je beheerst de instellingen binnen ‘ontwikkelen’ en daarmee gaan we aan de slag. Mijn inbreng is 6 jaar ervaring met Lightroom en jouw inbreng zijn je eigen beelden. Deze dag staat dus in het teken van klassikaal eigen beelden bewerken. De schijnbaar “niet toonbare foto” gaan we bewerken in Lightroom, en dan is er meer mogelijk dan je denkt door het slim toepassen van de ontwikkelmogelijkheden. Want hoe en waarom pas je delen van een foto aan? Niet gewoon aan de schuiven trekken, maar eerst bedenken wat je zou willen veranderen aan het beeld, en dat doelgericht toepassen! Je zult merken dat het werken met licht in het veld veel overeenkomt met het licht dat je in Lightroom soms wenst. Na deze dag ga je je beelden nog eens opnieuw bekijken. Data: 4 december 2015, van 9:30 – 16:00 uur in Radio Kootwijk. Aanmelding graag via de website: www.geurtbesselink.nl
Terug uit de highlands van IJsland
Terug uit de Highlands van IJsland Afgelopen augustus was de 5e fotoreis naar IJsland met als bestemming de Highlands. Ver weg van de gebaande paden en de bekende fotogenieke plekken. Het binnenland in naar een IJsland dat ik niet eerder zo had gezien. Zeker niet minder fotogeniek en veel minder toerisme. Op sommige dagen kwamen we slechts enkele auto’s tegen, voornamelijk van IJslanders zelf. Het toerisme groeit enorm in IJsland en dat merk je bijvoorbeeld bij de bekende toeristische plekken. Het binnenland van IJsland is alleen in de zomer te bezoeken, als de sneeuw is gesmolten en de wegen zijn vrij gegeven. Dit jaar is er veel sneeuw gevallen. Zelfs eind augustus was er nog een weg gesloten die wel op het programma stond, er lag nog teveel sneeuw. Aan het begin van de reis denk je, we rijden in 4x4 bussen met iets te grote banden. Als we de nodige diepe rivieren moeten oversteken begrijp je waarom we in deze auto’s door het binnenland gaan. Bruggen zijn er namelijk bijna niet en de wegen zitten vol met gaten en keien waardoor we gemiddeld 30 tot 40 km/ per uur rijden. Het binnenland is ruig en kleurrijk. We komen in zwarte woestijnen van zand en lava die worden gekruist door smeltrivieren met hun watervallen in alle soorten en maten. Elke waterval is anders, maar we worden ook kieskeurig. Haukur, onze IJslandse gids en tevens fotograaf weet ons weer leuke watervallen voor te schotelen. Het zwarte landschap wordt afgewisseld door kleurrijke riolietbergen en de vele gradaties groen van diverse mossen, waarbij het
felgroene luminous moss het meest opvallend is. Regelmatig maken we een fotostop in dit soort landschappen. Af en toe wacht je even op het licht dat zich over het landschap verplaatst, want je wilt die ene berg wel graag in het zonnetje fotograferen. De wind die de wolken aanjagen maakt het koud in dit open landschap. Het is rond de 8 graden, maar door de wind voelt het anders aan, de winddichte regenbroek heb ik veel gedragen. Op een avond bezoeken we Landmannalaugar. Hier is het weer even wennen aan de vele bezoekers, op de camping is het druk. We lopen het gebied in en krijgen een fraai uitzicht op prachtige ryolietbergen waartussen riviertjes hun weg naar beneden zoeken. We dalen op tijd weer af want rond 21 uur wordt het weer wat donkerder. Op de camping eten we nog een zelfgemaakte hamburger, en rijden vervolgens in het donker door naar het Zuiden. De ogen van menigeen vallen dicht wanneer opklaart, het Noorderlicht laat zich aan de hemel zien. We stoppen voor de zoveelste keer en overwinnen de slaap . Voor sommigen is het even zoeken naar de instellingen op de camera. Het noorderlicht is best fel en voornamelijk groen van kleur. Het past prachtig bij de plakkaten mos die op de lava groeien. Deze avond wordt het laat voordat iedereen in zijn bed ligt. Aan het einde van de reis is er nog een mogelijkheid om de gebieden die we hebben bezocht vanuit een vliegtuig te fotograferen. Het weer is goed en het vliegtuigje gaat 6 keer de lucht in met steeds twee fotografen. Na een uur vliegen stappen ze steeds enthousiast uit, een mooie ervaring rijker. Ik maak gebruik van een tweede vlucht langs de kust waar kleurrijke riviertjes uitmonden in zee. Prachtig om deze van boven te fotograferen, de kleurschakeringen zijn bijna onwerkelijk. In 2017 komt er waarschijnlijk nog een fotoreis naar de binnenlanden van IJsland. Zou je mee willen, houd dan de website in de gaten. Wil je meer beelden zien van deze reis? Kijk dan op de site www.geurtbesselink.nl
d n a l h Hi g
5 1 0 2 s d
Origineel Met het maken van een mooi en boeiend beeld ben je er nog niet. De nabewerking is een belangrijke schakel naar de juiste uitstraling. Er is veel mogelijk met Lightroom. In deze rubriek wordt een foto onder de loep genomen en bespreken we de bewerking. Deze keer een landschapsbeeld uit De Kampina.
Het histogram voor bewerking
Op 13 mei ben ik in het natuurgebied de Kampina in Brabant, de omstandigheden zijn perfect. Het is helder en er is wat grondmist, het veenpluis staat in bloei. En ik ben op tijd! De zon kondigt zich aan en kleurt de lucht wat rood-oranje. Lopend door het landschap stop ik op deze plek voor een compositie, het geheel spreekt me aan. De dode boom met een tak die tot in de lucht reikt, waardoor de kleurende lucht verbonden wordt met het landschap eronder. En mist in de verte waar ook nog wat bomen staan, maar de dode boom zal het meest bijdragen aan de compositie. Bomen zonder bladeren vormen doorgaans een sterker in beeld dan bomen met bladeren. Bomen die in de zomer volop bladeren hebben vind ik eigenlijk helemaal niets. Het worden van die massieve objecten in je foto. Ik kom uit op de bovenstaande compositie en probeer het beeld zo goed mogelijk te belichten. Dat doe ik aan de hand van het histogram. Het onbewerkte RAW-beeld ziet er eigenlijk helemaal niet uit, bijna alle kleur ontbreekt. De camera heeft het wel geregisteerd maar in het RAW-beeld wordt het niet goed zichtbaar.
Ik krijg nog wel eens de vraag van een cursist, als we in het veld aan het fotograferen zijn, dat de kleuren op het schermpje van de camera niet overeenkomen met de werkelijkheid. Wat te doen? ‘Niets’ zeg ik dan. Tenminste als je in RAW fotografeerd en nabewerking doet. In het veld maak ik me niet druk om de kleuren maar om de compositie en de belichting. Door een juiste belichting te kiezen sla je zoveel mogelijk informatie op. Voor de juiste belichting beoordeel ik het histomgram. De kleuren en het contrast komen er wel bij tijdens de nabwewerking in Lightroom. Bij deze opname heb ik geen grijs-verloop filter gebruikt omdat het contrast nog niet te groot was, het histogram ziet er prima uit.
Bewerkt met Lightroom V6 In het schijnbaar zo kleurloze beeld zit veel verborgen. Tijdens het laden van de beelden worden er al ontwikkelinstellingen toegepast, welke je kunt opgeven bij de voorinstellingen. Zo gebruik ik een voorinstelling voor landschapsbeelden.
Het meest belangrijke bij de bewerking is het instellen van de kleurtemperatuur. Daar begin ik mee, deze instelling staat niet voor niets boven aan in de ontwikkel-mode. Met het instellen van de kleurtemperatuur stel je de basis in waarop je verder ontwikkeld. De kleurtemperatuur is persoonlijk, de één houdt van een wat koeler beeld (meer blauw), en de ander van een warmer beeld (meer geel). En het is natuurlijk ook afhanklijk van de sfeer die je in je foto wilt. Sommige winterse landschappen maak ik wat meer blauw in Lightroom, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het bovenstaande voorjaarsbeeld. Hoe komt nu de kleur in het bovenstaande beeld? Een aantal instellingen dragen daar aan bij, zoals de cameracallibratie, waarbij ik de voorinstelling ‘landscape’ van de camera gebruik. Dat kan alleen in het geval van een RAW beeld. Lightroom laat hier de instellingen zien die je ook op je camera kunt instellen als je een JPG zou maken. De camera past dan die ontwikkelinstelling toe op het RAW beeld om er een JPG van te maken. In dit geval kent Lightroom de landscape instelling van de EOS5d MK3. Verder is het contrast van invloed op de intensiteit van de kleur, en in de lucht heb ik met het verloopfilter de hoge lichten terug gebracht. Hierdoor komt de kleuring in de lucht zoals ik denk dat gezien te hebben in het veld. Wat ik verder nog instel is de levendigheid. Hiermee verzadig je wel de kleur, maar wat subtieler. Met de schuif ‘verzadiging’ worden de kleuren geel en groen al gauw teveel verzadigd.
Fotoreis Namibie Noord 22 augustus t/m 6 sept 2016 Momenteel worden de laatste details uitgewerkt voor een fotoreis naar het Noorden van Namibie. Toen we in 2013 de fotoreis naar Namibie Zuid afsloten bestond er bij velen de wens om ook het Noorden van dit fotogenieke land te bezoeken. In 2016 kan dat, maar je moet wel een beetje van avontuur houden. Van 22 augustus t/m 6 september organiseer ik een fotoreis naar Noord Namibië.
4x4 We gaan weer zelf rijden met 4×4 auto’s (Toyota Hilux). Deze auto’s komen goed van pas in Sossusvlei waar we twee nachten verblijven, en helemaal in de afgelegen en dunbevolkte Kaokoland regio. Hier zijn deze wagens een must! We overnachten in lodges, maar maken ook gebruik van een ‘mobile camp’ met twee begeleiders, welke vooruit reizen en “kamp maken”. Ze zetten de tenten op, maken een kampvuur en zorgen voor de maaltijd. Als we na zonsondergang klaar zijn met fotograferen kunnen we bij het kampvuur eten en terugkijken op de dag. We zijn dus veel buiten, en ‘snachts kun je in je tent de geluiden van de Afrikaanse natuur horen. Zelf rijden geeft je de vrijheid per auto om te stoppen waar je maar wilt. In Ethosha kan elke auto individueel op safari. Programma Het programma staat nog niet helemaal vast, maar ziet er ongeveer als volgt uit; de eerst twee nachten zijn we in Sossusvlei, waarna we doorrijden naar het Noorden waar we o.a. Spitzkoppe en Grootberg aandoen (ieder 1 nacht); we rijden verder naar het Noorden en trekken voor 4 dagen de afgelegen Kaokoland regio in (alleen met 4×4 toegankelijk). Het landschap is ongerept en wordt vaak beschreven als de laatste echte wildernis van Namibië. Naast de vele Himba stammen leven hier o.a. woestijn olifanten. De reis gaat verder naar Ethosha, het grootste wildpark van Namibië. Hier zijn we diverse dagen en we gaan op zoek gaan naar ‘wildlife’, je kunt met je eigen auto op safari. We verblijven in Dolemite en Okaukuejo (1+3 nachten). De drinkplaats bij Okaukuejo is in de avond verlicht, en wellicht de best bezochte van Ethosha. Verschillende soorten dieren drinken hier. Daarna doen we nog een wildpark aan in de buurt van Windhoek (ben nog aan het kijken welk park het wordt), en dan is het tijd om naar het vliegveld te gaan. We gaan met 4 auto’s, per auto 4 personen, waardoor we met 16 mensen zijn. Prijsindicatie € 2875 euro, exclusief de vlucht (rond de € 1000,-) en brandstof voor de auto’s. Als het programma compleet is maak ik de brochure. Vrijblijvend opgeven kan alvast door te mailen of door het formulier op de website in te sturen. Zodra de groep compleet is volgt er een bijeenkomst.
Bruine beren fotograferen
Finland 2016 bruine beren en andere dieren Op de grens van Finland en Rusland ligt een een strook niemandsland van ongeveer 2 kilometer breed. In deze strook leven o.a. beren en veelvraten die hier hun rust vinden. Het gebied is namelijk alleen met een vergunning te bezoeken. Toch is er een mogelijkheid om hier te fotograferen. Niet alleen beren maar ook soorten als korhoen, auerhoen, wolf, raaf, zeearend en kraanvogel. Deze 7 daagse reis gaat naar dit gebied. We verblijven in een omgebouwd grensstation. Niet dat je daar veel nachten doorbrengt, want dat doe je in de fotohutten in het veld. Bijslapen kan in het grensstation. De reis is gepland in het vroege voorjaar zodat we naast de beren (wolf en veelvraat) ook de balts van de korhoen en auerhoen kunnen meemaken: 22-28 april 2016 Groepsgrootte: 6 tot 8 personen Voor meer informatie, kijk op de website en download daar de brochure.
Leuvenumse beek
Wandelen en fotograferen la In de wat modderige bodem vinden we de pootafdrukken van een ree. Ook de familie wild zwijn is onlangs hier geweest, te zien aan de omgewoelde stukken aarde. Niet alleen wij vertoeven graag in dit mooie bos waar we genieten van de kleurenpracht van de herfst. Dit bos heeft echter nog iets extra’s waardoor het bijzonder is om hier te wandelen; door dit Leuvenumse bos stroomt de Leuvenumse beek; een van de mooiste en schoonste beken van Nederland. Leuvenum Leuvenum is een buurtschap (en landgoed) in de gemeente Ermelo, op de Noord-Veluwe. Het ligt in een bosrijke omgeving, iets ten Noorden van het Veluwse Staverden. De vlag van Leuvenum is donkergroen met gele strepen; zo ook de kleuren van de luiken van de boerderijen. Het gelijknamige bos is gevarieerd, vochtig, rijk aan varens en stuifzandheuvels die begroeid zijn met dennen. Het bos staat in verbinding met de rest van de Veluwe, goed bereikbaar dus voor het wild! Zo hebben das en vos hun intrek in het bos al genomen, evenals het wild zwijn en natuurlijk herten en reeën. Water vinden ze in de Leuvenumse beek. Laaglandbeek met vele namen De beek is bijna 20 km lang en bijzonder; het is de langste laaglandbeek van Nederland. Ze wordt gevoed door grondwater en regenwater, dat via greppels en kleine stroompjes in de hoofdbeek terecht komt. De beekbodem heeft een
angs de Leuvenumse beek
kleilaag in de ondergrond, hierdoor zakt het water niet weg en kan daardoor over de hogere zandgronden van de Veluwe stromen. De natuurlijke beek ontspringt uit de zuidelijke punt van het Uddelermeer en stroomt dan richting kasteel Staverden, hier heet de beek overigens ‘Staverdense beek’, waarna ze verder Noordwaarts stroomt over het landgoed Leuvenum en door het Leuvenumse bos. Hier verdwijnt de natuurlijke loop van de beek en gaat ze als gegraven beek door naar Hierden waar ze uitmondt in het Veluwemeer. Hier draagt ze de naam ‘Hierdense beek’. Als het beekje maar een naampje heeft! Herfstbeleving Zo in het Leuvenumse bos langs de beek struinend begrijpen we wel dat de diverse plaatsen de beek graag ‘toe-eigenen’, want het is een schitterende beek. Ze kronkelt zich een weg tussen de vele loofbomen (beuk en eik) door, en vaak zelfs niet eens er tussendoor; sommige beukenbomen staan namelijk gewoon met de voeten in het water. Bij hoog water treedt de beek buiten de oevers. De zachte bosgrond is een fijne ondergrond om op te wandelen, een lekker zacht tapijt! Het herfstblad kraakt onder onze voeten, heerlijk, dat typische geluid van de herfst. We staan meer dan geregeld stil om te genieten van de in het water weerspiegelende beukenstammen. Het kleurrijke blad dat nog aan de takken hangt zorgt voor een mooie herfst-ach-
tergrond in het spiegelende water. Ook de oevers zijn bezaaid met roodbruin, oranje en geel; bergen afgevallen blad. Diverse takken zijn her en der in de beek gevallen. Het leuke is dat ze zijn blijven hangen achter een grotere tak. Deze ophoping van takken heeft een soort dammetje in de beek gevormd, met daarachter een kolkende stroomversnelling. Massa’s herfstbladeren banen zich een weg door de stroomversnelling. Hier ploffen we eens lekker neer om de blaadjes te volgen. Soms schieten ze zo snel door een draaikolkje heen dat er alleen een gele streep over blijft. Verderop kronkelen ze dan weer vrolijk door de rustig kabbelende beek verder. Papiermolens Water geeft een landschap altijd iets extra’s, weerspiegeling, geluid en beweging. Van die beweging heeft men vroeger dankbaar gebruik gemaakt, want langs de beek hebben wel negen papiermolens gestaan. Er zijn dus heel wat schoepenraden door het water gegaan om deze papierfabrieken te laten draaien. De beek is voor dit doel zelfs op een aantal plaatsen verlegd en rechtgetrokken, om zo de snelheid in de stroming wat ‘op te voeren’. Iets van het molenverleden is nog waarneembaar. Aan de Poolseweg ten Noorden van Leuvenum staat een huis langs de beek bij een watervalletje. Op de gevel prijkt de naam ‘De Zandmolen’. In 1692 werd hier een watermolen gebouwd (deze is er niet meer, in 1865 is hij afgebroken). De zandmolen was een van de negen papiermolens die door de beek werden aangedreven. De Leuvenumse beek was een zeer geschikte beek hiervoor vanwege het heldere water dat mooi wit papier voortbracht. Niet overal is het water in de beek even helder, er is een deel waar de Leuve
numse beek wederom een andere naam draagt, nl. de ‘rode beek’. Deze benaming is vanwege het ijzergehalte dat hier aanwezig is waardoor de beek rood kleurt. Dit rode water wilde men vroeger niet in de papiermolens hebben omdat dit het papier bruin zou doen kleuren, dus ook hier werd de beek omgelegd. Gelukkig in men nu weer van mening dat de beek mag kronkelen en wordt de kronkelige loop hersteld. Dat is mooi, want veel natuurlijk kronkelende beken hebben we niet meer in Nederland en juist die kronkelige loop is een van de charmes van het landschap. In de buitenbochten heeft het water de oevers steil uitgesleten, prima omstandigheden voor de ijsvogel om te broeden. In de beek zelf leven vele insectenlarven en we laten ons vertellen dat hier vroeger ook beekforel en snoek voor kwam. Jammer dat we geen vissen zien, eens in het voorjaar gaan kijken of we hier beekprik kunnen vinden. Maar eerst nog lekker genieten van de herfst! En die is er overal waar je kijkt, in het water trekt het seizoen gewoon aan je oog voorbij! Diverse soorten paddenstoelen zitten tegen de (met de voeten in het water staande) groen bemoste boomstammen gekleefd. Ook deze weerspiegelen mooi in het water. Wat verderop is een tak vol Elfenbankjes in de beek blijven steken. Zelf struinen en fotograferen? Ook lekker langs de beek struinen in de herfst? Een aantal wandelingen die door Natuurmonumenten en Geldersch Landschap zijn uitgezet leiden langs de beek. Een parkeerplaats van Natuurmonumenten is te vinden aan de Poolseweg in Leuvenum. Hier is de beekloop door het Leuvenumse bos mooi te volgen. Een andere optie (wat lastiger te vinden) is om vanuit Hierden de Hierderweg te volgen tot over de A28, ook hier is een parkeerplaats aangelegd. Een mooie herfstbeleving gewenst! Op deze pagina: experimenten met lange lange sluitertijden is altijd leuk. Zeker als de beek in november de kleurrijke herfstbladeren verplaatst.
Cursus natuurfotografie; 3 avonden en 1 velddag lesavonden : 14 oktober, 4 en 25 november praktijkdag: zaterdag 21 november
Dagcursus Lightroom basis op 20 en 27 november
Lightroom voor gevorderden op 4 december
In 2016 starten de praktijkgroepen en een vakgroep. In oktober volgt de planning op www.geurtbesselink.nl
Beren en anderen dieren fotograferen in Finland. Fotoreis 22-26 april 2016
Fotoreis Namibië Noord. Gepland van 22 augustus t/m 8 september 2016. Met o.a. Sossusvlei, Spitzkoppe, Kunene, Ethosha.
Fotoreis IJsland Winter Zuid en Oostkust 15-25 februari 2017
Kijk voor informatie op www.geurtbesselink.nl
Agenda
