Naar Helgoland
We hadden in 2014 een prachtige vakantie. Na onze reis door het Gota-kanaal vorig jaar wilden we dit jaar wat dichter bij huis blijven. We voeren kris-kras door noord Nederland: Friesland, Groningen, IJsselmeer en Waddenzee. Met als toetje een tocht met mijn twee broers Johan en Piet naar Helgoland. Ieder jaar proberen we met de Cnossen broers een zeil weekend te plannen. Meestal naar de Wadden eilanden, maar we zijn ook al eens naar Engeland gezeild. Helgoland werd ook steeds genoemd als een uitdagende bestemming en dit jaar leek het er van te gaan komen. We hadden er een hele week voor uit getrokken, zodat we zelfs met een paar verwaai dagen het doel nog zouden kunnen halen. Omdat de Compromis-club voor 2015 een tocht naar Helgoland heeft gepland, is het verslag van dit deel van ons vakantie-dagboek misschien wel interessant. Het verhaal begint wanneer we afgemeerd liggen in Delfzijl. Zondag 29 juni Een rustdag vandaag in afwachting van de komst van mijn broers. Na het ontbijt hebben we eerst diesel getankt. De havenmeester is in jachthaven Neptunus maar beperkt aanwezig en dus moet je erbij zijn als hij er is. We moesten daarvoor wel eerst verhalen naar de tanksteiger. Verder de dag besteed aan het voorbereiden van de tocht naar Helgoland morgen en we hebben aan de wal een locatie gezocht, waar we de wedstrijd van het Nederlands elftal tegen Mexico zouden kunnen zien. Met moeite vonden we twee locaties, maar uiteindelijk bleek het haven-restaurant de beste optie. Delfzijl is erg rustig op zondag. Om half 4 arriveerde Johan als eerste en Piet stapte om 6 uur aan boord. We hebben eerst Adrie’s onvolprezen nassi gegeten en zijn daarna naar het haven restaurant gegaan voor de voetbal wedstrijd. We troffen het want er was een lounge met TV, waar verder niemand zat; een prive voorstelling dus. Nederland won na een spannende wedstrijd met 2-1. Daarna vroeg naar de kooi, want de volgende ochtend was het half 7 reveille. Maandag 30 juni Een uur voor LW vertrokken we uit Delfzijl; bestemming Helgoland via het Osterems wantij en het Memmert Wad-fahr-wasser. Vlak na vertrek kregen we een enorme bui op de kop met dikke hagelstenen en onweer. Daarbij een stormachtige tegenwind die zorgde dat we 10 minuten lang dezelfde boei aan 1
stuurboord zagen. Onweer op het water is niet pretttig, maar gelukkig duurde de bui maar kort. Vlak voor het wantij klaarde de lucht op en werd het prachtig weer en dat bleef het ook de rest van de dag. We hadden bijna het hele traject stroom tegen. Het was springtij en alleen op het laatste stuk van het Memmert Wfw liep de stroom mee. Bij Nordeney aangekomen was het ondertussen HW geworden en dat betekende dat we van Nordeney Dovetief tot aan Helgoland weer stroom tegen hadden. De wind was de hele reis NW 4-5. Het werd een bewegelijk tochtje, dat tot middernacht duurde. De route liep van de Dovetief boei naar de Jade 2 en vandaar noordwaarts naar Helgoland. In de Jade en Eems monding was het redelijk druk, maar met de AIS konden we de scheepbewegingen goed volgen en op tijd reageren. Wat een geweldig hulpmiddel is die AIS.. Vlak na middernacht meerden we af in de jachthaven van Helgoland. Een keer in het donker aankomen was een oude wens en die werd nu ingevuld. Het varen langs onverlichtte boeien was een spannende belevenis en de radar is dan heel handig. Al konden we ook met behulp van de licht karakters goed de boeien ontdekken. Het was nog wel even zoeken in het donker naar een plekje, want het was vrij vol in de haven. Uiteindelijk meerden we af tegen een Malo 40 en konden we, na een nassi maaltijd die Piet had meegenomen, naar de kooi. De volgende ochtend zagen we dat op de Malo een bordje “Nicht Anlegen” was aangebracht. In het donker hadden we dat gelukkig over het hoofd hezien. De lange dag en het bewegelijke schip hadden wel hun tol geeist en we hadden zin in de kooi. In totaal hadden we vandaag 90 mijl gevaren in ruim 16 uur. Dinsdag 1 juli We waren ondanks de late aankomst toch al weer redelijk vroeg op: 07.30. Vandaag stond het verkennen van Helgoland op de agenda, maar eerst ontbijt: een ei met spek, brood met kaas en een kop koffie: een heren ontbijt. Daarna eerst even gezocht naar een havenmeester, om te betalen. Die bleek wel aanwezig, maar het was de verkeerde. Omdat we in het deel van de lokale jachthaven lagen, moesten we op zoek naar de eigen jachthavenmeester. Achteraf was dat gunstig, want het scheelde ons een nacht liggeld, maar daarover later meer. Nadat we de wal waren opgegaan, hebben we eerst in een hotel koffie met gebak besteld: Apfel-Abrikozen-Liquer torte, niet verkeerd. We zaten op het terras en de Poolse serveerster leek het wel leuk te vinden een stel Friese broers te bedienen.
Herzlich wilkommen!
Helgoland is een eiland met twee gezichten. Aan de ene kant de haven met heel veel “tax-free” shops, waar de toeristen, die dagelijks met een stuk of 6-8 veerboten worden aangevoerd, hun inkopen doen. En aan de andere kant het noord- en westdeel van het eiland. Dat is een groot natuurgebied met steile rotsen en heel veel vogels, die op de rotsen bij elkaar zitten en hun dingen doen. Na de koffie hebben we 2
lopend dit deel van het eiland bekeken. Het is niet zo groot: binnen 3 kilometer waren we rond. Onderweg wordt met borden de geschiedenis van het eiland verteld. Vooral de poging van de Engelsen om Helgoland na de oorlog in één keer in de lucht te laten vliegen was memorabel.
Vogel paradijs Helgoland
3
Jan van Gent vrijerij
Bij terugkomst in het dorp ging het regenen. Het was ondertussen ook lunchtijd geworden. Restaurant “Zum Seehund” lag gelukkig strategisch en dus vluchtten we daar naar binnen. De lunchkaart zag er goed uit en met een paar biertjes smaakte het ook uitermate goed.
We zaten comfortabel en omdat het toch regende duurde de lunch wat langer dan gemiddeld. Maar toen het droog was geworden werd het tijd voor het volgende agendapunt: inkopen doen. Daarvoor is op Helgoland volop gelegenheid. Whiskey, dat was bekend uit een vroeger bezoek, is er bijvoorbeeld veel goedkoper dan op de vaste wal. Terug in de haven sprak de jachthavenmeester ons al aan. Hij vroeg hoe laat we waren gearriveerd. Nou 00.30 zeiden we. Dat betekende dat we de eerste nacht niet hoefden te betalen. Schappelijk toch? En de tweede nacht kostte ook maar € 15. Hadden we de koffie met gebak weer terug verdiend ‘s Avonds keken we naar Argentinie – Zwitserland in een bar-restaurant met Braziliaanse bediening, onder het genot van een Argentijnse Entrecote. Daarna weer vroeg naar de kooi, want de wekker werd om 4 uur
4
gezet, zodat we met hoogwater konden vertrekken om zoveel mogelijk stroom mee te hebben op de route naar Nordeney. Woensdag 2 juli Vandaag verlieten we Helgoland weer. Om 4 uur was het reveille en om 5 uur lagen we onder zeil. De afstand vandaag was 50 mijl, zo’n 10 uur varen. Er was iets minder wind dan maandag, iets achterlijker dan dwars en de deining kwam van achteren in. Een redelijk comfortabele koers.
Tot ziens Helgoland
In de buurt van de Jade boeien kwam een Nederlandse tanker, de “King Fischer” wel erg dicht bij en lag op een aanvaringskoers. Zeilschepen hebben op zee voorrang op motorschepen, maar als klein zeilbootje kun je toch beter die voorrang maar niet nemen. Zeker wanneer je niet zeker bent of het motorschip je wel ziet. Maar gelukkig konden we aan die onzekerheid een einde maken door even via de marifoon contact op te nemen. De stuurman stelde ons gerust: hij had ons gezien en als we koers en vaart hielden zou hij achter ons langs varen. Gerustgesteld dus. Net na dit moment moesten we stuurboord uit en zouden we wat scherper aan de wind moeten varen. We konden de nieuwe koers goed bezeilen en koersten rechtstreeks op de Dovetief uitterton van Nordeney. Wat verderop bij de Otzumerbalje werden we door het opkomende water toch wat naar het zuiden verzet. Omdat Nordeney toen al dichtbij was hebben we de motor gestart om wat hoger te kunnen zeilen en bij de Dovetief uit te kunnen komen. Dat lukte. Daarna konden we afvallen en met stroom mee naar de haven zeilen. Het was niet druk in de haven, omdat we vrij vroeg in de middag aankwamen (14.00) en we hadden een vrije afmeerbox maar voor het uitkiezen. De buurman van de “Wings”, een Etap 35 uit Lelystad, hielp met het afmeren. Later spraken we nog even met een wat gefrusteerde oude inwoner van Nordeney, die op een bankje bij de haven zat. Hij vertelde dat het de laatste jaren steeds minder druk werd in de haven. De mensen die er kwamen waren vooral ouderen, zo zei hij. De jongeren hebben tegenwoordig meer interesse in reizen naar warme landen en bestemmingen met veel gemak. Bovendien waren de prijzen van de jachthaven veel te hoog geworden, vond hij. Dat laatste konden we beamen, want toen we de de volgende dag voor een nacht bij wilden boeken, bleek de prijs ruim € 10 duurder dan de eerste nacht. Vanaf de tweede nacht werd per persoon € 3,40 toeristen belasting gerekend. Zo hoog hebben we het in Nederland nog nooit meegemaakt. Het was prachtig weer vanmiddag en dus hadden we mooi de gelegenheid voor een wandeling naar het dorp, nou ja, stad bijna. Nordeney is een moderne badplaats met een mooie boulevard en het was de moeite waard om er even rond te lopen.
5
Wat aardig van Nordeney!
Terug aan boord besloten we nog een dag extra op Nordeney te blijven, omdat de windverwachting voor morgen ZW 5 was en we na Borkum voor een groot deel een ZW koers zouden moeten varen. Dat zou veel laveren betekenen en extra lang op zee. Dat was wat teveel van het goede na de voorgaande pittige dagen en vooral omdat de verwachting voor vrijdag een veel gunstiger zuidelijke wind beloofde. Na douchen en een biertje in de kuip dineerden we in het jachthaven restaurant: kabeljauw (“Dorsch filet”) voor Piet en Jelle en eend voor Johan. Omdat we nogal vroeg waren opgestaan ging het lichtje, eenmaal weer aan boord, snel uit en lagen we rond 10-en in de kooi. Johan en Jelle dan, want Piet sliep in de kajuit. Donderdag 3 juli Vandaag een fietsdag: het hele eiland rond. De afstand stelde op zich niet zoveel voor: 22 km, maar wel door de duinen met regelmatig wat klimwerk.
Rondje Nordeney per fiets
Onderweg staken we aan voor koffie met een apfel-stroedel …
6
Piet voelde zich wel thuis op het terras :-)
….. beklommen we de vuurtoren en konden zo Nordeney van boven bekijken.
Zo te zien nog redelijk fit na 252 treden!
7
Nordeney van boven
Ook bekeken we het strand met de typisch Duitse strandstoelen en fietsten toen naar Nordeney-dorp, waar we al weer hoog nodig aan een terrasje toe waren. Want het was al tegen tweeen en we hadden nog helemaal niet geluncht. Toen we plaatnamen op het terras waren we bijna de enige gasten. De serveerster voorspelden we dat als wij plaatsnamen snel het hele terras vol zou zitten. Dat bleek ook het geval. Toen we haar daarop attent maakten, zei ze dat het meer waarschijnlijker door haar uitstraling kwam. Ja, daar zit wat in, maar toch. Een lunch begin je in Duitsland met een biertje (0,4 ltr) en wij passen ons gemakkelijk aan. Dat vond de serveerster ook, want we hadden het bier nog maar net op of ze bood ons al een tweede aan. Nee zeggen is moeilijk voor ons en dus lieten we ons ook de tweede goed smaken. Daarbij een heerlijk gerookte zalm gerecht, waarbij we even stilstonden bij de afwezige 4e broer Jeen, die in Doornik een zalmrokerij runt en het te druk had om de reis mee te kunnen maken. Volgend jaar beter.
Gerookte zalm met rosti, bijna zo goed als die van Doornik
En zo al pratend, kijkend, etend en drinkend vloog de middag om. Terug aan boord bleek dat we geen trek meer in een diner hadden en dus beperkten we ons tot asperge soep met een botenham. Ook lekker. ‘s Avonds alvast even douchen en maar weer vroeg de kooi in.
8
Vrijdag 4 juli En alweer moesten we er vroeg uit: 4.00 ging de wekker en om 5 uur voeren we. Het was een prachtige morgen, de mooiste dag qua weer tot nu toe. De lucht helemaal blauw en de zon langzaam opkomend boven Nordeney toen we er aan de west kant voorbij voeren.
Oh, what a beautiful morning ....
Het werd tijdens het eerste dagdeel een heel mooie zeiltocht: scherp aan de wind met ZW 3-4 en stroom mee. Maar helaas: net voorbij de Osterems uitterton moesten we iets opsturen en dat werd net te scherp waardoor de snelheid terugliep. We besloten een slagje in zuidoostelijke richting door het Riffgat richting Borkum te maken en daarna door de Westerems weer naar het westen. Door het Riffgat ging prima, een mooie aan de windse koers. Dat laatste was in de Westerems ook wel het geval, maar helaas met zware inkomende stroom tegen. Het tij was gekeerd en het werd alweer hoogwater. Het was de bedoeling geweest die inkomende sroom in het Westgat en de Zoutkamperril te hebben. Maar nu verloren we zoveel tijd dat we op het momen van hoogwater nog niet in het Westgat waren en ook het laatste stuk stroom tegen hadden. Bovendien ging de wind helemaal liggen. Maar geen probleem. We maakten van de nood een deugd en haalden de trekzak uit de kajuit. Al Friese liedjes zingend met de motor bij waren we nog redelijk snel bij het Westgat en om 5 uur arriveerden we bij de sluis in Lauwersoog. Daar konden we snel schutten en toen koers Oostmahorn.
9
Handig twee extra bemanningsleden in de sluis
Normaliter zouden we in Lauwersoog zijn afgemeerd, maar omdat het zaterdag de start van de Colin Archer Memorial was, vreesden we voor grote drukte daar. Daarom naar Oostmahorn, ook een mooie en historische haven. Vroeger woonden hier Mees en Klaas Toxepeus, die met de reddingboot de “Insulinde” menig sterk reddingstaaltje uitvoerden. Meer dan 300 zeelieden werden door hen gered.
Jachthaven Oostmahorn
Na het afmeren arriveerde Doete om Johan op te halen. Die moest zaterdag weer aan de bak als musicus/zanger. Samen hebben we toen in het jachthaven restaurant de reis met een heerlijk diner afgesloten. Zaterdag 5 juli De thuisreis naar De Veenhoop. Het werd een motor tochtje over het Lauwersmeer, het Dokkumer Grootdiep, door Dokkum, de Dokkumer Ee en tenslotte door Leeuwarden, Wartena en Eernewoude. Onderweg maakten we de resterende voorraad (bijna) op: borrelnootjes, pinda’s, pasta, koffie, koeken, roosvicee en afbak broodjes. In Wartena vulden we de dieseltank even bij: 47 liter. Om half 5 meerden we
10
af. Adrie arriveerde kort daarna met de auto en snel brachten we Piet toen naar de trein in Heerenveen, zodat die ‘s-avonds op tijd in Voorhout kon zijn voor de voetbal wedstrijd Nederland – Costa Rica. ‘s-Avonds haalden Adrie en ik de resterende bagage van boord en kon de wasmachine gaan draaien. Het einde van een bijzondere vakantie.
11
