Een unieke ervaring
© M. Cooreman
Music Chapel
Music Chapel 59 young artists in residence 22 different nationalities
Main Sponsor
6 Masters in residence Artemis Quartet, chamber music José van Dam, voice Chair granted by an anonymous donor
Augustin Dumay, violin Chair granted by InBev-Baillet Latour
Gary Hoffman, cello Maria João Pires, piano Chair granted by Fondation Futur21
Miguel da Silva, viola & chamber music
Co-sponsors
Onder het Erevoorzitterschap van Hare Majesteit Koningin Paola
Music and the training of young people mean a lot to me, and I am delighted to see them here at the Queen Elisabeth Music Chapel. My dearest wish is that the level of excellence of the Music Chapel will help young talents to give their best and to create an international musical elite, beyond borders and cultures. 02
Artemis Quartet, kamermuziek
Augustin Dumay, viool
Gary Hoffman, cello
José van Dam, zang
Maria João Pires, piano
Miguel da Silva, altviool & kamermuziek 03
© M. Roobaert
Enter the Laboratory! 04
Een artistiek project aan de basis van de Muziekkapel
De Muziekkapel Koningin Elisabeth, die op 12 juli 1939 werd ingehuldigd, wordt gekenmerkt door een kwaliteitsvolle opleiding van jong uitzonderlijk talent. Het is een centrum van uitmuntendheid voor muzikaal onderricht met een internationale dimensie en uitstraling en verleent onderwijs aan musici van hoog niveau (de muzikale elite van morgen) in de disciplines piano, viool, cello, altviool, kamermuziek en zang. Ten tijde van de oprichting van de Muziekkapel beschreef de gerenommeerde criticus Emile Vuillermoz haar reeds als een ‘moderne Villa Medicis’.
Openheid, flexibiliteit en uitmuntendheid Een herziening van de inhoud in 2004 65 jaar later, in 2004, ondergaat de Muziekkapel een grondige reorganisatie op het vlak van haar project voor opleiding en professionele integratie. De artistieke opleiding van de Muziekkapel berust op drie pijlers: • Openheid: de Muziekkapel heeft een internationale roeping, met een stevige verankering in het Belgi sche landschap • Flexibiliteit: de Muziekkapel tracht zich aan te pas sen aan het profiel van elke jongere, met een op maat gemaakt opleidingssysteem (variabele cycli) • Uitmuntendheid: de meesters in residentie - mo menteel José van Dam, Miguel da Silva, Augustin Dumay, Maria João Pires, Gary Hoffman en het Artemis Kwartet - en hun gastmusici (Frank Braley, Hervé Niquet, Christopher Warren-Green, Dietrich Henschel, Christian Arming, Gérard Caussé, Abdel Rahman El Bacha, Alain Garichot, Helmut Deutsch, June Anderson, Dmitri Bashkirov, Jean-Jacques Kantorow, …) geven blijk van een ‘gezellensysteem’ (‘compagnonnage’) met de jonge talenten.
© M. Roobaert
Het project van een Koningin
05
Maria João Pires & Julien Brocal
Augustin Dumay & Deborah Pae 06
José van Dam & Diana Gouglina
Overdracht
Kennisoverdracht heeft altijd al bestaan. Het is het efficiëntste middel om vaardigheden over te dragen van de ene generatie op de andere. Door de twintigste eeuw en onze moderne samenleving is de manier waarop kennisoverdracht in de westerse beschaving wordt georganiseerd en beleefd, enigszins gewijzigd. Hoe kunnen we vandaag deze eensluidende en authentieke manier van overdracht van kunst, en in het bijzonder muziek en haar tradities, terug in haar oorspronkelijke staat brengen, zoals in de afgelopen eeuwen? En hoe kunnen we tezelfdertijd creatief zijn en in onze moderne samenleving leven en haar nieuwe complexiteit omarmen? De Muziekkapel Koningin Elisabeth is een laboratorium waar artiesten in residentie elke dag te maken krijgen met overdracht. Musici van alle leeftijden - jonge talenten, partnerartiesten en ervaren masters - moeten er werken in een geest van kennisoverdracht. Via concrete voorbeelden en getuigenissen van masters vormt de Muziekkapel vandaag ongetwijfeld een van de interessantste projecten in dat domein. Wereldwijd staat expliciete kennis voor kennis die gecodificeerd is. Het is een goed werkende procedure, een model, een schriftelijke expressie die overdraagbaar is zonder interactie met derden … Impliciete kennis, daarentegen, is kennis die vergelijkbaar is met knowhow en die niet noodzakelijk gecodificeerd is. Het is net het resultaat van ervaring. Het zijn deze kennis en de manier waarop die wordt overgedragen die de Muziekkapel interesseert. Het is wat vaak duidt op de notie van kennisoverdracht eigen aan de gilden. Dankzij de Muziekkapel kan iedereen in een geest van kennisoverdracht werken, bevorderlijk voor de ontwikkeling en expressie van elke artiest met discipline en gevoeligheid om nieuwe generaties van musici en hun publiek te helpen vormen.
De Muziekkapel, met stevige wortels in België, bouwt verder aan haar internationale roeping! De stichter van de Muziekkapel, Eugène Ysaÿe (1858 -1931), een vooraanstaande naam binnen de Belgische vioolschool, en die slechts enkele jaren vóór de oprichting van dit Muzikaal Opleidingscentrum (1939) overleed, had reeds erg duidelijke doelstellingen, die nog steeds actueel zijn: • Rekening houden met overwegingen op lange termijn, waardoor jonge musici grondige kennis kunnen verwerven. • Tegelijk de ontwikkeling aanmoedigen van een echt zelfstandige persoonlijkheid. • En prioriteit geven aan een gedegen opleiding die de musici de algemene praktijk biedt die ze zo vaak moeten missen. Nu, in 2015, volgen hier enkele meningen over overdracht van onze masters … Als er één ding is dat we kunnen stellen over muziek, is dat we ons best kunnen doen om die te vatten en aan te leren, maar aldus zal er altijd één zaak zijn die we missen, met name sierlijkheid, het onverwachte mirakel dat muziek haar echte waarde geeft. Overdracht is niet alleen esthetisch, maar ook ethisch: muziek maakt, zoals alle kunstvormen, deel uit van het mysterie dat mensen vormt. Maria João Pires Wij, de ‘senioren’, hebben het voorrecht gehad om vooraanstaande artiesten te kennen, met hen samen te wer-
ken en van hen te leren, en die onze studenten nooit zullen kennen, en die desalniettemin aan de grondslag liggen van hun opleiding en die de basis vormen van hun toekomst. José van Dam De noodzakelijke balans vinden tussen het respect verschuldigd aan een werk en de ontwikkeling van een persoonlijke interpretatie … We beschikken over een prachtige ruimte van vrijheid wanneer we een werk benaderen. Je moet als het ware een denkwijze opleggen, maar zonder het einde ervan op te leggen. Augustin Dumay Muziek is een taal die geen woorden vergt, en gelukkig maar! Er zijn gedachten en emoties die zelfs woorden ontoereikend maken. Het menselijke aspect in het leven van onze geliefde kunstvorm die muziek uitmaakt, kan niet geminimaliseerd worden. Docenten en uitvoerders zijn zowel voortrekkers als ‘toezichthouders’, en dit moet altijd zo blijven. Gary Hoffman Naast hun kennis van de traditie en hun grondige vakmanschap, heeft elke artiest, elk ensemble, een eigen profiel nodig met een diepgaande boodschap. Mijn visie als leraar bestaat eruit om jonge artiesten de noodzakelijke kennis bij te brengen om tot eerlijke, authentieke en plausibele oplossingen te komen. Eckart Runge (Artemis Quartet) Muzikaal vakmanschap overdragen betekent: het delen van kennis verworven door ervaring. Zich richten op het verleden biedt een maatstaf voor traditie. De druk van traditie van zich afschudden om ‘de eigen muziek’ tot haar recht te laten komen. Miguel da Silva (Ysaÿe Quartet 1984-2014) 07
De opleiding van elke muzikant wordt op maat uitgewerkt, op basis van zes pijlers: 1. De opleiding in de vorm van een ‘gezellensysteem’ met de meesters in residentie: de aanwezigheid van de internationaal buitengewoon gerenommeerde meesters vormt de hoeksteen van het pedagogische project. Kenmerkend voor die gezellenrelatie met hun meester, is een informele overdracht van de beroepservaring, begeleiding en steun van de meester bij de eerste professionele stappen van het jonge muzikale talent en praktijkervaring op het podium tijdens gezamenlijke optredens (meester-jong talent). 2. De professionele inschakeling: een bijzonder uitgebreid programma van concerten en recitals verzekert de professionele integratie van de jonge solisten. De Muziekkapel is in die zin niet enkel een muzikale ‘speler’, maar geldt ook als ‘pilootinstelling’ door haar banden met de muziekwereld op internationale schaal. De Muziekkapel onderhoudt immers een hecht netwerk van nationale en internationale partners: Nationale orkesten en koren: Nationaal Orkest van België, Brussels Philharmonic, Orchestre Philharmonique Royal de Liège, Orchestre Royal de Chambre de Wallonie, DeFilharmonie, Brussels Chamber Orchestra, het Symfonieorkest van De Munt, Bruocsella Symphony Orchestra, Vlaams Radio Koor, Octopus, het Concert Olympique.
08
Internationale orkesten: Koninklijk Concertgebouworkest (NL), London Chamber Orchestra (GB), Sinfonia Varsovia (Polen), Kansai Philharmonic Orchestra (Japan), Musica Viva (Rusland), Chamber Orchestra of Philadelphia (VS), I Cameristi del Maggio Musicale (Italië), Orchestre National de Lille (Frankrijk), English Chamber Orchestra, Wiener KammerOrchester, Lithuanian Chamber Orchestra. Zalen: Concertgebouw, Flagey, BOZAR, De Munt, Huis van de Muziek, Muziekinstrumentenmuseum, Koninklijke Bibliotheek van België ‘Albertina’, Huis der Kunsten van Schaarbeek, Kasteel van Westerlo, Koninklijk Paleis van Brussel, Cercle de Wallonie, Cultureel Centrum van Stavelot, Scandinavian School of Brussels, Musée du Louvre (Frankrijk), La Belle Saison. Nationale festivals: Musicales de Beloeil, Midi Minimes, Eté Mosan, Classissimo, Festival de Wallonie, Festival Musical de Lasne, Zomer van St Pieter, Côté Cour Côté Jardin, Les Amis du Zoute, Festival Résonnances, Festival van Vlaanderen. Internationale festivals: The Poona Music Society (India), Abu Dhabi Music & Arts Foundation (Verenigde Arabische Emiraten), Schiermonnikoogfestival (Nederlands), Festival du Vexin, Festival de Radio France et Montpellier, Festival de Menton, Les Flâneries Musicales de Reims, Académie Internationale d’été de Nice, Auditorium du Louvre, Festival d’Aix-en-Provence (Frankrijk), Les Sommets du Classique (Zwitserland), Festival van Ravello, Pietrasanta in Concerto (Italië), Festival International de Musique Symphonique d’El Jem (Tunesië), Istanbul Foundation for Culture and
© M. Cooreman
Een artistiek centrum van uitmuntendheid
Arts, Ephesus Foundation (Turkije), Festival du Château de la Moutte, Sion Festival, Festival Eva Ganizate, Fondation LVMH. Eigen producties: Na het Chopinfestival in 2010, het Brahmsfestival in 2011, het Festival À la française in 2012, het Festival The Romantics in 2013, heeft de Muziekkapel in 2014 samen met Flagey het Music Chapel Festival Beethoven georganiseerd, met het Brussels Philharmonic, het Concert Olympique en het Orchestre Philharmonique Royal de Liège. Festival Russian Classics in 2015 Internationale tournees (2007 - 2009 - 2011 - 2013 - 2014) met het Sinfonia Varsovia: Napels, Venetië, Rovinj, Dubrovnik, Korfoe, Bari, Split, Trieste, Efeze, Athene, Istanbul, Kusadasi, Sabrata, Lepti Magna, Barcelona, Palma de Mallorca, Sousse, Mdina, de Eolische Eilanden, Ravello en Rome. Tournee in India in 2014. Partitura-project: In 2014 lanceert Maria João Pires het Partitura-project met de Muziekkapel. Het idee is om gunstige omstandigheden te scheppen voor de overdracht, door het wederzijds luisteren van generatie op generatie aan te moedigen. Zo biedt men volleerde musici de gelegenheid om jonge musici te stimuleren door hen uit te nodigen, zoals de naam het aangeeft, om het podium met hen te delen. Met als doelstelling te vermijden dat jongeren op het verkeerde been worden gezet door hen te willen laten schitteren als een ‘ster’, het potentieel van de nieuwe generatie te ontdekken, nieuwe perspectieven te bieden wat de rol van de muziek betreft en het ritueel met de naam ‘concert’ niet enkel een esthetische, maar ook een diepere, ethische, betekenis te verlenen, bieden het Partitura-project en de Muziekkapel een unieke basis,
net zoals de uitmuntendheid van hun verwachtingen en doelstellingen. De volgende Partitura-concerten: Auditorio de Tenerife, Auditorio Nacional de Musica (Madrid), Teatro Principal Antzokia (Vitoria), Palau de la Musica (Valencia), Wigmore Hall (London), Sheldonian Theatre (Oxford), en vele anderen. 3. De promotie van de jonge artiesten in residentie: deze promotie wordt gerealiseerd door de uitbreiding van de cd-collectie van de Muziekkapel onder het label Outhere, maar ook door haar contacten met de internationale pers. Discografisch beleid van de Muziekkapel: een collectie onder het label Outhere (Fuga Libera & Zig Zag/Territoires): 8 cd’s tot nu toe, waarvan 2 met het Orchestre Philharmonique Royal de Liège (Saint-Saëns en Vieuxtemps) en 2 met het Sinfonia Varsovia onder leiding van Augusti Dumay, cd’s met opnames van Dvořák met Hrachya Avanesyan, en van Lalo met Nikita BorisoGlebsky, begeleid door de pianist Jean-Philippe Collard en tot slot de integrale concertante werken van Lalo, die eind 2015 zou uitkomen. European network of opera academies. Stichtend lid van het enoa-netwerk met de steun van de Europese Unie en dat bestaat uit 11 partners. Doel is om in een periode van vijf jaar meer dan 1.000 jongeren en leraren in heel Europa te laten circuleren, met 80 workshops en 10 nieuwe producties. 4. Artists Village: een heus laboratorium van het leven en de muzikale creativiteit in Europa. Tijdens het seizoen 2014-2015 onthaalt de Muziekkapel 60 jonge artiesten uit 22 landen wereldwijd, gaande van België tot
Latijns-Amerika, de Verenigde Staten, Australië langs Japan, China, Zuid-Korea, Rusland en tal van Europese landen. De Muziekkapel biedt hen activiteiten die zorgen voor onderlinge contacten, en ze kunnen ook workshops en lezingen bijwonen. 5. De infrastructuur: al die inspanningen vinden plaats in een ruimte en omgeving die zich tegelijk lenen tot concentratie, werk, meditatie, gezelligheid en uitwisselingen. De kwaliteit van deze uitzonderlijke plek en de nauwe band tussen het team van de Muziekkapel, het lerarenkorps en de jonge muzikale talenten, maken integraal deel uit van het pedagogische project. 6. Equinox: Sociaal -artistiek departement, onder leiding van Maria João Pires. De Muziekkapel moedigt haar artiesten in residentie aan om zich aan te sluiten bij het maatschappelijk project van de Equinox-koren. Het ene koor legt zich in België tot op kinderen die zich in een moeilijke situatie bevinden, het andere situeert zich in Burundi, in samenwerking met SOS Kinderdorpen. Het streefdoel is de artistieke uitmuntendheid van de Muziekkapel, die te danken is aan haar meesters en haar jonge musici, te laten delen met een publiek dat er normalerwijs geen toegang toe krijgt : kinderen uit kansarme, vaak multiculturele wijken in België, of kinderen uit afgelegen en arme gebieden in het buitenland, die vaak enorm lijden onder de conflicten in hun regio. De solisten van de Muziekkapel worden verzocht om hun talent, hun cultuur, hun plezier in het muziek maken, met hen te delen. Als we muziek beschouwen als een waarde die bijdraagt tot een zeker welbevinden, kunnen we er alleen maar alles aan doen om die muziek voor iedereen toegankelijk te maken.
09
© M. Roobaert
MuCH more than a school, it’s an experience! 10
De de Launoit-Vleugel ten dienste van een groeiend project
De groei van de Muziekkapel
Terwijl het historische gebouw over een oppervlakte van 1.850 m² beschikt en hoofdzakelijk bestaat uit:
De nieuwe de Launoit-Vleugel is gebaseerd op:
• 8 oude woon- en repetitiestudio’s;
• een hogere wooncapaciteit voor de artiesten, eigen aan het project sinds 1939;
• de Salon van de Koningin;
• een nieuwe concert- en opnamestudio. Sinds de herziening van haar artistieke project in 2004 is de Muziekkapel gestegen van twaalf artiesten in residentie tot een zestigtal jongeren en organiseert ze jaarlijks meer dan 250 concerten. Er was een kloof ontstaan tussen de groei van de instelling en de 1.800 m² van het historische gebouw, waardoor men verplicht was om lessen elders te geven en men niet voldoende jongeren meer kon huisvesten, wat toch eigen was aan het project sinds het begin! De Muziekkapel kon niet achterblijven, wilde ze haar concurrentiepositie behouden ten opzichte van andere belangrijke instellingen die muzikale opleidingen verlenen in Europa en wereldwijd. Zo kunnen dankzij de nieuwe vleugel de activiteiten van de Muziekkapel verder groeien en kan het bestaande erfgoed verlicht worden van een almaar intenser gebruik.
verdubbelt de de Launoit-vleugel de ruimte tot 3.500 m², met in hoofdzaak: • 20 bijkomende woonstudio’s, waardoor de Muziek kapel een groter aantal artiesten in residentie kan huisvesten; •
een grote muziekstudio, niet alleen een repetitie- en concertruimte, maar ook een echte opnamestudio uitgerust door onze partner Outhere, een productieen uitgeversbedrijf actief in de muzieksector;
• 2 muziekstudio’s die ter beschikking worden gesteld van de docenten, musici en ensembles in residentie of die er een concert geven; •
een ‘Artists Village’ (restaurant, keuken, lounge- en ontspanningsruimte), dat een kwaliteitsvolle omgeving biedt, noodzakelijk om de doelstellingen van de Muziekkapel te verwezenlijken.
© M. Roobaert
• meer opleidingslokalen;
11
12
Een artistiek centrum van uitmuntendheid
Anne-Lise Parotte, Head of Artistic Department
Masters in Residence Artemis Quartet, chamber music Vineta Sareika, violin Gregor Sigl, violin Friedemann Weigle, viola Eckart Runge, cello José van Dam, voice Augustin Dumay, violin Gary Hoffman, cello Maria João Pires, piano Miguel da Silva, viola
Professors Violin Department Tatiana Samouil, violin Dana Protopopescu, piano coach Christia Hudziy, piano accompanist Luc Devos, piano accompanist
Piano Department David Bismuth, piano Sylvia Thereza, piano Jean-Claude Vanden Eynden, piano concertos
Music theory analysis Laurent Beeckmans
Personal well being & Career development Ozan Aksoyek, mindfulness (emergences) Patrick Bottin, physical training Fiona Crossley, yoga Bernard Dewamme, mental training with the support of Mentally Fit Anne Schütt, physiotherapist Magda Thielemans, physical development
Cello Department Jeroen Reuling, cello Dana Protopopescu, piano coach Christia Hudziy, piano accompanist Luc Devos, piano accompanist
Viola Department Dana Protopopescu, piano coach
Voice Department Jocelyne Dienst, main opera coach Alain Garichot, stage director Philippe Riga, piano coach (Lied & melodie), concerts Hélène Lucas, coaching (Lied & melodie) Nathanaël Gouin, piano accompanist concerts Philip Richardson, repetiteur Paola Larini, Italian coach Christiane Gleis, German coach Polina Bogdanova, Russian coach Darren Ross, dance workshop 13
Associated Artists
Esther Yoo
violin
1994
Maria Milstein
violin
1986
Lorenzo Gatto
violin
1986
Nikita Boriso-Glebsky
violin
1985
Hrachya Avanesyan
violin
1986
Yossif Ivanov
violin
1986
Julien Libeer
piano
1987
Milos Popovic
piano
1985
Plamena Mangova
piano
1981
Charles Dekeyser
bass
1986
Shadi Torbey
bass
1976
Sébastien Parotte
bass & baritone
1984
Anneke Luyten
soprano
1983
Dorine Mortelmans
soprano
1984
Yu Shao
tenor
1986
Pau Codina
cello
1988
Adam Krzeszowiec
cello
1987
Vineta Sareika
violin
1986
Christian-Pierre La Marca
cello
1983
Amandine Savary
piano
1985
Trio Dali
Een Associated Artist is een artiest die zijn Artist Dipoma bemachtigd heeft en die in nauw contact wenst te blijven met de Muziekkapel. Terwijl de Associated Artist zijn actieve carrière nastreeft, geniet hij nu en dan van het advies van de Meesters in residentie of genodigde artiesten, en de steun van de Muziekkapel. Op verzoek van de instelling, kan hij of zij ook deelnemen aan artistieke projecten. 14
Muziekkapel, naamloze vennootschap met sociaal oogmerk Raad van Bestuur Bernard de Launoit, Chairman Johan Beerlandt Bernard Boon Falleur Pierre Boucher Laurence Bovy Géry Daeninck Philippe de Buck van Overstraeten Yvan de Launoit Philippe de Spoelberch Fabrice du Chastel de la Howarderie Paul Dujardin Sylvia Goldschmidt Vincent Pardoen Denis Solvay Sophie Gosselin, General Secretary
Cercle Chapel, asbl
Muziekkapel Koningin Elisabeth, stichting van openbaar nut
le Reine Elisabeth, fondation d’utilité publique
Raad van Bestuur
Artistiek Comité
Vincent Pardoen, Chairman Géry Daeninck Paul Dujardin Peter de Caluwe Bernard Foccroulle Philippe Delaunois Sylvia Goldschmidt Bernard de Launoit Viviane Reding Leonard Schrank Yvan de Launoit Robert Tollet Julien De Wilde Frans van Daele
Bernard Foccroulle, Chairman Bernard de Launoit Peter de Caluwe Christian Renard Gilles Ledure Ulrich Hauschild Anne-Lise Parotte
Ambassadors Committee Sylvia Goldschmidt, Chairman Werner Van Lembergen, Vice-Chairman Axel Miller Willem Van de Voorde
Ere-Voorzitters Jean-Jacques de Launoit Jean-Pierre de Bandt
Uitvoerend Comité Uitvoerend Comité Bernard de Launoit André Van Hecke Aurélie Collet, director Sophie Gosselin Laurence Godfraind
Bernard de Launoit, Executive President Géry Daeninck, Executive Director Julien De Wilde, Director Sophie Gosselin, General Secretary
15
Team
Sophie Gosselin, General Secretary Anne-Lise Parotte, Head Artistic
Cultural Department Bénédicte Bruynseels, cultural & production coordination - Artists Village mediator Florence Leeman, project manager Kyung-sook Langley, production assistant
Communication Department Sophie van der Stegen, communication, marketing & press relations Muriel Anslot, external publications & social media coordinator Auriane de Fauconval, publications Paul Borschette, Library
Artistic Department Muriel Vanderbauwhede, artistic coordination (voice) & enoa contact Tomoko Taguchi, auditions
Membership & Funding Department Laurence Godfraind, coordination Christine Reyntjens, public relations Johanna Filée, assistant
Finance & Administration Quentin Bogaerts, coordination Tica Cabral, volunteer Johanna Filée, student & mediation support
Logistics Department Karine Vilain, logistic & housing Alain Canivet, logistic & housing Lami Tchabebou Aurore Somme
Events & Catering Department Aurélie Collet, coordination Nicolas De Baut, chef
© M. Cooreman
Joana Noeth, coordination Emmanuelle Weeger, assistant
16
Design: www.griffe.be
Equinox, Solidarity Music Department
Thank you! Met de steun van
Fondation guttman
and all the private donors/funders
In samenwerking met
Met de steun van
This project has been funded with support from the European Commission. This publication [communication] reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Queen Elisabeth Music Chapel, public interest foundation Under the Honorary Chairmanship of Her Majesty Queen Paola Correspondence: Chaussée de Tervuren 445 - 1410 Waterloo - Belgium Corporate address: Rue Brederode 14, B-1000 Bruxelles - BCE 459 245 906 Tel: +32 (0)2 352 01 17 - Fax: +32 (0)2 351 10 24
[email protected] - www.musicchapel.org
