Museum der Koninklijke Marechaussee
Jaarverslag 2013
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
1
Inhoudsopgave
blz.
Inleiding
3
Hoofdstuk 1
Personeel § 1.1 Bestuur Stichting Museum d.d. 31 december 2013 § 1.2 De medewerkers (vast en vrijwillig) op 31 december 2013 § 1.3 Personeelsontwikkelingen § 1.4 Personeelsbijeenkomsten
4 4 4 7 7
Hoofdstuk 2
Museumcollectie § 2.1 Registratie § 2.2 Conservering § 2.3 Expositie § 2.4 Rondleidingen § 2.5 Het jeugdlaboratorium § 2.6 Speurtocht door het museum
9 9 9 10 11 11 12
Hoofdstuk 3
Het archief § 3.1 Het archief § 3.2 De bibliotheek § 3.3. Het fotoarchief
13 13 13 13
Hoofdstuk 4
Informatie- en communicatietechnologie (ICT) § 4.1 Algemeen § 4.2 Ontwikkelingen
14 14 14
Hoofdstuk 5
Evenementen § 5.1 Museale evenementen § 5.2 Koninklijk Bezoek § 5.3 Evenementen in de tuin/Buren § 5.4 Bijeenkomsten in het museum
15 15 16 16 17
Hoofdstuk 6
Communicatie § 6.1 Algemeen § 6.2 Museaal Beleid Defensie Nationaal Militair Museum § 6.3 Bestuur van de Stichting Museum § 6.4 Netwerken § 6.5 PR-werkzaamheden § 6.6 Overige PR-werkzaamheden
19 19 19 19 20 20 22
Hoofdstuk 7
Souvenirshop § 7.1 Algemeen § 7.2 Boeken § 7.3 Brochures
23 23 23 23
Hoofdstuk 8
Slot
25
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
2
Inleiding Voor u ligt het Jaarverslag 2013 van het Museum der Koninklijke Marechaussee. We kunnen ondanks de recessie terugkijken op een goed museumjaar. Het totaal aantal bezoekers aan het museum in 2013 (15.518) is beduidend hoger dan het aantal bezoekers in 2012 (14.217). Dat is mede te verklaren door het meer in eigen land doorbrengen van de vakantie. Met name in de zomermaanden hebben we veel gezinnen mogen verwelkomen. We hebben net als in 2012 meegedaan aan NL Doet, de grootste vrijwilligersactie die wordt georganiseerd door het Oranjefonds. Op 15 maart zijn ongeveer veertig vrijwilligers in en om het museum bezig geweest. Zo is de tuin rondom het woonhuis, mede met hulp van de firma Herkströter, verder opgeknapt. Ook dat deel van ons complex ziet er nu heel goed uit. In de gebouwen is extra schoongemaakt en gepoetst. Een ieder keek aan het eind van de dag met voldoening terug op hetgeen was verricht. In de expositie zijn opnieuw diverse wijzigingen aangebracht. Er is nu meer aandacht besteed aan de brigadelocaties door de jaren heen en aan de taken van het Wapen op de luchtvaartterreinen. De inhuldiging en het 400-jarig bestaan van het Weeshuis zijn in wisselexposities vastgelegd. Vele poppen en taferelen zijn wederom ingrijpend opgeknapt. Dat geldt ook voor diverse vertrekken. Zoals elk jaar heeft het enthousiaste museumteam er weer voor zorg gedragen dat bezoekers van reünies, vergaderingen maar ook van het museum zelf, met een goed gevoel het museum verlaten en weer terug blijven komen. In 2012 is het museum officieel, vastgelegd in een met de Commandant Koninklijke Marechaussee gesloten overeenkomst, aangemerkt als Marechaussee Meeting Point. In 2013 hebben we getoond die status meer dan waard te zijn. In 2012 heeft ons stichtingsbestuur een bruikleenovereenkomst gesloten met het ministerie van Defensie. Uit deze bruikleenovereenkomst vloeit voort dat ons museum in april 2014 (of zo kort mogelijk daarna) een nevenvestiging zal worden van de dan te Soesterberg gevestigde Stichting Defensie Musea (SDM). Ons museum blijft echter gevestigd te Buren; onze stichting zal haar museale taken overdragen aan de SDM en zich daarna richten op niet aan de SDM overgedragen uit de statuten voortvloeiende taken. Suggesties en opmerkingen over het jaarverslag of museale ideeën kunt u opsturen naar:
[email protected] of Weeshuiswal 9, 4116 BR Buren.
Buren, januari 2014
J. Vlaming Directeur Marechausseemuseum Brigade-generaal b.d. der Koninklijke Marechaussee
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
3
Hoofdstuk 1
§ 1.1
Personeel
Bestuur Stichting Museum d.d. 31 december 2013
Generaal-majoor b.d. C.N.J. Neisingh De heer drs. R.T.M. Sent De heer mr. M.P.M.J. Berger Mevrouw mr. M.C.E. Telkamp-Spruit Eerste-luitenant M. Tattersall Adjudant T.J.J.M. Betting Adjudant E. Schuur Luitenant-kolonel mr. M.M. Kersbergen De heer dr. J.P.E.G. Smeets
§ 1.2
Voorzitter Penningmeester Vertegenwoordiger ABN-AMRO Secretaris/Administratie Lid Lid Lid Lid Adviseur
De medewerkers (vast en vrijwillig) op 31 december 2013
Directeur Brigade-generaal b.d. J. Vlaming Interne Zaken Mevrouw J.A. Heuff – Lasatira Archief De heer H.A. Basten (dinsdag / woensdag) De heer R. Grisel (maandag / woensdag) De heer H. van Ledden (dinsdag) Bibliotheek De heer R. Grisel (maandag / woensdag) De heer E. Leersum De heer K. Rendering (maandag) De heer H. Stehouwer (maandag) De heer H. Barrowclough Catering Mevrouw J. Gubbels Mevrouw D. de Heus Mevrouw W. Groffen Mevrouw N. van Mourik Mej. M. van Wijk Collectie / registratie De heer C.A. Heuff De heer M. Tromp Communicatie / PR / Educatie Mevrouw drs. M.N.M. Broekhuizen-Klijnhout De heer G.R.J. ter Mors Website De heer R. Bouwman
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
4
Fotoarchief De heer H. de Heus (maandag / donderdag) De heer B. van Maanen (maandag / donderdag) De heer G. de Rover (dinsdag / donderdag) Gidsteam Mevrouw S. Zuurendonk Mevrouw A. voor de Poorte De heer R. Grisel De heer J. Jansen De heer E. Bartels De heer G. en mevrouw I. van den Berg (Weeshuistour) De heer H. de Heus (Weeshuistour reserve) Interieurverzorging Mevrouw J. Gubbels Mevr. N. van Mourik Mevr. W. Groffen Mevr. G. van Pelt Mej. M. Vollebregt ICT De heer H. Moerkerken Museum suppoost team en/of algemene ondersteuning De heer H.G.E. Bartels Mevrouw M. Bartels De heer H. Barrowclough Mevrouw K. Broekhuizen De heer S. Broekhuizen De heer W. Broekhuizen De heer E.A.W. Damen Mevrouw T. van Ewijk De heer H. de Heus Mevrouw J. Kunnen De heer H. van Ledden De heer R. Grisel Mevrouw A. de Morée Mevrouw L. van Ooijen Mevrouw S. van Oort Mevrouw G. van Pelt De heer J. van Pelt Mevrouw M. voor de Poorte De heer J. Smeets Mevrouw R. Staal Mevrouw D. van de Vathorst Mevrouw W. Vlaming Mevrouw M. Vollebregt Mevrouw B. Vereijken De heer F. Vrencken Mevrouw H. van der Waal Mevrouw M. van Wijk Mevrouw C. van Zwam
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
5
NFI-jeugdlaboratorium De heer H.G.E. Bartels De heer H. Barrowclough De heer R. Grisel De heer F. Lunenberg De heer K. Rendering De heer C. Warnaar Technische ondersteuning De heer E. van Leersum De heer W. van Weel (dinsdag) De heer A. Gerritse De heer P.J.A. van Zwam (woensdag) Tuinverzorging De heer J. de Heus
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
6
§ 1.3
Personeelsontwikkelingen
Vaste medewerkers In 2013 zijn er feitelijk geen mutaties geweest. Op 1 november heeft mevrouw M. Broekhuizen-Klijnhout zwangerschapsverlof opgenomen, tot medio/eind maart 2014 zal haar taak worden waargenomen door de heer G.R.J. ter Mors. Vrijwilligers Het museumteam bestaat op dit moment uit ruim veertig vrijwilligers. De volgende vrijwilligers zijn dit jaar welkom geheten. De dames W. Groffen, J. Lagarde, N. van Mourik, M. voor de Poorte, L. van Ooijen, T. van Wijk en heren H. Barrowclough, W. Broekhuizen, E.A.W. Damen, A. Gerritse, L. Muskee, H. Stehouwer en M. Tromp. Er is afscheid genomen van de heren D. Hazewinkel en J. de Weijer. Maatschappelijke stages Het museum heeft enkele maatschappelijke stagiaires gehad. Matthijs Tromp heeft het gehele jaar stage gelopen vanuit de Christelijke Praktijkschool Gorinchem. Matthijs heeft allerlei hand- en spandiensten verricht maar ook meegeholpen met het registreren en onderhouden van de collectie en het museum gepromoot door zijn aanwezigheid bij de museumstand. Lotte van Ooyen, Tessa van Ewijk en Sophie Wesselink hebben in januari stage gelopen vanuit het Koningin Wilhelmina College in Culemborg. De dames zijn in december 2012 met Buren bij Kaarslicht begonnen met de maatschappelijke stage van twintig uur en hebben die de eerste dagen van januari 2013 afgemaakt. Opleidingen Diverse medewerkers hebben in 2012 weer een cursus gevolgd. De certificaathouders Bedrijfshulpverlening (BHV) hebben de jaarlijkse (herhalings)cursus met een goed resultaat gevolgd. Dit zijn de heren H.G.E. Bartels, R.A.A. Grisel, H. de Heus, J. Vlaming, K. Rendering, C. Warnaar en de dames J. Gubbels, J.A. Heuff, M.N.M. Broekhuizen-Klijnhout, R. Staal en A. Kunnen. Het museum beschikt hiermee over elf gecertificeerde bedrijfshulpverleners.
§ 1.4
Personeelsbijeenkomsten
Nieuwjaarsbijeenkomst Op 2 januari hebben we elkaar (museumteam en partners) in de Dependance een Gelukkig Nieuwjaar gewenst. Vrijwel iedereen was aanwezig en kon die middag genieten van een heerlijk stamppotbuffet, bereid was door Diny de Heus. Bij de bijeenkomst waren ook enkele leden van het bestuur van de Stichting Museum der Koninklijke Marechaussee en enkele externe relaties aanwezig.
Jaarlijkse BBQ Op 28 juni is de jaarlijkse traditionele ‘BBQ’ van het museumteam, vaste krachten en vrijwilligers gehouden. De weersomstandigheden waren ons niet gunstig gezind, de bijeenkomst is dan ook in de Dependance gehouden. Daar deed men zich tegoed aan alle culinaire zaken die door Johanna en collega’s waren bereid. Het was een groot succes! Desondanks hopen we de bijeenkomst in 2014 weer in de tuin te kunnen houden.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
7
Kerstbijeenkomst Op maandag 23 december is een groot deel van het museumteam ‘s middags in de Dependance bij elkaar gekomen. José Gubbels heeft een deel van de aanwezigen meegenomen in Buren en hen daar allerlei bijzonderheden van de stad verteld. Rijk Grisel heeft het andere deel de laatste ontwikkelingen in het museum getoond. Tegen 16.30 was een ieder weer terug in de Dependance. Daar werd samen een borrel gedronken. Door de directeur is de laatste stand van zaken met betrekking tot de Stichting Defensie Musea toegelicht. De bijeenkomst werd afgesloten in restaurant ‘De Prins’ te Buren. De gerechten liet iedereen zich goed smaken en de aanwezigen leken het goed naar hun zin te hebben! Na het diner keerde iedereen weer huiswaarts. Een gezellige middag en avond die voor herhaling vatbaar is! Periodieke bijeenkomsten Enkele keren per jaar worden er bijeenkomsten geregeld voor de hoofdsuppoosten maar ook één of twee keer per jaar voor al het vaste en vrijwillige personeel. Deze zijn bedoeld om iedereen op de hoogte te houden van de huidige stand van zaken. De bijeenkomsten voor de hoofdsuppoosten zijn onder andere gehouden op 29 april en 7 oktober.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
8
Hoofdstuk 2
§ 2.1
Museumcollectie
Registratie
Collectieregistratie Registratie van de collectie in ADLIB vindt plaats volgens Deltanorm. Dit betekent dat een minimaal aantal velden in het registratieprogramma ADLIB moet zijn ingevuld. Vanuit de stuurgroep van de Stichting Defensiemusea is ook in 2013 een budget ter beschikking gesteld om de collectie volgens deze norm te registeren waardoor Dennis Hazewinkel voor vier dagen per week kon worden ingehuurd. In ADLIB is ook dit jaar veel tijd en energie gestoken in dataopschoning, invoer van een thesaurus (een lijst van termen in ADLIB, die in een hiërarchische structuur geplaatst zijn) en de consistentie tussen de tabellen. In de maand mei is de database geconverteerd naar een zogenaamde SQL-versie. Daardoor wordt het mogelijk om op termijn delen van de collectie via een website aan het publiek te tonen. Schenkingen en bruiklenen In 2013 zijn 73 schenkingen ontvangen, ten opzichte van 70 in 2012. De schenkingen betroffen voornamelijk kleding(-accessoires), boeken en memorabilia. Een tweetal bruikleenovereenkomsten zijn beëindigd; met het het Aviodrome te Lelystad en de stichting “Eindhoven in beeld” (gevestigd in het voormalige brigadegebouw Eindhoven). Nieuwe bruikleenovereenkomsten zijn aangegaan met Stichting “Open monumentendagen Rijnwaarden”, Vughts Museum, Cadetten Wapenvereniging der KMar “Sans Peur et Sans Reproche”, Stichting Cultuur en Grensgeschiedenis en een drietal particulieren, dat een oud brigadegebouw bewonen en van ons een Rijkswapenschild in bruikleen hebben gekregen voor boven de voordeur. Het betreft de voormalige brigadegebouwen in Borger, Grathem en Baarle Nassau. Bij het afscheid van HKH Beatrix van de krijgsmacht in Gilze-Rijen heeft het museum diverse manschappen “aangekleed” in historisch tenue, tevens de VW Tranporter en Moto Guzzi voor deze gelegenheid in bruikleen gegeven. Mede dankzij een schenking van de Stichting Vrienden van ons museum kon in oktober worden overgegaan tot de aanschaf van een apparaat waarmee microfiches gedigitaliseerd kunnen worden.
§ 2.2
Conservering
Preventieve conservering Het afgelopen jaar zijn drie luchtontvochtigers vervangen, alle luchtontvochtigers zijn nu van hetzelfde type. Een extra luchtontvochtiger is geplaatst in de vitrine van Rijksveldwacht in de Paardenzaal. Maandelijks worden de dertien dataloggers, die de relatieve luchtvochtigheid en temperatuur meten en registreren, uitgelezen. Ook worden dan de plakvallen gecontroleerd en textiel wordt met de blauwe lamp nagekeken. In 2013 is onder de dakpannen van de Dependance een dampdoorlatende folie aangebracht. Door deze voorziening is voorkomen dat door lekkage de in het depot aanwezige goederen schade zouden kunnen oplopen. Actieve conservering In september is er schimmel geconstateerd en behandeld op schoeisel en broeken in de Rijksveldwacht vitrine in de Paardenzaal. Tijdens een controleronde in oktober is er in de voertuigen in de Dependance schimmel op de bekleding gevonden; deze verontreiniging is vervolgens afdoende behandeld.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
9
§ 2.3
Expositie
Expositie In de Dependance heeft de expositie ‘50 jaar dienstplicht bij de Koninklijke Marechaussee’ een permanente status gekregen. Daarmee wordt recht gedaan aan de ruim 33.000 mannen die in de periode 1946-1996 hun dienstplicht bij het Wapen hebben vervuld. In de expositie in het museum zijn de muren en panelen geschilderd, veelal in lichtere kleuren. De Standaard is verhuisd van de ingang naar de gang naar de trouwzaal, links van de ‘1814-vitrine’. De hal/trouwzaal heeft nieuwe gordijnen gekregen voor de ramen en beide ingangen. Daarentegen is het gordijn bij de hoofdingang verwijderd. De monitor is verhuisd naar de Weeshuiszolder. Bij de Schutsvrouwe Prinses Beatrix en het Englandspiel zijn nieuwe beeldschermen aangebracht waarop bijbehorende beeldmateriaal wordt vertoond. Veel inlijstingen en passe-partouts van foto's en schilderijen zijn vervangen en/of vernieuwd. Veel poppen zijn daar waar nodig voor zover mogelijk gerepareerd en gezichten zijn sprekender gemaakt. De YP408, die eind 2011 aan het museum was geschonken, is in oktober in bruikleen gegeven aan het OCKMAR en wordt verder opgeknapt te Nieuw-Milligen. De YP zal naar verwachting in 2014 een prominente plaats krijgen op de Koning Willem III-kazerne. Ter gelegenheid van de inhuldiging van Z.K.H. Koning Willem Alexander is op de eerste verdieping van het Weeshuis een tijdelijke expositie ingericht In deze expositie zijn o.a. alle opeenvolgende vorsten, gehuld in de hermelijnen mantel, getoond. Deze tijdelijke expositie is in augustus vervangen door een expositie die gewijd is aan het 400-jarig bestaan van het Weeshuis. Op 7 november is door H.K.H. Prinses Beatrix tijdens een bezoek aan het Weeshuis luister bijgezet bij deze mijlpaal. Exposities op locatie buiten Buren Op diverse locaties van de Koninklijke Marechaussee, van het LOKKMar tot de KMA zijn er met hulp van het museum diverse vitrines ingericht. Op Lelystad na zijn ten opzichte van het vorige jaar de locaties ongewijzigd: - Schiphol : bij de opleidingslocatie staan vitrines met poppen en sinds eind 2010 ook een BMW-motorfiets - LOKKMar : in Apeldoorn staan vitrines met o.a. poppen in het KEK-gebouw - KMA : op de Koninklijke Militaire Academie zijn twee grote vitrines ingericht ten behoeve van de Cadetten Wapenvereniging der KMar ‘Sans Peur et Sans Reproche’. Uniformen, helmen, een bijstandsschild met wapenstok en o.a. een Rijkswapenschild zorgen voor een historische terugblik - DLBE : op het district landelijke en buitenlandse eenheden zijn poppen en kleding geleverd voor de centrale ruimte - District West : schilderijen - KBK : uniformen en schilderijen
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
10
§ 2.4 Rondleidingen Het museum biedt een tweetal rondleidingen aan, te weten de ‘Marechausseetoer’ en de ‘Weeshuistoer’. Het aantal rondleidingen met als thema ‘Marechaussee’ is ten opzichte van de twee voorgaande jaren verder terug gelopen van 69 in 2011 en 58 in 2012 naar 46 in 2013. Dit werd mede veroorzaakt door het wegblijven van de ROC-opleidingen en de reguliere opleidingsklassen van het LOKKMAR, die in voorgaande jaren een bezoek met rondleiding in hun programma hadden. Voor 2013 verwachten wij een verhoging van de rondleidingen, omdat een bezoek aan het museum met rondleiding weer in het programma van de opleidingsklassen van het OTCKMar is opgenomen. Het aantal Weeshuisrondleidingen in 2013 mede door ziekte van de heer Van den Berg eveneens achtergebleven ten opzichte van voorgaande jaren. Door de heer en mevrouw Van den Berg werden vijf Weeshuisrondleidingen verzorgd. De heer Van den Berg, die als kind van 1935 tot 1953 in het Weeshuis verbleef, weet de bezoekers met vele anekdotes te boeien. Het gidsenteam bestaat thans uit vijf personen, waarvan er twee de Weeshuistoer verzorgen.
§ 2.5
Het jeugdlaboratorium
Het jeugdlaboratorium is een workshop-achtige activiteit die wordt gehouden in een speciaal daarvoor door het Nederlands Forensisch Instituut, in casu de heer F. Lunenburg, ingerichte ruimte en heeft naast een speels karakter tevens als doel de deelnemers enig inzicht te geven in de forensische mogelijkheden. Het verhaal is als volgt: ’s Ochtends bij het openen van het museum wordt de conservator geconfronteerd met een inbreker. De man draagt een bivakmuts en heeft een wapen in zijn hand. De conservator grijpt naar zijn telefoon om de politie te bellen, maar wordt dan door de inbreker in zijn been geschoten. Vervolgens vlucht de dader het museum uit. De conservator ziet toch kans om 112 te bellen, waarna een Marechaussee-eenheid ter plaatse komt. Het blijkt dat de dader het museum is binnengekomen door een ruitje in te slaan en vervolgens met een thermische lans de kluis heeft open gebrand. In de omgeving van de kluis worden bruikbare sporen aangetroffen zoals vingerafdrukken en van kleding afkomstige vezels. Bij het ingestelde buurtonderzoek weet een bewoner te vertellen, dat hij rond het tijdstip van de inbraak een man met natte kleding in een auto heeft zien stappen en zien wegrijden. Hij vond dat verdacht en heeft het kenteken genoteerd. Aan de hand van de kentekenregistratie wordt de eigenaar van de auto opgespoord. Deze blijft bij hoog en bij laag beweren, dat hij op het genoemde tijdstip niet in Buren is geweest. Bij een onderzoek in de woning van de man worden enkele goederen aangetroffen, die als bewijsmateriaal worden meegenomen. Met deze informatie gaan de jeugdige laboranten onder begeleiding van een medewerker van het museum aan de slag om een aantal onderzoeken uit te voeren. Tijdens deze onderzoeken, waarbij professionele apparatuur wordt gebruikt, geeft de begeleider uitleg over de mogelijkheden en het gebruik van deze apparatuur (o.a. microscopen, computers en apparatuur t.b.v. het afnemen van vingerafdrukken). Kortom een leerzame en boeiende ervaring voor de deelnemers, die tijdens deze workshop aan de hand van een werkboek zo’n twee uur in de jas van een forensisch onderzoeker kruipen met als uiteindelijk doel de dader of daders op te sporen.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
11
Ook afgelopen jaar was dit jeugdlaboratorium weer één van de succesnummers van het museum. Er werden 68 groepen ontvangen, overwegend verjaardagspartijtjes, maar ook schoolklassen en groepen buitenschoolse opvang. Dat het jeugdlaboratorium als geslaagd wordt ervaren, blijkt uit de vele positieve reacties na afloop van het onderzoek. Zowel kinderen als hun ouders geven na afloop aan, dat het een interessante en leerzame ervaring was; een ‘bijzonder geslaagd kinderfeestje’. Het NFI-laboratorium kan ook door volwassenen worden bezocht. Voor hen gaat het onderzoek dieper en is enigszins technischer dan bij de jeugd. Wij hebben zes groepen met volwassenen voor het NFIlaboratorium ontvangen.
§ 2.6 Speurtocht door het museum In het museum zijn twee speurtochten beschikbaar. De eerste speurtocht is voor kinderen van circa zes tot en met acht jaar. De tweede is voor kinderen ouder dan acht jaar. De speurtocht wordt uitgereikt aan individuele bezoekers maar ook aan groepen kinderen die met een kinderfeestje of school komen. Veertien keer heeft het museum een groep ontvangen die een speurtocht hebben gemaakt, waarvan er vier keer gebruik is gemaakt van het arrangement met ‘De Pannenkoekenbakker’.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
12
Hoofdstuk 3
§ 3.1
Bibliotheek en archief
Het archief
Het historisch archief bevat veel uniek materiaal over de geschiedenis van de Nederlandse politie in het algemeen en van de Koninklijke Marechaussee in het bijzonder. Het is verdeeld in ongeveer 175 onderwerpen, die digitaal ontsloten zijn. Het museum ontvangt frequent wetenschappers en algemeen geïnteresseerden, die informatie uit het archief verkrijgen. Zo is door de schrijvers van de in 2013 verschenen museumbrochures, te weten ‘De Koninklijke Marechaussee in UNIFIL’ (nr. 41) en ‘De Rijkswacht 1918-1957’ (nr. 42) gebruik gemaakt van in het archief aanwezige documentatie over deze onderwerpen. Ook voor de komende brochures wordt gebruik gemaakt voor in het archief aanwezig documentatiemateriaal. Belangrijke onderzoeken in 2013 waren: - Het onderzoek van luitenant-kolonel b.d. H. Westland naar gesneuvelde marechaussees in de periode 1940-1945 - Onderzoek van de heren de Jong en drs. F. Bethlehem in verband met een in 2014 uit te brengen boek over de geschiedenis van de Koninklijke Marechaussee op de luchthaven Schiphol - Onderzoek naar vreemdelingen- en migratierecht door mr. dr. C. Grutters van de Radboud Universiteit Nijmegen - Onderzoek door drs. J. Campion van de Katholieke Universiteit Leuven naar de relatie Koninklijke Marechaussee - Rijkswacht Naast het digitaliseren van het archief wordt veel tijd besteed aan persoonsonderzoeken, het ontvangen en begeleiden van bezoekers en het beantwoorden van vragen (schriftelijk, telefonisch en per mail) over tal van onderwerpen. Er werden ruim 120 aanvragen gedaan / bezoekers ontvangen met vragen over personen en onderwerpen. § 3.2
De bibliotheek
De bibliotheek is verdeeld over een drietal locaties, te weten de Koomenzaal en de Von Schmidt auf Altenstadtzaal in het hoofdgebouw en de zolder van de Dependance. In 2013 is verder gegaan met het in ADLIB opnemen van de boeken en documenten. Op dit moment zijn er 8094 records in de database opgenomen. De inschatting is dat nog ongeveer tweeduizend boeken moeten worden ingevoerd; nieuwe schenkingen daargelaten. In 2013 zijn 49 dagboeken van de Compagnie Limburg (periode 1830-1899) gedigitaliseerd. Tevens is dit jaar begonnen met het digitaal opslaan van microfiches van de Nederlandsche Politie Gids, jaargangen 1886-1924. § 3.3. Het foto- en filmarchief Het foto- en filmarchief wordt regelmatig geraadpleegd door personen en instanties die zoeken naar foto’s ten behoeve van artikelen of boeken. Jaarlijks breidt het archief zich uit door o.a. schenkingen in de vorm van foto’s en fotoalbums. Een tweetal vrijwilligers heeft ook in 2013 een gedeelte van dit archief gedigitaliseerd. Tevens is een aanvang genomen met het op de centrale server plaatsen van de reeds aanwezige digitale of gedigitaliseerde foto’s en films.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
13
Hoofdstuk 4
§ 4.1
Informatie- en communicatietechnologie (ICT)
Algemeen
In 2013 zijn de laatste oude computers vervangen door nieuwe computers, voorzien van het Windows 7 besturingssysteem. De centrale server is tot volle tevredenheid van een ieder een geweldig hulpmiddel gebleken. In de Commanderij is een scan- en printerpositie ingericht voor personen die op basis van het met CKMAR gesloten convenant gebruik willen maken van de in de Commanderij ingerichte flexwerkplekken. Het museum beschikt over één aansluiting op het defensienetwerk MULAN.
§ 4.2
Ontwikkelingen
In 2013 is de geheel opgeschoonde ADLIB-database via de centrale server en het uitgerolde netwerk vanuit alle ruimten in de diverse gebouwen van het museum toegankelijk gemaakt en is overgestapt op de zogenaamde SQL-versie. Eind 2013 is een eerste stap gezet om (een deel van) de collectie in samenwerking met de andere vestigingen van de Stichting Defensie Musea via het internet voor het publiek toegankelijk te maken. In 2014 zal dit verder worden uitgebouwd.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
14
Hoofdstuk 5
§ 5.1
Evenementen
Museale evenementen
Presentatie museumbrochure Op donderdag 15 maart is de nieuwe brochure nummer 41 ‘De Koninklijke Marechaussee in UNIFIL’ door luitenant-kolonel b.d. Joop van der Hoogt gepresenteerd. De heer W. Hopperus Buma leidde de bijeenkomst in, de heer D. Weekenstroo besprak de inhoud van de brochure en reikte de eerste exemplaren uit. Museumweekend Op 6 en 7 april is voor de 32ste keer het Museumweekend met het thema ‘Doe een museum’ gehouden. Zo’n vierhonderd musea hebben aan het Museumweekend meegedaan. Meedoen betekent dat ze één of meerdere speciale bezoekersactiviteiten organiseren. In het museum gaf een vrijwilliger geïnteresseerde bezoekers uitleg over vingerafdrukken. Op zaterdag brachten 46 personen een bezoek aan het museum. Op zondag waren dit 59 bezoekers. Militaire Static Show Op 25 en 26 mei 2013 is van 11.00 tot 16.30 uur bij het Museum een militaire static show gehouden. Medewerking is verleend door onder andere ons en de Koninklijke Marechaussee. Open Luchtmachtdagen Tijdens de Open Luchtmachtdagen in Volkel op 14 en 15 juni was voor de eerste maal het museum aanwezig met een voorlichtingsstand. Een re-actment in tenue van de Koninklijke Marechaussee was present en bezoekers van de stand konden vingerafdrukken laten afnemen. De museumstand kon rekenen op een groot aantal bezoekers, dat informatie over het museum ontving. Het weekend in Volkel betekende voor het museum een groot succes. Open Monumentendag / -weekend Tijdens de 27ste Open Monumentendag op 14 en 15 september kon men tientallen monumenten in Nederland bezoeken. Ons museum heeft door het leveren van KMar materiaal op diverse plaatsen een bijdrage geleverd aan dit evenement. Natuurlijk op de eigen locatie, maar ook op de Koning Willem IIIkazerne te Apeldoorn en in Rijnwaarden. Daar was het thema 'Macht en Pracht van Douane en Koninklijke Marechaussee op het Gelders Eiland'. Gelderse Museumdag Een Statenlid van de provincie Gelderland, mevrouw J.E. Hulsbergen, heeft het Marechausseemuseum uitgekozen om te bezoeken op deze op 19 oktober georganiseerde Gelderse museumdag. Mevrouw Hulsbergen kwam naar het museum met haar twee zonen. De directeur heeft haar een rondleiding alsmede een kijkje achter de schermen gegeven. In de Dependance van het museum kon men tal van historische voertuigen, zoals jeeps, motoren en ander rollend materieel bewonderen. Het was op deze Gelderse Museumdag een drukte van jewelste. Ongeveer 150 kinderen bezochten het museum en hadden de gelegenheid om vingerafdrukken te laten maken. Wij doen dat in de zogenaamde NFI-ruimte, een ruimte waar we normaal voor groepen kinderen op afspraak onder begeleiding kennis laten maken met aspecten die aan technische recherche zijn verbonden.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
15
§ 5.2
Koninklijk Bezoek
HKH Prinses Beatrix heeft op 7 november 2013 een bezoek gebracht aan het Weeshuis, waarin wij als museum mogen vertoeven. De curatoren van het Weeshuis en het museum kunnen terugzien op een zeer geslaagd bezoek. Tijdens het bezoek stond de historica Femke Deen stil bij de persoon Maria van Nassau. Maria heeft in 1613 opdracht gegeven tot de bouw van het Weeshuis. Helaas heeft zij het gebouw niet in voltooide toestand kunnen zien. Twee jaar na haar overlijden werd het gebouw in gebruik genomen. Van 1621 tot 1959 heeft het gebouw puur als Weeshuis gediend. Het huisvestte protestantse kinderen uit het Graafschap Buren en enkele omliggende plaatsen. Ter herinnering aan de oprichtster van het Weeshuis droegen de kinderen op de linkermouw van hun tenue een geborduurde 'M'. Tot 1971 is het gebouw mede gebruikt door Jeugdzorg. Vanaf 1972 is ons museum er in gevestigd. § 5.3
Evenementen in de tuin / Buren
Openingsconcert Muzikale Monumenten Op 1 september vond in de tuin van het museum het gratis openingsconcert plaats van Muzikale Monumenten. Er waren optredens van Rosie and the Woodsticks, Def P & Beatbusters en The Revolution. Kunstmarkt Ook dit jaar werd er tweemaal een kunstmarkt georganiseerd in de tuinen van het museum. Op zondag 19 mei en op zondag 22 september brachten vele gasten een bezoek aan Buren. Buren bij Kaarslicht Zaterdagavond 21 december 2013 vond een betoverend schouwspel plaats in de historische binnenstad van Buren. De straatverlichting ging uit en maakte plaats voor het natuurlijke licht van kaarsen en fakkels. Tijdens dit jaarlijkse evenement was ook dit jaar weer de ‘living-history’-groep ‘Historisch Depôt Koninklijke Marechaussee’ (HDKMar) aanwezig. Deze ‘marechaussees uit de jaren dertig’ stonden op wacht bij de grote poort van het Koninklijk Weeshuis, ze liepen patrouille met de reguliere burgerpolitie en zij hadden een brigade uit de jaren dertig ingericht in het voormalige stadhuis van Buren. De Werkgroep ‘De Dames en Heeren van Toen’ probeerden tijdens allerlei evenementen het burgerleven tijdens de wereldoorlogen uit te beelden. Tijdens Buren bij Kaarslicht was deze groep nadrukkelijk aanwezig met ‘Koningin Wilhelmina’, twee hofdames en haar adjudant. Maar ook minder fraai volk werd door deze groep in Buren losgelaten; dit ‘tuig’ was regelmatig voor verhoor te vinden op de marechausseebrigade in het pittoreske oude stadhuis. De dependance van het museum ging met de aanwezigen in historische marechaussee-uniformen en kleding terug in de tijd. Het koperkwintet van het Trompetterkorps der Koninklijke Marechaussee was aanwezig om deze avond luister bij te zetten. De commandant van het HDKMar, ‘kapitein’ Bart van Es, had museumdirecteur brigadegeneraal der KMar b.d. Jack Vlaming officieel verzocht of deze Beschermheer van het Historisch Depôt KMar wilde worden. Jack Vlaming was daar graag toe bereid en met een korte ceremonie in de Dependance van het museum werd dit bekrachtigd. Beschermheer brigadegeneraal b.d. Jack Vlaming had voor deze gelegenheid speciaal zijn uniform weer aangetrokken.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
16
§ 5.4 Bijeenkomsten in het museum 13 januari - Nieuwjaarsreceptie Kiwanis De afdeling Tiel heeft op 13 januari haar nieuwjaarsreceptie gehouden in de Dependance van het museum. Deze werd gevolgd door een Weeshuis- of een Museumrondleiding met afsluitend buffet. 27 januari - Luchtgekoelde Volkswagenclub Nederland Op zondag 27 januari heeft de Luchtgekoelde Volkswagenclub Nederland, kortweg LVWCN, een bezoek aan het museum gebracht. De bijeenkomst werd afgesloten met een drankje in e Dependance. 30 januari - Afscheid majoor Biesheuvel Wegens het bereiken van de FLO-leeftijd nam majoor Biesheuvel op donderdag 30 januari in ons museum afscheid van de Koninklijke Marechaussee. Als cadeautip had de majoor een donatie aan het museum voorgesteld. 5 februari - Beroepslichting 1963-1 Reünie van de beroepsmarechaussees die op 5 februari 1963, vijftig jaar geleden(!), op de Koning Willem III-kazerne in Apeldoorn aan hun opleiding begonnen. 6 maart - Jaarvergadering Oranjevereniging De Oranjevereniging Buren koos de Dependance van het museum als locatie van haar jaarvergadering op 6 maart. 8 maart - Reünie 73-2 Veertig jaar geleden begon de dienstplichtige lichting 1973-2 aan haar dienstplicht bij Het Wapen. Om dit te herdenken werd op 8 maart een reünie gehouden in het Marechausseemuseum. 14 maart - SMC-contactmiddag Bijna 75 personen kwamen op 14 maart bijeen in de dependance van het Marechausseemuseum voor de jaarlijkse contactmiddag van de Stichting Marechaussee Contact. Museumdirecteur Jack Vlaming nam de gelegenheid te baat om het museum en actuele aanpassingen voor het voetlicht te brengen. Een aantal oud-dienstplichtigen van de lichting 1955-3 had deze bijeenkomst gekozen voor een eigen ontmoeting. De bijeenkomst werd beëindigd met een uitstekend koud en warm buffet. 28 mei - Reünie beroepslichting 67-3 Totaal 45 deelnemers gaven acte de présence op de reünie van de beroepslichting 67-3, die op 28 mei gehouden werd. Onderdeel van de bijeenkomst was een rondleiding in het museum. Aan het eind van deze dag doneerden de reünisten bijna € 300,- aan het museum. 11 juni - Reünie beroepslichting 1963-3 21 juni - Klassenfoto groep 8 De Beatrixschool in Buren heeft een Hall of Fame waar foto’s hangen van alle groepen 8. Voor het maken van hun klassenfoto had Groep 8 van schooljaar 2012-13 ervoor gekozen om deze op 21 juni in de trouwzaal van het museum te laten maken. 1 september - Gratis optreden gospelkoor Als nabrandertje van het openingsconcert van 1 september gaf het Gospel koor ‘To Believe’ een gratis optreden in de Dependance. 11 oktober - Reünie lichtingen 1960-1, 2 en 3 Maar liefst drie lichtingsploegen van 11 Marcie kwamen op 11 oktober in reünie bijeen. De Dependance bood de reünisten een prima onderkomen voor koffie, cake, een hapje, een drankje en (sterke) verhalen.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
17
Marechaussee Meeting Point Naast het gegeven dat het museum voorheen al als vaste vergaderlocatie fungeerde voor de DMC (Defensieonderdeel Medezeggenschap Commissie), periodiek voor de GGM (Gebruikers Groep Materieel) net als voor het dagelijks bestuur van de TFC (Thuisfront Comité) Koninklijke Marechaussee maar ook voor het bestuur van Stichting Marechaussee Contact, is het museum nu officieel Marechaussee Meeting Point. Hierdoor hoopt het museum nog meer als vergadercentrum / locatie voor bijeenkomst te fungeren, dan nu al het geval is. De Thuisfront Informatiedagen (TFI), die in 2013 vier keer in het museum zijn gehouden en afscheidsrecepties laten zien dat het museumteam deze titel waardig is. Huwelijken in het Weeshuis In 2013 is het museum als officiële trouwlocatie dertien keer in gebruik geweest, zesmaal minder dan in 2012. Vijf bruidsparen hebben het museum als locatie voor de fotoreportage gebruikt. Viva Voce In 2013 heeft de te Buren gevestigde Business School Nederland voor haar Viva Voce-bijeenkomsten (de mondelinge verdediging van proefschriften) 52 keer gebruik gemaakt van de hal van het Weeshuis. Britse oorlogsveteranen op bezoek Een groep Britse veteranen van de Tweede Wereldoorlog die in Nederland was voor de herdenkingen rond de Slag Om Arnhem, heeft op maandag 23 september samen met meegereisde familie en vrienden een bezoek gebracht aan ons museum. Tijdens de rondleiding bracht vooral de expositie over het Englandspiel de nodige reacties teweeg. In hun bedankje gaven de veteranen expliciet aan dat ze onder de indruk waren van de vriendelijkheid, behulpzaamheid en interesse voor hen door de medewerkers en vrijwilligers van het museum’. Bezoek Ridders Militaire Willemsorde Op 3 december ontving ons museum twee bijzondere gasten, de heren Albert Hoeben (1920) en Cornelis Pieter van den Hoek (1921), beiden Ridder Militaire Willemsorde (RMWO). De heer Hoeben is geridderd voor zijn bijzonder heldhaftig optreden in 1946 als korporaal groepscommandant in voormalig NederlandsIndië. De heer Van den Hoek is geridderd voor zijn acties als line-crosser in de oorlogsjaren. Als verzetsstrijder is hij 37 maal de linies tussen bezet en bevrijd Nederland overgestoken, waarbij hij met gevaar voor eigen leven mensen, berichten en goederen overbracht. De MWO is de oudste en hoogste ridderorde die ons land kent. Historisch Tamboerkorps KMar Op 7 december waren ongeveer vijftig leden van dit Tamboerkorps onze gast. Na een welkomstwoord door de heer H. van Ledden bezocht men onder leiding van een gids in groepen het museum. Bezoek AFCEA Op 12 december waren ongeveer zestig personen van de Association for Communications, Electronics, Intelligence and Information Systems Professionals op bezoek. Ontvangst, jaarvergadering, rondleiding en lezing, gevolgd door een diner in de Dependance.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
18
Hoofdstuk 6
Communicatie
§ 6.1 Algemeen De website van het museum (www.marechausseemuseum.nl), de aanwezigheid tijdens evenementen met de museumstand, de gastvrijheid in het museum zelf en diverse redactionele artikelen, dragen er toe bij dat het museum steeds meer bekend wordt. Ondanks alle pogingen blijven er altijd mensen die niet weten waar Buren ligt en ook niet in het museum zijn geweest. Zelfs inwoners van Buren weten soms niets van het museum af en dat terwijl ze er regelmatig langs lopen! In november 2013 is een stagecontract afgesloten met de heer W. Broekhuizen. Hij zal als leerling van de Fontys Economische Hogeschool Tilburg in het kader van zijn afstuderen onderzoek doen naar mogelijkheden een en ander in positieve zin om te buigen. Een vrijwilliger houdt de museumwebsite constant actueel en aanpassingen worden in een mum van tijd doorgevoerd. In het totaal hebben 18.360 unieke bezoekers in 2013 één of meerdere keren een kijkje genomen op de website van het museum. Het maandelijkse museumbulletin wordt naar het personeel en enkele vrienden van het Marechausseemuseum gestuurd. Voor directe vrienden van het museum is het een maandelijkse update van wat er allemaal heeft gespeeld. Voor het personeel is het tevens een communicatiemiddel waarin de belangrijkste onderwerpen van de afgelopen maand of de komende maand bekend worden gemaakt. Daarnaast gaat er regelmatig een nieuwsbericht naar de vrienden van het museum die hebben aangegeven af en toe op de hoogte te willen blijven van de actualiteiten rondom het museum. § 6.2 Museaal Beleid Defensie Nationaal Militair Museum (NMM) In het afgelopen jaar is wederom door Stuurgroep, projectgroep en werkgroepen Collectie / SOB veelvuldig vergaderd. De verwachting is dat in april 2014 (of zo snel mogelijk daarna) de Stichting Defensie Musea zal zijn opgericht. Inmiddels zijn de leden van de Raad van Toezicht benoemd en is de projectgroep begonnen met het sollicitatieproces voor de sleutelfuncties. Met de bonden wordt intensief overleg gevoerd over de wijze waarop de werknemers van de diverse musea overgaan naar de nieuwe stichting. De nieuwbouw van het Nationaal Militair Museum verloopt naar wens. De geplande opening in oktober zal vrijwel zeker volgens plan kunnen worden voltrokken. Op dit moment wordt hard gewerkt aan de huisstijl en overige zaken (zoals website) die dienen tot of bijdragen aan de Corporate Identity. § 6.3 Bestuur van de Stichting Museum In het verslagjaar hebben heel veel zaken de aandacht van het Bestuur gevraagd. Als meest belangrijke punt de ontwikkelingen met betrekking tot de oprichting van de Stichting Defensie Museum (SDM) en de transitie van het Marechausseemuseum in deze Stichting. Veelvuldig is er extra vergaderd door een vertegenwoordiging van het Bestuur, vertegenwoordigers van de Stichting Marechaussee Contact en de Stichting Vrienden met de voorzitter van de Stuurgroep, de heer Sikkel en de projectleidster, mevrouw Laval. Deze bijeenkomsten dienden voor het opbouwen van het wederzijds vertrouwen aangaande het beheer van het Marechaussee-erfgoed en het wegnemen van de laatste onduidelijkheden over de nieuwe positie. In de praktijk wordt er door het Marechausseemuseum al vanaf 2004/2005 geparticipeerd in alle overlegstructuren. In extra vergaderingen van het Bestuur van de eigen Stichting is vervolgens een standpunt bepaald en is voorshands besloten op het ingezette traject verder te gaan. De achterban heeft zich kunnen vinden in de opstelling van het Bestuur.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
19
§ 6.4
Netwerken
TRMC (Tijdelijke Reorganisatie Medezeggenschap Commissie) In verband met de oprichting van de Stichting Defensie Musea en het op te richten Nationaal Militair Museum zijn de dames J. Heuff en M.N.M. Broekhuizen-Klijnhout regelmatig in overleg met de projectleidster maar ook met de leden van de medezeggenschapsraad van de overige defensiemusea in de hoop het voor het personeel bij de nieuwe stichting zo goed mogelijk te regelen en vast te leggen. De directeuren van de defensiemusea hebben regelmatig directeurenoverleg en de twee directeuren van de zelfstandige stichtingen wonen ook de bijeenkomsten van de TRMC met de projectleidster bij. Nederlandse Museumvereniging De Nederlandse Museumvereniging behartigt de belangen van het museumveld en treedt op als spreekbuis van de musea en kan als aanspreekpunt fungeren voor bepaalde onderwerpen. Het museum heeft in 2013 alleen contact gehad met de vereniging over het zijn van Geregistreerd Museum en de zelfregistratie die daarvoor jaarlijks moet worden ingeleverd. Politiemuseum Met het Politiemuseum is het contact goed. De conservator van het museum, de heer J. Breukers heeft het museum opnieuw geadviseerd op het gebied van de collectie / collectieregistratie. Samenwerkende Musea Rivierenland In het jaar 2013 is het overleg met de musea in Rivierenland op een laag pitje gezet. Het contact is er zeker nog wel en zal te zijner tijd weer worden opgepakt. Stichting Buren Oranjestad Het museum levert nog steeds de secretaris voor deze stichting. Door het stopzetten van de subsidie vanuit de gemeente kan de stichting niet heel actief meer zijn. Het evenement dat nog steeds wordt georganiseerd, is het succesvolle ‘Jazz in Buren’. Stichting Marechaussee Contact Stichting Marechaussee Contact (SMC) is zeer begaan met het museum. Periodieke vergaderingen van het Bestuur SMC worden te Buren gehouden en veel SMC-bijeenkomsten worden te Buren georganiseerd. Tevens steunt deze stichting het museum op financieel gebied. Als tegenprestatie is een museummedewerker de coördinatrice van het blad Marechaussee Contact en wordt de stichting meegenomen in de PR-werkzaamheden bij de museumstand.
§ 6.5
PR-werkzaamheden
Museumstand Het museum probeert met de museumstand aanwezig te zijn bij diverse open dagen, reünies en veteranendagen, maar deze aanwezigheid blijft beperkt door het aantal manuren dat hier voor een dag in gaat zitten. Naast het promoten van het museum wordt ook aandacht geschonken aan de Stichting Marechaussee Contact en is de stand een ontmoetingsplek voor oud-marechaussees en een afgiftepunt voor schenkingen aan het museum. Veteranendag Koninklijke Marechaussee Op 4 oktober werd de veertiende veteranendag Koninklijke Marechaussee georganiseerd op de Koning Willen III-kazerne. Samen met diverse standhouders vormde de museumstand een welkome afwisseling voor de aanwezige veteranen op de toespraken, het bijpraten en de herdenkingsceremonie. Het was een gezellige dag waarbij wat kleine artikelen zijn verkocht, schenkingen zijn aangenomen, verhalen zijn aangehoord en er mensen toch zijn geattendeerd op een voor hun onbekend museum. Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
20
Algemene reünie Stichting Marechaussee Contact Op 17 oktober werd de 52e Algemene Reünie van de Stichting Marechaussee Contact gehouden in Partycentrum ‘De Molen’ in Harskamp. Ruim driehonderd begunstigers hadden, veelal samen met hun partner, gevolg gegeven aan de uitnodiging om deze reünie bij te wonen. De sfeer tijdens deze reünie was zoals bij elke reünie geweldig. Herinneringen, al dan niet ondersteund met fotoboeken, aan de tijd bij het Wapen werden in overvloed uitgewisseld. Kortingsacties Tijdens de Kunstmarkt en de Paasfair was het museum tegen een gereduceerd tarief toegankelijk. Volwassenen betaalden € 3,00 en kinderen € 2,50. Tijdens het museumweekend was het museum tegen een tarief van € 1,00 te bezichtigen. Het museum was gratis geopend tijdens de open monumentendag / weekend in september en de gratis museumdag in oktober. Voor de gratis openstelling tijdens de open monumentendag en de gratis museumdag stond er een vergoeding tegenover vanuit de organiserende partij. Website De heer R. Bouwman is de webmaster die actualiteiten en wijzigingen zo snel mogelijk op de website plaatst. De website is te bezoeken op: www.marechausseemuseum.nl. Sinds 2007 is de huidige versie in de lucht en tot eind 2013 hebben 146.560 personen de museumsite bezocht. In 2013 telden we 18.360 unieke bezoekers die in totaal 28.666 keer op de site hebben gekeken. Facebook In 2013 heeft het museum een eigen Facebook-account geopend. Velen reageren op de geplaatste artikelen. Facebook is een welkome aanvulling op de website gebleken. Nieuwsbrief SMC en Marechaussee Contact In de wekelijkse nieuwsbrief van de Stichting Marechaussee Contact wordt regelmatig de aandacht gevestigd op het museum en de aldaar georganiseerde activiteiten. Elk nummer van Marechaussee Contact bevat een paginagrote advertentie van het museum. Ook in dat blad wordt regelmatig in artikelen iets over het museum geschreven. Op televisie Op 7 november heeft H.K.H. Prinses Beatrix het hoofdgebouw van ons museum, het Koninklijk Weeshuis, bezocht. Dit bezoek heeft tot diverse uitzendingen geleid. Leden van het Historisch Depôt KMar zijn veelvuldig in beeld geweest, zij hebben er mede toe bijgedragen dat ook ons museum naast het Weeshuis aandacht heeft gekregen. Op radio Woensdag 4 september werd om ca. 14.45 uur op Radio 5 een interview met de directeur van ons Marechausseemuseum uitgezonden. Het thema van de uitzending was ‘Buren als Oranjestad’. In het interview kon uitleg worden gegeven over het museum, de Koninklijke Marechaussee, het Weeshuis en onze band met het Huis van Oranje. Publicaties in kranten / tijdschriften Het museum heeft regelmatig de plaatselijke kranten gehaald zoals ‘De Zakengids’ en ‘De Stad Tiel’. Maar ook in de landelijke en regionale dagbladen heeft het museum gestaan, zoals in ‘De Gelderlander’.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
21
§ 6.6
Overige PR- werkzaamheden
NL Doet Op vrijdag 15 maart heeft het museum meegedaan met de grootste landelijke vrijwilligersactie van het Oranjefonds; NL Doet. Dankzij zo’n veertig vrijwilligers werd de dag een groot succes. Met een smakelijke lunch tussen de middag werd er van 09.00 uur tot 14.30 uur hard gewerkt. Binnen is gepoetst aan de collectie. Buiten zijn bomen gesnoeid, de tuinen onkruidvrij gemaakt en paden bewerkt met houtsnippers. Voertuigen zijn gewassen en in de was gezet. Aan de voorzijde van het gebouw is een deel van het hekwerk schoongemaakt en het mos is van de stoep verwijderd. Het sponsorbedrag van het Oranjefonds is besteed aan de mooie laurierhaag bij de commanderij. Het bedrijf Herkströter Onderhoud en Aanpak Rioolreiniging heeft het museum gesponsord met drie medewerkers, een minikraan, een kettingzaag en een houtversnippermachine. Bijeenkomst Rotary Op zaterdag 23 februari heeft de jaarlijkse bijeenkomst van de Rotary Tiel plaatsgevonden in de Dependance.
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
22
Hoofdstuk 7
Souvenirshop
§ 7.1 Algemeen Eind 2013 is de gehele voorraad weer geteld. Regelmatig wordt de lijst met artikelen bijgewerkt. Bij enkele artikelen wordt nog steeds het principe op=op gehanteerd omdat het niet lonend is deze artikelen opnieuw aan te schaffen. Een aantal artikelen is goed verkocht: 30 aanstekers, 38 caps, 32 DVD’s KMar, 21 key cords, 19 patches blauw/goud, 15 patches blauw/zilver, 28 sleutelhangers KMar, 99 ‘museumbrochures’, 13 boeken ’50 jaar dienstplicht bij de KMar’, 14 dasspelden goudkleurig en 13 dasspelden zilverkleurig. Verder zijn de toegangsprijzen per 1 april voor kinderen en rolstoelgebruikers verhoogd/toegevoegd. Rolstoelgebruikers betalen nu € 4,- entree. Net als mindervaliden (die ook niet de trap op kunnen en dit tarief al wel betaalden) kunnen zij wel de begane grond bezichtigen en een DVD van de bovenverdieping bekijken. Kinderen van 6 tot 12 jaar betalen € 4,-.
§ 7.2
Boeken
Overzicht boeken Het complete overzicht van de aanwezige boeken, bevindt zich in het museum. • Beknopte geschiedenis der Koninklijke Marechaussee • Brigade ‘s-Hertogenbosch • De affaire Oss • De Geschiedenis van het Wapen der Koninklijke Marechaussee • De prijs van vrijheid, betaald op D-Day • Een Wapen tegen Terreur; de geschiedenis van de Bijzondere Bijstandseenheid Krijgsmacht 1972-2006 • Generaal Winkelman • Groen, Blauw • Het Korps Politietroepen 1919-1940 • Het Wapen onder dak; de brigadekazernes van de Koninklijke Marechaussee 1814-2008 • Oorlogen in Vredesmissies • Tussen Korea en Kabul • Marius van Houten; marechaussee en diplomaat • De hongertocht 1911-2011; het verhaal van een verloren gewaande patrouille • Holland Paraat • Kabul en Kamp Holland • Het Vergeten Korps • Zo moet het gegaan zijn • Soldaat in Uruzgan § 7.3
Brochures
De volgende brochures van heeft het museum voor € 1,- te koop: 1 Korps Politietroepen 2 De Koninklijke Marechaussee-agenten en het England-Spiel 3 Gasgebruik bij de Koninklijke Marechaussee 4 Marius Cornelis van Houten, Marechaussee par excellence 5/6 De lange vredesreis van de Koninklijke Marechaussee 7 De geschiedenis van het Korps Militaire Politie 8 ‘De Blauwen’ 9 Het ontstaan van de Marechaussee Vereniging 10 Ruim 50 jaar dienstplicht bij het Wapen der Koninklijke Marechaussee 11 De Hulpmarechaussee Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
23
12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
De Koninklijke Marechaussee daar zit muziek in Het paard bij de Koninklijke Marechaussee De Politiebrigade Koninklijke Marechaussee in Elten De Marechaussee in de bezettingstijd (1940-1945) De Commando Marechaussees De Koninklijke Marechaussee in Zeeland De organisatie van de Nederlandse politie met inbegrip van de Koninklijke Marechaussee tot 1994 Een spagaat in blauw Koorzang bij de Koninklijke Marechaussee De Geschiedenis van het Korps Militaire Politie/Koninklijke Marechaussee in Nederlands-Indië en Indonesië 22 Nassaublauw in Tropisch Groen 23 Van voor het Depot tot na het OC 24 Working Together Against Crime 25 In de Hol van de Leeuw 26 De Marechaussee en de pilotenlijnen 27 Tussen Ems en Weser 28 De Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten 29 De Vrouw in Nassaublauw 30 De Koninklijke Marechaussee in Nederlands Nieuw-Guinea 31 Semi-permanente Bijstandsbrigades 32 De Koninklijke Marechaussee en operatie ‘Uphold Democracy Haïti’ 33 Collaboratie of Verzet 34 Vaartuigen bij de Koninklijke Marechaussee 35 De Koninklijke Marechaussee in de Multinational Force en Observers 36 Mobiel Toezicht Vreemdelingen 37 Museum der Koninklijke Marechaussee 75 jaar 38 De Koninklijke Marechaussee en de Kustwacht Nederland 39 De Koninklijke Marechaussee, de -Dutch Contingentpolice- in UNPROFOR 40 De Geestelijke Verzorging bij de Koninklijke Marechaussee. 41 De Koninklijke Marechaussee in UNIFIL 41 De Rijkswacht 1918-1957
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
24
Hoofdstuk 8
Slot
Ons 77-jarige Marechausseemuseum is springlevend, we kunnen terugkijken op een druk en afwisselend jaar. Veel reünies en vergaderingen zijn in het museum gehouden. De reacties van bezoekers zijn in het algemeen zeer positief, velen hadden niet verwacht zo’n uitgebreide collectie aan te treffen. In het op de website geplaatste gastenboek zijn die reacties terug te lezen. Ook het jaar 2013 heeft in het teken gestaan van periodieke besprekingen met de projectgroep en stuurgroep Stichting Defensie Musea (SDM) met betrekking tot de onderlinge relatie vanaf 1 april 2014. Veel moet nog in detail worden geregeld. In 2013 is verder invulling gegeven aan de status van Marechaussee Meeting Point. Vergaderzalen en flexwerkplekken zijn ingericht. De vergaderaccommodatie wordt volop gebruikt, de werkplekken tot nu toe incidenteel. Museaal zal de ingezette lijn met verdere professionalisering van diverse museale aspecten worden doorgetrokken en zullen expositie en collectie die aandacht krijgen waar het Marechaussee-erfgoed recht op heeft. In 2014 zal worden bezien of de bezoeker meer interactief bezig zal kunnen zijn. Ook vanaf deze plaats wil ik mijn dank uitspreken naar het museumpersoneel dat zich elke dag van de week inzet voor het museum. Hun enthousiasme en klantvriendelijke uitstraling maakt dat de bezoekers terug willen komen naar Buren maar bovenal naar dit museum! Dit jaar was het laatste jaar als zelfstandig museum. In 2014 zal het museum, net als het Marinemuseum te Den Helder en het Mariniersmuseum te Rotterdam, de status krijgen van nevenvestiging van de Stichting Defensie Musea. Naar verwachting zal dit dus het laatste eigen jaarverslag zijn.
De Directeur
Jaarverslag 2013 / Museum der Koninklijke Marechaussee
25