Monumenten en Beschermwaardige objecten in

Werkgroep monumenten

Monumenten en Beschermwaardige objecten in

2016

monumentenboek versie 1.6.5

19 juni 2016

Rijksmonumenten Zevenaar

Babberichseweg 35 Camphuizen Zevenaar

Rijksmonument nr. 40434

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij, molen, bedrijfsindustrie- en poldermolen.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Molen “de Hoop”. Uit 1845 daterende, achtzijdige houten bovenkruier met stelling. Gerestaureerd ca. 1962.

Kerkstraat 29 (Huis Rijck) Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde “Huis Rijck”. Op de hoek van het Stationsplein gelegen. In oorsprong laat-middeleeuws huis, waarvan de kap van een zadeldak veranderd is in een mansartdak en zijtopgevels in XIX zijn gewijzigd. In zij- en achtergevel bakstenen muizetandfriezen. Het pand is zeven vensterassen breed en heeft een kroonlijst, ramen en deuromlijsting uit XXc. Muuranker XVI.

2

Markt 2 (St. Andreaskerk) Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Kerk

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde R.K. Kerk, St. Andreas. Driebeukige pseudobasiliek; de westelijke vier traveeën XV b (?), vergroot met een neogotische koorpartij in 1870 en met een neogotische toren in 1884. Zuilen met onversierde lijstkapitelen, kruisribgewelven. Belangrijke kerkmeubelen; preekstoel,

gedateerd 1657, met gesneden beelden in getoogde nissen; twee herenbanken in het koor; twee kerkbanken en een orgelgalerij, alle in dezelfde stijl met toogpanelen en rijk snijwerk. Zandstenen doopvont (XV) met achthoekige kuip, versierd met traceerwerk. Twee roodzandstenen zerken met relieffiguren (ca. 1600). Koperen reliefplaat met Kruisigingsvoorstelling, XVIa, in geprofileerde zandstenen lijst. Tegen de westzijde van de kerk bij de noorderzijbeuk een voorstelling van “Christus op de koude steen” in Baumbergersteen (XVIa?) van houten geselkolom (XVII ?), waartegen lijdenswerktuigen. Tweeklaviers mechanisch orgel, van oorsprong gemaakt door Wilhelm Rutter in 1846, ombouw en vergroting door Gradus en Hendricus Gradussen in 1887 en wijzigingen door Kerk- en Concertorgelfabriek v/h Gebr. Franssen in 1927. Het instrument is gerestaureerd in 1967 door de firma Jos H. Vermeulen. Klokkenstoel met gelui van drie klokken, waarvan een van J. en P. van Trier, 1648, diam. 120,7 cm. en twee moderne klokken. In de dakruiter klok van C. Voigt, Markt 2 (Toren Kerk) Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Religieuze gebouwen Kerk en kerkonderdeel Kerk

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde St. Andreas. Neogotische toren bij de laat-gotische parochiekerk. In 1884 ontworpen door Alfred Tepe.

Kerkweg 8 Oud-Zevenaar Zevenaar



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde R.K. Kerk (St. Martinus). In oorsprong de moederkerk van Zevenaar, reeds vermeld in 1276. Schilderachtig gelegen temidden van enige boerderijen en huizen terzijde van de bandijk. Schip, toren noorderzijbeuk en driezijdig gesloten koor XVb, ingrijpend hersteld na oorlogsverwoesting van 1572 en in XIXb. In oorsprong pseudobasiliek, zuidbeuk in XVIa vervangen door grotere “Mariakerk”, op de grondslagen waarvan in 1909 een neogotische zijbeuk verrees. Het schip is aan de noordzijde in 1863 in basilicale vorm gewijzigd. Gewelven met uitzondering van dat over de noorderbeuk neogotisch. Strakke Nederrijnse toren met ingesnoerde spits. Inventaris: koperen doopvont, 1650; barok altaar met getorste kolommen (1664); neogotisch altaar.

3

Kerkstraat 24 Centrum Zevenaar



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Herenhuis (XVIIb) bestaande uit twee gedeelten. Aan de straat een rechthoekig voorhuis van vijf vensterassen, alleen begane grond met schilddak, waarin dakkapel met waaierzwikken. Kroonlijst met consoles. Schuiframen. Hierachter een gepleisterd hoger gedeelte van parterre met verdieping. Kroonlijst met consoles als bij het voorhuis; Empire deurpartij en schuiframen. Onder dit gedeelte tongewelfde, laat-middeleeuwse kelders.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Duiventoren

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Houten duiventoren met smeedijzeren HEK uit het laatste kwart van de 19de eeuw. De vrijstaande toren heeft een onderbouw voor kippen en een bovenbouw voor duiven. De grote onderbouw heeft een achthoekig grondplan. De houten wanden van verticale kraalschroten zijn geplaatst op een stenen plint. De wanden zijn wit geschilderd. Aan vier van de acht zijden zijn enkele schroten geperforeerd ten behoeve van de lichttoetreding in het kippenhok. De onderbouw wordt afgesloten door een zinken roevendak. Onder het dakoverstek is een gezaagde lijst met accolade-motief aangebracht. Aan de zijde van de kippenren is een kleine opening voor de dieren uitgespaard. De cirkelvormige kippenren is met een eenvoudig smeedijzeren spijlen-HEK afgezet. Het hek is geplaatst op een bakstenen plint. De kleinere bovenbouw bestaat uit een vierkant tussenlid en een uitkragend duivenhuis op ongelijkzijdig achthoekig grondplan (vierkant met afgeschuinde hoeken). De groen geschilderde balken en stijlen zijn voorzien van houtsnijwerk: vellingen en rood geschilderde knopvormige profielen. De glad afgewerkte houten wanden zijn wit geschilderd. In vier van de acht zijden is een kleine opening uitgespaard met een aanvliegplankje. De bovenbouw wordt afgesloten door een zinken tentdak met overstek en houten piron.

Duiventoren met hek (XIXd). Van architectuurhistorische waarde als typologisch goed en gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een houten duiventoren met de dubbelfunctie kippenhok (in de onderbouw met een ren) en duivenhuis (in de bovenbouw). Het object valt op door de bijzondere hoofdvorm, het rijke houtsnijwerk en het kleurgebruik. Het object heeft enige zeldzaamheidswaarde. Van cultuurhistorische waarde als duidelijk symbool, veelal bij kastelen en adellijke huizen, van het recht om er grote vluchten op na te houden. Het object herinnert tevens aan een voorbije tijd waarin door velen duiven werden gehouden voor consumptie, mestproductie en koeriersdiensten. Van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van een karakteristiek complex in de historische stadskern van Zevenaar.

4


Rijksmonoment nr. 523218

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Koetshuis

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gedeeltelijk onderkelderd koetshuis van één bouwlaag en zolder op rechthoekig grondplan. De hoog opgetrokken bakstenen gevels zijn in kruisverband gemetseld. De voorgevel aan de straatzijde heeft in het midden een omstreeks 1923 ingehakte inrijpoort met dubbele paneeldeur. De bovenpanelen van de deur zijn voorzien van glas. Er was oorspronkelijk een gedeelte in gebruik als bakhuis.


Rijksmonoment nr. 40421

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Voormalig woonhuis

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Bouwjaar: midden 19e eeuw 1850 Herenhuis (midden XIX) met omlopend schilddak. Hoeklisenen; ramen uit de bouwtijd; in de rechter gevel deur met omlijsting.

Markt 25 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Rentmeesterswoning Polderhuis Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voormalige rentmeesterswoning of polderhuis. In rode baksteen opgetrokken monumentale woning, deels op rechthoekige grondslag, onder drie haaks aaneengesloten met Oud-Hollandse pannen gedekte schilddaken met kleiner uitgebouwd vierde schilddak aan de linkerzijde. De onregelmatige grondslag van het gebouw doet een totstandkoming in gespreide bouwcampagnes vermoeden. Het achterste naar het park gerichte bouwlichaam onder schilddak is iets korter dan het aan de straat gelegen bouwlichaam onder schilddak. Hierdoor vertoont de achter de muur gelegen gevel een verspringing, die een smalle L-vormige opening markeert, bij wijze van niet afgesloten binnenplaats. De brede naar de straat gerichte voorgevel werd omstreeks 1800 van een regelmatige gevelindeling voorzien afgesloten door een kroonlijst (waarin goot). Centraal aan deze zijde de met blokpijlers en kroonlijst omlijste dubbele panelen entree-deur met 4-ruits bovenlicht. Aan weerszijden hiervan twee 8-ruits empire schuifvensters (binnenluiken) onder bakstenen strek en op de verdieping 5 -6-ruits empire schuifvensters, eveneens onder bakstenen strek. In de linkergevel meerruitsschuifvensters, deels 18de-eeuws, deels empire en deels uit het begin van de 20ste eeuw. In de achtergevel beganegronds 3 en op de verdieping 4 kruisvensters met meerruitsindling. De rechtergevel is tegen de zijgevel van het pand Wittenburgstraat nr. 27 aangebouwd.

5

Martkt 27 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Pastorie Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voormalige katholieke pastorie. In oorsprong 18de-eeuwse rode bakstenen woning, die vanouds tot Kasteel Sevenaer behoorde en die al op het Kadastraal Minuutplan uit omstreeks 1820 als pastorie wordt aangeduid. De aan de straatzijde van een pleisterlaag voorziene en deels onderkelderde woning is overkapt door een hoog met Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak. Aan de voorzijde links beganegronds twee hoger gelegen 6-ruits empire schuifvensters met erboven op de verdieping twee 4-ruits schuifvensters. Op kelderniveau hier twee keldervensters met diefijzers. Rechts de voormalige entree en erboven op de verdieping een 6-ruits empire schuifvenster. Markt 29 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dienstwoning timmerwerkplaats Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voormalige dienstwoning met timmerwerkplaats. In oorsprong 18de eeuwse rode bakstenen dienstwoning met timmerwerkplaats, aansluitend tegen het pand Wittenburgstraat nr. 29 gebouwd. De voorgevel van de dienstwoning en werkplaats zijn gepleisterd met een geschilderde plint. De dienstwoning is overkapt door een met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak waarvan het naar de achterzijde geplaatste dakschild een sterkere helling vertoont dan het naar de straat gerichte dakschild. De aan de rechterzijde gesitueerde timmerwerkplaats is eveneens door een met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak overkapt, maar in tegenstelling tot de dienstwoning is de topgevel van de werkplaats naar de straat gericht. Het dak heeft een licht overstek. Begandegrond aan de rechterzijde van de werkplaats een samengesteld dubbel meerruitsvenster.

Markt 31 centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dienstwoning daarna marechausseekazerne

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voormalige dienstwoning. In oorsprong 18de-eeuwse rode bakstenen dienstwoning op rechthoekige grondslag op een plint onder met Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak. De gevels worden door een eenvoudige lijst afgesloten. De woning werd in de eerste kwart van de 20ste eeuw verbouwd. Aansluitend aan de linkerzijde een eveneens in de eerste kwart van de 20ste eeuw verbouwde kleine woning onder haaks op de grotere woning geplaatst met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak. De grotere woning vertoont centraal aan de voorzijde de ruim een meter in de gevel terugliggende entree met doorgang onder toog aan de straatzijde. Aan weerszijde twee 24-ruits kruisvensters onder bakstenen strek. Op de verdieping twee naast elkaar gelegen halve 8-ruits kruisvensters, met aan weerszijden een 16-ruits kruisvenster. In de rechtergevel aan de rechterzijde beganegronds een 24-ruits kruisvenster onder bakstenen strek en erboven op de verdieping een 16-ruits kruisvenster. Aan de achterzijde enkele meerruitsvensters, deels gevat in kruiskozijnen. De straatgevel van de aangebouwde woning vertoont aan de rechterzijde een 6-ruits empire-schuifraam onder bakstenen strek.

6

Markt 33 centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Stalgebouw naast Marechausseekazerne

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Tot woning verbouwde Paardenstal. In oorsprong 18de-eeuws rode bakstenen stalgebouw op rechthoekige grondslag onder met OudHollandse pannen gedekt zadeldak. De topgevels worden door een tuit afgesloten. In de eerste helft van de 20ste eeuw werd de stal verbouwd tot woning. De aan de straat gelegen voorgevel werd van gecementeerde speklagen voorzien. Centraal hier de van een strakke omlijsting voorziene ingangspartij met voordeur en bovenlicht. Aan weerszijden een 12-ruits schuifvenster. Op de verdieping twee 6-ruits openslaande vensters.. In de linkergevel, waarvan de achterste helft van een pleisterlaag is voorzien, enkele meerruitsvensters en toegangsdeuren. In de achtergevel beganegronds twee meerruitsvensters (openslaand), op de verdieping een breed meerruitsvenster (openslaand) en in de topgevel een ijzeren rond venster. In de rechter gevel enkele meerruitsvensters. Aan deze zijde voorts een dakkapel met 6-ruitsvenster onder met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak. Marktstraat 24 Centrum Zevenaar



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Ned. Herv. Kerk. Zaalkerkje (blijkens jaartalankers in de westgevel 1658) met driezijdige sluiting en houten klokkentorentje met slanke helmspits. Inventaris: Eiken kansel, 1659; eiken Avondmaalstafel, XVII. Overdadig gesneden orgelkas, in 1697 gemaakt door Conrad Ruprecht. In de kas in 1968 een nieuw instrument van Flentrop Orgelbouw geplaatst, dat buiten de bescherming valt. Klokkenstoel met gelui van twee klokken, waarvan een van P. van Trier, 1670, diam. 72 cm. en een moderne klok.

Molenstraat 63 (Buitenmolen) Molenwijk Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Molen

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde “Buitenmolen”. Torenmolen op belt (XVI). Roeden en binnenwerk in 1930 verwijderd. Maar in de 70e jaren van de vorige eeuw toch weer geheel gerestaureerd. Muurwerk inwendig “uitgepeld”.

7

Nieuwe Doelenstraat (tegenover nr 18) Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Burchtwal

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Aan de westzijde van het stadje aan het einde van de Nieuwe Doelenstraat een laatste fragment van de omwalling, met bomen beplant.

Panovenweg 18 (Steenfabriek de Panoven) Ooy Zevenaar Rijksmonument nr. 338309

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Panoven

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Betrekkelijk vrij in het veld gelegen, uit 1925-1926 daterend, steenovencomplex “de Panoven” dat, zoals de naam al zegt, werd gesticht als panoven (in 1865), doch waarvan de rond zigzag steenoven later is toegevoegd (op den duur ter vervanging van de panoven). Industrieel-archeologisch complex, bestaande uit een steenovengebouw en meerdere haaghuizen of droogloodsen waarvan, om economische redenen, alleen het haaghuis naast het ovengebouw is beschermd. Het van 1925-1926 daterende zig-zag steenovengebouw bestaat uit een massieve stenen onderbouw, waarvan een twintigtal zigzaggewijs met elkaar verbonden, halfrond overwelfde, steenkamers zijn uitgespaard, die zijn gegroepeerd rond een centrale gemetselde schoorsteen; een vierentwintigtal grote, op poeren staande en van fundament tot nok doorlopende, houten spanten ondersteunt het even overstekende zeszijdige tentdak, dat het complex een enigszins ovaalvormig aanzien geeft. Een lange houten loopbrug leidt, ten behoeve van de kolenvoorziening, op naar de stookzolder; een dubbele houten deur in het dakvlak

verleent toegang tot de zolder, alwaar enkele “Anco”-stookapparaten. Terzijde van de steenoven een haaghuis of droogloods op rechthoekige plattegrond, bestaande uit een houten draagconstructie zonder wanden en gedekt door een met pannen belegd zadeldak; de geveltoppen met hout beschoten; in het goed ventilerende bouwwerk bevinden zich de droogrekken waarin de nog te bakken stenen worden voorgedroogd.

8

Weverstraat 11 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis/werkplaats

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het gehele gebouw is gerestaureerd en vernieuwd met oude passende bouwmaterialen op een zodanige wijze dat het een waardig onderdeel is van het stadsgezicht met de aangrenzende gebouwen en het Landgoed Huize Sevenaer. De gevels zijn integenstelling van de vorige situatie niet meer gepleisterd doch met afgebikte stenen en voegwerk uitgevoerd.

Wittenburgstraat 7 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Schuur Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Aansluitend aan het erf ten oosten van de twee aaneengesloten dienstwoningen een rode bakstenen schuur onder met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak uit omstreeks 1890. De gevels worden beëindigd door een uitkragende rand. De schuur heeft een eenvoudige doorgang in terugliggend rondboogveld, gericht naar de woningen. Aan de kopse zuidgevel enkele rondboog vensteropeningen. In de lange oostgevel twee getoogde lage deuren voor varkens. De schuur is door achterstallig onderhoud vrijwel verdwenen

Wittenburgstraat 7-9 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dienstwoningen Huis Sevenear

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Twee aaneengesloten dienstwoningen, elk met een opkamer en kelder onder een gemeenschappelijk met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak met de voorgevel gericht naar de Wittenburgstraat. De woningen, die aan de NW-hoek van het park staan, werden omstreeks 1890 gebouwd, ter vervanging van twee oudere dienstwoningen op deze plek (vgl. Kadastraal Minuutplan). Voorgevel: centraal de in een terugliggend rondboogveld de twee toegangsdeuren naar de woningen. Links en rechts twee 6-ruitsschuifvensters, geplaatst in een terugliggend rondboogveld. De linker gevel is blind. (Vroeger waren het vier woningen) De in het park gerichte rechtergevel vertoont beganegronds drie terugliggende rondboogvelden met in de twee rechter velden een 6-ruits schuifvenster. In het terugliggende rondboogveld op de verdieping eveneens een meerruitsvenster. De achtergevel kent een gesloten en onregelmatige vensterindeling.

9



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Landhuis Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Hoofdgebouw huis sevenaer, in oorsprong XVa, in XVIa, XVIIa, XIXb en XXa ingrijpend gewijzigd; sedert 1785 in het bezit van de familie Van Nispen van Sevenaer; huidige aspect overwegend 19e eeuws; bakstenen gebouw op L-plattegrond; twee bouwlagen op hoge kelderverdieping met tongewelven; schilddak met grijze pannen en 5 schoorstenen en 7 dakkapellen met overhuivende schilddakjes met leien gedekt (XXa); voorgevel (noord) met onregelmatige indeling; tegen het midden een achthoekige traptoren uit 1612 met smalle vensters in toognissen, waterlijsten en tegen het bovendeel geprofileerde uitgekraagde bogen op consoles; plat dak; als vulling in een korfboognis boven een gedicht poortje een rijk gebeeldhouwde steen met alliantiewapens, 1612; ter weerszijden van de toren een ingang; de linker ingangspartij (1827) met een dubbele deur met halfrond bovenlicht, en bordestrap (12 treden) van natuursteen en eenvoudige ijzeren traphek; bovenaan de trap een door twee Dorische zuilen geschraagd plat dak met rijk fries; rechts van de toren een tweede ingang, in 1907 ontworpen door Eduard Cuypers, die meer veranderingen aan het huis aanbracht; een ronde ingangsdeur met haakvormige bordestrap met bakstenen balustrade; belétage met achtlichtsvensters, verdieping met zeslichtsramen; in de westelijke smalle zijgevel mogelijk oorspronkelijke kloostervensters; achtergevel (zuid) heeft 9 traveeën; ramen met dezelfde roedenverdeling als de voorgevel; oostelijke gevel idem; tongewelfde kelder.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Historisch park en tuinaanleg Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Historische tuin en parkaanleg, XIXa,b Het in de landschapsstijl aangelegde park strekt zich ten zuiden en oosten van het huis uit en bestaat uit een aanééngesloten parkbos met daarnaast, langs de Didamsestraat en de Babberichseweg, een boomgaard met oude hoogstambomen en ten zuiden ervan een weiland, dat met golvende lijnen het parkbos begrenst; vanuit het noorden, vanaf de Didamsestraat, waar een oude inrijhek staat, loopt een niet meer gebruikte korte oprijlaan met enkele rijen eiken in een flauwe bocht naar het begrinde voorplein, dat in de oksel van het huis en het koetshuis ligt; aan de westkant van deze laan loopt een brede sloot: een restant van de oude stadsgracht, die eertijds met een westelijke bocht om het huis liep en waarvan een deel van het traject nog als verdieping in het park te herkennen is; de andere oprijlaan met puinverharding en enkele rijen eiken loopt vanaf de Babberichseweg westwaarts en sluit aan op de andere laan; deze laan scheidt de boomgaard van het weiland; in de oostrand van het parkbos, langs de wei liggen achter elkaar een grote en een kleine vijver, waarvan de vorm vanwege de gedeeltelijke verlanding niet goed te herkennen is; in het park verder sporen van slingerpaden en veel monumentale oude bomen; in de zuidwesthoek van het park zijn restanten van de moestuin te herkennen, o.a. enkele oude fruitbomen en twee stukken fruitmuur; aan de ZW-hoek van het huis ligt een verhoogd neo-geometrisch tuintje met keermuren, opgetrokken met oude bakstenen van groot formaat:, als herinnering aan de grote 19de-eeuwse schuur, die aan het begin van de 20ste eeuw werd afgebroken. Wellicht gaat het muurwerk van het terras deels terug tot de tijd van de vierkante toren, die tot in de 19e eeuw op de zuidwesthoek van het huis stond. Het is bekend dat het park vroeger gestoffeerd was met enkele prieëlen en bruggetjes; hiervan resteert niets.

10



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Koetshuis huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Koetshuis, XIX, mogelijk ouder; direct ten noordwesten van het huis naast het voorplein; bakstenen gebouw op L-plattegrond; anderhalve bouwlaag onder schilddak met grijze pannen; noordvleugel op het einde smaller, waardoor het corresponderende dakdeel aan de achterzijde steiler is; de kortere westvleugel heeft een wolfsdak; voorgevel (oost) met twee dubbele inrijdeuren met lichtgetoogde meerruitsbovenlichten; 4 halfrond getoogde 6-ruitsvensters met erboven- in de halve verdieping (hooizolder) liggende ovale vensters met kruisroeden.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Veestal Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Veeschuur, 1868; aan de Wittenburgstraat ten zuidwesten van het huis; grote bakstenen schuur op rechthoekige plattegrond; zadeldak met rode pannen tussen tuitgevels met ezelsrug; boven in de gevel telkens drie kleine ronde vensters; zijgevel (straatgevel) met vijf gekoppelde vensters in ondiepe segmentboognis; in noordelijke kopgevel getoogde inrijpoort met sluitsteen 1868; kapconstructie met bijzondere gebogen spanten. De veeschuur is in 2012 door brand ernstig beschadigd en vervolgens weer gerestaureerd.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Bakhuis Huis Seveaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Bakhuisje. Aan de ZO-zijde van de veeschuur gelegen op rechthoekige grondslag in rode baksteen opgetrokken 18de-eeuws bakhuisje onder met Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak, waarvan het dakschild aan de achter (zuid-)zijde is doorgetrokken als overkapping van het alhier gelegen uitgebouwde gemak. Aan de westgevel, gericht naar de alhier gelegen plaats, een meerruits schuifvenster.

11



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Duiventoren Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Duiventoren XIXc Langs de westelijke oprijlaan; lage zeshoekige bakstenen toren met plat dak, kantelen en pinakels, waaronder tandlijst; parterre en verdieping; parterre met rond deurtje en halfcirkelvormige raampjes, waarvan sommige dichtgezet; verdieping met 2 verticale stroken vlieggaten per gevelvlak; stroken vlieggaten overhuifd door uitspringende gemetselde boogjes. Door achterstallig onderhoud zijn op dit moment zowel het dak als de verdiepingsvloer afwezig.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Toegangshek Didamsestraat Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Toegangshek, aan de Didamsestraat XIXc Twee lage vierkante gepleisterde pijlers met boognissen in de vlakken; hardstenen dekplaten met laag-pyramidale vorm; eenvoudige smeedijzeren spijlenhekken met zijstukken, die voluutvormig beëindigd zijn.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Muur tussen veestal en Polderhuis Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Muur met entreepartij, bestaande uit een 18de-eeuwse hoge muur met poort langs de Wittenburgstraat (XVI), in het verlengde (in zuidelijke richting) van de westmuur van de veeschuur en aansluitend aan de voorgevel van de voormalige rentmeesterswoning en Polderhuis; de muur wordt afgesloten door een muizetandfries met ezelsrug; in dit deel van de muur, dat in ca. 1962 werd gerestaureerd, een spitsbogige dubbele poortdeur. Het muurgedeelte ten noorden van de veeschuur is lager opgetrokken en wordt onderbroken door een eenvoudige entreepartij van een dubbel smeedijzeren spijlenhek (met pijlpunten) tussen twee vierkante bakstenen pijlers met afgeplat pyramidaalvormige hardstenen afdekplaat, met aan weerszijden een smeedijzeren vleugelstuk als het hek, eveneens door vierkante bakstenen pijler met afdekplaat afgesloten.

12



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Muur bij bakhuis Huis Sevenaer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Muur achter bakhuisje. Achter het bakhuisje en tussen de veeschuur en de voormalige rentmeesterswoning of Polderhuis gelegen hoge 18de-eeuwse rode bakstenen muur, gelegen tegenover de muur langs de Wittenburgstraat. Beide muren en de veeschuur omsluiten de rechthoekige achterhof terzijde van de voormalige rentmeesterswoning of Polderhuis. De muur wordt afgesloten door een muizetandfries met ezelsrug. In de muur een rondboogdeur.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Muur in de moestuin

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Muur in moestuin. Rode bakstenen 19de-eeuwse een steens muur onder platte rollaag. De muur is in het verlengde gebouwd van de tot woning verbouwde paardenstal aan de Wittenburgstraat nr. 33 en reikt tot aan de achtergevel van deze woning.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Muur achter dienstwoning

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Muur achter voormalige dienstwoningen. Rode bakstenen 19deeeuwse muur onder platte rollaag met pilasters aan één zijde ter stabilisering, evenwijdig gelegen aan de muur in de moestuin, gesitueerd achter de voormalige dienstwoningen aan de Wittenburgstraat nr. 29 en 31.

13



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Schuur

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Werkschuur Omschrijving Het muurgedeelte ten noorden van de veeschuur wordt onderbroken door de houten achtergevel (verticale delen) van een WERKSCHUUR (XIXd), Onder met rode pannen gedekt zadeldak, die naar het park toe open is.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Hondenhokken

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Hondenhok, XXa; aan de noordrand van het voorplein; bakstenen gebouwtje met lessenaarsdak; drie lage uitgangen naar de ervoor gelegen drie gescheiden rennen van eenvoudig ijzeren traliehek.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode sokkel

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Sokkel, XVIII; op het terras aansluitend aan de ZW-zijde van het huis; waarschijnlijk bedoeld voor zonnewijzer; L.XIV-L.XV-overgang-stijl; vierkante, aan de onderzijde gerond uitkragende natuurstenen sokkel met als versiering een knorrenlijst en acanthusblad-motieven in iets verdiepte gecontourneerde vlakken.

14



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Terraspartij

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Tegen de ZW-hoek van het huis gebouwd terras op rechthoekige grondslag met keermuren in rode baksteen. Aan de noorden zuidzijde een stenen trap als toegang naar het terras. Het terras markeert de oorspronkelijk alhier gelegen 19de-eeuwse bakstenen schuur, die aan het begin van de 20ste eeuw is afgebroken tot het niveau van de keermuren van het huidige terras. Het muurwerk van het terras gaat vermoedelijk terug tot de voorganger van voornoemde schuur, de 16de-eeuwse vierkante toren die in de 19de eeuw werd afgebroken.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Kas moestuin

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In oorsprong 19de-eeuwse kas, verbouwd in de eerste helft van de 20ste eeuw. De door een zadeldak met flauwe helling overkapte kas, deels staande op 19de-eeuwse bakstenen keermuren, heeft een houten opbouw. Het bakstenen verhoogde middenstuk diende voor de verwarming. De kas is gesitueerd in de moestuin, even ten zuiden van de muur in de moestuin.

15

Rijksmonumenten Babberich

Babberichseweg 86 (havezathe Kamphuizen) Camphuizen Babberich Rijksmonument nr. 40415

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Havezathe

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Havezathe Kamphuizen. Rechthoekig, laat-middeleeuws gebouw met schilddak waarop eenvoudig, houten torentje. Ten dele onderkelderd met tongewelven. Moerbalken met sleutelstukken ca. 1600; eiken spiltrap 1662. Twee schouwen met rijk versierde en van wapens voorziene boezems in stucwerk (XVIIIc). Het huis ligt op een ongeveer cirkelvormig, omgracht terrein.

Beekseweg 40 Kwartier Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Boerderij uit het midden van de 19e eeuw met T-vormige plattegrond. Het woongedeelte draagt een rieten schilddak en de vensters hebben achtruits-schuiframen met luiken. De stal heeft een met riet en pannen gedekt wolfsdak met wolfseind.

16

Beekseweg 2 Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Duiventoren

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De duiventoren is midden 19e eeuw gebouwd. De achthoekige witgepleisterde toren van twee bouwlagen is afgedekt met een lichthellend,achtvlakkig zinken tentdak. Op de hoeken van de muurvlakken op de parterre bevinden zich lisenen met daartussen boogvormige blindnissen waarvan er een als toegang dient ten behoeve van de oorspronkelijke functie als schaapskooi. Op de verdieping heeft elk muurvlak een cirkelvormige nis met elk 12 st. vlieggaten voor de duiven. Beekseweg 2 Kwartier Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Buitenplaats

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het huis is als hoofdgebouw van de historische buitenplaats “Babberich” gebouwd, oorspronkelijk middeleeuws (1363), en heeft thans een neoclassicistisch uiterlijk met ouder muurwerk. Het huis is in opdracht van Johan Philip Anton de Neree in 1786 herbouwd. Het betreft een witgepleisterd L-vormig gebouw bestaande uit een souterrain, twee bouwlagen en een zolderruimte welke is afgesloten met een schilddak gedekt met gesmoorde holle dakpannen. Buitendaks bevinden zich hoekschoorstenen met op de zuidvleugel een zeshoekige dakruiter met helmdakje. In de gevels bevinden zich zes-ruits empire schuiframen met persiennes (zonneblinden) op beide verdiepingen. De symmetrische zuidgevel bestaande uit vijf vensterassen wordt benadrukt door een middenrisaliet van drie vensterassen welke door een driehoekig fronton met ovaal venster wordt afgesloten op de gootlijst. De hoofdentree bevindt zich in de oksel van het gebouw bestaande uit een hardstenen bordestrap gevolgd door een houten deur in empire-stijl. Linksboven het bordes bevindt zich een natuurstenen gevelsteen met de inscriptie : “Joannes: phILIppVs: De:neree:CasteLLVM: cX strVI: IVssIt+ IpsIVs: ConIVX: anna: MeChtILDIs: heIX+ beneDICtIo: nVMInIs: & : paX: CoeLI: sIt: sVper: nos: & qVatVor: natos: nostros +”. Hierboven bevindt zich een natuurstenen gevelsteen met het familiewapen in reliëf. Aan de oostzijde grenst de dienstvleugel aan het huis. Het interieur is grotendeels bewaard gebleven zowel in structuur als ook de diverse onderdelen zoals o.a. de houten trappartij in Lodewijk XVI-stijl van begane grond tot op de zolder, paneeldeuren,marmeren vloer op de bel-etage,stucplafonds,lambriseringen,schoorsteenmantels, huiskapel, dienstruimte in het souterrain (keuken,bijkeuken en kelder), wandbeschildering met pilasters en mythologische figuren in de grote zaal welke tot nu toe onder behangsel verborgen zijn of waren.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dienstvleugel

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De witgeschilderde dienstvleugel, oorspronkelijk schoonmetselwerk, bevindt zich op de U-vormige plattegrond aan de zuidzijde op de binnenplaats. De dienstruimten,koetsstalling en paardenstalling zijn als kantoorruimte en woning herbestemd. Boven de dubbele deur in de topgevel bevindt zich een natuurstenen gevelsteen met de inscriptie: “RENOVATUM 1879 / M.R.J. de N.V.B. /et .+” Het interieur is herbestemd als kantoor en woning waarbij de kapconstructie gehandhaafd is en de voormalige broodoven is gereconstrueerd.

17

Beekseweg 2 Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Begraafplaats

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Begraafplaats In het bos gelegen rond grafveld met zerken en knielbanken begrensd voor de familie De Nereé. Een knielbank en 5 natuurstenen staande zerken met belettering.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Historische parkaanleg

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Historische parkaanleg (XIX) deels mogelijk ouder, als onderdeel van de historische buitenplaats “Babberich” bestaande uit lanen (a.), waterpartijen (b.), bossen (c.) en weilanden (d.). ad a: er zijn twee oprijlanen, die in een gebogen lijn samen komen bij de brede aarden dam, die over de noordarm van de gracht toegang geeft tot het huiseiland; de ene laan begint ten noorden van het huis aan de Beekseweg en de andere in het westen aan de Emmerichseweg; beide lanen hebben een puinverharding en zijn beplant met enkele rijen eiken; vanaf ongeveer het midden van de noordlaan loopt een lange rechte laan naar het zuidoosten; hij eindigt onder een scherpe hoek op de Emmerichseweg; de laan heeft gedeeltelijk een puinverharding en is verder onverhard; de beplanting is onregelmatig met eik en sparren. ad b: de gracht rond het huis-cum- dienstvleugel heeft een afgerondvierkante vorm; in de zuidoosthoek is een grote vijverachtige uitstulping naar de Emmerichseweg; de gracht staat via een sloot langs de noordelijke oprijlaan en de Beekseweg in verbinding met de grote langgerekte vijverpartij in het oosten van het complex; deze partij is waarschijnlijk ontstaan uit een oude rivierarm. ad c: het grote wandelbos met nog herkenbare slingerpaden en veel oud loofhout ligt tussen de lange rechte laan en de grote vijverpartij ten oosten ervan; het terrein is iets geaccidenteerd; midden in het bos ligt de familiebegraafplaats een kleiner bos ligt direct ten noorden en oosten van de gracht; hierin nog een smalle waterlus vanuit de gracht; langs de westkant van de noordlaan en de zuidzijde van de westlaan loopt een smalle bosstrook, die ook nog met een aftakking de westen zuidzijde van de kleine wei westelijk van het huis omarmt; in deze strook ligt een klein steil heuveltje. ad d.: er is een aantal weilanden, waarvan de grote voorwei (vroeger boomgaard) in landschappelijk-visuele zin het belangrijkst is: vanaf de Beekseweg is er een fraai gezicht over deze wei op het witte huis, dat opgesloten ligt tussen de coulissen van de beide oprijlanen en bosstroken; aan de oostkant van de noordlaan ligt -langs de Beekseweg een weiland, dat vroeger ook gedeeltelijk een boomgaard was; tussen de westlaan en de Emmerichseweg ligt een smalle wei, en in de wig tussen deze weg en de rechte laan ligt een driehoekig weiland, gedeeltelijk omzoomd met een meidoornhaag, met ook hier en daar een oude fruitboom; tenslotte ligt er direct ten westen van de gracht een kleine wei, waarin de duiventoren staat.

18



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Tuinmanswoning

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Tuinmanswoning “Lotjeshoeve” met schuurtje (XIXc) gebouwd als onderdeel van de historische buitenplaats “Babberich”, in de noordhoek van de driehoekige wei ten oosten van het huis aan de rechte laan, schuin tegenover de boerderij. De gepleisterde tuinmanswoning met rechthoekige plattegrond bestaat uit één bouwlaag en een zolder afgesloten door een zadeldak met gesmoorde opnieuw verbeterde hollandse pannen en eenvoudige windveren. In de voorgevel (oost) bevindt zich een deur met aan weerszijden een 6-ruits schuifraam raam met persiennes. In de geveltop bevindt zich een halfrond 6-ruits raam. In de linker zijgevel bevindt zich een niet oorspronkelijk venster met persiennes. In de achtergevel bevinden zich twee halfronde stalramen met centraal geplaatste deuropening met niet oorspronkelijke deur. In het interieur bevinden zich geen waardevolle onderdelen. In het interieur is van belang de diverse ruimten als de voorkamer en de kelder met opkamer. Achter het huisje, dwars geplaatst, een eenvoudig witgepleisterd schuurtje, XIXc, onder zadeldak met gesmoorde pannen; gietijzeren spinnekopvensters; hooiluik met spitsboog in topgevel. De linker zijgevel van de dienstwoning fungeerde voorheen tevens als tuinmuur, die doorliep in het verlengde van deze gevel richting schuur. Waardering tuinmanswoning “Lotjeshoeve” met schuurtje gebouwd als onderdeel van de historische buitenplaats “Babberich” is van algemeen architectuurhistorisch, cultuurhistorisch en stedenbouwkundig belang * vanwege met name het exterieur van de tuinmanswoning met schuur * vanwege functioneel-ruimtelijke relatie van de tuinmanswoning met schuur met de overige onderdelen van de buitenplaats * als landschappelijk “decorstuk” in de driehoekswei.


Rijksmonumenten nr. 519923


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Boerderij “Frans Joseph-hoeve” (1872) gebouwd als onderdeel van de historische buitenplaats “Babberich” met Duitse architectuurinvloeden, gelegen ten noordoosten van het huis aan de rechte laan. De boerderij met rechthoekige plattegrond, bestaande uit anderhalve bouwlaag en een zolder wordt aan de bovenzijde afgesloten door een zadeldak met gesmoorde pannen. De hallehuisboerderij bestaat uit een voor (woon)- en achterhuis (werk). Het voorhuis wordt gekenmerkt door een symmetrische voorgevel met centraal geplaatste deur met aan weerszijden een 6-ruits schuifraam met op de verdieping drie kleine glasvensters en in de geveltop een rond venster met gietijzeren, diagonaal geplaatst, geornamenteerd roedenkruis. Op de voorgevel bevindt zich in zwart geschilderde letters de naam “Frans Joseph-hoeve”. In de beide zijgevels bevinden zich ter plaatse van het voorhuis een voormalig schuifraam, ter plaatse van het achterhuis stalramen en luiken. De langsgevels zijn regelmatig verdeeld door lisenen. De achtergevel kenmerkt zich als onderdeel van het achterhuis door een centrale, dubbele, geklampte, kraalschroten, licht getoogde deur met aan weerszijden een stalraam, waarboven een centraal geplaatst hooiluik met spitsboog met aan weerszijden een rond venster als in de voorgevel van het voorhuis. Rechtsonder bevindt zich een dichtgemetselde hondenopening met in de geveltop een tiental vlieggaten (duiven). In de achtergevel bevindt zich een gevelsteen met de inscriptie “Mr Richard Jan de Neree van Babberich en Kamphuijsen 1872”. Beide topgevels zijn voorzien van een geprofileerde bakstenen rand. Tegen de rechterzijgevel bevindt zich een eenlaags aanbouw afgesloten door een zadeldak. Een dergelijke aanbouw is streekeigen. Het interieur is grotendeels bewaard gebleven zoals onder meer de scheiding tussen voor en achterhuis en de gebinten kapconstructie. Het voorhuis bestaat uit een middengang met aan weerszijden een kamer en een kelder. Het achterhuis is de voormalige deel met een kapen gebintconstructie met dubbele balklaag. Waardering Boerderij “Frans Joseph-hoeve” gebouwd als onderdeel van de historische buitenplaats “Babberich” is van algemeen architectuurhistorisch, cultuurhistorisch en stedenbouwkundig belang als voorbeeld van een hallehuisboerderij daterend uit 1873 met invloeden uit de Duitse architectuur (1,5 bouwlaag, lisenen, baksteen, baksteendecoratie) met kenmerkende gebintconstructie vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie van de boerderij met de overige onderdelen van de buitenplaats

19

Rijksmonumenten Angerlo Bingerdenseweg 21 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Buitenplaats

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De naam Bingerden wordt in 970 als ‘curtis Bingart’ voor het eerst genoemd. Wat die curtis of hof omvatte is niet duidelijk. Pas in 1674 (!) kan op grond van archiefstukken worden vastgesteld dat er in dat jaar sprake was van een ‘huis en de plaets’ of ‘het huijs Bingerden met den binnenhoff’. Hoewel Bingerden in de 18de eeuw op een kaart als ‘Haave Saedt en Hoch Adelijke Huijs’ omschreven wordt, is het nooit officieel als havezathe erkend. Evenmin waren er heerlijke rechten verbonden aan Bingerden. Het is niet aan te nemen dat ter plaatse van het huidige huis ooit een middeleeuws kasteel gestaan heeft, veeleer moeten we denken aan een onverdedigbaar huis. De betiteling “Hof te Bingerden” duidt daar al op. Dat huis kan in de Tachtigjarige Oorlog verwoest zijn, want het is bekend dat in 1612 een bescheiden herstel heeft plaats gevonden en dat eigenaren Johan Arnold van Goltstein en Maria von Lehwalt in het midden van de 17de eeuw een grote bouwactiviteit aan de dag gelegd hebben. Dat laatste blijkt uit een archiefstuk: ‘... so wie gemeltes heusz belanget, ist zwahr vor diesem jahr schlecht undt gering gewesen, aber von weilandt hernn Gerenal Goltstein ziemlich verbessert undt gröszer gemacht.’. De bouwval heeft nog enkele jaren zo gestaan. De eigenaren hadden hun intrek in de oranjerie genomen. In 1957 kreeg E.A. Canneman, architect bij de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, de opdracht het huis op de oude fundamenten te herbouwen. Op 28 mei 1958 was het voltooid. Het nieuwe huis was in opzet gelijk, maar minder hoog en minder breed dan het oude geworden. De oude kelders in de noordoost-hoek waren als enige gehandhaafd en opgenomen in het nieuwe huis. Het huis op de rechthoekige grondslag heeft een lage verdieping en is afgedekt met een fors schilddak, belegd met grijze oudhollandse pannen. Midden op het dak een open lantaarn voor een luidklok met aan de voorzijde een wijzerplaat in de voet. Rondom een geprofileerde dakgoot boven een laag fries. De voorgevel heeft licht risalerende midden- en hoekpartijen. De middenpartij wordt bekroond door een tympaan, waarin het wapen Van Weede - Van Heeckeren is op genomen. De voordeurpartij heeft een in 18de-eeuwse stijl deur en dito bovenlicht met snijwerk. Ter weerszijden van de deur een smal venster met schuifraam en op de verdieping een door twee smalle vensters geflankeerde breed venster, alle met schuiframen. De terug liggende gevelvlakken hebben op de begane grond twee vensters en op de verdieping twee lage vensters. De hoekpartijen hebben op de begane grond één en op de verdieping een laag venster. Alle vensters hebben schuiframén met 18de-eeuwse roedenindeling. In de zuidgevel een gedenksteen van na de Tweede Wereldoorlog ter herinnering aan de verwoesting en de herbouw (in het Latijn) . Aan de noordkant is een laag gedeelte aangebouwd, dat visueel wegvalt achter de gebogen tuinmuur en derhalve vanaf het voorplein niet te zien is. Hierin de keuken en bijkeuken. De achtergevel heeft een driezijdig uitgebouwde middenpartij en is boven goothoogte afgewerkt met een houten balustrade. In deze partij een op consoles rustend balkon met balustrade en balkondeuren op de verdieping en tuindeuren op de begane grond. Ter weerszijden van de middenpartij zowel op de begane grond als verdieping, vensters als in de voorgevel. De indeling van het huis is als volgt: centraal achter de voordeur ligt de hal die uitkomt op de grote, driezijdig uitgebouwde zaal. De zaal wordt geflankeerd door de herenkamer en de eetkamer. Aan de zuidkant van de hall de slanke gebogen trap naar boven. Daarachter een kleine salon. Aan de noordkant van de hal een doorgang naar de ‘nutsafdeling’, met keukens, toegang tot de kelders en een dagverblijf voor het personeel. Op de verdieping slaapkamers en badkamers. Aan ex- en interieur zijn 18de-eeuwse onderdelen toegepast als betimmeringen, schouwen en beslagwerk. Waardering Huis Bingerden, behorend tot de historische buitenplaats Bingerden, van algemeen cultuurhistorisch belang: wegens de geschiedenis - als middelpunt van de buitenplaats - als voorbeeld van wederopbouw in 18de-eeuwse vormen, refererend naar het oude huis in vorm, niet in maat, met gebruikmaking van originele 18de-eeuwse onderdelen.

20

Bingerdenseweg 21 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Muurwerk met pijlers.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Muurwerk met pijlers langs het voorplein. Door koetshuis en hoofdgebouw onderbroken in rode baksteen opgetrokken muurwerk, dat het voorplein aan de ZW- en NW-zijde kwartcirkelvormig omlijst. Het muurwerk is van een zandstenen Geprofileerde afdekplaat voorzien. Voorts wordt het muurwerk op de as van de oprijlaan aan weerszijden door een rechthoekige doorgang doorbroken, die door samengestelde bakstenen pijlers met samengestelde geprofileerde zandstenen afdekplaat, waarop zandstenen vazen, wordt geflankeerd. De vier vazen zijn afgeplat van vorm en hebben voluutvormige handvaten en een band met godrons op de buik.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Koetshuis

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Koetshuis. Aan het voorplein gelegen in rode baksteen opgetrokken koetshuis onder met grijze pannen gedekt afgeplat schilddak uit de laatste kwart van de 18e eeuw. Vermoedelijk is het koetshuis omstreeks 1786, toen het muurwerk rond het voorplein tot stand kwam, gebouwd. Het grondplan van het koetshuis staat voor het eerst geregistreerd op de Kaart van de Havezathe Bingerden door H. van Heijst uit 1791.

21



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Oranjerie

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Oranjerie annex dienstwoning. In rode baksteen opgetrokken deels onderkelderde oranjerie annex dienstwoning onder met grijze pannen gedekt afgeplat schilddak, dat het voorplein aan de NO-hoek afsluit. Het platte dak is van zink. Centraal op het dak een vierkante bakstenen schoorsteen met een siersmeedijzeren voluutvormige bekroning, waarboven een windvaan. De oranjerie en dienstwoning dateren vermoedelijk uit omstreeks 1786 toen het muurwerk rond het voorplein werd opgetrokken, alhoewel kaarten van voor deze tijd op deze plaats al een bouwwerk - waarschijnlijk een boerderij - aanduiden. Het muurwerk rond het voorplein, de oranjerie annex dienstwoning en de ten opzichte van de as van het huis symmetrisch hier tegenover liggende rentmeesterswoning vormen namelijk een architectonisch ensemble. Op de Kaart van de Havezathe Bingerden door H. van Heijst uit 1791 staat het grondplan van het complex aangeduid, zij het dat dit grondplan in deze tijd niet rechthoekig maar L-vormig was. Vermoedelijk dateert het huidige grondplan uit de laatste helft van de 19e eeuw, toen in de gevels van de oranjerie en dienstwoning de huidige kozijnen werden aangebracht; deze kozijnen zwenken aan de bovenzijde naar opzij en aan de zijkanten naar onderen rechthoekig uit. Voorts werden de vensterkozijnen na de Tweede Wereldoorlog van de huidige vensterindeling in 18e-eeuwse stijl voorzien. Ook werden toen de historiserende dakkapellen met tympaanbekroningen aangebracht, die voor de bescherming van ondergeschikte betekenis zijn. Voorplein(west-)zijde: centraal een dubbel venster met 8-ruits bovenlicht en met per venster een 8-ruitsindeling. Aan weerszijden hiervan een geheel geblindeerde paneeldeur. Aan de linkerzijde een aan voornoemde vensters identieke vensterpartij en aan de rechterzijde een blindnis. Deze blindnis dateert uit 1945 om oorlogsschade te maskeren (voordien een venster identiek aan de overige vensters in deze gevel). De gevel wordt door een kroonlijst (waarin simaaslijst) afgesloten, die aan de overige gevels omgaat. Rechter zijgevel: drie dubbele openslaande deuren met 20- ruitsindeling en 8-ruits bovenlichten. Deze deuren geven toegang tot de voormalige (tegenwoordig als woning in gebruik zijnde) oranjerie. Achtergevel: centraal twee vensters als aan de voorgevel. Links hiervan een blindnis en rechts een paneeldeur met bovenlicht, waarin diefijzer. Aan de linker- en rechter zijde van de gevel een aan voornoemde vensters identiek venster. Onder het centraal gelegen linker venster een getoogde kelderdeur. Aan het rechter uiteinde van de gevel bevindt zich een door een houten bekisting omgeven pomp op bakstenen onderdorpel. Linker zijgevel: een aanbouw van na de Tweede Wereldoorlog, die als zodanig geen monumentwaarde heeft.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Rentmeesterswoning

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Rentmeesterswoning. In rode baksteen opgetrokken rentmeesterswoning onder met grijze pannen gedekt afgeplat schilddak, dat het voorplein aan de ZO-hoek afsluit. De rentmeesterswoning dateert vermoedelijk uit 1786, toen het muurwerk rond het voorplein werd opgetrokken. Dit muurwerk, de rentmeesterswoning en de ten aanzien van de as van het huis symmetrisch er tegenover liggende oranjerie annex dienstwoning vormen namelijk een architectonisch ensemble. Op de Kaart van de Havezathe Bingerden door H. van Heijst uit 1791 staat het grondplan van de rentmeesterswoning aangeduid, zij het dat dit grondplan in deze tijd niet rechthoekig maar L-vormig was. Vermoedelijk dateert het huidige grondplan uit de laatste helft van de 19e eeuw, toen in de gevels van de rentmeesterswoning de huidige kozijnen met vensters met 3-ruitsindeling werden aangebracht; deze kozijnen zwenken aan de bovenzijde naar opzij en aan de zijkanten naar onderen uit. Voorplein (west-)zijde: centraal twee schuifvensters met 3- ruitsindeling met aan weerszijden een paneeldeur. Het bovenlicht van de rechter paneeldeur en de paneeldeur zijn vanouds geblindeerd. In het bovenlicht van de linker deur is een diefijzer aangebracht. Aan de linker en rechter zijde van deze gevel twee aan voornoemde vensters identieke vensters. De gevel wordt door een kroonlijst (met simaaslijst) afgesloten, die aan de overige gevels omgaat. Linker gevel: twee vensters met 3-ruitsindeling. Achtergevel: centraal twee vensters met 3-ruitsindeling, met links een deur met enkelruits bovenlicht en rechts een blindnis. Aan de linker- en rechter zijde van de gevel een aan voornoemde vensters identiek venster.

22



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Schuur

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Schuur. Rode bakstenen 19e-eeuwse schuur op rechthoekige grondslag onder lessenaarsdak, waarvan de lange 18e-eeuwse achter(noord-)muur het rechte zuidelijke muurgedeelte van het muurwerk is, dat het voorplein halfcirkelvormig omlijst. Als zodanig staat het grondplan aangegeven op het Kadastraal Minuutplan, Angerlo sectie H, uit 1832.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Tuinmuur

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Tuinmuren met pijlers langs de moestuin. Een uit twee gedeelten bestaande 18e-eeuwse rode bakstenen tuinmuur langs de lange westen korte noordzijde van de rechthoekige moestuin, waarvan de gedeelten oorspronkelijk op elkaar aansloten; van het linker gedeelte van de noordelijke muur, die haaks ook een stukje langs de oostzijde van de moestuin omgaat, zijn slechts over een afstand van enige tientallen meters de fundamenten bewaard gebleven.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Toegangshek

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Smeedijzeren hek met bakstenen pijlers. Monumentaal dubbel smeedijzeren traliehek met rijk versierd smeedijzeren bovenstuk met voluten en krullen en met in het centrum het in een ovaal veld gevatte in 1958 aangebrachte ineen gevlochten monogram van Van Heeckeren - Van Weede, waarboven een kroon. Het hek wordt geflankeerd door monumentale bakstenen samengestelde pijlers op samengestelde geprofileerde zandstenen sokkel en met samengestelde geprofileerde zandstenen afdekplaat. Hek en pijlers zijn oorspronkelijk uit 1750 en afkomstig van de Buitenplaats Leeuwenhof te Overschie en zijn hier in 1958 geplaatst. De pijlers worden bekroond door een vaasvormig zandstenen ornamentstuk met een hals van gestileerde acanthusbladeren en gestileerde buik waarop in 1958 de familiewapens van Van Heeckeren en Van Weede zijn geschilderd.Deze worden aan de bovenzijde afgesloten met een kroon.

23



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Zonnewijzer

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zonnewijzer op sokkel. Edelmetalen zonnewijzer met bijbehorende zandstenen sokkel uit de tweede helft van de 18e eeuw. De sokkel is kubusvormig, waarbij de hoekpunten van de kubus tot driehoekige vlakken zijn afgeschuind, zodat er een 14-vlakkige kubusvorm van 4 vierkante verticale, 2 vierkante horizontale en 8 schuine driehoekige vlakken ontstond. De sokkel bestaat uit een geprofileerd voetstuk, een boogvormig en haaks inzwenkend tussenstuk en een voluutvormige buik.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Portierswoning

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Portierswoning. Portierswoning op T-vormige grondslag onder tweedelig met grijze pannen gedekt zadeldak uit 1893, geplaatst aan het begin van de oprijlaan naar Huis Bingerden. Het naar de oprijlaan gekeerde voorste gedeelte is witgepleisterd. Het tegen de oostzijde aangebouwde achterste gedeelte is wit geschilderd.


Rijksmonument nr 459691

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Beeldengroep

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Beeldengroep op sokkel. Marmeren 19e-eeuwse beeldengroep, voorstellende Leda en de zwaan, geplaatst op een 18e-eeuwse zandstenen klokvormige sokkel in Lodewijk XV-stijl. Beeldengroep en sokkel zijn in de ZO-hoek van de formele tuin ten zuiden van het huis gesitueerd.

24



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vaas op sokkel

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Vaas op sokkel. Laat 19e-eeuwse monumentale betonnen komvormige tuinvaas rustende op vier leeuwepoten met vrij hangende guirlandes langs de hals. De vaas staat op een rechthoekige betonnen sokkel met paneelvormige vakken op de zijden en met geprofileerde voet en afdekplaat. Volgens de overlevering is de vaas op een Wereldtentoonstelling te Brussel - wellicht de tentoonstelling uit 1897 - gekocht.




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Twee paddenstoelen op sokkel. Twee betonnen paddenstoelen op een rechthoekige sokkel met afgeschuinde hoeken uit het eind van de 19e eeuw. De paddenstoelen zijn in circa 1900 vanuit Engeland naar Bingerden getransporteerd en dienden oorspronkelijk als opstap voor het bestijgen van paarden. Een ludieke beschildering van de paddenstoelen uit de tijd van de eeuwwisseling in rood met witte stippen is geheel afgesleten. De paddenstoelen staan thans direct ten westen van het koetshuis opgesteld.




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Paddenstoel op sokkel. Betonnen paddenstoel op rechthoekige sokkel met afgeschuinde hoeken uit het einde der 19e eeuw. Zie Rijksmonument nr. 459693

25




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Paddenstoel op sokkel. Betonnen paddenstoel op rechthoekige sokkel met afgeschuinde hoeken uit het einde van de 19e eeuw. Zie Rijksmonument nr. 459693




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Boerderij Groot Bingerden. In rode baksteen opgetrokken boerderij uit 1884 onder met rode pannen gedekt afgeknot schilddak, met centraal aan de achter(oost-)zijde een rode bakstenen deel uit 1914 onder met zwarte pannen gedekt zadeldak met wolfseind. De kozijnen van de vensters van de boerderij zwenken aan de bovenzijde naar opzij en aan de zijkanten naar onderen rechthoekig uit. De boerderij ontstond door een verbouwing van een alhier geplaatst koetshuis, die wederom wellicht ter plekke van een oude hofstede. Oud Bingerden was gesitueerd. Voor(west-)gevel: in vier traveeën gelede gevelpartij met vier schuifvensters met 3-ruitsindeling. De gevel wordt door een kroonlijst (met simaaslijst) afgesloten, die aan de andere gevels van de boerderij omgaat. Rechter gevel: aan de linker zijde een venster als aan de voorgevel en rechts een deur met enkelruits bovenlicht. Boven de deurpartij een hardstenen plakette met de tekst: “Groot Bingerden 1884”. Linker gevel: twee vensters als aan de voorgevel. Noordgevel van de deel: zes brede vensters met 3-ruitsindeling. Zuidgevel: identieke vensterindeling als aan noordgevel. Bingerdenseweg 10 Angerlo



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Boerderij Kroonestein. In rode baksteen opgetrokken boerderij uit de 18e eeuw met grijze gepleisterde voeting onder met rode pannen gedekt afgeknot schilddak. Voor(ZO-)zijde: centraal de ingangspartij, bestaande uit een deur met 9-ruits bovenlicht met aan weerszijden twee 12-ruits schuifvensters. In de kap drie nieuwe dakvensters. Rechter gevel: beganegronds drie 6-ruits vensters. Achtergevel: centraal twee deuren met elk een 9-ruits bovenlicht met aan weerszijden een 12-ruits schuifvenster. In de kap twee nieuwe dakkapellen en twee nieuwe dakvensters. Linker gevel: beganegronds drie 12-ruits schuifvensters. In de kap twee nieuwe dakvensters. Op het erf van de boerderij links voor de voorgevel een solitaire eik uit de 18e eeuw. Boerderij en eik vormen tesamen met de twee aangrenzende stalgebouwen een schilderachtig bedoeld en compositorisch ensemble in de historische parkaanleg van Bingerden.

26

Bij Bingerdenseweg 10 Angerlo



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Stalgebouw rechts van boerderij Kroonestein gelegen. Rode bakstenen stalgebouw uit de 19e eeuw onder rieten wolfsdak, waarvan de onderste schilden met rode pannen zijn gedekt. De nok is van rode vorstpannen voorzien. Voor(ZO-)zijde: centraal een ellipsvormige dubbele poort met in de rechter poortdeur een getoogd winket. Aan weerszijden een halfronde deur, waarvan de rechter deur is dichtgetimmerd. Rechter gevel: vijf brede rechthoekige vensters met 3 door T-balkvormige roeden gelede ruiten. Achtergevel: centraal een halfronde dubbele poort met aan weerszijden een halfronde dubbele deur. Tussen de laatstgenoemde deuren en de poort een klein halfrond venster met 2-ruitsindeling; het rechter venster is thans met een rooster dichtgezet. Linker gevel: vijf brede rechthoekige vensters met 3 door T-balkvormige roeden geleden ruiten. Bij Bingerdenseweg 10 Angerlo



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Stalgebouw links van boerderij Kroonestein gelegen. Rode bakstenen stalgebouw uit de 19e eeuw onder rieten wolfsdak, waarvan de onderste schilden met rode pannen zijn gedekt. De nok is van rode vorstpannen voorzien. Voor(ZO-)zijde: centraal een halfronde dubbele poort. Aan weerszijden een halfronde dubbele deur, die beide zijn dichtgetimmerd. Rechter gevel van links naar rechts: een nieuw venster en een nieuwe deur, drie getoogde 9-ruits vensters, een aanbouw van recente datum en twee getoogde 9-ruits vensters. Achtergevel:centraal een halfronde dubbele poort met aan weerszijden een halfronde deur. Tussen de laatstgenoemde deuren en de poort een klein halfrond venster, waarvan het linker een 7-ruitsindeling vertoont; het rechter venster is thans met een rooster dichtgezet. De achtergevel is door middel van twee steunberen aan weerszijden uitgebouwd. Linker gevel: zes getoogde 6- ruits vensters, waartussen alternerender wijze vijf halfronde luiken zijn geplaatst.


Rijksmonument nr.459711

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Park

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Historische tuinen parkaanleg. Tot de oudste gedeelten van de aanleg van het park van Bingerden behoort de classicistische structuur van de rechte oprijlaan en de as van het huis, die deze laan onder een rechte hoek snijdt.. Dat er in de 17e eeuw al van een aanleg op Bingerden sprake is bleek uit een schilderij uit circa 1700 van de kinderen van de toenmalige eigenaar Johann Moritz van Pabst (1650-1730) met op de achtergrond Huis Bingerden met rechthoekige tuin met parterres direct aan de zuidzijde, laan, gracht, plantage en fontein. Het schilderij werd in 1945 vernietigd. De hoge beukenhaag, die de moestuin aan de zuidzijde begrenst, dateert uit het eind van de vorige eeuw.

27

Dorpsstraat 31 Angerlo



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Ned. Herv. Kerk (St. Gallus). Door het laten springen van de 18e eeuwse toren in 1945 ernstig geteisterd sedertdien gerestaureerd bouwwerk, bestaande uit een romaans turfstenen schip (ca. 1100) met smalle, 12e eeuwse noorderzijbeuk en driezijdig gesloten koor uit midden XIV. De oorspronkelijke romaanse toren was gebouwd over een kapel, die de zijbeuk aan de oostzijde afsluit en die een graatgewelf draagt. Zware pijlers met imposten scheiden de zijbeuk van het schip. Inventaris: Eikenhouten preekstoel (1690); enkele romaanse fragmenten.

Mariëndaalseweg 16 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Daglonerswoning

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Mariendaal. Kleine 18e-eeuwse onderkelderde in rode baksteen opgetrokken daglonerswoning, genaamd Mariendaal, op langwerpig rechthoekige grondslag, onder met rode pannen gedekt afgeknot schilddak. Ingangs(oost-)zijde: centraal een deur met 6-ruits bovenlicht. Aan de rechter zijde een getoogde dubbele staldeur met in de linker staldeur een winket. Boven de staldeur een deels boven de dakrand doorgetrokken uitbouw als dakkapel, waarin kozijn met dubbele luiken. Zuidgevel: aan de rechterzijde een geblindeerde paneeldeur met 6-ruits (oorspronkelijk 9-ruits) bovenlicht en links een schuifvenster met luiken met 24- ruitsindeling. Westgevel: drie schuifvensters met 24-ruitsindeling, waarvan de twee rechter vensters van luiken zijn voorzien. Noordgevel: beganegronds bouwsporen van twee ovale vensters. Ten oosten van het huis bevindt zich en bakstenen schuur, die van recente datum is en voor de bescherming van ondergeschikte betekenis is. Het huis dient compositorisch als schilderachtig stoffage-object in de alhier gelegen kleinschalige aanleg in landsschapsstijl van een slingervijver met solitaire eik, die een onderdeel vormde van een grotendeels verdwenen laat 18e eeuwse aanleg in landschapsstijl ten oosten van de oostelijke grachtarm van Bingerden.

Naast Mariëndaalseweg 17 Angerlo



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Ruine van kasteel Kell Muurrestant van het middeleeuws kasteel gelegen aan de voor(NW-) zijde van boerderij Groot Kell. De ruïne had als ornament een schilderachtige waarde aan de oostzijde van de parkaanleg in landschapsstijl van landgoed Bingerden aan het eind van de 18e en in de 19e eeuw.

28

Rijksmonument Giesbeek

Meentsestraat 3 Giesbeek


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Korenmolen De Hoop, gebouwd als Beltmolen thans Stellingmolen

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Men heeft met zekerheid uit oude stukken kunnen vaststellen, dat er rond 1400 al een molen in Giesbeek stond. Volgens het Berghse Leenregister werd op 29 Maart 1421 de heer Herman van Enghusen als molenaar aangesteld. Molenaarszoon G.J. Winterink (afkomstig uit Drempt), liet op 24 jarige leeftijd de huidige molen bouwen (1888). In 1902 kwam aan de oostzijde van de molen een machinekamer met een 5 PK stoommachine. In de jaren daarna werd deze vervangen door een dieselmotor en later door elektro aandrijving. Hierdoor was de afhankelijkheid van de wind minder geworden. In 1926 werd de molen getroffen door een zware storm en vlogen de kap en de wieken van de molen, op het pand ernaast. In de 2e wereldoorlog is de molen buiten gebruik geraakt en in 1956 weer in ere hersteld. In 1979 is de molen in eigendom gekomen van de gemeente Angerlo. In 1980 werd de molen gerestaureerd door molenbouwer Groot Wesseldijk uit het Gelderse Laren; toen werd de molen omgebouwd van Beltmolen naar Stellingmolen. Enkele technische gegevens: Wiekenkruis: met ijzeren roeden Vlucht: 20.5 meter (met stroomlijnneuzen en kleine remkleppen) As: gietijzer, lengte 4,4 meter Vang: Vlaamse vang met trommel

29

Rijksmonumenten Lathum Kerkstraat 8 Lathum

Rijksmonument nr 8149


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Ned.Herv.Kerk (O.L.Vrouwe). Eenbeukige, onoverwelfde gotische kerk (XV) met onder driezijdig gesloten koor en een eenvoudige westtoren (XV) met ingesnoerde naaldspits. Over de benedenruimte van de toren een netgewelf. Inventaris: Koperen lezenaar en doopbekkenhouder (midden XVIII), doopbekken 1702. Zeldzaam eenklaviers kabinetorgel van P. Keerman uit 1737. Klokkenstoel met klok van H. Meurs, 1608, diam. 80 cm. Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk, later voorzien van electrische opwinding.

Kerkstraat 10 Lathum


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Pastorie ten noorden van Hervormde Kerk. Aardig herenhuis (XIXa) op vierkante plattegrond van begane grond met omlopend schilddak, waarin aan de voorzijde twee dakkapellen met vleugelstukken. Twee gepleisterde hoeklisenen. Oorspronkelijke deuren met gesneden bovenlicht; Empireramen met luiken.

Koestraat 33 Lathum


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Huis Lathum

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Huis Lathum. Adellijk huis (XV), oorspronkelijk bestaande uit een hoge en een lage vleugel op L-vormige plattegrond, waarvan de eerste in 1945 verwoest en de laatste gerestaureerd. Wapensteen (1562) en poortje, afkomstig uit het verwoeste gedeelte.

30

Gemeentelijke monumenten Zevenaar

31

Arnhemseweg 1a Centrum Zevenaar

Gemeentelijk monument

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Benzinepompoverkapping XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Van historische waarde als herinnering aan doorgaande weg door het centrum van Zevenaar, waarbij garagebedrijven annex benzinestation nog in het centrum voorkwamen.

Arnhemseweg 4 Het Grieth Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Villa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het begin van dit deel van de Arnhemseweg direct buiten de oude stadsgrens gelegen wordt gekenmerkt door bouwactiviteiten vanaf ca 1875. De opgenomen objecten in deze cluster moeten worden gezien als zeer stijlzuivere voorbeelden van de landelijk gangbare bouwstijlen (o.m. neogotisch, châletstijl, neorenaissance) Voor Zevenaar is het heel bijzonder, dat zo geconcentreerd op een kleine oppervlakte hiervan zo’n variatie voorkomt Overgangsarchitectuur met invloeden van de chaletstijl en neorenaissance. Kunstuitleencentrum + woning




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde 1856 (aanleg begraafplaats) ca. 1870 (grafkapel van fam. Van Nispen tot Pannerden).

32

Toegangshek 1920-1939

Lijkenhuisje XXa

Grafornamentiek XIXd - XXa

Neogotische grafkapel XIXd

Arnhemseweg 9 Molenwijk Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in 1887 en in 1998 op voortreffelijke wijze gerestaureerd. Woonhuis van de voormalig gemeentesecretaris van de Heiden.

33

Arnhemseweg 11 Molenwijk Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaand woonhuis 1920-1939

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis met gemetselde tuinafrastering. Het woonhuis is in opdracht van de joodse fam. B Gans in de twintiger jaren van de vorige eeuw in de trant van de Amsterdamse School gebouwd. De voorgevel is geheel asymmetrisch en de voordeur is voorzien van gemetselde rondboog. Er is zichtbaar veel aandacht voor details.

Arnhemseweg 57 ’t Grieth Zevenaar



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het woonhuis is gebouwd omstreeks 1920-1930. Het bezit een zorgvuldige detaillering en is in zijn hoofdopzet gaaf bewaard gebleven. Ook het interieur bezit nog diverse originele elementen, waaronder een trap, een tegelvloer, suitedeuren en de originele deuren met deuromlijsting. De belangrijkste wijziging aan het pand betreft de reiniging van de gevels. Het woonhuis is gelegen aan de zuidwest zijde van de Arnhemseweg. De straat kenmerkt zich hier door een verzameling van doorgaans vrijstaande woonhuizen uit diverse (stijl)perioden. Hierin vormt het pand een gaaf voorbeeld van een vrijstaand woonhuis uit de interbellumperiode. Plattegrond en opbouw: Het woonhuis is gebouwd op een rechthoekige plattegrond met een uitbouw tegen de linker achterhoek en de linker zijgevel. Het pand bestaat uit één bouwlaag en een zolder onder een tentdak dat is gedekt met rode muldenpannen. De uitbouw bezit een schilddak met een lagere nok dat het achterschild van het tentdak loodrecht snijdt. Ook dit dak is gedekt met blauwe muldenpannen. De dakvoet van de uitbouw is tegen de linker zijgevel iets hoger. Het opgetilde schild boven dit deel van de uitbouw gaat over in een luifel boven de hoofdentree in de linker zijgevel. De gevels zijn gemetseld in een rode baksteen in kruisverband. De gevels worden aan de onderzijde afgesloten door een trasraam met een rollaag langs de bovenzijde. Boven de muurdammen bevinden zich rondom eenvoudige sierankers in de gevels. Voorgevel: De voorgevel is de gevel die naar de Arnhemseweg is gericht. Deze heeft een symmetrische opbouw en is ingedeeld in twee vensterassen. De gevel wordt aan de bovenzijde afgesloten door een overstekende daklijst op gootklossen. In de twee vensterassen bevindt zich elk een venster met een tweeruits stolpraam en een twaalfruits bovenlicht dat is ingevuld met geel kathedraalglas. De vensters zijn voorzien van houten luiken, worden aan de bovenzijde afgesloten door een strek en aan de onderzijde door een gemetselde lekdorpel. In het midden boven de voorgevel bevindt zich een dakkapel met plat dak in het dakschild. De dakkapel wordt aan de bovenzijde beëindigd door een overstekende daklijst op gootklossen. Aan de voorzijde is de dakkapel ingevuld met twee achtruits stolpramen.

34

Babberichseweg 23 Schrijvershoek Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Klooster, schoolinternaat 1926

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voor Zevenaar historisch van belang als klooster, maar ook van diversiteit in onderwijsfuncties over een reeks van jaren van 1927 tot heden. Qua historie WO II van belang, daar dit gebouw in de oorlogsjaren fungeerde als zetel van de SS. Gezichtsbepalend bebouwd deel van dit visueel aantrekkelijk gebied.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode woonhuis met aangebouwd bedrijfspand XIXd - XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zeer gaaf voorbeeld van combinatie bedrijfsruimte/woonhuis in buitengebied langs een voormalige rijksweg. Veel achterstallig onderhoud.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaand woonhuis XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Achter het huis aanbouw in diversiteit van bouwstijl van bijgebouwen t.b.v. bedrijfsvoering. Oorspronkelijke voor- en zijtuin langs de oude rijksweg geven het huis een extra dimensie.

35

Delweg 28 Tatelaar Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij XIXb

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Hallenhuis met nog oorspronkelijke indeling voorgevel Achtergevel is deels veranderd, waarbij deuren zijn aangepast t.b.v. woonfunctie. Hier staat nog een oude walnotenboom, die in 1890 is geplant. Mooie ligging met ruime voortuin aan de Ampèrestraat vormt een harmonieus overblijfsel van de voormalige agrarische gemeenschap in Het Grieth. Sterke samenhang met aangrenzend object II 52 (Delweg 30). Gemeenschappelijke toegang via Delweg. Met veel liefde gerestaureerd, waarbij oude vormen exterieur zijn behouden.

Delweg 30 Tatelaar Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Kleine boerderij 1870

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voorkant heeft nog de oorspronkelijke indeling behouden Samen met object Delweg 28 vormt dit vooral aan de voorkant (zijde Ampèrestraat) een harmonieus geheel als herinnering aan de voormalige agrarische gemeenschap in Het Grieth.

Didamsestraat 2, Markstraat 1 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Bedrijfspand, bakkerij en bijbehorend winkelwoonhuis ca 1950

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Goed voorbeeld van herbouw in wederopbouwperiode van de “vierhoek” in het centrum, zeer karakteristiek gebouw. Bouwstijl in trant van Delftse School dat zeer afwisselend metselwerk uitstraalt. In (1998) gesplitst in tweeën, waarbij de voormalige bakkerij nu onder huisnummer Didamsestraat 2 valt.

36

Didamsestraat 10 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Raadhuis met bodewoning

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in opvallende rode baksteen, dat uitspringt in de straatwand Het gebouw in de neorenaissance bouwstijl met z’n trapgevels en uientorentje “straalt” nog duidelijk de functie van raadhuis, waarvoor het gebouwd is, uit. Zeer karakteristiek beeldbepalend gebouw, dat boven de gehele bebouwde directe omgeving uitsteekt. Vooral in relatie tot de omringende objecten mag dit geheel toch wel beschouwd worden als een bijzonder boeiende eenheid, die van grote cultuurhistorische waarde is voor het centrum van Zevenaar. Architect A.J. Joling bouwjaar 1903




Meisjesschool 1860-1880 klooster

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Ondanks verbouwingen en aanpassingen nog zeer karakteristiek gebouw van cultuurhistorische waarde. Vooral ligging, grootte gebouw, hoog opgaand schilddak, aparte vorm van de ramen geven dit gebouw een mooie uitstraling.

Dijkweg (begraafplaats) Oud Zevenaar Zevenaar



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Toegangshek en baarhuisje met kapel van de R.K. Begaarfplaats. De begraafplaats is aangelegd omstreeks 1917. De R.K. Begraafplaats werd de laatste rustplaats voor bewoners uit Oud Zevenaar en Babberich. Bijzondere elementen vormen het baarhuisje en het bakstenen toegangshek. Beide zijn late uitingen van de neogotiek. In het baarhuisje komt dit onder meer tot uitdrukking in de toepassing van spitsboogvensters. In de opzetstenen van de hekpijlers van het toegangshek is het driepas motief verwerkt. Toegangshek bestaande uit in baksteen opgetrokken hekpijlers waartussen een dubbel smeedijzeren draaihek. De hekpijlers zijn voorzien van een door afgeschuinde profielstenen afgesloten basement op een vierkante plattegrond waarbij de hoeken inspringen. De zich hierboven bevindende gemetselde vierkante kolom is eveneens voorzien van inspringende hoeken. De afsluitende strekkenlaag heeft de vorm van een vierkant. Ieder hek heeft een ijzeren scharnierpunt dat bevestigd is in een in de bakstenen hekpijler opgenomen hardsteenblok. De hekken zijn rijk gedecoreerd met gothische florale motieven en vierpasmotieven. Het linker hek wordt bekroond door een kruis. Het baarhuisje is gebouwd op een nagenoeg rechthoekige plattegrond onder een zadeldak met de nok evenwijdig aan de St. Annastraat. De gevels zijn opgetrokken in baksteen, gemetseld in kruisverband. De zijgevels worden evenals de hierboven genoemde risaliet afgesloten door een tuitgevel met schouderstukken en een ezelsrug. De tuit van de gevel is licht uitgemetseld en begint reeds halverwege de geveltop waardoor een pinakel ontstaat. De voorgevel is symmetrisch ingedeeld en heeft in de risaliet een door een spitsboog afgesloten nis die een kapelletje vormt. Tegen de achterwand is een kruisbeeld met Christus bevestigd en beelden van Jozef en Maria.

37

Dijkweg 15 Oud Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaand woonhuis 1924

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zeer karakteristiek nog enig aanwezig voorbeeld van plattelandsbouw van vrijstaande woonhuizen op ruim erf uit de twintiger jaren van de twintigste eeuw uit de lintbebouwing langs de Dijkweg te Oud-Zevenaar.

Herman Gorterstraat 2 Schrijvershoek Zevenaar



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De z.g. Moluksekerk is gebouwd door architekt Ad Hutjes in 1962 in de bouwstijl Naoorlogs Modernisme. Het grondplan is een cirkelsektor met een lessenaarsdak. Op het dak staat een klokkentoren.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis/RK-pastorie

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Naast het herenhuis dat in 1884 is gebouwd (met o.a. boeiende prachtige deur met kussenpanelen en mooi koperwerk) zijn de tuin, de overgebleven zuil van de inrit langs de Romei en het overgebleven overigens sterk verbouwde koetshuis een integrerend onderdeel van een groot 19e eeuws huis in het centrum van een plattelands stad als Zevenaar. Pastorie, parochiecentrum.

38

Kerkstraat 3-3a Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Alleen woonbestemming

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het pand op nr 3A heeft overigens een aparte begin 20e eeuwse voorgevel met in de bovenlichten glas in lood uit die periode. Appartementen



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Alleen woonbestemming

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De enige overblijfselen van typische eenlaags bouw met hiermede gepaard gaande steil hellende hoge dwarszadeldaken in Zevenaar uit de 18e eeuw zijn van groot belang in de diversiteit van de toch wel bijzonder historische waardevolle beeldkwaliteit van de Kerkstraat. Appartementen

Kerkstraat 10 t/m 10e Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Postkantoor

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Van oudsher behoorde tot dit pand de laan, die toegang gaf tot de naastliggende bebouwing en de tuinen en de kostschool op het achtererf tegen de stadsgracht. Daar de panden van Kerkstraat 8-10 ver doorlopen in de Kostschoollaan, dient een eventuele bescherming door te lopen tot de Kostschoollaan. Bouwhistorisch onderzoek lijkt gewenst.

39




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het WOONHUIS is omstreeks 1910 gebouwd in overgangsarchitectuur met invloeden van de Jugendstil. De invloed van de Jugendstil is onder meer te zien in het kapiteeltje van de pui. Het pand is enige tijd opgedeeld geweest in huurwoningen. In 1999 is het weer samen getrokken tot één woonhuis. De dakkapellen zijn niet oorspronkelijk.

Kerkstraat 15-15a Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis annex kantoorruimte XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woning en kantoorruimte gebouwd en gebruikt door notaris Willems.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Hotel de Pauw ca 1910

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Naast stijlzuiverheid heeft dit pand waarde aan historisch verleden, toen dit hotel diende ter onderbrenging van reizigers (o.m. joden) vanaf grensstation Zevenaar. Nu het Liemersmuseum.

40



Oorspronkelijke functie/bouwperiode 18e Eeuws winkel-woonhuis; voorgevel XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Dit winkelpand met woonhuis is gebouwd omstreeks 1910 in een stijl met invloeden uit de overgangsarchitectuur. Deze stijlbenaming is van toepassing op veel bouwwerken die rond de eeuwwisseling zijn ontstaan en die een overgang vormen van de neostijlen en het historisme naar een meer moderne, niet of nog weinig aan historische stijlelementen gebonden architectuur. Het woonhuis is gelegen aan de oostzijde van de Kerkstraat in het oudste gedeelte van de stad Zevenaar.




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zeer goed gevarieerd metselwerk voorgevel met tuittopgevel met gezwenkte stukken. Van belang is tevens de herinnering aan het weeshuis in de vorm van een gevelsteen. Goede bouwstijl begin 20e eeuw. In de voorgevel oude gevelsteen van weeshuis uit 1663, dat hier tot 1820 stond.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis 18e eeuw; voorgevel XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde 18e eeuws woonhuis met rond de eeuwwisseling geplaatste nieuwe woongevel. Gehele rij heeft een gave ongeschonden straatwand, en straalt nog de sfeer van het eerste kwart van de 20e eeuw uit.

41



Oorspronkelijke functie/bouwperiode patronaatsgebouw van de St. Andreasparochie

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het voormalige patronaatsgebouw is een, voor Zevenaar, gaaf bewaard gebleven bouwwerk met invloeden van het baksteenexpressionisme. Door de hoofdopzet is het pand nog duidelijk herkenbaar als gemeenschapsgebouw uit het begin van de 20ste-eeuw. Als gaaf voorbeeld van een bouwstijl en een gebouwtypologie uit het begin van de 20ste-eeuw bezit het pand architectuurhistorische waarde.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Produktiehal en Hoogbouw BAT complex

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Sigarettenfabriek Turmac/BAT. Het gebouw is tot stand gekomen in de jaren 1929-1934 / 1946 / 1949 / 1952. De bouwstijl is in de sfeer van het z.g. ‘Nieuwe Bouwen en Shake Hands. De architekt Van de Erve en Zwaagstra. De tabakshandelaar Willem Carel Buschhammer begon in 1920 met de produktie van sigaretten .Dat deed hij in samenwerking met Kiazim Enim Bey, een van origine turk uit Zwitserland. De betonnen hoogbouw werd tussen 1929 en 1934 gerealiseerd. De productie hal in 1946. Deze hal van 80x85 meter werd ontworpen naar een partij ijzer die bestemd was voor een brug. Hierdoor kon de hal flexibel worden ingedeeld omdat er geen tussen kolommen aanwezig waren. Sinds 2010 gemeentehuis



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkelwoonhuis XVIII, XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Een van oorsprong 18e eeuws huis, dat in het begin van de 20e eeuw deels werd gemoderniseerd. Onder meer werd een deel van de voorgevel van het gelijkvloerse tot winkel verbouwd. Overigens erg aardig! De raamindeling van de bovenverdieping is nog 19e eeuws. Dit geldt ook voor het raam beneden. Ter versterking van de beeldkwaliteit van de rijksmonumenten Kerkstraat 28-24 (monumentnummers 40421 en 40420) lijkt het eveneens van belang het historisch stedelijk straatwandbeeld verder te versterken door dit object een bescherming te geven.

42

Kerkweg 2 Oud-Zevenaar Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Café-herberg met stalling XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Typisch voorbeeld van café bij bedevaartskerk (bezocht door bedevaartgangers na kerkgang) Centrumfunctie voor dorpsgemeenschap al meer dan 150 jaar. Is in kern ouder dan 1908, toen een grote verbouwing plaats vond, die aan de noordoostkant het huidige uiterlijk weergeeft. Aan de zuidoostzijde is, in 2008, aan het café een grote zaal aangebouwd.

Kerkweg 8 (begraafplaats) Oud-Zevenaar Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Begraafplaats achter St. Martinuskerk (1850-1940)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zowel ruimte tussen kerk en dijk alsmede de resterende graven zijn van grote cultuurhistorische betekenis. Het gietijzeren kruis, het hardstenen staand grafmonument alsmede de meer dan 100 jaar oude treures vormt een mooie eenheid in grafornamentiek. Ze zijn eveneens van groot historisch belang voor Oud-Zevenaar daar van plaatselijke prominenten als pastoor Mulder (1779-1864) en de familie De Nerée de laatste rustplaatsen hier behouden zijn. Behoud van huidige situatie van eminent belang m.b.t. relatie directe karakteristieke woonomgeving van de vrijstaande en in het landschap van verre opvallende St. Martinuskerk.

Kleine Matenweg 4 Zevenaarse Broek Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Goed voorbeeld boerderijbouw uit het eerste kwart van 20e eeuw van dit noordelijk Zevenaarse plattelandsgebied. Aardige boerenvoortuin met opzij een huisweide met fruitbomen verhogen de ensemblewaarde. Nog in gebruik als boerenbedrijf.

43

Kostschoollaan 8 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis 1900-1915

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het woonhuis met schuur en hekpijler herinnert aan de voormalige functie van de Kostschoollaan als oprijlaan van het voormalige Instituut St. Jozef, de ‘kostschool’. De ligging van het hek van de oprijlaan wordt gemarkeerd door de overgebleven hekpijler naast de woning.

Lentemorgen 122 Lentemorgen Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Molenromp XIXd, XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Enig overgebleven restant, dat herinnert aan de activiteiten van de agrarische gemeenschap van Het Grieth. Is nu in een moderne woonwijk gelegen.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkel

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het woon/winkelpand met hekpijlers is (tenminste) gebouwd in het begin van de 19de eeuw. Op de kadastrale kaart van 1832 is de kavel reeds bebouwd, terwijl de overige kavels tussen de Nieuwe Doelenstraat en de Romei op dat moment nog onbebouwd zijn. Het pand heeft de vorm van een krukhuisboerderij, waarvan de achterzijde of het achterhuis naar de Markt is gericht. Waarschijnlijk is het woon/winkelpand van oorsprong een stadsboerderijtje.

44



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Postkantoor 1915

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Vooral aan voorzijde straalt het gebouw nog altijd op monumentale wijze de functie van een groot postkantoor uit, zoals dat in deze periode landelijk werd gebouwd. Sinds 2 juni 2009 heeft het geen functie meer als postkantoor.

Molenstraat 42 Molenwijk Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Ds. A.J. Wartenaschool

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het was een Christelijke basisschool in 1932 gebouwd in de Amsterdamse School Stijl. Het gebouw heeft een L-vormige plattegrond. Aan de Molenstraat 4 klaslokalen en de entree. Naar achter is de gymzaal. Opvallend zijn de kastruimtes achter in de lokalen alsmede de doorloopdeuren en de geel gekleurde geglazuurde vensterbank tegels. Ook de lambrisering is nog oorspronkelijk. Later zijn er enkele onderdelen bij gebouwd die geen toegevoegde waarde hebben voor het monumentale van het oorspronkelijke ontwerp. Er zijn weinig of geen details gewijzigd, veranderd of zelfs toegevoegd. De fietsenstalling is met zijn karakteristieke staanders en consoles onderdeel van de eerste fase. Het schoolplein met grote bomen wordt van de straat gescheiden door een gemetselde muur. Het stalen buizenwerk op deze muur alsmede het houten toegangspoortje zijn verdwenen. Molenstraat 43 Molenwijk Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het straatgedeelte van de Molenstraat tussen Pelgromstraat en Vestersbos heeft goeddeels het karakter behouden van een landelijke bebouwing uit de periode rond 1900, waar in dit gebied een concentratie van kleine gemengde agrarische bedrijfjes voorkwam. Van de typische toenmalige smalle kavelindelingen zijn de koprestanten met hierop de in dezelfde kavelrichting geplaatste zijwanden van huizen met het typische lange zadel- (resp. mansarde)dak overgebleven. Zeer karakteristiek beeld van restant landelijke bebouwing in het huidige stadsbeeld van Zevenaar.

45



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Molenhuis met bedrijfsruimte XIXc (Bij Buitenmolen rijksmonument 40427)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Van lokaal historisch belang is het gegeven dat het grasveld gelegen tussen Stationsstraat, spoorbaan en Molenstraat in het verleden diende als huisweide/boomgaard van de voormalige boerderij. Dit historisch gegeven versterkt verder de relatie tussen de drie objecten die nu verbroken is door het nu zeer brede weggedeelte van de Molenstraat en de hoek met de Willem de Zwijgerlaan.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dwarshuis boerderij horecafunctie XIXc

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zowel het molenhuis als het schuin tegenover de molen gelegen dwarshuis van café De Buitenmolen moeten gezien worden als een onlosmakende eenheid met de molen , waardoor dit versterkend werkt op de torenmolen. De oude leilinden aan de zuidkant van het café De Buitenmolen vormen een karakteristiek oud element, dat in het verleden veel voorkwam bij woongedeelten van boerderijen en herbergen.

Nieuwe Doelenstraat 1 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Transformatorhuis PGEM 1925-1930

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Nog in zeer oorspronkelijke toestand aanwezig midden in de stadskern van Zevenaar, dat een bijzonderheid mag worden genoemd! Klein utiliteitswerk, dat qua bouwstijl een bijzondere uitstraling vertoont.

46



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het WOONHUIS is gebouwd omstreeks 1920-30 in een bouwstijl die is beïnvloed door het baksteenexpressionisme. Invloeden van deze bouwstijl komen onder meer tot uitdrukking in de toepassing van verschillende siermetselverbanden. De panden aan de Nieuwe Doelenstraat 4 en Markt 61 behoren samen met Nieuwe Doelenstraat 2 tot een ensemble van drie huizen die werden gebouwd in opdracht van de joodse familie Gans, een invloedrijke handelsfamilie in Zevenaar aan het begin van de 20e-eeuw. De drie huizen vertonen allen invloeden van het baksteenexpressionisme. Het woonhuis is vrij gaaf bewaard gebleven.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het woonhuis met stoephek is omstreeks 1925 gebouwd in een traditionalistische bouwtrant met decoratieve elemeneten in de trant van het Baksteenexpressionisme. Het pand behoort tot een ensemble van drie woonhuizen dat, in opdracht van de joodse handelsfamilie Gans, aan de Nieuwe Doelenstraat is gebouwd. De twee buurpanden aan de rechterzijde (gevormd door de adressen; Nieuwe Doelenstraat 2, 2a-2b en Markt 61-61a) behoren tot dit ensemble. De panden zijn verschillend, maar ontworpen in eenzelfde stijl, waarbij met name de prominente dakvormen met rode Tuile du Nord opvallen.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Telefooncentrale

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Telefooncentrale. Het gebouw is in een sobere baksteenstijl gebouwd in 1949 onder architektuur van Casper Caspers (vermoedelijk) Metselwerk in kruisverband. De houten kozijnen zijn voorzien van stalen ramen met roedeverdeling. De voorgevel is symmetrisch opgebouwd met boven de voordeur een natuurstenen reliëf voorstellende een ruiter(Pegesus) op een steigerend paard in de wolken.

47



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dienstwoning burgemeester

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voormalige dienstwoning burgemeester van Zevenaar. Architekt WAM van der Ven, hij is ook de ontwerper van het Gemeentehuis aan het Raadhuisplein. Stijl: Traditionalisme, shake hands, op L-vormige plattegrond. De asymmetrische voorgevel is aan de bovenzijde voorzien van een terug liggende betonnen fries met afwisselend ruiten en zeshoeken in reliëf.

Oude Steeg 8 Zevenaarse Broek Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Op een lichte verhoging gelegen als bescherming tegen vroegere overstromingen. Geeft goed beeld boerderij uit 1e kwart van 20e eeuw met latere uitbreidingen. Nog in gebruik als boerenbedrijf. Vanuit cultuurhistorisch oogpunt bezien vormen de boerderijen Oude Steeg 8-10-12 een aantrekkelijk beeld in het na ruilverkavelingen aldaar ontstane eentonige sterk geschonden plattelandsbeeld. Ze vertegenwoordigen restanten van boerderijbouw op verhogingen in een verscheidenheid over een lange periode van bouwontwikkeling. Ook de openingen en ruimte tussen deze drie objecten scheppen een typische plattelandsruimte, die vanuit landschappelijk oogpunt bezien niet onderbroken dient te worden door nieuwbouw.

Oud Zevenaarseweg 32-34 Oud Zevenaar



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De villa is gebouwd in opdracht van steenfabrikant Ockes in 1903. (van steenfabiek De Panoven). Overgangsarchitektuur met invloeden van neorenaissance, de chaletstijl en de art-nouveau. Op diverse plekken fraaie detailering met een eigentijdse invulling van zowel verblendsteen als kalkzandsteen. De voorgevel is asymmetrisch.

48

Pannerdenseweg 3 Ooy Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij XIXc

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Goed voorbeeld T-boerderij in landelijk gebied. Helaas een van de laatste oude boerderijen aan de Pannerdenseweg. Mede vanuit dit oogpunt wordt actieve bescherming gewenst. Verkeerd in slechte staat, is aan bewoning onttrokken.

Pannerdenseweg 16a-16b Ooy Zevenaar

Gemeentelijke monument


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het boerderijcomplex bestaat uit een erf met T-boerderij en dwars geplaatste schuur en dateert, in zijn huidige vorm, voor het grootste deel uit het laatste kwart van de 19de eeuw. Op de kadastrale kaart van 1832 komt de boerderij al voor, zij het met een L-vormige plattegrond in plaats van de huidige T-vormige plattegrond van voor- en achterhuis. Het is niet zeker of het hier gaat om een oudere voorganger of dat een deel van deze oudere bebouwing nog aanwezig is in de huidige opzet.

Raadhuisplein Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Bevrijdingsmonument

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Een monument uit 1959 van beeldhouwer Ubbo Scheffer; aangeboden door de inwoners van Zevenaar in verband met de opening van het nieuwe gemeentehuis. Het symboliseert de oorlog en bevrijding en is als zodanig een herdenkingsmonument van de in de oorlog gesneuvelde tamboers van de vier Zevenaarse schutterijen en allen die tijdens de oorlog zijn omgekomen. Op de plaats waar nu het monument staat voltrok zich op 3 april 1945 ’s morgens om 3.00 uur een ramp. De Duitsers brachten ingegraven bommen, dynamiet en munitie tot ontploffing.

49

Slenterweg 11 Ooy Zevenaar



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het boerderijcomplex bestaat uit een boerderij van het hallenhuis type en een grote schuur die onderling verbonden zijn door een lagere dwarse schuur. In het weiland langs de Heilige Huisjes, op enige afstand van de boerderij, staat nog een klein bakhuis. Deze behoorde vermoedelijk tot een oudere voorganger van de boerderij die iets ten noordwesten van het huidige complex gestaan moet hebben.




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De Ansumshoeve of Wijntjeshoeve is een boerderijcomplex bestaande uit de volgende monumentale onderdelen: een T-boerderij met dwarsschuur en een tabaksschuur. De huidige boerderij is gebouwd omstreeks 1857 in opdracht van Engelbert Florissen. Het complex staat echter op de plek van een veel ouder erf, dat dateert van omstreeks het einde van de 17de eeuw. Het oudste deel van de boerderij (uit 1857) bestaat uit een dwars voorhuis met achterhuis en een tabaksschuur rechts van de boerderij.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Directeurswoning

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het woonhuis vormde ooit één geheel met de school Slenterweg 29. Dit was de woning van de schooldirecteur. Op dit moment is de “meesterwoning” in particulier eigendom, los van het voormalige schoolgebouw.

50



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Openbare school met woning hoofd der school.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het schoolgebouw werd gebouwd in 1898 als de openbare Koningin Wilhelmina School. Vanaf 1923 werd de school omgedoopt tot de katholieke St. Martinus School. In 1955 werd het pand het onderkomen van de Lagere Landbouwschool, om tenslotte vanaf 1972 te fungeren als clubgebouw voor de Scouting Subenhara Liemersgroep. Na een periode van huur kreeg deze het pand in 1994 in haar bezit.

Stationsplein 1 Centrum Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis-kantoor

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Aan de oostzijde van het Stationsplein bevindt zich rechts van Huis Rijck een kantoorpand annex woonhuis, dat kort na de tweede wereldoorlog in de zogenoemde wederopbouwstijl is gebouwd, dus sober van stijl. Het is het makelaarskantoor Joosten, gesticht door Bep Joosten, oom van de huidige Ton. Bep Joosten begon zijn kantoor tegenover de huidige pastorie (Kerkstraat 2).



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Villa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De mooie wit geschilderde villa met rieten kap is gebouwd in de trant van de Delftse School. De naam ’t Swanejong is een verwijzing naar de vroegere havezathe De Swanepol gelegen net binnen de stadsgracht naast het huidige BAT-huis.

51



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis XIXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Havezate Mathena, waarvan de voorkant nog zeer oorspronkelijk is. Een van de weinige nog overgebleven voormalige herenbehuizingen buiten de Zevenaarse stadsgrachten. Van belang is, dat rond het Stationsplein en het begin van de Kerkstraat sprake is van een (nog zichtbare) bouwontwikkeling vanaf de late middeleeuwen (huis Rijck) tot het midden van de 20e eeuw, dat het geheel rond het parkje vanuit cultuurhistorische zin bezien tot zo’n aantrekkelijk geheel maakt. De vier objecten huisnummers 4,8 en 15 , evenals het huis Rijck mogen dan ook beschouwd worden als gave nog aanwezige vertegenwoordigers van bouwstijlen uit de 19e en 20e eeuw.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Bedrijfspand XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd (1915) in de periode, dat het Zevenaarse station een belangrijke functie vervulde als grensstation. Gebouwd ten behoeve van de PTT voor inklaring van de pakketpost. Zie Stationsplein 4




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd als dominees woning NH-kerk. Zie Stationsplein 4

52



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Bedrijfspand XIXd - XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Lange tijd in gebruik geweest als brandweer ‘kazerne” voor de plaatselijke brandweer. Boeiend pand, dat bovendien eveneens in relatie met de omgeving van bijzondere cultuurhistorische waarde mag worden geacht.

Zuiderlaan 35 Ooy Zevenaar


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje 1890-1920

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zeer gave eenheid van landelijke bouwkunst rond 1900 in buitengebied Zevenaar.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbel woonhuis 1890-1920

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het dubbele woonhuis is gebouwd op een rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag en een zolder onder een zadeldak dat is gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen. Zuiderlaan 37 is ondergebracht in de linker helft van het dubbele woonhuis. De gevels zijn opgetrokken in een bruine baksteen in kruisverband. Rondom loopt langs de onderzijde een grijze gepleisterde plint over de gevels. Op het linker zijschild staan twee gemetselde schoorstenen.

53




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het woonhuis met schuurtje is gebouwd omstreeks 1910-1915 in een bouwtrant die invloeden vertoont van de neorenaissance. Dit is onder meer te zien aan de toepassing van sierankers, speklagen en diamantkoppen in de sluitstenen en boogvelden van de bogen boven de ramen. De woning heeft een eenvoudige symmetrische architectuur, die in zijn hoofdopzet goed bewaard is gebleven. Alleen de ramen op de begane grond zijn vervangen met behoud van de oorspronkelijke indeling en de achtergevel is op de begane grond vernieuwd.

54

Gemeentelijke monumenten Babberich

55

Babborgaplein 4 Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Pastorie 1966

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in kenmerkende zg “Bossche School”, een naoorlogse architectuurstroming die in Brabant en Limburg veel werd toegepast. Voor gemeente van belang daar dit met nr. 5 de enige voorbeelden van deze stijl zijn binnen de gemeente. Vooral toekomstgericht lijkt passieve vorm van bescherming nu al gewenst. Pastorie gebouwd in 1966/67.

Babborgaplein 5 Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode RK kerk

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Driebeukige RK- kerk Sint Franciscus ,gebouwd in 1955-1956 (inzegening op 25 nov.1956).De kerk is herbouwd in een sobere traditioneel ambachtelijke bouwstijl van de zg.”Bossche School” op de plaats van de in 1955 gesloopte oudere kerk. De kerk is een ontwerp van architect J.de Jong uit Schayk ,leerling van de bekende Bossche School architect Dom Hans van der Laan uit Den Bosch. Kenmerkend voor deze bouwstijl zijn o.a. de ambachtelijke toepassing van traditionele bouwmaterialen en de horizontale geledingen in de gevels.De ramen in de gevels verbeelden het Zonnelied van Sint Franciscus. Tijdens het 100-jarig bestaan van kerk en klooster in 1983 werd het groot mozaïek boven de ingang van de kerk geschonken. Dit mozaïek werd gemaakt door de Lobithse kunstenaar Tonny Ros. Het verbeeldt het verlangen naar Christus en wordt uitgebeeld door twee herten die hun dorst lessen aan een waterbron.

Babborgaplein 4 en ‘s Heerenhof 2-20 Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Klooster XIXd, XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Als herinnering aan kloosterverleden Capucijnen resp. Clarissen van betekenis voor de Babberichse bevolking. Ook graven kloosterlingen, evenals tuinmuur en Calvarieberggroep onder blijvende bescherming brengen. Nu is het een appartementencomplex

56

Begraafplaats

Calvarieberg

Dorpstraat 35 Babberich



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Huize Valdijk was oorspronkelijk van de Babberichse pianofabrikant Jan van Raaij. In het midden van de 19e eeuw werd het een herenboerderij met vee en graanschuren. De oprijlaan met een klein deel van de wintereiken zijn overgebleven.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Brandspuithuisje

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Brandspuithuisje van de dorpsbrandweer Babberich Afm. 3.5x5 m met zadeldak tussen 2 topgevels deels gepleisterd, staat aan de oprijlaan van Huize Valdijk. In de Periode dat Babberich over een eigenbrandweer beschikte was Hier de brandspuit ondergebracht. Nog in authentieke staat verkerend. Met achterstallig onderhoud.

57



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Cafe en bakkerij

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De oorspronkelijke herenboerderij uit 1894 is als T-boerderij gebouwd en had een ondersteunende functie van het landgoed Huize Babberich. Thans heeft het een woonfunctie. Deze herenboerderij is gebouwd in een sobere bouwstijl met neoclassicistische invloeden zoals de symmetrische gevelindeling van de voorgevel met middenrisaliet en hoekpilasters en neoromaanse invloeden met gemetselde sierlijsten en het roosvenstertje in de middenrisaliet. Rechts naast het voorhuis bevindt zich een veranda in dezelfde stijl. In de veranda aan de zuidzijde bevindt zich een hardstenen gevelsteen met de inscriptie: Mr.Richard Jan de Neree van Babberich & Camphuijsen, Herb. 1S 19/9 S3 1894. Daar de gevelsteen aangeeft dat het om herbouw gaat moet de boerderij een oudere voorganger gehad hebben. De gevelsteen is door Richard Jan de Neree aangebracht en was lid van de adellijke familie die op het landgoed van Huize Babberich (Halsaf) woonde en grenst aan de rechterzijde van dit landgoed. Emmerichseweg 1-3 Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woning en douanekantoor

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woning en Douanekantoor Grensbewaking Nederland Duitsland in gebruik tot de overdracht van de grensplaats Elten aan de Staat der Nederlanden.

Emmerichseweg Kwartier Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Defensiekunstwerk 1938-1939

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Op buitentalud dijk gelegen betonnen muur met opbouw om eventuele Duitse opmars te weren. Enig overblijfsel in de gemeente Zevenaar van vooroorlog Nederlands defensiewerk. Vanuit natuurhistorisch belang gezien heeft deze muur een aanzienlijke waarde i.v.m. het voorkomen van korstmosvegetaties in een behoorlijk soortdiversiteit.

58

Kwartiersedijk 1 Babberich


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Cafe

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Huize de Dijk. Nog oorspronkelijk café gelegen aan de Buitenwaai naast de Buitenplaats Babberich (Halsaf).

Sleeg 35 Babberich



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Villa-achtig woonhuis met aangebouwde boerderij gebouwd begin 20e eeuw met mansardedak met een wolfsend in combinatie met middenresalit in een symmetrische voorgevel uitgevoerd in schoonmetselwerk. Kenmerken van Jugendstil de combinatie kozijnvormen halfronde en ellipsbogen. Opmerkelijke kleur van het metselwerk en siermetselwerk met banden.

Witte Kruis 4 Babberich



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het Woonhuis van de boerderij met hoog schilddak en hoekschoorstenen 1860-1870. De er naast gelegen schuur ( 1862 ) was ook een gemeentelijk monument en is onlangs door brand verwoest.

59

Gemeentelijke monumenten Angerlo



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Gemeentehuis Angerlo, logement en stalling 1912-1913 (verbouwing 1949).

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het gebouw is van een eenvoudige doch harmonische overgangsarchitectuur, ontworpen door architect W. Honig te Velp. Het is een voorbeeld van een klein plaatselijk raadhuis met nevenfuncties zoals uitspanning en logement. De overgangsstijl toont sobere kenmerken van Hollandse bouwstijlen als classicisme en renaissance. De solitaire ligging langs de doorgaande Bingerdenseweg (N338) is beeldbepalend voor het buitengebied van Angerlo.

Broekzijdestraat 10 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Krukhuisboerderij ‘t Verel ca. 1800 (’t Verel reeds genoemd in 1424)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis/boerderij. Boerderij is een hallenhuis met langsdeel en dwars geplaatst voorhuis (z.g. krukhuis) gebouwd in een streekeigen traditionele bouwstijl. Ondanks een aantal aanpassingen zijn het karakter, hoofdvorm en gevelindelingen niet aangetast. De voorgevel heeft nog 18e eeuwse schuiframen met roedes en alle vensters zijn voorzien van paneelluiken. De achtergevel heeft brede inritdeuren waarboven een gemetselde korfboog en aan weerszijde een stallicht in zgn. oeil-de-boeuf stijl en mestgangdeuren aan de zijkant . Het markant gelegen complex, fraai gelegen op een terp tussen de akkers, en de relatie met de agrarische omgeving op enige afstand van de weg, maken het geheel karakteristiek.

60

Didamseweg 17 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij ‘Grinshuis’ met naastliggende schuur en bakhuisje ca. 1900 ,voorhuis herbouwd in 1953.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het complex is gebouwd in de ambachtelijke traditionele bouwstijl en is qua exterieur en interieur opgetrokken in een streekeigen bouwstijl van het hallehuistype met langsdeel en dwarsgeplaatst voorhuis. Het zgn. Grinshuis is reeds in 1732 genoemd. Het complex brengt de boerenbedrijfsvoering in de 19e en begin 20e eeuw tot uiting in het polder- en weidelandschap van Angerlo en is prominent gelegen aan de Didamseweg binnen het dorp. Het voorhuis is in 1953 herbouwd in de streekeigen traditionele architectuur. Het interieur heeft o.a. nog een originele betegelde schouw en de originele gebintconstructie is nog aanwezig. De schilddaken van het voorhuis en de langsdeel zijn met riet gedekt m.u.v. de laag doorlopende dakdelen van de deel en het zadeldakje van het bakhuis welke met gesmoorde dakpannen zijn gedekt.

Doesburgseweg 1-3 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Herberg ca. 1870

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Gebouwd in de overgangsarchitectuur in de 2e helft van de 19e eeuw. Het gebouw staat op de hoek van de Doesburgseweg met de Mariëndaalseweg in het centrum van het dorp.

Doesburgseweg 2 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Parochiekerkje: St.Galluskapel uit 1948 (vermelding op gevelsteen).

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd als noodkerk op de plaats van een afgebroken schuur in de stijlkenmerken van de Delftse School (Traditionalisme). Ontwerp van de gemeentearchitect van Angerlo J.W.Weiss. Reeds in 1948 bouwstart zoals aangegeven op de zandstenen gevelsteen : R.K. KERKBESTUUR ST.MARTINUS DOESBURG 3-10-1948

61

Doesburgseweg 8 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis ‘Golfzang’ 1920-1930 (verplaatst in 1943 naar Wehl en rond 1950 naar Angerlo)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Het oorspronkelijke vakantiehuis met rieten kap op Ameland (later verplaatst naar Wehl en Angerlo) is gebouwd in de Gooise landhuisstijl c.q. Amsterdamse school. Het is vanwege de Gooise landhuisstijl uniek voor Angerlo en beeldbepalend in deze wijk door zijn locatie op de hoek van Doesburgseweg met Prinses Margrietlaan.




Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in de overgangsarchitectuur met neorenaissance kenmerken rond 1900, zoals het materiaalgebruik van verblendsteen en siermetselwerk met klassieke ornamenten als gemetselde boog met aanzet- en sluitstenen, hoekblokken ‘speklagen’ en klassieke symmetrische gevelindeling met middenrisaliet t.p.v. woningtoegang. Het woonhuis maakt onderdeel uit van de historische bebouwing aan de Dorpsstraat, bestaande uit woonhuizen en boerderijen uit de 18e, 19e en vroeg 20e eeuw.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Pastorie ‘Mommen Hofstede’ bij N.H. kerk In 1611 reeds vermeld als Ingermanshuis 1807 en in1883 opnieuw gebouwd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In 1807 werd de ‘Mommen Hofstede’reeds verbouwd tot pastorie. In 1883 werd er een nieuwe pastorie gebouwd (aangebouwde veranda in 1886). De pastorie is gebouwd in de overgangsarchitectuur met kenmerken van eclecticisme, zoals materiaalgebruik van diverse soorten metselwerk met klassieke ornamenten als gemetselde sierbogen e.d. symmetrische gevelindeling met een middenrisaliet t.p.v. de toegang. De pastorie staat centraal in het dorp nabij de N.H. kerk (rijksmonument) en maakt samen met de kerk een belangrijk ensemble uit van de historische dorpsbebouwing.

62



Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij /schoolmeesterwoning Al in 1615 genoemd als ‘Keijen Rooden’. Van oudsher kosterie/ambtswoning schoolmeester uit 1885, vanaf ca. 1905 boerderij.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Gebouwd in de streekeigen traditionele overgangsarchitectuur met neoclassicistische kenmerken zoals het materiaalgebruik van baksteen en sierlijsten boven deuren raampartij t.p.v. middenrisaliet en de symmetrische gevelindeling met toegang t.p.v. middenrisaliet. Vanwege de functie als schoolmeesterswoning en vanwege de bouwgeschiedenis is het pand van algemene historische waarde. Het gebouw maakt onderdeel uit van de historische bebouwing aan de Dorpsstraat rond 1900.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij van het hallehuistype met dwarsdeel en voorhuis ca. 1870

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Gebouwd in een traditioneel streekeigen bouwstijl uit de tweede helft van de 19de eeuw. Stijlkenmerken zijn o.a. de ornamentiek en detailllering van de Empire schuiframen met luiken,het voordeurkozijn met halfrond bovenlicht en de rijk gevormde kussenpanelen van de voordeur in Empirestijl. Het voorhuis met schilddak is gedekt met Oudhollandse zg. gesmoorde dakpannen en in het voorschild is een niet oorspronkelijke dakkapel aanwezig. Het pand is gelegen op de hoek van de Dorpsstraat met Ganzepoelweg, op de grens van de dorpsbebouwing met het buitengebied.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Directeurswoning melkfabriek ‘Andi’ 1920-1930

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Deze directeurswoning met schuur is een gaaf voorbeeld van de karakteristieke stijl van de Amsterdamse school uit de jaren 1920-1930. Het is gelegen schuin tegenover de voormalige melk-boterfabriek ‘Andi’ (Dorpsstraat 99) en maakt deel uit van een vroeg 20e eeuws industrieel complex in het dorp.

63



Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij van het hallehuistype Met langsdeel en dwarsgeplaatst voorhuis (zgn. krukhuis) 1870-1910

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Gebouwd in een traditioneel ambachtelijke streekeigen bouwstijl uit de tweede helft van de 19e eeuw. De boerderij heeft twee vrijstaande bijgebouwen, een wagenloods en schuur of bakhuis. Het geheel is een goed voorbeeld van een krukboerderij met karakteristiek bedrijfsgedeelte en bijgebouwen. De oude wagenschuur is nog het meest intacte deel op het erf met z’n oorspronkelijke functie . De diverse aanpassingen als de vervangen kozijnen en vernieuwing van de kap hebben afbreuk gedaan aan het originele karakter van de boerderij en daarmee aan de architectuurhistorische waarde.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Voormalig coöperatieve stoomzuivelfabriek ‘Angerlo-Eldrik’ (Andi). 1894, ca. 1920 vervangen door nieuwbouw. Latere verbouwingen dateren uit eind 1950 begin 1960

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Transport/opslagbedrijf Het voorste, tevens oudste gedeelte is gebouwd in de stijl van de Amsterdamse school en is een redelijk gaaf voorbeeld van deze moderne baksteenarchitectuur in de twintiger jaren van de vorige eeuw, zoals verspringende geveldelen, siermetselwerk, roedeverdeling (horizontaal) van de ladderramen, ruitvormige ramen en de kleurstelling van de voormalige melk-boterfabriek. De voormalige fabriek staat op een groot perceel aan de rand van het dorp als overgangsbebouwing naar agrarisch gebied en is een getuigenis van de plaatselijke zuivelindustrie.

Dorpsstraat 46a Angerlo



Algemene begraafplaats aanleg 1876

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Omheinde begraafplaats met baarhuisje, groenaanleg, grafzerken, omheinde familiegraven en toegangspoort, welke van groot belang is vanwege de funerair-historische en regionale waarde van Angerlo als voorbeeld uit de periode 1880 tot 1950.

64

Ganzenpoelweg 9 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij ‘Groot Ganzepoel’met aangebouwd bakhuis en naastgelegen schuur. Oorspronkelijk in 1600 ontstaan, huidige vorm 19e eeuws ( Groot Ganzepoel of Groot Holthuysen reeds genoemd in 1385),gewijzigd ca.1865

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde

Woonhuis/boerderij Deze boerderij is een hallenhuistype met langsdeel en dwarsgeplaatst voorhuis.Het voorhuis van de T-boerderij is nog origineel met een betegelde gang,paneeldeuren,de interne structuur met vaste kasten (mogelijk v.m. bedstee).De deel heeft oorspronkelijke gebinten en slieten,met riet gedekt. De schilddaken zijn gedekt met riet en de onderste langsschilden van de langsdeel zijn met muldenpannen gedekt. Het boerderijcomplex functioneert thans nog als een agrarisch bedrijf en heeft grotendeels nog het originele karakter hiervan behouden.

Het Klooster 3 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij 1848 en1869

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De T-boerderij is gebouwd in de ambachtelijk traditioneel streekeigen bouwstijl van het hallehuistype met langsdeel en dwarsgeplaatst voorhuis . Het voorhuis is een met riet gedekt schilddak en de onderste dakdelen van het zadeldak met wolfseind van de deel zijn met oudhollandse dakpannen gedekt. Op de voorgevel zitten jaarankers met het jaartal 1869. In de voorgevel zijn nog 18e eeuwse schuiframen en luiken aanwezig . Midden boven de deeldeuren van de achtergevel is een sluitsteen met het jaartal 1848 aanwezig. De boerderij maakt onderdeel uit van een cluster boerderijen aan Het Klooster. Het geheel heeft grotendeels het originele karakter behouden en is daardoor een mooi voorbeeld van de oorspronkelijke agrarische bedrijfsvoering in dit buitengebied. Het Klooster 8 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij oorspronkelijke bouwperiode 1850 tot 1900, de stenen schuren zijn van ca. 1930-1950

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonboerderij Deze boerderij van het hallehuistype met langsdeel en dwars geplaatst voorhuis is met gepleisterde gevels gebouwd in de ambachtelijk traditionele bouwstijl met deels riet gedekte schilddaken, waarbij de onderste dakdelen van de langsschilden met dakpannen zijn gedekt. Door diverse verbouwingen is het ten dele originele karakter aangetast mede door de niet passende opbouw ter plaatse van de zijgevel.Het dak met wolfseind van de achterdeel is met riet en friese dakpannen gedekt en de lage gedeelten van de zijschilden met Oudhollandse pannen. De achtergevel heeft hoge deeldeuren met stiepel onder een gemetselde halfrondboog. Doordat het grotendeels nog wel het originele karakter vertoont is deze woonboerderij nog waardevol in de agrarische omgeving en maakt onderdeel uit van het cluster boerderijen aan Het Klooster.

65

Het Klooster 8 Angertlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaand smederijgebouwtje uit 1933 behorend bij het Gemeentelijk Monument van de naastliggende woonboerderij.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in traditionele bouwstijl en oorspronkelijk reeds vóór 1832 op deze locatie aanwezig ( kadastrale kaart uit 1832 ). Het andere bijgebouw ( opslagschuur ) is rond 1930 gebouwd. Aan de achterzijde is in 1955 een aanbouw gebouwd ( magazijn ). Naast de smederij is in 1972 nog een werkplaats gebouwd.

Het klooster 10 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijcomplex 1805, 1867 en 1900

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonboerderij Dit 19e eeuwse boerderijcomplex met schuren is een tastbare en waardevolle getuigenis van de historische agrarische bedrijvigheid van Angerlo en gebouwd in de ambachtelijk traditionele bouwstijl in het Gelderse IJsselgebied. Het maakt deel uit van een historisch boerderijlint aan Het Klooster in het buitengebied van Angerlo. In de voorgevel zitten jaarankers met het jaartal 1867. De sluitsteen boven de ramen van de deel in de achtergevel vermelden het oudste jaartal 1805 met de initialen WR (Willem Roelofsen). De stenen schuur met golfplaten gedekt zadeldak, was oorspronkelijk met riet gedekt. De houten kapschuur aan de overkant van de weg is halfopen t.b.v. de stalling van landbouwvoertuigen. Het interieur van de boerderij heeft nog de originele gebintconstructie, de hilde, de kap en de kelder.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij 19e eeuws (van oorsprong mogelijk 13e eeuws)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Dit type hallenhuisboerderij met langsdeel en dwarsgeplaatst voorhuis is gebouwd in de ambachtelijke traditionele bouwstijl, evenals de naastgelegen boerderij aan Het Klooster 10, maar heeft met zijn rieten dak het originele karakter echter behouden. De achterdeel met wolfseind is gedekt met riet en de onderschilden met mulden pannen .De achtergevel heeft naast de inrit met gemetselde korfboog 2 st. stallichten, 2 st. mestgangdeuren en een hooiluik. Ook deze boerderij is van historisch belang omdat het ook deel uitmaakt van het historisch boerderijlint aan Het Klooster in het buitengebied van Angerlo.

66

Kerkedijk 3 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij “ ’t Leemstuk” met bijgebouwen uit het begin van de 20e eeuw.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl. In 1958 door brand verwoest en daarna herbouwd incl. varkensschuur en paardenstal welke met boerderij verbonden zijn. In 1967 en 1976 werden resp. de varkensschuur en veestal gebouwd. In 1979 aanbouw van melkkamer.

Kruisstraat 2 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij ‘Eekholt’ ’t Eekholt genoemd in1428, herbouw ca. 1889

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Boerderij/woonhuis Het markant gelegen boerderijcomplex langs een bocht van de Kruisstraat is van het type hallehuis met langsdeel en apart zomerhuis. Het is gebouwd in een ambachtelijk streekeigen traditionele bouwstijl met neorenaissance invloeden, zichtbaar in de topgevels met de raamen deurpartij en in de achtergevels. Het zomerhuis is het meest oorspronkelijk doordat de interne structuur nog aanwezig is met twee schouwen en kastenwand met paneeldeuren. De boerderij met zomerhuis is aan het eind van de 19e eeuw gebouwd op een oudere bouwplaats (genoemd in 1428) en heeft vanwege een lange bouwgeschiedenis historische waarde in de agrarische geschiedenis van deze streek. Kruisstraat 3 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Krukhuisboerderij 19e eeuws

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonboerderijtje Dit boerderijtje is gebouwd in de overgangsarchitectuur rond 1900 en vertoont grotendeels nog het originele agrarische karakter. Opmerking: Het achterhuis is ingrijpend vernieuwd.

67



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Villa ‘Vreewijk’ (ambtswoning burgemeester Tiemens) ca. 1899, veranda uit 1914.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Gebouwd in chaletstijl met neorenaissance elementen zoals ruime dakoverstekken,houten sierschotten en windveren. In de gevels zijn spekbanden en sluitstenen in neorenaissancestijl zichtbaar. In 1973 is een aanbouw tegen de achtergevel gebouwd, de voorgevel van de schuur is gewijzigd t.b.v. het parkeren van de auto en een aantal sierschotten,makelaars en windveren zijn vernieuwd cq verdwenen. Ondanks deze wijzigingen is deze v.m. burgemeesterswoning nog een gaaf voorbeeld van de 19e eeuwse villabouw. Enigszins teruggelegen van de Mariëndaalseweg heeft de voortuin een oprit en een aantal monumentale bomen daterend uit de bouwtijd.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode ca. 1860 Boerderijcomplex ‘Groot Kell’ (reeds in 1436 genoemd)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het boerderijcomplex van het hallenhuistype is gebouwd in de streekeigen ambachtelijke traditioneel ambachtelijke bouwstijl . Het hoofdhuis met aangrenzend teruggelegen zomerhuis is in de loop der jaren gemoderniseerd en een deel van de ramen in de voorgevel van hoofdhuis en zomerhuis zijn vervangen en van dubbelglas voorzien. De zijgevel van het achterhuis is grotendeels vernieuwd en aangebouwd met een niet oorspronkelijke platte aanbouw. De wijzigingen hebben de architectuurhistorische waarde enigszins aangetast maar het complex bevat nog voldoende monumentale waarde. De moderne schuur en aanbouw op het achtererf vallen buiten de monumentale bescherming. Op het voorerf bevindt zich nog een restant van een oude kasteelmuur (rijksmonument). Het geslacht Kell komt al in de 13e eeuw voor. Op de plaats van de boerderijen Groot-Kell en Oud-Kell (op nr.19) stond vroeger een omgracht kasteel . De kasteelgracht uit de 19e eeuw is in de 20e eeuw gedempt. Mariëndaalseweg 21 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode ‘Huis Wielbergen’, landgoed met landhuis, koetshuis en bijgebouwen 1869-1872

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zorginstelling De villa is een kopie van het verdwenen landhuis De Gulden Bodem in Arnhem, gebouwd in de Chaletstijl met neorenaissance elementen, door architect L.H. Eberson. De landschapsarchitecten waren C.E.A. von Petzold en L.A. Springer (ontwerp bloementuin). Het landhuis met bijgebouwen is een vrij gaaf en vroeg voorbeeld van de z.g. chaletstijl, gangbaar rond 1900 en is een belangrijk project uit het oeuvre van de bekende architect L.H. Eberson (1822-1889), die in opdracht van veel adellijke families in met name Gelderland werkte en architect was van koning Willem III. Het huis heeft een waardevol interieur op de begane grond met 3 stijlkamers en de hal welke dateren uit de 2e helft van de 19e tot vroeg 20e eeuw. De interieurs zijn vermoedelijk allemaal afkomstig uit het bezit van de familie Brantsen en zijn later (1910-1954) in het huis aangebracht. Met name de 19e eeuwse Brantsenkamer heeft een hoge architectuur- en kunsthistorische waarde vanwege de zuivere rococostijl zoals lambrisering, vensterluiken, schouw met boezem en haardplaat, porseleinkast en deuren van eikenhout uit ca. 1770. De parkaanleg met deels nog aanwezige beplanting in de landschapsstijl uit 1870 vormt samen met de gebouwen een hoge ensemblewaarde uit de 19e eeuw in de Engelse landschapsstijl, ten zuiden van de IJssel, destijds aangelegd en bebouwd in opdracht van Baron C.M. Brantsen, voormalig burgemeester van Angerlo.

68

Zevenaarseweg 1 Angerlo


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij 1862 (sluitsteen achtergevel) voorhuis 1890-1910

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Boerderij/woonhuis De hallenhuisboerderij met aangebouwde schuur uit de 2e helft van de 19e eeuw en begin 20e eeuw is van cultuurhistorisch belang als uiting van de agrarische bedrijfsvoering in het polder- en weidelandschap van Angerlo. Het heeft een architectuurhistorische waarde vanwege de traditionele opzet van voor- en achterhuis onder een lang zadeldak en toont in de voorgevel een bijzondere vormgeving, zoals de bogen en het zgn. Serliaans venster.

69

Gemeentelijke monumenten Giesbeek

Kerkstraat 37 Giesbeek


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Pastorie bij RK kerk 1908-1909

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis De pastorie was woonhuis van de pastoor en bijeenkomstgebouw van het kerkbestuur tot 2007 en sindsdien afgesplitst van de kerk en als woonhuis in particulier bezit. Gebouwd in dezelfde sobere neogotische bouwstijl als de naastgelegen R.K. St. Martinuskerk. De pastorie ontworpen door architect Th. Slinger en is typerend voor de bouw van R.K. kerkgebouwen in het begin van de 20e eeuw, waarin men teruggreep naar de Franse gotiekbouw uit de Middeleeuwen. Door de hogere ligging en het grote bouwvolume samen met de kerk, is het een markant en beeldbepalend ensemble in Giesbeek.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode R.K. kerk 1908-1909 Verwoeste toren na de oorlog in 1948-1949 deels herbouwd.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Kerk is evenals de pastorie in sobere neogotische bouwstijl gebouwd als vroeg 20e eeuwse neogotisch R.K. Kerkgebouw, ontworpen door Th. Slinger. In 2007-2008 is het interieur t.b.v. een multifunctioneel gebruik verbouwd. De toren is daarna tot de oorspronkelijke hoogte in een aangepaste architectuur gereconstrueerd en in 2010 gereed gekomen. De kerk is in hoofdvorm een Latijns kruis en bestaat uit een schip van 4 traveeën met een voorhal onder de toren,transept en apsis met 3/8e koorafsluiting. Het interieur is grotendeels oorspronkelijk evenals de glas-in-loodramen van het koor en de Mariakapel. De op het iets hogere deel van het dorp gelegen kerk, ligt niet ver van de IJsseldijk en is door het grote bouwvolume een markant gebouw in de omgeving. Kerk en pastorie zijn met elkaar verbonden door een tussenlid.

70

Gemeentelijke monumenten Lathum

Bandijk 71 Lathum


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Hallehuisboerderij Tussen 1880 en 1900

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Dit type hallehuisboerderij is karakteristiek voor de Gelderse boerderijenbouw welke in deze omgeving niet veel voorkomt. De boerderij ligt haaks, zuidelijk van de Bandijk langs de IJsselse uiterwaarden en is beeldbepalend voor de historische bebouwing langs de dijk in Lathum. Het woongedeelte ligt aan de achterzijde terwijl het schuur- en stalgedeelte aan de kant van de dijk ligt.Het achterhuis is in de 2e helft van de 20e eeuw waarschijnlijk gemoderniseerd. Het voorhuis is waarschijnlijk ouder en dateert uit de laat 19e eeuw. De schuren zijn in 1979 bijgebouwd. De langwerpige rechthoekige boerderij heeft een vrij hoge zadelkap en is grotendeels gedekt met gesmoorde muldenpannen.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis ca. 1890 en 1900

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Sober statig woonhuis op hoek Kerkstraat en Molenstraat temidden van historische woonhuizen en boerderijen. Een gaaf voorbeeld van een laat negentiende eeuws, traditioneel vormgegeven herenhuis, omgeven door een grote tuin met grote bomen, struiken en een gazon. De diepe ligging op het perceel is opvallend.

71



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij met bakhuis en veeschuur 1769 (mogelijk oudere kern) verbouwingen omstreeks 1964-65

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde

Woonhuis met bedrijf aan huis. Het complex, gebouwd in de traditioneel ambachtelijke bouwstijl, ligt op een markante straathoek aan de noordzijde van het dorp, ten zuiden van de Bandijk hoek Kerkstraat. De jaarankers in de voorgevel geven het jaartal 1769 aan. De boerderij heeft een L-vormige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag en een kap met samengesteld schilddak. Het voorhuis is wit afgepleisterd. Vanwege het exterieur en oorpsronkelijke gebintconstructies en gave kap van het voorhuis met de deel en de kelder in het voormalige bakhuis, is het een redelijk gaaf voorbeeld van deze oorspronkelijk 18e eeuwse krukhuisboerderij met veeschuur. Tevens valt de uitzonderlijke manier van afwatering op, door de gemetselde geulen langs de zijgevels van de deel. Ook de deels nog oorspronkelijke geveldelen van het bakhuis zijn van belang. Kerkstraat begraafplaats Lathum


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Onbekend, vermoedelijk oorspronkelijk middeleeuws (baarhuisje is 19e eeuws)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde N.H. begraafplaats De begraafplaats is vermoedelijk van oorsprong middeleeuws en is geleidelijk gegroeid en uitgebreid rondom de kerk. De begraafplaats is ommuurd en voorzien van een smeedijzeren toegangshekwerk. Het 19e eeuwse baarhuisje is typerend voor het gebruik van de begraafplaats in de 19e eeuw; de oudste hardstenen grafzerken dateren uit de periode vanaf 1870 en zijn karakteristiek voor de funeraire cultuur door het materiaalgebruik, versiering en typografie, alsook de groepering in het gras aan weerszijde van de rijksbeschermde N.H. Kerk. Begraafplaats met kerk aan de oostzijde van het dorp, direct aan de straat gelegen, op een groot rechthoekig perceel met gazons en solitaire bomen. Grafvelden, paden en heggen zijn van een hoge cultuurhistorische, beeldbepalende groene zone in het dorp. Koestraat 3 Lathum


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Graanmaalderij 1931

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De maalderij is gebouwd in rationele stijl met traditionalistische kenmerken en is een lokaal zeldzaam voorbeeld van een graanmaalderij uit de 1e helft van de 20e eeuw in het oorspronkelijk agrarische dijkdorp met de plaatselijke historische agrarische bedrijvigheid. De maalderij is daarmee een agrarisch-industrieel erfgoed in Lathum. Door zijn hoogte en ligging valt het op in de omgeving. Helaas verkeert het leegstaande gebouw in een matig tot slechte staat door veel achterstallig onderhoud en jarenlange leegstand.

72

Koppenwaard Lathum

Gemeentelijkmonument

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Transformatorhuisje

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In 1959 gebouwd in Traditionalistische (Delftse School ) stijl Buitendijks gelegen trafohuisje gemetseld op een verhoogdeonderbouw i.v.m. eventueel hoogwater. Eenvoudige vormgeving met enkele mooie siermetselwerk details. Een gaaf voorbeeld van een standaard ontwerp van de PGEM dat op een creative en pragmatische wijze is aangepast aan de specifieke situering.

73

Beschermwaardige objecten Zevenaar

74



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Typisch voorbeeld bebouwing van deel straatwand Arnhemseweg dat beeldbepalend was voor periode ca 1900-1940. Gekenschetst door zeer individuele en gevarieerde woningen!

Arnhemseweg 22-24 Het Grieth Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbelwoonhuis ca 1900

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Huis met mansarde dak. Van belang i.v.m. continuering beeldkwaliteit straatwand. Dit dubbelwoonhuis is sterk gemoderniseerd. Enige bescherming van voorgevel, dakhoogte en dakvorm lijkt van belang.



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Typisch voorbeeld bebouwing van deel straatwand Arnhemseweg dat beeldbepalend was voor periode ca 1900-1940. Gekenschetst door zeer individuele en gevarieerde woningen.

75



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In de jaren voor de oorlog vonden de eerste uitbreidingen van Zevenaar plaats langs de uitvalwegen en niet zoals na de oorlog in compacte wijken. Dit object is een typisch voorbeeld van een zogenaamde middenstands woning. Uitgevoerd in een sobere baksteen architectuur. Dit pand is vele jaren woonhuis en kantoor geweest van notarissen.



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gekozen is hier voor een aantal voorbeelden van panden gebouwd voor en door de toenmalige middenklasse onder de bevolking, waarbij duidelijk de verschillen in bouwstijlen zijn te zien, zoals die in de bouwperiode 1930-1940 zijn toegepast in dit lange deel van de noordelijke straatwand (van huisnummers 36 tot 82) van de Arnhemseweg.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbel woonhuis 1932

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Fraai voorbeeld van een dubbelwoonhuis in “Delftseschool” baksteen architectuurstijl. Opvallend hier zijn de halfronde voordeuren.

76



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Typische a-symmetrische baksteen architectuur van de jaren 30 van de vorige eeuw Dit object vormt een mooi geheel met de andere panden aan de noordzijde van de Arnhemseweg.

Arnhemseweg tussen 62 en 64 Het Grieth Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Joodse begraafplaats 1890-heden

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Versterkend in deze cluster is de aanwezigheid van een joodse begraafplaats, die hier in 1890 in gebruik is genomen. Volgens de joodse regels vond aanleg hiervan plaats op een stuk grond aan de rand van de stad, waar nog geen sprake was van bebouwing. Voor de Zevenaarse joodse gemeenschap met een eigen synagoge werd dit de zo vurig gewenste eigen begraafplaats in De Liemers.



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Prachtig voorbeeld van de vooroorlogse baksteen architectuur in “Deftseschool” stijl. Opvallend is hier de ver doorgevoerde a-symmetrie.

77


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaand dubbel woonhuis 1930-1940

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Deze acht woningen verdeeld in vier keer twee onder een kap. vormen mooi voorbeeld van vooroorlogse woningbouw. Gebouwd in “Delftseschool” stijl. Om de eenheid van deze rij van acht woningen te benadrukken zijn zowel de eerste als de laatste woning iets naar voren geplaatst. Ze zijn lange tijd bekend geweest als de “Enklaar” woningen. Alle acht woningen zijn nog vrijwel in oorspronkelijke staat.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaand dubbel woonhuis

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Arnhemseweg 68-70


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vijstaand dubbel woonhuis


78


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaand dubbel woonhuis.



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkelwoonhuis 1950

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Goed voorbeeld van naoorlogse (1940-1945) bouw van de toendertijd toegepaste sober aandoende wederopbouwstijl. Het onderstuk is rond 1980 gemoderniseerd, waardoor eenheid pand tussen boven- en benedenverdieping verbroken is.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis XIXc

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De bovenverdieping geeft nog een goed beeld van de laat 19e eeuwse bouw (rozetankers, stolpramen e.d.). De huidige winkelpui werkt zeer ontsierend. De aaneengesloten straatwand met de bovenverdiepingen en dakpartijen van de nummers 9, 11 lijkt in zijn variatie van goeddeels naoorlogse bouwkunst.

79



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Klein burgerhuis uit het begin van de 20e eeuw verbouwd tot winkel, waarbij benedenpui niet meer oorspronkelijk is. Zeer mooie bovengevel met geglazuurd gekleurd siermetselwerk in de bogen boven de vensters. Muurankers uit 1904. Vooral de nietigheid van dit pand tegen het majestueus aandoende voormalige raadhuis is zeer boeiend.

Didamsestraat 12-14 Centrum Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkelwoonhuis XIXb 18e eeuwse kern

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voorheen twee panden onder één oud hoog opgaand dak. De bovenverdieping heeft nog een oorspronkelijk 19e eeuwse raamindeling De onderverdieping is sterk gemoderniseerd. De zijkant aan de Wittenburgstraat vertoont op verschillende hoogten diverse muurankers. Dit beeld geeft een aanwijzing op de oude 18e eeuwse kern. Het pand presenteert zich in een zeer goede harmonie met het aanpalende voormalige raadhuis. Bouwhistorisch onderzoek lijkt gewenst.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkelwoonhuis 1910-1920, 18e eeuwse kern

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Nog ‘n typisch 18e eeuws pand met veelvuldig toegepaste 19e en 20e eeuwse verbouwingen. De zijkant aan de Schoolstraat laat op de bovenverdieping nog aardige muurankers zien. De verhoudingen van dit pand (o.m. hoogte, dakvorm) werken versterkend op beeldkwaliteit van het hier tegenover gelegen object Didamsestraat 10 (het voormalige raadhuis).

80



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zeer gaaf pand met onder de daklijst band met siermetselwerk van gele baksteen. Eveneens in relatie met de naastgelegen restantbedding van de voormalige stadsgracht en het 19e eeuwse toegangshek naar Huis Sevenaer lijkt ‘n vorm van bescherming gewenst.

Didamseweg 61-63 Schrijvershoek Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbel woonhuis ca 1860-1870

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Herinnert aan de voormalige Reinierahoeve, die door baron Van Hardenbroek is gebouwd. De voorgevel van het voormalige woongedeelte van de boerderij is nog deels oorspronkelijk in de typische Engelse neogotische stijl (o.m. spitsboogvormig raam op bovenverdieping), zoals die in ZO Utrecht (waar Van Hardenbroek woonde) veel voorkwam. Voor de voorgevel van de Reinierahoeve zou een passieve bescherming overwogen moeten worden. Rechts van de voordeur is een aardige gevelsteen uit 1863 met datum steenlegging door dochter Reiniera van Hardenbroek.

Didamseweg 68 Schrijvershoek Zevenaar


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in de vooroorlogse baksteen architectuur. Dit woonhuis is nog in vrijwel oorspronkelijke staat. Opvallend is de A-symmetrische indeling van de voorgevel alsmede de plaatsing van het luifel tussen de voordeur en de bovenlichten. Het belang van dit pand ligt voor een groot gedeelte in de ensemble waarde met de nrs. t/m 78. De dakkapel in de zuidgevel is van latere datum.

81

Didamseweg 78 Schrijvershoek Zevenaar


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Als voorbeeld van een rijtje (huisnummers (68-82) vrijstaande woonhuizen gebouwd in de periode 1920-1939. Eveneens van belang als tegenbeeld van het hier tegenover gelegen object huisnummer 61-63, dat uit het midden van de 19e eeuw stamt.

Didamseweg 95 Tatelaar Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij XIXc

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Met object Delweg 28 de laatst overgebleven oorspronkelijke boerenbehuizingen uit de voormalige buurtschap Het Grieth. Mooi laagvallend wolfsdak op lage zijgevels. Ligt mooi verscholen tegen modern industriegebied.

Groessenseweg 4 Ooy Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij XIXc-XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Ligging in de richting van de oude, nog oorspronkelijke kavelindeling. Geeft een duidelijk beeld van het historisch verleden van een kleine buurtschap aan het begin van de toenmalige Groessenseweg. Continuïteit hiervan lijkt gewenst vooral nu hier een nieuwe woonwijk in de naaste omgeving is gebouwd.

82

Groessenseweg 8 Ooy Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Groessenseweg 4

Guido Gazellestraat Schrijvershoek Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Arboretum ca 1900 Gimbornhof

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voor Zevenaarse historie van belang als overblijfsel van de aanleg van een arboretum (nu omgevormd tot romantisch park) door de Zevenaarse inktfabrikant M van Gimborn. Van bijzonder belang als blijvend onderdeel van het hier aanwezige waardevolle landschapsbeeld, dat ook van grote natuurhistorische betekenis is. Een en ander in aansluiting op de groene longfunctie van het aan de andere zijde van het niet alleen ecologisch maar ook cultuurhistorisch zeer waardevolle deel van het landgoed Sevenaer in zijn totaliteit een zeer waardevol stuk landschap

Haspelstraat 10-18 Het Grieth Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Rijtje woonhuizen (met een winkel) 1950

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Rijtje woonhuizen met in het hoekpand een winkel. Geheel dateert uit 1950 en moet beschouwd worden als een goed voorbeeld van de zogenaamde wederopbouwstijl. Steekt qua architectuur uit boven de gemiddelde bouw van rijtjeshuizen uit die tijd in Zevenaar.

83

Jacques Perkstraat/Didamseweg Schrijvershoek Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Algemene begraafplaats ca 1855-1972

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Overgebleven deel van de algemene begraafplaats voor de Zevenaarse ingezetenen. Ze kende een viertal indelingen te weten een joods, protestants, katholiek en algemeen gedeelte. Nu een in drie gedeelten door beukenhagen gescheiden begraafplaats. Op het joodse gedeelte (gebruikt tot 1890) en het protestantse gedeelte zijn nog grafzerken aanwezig. Voor joodse geschiedenis in Zevenaar van groot belang. Dit geldt eveneens voor het voormalige protestantse gedeelte, waar nog grafplaten van indertijd bekende Zevenaarse families (bijv Koch) aanwezig zijn. In 1945 vond de laatste bijzetting plaats.

Kerkstraat 9-11 Centrum Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuizen / bedrijfspanden XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Bovenverdieping nog zeer gaaf. In relatie met de kwaliteit van de er naast gelegen panden lijkt een vorm van bescherming m.b.t. beeldkwaliteit van deze straatwand gewenst. Sterke aantasting benedenverdieping pand nr. 9.

Kostschoollaan 1-3-5 Centrum Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis XIXb - XIXc met deuromlijsting

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In wezen een 18e eeuws gebouw dat later is gemoderniseerd. Vooral de gedecoreerde deuromlijsting van de ingang van huisnummer 1 is voor Zevenaar een unicum uit ca 1850. Bouwhistorisch onderzoek lijkt gewenst i.v.m. mogelijke opwaardering van dit deel van de Kostschoollaan.

84

Markt 61-61A Centrum Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkelwoonhuis 1900-1920

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Vooral in relatie met de panden Nieuwe Doelenstraat 2 en 4 is hier een eenheid in bouwstijl te zien uit de twintiger jaren van de twintigste eeuw, toen dit deel van de Nieuwe Doelenstraat werd aangelegd. Gebouwd in periode 1920-1930. Helaas is de benedenverdieping in het begin van de negentiger jaren totaal veranderd, terwijl aan de zijde van de Nieuwe Doelenstraat nieuwbouw is toegepast.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis XXa (uiterlijk) met nog 18e eeuwse kern

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Van oorsprong 18e eeuws pand, dat uiterlijk sterk verbouwd werd in de 20e eeuw. Mogelijk zijn achter de pleisterlaag aan de voorzijde nog oude bouwelementen terug te vinden, waardoor mogelijkheid van “terug” restaureren aanwezig is. Bouwhistorisch onderzoek gewenst.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis 1860-1880 met nog 18e eeuwse delen exterieur

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De hoge zijtopgevels en het hoge dwarsgeplaatste zadeldak zijn nog zeer bepalend voor de bouwwijze van dit statige pand uit de 18e eeuw, dat indertijd als het raadhuis van Zevenaar fungeerde! Bovenverdieping met rond de ramen een gepleisterde omlijsting. Helaas in het begin van de jaren negentig sterk gemoderniseerd. Toch voor de Markt een boeiend pand, dat nog steeds het verleden van de markt in zicht bergt.

85

Marktstraat 13 Centrum Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkel/woonhuis 1920

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Nog eenheid in verband winkelpui en bovenverdieping. Eveneens aanwezige toegang naar werkplaats versterkt de beeldkwaliteit met betrekking tot het historisch gegroeid karakter qua gebruik van deze straat.

Marktstraat 14-16 Centrum Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkelwoonhuis

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Overigens bestaat de meerwaarde van deze twee panden als aantrekkelijke straatwand qua bovenverdiepingen samen met de tegenoverliggende straatwand. In najaar 1997 is winkelpui verbouwd tot een “schreeuwerige” ingangspartij. Ook het dak is vernieuwd. Zie Markstraat 18


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Winkelwoonhuis 1880

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Ramen in bovengevel met afgeronde hoeken vertegenwoordigen nog ‘n typisch laat 19e eeuws beeld.

86

Marktstraat 19-21-23 Centrum Zevenaar


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In1997/’98 verbouwing bovenverdieping en dak, waardoor deel historisch karakter geweld is aangedaan.



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Marktstraat 33


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis/winkelpand XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Nog zeer oorspronkelijke harmonie winkelpui en bovenverdieping. Zie verder Marktstraat 33

87



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Bovenverdieping zeer oorspronkelijk. In relatie met benedenverdieping en bedaking van nr 27 t/m 33 heeft dit deel van de straatwand een mooi harmonisch, maar toch afwisselend historisch karakter uit de eerste helft van de 20e eeuw behouden, wat bovenverdiepingen en bedaking betreft.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Met liefde gerestaureerd in de tachtiger jaren en zo goed mogelijk, althans uiterlijk, in oude vorm behouden. Zie Molenstraat 45-47

Molenstraat 45-47 Molenwijk Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbel woonhuis XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Het straatgedeelte van de Molenstraat tussen Pelgromstraat en Vestersbos heeft goeddeels het karakter behouden van een landelijke bebouwing uit de periode rond 1900, waar in dit gebied een concentratie van kleine gemengde agrarische bedrijfjes voorkwam. Van de typische toenmalige smalle kavelindelingen zijn de koprestanten met hierop de in dezelfde kavelrichting geplaatste zijwanden van huizen met het typische lange zadel- (resp. mansarde)dak overgebleven. Zeer karakteristiek beeld van restant landelijke bebouwing in het huidige stadsbeeld van Zevenaar. Nieuwe achteraanbouw harmonieert uitstekend met het oude huis.

88


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis ca 1900

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voorgevel en vorm/richting zadeldak als aansluiting op straatwandbeeld overzijde Molenstraat (huisnummers 37 t/m 51). Bescherming voorgevel en vorm zadeldak lijkt gewenst in het kader van een historische meerwaarde van dit straatgedeelte.

Ooyse Landweg 3 Ooy Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis + smidse 1900 - 1925

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Historische waarde voor buurtschap Ooy toen hier een smidse was gevestigd. Versterkt wordt dat nog door de ligging van dit object bij het verbindingspunt van het nog aanwezige voetpad (oud kerkepad) tussen Zuiderlaan en Ooyse Landweg. Naast het streven tot instandhouding van deze voor de buurtschap Ooy zo kenmerkende van historisch van belang zijnde objecten moet duidelijk eveneens aandacht aan een blijvende authentieke landschappelijk inpassing besteed worden.

Ooysedijk 4 Ooy Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje 1934

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Kamphuizerweg 3 Oud-Zevenaar

89


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Krukboerderij 1800-1825

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De ligging op een verhoging èn de ligging van dit object tussen twee potentiële gemeentelijke monumenten geven aan, dat deze sterk verbouwde boerderij, waarvan het oude “krukhuisbeeld” overigens nog goed zichtbaar is, van waarde is in een continuering van een voortbestaan in een huidige (liefst) goed gerestaureerde vorm. Zie oude Steeg 12


Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij XIXd XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Op grote terp gelegen als bescherming tegen overstromingen. Een van de weinige voormalige grote boerderijen op het noordelijk gelegen Zevenaarse platteland, die nog herinneren aan het landbouwbedrijf uit de 19e eeuw. Karakteristiek zijn latere uitbreidingen van het langhuis, waarbij de bestemming veranderde in een werkplaats voor tractoren. Dit geeft een boeiend beeld van verdere ontwikkelingen.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Molenromp + molenhuis XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Historische maar ook landschappelijke waarde, daar dit vrij gelegen object midden in het landschap ligt langs een nog aanwezig restant van een voetpad tussen Slenterweg en Heilige Huisjes. Geheel omgeven door meidoornhaag, zoals in het verleden gebruikelijk was. Voor buurtschap Ooy is dit geheel van belang, daar het in zijn totaliteit nog herinnert aan de voormalige windkorenmolen en de hiermee verbonden nijverheid.

90


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Pompgebouw gemeentelijke waterleiding XXa.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Historische waarde als herinnering aan gemeentelijk waterleidingbedrijf, periode 1930 – 1965.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis 1942 + bakstenen varkensschuur 1920 - 1935

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Typisch wederopbouwpand (1940-1941) na bombardement in 1941 Landelijk toegepaste bouwstijl na 1940-1942 om oorlogsschade (mei 1940) op het platteland te herstellen. Voor Zevenaar dus van groot belang. Varkensschuur typisch voorbeeld van het op kleine schaal houden van varkens in buurtschap Ooy.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Kleine boerderij XIXd, XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voorbeeld van voormalige kleine boerderijen met bedrijfsgedeelte aan de weg gelegen.

91



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Stationsplein 1 Is zeer ontluisterd door geïsoleerde ligging met rondom weg en trottoir.

Stationsplein 16-17 Centrum Zevenaar


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Stationsplein 1 Gebouwd in de stijl van de Delftse School.

Stationsplein 18-19 Centrum Zevenaar


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Stationsplein 1 Gevelsteen geeft aan dat de eerste steen is gelegd in 1938.

92

Stationsplein 20 / Kerkstraat 46 Centrum Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbel woonhuis XIXd - XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in 1906. Zie Stationsplein 4. Witgeschilderd, zou weer ongedaan gemaakt moeten worden.



Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Een belangrijk onderdeel voor het historische beeldbepalende karakter van de Weverstraat vormen de aaneengesloten voorgevels met de deels nog aanwezige halve raampjes op de bovenverdieping en de variatie in bedaking. Goed voorbeeld van straatwand, dat nog het kleinsteedse beeld van Zevenaar uit de 19e eeuw weergeeft.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Bedrijfsruimte woning XIXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Weverstraat 4

93


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Bedrijfsruimte woning XVIII





Zuiderlaan 17-19 Ooy Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode dubbele woonhuizen 1922

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Van belang lijkt het behoud (conserverende bescherming) van deze panden aan de zuidelijke straatwand van de Zuiderlaan. Hierbij blijft de ontwikkeling uit het verleden in beeld waarbij een landelijke gespreide lintbebouwing overgaat naar een verdichting in bebouwing naar de spoorwegovergang.

94


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbel woonhuis / winkelpanden 1920-1939

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Zuiderlaan 17-19


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbele woonhuizen 1930



Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje 1890 - 1920


95


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbel woonhuis 1930 - 1940


Bemlaan 1 Groot Holthuizen Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Kleine boerderij 1825-1867

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Voormailg klein hallenhuisboerderij, dat in de 19e en 1e helft van de 20e eeuw op het Zevenaarse platteland veel voorkwam. Typeert het kleinschalig agrarisch karakter uit de Liemers tot 1950. Bevat nog veel oorspronkelijke elementen. Maakt na restauratie deel uit van kinderopvang “De Toverhoed”.

96

Beschermwaardige objecten Babberich

Babberichseweg 98 Babberich


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Typisch voorbeeld van architectuur uit de 30-er jaren met o.a. Stijl zadeldak en raamkozijnen met roedeverdeling in de draairamen.

Babberichseweg 100-102 Babberich

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Blok van twee woonhuizen 1920-1939

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Grotendeels nog in oorspronkelijke vorm. Beide objecten vormen een goede beeldvorming van bouwontwikkeling van de straatwand van deze belangrijke hoofdstraat van Babberich.

97


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaand woonhuis 1920 - 1939

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Naar voren springend qua bouwwijze en oorspronkelijkheid uit rijtje vrij staande woonhuizen in lintbebouwing. Nog zeer gaaf.

Beekseweg Kwartier Babberich

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Mariakapel 1951

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Als herinnering van blijvende waarde aan Babberichse katholieke verleden. Gebouwd als dank voor het gespaard blijven voor verwoesting van het dorp in de 2e Wereldoorlog. Ontwerp uit 1949 van architect Valk. In 1998 na brand vernieuwd en het rieten dak vervangen door een leien dak.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode molenhuis (XIXd) met bedrijfsschuur

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Enig restant windkorenmolen in Babberich. Enigszins van de weg gelegen. Gebouwen, erf, beplanting (o.m. leilinden) evenals deels vrije ligging nog zeer oorspronkelijk. Het metselwerk is nog in de oorspronkelijke staat, evenals de raamen deurindeling.

98

Dorpstraat 19-21 Babberich

Oorspronkelijke functie/bouwperiode dubbel woonhuis XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd 1920-1939. Zeer hoog opgaand zadeldak direct boven voorgevel benedenverdieping. Ter versterking beeldkwaliteit straatwand Dorpstraat als voorbeeld bouw in periode 1900-1930 in dit deel van de Dorpstraat. Dubbel woonhuis met hoog zadeldak. Nog zeer ongerept.

Dorpstraat 21a-23 Babberich

Oorspronkelijke functie/bouwperiode vrijstaand woonhuis XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In tweeën gedeeld. Sterke aantasting van de harmonie.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode vrijstaand woonhuis 1900-1920

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Dit deel van de straatwand van de Dorpstraat is van cultuurhistorische betekenis voor het dorpsbeeld met betrekking tot de bouw van particuliere woonhuizen in de periode 1900 – 1930. Gebouwd in 1908 (gevelsteen).

99

Emmerichseweg 4 Kwartier Babberich

Oorspronkelijke functie/bouwperiode woonhuis / horeca ca 1900

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Karakteristieke bovenbouw exterieur in midden van gebouw, geeft nog goed beeld van oorspronkelijke bouw. Belangrijk voor behoud als herinnering voormalige horecafunctie bij grensovergang. Gebouwd onder architectuur in 1913

100

Beschermwaardige objecten Oud-Zevenaar

Babberichseweg 4 Sleeg Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Herenhuis / glastuinderij 1930-1939

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De Wingerd Enig overgebleven delen van een glasfruitteeltbedrijf zijn het statige huis en de schoorsteen van het stookhuis voor de serres

Babberichseweg 4 Sleeg Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Fabrieksschoorsteen XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De top van de buiten gebruikzijnde schoorsteen is in zeer slechte staat.

101

Babberichseweg 35 Camphuizen Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Molenaarshuis 1920-1939

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Bescherming van deze twee kenmerkende objecten uit de jongere bouwkunst nabij molen “De Hoop” versterken de ensemblewaarde van dit huidige rijksmonument. Het voorliggende terrein evenals de oprit vanaf de Babberichseweg dienen het huidige open karakter te behouden, waardoor de visuele aantrekkelijkheden van het gehele complex gehandhaafd blijft. Verbouwt en aangepast voor dagbesteding.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij XIXd - XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Bedrijfsgevel voormalige boerderij gericht op Sleeg. Voorgevel nog zeer oorspronkelijk. In de voorgevel is het topgevel kozijn vergroot. Tast oorspronkelijk karakter aan.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje XIXb

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Goed voorbeeld van restauratie, waarbij uitwendige vorm zo goed mogelijk gehandhaafd is aan voorkant en zijkant. Hallenhuisvorm is gehandhaafd, waaronder ook het wolfsdak.

102

Dijkweg 9 Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode woonhuis 1930 - 1940

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie dijkweg 27


Oorspronkelijke functie/bouwperiode woonhuis met schuur 1930 - 1940

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Karakteristieke voorbeelden van vrijstaande woonhuizen langs de Dijkweg, die de bouwactiviteiten uit de dertiger jaren van deze eeuw voor Oud-Zevenaar goed karakteriseren.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode boerderij 1890-1920

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Ligging op plek, waar oude havezate De Leemkuyl stond. Bedrijfsgedeelte nog met rieten kap. Belangrijk ter versterking beeldkwaliteit ‘dorpsgezicht‘ op dijk, waarbij Martinuskerk centraal staat.

103

Kamphuizerweg 3 Camphuizen Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje 1885

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Beeldbepalend van belang als enige restanten van vroegere bewoning langs voormalige bandijk in de gemeente Zevenaar. Voor de kern Camphuizen lijkt bescherming van belang daar de boerderijtjes behoren tot de laatste nog enigszins tot redelijk in authentieke staat verkerende (voormalige) boerderijtjes langs de dijk. De objecten aan de Oud Zevenaarsedijk 7 en 23 zijn sterk verbouwd ten behoeve van uitsluitend particuliere bewoning. Ze hebben gelukkig nog veel van het oorspronkelijke karakter van het exterieur (o.m. deels rieten daken) behouden.

Kerkweg 12-14 Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode T-boerderij 1800

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Sterk verbouwd, hoewel historische vorm is behouden. Historisch van belang, daar dit gebouw in het verleden ook is gebruikt als polderhuis t.b.v. dijkbewaking en opslagmaterialen. Belangrijk ter versterking beeldkwaliteit “dorpsgezicht” op dijk, waarbij Martinuskerk centraal staat.

Kerkweg 13 Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Hoekwoonhuis XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Typische bouwstijl met afgeschuinde hoek en afgeplat dak. Maakte vóór 1924 deel uit van het voormalige armenhuis van OudZevenaar. Actieve bescherming, niet alleen qua karakteristieke bouwstijl en armenhuisherinnering maar eveneens gericht op behoud ter versterking van de beeldkwaliteit van de historische kern op de dijk rond de Martinuskerk. Aan de oostzijde is een serre aangebouwd.

104

Oud Zevenaarsedijk 7 Camphuizen Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje XIXd

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Tot woonhuis verbouwd, maar geheel in stijl gehandhaafd, met wit afgepleisterde muren en gedeeltelijk rieten kap met schilddak. De verdeling van de ramen, in gevel en deuren, in kleine raampjes is gehandhaafd. Karakteristiek boerderijtje, met laag doorlopend dak, aan de voet van de Oud Zevenaarsedijk, zoals ze toen gebouwd werden.

Oud Zevenaarsedijk 23 Camphuizen Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderijtje XIXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Oud Zevenaarsedijk 7

Oud Zevenaarseweg 36 Oud-Zevenaar


Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Maakt deel uit van cultuurhistorische bouwontwikkeling deel straatwand oude verbinding tussen Zevenaar en Oud-Zevenaar Straatwand met als kern de objecten 38-40 en 32 is zeer divers van opbouw qua bouwstijl. Dit kan weer vertaald worden in verschil sociale lagen bewoners.

105

Oud Zevenaarseweg 38-40 Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Twee aaneen gebouwde kleine arbeiderswoningen XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In buitengebied van Zevenaar de enige aaneengebouwde arbeiderswoningen, die nog zijn overgebleven. Zeer gave bouwstijl. Later aangebrachte dakkapel op nr 38 en enkele verdere verbouwingen, werkt storend. Deze woningen zijn gebouwd door steenfabrikant Okkes van de Panoven voor twee arbeidersgezinnen van zijn fabriek. Opmerking: m.b.t dit en bovengenoemd object Oud Zevenaarseweg: Deel straatwand met de panden met huisnr’s 32-36-38/40 verdient bescherming, daar dit een goed beeld geeft van de diversiteit in bouw aldaar, die gekenmerkt is door afwisseling tussen arbeiderswoningen en vrijstaande woningen van de beter gesitueerden. Ingrijpend verbouwd.

Poelwijkerlaan 14 Oud-Zevenaar

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Omgracht terrein met boerderij XXa

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Op deze plek stond het adellijk huis Poelwijk Gevelsteen (1749) hiervan is nog te zien in de gevel van de boerderij. De nog aanwezige twee oprijlanen, waarvan één nog de contouren van de oude Dijkweg volgt, stralen eveneens nog het verleden uit. Ook de brede gracht rond het bouwperceel is nog gedeeltelijk aanwezig.

106

Beschermwaardige objecten Angerlo

Bevermeerseweg 12 Angerlo

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Landhuis gebouwd tussen 1945 en 1960

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In een bosgebiedje gelegen fraai landhuis met twee stuks aangebouwde vleugels gebouwd in Delftse School bouwstijl.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Schuur bij oorspronkelijke markeboerderij “Udengoed” uit 19e eeuw

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Schuur is overblijfsel van de markeboerderij, gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl, gelegen op een natuurlijke terreinhoogte.

107


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonboerderij Erve “De Byvanck” uit periode vóór 1930

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Op een natuurlijke terreinhoogte gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl. Diverse kleine verbouwingen in de jaren ’70, ’80 en ’90 hebben geen storende invloed gehad op het karakter van deze woonboerderij. NB Byvanck is een naam voor slagboom.

Dorpsstraat 13-15 Angerlo

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaande woonboerderij uit ca. 1900 (oorspr. Postkantoor)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in een traditionele bouwstijl met Neorenaissance invloeden. Het zadeldak met wolfseinden is gedekt met Oud Hollands gesmoorde keramische dakpannen.

Dorpsstraat 14-16-20 Angerlo

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dorpsschool uit 1848 (tot 1915), daarna verbouwd tot drie stuks woningen.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in traditionele bouwstijl. Diverse latere verbouwingen ten behoeve van bewoning hebben het oorspronkelijke karakter enigszins aangetast door gewijzigde raampartijen, plaatsing dakkapellen en het wit gesauste metselwerk. De schoolfunctie was er tot 1915, daarna kwam er tegenover deze school een nieuwe school welke tot 1972 dienst heeft gedaan.

108


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Kruidenierswinkel annex woning uit ca. 1930.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Eenvoudig traditioneel gebouwd pand welke in 1935 werd vernieuwd en in de 60-er jaren verbouwd werd tot kapsalon. Thans heeft het alleen een woonbestemming.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonhuis gebouwd in de 30-er jaren van de vorige eeuw.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Eenvoudig traditioneel gebouwde vrijstaande woning. In 1977 kleine aanbouw en in 1982 is er een garage/berging aan toegevoegd.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Dubbele woning uit 1912.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl. Diverse verbouwingen in 1936 en in de 60-er jaren werd het café verbouwd tot woning; het grote raamkozijn rechts in de gevel was een kozijn met dubbele deuren. In de 90-er jaren werd de kap vernieuwd en voorzien van isolerende dakelementen.

109


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaande woning gebouwd vóór 1930.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl met Mansartdak (geknikte dakschilden). In 2001 gerenoveerd en kleine uitbreiding met veranda en carport.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vooroorlogse woning met smederij (30-er jaren).

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl . Verbouwingen in de 50-er en 80-er jaren van de vorige eeuw. In 2014 is het achterhuis in traditionele stijl vernieuwd tot woonbestemming.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij het “Eksternest” gebouwd vóór 1930.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde T-vormige boerderij in ambachtelijk traditionele bouwstijl. Grote verbouwing in de 70-er jaren tot woning. Het woonhuis heeft het originele traditionele karakter behouden.

110


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vier stuks dubbele (land)arbeiderswoningen uit 1912-1913

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Eerste serie karakteristieke oorspronkelijke huurwoningen van de Vereniging Volkshuisvesting Angerlo . Gebouwd in een ambachtelijk traditionele bouwstijl. In 1978 verbouwd en in de 90-er jaren zijn de achterbergingen vernieuwd. Belangrijk als ensemblewaarde van deze groep.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Vrijstaande woning “Klein Kolkwijk” uit 1926.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in de zgn. overgangsarchitectuur. In 1937 is het schilddak volledig vernieuwd. Aan achterzijde bevindt zich een uitbouw als grote erker.

Grote Veldstraat 2 Angerlo

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Grote T-vormige boerdeij “Nieuw Malland” (ook wel ‘t Malland) uit 1879 . Gebouwd t.p.v. de oude nederzetting op de grens van Gelre en Kleve, vanaf de straat is het achterhuis zichtbaar uit 1879, het voorhuis uit 1865 heeft nog het originele karakter goed behouden.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde GroteT-boerderij gebouwd in ambachtelijk traditionele stijl ligt fraai gelegen op verhoging in landschap. Verbouwingen hebben plaats gevonden in 1986 en 2001.Het voorhuis (vanaf de straat gezien gelegen aan de achterzijde) heeft nog een origineel interieur. Op verzoek van de eigenaar is in 2000 een aanvraag ingediend om de rieten dakconstructie te vervangen door een gelijkwaardige dakconstructie met keramische dakpannen welk verzoek door het Geldersch Genootschap werd gehonoreerd mits de kleur in overeenstemming werd gekozen met het landschappelijke karakter (roodzwart genuanceerd)

111

Grote Veldstraat 2a Angerlo

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Zie Grote veldstraat 2

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Zie Grote Veldstraat 2

Kleine Veldstraat 5 Angerlo

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Locatie van oorspronkelijke koewachterswoning, “Het Huis op de Bult” ,thans architectonisch niet beschermwaardig vanwege de na-oorlogse woning met bijgebouwen.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Locatie van belang vanwege de ligging aan de rand van de oorspronkelijke Marke van Angerlo.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij met stallen “Usebrug” uit 1884. Het nieuwe woonhuis is in 1970 gebouwd.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De naam Usebrug is afkomstig van de naam van een weteringbrug op de grens van het dorp. De in 1970 gebouwde woning naast het bedrijfspand is middels een tussenlid verbonden met het bedrijfspand. De voorgevel van het bedrijfspand is door kleinere identieke raamkozijnen gewijzigd. Latere verbouwingen en aanbouwen in de 70-er jaren en in 1980 bouw van een ligboxenstal.

112


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Landarbeiderswoning, oorspronkelijk van vóór 1832 (kadastrale kaart uit 1832)

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl. Diverse verbouwingen in 1948,1950 en in 1972 in met name de zuidgevel (grote glazen pui) en de noordgevel.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij “De Vergulde Varkensbongerd” (ook wel “Gulden Varkensakker”) uit het begin van de 20-e eeuw.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Boerderij met bijgebouwen gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl. Na WO II zijn de bijgebouwen als open loods, ligboxenstal en stalling landbouwvoertuigen gebouwd.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Landarbeiderswoning “Het Hoge Veld” (ook wel “ ’t Hoogeveld”) uit 1880.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl. Diverse verbouwingen in de 60-er jaren en bouw bijgebouwen van schuur en paardenstal in 1969 en 1974. In 1977 is het rieten dak volledig vernieuwd met toevoeging van dakkapellen aan voor- en achterzijde en zijn de buitenkozijnen met ramen en deuren vernieuwd.

113

Het Kruisveld 23 t/m 37 Angerlo

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Ensemble van 4 stuks (oorspr. 5 st.) dubbele woonblokken uit begin 20-e eeuw.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Een van de eerste woningwetwoningen uit begin 1900 gebouwd in traditionele bouwstijl. In de jaren ’80 zijn de 8 stuks overgebleven woningen gerenoveerd en verbeterd in opdracht van de Volkshuisvesting Angerlo.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Boerderij “Oud Kell” met bijgebouwen uit begin 20-e eeuw.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl op een terreinverhoging. In de oorlog van WO II deels verwoest maar heeft nog een oorspronkelijke kern. In 1936 werden de zaadbergingen vernieuwd. In 1946 volgde na een boerderijbrand de wederopbouw van een noodwoning en noodstalling. In 1973 en1963 de bouw van resp. veeschuur en veldloods-graanschuur. In de 70-er jaren volgde nog een interne verbouwing van de boerderij.

Weth. J. Tieckenstraat 27 Angerlo

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Woonboerderij uit begin 20e eeuw.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Gebouwd in ambachtelijk traditionele bouwstijl. Begin jaren ’90 toevoeging van een dakkapel in het rieten dak. In 1955 en 1996 uitbreiding met grote serre-aanbouw aan achterzijde en grote verbouwing van het achterhuis.

114

Beschermwaardige objecten Giesbeek

Bingerdensedijk 27 Giesbeek

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Stoomgemaal 1883

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde De opvoer hoogte was 3,4 m. In 1946 werden de stoommachines vervangen door diesel/elektrische pompen. In 1976 werd er besloten het bestaande gemaal te vervangen 1981 werd het nieuwe gemaal in gebruik genomen en geopend door de commissaris van de Koningin Mr. Geertsema. Voor het nieuwe gemaal staat nu historische elementen uit het vroegere stoomgemaal


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Gebouwd in 1906 na de brand in 1911 herbouwd onder architectuur van l. Ovink uit Doetinchem.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Oorspronkelijk was het dienstwoning voor de machinist van het stoomgemaal. Later is pand in gebruik genomen als postkantoor/ woonhuis. (zie de brievenbus in de voorgevel) Opmerkelijke bouwelementen uit die tijd (1900) de symmetrische indeling van de gevels, toepassing van schuiframen, gevelankers in gevel, fraai uitgevoerd metselwerk en sluitstenen in bogen boven de ramen.Tevens zijn de makelaars in de topgevels en de dakkapel een bezienswaardigheid. Het pand is uitstekend onderhouden en alle authentieke details zijn nog in takt.

115


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Gebouwd in 1832 als boerdeij.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In 1933 verbouwd tot dubbel woonhuis geheel intern verbouwd. In het GA was er weinig terug te vinden van de woning.


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Gebouwd in 1832 als Boerderij.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In 1933 verbouwd tot dubbel woonhuis geheel intern verbouwd. In het GA was er weinig terug te vinden van de woning.

Kerkstraat 65-67 Giesbeek

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Gebouwd in 1896 door het RK schoolbestuur.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In 1967 is het pand gekocht door de RABO bank en verbouwd tot bank en woonhuis. In het gemeente archief was er geen informatie over het pand. Wanneer het verkocht is aan particulieren was niet te achter halen. Geen specifieke bouwstijl.

116


Oorspronkelijke functie/bouwperiode Onderwijzerswoning Gebouwd 1921

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Woonhuis Het woonhuis is gebouwd in opdracht van het RK Kerkbestuur als eerste onderwijzerswoning. Gebouwd in een sobere stijl; wel mooi metselwerk en hoge ramen. De buitengevels zijn oorspronkelijk gebleven. De woning is verkocht in het jaar 2000 aan de Dhr. B. Derksen.

Kerkstraat 94 -96 Giesbeek

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Gebouwd in 1907.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In 1909 vergunning afgegeven voor de verbouwing tot winkel en smederij. 1931/1934 diverse verbouwingen. 1985 verbouwd tot woonhuis. 2012/2013 geheel verbouwd deels oorspronkelijk details hersteld.

Pastoor Slingerstraat 44a Giesbeek

Oorspronkelijke functie/bouwperiode R.K. Begraafplaats. In gebruik genomen 29 mei 1960

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde Giesbeek kreeg in 1858 een eigen R.K. Begraafplaats, naast het toenmalige schuilkerkje in de Kerkstraat, waar momenteel de parkeerplaats ligt, tussen ‘t Olde Schop en de Paulusschool. In mei 1960 werd deze begraafplaats opgeheven en er kwam een nieuwe aan de Pastoor Slingerstraat 44a, waar momenteel nog heel veel ruimte is. Van een gedeelte van dit oude kerkhof werden de resten van overledenen (van overledenen tussen 1861 en 1960) opgegraven en herbegraven op ‘t nieuwe kerkhof aan beide zijden van de kapel. Van een ander gedeelte van ‘t oude kerkhof werden de overblijfselen verzameld en kwamen in een verzamelgraf te liggen, achter de kapel op ‘t nieuwe kerkhof. ‘t R.K. Kerkhof aan de Pastoor Slingerstraat werd op 29 mei 1960 geopend. Midden op het kerkhof staat een openlucht kapel met een Calvariegroep. De kapel lijkt neo-romaans; het metselwerk is uitgevoerd in kruisverband en het dak is een zadeldak. In 1999 werd de kapel gerestaureerd, eveneens in 2014 de torenklok van de kapel. Aan de linkerkant van de begraafplaats, vindt men een urnenmuur, een strooiveld met zuil voor naamplaatjes van de overledenen en urnengrafjes.

117

Beschermwaardige objecten Lathum Kerkstraat 18 Lathum

Oorspronkelijke functie/bouwperiode Deze boerderij is gebouwd in de 17e eeuw en tot 1987 in functie gebleven als boerderij.

Korte omschrijving karakteristieke historische waarde In 1978 is het geheel verbouwd als woonboerderij. De tamme kastanje- en notenbomen markeren het terrein en zijn bijna even oud als de boerderij. Het is gebouwd in de ambachtelijke traditionele bouwstijl met een langsdeel en dwarsgeplaatst voorhuis.

118

Rijksmonumenten Nr

Rijksmon. Nr

Bladzijde

Nr

Rijksmon. Nr

Zevenaar

Bladzijde Babberich

1

40434

Babberichseweg 35

2

38

40415

Babberichseweg 86

16

2

40422

Kerkstraat 29

2

39

40433

Beekseweg 40

16

3

40418

Markt 2

3

40

519939

Beekseweg 2

17

4

40419

Markt 2

3

41

519886

Beekseweg 2

17

5

40435

Kerkweg 8

3

42

519901

Beekseweg 2

17

6

40420

Kerkstraat 24

4

43

519940

Beekseweg 2

18

7

523217

Kerkstraat 24

4

44

519887

Beekseweg 2

18

8

523218

Kerkstraat 24

5

45

519938

Beekseweg 4

19

9

40421

Kerkstraat 28

5

46

519923

Beekseweg 6

19

10

530186

Markt 25

5

11

530185

Markt 27

6

12

530184

Markt 29

6

1

530688

Bingerdenseweg 21

Angerlo 20

13

530183

Markt 31

6

2

459682

Bingerdenseweg 21

21

14

530182

Markt 33

7

3

459683

Bingerdenseweg 21

21

15

40423

Marktstraat 24

7

4

459684

Bingerdenseweg 21

22

16

40427

Molenstraat 63

7

5

459685

Bingerdenseweg 21

22

17

40414

Nieuwe Doelenstraat

8

6

459686

Bingerdenseweg 21

23

18

338309

Panovenweg 18

8

7

459687

Bingerdenseweg 21

23

19

40428

Weverstraat 11

9

8

459688

Bingerdenseweg 21

23

20

530181

Wittenburgstraat 7

9

9

459689

Bingerdenseweg 21

24

21

530180

Wittenburgstraat 7-9

9

10

459690

Bingerdenseweg 19

24

22

527177

Wittenburgstraat 11

10

11

459691

Bingerdenseweg 21

24

23

527178

Wittenburgstraat 11

10

12

459692

Bingerdenseweg 21

25

24

527179

Wittenburgstraat 11

11

13

459693

Bingerdenseweg 21

25

25

527180

Wittenburgstraat 11

11

14

459694

Bingerdenseweg 21

25

26

527181

Wittenburgstraat 11

11

15

459695

Bingerdenseweg 21

26

27

527182

Wittenburgstraat 11

12

16

459696

Bingerdenseweg 17

26

28

527183

Wittenburgstraat 11

12

17

459698

Bingerdenseweg 10

26

29

527184

Wittenburgstraat 11

12

18

459699

Bingerdenseweg 10

27

30

527185

Wittenburgstraat 11

13

19

459700

Bingerdenseweg 10

27

31

530175

Wittenburgstraat 11

13

20

459711

Bingerdenseweg 21

27

32

530176

Wittenburgstraat 11

13

21

8145

Dorpsstraat 31

28

33

530177

Wittenburgstraat 11

14

22

459697

Mariëndaalseweg 16

28

34

530178

Wittenburgstraat 11

14

23

459701

Mariëndaalseweg nabij 17

28

35

530179

Wittenburgstraat 11

15

36

530187

Wittenburgstraat 11

15

37

530188

Wittenburgstraat 11

15

Giesbeek 1

8151

Meentsestraat 3

29

1

8149

Kerkstraat 8

30

2

8150

Kerkstraat 10

30

3

8148

Koestraat 33

30

Lathum

119

Gemeentelijke monumenten bladzijde Zevenaar

bladzijde 39

Molenstraat 43

45

1

Arnhemseweg 1a

32

40

Molenstraat 63

46

2

Arnhemseweg 4

32

41

Molenstraat 78

46

3

Arnhemseweg 8

32

42

Nieuwe Doelenstraat 1

46

4

Arnhemseweg 9

33

43


47

5

Arnhemseweg 11

34

44


47

6

Arnhemseweg 57

34

45


47

7

Babberichseweg 23

35

46


48

8

Babberichseweg 42

35

47

Oude Steeg 8

48

9

Babberichseweg 49

35

48

Oud Zevenaarseweg 32-34

48

10

Delweg 28

36

49

Pannerdenseweg 3

49

11

Delweg 30

36

50

Pannerdenseweg 16a-16b

49

12

Didamsestraat 2 / Marktstraat 1

36

51

Raadhuisplein ongenummerd

49

13

Didamsestraat 10

37

52

Slenterweg 11

50

14

Didamsestraat 35

37

53

Slenterweg 15

50

15

Dijkweg ongenummerd

37

54

Slenterweg 27

50

16

Dijkweg 15

38

55

Slenterweg 29

51

17

Herman Gorterstraat 2

38

56

Stationsplein 1

51

18

Kerkstraat 2

38

57

Stationsplein 2

51

19

Kerkstraat 3-3a

39

58

Stationsplein 4

52

20

Kerkstraat 5

39

59

Stationsplein 8

52

21

Kerkstraat 10 t/m 10E

39

60

Stationsplein 15

52

22

Kerkstraat 13

40

61

Wittenburgstraat 6

53

23

Kerkstraat 15 - 15a

40

62

Zuiderlaan 35

53

24

Kerkstraat 16

40

63

Zuiderlaan 37

53

25

Kerkstraat 17

41

64

Zuiderlaan 39

54

26

Kerkstraat 18

41

27

Kerkstraat 19

41

1

Babborgaplein 4/ Heerenhof 2-20

56

28

Kerkstraat 20

42

2

Dorpstraat 35

57

29

Kerkstraat 27

42

3

Dorpstraat 37

58

30

Kerkstraat 30

42

4

Emmerichseweg 1-3

58

31

Kerkweg 2

43

5

Emmerichseweg ongenummerd

58

32

Kerkweg 8

43

6

Kwartiersedijk 1

59

33

Kleine Matenweg 4

43

7

Sleeg 35

59

34

Kostschoollaan 8

44

8

Witte Kruis 4

59

35

Lentemorgen 122

44

36

Markt 55

44

37

Markt 59

45

38

Molenstraat 42

45

120

Babberich

Gemeentelijke monumenten Angerlo

bladzijde

1

Bingerdenseweg 15

60

2

Broekzijdestraat 10

60

3

Didamseweg 17

61

4

Doesburgseweg 1

61

5

Doesburgseweg 2

61

6

Doesburgseweg 8

62

7

Dorpsstraat 11

62

8

Dorpsstraat 33

62

9

Dorpsstraat 38

63

10

Dorpsstraat 48

63

11

Dorpsstraat 66

63

12

Dorpsstraat 72

64

13

Dorpsstraat 99

64

14

Dorpsstraat ongenummerd

64

15

Ganzepoelweg 9

65

16

Het Klooster 3

65

17

Het Klooster 8

65

18

Het Klooster 10

66

19

Het Klooster 12

66

20

Kerkedijk 3

67

21

Kruisstraat 2

67

22

Kruisstraat 3

67

23

Mariëndaalseweg 10

68

24

Mariëndaalseweg 17

68

25

Mariëndaalseweg 21

68

26

Zevenaarseweg 1

69

1

Kerkstraat 37

70

2

Kerkstraat 39

70

1

Bandijk 71

71

2

Kerkstraat 25

71

3

Kerkstraat 31

72

4

Kerkstraat ongenummerd

72

5

Koestraat 3

72

6

Koppenwaard ongenummerd

73

Giesbeek

Lathum

121

Beschermwaardige objecten bladzijde Zevenaar

bladzijde 35

Marktstraat 14-16

86

1

Arnhemseweg 20

75

36

Marktstraat 18

86

2

Arnhemseweg 22-24

75

37

Marktstraat 19-21-23

87

3

Arnhemseweg 26-28

75

38

Marktstraat 29

87

4

Arnhemseweg 30

76

39

Marktstraat 31

87

5

Arnhemseweg 36

76

40

Marktstraat 33

88

6

Arnhemseweg 38-40

76

41

Molenstraat 37

88

7

Arnhemseweg 56

77

42

Molenstraat 45-47

88

8

Arnhemseweg tussen 62 en 64

77

43

Molenstraat 52

89

9

Arnhemseweg 64

77

44

Ooyse Landweg 3

89

10

Arnhemseweg 68-70

78

45

Ooysedijk 4

89

11

Arnhemseweg 72-74

78

46

Oude Steeg 10

90

12

Arnhemseweg 76-78

78

47

Oude steeg 12

90

13

Arnhemseweg 80-82

79

48

Slenterweg 7

90

14

Didamsestraat 4

79

49

Slenterweg 8

91

15

Didamsestraat 6

79

50

Slenterweg 9

91

16

Didamsestraat 8

80

51

Slenterweg 12

91

17

Didamsestraat 12-14

80

52

Stationsplein 14

92

18

Didamsestraat 13

80

53

Stationsplein 16-17

92

19

Didamsestraat 28

81

54

Stationsplein 18-19

92

20

Didamseweg 61-63

81

55

Stationsplein 20

93

21

Didamseweg 68

81

56

Weverstraat 4

93

22

Didamseweg 78

82

57

Weverstraat 6

93

23

Didamseweg 95

82

58

Weverstraat 8

94

24

Groessenseweg 4

82

59

Weverstraat 10

94

25

Groessenseweg 8

83

60

Zuiderlaan 17-19

94

26

Guido Gezellestraat

83

61

Zuiderlaan 21

95

27

Haspelstraat 10-18

83

62

Zuiderlaan 29-32

95

28

Jacques Perkstraat

84

63

Zuiderlaan 33

95

29

Kerkstraat 9-11

84

65

Zuiderlaan 41-43

96

30

Kostschoollaan 1-3-5

84

66

Bemlaan 1

96

31

Markt 61-61a

85

32

Markt 65

85

1

Babberichseweg 98

97

33

Markt 71

85

2

Babberichseweg 100-102

97

34

Marktstraat 13

86

3

Beekseweg 14

98

4

Beekseweg

98

122

Babberich

Beschermwaardige objecten bladzijde

bladzijde

5

Dorpstraat 7

98

11

Dorpsstraat 47

110

6

Dorpstraat 19-21

99

12

Dorpsstraat 71-85

111

7

Dorpstraat 21a-23

99

13

Dorpsstraat 95

111

8

Dorpstraat 25

99

14

Grote Veldstraat 2

111

9

Emmerichseweg 4

100

Oud-Zevenaar 1

Babberichseweg 4

101

15

Grote Veldstraat 2a

112

16

Kleine Veldstraat 5

112

17

Het Klooster 1

112

18

Het Klooster 7

113

2

Babberichseweg 4

101

19

Het Klooster 9

113

3

Babbrichseweg 35

102

20

Het Klooster 18

113 114

4

Babberichseweg 47

102

21

Het Kruisveld 23 t/m 37

5

Babberichseweg 76

102

22

Mariëndaalseweg 19

114

6

Dijkweg 9

103

23

Weth J Tieckenstraat 27

114

7

Dijkweg 27

103

8

Dijkweg 49

103

9

Kamphuizerweg 3

104

10

Kerkweg 12-14

104

1

Bingerdensedijk 27 oude gemaal

Giesbeek 115

11

Kerkweg 13

104

2

Kerkstraat 7

115

12

Oud Zevenaarsedijk 7

105

3

Kerkstraat 62

116

13

Oud Zevenaarsedijk 23

105

4

Kerkstraat 64

116

14

Oud Zevenaarseweg 36

105

5

Kerkstraat 65-67

116

15

Oud Zevenaarseweg 38-40

106

6

Kerkstraat 66

117

16

Poelwijkerlaan 14

106

7

Kerkstraat 94-96

117

8

Pastoor Slingerstraat 44a

117

1

Bingerdenseweg 12

107

2

Broekzijdestraat 2

107

3

Broekzijdestraat 8

108

1

Kerkstraat 18

4

Broekzijdestraat 13-15

108

5

Broekzijdestraat 14-16-20

108

6

Dorpsstraat 22

109

7

Dorpsstraat 24

109

8

Dorpsstraat 25-27

109

9

Dorpsstraat 29

110

10

Dorpsstraat 30

110

Angerlo

Lathum 118

123

Korte omschrijving van de geschiedenis van Zevenaar De gemeente Zevenaar ligt in het hart van de Liemers. Dit gebied ligt in de driehoek van de Rijn, de IJssel en de landsgrens met Duitsland. Van oorsprong kan Gelre worden beschouwd als het gewest waartoe de Liemers behoorde. Grote delen zijn gedurende kortere of langere tijd deel geweest van het Hertogdom Kleve. Rivieren konden vroeger naar believen hun loop verplaatsen. Hieruit zijn de “strangen” ontstaan. Door regelmatige overstromingen werd vruchtbare klei aangevoerd die voor de landbouwende bevolking aantrekkelijk was. Het voortdurende gevaar van overstromingen werd in 1328 met de Landbrief van de hertogen van Gelre en Kleef een eerste halt toegeroepen. In deze Landbrief werden de rechten van de 26 hoven in de Liemers en het beheer van dijken, weteringen en sluizen geregeld. In 1382 en 1406 werd het gebied aan het naburige Kleef verpand. Van daaruit werden in 1487 stadsrechten aan Zevenaar verleend. De burcht Sevenaer (het huidige Masiusplein) met zijn omringende bebouwing vormde een tussenstation en een uitvalsbasis voor de hertogen van Kleef. De verlening van stadsrechten zorgde ervoor dat Zevenaar het monopolie op markten en op de verkoop van brood en bier kreeg. Ook concentreerde de rechtspraak in de Liemers zich in Zevenaar. Het stadsbestuur kon op allerlei goederen accijnzen heffen. In 1793 had Zevenaar nog maar 900 inwoners. Het gezicht van Zevenaar werd in die tijd bepaald door twee belangrijke huizen: het huis Sevenaer aan de Wittenburgstraat en de in het verleden gesloopte burcht, ter plaatse van het huidige Masiusplein. Kenmerkend voor Zevenaar was ook de omwalling, de gracht, en de vier stadspoorten: de Bleksepoort, de Grietsepoort, de Didamsepoort en de Kerkpoort, waarbij de Kerkpoort enige tijd zowel een binnen als een buiten poort had. Na de woelingen van de Franse tijd werd Zevenaar op 1 juni 1816 toegevoegd aan het Koninkrijk der Nederlanden. De gemeente Zevenaar telde toen 2564 inwoners, waarvan er 1000 in de stad zelf woonden. De naam Oud-Zevenaar geeft trouwens al aan hoe we ons de ontstaansvolgorde moeten voorstellen. De Kerkstraat verwijst bijvoorbeeld niet naar de St. Andreaskerk - waarvan de voorganger pas in 1521 parochiekerk werd -, maar was de route naar de “oude kerk”, die van Oud-Zevenaar dus. Tot in de Franse tijd hadden zowel het stads- als het ambtsbestuur en het gerecht hun zetel in Zevenaar. Van 1815 tot 1877 was hier een kantongerecht gevestigd. Als grensplaats bood Zevenaar ook emplooi aan een aantal commiezen. Max von Gimborn vestigde in 1907 zijn inktfabriek in huize De Doelen. In 1920 kwam de Turmac (de latere BAT) sigarettenfabriek, die werk bood aan veel inwoners en mensen uit de omgeving. Rond 1940 had Zevenaar een redelijke infrastructuur in de vorm van een aantal middenstandszaken, een ziekenhuis en een school voor voortgezet onderwijs. Vele monumentale gebouwen zijn verdwenen. Overgebleven zijn: de kerken St. Martinus in Oud Zevenaar, de St. Andreas en de Ontmoetingskerk in Zevenaar, de NH kerk in Angerlo, de NH kerk in Lathum, de St. Martinus in Giesbeek. De kastelen Halsaf, Camphuysen en Sevenaer. Het landgoed Huis Bingerden, het Huis te Lathum, Huize Mathena en Landgoed Wielbergen. De gemeente heeft vier molens: De Buitenmolen in Zevenaar, molen de Hoop in Oud-Zevenaar, molen de Hoop in Giesbeek en de Oude Molen in Zevenaar. De contouren van de middeleeuwse burcht zijn terug te vinden op de parkeerplaats aan het Masiusplein. Na de tweede wereldoorlog werden er buiten de contouren van de stadsgracht en omwalling nieuwe woonwijken gebouwd. Daardoor verdrievoudigde het aantal inwoners van de gemeente zich in 25 jaren van 8.653 in 1950 tot 25.895 in 1975. Vanaf 1 januari 2005 zijn de gemeenten Zevenaar en Angerlo samengevoegd en is het inwonertal nu 32.000. De gemeente omvat thans de stad Zevenaar met de dorpen Angerlo, Babberich, Giesbeek, Lathum en Oud-Zevenaar. Ooy is een buurtschap en wordt meestal in één adem genoemd met Oud-Zevenaar.

124

Woordenlijst Absis

Halfronde of veelhoekige ruimte aan de oostkant van een kerk. Wordt ook wel kapellenkrans genoemd

Alternerend

Het alternerende stelsel is het afwisselen van zware en lichte pijlers of zuilen.

Architraaf

De onderste dragende balk in het hoofdgestel

Basiliek

Drie beukige kerk waarvan de zijbeuken lager zijn. Hierdoor kan er licht toe treden door de ramen tussen de daken

De hilde

Zoldering boven een stal

Eclecticisme

Is het combineren van kenmerken van verschillende stijlen en stromingen

Empire schuifvenster

Een schuifvenster waarbij de middenstijl breder is dan de zijstijlen

Fries

Is een bewerking van een architraaf

Gewelf

Een gebogen schaalvormige constructie van steen voor het vrij overdekken van een ruimte

Godrons

Patroon van eivormige holle of bolle versieringen.

Interbellum

Periode tussen twee oorlogen, met name tussen de eerste en tweede wereldoorlog

Kapiteel

Kopstuk of bekroning van een zuil, pilaar of pilaster

Korfboog

Ziet eruit als ellipsboog maar bestaat uit drie aan elkaar gekoppelde cirkelsegmentbogen

Kroonlijst

Ofwel deklijst is een horizontale band aan een bouwwerk, meestal uitspringend en geprofileerd en van versieringen voorzien.

Lisenen

Verticale, iets uit de muur springende stroken, zonder voetstuk of bekroning.

Persiënne

Luik of zonwering met schuin geplaatste latten ten behoeve van ventilatie

Pijlers met imposten

De overgang van kapiteel naar het muurwerk. Een impost heeft de vorm van een omgekeerde piramide

Piron

Is een op een voetstuk staand ornament op het uiteinde van een dak

Pseudo- basiliek

Als basiliek maar de daken lopen door

Risaliet

Over de volle hoogte naar voren uitstekend deel van een gevel

Roevendak

Een zinken dak met opstaanden randen bij de aansluiting van de platen

Simaaslijst ook wel cimaaslijst

Bovenste deel van een kroonlijst

Slieten

Rondhout van tamelijk grote lengte,en 10 a 12 cm diameter. In hallehuis boerderijen vaak als spoor gebruikt

Transept

Kruisarm,kruisbeuk,dwarsbeuk of dwarsschip van een kerk

Voluut

Is een spiraal- of krulvormige versiering op het kapiteel van een zuil

Waaierzwikken

Zwikken in de vorm van een waaier. Een zwik is een hoekstuk tussen een cirkelvormig raam en een rechthoekige omlijsting

Winket

1ste Deurluik 2e Kleine deur in of naast een grote deur

Wolfseind

Afgeschuind deel aan de korte kant (topgevel) van een zadeldak

Shake Hands architectuur

Deze architectuur combineert traditionalistische kenmerken met moderne constructies en materialen. Hierdoor komen de twee stromingen van de “Modernen(functionalisten) en die van de traditionalisten (Delftse School) nader tot elkaar

125

Epiloog In het voorjaar van 1999 heeft de Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar een brochure uitgegeven onder de naam MONUMENTEN IN ZEVENAAR. In deze brochure wordt de hoop uitgesproken dat deze als een belangrijke bouwsteen kan bijdragen aan de totstandkoming van een goed afgewogen gemeentelijk monumentenbeleid. In deze brochure wordt ook zichtbaar gemaakt dat in de periode 1991-1999 maar liefst 22% van de objecten van de oorspronkelijke lijst verloren was gegaan. Reden genoeg om tot een gemeentelijk monumentenbeleid te komen. Inmiddels kunnen we vaststellen dat er een goed gemeentelijk monumentenbeleid tot stand is gekomen. Er is een Gemeentelijke Monumenten Commissie ingesteld, waarvan een van de leden door de Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar wordt voorgedragen. Nu in 2016 lijkt het de werkgroep Monumenten van de CVZ een goed moment om de lijst van objecten vermeld in de brochure Monumenten in Zevenaar van 1999 opnieuw te inventariseren. Deze nieuwe inventarisatie wordt mede ingegeven door het samengaan van de gemeente Zevenaar met de gemeente Angerlo tot de huidige gemeente Zevenaar. Op de lijst staan dus ook objecten uit Angerlo, Giesbeek en Lathum. Gaandeweg zijn we tot het inzicht gekomen de lijst met gemeentelijke monumenten aan te vullen met de lijst Rijksmonumenten. Mede hierdoor is de opzet geheel veranderd. Elk object is voorzien van een of meerdere foto’s. Omwille van de toegankelijkheid zijn de teksten beperkt gehouden. Graag verwijzen wij u naar de internetsite van de Rijksmonumenten waar uitgebreide teksten per object staan vermeld. De gemeentelijke lijst is inmiddels aangevuld met objecten uit de zogenaamde “Wederopbouw” periode. De totale lijst wordt vervolgens aangevuld met objecten waarvan de werkgroep vindt dat ze een plek op de gemeentelijke lijst verdienen. We hebben dit de “Beschermwaardige Objecten” genoemd.

126

Colofon Tekst: Leden van de werkgroep Monumenten van de CVZ. Fotografie: Leden van de werkgroep Monumenten van de CVZ. Lay Out: Leden van de werkgroep Monumenten van de CVZ. Omslag: Leden van de werkgroep Monumenten van de CVZ.

Werkgroep monumenten van de Cultuurhistorische Vereninging Zevenaar Hanny Bolck-Winterink Wim van den Boom Theo Burki Gerard Heijneman Wim Kaalberg Fred Ubbink Leo Welling Joop Willemsen

Giesbeek Zevenaar Zevenaar Oud-Zevenaar Oud-Zevenaar Zevenaar Zevenaar Giesbeek

Links Rijksmonumentenregister http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php Gegevens over Nederlandse molens www.molendatabase.nl Cultuur historische vereniging Zevenaar www.cvz7aar.nl

Tijdsaanduiding. Het is vaak niet duidelijk welk jaartal aan een object moet worden toegekend. Daarom heeft men de volgende tijdsaanduiding ingevoerd. Eerst in Romeinse cijfers de eeuw en vervolgens een letter.

a voor de jaren 0 tot 25

b voor de jaren 25 tot 50

c voor de jaren 50 tot 75

d voor de jaren 75 tot volgende eeuw.

De aanduiding XIXb betekent dus dat het gebouw in de periode van 1925 tot 1950 tot stand is gekomen.

127

Inhoudsopgave Rijksmonumenten Zevenaar Babberich Angerlo Giesbeek Lathum

blz. 2 blz. 16 blz. 20 blz. 29 blz. 30

Gemeentelijke monumenten Zevenaar Babberich Angerlo Giesbeek Lathum

blz. 32 blz. 56 blz. 60 blz. 70 blz. 71

Overzicht rijksmonumenten Overzicht gemeentelijke monumenten Overzicht beschermwaardige objecten Korte omschrijving van de geschiedenis van Zevenaar Woordenlijst Epiloog Colofoon Werkgroep monumenten Links Tijdsaanduiding

Beschermwaardige objecten Zevenaar Babberich Oud-Zevenaar Angerlo Giesbeek Lathum

blz. 75 blz. 97 blz. 101 blz. 107 blz. 115 blz. 118

Bronvermelding: Rijksmonumentenrigister Redengevende beschrijvingen van gemeente Zevenaar Archief Zevenaar De molendatabase (zie links)

128

blz. 119 blz. 120 blz. 122 blz. 124 blz. 125 blz. 126 blz. 127 blz. 127 blz. 127 blz. 127

Monumenten en Beschermwaardige objecten in

Recommend Documents