SPORT
Cancellara Met of Zonder?
Het boze gerucht gaat dat Zwitserse Fabio een motortje in zijn fiets heeft. Zou het?
18
PRIJSDALING!!
EERST
Dead man walking
Jan Peter Balkenende krijgt alleen maar de vraag wanneer hij stopt. Het CDA treurt.
2 Woensdag Juni 2010
24 MND
KORTING!
19.
95
WIT!
2
p/mnd
GEEN VERZENDKOSTEN
WWW.DEPERS.NL
24 UURS LEVERING MET KOERIER!
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Zuid-Afrika
De blanken komen weer naar huis Na het einde van de Apartheid trok een miljoen blanken weg uit ZuidAfrika. Maar ze komen terug. Heimwee. En het weer. Elles van Gelder JOHANNESBURG
...
Nadine Chamberlain staat met haar man, ouders en twee kinderen in haar tuin met zwembad, jacuzzi en trampoline. Twaalf jaar woonde ze in België en in Ierland. Nog geen jaar geleden verhuisde ze terug naar haar Zuid-Afrikaanse geboortegrond. Haar vader steekt de barbecue aan en legt er kip en worsten op. ‘Dit doen we ieder weekend’, lacht ze. ‘Zelfs in de winter is het weer er overdag mooi genoeg voor.’
Betere kansen
FOTO’S: REUTERS
In dit land
is binnenkort het WK... En De Pers gaat vanaf 11 juni op zoek naar hoe het er echt is. Met z’n dertienen. Vandaag alvast een voorproefje vanaf pagina 7
Nadine is een van de miljoen blanke Zuid-Afrikanen die tussen 1995 en 2005 naar het buitenland zijn vertrokken (aldus het Zuid-Afrikaanse Instituut voor Rassenrelaties). Dat is bijna een vijfde van het totaal aantal blanken. Ze emigreerden vooral vanwege de hoge criminaliteit en omdat ze in het buitenland betere kansen hadden op een baan. Door positieve discriminatie hadden en hebben jonge blanken in Zuid-Afrika het moeilijk op de arbeidsmarkt. Veel emigranten zijn hoogopgeleid. Daardoor gaan belangrijke kennis en vaardigheden voor het land verloren. En omdat zwarte Zuid-Afrikanen tijdens de Apartheid slecht onderwijs kregen, kampt het land nu met een groot tekort aan hoogopgeleiden. Er is onder meer gebrek aan IT’ers, doktoren en ingenieurs.
Groeiende trend Maar er is nu ook een tegenbeweging. De organisatie Homecoming Revolution zegt dat de stemming op teruggaan staat. ‘Onlangs hadden we een bijeenkomst in Londen met duizend Zuid-Afrikanen’, zegt Brigitte Lightfoot, die zelf ook lange tijd buiten haar eigen land verbleef. ‘Meer dan 60 procent van hen zei snel terug te willen komen. En we krijgen rond de 150 andere aanvragen per maand.’ Homecoming Revolution helpt mensen met praktische vragen over het remigreren. Hoewel het nog niet om een massale volksverhuizing gaat, zien ook verhuisbedrijven een groeiende trend van terugkeerders. Lees verder op pagina 11
Eerst
2
LANGE POTEN
Neergang Breekpunt Balkenende niet zo hard meer
...
PETER
MIDDENDORP
H
et stond vooraf in de krant: maandagavond neemt Mariëtte Hamer deel aan een debat van politieke topvrouwen in café De Haagsche Kluis. Ik dacht: de mensen zullen wel massaal willen weten hoe zij de campagne ziet. Er waren vijftien belangstellenden. De topvrouwen bleken laaggeklasseerde dames van CDA, VVD en Lijst 17. Zo ben je het gezicht van de PvdA, zo bepaal je wat er met het ontslagrecht moet gebeuren – het bonnetje van de JSF veilig in je portemonnee, zoals beloofd – zo zit je tussen de beginnelingen in een leeg café, de benen over elkaar, een meewarige blik. Ik wist dat dingen snel konden gaan, maar dit was overdreven. De echte topvrouwen zaten tezelfdertijd rond Femke Halsema in De Wereld Draait Door. Alles in dat programma draaide om Femke, de ‘koningin van het Binnenhof’. Zij kon er haar mond niet van houden, liet Klijnsma (PvdA) en Hennis-Plasschaert (VVD) niet aan het woord; het schitteren liep een beetje de spuigaten uit. In een emotioneel betoog verweet huisdichter Nico Dijkshoorn de topvrouwen aan het einde van het programma dat zij geen enkel woordje van bekommernis hadden gesproken over de doden op een hulpkonvooi voor Gaza. Toen zagen we Femke in beeld. De schouders zakten, de blik werd invoelend. Het moralisme leeft. Je kunt niet gaan lopen schitteren als je niet eerst publiekelijk je gemak hebt afgesmeekt. De Koningin had even jammerlijk haar verdediging uit het oog verloren. In het café moest Hamer intussen belangstelling veinzen voor wat een meisje van jongerenpartij Lijst 17 over emancipatie te zeggen had. ‘In een oorlog’, zei ze, ‘komt al snel veel op de schouders van vrouwen terecht. Denk aan het gezin draaiende houden, kinderen in veiligheid brengen. Een man gaat dan toch al snel op pad om te vechten.’ Ik keek naar Mariëtte Hamer. Bij de meewarigheid had zich nu ook angst gevoegd. Tenminste: dat zag ik, meende ik te zien. Maar misschien legde ik de angst wel in haar ogen. Misschien was ik in haar geval wel een beetje in paniek geraakt. 1
CDA heeft het zweet op de rug en de angst in de ogen Jan Peter Balkenende is een dead man walking. Het CDA heeft de hoop op winst opgegeven. Nu is het: alles beter dan de oppositie. DEN HAAG
...
Zijn dispuut sprong voor Jan Peter Balkenende nog in het gelid. Dat mocht gisteren op de VU, zijn oude universiteit, de Nova College Tour vrolijk aftrappen met het dispuutslied. Balkenende zong uit volle borst mee. Maar daarna kwamen de vragen van studenten: ‘Waarom stopt u er niet mee? Wanneer is uw werk dan wel klaar? Moet het CDA geen nieuw gezicht? Waarom is Maxime Verhagen geen lijsttrekker?’ En, zo kreeg hij nog te horen, in de Politieke Barometer zakte het CDA weer een zetel. Balkenende bleef, zoals eigenlijk altijd, uiterlijk onbewogen, maar het was opnieuw een pijnlijk moment. Hij raakt er deze campagne aan gewend. De CDA-toppers Ab Klink en Marja van Bijsterveldt zeggen hardop dat lijsttrekker Jan Peter Balkenende hen overviel toen hij de hypotheekrenteaftrek tot breekpunt verklaarde. Waarmee dat in één klap geen belofte van de partij aan de kiezer meer is maar een wanhoopspoging van Balkenende om zijn politieke leven te redden. Of Ank Bijleveld, de anonieme staatssecretaris en nummer twee op de lijst, die antwoordt op de vraag of zij beschikbaar is om Balkenende op te volgen, wanneer die na verlies vertrekt, dat zij ‘voor alle functies beschikbaar is’. In plaats van: niet aan de orde, vertrouwen in onze man, wacht de verkiezingen maar af.
Coalitievoorkeur En de plotse CDA-wens om samen te werken met de ‘hervormingsgezinde partijen’ VVD, GroenLinks en D66. Terwijl Balkenende steeds vertikt een coalitievoorkeur uit te spreken, wordt deze als eerste naar buiten gebracht door staatssecretaris Marja van Bijsterveldt. De vrouw die als partijvoorzitter in 2006 Balkenende al terechtwees en naar links liet buigen om de verkiezingen tóen niet te verliezen. Doodleuk voegt minister van Finan-
Zware kritiek op Elektronisch Patiënten Dossier
MINISTER KLINK ONTSNAPT Demissionair minister Ab Klink (Volksgezondheid, CDA) is gisteren ontsnapt aan een motie waardoor hij ‘alle voorbereidende activiteiten’ zou moeten staken voor het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). De
vrijwel onafgebroken maar in een seculariserend, polariserend en steeds verder verstedelijkt Nederland is steeds minder aanhang voor een christelijke middenpartij met haar basis in de provincie. Als christelijke partijen er niet al slecht aan toe waren geweest, hadden zij zich in 1980 helemaal niet in het CDA verenigd.
Kustaw Bessems
senaat had felle kritiek op het voorstel dat zorgaanbieders verplicht aan te sluiten op een landelijk schakelpunt. Huisartsen, apothekers en specialisten kunnen hiermee gegevens uitwisselen in het hele land. Maar
Uitgebroed
Balkenende worstelt om zijn politieke leven te redden. EVELYNE JACQ/HH
ciën en komende CDA-man Jan Kees de Jager daaraan toe dat bij het uitspreken van deze voorkeur ‘is gekeken naar mogelijke coalities, naar het aantal zetels’. Ofwel: er wordt uit gegaan van een klein CDA in die coalitie, zonder Balkenende dus. Ja, ná Van Bijsterveldt maakte ook Balkenende een opening naar deze partijen. En gisteren relativeerde hij tegen journalisten zijn breekpunt. ‘Dat wordt nu een hele hype. Ik heb dat gezegd om helderheid te verschaffen ten opzichte van de VVD. Iets heel anders dan een formatie, die weer een heel andere dynamiek kent.’ Balkenende leidt niet meer, hij volgt. Het is wennen: dat grote, machtige CDA, dat bedelt om een plaatsje naast de waarschijnlijke winnaar VVD en de natuurlijke opponenten GroenLinks en D66. Maar álles liever dan de oppositie. En dat is te begrijpen. Want de vorige keer dat het CDA buiten het kabinet viel, van 1994 tot 2002, was afschuwelijk voor de partij.
verschillende senatoren zeggen dat het zelden voorkomt dat patiënten zorg nodig hebben buiten hun regio. De minister – die het debat herhaaldelijk hoofdschuddend doorstond – dreigde dan ook de stekker te trekken uit de regionale dossiers, die onveiliger zouden zijn. Klink werkt aan een schriftelijke reactie en het debat wordt binnen twee weken hervat.
DE KROON Service- en schoonmaakdiensten. Zoekt Enthousiaste Vakantiekrachten. die voor ons in de periode juni tot september willen werken.
Werk je langere periode naar tevredenheid dan ontvang je een leuk KADO. Diverse werktijden en locaties. Lijkt dit jou leuk vakantiewerk neem dan z.s.m. contact met ons op. Tijdens kantooruren: 030-2427200 reageer via WWW.DEKROON.COM Of
[email protected]
Het CDA vertelt graag dat dat een louterende periode van ‘herbronnen’ was waarna de partij met een doorwrocht verhaal over eigen verantwoordelijkheid en maatschappelijk middenveld sterker terug kon komen. Dat wordt vaak aangenomen. Vanaf 2002 won het CDA weer en winnaars schrijven de geschiedenis.
‘Breekpunt? Dat wordt een hype. Een formatie kent een andere dynamiek.’ CDA-leider Jan Peter Balkenende
Maar zo mooi en vanzelfsprekend was het niet. Die tijd buiten de regering was het CDA doodongelukkig. Het versleet leider na (potentiële) leider. Meer dan eens werd het eind van de christendemocratie uitgeroepen. En zo gek was die gedachte niet. Confessionele partijen regeren al lang
Toen vlak vóór de verkiezingen van 2002 de onbekende Jan Peter Balkenende aan het roer kwam, stond het allesbehalve vast dat het CDA de weg omhoog zou vinden. Het is een mooi beeld dat dat lukte omdat Balkenende in de jaren daarvoor op het wetenschappelijk bureau christendemocratische gedachten had uitgebroed. Maar het was platter: Nederland was Paars zat, Pim Fortuyn mobiliseerde de onvrede over immigratie en establishment en het CDA spon garen bij een niet-aanvalsverdrag met Fortuyn. Toen werd Fortuyn ook nog vermoord. De Lijst Pim Fortuyn viel in puin en een hele generatie politiek leiders stapte op. Balkenende kaapte met zijn ‘normen en waarden’-betoog veel van Fortuyns erfenis. Gebeurtenissen buiten de partij, haar oude machtsstructuren, de behoefte aan een vluchtplek in roerige tijden en Balkenendes eeuwig onderschat politiek instinct – dáármee kwam het CDA weer aan de macht. Nu doemt de vraag op: was dat een tijdelijke onderbreking in de neergang van de confessionelen? Als het CDA nu in de oppositie komt, tussen al die politieke splinters en met een electoraat op drift, komt het daar ooit nog uit? Sociaal-christelijke kiezers kunnen naar de ChristenUnie. Rechtse stemmers naar de VVD. Een logische opvolger voor Balkenende staat niet klaar. En het CDA, dat toch al geen aanleg heeft voor oppositie, zou de komende tijd ook nog moeten opboksen tegen een kabinet dat op alle kritiek kan zeggen: wij ruimen de rommel op die u heeft achtergelaten, deels met maatregelen die u zelf heeft voorgesteld. 1
Argus Roep om einde blokkade Gaza
Eerst
3
Opzegging
EURO-SP’ERS MAKEN RUZIE De SP-fractie in het Europees Parlement is uit elkaar gevallen. Europarlementslid Kartika Liotard (38) zegde gisteren haar lidmaatschap van de SP op. Reden: de slechte werkverhouding met fractiegenoot Dennis de Jong. ‘Ik was voortdurend doelwit van ongeoorloofde druk, gerichte tegenwerking, opzettelijke sabotage en fysieke intimidatie’.
Fraude
GEZEGENDE WITWASSERS Het Openbaar Ministerie in Italië verdenkt de bank van het Vaticaan van betrokkenheid bij witwaspraktijken. Aanklagers zijn bezig met een onderzoek. Een tiental andere Italiaanse banken zou de Vaticaanse bank voor frauduleuze deals en belastingontduiking gebruikt hebben. Met de fraude zou een bedrag gemoeid zijn van 180 miljoen euro.
Ziek
Q-KOORTS NOG En ineens is je huis weg... NIET VOORBIJ Deze gigantische sinkhole (zinkput) in Guatemala City werd veroorzaakt door de tropische storm Agatha. Een dergelijk fenomeen ontstaat als losse
Hoewel het aantal Q-koortspatiënten in april en mei 2010 niet snel steeg, blijft het sinds december geldende fok- en vervoersverbod op bedrijven met melkgeiten van kracht. Sinds januari 2010 registreerde het RIVM 221 nieuwe meldingen van mensen met Q-koorts, waarmee het totaal aantal patiënten op 333 komt.
Carrière
FAVORIETE WERKGEVERS De Rabobank is net als vorig jaar de favoriete werkgever onder jonge hogeropgeleiden. Dat concludeert het jaarlijkse Intermediair Imago Onderzoek. Philips en Shell completeren de top-3. ‘Het imago van de Rabobank heeft dus niet geleden onder de bankencrisis’, stelt Intermediair. ING klom van plaats zes naar vijf, ABN Amro staat net als vorig jaar op elf. Google kwam als nieuwkomer de top-10 binnen.
NOGÉÉN WEEK ...
HANS
WIEGEL
V
olgende week verkiezingen. Er kan nog van alles gebeuren. Eén grote fout, één verloren of gewonnen televisiedebat, één hoog opgespeeld negatief bericht in de media, of een goed gemikte voltreffer van de concurrentie, kan meteen een wereld van ver-
aarde wordt weggespoeld door overvloedige regen. De storm leidde tot de evacuatie van 94.000 mensen in de hoofdstad van Guatemala. Zinkgaten
komen vaker voor in het Zuid-Amerikaanse land. In 2007 ontstond door weglekkend rioolwater een gat van 100 meter diep. 1 FOTO: REUTERS
Crisis Unie liet de boel in zuidelijke lidstaten uit de hand lopen
De EU moet vooral naar zichzelf kijken Met de euro in de touwen en een werkloosheid die recordhoogtes bereikt, is de Europese Unie alleen met snoeihard ingrijpen te redden.
Het zag er zo mooi uit, op die lentedag tien jaar geleden in Lissabon. De Europese Unie maakte toen haar ambitieuze plannen bekend, die ervoor zouden zorgen dat Europa in 2010 ‘de meest dynamische en concurrerende economie ter wereld’ zou zijn. Een flexibele arbeidsmarkt, investeringen in onderzoek, een hogere productiviteit en strenge controle op het economisch beleid van de leden
gingen daar voor zorgen. Nu, tien jaar later, vragen we ons af hoe naïef we waren toen deze plannen werden vastgelegd. Maandagavond meldde de Europese Centrale Bank dat de Europese banken waarschijnlijk een nieuwe serie afschrijvingen te wachten staat. Gisteren werd bekend dat de werkloosheid in april is gestegen tot 10,1 procent van de Europese beroepsbevolking. Dat is het hoogste sinds de invoering van de euro in 1999. Als gevolg van de grafstemming daalde de koers van de eenheidsmunt gisterochtend tot 1,21 dollar: de laagste in de afgelopen vier jaar. Deze dramatische cijfers komen voort uit structurele onevenwichtigheden, die met de Lissabon-plannen
juist moesten worden opgeruimd. Al snel na 2000 werd echter duidelijk dat dat niet zou lukken. Uitgaven aan onderzoek moesten omhoog naar 3 procent van het bbp. We halen nog steeds niet de helft. En terwijl Duitsland diep sneed in de loonkosten, liepen die in Zuid-Europa aardig uit de hand. De kosten per eenheid product stegen in Griekenland sinds 2002 met 25 procent, in Spanje 20 procent en in Portugal 18 procent.
schil maken. Heel vroeger – zeg maar in de vijftiger jaren van de vorige eeuw – waren twee of drie zetels verlies of winst bijzonder en beslissend. Denk aan de nek-aan-nekrace in die tijd tussen de PvdA en de KVP, tussen Drees en Romme. De uitslag voor de VVD in 1959, onder aanvoering van professor Oud, was een mirakel: van dertien naar negentien zetels. Oud was toen 72 jaar! Dertig jaar geleden waren de marges al groter, de kiezers dus meer in beweging. En er waren de eerste opiniepeilingen. Aan de vroegtijdige Kamerverkiezingen – ook toen was er een kabinet gevallen – van 1972, be-
waar ik onvergetelijke herinneringen. Half oktober stond mijn partij op veertien zetels (een licht verlies tot de verkiezingen daarvoor) eind november boekte de VVD maar liefst 22 zetels. En van regeringspartij werd die VVD tot oppositiepartij. Twee lessen van toen, nu meer dan ooit rechtovereind: er kunnen de laatste week nog heel wat verschuivingen optreden én ook al wint een partij straks fors, dat betekent niet als vanzelf, dat ze alsdan ook in het kabinet komt. Hoe lagen de kaarten half februari? Het CDA 26, de PvdA 15, de VVD 23, D66 20, de PVV 25, de SP 15 zetels. Hoe eind april? Het CDA 29, de PvdA 33, de
VVD 32, D66 17, de PVV 18, de SP 8 zetels. En nu stagneert het CDA, valt de PvdA terug, gaat de VVD aan kop en zakt D66 weg. Het Institute for Innovation and Governance Studies berekende onlangs de achterliggende verschuivingen in het kiezersgedrag. Het percentage van de kiezers dat zegt altijd op dezelfde partij te hebben gestemd, lag in 1970 nog op 70 procent en is nu gezakt tot 30 procent. Lagen de netto zetelwisselingen in 1958 nog op 10 procent, nu is dat boven de 30 procent. Maakte in 1970 20 procent van de kiezers in de laatste weken van de campagnes zijn keuze, nu ligt dat op
Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Kredietwaardigheid Al jaren maken Europese rapporten melding van deze verschillen. Er werd alleen niks mee gedaan. Om de EU te redden moet dat nu wel gebeuren. Er wordt nog steeds hevig gespeculeerd op betalingsproblemen van de zuide-
lijke overheden. Vrijdag werd de kredietwaardigheid van Spanje naar beneden bijgesteld en gisteren waren er ook geruchten over een downgrade van Frankrijk. Europese leiders wijzen dan al snel naar speculanten die ons financiële systeem ondermijnen. Ze moeten echter kijken naar de problemen die ze al tien jaar onder het tafellaken vegen. De zuidelijke landen moeten saneren, niet alleen in hun overheidsfinanciën, maar ook in hun loonkosten. Pas dan zijn ze in staat mee te doen met landen als Duitsland en, ja, Nederland. En kunnen ze hun immense schuldenlast terugbetalen. Wie weet lukt het ze dan ook ooit om een werkloosheidscijfer van 4,1 procent te bereiken, zoals Nederland nu. 1
50 procent! En op dit moment heeft een kwart zijn keuze nog niet gemaakt! Ik hoop dat de nog komende debatten te genieten zullen zijn: met inhoud, ontspannen, met humor en zelfspot en vooral stijlvol. 1
Sambal bij?
Game-over Alzheimer
Uit de kunst
Het cement van de Chinese muur bestaat uit plakkerige rijst en kalk. De rijst houdt het bouwwerk al meer dan tweeduizend jaar overeind..
Computerspellen verlagen de kans op Alzheimer. Het spelen van spellen als Bejeweld levert een hogere hersenactiviteit op.
Een schilderij van aap Karl uit de Apenheul bracht maar liefst 2.500 euro op. Het is waarschijnlijk het laatste kunstwerk van de 50-jarige mensaap.
4
Eerst
STEL... ...dat je pillen kunt uitprinten
D
e tijd dat de medische wetenschap zich uitsluitend om u bekommert als u ziek bent, ligt definitief achter ons. Die oude aanpak levert echt te weinig op. De dokter wil altijd aan u verdienen, ook als u denkt kerngezond te zijn. Met behulp van de nieuwste technieken kan de moderne dokter in uw bloed namelijk allerlei chemische waarschuwingen, zogenoemde ‘biomarkers’ opsporen die aangeven dat u wellicht ziek gaat worden. Kanker, vaatvernauwing, botontkalking, dementie: alle kwalen zijn straks jaren voordat ze daadwerkelijk optreden in het bloed aan te wijzen. Het aantal biomarkers is in principe onbegrensd, en telkens wanneer er een in uw bloed opduikt, zegt de dokter glimlachend: better safe than sorry! En schrijft een recept. Nadeel van deze medische revolutie is dat we straks tientallen ‘preventiepillen’ moeten slikken. Maar ook hier biedt de wetenschap uitkomst. Medewerkers van de universiteit van Leeds en Durham hebben in samenwerking met GlaxoSmithKline een ‘pillenprinter’ ontwikkeld. Een printer die geen gewone inktdruppeltjes spuit, maar medicijnendruppeltjes. Op een stukje papier. Niet alle medicijnen zijn als inkt te gebruiken, maar de onderzoekers verwachten dat de helft daarvoor toch wel geschikt kan worden gemaakt. De mogelijkheden zijn ongekend. Straks gaat u naar de digitale dokter op de hoek van de straat. Die scant uw iris (voor de identificatie, en de betaling) en voert daarna op basis van een druppeltje bloed een biomarkertest uit. U bent gezond, zegt de digitale dokter, maar er dreigen een stuk of twintig kwalen. ‘Wilt u doorgaan?’ vraagt de machine. U drukt op de knop ‘Ja’. En prompt rolt uit het apparaat een bonnetje, met daarop geprint alle medicijnen die u nodig heeft. Het kost wat, het is even slikken, maar daarna voelt u zich toch een stuk beter. 1
De rubriek Stel... verkent wat ook het nieuws had kunnen zijn. Reacties/suggesties:
[email protected]
Israël gaf gisteren eigen video-opnames van de aanval vrij. Ze waren snel op YouTube te zien.
Gazavloot Israël slaat terug
Veel opvarenden van het konvooi waren bepaald geen lieverdjes ‘Het waren terroristen’, houdt Israël halsstarrig vol. Wie voeren er eigenlijk op de vloot naar Gaza? Eva Ludemann AMSTERDAM
...
Terwijl gisteren een nieuw hulpkonvooi voor Gaza vertrok, dit keer uit Malta, ging Israël opnieuw in de aanval. In de media dit keer, om het imago bij te stellen van het Israëlische leger – ‘het meest morele ter wereld’, zoals Israël zelf zegt. Dat imago liep maandag een zoveelste deuk op na een gewelddadige aanval op een vloot pro-Palestijnse activisten die de Israëlische blokkade van Gaza wilden doorbreken. Bij de Israëlische operatie in internationale wateren werden zeker tien activisten gedood. De immer goedgeoliede Israëlische propagandamachine gaf gisteren eigen video-opnames van de gewelddadigheden vrij. Daarop is te zien hoe opvarenden van het Turkse cruiseschip Mavi Marmaris de Israëlische militairen te lijf gaan. Met knuppels – volgens Israël metalen staven – en stoelen. Een groepje activisten slingert een Israëlische militair overboord, anderen trimmen de paniekende Israëliërs in elkaar. ‘Ze probeerden ons te lynchen’, zeggen Israëlische commando’s. Zeven van hen raakten gewond. Een Israëlische foto toont het wapenarsenaal van de activisten: houten knuppels, touw, een dozijn (keuken)messen, metalen kettingen, een Engelse sleutel en twee hamers. In de handen van dode activisten zijn twee pistolen gevonden, zegt Israël.
Volgens de Israëlische mariniers zijn die mannen de chaotische schietpartij aan boord van de Mavi Marmaris begonnen. Het was een bont gezelschap op de vloot naar Gaza. Het waren in totaal acht schepen, zes passagiersschepen en twee vrachtschepen vol hulpgoederen. Toen Israël de vloot maandagmorgen vroeg aanviel, gaven de opvarenden van de vijf achterste passagiersschepen zich direct over. Veel van hen waren lid van de internationale Free Gaza Movement; er voeren vertegenwoordigers mee van de kantoren in de VS, Ierland, Engeland, Schotland, Duitsland, Griekenland, België, Polen en Nederland, onder wie antropologe Anne de Jongh die inmiddels in een Israëlische gevangenis zit. Onder de opvarenden ook veel juristen, een 86 jaar oude Amerikaans-Duitse Holocaustoverlevende en een Ierse Nobel-
‘Ze waren allemaal bewapend en ze probeerden ons te lynchen.’ Israëlische mariniers
Mavi Marmaris en de twee vrachtschepen uit Turkije hadden zich als laatste bij de vloot gevoegd. De Turkse deelname was georganiseerd door de Turkse islamitische organisatie In-
Hamas en Turkije De fundamentalistisch-islamitische Hamas doet er weinig aan zijn banden met IHH te verbergen. Enkele weken voor het vertrek van de vloot naar Gaza verklaarde een Hamaswoordvoerder dat IHH schepen zou sturen. Invloedrijke Hamasleden hebben de afgelopen twee jaar herhaaldelijk ontmoetingen gehad met delegaties van IHH. Begin vorig jaar vergaderde Hamaschef Khaled Meshaal met IHH-voorzitter Bülent Yildirim in Damascus, waarbij Meshaal Yildirim hartelijk bedankte
Europa
Grote overwinning voor CIA
Het streven om van Europa in 2010 de meest concurrerende en productieve economie ter wereld te maken is mislukt, zo stelt een rapport van het Centraal Planbureau (CPB) en Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). De doelstellingen voor hogere onderwijs- en onderzoeksuitgaven, die in 2000 werden opgesteld, zijn niet gehaald. Ook met milieu en integratie gaat het niet zoals tien jaar geleden was beoogd.
Het islamitische terreurnetwerk AlQaida heeft de dood van zijn leider in Afghanistan, Mustafa Abu al-Yazid, bekendgemaakt. Yazid, ook bekend als sjeik Said al-Masri (de Egyptenaar), gold eind jaren tachtig als een van de oprichters van Al-Qaida en als vertrouweling van Osama bin Laden. Hij werd in Egypte diverse keren bij verstek veroordeeld tot onder meer levenslange gevangenisstraf en de doodstraf. Amerikaanse en Pakistaanse veiligheidsfunctionarissen gaan ervan uit dat de terreurleider en
DOELSTELLING 2010 MISLUKT
prijswinnares. Ook voer een aantal Europese parlementsleden en senatoren mee. De Israëlische mariniers wisten de vijf schepen (één Iers en vier uit Griekenland) direct onklaar te maken. Maar op het voorste schip, de Mavi Marmaris uit Istanbul, boden de in totaal 581 passagiers fel verzet. De
voor zijn hulp aan Hamas. IHH organiseert regelmatig Hamassupportdagen door heel Turkije om steun onder ‘gewone’ Turken te werven, het is één van de prominentste proPalestijnse organisaties in Turkije. Sinds zijn isolatie door de internationale gemeenschap sinds 2007 ziet Hamas Turkije onder de islamitische AK-partij als een belangrijke bron van financiële en politieke steun. De website van Hamas is er sinds ruim een jaar ook in een Turkse versie.
sani Yardim Vakfi (IHH) die zijn hoofdkwartier heeft in Istanbul. Op haar website beschrijft IHH zichzelf als een humanitaire organisatie, met projecten in meer dan honderd landen, waaronder Pakistan, Libanon, Indonesië en de Palestijnse gebieden. Maar volgens Israël is het een terroristische organisatie.
Jihadi De Israëliërs zijn niet de enigen in hun vermoeden dat het humanitaire werk door IHH slechts een dekmantel is. Ook analisten van denktanks als de Carnegie Endowment for International Peace en het Deense Instituut voor Internationale Studies menen dat IHH er een geheime jihadi-agenda op nahoudt en hechte banden onderhoudt met onder andere de Palestijnse organisatie Hamas en met soennitische opstandelingen in Irak. In 2007 zouden bij een inval door de Turkse politie in het IHH- hoofdkwartier wapens, explosieven en instructies om bommen te maken zijn gevonden. IHH werd in 1992 opgericht om hulp te verlenen aan Bosnische moslims in hun strijd tegen de Serviërs. Eén van de redenen van Israël om IHH tot terreurgroep te bestempelen, is de band van de organisatie met de Union of Good (UoG), een koepelorganisatie waaronder zo’n vijftig islamitische hulporganisaties wereldwijd vallen. Volgens Israël kanaliseert de UoG fondsen van die organisaties naar Hamas. Het Israëlische bewijs voor die financiële jihad is een document uit 2005 dat aantoont dat UoG familieleden van Palestijnse zelfmoordenaars sommen geld betaalt. 1
Onderwijs
‘LEIDER AL-QAIDA GEDOOD’ zijn familie om het leven zijn gekomen tijdens een raketaanval in het grensgebied tussen Afghanistan en Pakistan. De beschieting zou zijn uitgevoerd door een onbemand vliegtuigje, een zogeheten drone, van de CIA. Een functionaris van de CIA bestempelde de uitschakeling van de in december 1955 geboren Yazid als een grote overwinning. Volgens de Amerikaanse recherche maakte Yazid geld over naar zeker drie terroristen die op 11 september 2001 aanslagen pleegden in de Verenigde Staten.
KIES VOOR SCHEIKUNDE Het ministerie van Onderwijs heeft gisteren tot 2016 elk jaar 20 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor natuur- en scheikunde op de universiteiten. Met de kapitaalinjectie moeten meer wetenschappers en jongeren, vooral meisjes, worden aangetrokken voor die vakken. Volgens het ministerie hebben het bedrijfsleven en wetenschappelijke instituten veel meer natuur- en scheikundigen nodig.
Park-Factor
Sonja, beat your head out
Kleur bekennen
Kans gemist bij Idols? Kunstenaar Luke Jerram plaatste overal ter wereld piano’s voor openbaar gebruik. In parken, op bruggen en in bushokjes.
Wie wil er nog Sonjabakkeren of dr.Franken als je al 150 kcal/uur verbrandt met je hoofd tegen de muur slaan?
Ondanks het gestuntel binnen het CDA is Balkenende op kleurplaten.nl de grote winnaar. Er werd al 2.000 keer een plaat van zijn hoofd afgedrukt .
Eco-nomie
Energie Willen we dit echt?
DILEMMA
Links geldverspillen doe je zo
...
Links wil een subsidiesysteem naar Duits model voor het stimuleren van duurzame energie. Duitse economen maken er gehakt van.
V
Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Van de VVD weten we dat bijstandsmoeders ervan gaan huilen, van het CDA dat de hypotheekrenteaftrek een breekpunt is en van de PvdA dat de rijken meer moeten betalen. Maar wat partijen willen met het klimaaten energiebeleid is veel minder bekend, omdat het in deze campagne een totaal non-issue is. Toch maakt het op dit punt nogal wat uit of er een links of rechts kabinet komt, vooral voor de ontwikkeling van duurzame energie. De VVD doet kort gezegd zo min mogelijk; PvdA, GroenLinks en D66 hebben een ambitieus subsidiesysteem in gedachten om zoveel mogelijk windmolens en zonnepanelen geinstalleerd te krijgen. Doel is de CO2-uitstoot terugdringen door Nederland minder afhankelijk te maken van fossiele brandstoffen. Een van de pijlers van het systeem is het vervangen van de huidige subsidieregeling (‘SDE’) door een feed-in tarief: een langdurige, vaste vergoeding voor iedere duurzaam opgewekte kilowattuur elektriciteit die wordt teruggeleverd aan het net. Consumenten en bedrijven financieren dit met een opslag op de energienota.
economisch instituut RWI. Eerst de kosten: in de periode 2001-2008 heeft feed-in voor zonneenergie de Duitsers 35 miljard euro gekost; een bedrag dat tot eind dit jaar naar verwachting oploopt tot boven de 50 miljard. Maar al die zonnepanelen waren in 2008 slechts goed voor 0,6 procent van de Duitse energieproductie. Peanuts dus. Probleem is, zo betogen de economen, dat Duitsland ervoor heeft gekozen om zonne-energie met meer subsidie te belonen dan bijvoorbeeld windenergie, omdat het zo onrenda-
bel is – dat wil zeggen: veel duurder dan grijze stroom. Ook D66 vindt zo’n technologieafhankelijke subsidie een goed idee. Gevolg: de minst efficiënte manier om duurzame energie op te wekken, krijgt verhoudingsgewijs het meeste geld. Niet de markt bepaalt zo wat de beste technologie is, maar de voor lobby gevoelige politiek. Veel specialisten denken dat die 35 miljard veel meer resultaat had kunnen hebben in termen van milieuwinst, als het niet aan zonnepanelen was besteed.
Prikkel Bovendien hindert het beleid innovatie, stellen de auteurs. Niet alleen omdat de ene technologie voorrang krijgt boven de andere, maar ook omdat de vergoeding voor nieuwkomers in de regeling ieder jaar afneemt. Dat stimuleert mensen om onmiddellijk bestaande technologie te kopen om zo de langjarige subsidie met de huidige hoge vergoeding binnen te slepen. De prikkel om te wachten op betere, efficiëntere technologie of de verouderde spullen te vervangen, ontbreekt. Vandaar dat ‘gewone’ zonnepanelen nu niet zijn aan te slepen, terwijl de goedkopere, innovatieve ‘dunnefilmtechnologie’ achterblijft. Dan het werkgelegenheidseffect. In Duitsland werken nu ruim 250.000 mensen in de duurzame energiesector. Ook met dit op het oog mooie cijfer maken de economen korte metten. Door de toename van duurzame energieproductie zijn er ten eerste minder banen bij conventionele energiebedrijven en toeleveranciers. Daar komt bij dat consumenten en bedrijven door de hogere energienota minder te besteden hebben met negatieve gevolgen voor werkgelegenheid in andere sectoren. Conclusie: feed-in leidt tot nul extra banen. 1
Werkgelegenheid
ONWAARDIG ...
MARK
LEENARDS
H
eel af en toe, als er niet wordt gesproken over Griekenland, Spanje of bonussen, hebben analisten het over waarderingen. Waar de koerswinstverhouding vóór de kredietcrisis werd gezien als belangrijke indicator voor markten en individuele
MERIJN BEELDVERTELLER
Als politici naar feed-in gevraagd wordt, verwijzen ze altijd naar het succesvolle beleid in Duitsland dat model staat voor de links plannen. Ze presenteren het beleid niet alleen als goed voor het milieu, maar ook als een economisch succesverhaal nu Duitsland dankzij de subsidie een grote duurzame sector heeft die voor honderdduizenden mensen werkgelegenheid biedt. Vervelend alleen dat Duitse economen eind vorig jaar al met de kettingzaag door het beleid zijn gegaan. Zij komen tot de conclusie dat de subsidie ontzagwekkend duur is, innovatie hindert, geen extra werkgelegenheid oplevert en nauwelijks tot CO2-reductie heeft geleid. Het ontnuchterende leesvoer (Economic Impacts from the Promotion of Renewable Energy Technologies The German Experience, nov 2009) is het werk van drie universiteiten en het gezaghebbende
aandelen, wordt het kengetal inmiddels nog slechts gebruikt door verstokte optimisten (althans, zo lijkt het). Die roepen dan dat de beurzen niet duur zijn. Daarmee hebben ze een punt.
Gunstige vooruitzichten De gemiddelde waardering van aandelen bedraagt wereldwijd thans tien tot zestien keer de gemaakte winst in 2009. In historisch opzicht is dat niet erg hoog, zeker niet als men kijkt naar de afgelopen twintig jaar. Alleen begin jaren negentig en tijdens de kredietcrisis in 2008 waren aandelen goedkoper dan nu. Belangrijker zijn de vooruitzichten;
die zijn gunstig. Wanneer men kijkt naar de verwachte bedrijfswinsten in 2011, dan noteren Europese aandelen momenteel gemiddeld tegen minder dan tien keer de winst. Uitgaande van de verwachte winsten dit jaar noteren aandelen uit de AEX gemiddeld slechts tegen elf keer de winst (bron: Bloomberg).
Opkomende markten De verwachte koers-winstverhouding in 2011 voor de S&P 500 bedraagt elf en dat is hoger dan een bepaald type aandelen op de beurs van Shanghai en groeimarkten als ZuidKorea en Brazilië. Landen die bekend staan om hun schulden, zoals Grie-
kenland en Argentinië, behoren tot de goedkoopste. Dat geldt ook voor indices waarin oliebedrijven en financials zwaar wegen, zoals de Euro Stoxx 50. Wie dieper graaft en individuele waarderingen analyseert, stuit op nog veel lagere waarderingen. De aandelen uit het fonds dat ik beheer noteren momenteel gemiddeld tegen circa zeven keer de verwachte winst dit jaar en vijf keer de verwachte winst in 2011. Dat is circa de helft van het wereldwijde gemiddelde, ondanks dat het financieel sterke bedrijven betreft uit allerlei sectoren, behalve het bankwezen. Want daar zegt een lage waardering niet zoveel.
5
NATASJA VAN DEN BERG
Koop wijzer olgens de kranten zijn het dit jaar bijzondere verkiezingen, want er is eindelijk weer echt iets te kiezen. Je hoort ook vaak de opmerking dat de links/rechtsscheiding duidelijker is dan ooit. Gek genoeg gaat dat samen met een steeds grotere groep zwevende kiezers. Zo duidelijk is het dus niet. Stemwijzers worden veelvuldig gebruikt en de helft van de zwevende kiezers laat de stemadviezen bepalen welke partij ze gaan stemmen. Dat riep bij mij de vraag op waarom er eigenlijk geen stemwijzer om te shoppen is in de supermarkt. Want als ik het ergens moeilijk heb met kiezen is dat in de supermarkt. Het lijkt wel of op elk artikel een of ander keurmerk staat. Het is echt gekkenwerk om uit te zoeken wat die keurmerken precies betekenen. De een let op de CO2-uitstoot, de andere werkt samen met ontwikkelingsorganisaties. Allemaal belangrijke dingen. Maar het gevolg is dat we door de bomen het bos niet meer zien. Jan Pronk heeft ooit gepleit voor een superkeurmerk. Een overkoepeld symbool dat aangeeft dat de producten die dat keurmerk hebben beter zijn dan andere. Albert Heijn heeft daarvoor eigenlijk gekozen door de lijn Puur en Eerlijk te introduceren. Vorige week waren alle producten Puur en Eerlijk in de aanbieding. En het was echt grappig. Toen ik boodschappen ging doen waren verschillende schrappen met deze producten helemaal leeg. Het laat zien dat consumenten graag via hun boodschappen een bijdrage leveren aan een betere wereld als het maar iets simpeler wordt gemaakt. Er is dus werk aan de winkel bij de verschillende keurmerken. Samenwerken moet gewoon. Dat staat echter haaks op een andere trend, namelijk dat iedereen zijn eigen prioriteiten en visie heeft op wat een betere wereld is. Om maar te zwijgen over de verschillen in visie hoe je die idealen het beste bereikt. Of al die zaken samen gaan in een keurmerk, is de vraag. Tot die tijd zou het goed zijn als er een koopwijzer komt, waardoor wij consumenten beter worden geadviseerd welke producten we moeten kopen om onze eigen idealen dichterbij te brengen. 1
Natasja van den Berg werkt bij Llink en schreef het boek Praktisch Idealisme.
De belangrijkste reden voor de lage waarderingen is de onzekerheid op de financiële markten, als gevolg van de kredietcrisis en de staatsschuldencrisis. De risicobereidheid van beleggers ligt nog steeds op een historisch laag niveau. Dat de verschillen tussen aandelen zo groot zijn komt door het gebrek aan focus op waardering en andere objectieve ratio’s. Beleggers zijn meer bezig met het bepalen of ze wel of niet in aandelen beleggen dan met de vraag welke aandelen het kopen waard zijn. 1
Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.
Groener kantoor
Slurpende gebouwen
Groener met EU-geld
Een nieuw Europees project gaat een systeem ontwikkelen dat het energieverbruik in kantoren automatisch afstemt op de activiteit die er plaatsvindt.
In Europa zijn bedrijfsgebouwen verantwoordelijk voor 40 procent van de energieconsumptie. In Engeland en Zwitserland is dat zelfs 50 procent.
Het project Greener Buildings wordt gecoördineerd door de TU Eindhoven en de Rijksuniversiteit Groningen. De EU draagt 1,85 miljoen euro bij.
6
De betere wereld
COLUMN
Klimaatkeuze.nl
TOM VAN DE BEEK
...
WWW.DEBETEREWERELD.NL
Met z’n allen naar de film, helpt!
Het gaat alleen nog over de economie. Over inkomens, kosten van de zorg, pensioenleeftijd. Vergeten wordt dat de economie alleen draait als er voldoende energie is. .
M
et de verkiezingskoorts in het verschiet zouden we bijna vergeten dat er ook nog andere dingen op het spel staan, behalve wie de nieuwe premier van Nederland wordt. Het klimaat bijvoorbeeld. Zo las ik onlangs dat uit onderzoek van samenwerkende natuuren milieuorganisaties blijkt dat een aantal partijen – uit een hier niet nader te noemen politiek spectrum – natuur als luxe beschouwen. Economie gaat voor, zo pleiten zij. Deze mensen vergeten gemakshalve even dat wij bestaan bij de gratie van diezelfde natuur. Wat doe je als die verdwijnt of wordt verkwanseld? Hoe zit het met water en lucht en bijvoorbeeld planten en bomen? Bijzaak? Dacht het niet! Cruciaal voor onze kwaliteit van leven, we zijn er zelfs voor de volle 100 procent uit opgebouwd. Om meteen het flauwe weerwoord – olie, gas, kwik en lood zijn toch ook natuur? – te pareren: helaas, diezelfde natuur heeft niet voor niets de voor ons schadelijke (grond)stoffen onder het aardoppervlak gehouden. Dat heet balans. Die balans is wel enigszins flexibel, maar er is een cruciale grens, een tipping point. En dus is het voor ons zaak daar niet overheen te gaan. Praktische voorbeelden van hoe we de precaire balans tussen ons gedrag en de natuur kunnen herstellen, zijn komende week te zien tijdens het Dutch Environmental Film Festival, in Amsterdam en Rotterdam. Net als bij alle andere door Strawberry Earth georganiseerde evenementen gaat de gehele opbrengst van het festival naar het verduurzamen van de locaties. Zo draag je als bezoeker direct bij aan een schone en betere wereld. Voor het volledige programma, www.strawberryearth.com/deff. 1
Redactie De Betere Wereld AMSTERDAM
...
Toekomst Duurzaam
Energie gaat alle kanten op Het elektriciteitsnet is te lang eenrichtingsverkeer geweest. Dat moet anders Redactie De Betere Wereld AMSTERDAM
...
Toenemend energiegebruik en schaarser wordende fossiele bronnen dwingen tot efficiëntie en gebruik van duurzame energiebronnen; zon, wind, water, of biomassa. Consumenten kunnen zelf energieproducent worden als zij hun teveel opgewekte energie terugleveren. Alleen dat kan niet zomaar, de gas- en elektriciteitsnetwerken moeten worden geschikt gemaakt voor dit tweerichtingsverkeer. Een leuke uitdaging voor de beheerders van die netten.
Terugleveren
Tom van de Beek Strawberry Earth
Over kernenergie, kolen, zon en een molen
Neem een netbeheerder van gas- en elektriciteitsnetten als Liander. Die wil iedereen van energie voorzien om het leven gemakkelijk en comfortabel te maken. Maar ook het mogelijk maken van duurzaam omgaan met energie, zoals terugleveren aan het net, is voor de netbeheerder een technologische en innovatieve uitdaging waar zij dagelijks aan werkt. De meer dan 94.000 kilometer elektriciteits-
kabels en 37.000 kilometer gasleidingen van Liander worden nu nog hoofdzakelijk gebruikt voor eenrichtingsverkeer van de producent, zoals centrales, naar de afnemers, een kleine drie miljoen huishoudens en bedrijven. Als consumenten en bedrijven meer zelf duurzaam energie gaan opwekken, moeten de netten daar wel klaar voor zijn.
Innovatief Steeds meer consumenten en bedrijven denken na over het huidige en toekomstige energieverbruik. Daarbij gaat het niet alleen om de bijdrage aan een beter milieu, maar ook het terugbrengen van de kosten van het energieverbruik. Ook bij de netbeheerder denken ze daar veel over na. Duurzaam omgaan met energie, tweerichtingsverkeer mogelijk maken en consumenten inzicht geven in hun eigen energiegebruik, allemaal punten waar netbeheerder Liander mee bezig is. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met het netwerk als veel mensen tegelijk zelfstandig energie gaan opwekken of als iedereen elektrisch gaat rijden? Voor antwoorden op deze vragen zijn slimmeriken nodig. En of deze mensen nu in een bedrijf werken of in de
schoolbanken zitten, vaak weten ze niet wat er schuil gaat achter de verborgen wereld van de netbeheerder. Innovatieve ideeën op het gebied van duurzaamheid, daarover moeten jongeren nadenken in het tv-programma Green Dream District, op National Geographic. Deze jonge uitvinders van 12 tot 19 jaar krijgen de kans om verrassende, toekomstgerichte en ook simpele duurzame uitvindingen te presenteren. Onder andere op het gebied van duurzaam energie gebruik. Die presenteren ze aan een vakjury, die wekelijks een winnaar aanwijst, met op 13 juni de grote finale. De uiteindelijke winnaar krijgt 5.000 euro. Een perfecte kans voor de netbeheerder om wekelijks in korte items meer te laten zien van hun verborgen wereld. En wie weet wat deze jonge Einsteins straks nog voor een netbeheerder als Liander kunnen betekenen.
Ter inspiratie Bekijk de uitzendingen van de Green Dream District op National Geographic, iedere zondag om 8.30 uur. En vanaf 27 mei elke doordeweekse dag om 14.30 uur, op 13 juni is de finale. Delen ervan zijn elke week terug te zien op www.liander.nl. 1
We willen allemaal dat energie schoon en voor eeuwig beschikbaar is. En dat kan gewoon, als we maar de goede keuzes maken. Gaan we door met fossiele brandstoffen als kolen, gas en uranium, die ons afhankelijk maken van andere landen en het milieu vervuilen? Of gaan we voor een echte doorbraak van duurzame energie, met alle kansen voor de Nederlandse economie die daar bij horen. De keuzes die het volgende kabinet gaat maken hebben gevolgen voor vele generaties na ons. De ene partij wil miljarden investeren in nieuwe grote centrales die CO2 uitstoten, de ander wil geld pompen in decentrale en duurzame technieken. Bij de ene partij zullen vooral de grote energiebedrijven profiteren, de ander verwacht veel van het creatieve en ondernemend vermogen van burgers en kleinere bedrijven om zelf lokaal schone energie op te gaan wekken. Laten we een radioactieve erfenis na of bedekken we miljoen daken met zonnepanelen? Een lijsttrekkersdebat over het energiebeleid zal er wel niet meer komen. Maar u kunt heel goed zelf bedenken op welke partij u moet stemmen. Handig hulpmiddel is klimaatkeuze.nl, een site die elf heel concrete energiekeuzes aan de partijen heeft voorgelegd. Ze mochten alleen met een ja of nee antwoorden. Aan u de keus. Denk bij het stemmen even aan uw (kinds) kinderen. 1
,$-# . ) ,$-/$!,$& ,.$ )0 ,-'"" 0 ,-0) ,-") 0*'" ) 1 &),+-.$%1$'' )1 . )#* # .".( .# .')
"(#!
#!)"! #"
#! %! &# %!!
" ! ! "
!!!!
"&%!'## $!"#%!#!"%!" &##$&"#&!)" 1*,.,)% 1 , '&(+$* )
$%,". )-+$%& ,,* & ) )*0 , # (1**).$) )& /,$"#/$-$)* #)) -/,"3 )0 '. )*,(' () $" )'$%&$ /(.# .#1 % ,$" .*0 ,*&. ,+,* !.*)2 . ' /,-. ' '$)" &&) #. .* &*(-.0**,-+ ' ' )#**,$%-' +.*)-( ),2$%) -'+&( ,1, )" (-& ,-,, * & )+*.. )( ." ,**" &,/$& )
) )-.!0**, ("$ 2*," ) -) "*(2*'-/$!,$&) )#/)-+$,$./ ' ')" )*. ))* ( )2 ". )" *+ )-.,**$. )'$)"-# '+ )*0 , ",*))#$%2$ .# .( . ) ,') ".)$ .0 ,&*( ) +*/' !- *0 ,' 0 )2 ) .(,,)$-# .!" '*+ ) $%-#/.2$%)-# '+ ))*" )-**, ' &,,0 ,-#$%). )-**,.-+ '0 ' .&*(.**,%/''$ )/(( ,0$%!$%$- 21&& -#& ' 2$%)*0 ,'$)!,$&$ .*0 ,*& . ,-)# . ) '))* ( )2 # .%/%/
! "! " $" "
$)# .0*'" ) ",$-",$- )1 ,0 , , *+0**** * )'' ('*)" 0 , # .2 '! ( )- )" ) 2 )-.,$% ,- -# ,( ).* &*(-.0**,-+ '' )30 ,2$) $ .- )2 &/)) )# . **,&$++ ). -'#. )-# '+ ). -.,**$ )*!"* ) 0 '. -'+ )&/)) ) # , ) .* &*(-.2 '! 4)0'* )1 -.$ 0) %/$-. *5 ,-, )" ) )-+ ' ,-$ ") '/) , )0**,.$%$"1$-- ' )*'" )- /$!,$&)- ,$.$*)' ' ,- ,")$-.$*)# )0 ,-#$'' ) ') )2$#.$% )-# .'0)1.*0 )
$
#"
).//,'$%& $ )-. )0 ,2 & , **, )- *)*+$)*)")1 ')"-$%/''$$ )($)//.*!.$ ) 0) /(.# .#10))1**). ,)% 1*,..1 $) +*/' 2 ". #$%).#$% )-)/$!0)2$%)&,/$ ) +*.% # !." )*( )),)'$"" ) 2 ,/$.,*( *&/''$2$ . ) +,*' () '$)& ,&).(, ,$- ( , .&*(.**,%/''$ &*)$)"$) (* .), & ,&") )# '0 '$ )0**,# .).$*)' '!.''-2 . * .)(& )%/''$ )&)-1
!! #
!
$
!
9
'7+054-+48*/+%:/*,7/1'4+4
($/$1$,#$+$,0$,)-$'-$!*-$#(&$/'-$!$1$/
$%2+)!* !/%.*+#*%!/!#+**!* )- !1-+02!*$* !(-.4%&* ($!(!)('(-1++- !* ./* !./-++)/+!-%./!*!'!- 1-+02!*0%/$%(* 2!- !*#%. /!-!*1('%&+$**!.0-# ++- !!*.,!%(!,+(%/%!!!*$!% #!-! 0%/!!*,02!!)**!*4%&*#! --!./!!- +) /4! -!!*+- !!(4+0 !*-0**!*
+9-''94/+95367/4)/6+8?/1;/4*755* ;2++8-+<5544/+92+11+7''7/4%:/* ,7/1'-+2*9.5+(25+*/-+7.5+(+9+7 %:/*,7/1'4+4>/04*+:29/+3+)'74/;57+4 /+71530+<+/4/-;+-+9'7/A789+-+4+ '4 0''-*+4'23+96/02+4(55-56'49/256+495+4 *+15254/89+445--++4;5+9''4<'2.'**+4 -+>+94*++*+72'4*8+(5+7+4*/+/4*+4+ -+49/+4*+++:<3+9*:/>+4*+4.+92'4*/49751 1+44'3+4-+*755-*;2++83++56.:495).9 .+945-89++*8656:2'/7+(/2954- /0*+)54'2*8.+(/155/9-+675(++7* ++4;+-+9'7/8).+(:7-+79+(+89+22+4'9154 *:84/+94/47+89':7'49856.+962'99+2'4*(+ 89''9.+93+4:;''1:/9++4(/+,89:1*/+0+.+2+
#!(%&'.!-%$/!* 2!+1!-!%#!*- %#! #!2++*/!.1*+*4! #./$!-!* !/1* #+*4! +--!.,+* !*/((!. 1*!( !-+1!- ! ,(/.!(%&'!$0/! 0%.%*!
(57*(+82''962:8<'9,7/+9+4(2''*0+882' ++3*+15+<+-+40+.5:*9<+/4/-5;+7 @4;'4*+-+2/+,*+;7/0+9/0*8(+89+*/4-+4/4 %:/*,7/1'/8*'4551(7''/+4,7/1''48;557 ('7(+):+4+++789+1++7*'9/1./+7++4(7''/ 57-'4/8++7*+2+-*+/186/+80+;55786/+80+56.+9 75589+7''7*'9(2++14/+9*+%:/*,7/1''48+ 3'4/+722+<5789+4(/+,89:11+4+41/66+4 659+4-''4/4@@41++756*+-7/2<''74'*+(+7- ;2++856.+93/**+4;'4*+9',+2<57*9-+>+9+4 .+9>584+235-+2/0135+9<57*+456-+-+9+4 +9'28*+2/)'9+88+.+9>5-+45+3*+81/26'*0+ ++489:12+;+73+9*''753.++4;+9+43''- <'4*-+752*"52-+48%:/*,7/1'4+4539+ <'9+79'4*+41
&''7++46''73+48+4675B9+7+4
!/ /+*.(* #/ 1!-* !-!*+-#!/%/ '+ "$#&')") # #$( %""' ( & ")"( %& "&'!(+"'"##' &'%)##%" &)% '" Remco Tomesen
45-89++*8>/044;+7'4*+7*''7 1'4.+995+7455/*+4'9/54'2+;2'- */+4:5;+7'2<57*956-+.'4-+4/4 .+92'4*.+954*+70>+4;'4.+9 *557<+/4/-%:/*,7/1'4+4-+1+4*+ ;52182/+*+4.+91:4893'9/-''4<'1 1+7+4;'4%:/*,7/1''486'97/599/8 3+4/18''4;+7'4*+7+4*+419./0 '>>3:>/1'49'8+1+2'/8++4;'4 *+%:/*,7/1''48+'79/+89+4*/+;52 -+4*+<++15697++*99/0*+48*+56+ 4/4-8)+7+354/+/017++-6'8++4 :/945*/-/4-4'*'9+7;++217/9/+1<'8
+%:2:8+$.58'822+'4*+7+ ><'79+%:/*,7/1''48+89'33+4+ (2'41+4-+289'2/-+%:/*,7/1'4+4 +(2'41+,7/1''48867+1+4*+%:/* ,7/1'4+4+-+12+:7*+%:/*,7/1' 4+4+4*/A78"''189''4>+2/04 7+).99+-+45;+7+21''7''7.+9# 35+9'2*+>+(+;521/4-8-75+6+4(/0 +21''7(7+4-+4.5569*+%:/*,7/ 1''48+67+8/*+49')5%:3'&+9/8 .'79;+7<'73+4*539+>/+4.5+.+9 .+2+2'4*4:').9+7.+995+7455/'). 2&' 0$)$* 9+7.+94'9/54'2+9+'389''9>+/*+ 67+8/*+49*/++21+;7/0*'-.+98./79 -+153+456.+956+4/4-8675-7'3 3'+:1 .'1/7'2/)/'+=8+4*+ ;'4.+94'9/54'2+9+'3*7''-9 2')1=+*+'83''7<''7<'7+4*+ 251'2+'79/+89+4 Dream on, Zuma*+419:-.'8+ 4*:817++-'8+1+2'(:-+286+ 1+2' &+48+4;+7<').9+4*'9 2+797536+99/89>'4-+7++49+2+ .+9#<54*+7+4-''9*5+4;557 ,55490+,./05512*+5697+*+4 %:/*,7/1'3''7/1;+7<').94/+98 /0*+3'4*/+./98.'*/4*+"+7 ;'4.+995+7455/+46''73+48+4 +4/-*+ 9'9+486++2*+3+9':2 / >:22+4675,/9+7+43''7;557*+5;+7 354+4!.+=7*8/4*+0'7+49').9/- -759+3++7*+7.+/*>'2+74/+98;+7'4 6759+89++7*+9+-+4'6'79.+/*3+9 *+7+46 0:2//8.+995+7455/ >/044:33+7(Mandela) Bring him ;557(/03''7%:/*,7/1'>'2+7*'4 back home.!7'-/8)./8*'9++4'4*+7+
" !
251'2+'79/+89*/+++4:/945*/ -/4-17++-*+ 0'7/-+56+ 7'>'4-+7 /6./<598.+(+ ;57/-+<++15;+72++* '8+1+2'*/+.+9/4>/04 3:>/+1;''1.++,95;+754 7+).9+454-+2/01.+/*<554 *+++4*++2;'4>/042+;+4 /4*+"+7+4/-*+ 9'9+4 3''71++7*+4'*+ ;7/02'9/4- ;'4 +2854'4*+2' /4 9+7:- 4''7%:/*,7/1' :95+79./0.+9-755989+ *++2;'4.+90''75;+7*+<+7+2*4 */+<+7+2*;/4*9./0.++,9;++29+ .5-+;+7<').9/4-+4;'4>/042'4* &%:/*,7/1'/8;/+7++:<+42'4-54 *+7*7:19+4:/9-+(:/9#+>/0445- 3''7>+89/+40''7;7/0:756'1+49 *:/>+4*+40'7+4;'4;7/0.+/*3+ 7/1'.54*+7*+40'7+4%/0.+((+4 55145-.:4675(2+3+4#+.+((+4 9/0*45*/-53++4(+9+72'4*;'4 %:/*,7/1'9+3'1+4'9*5+0+4/+9 +;+490+8 '++46''73+48+4>:22+4675B 9+7+4;'4.+9#*+419./0'>+4/4 *+(5:<<+7+2*8533/-+(+*7/0;+4 &+<54+'7(+/*+78/4*+(5:<.+( (+43/88)./+4++40''790+<+71''7 ;'4*+ 3/205+4/4<54+78>/04+7 45-'29/0*3/205+4.++2'731 *+414/+9*'9.+9#.:45513''7 /+98>'2.+26+41
" !0% "-%'*.!&+0-*(%./ %&$1%.2.+,$!/.$%, / ++-.-5(%.$!.+( /!* 2.*#!1((!*%&%.+*#! !!- !*4(%**!*'+-/2+- !*1-%!(/!* /-,($ 2/&$/
!
%#-!..!! ,-21' %/(" $-.*$4 -2*# / 1'$/#/(3$ 8 0'5" /4(1 ' /$. 5+$,10 ,# ( ,02 / ,"$1' ,*(3$(, #$"$,1' -20$
(")!*.!*4%&*#%./!-!*#!--!./!!- %*$!//+2*.$%,$3!(%/.$%*,./ %&1!--* !*+* !-)!!-0/+* !*+)/!,-+/!./!-!*/!#!*$!/1!-2%& !-!*1* +,!*-!/+% (!//!* ++- !#!)!!*/! /-,'$(1(6$,
%!,-!.% !*/$!/)66%#!1- ! - &0((!..!(%!"*!//+/ / 1!-3 %.-(0%./!-+*.*!! %!)!!./! 1*+*.*!0')-1++-/*!.(/3
%!% "'((% " !%##*& " ' #+('"' % '& -""#"#, " '('""(*#
! " "
!.*# (,0-21' %/(" 1'$,2+ $/ * ' 0!$$,/$#$7,$# 0 +-,1'#2/(,&4'("'1'$ 4-/*# "2.(01 )(,&.* "$1(0, -*-,&$/ 5$ /
/-,220 "-+
($%&"' #(!'"%)% ('#" "&+"&'")%*'+% +" %#"%)%#(*"'(
!'%%)%')# "*## '%(&"( %%#' &"$&'
#""&(%"(%"%"$%!(%
,
$) ' & %& ,$%. .2$1,*-$+#*$1) )0 ,.$ )( +--"$ ,-$)4$. . )( . &(+ ,//,,$#.$)"*,.
'$4 .# 1$.. ($)$/-, )". #,0)# .+'.. ')1,4 $- " *, )), *'' " 4'$) -.. 0$"$)" &' (./-- ) ) $&& */ , ( ) )%*)" ) ( . )4*)) ,$'4$ .4 4)",*) )**,)-.,/$& )0 ,) , )$) ",* ) 0'&. -( .$- ) '*5- +*+/'$, 1$.*(/4$ & , /).4*#,**, /-.#, " #. )$%)$)-./&% -, & ) !" '*+ )" )( .#, (* ,0 ,'$ + )')"4(*+ - ,$ -&$%& )*+.0,*)#)" )$) 0 ,.,*/1 -.*8 " -.,. )0) #,% /" ) " ,/$& '$%& !($ '$ )" ' " )# )* ,$ #,0 ,1$%. ).* -$-..4 '/$$- )#,0 ,0*'" )-'$ ! 0*'" ' .* -.*+.*( '. "* . &*+ ) *) ,#,(*$ '4*/4 4$#** 0 ,0 ' )$)#,-./ ). )&( , ,1$%'4 0**,4$#.$"+,* ,.. ")0 ,4$.. )1$%&. .2$#/! ! /,,* & '**-/$.*(". )$) 1 ". *).1$%& )*-$+#*!). - ,.*0 , ".4 4 '! ) /.* 4$. -. '.4$#0**,#* -' /. '*-4',$)& ' ))#, 1$%-0$)" , ) 1*) , ) '$& & )# ." '/$0)*)9)& '$%& # $ )1 '0,.0*'" ),% )(* .4 1 ' )0) " '/&&$ " )4$%)$ ))0$). '*.- '$)"-#,$&.4 *+/$.#, " #. ) #/7 /,-..0*'*+ , ( ) )+$ + ) )*-$+ #*-#$ .),0*, )3$* -#, /1. -.//, ,$.#, **"#* &4$ .*-$+#* )0*'1- - )).$'*+ -) '$) *-% -0 , 1$%) ) 6,,$. ,.,+. #/! ! /,# ."-+ '$)1
&!"%"+"%#!%##%*! # "'$""$%(" "!%&$!% $" " '$&(""#) &#" )" (& ,).
1335()26-2(6)-2()%4%57,)-(
/4$%) ')& )4$ '$"
-27)52%7-32%0)+)1))26',%4&)6)*7 (%7)5))2+)23'-()40%%769-2(7-2 #8-(*5-/%7)+)2()&0%2/)&)930 /-2+%%2+):%//)5((335,)7 33(7(-)0-7)5%7885678())5() +)(-',7)2)2&3)/)248&0-'))5())2 -2<-.2.32+).%5)2))27-.(.)-2%5-.6 :332()<)+77)675-.()29335()*5- Remco Tomesen /%%26645)/)2()&0%2/)282%%2 ,)7)()50%2(6)9)5:%27)7%%0)2 -.:35(7+),%%7(3359))0(32/)5) ,82'807885:35()2(3355)+)5-2+6 #8-(*5-/%2)56#:%57)5%(-367%7- 4%57-./%437+)1%%/79-2(7,-. 3265-)4)234,)17)9)51335()2 %%533/))2())09%2()&0%2/) #8-(*5-/%%26)&)930/-2+9-2(7(%7 -.1%+(%29))07)+)267%2()56,)& ,-.9))07)9)5+%%7',5-.9)5)2%'7- &)2-2)-+)20%2(&-.))2%%2<-)20-./ 9-67%233(7 -6-2)-+)20%2( ())09%2()&0%2/)#8-(*5-/%%26) 34<2<%',767+)<)+(23+%0'32753 &)930/-2+9%00)2()-())=29%233(7 9)56-))0)2-27)00)'78)0):%71-2 +3)( 9335%0&-.():%7'326)59%7-) ()5);75)1)9%5-%279%2()(-79335 9)5)*5-/%%26645)/)2()#8-(*5- .%%59)51335());75))15)',76)8 /%2)2-.9)56',-.27-2#8-(*5-/% +)2))55)$0%2',)<38.),)1/82 9))0347)0)9-6-))25%(-32<-.29)5 )2-+-2+53*5-/%2)5/7-) 2)223)1)2 9)2:%6,-.-28534%311)7 53)4,))*7))2*0-2/)%',7)5&%2 -2(6,)7)-2()9%2()%4%57,)-( :%75)',76)430-7-'-7)45%7)239)5 ()32()5(58//-2+9%2()&0%2/)&) <-.21))5(%2 &0%2/)&3)5)2 930/-2+-2<-.20%2(-.:-0(%7() 9)51335(-2,)70%2(33(7 $%7-6
+)23'-()*,-.&)6)*7(%7(-)7)51 )5++)93)0-+0-+7-28534%$%(%7 :))7-/-66',-)2-6,)7930+)26() 3*>'-=0)()>2-7-)23++))2+)23'-() %%5:)<-77)2:)034,)75%2(.))7 (5)-+78-7(),%2(7)034)2<)/)52% ()1335(34)55)0%2',)
! "##&
5-69))05%'-61)7)+)2&0%2/)2-2 #8-(*5-/%9-2(733(7$!53)+)5 93',7,)7(3357)5535-61)28 9)',7)2<)7)+)2326(335:)7+)9-2+ %%5(335,))*7()(32/)5)&)930/-2+ 930+)26,)12893355%2+3482-9)5 6-7)-7)26',30)2&-.&%2)22:35(7 ,)7*5-/%%269)5(58/7(335,)72 +)06 ))2-+)340366-2+-6))2!30/667%%7
<)+7()5)',76)%'7-9-67 ))2&0%2/) 67%%7(-)32+)9))5))2()5()9%2,)7 +532(+)&-)(9%2,)7,8-(-+)#8-( *5-/%&)60%%79%25)735-%-2,)7 2335()2737%%2()2(-6',)')%%2 -2,)7<8-()2)807-)1)%4%57,)-( (8633(767%%7,-)5-22-)7%00))22 ()+533767)*5-/%%267%0-+)/5%279%2 ,)70%2(340%+) Beeld-6 %*+)034)2.%%5&-.9335&))0(9))039)5 <3267%%7+)6',5)9)2,)7()&%7786 6)29335)27)+)267%2()56-6,)*7-+ -7))2430034()6-7)9%2()/5%27 9335<39)5(-)5)45)6)27%7-)*-61)7 -)76 1))5 (%2 ())02)1)56 /:%12%%5935)2(%7 453')279%2 ()0)<)569335<32930/667%%7-6 8534)6)0%2()213)7)2930+)26 33(7-2<-)2(%7,)7))2/303 2-%0)1%',7-6(-)()&0%2/)&)930 /-2+32()5(58/7$"-.<-77)2)5%09-)5 ,32()5( .%%5 "-. ,)&&)2 () -2*5%6758'788534+)&38:(()1))67) (354)22))5+)<)733(7 $)7<38() ))567)/))5-2()+)6',-)()2-6<-.2(%7 ))2<:%57)5)+)5-2+))2&0%2/930/ 32%*,%2/)0-./,)-(+))*71
! ! # ! ! ! ! %
e± µ¸¢¼¤ ³¬¬¼¤ ¯³½±¼¤±¤©º ± ¸¤¼º± ¾± i¢³º¼Ţ g¬¼Ţ b³¼¼¢¤Ţ ¼ b¤©ºŢ q³±Ţ ©¤±¸¤¼º±Ţ g¸¸¸¤ ¤¼º³¬¬¼¤Ţ ¬©¼¸¤º¢ ¤¼º±Ţ ¢¤µµ º¼º¤¼º± ¾± e¬¼¸ ± ±¤³± ± ±¼½½¸¬¤¦© À³± º¼º¤¼º¿ e± ±³¸¯ ³¬¬¼¤ ¤¼º©¬¤± ¾± ¢¤¯±³Ţ x³¸¼¢À¾Ţ i³±º³ ± }¸¬ lý¯¤Ţ ¤¼ºº¢³±±Ţ ºº³¤¸ºŢ ¸º¢µ ± ³±¸¢³½ºµ¸³½¼±¿ ;;2 072/ 7 --0 ;2 2.--' 372 4-7 67.240 2 -342<220 2 <2 729202 2 7/2' -0 72 2 4--72:
v¼ ĩt b³Â ±±¤± ĩ ± ¤±±³¾¼¤ ¯¼ºÂº¼¯ ĩ ©½±±± À¤¦ ½ ¯¼ ¢½¬µ ¾± ³¯µ½¼¸ ± ¬º¸º¼¸¬± ¤± ©³¸¼ ¼¤¦ ³µ¯¼±¿ v¼ à ¾±º ©½±±± À¤¦ ¤¼º ³µ¼¤¯¬ ¾³³¸ ½ º¼¬¬±¿ 78 --9 - 22 372 4-7:
<;22 42;2 20 <2 372- 2 #% 420 42920 ;:
d½¤¼º ©À¬¤¼¤¼º¤¼º ¯¼ ¬©¼¸¤º¢ ¼¸µ³±¸ĩ º¼½±¤± ¾³³¸ ± ø ¤±¼¸ºº±¼ µ¸¤¦º¿ Œ ¾¸º±¬¬¤± ±Ţ ©¸¢¼¤ ĩ¸© ¸¯¯±Ţ ¾¸± ¾³³¸¾³¸© ± ¢¬¸ ¢¬³ ± ¾¸¬¤¢¼¤± ¿ ³³¸Ã¤± ¾± ¾¸À¤ºº¬ĩ ¸ t¤ĩl³± ½ ¯¼ º¬³¼ ¾¸ ¸±¬¤± ¿ ¤©À¤¦¼ ³µ ½ ¼³¼ ƙ÷ ©¯¿
+5:
!##%"#$ `¸¼¿±¸¿ fĆõõ÷ƙ
%& !"!)# 1+ ## (!!# %#$ %$ vÁ¤¯¬ µ¤¼¤¼ ¾± Ľ÷ © ¿
5 1:
!##%"#$ `¸¼¿±¸¿ ŰşĽŒĆĆ
! ! !"" !! $$$!
$"!#%*
!% l¬ 䱺³³¼¦ ¾³³¸ ¯Á Ű µ¸º³±±¿ l± ³¸± ĘÀ¤¼Ţ ¬½ÀĘÀ¤¼Ţ ¸³³ĘÀ¤¼ ³ ¸³±ĘÀ¤¼¿ eÁ¬¿ ¬ ±©¦¿
:
!##% "#$ `¸¼¿±¸¿ Űõ÷Űśõ
)!"$% ¯± ¼Ę¯ ³±¸ ş¿Ű÷ĩĆõ¿÷÷ ½½¸Ţ ¾¸¤¦ ş¿Ű÷ĩśĆ¿÷÷ ½½¸ ± ü¸ ş¿÷÷ĩĆõ¿÷÷ ½½¸¿ 2022 0-4 4220 - +:+: :
"782 2 232 .2602:
Ae[X9³FXT[A³YITbXTTP³TUX]JPJSF
Svv³³ xxvv³vvƻ³ b|³¨|³l|s zvsvȅ
|³Ěʑʑʑ³Ɵ³l|l|{³zv³|v³oovȅ PA[³9OOA³9ƝPAXMAS³Y9SJ[9JX³b99XTS@AX³ŧ³ {vv³vv³lv³?³|³
ʍ³nlsvnv?³,ʑ³|znlsv?
ʑ³so{vlsv³l³ƻlƻ³³{|¤?³z{v?³|v§³c³no{³v¨?³v¨?³v¨ƻ FAAS³XAY[U9X[JLAS³ TC³@]PUh99Mȅ³ P99Xƻƻƻ³ 9OOA³9ƝPAXMAS³`TTX³ @A³9OOAXO99FY[A³ UXJLhASƻ³ @[³JY³Y9SJƝ@]PUƻ³
AASP9OJFȅ `JOOAXTg³c³:T>I OJF:9@³PA[³bIJXOUTTO
TUÚTU `l³·³ɶĚ,Ě?Ɲ³
`l³·³Ⱥǖ?Ɲ³
·³Ⱥǖ,?Ɲ
IA[³ASJFA³@9[³bJL³ @]PUAS³JY³@A³UXJLYȅ
XX99@³Y[XAM[ hTO9SF³@A³`TT
S]ȅ³e³CAAY[`TTX@AAO³TU TShA³[T>I³9O³O99FY[A³UXJLhAS? v³
ɶ
`TTX@AAO
v³
Ě
`TTX@AAO
Nuuk
n{u±uku±ť± u£k±{
y±±
§u±nz±k±kkyu±{~§u
±kk
yumru
±r±m{~
k± ku±u
ƛuuk
n{u±§k±ǂkǂ±_{u¦b9nz>±Xz{
£±u
±Ezuąǂ
v³ ?{uu±muknzu{~±nzuu±kk
m{ur{
yu
±±yu{~±uu±u±
uu
ǂǂ
`TTX@AAO
`|slz
hlvslz
M¨slz
ǖJ L]SJ ʍ L]SȺJ L]S L]SJ
:9OOTSUXJM³9>[JA
:9OOTSUXJM³9>[JA
!6AB)@&!6 HggecR``G]``R!lXeR !lXeR#gq`XrRlVò§ ¨&/!cmnXlVRc
:9OOTSUXJM³9>[JA
MTTUhTS@9F
Ⱥ L]SJ
:9OOTSUXJM³9>[JA
W~~fiiwht~p|l͝Օ Ke|i| Te|pʔ:yՕt~p|lՕ ѣɶ ;eՕwiie|gpit~p|lՕ *Ѳ ;eՕ8eww~|t~p|lՕyeґՕ *ѲՕ
#)@,)9:;O::6 GRe2ge]^eXeTqlZvXZò *Ü -2 #XlZXe gi Oggc
#@)&! -q]YR__XlmnlRRn¨ *§ħ;9#lXVR
A;./2)9.AA) 4qUXTXlnmnlRRnĐý Đý¨ýAHAi]^_Xe]mmX
B.4#E@, #gmmU\XvXZýħĐR ħ¨Đ!#B]`TqlZ
:9OOTSUXJM³9>[JA
Ⱥ L]SJ
:9OOTSUXJM³9>[JA
ɶʑě Ⱥě
ě
ě
ʍě
:9OOTSUXJM³9>[JA³ȅȅȅȅ PA[³Ae[X9³MTX[JSFAS * NIET OP NETTO ACTIES
@A³FXTT[Y[A³AS³9O[JL@³@A³FTA@MTTUY[A MTTUhTS@9F
Ⱥ L]SJ
4).&)@&:@; H:::94X]VXlVgli 6XqTX`i`X]e* ýĐħĐ)J4X]VXlVgli
&)4+B AU\]XvXZòĐËòħ ýÜýò!B&X`Yn
:9OOTSUXJM³9>[JA
Ⱥ L]SJ
:9OOTSUXJM³9>[JA
MTTUhTS@9F
Ⱥ L]SJ
@:)4:+!@)9&AG))9 &X`Rmmgò¨ ýĐò ,O @gX`gYRlXeVmrXXe
Ⱥ L]SJ
:9OOTSUXJM³9>[JA
Ⱥ L]SJ
@:BB)@&!6 AnRV]gevXZ*ħR Шòò!A@gnnXlVRc
MTTUhTS@9F
MTTUhTS@9F
EB@)%-B -g``Ren`RReý§ ĐħýÜ!6EnlXU\n
MTTUhTS@9F
:9OOTSUXJM³9>[JA
:9OOTSUXJM³9>[JA
MTTUhTS@9F
MTTUhTS@9F
A4.)&@)%-B 4XXZ\vRnXlmnlRRnÜĐ ĐĐÜ*!)A`]XVlXU\n
·³Ě,,?Ɲ
7B))B77T77:V: 7 B[VS<:ESOVB TFOZSOOL OQSWGLGNE
_±{uruu±k
±ru±9k
{±kn{u±u±zuu±uu±u£k±{
y±±
@svslz
`|v§³c³:o{ blsov³ɖ|Ǧ ű F{v³Xl|sƝYO |nvv| ű³ h||z ű F{v³lxsvll
G),-)4 ;gglnrReGXZ\X`*ĀËĀÜ ħ*ÜÜA#GXZ\X`
H./%-)9 ,lRRYmXvXZòòò ÜܨĐ%,H]^U\Xe
Ⱥ L]SJ
O!!9&!6 ;]XnXl,\]^mXe`RReÜV ħ¨Ü;GORReVRc
:9OOTSUXJM³9>[JA
`TTX³TUASJSFY[JL@AS³MJLM³TU³bbbƻY9SJ@]PUƻ>TP
--
(4)2+/-%.
#1'0&'#/5-0*#!&1,-%,'#1 &#!# ###&!# )() & $%,$ #&#()',$#& $&&)%(#+!&#) +'('!(+&"&#,(
Vervolg van pagina 1
/,'%.25%1(4)8%1,,)/3.3%1.!3)/ .!,+/-%.4)$ &1)+!.%.$%!&'% ,/0%.-!!.$%.5!+%13%14'.!!1(4. 5!$%1,!.$ $!. $!3 8% %-)'1%1%. //1%,+%36%%&!-),)%2$)%3%14'+/ -%.'!!3%1.4./'-!!199.&!-),)% 6%'5%1)'%.28)*.$!3!,,!.'.)%3 -%%1!,,%%.",!.+%4)$ &1)+!.%. /+(4.86!13%,!.$'%./3%.0!+ +%..41%'%,-!3)'(4."/%,3*%/0 8/%+.!!1'1/%.%1'1!2 !$).% (!-"%1,!).2 5!$%1 $1!!)3(%35,%%2./'%%.2/-% *!1)'%"!.+-%$%6%1+23%123!!3.!!23 (%--%3%%.',!26)*.).(!!1(!.$ %36!25//1!,(%3'%-)25!.&!-) ,)%%.51)%.$%.$!3-%3%14'$1%%& .!!1-)*.%)'%.,!.$5%13%,38% . )+6!2(%32,%#(3%41/0%2%6%%1-%%1 $!.8!3%(/'%#1)-).!,)3%)3). 4)$ &1)+!6!2$%'1//323%8/1'")* 3%14'+/-235//1!,-%336%%+,%).% $/#(3%12426/.%.8%.4).%%. 6)*+6!!1%%.0!31/4),,%6!'%.5!. %%."%5%),)').'2"%$1)*& 4410%1 $!' 1/.$*%2 1)*$3 (%""%. 8% %%. !,!1-2723%%-%.%%.(//'(%+!!3 1%'%,%.$)%8%5//1,)%&.%-%.).14), 5//1(%33%14'3(4)28)*.
)%3!,,%%.$%14)-3%$%.!3441$% 8/.%.(%3'%-)2!!.&!-),)%$1)*&3 4)$ &1)+!.%.3%14'.!!1(4)2-!!1 //+$%1%#%22)%%%,4)$ &1)+!.%. 6/.%.).1//3 1)33!..): 4231!,): %.$%%1%.)'$%3!3%.18)*.-). $%1"!.%.%.-).$%1(/'%"/.422%. 6!!1$//1(%3$41%,%5%.).(%3"4) 3%.,!.$2/-2.)%3-%%13%(!.$(!5%. )2)38/1'3%1//+5//1$!3-%%1$!. !!.8)*.%)'%.,!.$.8)*.$/10)2()* $%(%,&35!.$%4)$ &1)+!.%.$)% !!1-/%3%.8%./'-!!1%%.2%%. "%8)'-%3%%.(4)2$!38/5%%,-/'% (%30,!.(!$$%./-6%'3%'!!..4 +%%1'/%$/5%1.!$%.+%.8%'3$% 3/#(-!!1).%)'%.,!.$",)*5%. *!1)'%4$6)'5%12/.%%.%,%+31/ ,)*+4)3!&5!,%.'%1%#7#,%$%-!3%1)!
)*(%35%131%++%.4)34)$ &1)+! .)2#().'%.)%41$)%36%%-!!.$%. ,%."%23!!3%.'%%.%.+%,%.4325//1 )25/,'%.2/.$%18/%+2"41%!47./ '%,%$%..!.%'%.*!!1).)*-%'%.3% 8)%.).'8/!,2%%.6!3%1,%)$).'./ 5!3%'%6%,$#1)-).!,)3%)3%.#/1140 (%""%.'%6//.$.!!1%%.+,%).0,!3 $)'(%%&3 3)%./'23%%$2$%!,,%1"%,!.'1)*+23% 3%,!.$2$/10).4)$ &1)+!5%1(4)2 )'(3&//35!./-%#/-).'%5/ -/3)5!3)%%*!1)'%4)$ &1)+!!. $% ,43)/.(//03$!3(%324##%25/, "&#()+*&'$# %36/.%.).%$%1,!.$6!2%%. 6/1$38/$!3./'-%%1'/%$/0'%,%)
1!.$/.4.3,%7+1%%'/.,!.'2%%. ')'!.3)2#(%#4,34412(/#+%$%1,!. 51)%.$%.3%-!+%.5%12/.+6!- $%4)$ &1)+!.%.8/!,2(!-"%1 5,4#(3%,).'%.23!342).!.!$!/- $%128)*.51)%.$%,)*+-!!1()%1). $!.//+5//1!,3%14'/-")*8)*. %) ,!).%.5%12/.6!1-,/0%.5//1%%. $!3()*).4)$ &1)+!5%12#(),,%.$% 4)$ &1)+!./$)'*%)%$%1%%.")**% '%.-%.2%.3%8)*.$% &1)+!.%12$)% 3%14'+%%1 -!,%.8/48)*.!!.'%5!,,%./-8)*. 3(4)24)3/--%%3%%3%..*%"1%.'3 8)*.#4,3441$%,%..()*+6!-3%14' %%,4)$ &1)+!.%.+/-%.()%1 -3##*+#,0#,1#*1"#%/--101# ",!.+%+,%41 .$%1%"!.'%",!.+% 6%%+%.$%.-%3%,+!!1$//1!3'!!3 /-"),3/.'3%+4..%.%3%.'%$1//'$ /05!+!.3)%3)*$%.2(%3 ,2(%3 2'" $/'),0#%#+##,0!&. 4)$ &1)+!.%.8)*./0.%36%1+6%" $!!1(%%,!.$%12.$!.)2%1$%/, 5,%%2$!3).4)$ &1)+!(%%,0/04,!)1 3/%1.//)24##%25/,)21%!,)2%1%.8% 2'1#,2'" $/')#4-,#,', 2)3%!#%"//+%%.'1/%0"%'/..%. ,!.$2%$)1%#3(%)$ )25%12/.6),-%38)*.51/46%.36%% 8)#((/0%,)*+$!3(%33(4)2./'8/ $)%(//033%+4..%.5,4#(3%..!!1 /--1 /'11,,'7 !3-!!+3%(%3.)%3'%-!++%,)*+/- 3)%.%12//+'1!!'%%.")*$1!'%,%5%1%. 2,%#(3.)%3)21 %$%1,!.$
"2'5#,"
#) & & ((#(+(! &&,$!#&$"&#+!*#
$ #,#) & #&( &!#'#)+'
#"#/*,"#$1.00',"0%'01#/#,##, )/)3#/ -""##/01#+#/01#+"# "/+##',+/',2'" $/')40 )/)#,*1'("*'**#%*/"13#/ -" +)14#','%',"/2)4-,',%,--"'04- ,',%,--"-*%#,0-!'*'%&10,01' 121#5'(,#/+/*'#$015#3#,+'*(-#,)/ )#/0',2'" $/')1#%#,##,012)-$ ',#"#/*," ##*+#,0#,',0*-..#,4'()#,4-/ "#,--)1-1)/)#/0%#/#)#,"-+"1&2, )/-1(#0-.'**#%*#%/-,"01,,,#15- *0',#"#/*,"4-/"#,3--/*"# 2'
( %"&&'%""+" ##"!'" (* *''"'''*'%"'+" )"('&'"* ''+"
1#,*,"0#)/)#/0%#&1,2'" $/') %1",3--/*-+'+ 4,#, +*,"1#3#/+--'#,5'(,',, *--.,/"2'5#,"#,)/)#/02'1 &2,&2'0%#5#1,#"#/*,"%# #2/1 "1"--/"#+/',-&,,#0 2/% .01"#,2/ ,4-/"#,"/"#/#" ,103--/',%#0!&)#*"'# '(,+ ",)#,"#./1'!2*'#/# #3#'*'%#/05#, &2,/-"#-2161#/-"#+'#/#,0*, ,-%*%/%+#1)-#3-#10#&1#,'+ 4,#,)))#/*))#,5'(, *0"# /#",10(#&2'0-,1/2'+#,3#/ /,"#,5#
( %)%#')#%%! %# %" ('#&"%"''",'&!%"* ""' -%'" !%)%&$'"
+#1##,*(#0.2**#, 2**'%--/**0(#,'#1##,04##1 "1(#)/)#/ #,1##*%# -24#,5'(, ,+#*'(),'#1%#)/)1+/%#).1 #4-/"#,"--/!/'+',#*#,$%#.)1 3,"#/#!&1+1'%##'%#,/#,3#/3-* %#,03#/&22/",,'#103#/+-#"#,"# )/)#/0 /)#,',2'" $/')'0%##,./#1(# +/1-!& #,)/)#/0"/+##/ /#!&1#,",&2, /-#"#/0',#"#/*," #+-%#,**##,+#1##,"4,% #3#* 3,"#/#!&1#/4-/"#,2'1%#5#11
'"' # %! #"%&"( %&'' &" %"'%" "#!% "(& '"' )%%)#(
! #"
#
!"
"" B789-.>2.:>:8=?.70../<**7-*<A231**:9*:<7.:?.5..7;A8= ?255.727:=25.7>88:1**:/*>8:2.<.>8.<+*5;9.5.:+5234<=2<87-.:A8.4 &88:*5"8+27>*7!.:;2. 9:8,.7<-8.<1.<08.-+23-.+.A.<<. >:8=?.7 8481889<827(=2-/:24*<.>.::=25.7>88:"8
..;*7;6*9.;<.7.4.7-..-.:5*7-;.#=998:<.:;*,1<.:>850.7 (=2-/:24**7;.<:.7-;?*<,1.78.78-8.71.<*55.6**5
015=,82,89/,34=68+:':/,3,4((3+,@,@64,8
..=5889<.,1<72.<>88:5=5
)'23?.:4.708.- <.0.77*:201.2- +'-#,1)!)&,!)( (('+&#(-$#&," -()! !(.#-()#!#(!
!!
6 ,5 6 ;= 044,8 -(9/065()3, 9*/801<,89+;6@015(34((5+,5),@0. +,1;09:,6;:-0:1,99(4,5:,9:,33,5 <668/;5<,8)301-05/,:&;0+-80 2((59,(3=((8=01:01+,59/,:% ,,9(594(/,:3,<,5@;;8.((54( 2,5%(5:/C4,:,,59;7,846+,3 3,5+0*/:/,0+<(5:=05:0.7,8<0,82(5 :,4,:,8=031,=,3,,5),,:1,2,2<668 +,+(.264,5,/,3-:<(565@,.(8 +,86),=68+:<,8@68.++668,,5305 .,80,4,82=((8@,3-9,3,5(/809 :,59,59/,:5((2:46+,3<(5",,)62 668:1,9866+<(523,;8,5 ;9=,.05.,567@6,25((8,,5 ),+,22,5+,:,.,5/(5.,8%01/6; +,5<(5)(3(59
% ! (/,:05@,::,5<(5(365@,trendwatchersstylegoovers,5/077,8+,7077,89 67/,:-802((59,*65:05,5:2=(4,5 =,;0:)01B+,(2(8()(,=(:, (2(8()(,,+(:23052:=,050. .866((81(+0:09/,:It0:,4<(5 1;50:6: 1;305/,:/,,-:5029:, 4(2,54,:/,:8(8,+(591,67+,8, 40><(569+,3"D6+(:65940++,5 1(8,55,.,5:0.05+,)(5/0,3+ ,(2(8()(=,8+05 ), +(*/:+6684,.(<6,:)(3-(53-8,+ (36?0,&;0+-802((5(-2649:0. ;0:+,5668+,3012,786<05*0,0476 76@(.:6,5:01+,59,,5<6,:)(3=,+ 9:801++(:,,5-(5<668/,4,,5F,91, :,.,5@015/66-+.,.660+28,,.A05 +0,:01+),9:,205+,8,5=(9+(:56. 0,:9)01@65+,89(36?0),.654,:/,: <,890,8,5<(501@,8,54015=,82,89 /,34,5,556,4+,+0:+,(2(8( )(,:0:,4.05.:6:+,9:(5+((8+ ;0:8;9:05.<(5+,&;0+-802((59, <6,:)(3-(59/68,5,54,:56.405 +,8+(5:=,,=,2,5<668/,:,,89:, %)(33,:1,(-.,:8(7:=68+:=,82: (36?0@0*//,:3,73(@,8;964((5 (33,((5<8(.,5:,2;55,5<63+6,5 '&,2,85(+(:024015@(2,57(8:5,8 8(5:0*/633965:46,::,.05./,: *644,8*0,,3.,@0,5/(8+%,/,)
),55;,,5.86:,-()80,2<3(2)01+, 95,3=,.)016/(55,9);8.8 =,82,5<01-:0.4,59,5<6684(30., 28(2,89,5(5+,8,2(59(84,-802( 5,5;9+(:4((2:/,:,,5,>:8( 46607861,*:,3((:9:,+80,4((5 +,5.86,0,5+,((5<8(.,54,:5(4, <(505:,85(:065(3,),+801<,5,5684 %,4(2,5,85;+;0@,5+7,8=,,2 (33,94,:+,/(5+ &015+6*/:,8+0,/01+(52@01+, F68,8,5+,/077,);905,995((8+, 2;59:(*(+,40, /,,-: 2;55,5 9:;8,53((:464,5:,,3/((8
5;,,54((33(9:0.<(9::,3,..,5(3 +;9@015@(2,57(8:5,80*/6339,0 5,2,5=(9,*/:,8@6.6,00.(36?0 ,,5/66-+863:,.,<,505@015%8, *3(4,*(47(.5, =((8<668 /01
,;8628,,.((805@0:<63 .,59 /,4 662 ,,5 .66+=033
"#$ "
78,40,05<,8=,82:(39,82,5505. <668@015;0:<05+05.,5-660<05 +,5=014((8(36?0+0,+,264,5 +,+(.,567;0:56+0.05.<(5,05, 2,5 05 ,+,83(5+ <,82,,8: 09 ,8 @0,39.,3;220.4,,'2),5,5684 :86:9+(:+(52@01,05,2,54015786 +;*:65+,805:,85(:065(3,((5+(*/: 264:5022801./,:5;<,,3),:,8 +(5+,4,59,5644,/,,52+8052 (33,,556.4((8,05,2,5)0,8 !3,::,87,:9*/4,::,87,:$668the real thing46,:;5,:(396,5 6 :6*/ (-8,0@,5 5((8 /,: 3(5+<(5=015,5((8+),0,5 (36?0<,82667:@,),/(3<, 056/(55,9);8.(33,,505 ((79:(+,5;8)(5 ,:,+,83(5+9,3-:(3<05+: (36?0'=,362C'22,5@,50,: .6,+((802+8664<(5 ,,5E5(3,<(5,+,83(5+ :,.,5 &;0+-802( %01 +864,54,:'44,,1
%2<>27-.:*58@24:..0
.=:8 >88:..7:.,5*6.,*69*07.
arty farty:(3,5:,536967+,/,34,5 +0,@65 :6: ,;867,8 9:;2269:,5'&,264,505+, 4,,9:2;59:0.,65:=,87,5 ,5)65:,23,;8,5,( 2(8()(09,*/:,,5-(9/065 0:,4.,=68+,5
"" " %05-;;9<;33,8,05,2,5((5/(5 .,89<(5/,:(36;+,(+(.0;4'),:,8 .6,+.,1(:+(593,*/:),+(*/:28,,. +(:66205+,940,@,552=(4,5 +;94,:/;5,0.,5(2(8()(<(80 (5:+,!3,::,87,:(9-80 2((59 <668 <,030./,0+9 /,34 &01 /,: 405+,8 2;59:0.<(573(9:0*,5(3 3,84059:/07,8@0:=,3,,5 E15,:6,:,867 -)0,8+8052 93;8-+((8=033,5=,<(5(-@015 (36?0/,,-:(33,,5+,5((4'( 2(8()(<(9:.,3,.+4((8/,,-:<,8+,8 .,,58,*/:,567/,:786+;*:@,3- '(:09<668/(5+.,4((2:,(8:02,3,5
1*7*0@9<.20.:2*50.:23.* 6.:8.7*:8448.72*(*6+2* =:427**;82+.:2***:52./;< /:24**7;.38=:7*52;<.7.7/8<8 0:*/.7=2< 5*7-.7;<**7-.48 6.7-.?.4.7;<*7-+@8627 <.+.:2,1<.78>.:?*<1.<..:;<. '89/:24**7;.+8-.66.<1=7 5*7--8.<,1<<2.7>*71.7A2377.< *5;?2327(=2-/:24* 55.>.:1*5.7>.:;,1237.7;8?2. ;889???:8*-<8 75
../<=*5<23-*5?255.7?.<.718.>..5 ..7..-.1=2;3.**71.<;<:*7-27 (=2-/:24*48;<'*<1.<?.:.5-:. ,8:-$*/.5+.:0+.45266.72;8. 6*44.5234..79852<2.*0.7<-**:86<. 489.72; 7:=25>88:-.+*44.7+.5*;<270 0.5-?**:6..?.899*-0**7780 +.-*74<-**:>88:0.>.7?.=<23 -.7;1.<'-.4*7;8687;**71.< ?.:4<.A.<<.7 54.-*0;<=:.7?...7>*787A. >.:;5*00.>.:;899*-861.<*7< ?88:-89=?27<.:.;;*7<.+.5*70
Terwijl jullie het zo lekker deden tijdens de Winterspelen in Vancouver. '(((8+,*80909$86,.,8=(9/,:@6 +(: ),+801<,5 6- 3;*/:<((8:4((: 9*/(7701,5(3:01+56.=,3,,57((8 73,22,56<,8/(++,5%,@6;+,5+0: 1((8,0.,530124,,.((54,:(:065(3, ,+,83(5+,5((8+0,.05.,5:6,5 )01/68,5,5@0::,5+;956.((5 /,:05-;;9<(5%6;:,869,:09 <668/;550,:.,7(9:64.866:9*/(30. 8,3(:0,9+0,2(5:67:,93,7,5 Maar wij willen aan het Kleintje Pils infuus! '2=,,:/,:%01=,82,55(4,3012662 ,8..6,+(39)3029,4(F,0+,8<6685( 80./,0+01/,:055.,3(5+05 )01<668),,3+=,8+,5=,97,*0 ((3+((8<668;0:.,56+0.+&6(39,8 (3:01+97(5505.09:;99,5,+,83(5+ ,5;0:93(5+64/,:<668@0*/:0.;0: :,+8;22,5@6=(9+(:,8662:;99,5 5.,3(5+,5#*/6:3(5+((8=01 /,)),5+((89:((597,3,5:;99,5+0, 9;7768:,89(-=099,3,5+5.,39,,5 #*/6:9,30,+1,9,5;0:,05+,30129:65 +,5@,(8405(84:,+(59,5 Dat hebben we nodig in Zuid-Afrika. Zeker met al die ongein waarmee gedreigd wordt. '5$(5*6;<,8=,82:,/,:6627,8-,*: ,:4((2:65950,:;0:<668=0,=, 97,3,5,);0:,53(5+9,7,89/,,-: 662,5684<,,305:,8,99,05659, (7(59,:<=03)01<668),,3+,,50:,4 6<,86594(2,546*/:,5=,:6*/05 &;0+-802(),3(5+,5,+,83(5+,89 <05+,5 /,: =,3 ,,59 9:64 (3 +(: 8(51,.,=,3++0,23647,567/,: /66-+((805/,:);0:,53(5+@,. .,5@,/(++,5=014((8@60,:91
'"-.# +#%(,/)&%,-%.(((1#(!( "$0--&(%((#,()#!).*&-#,#("), (.''+#(,)-") #( +#%(,( #((!&,
Ruud Bakker, voorman van de bekende pret- en sportband Kleintje Pils: we moeten het in Zuid-Afrika zonder jullie stellen?! '%,/67,556.9:,,+967,,5;0:56+0 .05.((8/,:@0,:,8<668(3956.=,0 50.866923,;80.;0:
?.44.7-.8/3=2;<<8<**52::.5.>*7<. >:*0.789<.;78::.7..7.74.5. 45=;2;-**:+23<.>..568.2<.-=;5../ ==2< 8,1<=-.486.7-.?.4.7**7 589.7<.0.79:*70.7-.>:*0.7**7 0**7-.(=2-/:24*8//:24*?. 1.++.7884..718<527.6.<..71..5 9.58<87/:24**7;.38=:7*52;<.7A2. 1.<+.:2,1<12.:7**;<-*74=7<=-2. 6*25.77**:::: A=2-*/:24*-.9.:;75 ...:;<.>:**0?8:-<+.*788:- 27-.4:*7<>*73=72$8<-*7
(*,-)(1.#-/&,,#,#,"-')'(-& !+(("-0)&%--+!!+( ()(0+'++!&)/(0(#%,/(
&*7A.5/;9:.4.7-A=55.7?.<23-.7; 87;>.:+523/27(=2-/:24*72.<*5 5..7>2*-.A.;<*9.59*92.:6.<. -.:5*7-,866=72,.:.7:2;..7*, ,8=7<892<<.:.!.:;7(.7 *,.+884A8.489.!.:;7(7 68,1<=-.4:*7<..74..:72.<<. 9*44.74:230.787A.>.:1*5.7>.: ;,1237.788489-.;9.,2*5.' ?.+;2<.???-.9.:;75 ' '.>.:<:.44.7-.A.A87-*0-=; 18=)<27-.0*<.7
()"((,.+!0++($1-+! "(/!-#,"-"&0%1)((#!#$( -'*+-..+-.,,( ( !+(
_vyz
Zyv ~ z wzvv y z z x~zxz Zv}¦v v svrv v uv Va°tz}rr } vvu}x9 =vrv } }vvx vv v}v r }tzvtv s}~ vv v vv }tzvtv svv}x9 V s}~ T[ v Va°tz}rr v v v}¦vÆ rr vvr}x rr w auvvvrsvv xvtz}9 ?} }v9 ^ vv ur uv xvuv rvY
Õ9 ^ rrx }r 9o v}¦v ru rr9 9 ?r rt}vv rr s}~ uv T[°rrrrr9 Ê9 ]v v rru ru rr9 Gvvw x xvv Va°tz}rr{ ^ rrx vv v}~v rr rr }r °tz}rr9 w vv r}vv Va°tz}rr s}~ uv T[°rrrrr9 ?rrr x svrruv rv9
Zyz ~z |zv ¢v yz Ze´x~vv= Hv vv =s=
GOED BETER BEST... Nikon D700 inclusief AF-S 18-200
SET: PACK + BACK 10 + MBD 3 + ENEL
12,1 megapixels 5 bps Handzaam en robuust, gereed voor onverwachte fotokansen EXPEEDbeeldverwerking met accu, software en kabels
COMPLETE SET
Nikon Action VII 10x50 CF
Nikon Coolpix P100
Nikon D90
Verrekijker
Compacte topper
inclusief 18-105 VR
asferisch lensdeel voorkomt vertekening breed beeldveld meerlaagscoating grote diameter rubberen wapening schokbestendigheid brede riem
2.650,00
Panasonic DMC-FS30EG-K zwart
89,95 Olympus MJU TOUGH-3000 blauw
14,1 megapixels 8x optische zoom 2.7” LCD incl. lader en accu 28mm groothoek Lumix dc lens sonic speed autofocus HDV video-opname razendsnelle Venus Engine IV processor Intelligent automaat
Sony DSC-H55 Cybershot zwart
179,00 Varta Powerplay LCD charger Snelle, compacte oplader voor thuis en onderweg Laadt tot 4 batterijen gelijktijdig (individueel) Inclusief 4 x AA 2700 mAh batterijen & 12 V adapter & USB-in laadfunctie Laadt tot AA 2700 mAh & AAA 1000 mAh
29,95
39,95
Modelwijzigingen en drukfouten voorbehouden, evenals tussentijdse prijswijzigingen.
ARNHEM
alle genoemde aanbiedingen zijn geldig tot 30 juni 2010
OOK ONLINE TE BESTELLEN VIA WWW.CAMEX.NL
14,1 megapixels 10x optische zoom 25mm groothoek Hoogwaardige foto’s en HD-video’s LCD-scherm van 3 inch Maak extra brede panorama’s
25,-
CK CASHBA *prijs na casback
214,00*
Integral CRYPTO DRIVE 4GB
Reflectietent met opbergtas drie kleuren achtergrondjes twee continu lampen statiefje ideaal voor packshots bijv. tbv uw website
Alle camera’s met originele Nederlandse handleiding en garantie!
349,00
12 Megapixels Waterdicht tot op 3 m schokbestendig tot 1,5 m 3,6x optische groothoekzoom Dubbele beeldstabilisatie HD-filmopnamefunctie en HDMI-bediening 2,7” LCD gezichtsherkenning
199,00 FCI Shooting kit PB05
10,3 megapixel 26x optische zoom 3“ draaibaar LCD display Full HD met stero geluid VR beeldstabilisatie met accu, software en kabels voor PC en TV
AES 256 Bit encyptie software (Military Level Security) Alleen toegang tot de USB Drive met 6-16 karakter password Data wordt automatisch geformatteerd na 6 mislukte wachhtwoordpogingen
RY MILITAIT Y SECUR
SET: PACK + BACK L 3 E N E +
12,3 megapixels filmfunctie D-movie livebeeld Alles wat u nodig hebt om uw passie voor fotografie te vervullen met accu, software en kabels voor de PC
COMPLETE SET
895,00
TWEEDE SET HALVE PRIJS In alle winkels van Camex verzorgen wij goedgekeurde pasfoto’s
34,95
Bij aankoop van een digitale fotocamera
50 GRATIS direct klaar afdrukken
EINDHOVEN
ZAANDAM GEDEMPTE GRACHT 52
075 - 61 68 180
14
Uit & thuis LEZEN
Strip In de schaduw van mijn lul
De tijd van linnen tasjes is wel een beetje voorbij Sam Peeters maakte voor het eerst een solostrip, over een hele wereld in de slagschaduw van een lid. Maarten Bloem AMSTERDAM
...
Pearl Abraham ging op zoek naar John Lindhs innerlijke reis. EFFIGIE/HOLLANDSE HOOGTE
Roman ‘Begrijpelijke tocht naar verlossing’
Een blanke bij de taliban? Pearl Abraham verdiept zich in de psyche van een Amerikaanse surfer die vecht voor de taliban. Dirk Koppes AMSTERDAM
...
Tijdens de Amerikaanse invasie van Afghanistan in de herfst van 2001 dook opeens een jonge blanke kop op tussen de taliban-strijders. John Walker Lindh zou later twintig jaar cel krijgen omdat hij op zijn landgenoten had geschoten. Romanschrijfster Pearl Abraham blijkt bij uitstek geschikt om de fascinatie te beschrijven die uitgaat van een strenge geloofsleer. In Hemelse Golven laat ze zien hoe de 18-jarige surfer John Jude op de universiteit flirt met boeddhisme en beatniks en hoe hij zich vanwege de liefde voor een moslimmeisje bekeert tot de islam en zich in Pakistan bij een fundamentalistische groepering aansluit. Ze scheef een boek over een lookalike
van John Walker Lindh, omdat haar opviel dat John erg veel pech had met zijn timing. ‘In de jaren zeventig was het normaal om als jongeman een spirituele zoektocht te maken. Afghanistan was een populaire bestemming voor dat soort dolende tieners en twintigers. We moeten studenten vier jaar tijd geven voor hun spirituele zoektocht, het hoort bij de Amerikaanse identiteit.’
Opgejaagd wild Acht jaar na de arrestatie van Lindh verschijnt Hemelse Golven. ‘Het beeld van John Lindh bleef me achtervolgen. Als hij gevangen genomen wordt, ziet hij er uit als opgejaagd wild, als een schilderij van Christus aan het kruis.’ Abraham wilde geen reguliere biografie schrijven. ‘Journalisten vertellen de feiten, romanschrijvers gebruiken die om hun personages een psychologisch profiel te geven. Ik gebruik de krantenkoppen als inspiratie, maar mijn aandacht ging naar Johns innerlijke reis. Vuist-
dikke biografieën vervelen me, ik wilde mijn geest verrijken met Johns pelgrimstocht naar religieuze verlossing.’ Abraham heeft begrip voor Amerikanen die voor de taliban strijden. ‘Zij zien dat we in het buitenland oorlogsmisdaden plegen, dat we onze morele superioriteit misbruiken. Pakistan is een onafhankelijk land, we vermoorden daar mensen die geen terrorist zijn. Vergeet niet dat John Lindh alleen maar wacht liep. Mijn John Jude praat met de taliban, maar de lezer weet niet of hij een geweer oppakt. Hij radicaliseert niet maar sympathiseert met het lot van de armen in de islamitische wereld. En hij is niet vies van een avontuurlijke reis naar Karachi.’ Zelf groeide Abraham op in een orthodox-joodse chassidische gemeenschap, waarmee ze later brak. ‘Ik kan aanvoelen hoe het is om op te groeien in een gemeenschap met een strenge intellectuele code en ascetische invulling van zijn religie, maar ik heb moeite nieuwelingen te begrijpen die kiezen voor een gevoel van veiligheid en geborgenheid, voor een beschermende gemeenschap. Ik groeide op in zo’n gemeenschap en vond het verstikkend. Tegenwoordig snak ik permanent naar eenzaamheid.’ 1
Het verhaal begint met een landschap, daarin staat een mannetje. Hij is groot geschapen, zijn lid staat echter niet fier omhoog maar wijst omlaag. Inzoomend op de slagschaduw ontwaren we een stad, een samenleving zelfs: het decor van Sam Peeters In de schaduw van mijn lul. Die maakte een humorvol scheppingsverhaal met een twist. Het is de eerste solostrip van Peeters (schoenmaat 40-41) die naast kunstenaar ook docent is aan de Groningse kunstacademie. De titel was een ingeving. ‘Die heb ik eens ‘s nachts bedacht, vraag mij niet waarom, ik vond hem wel sterk. Al snel besloot ik dat ik een boek wilde maken. Maar dan wel een strak en mooi vormgegeven echt goed boek.‘ Het resultaat is absurd en droogkomisch, in zes bont geïllustreerde vakken per pagina, die elkaar soms opvolgen of op zichzelf staan. ‘Ik ben er, naast mijn reguliere werk, toch wel drie jaar mee bezig geweest’. Groninger Peeters maakt al jaren deel uit van het stripcollectief Lame-
los, een clubje dat elkaar kent van de kunstacademie in Kampen, vaak te vinden op festivals waar ze perfomances opvoeren, maar waar Peeters voornamelijk veel strips mee maakt. Toch zal het niet bij dit ene soloproject blijven, het smaakt naar meer. ‘Ik ben alweer bezig met een volgend boek, dat zal over de liefde gaan en een soortgelijke toon krijgen.’
Stripdagen in Haarlem De tijd is er rijp voor, aldus Peeters die meent dat de strip terug is van weggeweest. ‘Er komt, mede door goede gerichte steun van het fonds voor de beeldende kunsten, een nieuwe jonge scene op. Er worden op dit moment echt leuke, originele dingen gedaan. Zo zie je veel autobiografisch en experimenteel werk, en ook steeds meer vrouwelijke striptekenaars. Het scheelt ook dat stripfanaten en -makers elkaar makkelijk vinden via het internet en vervolgens ontmoeten.’ De trend zet zich door naar de Stripdagen komend weekend in Haarlem. Wie denkt dat daar alleen maar bejaarden snuffelen naar oude Kuifjes, heeft het mis. ‘Onder jongeren wordt de strip weer populair, er was een tijd dat je bij die stripdagen alleen maar oude mannen zag met linnen tassen. Het is allemaal wat meer rock-’n-roll. Het stoffige is er echt wel vanaf.’ 1
Literaire vakantie
DE BESTE FESTIVALS VOOR DE BOEKENJUNKIE Met een e-book op het strand liggen gaat snel vervelen. Gelukkig zijn er overal ter wereld literaire festivals die de boekenjunk op het rechte literaire pad houden. Een keuze uit de leukste. The Prague Writers Festival, 6-10 juni De 20e editie van het Praagse festival heeft als thema ‘Heiligschennis en rebellie’. Passend voor een postrevolutionair festival. Drie grote rebelse Nobelprijswinnaars komen langs: Chinees Gao Xingjian, de Roemeense Herta Müller en de Caribische toneel-
schrijver Derek Walcott. www.pwf.sz/en Hay Zacatecas, Mexico, 15-18 juli Het eerste hooifestival in de idyllische koloniale stad Zacatecas belooft politieke discussies, poëten en polemieken. Maar als de auteurs vervelen, zijn er altijd nog die roze gebouwen, smalle steegjes en de Mezcal. Port Eliot, Cornwall, Engeland, 23-25 juli Een soort Britse Crossing Border festival, maar dan met grasvelden en los-
lopende schapen. Tussen de bluegrass-muzikanten door laten schrijvers als Hari Kunzru, Hanif Kureishi en Helen Simpson van zich horen. Bram Roza dichtersavond, 27 aug Wie buiten de dijken van Nieuw Beijerland naar een molen loopt, de zee ruikt en daar dichters als Bart Moeyaart of Tjitske Jansen hoort samenwerken met violist Jasper le Clercq voelt zich op vakantie in eigen land. Bramrozafestival.nl
Maand Spannende Boek
Thrillerwissel in Den Haag
Charles den Tex schreef het geschenk voor de Maand van het Spannende Boek. In juni krijg je Onmacht cadeau bij aankoop van 12,5 euro.
Op Den Haag Centraal kun je in juni je thriller omwisselen voor een nieuw exemplaar. De maand begint met 3.000 verse boeken.
Op de buis/Mix
20.30
20.50
PATRICK IN DE BIJLMER, NED3 De BNN-bobo ging wonen in de Bijlmer en verhaalt er over.
LABYRINT NED2 Heeft bio-brandstof nou de toekomst of is het allemaal nog toekomstmuziek?
Nederland 1 17:25 17:55 17:59 18:00 18:15 18:40 19:00 19:25 20:00 20:30 21:20 22:20 22:55 23:55
Nederland 2
Sesamstraat Partij voor Mens en Spirit EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo AVRO De Centrale Huisartsenpost NOS Journaal Hello Goodbye Lagerhuis verkiezingen 2010 Schone schijn Knevel & Van den Brink NOS Journaal
17:00 17:10 17:35 18:25 18:50
The A-Team De politie op je hielen! De Pfaff ’s The search for El Dorado Sport, levensgevaarlijk!
17:10 18:05 18:55 19:00 19:35 20:30 22:50 23:40
RTL 7 18:00 18:55 19:50 20:30 23:15
19:25 19:55 20:25 20:50 21:30 22:00 22:15 23:00 23:40
22.00
DE ENGELEN VAN ORANJE, NET5 Een aantal voetbalvrouwen werkt zich in het zweet voor het goede doel.
Nederland 3
NOS Journaal Katholiek Nederland TV 7th Heaven That’s the question Paul Rosenmöller en de Lijsttrekkers Van jonge leu en oale groond De nalatenschap Netwerk Labyrint Benali in boeken NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag IKON Doc: Vastberaden strijders Cannes Filmfestival 2010
17:35 17:45 18:00 18:23 18:45 19:00 19:25 19:30 20:22 20:30 22:00 22:30 22:55 23:03 23:05
Oprah Winfrey show Dr. Phil Fabeltjeskrant Kinderziekenhuis Style by jury The Mothman prophecies As the world turns Oprah Winfrey show
17:00 18:00 19:00 19:20 20:00 20:30
RTL 8
RTL 4
Wie wordt Kruimeltje? AVRO AvaStars Amika Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Vreemde tralies NOS Journaal op 3 De Wereld Draait Door - De toegift NOS Journaal op 3 Patrick in de Bijlmer Jiskefet NOS Sportjournaal NOS Journaal op 3 PvdA Nip/Tuck
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:30 22:30 23:00 23:40 23:45
Little house on the Prairie De grote verhuizing Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum Octomom, het ware verhaal van een moeder en haar achtling De Smaakpolitie Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Actie in het attractiepark Te dik: Wie is de dikste man?
17:05
SBS 6
21:30 22:30 22:50 22:55 23:20 23:55
22.20
THE PACIFIC VERONICA De peperdure serie van Spielberg kwam laat op stoom en eindigt nu al weer.
23.00
IKON DOC NED2 Docu over de fanatieke anti-apartheidssentimenten in Nederland.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Onmogelijke liefdes? S.O.S. Sonja Wat kiest Nederland Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Weer RTL Boulevard
17:35 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 22:20 22:15
Hoge hakken, strakke pakken: de makelaars Will & Grace Grey’s anatomy Het huis van je dromen Smaken verschillen Het Blok De Engelen van Oranje Law & Order: Special Victims Unit Cold case
17:30 18:00 18:05 18:35 19:05 19:35 20:05 20:30 21:25 22:20 23:15
NET 5 17:30 18:05 19:00 20:00 20:30 22:00 22:35 23:30
15
The king of Queens Everybody loves Raymond The nanny Over de kook Brutale meiden: Hemd van je lijf Take me out The perfect man This time around Material girls
Veronica
LEZERSCOLUMN WRITE NOW! DEFINALISTENSTELLENZICHVOOR
The suite life of Zack and Cody Brainiac Seinfeld According to Jim Still standing Friends Joey Criminal minds Criminal minds The Pacific Hooligans!
Tot 18 juni kun je stemmen op je favoriete verhaal via de websites Writenow.nu of DePers.nl. Je maakt kans op tal van mooie prijzen.
Wie wordt de winnaar van de Write Now! Dagblad De Pers Publieksprijs die op 20 juni wordt uitgereikt in Rotterdam? Dat beslis jij! Marjolein Visser Frederique Mol Annemiek Smit Winnaar Nijmegen Winnaar Middelburg Winnaar Zwolle Marjolein studeert culturele antropologie en internationale ontwikkelingsstudies in Nijmegen en zit in haar eerste jaar. Voor ze aan haar studie begon, reisde ze een halfjaar door Taiwan, Mexico en Amerika met de internationale theatershow Up with people, een muziek- en theatergezelschap dat bestaat uit zestig mensen uit tweeëntwintig verschillende landen. Ze schrijft graag en hield ook tijdens deze reis een column bij over haar belevenissen. ‘Ik zou later ook wel iets willen doen met schrijven, maar of dat als auteur is of in de journalistiek weet ik nog niet. Ik ben in elk geval erg nieuwsgierig.’ 1
OPLOSSINGEN PUZZELS
‘Dit was al de vierde keer dat ik een tekst instuurde voor Write Now! Ongelooflijk dat het dit keer lukte om te winnen!’ Frederique schrijft veel en vaak, meestal korte zinnen en mooie stukjes tekst in haar agenda. Ze wil graag iets gaan doen met schrijven, maar zocht onbewust toch de bevestiging die ze nu gekregen heeft. ‘Ik had dit jaar minder tijd om mijn tekst bij te schaven, dat werkte blijkbaar goed.’ Op dit moment studeert ze geneeskunde in Utrecht, maar een carrière als schrijfster van romans lijkt haar wel wat. ‘Ik ben nog wat onzeker over mijn stijl, maar qua thematiek zit het denk ik wel goed.’ 1
De 21-jarige Annemiek schrijft al sinds haar 16e. ‘Ik was wel erg tevreden over deze tekst, maar je weet niet wat het niveau van de rest is.’ Annemiek koos de richting illustratie aan de kunstacademie in Zwolle. In haar beeldend werk maakt ze ook gebruik van haar eigen teksten. Soms laat ze ook andere mensen beeld maken bij haar tekst. Schrijvers die ze bewondert zijn Paul Auster en Roald Dahl. ‘Ik vind het werk van Auster heel inspirerend door zijn manier van schrijven en de thematiek. Ook het werk van Roald Dahl spreekt me aan omdat het zo fantasierijk is.’ 1
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
WIELDOP Legpuzzel:
Cryptogram Horizontaal: 1. Alvast; 7. avond; 8. etage; 9. pasar; 10. blos; 11. klopje; 12. tetter. Verticaal: 2. Lijder; 3. areaal; 4. takels; 5. kamp; 6. kopstoot; 10. beer; 11. kat.
Zweeds 4 1 8 6 3 5 2 7 9
2 5 3 9 7 4 8 6 1
6 7 9 1 8 2 5 4 3
1 8 4 2 9 7 3 5 6
9 3 2 5 4 6 7 1 8
7 6 5 3 1 8 9 2 4
3 2 7 8 6 1 4 9 5
5 9 1 4 2 3 6 8 7
8 4 6 7 5 9 1 3 2
7 4 6 3 5 1 9 8 2
2 1 9 8 7 4 6 5 3
8 3 5 9 6 2 1 7 4
5 7 2 6 3 9 8 4 1
4 6 1 5 2 8 3 9 7
9 8 3 4 1 7 5 2 6
3 9 7 1 4 5 2 6 8
6 2 8 7 9 3 4 1 5
1 5 4 2 8 6 7 3 9
Op de bank
16
DVD RECENSIE MAARTEN BLOEM ...
Flops herkennen is ook een kunst
H
Reconstructie van de ontvoering van Gerrit Jan Heijn in Bloemendaal, 1997, met links Ferdi Elsas. ANP
Docu Nieuwe feiten over de moord op Gerrit Jan Heijn
Zeven maanden zoeken naar Ferdi E. De ontvoering van Gerrit Jan Heijn in 1987 blijft interessant voor misdaadverslaggevers. Bert Huisjes klom nog eens in de politiedossiers. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Toen de ontvoerder en moordenaar van Gerrit Jan Heijn augustus vorig jaar stierf, ging er een licht op bij misdaadverslaggevers John van den Heuvel en Bert Huisjes. Iedereen kan op Wikipedia lezen hoe de spectaculaire ontvoering in 1987 in zijn werk ging, en hoe Ferdi E. na maanden uiteindelijk werd gepakt. Maar een écht uitvoerige documentatie van de zaak bestond nog niet. Vanaf dat moment werkten ze aan het boek Ontvoering! Het geheime dossier over Ferdi E. Vanavond zendt SBS6 een documentaire uit waarin de conclusies aan bod komen. En die zijn best pittig, vindt Bert Huisjes. Door hun journalistieke spitwerk werd
duidelijk dat Gerrit Jan Heijn bij de – achteraf gezien wat knullig opgezette – ontvoering talloze vluchtkansen had, maar daar geen gebruik van maakte omdat hij net op cursus had geleerd je in dit soort situaties gedeisd te houden. Tegelijk kwam naar voren hoe breed de politie al die tijd had gespeurd. Je weet dat E. tegen de lamp liep doordat hij geld ging uitgeven waar de politie de serienummers van had. Huisjes: ‘Maar pas als je de onderzoeksverslagen leest, wordt duidelijk hoe secuur de politie heeft gewerkt.’ Voor de kleintjes onder ons: de zaak-Heijn hield Nederland in 1987 maandenlang in de ban. Na de verdwijning van Albert Heijn-telg Gerrit Jan Heijn werd door zijn kidnapper geld geëist, en om de familie onder druk te zetten kreeg die de bril en de afgesneden pink van Heijn per post toegestuurd. Er werd losgeld betaald. Pas na maanden kreeg de politie Ferdi E. in het oog. Heijn bleek op de eerste
dag van de ontvoering al door E. te zijn gedood en begraven. Toch is het verhaal volgens Van den Heuvel en Huisjes niet compleet zonder een verslag van die zeven maanden onderzoek. Huisjes: ‘Toen E. geld ging uitgeven, is een enorme operatie op poten gezet. Bij een slijte-
‘De inzet van 23 paragnosten heeft helemaal niets opgeleverd.’ Misdaadjournalist Bert Huisjes
rij waar iemand met een geregistreerd briefje van 250 gulden drank had afgerekend, heeft een politieploeg drie weken lang de winkel overgenomen, in de hoop dat hij daar nog eens geld kwam uitgeven. Dat gebeurde uiteindelijk ook. Drie weken later kwam Elsas binnen en betaalde weer met losgeld. Vanaf dat moment kwam hij
Lijstje
Slap excuus
Homer Simpson is het beste tv-en filmkarakter van de afgelopen twintig jaar, zo blijkt uit een enquête van het tijdschrift Entertainment Weekly. Hij verslaat Harry Potter die op een tweede plek is beland. Op de derde plek staat Buffy the Vampire Slayer, een rol van Sarah Michelle Gellar. Op plek vier vinden we Tony Soprano, en daarna komt The Joker, gespeeld door wijlen Heath Ledger in The Dark Knight.
De Britse Sarah Ferguson heeft aan talkshowpresentatrice Oprah Winfrey bekend dat ze aan de drank was en ‘in de goot lag’ toen ze zichzelf tegen betaling aanbood als bemiddelaar tussen een undercoverjournalist en haar ex-man prins Andrew. Dit blijkt uit een vrijgegeven transcriptie van Oprahs talkshow, die vandaag in de Verenigde Staten wordt uitgezonden. Ferguson bood vorige maand een verslaggever van het Britse boulevardblad News of the World aan om
HOMER IS DE ALLERBESTE
nog eens drie weken onder algehele observatie, om na te gaan met wie hij samenwerkte, men ging lange tijd uit van een dadergroep.’ Kunnen dit soort zaken worden bijgezet in de archieflade ‘keurig politieonderzoek’, de inzet van 23 paragnosten in de zaak was een stuk minder succesvol. De familie Heijn had indertijd een huis-auroloog die zich stevig met het onderzoek bemoeide, en ook andere paragnosten en helderzienden drongen zich op. ‘Uiteindelijk heeft het hoofd van het onderzoek besloten die mensen in staat te stellen mee te denken. Ze mochten bijvoorbeeld voelen aan de bril en de auto van Gerrit Jan Heijn. Het heeft helemaal niets opgeleverd, behalve de blauwdruk van het programma Het Zesde Zintuig. Het was het enige grootschalige en wetenschappelijke paranormale experiment ooit bij de Nederlandse politie.’ 1 SBS6, 20.30
ZE BRUIN BAKKEN MET SARAH
EPA
hem tegen betaling van 500.000 pond (ongeveer 575.000 euro) in contact te brengen met de tweede zoon van koningin Elizabeth. Met hem was ‘Fergie’ getrouwd tussen 1986 en 1992. De journalist deed zich voor als een zakenman en legde het gesprek heel erg sneaky vast met een verborgen camera. Prins Andrew is handelsvertegenwoordiger van Groot-Brittannië en zou naar eigen zeggen niets hebben geweten van de deal die zijn exvrouw probeerde te sluiten.
adden Hugh Grant en Sarah Jessica Parker geld nodig, of zaten hun agenten te tukken toen het script van Did You Hear About The Morgans? langs kwam waaien? Je zou haast wel denken van wel, want het eindresultaat is een aaneenrijging van uitgekauwde scènes. Waar te beginnen, eerst maar het verhaal: in de ‘komedie’ spelen Grant en Parker een succesvol New Yorks echtpaar dat het huwelijk beu is, het woord scheiding is al gevallen. Maar nog niet alles is verloren, de liefde verdient een tweede kans. Net als ze daar druk doende mee zijn, zijn ze getuige van een nare moord. Ongewild moeten ze onderduiken om in een strafzaak later de schuldigen aan te wijzen. Dat onderduiken gebeurt in het boerse Wyoming. Oh jee, oh jee kunnen de twee New Yorkse snobs zich daar wel redden? Het platteland, koeienstront en paarden werpt de twee gelukkig terug op elkaar. Deze allerminst originele situatie moet leiden tot een leuke film, helaas zit dat er niet in. Dat komt grotendeels door het acterend koppeltje Grant en Parker. De eerste is niet meer te harden als de eeuwige sullige olijkerd, de ander heeft een hele carrière gebouwd rond het spelen van neurotische New Yorkse vrouwen, en geeft in deze film haar platste variant weg. Als duo op het witte doek of op een dvd-schijf overtuigt het voor geen meter. Goede grappen hadden het clichéverhaaltje nog kunnen redden, maar ook die zijn de makers vergeten. 1
Did you hear about the Morgans? Nu verkrijgbaar op dvd
Hightech
TOUCHSCREEN BIJ DE NOS De NOS gebruikt op de verkiezingsavond op 9 juni opnieuw het aanraakscherm dat tijdens de introductie bij de gemeenteraadsverkiezingen al veel opzien baarde. Het beeldscherm wordt uitgebreid met een aantal nieuwe functies, waaronder 3D-projectie van de Tweede Kamer. Ferry Mingelen oefent de komende week met het speeltje. Grote vraag is: waar blijven de hologramverslaggevers zoals bij CNN?
Alain Clark doet het zelf
Thomas Ross doet klassiek
Q Music doet weer fout
De zanger heeft zijn nieuwste videoclip zelf geregisseerd en opgenomen met een klein flipcam. Voor de montage werd er een professional bij geroepen.
De misdaadschrijver maakte een nieuwe versie van het Mahlersprookje Das klagende Lied, dat hij zal voorlezen voor een klassiek concert.
Het commerciële radiostation komt weer met een lijst ‘Foute 111’. De ‘foute muziek’-lijst wordt op vrijdag 25 juni uitgezonden.
Mix
ZWEEDS RAADSEL: wegduivel Zd.-Amerikaan
1
CRYPTOGRAM:
gerecht
deelgenoot
koningin (Fr.)
delict
deel van een jas
zandheuvel
nachtspiegel
gespaard deel v.h. lichaam
5
Afrikaan
6
schel lokspijs ongelijk jeugdig stonde
4 gemalin v. Aegir
edel
plezier zangvogel Frans lidwoord
gang van een paard
3
7
2
uitroep van schrik
3
4
5
6
6 1
Horizontaal: 1. Bij voorbaat werd de Spaanse landvoogd heilig verklaard (6); 7. De eerste ontdekte dat hij viel (5); 8. Hoog en laag (5); 9. Vaderlijke treiteraar op de markt (5); 10. Natuurlijke rouge (4); 11. Tik jij op deur, raam of schouder? (6); 12. Drinkmond (6).
7
5
5
6
8
3
3
6
Een uitgave van Mountain Media BV Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
website: www.depers.nl
© Puzzelland/ Leen Groeneveld
sales:
[email protected] 0800-7200000 marketing:
[email protected]
SUDOKU
8
uitgever: Ben Rogmans
2 3
6
2 1
7
9
4
8 2
5 7
4
1
2
9 5
2 5
5
3
6
1
1 Deze puzzel bestaat uit gekleurde vlakken en een kraaltje. Het kraaltje past in één hokje van de puzzel.
redactie:
[email protected] 020-3460550 distributie:
[email protected] 088-0131830
4 1
4
4 7
9
oprichter: Cornelis van den Berg
8 3
Verticaal: 2. Ondanks z‘n ziekte hoort hij aan het hoofd (5); 3. Het gebied van een vis aan de maat (6); 4. Om een arm meisje op te hijsen (8); 5. Wedstrijd in een legerplaats (4); 6. Die tweedrank kan hoofdpijn veroorzaken (8); 10. De poppen aan het dansen als hij los is (4); 11. Niet bepaald een vriendelijk huisdier (3).
LEGPUZZEL
9
© Puzzelland
7
SUDOKU
2
2
Zwitserse held
moment
1
17
9 Maak de puzzel compleet en leg het kraaltje in het opengebleven vakje.
1
4
8
art direction: Koos Jeremiasse
9 3
6
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
1 7
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Hulpvloot Gaza
Recordpoging
Zwemmende varkens
Videogalerij van de inval door Israël. www.depers.nl/hulpvloot
Man zonder armen en benen zwemt Kanaal over. www.depers.nl/zwemmer
Varkens genieten van strandvakantie. www.depers.nl/varkens
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Amsterdam (bus)
4 juni: GVB 30, 31, 33, 36, 37 en 38. Halte Buikslotermeerpl. vervallen.
Amsterdam (tram)
4 juni: GVB 9 en 14. Halten Rembrandtpl., Mr. Visserpl., Waterloopl., Pl. Badln en Pl. Kerkln vervallen.
Tilburg (bus) 111
111
Vandaag
Morgen
De dag begint in het binnenland met wat bewolking. In de middag krijgt de zon steeds meer ruimte en loopt de temperatuur op tot maximaal 21 graden. Er staat een zwakke tot matige noordenwind, waardoor het in de kustgebieden met 17 graden iets koeler is. Vanavond is het helder en koelt het flink af, tot een graad of 8.
Morgen wordt het opnieuw heerlijk weer. De zon schijnt uitbundig en het wordt gemiddeld 20 graden. Na morgen draait de wind naar het zuidoosten en wordt er warmere lucht aangevoerd. Het wordt in het weekend dan ook zomers weer, met veel zon en een middagtemperatuur rond of net onder 25 graden op zaterdag.
3 juni: Veolia 1, 5, 6, 127. Halten Pauluslyc., R. Hoevenstr., L. Witsiebaan, Benedictusstr., P. Hoefln/Twee Stedenzkh, Besterdring en -plein, Veldh’ring, W’minapk, Goirlestr., Kasteeldrf, Van Hogend’str., Julianapark, Jan Heijnsstr., P. Vingboonsstr., Waterhoefstr., Kwaadeindstr., Hasseltstr., Dillenb’ln, Nassaupl. vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
18
Wielrennen Cancellara onder vuur
Spartacus Met of Zonder? Zou het?
Hardnekkige roddel in het peloton: Fabian Cancellara, alias Spartacus, heeft een motortje in zijn fiets. Thijs Zonneveld AMSTERDAM
...
Kan het? Toen het gerucht van de motor van Cancellara bovenborrelde, werd er vooral gelachen. De datum werd gecheckt (was het geen 1 april?), de internationale wielerbond UCI deed het af als onmogelijk. Maar gelachen wordt er niet meer. Door diverse mensen is inmiddels aangetoond dat het technisch mogelijk is om een motortje in een fiets te monteren. Sterker nog: het bestaat al lang. Fabrikant Gruber Assist maakt al jaren motortjes die onderin de zadelbuis geplaatst worden. Het motortje zou tussen de 60 en 100 watt vermogen leveren. Deze week lanceerde de Italiaanse tv-commentator en oud-prof Davide Cassani een filmpje waarop hij een racefiets met ingebouwde motor showt. Daarnaast legt hij de link met Cancellara’s demarrages in Parijs-Roubaix en de Ronde van Vlaanderen. Het filmpje is inmiddels bijna vierhonderdduizend keer bekeken op YouTube.
Verdacht 1: Zijn versnellingen. Kijk naar de manier waarop Cancellara in Parijs-Roubaix, schijnbaar zonder enige moeite, wegrijdt bij zijn tegenstanders. Zie hoe hij Tom Boonen op de Muur van Geraardsbergen uit het wiel rijdt als een kleuter op een fiets met zijwieltjes. En wat doet hij toch met zijn rechtervingers? Schakelt hij simpelweg een tandje groter, of zet hij zijn motor aan via een knopje in zijn remhendel? Verdacht 2: Zijn fietswissels. Zowel in Parijs-Roubaix als in de Ronde van Vlaanderen wisselde Spartacus vlak voor de finale van fiets. Beide keren leek er niets aan de hand met zijn originele tweewieler. Waarom wisselde hij? Veranderde hij van standaardfiets naar een veredelde Sparta Met? Reed hij al op een gemotoriseerde fiets en waren de batterijen op? De fietswissels van Cancellara staan niet op zich. Ook Saxobank-ploeggenoot Matti Breschel deed stof opwaaien met een (mislukte) fietswissel en vorig jaar wisselde Saxobank-klimmer Andy Schleck tijdens de Tour op een vreemd moment van fiets. Verdacht 3: Cancellara’s fiets was spoorloos. Al tijdens Spartacus’ solo in de Ronde van Vlaanderen ging er bij ex-prof Nico Mattan een lichtje branden.
"% #"# ,(% )(-- '- ( %.$ ,"( %
g°Á ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ :&*'
9 ", ( : "( !- !))'(. 9 )-, (. !- )1(.''+ "( - "# /+-(-" ,--A ))+ () '+ %.$ /+).0( ."- #).0 *+)/"(" $", # ( 4 "( !- !))'(.A ØØØȋÌÏË׼ɬ¼³š±¦Ò¼É·ȋÉÄ ÂĦÉÒ³ÉгÏ×¼¬³ Ǯ́ǮǮšŇʱ ʱʱ Ʒ˯¬ÌÇƽ ;
A %%) "$ ( + ( %.$ /+).0 ."- ))+; )%; %( ( /" 3 %"#( ( "$ )* 3)$ (+ ( ,*((( )(--A % 'A ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ˾ʭȼʭńƢ
&?= $ ( ( /+).0 ."- )' A -+!- ( "$ 3)$ ( %.$ '( )' ,'( %%, ."!- %/( - !%(A (-+,, % .A ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ńƢ˾Ƴȼń
A $ ( ( %.$ ( %, ,*+$( /+).0 ."- -+!-A $ ( )* 3)$ (+ ( %.$ '( /))+ ( ,+".3 +%-"A "% # '+ 0-( ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ń˫ńǫƢƳ
A "#( (' ", .+A $ ( ( )(. (; %)( /+).0 /( :< #+A $ ! 3"( "( ( 3%%" - '- ( '( ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ˫γǫƢƢ˫
A $ 3)$ ( %"/ ( 0+' /+"(A $ 0"% /( !- %/( ("-(A $ 3" + ) ."- ( "$ ( !% ,*)(-(A % ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ȼ˫ǫ˫˫
A $ ( ( 3%%" ( ) ."-3"( /+).0A
$ ( )* 3)$ (+ ( '( /))+ ( 3+ 3%%" )(--A % 'A ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ Ƴń˫
A $ ( ( %"/ ( ) ."-3"( /+).0 /( &@ #+A $ ! -0 $"(+(A
$ 3)$ ( %" '-#A (-+,, ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ȼ˫ȼγńƳ
A "#( (' ", "( 6? #+A $ ! ( %$; $+ %"!' ( 3)$ ( '( " (%, "$ 3"( !- "( ,*(("( A % ' (. ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ȼʭńʭƢƢ
A $ %.$ %)( /+).0 6: #+5 >8> ' %( ( ,%($A $ ( )* 3)$ (+ ( %.$ /(-A $ ( (".0 0" + ( - 0"%A ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ʭńńȼƢ
A '((( "$ ( "!%%5 >@8 ' %( 5 ! )($+%)( !+ ( ,%($A %; $ '( !- + 3"( "( ,*+$ "# ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ńʭǫȼγń
Na afloop ging hij met een andere oud-renner (Cédric Vasseur) op zoek naar de fiets van Cancellara. Die was onvindbaar. Een week later, na de zege van Spartacus in Parijs-Roubaix, vervolgden Mattan en Vasseur hun zoektocht naar de fiets van Cancellara. Wéér zonder resultaat: meteen na de finish was de fiets van de Zwitserse spierbundel verdwenen. Verdacht 4: Bjarne Riis. De Grote Kale Leider van Saxobank was tijdens zijn carrière bezig met twee dingen: medicamenten en materiaal. Als er iemand is die de ontwikkelingen op de voet volgt, dan is het Riis.
Is het? Milram-renner Niki Terpstra: ‘Grappig, dat filmpje. Als het iemand anders was geweest, dan had ik misschien wel geloofd dat er een motor in zijn fiets zou zitten. Maar het is wel Cancellara, hè.’ Cancellara is geen gewone. Zijn prijzenkast puilt uit. Wereldkampioen, olympisch kampioen, winnaar van Milaan-San Remo, de Ronde van Zwitserland, Touretappes en Vueltaritten. Zijn testresultaten in het laboratorium bewijzen dat er een motor in zijn benen zit. En Cancellara beheerst de kunst van het schijnbaar moeiteloos versnellen. Hij hoeft niet te sleuren, te stoempen of op zijn pedalen te staan om te demarreren als een vuurpijl. Dat hij fietst alsóf er een motor in zijn fiets zit, wil dus niet zeggen dát er een motor in zijn fiets zit. (Maar ook niet dat er géén motor in zit.) En Cancellara zelf? ‘Eerst vond ik het nogal grappig dat er een gerucht gonsde dat ik op een motor zou rijden. Maar nu gaat het zo’n eigen leven leiden dat het dat niet meer is. Het is een triest verhaal. Te gek voor woorden, eigenlijk.’ 1
;
A %%) '- (+ ( %.$ /+).0 /( 6: #+ ( 3)$ ((--+%(,'(("$3)$ ( '( /))+ "-, ,*(((,A % ' ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ȼƢ˾γ˫ń A "#( (' ", !(; -% 64 #+A $ ! 3"( )' '- ( %.$ '( - $%-,(A %, !- $%"$0"% "$ '",,!"( '- # ,*+$(A ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ńƢ˫ǫ˾˾ A %%) "$ ( )2A
$ ( ( !% 3%%" /+).0A $ ( )* 3)$ (+ ( %.$ '( )' ( ,*+$ ' - '$(A % # ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ń˾ǫƢń A $ ( ( /%)-- 3+ ,*)(-( /+).0 ."- )--+' ( "$ 3)$ ( %.$ '( )' /(-.% ( +%-" ' - "(((A "# ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ ˾γȼʭ˾ A $ ( -+5 "$ ( ( !% /+)%"#$ ,*)(-( '" /( &: #+ ( "$ $)' ."- ('5 "$ ! 3"( "( ( %.$ ,*+$AAA7 ǫ˾ǫȼŞńǫȇńǫȇńȼ ¦ÈÖ γńγγ
ken rn}n *+$ +-", #).0 /+-(; -" "( ( $)' "( )(-- '%.$ '(((A
WK Bondscoach zou op instorten staan
Takeshi Okada: Wat Dick Advocaat in 2004 in Nederland was, is Takeshi Okada nu in Japan: de Kop van Jut. Hoe heeft het zover kunnen komen? Iwan Tol AMSTERDAM
...
Nadat Japan vorige week kansloos van aartsrivaal Zuid-Korea had verloren en Takeshi Okada afdroop naar de kleedkamers, ontstond in het Saitama Stadium een spontaan volksoproer. Massaal wezen de fans met hun duimen naar beneden, een Japanse variant op onze witte zakdoekjes, ten teken dat de bondscoach moest opkrassen. En snel ook.
‘Het Japanse publiek neemt geen genoegen meer met een nederlaag.’ Keeperstrainer Dido Havenaar
Japan is klaar met de 53-jarige bondscoach. De pers wil dat hij vertrekt, het volk wil dat hij vertrekt. Alleen de spelers steunen hun coach nog openlijk, al is dat meer cultuurbepaald dan uit overtuiging, legt de Nederlandse ex-doelman Dido Havenaar uit. ‘Japanners volgen degene die bepaalt, dat zit in de landsaard opgesloten.’
Okochan Havenaar is keeperstrainer bij Grampus Eight en genaturaliseerd tot Japanner. Hij was jarenlang de assistent van Okada bij Sapporo en Yokohama en kent de huidige bondscoach als een kundige, Europees geschoolde trainer. Iemand die bovendien geliefd was bij het grote publiek. Havenaar: ‘Zijn bijnaam is Okochan, dat is een liefkozend Japans verkleinwoord. Net zoiets als wij Van Marwijk Bertje zouden noemen.’ Die liefde tussen het Japanse volk en Okada is echter danig bekoeld. Na drie nederlagen op rij – tegen aartsrivaal Zuid-Korea, Servië en Engeland – is Okada uitgegroeid tot de pispaal van Japan. Volgens Havenaar heeft Okada de hoon over zichzelf afgeroepen door te roepen dat Japan de halve finale op het WK in Zuid-Afrika moet halen. ‘Vorig jaar heeft-ie het goed gedaan. Tegen Nederland speelde Japan een goede eerste helft. Hij dacht: Nederland is een kanshebber, wij
kunnen ons meten met dat niveau, dus wij kunnen de halve finale bereiken. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Sindsdien wordt elke prestatie van het nationale team in Japan onder een vergrootglas gelegd. Het publiek neemt geen genoegen meer met een nederlaag.’ Behalve de serie nederlagen wordt Okada ook verweten dat hij amper
Federer naar huis
DE WRAAK VAN SÖDERLING Twaalf keer speelden ze tegen elkaar. En twaalf keer won Roger Federer. De Zweedse reus Robin Söderling werd er moedeloos van. Of hij nu met 200, 220 of 230 kilometer per uur services in het vijandelijke servicevak bombardeerde: hij kreeg ze allemaal terug om zijn oren. De nederlaag die het meeste pijn deed, was die van bijna een jaar geleden: Federer versloeg Söderling in de finale van Roland Garros. Voor sommige mensen is dertien een ongeluksgetal. Voor Robin Söderling niet. Gisteren stond hij in zijn
dertiende ontmoeting met de beste tennisser van de wereld eindelijk aan de goede kant van de score. De kwartfinalepartij tussen de twee finalisten van vorig jaar duurde de hele namiddag en avond, maar dat was vooral te wijten aan de regenpauzes. Söderling verloor de eerste set, maar was daarna de baas op het Parijse gravel. In de halve finale neemt de Zweedse reus het op tegen de Tsjech Thomas Berdych, die won van Mikhail Youzhny.
% +-",B
ǫγǫǫŞƳń ØØØȋÌÏË׼ɬ¼³š±¦Ò¼É·ȋÉÄ
Pirlo de Pinguïn? Extra motivatie voor de Squadra Azzurra: een pasgeboren pinguïn uit de dierentuin van Turijn krijgt de naam van de eerste Italiaanse doelpuntenmaker op het WK.
Sport
19
de nationale pispaal van Japan Marcello Lippi. Door al die bezoeken heeft Okada een beetje de Europese humor overgenomen. Die humor snappen ze hier niet. Hij zal zoiets hebben gezegd van: nou, ik heb de voorzitter gevraagd of ik mag blijven hoor… En die verslaggevers hebben dat serieus opgevat. Maar Japanners hebben geen humor. Het is echt onzin dat hij zo kort voor het WK met ontslag zou dreigen. Dat geloof ik niet.’
Official? Niettemin is dat ‘grapje’ niet het enige bizarre nieuwsfeit omtrent Okada. Bijna dagelijks verschijnen er vreemde berichten over de bondscoach, die tijdens de WK-loting door Bert van Marwijk nog voor zomaar een official van de Japanse voetbalbond werd aangezien. Volgens de Japanse media zou Okada door de ophef rond zijn persoon zelfs op het punt van instorten staan. Ze stellen grote vraagtekens bij zijn mentale gesteldheid. ‘De pers hakt er behoorlijk in’, merkt ook Havenaar. ‘Maar eerlijk gezegd: ze hebben er weinig verstand van. Als je zegt dat je 8-1-1 speelt in plaats van 4-3-3, geloven ze het ook. Dat heeft met voetbalcultuur te maken. Het voetbal is in Japan pas twintig jaar geleden van de grond gekomen. We hebben hier een achterstand van honderd jaar ten opzichte van Nederland. Dat vertaalt zich in de berichtgeving.’
‘Het lijkt alsof hij soms met paniekaanvallen kampt.’ Dido Havenaar
punt was dat het met het scorend vermogen van ‘De Blauwe Samurai’ wel goed zat: alle doelpunten werden door Japanners gemaakt. Twee weken terug, direct na afloop van de verloren wedstrijd tegen ZuidKorea, bood Okada zijn ontslag aan bij de Japanse voetbalbond. Een dag later kwam hij echter terug op dat besluit. Het was allemaal een misver-
stand geweest, beweerde hij. Hij had slechts een grapje gemaakt dat verkeerd zou zijn opgevat door de Japanse media. Een klassiek misverstand, vermoedt Havenaar: ‘Okada is een Europese Japanner. Hij is vaak naar Europa geweest om zich te laten bijscholen. Ik ben nog wel eens met hem meegeweest naar Italië, voor een stage bij de Italiaanse bondscoach
Vrijdag speelt Japan, dat in Zwitserland op trainingskamp is, zijn laatste oefenwedstrijd voor het WK tegen Ivoorkust. Okada heeft al aangekondigd dat hij wederom enkele wijzigingen zal doorvoeren. Niemand die Okada nog begrijpt. Havenaar heeft nog regelmatig contact met Okada, maar ook hem lukt het niet om tot de eigenzinnige coach door te dringen. ‘Ik bel hem, ik mail hem en dan zeg ik telkens: doe geen gekke dingen. Maar het lijkt of hij soms met paniekaanvallen kampt. Nee, ik zie Japan niet de halve finale op het WK halen. De voorronde doorkomen wordt al moeilijk genoeg.’ 1
coaches gehard en klaargestoomd voor het grote werk. Alles werd opzij gezet voor het grote doel, meedoen op het hoogste podium en meedoen aan de Olympische Spelen. Deense, Noorse en Koreaanse video’s werden uitgeplozen, spelers en teamdynamiek werden nauwkeurig geanalyseerd. Alles werd uit de kast gehaald. Sponsors, bond en NOC*NSF investeerden er vrolijk op los. De meiden hadden een missie. Maar helaas viel in juli 2004 het doek en de fansite van de Meiden met een Missie laat niets aan duidelijkheid over. Een haast vergeelde foto van het dameshandbalteam met daaronder WK 2003 en OS 2004 met
een dikke vette streep erdoor. Het zijn de harde feiten van een stukgelopen missie. Geen WK, geen kwalificatie voor Athene. De stekker werd uit de missie getrokken. Weggegooide moeite, weggegooid geld, weggegooid zweet, zou je geneigd zijn te zeggen. Maar niets is minder waar. Achter de kille cijfers gaat zoveel meer schuil. Het is niet alles of niets in de sport. Natuurlijk wel als je naar kampioenschappen kijkt, laat daar geen misverstand over bestaan. Bijna kampioen is net zo goed geen kampioen als tiende worden. Maar waar ik op doel is dat alles uit jezelf en uit een team halen het hoogst haalbare is. Dat anderen soms
beter zijn is dik vet balen, maar als je zelf optimaal hebt gepresteerd kan en moet je daar vrede mee hebben. Alle meiden van de missie zullen de periode als zeer leerzaam beschouwd hebben. Natuurlijk zijn er fouten gemaakt, verkeerde keuzes. De groep was onervaren, voor velen was alles nog nieuw. Met die groep was er gewoonweg niet meer mogelijk, daarvoor waren de speelsters individueel niet goed genoeg. Hoe goed een team ook is, de individuele klasse bepaald uiteindelijk de maximale hoogte van het teamniveau. En dat dat zo is bewezen de dames afgelopen weekend. Verscholen van de Nederlandse camera’s ontwikkel-
Sinds Okada beweerde dat Japan de halve finale kon halen, gaat het fout. GETTY IMAGES
twee weken voor de openingswedstrijd tegen Kameroen op het WK nog steeds niet de juiste samenstelling heeft gevonden. Hij wisselt van opstelling, van systeem en zelfs van aanvoerder. In de laatste oefenwedstrijd tegen Engeland probeerde hij een middenveld met drie controlerende spelers uit. Het mocht niet baten: Japan verloor met 2-1. Het enige licht-
MISSIE ...
FLORIS JAN
BOVELANDER
B
egin deze eeuw klonterde een groep meiden samen. Zij gingen het maken, zij gingen het doen. Ze trainden de klok rond, aten, sliepen en poepten samen. Er werd getraind, getraind en weer getraind. De dames hingen aan de gewichten en werden door mentale
Geen DSB meer te zien. ANP
AZ kijkt vooruit
DSB is definitief uit de boeken in Alkmaar Het huwelijk tussen AZ en DSB is nu echt ten einde. Nieuwe eigenaar, nieuwe cijfers, nieuwe toekomst. Redactie sport AMSTERDAM
...
De letters waren al van het shirt en het stadion verdwenen. Sinds gisteren heeft AZ ook op papier niet langer iets te maken met de failliete bank van Dirk. De aandelen die in handen waren van DSB Beheer zijn voor het symbolische bedrag van één euro verkocht aan de Stichting AZ Alkmaar. Met de overname heeft AZ duidelijkheid over de toekomst. Het goede nieuws: een lening van tien miljoen aan de failliete DSB Groep is kwijtgescholden. Er is een groep van NoordHollandse ondernemers opgestaan die garant staat voor een lening van acht miljoen euro en het stadion plus sportcomplex is verkocht voor vijftien miljoen. AZ heeft na de transacties een positief eigen vermogen. Het slechte nieuws: de begroting wordt teruggeschroefd, en niet zo’n beetje ook: van veertig naar 25 miljoen euro. Geld voor aankopen is er pas als AZ spelers verkoopt. De club rekent op de verkoop van een aantal topverdieners als Stijn Schaars, Mounir El Hamdaoui en Sergio Romero. De transfer van Jeremain Lens naar PSV werd gisteren afgerond. AZ is op zoek naar een nieuwe shirt- en hoofdsponsor. Die is nog altijd niet gevonden, al schermt de directie met belangstelling uit binnen- en buitenland. De kampioen van vorig jaar mikt het komende seizoen op een plek bij de eerste vijf. Dat moet gebeuren met jonge spelers en een nieuwe coach: Gertjan Verbeek. 1
den de spelers zich verder in de verschillende topcompetities. Tussen de wereldtoppers uit Denemarken, Spanje en Noorwegen werden onze meisjes meiden, leerden onze Hollandse staartjes bitches te zijn. Ze leerden duwen, trekken en killen. Ze leerden handballen van de besten der aarde, ze groeiden individueel. En het is dan ook hoog tijd voor de volgende missie. Nederland scoort met dames en met teamsport dus ik heb er alle vertrouwen in. Macedonië gevloerd, London here we come! Ik heb er nu al zin in. 1
Floris Jan Bovelander is oudhockey-international.
Die letzte Minute
Cup eersteklas naar Afrika
Benni is te dik
Zelfs de selectie van het Duitse WK-team werd beslist in de 90e minuut. Bondscoach Löw: ‘De deadline is middernacht en we willen alle tijd gebruiken.’
De Wereldbeker is onderweg naar Zuid-Afrika. De gouden cup werd door Naomi Campbell in een Louis Vuitton-koffer gestopt en uitgezwaaid.
Oud-Ajacied Benni McCarthy is afgevallen voor de WK-selectie van Zuid-Afrika. Reden: hij is te dik. Zijn vetpercentage schommelt rond de 25 procent.
Alle prijzen in euro’s. Prijzen zijn incl. BTW/BPM, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage, tenzij anders aangegeven. Wijzigingen voorbehouden. Afgebeelde auto kan afwijken van standaardspecificaties.
Gemiddeld brandstofverbruik en CO2-uitstoot: km/liter: 15,2-27,0; liter/100 km: 3,7-6,6; CO2 gr/km: 98-154.
,'# '#, &,,
# ' ,,''& &',) '-& ,','
, &' /
)'# #%''&' '0'.,%#/ ' &' & ,'#
# $,- -' ,' ' & ,'# '#,
'#, &,, ,-& -' #0,-& , ,-0/
&,, * . '' '%,#0 '#..'/
'&,' $,'& &'' '%#% 0#,' , ',)
' '' ')#).##' '#,/
'0' ' #" #,% 0 '* ,%*
+ -' ',)' #.''0##/ + '' $ ,'&
0,%*1'#0' '0)' ' ) ''0 1''/ '
'0.1&#.-'/
#)' -' '0( #0 '%*' /
'' ' '0 '0 $,-/ ## ) 1## '' ##
,' #00'' $,- &' &'#0' 1## . ,-&'
,'# '#, &,, $,- &' &'#0'/
,-& &' ,'# '#, #0 ##(
""
, #0 '' & ,'#
##( / /
! $,- ##%*#( # '' & # ,'# , ( %
,# , ! ! , ##( /1&/
www.ford.nl