Minister-president Peeters voorziet 3,2mio euro voor 15 brugprojecten binnen uitvoering STEM-actieplan

PERSMEDEDELING VAN HET KABINET VAN DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID Maandag 16 september 2013

Minister-president Peeters voorziet 3,2mio euro voor 15 brugprojecten binnen uitvoering STEM-actieplan

Vlaams minister-president Peeters voorziet 3,2mio euro ter ondersteuning van “brugprojecten” binnen de uitvoering van het STEM-actieplan. Minister-president Kris Peeters, tevens bevoegd voor Economie, ondersteunt hiermee projecten die “de brug slaan” tussen het onderwijs en de bedrijfswereld in Vlaanderen. In totaal zullen deze 19 projecten 50.000 à 70.000 personen bereiken; dit zijn in de eerste plaats de scholieren en studenten, maar ook de leerkrachten, ouders en ondernemers. Via deze brugprojecten worden samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en de bedrijfswereld gesteund, die tot doel hebben het ondernemerschap bij de schoolgaande jeugd – van in de kleuterschool tot aan de universiteit – te stimuleren. Na de lancering van de projectoproep eerder dit jaar, voorziet minister-president Peeters nu 3,2mio euro voor 15 projecten, die expliciet gericht zijn op het realiseren van de doelstellingen van het STEM-actieplan. Daarnaast voorziet minister-president Peeters ook bijna 1mio euro voor 4 projecten die de valorisatie van succesvolle projecten uit het verleden verderzetten. In totaal zullen deze 19 projecten 50.000 à 70.000 personen bereiken; dit zijn in de eerste plaats de scholieren en studenten, maar ook de leerkrachten, ouders en ondernemers. Leerkrachten en ouders hebben een belangrijke rol in het proces van studiekeuze, wat dus ook de loopbaankeuze beïnvloedt.

3,2 mio euro voor 15 brugprojecten binnen het STEM-actieplan Via brugprojecten worden samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en de bedrijfswereld gesteund die tot doel hebben het ondernemerschap bij de schoolgaande jeugd – van in de kleuterschool tot aan de universiteit – te stimuleren. Daarbij ligt de focus op sensibiliseringsprojecten en het aanleren van competenties om de ondernemingszin te stimuleren. De Vlaamse Regering werkte een geïntegreerd actieplan uit voor het stimuleren van loopbanen in wiskunde, exacte

1

wetenschappen en techniek: het Strategisch Plan STEM 2012-2020. Dit plan maakt ook deel uit van actie in het witboek Nieuw Industrieel Beleid. Deze brugprojecten economie-onderwijs 2013 geven in belangrijke mate invulling aan deze uitdagingen. Het eerste thema waarbinnen in de oproep projecten konden worden ingediend, was daarom het Strategisch Plan STEM 2012-2020 en het Nieuw Industrieel Beleid (NIB) van de Vlaamse Regering. Dat dit het belangrijkste thema van de oproep was, blijkt uit de voorziene enveloppe van 3 miljoen euro voor dit thema. Het actieplan STEM – het letterwoord STEM wordt ook in andere landen en door internationale organisaties zoals de OESO gebruikt en staat voor Science, Technology, Engineering and Mathematics – heeft als doel het tekort aan ingenieurs, wetenschappers en technici op de arbeidsmarkt aan te pakken. Een geïntegreerd actieplan werd uitgewerkt voor het stimuleren van loopbanen in wetenschappen, wiskunde en techniek voor de periode 2012-2020. Voor het luik onderwijs is de doelstelling om de belangstelling voor wetenschap en techniek beduidend aan te zwengelen. De doelstellingen van het STEM sluiten naadloos aan bij de doelstellingen van het Nieuw Industrieel Beleid, dat een overkoepelende visie is op de toekomst van de industrie in Vlaanderen. De bedoeling is om de industrie in Vlaanderen te transformeren naar een moderne industrie die groener, socialer, creatiever en innovatiever is. Het Nieuw Industrieel Beleid creëert de voorwaarden hiervoor en stimuleert de nodige veranderingsprocessen. Hierin passen ook een aantal acties naar competentieontwikkeling en arbeidsorganisatie, die hun oorsprong vinden in het onderwijs. Het aantrekkelijker maken van de keuze voor technische richtingen in het secundair onderwijs, het verbeteren van het imago van de industrie en het stimuleren van nieuwe vormen van leren zoals werkplekleren, zijn net als in het STEM-actieplan mogelijke acties om de doelstellingen te bereiken. 15 brugprojecten Projectnaam

Projectindiener

Mechatronica! Bouw je eigen avatar! Technopreneurship voor iedereen Spin-Off - Hoogtechnologisch ondernemen op school Fyxxi Fablab Junior Care Full Technology GAME Gaming als motivator voor de economie GEZOCHT: Jong, Technisch Talent Make it work Zeg het met kleur Het elektrisch net: een spannend web TRANSKNOWLEDGE

Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende Universiteit Gent

Geomobiel Serious game techniek Student Ghentrepreneur STEMT

Katholieke Hogeschool Limburg Educentrum vzw Vrije Universiteit Brussel Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende Katholieke Hogeschool Limburg Voka Limburg Erasmushogeschool Brussel Arteveldehogeschool Gent Universiteit Gent, Power-link. KULeuven / Thomas More Universiteit Gent, Vakgroep Geografie – WE12 Onderwijs en Ondernemen Arteveldehogeschool Gent

(in bijlage achteraan dit persbericht vindt u een korte samenvatting voor alle 15 brugprojecten)

2

De projecten geven invulling aan de acht beleidsthema’s uit het STEM actieplan, waarbij globaal gezien het meeste aandacht uitgaat naar de thema’s rond het aanbieden van aantrekkelijk STEM onderwijs, het verbeteren van het proces van studie- en loopbaankeuze en het aanmoedigen van sectoren, bedrijven en kennisinstellingen, het stimuleren van meisjes en het verhogen van de maatschappelijke waardering voor technische beroepen. De projecten bieden hierbij een mix van meer algemene aanpak tot meer sectorspecifieke gerichtheid. Vijf projecten richten zich (mede) naar het basisonderwijs , elf projecten hebben (mede) als doelgroep het secundair onderwijs en zes projecten willen (mede) het hoger onderwijs benaderen. vijf projecten betreffen alle STEM-richtingen, andere projecten leggen de focus op één of enkele STEM-richtingen of beroepen (nanowetenschappen, engineering, zorgtechnologie, gaming, technische beroepen in TSO en BSO, grafische sector, IT, geomatica). In de voorgestelde projecten wordt ook een goede mix van onderwijs- (universiteiten, hoge scholen, …) , economische – (voka, Unizo, ie-net, Agoria, …) en andere actoren (RTC’s, Resoc, RVO-society,…) betrokken.

Bijna 1mio euro voor de verderzetting van 4 bestaande, succesvolle projecten Het tweede thema van de oproep is de valorisatie en verankering van succesvolle projecten uit het verleden. Hierbij is het de bedoeling dat deze projecten verankerd worden bij een structurele partner in het kader van het Actieplan Ondernemend Onderwijs 2011-2014 of het Strategisch Plan STEM 2012-2020. Dit gebeurt via een eenmalige subsidie in deze oproep om de integratie mogelijk te maken. Thema Valorisatie en verankering van succesvolle projecten Projectnaam

Projectindiener

MyMachine Innovatiekampen BRIDE² Ondernemend Aalst

MyMachine vzw Vlajo Universiteit Antwerpen Hogeschool Gent

Alle de 19 projecten hebben een maximale looptijd van 24 maanden zodat er de komende jaren concrete invulling wordt geboden aan de hierboven vernoemde doelstellingen. Voor de afstemmingen en coördinatie van de acties zal het Agentschap Ondernemen de promotoren samenbrengen in een stuurplatform.

3

Meer info over de oproep en de 19 gesteunde projecten : André Meyers / Johan Van Herck Agentschap Ondernemen, Afdeling Economisch Ondersteuningsbeleid Koning Albert II-laan 35 bus 12, 1030 Brussel Tel 02 553 35 19 [email protected] / [email protected] www.agentschapondernemen.be

4

Samenvatting brugprojecten oproep 2013 1.

Luik NIB/Strategisch Plan STEM 2012-2020

Mechatronica! Bouw je eigen avatar! – KHBO KHBO, RESOC Brugge, RTC West-Vlaanderen en VOKA nemen het initiatief om jong talent te motiveren rond ondernemen en technologie. De Brugse regio heeft heel wat bedrijven die actief zijn in de machinebouwsector en die activiteit is heel belangrijk voor de economie, de tewerkstelling en de welvaart in de regio. De sector staat technologisch voor grote veranderingen, gericht op een flexibele en intelligentere werking van hun producten. Het project “Mechatronica – Bouw je eigen Avatar” wil via een wedstrijd met een heel hoge funfactor 12-jarigen hun technologische talenten laten ontdekken door het bouwen van een eigen robot met het Lego Mindstorm pakket. Ze worden hierin begeleid door projectleiders uit de bedrijven. Stimuleren van de ondernemingszin van jongeren, inspelen op een nieuw industrieel beleid en het aantrekkelijk maken van STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics) zijn de hoofddoelen van dit project. Technopreneurschip voor iedereen – Universiteit Gent Met het project “Technopreneurship voor iedereen” wil de Universiteit Gent op een structurele manier de brug slaan tussen technologisch en basiswetenschappelijk onderwijs en ondernemen. Ze wil dit op grote schaal doen : (i)

(ii)

(iii)

Door technopreneurial vakken in te voeren in alle 54 STEM-studierichtingen. Technopreneurial vakken zijn integratievakken waarin producten en diensten met een marktwaarde ontworpen en ontwikkeld worden, en waarmee de studenten die ze ontwikkeld hebben hun eerste onderneming kunnen starten. Door een wetenschappelijk onderbouwde ondernemerstest te laten ontwikkelen om alle studenten te screenen op ondernemerstalent. Deze tool zal toelaten om ondernemerstoptalent te identificeren in de bacheloropleiding, en gedurende de verdere studiejaren te coachen tot succesvolle ondernemer. De tool zal ook toelaten om gepersonaliseerde studietrajecten voor de studenten uit te werken en op die manier hun talentontwikkeling optimaal te sturen. De studenten uit de STEM-opleidingen te stimuleren om gebruik te maken van de faciliteiten die de Universiteit Gent biedt aan studenten die willen ondernemen: (i) het bijzonder statuut van student-ondernemer voor studieflexibiliteit, (ii) de leerlijn ondernemen om hun kennis en vaardigheden over ondernemerschap te ontwikkelen, en (iii) hen kennis te laten maken met de tientallen activiteiten die doorheen het jaar extracurriculair georganiseerd worden (bootcamps, startupweek, pitchworkshop, Student Ghentrepreneur, speeddate met gevestigde ondernemers, voordrachten, …). Om de STEM-studenten te prikkelen om zich te verdiepen in ondernemerschap, zullen we de studenten economie/handelswetenschappen businessplans laten ontwikkelen voor hun

5

technopreneurial projecten. We verwachten dat dit de goesting om te ondernemen van de STEM-studenten zal verhogen. De verwachting is dat eenmaal op kruissnelheid, STEM-opleidingen in de bredere maatschappelijke context geassocieerd zullen worden met technopreneurship en dat studenten met ondernemersdromen zich meer zullen aangetrokken voelen tot STEM-opleidingen als bron van creativiteit, innovatie, waardecreatie, tewerkstelling en welvaart. Op die manier wenst men de maatschappelijke waardering voor de STEM- opleidingen te verhogen en het aantal startende bedrijven in de Gentse regio op te voeren.

Spin-Off – Hoogtechnologisch ondernemen op school – Katholieke Hogeschool Limburg Leerlingen komen in contact met een hoogtechnologisch bedrijf en de hele hoogtechnologische sector. Ze onderzoeken en bestuderen de know-how van dit bedrijf m.b.t. de gebruikte wetenschap en technologie. Ze bedenken een nieuwe toepassing of dienst gelinkt aan deze know-how. Ze verdiepen zich in de verschillende facetten van het ondernemerschap en het businessmodel van het bedrijf. Tijdens het doorlopen traject worden ze begeleid en gecoacht en leren ze zelf een business model op te stellen voor ‘hun’ spin-off bedrijf. Ze stellen dit spin-off bedrijf voor op een einddag waar een jury de verschillende voorstellen beoordeelt.

Fyxxi – educentrum vzw Doel van het project Fyxxi is om : 1. leerkrachten te professionaliseren: opleiding en begeleiding a. via klassieke opleidingen; b. door samen leren met leerlingen in het lab; c. vanuit het TPACK-framework: leerkrachten helpen aan de meest geschikte technologie vanuit de vraag om een betere didactiek te hebben in hun vak of leergebied; 2. school, ouders en bedrijven te sensibiliseren a. door het organiseren van debatavonden en inspirerende ouderavonden met goede praktijkvoorbeelden en getuigenissen; b. door bedrijven de kans te geven hun tools ter beschikking te stellen en te laten verrijken met handleidingen op kindermaat, met didactische lesfiches, … 3. kinderen te laten ondernemen met STEM-tools a. door een bezoek te brengen aan het lab en daar onder begeleiding te experimenteren met tools: technologieën met een ICT-component die passen bij de leergebieden techniek, wetenschappen, wiskunde; b. via het Edufikstraject waarin leerlingen derde graad basisonderwijs ondernemend aan de slag gaan met nieuwe technologieën en zelf handleidingen, didactische tips, … schrijven;

6

c. via de toolbox die kan worden aangevraagd door wie niet tot in het lab geraakt. 4. kansen te geven aan meisjes en maatschappelijk kwetsbare jongeren via vakantiewerking, speelpleinwerking, meisjesgroepen en maatschappelijke kwetsbare jongeren die creatief aan de slag gaan in het lab. Op die manier brengt men bedrijven en onderwijs met elkaar in contact en stimuleert en engageert men een breed doelpubliek om een positieve keuze te maken voor wetenschap, techniek, ICT en wiskunde.

Fablab Junior – Vrije Universiteit Brussel Tien toverdozen vol technische snufjes zoals een 3D-snijder en state-of-the-art ontwerpprogramma moeten vooral meisjes interesseren voor een ingenieurscarrière. Ingezet tijdens de speelpleinwerking in de zomervakantie zullen 3.000 kinderen zelf hun eigen ontwerp op een zelfstandige en creatieve wijze kunnen realiseren. Met de motor en software uit de koffer van het project “Fablab Junior” kunnen ze bijvoorbeeld zelf een robotvogel maken. Een ideale kans om op een meisjesvriendelijke manier kennis te maken met de exacte wereld van wetenschap en techniek. Ook jongens mogen meedoen, maar Fablab Junior focust zich op meisjes, ook uit kansarme milieus. De onderwerpskeuze en de opdrachten kun je zacht noemen, zoals de nadruk op ecologie of het maken van een juweel. De aanpak is ook informeel en de begeleiders zijn jonge coaches die als vrijwilliger van de speelpleinwerking dicht bij de leefwereld van de kinderen staan. De deelnemers gaan zelf dingen bedenken, ontwerpen, maken en herstellen. Ze werken met diverse materialen, verkennen allerlei machines en leren werken met state-of-the-art 3D software. “Fablab Junior” is gericht op 11 tot 14 jarigen met de bedoeling hun studiekeuze richting STEM ('Science, Technology, Engineering and Mathematics') -onderwijs te stimuleren. De kern van het project bestaat uit mobiele 2D/3D workshops, die worden georganiseerd tijdens de zomervakanties in nauwe samenwerking met de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk. Hiervoor worden 150 vrijwilligers speciaal opgeleid en gaan de jongeren gedurende 1 week zelf intensief aan de slag met software, machines en materialen. Dit mobiele fablab reist in de zomervakantie door heel Vlaanderen. Het project wordt gecoördineerd door de Vrije Universiteit Brussel en is ontwikkeld in samenwerking met de Arteveldehogeschool (afdeling didactische onderbouw) en de Erasmushogeschool Brussel (afdeling expertise FABLab en 2D/3D toepassingen). Het uitgebreide netwerk van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk zorgt voor een brede uitrol van het project in Vlaanderen en Brussel. Dit consortium wordt ondersteund door Autodesk 123D en D’Broej vzw. Autodesk 123D is wereldleider op vlak van gebruiksvriendelijke en performante 3D software. D’Broej vzw is de Brusselse Organisatie voor Emancipatie van Jongeren en overkoepelt zeven lokale jeugdwerkingen (WMKJ’s).

7

Care Full Technology – KHBO De focus in dit project ligt op de noden en behoeften in de zorgsector, meer specifiek bij de zorg- en technologie opleidingen, met ondersteuning van de opleidingen bedrijfskunde. De inbreng en ondersteuning van zorgtechnologie zal ongetwijfeld in belang toenemen wil men een antwoord bieden op de stijgende zorgvraag. Dit project brengt studenten vanuit technologie-, zorgen bedrijfskundeopleidingen samen om te anticiperen op de noden vanuit de zorgsector. Het projectconcept draait om de woon- en leefsituatie van een persoon met beperking. Onder woonen leefsituatie verstaan we een setting, gebouw, plek waar iemand met beperking woont of leeft. Dit kan gaan van een particuliere woning langs een residentiële setting (bijvoorbeeld woonzorgcentrum of aangepaste woonomgeving voor mensen met een fysieke beperking) tot een ziekenhuis. Multidisciplinaire teams van maximaal 6 studenten o.l.v. een mentor hebben als uiteindelijke missie de uitwerking van een groepsopdracht waarbij wordt gefocust op het zoeken van (technologische) oplossingen voor mensen met een beperking. Als voorbereiding op de effectieve groepsopdracht gaan de teams een inlevingstraject volgen. Dit is noodzakelijk om de groepsopdracht tot een goed einde te brengen. Het inlevingstraject zal de studenten een beperking in een woon- en leefsituatie laten beleven waardoor ze bepaalde problematieken zullen zien of ervaren. Zo wordt het ondernemerschap gestimuleerd. Deze inleefsessies worden aangevuld met info-momenten en bezoeken aan bedrijven of leveranciers van zorgtechnologie en zorginstellingen. De oplevering bevat een concrete oplossing voor een specifieke zorgbehoefte, met daaraan een kort businessplan gekoppeld. Dit kan naar een prototype groeien, maar dit is geen vereiste. Op het einde worden de realisaties door een multidisciplinair team van experten beoordeeld en worden de goede resultaten beloond. Dit project duurt 2 jaar. In het eerste jaar ligt de focus op studenten uit West-Vlaanderen, om daarna in jaar 2 het project open te trekken naar gans Vlaanderen. Indiener is de Katholieke Hogeschool Brugge Oostende (KHBO) samen met RVO Society, RESOC Brugge en POM West-Vlaanderen. Dit met ondersteuning van bedrijven of leveranciers van zorgtechnologie en zorginstellingen.

GAME Gaming als motivator voor de economie – Katholieke Hogeschool Limburg G.A.M.E., Gaming Als Motivator voor de Economie, is een project van de expertisecel [ED+ict] van de Katholieke Hogeschool Limburg en Stichting Onderwijs en Ondernemen (UNIZO). Het project richt zich tot leerlingen en leerkrachten van het basis en secundair onderwijs. Een leerlijn gameontwikkelaar wordt in de vorm van een leerplan ontwikkeld. De leerlijn game-ontwikkelaar brengt alle beroepen, die bij de ontwikkeling van een game betrokken zijn, in beeld. Games, van idee tot commercialisering, worden samen met leerlingen en leerkrachten uitgedacht, ontwikkeld en vermarkt. De leerlijn wordt opgenomen in de Junior Game Academy, die via game-bootcamps, gaming sessies op woensdagnamiddag/zaterdagvoormiddag en themadagen in scholen wordt uitgevoerd. Met software, zoals Game-Maker, Unity3D en de zelf ontwikkelde level-editor kan het

8

volledige game-proces worden uitgevoerd. Het project wil jongeren, als digital natives, motiveren om voor gaming opleidingen, en -beroepen te kiezen en zelf game-bedrijven op te starten.

GEZOCHT: Jong, Technisch Talent – Voka Limburg De afgelopen 10 jaar is het aantal inschrijvingen in het technisch secundair onderwijs (TSO) in de provincie Limburg gedaald met meer dan 20% in de studierichtingen voor wetenschap en techniek. Kiezen voor TSO is vaak geen eerste én geen positieve keuze. Dit is te wijten aan een aantal vooroordelen en het watervaleffect. De dalende instroom leidt tot een historisch tekort aan gekwalificeerde technische medewerkers. Als we meer instroom in het TSO willen realiseren moeten we een unieke, herkenbare voorstelling van het TSO creëren en als algemene boodschap uitdragen dat het TSO kwalitatief onderwijs aanbiedt en een ideale omgeving is om talenten te ontwikkelen met het oog op boeiende toekomstperspectieven. Om hiertoe bij te dragen werd het project “GEZOCHT Jong, Technisch Talent” ontwikkeld. De kern van dit project is de First Lego League: een wedstrijd die 11- en 12-jarige kinderen uitdaagt om de maatschappelijke rol van techniek en technologie te onderzoeken aan de hand van verschillende opdrachten: • • •

ontwerp, bouw en programmeer een robot: vind de oplossing voor een maatschappelijk probleem waar wetenschappers en ingenieurs mee worstelen en verras de jury met een creatieve oplossing en presentatie; omhels kernwaarden als teamwork, sportief omgaan met anderen, bereidheid om elkaar te helpen en leren door delen.

De kinderen werken in teams van maximaal tien deelnemers. Elk team krijgt de steun van een peter. Deze rol zal waargenomen worden door een lokaal Limburgs bedrijf. Gedurende het hele traject wordt een intensieve samenwerking op poten gezet, met onder meer ervaringsuitwisselingen, bedrijfsbezoeken en infosessies voor ouders. Zo leren alle partijen elkaar beter kennen en kan er aan kruisbestuiving gedaan worden. Leerlingen worden al op jonge leeftijd gesensibiliseerd omtrent de mogelijkheden die het technisch onderwijs biedt. Ouders en leerkrachten zullen inzien dat een doordachte keuze voor technische scholing op jonge leeftijd louter positieve effecten heeft en kan leiden tot uitstekende toekomstperspectieven. Bedrijven krijgen de kans hun imago als werkgever en het beeld van ondernemerschap naar de buitenwereld te verbeteren.

9

Make it work – Erasmushogeschool Brussel Het brugproject Make IT Work wil leerlingen van de derde graad ASO en TSO uit Vlaams-Brabant en Brussel warm maken voor informatica, techniek en wetenschappen. Deze jongeren staan op een belangrijk kruispunt in hun leven: ze kiezen wat ze zullen doen na het middelbaar. Make IT Work helpt hen een breder beeld vormen van de mogelijkheden, en toont hen een aantal STEMstudierichtingen en STEM-beroepen waar ze misschien nog niet aan gedacht hadden. Via Make IT Work kunnen jongeren de link leggen tussen opleiding en beroep en verwerven ze een kennis van de arbeidsmarkt nog voor ze hun middelbare diploma in de handen krijgen. Make IT Work organiseert daarvoor een groot Kick Off Event waarop de leerlingen tijdens een interactieve jongerenbeurs al eens met hun potentiële latere werkgever kunnen praten over wat een ingenieur, informaticus, wetenschapper of technicus nu eigenlijk doet in het dagelijkse leven en welke opleidingen zij hebben gevolgd. Op de Kick Off krijgen ze ook tips&tricks bij het solliciteren en het opstellen van een CV. In het tweede semester kunnen een aantal klassen zich volledig verdiepen in STEM tijdens één van de Make IT Work Trajecten. Hoewel in elk traject een ander vakgebied aan bod komt (multimedia, ICT, ingenieurswetenschappen en ondernemerschap), wordt telkens wel dezelfde opdracht gegeven: maak een creatief CV. Om die opdracht te volbrengen, volgen de leerlingen een aantal opbouwende stappen. Deze stappen bestaan telkens uit een lespakket, een workshop bij de EhB of VUB of een workshop bij een bedrijf. Zowel de leerlingen als leerkrachten worden tijdens zo’n traject voldoende begeleid door het Make IT Work Team. Make IT Work wil een brug bouwen tussen onderwijs en industrie door duurzame contacten te creëren tussen scholen en bedrijven uit dezelfde buurt. Door het uitbouwen van een Make IT Work Netwerk geven we scholen en bedrijven de kans om meer samen te werken en jongeren een zo breed en inspirerend mogelijk onderwijs te bieden. Make IT Work is een project van de Erasmushogeschool Brussel, de Vrije Universiteit Brussel, Voka Kamer van koophandel Halle-Vilvoorde en Tracé Brussel vzw.

Zeg het met kleur – Arteveldehogeschool Gent In Vlaanderen raken heel wat vacatures binnen de grafische sector niet ingevuld. Uit onderzoek blijkt dat een negatief imago van de sector een van de belangrijkste oorzaken is waarom dit de jongeren niet aanspreekt. Ze associëren de productieomgeving met oubollige machines en met een weinig stimulerende loopbaan. Dit beeld strookt niet met de werkelijkheid. De grafische sector evolueert razendsnel en is hoogtechnologisch. Bovendien zijn er ook heel wat mogelijkheden voor het opzetten van een eigen zaak. De Arteveldehogeschool wil met het lespakket “Zeg het met Kleur” allereerst bijdragen tot een beter imago van de sector door aan te tonen dat het om een hoogtechnologische, innovatieve sector gaat

10

in de creatieve industrie. Er wordt gefocust op het aspect ‘kleur’, aangezien dit een essentieel onderdeel vormt van communicatie, één van de belangrijkste doelstellingen van de grafische sector. Kleur correct weergeven en kleur manipuleren om communicatie te versterken, zijn twee aspecten die terugkomen in het lessenpakket. Kleur is naast gevoelsbeleving, ook een technisch en meetbaar gegeven. Het samenstellen van kleuren voor diverse toepassingsgebieden, de meting ervan, en de reproductie van kleuren (bv van scherm naar papier of voorwerpen) omvatten de nodige technische en wetenschappelijke complexiteit (wiskunde, fysica en chemie). “Zeg het met Kleur” zal zo op een creatieve, toegankelijke en ervaringsgerichte manier inzicht geven in de wereld van kleur en kleurtechnologie. Dit wordt uitgewerkt in vakoverschrijdende lespakketten, het uitlenen van mobiele koffers met de nodige spitstechnologie, het aanbieden van praktijksessies in verschillende grafische ateliers door professionals uit de printmedia en het aanbieden van de mogelijkheid voor leerkrachten om zich hierin bij te scholen. Een tweede doelstelling van het lespakket is aantonen dat de hedendaagse communicatie- en informatietechnologie gigantisch veel mogelijkheden bieden voor het opzetten van een eigen zaak. Om hun ondernemerszin te bevorderen zal het project enkele profielen schetsen van jonge ondernemers die een eigen zaak opstartten. Verder zullen de lespakketten ook tools bevatten die jongeren op weg zetten om hun omgeving te verkennen en op zoek te gaan naar opportuniteiten.

Het elektrisch net: een spannend web. – Universiteit Gent, Power-link Er gaat geen dag voorbij of we lezen onheilspellende berichten over een dreigende black-out (of stroompanne), de impact hiervan op onze energieprijs en de rol van hernieuwbare energie(bronnen). Door deze toenemende discussies zijn duidelijkheid en duiding over het onderwerp essentieel. In de overgang naar een duurzame energietransitie zijn decentrale energiesystemen een belangrijke randvoorwaarde in onze toekomstige (duurzame) energievoorziening. De bestaande elektriciteitsinfrastructuur zoals we die nu kennen moet immers worden getransformeerd naar een “smart grid”. Deze ‘intelligente energienetwerken’ vereenvoudigen de integratie van hernieuwbare energiebronnen, zoals bv. zon, wind of warmtekrachtkoppeling, en het bijhorende tweerichtingsverkeer van elektriciteit (van de producent naar de consument en omgekeerd). Aan de hand van een interactieve workshop, en door middel van een gedetailleerde maquette zullen de basisprincipes van elektrische netten worden uitgelegd en gedemonstreerd. De maquette bestaat uit vier delen (centraal productie- en transmissieniveau, wijk- of straatniveau, huisniveau en bedrijfs- en bedrijfsparkniveau) en zal via praktische doe-opdrachten de deelnemers wegwijs maken doorheen de spannende wereld van het elektrisch net. De workshop is gericht naar leerlingen van de 3de graad technisch secundair onderwijs (TSO) en hun leerkrachten.

11

TRANSKNOWLEDGE – KULeuven/ Thomas More TRANSKNOWLEDGE wil medium- en hoogtechnologische KMOs ondersteunen en helpen groeien in hun ondernemerschap, ondersteund door de kennis van Masterstudenten in de Handelswetenschappen en MBA studenten van Flanders Business School. Medium- en hoogtechnologische KMOs worden vaak geleid door managers met een STEM-opleiding die onvoldoende onderlegd zijn in soft skills zoals managementvaardigheden en het vermarkten van innovaties. Aan de betrokken studenten biedt dit project de kans om praktijkervaring op te doen en zo hun ondernemingszin en -attitude te ontwikkelen. Naast de interessante link tussen deze twee doelgroepen zal men ook de soft skill noden van STEM-beroepen op de arbeidsmarkt in kaart brengen en de resultaten en aanbevelingen die daar uit vloeien terugkoppelen naar de STEMopleidingen. TRANSKNOWLEDGE zal minstens 50 technologische bedrijven laten begeleiden door Master en MBA studenten. In totaal zullen we hiervoor 140 tot 200 studenten kunnen inzetten. Studenten zullen technologische KMOs bijstaan in 5 topics, strategie, vermarkten van technologie, business process management, financieel management en competentie management. TRANSKNOWLEDGE brengt niet alleen studenten en KMOs samen, ze brengt ook KMOs onderling samen door middel van kenniskringen. Kenniskringen dienen om problemen, noden en knelpunten geïdentificeerd door de studenten te bespreken met andere KMOs, en om zo tot een oplossing voor deze problemen te komen. Het project geeft de KMO niet alleen inzicht in de huidige situatie, maar biedt de KMO ook oplossingen die ze direct kan implementeren. Onze acties zijn specifiek gericht op technologische bedrijven, daaruit kan men verschillende arbeidsnoden voor STEM-opleidingen afleiden. De verzamelde informatie brengt men samen in rapporten en communiceert men naar STEM-opleidingen in het netwerk. Hierdoor draagt men bij aan de STEM-acties die STEM-opleidingen aanmoedigen de opleidingen beter af te stemmen op de noden van de arbeidsmarkt.

Geomobiel – Universiteit Gent, Vakgroep Geografie – WE12 Het GeoMobiel-project tracht een antwoord te bieden aan de vaststelling dat de verdere ontplooiing van de GIS- (Geografische InformatieSystemen), geomatica- en Geo-ICT sector in Vlaanderen beperkt wordt door een tekort aan hoger opgeleide werkkrachten binnen deze arbeidsmarkt. De onbekendheid van de sector bij scholieren is één van de voornaamste oorzaken van het tekort aan afgestudeerden met het gewenste profiel. Vanuit de Geo-opleidingen van de drie Vlaamse universiteiten wordt in partnerschap met Agoria, sectorfederatie voor de technologische industrie in België, het project GeoMobiel op een vernieuwende manier in de derde graad van het secundair onderwijs geïntroduceerd. In het project gaan geografen/geomatici verbonden aan de universiteiten met geavanceerd materiaal naar scholen om daar aan leerlingen te tonen wat er allemaal kan ondernomen worden met

12

geografische en geomaticatechnieken. Door naar de school te komen met een wagen vol technologie, vakspecialisten, interessante activiteiten, professionele informatie (met medewerking van Agoria), enz. wordt gestreefd naar een “wow”-effect. Er worden vier modules aangeboden aan de leerlingen -

-

-

module 1 spitst zich toe op landmeten met koppeling naar nut van het Grootschalig Referentiebestand (GRB) Vlaanderen. Deze module beklemtoont de activiteiten van een landmeter (knelpuntberoep); module 2 past fotogrammetrie en GPS toe op luchtfoto’s (en LIDAR) om 3D-modellen te maken van de schoolomgeving (geomatica en Geo-ICT wordt hierbij gepromoot); module 3 focust op het gebruik van satellietdata in milieubeheer. De klemtoon ligt op het belang van afstandswaarneming en GIS-technologie in toepassingen gelinkt aan ecologie en duurzaamheid (energie, ecosysteemdiensten, leefbaarheid, ruimtelijke planning); module 4 is gericht op toepassingen van Geo-ICT in dienstverlening en marketing. Nadruk ligt op de koppeling van GIS-data en ruimtelijke analyse ten behoeve van planning en bereikbaarheid van diensten en infrastructuur.

Aan de hand van de website en een documentatiemap kunnen de leerlingen zich naderhand verder documenteren. Daarnaast zijn er specifieke acties naar het onderwijzend personeel toe zowel GeoICT-inhoudelijk, als om het project te promoten.

Serious game techniek – Onderwijs en Ondernemen Met de ontwikkeling van een “serious game” in en voor het leerplan Techniek willen de partners in dit brugproject, Stichting Onderwijs & Ondernemen, KHLim [ED+ict] en UNIZO sectorwerking, een multimediatool aanbieden aan de leerlingen en leerkrachten van de eerste graad van het secundair onderwijs. De Serious Game Techniek wil de leerkrachten techniek didactisch versterken in het realiseren van het theoretisch gedeelte van het leerplan techniek. Jongeren op een interactieve en leuke manier laten begrijpen wat “techniek” is, dat willen we met de game Techniek bereiken. Leerlingen starten een virtueel bedrijf op en komen met vele verschillende technische aspecten in aanraking. Het theoretisch begrippenkader van het leerplan techniek wordt afgestemd aan een virtuele, ondernemende realiteit. Naast het verwerven van technische inzichten en ondernemende vaardigheden krijgen de leerlingen eveneens een correct beeld van diverse STEM-beoefenaars en STEM-opleidingen. Zo zijn zij beter gewapend om na de eerste graad een gefundeerde studiekeuze te maken. De gekende onderwijsvakmansroute heeft als doel om jongeren al vroeg in hun loopbaan te laten proeven van hoe ‘cool’ een vak is. Door in de volgende edities krachtiger in te zetten op vrouwelijke technische rolmodellen wil men meisjes bewuster maken van hun eigen mogelijkheden in de STEMopleidingen.

13

Tot slot wil men ook de ouders een realistische kijk geven op de hedendaagse technische beroepen en opleidingen. Daarvoor herprogrammeert men de studiekiosk naar een online 2.0. versie die gratis raadpleegbaar zal zijn.

Student Ghentrepreneur STEMT – Arteveldehogeschool Gent “Student Ghentrepreneur STEMT” wil een extra-curriculair overkoepelend traject creëren voor STEM-studenten, vrouwelijke studenten en docenten. Het project wil de krachten en kennis van de partners bundelen en zo op een rendabele manier de doelgroepen ondersteunen en stimuleren door goedwerkende eigen en nieuwe initiatieven te combineren met het externe aanbod tot één coherent geheel. Het doel is technologisch ondernemerschap en vrouwelijk ondernemerschap te stimuleren en te verhogen. Het model moet na afloop toepasbaar zijn in andere regio’s. De drie Gentse onderwijsinstellingen creëerden samen met iMinds en de stad Gent het platform “Student Ghentrepreneur”. De meest zichtbare activiteit is de publieke voorstelling van de studentondernemers in de maand april . Dit initiatief heeft bewezen dat een lokaal verankerd platform met een beperkt aantal extra-curriculaire initiatieven een zeer grote impact heeft op de studentenpopulatie. Daarom wil Student Ghentrepreneur haar bestaande werking structureren, versterken en uitbreiden tot een volledig traject met de steun van Stichting Onderwijs & Ondernemen, KBC, Xerius, Flanders DC, Voka, Vlajo, Gent BC, JCI, LVZ, Gent M en De Punt.

14

2.

Luik valorisatie en verankering van succesvolle en kwaliteitsvolle projecten

MyMachine – vzw MyMachine MyMachine staat voor creativiteit, samenwerking en ondernemerschap. Men vraagt aan kinderen in kleuter en lagere scholen welke ‘droommachine’ ze zelf het liefst zouden willen bouwen (IDEE). Deze ideeën worden verder uitgewerkt door industrieel productontwerpers, digital designers en digital arts & entertainment (interactieve 3D) studenten (ONTWERP), om deze ‘machines’ tenslotte door leerlingen uit het technisch secundair onderwijs te laten bouwen (PRODUCT). Voor de gecreëerde producten worden communicatie- en marketingcampagnes alsook businessplannen opgesteld, in partnerschap tussen lager onderwijskinderen, leerlingen uit verschillende types middelbaar onderwijsinstellingen en hoger onderwijsstudenten. Men stelt hierbij creativiteit centraal binnen het (technologisch) ondernemen en voorzien samenwerking met de industrie op de verschillende onderwijsniveaus van kleuteronderwijs , lager onderwijs, middelbaar onderwijs en hoger onderwijs. MyMachine wil hiermee een antwoord bieden op de maatschappelijke noden rond creativiteit, open innovatie, knelpuntberoepen van technologisch geschoolde mensen, samenwerking van alle onderwijsniveaus, beeldvorming van het technologisch georiënteerd onderwijs en het belang van ondernemerschap.

Innovatiekampen – Vlajo Een Innovatiekamp is een 24-uren brainstorm met teams van leerlingen uit de derde graad secundair onderwijs of studenten uit het hoger onderwijs, die elkaar vooraf niet kennen. De jongeren krijgen de opdracht een creatieve en innovatieve oplossing voor een realistische bedrijfsuitdaging te bedenken en uit te werken in een businessplan. Ze krijgen hierbij de kans om advies van experts in te winnen. Een jury selecteert aan het eind van het traject de beste ideeën tijdens een slotpresentatie. Het Innovatiekamp is een mooi staaltje van hoe onderwijs en bedrijfsleven kunnen samenwerken om innovatie en creativiteit te bevorderen. Het bedrijf zorgt voor een uitdagende probleemstelling, adviseurs en juryleden. In ruil gaat het bedrijf naar huis met heel wat jonge, frisse ideeën van de scholieren. In 2010 organiseerde Vlajo voor de eerste keer succesvol een innovatiekamp in samenwerking met Janssen Pharmaceutica en de KHKempen (nu Thomas More). Vanaf dat eerste moment tot nu werden reeds 11 innovatiekampen georganiseerd, goed voor meer dan 1000 deelnemende jongeren uit 63 scholen, 25 deelnemende bedrijven (o.a. Philips, Ecover, Janssen, Randstad, Imec, Cartamundi,…) en 200 betrokken bedrijfsexperts uit deze bedrijven.

15

BRIDE² - Universiteit Antwerpen BRIDEE staat voor BRidging Entrepreneurship, Education and Design. BRIDEE creëert een brug tussen ondernemerschap, onderwijs en design. Hiertoe hervormt men de aanpak voor het projectwerk rond business plan ontwikkeling voor business- en designstudenten grondig. Het doel is om te komen tot echt valoriseerbare business ideeën en een positieve leerervaring te creëren t.a.v. ondernemerschap. Business studenten werken daarom voortaan nauw samen met designers en op geselecteerde ideeën. De ideeën zoekt men daarbij ook resoluut extern via een open oproep. Studenten, universiteiten, bedrijven of creatieve individuen kunnen projectvoorstellen indienen waarop zij samen met onze multidisciplinaire teams gaan werken. Alle interacties worden ondersteund via een nieuwe online community. Dit co-creatie platform regelt alle communicatie en interactie en zorgt ook voor visibiliteit naar mogelijke klanten, partners en investeerders. Naderhand zullen zowel het online platform als het de bekomen best practices ter beschikking gesteld worden van andere instellingen die businessopleiding aanbieden. Partners in dit project zijn Universiteit Antwerpen (TEW en Productontwikkeling), HoGent en VOKA Antwerpen. Daarnaast werken verschillende scholen mee (Vlerick, Howest, Ugent, Arteveldehogeschool, KASK).

Ondernemend Aalst – Hogeschool Gent Het brugproject ‘Ondernemend Aalst’ bestaat uit meerdere deelprojecten met als voornaamste doelstelling regio Aalst meer ondernemend te maken. Vooreerst is het de bedoeling om van de Ondernemersaward (www.ondernemersaward.be) een blijvend event te maken dat uitgevoerd wordt voor en door studenten en waarbij regionale ondernemers in de kijker worden gezet. Inspirerend als rolmodel voor studenten zijn oud-studenten die ondernemer zijn; vandaar dat die ook in de kijker worden gezet. Dat ondernemen niet altijd rozegeur en maneschijn is willen we duidelijk maken door de categorie van herstarter. Hiermee willen we het taboe rond falen bespreekbaar maken want falen is nog steeds één van de belangrijkste factoren om niet te starten als ondernemer. Gedurende dit brugproject zal er voornamelijk gezocht worden naar structurele financiering zodat de Ondernemersaward een blijvend event kan worden. De realisatie van de Ondernemersaward vloeit voort uit een unieke samenwerking tussen de aanwezige hogescholen in Aalst, de stad Aalst, JCI Aalst, het Streekoverleg Zuid-Oost-Vlaanderen en het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen. Parallel willen we Ideecafés (voorlopige naam) organiseren. Input voor de thema’s van de Ideecafés wordt gegeven door een denktank bestaande uit regionale actoren maar ook op de evaluatieformulieren zal gevraagd worden naar thema’s. Thema’s die al zeker aan bod zullen komen zijn: - informatie over het onderzoek aan de Aalsterse hogescholen en mogelijkheden tot samenwerkingen (met concrete voorbeeldcases), - allochtoon ondernemerschap,

16

-

ondernemers die TSO/BSO hebben gestudeerd, innovatie door trends (met concrete praktijkcases), mogelijkheden voor financieren van innovatie, organisatie van bedrijfsbezoeken waarbij de ondernemer de studenten zelf te woord staat, Ondernemen: vallen en opstaan - Lessen van herstarters, …

Door intensieve samenwerking met het Centrum voor Ondernemen en de Stichting Onderwijs & Ondernemen is het de bedoeling studenten te motiveren en ondersteunen wanneer zij willen ondernemen tijdens hun studieloopbaan. Voor de Ondernemersaward werd er samengewerkt met studenten Toegepaste Informatica. Uit die samenwerking is het idee ontstaan om workshops informatica te organiseren voor de derde graad van het middelbaar onderwijs met als voornaamste doelstelling meisjes duidelijk te maken dat IT ook een leuke richting voor hen kan zijn. Bij de ontwikkeling van die workshops gaat ook bijzondere aandacht naar ondernemen vandaar dat enkele getuigenissen van IT-ondernemers (bij voorkeur vrouwelijke) geïntegreerd worden binnen de workshop. Die getuigenissen zullen ook aan de studenten van de professionele bacheloropleiding Toegepaste Informatica van HoGent getoond worden.

17