Milieujaarverslag Wageningen UR 2014

Facilitair Bedrijf

DATUM

30 april 2015

Milieujaarverslag Wageningen UR 2014

AUTEUR

Veiligheid & Milieu

Verslaglegging van de milieuresultaten van de bedrijfsvoering van Wageningen UR

VERSIE

1.0 STATUS

Definitief

Wageningen UR (Wageningen University and various research institutes) is specialised in the domain of healthy food and living environment.

Wageningen UR (University & Research centre)

For quality of life

Inhoudsopgave 1

Inleiding

4

2

Milieubeleid en milieudoelstellingen van Wageningen UR

5

3

Milieubeleidsvelden

7

3.1

Energie

7

3.2

Afval

3.3

(Afval)water

11

3.4

Bodem

12

3.5

Geluid

12

3.6

Lucht

12

3.7

Flora en Fauna

12

3.8

Biologische Veiligheid

13

3.9

Externe veiligheid

13

3.10

Asbest

14

3.11

Vervoer

14

3.12

Duurzaam bouwen

15

4

Vergunningen

16

4.1

Vergunningvoorschriften

16

4.2

Wijzigingen vergunningen

17

4.3

Milieuaudits

18

5

Klachten en incidenten

19

6

Duurzaamheid

22

6.1

‘Show It!, Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 en 2014’

22

6.2

CO2-(compensatie)footprint

24

6.3

Overzicht overall duurzaamheidscijfers Wageningen UR

28

7

Organisatie

30

9

Bijlage 1. Begrippenlijst

32

Bijlage 2. Afvalcijfers 2014 van Wageningen UR

33

Bijlage 3. Energiegebruik 2005 en 2009-2014 van Wageningen UR

41

Bijlage 4. (Afval)waterverbruik 2005, 2008-2014 van Wageningen UR

43

Bijlage 5. Aanvullende behaalde resultaten van de organisatieonderdelen

45

© 2015 Wageningen, Wageningen UR Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Wageningen UR.


1

For quality of life

Inleiding

Elk jaar brengt Wageningen University & Research centre (Wageningen UR) een milieujaarverslag (MJV) uit. Met dit verslag geeft Wageningen UR inzicht in de activiteiten op het gebied van milieu en voldoet zij aan de voorschriften uit de diverse milieuvergunningen. Wageningen UR heeft gebouwen op verschillende locaties in Nederland. Voor de activiteiten die Wageningen UR uitvoert op deze locaties zijn (milieu)vergunningen noodzakelijk. De vergunningen zijn zoveel mogelijk geclusterd per locatie/complex. In de grote (complex) milieuvergunningen zijn voorschriften opgenomen ten aanzien van het milieujaarverslag Wageningen UR. Voor de complexvergunning van Wageningen Campus is deze als volgt geformuleerd: ‘De vergunninghouder dient jaarlijks (uiterlijk voor 1 mei) een milieuverslag uit te brengen ter kennisneming aan het bevoegd gezag. In het milieuverslag worden minimaal de volgende onderwerpen behandeld: energieverbruik en verbetering van energie-efficiency, afvalstoffen (afvoer en mate van hergebruik), afvalwater, lucht, waterverbruik, bodembescherming, vervoer, duurzaamheid en geluid’. Bij de behandeling van de genoemde onderwerpen worden in het milieujaarverslag gegevens opgenomen over:  de door de inrichting (Wageningen UR) gedurende het voorafgaand kalenderjaar veroorzaakte milieubelasting;  de in het voorafgaande kalenderjaar uitgevoerde of in uitvoering genomen milieumaatregelen, onderzoeken en activiteiten, gericht op het verder terugdringen van de door de inrichting veroorzaakte milieubelasting, met inbegrip van afwijkingen ten opzichte van de oorspronkelijk geplande maatregelen, onderzoeken en activiteiten (m.a.w. de eventuele afwijkingen van het milieujaarplan);  nieuw geformuleerde of andere milieubeleidsvoornemens buiten het kader van één van die plannen in het verslagjaar en in het daarop volgende verslagjaar;  incidenten, significante storingen en/of andere ongewone voorvallen en klachten en de afhandeling daarvan in het verslagjaar. Het milieujaarverslag Wageningen UR gaat in op de in het milieumeerjarenplan 2014-2016 (MJP) geformuleerde punten. In dit milieumeerjarenplan wordt aangegeven welke milieu gerelateerde onderwerpen de komende jaren aandacht hebben binnen Wageningen UR. Naast informatie op corporate Wageningen UR niveau bevat dit milieujaarverslag relevante, aanvullende informatie per organisatieonderdeel. Deze aanvullende informatie is tevens opgenomen in de diverse arbo- en milieujaarverslagen van de organisatieonderdelen van Wageningen UR. Leeswijzer In hoofdstuk 2 is het beleid en de bijbehorende doelstellingen van Wageningen UR voor 2014 verwoord. Hoofdstuk 3 gaat in op de behaalde resultaten in 2014 van de milieubeleidsvelden. Vergunningvoorschriften, wijzigingen daarin en uitgevoerde audits worden toegelicht in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 zijn de in 2014 voorgekomen incidenten en klachten opgenomen. In hoofdstuk 6 zijn de resultaten van de duurzaamheidsdoelstellingen van Wageningen UR verwoord. Ten slotte wordt in hoofdstuk 7 de organisatie van de Kwaliteit Arbo en Milieu (KAM)-kolom van Wageningen UR toegelicht.

Pagina 4 van 48


2

For quality of life

Milieubeleid en milieudoelstellingen van Wageningen UR

Het milieubeleid van Wageningen UR richt zich op: 1. 2.

het minimaal voldoen aan de vigerende weten regelgeving; de geformuleerde duurzaamheidsambitie.

Naast het wettelijk kader heeft Wageningen UR een duurzaamheidsambitie geformuleerd. Wageningen UR kiest er voor om ‘voorloper’ te zijn in de eigen bedrijfsvoering. Dit betekent dat duurzaamheid integraal wordt opgepakt in de bedrijfsvoering, dat Wageningen UR dit uitdraagt naar buiten en dat duurzaamheid een vanzelfsprekend onderdeel is van de besluitvorming. Deze ambitie van Wageningen UR sluit aan bij haar missie van onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Logischerwijs is milieu een belangrijke pijler in deze ambitie. Uit het beleid volgen de volgende milieudoelstellingen voor Wageningen UR: 1. 2.

voldoen aan de voorschriften van de milieuvergunningen; uitvoering geven aan het ‘Show It!, Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 en 2014’.

Ad 1. Voldoen aan de voorschriften van de milieuvergunningen De milieuvergunningen voor Wageningen UR zijn vergund door de bevoegd gezagen (lees: gemeenten) per complex. Voor Wageningen UR zijn de volgende milieuvergunningen (Wm-vergunningen) verleend:    

Wageningen Campus; De Dreijen Wageningen; WUR-complex Lelystad; CVI Houtribweg Lelystad.

Daarnaast zijn de overige milieuvergunningen geclusterd in:  

Wageningen overig; Overige locaties.

Wageningen UR bestaat uit verschillende kenniseenheden en onderdelen (zie figuur 1).

Figuur 1. Organigram Wageningen UR

Pagina 5 van 48


For quality of life

Aanvullend op het organigram dient te worden vermeld dat Energy & Exploitation Lelystad (E&EL) vanaf 2013 deel uitmaakt van Wageningen UR als apart organisatieonderdeel (in de rechterkolom). De verschillende organisatieonderdelen zijn verspreid over 28 verschillende locaties en geclusterd in complexen waarvoor milieuvergunningen zijn verleend (zie tabel 1). Tabel 1. Overzicht van de organisatieonderdelen die vallen onder de verschillende (complex) milieuvergunningen per 1 januari 2014 Locaties

Wageningen

De Dreijen

WUR

CVI

Wageningen

Overige

Campus

Wageningen

complex

Houtribweg

overig

Locaties

Lelystad

Lelystad

Agrotechnology & Food Sciences Group

X

X

(AFSG) Animal Sciences Group (ASG)

X

X

X1

X

Environmental Sciences Groep

X2

X

(ESG) Energy & Exploitation unit

X

Lelystad (E&EL) Plant Sciences Group (PSG)

X

X1

X

Social Sciences

X3

Group (SSG)

X4

Institute for Marine Resources and

X5

Ecosystem Studies (IMARES) RIKILT

X

Facilitair Bedrijf (FB)

X

Concernstaf+

X

X

X

X6

X7

X9

X10

8

(CS+) 1.

Proeflocaties

2.

Sinderhoeve (Renkum)

3.

De Leeuwenborch

4.

LEI Den Haag en andere locaties

5.

IJmuiden, Yerseke, Den Helder, Texel

6.

Sports Centre De Bongerd, Botanische Tuin Belmonte, Industrieweg 34

7.

Schoutenhoef (Bennekom)

8.

De Concernstaf (CS), Wageningen International (WI) en Wageningen Academy (WA) behoren gezamenlijk tot CS+.

9.

De Aula, Achter de Aula, studentenhuisvesting in Wageningen (Haarweg en Stadsbrink)

10.

Studentenhuisvesting in Ede (voormalige Kazernes) en Bennekom (Beringhem)

Ad 2. Uitvoering geven aan het ‘Show it!, Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 en 2014 In 2013 is gestart met het ‘laten zien wat je doet’ en het (verder) integreren van duurzaam onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering in 'Show it!'. De aandacht voor duurzaamheid in 2014 richtte zich op: - herijken ambitie ‘voorlopen'; - verbinden onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering; - creëren bewustwording.

Pagina 6 van 48


3

For quality of life

Milieubeleidsvelden

In 2014 hebben de reguliere werkzaamheden van de milieubeleidsvelden plaatsgevonden. Deze beleidsvelden zijn: energie, afval, (afval)water, bodem, geluid, lucht, flora en fauna (biodiversiteit), biologische veiligheid, externe veiligheid, milieugevaarlijke stoffen, vervoer en duurzaam bouwen. De in 2014 behaalde resultaten van de voorgenomen acties en doelstellingen uit het milieumeerjarenplan 2014-2016 en eventuele bijzonderheden worden in onderstaande alinea’s verwoord. 3.1

Energie

Wageningen UR heeft zich gecommitteerd aan de Meerjarenafspraak Energie 3 (MJA-3). De belangrijkste verplichting die hier uit voortvloeit, is het realiseren van een energie-efficiency verbetering van 30% in de periode 2005-2020. Deze 2% per jaar kan worden bereikt door energiebesparing, het zelf opwekken van duurzame energie en/of het inkopen van elders duurzaam opgewekte energie. De verplichtingen uit de MJA-3 worden nagekomen door Wageningen UR en leiden tot de volgende resultaten:    

Het programma implementatie energiemanagement is afgerond, de borging is belegd in de lijn. De maatregelen uit het energie-efficiencyplan 2013-2016 worden uitgevoerd, waaronder het project duurzame energievoorziening Campus Noord. De energiestrategie 2013-2017 is vastgesteld en wordt uitgevoerd in deze periode. De incentive energie is uitgerold. Om de organisatieonderdelen inzicht te geven in hun energieverbruik en energiebesparing verder te stimuleren, worden zij zelf budgetverantwoordelijk. Het referentiejaar is reeds vastgesteld voor PSG (2011), ASG (2013), ESG (2013) en SSG (2014). Voor AFSG zal dit nog worden vastgesteld (2016).

Energieverbruik Het energiegebruik 2014 van de gebouwen en installaties van Wageningen UR is weergegeven in onderstaande tabel 2 en bijlage 3. Tabel 2. Energiegebruik en energieprestatie Wageningen UR van het referentiejaar 2005 en 2012-2014 Jaar

2014 57.129.458

2013 59.190.720

2012 59.785.905

2005 59.581.768

6.273.363

7.985.127

8.324.624

11.031.812

712.717

785.446

801.547

886.033

12.095

15.192

15.809

53.598

Elektriciteit (kWh)

% 2014 t.o.v. 2013 -3,5%

% 2014 t.o.v. 2005 -4,1%

Correctie klimaatinvloed 57.325.680

% gecorrigeerd 2014 t.o.v. 2013 -3,2%

Elektriciteit (kWh) Gas (Nm3) Primair (GJ) CO2 (ton) Energieprestatie Gas (Nm3)

-21,4%

-43,1%

7.475.922

-6,4%

Primair (GJ)

-9,3%

-19,6%

752.544

-4,2%

CO2 (ton)

-20,4%

-77,4%

14.252

-6,2%

De verbruikscijfers van elektriciteit, aardgas, warmte, koude en water worden van alle relevante gebouwen en installaties gemeten en geregistreerd in het centrale Energie, registratie, beheer en informatiesysteem (Erbis). Dit is een professioneel systeem dat door de meerderheid van de Nederlandse universiteiten wordt gebruikt. Van de grootverbruikersaansluitingen (circa 95% van het totale verbruik) van elektriciteit, aardgas en water wordt maandelijks, gevalideerde meetdata aangeleverd door de gecertificeerde meetbedrijven. Van de kleinere aansluitingen worden periodiek (meest maandelijks) en handmatig de meterstanden opgenomen. Voor interne toerekening naar gebouwniveau en gebruikersniveau worden eigen tussenmeters gebruikt. In een aantal uitzonderingsgevallen waar het plaatsen van meters niet mogelijk is, wordt een toewijzing gemaakt op basis van de verdeling uit de huisvestingsrekening. De verbruiken van derden en studentenhuisvesting zijn in mindering gebracht op het totale verbruik.

Pagina 7 van 48


For quality of life

Om de vergelijking tussen verschillende jaren beter te kunnen doen, wordt gecorrigeerd voor klimaatinvloeden. Voor de correcties voor koeling en verwarming worden officiële cijfers gebruikt die jaarlijks door de RVO worden aangereikt. Energie-efficiëntie In 2014 is de EnergieVisie Wageningen UR 2030 geaccordeerd. Uitgangspunt is een bedrijfszekere, betaalbare energievoorziening waarin duurzaamheid een centrale rol speelt. Verduurzaming moet worden gerealiseerd via de voorkeursvolgorde: 1. energiebesparing; 2. duurzame energie-opwekking; 3. compensatie van CO2-emissies. Ad 1. Energiebesparing Samengevat is er 4,2% energiereductie gerealiseerd in 2014 ten opzichte van 2013. Dit is inclusief correctie van de klimaatinvloed op koeling en verwarming. Zonder correctie was de reductie 9,3%. Dit is meer dan de in de MJA-3 vereiste 2% energiereductie per jaar. De reductie is behaald, ondanks de verder gestegen studentenaantallen (stijging van 6% in 2014) en de volledige ingebruikname van onderwijsgebouw Orion. De besparing is bereikt door onder andere het beter benutten van bestaande gebouwen en het afstoten van leegstaande panden. Verder zijn de warmtepompen optimaler ingezet, wordt steeds meer led-verlichting toegepast en is er steeds verdere optimalisatie van de klimaatregelingen via het gebouwbeheersysteem. Ad 2. Duurzame energie-opwekking Wageningen UR heeft in 2014 op grote schaal duurzame energie opgewekt. De windturbines in Lelystad hebben in 2014 ruim 63 miljoen kWh opgewekt. Daarnaast hebben de bio-Warmte/KrachtKoppeling (bioWKK) op meerdere locaties, de Warmte/Koude Opslag (WKO) Wageningen Campus en zonnepanelen de grootste bijdrage geleverd, zie tabel 3. Van het totale gecorrigeerde energiegebruik van Wageningen UR werd 89% duurzaam opgewekt. Tabel 3. Duurzame energieopwekking door Wageningen UR in 2014 (in Primair GJ) Bron

2014

Type energie

575.889

GJ

Bio-WKK’s

53.804

GJ

WKO Wageningen Campus

37.932

GJ

Windturbines Lelystad1 2

Zonnepanelen3

422

GJ

Totaal

668.046

GJ

Energiegebruik

712.717

GJ

Gecorrigeerd energiegebruik (voor klimaatinvloeden)

752.544

GJ

% duurzame opwekking t.o.v. totaal energiegebruik

89%

1

Betreft de drie windmolenparken in eigen beheer van Wageningen UR.

2

VIC Sterksel, ACRRES Lelystad en De Marke Hengelo. De installatie van Dairy Campus Goutum is vanaf eind 2013 uit bedrijf.

3

ACRRES Lelystad, Imares Yerseke en KTC de Marke Hengelo.

Ad 3. Compensatie van CO2-emissies Door de behaalde energiebesparing en de inkoop van 100% groene windenergie (met Garantie van Oorsprong met SMK keurmerk) is de CO2-uitstoot door gas- en elektriciteitsverbruik in vergelijking met basisjaar 2005 met 77% gedaald. Energiegebruik ICT Specifiek wordt ook het energiegebruik van ICT bij Wageningen UR gemonitord. In 2014 gebruikten de datacentra samen 2,002 miljoen kWh. Daarnaast blijkt uit de energiebalansen en de monitoringgegevens dat ca. 3,75 miljoen kWh in de gebouwen is gebruikt voor ICT. In totaal is ca. 5,8 miljoen kWh energie ten behoeve van ICT gebruikt door Wageningen UR. Dit betekent 390 kWh per student+medewerker en 12 kWh per m2. Het energiegebruik ICT van Wageningen UR is bijna 10% van het totale gebruik, wat onder het gemiddelde van 15% ligt van het hoger onderwijs.

Pagina 8 van 48


3.2

For quality of life

Afval

Wageningen UR kent drie hoofdstromen afval, te weten bedrijfsafval, papier en gevaarlijk afval. Het afvalbeleid rondom deze stromen is in 2013 beschreven. In dit milieujaarverslag zijn de afvalcijfers van de vergunde locaties, gebouwen en activiteiten (inclusief derden) opgenomen. Een samenvatting van de gegevens over alleen het ingezamelde afval van Wageningen UR is opgenomen in de jaarverslaglegging. De totale hoeveelheid afgevoerd afval per organisatieonderdeel is weergegeven in tabel 4. De hoeveelheid afval die per complex of locatie is afgevoerd is weergegeven in bijlage 2a. Tabel 4. Totale hoeveelheid afval per organisatieonderdeel (kg) in 2014 en 2013 Gevaarlijk afval

Bedrijfsafval

AFSG

44.610

181.760

RIKILT + NVWA

36.890

ASG - Wageningen

28.695

Organisatieonderdeel

Papierafval

Totaal

% Restafval

57.155

283.525

58%

26.806

17.541

81.237

25%

42.837

16.535

88.067

46%

112.006

187.370

44.080

343.456

51%

2014

ASG - Lelystad ASG - overig

1.061

16.449

2.496

20.006

65%

IMARES

17.170

14.592

2.887

34.649

42%

ESG

18.412

36.649

19.580

74.641

49%

PSG - Wageningen

17.446

405.950

30.440

453.836

53%

PSG - PPO

21.540

194.248

23.883

239.671

35%

SSG - Wageningen

52

42.217

22.130

64.399

45%

SSG - overig

65

6.900

8.603

15.568

34%

7.985

170.566

70.057

248.608

37%

0

35.056

14.060

49.116

50%

52.503

97.124

5.897

155.524

37%

358.435

1.458.524

335.344

2.152.303

46%

Facilitair Bedrijf Concernstaf+ Derden op WUR-terrein Totaal

2013 AFSG

42.794

201.175

64.269

308.238

59%

RIKILT + NVWA

28.348

25.241

14.328

67.917

31%

ASG - Wageningen

25.721

42.224

10.393

78.338

51%

ASG - Lelystad

98.567

181.680

28.345

308.592

56%

ASG - overig

1

32.068

3.706

35.775

79%

25.659

31.289

2.076

59.024

50%

ESG

7.437

44.178

24.096

75.711

57%

PSG - Wageningen

7.085

269.266

54.956

331.307

74%

PSG - PPO

3.321

218.130

21.627

243.078

42%

IMARES

SSG - Wageningen SSG - overig Facilitair Bedrijf Concernstaf+ Derden op WUR-terrein Totaal

0

39.375

20.452

59.827

65%

75

8.560

29.806

38.441

20%

2.091

143.734

67.069

212.894

50%

4

24.555

28.654

53.213

45%

49.729

102.400

5.982

158.111

39%

290.832

1.363.875

375.759

2.030.466

54%

Opmerkingen bij tabel 4: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Een leeg veld betekent dat er geen cijfers beschikbaar zijn. PSG - PPO staat voor de locaties Randwijk, Bleiswijk, Lisse, Nagele, Valthermond, Westmaas, Vredepeel, Marwijksoord. ASG – overig staat voor de praktijkbedrijven ASG locaties Sterksel, Hengelo (Gld.), Leeuwarden (Goutum). Het huishoudelijk afval van de NVWA wordt afgevoerd via RIKILT. Gevaarlijk afval en specifieke bedrijfsafvalstromen worden zelfstandig afgevoerd en staan vermeld bij ‘Derden op Wageningen UR-terrein’. In 2013 is voor het eerst ook het kadaverafval opgenomen bij het gevaarlijk afval. Bij gebouwen met meerdere huurders wordt het afval toegekend aan de hoofdhuurder. Jaarlijks composteert PSG 600 ton groenafval uit de kassen en tuinafval van Wageningen Campus. PPO-Lelystad vergist jaarlijks ca. 81 ton groenafval in de eigen vergister. Vanwege de gesloten kringloop is dit niet meegeteld als afval. Pagina 9 van 48


For quality of life

De conclusies en bijbehorende verklaringen volgend uit tabel 4 zijn: 





Het papierafval is met 40 ton afgenomen. Een verklaring is dat Wageningen UR meer en meer digitaal werkt en daardoor minder papier wordt gebruikt. Daarnaast waren er in 2014 veel minder verhuizingen dan in 2013. Bij verhuizingen wordt er opgeruimd en dit heeft een toename in afgevoerd papier tot gevolg. Het bedrijfsafval is met 95 ton toegenomen. Deze stijging is te verklaren door de extra 166 ton bouw- & sloopafval en 26 ton B-hout die vrij zijn gekomen bij verbouwingen. Daarnaast is er eenmalig 20 ton grond afgevoerd. Hier tegenover staat dat het restafval met 100 ton en het groenafval met 45 ton is afgenomen. Deze afname komt doordat nu meer afval wordt gewogen in plaats van geschat, het afval beter wordt gescheiden en doordat er minder verhuisbewegingen hebben plaatsgevonden. De vermindering van het groenafval is te verklaren door de afname van activiteiten op enkele PPO-locaties. Het gevaarlijk afval is toegenomen met 68 ton. Deze stijging is deels te verklaren door verschillen in ophaal- en registratiemoment (bijv. gevaarlijk afval werd opgehaald in 2013, maar geregistreerd in 2014). Daarnaast is de stijging te verklaren door een toename van onderzoeksactiviteiten bij ASG in Lelystad en het RIKILT in Wageningen.

Uit tabel 4 blijkt ook dat Wageningen UR het afval in 2014 beter heeft gescheiden dan in 2013. Inmiddels wordt 54% van het afval gescheiden afgevoerd, in onderwijsgebouw Forum bedraagt het scheidingspercentage zelfs 70%. Het resultaat in het Forum gebouw is toe te schrijven aan het verder doorgevoerde ‘scheiden aan de bron’. Verwerking afval Wageningen UR volgt qua afvalbeheer de Ladder van Lansink. Dit betekent dat het beheer er op is gericht prioriteit te geven aan de meest milieuvriendelijke verwerkingswijzen, zie ook het afvalbeleid Wageningen UR. In tabel 5 is weergegeven welke hoofdstromen afval er binnen Wageningen UR wordt gescheiden en hoe deze vervolgens worden verwerkt. Bijlage 2b bevat meer gedetailleerde informatie over de scheidingspercentages. Tabel 5. Samenstelling afval van Wageningen UR (kg) in 2014 Hoeveelheid (kg)

% van het totaal

Rest- + grof afval

998.413

46%

Oud papier & karton

335.344

16%

Versnipperen + recycling

Gevaarlijk afval

279.013

13%

Diverse verwerkingsmethoden, zie tekst hieronder.

79.422

4%

Vernietiging, productie van biobrandstof

149.480

7%

Recycling (vergisting)

Glas

28.600

1%

Recycling

Kunststof

32.032

1%

Recycling

Afvalstroom

Dierlijk afval GFT / SWILL / Groenafval

Puin / bouw- & sloopafval

Verwerkingsmethode Thermische recycling (afvalverbrandingsinstallaties met R1-status)

183.280

9%

Sortering + recycling

Overig

66.719

3%

Recycling

Totaal

2.152.303

Gevaarlijk afval Onder gevaarlijk afval verstaan we al het afval dat gevaarlijk is voor mens, dier en milieu zoals gedefinieerd in artikel 1.1, lid 1 van de Wet Milieubeheer. Het gevaarlijk afval mag niet in het milieu terechtkomen maar moet op een juiste, duurzame manier behandeld worden. De stroom gevaarlijk afval is divers, dus zijn er veel verschillende soorten eindverwerkers. Denk daarbij aan terugwinning van metalen uit onder andere fixeervloeistof, batterijen, accu’s, lampen en elektronica, recycling van glas, hergebruik van olie, het ontgiften-neutraliseren-ontwateren van watermengsels met zuren of basen.

Pagina 10 van 48


For quality of life

De belangrijkste stromen gevaarlijk afval binnen Wageningen UR zijn: laboratoriumafval, specifiek ziekenhuisafval (SZA), klein gevaarlijk afval (KGA) en dierlijk afvalmateriaal. Het SZA en dierlijk afvalmateriaal, circa 63% van het totaal, moet vanwege de gezondheidsrisico’s worden verwerkt bij de gespecialiseerde bedrijven Zavin (verbranden met energie terugwinning) en Rendac (vernietiging, productie van biobrandstof). Circa 13% van het gevaarlijk afval van Wageningen UR is giftig en moet in een draaitrommeloven worden verbrand (met energie terugwinning). Door de hoge temperatuur in de oven en de rookgasreiniging blijft er niets van de giftige stoffen over. De dichtstbijzijnde draaitrommeloven staat net over de grens in Duitsland. Afvalcontracten In 2014 zijn de nieuwe afvalcontracten met de inzamelaar en verwerker geïmplementeerd. Hierbij is een efficiencyslag gemaakt met het type containers en de aantallen transporten. Meer locaties van Wageningen UR zijn aangesloten bij deze contracten, en daardoor worden op deze locaties nu ook het afval gewogen. De periodieke afvalrapportages bieden met ingang van 2014 meer informatie ten opzichte van voorgaande jaren. Voorbeelden zijn verbeterde inzichten in reductie van CO2 en besparing van grondstoffen als gevolg van het scheiden van afval. Deze gegevens worden vanaf 2014 meegenomen in de berekening van de CO2 footprint en CO2 compensatiefootprint, zie paragraaf 6.2. Per kwartaal worden de kritische prestatie indicatoren als kostprijs/ton, gewicht/m3 (restafval), reductie afvalkosten, aantal transporten en scheidingspercentage gemonitord. Interne inzameling In 2014 is een aantal initiatieven onderzocht en/of gerealiseerd: 







3.3

In september 2014 is in de niet-onderwijsgebouwen in samenwerking met de leverancier van warme drankenautomaten het Cup-2-Paper-concept ingevoerd: kartonnen koffiebekers die apart worden ingezameld en middels één extra bewerkingsstap kunnen worden gerecycled in de reguliere papier & karton-afvalstroom. In het Wasteboard is bekeken of voor het SZA de huidige kunststof emballage is te vervangen door een kartonnen variant. Dit voorstel is niet doorgevoerd omdat het afval niet aan de strengere acceptatievoorwaarden voldoet. Op één locatie zijn werkprocessen aangepast waardoor een deel van het biologisch besmette afval onder gevalideerde omstandigheden kan worden geautoclaveerd. Deze deelstroom kan nu worden afgevoerd als bedrijfsafval in plaats van als gevaarlijk afval. Twee studenten hebben in het kader van hun afstudeeropdracht gekeken hoe de afvalinzameling op de Wageningen Campus kan worden verbeterd. Hun aanbevelingen worden in 2015 verder uitgewerkt.

(Afval)water

Het waterverbruik is in 2014 gedaald ten opzichte van 2013. Verplaatsing van activiteiten naar Wageningen Campus heeft geleid tot een lokale stijging van het waterverbruik. Op alle andere locaties is het waterverbruik gedaald. Het waterverbruik 2014 van de gebouwen en installaties van Wageningen UR is weergegeven in tabel 6 en bijlage 4. Tabel 6. Waterverbruik en prestatie Wageningen UR van het referentiejaar 2005 en 2012-2014 Jaar Leidingwater (m3) Bronwater (m3) Prestatie Leiding (%) Bron (%)

2014

2013

2012

2005

205.258

215.055

199.622

234.503

56.177

59.402

57.587

139.518

% 2014 t.o.v. 2005 -12,5%

% 2013 t.o.v. 2005 -8,3%

% 2012 t.o.v. 2005 -14,9%

-59,7%

-57,4%

-58,7%

In 2014 zijn er alleen reguliere werkzaamheden uitgevoerd. Van de diverse locaties in Wageningen en Lelystad worden regelmatig steekmonsters van het afvalwater genomen en geanalyseerd. In 2014 zijn er op Wageningen Campus bij drie steekmonsters een overschrijding van de lozingsnormen geconstateerd. Pagina 11 van 48


For quality of life

Nader onderzoek toont aan dat het incidenten betrof. Er zijn maatregelen ter voorkoming getroffen. Hierover is gerapporteerd aan het Waterschap Vallei & Veluwe. 3.4

Bodem

In 2014 zijn de volgende bodemonderzoeken verricht:    

3.5

Een ‘einde activiteit’ bodemonderzoek is uitgevoerd in het kader van de sloop van LA13 en ISRIC op het Duivendaalcomplex. In Lisse is op een proefveld een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. Op het terrein van het Clockhouse in Wageningen is een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd in het kader van verkoop. Verkennend bodemonderzoek is uitgevoerd voor de nieuwbouw van sporthal de Bongerd in Wageningen.

Geluid

In 2014 heeft de gemeente Wageningen een geluidsvisie en het bestemmingsplan “Geluidruimteverdeling Wageningen Campus e.o.” opgesteld. Dit biedt omwonenden de zekerheid dat de geluidsbelasting niet meer zal worden dan het nu is, terwijl er flexibiliteit en duidelijkheid op het gebied van de verdeling van geluidsruimte is gecreëerd voor de betreffende bedrijven binnen dit gebied, waaronder Wageningen UR. Beide documenten worden gebruikt als kader bij de ontwikkeling van de Business Strip, aan de zuidelijke rand van Wageningen Campus, tussen Bornsesteeg en Mansholtlaan. Wageningen UR werkt aan het systematisch toetsen van de akoestische consequenties van (toekomstige) wijzigingen in de bedrijfsvoering (inclusief gebouwen en activiteiten) van Wageningen Campus. In 2014 zijn de volgende projecten akoestisch doorgerekend:    

extra koelmachine Axis Y; oplevering Orion; nieuwbouw Helix (aanpassing bouwplan); extra luchtbehandelingskast Vitae.

Behalve toetsing aan de vergunningsvoorschriften voor geluid worden projecten sinds mei 2014 ook getoetst aan de perceelwaarden uit het bestemmingsplan “Geluidsruimteverdeling Wageningen Campus e.o.”. Voor complex De Dreijen is het geluidsrapport geactualiseerd. Hierbij is gekeken naar de huidige bronnen, de voorgenomen realisatie van studentenhuisvesting in het Computechnion en toekomstige ontwikkelingen van De Dreijen. De opgestelde geluidsrapporten geven aan dat Wageningen Campus en De Dreijen aan de geldende geluidsvoorschriften kan voldoen, mits er een aantal aanvullende voorzieningen in de vorm van bronmaatregelen of afscherming wordt getroffen. Het treffen van voorzieningen wordt onderdeel van het bouwproject cq. activiteit gemaakt. 3.6

Lucht

Op het gebied van de Nederlandse emissie richtlijn (NeR) zijn reguliere werkzaamheden uitgevoerd. 3.7

Flora en Fauna

In de afgelopen 5 jaar zijn diverse initiatieven ontplooid om de biodiversiteit en soortenrijkdom op Wageningen Campus te verrijken. Door o.a.:   

aanplant van een gevarieerde keus aan bomen en struiken die aantrekkelijk zijn voor een diversiteit aan vogels en insecten; aanleg van zogenaamde steppingstones, heestergroepen met een gevarieerde en rijkbloeiende vegetatie; geschikt maken van vijvers en watergangen voor amfibieën door aanleg van flauwe oevers en plasbermen. Pagina 12 van 48


For quality of life

Meer informatie over natuur op de campus is te vinden op de website. Uitgangspunten van het in 2013 opgestelde flora en faunabeleid op Wageningen Campus zijn:  



het minimaal voldoen aan de eisen van de vigerende weten regelgeving; het voldoen aan de eisen en wensen van Wageningen UR waarbij het onderwijs en onderzoek leidend is en de bedrijfsvoering faciliterend en volgend. Waar mogelijk wordt de biodiversiteit op Wageningen Campus versterkt door het onderwijs en onderzoek; het in stand houden van de biodiversiteit vindt plaats via een afgewogen onderhoudsaanpak.

In 2014 zijn in verband met voorgenomen sloop van diverse gebouwen quickscans voor de flora en fauna uitgevoerd. Ook zijn er voor de directe omgeving habitatgeschiktheidsbeoordelingen uitgevoerd. Als negatieve effecten en overtredingen van de flora- en faunawet door sloopwerkzaamheden te voorzien waren, is nader onderzoek uitgevoerd. Op basis van de scans en onderzoeken zijn vervolgens ontheffingsprocedures en/of mitigerende maatregelen gestart. Daarnaast zijn in 2014 de volgende projecten uitgevoerd:    

3.8

Implementatie van het Integrated Pest Management/plaagdierbeheersing op Wageningen Campus; Uitvoering van een flora- en fauna toets op het Dreijencomplex voor het groot groenonderhoud. De aanbevelingen, voortvloeiend uit deze toets, zijn opgevolgd. Start van de ontheffingsprocedure voor Biotechnion. Deze procedure loopt door tot in 2015. Het aanplanten van bomen i.v.m. de herplantplicht. Een deel van deze herplant loopt door tot in 2015.

Biologische Veiligheid

Door de coördinator biologische veiligheid zijn bij onderstaande organisatieonderdelen audits met betrekking tot genetisch gemodificeerde organismen (GGO) en/of biologische agentia uitgevoerd:     

AFSG-FBR op 19-8-2014; AFSG-ATV op 26-8-2014; RIKILT op 20-8-2014; ASG-DDW op 1-9-2014; PSG-Radix op 3-9-2014.

Naar aanleiding van inspectie door Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zijn de regels met betrekking tot het gebruik van laboratoriumjassen in de ML-1 practicumzalen aangescherpt. Zo moeten de jassen in de werkruimte achterblijven en dienen de jassen te worden ontsmet voordat de jassen de ruimte verlaten, bijvoorbeeld om gewassen te worden. In samenwerking met de betrokken BVF-en zijn de verantwoordelijke docenten opnieuw geïnstrueerd. In het kader van de Regeling dierlijke producten zijn door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) voor locaties waar handelingen met dierlijke bijproducten (DBP) worden uitgevoerd DBPtoestemmingen verleend. Voor Wageningen Campus is een generieke toestemming verleend voor de locaties VITAE (RIKILT), Gaia/Lumen/Atlas (ESG/Alterra), Axis, ASG/Zodiac en ASG/Radix. Verder zijn voor vier locaties van IMARES DBP-toestemmingen verleend. 3.9

Externe veiligheid

Wageningen UR heeft voor de organisatieonderdelen die gebruik maken van radioactieve bronnen een complexvergunning volgens de Kernenergiewet (Kew). De algemeen stralingsdeskundige rapporteert jaarlijks over de uitvoering van het straling hygiënisch beleid aan de Raad van Bestuur van Wageningen UR en aan de overheidsinstanties die belast zijn met het toezicht op de stralingsveiligheid. In het jaarverslag Stralingshygiëne Wageningen UR is een overzicht gegeven van alle zaken met betrekking tot handelingen met radioactieve bronnen binnen Wageningen UR waarop de complexvergunning van toepassing is. In het kader van de Kew-complexvergunning zijn op alle locaties inspecties uitgevoerd

Pagina 13 van 48


For quality of life

waarbij is nagegaan of stralingslimieten werden overschreden en of aan vergunningsvoorschriften werden voldaan. 3.10

Asbest

In 2014 is begonnen om het bestaande asbestprotocol, dat regelt hoe binnen Wageningen UR met asbest wordt omgegaan en welke procedures daarbij worden gevolgd, om te zetten in een Wageningen URbreed asbestbeleid. Onderdeel hiervan is om van alle gebouwen ouder dan 1994 een asbestinventarisatierapport te hebben en aan de hand daarvan saneringsplannen en/of beheersplannen op te stellen. Inzichtelijk is gemaakt waar nog geen inventarisaties van voorhanden zijn en een groot aantal gebouwen is in 2014 alsnog geïnventariseerd. Afronding hiervan zal in de loop van 2015 plaatsvinden. In 2014 zijn in het kader van onderhoud diverse asbestsaneringen uitgevoerd:       

3.11

Koetshuis Belmonte; Nergena en Schoutenhoef; Sinderhoeve in Renkum; Duivendaal 7/8; gasstation Bornsesteeg; Clockhouse aan de Generaal Foulkesweg; dienstwoning Runderweg 10. Vervoer

Door de concentratie van gebouwen en activiteiten op Wageningen Campus is het verkeer naar, over en van Wageningen Campus flink toegenomen. Om de bereikbaarheid van Wageningen Campus te verbeteren zijn in 2014 plannen gemaakt om de verkeersstromen in goede banen te leiden. Ook de knelpunten die samenhangen met de toestroom van fietsers en automobilisten zullen worden aangepakt. In oktober 2014 is de provincie Gelderland in samenwerking met de gemeente Wageningen en Wageningen UR gestart met de aanleg van de Hoogwaardig Openbaar Vervoerlijn (HOV) over Wageningen Campus. De duurzame HOV-bus zal gaan rijden op aardgas. Doel van de HOV-lijn is Wageningen Campus beter bereikbaar te maken, waardoor het gebruik van openbaar vervoer door medewerkers, studenten en bezoekers gestimuleerd wordt. Om elektrisch rijden te stimuleren zijn 12 oplaadpunten voor elektrische auto’s gerealiseerd en zijn bij diverse fietsenstallingen oplaadpunten voor elektrische fietsen/scooters geplaatst. Deze oplaadpunten zijn openbaar en te gebruiken door medewerkers, studenten en bezoekers van Wageningen UR. In 2014 werden bij de oplaadpunten voor elektrische auto’s 1114 laadsessies geregistreerd, met een totaal verbruik van 9476,5 kWh. Door het gebruik van elektriciteit in plaats van autobrandstof is door de gebruikers van de laadpalen 7889,2 kg CO2 vermeden. Gebruik van het openbaar vervoer voor dienstreizen binnen Nederland wordt gestimuleerd. Medewerkers dienen hiervoor gebruik te maken van de NS Businesscard. In het reisbeleid voor internationale reizen is het uitgangspunt dat het openbaar vervoer de voorkeur verdient voor dichtbij gelegen bestemmingen in Europa. Sinds 2014 is het gebruik van de NS Businesscard op bepaalde internationale trajecten mogelijk. Andere activiteiten in 2014 waren: 

Monitoring van de mobiliteit van Wageningen UR. Dienstreizen, gebruik van lease- en huurauto’s, woon-werkverkeer worden jaarlijks in kaart gebracht in de CO2 footprint.



Gebruik van videoconferencing wordt gestimuleerd. Zo wordt er niet alleen bespaard op reisuren en –kosten, maar ook op reductie van CO2-uitstoot. Onderzoeken van de mogelijkheden voor het gebruik van een carpoolkaart of –platform.



Beschikbaar stellen van twee deelauto’s op Wageningen Campus en bij de Leeuwenborch.



Pagina 14 van 48


3.12

For quality of life

Duurzaam bouwen

In 2014 zijn de volgende huisvestingsgerelateerde acties ondernomen en resultaten behaald:      

Diverse onderzoeken en maatregelen in het kader van duurzaam bouwen en energie-efficiency. Zichtbaar plaatsen van e-labels voor de gebouwen waar veel studenten en bezoekers komen. Het planmatig conditie-gestuurd onderhoud, dat wil zeggen rekening houdend met de status en toekomstplannen van de panden (handhaving, verkoop of sloop). In 2014 werd StartHub Wageningen (in gebouw Triton) gerealiseerd, als incubator voor start-ups van Wageningse (PhD) studenten en pas afgestudeerden. Een GreenCalc-score van 520 voor het nieuwe Helixgebouw dat nu in aanbouw is. Dit is ver boven de streefwaarde van 215. Concentratie van gebouwen op Wageningen Campus, gezien de grote groei van het aantal studenten en de wens om het onderwijs en onderzoek in elkaars nabijheid te huisvesten. Door realisatie van de voorgenomen onderwijsvoorzieningen en de daarmee samenhangende efficiencymaatregelen kan Wageningen University doorgroeien tot een omvang van 10.000 studenten. Dit aantal zal in 2015 worden bereikt.

Pagina 15 van 48


4

For quality of life

Vergunningen

4.1

Vergunningvoorschriften

De voorschriften die zijn opgesteld in de milieuvergunningen gelden voor de verschillende activiteiten die de organisatieonderdelen uitvoeren. De geldende voorschriften voor de verschillende organisatieonderdelen zijn weergegeven in tabel 7. De behaalde resultaten in 2014 zijn beschreven per voorschrift in de tekst onderaan deze tabel. Tabel 7. De geldende voorschriften voor de verschillende organisatieonderdelen Systemen1

Calamiteitenplan5

X

Energie- en waterregistratie4 X

X

Onderhoud, keuringen, controles6 X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

FB

X

X

X

X

X

CS+

X

X

X

X

AFSG ASG ESG

ISO ISO ISO ISO ISO ISO

9001 17025 14001 9001 17025 26000

E&EL PSG

ISO 9001

SSG

ISO 9001

IMARES

ISO ISO ISO ISO

RIKILT

1

9001 17025 17025 17043

Milieulogboek2

Chemicaliën registratie3

X X

De organisatieonderdelen zijn zelf vrij om te bepalen in hoeverre een (milieu)kwaliteitssysteem wordt opgezet. Echter, organisatieonderdelen die

niet een (gecertificeerd) systeem bezitten, werken wel volgens de wettelijke richtlijnen. De cultuur, wensen of verwachtingen van de medewerkers van het organisatieonderdeel, omwonenden of klanten kunnen bepalend zijn voor het wel of niet hebben van een (gecertificeerd) kwaliteitssysteem. 2

Het milieulogboek ontsluit informatie over onderhoud, metingen, keuringen, controles en milieuonderzoeken. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik

gemaakt van bestaande informatiebronnen zoals Gevaarlijke stoffen Registratie- & Opsporingssysteem (GROS), Erbis en tekeningen in Planon. De onderhoudsmodule van softwarepakket Planon is in 2014 verder geïmplementeerd. Stapsgewijs worden ook de registratiegegevens van bovengenoemde milieurelevante installaties en voorzieningen in dit pakket opgenomen. Hiermee kan zowel de registratie als ook de onderhoudscycli worden geborgd. 3

Chemicaliënregistratie moet plaatsvinden op alle locaties waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt. Op de meeste locaties wordt hiervoor het

softwarepakket GROS gebruikt. In 2014 zijn het Chemicaliënregistratiebeleid en het ‘GROS meerjarenplan registratie gevaarlijke stoffen’ vastgesteld. Er is een externe stoffendatabase aangeschaft, ChemWatch. Middels deze database krijgen medewerkers en studenten toegang tot de veiligheidsinformatie van vrijwel alle gevaarlijke stoffen die binnen Wageningen UR worden gebruikt. In 2015 wordt een koppeling tussen GROS en ChemWatch gerealiseerd waardoor het mogelijk is om aanwezige chemicaliën en gassen in te delen naar gevaarskenmerken. 4

Registratie van water, gas/warmte- en elektriciteitsgebruik vindt plaats in Erbis.

5

Jaarlijks worden de calamiteitenplannen van de gebouwen beoordeeld en desgewenst aangepast aan de actuele situatie. Het

calamiteitenmanagementteam wordt betrokken bij de oefeningen ter plaatse. 6

Periodieke controles en testen van de installaties worden uitgevoerd om emissie naar het milieu te bepalen en de veilige werking te garanderen.

Voorbeelden hiervan zijn afvalwatercontroles, controle naar geuremissie, zuurkastcontroles, controles mestopslag, controles NeR en controles van gebouwgebonden installaties. Keuringsrapporten worden opgenomen in het milieulogboek.

Pagina 16 van 48


For quality of life

4.2 Wijzigingen vergunningen In het afgelopen jaar zijn 48 vergunningstrajecten begeleid, zie tabel 8. Tabel 8. Overzicht vergunningstrajecten Wageningen UR in 2014 Locatie

Project

Vergunningen1

Bleiswijk PPO Wageningen Campus Radix Agros Wageningen Campus achter Axis

Uitbreiding ggo-activiteiten Evenement KSV Kappen i.v.m. uitbreiding fietsenstalling Kappen i.v.m. afsterven Wetenschappelijk onderzoek hazen Asbestsanering dak Kweek van insecten Asbestsanering binnen beplating Kappen beschadigde beuk Asbestsanering diverse materialen Wijziging vergunninghouder Intrekking Wm-vergunning Asbestsanering wandbeplating Bodemsanering olieverontreiniging Uitbreiding loods met overkapping

Wabo-milieu APV/Evenement Wabo-kappen

Plaatsing drie WIFI-zendmasten Vervanging ramen i.v.m. asbestkit Voorgenomen sloop gebouw Kappen vier afstervende eiken Lozing op Oosterschelde Vervanging oude Wm-vergunning Uitbreiding aantal/soort knaagdieren CODE-project mestraffinage installatie Plaatsing stikstoftank Aanleg busbaan

Wabo-bouwen Wabo-monumentenvergunning Ontheffing Flora en fauna Wabo-kappen Waterwet Melding Activiteitenbesluit Melding milieu-neutraal Wabo-milieu en ontheffing RO Wabo-bouwen Wabo-bouwen, kappen en werkzaamheden uitvoeren Wabo-kappen Wabo-bouwen Wabo-slopen/asbestsanering Wabo-kappen Wabo-omgevingsvergunning Waterwet MER-beoordelingsbesluit Natuurbeschermingswet APV-evenementen/gebruiksmelding Wabo-bouwen Categorie Vaste Straalverbinding Wabo-kappen Wabo-bouwen Wabo-bouwen Wabo-slopen Wabo-kappen

Wageningen Campus en Haarweg Schiermonnikoog Renkum Sinderhoeve Lelystad Runderweg 6 Bennekom Schoutenhoef Bennekom Nergena Wageningen Duivendaal 7 en 8 Wageningen Campus bron Visteelt IJmuiden Imares locatie Solea Wageningen Dreijen Clockhouse Velp Van Hall Larenstein Wageningen Campus opslagloods Carus Wageningen Campus terrein Wageningen Duivendaal 7 en 8 Wageningen Duivendaal Meteorologie Wageningen Campus terrein Yerseke Imares Yerseke Imares Lelystad Runderweg 6 Goutum Dairy Campus Wageningen Campus terrein Radix Wageningen Campus terrein Wageningen Dreijen Wageningen Campus Orion Bennekom Nergena Wageningen Campus terrein Actio Goutum Dairy Campus Goutum Dairy Campus Goutum Dairy Campus Goutum Dairy Campus Wageningen Campus Evenementterrein Renkum Sinderhoeve Wageningen Campus Forum Wageningen Dreijen terrein Lelystad Edelhertweg 1 Wageningen Campus gebouw 115 Wageningen Dreijen Wageningen Campus terrein Radix Wageningen Campus terrein Radix Castricum terreinen Midden Drenthe Wageningen Duivendaal 3 Lelystad Runderweg 10 dienstwoning Wageningen Campus terrein Wageningen Campus evenemententerrein NB1:

Kappen i.v.m. dode takken en overlast Wijziging /aanpassen entree Sanering asbesthoudende dakranden Kappen i.v.m. insteekplaats verkeer Dempen oude watergangen Graven nieuwe watergangen MER-beoordelingsplicht Natura 2000 gebied Plaatsing tent t.b.v. AID Plaatsing 84 zonnepanelen Wetenschappelijk onderzoek Kappen zeven dode prunussen Plaatsing hek om zonnepanelen Plaatsing twee extra dakkapellen Sloop fietsen stalling en grondberging Kappen i.v.m. slechte conditie en dicht op de berging gevaarlijk stoffen Kappen i.v.m. verplaatsing NSA Wetenschappelijk onderzoek Handhaven lantaarnpalen i.h.k.v. onderzoek ‘ Licht op natuur’ Asbestsanering van los asbest en plaatmateriaal Handpicking losse asbesthoudende golfplaten Kappen t.b.v. bouw Ultra Plus Beach Party / Opening Academisch Jaar

Wabo-kappen Ontheffing Flora en fauna Wabo-slopen/asbestsanering Wabo-milieu Wabo-slopen/asbestsanering Wabo-kappen Wabo slopen/asbestsanering Waterwet wijziging Wm intrekking Wabo-slopen/asbestsanering BUS-melding definitieve goedkeuring Wabo-bouwen

Wabo-kappen Ontheffing Flora en fauna

Wabo-slopen/asbestsanering Wabo-slopen Wabo-kappen APV-evenementen

Wabo = Wet algemene bepalingen en omgevingsrecht

Pagina 17 van 48


For quality of life

Daarnaast zijn er op complexniveau de volgende activiteiten uitgevoerd: Wageningen De Dreijen Voor De Dreijen is een aanvraag voor gedeeltelijke intrekking en deelrevisie afvalwaterparagraaf van de complexmilieuvergunning ingediend. Hiermee wordt de inrichtingsgrens aangepast aan de verhuis- en verkoopbewegingen en het voornemen voor de realisatie van studentenhuisvesting op het complex. Middels de deelrevisie worden toekomstige ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Lelystad WUR-complex Verkennen van revisie Wm Koepelvergunning ‘WUR complex Lelystad’, inclusief lozingsvergunning. Lelystad overig Verkennen van revisie Wm-vergunning CVI Houtribweg 39 na realisatie van de nieuwbouw in 2015. Nederland overig  

4.3

Aanvragen diverse vergunningen (Wabo-bouwen en ontheffing RO, Waterwet, Natuurbeschermingswet) ten behoeve van nieuwbouw Dairy Campus in Goutum. Aanvragen ontheffing van Besluit huisvesting op meerdere locaties van ASG. Opmerking: door vertraging/uitstel bij het Ministerie van ELI is hier nog geen definitief besluit genomen. In 2015 wordt hierover meer duidelijkheid verwacht.

Milieuaudits

In het verslagjaar zijn interne audits gehouden door de sectie Veiligheid en Milieu (V&M) en externe audits (handhavingsbezoeken) door het bevoegd gezag. De verschillende audits zijn hieronder weergegeven. Interne audits De verantwoordelijke KAM-functionarissen bij de organisatieonderdelen zijn verantwoordelijk voor het naleven van de vergunningvoorschriften en de daarbij behorende interne audits. Naast de reguliere werkzaamheden is er bij ASG een toolboxmeting legionellabeheersing uitgevoerd en is bij RIKILT een ADR nulmeting uitgevoerd. Externe audits Wm-vergunningen Op de diverse locaties van Wageningen UR zijn in 2014 handhavingscontroles door het bevoegd gezag in het kader van de Wm-vergunning uitgevoerd (zie tabel 9). Tabel 9. Overzicht externe audits in 2014 Complex/plaats ASG Lelystad

Locatie ASG-EHW

Datum 27 januari 2014

Aard audit ADR audit

Wageningen Campus

Carus

19 mei 2014

Controle onderzoekfaciliteiten

De Dreijen

Integraal (beperkt)

27 mei 2014

Reguliere controle

Wageningen Campus

RIKILT

15 juli 2015

ADR audit (nulmeting)

PPO Randwijk

Hoofdgebouw + bijgebouwen

28 juli 2014

Reguliere controle

CVI Lelystad

Hoofdgebouw

8 december 2014

Conform handhavingsplan

PPO Lelystad

Opslagloodsen + bijgebouwen

9 december 2014


Wisentweg 55 Lelystad

Rundveehouderij Wiellink

9 december 2014


Raalte praktijkcentrum

Gehele inrichting

22 december 2014

Periodieke milieucontrole

Pagina 18 van 48


5

For quality of life

Klachten en incidenten

Klachten en incidenten worden centraal geregistreerd, inclusief de probleemanalyse, opvolging en verminderen/voorkomen van de directe gevolgen. Hierdoor kan Wageningen UR:  acties formuleren ter voorkoming van herhaling;  intern en extern rapporteren;  inzicht verkrijgen op organisatieonderdeel en op corporate niveau;  archiveren;  melden bij en informeren van het bevoegd gezag. In het verslagjaar 2014 zijn er 87 incidenten geregistreerd via het incidentenmeldformulier, waarvan er één geclassificeerd is als een milieu-incident, zie tabel 10.

1

1

2

1

5

2

1 1

Totaal

10

SSG

3

IMARES

2

Terrein en overig

4 4 4 3 1

RIKILT-NVWA

3 1 4 2

PSG

3

Onderwijs

4

FB

1

CS

ASG

6

ESG

Ongeval met gering letsel Ongeval met enig letsel (arts nodig) Onveilige situatie of mankement Anders Ongeval zonder letsel Brand(melding) Bijna-ongeval Ongeval met ernstig letsel Incident met biologische agentia Milieu incident Bommelding Dodelijk ongeval Incident met radioactiviteit Poederbrief Vermissing en diefstal Milieu incident met GGO Totaal

AID

Waarop heeft de melding betrekking

AFSG

Tabel 10. Meldingen via incidentenmeldformulier in 2014

1

26

1

14

3

13 10 9 6 4 2 2 1 0 0 0 0 0 0 87

2 4

1 1 1

2

1

1 2 1

21

22

1

5

5

18

10

2

Naast het milieu incident zijn drie incidenten met een mogelijke milieucomponent gemeld. Daarnaast zijn er twee ongevallen met biologische agentia gerapporteerd waarbij de potentiële besmetting binnen het laboratorium is gebleven. In meer detail zijn deze als volgt omschreven: Incident 1 Aard

Vervolgactie Opvolging

Milieuschade Preventie Status

Hydraulische olie in het milieu bij PSG in Wageningen (milieu incident). Tijdens werkzaamheden door een externe partij met een hoogwerker is een hydraulische leiding losgesprongen waardoor ca. 30 tot maximaal 60 liter hydraulische olie in het grasveld terecht is gekomen. Direct aanbrengen absorptiemiddelen, afgraven van de grondlaag waarin de olie in terecht is gekomen. Uit die bemonstering bleek dat er geen verontreiniging is achtergebleven. Het incident is gemeld bij het bevoegd gezag (Omgevingsdienst de Vallei), het incident is naar tevredenheid afgehandeld. Geen. Geen. Afgehandeld.

Pagina 19 van 48


For quality of life

Incident 2

Melding van een omgevallen vat vloeistof (brandmelding).

Aard

Automatisch brandalarm is afgegaan vanwege een vreemde lucht in het Atlas gebouw.

Vervolgactie

Het Atlas gebouw is uit voorzorg ontruimd. Tijdens rondgang door brandweer en BHV kon niets worden gevonden en gemeten. Er kon ook geen duidelijk oorzaak worden gevonden. Wel werd een storing aan lichtarmatuur geconstateerd. Onduidelijk is of dit de oorzaak van de brandmelding en de geur is geweest. Door een spraakverwarring is door de brandweer de procedure “ongeval gevaarlijke stoffen” opgestart.

Milieuschade

Geen.

Opvolging

Technische Dienst kijkt naar betreffende armatuur.

Preventie

Geen.

Status

Afgerond.

Incident 3

Stankoverlast bij het injecteren van mest.

Aard

Tijdens het injecteren van mest op het terrein/weiland achter Axis is een grote stankoverlast ontstaan binnen de aangrenzende gebouwen van AFSG.

Vervolgactie

Het injecteren van de mest is (tijdelijk) stilgelegd.

Milieuschade

Tijdelijk sterke stankoverlast. Hinderlijk voor de medewerkers.

Opvolging

Intern bedrijfs- en communicatieprobleem. De mest is op een ander tijdstip geïnjecteerd, rekening houdend met weersomstandigheden en overige omwonenden.

Preventie

Doordat er nieuwe afspraken zijn gemaakt worden problemen in de toekomst in een vroegtijdig stadium gesignaleerd.

Status

Afgerond.

Incident 4

Gevaarlijk afval (explosieve stof) tussen het chemische afval.

Aard

Tijdens het uitsorteren van het chemische afval door de firma Van Gansewinkel is er tussen het chemische afval een geringe hoeveelheid (<25 gram) explosieve stof aangetroffen.

Vervolgactie

Afvalverwerker heeft betreffend potje zeker gesteld en Wageningen UR op de hoogte gesteld.

Milieuschade

Geen, uiterst gering.

Opvolging

Achteraf bleek het te gaan om een kristallijne stof die in een gesloten verpakking weinig kwaad kan. Zolang pot dicht is en een verzamel- (of bondel-) vat wordt vervoerd is er geen risico.

Preventie

Intern wordt onder de aandacht gebracht dat het (gevaarlijk) afval vanuit de labs extra wordt gecontroleerd en op de juiste wijze wordt afgevoerd.

Status

Afgerond.

Incidenten biologische agentia Bij ASG-Lelystad zijn twee incidenten met biologische agentia gemeld. Het ging tweemaal om het mogelijk vrijkomen van pathogenen binnen de laboratoriumomgeving waarbij medewerkers besmettingsrisico liepen. In beide gevallen is een daarvoor geldend protocol gevolgd en is contact opgenomen met de bedrijfsarts of specialist infectieziekten. Deze incidenten hebben niet geleid tot blijvende gezondheidsschade bij de betrokkenen. Naar aanleiding van de incidenten zijn verbetermaatregelen doorgevoerd. Verder zijn er in 2014 twee klachten geregistreerd. Klacht 1 Aard

Uitstraling kaslicht Unifarm. Een inwoonster uit Bennekom heeft een klacht ingediend over de felle nachtelijke uitstraling van de kasverlichting van Unifarm op de Wageningen Campus.

Milieuschade

Niet bekend, niet meetbaar.

Pagina 20 van 48


Opvolging

For quality of life

Klaagster heeft terecht geconstateerd dat er een grote lichtuitstraling is, die vooral bij bijzondere atmosferische omstandigheden (mist, dichte laag hangende bewolking) zeer goed waarneembaar is. Echter, Wageningen UR voldoet wel aan de geldende vergunningsvoorschriften, maar kan vanwege technische redenen nu geen oplossing bieden. Wageningen UR gebruikt het onderzoek op deze locatie om te komen tot oplossingen voor milieuvraagstukken. Ook dat is aan klaagster meegedeeld. Uiteraard wordt er bij de bouw van nieuwe kassen nagegaan of het mogelijk is om nachtelijke uitstraling te vermijden. Mochten zich in de toekomst nieuwe mogelijkheden voordoen om het op deze locatie aan te pakken, dan doet Wageningen UR dat ook zeker.

Status

Lopend.

Klacht 2

Geluidsoverlast opening academisch jaar.

Aard

Meerdere inwoners van de wijk Noord-West uit Wageningen hebben een klacht ingediend over de geluidsoverlast tijdens het afsluitende muziekfeest bij de opening van het academische jaar 2014-2015 op Wageningen Campus.

Milieuschade Opvolging

Geluidsoverlast voor omwonenden. Tijdens het feest zijn er geluidsmetingen gedaan. Hieruit bleek dat de geluidsnorm, zoals vastgelegd in de vergunning, niet is overschreden. Door weersomstandigheden heeft het geluid verder gedragen dan was voorzien.

Status

Afgehandeld.

Pagina 21 van 48


6

For quality of life

Duurzaamheid

6.1

‘Show It!, Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 en 2014’

Het jaar 2014 is het tweede jaar van de uitvoering van ‘Show It!, Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 en 2014’. In dit jaar is de ambitie ‘voorlopen’ in de bedrijfsvoering verder ingevuld. Ook zijn er resultaten behaald in het verbinden van onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering en in het creëren van bewustwording van duurzaamheid. Deze resultaten zijn verwoord in het Jaarverslag Wageningen UR (zie Over Wageningen UR - Wageningen UR). Een samenvatting van de behaalde resultaten van de duurzame bedrijfsvoering zijn geplaatst op internet duurzame bedrijfsvoering. In meer detail zijn de resultaten van ‘bouwen’, ‘energie’, ‘afval’, ’mobiliteit’ en ‘inkoop’ verwoord in de verschillende paragrafen van dit milieujaarverslag. Binnen de duurzame bedrijfsvoering heeft ook catering een duidelijke plek en helpt de Green Office Wageningen met haar activiteiten om studenten en medewerkers te bereiken. De resultaten over 2014 van inkoop, catering en Green Office Wageningen worden hieronder toegelicht. Inkoop Wageningen UR volgt bij aanbestedingen de geldende weten regelgeving op inkoopgebied en de beginselen Proportionaliteit, Objectiviteit, Non-discriminatie en Transparantie. Naast de geldende weten regelgeving kent Wageningen UR een eigen inkoopbeleid. Op internet zijn de betreffende documenten te raadplegen, zie FB Inkoop. In het inkoopbeleid is vastgelegd dat zij de duurzaamheidscriteria van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) volgt en handelt naar de intentieverklaring Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Het beleid om duurzaam in te kopen is van toepassing op alle producten en diensten: van bouwmaterialen tot koffiebekertjes en diensten zoals schoonmaak. Aanvullende duurzaamheidscriteria bij inkooptrajecten kunnen worden voorgelegd aan een duurzaamheidspanel, bestaande uit ongeveer 85 medewerkers en studenten van Wageningen UR. Daarnaast vindt Wageningen UR het wenselijk om de maatschappelijke rol van Wageningen UR ook tot uitdrukking te laten komen door regionale leveranciers in te schakelen, voor zover dit niet strijdig is met weten regelgeving op dit vlak. In de praktijk betekent dit dat de inkopers van Wageningen UR de interne opdrachtgever attenderen op de mogelijkheid om ten minste een deel van een opdracht regionaal in de markt te zetten, door middel van offerte-aanvragen of door het attenderen van potentiële leveranciers op een aanvraag. Wageningen UR werkt volledig digitaal in het inkoopproces. Als aanbestedingstool wordt er gebruik gemaakt van het digitale platform en het bestelproces is gedigitaliseerd. Hiermee is tevens de basis gelegd voor de verdere digitale afhandeling van facturen. Leveranciers worden gestimuleerd facturen digitaal in te dienen. Aangezien het om grote aantallen orders en facturen gaat, wordt er aanzienlijk minder papier, tonercartridges en postvervoer gebruikt. Wageningen UR beschikt over een klachtenloket, waar belanghebbenden schriftelijk een klacht kunnen indienen over een specifieke aanbestedingsprocedure. De manier waarop de klacht dient te worden ingediend, hoe deze wordt beoordeeld en afgehandeld, is geformuleerd in de aanbestedingsdocumentatie. Behaalde resultaten in 2014: 

In totaal werden 37 inkooptrajecten afgerond met een totale waarde van € 60,6 miljoen. Voor vijftien inkooptrajecten daarvan, met een totale waarde van € 52,3 miljoen, golden duurzaamheidscriteria van RVO. In twee gevallen zijn de aanwezige criteria (totale contractwaarde van € 1,8 miljoen) niet toegepast. Hierdoor kan de conclusie worden getrokken dat Wageningen UR over 2014 96,7% duurzaam heeft ingekocht.



Er is één klacht ingediend. Deze klacht is echter niet in behandeling genomen omdat de betreffende aanbesteding werd ingetrokken. Er is één (corporate) contract ontbonden, omdat de leverancier de contractafspraken niet nakwam. Pagina 22 van 48


For quality of life



Het duurzaamheidspanel is bij twee aanbestedingen om input gevraagd.



Het inkoopbeleid is in 2014 geactualiseerd. Belangrijkste wijziging was dat de Raad van Bestuur een verruiming heeft toegevoegd ingeval de belangen van Wageningen UR door conflicterende termijnen in het gedrang kunnen komen.

Catering Wageningen UR heeft zich als doel gesteld dat wat in de bedrijfsrestaurants en via de vending automaten verkocht wordt duurzaam en gezond dient te zijn. De cateraars nemen duurzaamheid serieus. Dat blijkt uit hun duurzaamheidsbeleid als ook uit de jaarlijkse arbo- en milieu audits en tevredenheidsonderzoeken. Zo zorgen zij ervoor dat duurzaamheid zichtbaar is en dat Fair Trade producten met een extra logo worden aangeduid. Daarnaast bestaat minimaal 40% van hun inkoop gegarandeerd uit biologische producten, zonder chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest, vrij van genetische modificatie en aandacht voor dierenwelzijn. Ook bestaat 75% van het assortiment uit voorkeurs- en middenweg producten. Eén van de cateraars heeft dit in 2014 aangegeven door smileys. De groene smiley staat voor ‘gezond’, de rode voor ‘minst gezond’ en de gele smiley voor producten die hier tussenin zitten. De milieubelasting door verpakkingsmateriaal dient zo veel mogelijk beperkt te worden en de cateraars dienen afval aan de bron te scheiden. In 2014 is er naar een duurzaam alternatief gezocht voor de drie miljoen plastic koffiebekers die Wageningen UR per jaar weggooide. Het alternatief is gevonden in de milieuvriendelijke Cup2paper voor de kantooromgevingen. De bekers worden apart ingezameld en gerecycled in de oud-papierstroom. De Cup2paper beker is onder de aandacht van de medewerkers gebracht, o.a. in een filmpje van de Green Man. De cateraars hebben op de SustainaBul Roadshow 2014 laten zien dat zij duurzaamheid belangrijk vinden. Voorbeelden zijn de lokale producten, de vegetarische kroketten van champignons die zijn geteeld op koffieprut, het verkopen van refill flessen die ook daadwerkelijk bijgevuld kunnen worden bij de cateraar. Belangrijk binnen het onderwijs en onderzoek van Wageningen UR en de bedrijfsvoering is voedselverspilling. Bewustwording is hierin een belangrijke pijler. Green Office Wageningen De Green Office Wageningen speelt op het gebied van duurzaamheid een centrale rol in het ondersteunen en verbinden van studenten, medewerkers en projecten. De taken van Green Office Wageningen bestaan uit: 

  

Het verbinden van het Facilitair Bedrijf van Wageningen UR met de onderwijs- en onderzoeksafdelingen. Green Office Wageningen bevordert deze samenwerking voor projecten die gericht zijn op het groener maken van de bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld door middel van een MSc proefschrift, stageplaatsen en Academic Consultancy Training opdrachten. Een platform creëren voor belanghebbenden op het gebied van duurzaamheid, waar informatie wordt uitgewisseld en samenwerking kan plaatsvinden. Ondersteunen bij het realiseren van ideeën en initiatieven gericht op duurzaamheid bij Wageningen UR. Versterken van de duurzaamheidsstrategie van Wageningen UR.

Green Office Wageningen heeft deze taken ingevuld door het organiseren van verschillende activiteiten. De voorlichting en communicatie vinden plaats via de Green Office website, facebook, twitter en bijeenkomsten. Voorbeelden van de georganiseerde activiteiten zijn ‘Warm sweater week’, ‘Sutainability festival’, ‘Sustainability Academy’, ‘Vegan Challenge’, ‘Mind your waste’, ‘Collect, Fix, Share’ en ‘Plastic Not So fantastic’. In de ‘warm sweater week’ is de verwarming in verschillende gebouwen 2 graden lager gezet om bewustwording te creëren voor energiebesparing. Het ‘Sustainability festival’ heeft duurzaamheid onder studenten en medewerkers gepromoot. In de activiteit ‘Collect, Fix en Share’ is er samengewerkt tussen Pagina 23 van 48


For quality of life

Wageningen UR, de sociale werkplaats en studenten. Kapotte of achtergelaten fietsen bij gebouwen van Wageningen UR zijn opgeknapt door de sociale werkplaats en vervolgens verkocht aan studenten tijdens de Algemene Introductie Dagen in februari en augustus. De activiteit ‘Plastic Not So Fantastic’ was er op gericht om studenten en medewerkers bewust te maken van het kunnen drinken van kraanwater en dat dit kan worden getapt bij de daarvoor ingerichte pantry’s of drinkwaterpunten. Ook is gepromoot dat flesjes kunnen worden hergebruikt en gevuld met kraanwater. In samenwerking met Green Office heeft de organisatie FossilFreeWageningen bekeken hoe Wageningen UR om gaat met haar financiën. Duidelijk is geworden dat Wageningen UR geen winstoogmerk heeft. Voor het ontwikkelen van de organisatie worden de positieve resultaten omgezet in reserves. Wageningen UR zet deze reserves in voor de maatschappelijke doelstelling van de organisatie, zoals het ondersteunen van spin-offs en het opzetten van samenwerkingen. 6.2

CO2-(compensatie)footprint

De CO2-footprint en de CO2-compensatiefootprint geven Wageningen UR inzicht in onder meer de directe en indirecte emissies van gevaarlijke gassen, het lekken van koelvloeistoffen, de veestapel, het grondgebruik en de milieugevolgen van transport. De CO2-footprints van de afgelopen jaren hebben Wageningen UR bewust gemaakt van haar CO2-uitstoot en wat zij er aan kan doen om deze te reduceren en te compenseren. De CO2-footprint en CO2-compensatie inventarisaties zijn uitgevoerd conform de richtlijn ISO 140641:2006 (E) ‘Quantification and reporting of greenhouse gas emissions and removals’, gebaseerd op het Greenhouse Gas Protocol. De CO2-prestatieladder versie 2.2 is hierbij als uitgangspunt genomen. De volledigheid van de data gebruikt voor de CO2 footprint en CO2 compensatiefootprint is gecontroleerd door het onafhankelijk bureau Royal HaskoningDHV. De volgende onderdelen zijn gebruikt: Scope 1 - directe emissies:  brandstofverbruik voor verwarming kantoren, kassen en laboratoria (aardgas);  brandstofverbruik leasewagens (diesel, benzine, LPG);  brandstofverbruik eigen wagenpark (diesel, benzine, LPG);  brandstofverbruik landbouwvoertuigen (diesel);  brandstofverbruik huurauto’s en gehuurde touringcars (autobrandstof);  emissies afkomstig van landbouwgronden in bezit (lachgas);  emissies afkomstig van de veestapel (methaan);  emissies veroorzaakt door de lekkage van koudemiddelen (F-gassen). Scope 2 – indirecte emissies:  indirecte emissies door ingekochte elektriciteit voor het kantoor, kassen en laboratoria;  brandstofgebruik leasewagens (elektriciteit);  emissies afkomstig van zakelijke kilometers met privé-voertuigen;  emissies veroorzaakt door zakelijke vliegtuigkilometers. Scope 3 – overige indirecte emissies:  emissies veroorzaakt door het verwerken van gevaarlijk en dierlijk afval;  emissies veroorzaakt door het verwerken van restafval;  emissies afkomstig van woon-werkverkeer per bus, trein en metro;  indirecte emissies door dienstreizen met het OV (binnen Nederland en internationaal). De verzamelde gegevens over 2014 zijn vergelijkbaar met de gegevens verzameld in 2013. Nagenoeg alle energie- en afvalgegevens van de 28 locaties in Nederland zijn meegenomen. Ten opzichte van 2013 is het brandstofverbruik van touringcars toegevoegd en is het brandstofverbruik voor het eigen wagenpark uitgebreid met het verbruik door landbouwvoertuigen. Naast deze resultaten op corporate Wageningen UR niveau, zijn voor de organisatieonderdelen aparte CO2-footprints opgesteld. De KAM-sectie van elk organisatieonderdeel kan zo - samen met de medewerkers van het organisatieonderdeel - speerpunten benoemen en maatregelen nemen om de CO2uitstoot verder te verlagen. Pagina 24 van 48


For quality of life

Aanvullende opmerkingen zijn: Voor de CO2-footprint is 2010 als referentiejaar gekozen. De definitie van restafval is ‘de totale hoeveelheid afval min het dierlijk en gevaarlijk afval min het papier/karton afval.’ De emissie door verwerking van oud papier en karton afval wordt toegerekend aan de inkoper van recycled papier en karton en is voor Wageningen UR op nul gesteld. Wageningen UR verhuurt locaties en gebouwen aan derden. Deze derden hebben hun eigen activiteiten en daarmee hun eigen CO2-footprint en zijn om deze reden niet meegenomen in de CO2(compensatie)-footprint van Wageningen UR. De vliegkilometers zijn dit jaar uitgesplitst naar vliegreizen door medewerkers en studenten waarbij een directe relatie is met activiteiten van Wageningen UR (onderzoek, onderwijs en bedrijfsvoering). CO2-uitstoot De CO2-uitstoot van 2014 is ten opzichte van het referentiejaar 2010 met 43% afgenomen. Vergeleken met de footprint van 2013 is er een reductie van 11%.

40 35 30 25 Scope 1 20

Scope 2

15

Scope 3

10 5 0 2014

2013

2012

2011

2010

Figuur 2. CO2-uitstoot in kton per scope in de periode 2010-2014

Wat betreft de verdeling van de CO2-uitstoot over de drie scopes geeft figuur 2 de trend van de afgelopen vijf jaar weer. De scope 1 emissie is de afgelopen jaren afgenomen. Dit is vooral toe te schrijven aan de vermindering van het gebruik van verwarmingsenergie (aardgas). In 2014 was het relatief warm waardoor minder gestookt is (zie paragraaf 3.1 Energie). Daarnaast is minder koelmiddel bijgevuld en is de emissie door landbouwactiviteiten gereduceerd, met name door een vermindering van de aantallen ha landbouwgrond (-12%) en rundvee (-13%). Wijzigingen in scope 1 emissies ten opzichte van voorgaande jaren is de toevoeging van het brandstofverbruik van gehuurde touringcars en landbouwvoertuigen. Ook de CO2-uitstoot binnen scope 2 is verminderd ten opzichte van 2013. Dit is vooral te verklaren door de vermindering van het aantal zakelijke vliegkilometers met ca. 2 kton. In vergelijking met voorgaande jaren kon bij de analyse van het vliegverkeer een beter onderscheid worden gemaakt in de vliegkilometers met een directe relatie met de eigen activiteiten van Wageningen UR en de vliegkilometers gemaakt door derden. Het verschil in de scope 2 emissies tussen de periode 2011-2014 en 2010 is te verklaren door de overstap naar groene stroom met Stichting Milieukeur keurmerk. De CO2-uitstoot in scope 3 is licht gestegen t.o.v. 2013. In 2014 werd meer restafval en gevaarlijk afval afgevoerd (zie paragraaf 3.2 Afval). In 2014 werd voor dienstreizen meer gebruik gemaakt van de trein, wat samenhangt met het beleid binnen Wageningen UR om voor dienstreizen in Nederland gebruik te maken van de NS Business Card. Ook is meer gebruik gemaakt van de auto voor het woon-werkverkeer.

Pagina 25 van 48


For quality of life

De bronnen die het meest bijdragen aan broeikasgasemissie zijn de gebouwen (aardgas), de vliegkilometers (kerosine), het woon-werkverkeer (autobrandstof), en de landbouwgronden (lachgas), zie figuren 3 en 4.

3%

<1% Gebouwen

6%

8%

34%

Vliegreizen Woonwerkverkeer

13%

Landbouwgronden Veestapel

17%

19%

Zakelijk autoverkeer Afval Zakelijk OV

Figuur 3. Verdeling CO2-emissies in de bedrijfsvoering, 2014

2%

2%

2%

8%

1%

Aardgas <1%

<1%

Kerosine 30%

12% 18%

Autobrandstof

Lachgas Methaan Elektriciteit - gebouw

24%

Gevaarlijk afval Restafval Elektriciteit - trein Koudemiddelen Brandstof - OV-bus

Figuur 4. Verdeling CO2-emissie over de verschillende emissiebronnen, 2014

CO2-compensatie Wageningen UR compenseert haar energiegebruik op de volgende manieren:  het zelf opwekken van windenergie (ruim 63 miljoen kWh in 2014);  het zelf opwekken van zonne-energie;  WKO-installaties op eigen terrein (gebouwen Forum, Orion en Technotron);  de biomassa WKK installaties ‘Accres’ in Lelystad, ‘VIC Sterkel’ en ‘De Marke’ in Hengelo;  het zo veel mogelijk gescheiden aanleveren van de verschillenden afvalstromen. In totaal is de CO2-compensatiefootprint in 2014 31,7 kton CO2. Zie figuur 5 voor de verdeling van de compensatiebronnen in 2014. Ten opzichte van het referentiejaar 2010 is dit een stijging van 22%.

Pagina 26 van 48


1.240

1.181

213

For quality of life

21 Windmolens WKK WKO Compensatie afval Compensatie zon 29.050

Figuur 5. Resultaten compensatiemaatregelen Wageningen UR in kton, 2014

Ten opzichte van 2013 komt de CO2-compensatiefootprint over 2014 lager uit (-14%). Dit verschil is vooral het gevolg van klimaatinvloeden. Door minder wind was de opbrengst van windenergie in 2014 lager. Vergeleken met voorgaande jaren was 2014 een warm jaar. De hogere temperaturen hebben de opwekking door warmte/koudeopslag (WKO) beïnvloed. Daarnaast is de biomassa WKK van Dairy Campus in 2014 niet in gebruik geweest en is het aantal vliegkilometers gecompenseerd bij de Climate Neutral Group sterk verminderd. Door een nieuw afgesloten contract voor afvalverwijdering is het in 2014 mogelijk een opgave te doen voor vermeden CO2 door het gescheiden afvoeren van diverse afvalstromen (afvalscheiding). Klimaatneutraliteit Vergeleken met het referentiejaar 2010 is de CO2-footprint in 2014 gereduceerd (-43%) en kwam de CO2-compensatiefootprint 22% hoger uit. De verdeling tussen de CO2-footprint en CO2compensatiefootprint in de periode 2010-2014 is weergegeven in figuur 6 en tabel 11. In 2010 was de CO2-compensatiefootprint 36% van de CO2-uitstoot, in 2013 was dat 78% van de CO2-uitstoot. In 2014 is dit percentage gedaald naar 76%. Met andere woorden, Wageningen UR was in 2014 voor 76% klimaatneutraal.

80 70

kton CO2

60 50 40

CO2 uitstoot

30

CO2 compensatie

20 10 00 2014

2013

2012

2011

2010

Figuur 6. CO2-footprint en CO2-compensatiefootprint in 2010 - 2014

Tabel 11. CO2-uitstoot en CO2-compensatie van Wageningen UR in 2010-2014 Jaar

2014

2013

2012

2011

2010

CO2 uitstoot in kton

42,0

47,1

41,7

41,6

73,2

CO2 compensatie

31,7

36,7

36,1

30

26

klimaatneutraliteit (%)

76%

78%

87%

72%

36%

Pagina 27 van 48


6.3

For quality of life

Overzicht overall duurzaamheidscijfers Wageningen UR

De bedrijfsvoering van Wageningen University (WU) en Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (DLO) zijn verweven met elkaar. Het is daardoor moeilijk om wat betreft de diensten of producten onderscheid te maken tussen de bedrijfsvoering WU of DLO. Daarom wordt in dit verslag over de bedrijfsvoering van heel Wageningen UR gerapporteerd. Het overall overzicht van de duurzaamheidscijfers van Wageningen UR is weergegeven in tabel 12. Om de duurzaamheidscijfers te kunnen vergelijken met andere universiteiten zijn deze kwantitatieve gegevens uitgesplitst naar gegevens per student, per medewerker en per m2, zie tabel 13. Tabel 12. Overall overzicht duurzaamheidscijfers Wageningen UR Onderdeel/onderwerp CO2-footprint

Doel Reductie t.o.v. referentiejaar 2010

Gerealiseerd in 2014 42,0 kton, dit is een reductie van 43%

CO2-compensatie footprint

Stijging t.o.v. referentiejaar 2010

31,7 kton, is stijging van 22%

Klimaatneutraliteit

Stijging t.o.v. referentiejaar 2010

76% klimaatneutraal, in 2010 was dit 36% 4,2 % reductie t.o.v. 2013 (incl. klimaatcorrectie) 100% inkoop windenergie met SMK keurmerk 668.046 GJ (waarvan 63 miljoen kWh windenergie) 5% reductie

Energie

2,0% reductie per jaar Duurzame inkoop energie

Water Afval Bouwen Inkoop

Opwekking duurzame energie Reductie water t.o.v. 2013 Reductie afval t.o.v. 2013

7% stijging

GreenCalc norm 215

Onderwijsgebouw Orion 480 Nieuwbouw onderzoeksgebouw Helix 520 96,7% duurzame inkoop

50% duurzame inkoop

Uit tabel 13 blijkt dat in 2014 Wageningen UR 1% minder vloeroppervlakte had. Wel is het aantal studenten gestegen met 6%. Dit betekent dat ook in 2014 een intensiever gebruik is gemaakt van gebouwen en voorzieningen. Een verklaring van de verschillen tussen 2014 en voorgaande jaren wordt gegeven in hoofdstuk 3. Ten slotte is de CO2-footprint per student en medewerker 2,8 ton CO2 en per m2 0,09 ton CO2. Per student/medewerker werd 2,1 ton CO2 gecompenseerd, en per m2 0,07 ton CO2.

Pagina 28 van 48


For quality of life

Tabel 13. Overall overzicht duurzaamheidscijfers per m2 en per student en medewerker Vergelijkingsmaatstaven m2 Vloeroppervlakte Aantal studenten Fte medewerkers Totaal aantal studenten en medewerkers (fte+st) Energie (kwantitatief) Energie (GJ) Elektriciteit (kWh) Aardgas (Nm3) Energie (GJ/ m2) Elektra (kWh/m2) Aardgas (Nm3/m2) Energie (GJ/fte+st) Elektra (kWh/fte+st) Aardgas (Nm3/fte+st) Afval (kwantitatief) Afval totaal (kg)

2013* 481.484 (-3%) 9.248 (+12%) 5.143 (-2%) 14.391 (+7%)

2012 495.857 8.248 5.248 13.496

2011 474.020 7.839 5.278 13.117

2014 712.717 (-9%) 57.129.458 (-4%) 6.273.363 (-21%) 1,5 (-8%) 120,2 (-2%) 13,2 (-20%) 47,9 (-12%) 3.837,1 (-7%) 421,4 (-24,1%) 2014 1.996.779 (+7%)

2013 785.446 (-3%) 59.190.720 (-1%) 7.985.127 (-6%) 1,6 (0%) 122,9 (+2%) 16,3 (-3%) 54,3 (-9%) 4.111,4 (-7%) 546,5 (-11%) 2013 1.872.355 (-6%)

2012 801.547 59.785.905 8.324.624 1,6 120,6 16,8 59,4 4.429,9 616,8 2012 2.000.784

2011 788.522 58.986.867 8.103.014 1,7 124,4 17,1 60,1 4.497,0 617,7 2011 2.016.659

305.932 (+27%)

241.103 (+9%)

222.011

186.948

Bedrijfsafval (kg)

1.361.400 (8%)

1.261.475 (-16%)

1.494.851

1.375.298

Papier (kg) Afval (kg/m2) Gevaarlijk afval (kg/m2) Bedrijfsafval (kg/m2) Papier (kg/m2)

329.447 (-11%)

369.777 (+30%)

283.922

454.413

4,2 (+8%) 0,6 (+29%) 2,9 (+9%) 0,7 (-10%)

3,9 (-4%) 0,5 (+12%) 2,6 (-13%) 0,8 (+34%)

4,0 0,4 3,0 0,6

4,3 0,4 2,9 1,0

Afval (kg/fte+st) Gevaarlijk afval (kg/fte+st) Bedrijfsafval (kg/fte+st) Papier (kg/fte+st) Water (kwantitatief) Water totaal (m3) Leidingwater (m3) Bronwater (m3) Water totaal (m3/m2) Leidingwater (m3/m2) Bronwater (m3/m2) Water totaal (m3/fte+st) Leidingwater (m3/fte+st) Bronwater (m3/fte+st) CO2 footprint (kwantitatief) CO2 uitstoot (kg CO2 eq)

134,1 (+3%) 20,5 (+23%) 91,4 (+4,3%) 22,1 (-14%) 2014 261.435 (-5%) 205.258 (-5%) 56.177 (-5%) 0,5 (-4%) 0,4 (-3%) 0,1 (-4%) 17,6 (-8%) 13,8 (-8%) 3,8 (-9%) 2014 41.987 (-11%)

130,1 (-12%) 16,8 (+2%) 87,7 (-21%) 25,7 (+22%) 2013 274.457 (+7%) 215.055 (+8%) 59.402 (+3%) 0,6 (+10%) 0,4 (+11%) 0,1 (+6%) 19,1 (0%) 14,9 (+1%) 4,1 (-3%) 2013 47.102 (+13%)

148,3 16,5 110,8 21,0 2012 257.209 199.622 57.587 0,5 0,4 0,1 19,1 14,8 4,3 2012 41.700

153,7 14,3 104,8 34,6 2011 277.789 211.265 66.524 0,6 0,4 0,1 21,2 16,1 5,1 2011 41.588

CO2 compensatie (kg CO2 eq)

Gevaarlijk afval (kg)

*

2014* 475.422 (-1%) 9.823 (+6%) 5.066 (-2%) 14.889 (+3%)

31.705 (-14%)

36.655 (+1%)

36.114

28.980

CO2 uitstoot (kg CO2 eq/m2)

0,09 (-10%)

0,1 (+16%)

0,08

0,09

CO2 compensatie (kg CO2 /m2)

0,07 (-12%)

0,08 (+5%)

0,07

0,06

CO2 uitstoot (kg CO2 eq/fte+st)

2,8 (-14%)

3,3 (+6%)

3,1

3,2

CO2 compensatie (kg CO2 eq/fte+st)

2,1 (-16%)

2,5 (-5%)

2,7

2,2

Verschil tussen 2014 en 2013 en tussen 2013 en 2012 tussen haakjes.

Pagina 29 van 48


7

For quality of life

Organisatie

‘Het bevorderen van een veilige en milieuvriendelijke werk-/ studieomgeving en een bijdrage leveren aan de naleving van de arbo- en milieuvoorschriften, de kwaliteit van arbeid en organisatie en daarmee aan een (milieu-)veilige en gezonde arbeidsomgeving binnen de instelling’ is in Wageningen UR belegd binnen de KAM-kolom. De KAM-kolom bestaat uit een corporate sectie V&M en de verschillende decentrale KAM-secties van de Sciences Groups. De verantwoordelijkheden binnen de KAM-kolom zijn belegd volgens de mandaten van Wageningen UR. Dit betekent dat V&M op corporate niveau verantwoordelijk is voor het beleid en de KAM-secties van de Sciences Groups voor de uitvoering. Bij hantering naar de cirkel van Deming betekent dit dat de KAM-secties verantwoordelijk zijn voor de activiteit ‘DO’ en V&M voor de activiteiten ‘PLAN’, ‘CHECK’ en ‘ACT’. De KAM-secties en V&M werken nauw samen. Voor de (milieu)vergunningen betekent dit dat de corporate sectie V&M verantwoordelijk is voor het bijhouden van de wettelijke kaders en het goed functioneren van het Vergunningenloket. Het Vergunningenloket functioneert als aanspreekpunt voor alle medewerkers en studenten van Wageningen UR voor weten regelgeving en is ook aanspreekpunt voor de verschillende bevoegd gezagen. Hiermee is overzicht verkregen in alle vergunningen die Wageningen UR heeft, en daardoor inzicht in de risico’s en de vergunningvoorschriften. De KAM-secties zijn verantwoordelijk voor het actueel houden van de vergunningen en het naleven van de vergunningvoorschriften. Hierin zijn de Sciences Groups afhankelijk van elkaar en moeten ze op elkaar kunnen vertrouwen, omdat milieuvergunningen niet op organisatieonderdeel, maar op complexniveau worden verleend. In 2014 zijn er verschillende interne en externe audits uitgevoerd ten behoeve van ISO certificeringen én voor energiezorg, biologische veiligheid en straling. Hiermee geeft Wageningen UR meer en meer invulling aan de CHECK-fase in de cirkel van Deming en krijgt Wageningen UR per organisatieonderdeel en overall Wageningen meer inzicht in het voldoen aan weten regelgeving. Rechtspersonen Binnen het samenwerkingsverband Wageningen UR worden de doelstellingen en activiteiten van de afzonderlijke rechtspersonen, Wageningen University en Stichting DLO, inhoudelijk op strategisch en tactisch niveau afgestemd. Op onderdelen wordt in de operationele bedrijfsvoering samengewerkt. Het sectiehoofd V&M is aangewezen om namens Wageningen University en Stichting DLO als gevolmachtigd vergunninghouder op te treden en (rechts)handelingen te verrichten met betrekking tot de zorg voor:  Wabo;  Waterwet;  Uitvoeringswet chemische wapens;  Kernenergiewet;  Wet op de accijns;  Opiumwet;  Wet voorkoming misbruik chemicaliën;  Besluit GGO. Verantwoording aan bevoegd gezag In het kader van milieuwetgeving wordt onder meer verslag gedaan aan het bevoegd gezag in het Milieujaarverslag, het e-MJV (voor MJA3 convenant) en het Jaarverslag stralingshygiëne. In 2014 zijn er geen significante boetes of sancties opgelegd voor milieuovertredingen. WU en DLO zijn niet vermeld door het Nationaal Contact Punt (NCP) als een overtreder van de OESO-richtlijnen. Communicatie Voor de deskundigen binnen Wageningen UR (KAM-kolom en andere betrokkenen) is binnen SharePoint een teamsite V&M ingericht. De belangrijkste functie van deze teamsite is het digitaal inzage geven in alle relevante stukken en het informeren van inhoudelijke deskundigen. De voorschriftenmatrix voor de Wm-vergunning Wageningen Campus en WUR-complex Lelystad zijn ook opgenomen op de teamsite.

Pagina 30 van 48


For quality of life

Deze matrix beschrijft per voorschrift op welk niveau in de organisatie de verantwoordelijkheid voor naleving ligt. Medewerkers en studenten van Wageningen UR worden over milieu geïnformeerd via intranet, het Vergunningenloket en het traject duurzaamheid. Opleidingen Binnen de KAM-kolom zijn de volgende opleidingen door de medewerkers gevolgd:  opleiding Register Energieadviseur;  opleiding Hogere Veiligheidskunde;  cursus/leergang Hoofd Bedrijfshulpverlening;  training ploegleider Bedrijfshulpverlening;  trainingen Bedrijfshulpverlening, o.a. BHV Basisoefeningen en Herhalingsoefeningen, aanvullingen voor ademlucht en EHBO;  cursus Stralingshygiëne;  cursus/symposium Biologische Veiligheidsfunctionaris (nieuwe wetgeving);  cursus Arbozorg in het laboratorium;  masterclass ISO 26000 maatschappelijke verantwoordelijkheid en communicatie;  cursus Kwaliteitsmanagement;  cursus Auditeren.

Pagina 31 van 48


For quality of life

Bijlage 1. Begrippenlijst Organisatie AFSG

Agrotechnology & Food Sciences Group

ASG

Animal Sciences Group

ATV

Agrotechnologie en Voeding

BVF

Biologische veiligheidsfunctionaris

CDI

Centre for Development Innovation

CS

Concernstaf

CS+

Concernstaf, inclusief WA en CDI

CVI

Centraal Veterinair Instituut

DDW

Departement Dierwetenschappen

ESG

Environmental Sciences Group

E&EL

Energy & Exploitation Lelystad

ER&I

Education, Research and Innovation

FB

Facilitair Bedrijf

FBR

Food & Biobased Research

IMARES

Institute for Marine Resources and Ecosystem Studies

KAM

Kwaliteit, Arbo- en Milieu

PPO

Praktijkonderzoek Plant en Omgeving

PSG

Plant Sciences Group

RIKILT

RIKILT – Instituut voor Voedselveiligheid

SSG

Social Sciences Group

V&M

Veiligheid & Milieu, afdeling Vastgoed en Huisvesting, Facilitair Bedrijf

Wageningen UR

Wageningen University & Research centre

WA

Wageningen Academy

Begrippen ADR

Accord européen relatif au transport international de marchandises Dangereuses par Route

BVF

Biologisch Veiligheidsfunctionaris

DBP

Dierlijke Bijproducten

Erbis

Energie, registratie, beheer en informatiesysteem

GGO

Genetisch Gemodificeerde Organismen

GROS

Gevaarlijke stoffen Registratie & OpsporingSysteem

ILT

Inspectie Leefomgeving en Transport

Kew

Kernenergiewet

KGA

Klein Gevaarlijk Afval

MJA3

Meerjarenafspraak Energie 3

MJP

Milieujaarplan

MJV

Milieujaarverslag

ML-1

Microbiologisch Laboratorium klasse I

MVO

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

NCP

Nationaal Contact Punt (OESO-richtlijnen)

NeR

Nederlandse emissierichtlijn Lucht

NVWA

Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit

OESO

Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling

RVO

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

SZA

Specifiek ziekenhuisafval

Wabo

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht

WKK

Warmte-Koude Koppeling

WKO

Warmte-Koude Opslag

Wm

Wet milieubeheer Pagina 32 van 48


For quality of life

Bijlage 2. Afvalcijfers 2014 van Wageningen UR Totale hoeveelheid afval (kg) per complex of gemeente 2014 Plaats - complex Wageningen - Wageningen Campus

Gevaarlijk

Bedrijfsafval

Papier

Totaal

188.601

847.309

179.623

1.215.533

17.216

80.126

45.290

142.632

Wageningen - complex de Dreijen Wageningen - overige locaties

52

71.192

23.742

94.986

709

25.432

1.740

27.881

Lelystad - koepelvergunning

97.692

187.212

49.485

334.389

Lelystad - overige locaties

23.384

62.420

7.820

93.624

72

72

184

83.212

8.980

92.376

65

6.900

7.991

14.956

2.914

4.366

370

7.650

Ede, incl. Bennekom Renkum

1.335

Assen Bleiswijk Den Haag Den Helder Den Hoorn (TXL)

1.335

750

750

Elst

0

Haaksbergen

0

Hengelo GLD

1

1.889

576

2.466

11.213

7.227

1.485

19.925

1.060

10.400

1.704

13.164

11.540

18.152

1.638

31.330

1.056

360

1.416

396

396

Huissen

0

Ijmuiden Leeuwarden Lisse Marwijksoord Meijel Nagele

7.040

Randwijk Sterksel Valthermond Vredepeel Westmaas

25.726

2.040

28.406

0

4.160

360

4.520

0

3.640

540

4.180

121

2.155

100

2.376 4.576

0

4.576

0

2.293

2.999

1.032

6.324

358.435

1.458.524

335.344

2.152.303

Yerseke Totaal

7.040

640

1

Een leeg veld betekent dat er geen cijfers beschikbaar zijn.

2

Het bedrijfsafval van de locaties Den Haag, Hengelo, Leeuwarden, Lisse, Marwijksoord, Sterksel, Valthermond, Vredepeel en Westmaas wordt veelal niet gewogen. De cijfers zijn berekend op basis van afgevoerde volumes en standaard soortelijke gewichten.

Pagina 33 van 48


For quality of life

Bijlage 2a. Bedrijfsafval (kg) 2005-2014, uitgesplitst naar afvalstroom en complex (locaties Wageningen en omstreken) Afvalstroom

Gevaarlijk afval

Restafval

Papier & Karton

Tuinafval / Groenafval / Swill

A-hout

B-hout

jaar

Wageningen Campus

De Dreijen

Ede (incl. Bennekom)

Totaal

Aantal transporten

177.204

166

Renkum

Rhenen

0

0

-

161.171

0

486

0

-

100.705

45.034

5.592

1.335

Kortenoord

Duivendaal

overig 52

709

-

4

2014

161.037

15.406

2013

138.163

23.004

-

2010

65.594

26.405

8.130

90

2005

71.882

37.518

8.547

470

2014

568.533

73.809

694.303

1.463

2013

593.651

79.388

-

-

71.916

2.440

1.304

-

748.699

2.838

2010

490.347

91.684

42.590

20.036

45.406

1.774

726

-

692.563

2.527

2005

268.036

136.188

193.760

28.617

56.373

11.562

490

13.092

708.118

2.554

2014

177.921

45.557

25.813

1.740

251.031

1.451

2013

197.282

49.331

-

-

39.325

1.248

-

287.186

1.451

2010

178.022

47.948

16.225

31.097

27.857

963

-

302.112

1.665

2005

115.370

60.242

38.305

38.042

43.616

843

290.538

2.117

2014

68.995

81.439

131

2013

56.800

-

56.800

375

2010

7.975

-

15.655

3

2005

37.360

131.700

53

2013

780

780

1

2005

680

2014

25.220

118.417

12.444 7.680

2.220 94.340

3.780

2013

6.460

2010

12.520

1.820

2005

4.780

2.700

3.620

1

29.000

13

-

6.460

4

-

17.960

10

4.740

14.900

12

C-hout

2005

3.000

3.000

1

(Auto)banden

2005

5

5

1

Beddingen

2005 2014

Bouw- & Sloopafval

Folie

Glas

2.680

680

8.080 137.500

2013

12.500 12.140

19.840

1.700

2010

4.620

5.440

2005

48.780

1.920

2014

0

8.080

4

169.840

58

-

13.840

7

-

10.500

10

1.860

52.560

6

0

0

440

2013

60

2014

22.330

2.270

-

2013

18.194

4.050

-

-

372

2010

18.979

1.608

1.719

1.242

703

2005

2.455

540

475 Pagina 34 van 48

60 25.140

86

-

22.616

134

-

24.251

104

2.930

30


For quality of life

Bijlage 2a. (vervolg) Bedrijfsafval (kg) 2005-2014, uitgesplitst naar afvalstroom en complex (locaties Wageningen en omstreken) Afvalstroom Grof afval

Datadragers

jaar

Wageningen Campus

De Dreijen

Aantal transporten

1.780

4

-

2.100

1

2005

920

19.640

9

0

1

2.120

16.600

2014 121

2013

22.286

2010

5.120

2014

1.060

2013

5.500

2010

4.320

2005 Olie/vet en boter

2014

Puin

2014

253

674

374 86 23.342

201

-

22.775

260

-

5.120

38

1.060

2

-

5.500

5

-

4.320

2

7.350

7.350

5

498

498

2

336

1

0

0

-

0

0

-

11.560

2

0

0

46

1

2.400

5

0

0

-

3.420

3

-

9.180

2

11.180

2

2005

0

-

-

-

489

-

336

2013

0

2010

7.120

0

-

-

0

0

0

4.440

2014 2013

46

2005

Totaal

Totaal

-

86

Wit- & bruingoed

Rhenen

2.100

22.668

Vlakglas

Renkum

1.780

2014

Tempex

Ede (incl. Bennekom)

overig

2010

2012

Metaal

Duivendaal

2013

2013 Kunststof

Kortenoord

-

-

-

2.400

2014 2013

3.420

-

2010

9.180

2014

9.370

1.810

2013

1.207

831

-

2010

1.207

4.297

1.057

2005

221

6.788

1.641

2014

1.195.132

142.632

-

2013

1.045.750

168.997

2010

741.510

155.037

2005

485.952

218.854

350.021

-

-

-

2.038

7

-

6.561

13

8.650

23

-

97.057

27.881

1.335

-

1.464.037

3.576

-

-

113.806

3.688

1.304

-

1.333.545

5.090

70.651

52.375

80.626

2.737

1.166

-

1.101.882

4.377

66.659

104.529

12.405

490

20.832

1.253.862

4.822

NB1: Nergena valt sinds 2008 onder Wageningen Campus en niet meer onder Ede. NB2: In 2011 zijn voor het eerst afvalcijfers aangeleverd door NVWA. NB3: In 2013 is voor het eerst ook het kadaverafval opgenomen in het gevaarlijk afval. Pagina 35 van 48


For quality of life

Bijlage 2b. Scheidingspercentages Wageningen en omstreken 2005-2014 Wageningen Afvalstroom Restafval + grof afval als % van het totale afval

Papier als % van het totale afval

Bouwafval, sloopafval en puin als % van het totale afval

Gevaarlijk afval (ex E-waste) als % van het totale afval

Groen/GFT/SWILL als % van het totale afval

Kunststof als % van het totale afval

Jaar 2014

Campus 48%

De Dreijen 52%

2013

57%

47%

2010

66%

59%

2005

55%

62%

2014

15%

2013

Kortenoord -

Duivendaal -

overig 46%

Ede 20%

Renkum 100%

Rhenen -

Totaal 47%

-

-

63%

66%

100%

-

56%

60%

38%

56%

65%

62%

-

63%

56%

43%

54%

93%

100%

63%

57%

32%

-

-

27%

6%

0%

-

17%

19%

29%

-

-

35%

34%

-

-

22%

2010

24%

31%

23%

59%

35%

35%

-

-

27%

2005

24%

28%

11%

57%

42%

7%

-

2014

12%

-

-

-

13%

71%

-

-

12%

2013

-

7%

-

-

1%

-

-

-

1%

2010

2%

-

8%

-

6%

-

38%

-

2%

2005

4%

3%

-

3%

-

-

-

-

2%

2014

13%

11%

-

-

0%

3%

0%

-

12%

2013

13%

14%

-

-

-

-

-

-

12%

2010

9%

17%

12%

-

-

18%

-

9%

2005

15%

17%

2%

1%

-

-

-

-

9%

2014

6%

0%

-

-

13%

0%

0%

-

6%

2013

5%

-

-

-

-

4%

2010

1%

5%

-

-

-

-

-

-

1%

2005

8%

-

27%

-

-

-

-

-

11%

2014

2%

0%

-

-

1%

0%

0%

-

2%

2013

2%

-

-

-

-

-

-

-

2%

2010

1%

-

-

-

-

-

-

-

0%

Pagina 36 van 48

23%


For quality of life

Bijlage 2c. Gevaarlijk afval 2002-2014 (kg), uitgesplitst naar organisatieonderdeel Organisatieonderdeel

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

AFSG

44.610

42.794

49.039

39.547

34.060

35.540

33.982

31.782

37.964

35.521

40.302

54.878

33.181

RIKILT + NVWA

36.890

28.348

24.882

24.627

21.881

23.651

23.400

22.401

22.382

28.897

18.851

20.478

23.729

ASG - Wageningen

28.695

25.721

8.249

14.533

7.428

4.017

6.846

5.017

4.162

5.398

7.547

3.800

3.914

112.006

98.567

65.372

59.894

56.688

50.977

60.915

68.513

77.328

61.858

75.429

86.987

99.812

-

-

-

-

16.502

15.885

14.981

837

10.866

5.476

2.541

2.888

-

1.061

1

1.121

11

-

-

-

-

-

-

-

-

-

IMARES

17.170

25.659

18.900

2.844

2.217

1.592

2.289

16.580

1.255

2.660

2.388

1.275

2.012

ESG

18.412

7.437

12.972

14.914

15.634

11.985

16.230

20.785

17.342

18.328

14.389

16.475

16.216

PSG - Wageningen

17.446

7.085

17.318

12.228

20.171

33.079

29.489

11.381

17.039

23.439

10.424

12.896

17.658

PSG - PPO

21.540

3.321

18.280

16.053

11.851

14.238

19.032

21.341

14.837

10.232

20.952

1.300

33.210

ASG - Lelystad CVI - Lelystad ASG - overig

SSG FB / CS+ Arbo- & Milieudienst

117

75

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

7.985

2.095

5.878

2.297

1.531

3.853

704

1.836

109

403

971

1.348

2.114

-

-

-

-

-

-

-

-

798

6.431

1.954

3.944

4.694

4.964

3.417

-

-

-

-

-

-

-

-

VHL Derden op WUR-terrein Totaal NB1:

52.503

49.729

26.865

31.681

-

-

204

3.337

1.455

-

-

-

-

358.435

290.832

248.876

223.593

191.380

194.817

208.072

203.810

205.537

198.643

195.748

206.269

236.540

Arbo- & Milieudienst: Het betreft hier het radioactieve afval, dat na (langdurig) opslag in het Waste-gebouw vervallen is tot niet-radioactief gevaarlijk afval en als zodanig is afgevoerd. In 2006 is Wageningen

gestopt met het centraal opslaan van radioactief afval. NB2:

Met ingang van 2003 is een begin gemaakt met het onderscheid maken tussen de afvalstromen van het CVI-Lelystad en ASG-Lelystad. Vanaf 2011 is dit onderscheid weer opgeheven.

NB3:

Met ingang van 2006 is het afval van een extra locatie (Horst - America) opgenomen in dit overzicht. Met ingang van het jaar 2007 is de locatie AGV - Lelystad toegevoegd. Vanaf 2011 is ook het afval van de

locaties Bleiswijk, Westmaas en Vredepeel meegenomen. NB4:

Vanaf 2011 is ook het afval van de locaties Sterksel, De Marke (Hengelo Gld), Nij Bosma Zathe (Goutum) meegenomen.

NB5:

Vanaf 2011 is ook het afval van de NVWA (Wageningen Campus) meegenomen.

NB6:

In de periode 2009-2011 maakte Hogeschool van Hall-Larenstein onderdeel uit van Wageningen UR. In deze periode werd afval van deze school, voor zover bekend, meegenomen in afvaloverzichten.

NB7:

Met ingang van 2012 (vis) en 2013 (dier) wordt ook het vis- en kadaverafval meegeteld.

Pagina 37 van 48


For quality of life

Bijlage 2d. Gevaarlijk afval (kg) 2006-2014 (Wageningen UR) uitgesplitst naar Euralcode Euralcode

Omschrijving

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

-

-

-

-

-

-

13.540

-

-

829

-

1.563

31.471

21.397

18.309

20.061

20.011

25.146

-

-

12

-

-

-

-

369

58

-

-

-

-

48

4.806

2.380

7.081

9.023

7.503

6.820

7.372

5.980

3.978

6.319

5.415

5.915

4.317

3.149

100

28

76

384

-

11

56

15

66

-

50

-

-

-

25

-

32

8.608

10.016

8.488

4.540

1.634

1.452

1.275

2.317

3.772

6

-

14

103

-

65

5

24

3

Anorganische zouten

10

62

62

57

-

-

-

-

20

060314

Silicagel, anorganische zouten

22

-

238

41

48

41

32

79

87

060399

Sodasorb

-

-

-

-

6

-

-

11

-

060601

COD/CZV-afval

-

46

061302

Aktieve kool

-

-

8

43

12

94

139

132

11

070104

Halogeenarme oplosmiddelen

2.416

-

208

-

-

-

-

-

-

070403

1,3 dichloorpropeen

-

-

-

-

-

-

-

167

-

070704

Organische logen

-

-

110

-

-

-

-

-

-

080111

KGA, verf

137

-

139

133

208

177

144

434

806

080317

Actieve kool

-

080409

Lijmen, harsen en kitten

090101

020103

Gemuteerde aardappelen

020108

Bestrijdingsmiddelen (in afvalwater)

050108

Bitumen, tectyl, teer, vet

36

-

060101

Zwavelzuur/fenol/ anorganische zuren

36

5.628

060105

Salpeterzuur

7.622

186

060106

Diverse anorganische zuren

7.413

631

060203

Ammonia

4

060204

Natriumhydroxide oplossing

060205

Anorganische logen

060311

Labchemicaliën cyanidehoudend

060313

-

2006

-

44

-

-

-

-

-

40

70

8

-

-

-

-

-

-

Ontwikkelaar, film

197

148

10

483

323

655

621

310

709

090104

Fixeer

248

143

296

216

390

546

4.553

1.442

676

090113

Fotochemicaliën gemengd

-

30

120

-

-

-

-

-

-

110113

Alkalische ontvetter

-

-

-

-

-

114

-

-

-

110105

Diverse anorganische zuren

-

-

-

5.694

-

-

-

-

-

110106

Organische zuren

244

316

458

-

-

-

-

-

-

120109

Boor-, snij-, slijp-, walsolie

-

-

-

165

-

205

240

332

-

120112

Smeermiddelen/vetten

-

22

-

14

-

-

-

-

-

130113

Afvalolie

136

32

510

386

760

2.075

1.141

3.609

1.580

130204

Afgewerkte olie cat. III

-

-

-

36

-

-

-

-

-

Pagina 38 van 48


For quality of life

Bijlage 2d. (vervolg) Gevaarlijk afval (kg) 2006-2014 (Wageningen UR) uitgesplitst naar Euralcode Euralcode

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

130205

Omschrijving Afgewerkte olie cat. II

626

1.082

2.146

460

160

293

135

295

490

130208

Afgewerkte olie cat. II

1.960

-

6

-

-

-

-

-

-

130502

Olie/water/slibmengsels

-

-

-

-

-

-

6.420

-

-

130703

Dieselolie met water

-

-

-

-

-

-

-

1.000

-

130899

Oliehoudend afval (droog)

140602

Oplosmiddel halogeenrijk

140603

Giftige stoffen, hoog calorisch oplosmiddel, etc

150110

Labglas, thermisch glas, lege emballage (ongespoeld)

150111

Spuitbussen

150202

Filters met chemicaliënresten

160107

Oliefilters

160113

Remvloeistof

174

-

160114

Koelvloeistof

4.590

1.896

160212

Asbesthoudend materiaal

-

-

160214

Elektronica

-

-

160303

Kaliumhexacyanoferraat / anorganisch zout

160305

Klein materiaal vervuild met dioxines / organisch zuur

160306

Organische poeders halogeen arm

160504

Brandblussers / gasflesjes

160506

Labchemicaliën divers

160507

Natriumhydroxide vast

160508

Telvloeistof, vials, vloeistoffen, bestrijdingsmiddelen

160601

Loodaccu's

160602 160903 160904

Kaliumpermanganaat, oxiderende vloeistoffen

161001

Afvalwater, laag calorische vloeistoffen

161002 170204 170503

Grond verontreinigd met olie, PAK, bestrijdingsmiddel

170605

Asbesthoudend materiaal

386

-

-

433

131

389

262

49

215

4.958

4.329

4.054

3.707

2.575

2.298

2.663

2.637

3.358

11.131

9.277

12.528

25.061

29.917

39.910

27.329

34.985

34.759

5.684

4.350

5.189

3.411

2.858

3.938

2.263

2.992

3.251

-

-

-

37

32

42

6

9

13

1.251

746

1.663

64

-

107

37

60

916

-

-

15

24

44

-

-

7

36

144

-

-

-

-

-

-

4.436

98

-

-

-

-

-

-

116

62

148

46

21

26

-

5.230

4.557

9.644

3.380

1.549

1.390

120

-

-

-

120

-

-

-

-

8

331

156

-

-

-

-

5

-

12

5

186

-

-

-

-

-

-

-

-

30

-

100

-

17

70

-

3.508

3.905

1.887

3.263

1.293

6.604

2.714

2.849

2.989

-

-

-

-

8

-

39

38

-

-

6

1.275

1.072

3.785

1.456

619

2.013

1.214

718

362

407

628

1.145

676

496

1.273

314

Ni/Cd accu's

-

-

-

-

-

-

123

-

-

Waterstofperoxide+peroxyazijnzuur, benzoylperoxide

-

-

29

20

-

182

413

233

42

-

-

-

18

22

188

98

7

108

19.674

5.920

15.143

1.817

6.162

1.077

1.361

1.697

141

Laagcalorische mengsels

-

-

14.660

-

-

-

-

-

-

Glasafval met restanten

-

-

-

-

373

540

499

519

898

2.148

2.076

1.456

228

1.409

1.086

1.262

8.450

4.422

-

-

180

-

-

-

-

-

-

Pagina 39 van 48


For quality of life

Bijlage 2d. (vervolg) Gevaarlijk afval (kg) 2006-2014 (Wageningen UR) uitgesplitst naar Euralcode Euralcode

Omschrijving

180103

Biologische materialen/ ziekenhuisafval mens

180106

Biologisch besmet labchemicaliën

180202

Ziekenhuisafval dier

190203

Specifiek ziekenhuisafval

191211

Huishoudchemicaliën, zepen/cleaners, grond+styreen

200113

Halogeenarme oplosmiddelen (hoog calorisch)

200114

CZV/COD-vloeistoffen

200115

Kjeldahl-vloeistof

200117

Fixeer/ontwikkelaar mengsel

200119

Bestrijdingsmiddelen

200121

Div lampen, kwikhoudende voorwerpen

200123

Koelkasten, wit- & bruingoed

200125

Dierlijke/plantaardige oliën en vetten

200126

Smeervetten

200127

Lijmen, harsen en kitten / kantoor kga

200129

Reinigers

200131

Medicijnafval

200133

Batterijen

200135

Kantoorafval

200136

Computerbanden / electroschroot

200139

PVC

200306

Slib RKG

onbekend div

Dierlijk afval

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

119.693

29.727

18.419

23.710

19.738

20.795

20.096

18.087

15.653

-

-

-

670

2.140

144

409

1.098

495

27.308

71.174

94.272

69.660

61.602

56.515

67.885

70.900

78.964

-

-

260

16.565

-

-

-

-

1.454

-

-

0

-

139

6

23

32

55

3.322

-

-

-

-

-

44

-

3

154

173

94

288

385

97

735

-

344

5.237

8.080

7.242

7.610

5.463

4.632 -

-

-

-

-

-

100

27

52

24.452

24.829

27.059

-

-

-

-

-

-

1.249

1.723

1.077

1.021

1.527

2.791

1.489

1.563

2.453

11.640

2.038

-

3.743

3.283

4.922

4.233

3.600

2.324

-

-

-

80

-

-

70

-

-

-

-

68

-

120

22

41

62

516

419

193

352

294

166

124

132

288

432

-

-

18

-

-

-

-

-

-

1

1

5

209

231

79

-

-

36

567

323

307

193

530

127

282

241

171

-

75

-

214

264

290

61

105

27

347

6

-

65

199

87

56

343

-

-

-

-

-

-

-

-

781

275

7.300

620

-

2.895

-

-

-

-

-

79.422

108.369

15.538

-

-

-

-

-

-

Chemisch afval zonder specificaties Totaal

240

-

7

2.000

-

-

-

-

-

-

358.435

290.832

248.876

223.593

191.380

200.220

208.072

203.029

205.262

NB1: Het afval van Hogeschool van Hall-Larenstein te Leeuwarden is in de periode 2009-2011 in het overzicht opgenomen. NB2: Vanaf 2011 is ook het afval van locaties van PPO (Bleiswijk, Westmaas, Vredepeel) meegenomen. NB3: Vanaf 2011 is ook het afval van locaties van Praktijkbedrijven ASG (Sterksel, De Marke (Hengelo Gld), Nij Bosma Zathe (Goutum)) meegenomen. NB4: Vanaf 2011 is ook het afval van de NVWA (Wageningen Campus) meegenomen. NB5: Met ingang van 2012 (vis) en 2013 (dier) wordt ook het vis- en kadaverafval meegeteld.

Pagina 40 van 48


For quality of life

Bijlage 3. Energiegebruik 2005 en 2009-2014 van Wageningen UR Energiegebruik

Elektra (kWh)

Gas (m3)

Energie (GJ)

Ton CO2

2014

57.129.458

6.273.363

712.717

12.095

2013

59.167.202

7.864.487

781.416

14.976

2012

59.559.676

8.324.624

799.511

15.806

2011

58.986.867

8.103.014

788.522

15.400

2010

59.522.471

9.720.625

844.550

53.447

2009

62,844,056

9,133,439

855,927

53.762

2008

63.685.301

9.923.959

888.039

53.965

2005

59.581.768

11.031.812

886.033

53.598

Energiegebruik t.o.v. 2005

Elektra (kWh)

Gas

Energie (GJ)

Ton CO2

2014 2013 2012 2011 2010

96% 99% 100% 99% 100%

57% 71% 75% 73% 88%

80% 88% 90% 89% 95%

23% 28% 29% 29% 100%

2009

105%

83%

97%

100%

2008 2005

107% 100%

90% 100%

100% 100%

101% 100%

Energiegebruik Complexen 2012 Dreijen

Elektra (kWh)

Gas

Energie (GJ)

Ton CO2

9.822.130

1.663.292

141.042

3.127

Wageningen Campus Kortenoord Lelystad Overige Totaal Energiegebruik Complexen 2013 Dreijen Wageningen Campus Kortenoord Lelystad Overige Totaal

34.621.563 909.285 11.608.562 2.598.136 59.559.676 Elektra (kWh)

3.258.627 221.929 2.575.613 605.163 8.324.624 Gas

414.730 15.208 185.995 42.537 799.511 Energie (GJ)

6.357 411 4.788 1.123 15.806 Ton CO2

9.244.528 36.988.874 0 10.537.553 2.396.247 59.167.202

1.641.790 3.345.677 0 2.403.540 473.480 7.864.487

135.163 438.791 0 170.910 36.552 781.416

3.080 6.548 0 4.464 884 14.976

5.211.393

1.115.506

82.208

2.076

Elektra (kWh)

Gas

Energie (GJ)

Ton CO2

10.692.898 36.764.842 0 7.429.469 2.242.249 57.129.458

2.006.693 2.658.824 0 1.265.561 342.285 6.273.363

159.748 415.035 0 106.920 31.014 712.717

3.755 5.314 0 2.379 647 12.095

2.613.500

297.932

32.951

573

2014

2013 84.460 247.940 0 112.684 36.334 481.448 2013 0,517 1,106 1,605

2012

2008

495.857 2012 0,531 1,074 1,661

605.618 2008 0,654 1,132 1,785

Derden Energiegebruik Complexen 2014 Dreijen Wageningen Campus Kortenoord Lelystad Overige Totaal Derden Vloeroppervlakte m2 BVO De Dreijen Wageningen Campus Kortenoord Lelystad Overige Totaal Specifiek gebruik Aardgas (GJ/m2) Elektra (GJ/m2) Totaal

475.422 2014 0,418 1,081 1,499

Pagina 41 van 48


For quality of life

Bijlage 3. Vervolg energiegebruik 2005, 2008, 2010-2014 van Wageningen UR

Pagina 42 van 48


For quality of life

Bijlage 4. (Afval)waterverbruik 2005, 2008-2014 van Wageningen UR (Afval)waterverbruik

Leiding (m3)

Bron (m3)

CO2 leiding (kg)

CO2 bron (kg)

2014

205.258

56.177

61.578

18.474

2013

215.055

59.402

64.517

17.821

2012

199.622

57.587

59.887

17.276

2011

211.265

66.524

63.380

19.957

2010

222.863

50.595

66.859

15.179

2009

248.477

103.720

74.543

31.116

2008

223.091

140.806

66.927

42.242

2005

223.091

140.806

66.927

42.242

(Afval)waterverbruik t.o.v. 2005 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008

Leiding

Bron (m3)

CO2 leiding

CO2 bron

88% 92% 85% 90% 95% 106% 95%

40% 43% 41% 48% 36% 74% 101%

88% 92% 85% 90% 95% 106% 95%

40% 43% 41% 48% 36% 74% 101%

(Afval)waterverbruik Complexen 2012 Dreijen Wageningen Campus Kortenoord Lelystad Overige Totaal

Leiding (m3)

Bron (m3)

CO2 leiding (kg)

CO2 bron (kg)

41.645 68.719 3.525 50.529 16.926 181.344

14.380 19.478 22.582

4.314 5.843 6.775

1.147 57.587

12.494 20.616 1.058 20.642 5.078 59.887

344 17.276

(Afval)waterverbruik Complexen 2013 Dreijen Wageningen Campus Kortenoord Lelystad Overige Totaal

Leiding (m3)

Bron (m3)

CO2 leiding (kg)

CO2 bron (kg)

36.091 75.905 0 92.189* 10.870 215.055

19.745 34.372

10.827 22.772

5.924 10.312

5.285 59.402

27.657 3.261 64.517

1.586 17.821

13.382

0

19.636

Leiding (m3)

Bron (m3)

CO2 leiding (kg)

CO2 bron (kg)

25.246 81.048 0 87.363* 11.601 205.258

19.000 35.865 0 0 1.312

7.523 24.152 0 26.034 3.457 61.167

5.662 10.668 0 0 391 16.741

11.176

56.177

3.330

0

Derden (Afval)waterverbruik Complexen 2014 Dreijen Wageningen Campus Kortenoord Lelystad Overige Totaal Derden

Pagina 43 van 48


For quality of life

Bijlage 4. Vervolg (afval)waterverbruik 2008-2014 van Wageningen UR

Pagina 44 van 48


For quality of life

Bijlage 5. Aanvullende behaalde resultaten van de organisatieonderdelen Naast corporate niveau, zijn er aanvullende resultaten behaald voor de organisatieonderdelen, zie tabel bijlage 5A en 5.1. Tabel bijlage 5A. De aanvullende behaalde resultaten in 2013 per organisatieonderdeel. Milieu gerelateerde onderwerpen Vergunningvoorschriften Systemen

Milieu-logboek

Milieubeleidsvelden

Chemicaliën-

Energie- en

Calamiteiten-

Onderhoud,

registratie

Waterregistratie

plan

keuringen en

Water

Energie

Afval

Vervoer

Inkoop

Anders

2

3

4

5

6

7

controles ESG

1

Tabel 5.1. De aanvullende behaalde resultaten in 2014 van ESG nr

Milieugerelateerd onderwerp

Doelstelling

Resultaten / acties

Milieuvergunning

1

Systemen

Milieuzorg en MVO: actueel en doeltreffend Bij beleidskeuzes wordt continue aandacht besteed aan de duurzaamheidsaspecten (People, Planet & Profit). De zelfverklaring in het kader van maatschappelijke verantwoordelijkheid (ISO 26000) is hierbij richtinggevend.

Voor het MVO-beleid van de Environmental Sciences Group (ESG) is de zelfverklaring in het kader van de richtlijn “ISO 26000 Maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties” leidend. Met deze zelfverklaring wil de directie van ESG verankeren dat de impact van haar activiteiten op milieu en maatschappij transparant en ethisch verantwoord is. De principes en thema’s beschreven in de richtlijn zijn belangrijke uitgangspunten voor de besluitvorming binnen de ESG. Jaarlijks wordt beoordeeld of aan de richtlijn wordt voldaan. De zelfverklaring (inclusief onderbouwing) is te vinden op het publicatieplatform van de NEN.

Wageningen Campus

MVO doelstellingen zijn o.a.:  Bewustwording ESG-medewerkers, ten aanzien van de betrokkenheid van stakeholders, ethisch gedrag, mensenrechten en rol richting overheid.  Bij voorbereiding van internationale projecten wordt rekening gehouden met MVO-aspecten. Geplande acties:  Activiteiten m.b.t. duurzaamheid worden in de jaarplannen en begrotingen van ESG (teams, leerstoelgroepen en ondersteunende afdelingen) opgenomen.  Succesvolle interne en externe beoordelingen van de gecertificeerde zorgsystemen ISO 9001 en ISO 14001.  Beoordeling door de directie ESG of het duurzaamheidsbeleid het beoogde effect heeft, door middel van een

In het Strategisch Plan 2013-2017 van de ESG is maatschappelijke verantwoordelijkheid een prominent thema. Doelstellingen zijn, als onderdeel van de interne kaderbrief ESG, vastgesteld door het management team. Actiepunten zijn opgenomen in de ESG-brede duurzaamheidsplanning. In 2014 is (verder) gewerkt aan het vergroten van de betrokkenheid van ESGmedewerkers en andere stakeholders bij het MVO-beleid. Thema’s waren o.a. ethisch gedrag, mensenrechten en de rol richting overheid. In 2014 heeft ESG deelgenomen aan een Masterclass ‘ISO 26000 zelfverklaring en communicatie'. Deze masterclass gaf handvatten voor het enthousiasmeren van medewerkers voor MVO en hoe dit enthousiasme te gebruiken in de communicatie naar (externe) stakeholders. Nieuwe inzichten uit de workshops worden in 2015 gebruikt in de voorlichting naar medewerkers. De specifieke taken om het ISO 14001 milieuzorgsysteem draaiende te houden, zoals de milieuaspectenanalyse, het actualiseren van het register m.b.t. relevante milieuwet- en regelgeving en advisering t.a.v. milieujaarplanningen, zijn uitgevoerd. Aandachtspunten voortkomend uit interne en externe audits zijn aangepakt, milieurapportages m.b.t. energie, water, afval en printgedrag zijn opgesteld. Pagina 45 van 48

Wageningen UR (University & Research centre) nr


Doelstelling



2

3

Water

Energie

jaarlijks (oktober) uit te voeren managementreview. Beleid en doelstellingen worden zo nodig bijgesteld. Plannen van aanpak worden geïmplementeerd zodat wordt voldaan aan de richtlijn ISO 26000 t.a.v. maatschappelijke verantwoordelijkheid.

For quality of life

Resultaten / acties

Milieuvergunning

M.b.t. het milieubeleid is verder gewerkt aan de drie speerpunten die bijdragen aan het streven naar een klimaatneutraler ESG: 1. Kritisch omgaan met dienstreizen (in binnenen buitenland); 2. Efficiënt omgaan met energie; 3. Papierverbruik verminderen. Dit is een continu proces waarvan de vorderingen zijn beschreven onder de punten 3. Energie, 5. Vervoer, 6. Inkoop en 7. Overig.

Gelijkblijvend waterverbruik Minimaal gelijkblijvend waterverbruik t.o.v. het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar (bij gelijkblijvende omstandigheden).

Ten opzichte van de afgelopen vijf jaar (2009-2013) is het waterverbruik met 15% toegenomen. Deze stijging hangt samen met een intensiever gebruik van de gebouwen na interne verhuizingen in 2012. Na de forse stijging in 2013 is het drinkwaterverbruik in 2014 met 20% verminderd.

Geplande acties: Monitoring (maandelijks) van het waterverbruik zodat bij afwijkingen maatregelen genomen kunnen worden.

Het lagere waterverbruik is voor een deel te verklaren door de reparatie van het grijswatercircuit in Lumen. Hierdoor was minder leidingwater nodig voor de bewatering van de binnentuinen (atria). Ook zijn problemen met de hemelwatertank in Gaia in 2013 verholpen, waardoor het gebruik van hemelwater voor toiletspoeling kon worden hervat. In 2014 werd in totaal 1.410 m3 hemelwater gebruikt, bijna 8% meer dan in 2013.

Optimaal energiegebruik Vermindering van het elektriciteits- en gasverbruik (per m2) met 2% t.o.v. het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar (bij gelijkblijvende omstandigheden). Geplande acties:  Monitoring (maandelijks) van het energieverbruik zodat bij afwijkingen maatregelen genomen kunnen worden.  Mogelijkheden voor energiebesparing worden onderzocht, o.a. toepassen LED-verlichting.

In 2014 zijn in overeenstemming met de vergunningsvoorschriften in mei en in november afvalwateranalyses uitgevoerd. Hierbij zijn geen overschrijdingen geconstateerd. In 2014 werd het energieverbruik van de ESG-gebouwen elk kwartaal door het energieteam beoordeeld. Het energieteam bestaat uit de energiecoördinator van het FB, de technische gebouwbeheerder (FB Facility Services) en leden van het KAM-team (ESG). De energiecoördinator heeft maandelijks, d.m.v. het monitoringprogramma Erbis, gevalideerde energiecijfers vrijgegeven. Op basis van deze gegevens zijn rapportages opgesteld. Knelpunten en afwijkingen werden geanalyseerd en verwachtingen per periode besproken. Uit de analyses blijkt een ruime vermindering van het energieverbruik. De besparingsdoelen zijn ruimschoots gehaald:  het elektriciteitsverbruik is gedaald met 4,8% t.o.v. het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. T.o.v. 2013 is 5,7% bespaard.  het gasverbruik is gedaald met 18% t.o.v. het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. T.o.v. 2013 is 20% bespaard. In Gaia werd in 2014 34,6% minder kWh verbruikt vergeleken met het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. In Lumen is het elektriciteitsverbruik met 8,4% gestegen. Het gasverbruik laat een zelfde verloop zien. In Gaia werd -36% minder gas verbruikt, terwijl dit in Lumen met 13% toenam. Deze verschillen zijn het gevolg van de verplaatsingen van activiteiten (laboratoria) van Gaia naar Lumen. Pagina 46 van 48

Wageningen Campus

Wageningen Campus


4


Afval

Doelstelling

Afvalpreventie en optimale afvalscheiding Gestreefd wordt naar een reductie van 5% t.o.v. het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar (bij gelijkblijvende omstandigheden). Geplande acties:  Optimalisering van de afvalscheiding van de afvalstromen papier, karton, ICT-materiaal, glas, batterijen, gevaarlijk afval en plastic bekertjes.  Mogelijkheden verbetering afvalscheiding t.a.v. GFT/swill en plastic worden onderzocht.  Deelname aan het Wageningen UR brede Waste board.

For quality of life

Resultaten / acties

Milieuvergunning

In de openbare ruimten (hal, gangen en toiletgroepen) van gebouw Gaia is begin 2014 LED-verlichting geïnstalleerd. Dit heeft in 2014 een elektriciteitsbesparing van ruim 12% opgeleverd (t.o.v. 2013). In onderstaande tabel zijn de afvalstromen toe te schrijven aan de ESG opgenomen. Het gaat hierbij om de hoeveelheden afval van de gebouwen Gaia, Lumen en een deel van Atlas. Voor Atlas is een verdeelsleutel toegepast: 2/3 ESG en 1/3 CS+. Afvalstromen (kg)

% +/2014

2013

2014 t.o.v. 2013

Gemiddelde 2009-2013

% +/2014 t.o.v. gemiddelde

Papierafval

27.983

32.045

-12,7%

44.826

-37,6%

Restafval

49.470

55.365

-10,7%

57.896

-14,6%

18.412

15.797

+16,6%

14.498

+27%

-8,2%

119.496

-18,9%

Gevaarlijk afval Glasafval Totaal

Wageningen Campus

1.240 95.865

104.447

Vergeleken met 2013 werd bij de ESG in 2014 8,2% minder afval afgevoerd. Ten opzichte van het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar komt ESG uit op een daling van19%. Zowel de hoeveelheid oud papier als het restafval verminderde flink. De hoeveelheid gevaarlijk afval steeg het afgelopen jaar verder (+17%). Het gevaarlijk afval is gerelateerd aan de activiteiten in de laboratoria. De hoeveelheid glasafval in 2014 is niet bekend.

5

Vervoer

Kritisch omgaan met dienstreizen (in binnenen buitenland). Doelstellingen zijn: Minimaal gelijkblijvend t.o.v. voorgaande jaar. Standaard CO2-compensatie van vliegreizen. Geplande acties:  Bevorderen milieubewustzijn t.a.v. dienstreizen in binnenen buitenland.

Het team KAM van ESG participeerde in 2014 in de “Waste Board”, het overleg tussen vertegenwoordigers van Wageningen UR en de afvalinzamelaar. Doel van dit overleg is door samenwerking met andere organisatieonderdelen alle afvalstromen, wat betreft inzameling en transport, zo efficiënt mogelijk af te voeren. Binnen de Waste Board zijn de mogelijkheden verkend om ook GFT/swill en plastic gescheiden in te zamelen. De ESG wil op een milieubewuste manier omgaan met dienstreizen, in binnenen buitenland. Richtlijnen zijn opgesteld, waarin vooral de keuzes worden benadrukt, zoals: wel/niet vliegen, wel/niet openbaar vervoer, wel/geen gebruik maken van videoconferencing. Concreet betekent dit dat:  “communiceren op afstand” door gebruik te maken van hulpmiddelen (zoals o.a. videoconferencing en skype) wordt gestimuleerd;  over korte afstanden binnen Europa (tot ca. 750 km), indien mogelijk, met de trein wordt gereisd. Vanaf 1 januari 2014 werd de CO2 compensatie van vliegreizen bij ESG op een Pagina 47 van 48

Wageningen Campus



Doelstelling



6

Inkoop

7

Anders, namelijk: Papierverbruik

Vliegreizen worden gecompenseerd voor CO2.

Duurzaam inkopen Bewust duurzame inkoop (t.b.v. bedrijfsvoering en projecten) door leerstoelgroepen, teams en ondersteunende afdelingen. Bij inkoop worden de criteria m.b.t. duurzaam inkopen zo veel mogelijk toegepast. Papierverbruik Reductie van het aantal prints per fte met 5% t.o.v. het voorgaande jaar.  Bevorderen digitalisering en papierbewust printen.  Medewerkers inzicht geven in hun printgedrag.

For quality of life

Resultaten / acties

Milieuvergunning

andere manier ingestoken. Besloten is om niet extern te compenseren, maar om de compensatie te gebruiken om de eigen bedrijfsvoering duurzamer te maken. In 2014 is het compensatie bedrag besteed aan de installatie van LED-verlichting in gebouw Gaia. Dit heeft in 2014 een energiebesparing van 86.101 kWh opgeleverd, waarmee een uitstoot 1,3 ton CO2 eq is vermeden. Om het thema duurzaam inkopen bij projectleiders onder de aandacht te brengen is duurzaam inkopen één van de aandachtspunten van de milieuchecklist voor projecten. In lijn met het MVO-beleid wordt het inkoopbeleid verbreed naar MVO-aspecten. Het toepassen van inkoopcriteria m.b.t. MVO is voor ESG een aandachtspunt.

Bevorderen digitalisering en papierbewust printen. Om medewerkers inzicht te verschaffen in het printgedrag van hun team, leerstoelgroep of afdeling werd elk kwartaal een rapportage opgesteld van het aantal prints per kostenplaats. Dit inzicht in printgedrag heeft effect gehad. Het aantal prints is sinds 2010 verminderd (zie tabel). Ten opzichte van het basisjaar 2010 werd in 2014 ruim een kwart minder papier verbruikt voor het printen. Ten opzichte van 2013 is het totaal aantal prints in 2014 met ca. 3% verminderd. Het aantal pakken papier per fte bleef echter gelijk. Per jaar Aantal prints Totaal aantal pakken papier Aantal pakken papier per fte

2014

2013

2012

2011

2010

3.817.115

3.947.496

4.515.755

4.790.472

5.188.048

4.581

4.737

5.419

5.749

6.226

5,9

5,9

6,6

7,1

7,6

In 2014 werd bij ESG gewerkt aan twee projecten die bijdragen aan het verminderen van het papierverbruik:  het project “Basis op orde”, gericht op beter beheer van digitale documenten en digitale archieven;  het invoeren van een digitaal projectdossier. In het tijdschrijfsysteem MyProjects kunnen projectleiders een projectshare aanmaken voor projectdocumenten.

Pagina 48 van 48

Wageningen Campus

Wageningen Campus

Milieujaarverslag Wageningen UR 2014

Recommend Documents