OCMWANTWERPEN
Memorie van Toelichting Exploitatie Budget 2006
1
17/11/05
Inleiding Op 2 en 3 maart werd door het management comité en een aantal raadsleden een beleidsweekend gehouden om een kritische analyse door te voeren van alle activiteiten van het OCMW. De bedoeling van deze tweedaagse was de kerntaken te bepalen en te onderzoeken of activiteiten, die niet echt tot de specifieke taken van het OCMW behoren niet beter kunnen verder gezet of overgenomen worden door externe partners. In aansluiting op dit weekend werden per beleidsdomein werkgroepen opgericht dit het financieel perspectief moesten doorlichten met als doel de financiële draagkracht te verhogen. Op sommige domeinen kon onmiddellijk worden ingespeeld, voor andere beslissingen, die de inmenging van externe partners tot gevolg hadden, moest meer tijd uitgetrokken worden. Werd in 2005 de aanzet gegeven, dan zijn de resultaten van een aantal beslissingen tot gezondmaking verwerkt in het budget van 2006. De structuur van de activiteitencentra werd aangepast aan Horizon 2010. Dit wil zeggen dat de stafdiensten van de Algemeen Secretaris, zoals Budgetcel, ICT, Communicatie en Museum en Archief werden ondergebracht onder het departement Organisatie & Ontwikkeling (het vroegere KRM). Zo ook werd het departement Wonen & Zorg uitgesplitst in twee departementen : ‘Residentieel Wonen’ en ‘Thuis Wonen’. Nutsvoorzieningen Wat de aardgasprijzen betreft wordt ervan uitgegaan dat het verbruik en de prijzen nagenoeg dezelfde blijven. Door de oliecrisis en het toenemend verbruik (alle apparatuur is op elektriciteit) kan op basis van een kostprijsanalyse vastgesteld worden dat de prijs voor elektriciteit stijgt met 18.16 %. Voor het water is er een aanzienlijke budgetaanpassing daar de milieuheffing, die vroeger opgenomen was in de bedrijfsbelastingen, nu een integraal deel uitmaakt van de verbruiksfactuur. De drinkwaterprijs is in 2005 gestegen met 5 %, de milieuheffing is gestegen met 3 % en sinds 1/7/2004 moet er een bijkomende rioolbijdrage betaald worden. Al deze aanpassingen hebben een globale stijging van de waterprijs met ongeveer 20 % tot gevolg. Voor de totaliteit van de nutsvoorzieningen kan de invloed van deze prijsaanpassingen geraamd worden op 1.109.148 euro, wat neerkomt op een stijging t.o.v. 2004 met 28 %. Ethias/RSZPPO In september 2004 werd er tesamen met het stadbestuur beslist om de pensioenen over te hevelen van Ethias naar RSZPPO. Vier belangrijke redenen leidden tot deze beslissing : op korte termijn een besparing voor de stad. Op lange termijn een besparing voor het OCMW gezien de effecten van het dalen van het aantal statutairen door de verzelfstandiging van de ziekenhuizen. Doordat stad en OCMW de krachten te bundelen was de besparing op korte en lange termijn meer dan 1+1=2. De vierde en belangrijkste reden was de visie en keuze om te solidariseren met andere steden en de federale overheid om krachten te bundelen en de risicioés te spreiden. Ondertussen en ten gevolge van de aansluiting van nog een aantal andere steden werden de tarieven van RSZPPO aanzienlijk aangepast. Desalniettemin werd de overgang van Stad en OCMW naar Ethias bevestigd met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2005. De redenen hiervoor zijn dat er voor beide partijen (voor de ene op korte, voor de andere op langere termijn) een aanzienlijke besparing kan gerealiseerd worden. In de huidige overeenkomst wordt namelijk bepaald dat noch Stad, noch OCMW ooit meer zouden mogen betalen, dan wat dat jaar aan pensioenen moet uitgekeerd worden. Dit heeft tot gevolg dat er voor 2005 geen verhoging is van de patronale bijdrage en dat voor 2006 de patronale bijdrage stijgt van 20 % naar 20,50 %. Normaliter zouden de pensioenlasten met 4.3 miljoen euro gestegen zijn. Dit bedrag wordt mee opgenomen in de exploitatie met de bedoeling om een vergrijzingsfonds aan te leggen en jaarlijks te spijzen met de besparing op de personeelskosten. Stedenfonds Binnen het OCMW-budget stedenfonds wordt jaarlijks 400.000 euro voorzien voor beter bestuur en organisatieontwikkeling. Vanaf 2006 wordt geopteerd om voor 12500 euro op de stedenfondsmiddelen een externe audit te laten lopen ter controle van de besteding en bewijsvoering van de bestedingen. Dit wordt samen met VESPA aanbesteed. Voor 2006 stijgt het globale stedenfonds met 3,769 % procent. Het gevolg hiervan is dat het OCMW gedeelte van het stedenfonds stijgt van 24.012.951,13 naar 24.918.005,53 euro, of een
2
17/11/05
stijging van 905.054,40 euro. Op de Raad voor Maatschappelijk Welzijn van 1 juli 2005 werd beslist om 1/3 van deze fondsen te voorzien voor de financiering van de investeringen. Deze beslissing werd ingegeven door de analyse van de financiële draagkracht/last van het OCMW. Het gevolg van deze beslissing is wel dat nu ongeveer 5 miljoen euro exploitatiekosten minder gesubsidieerd worden en rechtstreeks wegen op de stadsbijleg. THUIS WONEN Thuiszorg In de loop van 2005 werd gestart met het gebruik van dienstencheques voor onze klanten. De effecten van deze nieuwe afrekeningsmethode werden niet opgenomen in het budget daar er onvoldoende gegevens beschikbaar waren om een valabele prognose te kunnen opstellen m.b.t. opbrengsten en kosten. Dienstencentra In BC ASB van 15/07/2005 werd beslist om de prijs van de maaltijden op te trekken van 4.30 euro naar 5.00 euro. Op jaarbasis, rekening houdend met ongeveer 407.000 maaltijden, betekent dit een meeropbrengst van 284.900 euro. Door de overname van een aantal woningeenheden van de stad, waar zich momenteel reeds een dienstencentrum bevindt, vervalt vanaf 1/1/2006 voor deze dienstencentra de huurkost. Het gaat hier om DC De Meere, De Fontein, Den Drossaert, Den Bleek en Hoge Weg. De besparing die hieruit voorvloeit kan geraamd worden op 52.840 euro. Sociale Verhuringen Vanaf 1 januari 2006 worden 439 flats en 59 garageboxen overgedragen van Stad naar het OCMW. Van Vespa werden de volgende gegevens ontvangen : Opbrengsten Bejaardenflats Garages Verhuring GSM masten
Kosten Onderhoud en hertsellingen Onroerende voorheffing
Aantal 439 60
Bedrag 1.072.143 32.659 14.828 1.119.630
260.000 84.558 344.558
De renovatiewerken en de aanpassingswerken m.b.t. brandbeveiliging, liften, werden opgenomen in het investeringsbudget. RESIDENTIEEL WONEN RVT De inspectie van de Vlaamse Gemeenschap hanteert een 80/20 verhouding bij de indeling van éénen tweepersoonskamers. Het OCMW beschikt in diverse instellingen nog over een teveel aan meerpersoonskamers. In sommige instellingen waren nog kamers voor drie en vier personen. De kamers voor vier en drie residenten zijn minder en minder in trek bij nieuwe residenten. Daarom en om tegemoet te komen aan de eisen van de inspectie, werd beslist de drie- en vierpersoonskamers in eerste instantie om te zetten in tweepersoonskamers. De aanpassingswerken van 4 en 3 persoonskamers naar 2 en 1-persoonskamers hebben een lichte daling van de inkomsten tot gevolg van 195.335 euro. Deze omvorming werd beslist in het BC ASB van 15 juli 2005.
3
17/11/05
Vinck Heymans St Anna Bogaerts Torfs Gitschotelhof Melgeshof TOTAAL
53,136 38,595 23,304 24,591 55,709 195,335
Jeugdzorg De eventuele overdracht van één of meerdere jeugdinstellingen naar Stad Antwerpen, was op het moment van opstelling van het budget nog niet gefinaliseerd en bijgevolg werden de budgetten voor deze instellingen opgenomen in ‘going-concern’.
MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE Activering De activiteitencentra GGZ Dagcentra (De Vinken, De Ridder) en GGZ Consultaties worden ondergebracht onder activering omdat ook hier getracht wordt een aantal sociaal tewerkgestelden op deze activiteitencentra te kunnen inzetten. Was het gemiddelde aantal sociaal tewerkgestelden voor 2005 ongeveer 800 dan wordt voor 2006 een aantal van 1.100 vooropgesteld. Crisisbegeleiding Het vroegere activiteitencentrum Rechtshulp werd omgevormd van een gecentraliseerde dienst tot een gedecentraliseerde dienstverlening via de sociale centra. Anderzijds wordt alle aandacht gefocust op crisisbegeleiding. Werd de begeleiding in het verleden voornamelijk gedelegeerd aan CAW Metropool dan richt het beleid er zich voornamelijk op de crisisbegeleiding in sociale woningen, crisiswoningen en gemeubelde kamers volledig in eigen hand te nemen. Om dit doel te realiseren worden een aantal sociale woningen voor begeleiding ondergebracht onder crisisbegeleiding. Het gaat hier om de volgende woningen : De Welkom, De Rape, De Leeuwerik, Harincrode, De Krekel, De Violieren, Zwijgerstraat, Clampaert, Broederminstraat. In dit activiteitencentrum worden de volgende kostenplaatsen voorzien : Crisisopvang, Schuldbemiddeling, Collectieve Schuldbemiddeling, Budgetbeheer, Rechtshulp, Huis Sofia, de opvanghuizen zoals De Biekorf, Pension Van Schoonhoven, de inloopcentra voor daklozen De Vaart, De Steenhouwer en de sociale restaurants (De Pollepel, De Zeven Schaken).
ORGANISATIE & ONTWIKKELING De stafdiensten van de secretaris die vroeger onder het budget van Algemene Zaken werden voorzien, gingen organisatorisch vanaf 1 januari 2005 over naar het departement Organisatie & Ontwikkeling. Het gevolg hiervan is dat er een grondige aanpassing gebeurde zowel voor het budget van Algemene Zaken als voor het departement Organisatie & Ontwikkeling. Daar deze wijziging werd doorgevoerd nadat het budget 2005 was opgesteld, kon deze organisatorische aanpassing pas in de budgetwijziging 2005 en het budget 2006 cijfermatig verwerkt worden. Budget en Beleidsinformatie De activiteiten van de budgetcel werden ten gevolge van Horizon 2010 uitgebreid. Zo werd de opvolging van de subsidies getransfereerd van financiën en wordt deze dienst ook verantwoordelijk voor de coördinatie van de beleidsinformatie. Door deze bijkomende taken is de bestaande personeelsbezetting uitgebreid met 3 VTE's, waarvan 2 personen gemuteerd werden van het departement financiën. ICT In overeenstemming met de kostenstijging van het OCMW werd het exploitatiebudget voor Digipolis vastgelegd op 5.790.000 euro. voor de ICT werking. Daar er nog geen gegevens beschikbaar zijn, werden er voor de beheerskosten voor telefonie, die vanaf 1 januari overgaan naar Digipolis, geen extra kosten ingeschreven. Door de samenvoeging van de telefonie van stad
4
17/11/05
en OCMW zou er namelijk een besparing moeten gerealiseerd worden. De normale telefoniekosten zouden ruimschoots moeten voldoen om de kosten van deze overgang te dragen. Communicatie In de loop van 2005 werden de activiteiten van de evenementencel en het fotolabo in deze dienst geïntegreerd. Waar de evenementencel zich in het verleden voornamelijk bezighield met de activiteiten die uitgingen van het centraal bestuur, werden vanaf midden juni 2005 een aantal medewerkers van de vroegere LOCO-dienst mee opgenomen in de evenementencel. Voor 2006 werden de volgende activiteiten voorzien ; gemiddeld 6 openingen per jaar, de open bedrijvendag , de Vlaamse opendeurdagen van alle OCMW’s,, de deelnames aan onthaalavonden in districtshuizen, het nieuwjaarsconcerten voor senioren in het elzenveld en de 50+ beurs. Bibliotheek, Museum en Archief Bij de gezondmakingsoefening werden een aantal scenario’s uitgewerkt voor deze activiteiten. Bij de opstelling van dit budget kon er nog geen beslissing genomen worden, bijgevolg werden de opbrengsten en kosten hier behandeld vanuit een ‘going-concern’-benadering.
PERSONEELSMANAGEMENT Indexaanpassing In aanvulling op de indexering van de lonen en wedden in september 2005, waarvan de globale jaarinvloed in dit budget verwerkt wordt, werd er tevens een bijkomende indexering voorzien van 2 % in de maand oktober 2006. Deze verhoging werd opgegeven in de jaarlijkse omzendbrief van 22 juli 2005 met de instructies voor de opstelling van budgetten en meerjarenplannen. Deze index-aanpassingen hebben een globaal effect van 4.037.443 euro. Vakantiegeld Volgens het sectoraal akkoord 2003-2004 van 12 mei 2003 wordt in 2006 overgegaan tot de verhoging van het vakantiegeld tot 92 % van het maandsalaris voor de niveaus B en A. Deze verhoging kan geraamd worden op 1.238.759 euro (voor deze niveaus). CAO’s personeel In de loop van 2005 waren er verschillende nationale stakingen van het verplegend personeel dat uiteindelijk heeft geresulteerd in een aantal aanpassingen van hun geldelijk statuut. Daar er bij de opstelling van de BW2005 en het budget 2006 onvoldoende gegevens bekend waren over de invulling hiervan en de impact op het overheidspersoneel, werden deze mogelijke wijzigingen niet opgenomen in het budget. Voor het overige personeel lopen de onderhandelingen meestal via comité C. De voorstellen die daar momenteel besproken worden zullen allicht ook financiële gevolgen hebben, maar op dit ogenblik kunnen daar de financiële implicaties niet van ingeschat worden. Invoering nieuw S-statuut In het nieuwe S-statuut wordt de verloning van de sociaal tewerkgestelden berekend aan de basis minimumlonen van CAO 43. Deze lagere verloning, in vergelijking met het vroegere S-statuut, betekent een besparing die geraamd wordt op 387.802 euro. De keuze voor het nieuwe statuut is ingegeven vanuit een keuze voor loonspanning als incentive om door te stromen naar regulier werk of regulier werk aan te houden. Door deze ingreep kan bovendien het bedrag voor activering optimaal benut worden en kan het aantal geactiveerden stijgen zonder budgetverhoging. Vorming Het vormingsbudget wordt afgerond op 288.800 euro. Dit bedrag bevat een provisie voor hogere school opleidingen voor 30.000 euro, voor medewerkers, die tijdens de normale tewerkstelling nog een universitair of post-universitair diploma willen halen. Hospitalisatieverzekering Na bespreking met de makelaar wordt vanaf 1 januari 2006 overgegaan tot een verhoging van de premie voor de hospitalisatieverzekering van 100 euro naar 130 euro. Deze verhoging van de partonale lasten leidt tot een globale toename van 136.270 euro voor het OCMW personeel. Deze verhoging volgt de algemene trend van de premies bij alle verzekeringsmaatschappijen. Absenteïsme Voor wat de afwezigheden betreft wordt het personeelsbudget maximaal berekend. D.w.z. dat geen rekening wordt gehouden met de verminderde loonkost ingevolge afwezigheden voor ziekte
5
17/11/05
en zwangerschapsverlof van het contractueel personeel. Er werd rekening gehouden met een absenteïsme van 4.5 %.
BGD In het verleden kwamen de kosten voor medisch onderzoek voor stagiairs ten laste van de scholen die stagiairs afvaardigden. De wetgeving werd aangepast en vanaf 1/1/2005 vallen deze kosten ten laste van de werkgever, d.w.z. ten laste van de RVT’s. Een recente omzendbrief van minister Vandenbroeck van Arbeid geeft het signaal dat deze maatregel eventueel zou teruggedraaid worden. Competentiemanagement In samenwerking met de consultant De Witte & Morel werd een begeleiding voorzien in competentiemanagement. Dit project werd opgestart in 2005 , voor 2006 zal de kostprijs 102.500 euro bedragen. Sodico In het verleden werd er door het OCMW en de OCMW-ziekenhuizen een gezamelijke dotatie verstrekt aan Sodico van 125.000 euro. Bij de oprichting van ZNA was het niet duidelijk of deze dotatie voor de personeelsleden, die aan de ziekenhuizen ter beschikking worden gesteld, verder zou lopen. ZNA Personeelsleden, die bij de opstart van ZNA, loopbaanonderbreking hebben aangevraagd om een tijdelijk contract af te sluiten met ZNA, worden als ontslagnemend voor het OCMW beschouwd. Er wordt vanuit gegaan dat deze personeelsleden bij het einde van de periode van loopbaanonderbreking niet meer naar het OCMW zullen terugkeren. Samenvatting Als gevolg van de hierboven vermelde aanpassingen stijgen de personeelskosten ten opzichte van de budgetwijziging met 15.359.136 euro van 350.058.284 naar 365.417.420 euro. Dit verschil wordt ook beïnvloed door de stijging van de sociaal tewerkgestelden met 216,22 VTE’s, wat een meerkost veroorzaakt van 4.667.133 euro, die grotendeels wordt gecompenseerd. Voor het OCMW zonder ZNA-statutairen bedraagt het budget 187.641.807 euro . De stijging op dit deel van de personeeslkosten bedraagt 10.870.157 euro of een stijging van 6.15 %. Indien rekening gehouden wordt met alle personeelsgebonden subsidies (Gesco, Maribel, Art.60 leefloon en equivalent leefloon, RIZIV subsidies, gezinszorg enz.) dan worden t.o.v. het globale budget 88.905.538 euro als inkomsten ingeschreven. D.w.z. dat van de personeelskosten 47.38 % kan gerecupereerd worden en dat de netto-personeelskost 98.736.269 euro bedraagt. FINANCIEN In de loop van 2005 werd het traject opgestart om de organisatie van de financiële functie te wijzigen. Dit hield onder andere een analyse in van alle processen die over heel het OCMW financiële gevolgen heeft. De jaarimpact van de eerste aanpassingen werden opgenomen in het budget. De volledige gevolgen van deze hertekening en aanpassing van de processen zullen pas in de loop van 2006 merkbaar worden. Bij de opstelling van dit budget kon hiermee nog geen rekening gehouden worden. De intrestlasten blijven t.o.v. de budgetwijziging 2005 nagenoeg dezelfde. LOGISITIEK Als resultaat van Dynamo worden de activiteiten van de dienst logistiek ondergebracht in twee activiteitencentra AC 106124 Patrimonium en AC 106136 Logistiek. De opvolging van de verschillende diensten zal opgevolgd worden in een rapportering per kostenplaats. Op deze manier wordt een aanzet gegeven tot de vereenvoudiging van de structuur van de activiteitencentra.
SAMENVATTING De werkingsopbrengsten stijgen in totaal met 10.439.258 euro . De stijging is het gevolg van een stijging van de werkingsopbrengsten met 2.400.923 euro en een stijging van de andere opbrengsten met in totaal 7.735.483, ten gevolge van :
6
17/11/05
− −
meerfacturatie aan ZNA van 4.473.454 euro als gevolg van de stijging van de personeelskosten het saldo kan voornamelijk toegewezen worden aan de stijging van de middelen voor maatschappelijke integratie.
De totale werkingskosten stijgen met 89.563.932 euro, waarvan 70.737.911 euro van deze stijging te wijten is aan afschrijvingen. Dit geeft een totaal vertekend beeld omdat hierin de afschrijvingen op de erfpacht ZNA zijn opgenomen voor 64.976.981 euro en een stijging van de afschrijvingen voor de eigen instellingen van 5.760.940 euro (Dokske, Lange Batterijstraat). Het saldo van de stijging kan toegewezen worden aan een stijging van de verbruikte goederen met 3.392.277 euro en een stijging van de personeelskosten met 15.159.135 euro of 4.39 %. Voor ZNA bedraagt de stijging voor het personeelsbudget 2.59 %. De overgang naar RSZPPO heeft geresulteerd in een besparing van de pensioenlasten die werkelijk zouden moeten betaald worden. Een verdeelsleutel voor toewijzing van de besparingen werd uitgewerkt. Van de gemeenschappelijke besparing door stad en OCMW wordt een eerste deel globaal toegewezen aan het stedelijk pensioenfonds. Daarnaast is er een deel voor het OCMW en een deel voor de stad. Er werd beslist om het OCMW-gedeelte te reserveren voor een vergrijzingsfonds. Deze beslissing werd budgettair verwerkt door in voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten een bedrag op te nemen van 4.166.667 euro. Dit bedrag komt overeen met de ristorno RSZPPO voor 2006. Bij de berekening van de gemeentelijke bijdrage worden een aantal financiële elementen geëlimineerd. De eleminaties die in dit verband gebeuren m.b.t. onroerende leasing en kapitaalsubsidies slaan terug op leasing-overeenkomsten en kapitaalsubsidies die verbonden zijn aan de activa van de vroegere OCMW-ziekenhuizen. Al deze elementen hebben tot gevolg dat het budget 2006 afgesloten wordt met een tekort t.o.v. de gemeentelijke bijdrage van 15.427.976 euro, ofschoon de gemeente bijleg t.o.v. BW2005 stijgt met 3.343.400 euro (4 %), inclusief een aanpassing voor de verhoging van het verlofgeld van 786.900 euro. De werkelijke kost voor de aanpassing van het verlofgeld naar 92 % bedraagt echter 2.857.824 euro. De meerkost die niet kan gecompenseerd worden, door de verhoging van de gemeente bijleg bedraagt 2.070.924 euro. Bijkomend bedraagt het jaareffect van de indexering in 2005 en de bijkomende indexering, voorzien in 2006, 4.037.443 euro. Bij de opstelling van het budget 2005 was reeds gebleken dat dit budget niet sluitend kon afgesloten worden. Een van de hoofdredenen hiervan was de inschrijving van intresten voor de omzetting van de renteloze voorschotten van de stad van de vorige jaren in een lening. Om dit tekort, in de toekomst, te vermijden werd een beleidsweekend ingericht, in de maand maart 2005, met de bedoeling een aantal gezondmakingsoefeningen uit te werken, zodat dit tekort zich in 2006 niet meer zou voordoen. De mogelijke positieve effecten van de beslissingen, die daar werden genomen, konden niet geconcretiseerd worden in het budget 2006. Hierbij wordt een samenvattende verklaring gegeven van de redenen voor het tekort t.o.v. de gemeentelijke bijdrage : Stijging gemeentebijleg 2006
3.343.400
Stijging verlofgeld Indexering personeelskosten Extra intrestlasten Provisionering vergrijzingsfonds Schrapping werkingsmiddelen uit stedenfonds Schrapping personeelskosten uit stedenfonds
2.857.824 4.037.443 5.808.000 4.166.667 2.270.528 3.158.539 22.299.001
Tekort t.o.v. aanpassing gemeentelijke bijdrage
18.955.601
Ingeschreven tekort
15.427.976
Dit tekort wordt afgeroomd van het overschot op de gemeentelijke bijdrage, dat voornamelijk in 2004 is ontstaan, voor een totaal van 34.815.877 euro. Na verwerking van het tekort 2006 met
7
17/11/05
het saldo van de stadsbijleg, blijft er een saldo van 19.387.900 euro over en kan de begroting 2006 afgesloten worden in lijn met de gebudgetteerde en vastgelegde gemeente bijleg.
8
17/11/05
