Mediation en bestuursrecht Congres vereniging gemeente mediation 12 november 2010
Ashley Terlouw
Mediation en bestuursrecht
Programma 1. Introductie 2. Wat is een conflict? 3. Hoe worden conflicten opgelost? 4. Voordelen van mediation (en nadelen) 5. Bestuursrechtelijke conflicten en mediation 6. Conflictoplossing op maat 7. Schoenmaker blijf bij je leest? 8. Gemeentemediation en conflictdiagnose 9. Slot
Mediation en bestuursrecht
1. Introductie
Mediation en bestuursrecht
2. Wat is een conflict? Conflict
Situatie waarin twee of meer partijen doeleinden nastreven, die niet met elkaar verenigbaar zijn en waarin zij proberen elkaars doelstellingen bewust te weerstreven
Geschil
Juridisch gedefinieerd aspect van een conflict …
Mediation en bestuursrecht
3. Hoe worden conflicten op gelost?
Mediation en bestuursrecht
4. Voordelen van mediation (en nadelen) Volgens Kocken Rechtspraak
Mediation
Ontdoet geschil van oorspronkelijke inhoud
Partijen formuleren zelf inhoud geschil
Reduceert partijen tot passieve actoren
Partijen houden het geschil in eigen hand
Normen die niet die van partijen zijn
Normen worden in proces van onderhandeling bepaald
Rechter is een autoritaire figuur
Mediator doet wat partijen vragen
Rechterlijke uitspraak maakt zelden einde aan conflict
Bij overeenstemming worden conflicten daadwerkelijk opgelost
Tijdrovend en duur
Sneller en goedkoper
Mediation en bestuursrecht
5. Bestuursrechtelijke conflicten en mediation Welke conflicten lenen zich voor oplossing door mediation? -
Gelijkwaardige relatie Kleine relational distance Duurzame relatie Geen geïnstitutionaliseerde wijze van conflictoplossing beschikbaar
Allewijn, Met de overheid om tafel, Sdu 2009: Groot belang voor overheid en burger om ook voor toekomst relatie goed te houden. Daarom is mediation geschikt voor het oplossen van bestuurechtelijke conflicten
Mediation en bestuursrecht
6. Conflictoplossing op maat Pilot bij rechtbank Den Bosch sector bestuur I. Sportel en A.B. Terlouw, Rechters in gesprek met burger en bestuur, LBM 2009.
Doel pilot: Beter toerusten rechters bij keus tussen uitspraak, schikking, verwijzen naar mediation. Onderzoeksvraag: Heeft de pilot daaraan bijgedragen? Methode: Observatie en interviews.
Mediation en bestuursrecht
Conflictoplossing op maat (uitkomsten) 1. Pilotzittingen verschilden aanmerkelijk van gewone zittingen. 2. Het komen tot schikkingen en verwijzing naar mediation lukte in de praktijk nauwelijks. 3. Het is moeilijk de stap te zetten van belangeninventarisatie naar oplossing. 4. Problemen met efficiëntie en structuur. 5. Draagvlak voor mediation is groot maar sterk afhankelijk van aard van de zaak en graag eerder in de procedure.
Mediation en bestuursrecht
7. Schoenmaker blijf bij je leest? Hypotheses/stellingen: Mediation in het bestuursrecht heeft een grotere kans van slagen als het in de bezwaarfase of nog eerder plaatsvindt. Betere toerusting van bestuurders om door middel van conflictdiagnose na te gaan of een conflict met een burger zich leent voor mediation, voorkomt onnodige procedures en vergroot de kans op een duurzame conflictbeslechting.
Mediation en bestuursrecht
8. Gemeente mediation en conflictdiagnose Doel: Opvattingen van gemeenteambtenaren over andere dan juridische conflictoplossing achterhalen en nagaan welke invloed die opvattingen hebben op de daadwerkelijke toepassing van alternatieve geschilbeslechting. Onderzoeksvragen: Hoe, in welke situaties en op welk moment maken gemeenteambtenaren gebruik van de mogelijkheden tot mediation tijdens de bezwaarprocedure? Indien zij daarvan geen gebruik maken, waarom niet? Wat zouden zij nodig hebben om wel succesvol in de bezwaarfase via mediation conflicten op te lossen? Welk type zaken is hiervoor in hun ogen wel of juist niet geschikt?
Mediation en bestuursrecht
9. Slot
En nu van eenrichtingsverkeer
… naar gesprek
