MEDEDELINGEN 96e schooljaar
ZOMER 2013
MEDEDELINGEN JULI 2013 HET AMSTERDAMS LYCEUM Algemeen bijzonder Gymnasium- en Atheneumonderwijs met als mogelijkheid versterkt Spaans, Engels of Italiaans.
Rector: R. Schoonveld Spreekuur: na telefonische afspraak Valeriusplein 15 1075 BJ Amsterdam T: 020 5747744 F: 020 6756861
[email protected]
VAN DE RECTOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 GESLAAGD! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 WINNAAR JEF COLLE PRIJS 2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 ONTWIKKELINGEN RONDOM HET PROFIELWERKSTUK . . . . . . . . . . . . . . 7 AMSTERDAMMER VAN DE DAG WINT KNAW ONDERWIJSPRIJS . . . . . . . . 8 WORDEN WIE JE BENT, OF: ALS HET MAAR GEZELLIG IS . . . . . . . . . . . . . . 9 “IK LEG ME TOE OP ‘T SCHRIJVEN VAN LEVEND HOLLANDSCH..." . . . . . 11 WIE BIEDT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 CULTUUREXCURSIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 “IK ZIT OP EEN BANKJE EN HEB HET NAAR MIJN ZIN” . . . . . . . . . . . . . . . 15 LES OP ZATERDAG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 WAT DOEN DIE LP'S IN HET TRAPPENHUIS? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 NIEUWE BÈTAPROGRAMMA’S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
MEDEDELINGEN CURSUS 2012-2013 SCHOOLJAAR 96
KCV-VOORSTELLING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 ZONDER KUNST GEEN LEVEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 NAAST SCHOOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 NA SCHOOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 KUNST UIT V5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Redactie T. Brüggeman M.S. Kuyper T.E. van Veen L. de Vries Eindredactie M.S. Kuyper Samenstelling+Vormgeving Papyro.nl
Foto's in dit nummer zijn o.a. van: Cherissa Snijders, Carmen Ket, Rob Hendriks, Simone de Ruyter, Michiel Goudsmit, Jennifer Hensen, Foppe Hoogeveen, Esther Geerling
amsterdamslyceum.nl 1
VAN DE RECTOR EXAMENFRAUDE
De examenfraude ergerde me des te meer, omdat
Ergerlijk was het! Waar de gang van zaken rond de exa-
wij, zoals verreweg de meeste andere scholen, de
mens traditioneel meer dan zorgvuldig is, kwam plotse-
hele gang van zaken rond het examen buitengewoon
ling het bericht dat de inhoud van het examen Frans al
serieus nemen. De examens worden onmiddellijk na
bekend was geworden via internet. Nadere berichtge-
ontvangst door twee conrectoren na controle in de
ving leverde een groot aantal details op waaruit in ieder
kluis gedaan, vlak voor een examen worden de
geval kon worden opgemaakt dat er op de school in
betreffende opgaven er uit gehaald, de pakketten
Rotterdam waar het examen vandaan kwam, meer fou-
worden in de examenzaal getoond aan de voorste
ten en onzorgvuldigheden waren begaan. Daar hebben
kandidaten om te laten controleren of ze ongeschon-
we helaas allemaal last van gehad, want nadat eerst
den zijn en of het het juiste examen is etc. etc.
lang onduidelijk was of de andere scholen wel op 13
Ik hoop dat ons de komende jaren zo’n absurde exa-
juni de uitslag mochten bepalen, werd dat na uitstel pas
menfraude bespaard zal blijven, waarbij het al zal hel-
’s avonds op 12 juni meegedeeld. En, niet onbelangrijk,
pen als de overheid de examens weer op behoorlijke
alle scholen in het land moesten onderzoek instellen
wijze in deugdelijke en verzegelde enveloppen gaat
naar erg afwijkende cijfers en daarvan bij aanhoudende
verpakken, en niet in het tot fraude uitnodigende
twijfel melding doen bij de inspectie. Ik vond het bui-
krimpfolie waarin ze de laatste jaren aangeleverd
tengewoon vervelend dat ik leerlingen die zeer goede
worden…
cijfers hadden behaald, plotseling nader aan de tand moest voelen in plaats van dat ik ze kon feliciteren.
Ook de leerlingen in de overige klassen deden het
Omdat ik de waardevastheid van het diploma zeer
over het algemeen zeer goed: we hebben aan het
belangrijk vind, heb ik dat onderzoek wel verricht en
eind van dit schooljaar zeer veel leerlingen kunnen
kwam gelukkig tot de conclusie dat alle cijfers bij ons
bevorderen en slechts enkele leerlingen zullen ons
volkomen verdiend waren. We hebben deze nare scha-
tussendoor verlaten.
duw over de feestelijkheden kunnen wegnemen door
Reden genoeg om iedereen een goede zomervakan-
de als altijd feestelijke diploma-uitreiking, vier sessies
tie toe te wensen!
met maar liefst 171 geslaagden. Er waren 178 kandidaten, dus we hebben het wat mij betreft ideale slagingspercentage van 96,1!
2
G E S L A AG D ! ! Dit jaar leek de spanning bij de kandidaten nog wel groter dan de voorafgaande jaren. Dit werd onder andere veroorzaakt door de verscherpte zak-slaagregeling. Was vorig jaar als extra eis al ingevoerd dat je voor je centraal examens gemiddeld minstens een 5.5 moest halen, dit jaar kwam daar de kernvakkenregeling bij: voor Nederlands, Engels en wiskunde mag je hooguit één vijf halen. Kortom, er was veel stress. En toen kwam daar nog het gedoe uit Rotterdam bij. Frans werd een dag uitgesteld (gelukkig had er niemand een vakantie geboekt) en ook de bekendmaking van de uitslag werd met onzekerheid en onduidelijkheid omringd. Toen al het stof was neergedaald en het zweet was opgedroogd bleek het resultaat echter geweldig te zijn. 96% geslaagden en daarbij acht leerlingen cum laude: alle cijfers acht of hoger!
G E S L A AG D E N 2 0 1 3 Aaron Eisses Amber Kok Anne Hoetink Anouck van Duuren Ares Gualtieri Arthur Diepersloot
Baginda Tirtadji Bart Meyers Berten Plankeel Bo Bilars Bo Lebens Bram Baas Bram de Kanter Bram Oskam Cameron Rijnsburger Cece Kooper Celine Bruijs Charissa el Allati Chrissie Quast Daan Blankenstijn Daan Helsloot Daan van der Sluijs Dani Chneider
Daniel Kappelle David Bolt Delia Spoelstra Diego Renting Diny Stekelenburg Dirk Oostendorp Dora Weijers Elana Meijer Eline Sparreboom Ellis Driehuizen Emiel Meuleman Emilie Haitsma Emma Huig Emma Wiersma Enzo Smid Erik Huijing Carretero Erwin Dijkstra Erwin Kruisbrink Eyven Estrada Felicia van Gastel Fleur de Waal
3
Frederike Klein Geert van Houselt Hetty de Zwart Iris Bakker Iris Siemons Isabelle Slot Janneke Krommendijk Jelle Soethout Jeske de Voogd Jet Vink Jim Hommes
Jiri de Vos Jishai van der Kleij Joëlle Snijders John Brooks Jonathan Mitnik Jordi Heemskerk Joris Bruil Juba Rasdi Julia Andriesse Julia ter Veld Julius Goedhart Julius Winter Justin van Til Justina Abdalla Katja Distel Kelly Dake Kim Hooiveld Kiriko Mechanicus Lara Stekelbos Latifah Trams Laura Backer Laura Slot Leon Ingelse
Lukas Donkers Marc Brouwers Marcelle Bartels Marieke van Brussel Mark de Boer Marrie Vrouwe Mathilde Bakker Matteo Kamstra Matthijs van Westrop Mattie Pajonk Max de Meij Max Mallon Max Mathijssen Maxim Allaart Menno Hondius Merel Visser Merlijn Mascini Mick van Rijk Mike Goldman Mirre Bakels Najib el Moussaoui Naomi Minco Natasja van der Brug
Liesbeth Knap Lilika Wiersinga Lilith Alink Lizzy Sinnema
Loïs Tan Lucas Kroos Lucas Roeleveld Lucy van Raalte
4
Nathan Worms Nena Luttik Neneh Verburg Nick Wassenberg Niki Kampen Nikita Mangoentaroeno Nina Rozendaal
Peer Moens Pien Kars Pierette Kiewiet de Jonge Quico Schmitz Quinty Boers Rachel Morri Rens Edwards
Thomas van Brunschot Tijmen de Vos Tim Oussoren Tobias Beers Tobias Lantink Tom Derks Tom Greenwood
Nina van Tuikwerd Nona Kuipers Noortje Crabbendam Orphé Olf Otis Schwab Patrick Thonhäuser
Rick Altman Robert Sillem Robin Lee Koper Rosa Kelmanutu Rosa Klerkx Rosa Snijders Rosanna Bello Salma Rassi Sam Buffing Sam Kuin Samuel Hartman Sander van der Horst Sara Ketelaar Sharanjeet Singh Simone Krop Sophia Busselaar Sophie de Roda Husman Sophie de Seriere Soumaya Marhi Stijn Hesse Susan Janssen Thijs Dieperink Thijs van der Stoel
Tom Otten Valérie Michel Veerle Nicolaï Waas Thissen Wendy Bangert Willem van Hove Wirasha Autar Yannesh Meijman Yoel Levy Yoshi van der Hilst Zoë Kuik Zowi Huinen
5
wers u o r B c Mar
erling Bèta-le atie als le prest m e u h e ce lg ea ams Ly de best msterd 3 Het A 012-201 ljaar 2 Schoo
kzaam rnaast wer um en daa che aanpak was ctis dams Lyce Amster ende dida aan Het inspirer ezen. ies gew urkunde met een - en natu bineren exacte stud e te com leraar wis naar de tig jaar nige wijz de weg n twin nzin ente dan eige e stud meer kennis op urende veel jong grote vak was ged Hij heeft – 2009) . Door zijn ies leerlingen. e (1948 NIKHEF erat Jef Coll r bij het vele gen chappe ld voor als wetens er voorbee bijzond hij een
Kleurenfeest
6
Ontwikkelingen rondom het profielwerkstuk Als we wisten wat we deden, heette het geen onderzoek. - Albert Einstein
Elke leerling sluit de VWO-opleiding af met het profielwerkstuk. In tachtig uur laat de leerling zien dat hij in staat is een zelfstandig onderzoek uit te voeren. Het is de kers op de taart en de eerste keer dat een leerling zelf mag kiezen wat hij gaat bestuderen.
vorming (KCV) en maatschappijleer. Dit gemiddelde komt als het zogeheten combinatiecijfer op de eindlijst te staan. Ook de titel van het profielwerkstuk wordt vermeld op het diploma. In voorgaande jaren werd pas in de zesde klas begonnen met het profielwerkstuk. Dit schooljaar zijn we aan het einde van de vijfde klas gestart. In de aula hebben de vijfdeklassers te horen gekregen wat het werkstuk behelst bij de verschillende vakken. Ook nieuw is dat alle vijfdeklassers een onderzoeksvoorstel schrijven met een voorlopige onderzoeksvraag en onderzoeksopzet. Daarnaast zoekt elke leerling een relevant (wetenschappelijk) artikel bij zijn onderwerp.
De vorm van het profielwerkstuk kan per vak sterk verschillen. Voor de bètavakken doen de leerlingen een experimenteel onderzoek, bijvoorbeeld naar het meten van kosmische straling voor natuurkunde. Bij de talen vindt vaak tekstanalyse plaats, zoals de vergelijking van twee werken uit de Engelse literatuur. Voor de zaakvakken staat een literatuuronderzoek centraal, aangevuld met interviews of een enquête.
Het is de bedoeling dat iedere vijfdeklasser voor het begin van de zomervakantie een onderzoeksvraag heeft en in de vakantie aan de slag kan met het theoretisch kader. In de eerste week na de kerstvakantie moet de eindversie van het profielwerkstuk worden ingeleverd. De beste profielwerkstukken worden ingestuurd voor de jaarlijkse profielwerkstukprijzen.
Hoewel de aard van het profielwerkstuk sterk kan verschillen, wordt elk werkstuk afgesloten met een schriftelijk verslag en een presentatie of nabespreking. Het is niet de bedoeling dat een profielwerkstuk beperkt blijft tot een theoretische literatuurstudie. We streven ernaar dat leerlingen ‘de bieb uit moeten’. Dit kan door een interview met een deskundige, een bezoek aan een universiteit of het bijwonen van een lezing.
Dit jaar won Emma Huig (gymnasium 6) met haar profielwerkstuk de KNAW Onderwijsprijs. Dit is een jaarlijkse prijs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) voor de beste VWO-profielwerkstukken van Nederland. Het werkstuk ging over de puzzel Het Stomachion van Archimedes. Op www.amsterdamslyceum.nl staat een link naar haar werkstuk. LdV
Voorheen kon een leerling alleen maar slagen voor het eindexamen met een voldoende of goed als beoordeling. Hierdoor werd in de praktijk zelden een onvoldoende uitgedeeld. Vanaf 2010 heeft het werkstuk een echt cijfer gekregen. Dit cijfer wordt gemiddeld met het eindcijfer voor algemene natuurwetenschappen (ANW) klassieke en culturele
7
Amsterdammer van de dag wint KNAW onderwijsprijs
Emma de docenten die haar hebben begeleid
Emma Huig is dit jaar niet alleen op prachtige wijze geslaagd voor haar gymnasiumopleiding, ze won bovendien de prestigieuze onderwijsprijs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. En op 11 juni was Emma ook nog eens Amsterdammer van de dag in het Parool!
docenten nodig voor de begeleiding, Rik Deinema (Grieks) en Peter de Lange (wiskunde). Uit het juryrapport: Emma Huig heeft zich verdiept in de puzzel Het Stomachion van Archimedes. Zij heeft bekende gegevens en literatuur over het Stomachion geanalyseerd en de wiskunde achter de puzzel behandeld, vooral de meetkunde en de combinatoriek. Vervolgens is het Emma Huig gelukt om een conclusie te trekken over wat Archimedes bedoelt en de bekende literatuur over het Stomachion te interpreteren. Daarnaast levert zij in haar profielwerkstuk de eerste vertaling van het Oudgrieks naar het Nederlands van de tekst, een bijzondere prestatie. Het niveau van de onderzoeksvraag van Emma Huig is hoog en ambitieus: wat zegt Archimedes nu echt en hoe is de vergelijking met de bekende vertalingen en
De KNAW Onderwijsprijs is een jaarlijkse prijs voor de beste VWO-profielwerkstukken van Nederland die creatief en gedegen onderzoek tonen. Een jury van topwetenschappers kiest uit de inzendingen de beste drie werkstukken van elk profiel, twaalf in totaal. De prijzen gaan naar de leerlingen die de profielwerkstukken hebben geschreven, hun begeleidende docenten en de scholen. Emma schreef haar profielwerkstuk over de puzzel Het Stomachion van Archimedes. Zij combineerde daarmee de vakken Grieks en Wiskunde. Er waren dus ook twee
8
interpretaties? Een goed gekozen titel, voorzien van een heldere inleiding over wat, waarom en hoe, waarbij de juiste bronnen zijn gevonden en gebruikt. De jury is van mening dat het een zeer origineel onderwerp is. Heel bijzonder is dat Emma Huig de eerste Nederlandse vertaling van dit beroemde stuk heeft gemaakt. De analyse is van hoge kwaliteit. De auteur toont ook aan dat in de Engelse vertaling een fout is gemaakt, dat is knap gevonden en spreekt van durf. Als u het profielwerkstuk wilt downloaden en lezen: http://www.knawonderwijsprijs.nl/upload/werkstukken/NT _profielwerkstuk2013_Stomachi on_raadselvandepuzzel.pdf En hier kunt u Emma zelf horen vertellen over haar onderzoek: http://www.youtube.com/watch ?v=_P53ZJ1ljBU (gemaakt door Jennifer Hensen, docente tekenen) TVV
Worden wie je bent, of: als het maar gezellig is. Gesprek met Lenny Cornel en Kristin Drijvers Lenny Cornel (docent Frans) en Kristin Drijvers (docent handvaardigheid) nemen afscheid van Het Amsterdams Lyceum. Kris is achtendertig jaar aan school verbonden geweest en Lenny drieëndertig jaar. Hoewel ze een interview allebei vreemd vonden –‘wie vindt dat nu interessant?!’- stemden ze toch in, overstag gegaan door de belofte van een gesprek en een fles rode wijn in plaats van een interview bij een kopje koffie. TB: Wanneer kwamen jullie op school? LC: In januari ’79. Jij eerder Kris. KD: Ik weet het niet. Ik ben heel slecht in het verleden. Waarom jij in januari? LC: Ik verving iemand die op krukken liep. TB: En nu is de cirkel rond. KD: Ik was 24.
lairste lerares van Nederland geweest. Ze heeft toen een zilveren krijtje gewonnen. Herman Brood kwam voor haar zingen in de aula. Dat waren nog eens tijden. KD: Ik heb dat krijtje nog ergens liggen… TB: Hoe weet je dan dat je andere scholen stom vindt? LC: Nou, ik ging vroeger vaak naar conferenties en daar sprak ik mensen van andere scholen en die waren alleen maar aan het klagen. En ik schepte alleen maar op. Wij hebben echt een leuke school. TB: Herinner je je gebeurtenissen die echt heel erg leuk waren? LC: Alle docentendagen. Alle lustra. Jij had dan die Wolkenland-act Kris. TB: Zoals die van de schoolleiding nu? KD: Precies dezelfde. Alleen was ie bij ons leuker. LC: Ja, maar het verleden is altijd leuker… KD: O ja? LC: … Dat is toch logisch? Je hebt nergens last van als je er nu aan terugdenkt, scherpe kantjes vallen weg. - stilte – KD: Ik ben toch niet zo van het verleden, geloof ik. Ik vond het vandaag ook nog leuk op school. TB: Bestaat er een leven na school? KD: Leerlingen vroegen vandaag: “wat gaat u dan doen als u vrij bent? Tuinieren?” LC: Ik ga ’s morgens beginnen met een kopje koffie in de bibliotheek, hier op de hoek. Dan ga ik iets moois bekijken in het Stedelijk of het Rijks en daarna stap ik op de tram en ga ik naar de bioscoop! Maar ja, dat doe je niet zeven dagen per week natuurlijk… tja, het is natuurlijk gewoon heel gezellig op school en ik zit graag tussen de mensen. Dát ga ik missen: met z’n dertigen zijn. KD: Ik raak m’n publiek kwijt. En mijn materiaal. Nu is het zo, dat ik iets bedenk en de leerlingen maken het…
Lenny Cornel
TB: En je hebt nooit op een andere school les gegeven? KD: Ik zal je zeggen: ik vind onderwijs stom en scholen stom en kinderen stom. Maar ik vind Het Amsterdams leuk, en de kinderen en de collega’s lief. LC: Zij vindt kinderen niet stom hoor, zij is de popu-
LC: Ga je niet thuis zitten knutselen? KD: Ja, maar dan zonder publiek dus.
9
LC: Zijn er eigenlijk nog roddels? Vroeger roddelden we heel fijn met elkaar. Met Frits en Henk en Harry – het was één groot feest… Dit bedoel ik met herinneringen: in mijn herinnering heb ik geen hoofdpijn en ben ik niet moe, maar ik kan me ook herinneren dat ik met twee kleine kinderen thuis zat, vijfentwintig uur per week les gaf. Toen dacht ik: zodra ik kan, ga ik met pensioen. Wat dat betreft moet je niet parttime gaan lesgeven, dan wil je niet meer bij die school weg. KD: We rookten vroeger ook de hele tijd… LC: Ik niet hoor, ik was heel netjes. TB: Waarom? LC: Dat weet ik niet. Dat was ik gewoon… We rookten in de les, we rookten op de gang. We begonnen ook nooit op tijd, omdat we stonden te roken voordat we les moesten geven. Die kinderen bleven wel zitten. KD: Terwijl we niet zulke brave kinderen hadden, dat waren echt van die potentiële examenstelers. Na een kwartier dachten we, we moeten maar eens les gaan geven. Ja, daar heeft Roel wel achterheen moeten zitten. Maar dit is toch geen verhaal – zo suf uit de oude doos? TB: Dan doen we even niet uit de oude doos: ik ben benieuwd naar wat je mailde Lenny over die gezelligheid. Het moet gewoon gezellig zijn in de les… LC: In de les? TB: ja ín de les – hoe komt het eigenlijk, dat dat lukt? LC: Dat weet ik niet. Omdat we het willen denk ik, het is een wisselwerking. KD: En je moet ook echt van ze houden. LC: Het gaat ook vanzelf… KD: Maar jij moet beginnen, met echtheid… LC: Ja, als je faket ga je onderuit. KD: In mijn eerste jaar dacht ik dat ik nooit les zou willen geven en dat ik maar één jaar op school zou zijn. Ik zag mezelf als kunstenaar, niet als juf. Maar toch… ik merk nu dat ik de docent geworden ben die ik zelf zo gemist heb. Dat is wat ik creëer in mijn lessen: ‘je bent welkom, je doet het goed, dit is een mooi vak, het gaat hier over schoonheid. Ik zie je, ik hoor je.’ Dat is waarom het zo’n mooie sfeer is in het lokaal, omdat alle leerlingen zich gezien en gerespecteerd voelen, maar ik voel me dat ook. Gaandeweg is dit mijn eigen verhaal geworden en daar ben ik enorm dankbaar voor. Maar zoiets bedenk je niet van tevoren.
Kristin Drijvers en Lenny Cornel
En toen ik mijn bul had, dacht ik: “nu ga ik er ook geld mee verdienen.” Volgens mij bestaat mijn sollicitatiebrief aan Krijn en Tjepkema uit vier regels. Ik werd aangenomen en ik dacht o, wat ben ik begonnen” - maar ik begon en werd docent, maar eigenlijk was ik het al. Ik werd degene die ik natuurlijk eigenlijk al was. Maar als ik alles geweten had, dan was ik misschien natuurkunde gaan studeren, of filosofie, of was ik de toneelschool gaan doen. KD: Dat kan nu toch ook nog? Zeg Lenny, je komt toch wel 5 juli? Moeten we iets afspreken qua dresscode? LC: Dresscode?! Krisje! Ik heb geen keus, ik moet een broek aan die over mijn gipspoot heen past… Het gesprek duurde nog veel langer en er kwamen natuurlijk allerlei dingen ter sprake die hier, om wat voor reden dan ook, niet kunnen staan. Vrijdag 5 juli worden Kris en Lenny uitgeluid in de aula en verliest Het Amsterdams twee docenten pur sang.
TB: Dacht jij ooit: “ik word docent”, Lenny? LC: Nee. Ik ging pas studeren toen ik een baby had.
Tirza Brüggemann
10 8
“Ik leg me toe op ‘t schrijven van levend hollandsch. Maar ik heb schoolgegaan …” En wat doe je dan als docent Nederlands en nazaat van meester Pennewip, ooit de bron voor deze beruchte uitspraak van Multatuli? Inderdaad, je ontvlucht de wereld van Facebooken en saaie theorie door je leerlingen van V5A mee te nemen naar een literair interessant stukje Amsterdam. Daar, waar ooit Eduard Douwes Dekker anderhalve eeuw geleden groot werd en Theo Thijssen de zwembadpas voor Kees de Jongen uitvond. En waar nog steeds schrijvers zich laten inspireren om over dichtbij of over veraf hun gedachten in onze moedertaal vast te leggen. Donderdagmiddag 23 mei was de eerste stop in de Korsjespoortsteeg 20. Kapiteinszoontje Eduard werd hier geboren en kreeg er later zijn eigen museum. Met plaatsvervangend plezier vertelde een keurige vrijwilliger van het Multatuli Genootschap over de amoureuze escapades van de grote meester, zijn arrestatie
na een klap voor een kritische bezoeker van zijn toneelstuk en zijn onbedwingbare goklust. Maar ook over de talloze internationale drukken die de Max Havelaar een wereldberoemd boek maakten en die de impact van de superieure schrijver tot in deze tijd overeind houden. Met een aai over de (nu lege) urn van de als eerste Nederlander gecremeerde Multatuli en een laatste blik op de rustbank en zijn schaakspel stommelde V5A een beetje beduusd de smalle trappetjes af. Onder schooltijd op de fiets! Zelfs Ayoub leest dan braaf een
gedicht voor over Amsterdam, terwijl de rest van de klas om hem heen staat. Dat gebeurt dan ook nog op historische grond voor de Noorderkerk waar eens Vondels Kennemers het Paard van Troje naäapten en waar het beeld van Femke en Woutertje Pieterse een rustig rotsje in de drukke stadsbranding vormt.
Via het Papeneiland staan we even stil op de Lindengracht en kijken vanaf Thijssens eigen bank of hangend over het stuur, hoe Marina een perfecte imitatie geeft van de zwembadpas. Je ziet Kees met zwaaiende armen naar de Prinsengracht swingen. “Wat zullen de mensen met ontzag kijken naar zo’n flinke jongen die zo’n knappe Rosa Overbeek toch maar ferm op de mond zoent!” We verlaten de Jordaan om over de Oranjebrug naar het Bickerseiland te gaan. Rond de jaren zeventig liet de hoofdpersoon van Philip Snijders Zondagsgeld • 11
zich hier nog een dartpijltje in zijn voorhoofd gooien, een van de smeuïge jeugdherinneringen die de auteur in dit vergeten stukje stad heeft opgetekend. Ook voor de eens populaire, maar nu bijna vergeten Jan Mens was het decor van De Gouden Reaal een bron van inspiratie. Bij de Zandhoek op het stoepje van het schattige houten voormalig commiezenhuis brengt Arthur zijn ode aan de “Bickers”. Na gezien te hebben, dat Pippi’s woonboot er idyllisch bij ligt naast de ophaalbrug, draaien we naar het IJ. Op deze plek - vroeger het territorium van de stadsnomaden - staat nu moderne nieuwbouw aan het Westerdok. Onze laatste afspraak is tienhoog met fraai uitzicht over oud en nieuw Amsterdam. Heerlijke hapjes, geleverd door Justines vader en keurig geserveerd en verorberd door de hele klas – Wat een keurige metro-kids heeft Het Amsterdams toch! – zijn de opmaat voor de komst van Didi Samwel. Hij schrijft al een hele tijd en uit zijn echte auteurstas tovert hij eerder verschenen boeken, maar het gaat nu om de prachtige Jelaya. In het verleden
heeft het gezin Samwel een tijd lang in roerig Suriname gewoond. Didi publiceerde daar als journalist regelmatig over en langzamerhand groeide bij hem de behoefte zijn liefde voor de springlevende oud-kolonie en een langgekoesterde schrijversdroom te combineren. Door twee heel verschillende jongens wordt de beeldschone Jelaya aanbeden. Hun relaties vormen de achtergrond waartegen Didi’s eerste roman bovendien een authentiek beeld geeft van de jongste sociale en maatschappelijke ontwikkelingen in Suriname. Knap en moeiteloos formulerend
laat hij de lezer jeugd en volwassenheid van moderne mensen in een woelige tijd meebeleven. En
terwijl hij relaxed met zijn Parbobiertje naast zich uitlegt hoe hij zo intrigerend mogelijk fictie en realiteit in zijn boek verwerkte, zit V5A doodstil te luisteren. Is dit nou “Levend Hollandsch”, maakt zo’n middag de literatuur toch iets minder ver-van-mijn-bed? Of is de zuigkracht van al die gemiste berichten uiteindelijk toch weer het sterkst? “Dati mi no sabi!” Dat zien we later wel, als we weer schoolgaan … Rob Hendriks (docent Nederlands)
WIE BIEDT? Vakoverstijgend project klassieke talen en economie. Hoe pak je dat aan? De rol van het geld in de oudheid lag natuurlijk voor de hand, maar docent economie Foppe Hoogeveen en docente klassieke talen Esther Geerling hadden een heel andere ingeving. Onze gymnasiasten in de vierde klas met economie in hun pakket zijn op excursie geweest naar veiling De Zwaan op de Keizersgracht in Amsterdam. De excursie bestond uit twee delen. Op 14 juni werd op school door economiedocent Foppe Hoogeveen uitgelegd voor welk falen van de markt een veiling een oplossing beoogt te bieden. Docente klassieke talen en archeologe Esther Geerling legde helder
12
uit waaraan roodfigurig aardewerk valt te herkennen (namelijk aan de rode figuren). Daarna hebben we de kijkdag bezocht en struinden onze leerlingen geboeid door het grote grachtenpand vol met schilderijen, meubels, zilver, serviesgoed, precolumbiaanse kunst, Afrikaanse maskers en natuurlijk ook voorwerpen uit onze oudheid.
Het tweede deel van de excursie was een bezoek aan de veiling van archeologische vondsten. De archeologe had een scherpe selectie gemaakt van begerenswaardige objecten en de econoom had daar een al even scherpe maximumprijs bij bedacht. Zes van onze leerlingen hebben met bonzend hart de biedkaart mogen gebruiken en we zijn er
13
in geslaagd een prachtig Romeins schaalfragment uit de tweede eeuw na Christus voor de school te verwerven. Op het fragment zijn een boom vol vruchten en een fraaie rennende leeuw te zien. Het is inmiddels te bewonderen in de klassieke vitrinekast op de bovengang. Foppe Hoogeveen (docent economie)
CULTUUREXCURSIE RIJKSMUSEUM EN STEDELIJK MUSEUM Wat heeft Berlusconi met Het Stedelijk of een psychiatrische patiënt met het Rijks te maken? Natuurlijk, de invloed van Il Cavaliere zou zover kunnen reiken dat hij zich zelfs het Stedelijk Museum heeft toegeëigend en de geestesgestoorde zou voor de derde keer een aanslag op de Nachtwacht kunnen beramen.
Nee, op dinsdag 4 juni 2013 ligt het anders: ongeveer 45 leerlingen van onze cultuurgroep uit de vierde en de vijfde klas zien ’s morgens in het Rijksmuseum op de derde verdieping een merkwaardig artefact in de vitrine: het Psychopathological Notebook van Karel Appel uit 1948, een door de kunstenaar zelf volgetekende catalogus bij een tentoonstelling van psychiatrische patiënten. Het is een zeer waardevol Cobra-document en illus-
tratief voor de werkwijze van de kunstenaars van deze stroming. Een groepje leerlingen krijgt even de tijd om over het document na te denken om er vervolgens een ultrakorte presentatie over te houden. Dit is een onverwachte ontmoeting in het Rijksmuseum. Je zou bijna aan de Nachtwacht voorbijlopen of het perfecte resultaat van tien jaar ‘restauratie’ uit het oog verliezen. Na de lunch vermaken onze leerlingen zich met de video-installatie van Arnout Mik uit 2011 (Shifting Sitting) in het Stedelijk museum waarin de rol van Berlusconi tijdens een van zijn processen door een look-alike wordt vertolkt. Slechts uit een paar afwijkingen in de enscenering kun je concluderen dat het hier eerder
gaat om een kunstzinnig statement dan een realistisch proces. Engagement, dat gedurende vier jaar het examenthema is voor het vak Kunst, komt in het Stedelijk op deze wijze goed over het voetlicht. Aan het gegniffel bij deze installatie is te merken dat de meeste leerlingen dit soort ‘geëngageerde’ kunst zeker kunnen waarderen. Dat geldt niet voor het omstreden ‘staatsieportret’ van onze koningin Beatrix door Luc Tuymans. Maar als leerlingen te horen krijgen dat Tuymans het werk baseerde op de foto’s die hij met zijn iPhone maakte en dat hij Beatrix vooral als een hard werkende vrouw wilde uitbeelden krijgt het werk toch nog enige waardering. Michiel Goudsmit (docent tekenen)
• 14
“IK ZIT OP EEN BANKJE EN HEB HET NAAR MIJN ZIN” POËZIE IN HET BEATRIXPARK Wanneer er een project of evenement is waarbij poëzie maken een rol speelt, dan vragen wij regelmatig of docenten van De School Der Poëzie ons willen helpen. Zij zijn er bedreven in om leerlingen te helpen bij het op schrift stellen van gedichten en hun werkwijzen leiden vaak tot de prachtigste resultaten bij onze leerlingen. Op 26 mei lazen leerlingen uit 1B, V4D en V4G hun zelfgemaakte gedichten in het Beatrixpark. De week ervoor was Ilonka Verdurmen van De School Der Poëzie bij ons op school geweest om genoemde drie klassen te begeleiden bij het schrijven van poëzie met als thema het park.
nog veel meer. Door de opdrachten die de leerlingen kregen, vervielen zij niet in clichématige omschrijvingen en Sinterklaasachtige rijmsels. Zo ontstond er veel moois. Leest u maar:
Door middel van allerlei opdrachten maakten de leerlingen gedichten over fluisterbomen, dode eenden, buigende bloemen, knarsende voeten, gestolen woorden, ritselende pauwen, vrolijke schapen, een onderkoeld vogeltje, zichzelf bevrijdende takken en
• 15
een park is een park niet meer dan een pa rk een park is een park dus maak er niet m eer van dan een park want dat zou zonde zijn van je tijd DAAN, V4D
En dat terwijl Daan niet wist van Gertrude Stein en haar “a rose is a rose.” Nog twee indrukwekkende voorbeelden van poëzie van Het Amsterdams:
GRIJS en te zwaar worden Takken, zo dun dat de blader Het krijste als ik het aanraakte versleten hout Glijdende druppels langs het deden mijn oren pijn am, Maar het was niet onaangena Het hield mij niet tegen Voor mij was het per fect en. omdat het grijs was en niet gro
TAM ALS EEN BOS Wild als een bos, tam als een par k Ongebonden beweegt alles overal Ritselend slaat de pauw zijn vere n uit Razendsnel komt de achtbaan voo rbij, hoog in de bomen Iedereen bewandelt de slingerend e paden, ik in het midden Een konijnenstaart wipt een hol in Wit als de sneeuw die dit park ’s winters bedekt Donker is de vijver, hoewel de zon haar verlicht Alles ongebonden, niets staat vas t Wild als een bos
ALISA, 1B
Mochten deze gedichten u nieuwsgierig hebben gemaakt, dan kunt u ook nog kijken op de sites van De school der poëzie en het Beatrixpark, www.vriendenbeatrixpark.nl. en www.deschoolderpoezie.nl.
ROEL, V4G MK
LES OP ZATERDAG Op 20 april brachten examenleerlingen Latijn onder begeleiding van de heer Schuddeboom en mevrouw Geerling een bezoek aan het Kennemer Lyceum voor de examenlezingen van het Nederlands Klassiek Verbond over hun eindexamenonderwerp, Seneca. Ondanks het heerlijke weer nam een groot aantal leerlingen op
hun vrije zaterdag de trein naar Haarlem om de lezingen bij te
wonen. Een van de lezingen ging over De Clementia, dat later een van de twee teksten bleek te zijn die op het examen gevraagd werden. Enkele van de examenvragen waren in de lezing bijna letterlijk aan bod gekomen. De leerlingen hebben dus zeer direct nut van de lezingen ondervonden. De ochtend werd afgesloten met een lunch in de lerarenkamer van Het Kennemer Lyceum. Naast dat het nuttig was, was het ook een gezellige ochtend en was het een zinvolle aanvulling op de in de les behandelde stof. Esther Geerling (docent klassieke talen)
16
WAT DOEN DIE LP'S IN HET TRAPPENHUIS? POP EN POËZIE 2013 Wanneer de eerste aankondiging van Pop en Poëzie in de middengang verschijnt, vang ik in de les regelmatig gesprekjes op over het schrijven van gedichten, meedoen aan de audities, repeteren van liedjes en zenuwachtig zijn voor het optreden. Pop en Poëzie is net zo verbonden met onze school als de grote bel in de aula, de interlyceales in de herfst en het voorjaar en de Romereis van V5. 24 juni was het weer zover. Het thema: een nieuw geluid.
Tot vorig jaar was deze avond rond liedjes en gedichten voor een belangrijk deel in handen van de sectie Nederlands. Maar het is altijd goed om de leuke taken binnen een school door te geven aan een ander, dus dit jaar organiseren Jennifer Hensen en Patrick van den Hanenberg Pop en Poëzie. Natuurlijk blijft muziekleraar Ben Spoorman gewoon betrokken bij dit muzikale evenement. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan: de invloed van een docente tekenen en een docent geschiedenis is goed zichtbaar in de prachtige aankleding van de aula en gang en de verwijzingen naar vele historische nieuwe geluiden in de vorm van platenhoezen en posters van popsterren (van weleer).
werd ons verteld welke zanger of dichter in aantocht was. De opening kwam voor rekening van Sophie en Nicolai met het doorleefde lied Don’t let me go. Na mooie gedichten van Lowie, Nerine, Eva en Luca (De B van Bea , over onze oud-koningin) was het tweede lied van De Wiegers met Ome Dick; de band trakteerde ons op een bijzonder grappig en een beetje onzedelijk relaas, prachtig gezongen door Wieger himself. Het publiek kon weer bijkomen van Ome Dicks verhaal bij poëzie van Soumay (in het Frans met prachtige uitspraak), Ginger, Tal en Cerise en een lied van Sabrine, begeleid door Daniël. Daarna kwam een blokje Italiaanse poëzie van leerlingen uit 1D die al zo goed Italiaans spreken (en dichten) dat ik mij op een terrasje in Rome of Florence waande. Het laatste deel voor de pauze werd grotendeels verzorgd door vertrekkende leerlingen uit V6. Daar waren
De presentatie was dit jaar in handen van Hajar en Aike en wat deden ze dat presenteren leuk! In dichtvorm (het leek wel Sinterklaas) en met veel humor
17
Peer en Nena met het een beetje droeve nummer Broken ships en ten slotte Jesse en Kiriko met een heel stout en humoristisch zangen dansnummer.
De vijf tweedeklassers die voor de pauze al te zien waren in een heel origineel dans- en acteerstukje keerden terug: Lotte, Faye, Ismini, Roda, Julia en Annelore brachten veel vrolijkheid in de zaal met hun woordeloze verbeelding van de Roze Panter. Het lied dat volgde, is overal bekend, maar Yesterday door Layla klonk zo doorleefd dat ik iemand hoorde zeggen dat hij het voor het eerst écht mooi vond. Dat is nog eens een compliment! En daarna kwam Asmaa uit 1B met een gedicht én een prachtig, laag gezongen Read all about it, begeleid door Esmeralda. En toen? Duitse rockpoëzie geïnspireerd op Queen en Bruce Springsteen! Het klonk als twee mooie, Duitse gedichten en het leek niet echt rauwe Engelstalige pop, maar dat gaf niet. De hippe dames die vervolgens het podium beklommen, verrasten het publiek met echte Latijnse versregels. Na Rosa en Célines Skyfall liet Sophie iedereens hart smelten met
haar ode aan Arno (na anderhalve maand verkering, niet haar eerste liefde maar wel haar laatste!) en Yip declameerde zijn gedicht over de adelaar met krachtige stem. De avond werd afgesloten met drie liedjes. Eerst een vrolijk nummer van Lindy, Iris en Ella, daarna het gevoelige When I was your man en ten slotte Feeling good door Sonja. Zij zong dit lied zo goed dat ik er helemaal blij van werd. Ik begreep dat Sonja hoog is gekomen bij een talentenshow op televisie en dat begrijpt iedereen die in de zaal zat: zij heeft een krachtige en mooie stem. Was Pop en Poëzie toen voorbij? Nee, toch niet! De Docentenband stormde het podium op en de lerares en drie leraren (samen bijna tweehonderd jaar) die Tonight we are Young zongen en speelden, sloten de avond zo af met een vrolijke knipoog. Nu begreep ik ook van wie die platen in het trappenhuis waren. Van een stel muziekliefhebbers
18
die samen met vele talentvolle, muzikale leerlingen zorgden voor een niet te missen avond vol klanken en woorden. Rector Roel paste zich moeiteloos aan door de organisatie, leerlingen en technische ondersteuning op rijm te bedanken. Op de muziekmix van DJ Sacha verliet ik de
zaal. Eigenlijk had ik moeten nakijken, maar wat was ik blij dat ik voor Pop en Poëzie had gekozen. MK
Nieuwe bètaprogramma’ s Verandering, Vernieuwing, Verbetering? Komend schooljaar start V4 met nieuwe bovenbouwprogramma’s voor de vakken biologie, natuurkunde en scheikunde. De afgelopen jaren hebben de vernieuwingscommissies Nieuwe Biologie, Nieuwe Natuurkunde en Nieuwe Scheikunde de eindexamenprogramma’s voor de bovenbouw stevig onder de loep genomen en aanpassingen aangebracht. Er is lesmateriaal gemaakt en uitgetest op pilotscholen, waar aparte pilotexamens zijn afgenomen. Het aanpassen van het curriculum is in onderwijsland geen vreemd verschijnsel. De veranderingen en stelselwijzigingen zijn talrijk en volgen elkaar steeds sneller op. Enig historisch perspectief is hier op zijn plaats. We nemen de natuurkunde in de bovenbouw als voorbeeld. In ’62 werd het vak mechanica ingelijfd bij de natuurkunde en kosmografie (sterrenkunde) verdween geheel. Kort daarop maakten de Mulo en de HBS met de mammoetwet van ’68 plaats voor Mavo, Havo en VWO. Er werd een commissie ingesteld die het natuurkundeprogramma moderniseerde. De feitelijke invoering hiervan vond plaats in ’76. De volgende curriculumverandering volgde in 1990. Om in 1998 plaats te maken voor het tweede-fase-programma dat in 2007 opgevolgd werd door het vernieuwde tweede fase-programma.
Nu staan we in 2013 aan de vooravond van de invoering van het Nieuwe Natuurkundeprogramma. Het modewoord van de huidige vernieuwingsgolf is de zogeheten concept-contextbenadering. Deze visie is komen overwaaien uit Engeland en komt er op neer dat leerlingen bètabegrippen (concepten) moeten kunnen toepassen in verschillende situaties (contexten). Op de HBS werd de stof aangeleerd zonder context: opgaven over blokken op hellende vlakken van 30 graden en puntmassa's die verbonden waren door massaloze koorden. Het blok is met de jaren een kinderwagen op een roltrap geworden. Echter, nu moet de leerstof ook in een maatschappelijk relevante situatie worden geplaatst. Denk aan het onderwerp golven in de context van
19
mobiel bellen, of straling in de context van PET-scans en MRI. Wordt het nu allemaal anders? Veel blijft hetzelfde, maar er zijn veranderingen. Voor alle bètavakken gaat de 60%-40%-regeling gelden. Dit betekent dat nog maar 60% van het totale programma op het eindexamen getoetst wordt. De overige 40% komt alleen nog op het schoolexamen aan bod. In de biologie komt het moleculaire en cellulaire niveau centraler te staan, de evolutieleer wordt verdiept en er is meer aandacht voor maatschappelijke relevantie en ethische discussie. Bij natuurkunde komen onderwerpen als kwantummechanica, relativiteitstheorie en elementaire deeltjes in het programma. Hiervoor is het onderwerp optica gesneuveld. Daarnaast komt er meer aandacht voor technisch ontwerpen en modelvorming. Ook bij de scheikunde streeft men met contexten naar meer maatschappelijke relevantie. Leerlingen moeten naast microen macroverbanden ook het mesoniveau gaan beheersen. Er komen onderwerpen als mesomerie en reactiemechanismen in het programma en leerlingen moeten bij de examens onderzoekachtige vragen kunnen beantwoorden zoals het verzinnen en beschrijven van een experiment.
In de afgelopen 45 jaar zijn vele nieuwe vakken verschenen en weer verdwenen. Hierdoor hebben de klassieke (bèta)vakken minder onderwijstijd gekregen, wat volgens sommigen tot vervlakking en versnippering van het onderwijs heeft geleid. Na het doorvoeren van een onderwijsverandering dient er te worden geëvalueerd en in lijn met de resultaten van die evaluatie dienen aanpassingen te volgen. Echter, deze evaluatie ontbreekt.
Een onderwijsinterventie, hoe idealistisch de ideeën ook mogen zijn, dient gebaseerd te zijn op onderzoek, met een ruime praktijkervaring, waaruit blijkt dat iets werkt. In theorie werkt alles. En zijn docenten überhaupt in staat tot verandering? Een groot deel van het onderwijsveld is behoudend, maar niet star. In de ogen van een docent is een nieuwe benadering van de stof, om dezelfde doelen te bereiken als voorheen, altijd een omweg.
De landelijk invoering van de nieuwe programma’s begint in september. Is er werkelijk sprake van vernieuwing? Wat is er dan echt nieuw? Het is beter te spreken over onderwijsverbetering en onderwijsverandering. Onderwijsvernieuwing is eigenlijk een laakbaar woord. Of de huidige veranderingen beklijven, zal de tijd leren. Maar het alternatief, stilstand, is achteruitgang.
LdV
K C V- V O O R S T E L L I N G
DE BACCHANTEN Maandag 3 juni vonden in de aula drie voorstellingen plaats van de Griekse tragedie De Bacchanten van Euripides, die in het kader van het vak KCV door leerlingen uit gymnasium 4 en 5 onder leiding van een regisseur was ingestudeerd. Alle gymnasiasten, van klas 2 tot en met 6, hebben het stuk bezocht.
De Bacchanten gaat over de cultus van de god Bacchus die in Thebe steeds meer aanhangers verwerft tot groot ongenoegen van koning Pentheus, die aan zijn eind komt doordat hij door een menigte
maenaden (vrouwen in de ban van Dionysos/ Bacchus) aan stukken wordt gescheurd. De rol van het koor, dat van klassieke tragedies altijd een groot onderdeel uitmaakt, werd door alle acteurs vertolkt en de koorzangen waren moderne “songs”, bij voorbeeld van de White Stripes, die de acteurs onder begeleiding van drums, keyboard, gitaren en bas ten gehore brachten. De acteurs waren: Victoria Azavedo, Daniel Bieckmann, Lindy Blommestein, Ankie van Dijk, Demi de Kort, Rasha Fresen en Yuri Hesselink. Zij werden geregisseerd door Guiot Duermeijer. Esther Geerling (docent klassieke talen)
• 20
Zonder kunst geen leven Kunstexpositie V6
Het Rijks en het Stedelijk zijn weer open, de Biënnale in Venetië roept veel discussie op en Het Amsterdams Lyceum heeft de eindexamenexpositie van de zesdeklassers in de aula. De leerlingen hebben de tentoonstelling maar liefst twee keer inen uitgericht omdat de tweede corrector de eerste keer niet kon komen beoordelen. Dat betekende twee keer hard werken op steigers, met lichten, lampen, geluid, beweging; een toenemende professionaliteit met een adembenemend resultaat. Leerlingen met Kunst (tekenen of handvaardigheid) in hun pakket krijgen in december van het examenjaar de officiële opdrachten voor het Centraal Praktisch Examen. Uit tien onderwerpen en thema’s kiezen zij er één uit. Vervolgens heeft elke leerling 1400 minuten de tijd om aan de vormgeving en verbeelding van
dit thema of onderwerp te werken. Veel gekozen dit jaar was: Chemie van de ziel en Riot in my house. Andere onderwerpen waren Hot spot en 112. Lekker ruim, dus de leerlingen konden alle kanten op: dit werkte uitdagend en prikkelend, waardoor er veel moois ontstond. Na de keuze volgt een diepgaand en intensief proces om via mindmappen, onderzoek doen, schetsen, proefjes maken, denken en voelen, vallen en opstaan, frustratie en euforie te komen tot een zichtbaar product, een kunstwerk, een collectie, zo goed mogelijk tentoongesteld. Het werk wordt beoordeeld op zeggingskracht, eigenheid, uitstraling, diepgang,
techniek, het adequaat toepassen van beeld-en vormaspecten, de communicatieve waarde van het beeld. Hoe zet je al je onderzoek en proefjes om in een overtuigend eindbeeld? Hier ging het om voor de examenkandidaten. Is zo’n eindproduct nu moeilijk te beoordelen voor de docent? Ja en nee: al onze leerlingen bezoeken met de docent in de les de expositie en dit keer waren ze stil en onder de indruk. En de tweede corrector eveneens! Alle betrokken docenten geven cijfers, we leren verwoorden wat maakt dat het ene beeld “mooier” is dan het andere, hoe dat komt, wat je ervaart, wat stoort of juist niet. Het blijkt dat cijfers vaak gewoon overeen komen, want in de loop van de tijd hebben we geleerd onbevooroordeeld goed te kijken. Er waren werken te zien die een verstilde museale sfeer oproepen, diepgang en toewijding laten voelen, schoonheid en ontroering geven. Werk dat echt raakt, schuurt, binnenkomt door de enorme potentie, originaliteit en kwaliteit. Volwassen doorwrocht werk, waarbij je kunt merken dat de leerlingen de kunst uit de twintigste eeuw kennen en zich eigen hebben gemaakt: installaties als die van Tracey Emin, geometrisch abstract als dat van Serra, aangrijpend werk zoals Kiefer dat heeft gemaakt….Weer wordt duidelijk hoeveel de leerling zichzelf tekort doet door zonder kunst door het leven te gaan. Veel respect voor en dank aan alle exposanten. Mag ik een advies geven? Blijf ook na je diploma
Waas Thissen
21
creëren, blijf originele oplossingen zoeken, blijf tot het uiterste gaan, mijd het cliché…Wij, de docenten van tekenen en handvaardigheid, hebben genoten van de lessen met deze getalenteerde leerlingen. Het is fijn leerlingen te begeleiden, soms drie jaar lang, en te zien dat het tot iets leidt. Voor meer foto’s van het werk: ga naar de hoofdpagina van Het Amsterdams, klik op Kunstvakken en via Flickr zie je waar woorden tekort schieten… met dank aan Jennifer Hensen. Een beeld zegt tenslotte meer dan honderd woorden, hoewel een foto weer niet de hele ervaring kan tonen. Kristin Drijvers (docent handvaardigheid) Otis Schwab
Kiriko Mechanicus
Joëlle Snijders en Mathilde Bakker
22
NAAST SCHOOL De band Le Fromage bestaat sinds 2010 en wordt gevormd door twee leerlingen die net zijn geslaagd, Rosa Klerkx (gitaar) en Julia ter Veld (zang) en drie meisjes die niet op deze school zitten, Merel van Houts (bas) Noor Driessen (drum) en Katrien Eisenloeffel (toetsen). Met z’n vijven zoeken zij hun weg naar Nederlandse poppodia. Een interview met de zangeres Julia ter Veld (ex-V6) door Tirza Brüggeman. TB: Plannen jullie heel gedreven je bandcarrière of doen jullie maar wat? JtV: We hebben geen structuur, we doen maar wat. Soms is dat een beetje lastig, want onze ouders betalen de oefenruimte en dan zitten we soms drie uur voor veertig euro te kletsen. Toch werkt het voor ons het beste op deze manier. TB: Waar hebben jullie opgetreden? JtV: We hebben vorig jaar meegedaan aan het Rozentuinfestival, waar schoolbandjes tegen elkaar spelen. We wonnen de voorronden en mochten daarom in Carré spelen, waar we tweede werden. We hebben ook in september op het Magneetfestival gestaan, wat we dit jaar ook weer graag willen. Vlakbij Blijburg is er dan een soort hippiegebeuren waar veel bandjes komen. Grappig genoeg stonden we daar toen dankzij een foutje. We zijn organisatorisch niet zo sterk en daardoor stonden we niet in de programmering, maar iemand van de organisatie wilde ons toch graag zien optreden en toen hebben we heel snel tussen twee acts door tien minuten gespeeld. Het was heel gehaast, maar bleek wel een succes, want we kregen daarna veel aanvragen voor andere optredens. We hebben opgetreden bij Op de Valreep – een sociaal-politiek centrum in Oost. We hebben ook in het voorprogramma van mijn vader gestaan…
wij spelen. Het leek alsof we in een huiskamer aan het spelen waren, terwijl we het beste klinken als we allemaal heel hard springen. Hoe meer vreugde in het publiek, hoe leuker onze band wordt. TB: Je plant dus niets, maar je droomt vast wel ergens van. JtV: Het zou geweldig zijn om op een groot Nederlands poppodium te staan, zoals op Lowlands of in een uitzending van DWDD te komen. Daar heb je dan weer contacten voor nodig. Wat dat betreft is mijn vader wel handig, want die heeft al een paar keer bij DWDD opgetreden. Dat lijkt ons echt heel vet. Veel jongeren die ook graag een bandje willen vormen denken vaak ‘wat wij doen is flut’, maar – als ik hun een tip mag geven: - doe het gewoon, maak muziek, wees niet bang, en je zult zien dat het lukt!
TB: want je vader… JtV: is bassist in de band Trio Bier. Wij zingen net als zijn band Nederlandstalig. We spelen punk-funk-rock achtige muziek, maar het is moeilijk te vergelijken met bekendere bands. Onze muziek is eigenlijk poëzie waar we een beat onder zetten. Als we optreden hebben we een paar nummers die we graag spelen, de rest is te poëtisch en te melancholiek om op te dansen. Maar onze beste optredens zijn op de Aprilfeesten op de Nieuwmarkt. Dan is er heel veel feestvreugde en dat hebben wij nodig. We zijn muzikaal niet zo sterk, maar we zijn wel heel vrolijk op het podium en dat werkt het best in een feeststemming. We zijn wel eens opgenomen in een studio, maar dat klonk eigenlijk helemaal niet zoals
Bekijk Le Fromage op: facebook.com/lefromageNL TB
23
NA SCHOOL Door de lucht vliegen en de zwaartekracht trotseren. Wie wil dat niet? Zinzi Oegema was in 2006 de jongste leerling van haar jaar die een gymnasiumdiploma haalde. En het was niet dat ze alleen maar braaf lessen volgde en huiswerk maakte. Zinzi speelde in het ensemble, was lid van het Dagelijks Bestuur van de leerlingenvereniging en nam deel aan de uitwisseling met New York. Buiten school zat ze ook niet stil: ze trad op tussen de gordijnen, als luchtacrobate bij Circus Elleboog. Nadat ik met verschillende bases (zo noem je “onders”, de mensen die gooien; degenen die vliegen heten flyers) had geoefend ging ik samenwerken met een Deense jongen uit mijn jaar. In ons derde jaar liep het mis, we gingen niet snel genoeg vooruit en moesten stoppen met samenwerken.
Naam: Zinzi Oegema Examenjaar: 2006 Wilde na haar diploma naar de Circusschool in Rotterdam Zinzi: Op school wilde ik eigenlijk altijd al teveel tegelijk. Ik vond veel verschillende dingen leuk en kon niet kiezen, dus koos ik dan maar het meest uitgebreide pakket (N&T). Maar toen dat was afgerond wist ik nog steeds niet wat ik wilde gaan doen. Wat de doorslag gaf, was dat ik later altijd nog iets anders kon gaan studeren. Maar met een fysieke circusstudie kun je beter zo jong mogelijk beginnen. Ik werd aangenomen op de eerste circusopleiding in Nederland, aan de hogeschool voor de kunsten in Rotterdam en begon vol enthousiasme aan de opleiding om een aerialist (acrobaat in de lucht) te worden. Al in mijn eerste jaar ontdekte ik dat ik partneracrobatiek nog leuker vond dan aerials, omdat je dan kan vliegen zonder je vast te houden. Iedereen kan zien dat je met alleen die twee lichamen ook de zwaartekracht kan tarten.
Ik wilde toen bijna opgeven en iets anders gaan studeren, aangezien ik nog maar één jaar over had en niemand wist om mee samen te werken. Uiteindelijk is het vrij snel goed gekomen. Via collega's met wie ik had opgetreden in Amsterdam ontmoette ik Evert Jan, met wie ik nu nog altijd samenwerk. Hij komt uit Antwerpen en zat een jaar lager dan ik op de circusacademie in Tilburg. We hebben een jaar lang onze tijd tussen onze twee scholen verdeeld, de ene helft van de week studeren in Rotterdam, de andere helft in Tilburg. Ik ben toen afgestudeerd en heb daarna nog een jaar verder gestudeerd met hem in Tilburg, tot zijn afstuderen. Om aan werk te komen hebben we ons ingeschreven bij allerlei festivals (zowel voor straattheater als circuscompetities) en een hele hoop audities gedaan. Naast natuurlijk een aantal afwijzingen hebben we daarmee ook veel bereikt. Het afgelopen jaar hebben we onder andere Brons gewonnen op een festival in Zwitserland, Goud in Duitsland en een speciale juryprijs in Parijs. Die laatste was op Le Festival
24
Mondial du Cirque de Demain 2013, het meest prestigieuze festival ter wereld op het gebied van nieuw circus. Dat was sinds het eerste jaar dat ik op school zat een droom voor mij. Het leukste van ons werk is natuurlijk dat je altijd mensen blij maakt of raakt en de afwisseling ervan. We werken nu bij een klein nieuw gezelschap in Amsterdam, ‘TENT’, en ook bij het gerenommeerde Canadese Les 7 Doigts de la Main, waarmee we een zomer naar Mexico zijn geweest. We werken als duo op straatfestivals in Italië, in variétés in Duitsland en gala’s overal ter wereld. Kortom we reizen wat af! We hebben een appartementje in Antwerpen, waar we eigenlijk nauwelijks zijn. Als we daar zijn, trainen we in het gebouw van het lokale jeugdcircus gemiddeld drie uur per dag. De rest van de tijd zijn we op tour, vaak in hotels of voor langere contracten in een appartement op locatie. Dat is wel fijn, want dan speel je soms wel tien shows per week. Ons nieuwste project is bij een Frans gezelschap, XY, waarvoor we een nieuwe voorstelling gaan maken met in totaal 24 acrobaten! Dat zal hopelijk de komende drie jaar rondreizen in heel de wereld. Wil je Zinzi en Evert Jan zien optreden, ga naar www.zinzi-evertjan.com
Luna Schumacher
t s n u K 5 V t i u
Charlotte Verweij
25
Zet de bloemetjes lekker buiten en tot volgend schooljaar!
www.amsterdamslyceum.nl