m vrijdag 3 juni 2016

Berlijn 2016 dinsdag 31 mei t/m vrijdag 3 juni 2016 In dit programmaboekje vind je alle informatie om onze Berlijnreis zo prettig mogelijk te laten verlopen. Ook krijg je een plattegrond van Berlijn. Gebruik dit boekje bij de voorbereiding van de reis en als naslagwerk tijdens ons verblijf in de Duitse hoofdstad. Zo krijg je het idee “Berlin macht Spass". De begeleiders, die dit jaar meegaan, zijn: dhr. De Kluis, mevr. Strous, mevr. Bisschops, mevr. Striekwold, dhr. Klinkers en mevr. Kuijten In Berlijn logeren we in een hostel. Je bent zoveel mogelijk ingedeeld in de groepjes die jij hebt opgegeven. Een paar dagen vóór het vertrek krijg je de precieze kamer- en groepsindeling te horen. Als je geen mobiele telefoon bij je hebt, kunnen je ouders bij eventuele noodgevallen het beste contact opnemen met dhr. Zwanen of dhr. Kwaspen. Zij weten precies waar we te bereiken zijn. Het nummer van de school is: 040-2421890 (+31402421890) Iedereen dient in het bezit te zijn van een geldig paspoort of een geldige Europese identiteitskaart. Die moet je op dinsdagochtend 31 mei vóór het vertrek laten zien aan je reismentor. De indeling van de reismentoren, slaapkamers, etc vind je op blz 9 en 10. Je moet voor deze vier dagen natuurlijk de nodige kleding, toiletartikelen, handdoeken en zakgeld bij je hebben. Je hoeft geen beddengoed mee te nemen. Zo'n €65,= aan zakgeld is meer dan voldoende, tenzij je echt grote aankopen in gedachten hebt. Je gaat elke avond met je vrienden en vriendinnen op eigen kosten uit eten Verder is het heel verstandig om geen kostbare spullen mee te nemen, want de school heeft wel een ongevallenverzekering afgesloten, maar geen reisverzekering tegen verlies of diefstal. Je koffer of tas, die voorzien moet zijn van een label met je naam en adres , verdwijnt in de bagageruimte van de bus en daar kun je tijdens de reis niet bij. Zorg er daarom voor dat je de volgende zaken als handbagage bij je hebt:  je paspoort of identiteitskaart;  een lunchpakket voor de eerste dag ;  iets te lezen of een spelletje (ook voor ’s avonds in het hotel);  iets te snoepen voor onderweg………;  je camera (als je foto's wilt maken);  dit programmaboekje en je plattegrond van Berlijn Voor alle leerlingen gelden de volgende regels:  Gedraag je correct en volg de aanwijzingen op van docenten en buschauffeur..  Roken mag alleen in de buitenlucht, dus niet in de bus.  Het gebruik van alcohol is niet toegestaan; drugs zijn vanzelfsprekend ten strengste verboden.  Snoepen (en uitdelen) mag natuurlijk, maar houd de bus schoon!  Zorg ervoor dat je dit programmaboekje en je kaart van Berlijn altijd bij je hebt.  Blijf na afloop van het dagprogramma in het hostel en houd je aan de regels van het hostel (blz 3)  Je krijgt het mobiele telefoonnummer van je reismentor. Als je tijdens de Berlijnreis je groep kwijt raakt of verdwaald bent, bel je zo snel mogelijk en volg je de instructies op. De woorden bitte en danke worden in Duitsland heel veel gebruikt. Probeer daar regelmatig aan te denken!

-1-

Berlijn 2016 nuttige tips: (REIS)ZIEKTE: We gaan naar Berlijn met de bus en in Berlijn zelf zullen we veel met de metro en tram reizen, dus als je snel last van reisziekte hebt, neem daar dan van tevoren iets tegen in! Mocht je ergens mee zitten of ben je ziek laat dit danvan te voren aan je reismentor weten. Je kunt dan eventueel vooraan in de bus zitten. Neem zelf voor de zekerheid paracetamols mee!

GELD: In Berlijn moet je gewoon met Euro’s betalen. Je kunt in Berlijn geld opnemen bij een pinautomaat of voldoende geld meenemen vanuit Nederland.

TELEFONEREN: Om vanuit het buitenland een telefoontje te plegen naar Nederland, moet je eerst 0031 (of +31) kiezen en daarna het kengetal zónder de nul, dus voor Eindhoven 003140, gevolgd door het abonneenummer. Pas op dat je niet teveel belt met je mobiel, want het is een stuk duurder in Berlijn om naar elkaar te bellen met een Nederlandse mobiel!

TASCHENDIEBE: Pas op voor zakkenrollers! Ook in Berlijn (vooral voormalig Oost-Berlijn) lopen minder vriendelijke mensen rond, die het op jouw spullen hebben gemunt. Zorg ervoor dat zij geen kans krijgen om er met je geld, paspoort, mobieltje of camera vandoor te gaan. Bewaar je paspoort of identiteitskaart bijvoorbeeld samen met je geld in een tasje om je nek en leg je spullen nooit ergens onbeheerd neer. Wees ook zuinig op je metrokaartje, want als je die verliest, moet je zelf een nieuwe kopen!

HET VERKEER: Berlijn is een hele drukke verkeersstad. Dus let goed op als je oversteekt. Er kan ook tramverkeer voorbij komen. Aangezien we ook gebruik maken van de metro’s en we vaak ondergronds zijn moet je ook goed opletten waar je heen gaat. Je krijgt een uitleg over hoe het metrosysteem in Berlijn werkt. Ik hoop dat we een erg 'tolle' citytrip zullen gaan hebben!! Als je vragen hebt, kun je ze natuurlijk altijd aan mij vragen!! Veel plezier!! Mark de Kluis (Organisator Berlijnreis)

-2-

Berlijn 2016 Regels en gegevens van het hotel Adresgegevens Hostel: Boxhagener Str. 73 10245 Berlin Friedrichshain Tel: 030 809475400

-

Er wordt niet gerookt in het hotel; Er wordt geen alcohol geschonken/gedronken; Geluidsoverlast (door o.a. schreeuwen, geluidsboxjes, etc.) is niet toegestaan; Tussen 22.30 uur en 07.00 uur blijf je op je kamer; Je houdt je aan de aanwijzigingen, opmerkingen, etc. van de begeleiders en het personeel van het hotel. We hebben geprobeerd met de wensen van iedereen rekening te houden voor wat betreft de kamerindeling. Soms is dat misschien niet helemaal gelukt. Het is niet de bedoeling dat je op eigen initiatief van kamer gaat ruilen of je bed naar een andere kamer verplaatst.

Als jij je aan deze regels houdt, krijgen we een “kei” leuke stedentrip naar Berlijn!!

Alvast bedankt!

-3-

Berlijn 2016 programma dinsdag 31 mei 07.45 uur

Aanwezig op school – melden bij de reismentor Meld je eerst met je bagage, handbagage en paspoort of identiteitskaart bij je busmentor.

08.00 uur

Naar de bus Eerst zetten we onze bagage onderin en daarna zoeken we een plaatsje in de bus.

08.15 uur

Vertrek met de bus naar Berlijn Onze Huygens-bus rijdt in de richting van Berlijn. Regelmatig wordt er gestopt voor een pauze.

18.00 uur

Aankomst in Berlijn, Kurfürstendamm Op de Kurfürstendamm aangekomen, ga je samen met je groepje ergens bij de vele restaurantjes een hapje eten! Eet smakelijk!

19.00 uur

Verzamelen bij de Gedächtniskirche Zorg dat je om 19.00 uur bij de Gedächtniskirche staat.

19.15 uur

Met de bus richting het hostel. Vanaf 23.00 uur blijf je op je kamer. Er wordt vanaf 23.00 uur t/m 08.00 uur ’s nachts op de gangen gewaakt. Je blijft op je kamer, alleen in noodgevallen, ga je naar je reismentor. Kijk op blz 3 voor de regels in het hostel!

-4-

Berlijn 2016 programma woensdag 1 juni 07.00 uur

Opstaan - wassen – ontbijten – lunchpakket meenemen! Vergeet niet het lunchpakket mee te nemen dat je krijgt. Viel Spaß in Berlin!

08.45 uur

Verzamelen bij de bus. Van ons hostel vertrekken we met de bus naar het centrum van Berlijn.

09.30 uur

Start keuzeprogramma. Je gaat naar een museum dat jij gekozen hebt. Dit kan zijn Madame Tussauds, het Olympisch stadion of Berliner Zoo. Zie voor de indeling bladzijde 9 en 10 in dit boekje of het boekje dat je van je reismentor krijgt. Je krijgt van je reismentor een metrokaartje. Bewaar deze goed, want je hebt deze de hele dag nodig.

11.30 uur

Terug naar de "Alexanderplatz" Hier begint onze gezamenlijke lunch. Je kunt hier al ervaringen uitwisselen met elkaar. We hebben nu mooi de tijd om in dit park bij deze enorme fontein te lunchen. Mocht je al eerder klaar zijn met eten, kun je hier rondkijken. Op de Alexanderplatz bevindt zich een warenhuis en verschillende restaurantjes. Zorg dat je om 13.15 uur weer bij de Neptunesbrunnen bent!!

13.15 uur

Verzamelen bij de Neptunesbrunnen.

13.30 uur

Speurtocht in Berlijn Je gaat deze middag met je groepje en een begeleider op speurtocht in het centrum van Berlijn. Je bekijkt een aantal bezienswaardigheden en daar worden voor CKV foto’s van gemaakt. Je krijgt van je begeleider, die met jullie groepje meegaat, de benodigde formulieren. Hierop staan ook de indelingen van de groepjes. Deze vind je wederom ook weer terug vanaf blz. 9 en 10 in dit boekje. Vergeet je metrokaartje en plattegrond niet!

17.00 uur

Verzamelen op Kurfürstendamm bij de Gedächtniskirche- avondeten Kurfürstendamm is een toeristische attractie op zich, waar je een paar gezellige uurtjes kunt doorbrengen tussen de winkels, restaurantjes . In de buurt zijn zoveel verschillende eetgelegenheden, dat het iedereen wel moet lukken om iets lekkers te vinden.

19.00 uur

Verzamelen bij de Gedächtniskirche.

19.15 uur

Met de bus richting Neu City Bowling

20.00 uur

Disco Bowling in Neu City Bowling Een avondje in groepjes bowlen. Er valt een leuke prijs te winnen…wie zullen de winnaars worden…? Veel geluk!

21.15 uur

Met de bus terug naar ons hotel.

-5-

Berlijn 2016 programma donderdag 2 juni 07.00 uur

Opstaan - wassen – ontbijten – lunchpakket meenemen! Vergeet niet het lunchpakket mee te nemen dat je krijgt. Viel Spaß in Berlin!

09.00 uur

Verzamelen bij de bus. Van ons hostel vertrekken we met de bus naar het centrum van Berlijn.

09.15 uur

Vertrek met de bus richting het concentratiekamp Sachsenhausen We bezoeken dit voormalig concentratiekamp in groepjes met een gids. Je loopt met je reismentor. Zie voor de indeling bladzijde 9 en 10 in dit boekje of het boekje dat je van je reismentor krijgt. Als je hier de tentoonstellingen en de barakken bezoekt, zal je eventjes helemaal stil worden door de gruweldaden die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben plaats- gevonden. In dit kamp zijn ongeveer 350.000 mensen omgekomen.

10.00 uur

Bezoek concentratiekamp Sachsenhausen Het maken van foto’s is toegestaan. Roken, rennen, schreeuwen, gebruik van je mobiel (sms, muziek, etc) is niet toegestaan. Je krijgt van je reismentor de benodigde gegevens, vragen, etc.

12.00 uur

Met de bus naar de Kurfürstendamm.

12.30 uur

Begin vrije middag Na het bezoek aan de het concentratiekamp Sachsenhausen begint je vrije middag. Op blz. 11 en verder vind je informatie over het openbaar vervoer in Berlijn, waar je wat kunt gaan eten, over de leukste winkelgebieden en markten en over een aantal bezienswaardigheden waar we in ons gezamenlijk programma niet aan toe komen. Ga niet alleen op pad, maar spreek met een groep vrienden of vriendinnen af wat je gaat doen en verlies elkaar niet uit het oog. Let op je spullen. In Berlijn lopen veel zakkenrollers rond. En zorg ervoor dat je weer om 17.00 uur verzamelt op de Kurfürstendamm (wederom bij de Gedächtniskirche) en dat je weet hoe je daar moet komen!

17.00 uur

Verzamelen bij de Gedächtniskirche.

17.15 uur

Met de bus richting Berliner Theater De laatste avond in het centrum van Berlijn brengen we door in het Berliner Theater im Postdamer Platz. In dit theater is plaats voor 600 mensen. Je krijgt in de bus van je reismentor je toegangskaartje voor de voorstelling! De voorstelling begint om 20.30 uur

18.00 uur

Voorstelling Blue Man Group 3 blauwe mannetjes die erg goede muziek maken en veel grappen uithalen met het publiek!! Veel plezier! Op de volgende bladzijde zie je precies wat de voorstelling inhoudt.

20.30 uur

Met de bus terug naar ons hotel. Vlakbij het theater staat onze eigen bus al klaar om ons terug te brengen naar het hostel!

-6-

Berlins erfolgreichste Live-Show!

De Blue Man Group is eind jaren tachtig ontstaan in New York. In 1987 begonnen Matt Goldman, Phil Stanton en Chris Wink als straatartiesten en verzorgden kleinschalige optredens in parken en clubs. Inmiddels hebben wereldwijd meer dan 16 miljoen mensen de Blue Man Group in een theater bezocht. Met meer dan 6 miljoen toeschouwers behoort deze show tot één van de succesvolste shows van Berlijn! Veel plezier!! En.................. er mag natuurlijk meegedanst worden!!!

-7-

Berlijn 2016 programma vrijdag 3 juni 2016 07.00 uur

Opstaan - wassen – ontbijten – lunchpakket meenemen! Vergeet niet het lunchpakket mee te nemen dat je krijgt. Viel Spaß in Berlin!

09.15 uur

Verzamelen bij de bus. Van ons hostel vertrekken we met de bus naar het centrum van Berlijn.

09.30 uur

Vertrek met de bus richting Spandauer Straße naar Berlin Dungeon

10.00 uur

Bezoek The Berlin Dungeon in twee groepen De Berlin Dungeon bestaat uit negen verschillende shows waarin de bezoeker kennis maakt met de duistere geschiedenis van Berlijn. Zo komt de pest aan bod en worden verschillende martelmethodes uit 1618 getoond. Daarnaast is het waargebeurde verhaal van de seriemoordenaar Carl Großmann ook een onderdeel van de show. We gaan in twee groepen. Kijk goed op blz. 9 en 10 in welke groep jij zit.

11.30 uur

Verzamelen voor de uitgang van The Berlin Dungeon Zorg dat je op bij de uitgang van The Berlin Dungeon staat en je meldt bij je reismentor

11.45 uur

Met de bus terug naar Eindhoven.....

20.00 uur

Terug bij school, waar een dolenthousiaste menigte ons al staat op te wachten..... Het einde van een onvergetelijke ervaring, dit bezoek aan een wereldstad. Natuurlijk waren we te kort in Berlijn om alles te kunnen zien, maar over de indrukken die je hebt opgedaan zul je ongetwijfeld nog jaren praten....

-8-

Berlijn 2016 Deelnemers Klas

Roepnaam

B3H1 B3H1 B3H1 B3H1 B3H1 B3H1 B3H1 B3H2 B3H2 B3H2 B3H2 B3H2

Genti Roy Cas Mauk Laurens Freek Sarah Kaj Lars Thijs Niek Dylan

Achternaam

B3T1 B3T1 B3T1 B3T1 B3T1

Yusuf Berkay Ahmed Jamie Rens

B3T1 B3T1 B3T1 B3T1 B3T1 B3T2 B3T2 B3T2 B3T2

Fleur Fleur Melissa Lizanne Ilias Pien Madelie Lisa Indy

Maqi Visser de Visser van Veghel Visscher Rooijens Keeren Engelen Gruijters Vera van Vliet van Donk de Cömert Topal van Sande de Baydar Tanriseven Akdemir Visser van Ven de de Wit Oostelbos Eikholt van Zeeland Hardadou van Dijk Foolen Pluym Schoenmakers

B3T2 B3T2 B3T2 B3T2 B3T2 B3T3 B3T3

Mohamed Stijn Sophie Nassir Renée Beau Sander

Hassan Kuijcks Hatipoglu Akrim Taylor van Dijk Wijnen

B3H2 Serhat B3H3 Cengizhan B3T1 Tom

-9-

reis mentor/ speurtochtgroep KLS KLS SRS SRS SRS SRS STW KLS KLS KLS KLS KLS KLS KLK BIS KLK KLK KLK KLK KLS KUJ SRS SRS SRS STW KLK KLK KLK KLK KUJ KUJ SRS STW STW BIS BIS

musea

Berlin Dungeon groep

Berliner Zoo - BIS Berliner Zoo - BIS Berliner Zoo - KLK Berliner Zoo - KLK Berliner Zoo - KLK Berliner Zoo - KLK Berliner Zoo - BIS Madame Tussauds - KLS Madame Tussauds - KLS Madame Tussauds - KLS Madame Tussauds - KLS

Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur

Berliner Zoo - BIS Berliner Zoo - BIS Madame Tussauds - KLS

Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur

Olympia - SRS Madame Tussauds - KLS Madame Tussauds - KLS Madame Tussauds - KLS Berliner Zoo - KLK

Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur

Berliner Zoo - BIS Olympia - STW Madame Tussauds - KUJ Berliner Zoo - KLK Madame Tussauds - KUJ Olympia - STW Berliner Zoo - KLK Berliner Zoo - KLK Berliner Zoo - KLK

Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur

Berliner Zoo - KLK Olympia - STW Madame Tussauds - KUJ Madame Tussauds - KUJ Madame Tussauds - KUJ Berliner Zoo - BIS Olympia - STW Olympia - STW

Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur

Klas

Roepnaam

B3T3 B3T3 B3T3 B3T3 B3T4 B3T4 B3T4 B3T4 B3T4 B3T4 B3T4 B3T4 B3T5 B3T5 B3T5 B3T5 B3T5 B3T5 B3T5 B3T5 B3T5 B3T5

Chanel Guusje Oussama Jelle Wesley Thomas Natalia Serenay Anne Esmée Séréna Lilly Jael Tim Daan Timo Dyangelo Raffaelo Mircem Anouk Anne Roelien

Van El

van

van van

dos van der

Achternaam

Reis musea Mentor / speurtochtgroep

Berlin Dungeon groep

Hasselt Rinkens Yazidi Kuil Voll Kersbergen Swiderska Aygün Alberts Delhaes Vermeltfoort Wright Bavel Gils Hartmans Verhagen Wedervoort Ramos Gumus Heijden Meulendijks Vermeulen

KUJ SRS STW STW BIS KUJ KUJ KUJ KUJ KUJ KUJ KUJ BIS BIS BIS BIS BIS KUJ KUJ STW STW STW

Groep 1: 10.15 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 1: 10.15 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur Groep 2: 10.30 uur

Olympia - SRS Madame Tussauds - KUJ Olympia - STW Madame Tussauds - KUJ Olympia - SRS Olympia - SRS Olympia - STW Olympia - STW Olympia - SRS Olympia - SRS Olympia - SRS Olympia - STW Olympia - SRS Olympia - STW Olympia - SRS Olympia - STW Olympia - SRS Madame Tussauds - KUJ Madame Tussauds - KUJ Berliner Zoo - BIS Berliner Zoo - BIS Berliner Zoo - BIS

Tijdens de speurtocht loopt de groep van KLK en STW samen Tijdens de speurtocht loopt de groep van BIS en KLS samen Tijdens de speurtocht loopt de groep van SRS en KUJ samen

Tijdens het bezoek aan Sachsenhausen lopen er drie groepen: Groep 1: reismentorleerlingen van SRS, STW Groep 2: reismentorleerlingen van KLK, BIS Groep 3: reismentorleerlingen van KLS, KUJ

- 10 -

Berlijn 2016 Donderdag 2 juni maart- vrije middag - tips 12.30 uur

Begin vrije middag Vanaf de Kurfürstendamm krijg je de kans om Berlijn op eigen gelegenheid te gaan verkennen. Hieronder vind je informatie over het openbaar vervoer in Berlijn, waar je wat kunt gaan eten, over de leukste winkelgebieden en markten en over een aantal bezienswaardigheden waar we in ons gezamenlijk programma niet aan toe komen. Vanaf blz. 12 staat allerlei informatie over de verschillende onderdelen van het keuzeprogramma. Als dat niet genoeg voor je is of als je zelf nog meer informatie wilt zoeken over Berlijn, begin dan eens op internet, op: berlijn.pagina.nl

DIE U-BAHN Het snelste vervoermiddel voor de binnenstad van Berlijn is de metro, ook wel "U-Bahn" genoemd. De metrotreinen rijden snel en vaak, de reistijd tussen twee stations is meestal niet meer dan twee minuten! Je hebt allemaal een metrokaartje waarmee je onbeperkt gebruik kunt maken van alle metro's in Berlijn. Elke route heeft een eigen naam en een eigen kleur. Op de achterkant van je plattegrond van Berlijn vind je een overzicht van de metrolijnen. Als je weet waar je naar toe wilt gaan, kun je met dat kaartje uitzoeken hoe je er het snelste komt. Bepaal eerst met welke lijn je wilt reizen. Elke metrolijn gaat twee kanten op, dus volg de borden waarop de juiste richting staat. Als je door de metrohallen loopt, en je gaat een (rol)trap omhoog of omlaag, zorg ervoor dat je altijd rechts staat, omdat er soms mensen voorbij willen die haast hebben.

MIT DEM BUS De bus is een ideaal vervoermiddel als je tegelijkertijd bezienswaardigheden wilt zien. Vanaf het "top deck" van een dubbeldekker heb je een prachtig zicht op de interessantste punten van de stad. Denk eraan dat je achter aan de rij gaat staan en netjes je beurt afwacht. Op de bordjes aan de bushalte vind je informatie over routes en dienstregelingen. Voor een leuke rondrit neem buslijn 100 en 200 naar Prenzlauer Berg. De bus begint bij de Bahnhof Zoo. De bus stopt op de meest interessante historische bezienswaardigheden. De bus rijdt o.a. langs de Brandenburger Tor, Tiergarten, Reichstag, etc.

TAXI! Taxi’s zijn een comfortabel, maar duur vervoersmiddel in Berlijn. Onafhankelijk van het automerk hebben alle taxi’s dezelfde kleur, crème, en een TAXI-teken op het dak. Die kun je dan gemakkelijk aanhouden door je hand op te steken. Ritprijs en eventuele toeslagen worden in de taxi aangegeven. De chauffeur zet aan het begin van de rit de taximeter aan, waarop je het bedrag kunt aflezen dat je moet betalen.

WIR HABEN HUNGER, HUNGER, HUNGER!!! Je kunt in Berlijn lekker eten en dat hoeft echt niet zo duur te zijn. Voor "Fast Food" kun je denken aan een hamburger bij McDonald's of Burger King; een pizza bij Pizza Hut; in alle winkelstraten kom je meerdere van dit soort zaken tegen! In de ochtenduren serveren bijna alle eetgelegenheden een stevig ontbijt. Als je van Chinees eten houdt, moet je in Prenzlauer Berg en de Savignyplatz zijn. Verder kun je in Berlijn Indiaas, Grieks, Italiaans, Arabisch, Turks, Amerikaans, Japans, Russisch, Mexicaans (vooral rond de Oranienburg Strasse en in Kreuzberg), Spaans en zelfs Duits eten......

- 11 -

Berlijn 2016 donderdag 2 juni - vrije middag - winkelen EINKÄUFE MACHEN Met een winkelcentrum in elke wijk dat veel soorten spullen verkoopt, is Berlijn eigenlijk de stad waar je (bijna) alles kunt kopen. De populairste winkelgebieden zijn de Kurfürstendamm en de Friedrichsstrasse, maar de kleinere winkels in Wedding, Friedrichshain, Schöneberg en de Tiergarten zijn ook een bezoek waard. Kleine boetieks in Berlijnse stijl met leuke kleding vind je vaak onverwachts op binnenplaatsen en de grote warenhuizen bieden het allernieuwste op kledinggebied. De Galeries Lafayette, KaDeWe en de talloze boekenwinkels zijn ideale plaatsen om een middagje etalages te kijken. Als je op zoek bent naar luxe kleding dan moet je op de Kurfürstendamm, de Friedrichsstrasse en de Potsdamer Platz zijn. Als je kleding van minder bekende ontwerpers interessanter vindt, ga dan naar de kleinere boetieks op de Hackescher Markt, of naar Prenzlauer Berg. Hieronder een paar leuke winkelplaatsen op een rij:

Kurfürstendamm/Ku’damm Dit is zonder twijfel één van de elegantste straten van Berlijn. Na de Tweede Wereldoorlog werden de beschadigde huizen vervangen door moderne gebouwen, maar de charme van de straat bleef. De gezellige winkels en cafés met hun lekkere terrasjes trekken een chic publiek. Een kopje koffie in het café van het Kempinski Hotel mag je niet missen. In de volksmond van de Berliners wordt de Kurfürstendamm, Ku’damm (koedamm) genoemd. Metrostation: Kurfürstendamm. www.kurfuerstendamm.de

Friedrichstadt Passagen De elegante Friedrichstraße nodigt je uit om te winkelen en lekker langs de boetiekjes en warenhuizen te slenteren. De Friedrichstrasse laat je de oude en nieuwe atmosfeer van het centrum van Berlijn opsnuiven: luxe winkels, tearooms en restaurants. Ondergrondse winkelgalerijen verbinden de “winkels” 205 en 206 met het Franse Warenhuis Galeries Lafeyette. Metrostations: Französische Strasse/Stadtmitte www.friedrichstrasse.de

Europacenter Het Europa Center (gelegen aan de Tauentzienstraße) is de klassieker onder de winkelcentra in het westen. Vlakbij de Gedächtniskirche vind je een winkelcentrum met bijna 100 winkels, waar je lekker lang kunt shoppen. Metrostations: Kurfürstendamm/ Zoologischer Garten www.europa-center-berlin.de

Friedrichshain Het meest opmerkelijke rondom Simon-Dach-Strasse is dat er een levendige uitgaanswijk is ontstaan waar talloze bars, cafés en restaurants als paddestoelen uit de grond schieten Bezoekers van Berlijn mogen absoluut de East Side Galerij niet missen. Dit is het langste behouden stuk muur met 1,3 kilometer lengte. Verschillende artiesten hebben hier met graffiti hun kunsten op vertoond vlak nadat de muur is neergehaald. Metrostation: Karl-Marx-Allee www.friedrichshain.de

- 12 -

Galeries Lafayette De Galeries Lafayette aan de Friedrichstrasse is een echt stukje Parijs midden in Berlijn. Op de parfums, huishoudelijke spullen en kleding komen veel klanten af. Bij deze klanten is de afdeling met Franse etenswaren ook erg populair. Midden in de winkel staat een enorme glazen kegel, die de winkels weerspiegelt. Metrostations: Hausvogteiplatz www.lafayette.de

Potsdamer Platz In de jaren 90 van de vorige eeuw is dit gebied ontstaan. In deze periode was Berlijn nog een enorme bouwput. De Potsdamer Platz bestaat uit tien straten, een stratentunnel, de leuke MarleneDietrich-Platz met fonteinen en de Potsdamer Platz Arkaden met 120 winkels, restaurants, bistro’s en bars. Metrostation: Potsdamer Platz www.potsdamerplatz.de

Alexanderplatz De Alexanderplatz is veruit het bekendste plein in Berlijn. Honderdduizenden mensen die dit strakke plein, omringt met moderne gebouwen, dagelijks passeren. Het is moeilijk voor te stellen dat hier 300 jaar geleden nog vee rond huppelde. Het plein waar de voormalige veemarkt plaatsvond, heette vroeger dan ook Ochsenplatz (Ossenplein). Pas toen Tsaar Alexander II in 1805 op bezoek kwam, werd het plein naar hem vernoemd en omgedoopt tot Alexanderplatz. Het is erg jammer dat het oorspronkelijke plein vrijwel geheel in de Tweede Wereldoorlog verwoest is. Andere bezienswaardigheden zijn de Fernsehturm en de Wereldklok! Metrostation: Alexanderplatz www.alexanderplatz.de

Hackescher Markt en Hackesche Höfe Hackescher Markt en Hackesche Höfe staan zo goed als synoniem voor het leven in een grote stad, dat zowel Berlijners als toeristen massaal aantrekt. Tegenwoordig vind je daar van alles: bioscopen, theaters, restaurants, chique boetieks. Ook buiten de Höfe, vooral aan de Oranienburger Straße vind je ook zat winkels en shops. Veel plezier tijdens het shoppen!! Metrostation: Hackescher Markt www.hackeschermarkt.de

Markten en kraampjes Berlijn heeft ontelbaar veel weekmarkten. De markt is een goed alternatief voor de gewone winkel; het is vaak voordeliger en de producten die worden verkocht zijn vaak verser en beter van kwaliteit. Op elke hoek van de straat lijkt wel een markt te worden gehouden. De markten op de volgende bladzijde springen boven de rest uit door hun grootte en het assortiment.

- 13 -

Winterfeldt Markt Deze markt heeft echt alles, vlees, groente, fruit, vis, bloemen, kleding…echt alles. Dit is een echte multiculturele markt, je ziet hier wel honderd verschillende nationaliteiten rondlopen. Als je klaar bent met shoppen kan je in één van de vele cafés die zich in de buurt bevinden een heerlijk glas drinken. Geopend op woensdag en zaterdag van 08.00 - 15.00 Metrostation: Nollendorfplatz. Gesundbrunner Center Het Gesundbrunnen Center is de grootste passage van Berlijn, met ontelbare koopjes aan kraampjes en tafels. Tramstation: Gesundbrunnen http://www.ece.de/de/shopping/center/gbb/gbb.jsp

KaDeWe – het grootste warenhuis van Europa! Als je van winkelen houdt, mag je KaDeWe, het beroemdste warenhuis van Berlijn en het grootste van Europa, zeker niet missen. Het Kaufhaus des Westens is gebouwd in 1907 en diverse malen uitgebreid. Hier kun je echt alles kopen. Ze hebben in het KaDeWe de volgende slogan: in onze winkels is de klant koning en de koning is klant. Er is van alles te koop, maar de belangrijkste attractie is de delicatessenafdeling met het grootste assortiment aan etenswaren in Europa. Je vindt er groenten, fruit, 100 soorten thee en meer dan 2400 soorten wijnen. In het KaDeWe zelf vind je ook nog een restaurant! Erdgeschoss: Accessoires, Beauty trends, beauty news, body culture, Düfte, Lederwaren, Wellness 1. Stock: Trends, Accessoires, Herrenkonfektion, Jeans, Schuhe, Sport Fashion 2. Stock: Trends, Designer, Damenkonfektion, Schuhe, Strick, Young Fashion 3. Stock: Bücherempfehlung, Kids Fashion, Lingerie, Schreibwaren, Signierstunde 4. Stock: Computer, CD, Elektrogeräte, Foto, Geschenkartikel, Multimedia, Tische- und Küchenkultur 5. Stock: Bettwäsche, Frottier, Gardinen, Licht, Spielwaren, Tischwäsche 6. Stock: Restaurant Metrostations: U1, U2, U12, U15 Wittenbergplatz www.kadewe.de

KaDeWe

- 14 -

Berlijn 2016 Attracties en Musea Omdat vier dagen te kort is om Berlijn te bekijken, is er ook een vrije middag, waarop je zelf kunt bepalen welke bezienswaardigheden je nog meer wilt bezoeken. Hieronder vind je informatie over een heleboel attracties en musea in Berlijn met de dichtstbijzijnde metrostations, de prijzen en de internetsites. Ook de keuze attracties zijn hier vermeld:

Haus am Checkpoint Charlie Dit is een essentieel museum voor iedereen die geïnteresseerd is in de Muur en de Koude Oorlog. Het museum opende vlak nadat de muur werd gebouw in 1961. De bedoeling was om de mensen te laten zien wat voor gruwelijkheden er allemaal plaatsvonden. De tentoonstelling laat zien hoe mensen ontsnapten op wonderlijke wijze. Verder is er een expositie over niet gewelddadige revoluties zoals die van Ghandi en Lech WaÑesa en natuurlijk niet te vergeten de vreedzame neergang van de muur in 1989. Metrostation: U6 Kochstrasse www.mauer-museum.com

The Story of Berlin

Als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van de stad Berlijn, dan mag je "Het Verhaal van Berlijn" zeker niet missen. Maar liefst 7000 m2 expositie over de geschiedenis van de stad. Vanaf de oprichting in 1237 tot aan de dag van vandaag, elk voorval wordt op een andere manier behandeld. Zo zijn er veel multimediatoepassingen maar er zijn ook foto’s en videofragmenten. Onder dit museum bevindt zich een atoomschuilkelder. Deze is in 1970 door de geallieerden gebouwd en er kunnen maar liefst 3500 mensen in. Elke dag worden er rondleidingen gegeven en zodoende kan men een kijkje nemen in de grootste functionerende schuilkelder van Berlijn. Metrostation: U15 Uhlandstrasse www.story-of-berlin.de

Het Pergamon Museum Het Pergamon Museum is tussen 1912 en 1930 gebouwd. Je vindt veel antieke kunst uit Europa met name van de Grieken en Romeinen. Het is ook een museum voor de kunst uit het Midden-Oosten en Islamitische kunst. Als je dit museum op je vrije middag wilt bezoeken dan ben je daar zeker de hele dag mee bezig. Dit museum vind je op het Museuminsel (museumeiland). Op dit moment ondergaat het museum weliswaar een grote renovatie, maar het is zeker de moeite waard om het eens te bezoeken. Hieronder zie je een foto van het Pergamonaltaar. Het museum heeft haar naam te danken aan dit altaar. Je ziet hierop een gevecht van de godin Athene met goden en reuzen. Tramstation: Hackescher Markt/ Friedrichstrasse. Metrostation: Friedrichstrasse Prijs: €6,=

- 15 -

Topographie des Terrors In de tijd van het Derde Rijk was de Prinz-Albrecht-Strasse de angstaanjagendste straat van Berlijn. Hier zaten de drie hoofdkwartieren van het nazi-regime. Op de Wilhelmstrasse 102 werd het hoofdkwartier van Reinhard Heydrich en de veiligheidsdienst gebouwd. Op de Prinz-Albrecht-Strasse 8 nam de geheime politie, de Gestapo, zijn intrek. En op de Prinz-Albrecht-Strasse 9 kwam het hoofdkwartier van de SS, bestuurd door Heinrich Himmler.

De gebouwen werden na de Tweede Wereldoorlog afgebroken. In 1987 opende men in de kelders, die ooit als martelcel hadden gediend, een tentoonstelling over de nazi-misdaden. Langs het terrein zie je nog stukken van de Berlijnse Muur, die bewaard gebleven zijn. Je hebt hier gratis toegang. Metrostations: Potsdamer Platz www.topographiedesterrors.de

Berliner Dom De oorspronkelijke Berliner Dom was gebasseerd op een ontwerp van Johan Boumann. De kathedraal werd tussen 1747 en 1750 gebouwd. Na de zware beschadiging van de Tweede Wereldoorlog is de kathedraal gerestaureerd. De centrale koperen koepel is 98 meter hoog. In de kathedraal zul je verbaasd staan van het interieur. Tramstation: Hackescher Markt www.berliner-dom.de Prijs: €5,=

Siegessäule Deze overwinningszuil heeft Duitsland gekregen na de overwinning van de Pruisisch-Deense Oorlog in 1864. Het monument stond oorspronkelijk voor de Reichstag, maar werd verplaatst naar haar huidige plaats door de nazi’s in 1938. De onderkant van de zuil is versierd met mozaïek, waarop je veldslagen kunt zien die de Duitsers hebben gevoerd in de 19e eeuw. Het beeld bovenop is een afbeelding van de Godin Viktoria. Oftewel de Godin van de overwinning. Tramstations: Bellevue Prijs €2,20,= http://www.berlijn.nl/main.php?id=1:189

Sowjetisches Ehrenmal Dit enorme monument bij de Brandenburger Tor herken je gelijk aan twee tanks die voorop staan. Het herinnert aan de 300.000 Russische Soldaten die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vielen gedurende de slag om Berlijn. De zuil is van het gebouw dat afkomstig is van het gebouw waar Adolf Hitler zat gedurende het derde Rijk. Het is ook een begraafplaats voor 2500 Russische Soldaten Tramstation: Unter den Linden of Bussen: 100, 248

- 16 -

Berlijn 2016 Attracties en Musea - vervolg Schloss Charlottenburg:

In 1695 liet Frederik III een zomerresidentie bouwen voor zijn echtgenote Sophie Charlotte. Frederik II liet de oostelijke vleugel bouwen en Frederik Wilhelm II het theater in de westelijk vleugel (dit is nu een museum voor Vor- und Frühgeschichte). Het porseleinkabinet, de woonvertrekken van Frederik de Grote, de Gouden Galerij (rococo) en de Galerie der Romantiek werden grondig gerestaureerd. Metrostation: Richard Wagner Platz Prijs: €7,00 www.spsg.de

Zoologischer Garten De Zoologischer Garten is een dierentuin vlak naast de Bahnhof Zoo. De Dierentuin is de oudste dierentuin van Duitsland en heeft de meeste dierensoorten. Eind jaren ’90 waren hier 141.000 dieren in 1421 soorten. Je kunt de dierentuin in via twee ingangen: Door het Löwentor am Hardenbergplatz en door het imposante Elefantentor aan de Budapester Straße. Metrostation: Zoologischer Garten www.zoo-berlin.de Prijs: €8,50

Elefantentor

Zoologischer Garten Aquarium Als je naar het Zoologischer Garten gaat, dan moet je zeker het aquarium van dit museum hebben gezien!! Het aquarium is één van de grootste van Europa. Het bevat haaien, piranha’s en dieren uit het koraalrif! Je komt het snelst bij het aquarium als je de ingang van de dierentuin neemt aan de Budapester Straße. Je gaat dan onder het Elefantentor door! Metrostations: Zoologischer Garten Prijs: €5,50 www.zoo-berlin.de

- 17 -

Berlijn 2016 Attracties en Musea - vervolg Fernsehturm De Fernsehturm is de op één na hoogste toren van Europa (365 meter), na de televisiemast van Moskou. De toren is in de DDR gebouwd. Nu is de toren voor de Berlijners een echt kenmerk van de stad. Volgens de bewoners van Oost-Berlijn is het gebouw 365 meter hoog gemaakt op verzoek van de toenmalige DDRLeider Albrecht. Hij wilde voor iedere dag in het jaar één meter. Uniek aan de toren is dat hij midden in het stadscentrum staat. Nergens anders in Europa staat een televisietoren in het midden van een stad. De locatie werd gekozen om een statement te geven aan het rijke Westen “kijk eens wat wij in de DDR kunnen!” Metrostation: Alexanderplatz Prijs: €6,50 www.berlinerfernsehturm.de

Olympia Stadion Het Olympisch Stadion , met 76.000 zitplaatsen is gerestaureerd geweest tot 2004. Dit stadion is in 1936 in opdracht van de nazi’s gebouwd, omdat hier de Olympische Spelen werden gehouden. Veel Duitsers wonnen hier goud en Hitler kon zo aan de wereld laten zien dat Duitsland weer een machtig en sterk land aan het worden was! Achter het Olympisch Stadion ligt het Maifeld, waar je de laatste graszoden van dit grote sportveld kunt ruiken. Maifeld is gelegen tussen herenhuizen, ontworpen door de nazi’s. Hertha BSC voetbalt in dit stadion. Kostem zijn ongeveer €5,00 Metrostations: Olympia Stadion (U2) www.olympiastadion-berlin.de

Reichstag De Reichstag is sinds 1999 weer de zetel van het Duitse parlement. Er zijn enorme geldbedragen gespendeerd om dit gebouw op te knappen. Op het oude gebouw is een enorme glazen koepel gezet. De architect heeft rekening gehouden met de historische vondsten, die tijdens de verbouwing aan het licht kwamen. Zo is er één door Sovjetsoldaten aagebrachte graffiti te bewonderen met kreten als “Hitler kapot!” en “Sergej en Yuri waren hier”.

In 1933 brandde de Reichstag voor een groot gedeelte af. De Nederlander Marinus van der Lubbe werd ervoor gearresteerd. Zelf gaf hij toe de brand gesticht te hebben, maar veel historici denken dat de Nazi’s zelf het gebouw in brand hebben gezet. Dit zal nooit meer helder worden. Feit is wel dat de Reichstagsbrand de aanzet was voor Hitler om de noodtoestand uit te roepen, waarmee in feite de Nazidictatuur begon. Als je hier naar binnen wilt, houd dan rekening met enorme lange wachttijden!! Tramstation: Unter den Linden. www.reichstag.de

- 18 -

Sealife Meer dan 3000 vissen en andere waterbewoners zijn te bewonderen in het 1800 m2 grote zoet- en zeewateraquarium. Het reusachtige Atlantische bekken en de unieke Aquadom spannen de kroon. In het 25 meter hoge cilindrische aquarium glijd je met een glazen lift voorbij prachtige riflandschappen. Het adres is : Karl-Liebknecht Strasse Metrostation: Alexanderplatz www.sealife.de Prijs: €13,50

Schloss Bellevue Dit kasteel werd in 1785 opgetrokken in Franse Barokstijl voor de jongste broer van Frederik de Grote. Nadat het tijdens de Tweede Wereldoorlog flink beschadigd werd, werd het heropgebouwd als officiële verblijf van de president van de Bondsrepubliek. Van het originele bouwwerk is alleen de ovale salon overgebleven. Voor de oorlog was het park ongeveer 20 hectare groot en werd het beschouwd als een van de mooiste parken van de metropool. Metrostations: Bellevue www.bundespraesident.de

Rotes Rathaus Sinds de hereniging van Oost en West Berlijn dient het Rotes Rathaus als zetel van de burgemeester van Berlijn. Voor de hereniging zat de burgemeester van Oost Berlijn hier. De beelden die voor het Rotes Rathaus staan, stellen Berlijners voor die helpen bij de wederopbouw van de stad. Metrostation: Alexanderplatz. www.rotesrathaus.de

Stasi Museum In Berlijn zijn bijna geen bewijzen meer te zien van het communistische bewind dat hier decennia lang hoogtij vierde. Maar als je weet waar je naar moet kijken, dan zie je nog steeds wel wat opvallende dingen. Dit museum is gevestigd in het voormalige hoofdkwartier van de Stasi. De Stasi was de Oost Duitse geheime politie. Je kan rond kijken in de kantoren van onder andere de baas Erich Mielke, zijn uniform hangt er nog steeds. Verder is er een scala aan spionage attrib uten te zien, camera’s verstopt in autodeuren, in planten, etc Verder ziet het gebouw er communistisch uit, binnen hangen overal posters van Marx en Lenin. Het meubilair is afschuwelijk maar de kwaliteit van de tentoongestelde attributen is zeer goed. Metrostations: Magdalenenstraße. www.stasi-museum.de

East Side Gallery Sinds 1990 staat dit 1300 meter lange deel van de Berlijnse Muur langs de Mühlenstrasse tussen het Hauptbahnhof en de Oberbaumbrücke bekend als de East Side Gallery. Er is een enorme hoeveelheid grafitti te zien, het werk van 118 verschillende kunstenaars uit 21 landen. Metrostation: Warschauer Strasse www.eastsidegallery.com

Kaiser-Wilhelm Gedächtniskirche

- 19 -

In 1891 gaf keizer Willem II de opdracht tot het bouwen van deze ter nagedachtenis van zijn grootvader keizer Willem I. In de oorlog werd de kerk zodanig beschadigd, dat er alleen nog een paar resten en de toren overbleven. Rondom deze oorlogruïne bouwde men in de jaren zestig een opvallend nieuwbouwcomplex. Deze nieuwe kerk werd als lelijk beschouwd. De resten van de oude kerk heeft men, ter nagedachtenis aan de bombardementen op Berlijn gedurende de Tweede Wereldoorlog, laten staan. Metrostation: Zoologischer Garten www.gedaechtniskirche.com

Alte Nationalgalerie Het gebouw in de vorm van een Griekse Tempel herbergt meesterwerken uit de 19e eeuw. In 2002 werd het als eerste opnieuw geopend op het Museuminsel (museumeiland) Het adres is : Bodestrasse Metrostation: Friedrichstrasse Prijs €12,00 www.alte-nationalgalerie.de

Ägyptisches Museum Koningin Nefertiti is ongetwijfeld de ster van het museum, dat met architectuurfragmenten, prachtige sarcofagen en kostbare kleine kunstvoorwerpen tot de fraaiste verzamelingen van Berlijn hoort. Ook dit prachtige museum is terug te vinden op het Museuminsel Metrostation: Friedrichstrasse Prijs €8,00 www.aegyptisches-museum-berlin.de

Jüdisches Museum Het Joods museum laat de verschrikkingen zien die het Joodse volk tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft ondergaan. Er zijn veel foto's en videobeelden beschikbaar. De tentoonstelling bevindt zich in een vreemd gebouw. Het lijkt op een doolhof! Er worden veel rondleidingen gegeven. Je ziet er veel kinderen lopen, zodoende probeert men ze te leren dat wat gebeurt is nooit meer mag gebeuren. Metrostation: Hallesches Tor www.jmberlin.de

Filmmuseum Welkom in de filmwereld van Berlijn! In dit museum kom je alles te weten over de Duitse filmgeschiedenis van vroeger en nu. Je ziet allerlei kostuums, jurken, filmfragmenten, etc. Ook krijg je een rondleiding door het museum en zie je welke doel de Duitse film had tijdens de periode dat de nazi's Duitsland regeerden. Metrostation: Potsdamer Platz

- 20 -

www.filmmuseum-berlin.de

DDR Museum In dit museum krijg je een Nederlandse rondleiding over het alledaagse leven in Oost-Berlijn (de DDR). Oost-Berlijn verschilde erg veel van West-Berlijn. Deze verschillen zie je terug in het museum Oost-Berlijn werd voornamelijk bepaald door Russische invloeden. Als je het museum hebt verlaten heb je een héél duidelijk beeld gekregen over de DDR tijd in Berlijn! Metrostation: Alexanderplatz www.ddr-museum.de

- 21 -