LEUVENS VOKAAL ENSEMBLE PRO ARTE
1993
Het komende halfjaar worden er geen nieuwe optredens aangenomen. Deze tijd zullen wij besteden aan het aanleren van een nieuw programma. Uit het jaaroverzicht 1992
4.1.1993
VAALBEEK
NIEUWJAARSDRINK
Iedereen is van harte uitgenodigd op de nieuwjaarsdrink die wij zoals elk jaar houden op de eerste repetitie van het nieuwe jaar. 16.1.1993 BERTEM
MIS BEJAARDENTEHUIS
H. Mis in het bejaardentehuis te Bertem om 16 uur. 10.4.1993 VAALBEEK
PAASWAKE
De Paaswake - Sint-Franciscus - Vaalbeek Plechtige opening - lichtritus Wijding van het vuur, Paasjubel Dienst van het woord Viering van het doopsel Eucharistie - communieritus.
___________________________ Er wordt door Roger voorgesteld eindelijk nog eens onze patroonheilige Sint Cecilia te vieren. ... Ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van ons koor willen we het archief in orde brengen. Alle stukken die hierbij kunnen helpen zijn welkom bij de bestuursleden. Verslag bestuursvergadering van 16 april 1993.
8.5.1993
BIERBEEK
EUCHARISTIEVIERING
Eucharistieviering voor moeder Clijsters op zaterdag 8 mei om 10.30 uur ten huize van Paula's broer, Bierbeekstraat 113a, Bierbeek. Paula Clijsters vroeg ons een eucharistieviering op te luisteren voor haar moeder, die niet meer naar een optreden kan komen luisteren, maar ons zo toch nog eens zou kunnen horen.
1993 - 155
Prijzen voor optredens: Bij een doodgewone vraag naar onze prijs voor een concert geldt: 20.000 BEF + vervoer indien buiten Leuven. Gaat het om een benefietconcert dan vragen we 15.000 BEF + vervoer. Er dienen ook afspraken gemaakt over de programma's. Indien wij het drukwerk verzorgen (eventueel gesponsord) dan vragen wij er ook de opbrengst van. Het blijft steeds nodig elke definitieve afspraak voor een concert door het bestuur te laten goedkeuren. Voor een eucharistieviering blijft de prijs 5.000 BEF plus vervoer indien buiten Leuven. Verslag bestuursvergadering van 31.8.1993.
Zondag 10 oktober 1993
KOORUITSTAP naar ANTWERPEN
Vertrek om 9 uur te Vaalbeek. Bij aankomst te Antwerpen wordt er ingezongen vóór de viering van 11 uur in de St.-Antoniuskerk aan de Paardemarkt. Na de viering voorziet men voor ons koffie en een stuk taart. Er is daar ook gelegenheid om de zelfmeegebrachte lunch te gebruiken.
Rond 14 uur bezoeken we samen de tentoonstelling in het Hessenhuis: Verhaal van een Metropool. Na het museumbezoek voorzien we vrije tijd die u de gelegenheid geeft een wandeling door de stad te maken. Om 18 uur verzamelen we aan de Groenplaats in Het Hof van Eden voor een gezellige, lekkere maaltijd.
.....
Op deze uitstap zeker uw liedbundel van Arolsen niet vergeten !!
1993 - 156
LEUVENS VOKAAL ENSEMBLE PRO ARTE
november 1993
Cecilia Patrones
van
de
musici
W
elk koor viert haar niet jaarlijks ?
Het onze !
W W W W W
aarom zouden we het niet eens proberen ?
PAVO Vandenbemptlaan 2A, te Heverlee.
aar ?
Zaal
anneer ?
Zaterdag 27 november 1993, vanaf 18u.30.
ie ?
Alle koorleden, schaduwkoorleden en sympathisanten.
at ?
SURPRISE DINER met medewerking van alle
"Doe het zelf"-ers
onder de aanwezigen VERGEET JE ZANGBOEKJE AROLSEN NIET !!
W
erkingskosten ?
600 Frank per persoon te betalen per overschrijving op rekeningnummer 734-3322211-67 van het LVE
INSCHRIJVING terug te bezorgen vóór maandag 8.11.93 bij Patrick of Bob. . . . . . . . . . . . . . . komt op 27 november 1993 naar het CECILIA-feest met ........... personen. en stort ........ X 600 Frank = .............. Frank Mijn hobby's: bloemenschikken voordragen zaal versieren zingen muziekinstallatie verzorgen sketches koken ......... afwassen ......... tafel dekken ......... opruimen opdienen Kan helpen op zaterdag 27.11.93 O voormiddag O namiddag
1993 - 157
vrijdag 26 november 1993 St.-Caeciliafeest 27.11.1993
Iedereen van harte welkom op ons St.-Caecilia-feest. Zoals jullie zien hebben wij er een echt muzikaal etentje van gemaakt: niets dan zingende gerechten. Voor de meesten is het menu een onbekende symphonie. Sommigen kennen al wel een paar noten ervan, maar alleen de koks weten hoe dit magistraal orkestwerk klinkt en vooral smaakt. Ik mag inderdaad wel spreken van een orkestwerk want het is toch allemaal eigen werk en goed samenspel. Ik vind dan ook dat wij de koks, in volle vertrouwen, nu al een hartelijk applaus mogen geven, want het initiatief voor dit feest, met het voorstel zelf te koken, komt van hen. Straks zal er vast en zeker nog wel een extra applaus afkunnen voor de kwaliteit van hun werk, want zij stonden erop om vóór alles heel verse ingrediënten te gebruiken. Mijn dank dan ook aan alle koorleden die zo bereidwillig, in de mate van het mogelijke, geholpen hebben bij alles wat bij de voorbereiding voor zo'n feest komt kijken. St.-Caeciliafeest ? Wat weten wij eigenlijk meer over onze patroonheilige dan dat haar feestdag op 22 november valt ? Wel, ik ging mijn licht opsteken bij onze goed gedokumenteerde pastoor en kreeg toch wel een verrassende uitleg. Wij worden echt verwend, want er schijnen twee Caecilia's bestaan te hebben. Hoe ze het klaarspeelden weet ik niet, maar men slaagde erin ze tot één te versmelten. In elk geval vaarde de kerk er goed bij want de ene schonk haar woning aan de kerk en de andere haar martelaarschap. Volgens een legende uit omstreeks 500 zou dat allemaal gebeurd zijn in de eerste helft van de 3e. of 4e. eeuw.
1993 - 158
Ons Caecilleke stamt uit een adelijke Romeinse familie en deed in haar jeugd de gelofte haar maagdelijkheid aan God te wijden. Haar ouders gingen daar blijkbaar niet mee akkoord, want zij verplichtten haar tot een huwelijk met een edelman Valerianus. Caecilia slaagde erin hem en zijn broer Tibertius te bekeren. Paus Urbanus doopte hen. Toen de prefect Turcius Almachius dit hoorde liet hij het drietal arresteren. De twee mannen werden onthoofd en men trachtte Caecilia te laten stikken. Maar zoals het de patrones van de zangers past had die een hele lange adem en lukte het niet. Zij werd dan onthoofd. Het duurde niet lang voordat de drie martelaren in de catacomben waar zij begraven waren, vereerd werden. Sommigen situeren de marteldood rond 230, anderen tussen 176 en 180. In Rome was er in de 5e. eeuw een St.-Caeciliakerk die door Paus Paschalis I herbouwd werd. Hij had echter één groot probleem: hij wist niet waar hij het lijk van St.-Caecilia kon vinden. Er werd verteld dat de Lombarden het meegenomen hadden. Tot onze troost schijnen zelfs pausen niet altijd even aandachtig te zijn tijdens de Eucharistievieringen. Hij dommelde in. Maar, en dat overkomt óns dan weer niet, hij kreeg in zijn dutje bezoek van St.-Caecilia zelf die hem vertelde dat de Lombarden haar lichaam niet hadden meegenomen en dat hij het zou vinden. Inderdaad, hij vond het dan op het kerkhof dat dan ook naar haar genoemd werd. Het was gekleed in een gewaad van gouden stof met linnen doeken aan haar voeten, doordrengt met haar bloed. Zij lag op de rechter zijde en naast haar lag, zoals het hoort, haar man. In 821 liet de Paus de lichamen van de drie martelaren naar de St.-Caeciliakerk overbrengen. Hij stichtte ook een klooster ter ere van deze heiligen in de onmiddellijke buurt van de kerk opdat de monniken er dag en nacht diensten zouden kunnen houden. De Paus bracht prachtige versieringen aan in deze kerk en schonk kostbare stoffen en voorwerpen aan deze kerk. St.-Caecilia wordt afgebeeld met de gewone attributen als palm, boek, kroon en zwaard. Op latere afbeeldingen krijgt zij er een persoonlijk voorwerp bij: een orgel. In de barok wordt zij meestal orgelspelend afgebeeld. Zij kreeg het orgel omwille van haar legende die vertelt: "Terwijl het orgel klonk zong Caecilia in haar hart voor haar enige Heer". Zo werd zij de patrones van muzikanten en de beschermheilige van de muziek, meer in het bjzonder van de kerkelijke muziek. Het past dus ook dat haar feestdag met veel zang wordt gevierd. Zij heeft zelfs een weerspreuk:
"De dag aan Caecilia gewijd, tekent ons de wintertijd."
Dat belooft voor dit jaar een strenge winter met veel sneeuw. Ik ben benieuwd. Zoals alle namen heeft ook Caecilia een betekenis. De naam is afgeleid van het latijnse caecus, dat blind wil zeggen. Daarvan is het zelfstandig naamwoord Caecilia afgeleid en betekent: blind-slang, hazelworm. Tot zover wat ik erover te weten kwam. Ik stel voor dat wij nu beginnen, of verder gaan, met de eerste lezing, het mag nog met de noten, van dit grote werk. En, zoals Roger altijd zegt: zit ook deze avond met uw hoofd niet in de partituren. Vanavond mag je voor één keer de partituren in je maag steken. Ik wens iedereen een heel aangename avond, heel veel plezier en ... smakelijk ! Mia Schepers ___________________________________________
1993 - 159
1993 - 160
Bob en Patrick (de fotograaf van deze kiekjes) volgden zopas een KWB-stoomkursus koken en schotelden ons ter gelegenheid van het Caecilia-feest dit heerlijk muzikaal menu voor, hierbij geholpen door enkele bereidwilligen
1993 - 161
Een drankje vooraf
Een gezellig etentje
Als jonge kerels trekken door het land heidi, heida Dan blijft elk meisje staan en kijkt hem lachend aan heidi heidi heidi heidi heida
1993 - 162
LEUVENS VOKAAL ENSEMBLE PRO ARTE
27.11.1993
Quiz Sint-Ceciliafeest aangebracht door Mevrouw Florquin.
A. Onderstaande woorden verbergen een ander woord. Gebruik alle letters. Tussen haakjes staat een betekenis van het te zoeken woord. 1. maart (schat) _________________________________ 2. stikten (opbergen) _________________________________ 3. stormen (staal) _________________________________ 4. broeken (aanstaan) _________________________________ 5. tekort (vaartuig) _________________________________ 6. egelverzen (afsluiten) _________________________________ 7. liepen (nazoeken) _________________________________ 8. dorstig (beroep) _________________________________ 9. laag (feest) _________________________________ 10. kamion (voeding) _________________________________ 11. derven (lanen) _________________________________ 12. merken (huilen) _________________________________ 13. palm (licht) _________________________________ 14. latent (gave) _________________________________ B. Onderstaande zinnen omschrijven een ander woord. Welk ? 1. Volgens uw keuze is dit deel van de telefoon om op te schieten._______________ 2. Geen droog familielid _________________________ 3. Groet tussen dag en nacht _________________________ 4. Het zit aan de voet, dat 's in orde _________________________ 5. Een deel van het oor, dat is een bloem _________________________ 6. Hoort ge nog slechter, dan zijt ge in Engeland _________________________ 7. Het verslag over een snel soort wijn _________________________ 8. Is dit kikvorsachtig dier weg ? _________________________ 9. Een vrouwelijk familielid is godvruchtig _________________________ 10. pruilend laat men die hangen _________________________ 11. Dat familielid vindt ge ook in een roman _________________________ 12. 't Schaap is een sieraad _________________________ Naam : _______________________________________________ oplossingen achteraan dit jubileumwerkje.
En nu maar ernstig zoeken naar de oplossingen !!
1994 - 163
Caeciliafeest Allen zijn het erover eens dat dit een geslaagd initiatief was en we feliciteren hiermee alle medewerkers voor hun inzet en danken alle aanwezigen voor het gezelschap.
Verslag bestuursvergadering van 12 december 1993 KERSTMIS 1993
SINT FRANCISCUS - VAALBEEK KERSTNACHT 1993
PROGRAMMA
OPENING VAN DE DIENST 23u.50 SFEERZANG : - Carol of Beauty - Er is een roos ontsprongen - Nu daagt het in het Oosten 24u. STILLE NACHT (intrede celebrant begin 3e strofe) - Openingswoord - Schuldlitanie : koor : Kyrie van Casali - Gloria : koor+volk : Eer aan God in de hoge (Philippeth) - Openingsgebed DIENST VAN HET WOORD Na 1e lezing : koor : Away in a manger Na 2e lezing : koor : Hoe leit dit Kindeke EVANGELIE Acclamatie : eerst door koor, daarna koor + volk : "Ere zij God in den hoge ...." HOMILIE GELOOFSBELIJDENIS VOORBEDEN : koor + volk : "Vrede, Vrede, Vrede op aard aan alle mensen..." EUCHARISTISCHE DIENST - Offerande : koor : Ich stehe an deiner Krippe - Sanctus : koor : Sanctus van Bach - Acclamatie na de consecratie : (gezegd) "Als wij dan eten..." - Onze Vader : koor + volk: Onze Vader van P.Schollaert - Agnus Dei : koor : Agnus Dei van Casali - Communie : orgelspel tijdens communiegang van koor en volk daarna : koor : O Jesulein süss... - Slotgebed : koor : Adeste Fideles ZEGEN EN WEGZENDING - orgelspel * Kerstwensen in de living van het Klooster *
1994 - 164
LEUVENS VOKAAL ENSEMBLE PRO ARTE
1994
Lidmaatschapsbijdrage: januari is jaarlijks het ogenblik om de bijdrage voor het koor te betalen. Deze bedraagt 350 BEF en deze som dekt de onkosten van de verzekering en de kleine onkosten zoals afdrukken van partituren enz. Wie geen bijdrage betaalt wordt ook niet verzekerd. 1994 brengt voor ons koor ook verkiezingen met zich mee. Deze worden gehouden op 16 mei e.k. In principe is ieder koorlid verkiesbaar. Zij die, om een of andere reden, dit echt niet kunnen aanvaarden kunnen dit aan Mia Schepers laten weten. Onze reis naar Italie zal dit jaar niet kunnen doorgaan omdat een te groot deel van het koor (ongeveer één derde) niet mee kan. Er wordt een vragenlijst klaargemaakt om uw wensen in dit verband te kennen. Op 4 februari zingen wij een concert te Bornem. Roger en Frans gaan vooraf nog eens "kijken". uit het verslag van de bestuursvergadering van 12.1.94
1994 - 165
4.2.1994
BORNEM
VREUGDECONCERT ST.-BERNARDUSADBIJ
Vrijdag 4 februari 1994: Vreugdeconcert ten voordele van de restauratie van de abdij, door het Leuvens Vokaal Ensemble Pro Arte onder leiding van R.Vandenhouten.
Commentaar bij de liederen van het VREUGDECONCERT in de Sint Bernardusabdij te Bornem op vrijdag 4 februari 1994. _______________________________ Eerste deel ALTA TRINITA BEATA, een Italiaanse "lauda" uit de 15e eeuw. De "laudi spirituali" zijn geestelijke gezangen in de volkstaal, uitgevoerd door broederschappen of fraterniteiten van Laudenzangers ook "Laudesi" of "Laudisti" geheten. Ze waren zeer populair in het Italië van de 15e en 16e eeuw. In de 17e en 18e eeuw werd deze Laudentraditie voortgezet in de "Congregatione dello Oratorio", gesticht door Philippo Neri als seculiere orde. Woord en muziek waren zeer belangrijk. De teksten van deze Laudi handelden meestal over de dood, het jongste gericht en de vluchtigheid van het bestaan. Daarnaast waren ook hymnen aan Maria en processieliederen. Zo'n processielied is "Alta Trinita Beata". De "Laudi Spirituali" worden beschouwd als de voorlopers van het "ORATORIUM". _______________
Twee componisten uit de RENAISSANCE van de 16e eeuw: PALESTRINA (ca 1525-1594), behorend tot de Romeinse school met de contrapuntische stijl en HANDL (1550-1591), behorend tot de Venetiaanse school met haar decoratieve stijl. 1.Giovanni Pierluigi da PALESTRINA werd gewoon geboren als Giovanni Pierluigi te Preneste of Palestrina, dicht bij Rome, en is thans nog alleen onder de naam van zijn geboortedorp, Palestrina, bekend en beroemd. Hoewel Palestrina heeft voortgebouwd op de contrapuntische schrijfwijze van de grote Vlaamse polyfonisten en de technieken van imitatie, canon en cantus firmus volledig meester was, is het grootste gedeelte van zijn werk vrij gecomponeerd. Daarbij heeft hij zich een eigen stijl weten te vormen, die algemeen als de "Palestrina-stijl" of de contrapuntische stijl van de Romeinse school bekend is gebleven. Als voornaamste kenmerk kan worden gewezen op de contrapuntische - homofone opvatting, waarin zowel de uiterste zorg voor de melodische beweging der afzonderlijke stemmen als voor de samenklank is waar te nemen. Zijn reusachtig werk: missen, motetten, lamentaties, madrigalen (geestelijke en wereldlijke) is hoofdzakelijk religieus van inspiratie en men stelde hem trouwens ook tot voorbeeld van de religieuze muziek. SICUT CERVUS is een motet van Palestrina 2.Jacobus HANDL is de pseudoniem van Jakob Petelin, dit is Sloveens voor "haan" daarom ook gebruikte hij vaak de Latijnse naam "GALLUS". Soms wordt de naam ook geschreven als "Händl of Hähnel". In tegenstelling tot Palestrina met zijn contrapuntische stijl, volgde de Sloveen Jacobus Handl de decoratieve stijl van de Venetiaanse school. Deze school, gesticht door de Vlaming Adriaan Willaert, kapelmeester aan de San Marco basiliek te Venetië onderging uiteraard ook de sterke invloed van de Vlaamse polyfonisten. Jacobus Handl smelt met grote kundigheid de Venetiaanse en Vlaamse stijl samen in de prachtige motetten van zijn "Opus Musicum". Hieruit komt het motet: BEATI ESTIS. _______________
1994 - 166
Twee Componisten uit de BAROK: HENRY PURCELL (1659-1695) en GEORG FRIEDRICH HÄNDEL (1685-1759) die de Engelse muziek haar grootste luister hebben bezorgd. 1.
Henry PURCELL, de grootmeester van de Engelse opera, met slechts één volledige opera "Dido en Aeneas", maar een meesterwerk, sterft vroegtijdig. Hierdoor bleef ook zijn toneelmuziek grotendeels onafgewerkt, maar met schitterende bladzijden; denken we maar aan de "Fairy Queen" en "King Arthur". Zijn naam is vooral groot door zijn religieuze composities en zijn instrumentale werken. Met treffend Engels accent past hij de Italiaanse concertatostijl toe op composities voor de Anglikaanse eredienst, inzonderheid "ANTHEMS". Anthem is een Oud-Engelse vervorming van het Griekse woord "antiphon". Na de Engelse reformatie in de 16e eeuw kreeg het de betekenis van een niet-liturgische koorcompositie in de volkstaal (te vergelijken met het motet in de Latijnse kerk). Hij past die stijl ook toe op composities voor de praalodes voor koninklijke aangelegenheden, voor St.-Cecilia-dag enz. Purcell volgt hierbij het schema van de Italiaanse cantate en bereidt door zijn groots opzet de komst voor van Händel. THOU KNOWEST LORD is de Anthem uit de beroemd gebleven treurmuziek, gecomponeerd naar aanleiding van het overlijden van koningin Mary in 1694.
2.
Georg Friedrich HÄNDEL (op zijn Engels:George Frideric Handel) vormt samen met J.S.Bach de bekroning van de vokale en instrumentale barokmuziek, met allebei een totaal eigen stijl: de ene, Bach met zijn diepe geloofsbelijdenis, de andere, Händel met zijn aardse levensdrang. De "gravitas" van Bach, het theatrale, pathetische van Händel. Het werk van Händel is immens, zowel instrumentaal als vokaal. Zijn orgelconcerti, zijn concerti grossi en andere instrumentale werken zijn genoegzaam bekend en hoewel hij prachtige opera's heeft geschreven zoals "Giulio Cesare, Tamerlone, Serse enz.", toch is het met zijn cantates en vooral met zijn oratoria (vooral met de "Messias") dat hij de grootste roem heeft verworven. Händel verrijkte ook de Anglikaanse kerk met tal van cantates en anthems, waaronder vooral de 12 Chandos anthems en de 4 coronation-anthems. In deze werken leeft de geest van Purcell in volle barokpraal verder. RINALDO, naar een episode uit Torquato Tasso's "Gerusalemme liberata" (1562), is de eerste opera die Händel op Engelse bodem heeft geschreven. Het verhaal speelt zich af ten tijde van de 1e kruistocht. Rinaldo, een jonge tempelier wordt verliefd op Almirena, dochter van Godfried van Bouillon. De waarzegster Armida, minnares van de Moorse koning Argante, behekst Rinaldo om hem op haar verliefd te doen worden. Argante wordt op zijn beurt verliefd op Almirena, die door Armida in haar betoverde tuin werd opgesloten. De prangende aria van Almirena "LASCIA CH'IO PIANGA" komt uit de scene waarin Argante haar zijn grote liefde verklaart en haar alle schatten wil aanbieden, maar zij als enig geschenk de vrijheid afsmeekt. Rinaldo weet zich uit de betovering te bevrijden en komt Almirena te hulp. Armida en Argante worden gevangen genomen en bekeren zich tot het Kristendom.
_______________
1994 - 167
Twee componisten uit de ROMANTIEK: FELIX MENDELSSOHN-BARTHOLDY (1809-1847) en FLORIMOND VAN DUYSE (1843-1910). 1.
Van Felix Mendelssohn-Bartholdy kennen we het best zijn instrumentale muziek: zijn ouvertures o.a. "De Fingalsgrotten", zijn vioolconcerto, de Italiaanse symfonie, de oratoria "Paulus" en "Elias" en de toneelmuziek bij Shakespeare's "A Midsummernight's Dream" (met de bekende huwelijksmars). Maar ook enkele van zijn liederen genieten nog altijd een grote populariteit, zoals bv. "Auf Flügeln des Gesanges", dat wereldberoemd is geworden. ABSCHIED VOM WALDE is een typisch romantisch lied van Felix MendelssohnBartholdy.
2.
Van de Gentenaar Florimond Van Duyse (zoon van de dichter Prudens Van Duyse) magistraat, musicoloog en componist, (hij componeerde operettes, komische opera's, cantates, koorwerken en liederen) waardeert men vooral zijn bewerkingen van oude volksliederen. Van grote betekenis is het wetenschappelijk onderzoek, dat hij verrichtte met betrekking tot het volkslied, zowel nationaal als internationaal. Zijn standaardwerk "Het oude Nederlandsche lied" is een toonaangevend naslagwerk gebleven over het oude Nederlandse lied. HET WASSER TE NACHT, een Oud-Vlaams lied in een bewerking van Florimond Van Duyse.
_______________
Vader en zoon KEDROV, allebei met de voornaam Nicolai, hebben heel wat composities op hun naam. Het Russische "Onze Vader" OTSJE NASJ, waarmee het Leuvens Vokaal Ensemble dit eerste concertgedeelte wijdingsvol wil besluiten, is van de hand van Nicolai Kedrov (vader, 1871-1940). _______________
Tijdschema componisten:
Italiaanse Lauda 15e eeuw Alta Trinita Beata Adriaan WILLAERT (1480-1562) Madonn'io non lo so Jacob ARCADELT (1505-1568) Il Bianco e dolce cigno PALESTRINA (ca 1525-1594) Sicut Cervus ORLANDO LASSUS (ca 1532-1594) O Occhi manza mia + Mon coeur Tomas Luis DE VICTORIA (1548-1611) Jesu Dulcis + Genitori Genitoque Jacobus HANDL (1550-1591) Beati Estis Thomas FORD (ca 1580-1648) Since first I saw your face Henry PURCELL (1659-1695) Thou knowest Lord Georg FRIEDRICH HÄNDEL (1685-1759) Lascia Ch'io Pianga Dimitri BORTNJANSKI (1751-1825) Lofzang der Cherubijnen Felix MENDELSSOHN-BARTHOLDY (1809-1847) Abschied vom Walde Florimond VAN DUYSE (1843-1910) Het wasser te nacht Nicolai KEDROV Vader (1871-1940) Otsje Nasj _______________
1994 - 168
Tweede deel 1.
TOMAS LUIS DE VICTORIA (1548-1611) Tot de school van Palestrina te Rome behoorden o.a. de Italiaan Ingegnieri van Cremona, de leermeester van Monteverdi, de Duitser Gregor Aichinger en vooral de Spanjaarden Francisco Guerrero en de grootmeerster in het genre Tomas Luis de Victoria (op zijn italiaans: Tommaso Lodovico da Vittoria). Deze laatste was goed bevriend met Palestrina, die hij te Rome had leren kennen en waarderen en hoewel technisch met hem verwant toont hij zich heviger van uitdrukking, pathetisch en visionair. Hij was net als Palestrina een componist van religieuze muziek. Vooral beroemd zijn: de requiemmis voor de ex-keizerin, weduwe van Maximiliaan en zuster van Filips II, de zangen van het officie van de Goede Week en de motettencycli "O vos omnes" en "O magnum mysterium". Uit deze cycli komen de motetten: JESU DULCIS en GENITORI GENITOQUE, een hymne voor de vespers van Corpus Christi, bij ons beter gekend als het tweede gedeelte van het "Tantum Ergo".
2.
ORLANDO LASSUS (ca 1532-1594) In Orlando Lassus (op zijn Italiaans Orlando di Lasso en op zijn Frans Roland de Lassus) is de synthese der stijlen voltrokken, de synthese tussen de cerebrale meerstemmigheid en de muzikale expressie. Het is het klassiek hoogtepunt en tevens het einde van de eeuwenoude polyfonie. Het is de grote verdienste van Orlando Lassus in een homogene stijl de oude contrapuntische techniek van Josquin Desprez te hebben versmolten met de expressiviteit van de madrigaalkunst, de fijne geest van het chanson en de decoratieve pracht van de Venetianen: lyrisch uitbundig of innig vroom en altijd diep menselijk. O OCCHI MANZA MIA is een Italiaanse "Villanella". MON COEUR SE RECOMMANDE A VOUS is een Frans chanson, in madrigaalstijl, op een tekst van Clément Marot. _______________
Drie madrigalen van verschillende signatuur: De eerste twee stukjes zijn Italiaanse madrigalen uit de beginperiode van het madrigaal. De tekst van een madrigaal behandelt doorgaans een zeer uiteenlopende stof in Italiaanse verzen. De voorkeur gaat hierbij uit naar een droefgeestig-zoete minnepoëzie, vol "concetti" of spitsvondige beelden en tegenstellingen. MADONN'IO NON LO SO, van de grote Vlaamse polyfonist en kapelmeester in Venetië, ADRIAAN WILLAERT (1480-1562) en IL BIANCO E DOLCE CIGNO, van de eveneens bekende en verdienstelijke Vlaamse polyfonist JACOB ARCADELT (1505-1568) ... zijn daar goede voorbeelden van. Het 3e stukje komt uit de Engelse school der madrigalisten. Men noemt daar de madrigalen, geschreven dan op een Engelse tekst, ook "AYRES". Ze hebben een sterk insulair karakter en zijn zeer fris en gul van toon. Deze Engelse school heeft heel wat grote namen voortgebracht: o.a. Thomas Morley, de stichter ervan, Thomas Weelkes, John Dowland, John Wilbye en ook THOMAS FORD (ca 1580-1648), componist van het madrigaal SINCE FIRST I SAW YOUR FACE. _______________
De Russische LOFZANG DER CHERUBIJNEN is van DIMITRI BORTNJANSKI (1751-1825), een Oekraïner, die vooral beroemdheid verwierf met zijn vocale kerkmuziek en als zodanig een sterke invloed uitoefende op de verdere ontwikkeling van de Oekraïense en de Russische kerkmuziek. Zijn liturgische composities zoals de cherubijnenzangen en de Maria-hymnen en zijn vierstemmige en dubbelkorige concerti op Oud-Slavische psalmteksten zijn heden ten dage nog zeer geliefd. _______________ Frans VAN PARYS
1994 - 169
Concert Bornem: Iedereen lijkt heel tevreden. Er wordt getracht het concert een tweede keer te geven elders. Drink na het concert: het bestuur opteert om ter plaatse iets te gebruiken. Dit schijnt wel een succes-formule te zijn. Uitnodiging voor een rondleiding in de abdij met kofie en taart achteraf. De verplatsing zal dan gebeuren met de eigen wagen zodat iedereen vrij is te blijven zolang hij wil. Rondvraag: -
-
26.3.1994
Wie kan Roger vervangen als hij onverwachts niet zou kunnen komen ? Wij zingen dan apart per stem. Om toch samen te eindigen zal Willy Deberdt ons dirigeren met een gekend stuk. op uitdrukkelijke vraag van koorleden zullen wij proberen de teksten van de liederen te vertalen en binnen hun context te situeren. uit het verslag bestuursvergadering van 10.2.1994
HEVERLEE GEDACHTENISVIERING MARCEL BOUILLON
Zaterdag 26.3.1994 zingen we een gedachtenisviering voor Marcel Bouillon. Deze viering gaat door in de kloosterkerk van de paters, O.-L.-Vrouw Van Troost (op de Pakenberg) te Heverlee om 18 uur. Tenebrae, Kyrie van Casali, Jesu Rex admirabilis, Thou knowest Lord, Sanctus van Bach, Otche Nach van Kedrov, Agnus Dei van Casali, O Redemptor, Genitori genitoque, Izje Cheruvimy. 2.4.1994
VAALBEEK
PAASWAKE
Vooraf in de hall: Tenebrae Factae sunt (Michael Haydn)
Aan allen een ZALIG PAASFEEST ! ___________________________________ In Passe Partout en Streekkrant zullen we een zoekertje plaatsen voor nieuwe koorleden. Om de koorkas te spijzen voorzien we de werving van ereleden en het aanleggen van een adressenlijst van sympathisanten. Planning koorfeest of reis: Hierbij krijgt U een vragenlijst die we graag, ingevuld maar zonder uw naam, terug zouden krijgen: zo zullen we beter zicht hebben op wat kan en wat niet kan. Op 16 mei houden we bestuursverkiezingen. Zoals steeds kan men, bij echte bezwaren tegen een bestuursfunctie, zijn naam laten schrappen bij onze voorzitster Mia Schepers. uit het verslag van de bestuursvergadering van 6 april 1994
1994 - 170
◘ LEUVENS VOKAAL ENSEMBLE PRO ARTE Prosperdreef 9, 3054 VAALBEEK
tel 016 - 40 32 08
reknr LVE 734-3322211-67
KANDIDATEN VERKIEZINGEN 16 MEI 1994 Er dienen 9 voorkeurstemmen aangebracht.
Onze dirigent is steeds ambtshalve verkozen !!
SOPRANEN
1 2 3
Irene FLORQUIN - CORNELISSEN Fernande VAN GOSSUM - HAVEN Lutgart VANMEERBEEK - LAHAYE MEZZO-SOPRANEN
4 5 6 7 8 9 10 11 12
Laura COENEN Rose Marie MICHIELS - MALCORPS Cecile ROGGEN Mia SCHEPERS Els STUYVEN Angele SUTTELS-VANDERPUTTEN Machteld VAN COM Marie-Louise VANHAMEL - MOONS Annie VERHEYDEN - DE PRETER ALTEN
13 14 15 16 17 18 19 20
Betsy Irena Francine Minne Monique Paula Claire Mariette
ABRAHAM BOYEN GALICIA - RONSMANS JANSSENS LAMBRECHT-WINTERS OOSTERLINCK - ROBIJNS van WAEGENINGH-PELGRIMS WELLENS TENOREN
21 22 23 24 25
Marc Peter Leo Robert Theo
26 Willy 27 Frans
CLERENS ERAUW GALICIA OLIVIERS SWIJNS BARITONS DEBERDT VAN PARYS BASSEN
28 29 30 31
Emil Leo Patrick Alex
BOLMAIN PAGE VAN DORMAEL van WAEGENINGH 10.5.94
1994 - 171
12.6.1994
VAALBEEK
VERNISSAGE PATER GEROEN EN RIK
Zondag 12 juni om 16 uur: vernissage van de tentoonstelling van werken van pater Geroen en pater Rik. We verwachten er veel sympathisanten en willen dan ook goed overkomen.
Verdeling van de ambten binnen het nieuwe bestuur: -
dirigent: Roger Vandenhouten voorzitter: Patrick Van Dormael ondervoorzitster: Irène Florquin - Cornelissen penningmeester: Bob Oliviers secretaresse: Mariette Wellens ceremoniemeester: Willy Deberdt bibliothecaris: Frans Van Parys techniek & informatica: Leo Page public relations: Mia Schepers Annie Verheyden - De Preter
Stand van de kas: 69.896 BEF + 15.000 BEF bijdragen van werkjaar '93-'94 = 84.896 BEF Reclame voor ons zangkoor verscheen reeds tweemaal in Passe Partout en zal een derde maal verschijnen in de maand september. uit het verslag van de bestuursvergadering van 15.6.1994
1994 - 172
INTERVIEW MET DIRIGENT ROGER VANDENHOUTEN
juni 1994
"Mijn kunstenaarschap en ganse persoonlijkheid berusten in de eerste plaats op mijn diep muzikaal aanvoelen." "Ik ben op zevenjarige leeftijd met muziek begonnen en ben er nog steeds mee bezig. Al mijn broers en zussen hebben ooit wel een muziekinstrument bespeeld maar houden dat nu ook voor bekeken", zegt Roger Vandenhouten, de dirigent van het Leuvens Vokaal Ensemble Pro Arte, die al 55 jaar met muziek bezig is en blijkbaar nog geen
zin heeft om ermee te stoppen. Wat is nu juist de taak van een dirigent? Roger : Een dirigent is iemand die de kunst bezit om door middel van bewegingen een groep musici of zangers een muziekstuk op ideale wijze te laten uitvoeren. Het is een kunst die men gedeeltelijk leren kan, maar zij eist van de dirigent verscheidene gaven : eerst en vooral een grondige kennis van de muziek. Ten tweede een uitgesproken en nauwkeurige dirigeertechniek. Ten derde een grote psychologische kennis. En
1994 - 173
als laaste: kunstenaar zijn. De eerste twee zijn te leren, de laatste twee heeft men in zich of niet. Waar moet je dan vooral op letten? Roger : De dirigent moet er vooral op letten dat hij met woord, voorbeeld en gebaar zijn bedoeling steeds aan zijn koorleden meegeeft. Hij moet te allen tijde meester zijn over een precies begin, een goed tempo, een overwogen klanksterkte en de juiste articulatie of zinsconstructie.
Welke gevoelens onderga je dan tijdens het dirigeren?
Roger : Mijn kunstenaarschap en ganse persoonlijkheid berusten in de eerste plaats op mijn diep muzikaal aanvoelen. Gevoelens voor het schone, het verhevene. Het vermogen om schoonheid te ervaren en te waarderen. Welke soorten stemgeluiden zijn er? Roger : De omvang der menselijke stemgeluiden kan onderverdeeld worden in twee groepen; de hoge en de lage. In elke stemgroep onderscheidt men drie soorten : namelijk vrouwen, kinderen en mannen. Bij de vrouwen en
de kinderen heb je de hoge stem of sopraan, middenstem of mezzosopraan en lage stem of alt. Bij de mannen heb je natuurlijk een hoge, midden en lage stem, maar dan met andere benamingen: tenor, bariton en bas. De vrouwenstemmen klinken één octaaf hoger dan de respectieve mannenstemmen. Buiten deze stemmen bestaat er nog een uitzonderlijke hoge vrouwenstem, namelijk de coloratuur : deze stem reikt onbeperkt hoger dan de sopraan. Coloratuur : deze bekende muziekstem is te omschrijven als de bloemrijke versiering in de vocale muziek. De omvang
1994 - 174
van deze stemsoort is niet met juistheid aan te geven. En verder zijn er nog de contra-alt en de contratenor. Hoe deelt u die in, hoe plaatst u die, per groep of hoe? Roger : Deze indeling hangt af van de beschikbare plaats. De hoge stemmen links, de lage stemmen rechts van de dirigent, de overgang van hogere naar lagere stemmen in een halve cirkel. Bij een dubbel gemengd koor, twee gescheiden koren achtstemmig, is het gewenst een koor links en een koor rechts van de dirigent te
plaatsen. Voor een gemengd koor met orkestbegeleiding zijn geen bindende regels, doch onder normale omstandigheden staat het koor rond het orkest. Kan het koor zonder een dirigent? Roger : Vanaf het moment dat muziek geen toevallig klankfenomeen meer was, zal er wel steeds iemand zijn geweest die het muziek maken coördineerde. Een dirigentloos koor kan het tot een hoge technische perfectie brengen, doch de bezieling die van een dirigent uitgaat op het ogenblik der uitvoering zal het moeten derven. Het resultaat zal zijn: een uitvoering die technisch onberispelijk is, doch waar de muziek zoekt blijft. Is er een verschil tussen een koor of een orkest dirigeren? Roger : Tussen een koor of een orkest dirigeren is er geen wezenlijk verschil. De bezorgdheid, articulatie en frazering moet voor beiden even groot zijn. Technisch is er soms het probleem dat een orkestmusicus óp de tijd reageert, óp de slag begint te spelen en het koor iets nà de tijd tot klinken komt, dit mede omwille van het feit dat het veelal medeklinkers heeft uit te spreken vóór de klinker gezongen wordt. Gaat uw voorkeur eerder uit naar dirigeren met een stokje of verkiest u gewoon de hand? Roger : Mijn voorkeur gaat eerder uit naar dirigeren met de hand. Uiteraard is de hand veel expressiever. Zo
worden het Gregoriaans, a capella koorwerken en samenzang het best gedirigeerd zonder dirigeerstok; bij zulke uitvoeringen kunnen de hand- en armbewegingen meer steunen en helpen dan het dirigeerstokje. Hoelang ben je nu al bezig met muziek en dirigeren? Roger : Ik begon op zevenjarige leeftijd piano te studeren. Ik was koorknaap van de Benedictijnen, Dominikanen en Don Bosco te Leuven, studeerde muziek aan het Conservatorium te Leuven, het Conservatoire de Musique in Verviers en de Musikhochschule Dortmund. Daarna ben ik meestercursussen directie gaan volgen en vervolmaakte me bij dirigenten met internationale faam. Ik begon mijn muzikale loopbaan in diverse Duitse steden, en werd aangesteld tot hoornsolist en pianist van de muziekkorpsen van het eerste (BE)korps en de zevende brigade (19521958). Ik was ook jarenlang hoornsolist, pianoleraar en kamermusicus. Ik onderwees op pedagogisch vlak muziekgeschiedenis aan het college "Les aumôniers du travail". Ik heb gedurende jaren les gegeven aan jongeren en volwassesen, die zich actief met muziek bezig houden. Ik was dirigent van verschillende koorverenigingen en treed nog veelvuldig op als gastdirigent. Ik heb de realisatie op mijn actief staan van belangrijke koorwerken van o.m. Johann Sebastian Bach, Giovanni Pierluigi da Palestrina, Heinrich Schütz en andere. Alle concerten, tournees en kunstavonden die volgden opnoemen, is
1994 - 175
onbegonnen werk. Momenteel heb ik de leiding van het Leuvens Vokaal Ensemble Pro Arte. Ik ben nu al 55 jaar met muziek bezig en met dirigeren al 35 jaar. En hoelang denkt u dat nog vol te houden ? Roger :
Tot het einde.
interview: An Vandenhouten foto: An Vandenhouten
21.10.1994
LEUVEN CERA
STICHTING ANTOON VAN CLÉ
1994 - 176
27.11.1994
BLANDEN
CONCERT VOOR LICHT EN LIEFDE
Concert voor Licht en Liefde op zondag 27.11.1994 in de kerk van Blanden om 15 uur.
1994 - 177
1994 - 178
1994 - 179
1994 - 180
