Blade Gunner
I do not run like a man running aimlessly I do not fight like a man beating the air I execute each strike with intent I beat my body and make it my slave I bring it under complete suffer I bring it under complete subjugation To keep myself from being disqualified After bearing witness to others Variant op 1 Corinthians 9:26-27 (tatoeage op Oscars linker schouder)
pistorius
Op Valentijnsdag kwam er in vier schoten een einde aan het sprookje van Oscar Pistorius. De Zuid-Afrikaanse Olympiër, stijlicoon en nationale sweetheart schoot zijn vriendin, bikinimodel Reeva Steenkamp, dood op het toilet van zijn villa op de zwaar beveiligde gated community in oost-Pretoria. Van playboy-Paralympiër tot moordenaar. Portret van een snelle jongen. Tekst Jonathan Ursem et was een foutje, zegt Oscar Pistorius na de koelbloedige moord op zijn vriendin Reeva Steenkamp. Hij dacht naar eigen zeggen dat een inbreker zich op de wc had verscholen. Bij nadere inspectie bleek het zijn levenspartner te zijn. Twaalf uur nadat Reeva Oscar voor Valentijnsdag een collage van foto’s van hen beide had gegeven, vond ze dankzij drie rake kogels haar einde op de koude tegels van het kleinste kamertje in Huize Pistorius. De playboy met het gouden talent werd in één nacht de risee van een land dat het nieuws in staat van verwarring vernam. Hoe kon dit gebeuren? En beter nog: waarom gebeurde dit? Om de mens Oscar Pistorius te begrijpen, moet je beseffen waarom hij is wie hij is. Het leven van Pistorius is een gevecht. Hij werd op 22 november 1986 geboren zonder kuitbeen in beide benen. Zonder het bot, dat zich normaliter langs het scheenbeen bevindt tussen de knie en de enkel, had kleine Oscar weinig kans om ooit te kunnen lopen.Henke en Sheila Pistorius, Oscars ouders, namen op doktersadvies de beslissing om de benen van hun jongste zoon in zijn eerste levensjaar te amputeren en hem prothesen te geven nog voordat hij kon lopen. Hij kan zich dus geen leven met onderbenen herinneren. Ondanks zijn handicap bleek Pistorius een multi-getalenteerde sporter. Op de middelbare school blonk hij vooral uit in balsporten; zijn favorieten waren waterpolo en rugby, maar een verbrijzelde knie tijdens een potje rugby haalde op zestienjarige leeftijd een streep door een gedroomde carrière als sportman. Althans, zo leek het. Op advies van de arts die Oscars be-
nen als kindje van elf maanden oud amputeerde, revalideerde Pistorius door te gaan hardlopen.
Geldingsdrang
Een jaar na zijn eerste meters op de sintelbaan maakte Pistorius zijn debuut op de honderd meter. De zeventienjarige, onderbeenloze atleet rende op nieuwjaarsdag 2004 in een tijd van 11,72 seconden over de finish: bijna een halve seconde sneller dan het Paralympische record. Het bleek de opmaat naar iets moois. Zeven jaar lang heerste Pistorius als een vorst op het koningsnummer van de atletiek en verloor hij geen wedstrijd. Een halfjaar na zijn debuut op de honderd meter won hij zijn eerste Paralympische gouden medaille, in Athene op de tweehonderd meter. Vechter Pistorius stond vanaf zijn debuut al punten voor op zijn tegenstanders, maar de perfectionist in hem werkte hard om zichzelf te verbeteren. Met succes: tijdens de elf Paralympische wedstrijden waaraan hij deelnam – in Athene, Peking en Londen – verzamelde hij acht gouden medailles
‘Zonder het bot, dat zich normaliter langs het scheenbeen bevindt tussen de knie en de enkel, had kleine Oscar weinig kans om ooit te kunnen lopen’
Pistorius’ geldingsdrang op de baan (ruim dertig keer verbeterde hij zijn persoonlijke records) vertaalde zich in 2007 naar een heftige juridische strijd met de internationale atletiekbond. De IAAF besloot in dat jaar dat zijn prothesen niet binnen de reglementen voor valide atleten vielen, waardoor hij zich voortaan alleen nog met invalide sporters mocht meten. In zijn dagelijkse leven gebruikt Pistorius reguliere prothesen maar voor trainingen en wedstrijden gebruikt hij ‘Flex-Foot Cheetah blades’ van de IJslandse fabrikant Össur. De prothesen hebben een markante J-vorm, wat voor Pistorius de bijnaam Blade Runner heeft opgeleverd, een verwijzing naar de gelijknamige film uit 1982 met onder meer Harrison Ford en Rutger Hauer. Na een fel juridisch gevecht waarin Pistorius met succes aantoonde dat zijn blades hem geen oneerlijke voorsprong op zijn concurrenten zonder lichamelijke beperkingen gaf, mocht de Zuid-Afrikaan toch aan wedstrijden voor valide sporters deelnemen. Zijn wraak was zoet. In 2011 werd Pistorius de eerste invalide atleet ooit die een medaille pakte op een regulier WK: in het Zuid-Koreaanse Daegu behaalde hij zilver op de vierhonderd meter estafette. De hang naar perfectie en de drang om zichzelf te bewijzen is wellicht gevoed door zijn jeugd, die niet alleen werd beïnvloed door zijn invaliditeit op jonge leeftijd. Ook zijn gezinssituatie heeft een stempel gedrukt op de ontwikkeling van de mens en de atleet Pistorius. Hoewel hij opgroeide in een welgestelde familie, viel het gezin met zijn oudere broer Carl en het jongere zusje Aimee al snel uiteen. Op zesjarige leeftijd scheidden zijn ouders, waarna hij
pistorius
een slechte relatie met zijn vader onderhield. Opgevoed door zijn moeder bouwde de jonge Oscar een hechte band met haar op. Het overlijden van moeder Sheila toen Oscar vijftien jaar oud was heeft dan ook een diepere wond achtergelaten dan de amputatie van zijn beide onderbenen. Ze overleed door een reactie op een medicijn dat ze toegediend kreeg nadat haar baarmoeder was verwijderd. Een tatoeage aan de binnenkant van zijn rechter arm met daarop de geboorte- en overlijdensdatum van Sheila (8 mei 1958 – 6 maart 2002) herinnert hem nog elke dag aan deze treurige gebeurtenis.
Playboy
De familie Pistorius is van Zwitserse komaf en geldt als ondernemersgeslacht. De hoogbejaarde opa van Oscar, Hendrik, heeft belangen in tien bedrijven, vader Henke en zijn drie ooms zitten samen in 128 ondernemingen. Hen-
ke geldt als de minst ondernemende van de broers, met slechts twee mijnbouwen vastgoedbedrijven die aantoonbaar van hem zijn. Oscar zelf verdient zijn geld met zijn enorm talent, wat naast het nodige prijzengeld ook vette sponsorcontracten van Nike, British Telecom,
De prijzenkast
Oakley en Thierry Mugler oplevert. In zijn spaarzame vrije uren houdt hij zich bezig met het type ondernemingen dat past bij zijn verworven status als playboy (GQ riep hem uit tot best geklede Zuid-Afrikaan) en bon vivant. Zo bezit hij racepaarden, verkocht hij ooit tijgers aan een dierentuin in Canada en bezat hij een bedrijf dat Ferrari’s onderhoudt. In de garage van zijn Mediterrane villa op het Silver Lakes Golf Estate in de hoofdstad Pretoria staan overigens een Nissan GT-R en een McLaren MP4-12C. Zijn fixatie voor snelheid, op en naast de baan, wil nog wel eens destructieve vormen aannemen. Zijn crossmotor heeft hij uit zelfbescherming maar van de hand gedaan, maar in 2009 kwam dat mechanisme net te laat toen hij in Johannesburg met een speedboot tegen een steiger crashte. Een helikopter bracht hem naar het ziekenhuis waar hij vijf dagen op de intensive care doorbracht. Er moest gezichtsreconstructie aan te pas komen om de 172 hechtingen en een gebroken kaak en oogkas te verhullen. Er volgden snel meer uiterlijke verfraaiingen. De paralympiër en de
‘De prothesen hebben een markante J-vorm, wat Pistorius de bijnaam Blade Runner heeft opgeleverd, een verwijzing naar de gelijknamige film uit 1982’
Pistorius kwam niet naar de Paralympische Spelen voor het meedoen. Winnen, dat was het devies. Tijdens de Spelen van Athene (2004), Peking (2008) en Londen (2012) won de atleet in totaal acht medailles, waarvan liefst zesmaal een gouden. Twee keer had hij een slechte dag, wat resulteerde in één
playboy werden één in de stoel van een tattooshop in de New Yorkse wijk SoHo. Op zijn linkerschouder prijkt sinds de nachtelijke, zesenhalf uur durende, tatoeëersessie een variant op de Bijbeltekst van 1 Corinthians 9:26-27. De tekst die begint met ‘I do not run like a man running aimlessly’ zegt veel over wie Pistorius is en hoe hij zijn sport beleeft. Zodra hij zijn race-prothesen aantrekt streeft hij een doel na met een bijna beangstigende vastberadenheid en perfectie. Focus. Iets wat niet van de Puerto Ricaanse tatoeëerder gezegd kan worden: volgens Pistorius dommelde de man bij de laatste regels steeds in slaap, waardoor die wat slordig op zijn lichaam zijn aangebracht.
Trigger happy
De hang naar perfectionisme op de atletiekbaan staat in schril contrast met zijn gedrag buiten de sport. De snelle auto’s, het bootongeluk, gestunt met motoren…
zilveren en één bronzen plak. Pistorius’ gold rush beleefde een hoogtepunt in Peking, waar hij de 100, 200 en 400 meter won. Op de Olympische Spelen, dus voor valide atleten, in Londen wist hij zich tot groot verdriet van zijn thuisnatie niet te kwalificeren voor de finale van de vierhonderd meter.
pistorius
pens. Naar eigen zeggen, en het ZuidAfrikaanse Openbaar Ministerie betwist dit ten zeerste, hoorde hij een inbreker, sprong uit bed en schoot zijn pistool leeg op de gesloten badkamerdeur waarvan hij vermoedde dat de inbreker zich er schuil hield. Terug in de slaapkamer om zijn prothesen aan te trekken vroeg hij zich af waar Reeva was: hij zou zijn vriendin hebben gezegd de politie te bellen. Volgens Pistorius begreep hij pas op dat moment dat het mis
pistorius in de rechtbank
plaats delict
was. Hij forceerde de wc-deur met een cricket bat en zag dat hij niet een inbreker, maar zijn eigen vriendin had doorzeefd. Drie van de vier afgevuurde kogels raakten Reeva in haar hoofd, borst, bekken en hand. Ze zou nog leven toen Pistorius de deur insloeg. “Ze overleed in mijn armen,” verklaarde Pistorius in de rechtbank. De moord houdt Zuid-Afrika al maanden in zijn greep. Hoe kan het dat het societykoppel dat de Zuid-Afrikaanse Beckhams genoemd wordt van grote hoogte zo hard valt? Het land smult van de rechtszaak tegen Pistorius, die na het betalen van omgerekend zo’n 85 duizend euro, tot de aanvankelijke zitting op 4 juni op borgtocht vrij man (met beperkingen) was. Toen die dag eenmaal aanbrak, werd het proces uitgesteld tot 19 augustus, omdat meer onderzoek nodig is. Ondertussen blijft het land in verwarring en zit het met vragen. Waarom heeft Pistorius in de jacht op de inbreker geen aandacht besteed aan de lege plek naast hem in bed waar Reeva zou moe-
het nieuws van het schietincident ging de hele wereld over
De laatste live beelden van reeva
het past in niets bij de atleet Pistorius, die totale controle en zelfdiscipline eist. De moord op zijn vriendin Reeva wordt ingeleid door een potentieel dodelijke liefhebberij: het verzamelen van vuurwapens. Onder het mom van zelfbescherming heeft menig Zuid-Afrikaan een kleine verzameling pistolen en geweren in huis. Zo ook Pistorius. Hij heeft wel eens laten vallen dat hij graag naar de schietbaan gaat als hij de slaap niet kan vinden. Ook twitterde hij ooit dat hij hoopte bij thuiskomst een inbreker te treffen zodat hij lekker kon gaan schieten. Pistorius was zelfs al eens onbedoeld trigger happy toen hij in een vol restaurant in de chique mall Melrose Arch in Johannesburg ‘per ongeluk’ het pistool van zijn tafelgenoot liet afgaan toen hij ermee zat te spelen. Ook op de tragische Valentijnsnacht ging het mis met Pistorius en zijn wa-
‘In zijn spaarzame vrije uren houdt hij zich bezig met het type ondernemingen dat past bij zijn verworven status als playboy: Ferrari’s, tijgers en racepaarden’
pistorius
ten liggen? Waarom getuigde een buurman dat de dood van Reeva was vooraf gegaan door een urenlange ruzie? Waarom nam Pistorius wel de tijd om zijn pistool te pakken en door de inloopkast en via de badkamer zonder prothesen naar de wc te strompelen, maar was hij te ge-
pistorius in de rechtbank
haast om te vragen wie zich op de wc verschool? Waarom belde hij de politie niet terwijl de inbreker op de wc zat?
(On)schuld
Pistorius houdt tijdens de reeks zittingen in augustus ongetwijfeld zijn onschuld vol. Althans, hij ontkent niet Reeva te hebben doodgeschoten, wel dat hierbij opzet of voorbedachte rade in het spel was. Ook zal hij wijzen op het feit dat er, de hoge hekken van het golfresort ten spijt, vaker is ingebroken en hij met een getrokken pistool naar beneden moest lopen om inbrekers het huis uit te jagen. Lees: te schieten. Zo rechtvaardigen wapeneigenaren in Zuid-Afrika het wapenbezit: je moet wel, want ‘zij’ (zwarten) bedreigen ‘ons’ (blanken). Of,
De wapenkast
in de woorden van vader Henke: de zwarte regeringspartij ANC faalt in de bescherming van blanken, dus je moet voor eigen beveiliging zorgen. De uitspraak dreef het
‘Waarom nam Pistorius wel de tijd om via de badkamer zonder prothesen naar de wc te strompelen, maar was hij te gehaast om te vragen wie zich op de wc verschool?’
Oscar Pistorius heeft net als veel van zijn veelal blanke, landgenoten een voorliefde voor vuurwapens. Alleen al in 2012 kocht ‘Oscar Pistolius’ zes pistolen en geweren die deel moesten gaan uitmaken van een collectie met vooral wapens uit de Verenigde Staten en Zuid-Afrika. Ook werd hij lid van een vereniging van wapenverzamelaars. Hij
PR-bureau dat Oscars reputatie na de moord moest beschermen tot wanhoop. Nog geen 48 uur na de uitspraak van Henke stond het bureau op straat. Of Pistorius schuldig is aan het met voorbedachte rade doden van Reeva weten we pas nadat de rechter uitspraak heeft gedaan in het proces waarbij alle ogen van de wereldpers op Zuid-Afrika zijn gericht. Zelfs als de Olympiër volhoudt dat hij dacht dat een inbreker zich op de wc had opgesloten, blijft het de vraag of hij niet voorzichtiger had kunnen of moeten handelen. Het lijkt een strijd van de vechter Pistorius dat slechts verliezers heeft opgeleverd, inclusief hemzelf. Of zal hij breken en bekent hij een geplande moord op Reeva? Zijn bekentenis staat in feite al op zijn linker schouder geschreven: ‘I execute each strike with intent’.
heeft een vergunning voor twee Smith & Wesson-revolvers, drie shotguns van Mossberg, Maverick en Winchester, en een Vektorgeweer. Het 9mm-pistool van het merk Taurus waarmee Reeva ooit gefotografeerd is op een schietbaan, lijkt haar eigen moordwapen te zijn geworden. Oscar heeft geen vergunning voor dit wapen.
