l,10(incl. verzendkosten)

HET_OPMBAAR_VERVOER Nr. 16 3 - DECEMBER 1971 maandblad gewijd aan hot stads- en railvervoer, uitgegeven in samenwerking met do Nederlandsche Vereeniging van Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen (N.V.B.S.) abonnementsgeld ƒ 7 ? - per jaar

losse nummers /l,10(incl. verzendkosten)

gemeentegiro amsterdam 0 3131

postrekening 133100

rodaktit

en

contact n.v.b.s.: contact a.d.v.s financiële administratie en fotobostellingen: verzendingen adroswyzigingens

p.h.kiers van suchtelen van de haarestraat 3 ' ' amsterdam - osdorp telefoon 19 36 69 h.meijer 2e schinkelstraat 47 ' ' ' ' amsterdam - oud zuid j.h.stork j.g.eggink p.h.kiers h.meijer

INHOUDSOPGAVE 1. Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam 2. Haagse Tramweg Maatschappij 3. Rotterdamse Elektrische Tram 4. Nederlandse Spoorwegen 5. Tramweg - Stichting 6. Toekomstige railverbindingen vanuit Utrecht 7 Gemeente Energie- en Vervoerbedrijf Utrecht 8. 9» 10. 11. 12.

Centrale Vervoersdienst Nijmegen Westnederland Gemeentelijk Vervoerbedrijf Arnhem Berichten uit Belgiö(llIVA,; IVB,MIVG,STIL,NlWB,NIU3S) Berichten uit andere landen (tram en spoor) 1

blz^ .199-20] 202-204 204-205 205-208 2( . . . . . . 209 209

. . . . .

209 209 2ü9 21G 210-216

BETALING ABONNEMENTSGELDEN Wij verzoeken onze abonnees voor 15 januari a.s. het abonnementsgeld voor 1972 ten bedrage van f 1 , - over te maken op oen van onze girorekeningen (zie hierboven). Wilt U, 3 0 enigszins mogelijk, niet via een bankrekening betalen, daar do bankopdrachten vaak verminkt binnenkomen, hetgeen verwarring kan opleveren. Wij vinden hot prettig, dat vele lezers hun abonnement reeds betaald hebben. Ook stellen wij het op prijs dat verschillende abonnees, die buiten de Benelux wonen, oen extra bedi-ag betaalden, daar de portokosten voor hen veel hoger zijn dan voor de andere abonnees. FOTOBESTELLIJ' G E N

Ton gevolge van het zeer grote aantal bestellingen van de NZH-diaserie, welke wij in het vorige nummer aankondigden (circa 55 series), zal de aflevering daarvan enige vertraging ondervinden. Wij hebben eens nagegaan welke foto's de laatste maanden hot meest besteld werden. Aan de kop staat 1283.660 (GVB 236+74 op Victoriepl.), welke ruim 30 maal werd besteld j een paar bestellingen minder kreeg de aanrijding van 1236 (1283>666). De foto's van do NVBS-stoomtreinen in Amsterdam werden ieder circa 20 x besteld, ongeveer evenveel maal als de foto's van de GVB-trams tijdons het NVBS-jubileum, doch 953.381 (lijn "40": 869) werd 25 x afgeleverd. De foto's van de Rotterdamse NVBStramritten brachten het ieder tot circa 10 x, behalve 1253.173 (402+1029), welke aan 14 x toekwam. GVB-1236 op proefrit ('TH 3538) werd 17 x besteld. BUITENLANDSE BERICHTEN Deze maand hebben wij in afwijking van andere nummers, diverse bladzijden besteed aan berichtgeving over buitenlandse bedrijven. De grote hoeveelheid berichten, die wij op dat gebied de afgelopen maanden wegens plaatsgebrek moesten laten liggen, is hierdoor tot redelijke proporties teruggebracht. Volgende maand weer moor Nederland. EEN VOORSPOEDIG 1972 wensen wij aan al onze lezers en modewerkers. 8

g v b

Ontrustbarende stijging kosten aanleg ntgtyo Op 23 juli 1971 heeft het PvdA-raadslid T m c n a t m aan B & W schriftelijke vragen gericht o.a. betreffende de \bans geraamde kosten van de oostlijn van de metro en de oorzaken van de eventuele kostenstijgingen. B & W antwoordden in oktober, -dat op grond van de tot nu toe opgedane ervaringen inzake de prijsvorming verwacht moet worden, dat, indien zich geen andere prijsverhogingen voordoen en afgezien van de invloed van prijs- en loonstijgingen, de aanlegkosten ongeveer Vyfo meer zullen kunnen belopen dan de daarvoor beschikbaar gestelde ƒ 405.000.000. Deze niet onaanzienlijke overschrijding wordt voor eon belangrijk deel veroorzaakt door de kosten, voortvloeiende uit het zoveel mogelijk handhaven van het verkeer en vervoer in de omgeving van de bouwplaatsen, waarvan de eisen aanvankelijk zijn onderschat. Het gaat hierbij niet in de eerste plaats om het particuliere, maar ook om openbaar verkeer en vervoer - op het Waterlooplein het verleggen van de baan van lijn 9 en aan de noordzijde de wegverlegging om het aldaar gelegen autobusstation bereikbaar te houden. Doordat lijn 10 dichter langs de bouwplaats blijft rijden, dan eerst voorzien was (n.a.v.voorstel WOVA'i), heeft dit op de bouw een kostenverhogende invloed. .Tot slot zeggen B V/, dat zij, zodra zich overschrijdingen van kredietonderdelen met enige zekerheid aandienen, waarvan de omvang zich in exacte cijfers laat uitdrukken, zoals gebruikelijk, de betrokken raadscommissies zullen inlichten. a m s t e r d a m -

Naar aanleiding van dit antwoord heeft de heer Treumann op 8 december in de gemeenteraad een interpellatie over deze kwestie gehouden. Wethouder Lammers (PvdA, pas zeer kort wethouder PW) bevestigde, dat de ramingen aanzienlijk te laag zyn geweest, toen men begon. I.p.v. 405 miljoen zijn de kosten thans begroot op 650 miljoen. Ook is thans duidelijk, dat het eerste gedeelte van de lijn (Bijlmer-V/eesperplein) pas op 1 mei 1977 gereed zal zijn. De gehele lijn hoopt men in 1978 gereed te hebben. De aanbesteding van de eerste 6 caissons (op het Waterlooplein) toonde, dat de prijs per stuk niet 6 milj., maar 9 miljoen was. Van de wanden-dakmethode is men afgestapt, omdat de caissonmethode niet duurder leek en de kwaliteit beter was; dit was echter tegengevallen, verklaarde de wethouder. Treumanns "bescheiden"'berekening is, dat het benodigde bedrag minstens zal oplopen tot 1 , 1 miljard, dóch het kan best veel meer worden. Thans is een nieuwe raadscommissie ingesteld, de metrocommissie, die het metrobeleid moet voorbereiden en de kosten in de gaten zal houden. De wethouder maakte excuses, omdat er allerlei beslissingen waren genomen, zonder dat de raad daarin gekend was. Twee dagen na deze interpellatie werd Amsterdam weer opgeschrikt door de mededeling, dat PW erover denkt tijdelijk het water van het Damrak tussen Beurs en Prins Hendrikkade te dempen om er een tramlus aan te' leggen, hetgeen nodig zou zijn omdat het huidige emplacement voor het Centraal Station door metrowerkzaamheden tijdelijk onbruikbaar wordt. Het blijkt één van de mogelijkheden te zijn, waar men aan denkt; een keerlus vóór het Viotoriai'iotel wordt eveneens overwogen of een combinatie van beide. In de eerste tijd zullen de lus van lijn 9 en de standplaatsen van de bussen moeilijkheden opleveren. Wij menen, dat men in ieder geval zal moeten denken aan de bereikbaarheid van het station. De Bond Heemschut heeft ook weer felle kritiek uitgeoefend op de aanleg van de metro: honderden huizen zullen moeten worden gesloopt, voor de wederopbouw zal waarschijnlijk geen geld zijn. De bouw van de metro wordt eon ramp voor Amsterdam genoemd. Zoals reeds vermeld, hing De Lastige Amsterdammer enige tijd geleden folders in trams, waarin er ook op gewezen werd, dat door de metroaanleg hele buurten verkrotten, waarna de gemeente deze kan saneren. Door de metro zullen velen jaren langer op een woning moeten wachten, terwijl voor velen de reistijd langer wordt dan thans met tram cf bus. Voortgang metrowerkzaamheden Ondanks al het bovenstaande gaat de gemeentelijke publiciteit voort. Twee maanden geleden verscheen een metrokrant van 6 pagina's met vele foto's, waarin o.a. gezegd werd, dat de metro aan Amsterdam zijn eerste diensten al heeft bewezen. Verder wordt o.a. geschreven over caissonmethode en wanden-dakmethode, wat er na de eerste paal de grond in is gegaan en wat er uitgehaald is (kandelaar, vaas e.d.), In verdere persberichten lezen wij, dat half december op groter schaal dan tot nu toe begonnen wordt met werkzaamheden in de Weesperstraat om tussen Nieuwe Achtergracht en Nieuwe Keizersgracht een werkterrein vrij te maken voor de bouw van caissons. Dit terrein komt in de lengterichting aan de oostkant van de straat. Begin december begonnen de heiwerkzaamheden voor de bouw van 2 viaducten tussen delen D en B van de Bijlmermeer. Z\j worden 4 3 5 0 m breed en 1100 m lang, de overspanningen zijn telkens 33 meter. Zij vormen de verbinding tussen station Gansenhoef (ter hoogte van Bijlmerdreef) en station Kraaiennest (bij Karspeldreef); tegelijk worden deze stations in ruwbouw aangelegd. Begin januari zullen grond- en fundatiewerken beginnen ter hoogte van Grubbehoeve en Groeneveen

_ g v b -

- 200

-

Nieuwe dionstregeling lijn 17 .i.i.v. 6 / 1 2 - I 9 7 I kreeg lijn 17 op ma/vr en zaterdagen een nieuwe dienstregeling, daar op verschillende" tijden de rijtijd te krap bleek te zijn. Het maximum aantal wagens op ma/vr bleet' echter gelijk. In de praktijk is de 2e dw (o.s. t/m m.s.)steeds een drieassig trams tel. In o.s. maakt de 20e dw van lijn 1 om 8.05 uur één extra rit op lijn 17 van CS naar Surinameplein. mo.vr. mo.sp. mo. la.mo mi. mi.sp. av. mi.av. la.av. Ma/vr 5-5*0 7-53 7-70 7-70 7-56 6-60 6-66 5-50 Zaterd 4-60 6-60 6-60 7-70 6-60 6-66 5-50 Overzicht ..-ateriecl, dat ' s nachts in dienst is Op de nachtlynen ryden in totaal 21 dwgs ( 7 1 : 6 ; 7 2 : 3 ; 7 3 : 3 ; 7 4 : 2 ; 7 5 s 2 , 7 6 : 1 ; 7 7 s 2 ; 7 8 : 2 ) ; bovendien wordt in het begin van do nacht door do firma Moering een dienst gereden van Ams oelstation naar'Bijlmermeer (dienst 6 6 l ; mobilofooncode :Nacht bus Bijlmer). 4 wachfcbussen zyn ingedeeld: 2 uit gar.West; 1 uit Noord; 1 uit Oost. Vanuit garage Noord doet één personeelwagen dienst, welke op lijn 77 aansluiting geeft op de Hagedoomwr.g bij halte Malvastraat/sleutelbloemstraat. Dczo wagen vertrekt uit garage 0.30, 1.00, 1.30 (zaterdag op zondag ook 2.00); ma/za: 5.O0, 5.30, terwijl op zondagoc-.it end vertrokken wordt om 5«45? waarbij eerst t.b.v. het personeel van de veren halte Meeuwenlaan/tfamrrstraat wordt aangedaan; daarna wordt gependeld tot 7«20 uur. Door een ENHABO-bus wordt hot personeelvervoer verzorgd van Schick in west .havengebied (niet op weekeinden): deze dienst geeft bij CS aansluiting op de bussen van 1.30 uur. De bus van lijn 78, die om 2.00 uur van Molenwijk vertrekt, verzorgt het personeelvervoer van de NDSM. Indien nodig rijdt er een volgbus vanaf do NDSM. De garageritten van de nachtbussen zijn i.v.m. personeelvervoer soms afwijkend. 3e dw lijn 71 rijdt vooraf voor personeelvervoer en 0 . 1 5 een rit garage V/est - remise Havenstraat en keert vanaf daar om 0.23 terug naar garage West. 6e dw lijn 71 gaat om 0 . 1 0 van gar.West naar Havenstr. en om 0.17 naar Vrijheidslaan en Linnaeusstraat (ook uitsluitend vcor personeelvervoer). Ie dw lijn 74? 0.06 gar.West; 0 . 1 5 laven straat; daarna naar Kalfjeslaan (personeelv. v.) De nachtelijke schafttijd bij het CS wordt doorgebracht op busopstelplaats Pr.Hendr.kade. Bij onberydbaarheid van do wegr.n als gevolg van ijzelvorming ryden in de ochtend ter vervanging van de nachtbussen 6 perooiieeltrams. De routes en tijden zijn globaal; 1 . 5.00-6.40 s Havenstr.-Bykgraafpl.-Sur.pl.-Slotermeor-Weteringcircuit(via 1 3 , 7 ) - r e mise (via 16)5 2j_ 5.00-6.30: Havenstr.-Sloten»' ei--Snrinamepl .-HaarlemmerineercircuitDykgraafpl.-Havenstraat; 3j_ 4 - 5 0 - 6 . 3 0 : Havenstr.-Van Hallstr. (via 16,10)-Haarlemmermeercircuit (via 10,17)-Van Hallstr.-Ilavenstr. ; 4j_ 4 - 5 0 - 6 . 2 0 : Havenstr.-CS(via l6)-van Woustr./Ceintuurbaan(via 4)-iIaarl .meercircuit(via 3,24)-Frederikspl. (via l6,10)-van Woustr./Ceintuurbaan(via 4)-Havenstraat(via 3>24); 5^ 4 - 4 0 - 6 . 1 5 : Kr.Mijdrechtstr.-Watergraafsmoer(via rem.route lijn 9)-Frederikspl.(via 9>10)-Watergraafsmeer(via 1 0 , 9 ) Molukkenstr.(via 9,10)-van Woustr./Ceintuurbaan(via 10,4)-rem.Kr.Mijdrechtstr.; 6. Kr. Mijdrechtstr.-Molukkenstr. (via 4> 10)-Kr.Mijdrechtstr. (via 10,4)-Prederikspl. (via 4)-Kr. Mydrechtstr.(via 4 ) - Op diverse plaatsen geven do wagens onderling aansluiting. Dienstregeling ljjn 1 ï)e ochtend-extra wagens van lijn 1 vanaf Surinameplein begonnen vanaf 3 november vanaf het Osdorpplein; na enige weken werden zij over de gehele route ingezet. Vanaf 20 doe. is de dienstregeling van lijn 1 nu zo aangepast, dat samen met deze 3 extra's van 7-30 tot + 8.05 uur een 2 a 3 minuten dienst (waarbij 2 meer voorkomt dan 3) gereden wordt. Dit is gebeurd om de frequentie regelmatiger te malven. In de praktijk bleek, dat lijn 1 op de Overtoom het vervoer niet aankon. Men poogt hiermee dit te verbeteren. Wij geloven, dat als het weer slechter wordt, er zeker meer wagens ingezet moeten worden. Ook in de middagspits is thans de dienstregeling beter aangepast aan de 2 extra wagens. Vervoer o i oudejaarsavond en in de nacht van oud- op nieuwjaar öp 31 december begint de middagspits om ï 15.00 uur en eindigt ook eerder. De sneldiensten rijden van t 15-00 tot 17-00 uur. Ook de lijnen 40,41 en 42 worden vanaf 15.00 versterkt, lijn 43 rijdt vanaf 14-30 van Postjesweg en 15.00 van Riekerhaven; de eindtijden van deze lijnen blijven gelijk. De gewone tram- en buslijnen rijden tot ± 20.30 uur. De nachtbussen beginnen om2L00, 2 1 . 1 5 of 2 1 . 3 0 . Een M&K-bus rijdt op lijn 66 (Avn 0 . 4 5 ; Lpl. 1 . 1 5 ) - Een pendelbus uit gar.Oost rijdt van Amstelst. naar Bijlmermeer van 2 1 . 4 5 tot 4 . 1 0 (zonodig om 22.00 vanaf Station Bijlmer). Een extra lijn 30 rijdt tussen 1.30 en 3.00. Het Buiksloterwegveer vaart iedere 20'. Vanaf 22.00 is de freq. van lijn 7 1 ; 30' en van de andere lijnen 40'; de rit van 24.00 u wordt niet gereden op verschillende lijnen. Volgbussen ryden van l . j o tot 4.00 u. Aant. wgs: 71:8(5 uil V/est, 3 uit Oost);72:3+3E; 7 3 : 3+3E;74:2+2E;75:2+2E;76:l-flE;77:2+2E;78s2+2E. Steeds geldt het normale dagtarief. ;

- 201 -

- g v b -

Materieel tram Grote revisie kreeg mw 655(i«i. 26/ll). Na tussenrevisie kwamen gereed mw 5 6 7 ( 2 9 / 1 1 ) en mw 6 3 l ( l 6 / l 2 ) . Mws 63I en 655 kregen witte standaardcijf ers. Mw 567 werd voorzien van een 2-poot pantograaf. Vijf dubbelgelede v/agens worden thans geelgeschilderd (nrs 6 9 1 - 6 9 5 ) ' Mw 695 kwam op 20/12 geel in dienst. Op de achterzijde staat het nr. ook op de ronding van de hoek. De vorige maand genoemde bijw. 991 kreeg een schilderbeurt en witte standaardcijf ers. Omgebouwd werden mw 934 (nieuwe grijze deuren, gereviseerde truck, i.d. 3 / l 2 , rem.Lekstr.)en 935 (rem.Lekstr.,3/l2). Op 8 / l 2 kwam byw 988 (na revisie) met nieuwe grijze deuren in dienst (rem.Lekstr.). Het verbouwd stel 896+985 kwam op 9 / l 2 in dienst (rem. Havenstr.), de mw kreeg een grote filmkast, beide wagens nieuwe grijze deuren. Voor ombouw zijn thans in CV/.: 899+973, 910+990 en bijw. 959. Het ligt in de bedoeling de volgende 3-assers eveneens te verbouwen: 904+966,902+971,923+962,932+970,946+989,941975,942+976,922+967,919+984,939+955,901+963,903+957 en mw 892. Remiseverdeiing en tramstelcombinaties Het 3-as. ige stel 905+983 verhuisde van rem. Lekstraat naar Havenstraat, evenals de enkelgelade wagens 5 7 4 , 5 7 7 , 5 7 8 , 5 8 2 - 5 8 7 . In omgekeerde richting gingen 5 5 5 - 5 5 7 , 5 5 9 - 5 6 1 , 560,5675569, zodat nu in de Lekstraat zijn de enkelgelede wagens 5 5 5 - 5 7 0 . Na zyn verbouwing ging 934 tijdelijk rijden met bijw 9 6 1 , 935 tijdelijk met 992. Toen 983 uit revisie kwam, werd deze herenigd met 934; 9 6 l ging weer rijden met de van een defect herstelde 943» Na een defect kwam 931 op 1 5 / 1 2 in dienst met 954, waarvan de mw (914) naar de C.w*. was. Na enige dagen ging 931 weer met 992 rijden en 935 met 954• Na herstel van 914 ging deze weer ryden met 954 en kreeg 935 ie 988 (daar 934 weer defect ging); de bijw van 935 (959) is thans in de C.W. voor wederindienststelling, Materieel autobus De nieuwe standaardbussen werden afgeleverd t/m nr 34. Bussen 26 en 34 werden in dienst gesteld. De bussen 23 t/m 33 werden aan de HTM uitgeleend (zie aldaar). Bus 323 kwam na herstelling bij Hainje weer in dienst. Van Noord naar Oost ging bus 377; van West naar Noord 383. In gar. Noord staan als oude bussen 1 6 4 , 1 7 5 , 1 7 6 , 1 7 8 , 2 5 4 , 2 7 3 , 2 7 5 , 2 8 3 . In gar.West staan opgelegd 201-203,205, 2 0 7 , 2 5 1 - 2 5 5 , 2 5 6 , 2 6 6 , 2 7 1 , 2 8 9 . Gar.Oost beschikt weer over de bussen 258 en 259. Werkzaamheden aan de trambaan In de nacht van 8 op 9 deci.rn.iber werden de reeds begonnen werkzaamheden op de kruising Overtoom/le C .Huygensstr. voltooid door het aansluiten van de dubbelsporige boog. Op de Cornelis Lelylaan worden thans proeven genomen met verschillende soorten dwarsliggers (betonnen en houten proefstukken).Dit vindt plaats op het gelijkvloerse deel. Op het nieuwe viaduct in de Com.Lelylaan zijn thans de sporen gelegd. Dit is dus..naast de tijdelijke kronkel bij de Nachtwachtlaan. Op het Waterlooplein worden nieuwe sporen voor lijn 9 gelegd. Een metrocaisson vormt nog een obstakel voor de doorverbinding. Op plaatsen waar zich bovenleiding-onderbrekers bevinden, wordt dit thans op de straat .aangegeven door middel van wit geschilderde vierkanten. Diverse berichten Op lijn 7 doet rf en toe nog het door 3 man bemande 3-assige stel 903+967 dienst. Op 1 0 / 1 2 reed lijn 17 behalve met het 3-assige stol uitsluitend met dubbelgelede wagens. De enkelgeledes van de Havenstraat waren toen verdeeld over de lynen 2 , 7 , l 6 en 24. Op 1 8 / 1 2 werd met het 2-assige stel 874+721 van 8.30 uur tot 13.00 u oen rondrit gehouden vanuit rem.Lekstr. '[et had eerst de uitmonstering van lijn 4, later van lijn 1 6 . Buslijn 28 rijdt vanaf de middag van 1 5 / ü via de nieuwe brug over de Oosterdoksdoorgang. Tijdens de weekeinden wordt lijn 12 met standaards gereden . In de ochtend van 1 7 / 1 2 om ± 5 uur werd bus 12 bij het CS gestolen. Vijf uur later werd de wagen teruggevonden bij de P. Zeemanlaan. De sneldiensten van lynen 55 56 in o.s. vertrekken vanaf Groesbeekdreef/Gooioord. Aanvulling peg. 1 8 3 : in o.s. rijdt NBM ook 1 5 , 1 7 , 1 9 en 21e dw van lijn 5 6 . Op 22/l wordt een excursie georganiseerd met 2 3-assers: 5_19+972 en 896+983. Prijs ƒ 7 , Opgavo aan J.C.v.d.Stelt, Orteliusko.de 85' ,Amsterdam, gemeentegiro S 27064. Tijdens een openbare raadscommissievergadering werd het voorstel goedgekeurd lijn lo een eigen baan te geven (tevens busbaan) op Amstelveenseweg richting C S . Het wijkcentrum van Slotervaart heeft aangedrongen rp verlenging van lyn 2. De Bakkers straat wordt niet zeer breed, de tram krijgt hier wel een vrye baan. Op de Amstel blijft eenrichtingverkeer, de huidige breedte blijft. Zeer binnenkort is een voorstel te verwachten voor de aanschaf van 25 gelede trams. Er wordt sterke aandrang uitgeoefend van zijde van G V B en gemeenteraad voor een vrije trambaan voor lijn 1 in de Surinamestraat en op de brug Overtoomse Sluis. L

o

n

111

| J Materieel tram J d e n h a a g j Op 17 december waren de 1300-en afgeleverd tot en met 1329 '=====================' en m dienst t/m 1325; ook 1307 rijdt weer in personendienst De 1008 werd in november in revisie genomen, terwijl de 1141,1182,1160,1196 en II63 een opknapbeurt kregen; er is nog geen 1000 afgeleverd na revisie. Een werkende mobilofooninstallatie hadden per 10 december alle 1200-en en 1300-en voor zover in dienst en verder 1101-1141 en 1 1 7 1 - 1 2 0 0 . Het schijnt in de bedoeling te liggen binnen niet al te lange tijd weer trams te be­ stellen, deze zouden bestemd zijn om als tweede wagen in een gekoppeld stel te gaan rijden (dus zonder bestuurdersplaats). Remiseverdeling (pCC's en pekelwagens) Na de wijzigingen van 5 en 19 december is de remiseverdeling als volgt: Lijsterbesstraat; 117-3-1200 ;1225-1240; 1318-1325 ;H10jHll, 1 4 , 1 5 • Scheveningen: 1001-1004,1006,1009-l 12,1014-1019,1022-1024;1139-1141,1143-11721 1201-1220,1222-1224;1301-1317;H5,7;H12,16. Frans lalsstraat:1101-1138;H13Niet beschikbaar:1005,1007,1008,1015,1020,1021;1120(schade),1142;1221a326-1329. Als leenwagens heeft de Frans Halsstraat gehad: 1 1 5 5 , 1 1 4 1 , 1 2 0 3 , 1 1 7 1 , 1 1 7 7 , 1 1 4 6 , 1 1 1 5 , . 1 1 1 5 , 1 1 2 9 , 1 0 1 1 , 1 1 7 0 , 1 1 2 2 en 1014. Oud materi e e1 Voor instructie hebben de laatste tijd gereden de 803,823,824,826,828 en 829. voorts heeft 828 in plaats van 815 met de H25 gereden bij het inrijden van het nieuwe traject van lijn 6-, De 801 bracht op 6/12 de 1012 van Scheveningen naar de Lijsterbes straat en op 14/12 de 1024, terwijl de 36 heeft gereden met de H42 voor bovenleidinginspectie ( 2 9 / 1 1 in Delft) en bovendien op S/l2, toen hij de 1189 van lijn 6, die 'met geblokkeer­ de achterwielen op de Wijnhaven (tuusen Turfmarkt en Kalverm.)stond,.noest weghalen. Materieel autobus Van het GVB Amsterdam ontving de FITM 12 standaardbussen in huur, speciaal voor de dienst op lijn 16 en wel de nummers 22-33 (aankomst 14/12 en 17/12). De bussen 1 2 9 - 1 3 6 kregen een nieuwe achterkant. Van mobilofoon werden voorzien: 1 5 7 - 1 6 4 en 180. Na een opknapbeurt kwam op 15/12 bus 555 weer in dienst. Exploitatie M.i.v. 5 december werden de volgende wijzigingen uitgevoerd: lijn 1 werd weer ingesteld; zoals voorheen gereden met de Schcveningse 1200-en. lijn 10 trok zich terug uit Delft (laatste wagen 1 1 2 5 0 en rijdt weer naar Voorburg st ljjn 18S Op werkdagen is in de spitsuren een sneldienst op ljjn 18 ingesteld. Lyh 18S rijdt in een 10 minuten frequentie in o.s. met'6 bussen van Rijswijk Steenvoorde naar Clingendael en in a.s. met 5 bussen van Clingendael naar Rijswijk Steenvoorde. Deze sneldienst stopt aan 16 haltes. De eerste wagen op 6/l2 was de 160. lijn 20. I.v.m. het gereedkomen van de werkzaamheden aan de Geestbrug is de doortrek­ king naar Voorburg Station vervallen; bovendien is het beginpunt verplaatst van Turf markt (centrum) naar Station H.S. (standplaats Stationsweg vóór lijn 21). Van ma t/n vr wordt tot 18.00 u van en naar de Maanweg gereden met een 20' freq.,in de spits­ uren i 10' met extra's; na 18.00 u en op zater- en zondagen is er een 30' frequentie op het traject H.S.-Zonweg. (De laatste wagen naar en van Voorburg was NZH 5420). ljjnen 25 en 24 Deze lijnen zyn gekoppeld bot één zeer lange lijn 23 van Kijkduin via Rijswijk, Voorburg en Scheveningen naar Duindorp. De rijtijd in één richting bedraagt 08 94 minuten, daarom worden overstapjes op deze lyn zodanig gestempeld, dat zij tot l\s uur na vertrek van het beginpunt geldig zijn. Frequentie: overdag 12'; avond 1 5 ' en i de spitsuren 8-10'. M.i.v. 1_9^ december kwamen do volgende wijzigingen: lijn 6 ging doorrijden naar Borestein met een frequentie van 10 tot 12 mimiten; op het traject Lcyenburg-station Mariahoeve wordt de frequentie verdubbeld tot circa 20.00 door een korttrajectdienst. Gereden wordt met de wagens 1101-1138. De eerste dienst­ wagen op de Meppelweg was de 1 1 1 1 ; ongeveer drie kwartier daarvoor had men veilig­ heidshalve eerst een lege wagen ( 1 1 3 4 ) over het nieuwe traject gestuurd. De weken vóór de doortrekking had men op werkdagen geregeld instructie gereden met 1100-en van de Frans Halsstraat, ook de 1321 'heeft zich hier gewaagd. lijn 13 Door de doortrekking van lijn 6 is het traject Escamplaan-Leyweg verlaten en vervangen door Zuiderparklaan-Soestdijksoplein-Vreeswijkstraat-Lcovesteinlaan-Almeloplein-Meppelweg-Leijweg (route van opgeheven lyn 1 5 ) . De frequentie is flink verhoogd ;

n

- h t m -

- 203

-

namelijk overdag 1 0 ' , spitsuren 6' en avond 1 5 ' ; zaterdag en zondag overdag 1 2 ' , avond 1 5 ' » (De laatste wagen naar Vrederust was 2 1 2 , van Vrederust 242). lijn 15 Wegens de doortrekking van lijn 6 naar Berestein is deze lijn opgeheven. (Laatste wagen van Berestein was 228, naar Berestein 224). lijn 16 Deze tramlyn wordt tijdelijk (minstens voor 3 maanden) met bussen geëxploiteerd. Met een gelijke frequentie rijden voornamelijk Amsterdamse standaardbussen vrijwel dezelfde route als de tram, maar met eigen hal teplaatsen. (De laatste tram was 1 1 1 1 , eerste bus GVB 25, verder roden op 1 9 / 1 2 de GVB-bussen 2 4 , 3 0 , 3 1 , 2 2 en 28.) lijn 9 reed op 1 9 / 1 2 vrijwel geheel met 1200-en. lijn 10 reed op 19/12 vrijwel geheel met 1000-en (de 1001 en 1002 niet). Autobussen: materieelverdeling en extra's Vanaf 5 december wordt lyn 20, net als vóór 29 augustus op fifty-fifty basis door NZH en WN gereden; zaterdag's rijdt VN, zondag's NZH; in de spitsuren rijdt ook een ÏÏTM extra. De Amsterdamse standaards zijn uitsluitend bestemd voor lijn 1 6 ; voor zover men daar niet voldoende aan heeft, rijden er HTï•-bussen. Het totaal aantal extra's per spitsuur schommelt orn de 15 (lijnen 4 , 5 , 1 3 , 1 8 , 1 9 . 2 0 , 2 3 en 2 5 ) ; hiervoor worden vrijwel alleen oude bussen gebruikt. Ontsporing bij remise Op 14 december zat het de HTM in Scheveningen niet mee: de 1024 ontspoorde in de ochtendspits by' de uitgang van de Scheveningse remise, waardoor vele spitsuurwagens niet konden uitrukken; toen dat eenmaal was opgelost, viel de spanning uit. Op de lijnen 3 en 9 reden bussen en geleende trams, zie onder nieuws per lijn. Nieuws per lyn 3 . Wegens een dodelijk ongeval bij de Zonnebloemstraat met de 1231 werd op 3 / l 2 lijn 3 ingekort in de avondspits tot de lus Vogelkersstraat, terwijl bus 152 het verdere traject naar Bohemen reed, bus 240 maakte één rit daarheen en reed op de terugweg door richting Laan van Nieuw Oost Indië. 6j_ 1 9 / 1 1 : 1 0 2 2 en 1023; 2 2 / 1 1 : 1 0 0 4 ; 1 7 / 1 2 : 1 0 1 1 . 8. 1 4 / 1 2 (zie hierboven) bussen 5 3 1 , 5 6 5 , 2 8 6 , 1 4 1 , 5 4 4 , 1 4 6 ingezet en 1016 uit F.Halsstr. 9*."" 1 4 / 1 2 bussen 565,250,172,184,108; uit remise Frans Halsstraat: 1 1 8 7 . 1 7 / 1 2 weer stroomstoring: bus 312; 309 en 297 wel beschikbaar, niet ingezet. 1 0 . Vóór 5/12 hebben de volgende 1100-en naar Delft gereden: 1 1 3 2 ( l 5 / l l ) , 1 1 0 7 , 1 1 1 4 , " 1126,1130(18/11),1127,1124(19/11),1145,1132(20/11),1149(23/11),1124(24/11),1133 ( 2 9 / 1 1 ) , 1 1 2 5 , 1 1 2 8 , 1 1 4 9 ( 1 / 1 2 ) , 1 1 2 4 , 1 1 2 5 ( 4 / 1 2 ) . 1125 had voor de laatste rit in de avond van lijn 10 naar Delft eon 1200 vervangen. Voorts reed 15/ll in av.sp.1014. Sinds 5/12 werd gereden met 1200-en, aangevuld met 1100-en en 1000-en. Op 19/12 reden buiten de 1210 alleen 1000-en; op 20/12 re don enige 1100-en. 1 1 . 29/11 avonddienst (normaal alleen 1300-en): 1 1 2 0 . 10/l2 wegens ontsporing in de ochtendspits bussen 561,572,544» 12. 2 9 / 1 1 ontspoorde 1153 als 2e wagen in een koppelstel op het middenplateau van het Stationsplein; lijn 12 werd ingekort tot de driehoek van lijn 1 1 . Ook op 1 6 / 1 2 veroorzaakte een gekoppeld stel moeilijkheden en wel op het Hobbemaplein. 1 6 . Hoewel normaal de weekeinddienst met 1100-en gereden werd, is het ook wel voorgekomen, dat met 1000-en werd gereden of gemengd; op zondag 5 en 1 2 / 1 2 ging de 1003 rijden ter vervanging van resp. 1 1 1 1 en 1198. In de late avond van 1 7 / 1 2 presteerde lijn 16 het nog eens - ruim 24 uur voor zijn tijdelijke verbussing - een draadbreuk te hebben en wel op het Lorenzplein; er reden toen de bussen 1 5 0 , 1 5 5 s 1 7 9 , 1 7 3 • 5 S . 2 2 / 1 1 avondspits: bus 308. 20. 30/ll avondspits: Westnederland 2997(toerwagen). Serie 1500 ook op lijn ; Op 6 december kreeg lyn 3 zijn eerste 1300-en; deze rijden vooral in de gekoppelde diensten. Als voorste wagen, bij gebruik achter een 1200, werken de door het publiek te bedienen deuren niet. Een foldertje werd uitgegeven "nieuwe trams op lijn 3 " . Nieuwe haltebordj es Begin november is men begonnen nieuwe haltebordjes te plaatsen; deze zijn van hetzelfde model als bij de NZH. Tariefsvernoging, die niet doorging Zoals in het vorige nummer reeds gemeld, is do gemeenteraad niet accoord gegaan met de voorgestelde tariefsverhoging. De wethouder zei daarna, dat een hogere rijksbijdrage in de tekorten van het openbaar vervoer inmiddels toegezegd is. Het college gaat ervan uit dat de rijksbijdrage t.o.v. 1971 met 30$ zal stijgen. Voorgesteld waren o.a. 8-r e.r.ƒ3,30, 8-r overat ƒ3,80; 4-r overst ƒ 2 , 1 0 ; e.r.ƒ0,75; e.r.kind ƒ 0 , 3 5 ; maandab.stadsnet ƒ28,50.

Succes voor__ "wervingstram" 1507 Tengevolge van de mogelijkheid van solliciteren voer trambestuurder door middel van de wervingstram hebben zich 65 sollicitanten opgegeven. Ook zijn er enige vrouwelijke sollicitanten gekomen. Verbeterin._, van vluchtheuvels in de Grote Marktstraat De vluc theuvel bij Peek & Cloppenburg is ongeveer 2 x zo lang geworden als hij eerst was en bovendien in du richting Wagenstraat verbreed. Binnenkort wordt de halte bij de Haagsche Courant verbreed van 85 cm tot 1,50 meter en doorgetrokken tot bijna bij de hoek van de Achter Raamstraat. Belftse ^,emeenteraad wil doortrekking tram De Delfts<.; gemeenteraadsleden Aalbers (KVP) en Jansen (D'66) menen, dat bij het maken van plannen voor het openbaar vervoer véél ••meer in agglomeratieverband gedaan moet worden en niet alleen op gemeentelijk niveau. Bij het samenstellen van de routes voor openbaar vervoer moet niet slechts uitgegaan worden van alleen de belangen van de stad zelf, maar veel meer van de reële behoefte. De raadsleden stellen voor de tram door te trokken vanaf liet station naar de nieuwe wijken ten zuiden van het centrums Voorhof^ Buitenhof en de nog te bouwen wijk Tanthof. De bestaande lyn zou vanaf de Westvest by' het bolwerk de spoorbaan onderdoor kunnen gaan en dan langs de spoorbaan in zuidelijke richting lopen over de Irenetunnel, vandaar via de oude WSM-baan, die vanaf Voorhof tot Buitenhof loopt. Thans reeds moeten do busverbindingen in Delft verbeterd worden. Tydens een raadsvergadering op 17 november sprak het merendeel van de raadsleden zich uit voer het bestuderen van de- mogelijkheid de tram volgens het voorgestelde tracé door te trekken. J Aantallen wagens autobuss en v/interdienst (m.i.v. 25/10-1S', 1 ,'lijn ma/vr zat. 2011 1. lijn ma/vr zat. zond. lijr. ma/vr zat. J r o t t e r d a m 0 2 2 2 68 6 4 ! 39 5 55 3 n 6 40 2 6 69 2 56 4 3 3 5 lijn ma/vr sat. zond. 2 2 2 4 70 45 3 3 9 5 57 r e t

46 6 3) 5 6 48 10 5 5 49 : 6 50 expl. door RTM 4 51 expl. door RTM 7 2) b 4 4) 6 7 5 54 4 l) in o.s. 2 extra's; 2) in o.s. en a.s. avond 1 extra; 5) ± 18.00 uur 1 extra. 32 8 ' 33/41 12 l) 34 11 35 8 36 11 37 7 38 12 2)

5 7 4 8 5

5 6

-

x

6

2 2 5 71 ïi-f expl. door E l 73 » i 1 1 1 74 6 5 6 10 6 9 75 16 7 5) 7 5) 76 10 7 6 8 2 ti 2 3 77 6 3 9 5 1 sxtra; 3) in 0 . s. 1 extra; 4) in late

5 6 4

59 60 61 62 63 65 66

5

3

l

Regering betaalt helft metrolijn naar Ommoorci Minister Droes van Verkeer en 'Waterstaat heefL hyriens do begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer gemeld, dat de regering bereid is de helft van de metrolijn naar Ommoord te betalen (2I4 miljoen gulden). In 1972 wordt met de werkzaamheden gestart. Tijdens eon bezoek aan Rotterdam op 13 december noemde de minister enige voorwaarden, die hij aan de rijksbijdrage heeft verbonden? de lijn moet binnen 7 jaar klaar zijn (dit om de bouwrente binnen de perken te houden); de metro tarieven moeten gebracht worden op een niveau, dat een sluitende exploitatie mogelijk maakt (hiertoe zal Rotterdam totoen integrale aanpak van de totale verkeors- en vervoersproblematiek moeten komen; hot parkeer- en tariévenbeleid zal bijv. op elkaar moeten worden afgestemd); bij dc stations Aloxander en Kralingse Zoom moeten tijdig " park-and-li de"-voorzi eningen komen; de nieuwe stations zullen goed bereikbaar moeten zyn voor aansluitende aukobuslijnon; de uitvoering van de stations Aloxander en Blaak moet een goede overstapgelegenheid op en van de ïJS-treinen waarborgen, Tydens een gemeenteraadsvergadering op 15 december zoi wethouder Polak, dat het gemiddeld metrotarief por zone ƒ0,50 zal zyn. Eon rit naar Ommoord zal dan ƒ1,- kosten.; hij verwacht op de oostelijke lijn 30 miljoen passagiers aer jarr met een opbrengst van ƒ 28 miljoen. Metrowerkzaamheden by Rhoon De provinciale Waterstaat wil het viaduct over de metrolijn op de Groene Kruisweg bij Rhoon niet meer bouwen. Aangezien het gemeentebestuur van Rhoon meent, dat het viaduct er wel moet komen, is na langdurig onderhandelen besloten, dat Rotterdam het zal bouwen. Rhoon draagt ƒ840.000,- bij en zal het onderhoud van de parallelweg overnemen. Er komt een parkeergelegenheid bij het station, dat Rotterdam zal aanleggen en t.z.t. exploiteren.

- 205 -

- r et -

.

Materieel tram Enir 380 kwam op 25/ll op lijn 4 in dienst als zelfbedieningswagen. De 376 volgde op. 1 0 / 1 2 . Ook 367 kwam inmiddels gereed. 381 kreeg revisie, doch werd niet omgebouwd. In ombouw zijn momenteel: 370 en 384» In revisie zijn: 372 en 379' Revisie 1 1 - 7 1 : 9 en 381. Materieel metro Treinstel 5005 werd in de vroege ochtend van 4 / l 2 door de 6001 naar de LMO teruggebracht. In omgekeerde richting ging deze maal geen treinstel. Materie;! autobussen Ven hooggeplaatste clignoteurs werden voorzien: 2 3 9 , 4 1 9 , 4 2 1 , 4 2 4 , 4 3 0 en 444. De beplating aan de achterzijde van 499 werd vervangen door 2 deuren. Tevens werd deze wagen ontdaan van alle reclameplakkers. Met deze bus worden thans slechts extra verExploitatie £voeren gereden. Op lijn 4 wordt overdag regelmatig met 1 treinstel en 1 600 gereden om zoveel mogelijk 300-en te kunnen ombouwen voor zelfbediening. Vrouwelijke, bestuurders komen tegenwoordig voor op lijnen 4(met conducteur), 9 en 1 1 . Sinds 1 3 / 1 2 is een gewijzigde dienst ingegaan op lijnen 3,5 en 1 1 . Lijn 1 1 wordt nu gereden door personeel van lijn 5 (was lijn 3 ) . De avonddienst op lijn 1 1 wordt nu gereden door 2 600-en, die overdag cp lijn. 5 rijden en na een verkorte rit tot CS de dienst op lijn 1 1 vervolgen. Alle overige dienstwagens op lijn 1 1 rukken in. Hoogste dnr is nu 7• Sinds de winterdienst ingegaan is, rijden op lynen 34,39 en 59 -f en toe standaards. Tijdens de koopavonden op 2 9 / 1 1 t/m 3 / l 2 reed op lynen 1 , 4 , 5 en 6 een extra wagen. De extra's van lyn 4 en 5 stelden op Kruisplein Oz op, die van 6 op Stationsplein Wz. De E van 1 werd in de dienst ingeweven; 8 reed als vrijdagsavonds; 2 had 2 extra's. Op oudejaarsavond zal de gehele tramdienst worden gereden vanuit remise Kralingen. De lijnen 3 en 1 1 rijden dan niet. Remise Hillegersberg is dan gesloten. Sinds 7 december rijdt lijn 45 weer zijn oude route. Bij wijze van proef is lyn 66 m.i.v. 20/12 gewijzigd. Richting Stieltjespl. wordt ge-reden . .-Oranjeboomstr. by' Rosespoorstr.-Persoonshaven-Wnssauhaven-Roentgenstr.-.. • Inomgekeerde richting..-Rosestr.-St.IIoogendykstr-Nassauh.-Persoonsh-ltosespoorstr>-.... Diversen _ Slijpwagen 2302 is sinds eind november weer actief. De werkza-•jnheden op de Boorgoensevliet t.b.v. lijn 2 vinden snel voortgang. Vanaf W o l phaertsbocht tot Kromme Zandweg is de bovenleiding byna gereed. Ook het ballastbed' £e op diverse plaatsen aangebracht en gedeeltelijk reeds voorzien van betonblokken. Volgens weth. Polak (bedrijven) wordt het aantal witte lijnen naast de trambaan vereer Metroniouws uitgebreid. Wanneer do metrolijn naar Hoogvliet in dienst komt, zullen de lijnon 62 en 63 naar Hoogvliet worden opgeheven. In Hoogvliet zelf zullen afhankelijk van uitbreidingsplannen 1 of 2 korte buslijnen gaan rijden, die één of meer metrostations zullen bedienen. Liin" 65 blijft de verbinding vormen met het Delta Ziekenhuis, doch waarschijnlijk vanaf metro station Poortugaal. Lijn 74(tussen Hoogvliet en Pernis) blijft wel bestaan. Aan de aanleg van het RET-emplacement Waalhaven wordt hard gewerkt. Regelmatig is liet lecje van .het Spoorweg Bouw Bedrijf actief op het NS-emplacement daar, dat met het RET emplacement wordt verbonden. Zoals bekend wordt eerst dit .terrein en de verbinding Slinge-Waalhaven gereed gemaakt om vandaar de rest te kunnen aanleggen. ?

3.','s. vERyl.urvA?: PAGINA 208 Eindhoven In onderhoud zijn hier de 5 0 7 , 5 0 8 , 5 2 5 , 5 3 4 , 5 4 0 ; 622,628,630; het uitgebreide onderhoud geschiedt ook hier in Maastricht. Wpl Maastricht Zowel voor klein als uitgebreid onderhoud heeft Maastricht de 519,530;. 602,604,\':'' 6 0 7 , 6 1 1 , 6 1 2 , 6 1 5 , 6 2 0 , 6 2 5 , 6 2 6,650,654. Wpl utrecht 4 5 1 ; 5 1 5 , 5 3 6 , 5 4 2 , 5 4 3 , 5 4 5 ; 634,653,664. Ook do 455 behoort aan Ut touY doch staat terzijde in Tb. • •• Wpl Roosendaal 506,509; 6 4 0 , 6 4 5 , 6 6 1 ; 7 0 1 , 7 0 9 - De 501 en 502 behoorden ook aan Rsd, doch zijn afgevoerd. 506 gaat voor alle onderhoud naar Tb wph; klein onderhoud van do overige locs geschiedt in Rsd, het grotere in wpl Feijenoord. Ternouzen ÓÖ3,616,623. Deze locs komen voor uitgebreid onderhoud naar Feijenoord. Wpl Feyenoord 456;605,609,618,624,629,633,637,639,647,648,652,656,657,660,662,663,665 702-708,710-715. Alle onderhoud geschiedt in Feyenoord wpl, behalve 456, die voor dagelijks onderhoud (klein) naar Leidschendam komt, groter onderhoud is in Zwolle. Wpl Watergraafsmeer 5 2 0 , 5 2 1 , 5 2 3 , 5 2 4 , 5 2 8 , 5 3 2 , 5 3 3 , 5 3 7 , 5 3 9 ; 6 0 1 , 6 2 7 , 6 3 8 , 6 4 1 , 6 4 2 , 6 4 3 , 6 4 6 ^ en 659. Alle onderhoud geschiedt in wpl Watergraafsmeer. t

,

i

- 206 -

jn e d e r 1 a n d s ej stroomlijnmaterieei j s p o o r w e g e n } Revisies (12/11-3/12'71) Binnengenomen in de genoemde pe:— riode werden voor revisie, al of niet met interieurverbe­ tering (X) of grote revisie (onderstreept) het volgende materieel: 778 (15/11), zie onder; 344 (16/11), 133 '19/11), 223 (24/11), 346 (25/11), 698 (X) op 25/11 en 88 (3/12). De motorwagen van de 133 werd op 24/11 doorgevoerd naar Tilburg, de mBDk 136 kwam uit Tilburg terug naar Hlm op 8/11, voor kombinatie met de ABk-B; hierna volgde de verbouwing v.w.b. zwenk-zwaaideuren (zie vorige HOV). Afgeleverd werden in bovengenoemde periode de 690 (X) op 29/11, 282 op 2/12 en 61 op 3/12, De 69O werd niet vernummerd in 169O (zie vorige HOV). V.w.b. de kleuruitvoering van de de vorige maand genoemde 339: het stel is in co oude kleuruitvoering op de baan gekomen; wel geel zal worden de 333• ges rev >. ges rev ges rev ges rev 778 4/6l 5/67 344 12/66 12/66 133 6/62 10/66 223 7/67 7/67 346 2/67 2/67 698 2/64 2/67 88 9/66 10/66 Algemeen (12/11-3/12'71) De vorige maand vermelde 522 was op ló/ll weer in dienst; de eveneens vorige maand genoemde 259 staat niet met een storing, doch vanwege pmsfnemingen v.w.b. rijeigenschappen in Haarlem. Met bcteschade kwam op 15/11 de 119 naar Hlm, d.w.z. de AB-B, de mBDk bleef in Zwolle achter (zie onder). Op 15/11, resp. 17/11 kwamen naar Hlm de trst 473 en 472, zodat aangenomen mag worden dat het hier de pulssturing betreft; beide stellen kwamen op 24/11 weer in dienst. Op 15/11 kwam ook naar Hlm de aan de Bk beschadigde 682, op l6/ll gevolgd door de 782 met een storing; laatstgenoemde kwam op 3/12 weer in dienst. Op 25/11 kwam met lichte schade binnen de 230; op 4/12 tenslotte werd weer in dienst gesteld de 732, nu voorzien van een nieuwe neus aan de Bk. Zoals bekend was het stel betrokken bij het ernstige ongeval bij Krabbendijke (stormdeur), t.g. waarvan de 732 op 11/8 naar Hlm kwam voor herstel. Getrokken materieel Revisies (12/11-3/12'71) Voor revisie 0:!' grote revisie (onderstreept) werden bin­ nengenomen de 87 225 (18/11), 50 008 (22/11) en 29 271 (3/12). Afgeleverd werden de 21 415 (l6/ll), 21 411 (22/11), 29 383 (24/11), ex 29 2 6 l ; 20 015 ( 2 5 / 1 1 ) , ex 50 O15 en 00 030 (30/II). Algemeen (12/11-3/12'71) Vermeldenswaard is alleen de 29 362, welk rijtuig van 15/1124/11 met een storing buiten dienst stond. Nieuwe 80C-en In aansluiting op de 832 reed op 29/11 de 833, op 8/12 de 834 en op 20/12 de 835. Vermoedelijk zal de aflevering van de 840 eind februari plaatsvinden, wat dan het laatste treinstel is, gebouwd door de Nederlandse industrie en Werkspoor in het bizonder. Sloopmaterieel De vorige maand genoemde overbrenging van de slooploks 4 5 2 , 4 5 7 , 4 5 8 , 5 0 1 , 5 0 2 en 503 heeft in twee gedeelten plaats gehad. De 502 en 503 namelijk waren reeds begin no­ vember overgebracht naar de sloop, de overige loks volgden op 25/11. Ze werden achter de 2410 en koppelwagen in gesloten trein van Tilburg gesleept naar Uithoorn. De eerste sloop-1800 is er inmiddels ook: reeds geruime tijd staat op de Watergraafs­ meer de 1 8 0 1 , op dit ogenblik in verregaande staat van ontbinding. De vorige maand genoemde drie blokkendozen op de Meer zijn eveneens voor sloop bestemd, zo ook het op 3/12 nog in Hlm staande rijtuig 5 7 1 1 . Op deze plaats dient te worden gerektificeerd de indertijd vermelde 5702, dit moet zijn 5102. Materieeloverbrengingen Op 15/11 werden naar Hlm getransporteerd de ABk-B 119; genoemde rijtuigen waren in­ dertijd beschadigd bij een botsing op een overweg tussen Groningen en Leeuwarden. De mBDk 119 bleef in eerste instantie in Zwolle wpl achter. Op 21/12 werd deze mBDk ook naar Hlm gesleept en wel getrokken door de DEI 24. Genoemde DEI zal hoogstwaar­ schijnlijk voor revisie zijn opgezonden naar Hlm. De 119 wordt nu in Hlm voorzien van de nieuwe deurinstallatie en is daarmee het tweede stel. De 136, de eerste DE3 met deze deurinrichting, werd op 22/12 van Hlm naar Tilburg gesleept. Eveneens op­ genomen in deze trein was de ABk 141, welk rijtuig de reis van Hlm tot Utrecht mee­ maakte; de 136 ging door naar Tb, dc ABk naar de Utrechtse dieselloods. Genoemde ABk was voor herstel van schade op 26/11 naar Hlm gekomen. Tien AKI's in dienst op Zutphen-Winterswjjk Op het baanvak Zp-Ww zijn in de week van 15 tot 19 november tien AKI's in dienst ge=

=

=

=

1

- n s - 207 steld. Bovendien werd de bestaande AHOB te Warken voorzien van gele vóórwaarschuwingslichten. Deze lichten voor de automobilist waren nodig. Een tiental aanrij­ dingen met de halve bomen door het wegverkeer gedurende de laatste drie jaar heeft dit bewezen. Ook kwamen in deze periode enkele aanrijdingen met een trein voor. F.C.Twente-Expres Dat de supporters van de F.C.Twente hun klub in grote getale steunen in belangrij­ ke uitwedstrijden mag blijken uit het afhuren van een extra trein. Voor de wedstrrj d $!^§d!fma°&gi5 ^ l l b e § o n d gg/treTwente-Expr^^ werd het materieel opgeborgen in Dordrecht, op 18/12 gebeurde dat in Zaandam, waar­ na laat op de avond de terugreis werd gemaakt. Proefrit ten <; . trokkt ji_B • • x 1 t ro>-duw -tre inen . Op maandag 2j"/ll tot en met donderdag 2 / 1 2 zijn er proefritten gehouden met getrok­ ken Benelux trek-duw-treinen. Het is namelijk de bedoeling in de toekomst de Benelux-verbinding frekwenter te gaan rijden. Het uitvoeren van de diensten met getrok­ ken materieel als trek-duw-treinen heeft hierbij de voorkeur boven de huidige trai tievorm(en). Op 25/11 kwamen de te gebruiken drie Belgische rijtuigen naar Roosendaal om later op de dag doorgevoerd te worden naar Tilburg wph. Het betrof hier het .A-rijtuig 19-80 4-07, de B 39-8O 401 en het meetrijtuig nr.11. Het Nederlandse aandeel aan de proefritten werd geleverd door de B-rijtuigen 21 408, 421 en 426 (plan W ) . Als stuurstandrijtuig deed dienst de WED 87 108 welk rijtuig geheel was aangepast: voor­ zien van frontseinen, komplete stuurstand, alsmede radioverbinding met de achteraan de trein lopende Belgische Elrk 1 5 0 5 . De schuifdeur (nu frontdeur) van de WED was geel geverfd. Op 29/11-werd de 1505 uit België overgebracht naar Esd; een Nederland­ se lok had inmiddels de drie NMBS-rijtuigen, alsmede de WED uit Tb naar Esd gesleept waar de drie plan W 3 ook aankwamen (leeg uit Amsterdam). Op 30/11 werd gereden RsdTb-Ht (geduwd) en Boxtel-To-Lage Zwaluwe (geduwd); de trein was hiertoe gedriehoekt d.m.v. het trajekt Ht-Boxtel. Op 1/12 werd geduwd gereden Rsd-Hlm-Asd, waarna via de Wgm en Etl gedriehoekt werd om de terugweg eveneens geduwd te kunnen rijden. Op 2/l2 tenslotte werden dergelijke ritten gehouden vanuit Esd naar België en terugLater op de dag ging de 1505 met de drie NMBS-rijtuigen weer naar België terug. Stoppen te Ijsstadion i.v.m. Gouden Schaats Op 21/12 werden t.g.v. de schaatswedstrijden te Heerenveen Ijsstadion enkele stops ingelast van de treinen 37 ,53,335>355 en 357 naar Lw en 44,48,346,364 en 366 uit Iw. Op zondag 19/12 werd een extra trein ingelegd van Leeuwarden naar het Ijsstadion. Het betrokken vierwagenstel reed leeg door naar Wolvega cm vandaar eveneens leeg terug te komen in Leeuwarden. Elektrifikaties Omstreeks 1974 moeten de diesel-vijfwagenstellen afgevoerd zijn. De lijnen ZaandamEnkhuizen en Hoorn-Heerhugowaard zullen voordien geëlektrificeerd zijn. Een onder­ zoek heeft aangetoond, dat elektrifikatie te verkiezen is boven aanschaf van nieuwe diesels,, In de kortgeleden goedgekeurde investeringsvoorstellen is ook deze elektrifikatie opgenomen. In de toekomst komt eveneens Geldermalsen-Tiel voor elektrifikatie in aanmerking. In ca 1978, wanneer ook de diesel I en II aan sloop toe zijn, wordt de wens tot elektrif ikatie van meer di-R-sclbaanvakkcn aktuoler. Emplacement Haarlem krijgt NX-bovoiliging Een der belangrijkste posten op het investeringsplan van NS is het met NX-beveiliging uitrusten van het emplacement Haarlem. Met dit projtkt wordt in 1972 begonnen; hot moet eind 1974 klaar zijn. De op dit ogenblik in gebruik zijnde treinbehandcling is door de onderlinge samenhang met elk verschillende en verouderde beveiligings­ systemen van de posten zeer tijdrovend. Met NX-Haarlom zal tevens de beveiliging op Zandvoort-Haarlom-Amsterdam Singelgracht worden gemoderniseerd, terwijl Asd-Hlm zal worden uitgerust met ATB. Voorts worden in Zvt opstelspqren aangelegd waardoor het mogelijk wordt de treinlengte in do dienst Zvt-Maastricht buiten do spitsen aan te passen aan het reizi­ gersaanbod. Dit levert een besparing op van 3a miljoen bakkilometers. Tot de nieuwe beveiligingsprojekten behoren verder hot uitrusten van de baanvakken He erhugi. waard-Hoorn met tor plaatse bediend blokstelsel (TPEB), Hoorn-Enkhuizen mot VCVL (vereenvoudigde CVL), Lecuwardcn-Harlingen en Lw-Staveren met TPEB, dit in afwijking van een eerder genomen besluit tot invoering van CEVL. Tenslotte het baan­ vak Ede-Wageningcn-Barneveld, wat aangesloten wordt op VCVL. CVL Lunetten-Maarn in dienst gesteld In het nieuwe seinhuis aan de liineurslaan is op 2 8/11 het eerste bodieningstablcau, waarmee het gemoderniseerde baanvak van Lunetten tot Maarn wordt beheerst, ir geo

5

-

7

- n s -

- 208

-

bruik genomen. Het is het eerste deel van de CVL Utrecht-Arnhem. In tweemaal 24 uur moesten 90 sekties worden omgebouwd, terwijl zes AHOB's, die vier AKI's en twee "normale" overwegen vervangen, in dienst werden gesteld. De wisselbediening van Driebergen/Zeist ging vanuit de bestaande beveiliging over naar de CVL-post in Utrecht. Het oude seinhuis te Driebergen is door deze gang van zaken overbodig en is inmiddels gesloopt. Getrokken materieel i.p.v. DE-matarieel in het nooraen Gedurende de laatste dagen van november en de eerste weken van december werden de treinen 8626 Gn-Lw en 8615 Lw-Gn gereden door eeaBElok met vier rijtuigen (AB-3 B ' s ) . Op het trajekt Gn-Lw werd naast de normale stops ook gestopt te "Achter de Hoven". De treinen 8628 Gn-Lw en 8305/24 Gn-Nsch-Gn werden nu met DE3-en i.p.v. getrokken materieel gereden. Eerstgenoemde met 2 x DEJ. Brand in Intercity Op 3 0 / 1 1 brak in trein 463 Asd-Es even voorbij Weesp brand uit in een vouwbalg. De direkt achter de lok lopende B (plan W) en A (plan E) werden beide voor de helft verwoest. Beide rijtuigen zijn doorgezakt, wat niet gunstig is voor eventuele herstelkansen. Doordat een reiziger aan de noodrem trok kwam de trein lg kilometer buiten fop tot stilstand. De brandweer had grote moeite om bij het als een fakkel brandende treingedeelte te komen. De twee beschadigde rijtuigen werden in eerste instantie naar Weesp gesleept, samen met de trein en lok, viaarna ze naar de Watergraafsmeer kwamen. Verbouwingen/vernummeringen hcndekoppen type 761 Zoals bekend zouden, in navolging van dc 776 (=1970), de nog in grote revisie gaande treinstellen van de serie, 761-786 eveneens worden gewijzigd v.w.b. interieur. De bestaande indeling BDk-B-A-Bk sou, in tegenstelling tot de 1970, gehandhaafd blijven. Nog voor grots revisie en schilderbeurt komen in aanmerking de 7 7 3 , 7 7 5 en 7 7 7 - 7 8 6 . De overige stellen hebben reeds de bedoelde grote revisie gehad (gedeeltelijk in 1 9 6 7 / 6 8 , do laatste van de serie 761-774 in 1 9 7 0 ) . Van de genoemde 7 7 3 , 7 7 5 , 7 7 7 - 7 8 6 werd als eerste op 1 5 / 1 1 de 778 binnengenomen. T.g.v. de wijzigingen/verbouwingen zullen enkele treinstelvernummeringen plaatsvinden. Ontstaan zullen de serie 761-774 en 7 8 0 - 7 9 1 , waarbij eerstgenoemde serie de ongewijzigde treinstellen 761-772 en 774 za: bevatten (de 773 ontbreekt), terwijl dc 780-791 zal bestaan uit wèl gewijzigde stellen. De huidige 780-786 blijven hun nummers behouden, de 7 7 3 , 7 7 5 , 7 7 7 , 7 7 8 en 779 worden resp. vernummerd in 787,788,789,790 en 7 9 1 . Punnik open in mei 1972 Por 28 mei 1972 wordt het station Bunnik in de lijn Arnhem-Utrecht geopend. Het station krijgt twee zijperrons, elk met een verwarmde abri, een rijwielstalling en ca, 50 parkeerplaatsen. Het wordt per mei 1972 bediend door twee stoptreinen per uur in beide richtingen. De te verwachten forensonstroom zal sterk op Utrecht zijn gericht. Bij de geplande 30-minutendienst worden ongeveer 1000 reizigers per dag•verwacht. in 1980 oplopend tot ongeveer 1300. Nieuw station te Bergen op Zoom Te Bergen op Zoom is "op 10 december het nieuwe station officieel geopend. Eet is ontworpen door NS-achitokt Ir Douma. De omgeving van het stationsplein, eiste een fors ; gebouw. De dienstvertrekken bevinden zich gelijkvloers terwijl de restauratie eon étage hoger ligt. Naast hot ruime, lichto gebouw zijn een nieuw overzichtelijk busstation, taxistandplaats on een parkoer gelegenheid aangelegd. • ATB-xnlouw Sinds de'Vorige opgave (pag.196) kwamen ATB-bedrijfsvaardig in dienst de stroomlijnstellen 3 7 4 , 3 7 7 , 3 7 9 , 3 8 3 , 3 9 2 ; 4?7; 470; 7 2 2 , 7 3 1 , 7 3 4 , 7 * 3 alsmede de loks 1 1 1 9 , 1 1 2 0 , 1122,1124,1130 en 12 05. Standplaatsen rangeerlokomotiovcn series 431,500,600,700 In aansluiting op hetgeen wij vermeldden over do standplaatsen van de lokomotoron, volgt hieronder een dergelijk overzicht var. do overige rangeerloks , alles onder voorbehoud. Het hieronder volgendo geldt per 1 november 1 9 7 1 . Wpl Zwolle In onderhoud zijn hier 32 loks: 453,434,459,460; 5 1 3 , 5 1 4 , 5 1 6 , 5 1 7 , 5 2 2 , 5 2 6 , 327752TT531,535,538,.544; 603,610,614., 615,617,619,621,631,632,635,636,644,649 , 6 5 1 , 655, 658. De loks te Arnhem, Eist on Nijmegen ( 5 1 4 , 5 2 2 , 6 l 0 , 6 1 7 , 6 3 1 , 6 3 2 ) krijgen hun dagelijks onderhoud.in Arnhem. De loks van Hengelo, Enschede en Oldonzaal ( 5 3 5 , 6 2 1 , 6 3 6 , 644,649) krijgen dat te Hgl; de loks tc Groningen en Onnen (453,454,460,526,529,603, 6 1 9 , 6 5 1 , 6 5 8 ) te Gn; die van Deventer on Zutphen ( 5 1 3 , 5 3 8 , 6 1 4 ) te Zp; do overige ondergaan het kleine onderhoud in wpl Z.1. Voor groter onderhoud komen de loks alle naar Zwolle. Venlo Hier zijn ondergebracht de 504,505,510-512,518,541, terwijl de 503 eveneens aan Venlo behoorde, doch deze lok is inmiddels afgevoerd. Uitgebreid onderhoud van genoemde loks vindt plaats in Maastricht.. VERVOLG O P PAGINA 205 ONDERAAN

TOEKOMSTIGE VERBINDINGEN VA1IÏÏIT UTRECHT. VOORSTEL WIJZIGING, In een initiatiefvoorstel hebben Utrechtse gemeentoraadsleden geopperd het tracé van de toekomstige railverbihding tussen Utrecht en Nieuwegein/lJsselstein te wijzigen. De raadsleden menen, dat het tracé beter kan lopen via het meer westelijk gelegen Kanaleneiland; dio route zou beter passen in een eventuele verdere uitbouw van de railvorbindingen rcna Utrecht. In tegenstelling tot het Lunetten-tracé kan het Kanaleneilandtracé een schakel vormen in een oost-west-verbinding naar hot Universiteitscentrum De Uithof. Bovendien biedt het alternatieve tracé de mogelijkheid om met geringe kosten een verbinding met het snel groeiende De Meern (10.000 inwoners) tot stand te brengen. De verbinding via het Kanaleneiland is bovendien, korter, aldus het voorstel. (PD 1 5 / 1 2 ) GEMEENTE fKClCEREN ENERGIEBEDRIJF UTRECHT ,\ ^. tadelnDe volledige route van lijn 20 is: Beneluxlaan-Socratesln- t-Goyln-C. Erzeij3tr. -'•••ƒ. A. Vultostr.-Br.i.l jantln-Albatrosstr-Gansstr-Koningsw-Kranenburgerv, -Rubensln- J.v. ScorelstrStadhoudersln-Oudwijk(rosarium)-Prinsesseln-Biltstr-Wittevrouwencingel-KleinesingelBlauwkapolsew-Eykmanln-spoorwegovergang Blauwkapel-Darwindreef-Wolgadr-Donaudr-Bcrozinadr-Neckardr-lheemsdr-Zamenhofdr-Carnegiedr-Paranadr-Einsteindr-Marnixln-St.JosephlnCartesiusw-Th è. Kempisw-Spinozaw-Lessingln-Joseph Haydnln-Pijperln-Beneluxln. Lijn 10 rijdt in tegengestelde richting. Route lijn 4: Rubensln-Burg.Fockoma Andrcaeln-Bosboomstr-J.v.Scorolstr-Stadhoudersln-Prinsesseln-Biltstr-Voorstr-Potterstr-Lange ViestrVredenburg-Leidsew-Tunnelw-Leidseveertunnel-Westpl-Vleutensew-Spinozaw-Lessingln-J. Haydnln-Pyperln-Beneluxln(ept) -Churchillln-Trumanln-Bernadotteln, linksaf Beneluxln en terug; (via A.v.Ostadelaan naar ept Rubensin op terugreis). Route lijn 1 3 : Pr. Bernliardpl-J.M.de lïuinck Keizerln-Franciscusdr-Mississippidr-Oregondr-Arizonadr-ArkansasdrNebraskadr—3t.I,aurensdr-Rio Brancodr-Japuradr-Amazonedr-Paranadr-Einsteindr-Gloriaaitdr -ïheemsdr-'cckardr-Berezinadi'-Donaudr-Tiberdr en terug. I.v.m. do moeilijke vex'koerssituatie i.s m.i.v. 1 5 - 1 1 - 1 9 7 1 de standplaats van lijn 16 verplaatst van Balyelaan naaide parkeerplaat aan de Vondellaan; dit betekent een verplaatsing van ± 100 meter. CENTRALE VERVOERSDIENST NIJMEGEN k

0s

1

r

/

Sedert eind september rijden op do Nijmeegse stadsly'non 4 nieuwe bussen (Leyland met standaardkarrosseriè van Den Oudsten). De bussen hebben voor de achteras een brede uitstap en achter de achteras een smallere uitstap (zoals de standaardbussen). De nummers zijn 2174-2177? zij zijn eigendom van de Zuid-Ooster, maar rijden in CVD-klcuren op de stadslijnen 1 en 3. De capaciteit is 34 zit- en 56 staanplaatsen. WESTNEDERLAND De Loosduinse 7453 en 7455 gingen na revisie naar Van (log. De 4700,4759 4763 kregen de laatste maanden een opknapbeurt. In Loosduinen stonden 5 / l 2 buiten diensts 2(782 7 8 0 ; 5 l 6 3 , 5 1 7 0 ; een van Gog wagen serie 87-92 en waarschijnlijk d<; 1 0 . GEMEENTELIJK VERVOERBEDRIJF ARNHEM Enige tijd geleden is O O K in Arnhem, naar analogie van de WÖVAA, een werkgroep opgericht, die zich ten doel stelt, het openbaar vervoer te verbeteren: de ACOVA. Deze groep heeft reeds een aantal voorstellen gedaan, waarnaar tot nog toe echter niet erg geluisterd werd. Nu werd op 5 / l 2 ontdekt, dat brug-en laridhoofd van de Rijnbrug van elkaar los waren komen te liggen, waardoor diverse maatregelen genomen moesten worden, welke gedurende de gehele dag reusachtige opstoppingen veroorzaakten. Vanaf 7 / 1 2 werden voor het busverkeer de volgende maatregelen getroffen (welke de ICOVA enige tijd hiervoor reeds had voorgesteld): 'op Velper- en Jansbinnensingel werd een vrije busbaan gecreëerd tussen Looierstraat en Damcircuit; op Damcircuit is richting brug een speciaal buslicht geplaatst, dat - 5 sec. eerder op groen springt dan het licht voor het overige verkeer, de zuidelijke parallelweg van het Willemspl. is voor alle vorkoor behalve fietsen en streekbussen gesloten, deze laatste kunnen in één moeite doorrijden van Stationspl. tot Velperpl. met vermijding van verschillende grote knelpunten. De stadsbussen blijven de hoofdbaan volgen, daar zij anders de haltes op het Willemspl. niet kunnen bereiken; lijn 3 is gesplitst in lijn 3 (Station-Malburgen-Oost, diesclbussen) en 3^ (Station-Alteveer, trolleybussen); dit geldt van maandag t/m zaterdag. Hierdoor moesten de standplaatsen op het Stationsplein omgewisseld worden. Op zondagen rijdt lijn 3 doorgaand met diesels; ook in zuid zijn diverse opstelmogelijkhedcn voor bussen geschapen. TRAMWEG - STICHTING Dc RTM-rijtuigen 370 en 395 zijn resp. op 26 <m 27 november vnn Hellevoetsluis naar Hoorn overgebracht, waar ze van hun trucks gelicht en op hulpassen werden geplaatst. De wagens zullen binnenkort opgeknapt en op normaalspoor omgebouwd worden. RTM-rytuig 438 wordt naar Pijnacker overgebracht, omdat de wagen daar beter bereikbaar is voor dc werkgroep, die hem zal opknappen. In Hellevoetsluis wordt binnenwerk verricht aan de 1602 en rijtuigen 367 en 396. e

n

_ _ __ u, , BERICHTEN UIT BELGIË M.I.V.A. - ANTWERPEN : M.i.v. 8 - 1 0 - 1 9 7 1 rijden lijnen 10 en 11 over het nieuwe spoor op vrije baan in de Lange Nieuwstraat tussen St. Katelijnevest en St. Jacobsstraat; m.i.v. 8-11-1971 werd ook het gedeelte tussen St. Jacobsstraat en Apostelstraat in gebruik genomen. M.i.v. 2 2 - 1 0 - 1 9 7 1 rijdt lijn 24 richting stad op eigen baan tussen Morckhovenlaan en Kollegelaan. Tussen Morckhovenlaan en Mestputteke moet het speer nog aangelegd worden. M.i.v. 1 - 1 2 - 1 9 7 1 werden lijnen 7 en 8 tijdelijk (tot + aug. 1972) ingekort tot Komedieplein-Lange Gasthuisstraat. 'Tussen dit punt en het Tolhuis pendelt eon bus met achter een raam de vermelding "pendeldienst"; ook kan op buslijn 9 overgestapt worden. (TP49/50) M.I.Y.B. - BRUSSEL Be gelede PCC's zijn afgeleverd t/m 7514» Twee ervan rijden in de normale passagiersdienst op lijn 103 de eerste kwam hier in dienst op 23 november. Voor dienst in de tunnels werden geschikt gemaakt mws 4028 en 4031- (o.a. TP 50) M.I.V.G. - GENT Afgeleverd werden PCC 21 op 6 / l 0 ; 2 0 : 1 9 / 1 0 ; 2 3 : 2 2 / 1 0 ; 1 0 : 2 5 / 1 0 ; 25:28/10; 24:2/ll; 2 7 : 5 / 1 1 , " 2 5 - 1 0 / 1 1 ; 28:18/11; 2 2 : 2 6 / 1 1 . Gesloopt werden: mws 3 1 8 , 3 2 0 , 3 2 3 , 3 2 4 , 3 2 5 , 3 2 6 , 3 3 4 , 3 4 2 , 3 4 4 , 3 4 8 , 3 4 9 , 3 5 1 , 3 5 3 , 3 5 5 , 3 5 6 , 3 5 9 . Van 27/9 tot 2 6 / 1 0 vonden op de Botermarkt werkzaamheden plaats. Lijn 1 reed enkel spoor tussen Kerkplein en Botermarkt. 1 vragen pendelde van Botermarkt naar Moskou. Op 29/10 werd mw 350 bij een aanrijding zwaar beschadigd. Op de Brusselse Steenweg bij de De Smetlaan werd een dubbelsporige boog aangelegd voor het nieuwe traject van lijn 2 naar do zwemkom van Gentbrugge. (rpp 49/50) Men denkt erover lijn 1 om en om te laten rijden Kerkpl.-Moskou en Kerkpl.-Arsenaal. Op 19 oktober werd mw 378 in Meile opgeladen om naar Schepdaal overgebracht te worden. S.T.I.L. - LUIK Voor museumdoeleinden werden eind augustus-begin september naar Brussel overgebracht motorwagens 4 5 , 51 en 301, bijwagen 1 1 4 en een tankwagen. (TP 49) N.M.V.B. Groep Antwerpen Het materieel, dat sedert de opheffing in mei 1968 nog in Merksem aanwezig was, Is naar Spanje verkocht. Het betreft de motorwagens 9648,9650,9655,9665; 9666,9742,9786 en 9993; voorts ook de Antwerpse wagens, die naar Brussel zijn gegaan:; 9688,9990,9991,9992,9745 en 41005 en tevens de Brusselse wagens 9736,10067,10072,10074. Ook staan in Merksem de beschadigde 9653 n 9658, welke ook voor vervangingsonderdelen verzonden zullen worden. Daar deze nummers gekocht waren, wordt de Brusselse 9736 vernummerd in 9658 en 10074 in 9653. De 10058, die technisch niet goed genoeg was voor de verkoop, wordt vernummerd in 9736, zodat dat nummer in Brussel blijft bestaan. Do I O O 6 7 en 10072 zijn blijkbaar in de plaats gekomen voor de beide wagens, die dit jaar naar Oostende werden overgebracht (9746 en 1 0 3 2 3 ) . De wagens 9655,9665,9786 en 9993 worden als bywagen in dienst gesteld, do controller en pantograaf werden verwijderd. Aan hot einde van dit jaar zullen de wagens ingescheept worden in Antwerpen met een bestemming op een lijn, waarschijnlijk in de omgeving van Valencia. Groep Henegouwen M.i.v. 2 7 - 9 - 1 9 7 1 werd lijn 32 opgeheven op het traject Pont du Thi-riau - Pamilleureux in verband met de aanleg van een nieuwe brug (zonder rails). In voorjaar 1972 volgen wellicht meer opheffingen in La Louvière. (TP 49/50) N.M.B.S. Bij Alsthom in Frankrijk zijn 6 vierspanningslocs besteld. Zij zullen vrijwel gelijk zijn aan de SNCF-serie 40.100. Koninklijk Besluit 2 0 - 9 - 1 9 7 1 : opbreken baanvak Strée-Chimay van de lijn 109. Koninklijk Besluit 2 7 - 9 - 1 9 7 1 : opbreken baanvakken Charleroi Nord-Montigny-sur-Sambro, evenals de vertakking Lavoir du Poirier (lijn 140a) en Charleroi Nord-Gilly Quatre Bras en Puit Sainte-Zoé (lijn 2 6 3 ) . Daarmee wordt station Charleroi-Nord geheel buiten dienst gesteld. Van de lijn 140a blijft er nu nog een baanvak in diensts Mentigny-surSambre - Chfitelineau formation. Het electrisch treinstel 050 is buiten dienst gesteld; 501 werd vernummerd in 050. 2 2 - 1 0 - 1 9 7 1 is het nieuwe stationsgebouw Sint-Niklaas-Waas feestelijk geopend. 29-10-1971:: einde goederenvervoer op baanvak Mariembourg/Vireux-Molhain (lijn 1 3 2 ) . BERICHTEN UIT ZWITSERLAND BËB Het eerste nieuwe motorrijtuig, Be/j/ë 101 werd 18/10 bij Schindler aan de pers ge toond en is intussen afgeleverd. Enkele bijzonderheden van het nieuwe materieel vermeldden wy' re^ds in ons okt-nr, pag.179, daaraan kan worden toegevoegd, dat dc rijtuigen zyn uitgerust met luchtgeveerde draaistellen en een halfautomatische SIMATIC installatie. Het zijn eenmanwagens en komen zodanig overeen met het moderne materieel van de BVB, dat uitwisseling van rijtuigen mogelijk is. £,

. U11,o L/L JJ BERICHTEN UIT ANDERE LANDEN 1) —~—~—_________________ AKEN Op al het materieel verschijnt het symbool van het Aachener Verkehrsverband(AW). Braunschwei Deze 3tad heeft nu ook zijn pop-trams. Mws 109 en 114» in vele kleuren gegeschilderd voor melkreclame, zullen 2 jaar lang zo rondrijden. Men kan ze in het algemeen aantreffen op lijn /[. Bremen M.i.v. 10-10-1971 rijden lijnen 2 en 10 via een 4 0 meter lang nieuw aangelegd tracé via /artburg- en St.ïiagnus Str. i.p.v. via Hansa- en Ntbremer Str. Eszlingen -Nellingon-Denk;ndorf Gesloopt werden mw l(± 1969) en ahrn 27- 32 en 33° Karlsruhe Een plan is ontworpen voor ondergrondse tramlijnen. Het eerste gedeelte zou moeten bevatten 5>8 km onder Kaiserstr. mot een aftakking naax" Rondellplatz, 'waarbij Hauptbahnhof en Stadtgarten aangedaan worden. (Ch.de Per Reg.et 'Jrb. 108) D.D.R. Görlitz T.g.v. het 900-jarig bestaan van de stad werd do uit 1897 stammende mw 29 (cx werkmw 103, ex 3? ex Bromberg) teruggebracht in oude toestand (open balkons enz.). In weekeinden in de zomer wordt de wagen voor speciale ritten gebruikt. WoltersdorT Binnen 2 jaar zal do lyn Rahnsdorf-Woltersdorf gesloten worden. Berlijnsc tramliefhebbers hopen de baan daarna te kunnen gebruiken voor hun museumtrams. 7

TTTmc

T

u

r;

EGTPTE

Alexandriö De Kopenhaagse gelede wagens doen hier dienst onder hun oude nummers (tevens worden nummers in /.rabisch 3chrift op do wagens aangebracht). Slechts de lynnummerschilden vierden gewijzigd, daar met het oog op de analfabeten de lijnen door kleuren en symbolen aangegeven worden (l gele ster; 2 drie groene punten in driehoeksvorm; 3 rode ster; 4 groene driehoek, daaronder een half kruis; 5 groen vierkant; 6 rood kruis) Cairo Be 100 zesassige 2-richting gelede Tatra-wagens 3001-3100 zijn in aflevering. In tegenstelling tot de oudere, gele trams, zijn zij groen geschilderd. ENGELAND Blackpool Open bootmw 601 werd weer voorzien van eon trolleystang; de wagen gaat naar het California Railway Museum. Vooraf zal de tram t.g.v. de British Trade Pair over het traüinot van San Fransisco ryden. (MT 1 0 / 7 1 ) Llanberis Lalce Railway In Noord Wales is op 1 9 - 7 - 1 9 7 1 wederom een smal spoorlijn geopend. Het betreft de wedergeboorte van een gedeelte van de Padorn Railway? welke in Llanberis verbinding had met de Dinorwic Slate Quarries. De spoorweg sloot op 27-10-1961 on de Quarries beëindigden hun werkzaamheden in juli 1969- De spoorbreedte is thans 1 ft 11-g- in (de quarry had 1 ft 10 3/4 in; het materieel werd gewijzigd). Dit seizoen bedroeg de spoorlengte 1^- mijl, van Gilfach Ddu tot Coi Llydan, volgend jaar wordt de lijn verlengd. ;,et materieel bestaat uit stoomlocs 1 (Elidir,1889), (Wild Aster,1904), 3 (Dolbadarn,1922), 4(diesel,1949) (al deze ex-Dinorvic Slate Quarries), 6 (diesel,1958, ex Birmingham Corporation Waterworks), 7 (Simplex diesel,1939)1 8 (Simplex diesel,1941) (beide laatste ex Murex Ltd, Rainham,Essex). De rijtuigen zijn aan do zijkanten open; één is geheel open. Het bedrijf wordt geheel commercieel geëxploiteerd. (MT 10/71) Welshpool and Llanfair Light Railway De loc, die in I969 overgenomen is van de Steiormarkische Landosbahnm, is op 5 september gedoopt in Sir Drefaldwyn. Zijn nr is 1 0 . FRANKRIJK CF.C.D. Dc museumlijn van de Association Picarde tussen Froissy en Cappy werd op 1 3 6 - I 9 7 I reeds geopend. Op 28 april waren de kleine stoomloc 0201 Neumeyer uit 1922 en een Décauville uit 1916 in Cappy aangekomen, op 28 mei gevolgd door eon Henschel uit 1937« Een locotracteur was reeds aanwezig. Het seizoen duurde tot 10 oktober, er werd op zondagen on een aantal zaterdagen gereden. Op 16 september waren roods 5500 plaatskaarten verkocht, waaruit wel blijkt, dat de exploitatie eon succes is. Van do vereniging kunt U lid worden voor 25 francs per jaar; het adres is: APPEVA, Marie de Cappy80. U ontvangt dan regelmatig een bulletin. Langres De tandradtramlijn is afgelopen februari uit veiligheidsoverwegingen buiten bekijf gestold. Voor de toekomst van deze lyn is nog geen besluit genomen. (ChdFR&ü 108) Laon Nagegaan wordt of de tram weer in dienst gesteld wordt. In dat geval denkt men aan een bestelling van 3 nieuwe motorwagens van La Brugeoise/Séchoron. (ChdF Reg&ü 10$. Lille M.i.v. 1 - 7 - 1 9 7 1 is eenmanbediening ingevoerd. De doorstroming is van voren naar achteren. Vooraan staat een ontwaardingsapparaat. 0:k mw 204 is thans in de nieuwe kleur (rood en grijs) geschilderd. Qléron Op het eiland Oléron is nog oen toeristisch smal spoorlijntje (60 cm) aangelegd in Boyarcville. Eén loc ry'dt met 5 rijtuigen de 700 motor van een parkeerplaats naar hot strand. Zoals bekend, bostaat op dit eiland ook do toeristenlijn van St.Trojan, welke lijn nog steeds uitgebreid wordt en ook verlegd moet worden t.g.v. de zeehoogte. 2

Museum Halakoff De verzameling is uitgebreid met Paryse mw 579 (die later door Hagondange werd overgenomen); een ahr van Genèvo (type "Hermance"), een trolleybus van le Havre en een Saurer-autobus uit Lausanne, welke laatste bedrijfsvaardig is en ook al gereden hoeft tussen Malakoff en Pithiviers. Het is onzaker of in de toekomst het rit.seum voor het publiek geopend blijft. Museum Mulhouse In het nieuwe spoorwegmuseum te Mulhouse bevinden zich naast spoorweglocs an rijtuigen mw 874 uit Lille en Renault bus 2728 uit Parijs. ITALIË Turijn Ministeriële goedkeuring is verleend voor de bouw van de eerste metrolijn(l4 kia). MEXICO Enige gegevens, overgenomen uit Modern Tramway van december 1 9 7 1 in Mexic City bestaan thans 5 metrolijnen, waarvan dc lijnen 1 en 3 in tunnel en lijn 2 in de open lucht via een vroegere vrije trambaan aangelegd zijn. Er zijn nog 12 tramlijnen; hierop rijden ± 300 rCC's, afkomstig van Detroit en Minneapolis. In Tampico is éér. lange tramly'n aanwezig, waarop behalve enig oud materieel, PCC's rijden, afkomstig van Kansas CitySt.Louis en Mexico. In Vera Cruz rydt op 5 tramlijnen vrij oud materieel, terwijl de baan in zeer slechte toestand verkeert. OOSTENRIJK Innsbruck Bij revisie kreeg by'w 129 twee zijruiten i.p.v. vier. Mw 21 is verbouwd tot slypwagen i.p.v. mw 53» welke afgevoerd werd. Na ernstige brandschade geleden te hebben, wordt mw 8 herbouwd. Op de route van lijn 6 hebben omvangrijke baanvernieuwingswerkzaamhedon plaatsgevonden. Stern & Hafferl De Keulse wagens 1294+2294 zijn verbouwd tot ET 2 2 . 1 1 1 en ES 2 2 . 2 1 1 , zij zyii crème-rood geschilderd. 1293 en 2293 zijn thans in ombouw. Het baanvak AtterseeLandungsplatz (zie pagina 193) werd pas m.i.v. 26-9-197! opgeheven. V/enen In september reden voor het laatst oude driewagen-tramstellen en wel twee spitsstellen van lijn J. Afgeleverd werden door SCP 4749-4756 en door Lohner 4504- Gesloopt werden: K 2293,2301,2326,2537,2341,2372,2574,2378,2387,2395,2406,2408,2444,2454,2460, 2 5 0 7 , 2 5 2 1 , 2 5 2 3 , 2 5 3 4 , Li 2 5 4 9 , 2 5 7 0 , 2 5 9 2 , 2 6 1 2 , 2 6 1 3 , 2 6 1 7 , 2 6 1 3 , 2 6 1 9 , 2 6 3 1 , 2 6 3 2 ; M 4135; F 4 1 5 3 ; Fv 4 1 5 9 , 4 1 6 0 ; SH 6218; NR 6833,6354, k 1912,1915,1914,1922,1923,1928,1932, 1 9 3 4 , 1 9 3 9 ; k 3988,3992; szi 7161 .71 6/j , 7 1 6 5 , 7 1 6 6 , 7 1 6 7 , 7 1 6 8 , 7 1 7 2 , 7 1 7 5 , 7 1 8 5 , 7 1 8 9 , 7 1 9 0 , 7 1 9 1 , 7 1 9 3 , 7 1 9 5 , 7 1 9 6 , 7 1 9 7 , 7 1 9 8 , 7 2 0 0 . Vernummerd werden I607,l6l5,l6l6,l6l3,l6l9, l 6 2 1 - l 6 2 7 1 ^ 9 in sz5 7 2 0 7 , 7 2 1 5 , 7 2 1 6 , 7 2 1 8 , 7 2 1 9 , 7 2 2 1 - 7 2 2 7 , 7 2 2 9 ; 1630 in 7208. Er zijn nu geen kz wagens meer; later werd szj 7229 gesloopt. Nl 2998 en 2999 werden in juni vernummerd in NR 6898 en 6899; E 46OO in 4459; Ll 2625 in 6201; K 2354 in KH 6372. Zillertalbahn Diepplloc D6 werd aan de Steiermai'kischo ï,andesbahn verkocht (voor Preding-Stainz). Bi 28 is barwagen geworden. POLEN Lod_z Hier is in dienst gesteld mw 1 als eerste 6-assige Poolse gelede vragen voor 1000mm spoor (het betreft een variant van type 102 K ) . RQEMEtnE Boekarest De dubbelgelede wagon, die door Linke Hofmann-Busch gebouwd is, is onder nr 001 in dienst gekomen op lijn 19. Een groot aantal dergelijke wagens zal onder licensie van genoemde fabriek gebouwd worden door Electroputere in Craiova. (ChdFR&U 107) SPANJE Barcelona Het metronet zal van 46 km worden gebracht, op 65 km. Een tak van de metro zal het station Sans verbinden met het vliegveld Prat de Llobrogat. Madrid Het metronet zal van 54 km uitgebreid worden tot 130 km. Tor gelegenheid van het 100-jarig bestaan van do tram aldaar werd op 30 mei jl. een rit gemaakt met de mw ll60(de nieuwste tram) en de museumtram 477 (2-assig, eigenlijk is dit mw 503$ deze wagen deed ook dienst als nr 105 in de film Dr Zhivago). De 503 is een van de oude wagens, die bewaard zijn; de andere zijn 477 (die dus echt bestaat), 5012 en 5051. Zaragoza Daar de concessie geëindigd is, tracht de gemeente de trams uit de stad te verdrijven. Deze zomer waren nog slechts in dienst lijn 1 en een deel van lijn 5. (ML'10/71). TSLECHOSLi iWAKIJE Praag Do metro zal op 1 juli 1974 geopend werden. Ü.S.A. New Qrleans De mogelijkheid bestaat, dat d : St Charles tramlijn (de enige lijn hier) verlengd wordt naar Esplanade. ZWEDEN Li dingo Bij een frontale botsing op een enkelsporig traject werden mws 12 en 45 en stuurs tan dwagen 27 zo zwaar beschadigd, dat zij afgevoerd werden. Stockholm T-baan lijn 18 werd in september verlengd van Farstra naar Farstra Strand, f

8

5

;

c

BUITENLANDSE BERICHTEN RENL 'IEAAE SPOORLIJNEN Er zijn tegenwoordig nog maar weinig niet-gesubsidieërde spoorwegen in Europa. Het i-B dan ook niet verwonderlijk, dat er van partikuliere zijde slechts weinig belangstelling bestaat om geld te investeren in spoorwegen. Het is gebleken, dat lijnen, waar met snelheden van meer dan 120 km/h wordt gereden, echter wel rendabel zijn. De winsten op deze lijnen worden door minder belangrijk verkeer echter weer volledig opgeslokt. Het beste bewijs hiervoor kan worden gevonden in Japan. De Tokaidotreinen hebben een andere spoorwijdte dan de gewone treinen, zodat het verschil in opbrengst eenvoudig is vast te stellen; de Tokaido-treinen blijken zeer veel winst op te leveren. In Europa zijn dan ook wel enkele kapitaal-bezitters, die wel brooc" zien in dergelijke plannen. In Italië wordt momenteel de spoorlijn tussen Rome en Florence geschikt gemaakt voor snelheden van 240 km/h. Een groot gedeelte van deze spoorlijn zal worden vernieuwd. Het geld wordt aan de Italiaanse spoorwegen geleend door enkele grote industrieën, onder andere Fiat. In Duitsland wordt gedacht aan een "Hochleitungsschnellbahn" tussen Hamburg-Köln-Frankfurt-Stuttgart-MUnchen. Dit gebeurt door Bölkow GmbH en Strabag AG, in samenwerking met de D.B. Men denkt aan een Hovercraft-spoorweg, maar het is ook mogelijk dat er een nieuwe, verhoogde spoorlijn wordt aangelegd. In het laatste geval kan dan van reeds, bestaande spoorwegstaV. tions gebruik worden gemaakt. AUSTRALIË In West Australië kwamen enige tijd geleden nieuwe dieselloks aan, waardoor stoom nog verder op de achtergrond raakte. Tijdens de graanoogst van dit jaar waren slechts tien van de 60 loks van de serie W (2D1) in dienst. Buiten deze periode zijn er van de serie V (lül) normaal nog slechts één of twee loks per dag ia dienst. Van deze twee betrekkelijk nieuwe series is nog geen enkele lok gesloopt. Van de oudere series zijn nog in dienst: vijf exemplaren van de serie S (2D1), en één exemplaar van de volgende series: Dm (2C2 tender), G (IC), Pm (2C1) en Fs (2D). BRAZILIË Op de breèdspoorlijn Santos-Sao Paulo vierden tot nu toe op steile, trajekten de rijtuigen d.m.v. kabels omhoog getrokken. Deze trajekten worden nu uitgerust met tandstaaf en geëlektrificeerd met 3000 V gelijkstroom. Eem serie van acht lokomotieven voor dit doel zal door Japan worden geleverd (Hitachi). BULGARIJE De nieuwe rechtstreekse verbinding Bulgarije-Turkije via het grenspunt Svilengrad/ Kapikule is in bedrijf genomen. De verbinding via Griekenland blijft overigens in gebruik. Sinds 1966 bestaat in Roese, een stadje aan de Donau, een verkeersmuseum. CANADA Canada ontwikkelt een diesel-elektrisch voortbewogen trein (de z.g. LEG ofwel LightRapid-Comfortable) die dezelfde prestaties kan leveren als de overigens niet in alle opzichten suksesvolle turbotrains. Op 4 juni nam de Canadian National Railway afscheid van de stoomtraktiü. Lok nummer 6218 (een 2D2) werd, na' een aantal afschoidsritten, buiten dienst gesteld. Do lok zal worden bewaard. Canadian Pacific bestudeert de mogelijkheid, de ongeveer 2000 km lange lijn ton westen van Calgary te elektrificeren. Om de moeilijkheden dio het klimaat zou kunnen bieden te onderzoeken, wordt op een spoorlijn in Noorwegen (bij Bergen) geëxperimenteerd met een Zwwedse thyristor lok, uitgerust met speciale meetapparatuur. Van deze loks (serie Rc-2) hebben de Zwaedse spoorwegen er reeds zo'n 60 in dienst; in totaal zullen er 110 komen. DUITSLAND D.S.G. heeft 40 slaaprijtuigen besteld van het type "Universcl" met airconditioning. Zij zouden nog voor de Olympische Spelen van 1972 in MUnchen geleverd moeten worden. De D.B. stelde de eerste turbo-diesellokomotieven serie V 210 in dienst. De D.B. ontwikkelen eon nieuw type elok met een maximumsnelheid van 120 km/h voor goederenverkeer. Het is eon tegenhanger van de E 103 en zal worden aangeduid met serienummer E 1 5 1 . M.i.v. de winterdienst is in Duitsland 20A km geëlektrificeerde spoorlijn bijgekomen: Gcmündon (M), Waigolshausen, Hamborg (IOC k m ) ; Schöndorf-Aaien (43 k m ) ; 23 km van do S-Bahn te MUnchen; 28 km van de Sr-Bahn to Frankfurt. Meer dan 30 % van het totale D.B.-net is thans geëloktrificeord. ENGELAND Het trajokt Moorgate-Drayton Park van London Transport is overgegaan in handen van

British Rail. Dit maakt elektrifikatie met 50 Hz wisselstroom van het B.R.trajekt mogelijk waarbij een groter gebied zal kunnen worden bediend met B.R.-voorstadstreinen dan per underground het geval zou zijn. Aan het station Highbury-Irlington zal aansluiting bestaan op de Victoria -lijn van de Underground. Tenzij de publieke opinie minister Peyton ervan kan overtuigen, dat de ongeveer 80 km lange spoorlijn tussen Dovey Junction en Pwellheli voldoende maatschappelijk nut heeft, zal de financiële steun welke B.R. ontvangt voor deze lijn, worden ingetrokken. Tot nog toe zijn reeds vele petities ingediend. Ook in Hampshire wordt een spoorlijn met sluiting bedreigd, namelijk die tussen Winchester en Alton; hot verlies van deze lijn over 1970 bedroeg ongeveer 9 miljoen gulden; de dienst zal worden overgenomen door bussen. De nieuwe air-conditionod rijtuigen worden nu gebruikt voor tien treinen op York™ shire, en een even groot aantal op Schotland. Het aantal treinen op de East Coast is vermeerderd met tien. De universiteit van Edinburgh heeft in opdracht van B.R. een onderzoek ingesteld naar het schudden van de hoofden van de passagiers tijdens treinritten. De proefpersonen droegen apparatuur met spiegeltjes en lampjes op het hoofd. Hoe lachwekkend e.e.a. ook mag klinken, is. dit onderzoek toch van groot belang bij het ontwerpen van nieuw materieel. Het zenuwstelsel van de mens is namelijk erg gevoelig voor het schudden van het hoofd. In het graafschap Yorkshire wordt getracht, een niet meer in gebruik zijnde spoorlijn (tussen Grosmont, Cnathland en Pickering) over te nemen van B.R. , welke dan. geschikt zal worden gemaakt voor stoomritten. Ongeveer een derde deel van de benodigde 110„000 pond is reeds bijeen gebracht. De streek waarin deze lijn ligt is reeds erg aantrekkelijk voor spoorliefhebbers: de Stockton-Darlington Railway, de Keighley & Viorth Valley Railway, en het nieuw te vestigen museum in York. Ook de Dart Valley Railway toont belangstelling voor een stuk spoorweg van B.R., namelijk voor een gedeelte van de zijlijn uit Newton Abbott. Deze lijn wordt met sluiting bedreigd, en is erg geschikt voor het rijden met zware stoomloks. Lok nummer 4588, een 1C1 tender].ok van do Great toestem Railway, is in de werkplaatsen te Swindon (waar deze lok in 1 9 2 / werd gebouwd) geheel gereviseerd en overgedragen aan de Dart Valley Railway. B.R.-lok "Kestrel", een 4000 pk sterke dieseilok, welke gedurende 3è jaar is gebruikt voor proefnemingen, is verkocht aan Rusland. Na te zijn omgebouwd voor het Russische breedspoor, is de lok tentoongesteld in Moskou. Jaarlijks besteedt de Southern Region van B.R. ruim twee miljoen gulden aan de beveiliging van zijn lijnen tegen spelende kinderen. Sinds 1967 zijn er 21 kinderen omgekomen en zijn er 29 gewond geraakt; in veel gevallen gebeurde dit, doordat zij in aanraking kwamen met de derds rail, waarop 750 Volt staat. In april werd bekend gemaakt, dat voor de uitbreiding van de ondergrondse in Mersey (Liverpool) door de regering 7,8 miljoen pond beschikbaar gesteld zal worden,"Tn de vorm van.leningen. Dit is driekwart van het bedrag dat nodig is, om de uitbreidingen, welke in 1974 gereed moeten zijn, mogelijk te maken. London Transport zal de eerstkomende twintig jaar 650 miljoen pond. besteden aan uitbreiding en verbetering van de ondergrondse, er. van het busnet (resp, 250, 275 er. 125 miljoen). Vorig jaar werd 3,7 miljoen pond winst gemaakt; dit is mede terug te voeren op tarief-verhogingen. Vooral bij de busdiensten heerst personeelgebrsk, en om dit op te lossen, en uiteraard ook om geld te sporen, wil men alle bussen tegen 1980 omgeschakeld hebben op éénmanbediening. De Victoria-lijn van de Underground blijkt een groot sukses te zijn; het aantal passagiers steeg van 58 miljoen in i?é9 tot 82 miljoen in 1970. Op 24 juli van dit jaar werd het laatste deel van de uitbreiding van deze lijn officieel geopend, In London kan men sinds kort ritten maken in dubbeldeksbussen, welke zijn ingèrient als restaurant. In het restaurant (op het bovendek) bevinden zich 23 zitplaatsen, de keuken bevindt zich beneden. Het uiterlijk van de bus, zowel als de kleding van de serveersters heeft; men in Victoriaanse stijl gehouden. De eerste bus heet ' Vic~ touriana". FINLAND Dank zij de aanleg van nieuwe raiitrajekten zullen de lange afstandsverbindingen. vanuit Helsinki aanzienlijk worden versneld. FRANKRIJK In haar vergadering van 29 juli j,l. heef!; de Franse regering in principe besloten een luchtkussentrein-verbinding aan te leggen tussen de thans in konstruktie zijn,;

de satelietstad van Parijs CERGY-PONTOISE (in het jaar 2000 350.000 inwonersl) en de Parijse wijk LA DÉFENSE. Hiermede worden eerdere plannen (een luchtkussenverbinding Roissy-Orly en een.konventionele spoorwegverbinding Gergy-La Défense) doorkruist.: De aanlegkosten worden geschat op 280 miljoen francs, dat is 100 miljoen meer dan een konventionele lijn gekost zou hebben. Deze meerkosten vormen overigens niet de enige reden, dat het projekt niet overal even enthousiast onthaald is: sommige zijn van mening, dat het trajekt Roissy-Orly de voorkeur had moeten krijgen, zich baserend op prestige-overwegingen; anderen, zoals André Chaudières, presidert van de CCES in de Parijse regio, vinden, dat juist het aanleggen van deze lucntkussenlijn geschiedt op basis van prestige-overwegingen, die in geen enkele verhoudi ig staan tot de werkelijke behoeften. De lijn vervangt, zegt Chaudières, de geplande spoorlijn zonder evenwel ook maar te kunnen reiken naar de mogelijkheden die een dergelijke "konventionele" verbinding geboden zou hebben. Ook de SNCF stelt zich beslist niet van harte op achter de door de regering genomen beslissing. (Le Monde) Een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van de prefektuur van Parijs, SNCF, RATP en van het bureau dat belast is met de inrichting en infra-struktuur van de nieuwe wijk La Défense van de Franse hoofdstad, heeft zich zeer positief opgesteld tegenover een pion binnen het kader van hot VTe meerjarenplan du (her-)opening te bewerkstelligen van een spoorwegverbinding DEFENSE-BASTILLE via de thans alleen voor goederenverkeer in gebruik zijnde "petite ceinture" in het zuiden van Parijs, Daarvoor zou nodig zijn: heropening voor reizigersverkeer van het trajekt Issy-PlaineGare de la Bastille (een gedeelte van dit trajekt is eerst onlangs gesloten na de ingebruikneming van de oostelijke tak van de métro-express: het trajekt Bel AirBastille), en aanleg van een nieuw trajekt Futeaux-La Défense. Het plan zou in etappes kunnen worden uitgevoerd, de totale kosten zouden 470 miljoen francs bedragen en de geschatte jaarlijkse vervoerscijfers zouden een hoogte van 70 miljoen reizigers bereiken, mede dankzij de mogelijkheid 13 gemakkelijke overstapmogelijkheden; op bestaande verbindingen van de SNCF en de métro te konstrueren. Bovendien zou deze verbinding de zuidelijke sektie van de Boulevard Périphérique zodanig kunnen ontlasten, dat vooreerst verbreding van deze autoweg niet nodig zal zijn. Het werk zou in 3Ür jaar te realiseren zijn. (Le Monde) Op l 8 november is het pendeltrajekt La Défense-Etoile van de R.E.R. verlengd met het trajekt Etoile-Auber (Opéra). .Op het Parijse voorstadstrajekt Pont Cardinet-Auteuil wordt sedert 8 november j . 1 , op werkdagen een 10-minutendienst gereden. De laatste drie maanden werden door de SNCF besteld: 5 bi-courante eloks serie 25200 (1500 V gelijk- en 25000 V wisselstroom), 5 eloks serie 25150, idem als hiervoor genoemde serie, 20 vierwagenstellen t.b.v. het Parijse voorstadsverkeer serie Z 5300, l 8 restauratierijtuigen type Grill-Express, 110 couchetterijtuigen, waarvan 60 gemengd le/2e klas, 35 slaaprijtuigen type T2 en verder 'een groot aantal platte goederenwagens. Op 2 december j . 1 . reed de laatste stoomtrein op het Région Ouest. Getrokken door een 141 R zal een officiële laatste stoomrit gereden worden van Rennes naar AUray. Het volgende staatje, waarin de thans geldende reisduur tussen Parijs en een aantal van de belangrijkste andere steden in Frankrijk is opgenomen, met tussen haakjes de snelste tijd in 1966, laat duidelijk zien welke tijdwinst de inspanningen van de Franse spoorwegen de laatste jaren hebben opgeleverd: Parijs-Lille 1 . 5 5 u (2.05 _) Parijs-Lyon 3.45 u (4.00 u) Parijs-Metz 2.43 u ( 2 . 5 8 u) .Parijs-Tculouse 6,00 u ( 6 . 4 0 u) Parijs-Nancy 2 . 4 1 u (2,49 u) Parijs-Bayonne 5.56 u ( 6 . 2 7 u) Parijs-Straatsburg 3.57 u ( 4 . 1 1 u) Parijs-Bordeaux 4 . 1 3 u. (4.43 u) Parijs-Mulhouse 4 . 0 3 u ( 4 . 4 2 u) Parijs-Caen 1,49 u ( 2 . 1 9 u) Parijs-Nice 9 . 1 0 u (10.13 u) Parijs-Le Havre 1.47 u ( 2 . 2 4 u) Parijs-Grenoble 5 . 2 3 u ( 5 . 4 0 u) (Le Monde) 26 september betekende in Frankrijk het einde van de nodige stoptreindiensten: Région Est: Laveline-Gérardmer en Région Ouest: Cabariot-Le Chapus bleven zonder enige vervanging.... Autobussen vervingen de stoptreinen op de trajekten: Région Est: Merrey-Toul, Ché'lons sur Marne-Vitry le Francois-Bar le Duc, CulmontChalindrey-Vesoul, Mont sur Meurthe-Bruyères; ïiógion Ouest; Gisors-Dieppe, LlsiouxPont l'Ëvêque-Honfleur, Carentan-Carteret-Lison-Folligny-Dol, Trouville-DeauvilleDives-Cabourg; Région Sud-Ouest: Cahors-Monsempron-Libcs: Région Sud Est: ClermontFerrand-Boë'n, Vichy-Ambert-Darsac, Malesherbes-Montargis, Riom-Chatel-Guyon. r

FMNKRIJK-DUITCLAND Op 15-augustus j . 1 . heeft het materieel van de museumlijn Achern-Ottenhöfen een internationaal uitstapje gemaakt. Lok 28 "Badenia" met vijf rijtuigen bracht toen een bezoek aan het Franse zusterlijntje Rosheim-Ottrott. Het daar beschikbare stoomlokje wérd eveneens bij Borsig gebouwd in 1906. De bezoekende machine werd in 1900 gebouwd. -HONGARIJE De'M.A.V. zal de serie dieselelektrische goederentreinlokomotieven van het in Rus­ land gebouwde' type M 62 (2000 pk) met nog 78 stuks uitbreiden. Hongarije zelf bouwt -reizigerstreinlokomctieven (2700 pk) serie M 63. Het trajekt Miskolc-Sajoesceq zal nog dit jaar geëlektrificeerd zijn. ISRAËL In augustus is in Israël een 9 km lang nieuw trajekt in gebruik genomen van Mamshit naar Zefa. Het trajekt dient om fosfaten vanuit Zefa naar de havenstad Ashdod te kunnen transporteren. ITALIË De Ferrovia Circumvesuviana gaat in Napels een nieuw station bouwen, pal naast het F.S.-station aan de Piazza Garibaldi. Nog voor het'eind van dit jaar zal de F.S. een prototype treinstel in dienst stellen dat geschikt is voor snelheden tot 250 km/h. Het vierrijtuigstel, dat met tussenrijtuigen kan worden uitgebreid, is uitgerust met kantelbare rijtuigbakken i.v.m. hoge snelheden in bogen. Tussen Milaan en Monza is de spoorverdubbeling gereed gekomen. Ook de F.S. gaan restauratierijtuigen met zelfbediening in gebruik nemen. 20 rijtui­ gen zijn inmiddels besteld. JAPAN Japan experimenteert met ballastloos spoor op de vrije baan, zoals dit op bruggen en in tunnels al wel wordt toegepast. •MOZAMBIQUE Op 24 september werd de spoorlijn van Malawi naar de havenplaats Nacala in gebruik genomen. NIEUW Z E E L A N D De New Zealand Railways zullen van december dit jaar tot april 1972 stoomritten uit­ voeren over de ongeveer 60 km lange lijn tussen Luursden en Kingston, op het zuide­ lijke eiland. Iedere dag zullen er in beide richtingen twee treinen rijden, getrok­ ken door een Pacific van de serie Ab; hiertoe zullen de nummers 778 en 795 en een aantal rijtuigen worden opgeknapt. OOSTENRIJK Met de opening van hot station Rennweg van de M e n e r S-Bahn per 23 mei j . 1 . zijn thans alle in het oorspronkelijke S-Bahnprojekt cpgenomen stations gerealiseerd. De S-Bahn werd op 1 7 - 1 - 1 9 6 2 in dienst gesteld. Sinds 23 mei van dit jaar is de zogenaamde 'Wiener Verbindingsbaan (Penzing/Hütteldorf-St.Veit-Speising-Maxing-Hetzendorf-Meidling) evenals de zogenaamde Dunaulandebahn (een zijtak van Maxing naar de lijn naar het oosten) geëlektrificeerd. M.i.v. mei 1972 zal het trajekt Graz-Spielfield (a.d.Yougoslavische grens) geëlektri­ ficeerd zijn. Ket trajekt heeft een steeds groeiend verkeer te verwerken. De Oe.B.B. zal in de komende jaren 1500 personenrijtuigen aanschaffen. De Oe.B.B. overwegen algehele sluiting van 553 km spoorlijn, en bovendien van 333 km voor wat betreft het reizigersverkeer. Gedacht wordt voorts om daar waar het tracé van do te sluiten tra jekten gunstig ligt t.o.v. de route over de vieg op het oude railtrajokt een soort busbaan aan t e leggen. PERU Ook hier wordt aandacht geschonken aan het openbaar vervoer. Momenteel worden de mogelijkheden nagegaan van de aanleg van een metro in Lima en de nabij gelegen ha­ venstad Callao. RUSLAND Dit jaar zal 1000 km spoorlijn worden geëlektrificeerd, waaronder Odessa-Khirouka en Sverdlovsk-Kourgam. SPANJE De winterdienst heeft voor verschillende expres-treinen een aanmerkelijke versnel­ ling gebracht. De expres Barcelona-La Coruna-Vigo wint maar liefst 4 uur. De Talgo Madrid-Barcelona 30 minuten. ZWITSERLAND .. Het reizigersverkeer door de Simplontunnel nam in 1970 met 6,2 % toe.