L A B O R ATO R I U M G I D S
Voorwoord Labgids Geachte collega, Voor u ligt de nieuwe Labgids GKCL, versie 2011. In deze vernieuwde editie zijn zowel de bepalingen van het GKCL als van de ziekenhuisapotheek opgenomen. Ook bevat het praktische informatie over de dienstverlening van het GKCL en de ziekenhuisapotheek. Heeft u suggesties hoe het beter kan dan hoor ik dat graag! U kunt me bereiken op onderstaand telefoonnummer of via e-mail:
[email protected] Namens de vakgroep klinische chemie GKCL, met vriendelijke groet,
dr. Michael Fouraux klinisch chemicus GKCL 078-6541810
[email protected]
Versie: 2011
Contactgegevens Adresgegevens GKCL: Bezoekadres: Albert Schweitzer ziekenhuis, locatie Dordwijk Albert Schweitzerplaats 25 3318 AT Dordrecht
Postadres: Albert Schweitzer ziekenhuis, GKCL, locatie Dordwijk Postbus 444 Website: www.hetgkcl.nl 3300 AK Dordrecht
Medisch Manager GKCL: dr. W. van Gelder, arts klinische chemie bereikbaar via secretariaat GKCL
Bedrijfsleider GKCL: drs. I. Reitsma bereikbaar via secretariaat GKCL
Telefoonnummers GKCL: Uitslagen laboratoriumonderzoek: Dienstdoende klinisch chemicus/arts klinische chemie: Administratie Trombosedienst Drechtsteden: Secretariaat GKCL:
078-6541532 078-6541529 of 06-22474459 078-6545050 078-6523174 of 078-6523130
Telefoonnummers Ziekenhuisapotheek: Contactpersoon dhr. Th.A.G. Tijssen, ziekenhuisapotheker 078-6523126 Dienstdoende ziekenhuisapotheker: 078-6542995 Telefoonnummers RLM: Dienstdoende arts-microbioloog:
078-6523160
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd
A ACE ACTH AFP ALAT
<10D <1J <13 J
Albumine
Albumine/kreatinine ratio Albumine quotiënt Alcohol Aldosteron
liquor cerebrospinalis liquor cerebrospinalis urine 24u urine ochtend urine ochtend albumine liquor: albumine serum bloed liggend na 3 uur op zijn
>90D >6J
Alfa-1-Antitrypsine faeces Alkalische fosfatase
<10D
Mannen 8-21 7-50 <9 <52 <60 <39 <41 35-50 <450 <300 <30 <20 <2,5 3-9
Vrouwen 8-21 7-50 <9 <52 <60 <39 <31 35-50 <450 <300 <30 <20 <3,5 3-9
Eenheid E/L ng/L μg/L E/L E/L E/L E/L g/L mg/L mg/L mg/24u mg/L mg/mmol 10^-3
0 0,04-0,35 0,15-0,82 1,0-1,9 <0,40 <350
0 0,04-0,35 0,15-0,82 1,0-1,9 <0,40 <350
mmol/L nmol/L nmol/L g/L mg/g E/L
Extern
Extern Extern Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd <1J <13 J 13-17J >17J Allergie screening inhalatie-allergie
screening voedselallergie Aluminium Ammoniak p-Amylase Androsteendion
gras, boom, kruid, schimmel, huisstofmijt, kat, hond kippeneiwit, tarwe, melk, vis, pinda, soja plasma veneus
<30D
<2J 2-4J 4-6J 6-8J 8-10J 10-15J >15J
Mannen <511 <425 <454 <120
Vrouwen <511 <425 <254 <120
Eenheid E/L E/L E/L E/L
<0,35
<0,35
kE/L
<0,35
<0,35
kE/L
<10 <160 <45 <35 <1,2 <1,4 <2,6 0,7-3,8 1,0-3,8 1,4-5,2 2-10
<10 <160 <45 <35 <1,2 <1,4 <2,6 0,7-3,8 1,0-3,8 1,4-5,2 2-15
μg/L μmol/L μmol/L E/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L
Extern
Extern Extern Extern Extern Extern Extern Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd AMH Anion gap Anti-cardiolipine antistoffen IgG-klasse IgM-klasse Anti-CCP antistoffen Anti-ds DNA (kwalitatief ) Anti-ds DNA (kwantitatief ) Anti-MPO antistoffen Anti-PR3 antistoffen Anti-transglutaminase antistoffen IgA-klasse IgG-klasse Anti-TPO antistoffen Anti-TSH receptor antistoffen Antitrombine III AP-50 titer
postmenopausaal Anti-Müller-Hormoon postmenopausaal [natrium]-[chloride][bicarbonaat]
Mannen
8-16
Vrouwen 1-10 1,0-12,0 <0,1 8-16
Eenheid nmol/L μg/L μg/L mmol/L
<20 <15 <25 negatief <5 <4 <4
<20 <15 <25 negatief <5 <4 <4
E/mL E/mL kE/L IU/mL U/mL U/mL
<10 <7 <35 <1,5 80-120 30-113
<10 <7 <35 <1,5 80-120 30-113
U/mL U/mL kIU/L IU/L % %
0-41J >41J
Extern Extern
Extern
anti-tTG antistoffen
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd APTT ASAT
B β2-microglobuline βhCG + hCG Bezinking (BSE)
Vrouwen <32 <75 <89 <56 <31
Eenheid sec E/L E/L E/L E/L
Extern
<10D <1J <13J >13J
Mannen <32 <120 <89 <56 <37
Leeftijd
Mannen
Vrouwen
Eenheid
Extern Extern
<15J 15-50J 50-70J >70J
<15 <15 <25 <35
<15 <20 <30 <35 <30
mm/u mm/u mm/u mm/u mm/u
<1D <2D <6D <30D >30D
<100 <140 <200 <100 <17
<100 <140 <200 <100 <17
μmol/L μmol/L μmol/L μmol/L μmol/L
zie microglobuline zie hCG
zwangerschap (laatste trimester) Bilirubine totaal
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Bilirubine direct (geconjugeerd) Bloedgasonderzoek pH
Leeftijd >30D
Mannen <5
Vrouwen <5
Eenheid μmol/L
<1D >1D <1D >1D <1D >1D
7,25-7,45 7,35-7,45 3,6-5,3 4,7-6,4 5,3-12,0 10,0-13,3 8,0-10,7 17-24 22-29 -10 - -2 -3 - +3 0,95-0,98 0,92-0,96 <4
7,25-7,45 7,35-7,45 3,6-5,3 4,7-6,4 5,3-12,0 10,0-13,3 8,0-10,7 17-24 22-29 -10 - -2 -3 - +3 0,95-0,98 0,92-0,96 <4
kPa kPa kPa kPa kPa mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L fractie fractie min
<0,2 <0,2 <0,3
<0,2 <0,2 <0,3
μmol/L μmol/L μmol/L
bloed arterieel
pCO2 pO2 capillair Bicarbonaat
<1D >1D <1D >1D
Base excess O2 saturatie capillair Bloedingstijd Bloedpigmenten Oxy-hemoglobine Met-hemoglobine Bilirubine
Extern
liquor cerebrospinalis
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM C Leeftijd C1q C1q-bindingstest C-Peptide nuchter CA 125 CA 15.3 CA 19-9 Calcitonine Calcium <10D urine 24u Calcium (geïoniseerd) CDT CEA Ceruloplasmine CH-50 titer Chloor
<1D urine 24u
Cholesterol Totaal
<19J 19-29J
Mannen 0,09-0,19 <8 0,30-2,35 <20 9-50 <38 <8,4 2,10-2,50 2,20-2,65 <7,5 1,12-1,32 <2,1 <5 0,2-0,6 75-160 96-110 96-107 110-250
Vrouwen 0,09-0,19 <8 0,30-2,35 <20 9-50 <38 <5,0 2,10-2,50 2,20-2,65 <7,5 1,12-1,32 <2,1 <5 0,2-0,6 75-160 96-110 96-107 110-250
<5,3 <6,1
<5,5 <6,1
Eenheid g/L % nmol/L E/mL kU/L kE/L ng/L mmol/L mmol/L mmol/24u mmol/L % μg/L g/L % mmol/L mmol/L mmol/24u mmol/L mmol/L
Extern Extern Extern Extern
Extern Extern
Extern
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd 29-39J >39J HDL LDL (berekend)
<16J >16J <10D <13J >13J
CK
CO-Hb Complement C3 Complement C4 Cortisol
Creatinine CRP
niet-rokers rokers
9u 15u 22u urine 24u speeksel 23u zie kreatinine
Mannen <6,7 <7,1 0,9-1,7 <3,9 <4,4 <710 <230 <200 <1,5 <10 0,9-1,8 0,16-0,42 240-700 180-470 50-250 <850 <10
Vrouwen <6,3 <7,0 1,1-2,0 <3,9 <4,4 <710 <230 <170 <1,5 <10 0,9-1,8 0,16-0,42 240-700 180-470 50-250 <850 <10
<10
<10
Eenheid mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L E/L E/L E/L % % g/L g/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/24u nmol/L
Extern
Extern
mg/L
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM D Leeftijd D-dimeer Delta-aminolevulinezuur urine 24u DHEA-sulfaat (DHEAS) E Eiwit (totaal)
eGFR Elastase Eosinofiele granulocyten Erytrocyten
Ethanol
Leeftijd <10D <3J >3J urine portie urine 24u liquor cerebrospinalis synoniem MDRD faeces <10D <16J liquor cerebrospinalis zie alcohol
>1J
Mannen <0,5 <50 1-17
Vrouwen <0,5 <50 1-12
Eenheid mg/L μmol/24u μmol/L
Extern
Mannen 45-70 50-75 60-80 <0,2 <0,15 0,15-0,45 >60
Vrouwen 45-70 50-75 60-80 <0,2 <0,15 0,15-0,45 >60
Eenheid g/L g/L g/L g/L g/24u g/L
Extern
>0,200 <0,3 4,0-6,0 3,5-5,6 4,6-6,2 negatief
>0,200 <0,3 4,0-6,0 3,5-5,6 4,2-5,4 negatief
mL/ min/1,73m2
mg/g 10^9 /L 10^12/L 10^12/L 10^12/L
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM F Leeftijd Factor II mutatie DNA-onderzoek (pro-thrombine) Factor V Factor VLeiden DNA-onderzoek Factor VII Factor VIII activiteit Factor VIII antigeen Factor IX Factor X Factor XI Factor XII zie vrije testosteron index F.A.I. (Free Androgen Index) Ferritine Fibrinogeen Foliumzuur Fosfaat <10D <16J >16J urine 24u FSH prepuberaal 1 - 10J volwassenen
Mannen negatief
Vrouwen negatief
Eenheid
70-140 negatief 70-120 50-150 50-150 70-120 70-120 70-120 70-150
70-140 negatief 70-120 50-150 50-150 70-120 70-120 70-120 70-150
%
25-250 2,0-4,0 >5 1,4-2,6 1,1-1,8 0,8-1,4 10-40 <7 1-9
20-150 2,0-4,0 >5 1,4-2,6 1,1-1,8 0,8-1,4 10-40 <7 3-12
μg/L g/L nmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/24u E/L E/L
Extern
% % % % % % %
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM
FT3 FT4 G GammaGT
Gastrine Geïoniseerd calcium Glucagon Glucose (nuchter) Glucose (2u pp) Glucose (liquor) Groeihormoon (GH)
Leeftijd
Mannen
Vrouwen 5-25 20-130
Eenheid E/L E/L
Extern
Leeftijd <10D <1J <13 J
Mannen <185 <204 <23 <50 <0,15
Vrouwen <200 <204 <23 <35 <0,15
Eenheid E/L E/L E/L E/L μg/L
Extern
<80 4,0-6,1 3,5-7,8 4,0-7,8 2,7-4,4 <10
<80 4,0-6,1 3,5-7,8 4,0-7,8 2,7-4,4 <10
ng/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L mE/L
midcyclisch postmenopausaal Zie vrij-T3 Zie vrij-T4
Extern
zie calcium (geïoniseerd) plasma volbloed plasma liquor cerebrospinalis geharmoniseerd
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM H Leeftijd Haptoglobine Hb bloed <10D <6J 6-16J >16J HbA1c bloed >1J HbA1c nieuwe eenheid boed >1J HbA2 (hemoglobine A2) bloed HbF (hemoglobine F) bloed hCG + βhCG bloed >1J 5-HIAA urine 24u 5-HIAA/kreatinine ratio urine 24u
Mannen 0,3-2,0 8,5-12,5 6,0-9,0 6,5-10,0 8,5-11,0 4,0-6,0 20-42 2,2-3,2 <2,0 <5 5-34 0,8-3,8
Vrouwen 0,3-2,0 8,5-12,5 6,0-9,0 6,5-10,0 7,5-10,0 4,0-6,0 20-42 2,2-3,2 <2,0 <5 5-34 0,8-3,8
HIT-onderzoek
negatief
negatief
<15 0,45-0,65 0,30-0,42 0,35-0,50 0,41-0,51
<15 0,45-0,65 0,30-0,42 0,35-0,50 0,36-0,47
Homocysteïne (nuchter) Ht (hematocriet)
heparine geïnduceerde trombopenie plasma bloed
<10D <6J 6-16J >16J
Eenheid g/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L % mmol/mol % % E/L μmol/24u μmol/mol kreatinine
μmol/L L/L L/L L/L L/L
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd <1J 1-13J >13J
17-Hydroxy-Progesteron
Mannen <3,0 <3,0 1,8-10,3
folliculair luteaal postmenopausaal I IJzer
IGF-1 (somatomedine C)
Leeftijd <10D <1J >1J 0-1J 1-2J 2-3J 3-4J 4-5J 5-6J 6-7J 7-8J 8-9J 9-10J
Mannen 20-48 5-13 14-28 7-43 7-39 6-38 6-37 7-37 7-39 7-41 8-45 10-50 11-59
Vrouwen <3,0 <3,0 0,6-5,5 0,7-14,2 0,6-5,2
Eenheid nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L
Extern Extern Extern Extern Extern Extern Extern
Vrouwen 20-48 5-13 10-25 7-43 7-39 6-38 6-37 7-37 7-39 7-41 8-45 10-50 11-59
Eenheid μmol/L μmol/L μmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd 10-11J 11-12J 12-13J 13-14J 14-15J 15-16J 16-17J 17-18J 18-19J 19-20J 20-25J 25-30J 30-35J 35-40J 40-45J 45-50J 50-55J 55-60J 60-65J 65-70J 70-75J
Mannen 14-72 19-90 24-111 29-126 31-129 29-117 25-95 21-76 18-63 17-55 15-47 15-43 15-40 14-37 13-35 12-33 11-31 11-29 10-28 9-26 8-25
Vrouwen 14-72 19-90 24-111 29-126 31-129 29-117 25-95 21-76 18-63 17-55 15-47 15-43 15-40 14-37 13-35 12-33 11-31 11-29 10-28 9-26 8-25
Eenheid nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM
IGF-BP3
Leeftijd 75-80J 80-85J 0-1J 1-2J 2-3J 3-4J 4-5J 5-6J 6-7J 7-8J 8-9J 9-10J 10-11J 11-12J 12-13J 13-14J 14-15J 15-16J 16-17J 17-18J 18-19J
Mannen 8-23 7-22 0,7-3,6 0,8-3,9 0,9-4,3 1,0-4,7 1,1-5,2 1,3-5,6 1,4-6,1 1,6-6,5 1,8-7,1 2,1-7,7 2,4-8,4 2,7-8,9 3,1-9,5 3,3-10,0 3,5-10,0 3,4-9,5 3,2-8,7 3,1-7,9 2,9-7,3
Vrouwen 8-23 7-22 0,7-3,6 0,8-3,9 0,9-4,3 1,0-4,7 1,1-5,2 1,3-5,6 1,4-6,1 1,6-6,5 1,8-7,1 2,1-7,7 2,4-8,4 2,7-8,9 3,1-9,5 3,3-10,0 3,5-10,0 3,4-9,5 3,2-8,7 3,1-7,9 2,9-7,3
Eenheid nmol/L nmol/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM
Immuunglobulinen IgA
Leeftijd 19-20J 20-25J 25-30J 30-35J 35-40J 40-45J 45-50J 50-55J 55-60J 60-65J 65-70J 70-75J 75-80J 80-85J
Mannen 2,9-7,2 3,4-7,8 3,5-7,6 3,5-7,0 3,4-6,7 3,3-6,6 3,3-6,7 3,4-6,8 3,4-6,9 3,2-6,6 3,0-6,2 2,8-5,7 2,5-5,1 2,2-4,5
Vrouwen 2,9-7,2 3,4-7,8 3,5-7,6 3,5-7,0 3,4-6,7 3,3-6,6 3,3-6,7 3,4-6,8 3,4-6,9 3,2-6,6 3,0-6,2 2,8-5,7 2,5-5,1 2,2-4,5
Eenheid mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L mg/L
<10D 10-120D 120D-1J 1-3J 3-10J >10J
<0,16 0,06-0,57 0,08-0,98 0,19-2,30 0,55-2,50 0,76-3,91
<0,16 0,06-0,57 0,08-0,98 0,19-2,30 0,55-2,50 0,76-3,91
g/L g/L g/L g/L g/L g/L
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd <120D 120D-1J 1-3J 3-10J >10J <10D 10-120D 120D-1J 1-3J 3-10J >10J
IgE
IgG
IgG IgG-index IgM
inhalatie-allergie Insuline
liquor cerebrospinalis <10D 10-120D 120D-1J 1-3J 3-10J >10J zie allergie nuchter
Mannen <2 <5 <10 <25 <100 6,5-12,5 2,6-7,8 2,2-15,2 2,6-13,9 5,2-14,3 5,2-16,0 2-45 0,22-0,60 0,03-0,24 0,10-0,55 0,07-1,20 0,10-0,87 0,21-1,90 0,45-2,30
Vrouwen <2 <5 <10 <25 <100 6,5-12,5 2,6-7,8 2,2-15,2 2,6-13,9 5,2-14,3 5,2-16,0 2-45 0,22-0,60 0,03-0,24 0,10-0,55 0,07-1,20 0,10-0,87 0,21-1,90 0,45-2,30
6-27
6-27
Eenheid kE/L kE/L kE/L kE/L kE/L g/L g/L g/L g/L g/L g/L mg/L
Extern
g/L g/L g/L g/L g/L g/L mU/L
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd <10D >10D
K Kalium urine 24u Koper Kreatinine klaring
urine 24u bij 1,73m2 bij 1,73m2
Kreatinine
16-60J >60J <30D <3J <16J >16J
urine 24u L Lactaat
LD
Leeftijd veneus plasma arterieel plasma liquor cerebrospinalis <10D 10D-1J 1-13J >13J
Mannen 3,4-6,0 3,5-5,0 30-90 10-26 <1,2 90-140 70-110 27-88 14-35 23-68 59-104 9-16
Vrouwen 3,4-6,0 3,5-5,0 30-90 10-26 <1,2 80-125 60-100 27-88 14-35 23-68 45-84 6-11
Eenheid mmol/L mmol/L mmol/24u μmol/L μmol/24u mL/min mL/min μmol/L μmol/L μmol/L μmol/L mmol/24u
Extern
Mannen 0,5-2,2 0,5-1,6 <2,2 <1730 <1100 <850 <450
Vrouwen 0,5-2,2 0,5-1,6 <2,2 <500 <1100 <850 <450
Eenheid mmol/L mmol/L mmol/L E/L E/L E/L E/L
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leukocyten
bloed
liquor cerebrospinalis Leukocyten differentiatie (Hand) Basofiele granulocyten Eosinofiele granulocyten Staafkernige neutrofielen Segmentkernige neutrofielen
Lymfocyten
Monocyten
Leeftijd <1D 1D-1J >1J >1J
Mannen 9,0-38,0 5,0-21,0 4,3-10,0 <15
Vrouwen 9,0-38,0 5,0-21,0 4,3-10,0 <15
>10J >10J >10J <1J 1-2J 2-3J 3-4J 4-10J 10-17 >17 <1J 1-2J 2-4J 4-17J >17
0-1 0-5 0-5 9-47 14-56 18-62 19-63 28-64 32-64 40-70 43-79 35-75 27-73 24-58 20-45 2-8
0-1 0-5 0-5 9-47 14-56 18-62 19-63 28-64 32-64 40-70 43-79 35-75 27-73 24-58 20-45 2-8
Eenheid 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^6/3μL % % % % % % % % % % % % % % % %
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leukocyten differentiatie (Machine) Basofiele granulocyten Eosinofiele granulocyten
Neutrofiele granulocyten
Lymfocyten
Monocyten LH
prepuberaal volwassenen
Leeftijd
Mannen
Vrouwen
Eenheid
<10D >10D <180D 180D-6J >6J <10D 10D-2J 2-6J 6-16J >16J <10D 10-180D 180D-2J 2-6J 6-16J >16J <10D >10D 1 - 10J
<1,0 <0,15 <2,0 <0,8 <0,7 5-20 1,0-9,0 1,5-9,0 1,5-8,0 1,8-7,3 2,0-10,0 4,0-13,5 1,5-8,0 1,0-6,5 1,0-5,0 1,0-4,0 <2,0 0,2-1,0 <10 2-12
<1,0 <0,15 <2,0 <0,8 <0,7 5-20 1,0-9,0 1,5-9,0 1,5-8,0 1,8-7,3 2,0-10,0 4,0-13,5 1,5-8,0 1,0-6,5 1,0-5,0 1,0-4,0 <2,0 0,2-1,0 <10 2-15
10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L E/L E/L
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd
Mannen
0-50 0,0-0,3
Vrouwen 20-100 15-65 0-50 0,0-0,3
Eenheid E/L E/L E/L g/L
>16J >16J >16J >16J >16J >16J
0,7-2,1 0,3-1,4 0,2-0,9 1,0-3,6 0,1-0,5 0,1-0,6
0,7-2,1 0,3-1,4 0,2-0,9 1,0-3,6 0,1-0,5 0,1-0,6
10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L
>16J >16J >16J >16J >16J
55-83 28-57 10-39 6-19 7-31
55-83 28-57 10-39 6-19 7-31
% % % % %
midcyclisch postmenopausaal Lipase Lp(a) Lymfocyten subsets (absoluut) T-cellen CD4-positief CD8-positief CD4/CD8 ratio B-cellen NK-cellen Lymfocyten subsets (relatief) T-cellen CD4-positief CD8-positief B-cellen NK-cellen
bloed CD3-positief T-helpercellen T-suppressorcellen CD19-positief CD3-negatief/CD16positief/CD56-positief bloed CD3-positief T-helpercellen T-suppressorcellen CD19-positief CD3-negatief/CD16positief/CD56-positief
Extern
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd <10D >10D
M Magnesium urine 24u MCH MCHC MCV
<10D <16J
MDRD
synoniem eGFR
Metanefrines metanefrine/kreatinine ratio
urine 24u
nor-metanefrine/kreatinine ratio Methemalbumine Methemoglobine Micro-albumine Microglobuline, β2
plasma bloed zie albumine in urine bloed urine
Mannen 0,5-1,2 0,70-1,05 3,0-5,0 1700-2100 19,5-22,0 100-120 70-95 80-100 >60
Vrouwen 0,5-1,2 0,70-1,05 3,0-5,0 1700-2100 19,5-22,0 100-120 70-95 80-100 >60
Eenheid mmol/L mmol/L mmol/24u amol/L mmol/L fl fl fl
<100
<100
<260
<260
<2 <1,5
<2 <1,5
μmol/mol kreatinine μmol/mol kreatinine μmol/L %
<2,2 <0,40
<2,2 <0,40
mg/L mg/L
Extern
mL/ min/1,73m2
Extern Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd
N Natrium urine 24u NT-proBNP NHG-standaard uitsluiten geleidelijk hartfalen NHG-standaard uitsluiten acuut hartfalen O Oestradiol
prepuberaal volwassenen folliculair midcyclisch luteaal postmenopausaal
Osmolaliteit urine portie
Leeftijd 1 - 10J
Mannen 135-145 40-220 <12 <15
Vrouwen 135-145 40-220 <18 <15
<47
<47
Mannen <50 <200
Vrouwen <50
275-300
<450 400-1500 200-750 <110 275-300
50-1200
50-1200
Eenheid mmol/L mmol/24u pmol/L pmol/L
Extern
pmol/L
Eenheid pmol/L pmol/L pmol/L pmol/L pmol/L pmol/L mOsmol/ kg mOsmol/ kg
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM P Leeftijd pH bloed: zie Bloedgasonderzoek pH faeces urine portie <10D >10D Porfyrinen urine 24u Coproporfyrine Uroporfyrine Totaal porfyrine Prealbumine Progesteron volwassenen: folliculair luteaal postmenopausaal Prolactine prepuberaal 1-10J >10J Proteïne C activiteit Proteïne S activiteit Proteïne S antigeen PSA PSA vrij; vrij-PSA
Mannen
Vrouwen
7,0-7,5 5-7 4,5-8,0
7,0-7,5 5-7 4,5-8,0
<220 <30 <285 0,2-0,4 <0,5
<220 <30 <285 0,2-0,4
<0,35 <0,35 70-130 60-130 60-130 <4 <1
<3,4 10-60 <0,5 <0,35 <0,50 70-130 60-130 60-130
Eenheid
nmol/24u nmol/24u nmol/24u g/L nmol/L nmol/L nmol/L nmol/L E/L E/L % % % μg/L μg/L
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd vrij-PSA/PSA ratio PTH Protrombinetijd R RDW Renine activiteit
Mannen >20
Vrouwen
Eenheid %
<6 11-14
<6 11-14
pmol/L sec
Mannen 11-16 0,3-3,5
Vrouwen 11-16 0,3-3,5
0,8-5,5
0,8-5,5
<2,5 <14
<2,5 <14
Eenheid % ng AT I/ mL/uur ng AT I/ mL/uur % kIE/L
Leeftijd
Mannen
Vrouwen
Eenheid
>10J <10J
10-57 1,0021,006 1,0021,035
18-144 1,0021,006 1,0021,035
nmol/L kg/L
bij < 20% hogere kans op maligniteit bij normaal calcium plasma Leeftijd in rust na 3 uur staande activiteit
Reticulocyten Reumafactor nieuw S Schildklier antistoffen SHBG Soortelijk gewicht
Extern
Extern Extern Extern
Extern
zie anti-TPO antistoffen urine portie
>10J
kg/L
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd Spermaonderzoek Volume Concentratie Beweeglijkheid (type a+b motiliteit) Normale vormen (stricte criteria) pH VCM
T T3 totaal (TT3) T3 (vrij) T4 (vrij) TBG
Mannen
Vrouwen
>2,0 >20 >50
mL 10^6/mL %
>14
%
7,2-8,0 >20
volume x concentratie x motiliteit
Eenheid
Extern
10^6
Leeftijd >30D
Mannen 1,2-2,1
Vrouwen 1,2-2,1
Eenheid nmol/L
Extern
<4J >4J 1-10J >10-50J >50J
16-33 12-30 <0,5 6-21 10-35 <55
18-33 12-30 <0,5 <2 <2 <55
mg/L mg/L nmol/L nmol/L nmol/L μg/L
Extern Extern
zie vrij-T3 zie vrij-T4
Testosteron
prepuberaal
Thyreoglobuline (Tg)
als anti-Tg antistoffen negatief
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM TIJBC (totale ijzerbindingscapaciteit) Transferrine Triglyceriden
Trombocyten
Troponine-T TSH
U Ureum
berekend
nuchter
Leeftijd >10D
Mannen 45-80
Vrouwen 45-80
Eenheid μmol/L
>10D <10D 10D-10J 10-16J >16J <10D 10D-1J 1-13J >13J 1-4D 1-8W 9W-2J >2J
2,0-3,6 <1,0 <1,3 <1,6 <2,0 150-390 200-473 150-450 150-400 <0,1 1,0-39,0 0,8-5,7 0,8-4,8 0,4-4,0
2,0-3,6 <1,0 <1,3 <1,6 <2,0 150-390 200-473 150-450 150-400 <0,1 1,0-39,0 0,8-5,7 0,8-4,8 0,4-4,0
g/L mmol/L mmol/L mmol/L mmol/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L 10^9/L μg/L mE/L mE/L mE/L mE/L
Leeftijd <10D 10D-16J >16J
Mannen 1,7-4,2 1,8-6,4 2,5-6,4
Vrouwen 1,7-4,2 1,8-6,4 2,5-6,4
Eenheid mmol/L mmol/L mmol/L
Extern
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM urine 24u
Urinezuur urine 24u (normaal dieet) V Viscositeit Vitamine A Vitamine B1 Vitamine B6 Vitamine B12 25-OH-Vitamine-D Vitamine E Voedselallergie Volume
Leeftijd <10D 10D-1J 1-16J >16J <16J >16J >16J
Mannen <3,3 <70 <330 330-580 0,12-0,32 0,20-0,42 1,2-4,0
Vrouwen <3,3 <70 <330 330-580 0,12-0,32 0,12-0,34 1,2-4,0
Eenheid mmol/24u mmol/24u mmol/24u mmol/24u mmol/L mmol/L mmol/24u
Extern
Leeftijd
Mannen 1,4-1,8
Vrouwen 1,4-1,8
Extern
1,2-2,7 >80 50-180 130-700 50-200 15-50
1,2-2,7 >80 50-180 130-700 50-200 15-50
Eenheid t.o.v. water μmol/L nmol/L nmol/L pmol/L nmol/L μmol/L
800-1800 250-2400
600-1600 250-2400
mL/24u mL/24u
zie allergie urine 24u >65J
Extern
Extern
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Leeftijd von Willebrand factor activiteit von Willebrand factor antigeen vrij-PSA vrij-T3 (FT3) vrij-T4 (FT4) vrije-testosteron index
F.A.I.
IJ IJzer
Z Zink Zweettest Natrium Chloor
serum urine 24u
Mannen 50-150
Vrouwen 50-150
Eenheid %
Extern
50-150
50-150
<3D >3D >10J
<1 2,8-6,5 10-31 10-22 20-96
2,8-6,5 10-31 10-22 0,55-12
Leeftijd <10D <1J >1J
Mannen 20-48 5-13 14-28
Vrouwen 20-48 5-13 10-25
Eenheid μmol/L μmol/L μmol/L
Extern
Leeftijd
Mannen 11-23 2-11
Vrouwen 11-23 2-11
Eenheid μmol/L μmol/24u
Extern
<60 <60
<60 <60
% μg/L pmol/L pmol/L pmol/L
mmol/L mmol/L
GEINTEGREERD KLINISCH CHEMISCH LABORATORIUM Mannen <60
Vrouwen <60
Eenheid mmol NaCl/L
Extern
Leeftijd Geleidbaarheid
LABORATORIUM APOTHEEK Opmerking
Mannen
Vrouwen
1-5
1-5
mg/L
0,1-0,3
0,1-0,3
mg/L
4-10
4-10
mg/L
0,2-0,4
0,2-0,4
mg/L
>0,35
>0,35
mg/L
8-20
8-20
mg/L
<30
<30
mg/L
Digoxine
0,5-2,2
0,5-2,2
μg/L
Fenobarbital
10-40
10-40
mg/L
Amiodaron
Somspiegel amiodaron + metaboliet
Eenheid
De belangrijkste actieve metaboliet desethylamiodaron wordt ook bepaald Amitryptiline
Somspiegel amitryptiline en nortryptiline
De belangrijkste actieve metaboliet nortryptiline wordt ook bepaald Carbamazepine Bij gebruik als stemmingsstabilisator tot 12 mg/L Clomipramine
Somspiegel clomipramine en metaboliet
De belangrijkste actieve metaboliet desmethylclomiprame wordt ook bepaald Clozapine Clozapine kent geen therapeutisch gebied maar een cutt off point waarboven de kans op effectiviteit toeneemt Boven 0,7 mg/L neemt de kans op convulsies toe Coffeine Neonaten
LABORATORIUM APOTHEEK Opmerking Fenytoine Gentamycine*
Volwassenen
Kinderen
Imipramine
Somspiegel imipramine + desipramine
Mannen
Vrouwen
8-20
8-20
Eenheid mg/L
dal
<1
<1
mg/L
piek
>9
>9
mg/L
dal
<1
<1
mg/L
piek
7-10
7-10
mg/L
0,15-0,30
0,15-0,30
mg/L
0,6-0,8
0,6-0,9
mmol/L mmol/L
De belangrijkste actieve metaboliet desipramine wordt ook bepaald Lithium**
Profylaxe Therapie
Maprotiline
Somspiegel maprotiline + metaboliet
0,8-1,2
0,8-1,2
0,15-0,30
0,15-0,30
mg/L
0,06-0,15
0,06-0,15
mg/L
<100
<100
mg/L
De belangrijkste actieve metaboliet desmethylmaprotiline wordt ook bepaald Nortryptiline Hogere spiegels leveren een lagere effectiviteit Paracetamol
Tijdstip 4 uur na inname
Alleen bepalingen in het kader van intoxicaties
LABORATORIUM APOTHEEK Opmerking Salicylzuur
Mannen
Vrouwen
<300
<300
mg/L
5-20
5-20
mg/L
dal
<1
<1
mg/L
piek
>9
>9
mg/L
dal
<1
<1
mg/L
Therapeutisch
Eenheid
Bij spiegels > 400 mg/L is sprake van een intoxicatie Theofylline Theofylline vertoont effectiviteit vanaf 5 mg/L Tobramycine*
Volwassenen
Kinderen
piek
7-10
7-10
mg/L
40-100
40-100
mg/L
dal
5-15
5-15
mg/L
piek
<50
<50
mg/L
Valproinezuur Bij gebruik als stemmingsstabilisator tot 120 mg/L
*De piekspiegel wordt afgenomen binnen 2 uur na de gift. De dalspiegel wordt om 08.00 uur afgenomen. De ziekenhuisapotheker beoordeelt deze waarden (waarbij wordt doorgerekend naar de echte dalspiegel vlak voor de gift) . ** Wordt door GKCL bepaald.
Vancomycine
Spoedpakket GKCL Het spoedpakket bestaat uit bepalingen die met spoed (“cito”) aangevraagd kunnen worden op het GKCL. Alle overige bepalingen worden pas na overleg met de dienstdoende klinisch chemicus / arts klinische chemie in behandeling genomen. Bloedgasonderzoek pH, pCO2, pO2, sO2, bicarbonaat, HbCO, metHb, sulfHb, geïoniseerd calcium, natrium, kalium Bloedgroepen-serologie bloedgroep (ABO/rhesus), antistofscreening, compatibiliteitsonderzoek, directe Coombs Hematologie hemoglobine, hematocriet, MCV, RDW, trombocyten, leukocyten, machine differentiatie, sikkelceltest (spoedtest), bezinking Intoxicatie lithium, alcohol (ethanol) voor overige geneesmiddelenbepalingen en/of toxicologische onderzoeken moet contact op worden genomen met de dienstdoende ziekenhuisapotheker.
Klinische Chemie kreatinine, ureum, natrium, kalium, chloor, calcium, magnesium, fosfaat, albumine, bilirubine, alkalische fosfatase, gamma GT, ASAT, ALAT, LD, CK, p-amylase, glucose, CRP, ammoniak, lactaat, totaal eiwit, haptoglobine, osmolaliteit, troponine T, hCG+βhCG Liquor cellen (evt. cytospin; differentiatie neutrofielen/ lymfocyten), eiwit, glucose, liquorspectrum (bloedpigmenten; subarachnoïdale bloeding) Parasitologie malaria (dienstdoende klinisch chemicus / arts klinische chemie) Stolling APTT, heparine controle, PT, INR, fibrinogeen, antitrombine III, D-dimeer Urine kwalitatief onderzoek (screening evt. gevolgd door sediment), natrium, kalium, kreatinine, zwangerschapstest
Doorbellijst GKCL Indien één van de in onderstaande tabel aangegeven testen een zodanig afwijkend, niet van te voren bekend, resultaat oplevert, worden deze telefonisch doorgegeven aan de aanvrager. ONDERZOEK
waarden kleiner dan
waarden groter dan
eenheid
100
μmol/L
1,80
3,00
mmol/L
400
E/L
Glucose
2,5
25,0
mmol/L
Kalium
3,0
Chemie Bilirubine neonataal (alleen verloskundige) Calcium CK (alleen huisarts)
6,0
mmol/L
Kreatinine (geen dialyse patiënten)
400
μmol/L
Lithium
1,30 1,00 bij patiënten ≥ 65 jaar
mmol/L
Magnesium
3,5
mmol/L
150
mmol/L
0,10
μg/L
Natrium
128
Troponine T (alleen huisarts) Hematologie Hemoglobine
5,0
mmol/L
ONDERZOEK
waarden kleiner dan
waarden groter dan
eenheid
Leukocyten
2,0
30,0
109/L
Neutrofielen
kwantitatief in handdiff.
Trombocyten
109/L %
0,5 10 50 10
1000
109/L
Heparine controle (aPTT) (alleen huisarts)
100
sec
INR
5,0
D-dimeer (alleen huisarts)
0,5
mg/L
altijd doorbellen
Stolling
Endocrinologie 50,0
pmol/L
PSA
5,0
500
μg/L
HCG+βHCG
3000
E/L
vrij-T4 (FT4)
Toelichting Apotheekbepalingen • Bepalingen niet opgenomen in deze lijst kunnen in overleg met een ziekenhuisapotheker mogelijk toch worden uitgevoerd. • Aanvragen voor geneesmiddelenbepalingen en toxicologisch onderzoek buiten de openingstijden van de apotheek, geschieden via de dienstdoende ziekenhuisapotheker. Naam
• Voor cito aanvragen dient vooraf overleg met een ziekenhuisapotheker plaats te vinden. De volgende geneesmiddelen en drugs of abuse worden routinematig bepaald.
Bepalingsfrequentie
Type monster; hoeveelheid
Afnametijdstip
bepalingsmethode
Acetylsalicylzuur/salicylzuur1
Op aanvraag
SB, 1x
>2 uur na inname
d
Alcoholen en andere vluchtige stoffen (aceton, ethanol, methanol, ethyleenglycol )1
Op aanvraag
SB, 1x
In overleg
f
Amiodaron
bij voldoende aanbod, min. 1x per maand
SB, 2x
Voor gift
a
Amitriptyline en metabolieten
wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend
SB5, 2x
Voor gift
a
UR, 1 mL
In overleg
c
Barbituraten1
- urine
Naam
Benzodiazepinen1
Bepalingsfrequentie
- urine
Type monster; hoeveelheid
Afnametijdstip
bepalingsmethode
UR, 1 mL
In overleg
c
Maandag, woensdag en vrijdag4
SB, 1x (0,2 mL
e
serum)
Bij voorkeur voor gift, incidenteel piekspiegel
Clomipramine en metabolieten
wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend
SB6, 2x
Voor gift
a
Clozapine
wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend
SB5, 2x
Voor gift
a
Coffeine
Donderdag
Cupje (0,2 mL
Voor gift
a
>4-6 uur na inname
b
In overleg
b
Carbamazepine4
serum)
Digoxine4
Maandag, woensdag en vrijdag4
SB, 1x (0,2 mL
Drugsscreening: urine -Amfetamines -XTC -Cocaine -Opiaten -Cannabis
Op aanvraag
UR, 1 mL
Ethanol2
Dagelijks
serum)
Bij intoxicaties: In overleg
Naam
Bepalingsfrequentie
Type monster; hoeveelheid
Afnametijdstip
bepalingsmethode
Fenobarbital4
Maandag, woensdag en vrijdag4
SB, 1x (0,2 mL
Bij voorkeur voor gift, incidenteel piekspiegel
e
Maandag, woensdag en vrijdag4
SB, 1x (0,2 mL
Bij voorkeur voor gift, incidenteel piekspiegel
e
dagelijks, met uitzondering van zonen feestdagen3
SB, 1x (0,2 mL
Piek en dal volgens protocol of in overleg met ziekenhuisapotheker
e
Imipramine en metabolieten
wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend
SB6, 2x
Voor gift
a
Lamotrigine
oneven weken op woensdag
SB, 2x
Voor gift
a
Maprotiline en metabolieten
wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend
SB, 2x
Voor gift
a
Methadon1
Op aanvraag
UR, 1 mL
In overleg
c
Fenytoine4
Gentamicine7
serum)
serum)
serum)
Lithium2
Voor gift
Naam
Bepalingsfrequentie
Type monster; hoeveelheid
Afnametijdstip
bepalingsmethode
Nortriptyline
wekelijks; (donderdag start bepaling, vrijdag uitslag bekend
SB5, 2x
Voor gift
a
Paracetamol
Op aanvraag
SB, 1x (0,2 mL
In overleg
c
Voor gift
e
Piek en dal volgens protocol of in overleg met ziekenhuisapotheker
e
serum)
Theofylline4
Maandag, woensdag en vrijdag4
SB, 1x (0,2 mL
dagelijks, met uitzondering van zonen feestdagen3
SB, 1x (0,2 mL
Toxicologische screening algemeen1
Op aanvraag
SB, 2x + UR, 5 mL
In overleg
Tricyclische antidepressiva en metabolieten1 - urine
Op aanvraag
UR, 1 mL
In overleg
c
Valproïnezuur
Maandag, woensdag en vrijdag4
SB, 1x (0,2 mL
Bij voorkeur voor gift, incidenteel piekspiegel
e
dagelijks, met uitzondering van zonen feestdagen3
SB, 1x (0,2 mL
Piek en dal volgens protocol of in overleg met ziekenhuisapotheker
e
Tobramycine7
Vancomycine8
serum) serum)
serum)
serum)
Naam
Bepalingsfrequentie
Type monster; hoeveelheid
Afnametijdstip
bepalingsmethode
XTC1
Op aanvraag
UR, 1 mL
In overleg
c
Bepalingsmethode:
Monster: SB= stolbuis 4 mL UR= urine
a = HPLC, Reversed Phase
1
= bij toxicologische vraagstelling, alleen in overleg met ziekenhuisapotheker
b = Immunoassay, latex agglutinatie
2
= Wordt bepaald door het GKCL
c = Immunoassay, striptest
3
= Voor bepaling op zon en feestdagen is overleg noodzakelijk met de dienstdoende ziekenhuisapotheker
d = UV, spectrofotometrisch
4
= Klinische patiënten dezelfde werkdag
e = Immunoassay, FPIA
5
= Clozapine + amitriptyline + nortriptyline samen SB, 2x Minimaal 1,1 mL serum, bij voorkeur 2x 1,1mL serum
f = GLC, wide-bore
6
= Clomipramine + imipramine samen SB, 2x Minimaal 1,1mL serum, bij voorkeur 2x 1,1 mL serum = Piekspiegel afnemen half uur na einde infusie (infusie gedurende half uur). Dalspiegel afnemen zo kort mogelijk voor volgende gift. De ziekenhuisapotheker beoordeelt deze waarden. 8 = Piekspiegel afnemen een uur na einde infusie (infusie gedurende een uur). Dalspiegel afnemen zo kort mogelijk voor volgende gift. De ziekenhuisapotheker beoordeelt deze waarden. 7
Omrekeningsfactoren en formules Analyt
Internationaal
Conventioneel
Factor I➞C
Factor C➞I
Bilirubine
μmol/L
mg/dL
x 0,058
x 17,1
pCO2
kPa
mm Hg
x 7,519
x 0,133
pO2
kPa
mm Hg
x 7,519
x 0,133
Calcium
mmol/L
mg/dL
x4
x 0,25
Cholesterol
mmol/L
mg/dL
x 38,610
x 0,0259
Foliumzuur
nmol/L
ng/mL
x 0,442
x 2,265
Bloedgassen:
mmol/L
mg/dL
x 3,096
x 0,323
Glucose
mmol/L
mg/dL
x 18,018
x 0,0555
HDL-cholesterol
mmol/L
mg/dL
x 38,610
x 0,0259
Hemoglobine
mmol/L
g/dL
x 1,611
x 0,6206
IJzer
μmol/L
μg/dL
x 5,587
x 0,179
Kreatinine
μmol/L
mg/dL
x 0,011
x 88,4
LDL-cholesterol
mmol/L
mg/dL
x 38,610
x 0,0259
NT-proBNP
pmol/L
pg/mL
x 8,475
x 0,118
Triglyceriden
mmol/L
mg/dL
x 88,496
x 0,0113
Ureum (BUN)
mmol/L
mg/dL
x 2,801
x 0,357
Urinezuur
mmol/L
mg/dL
x 16,949
x 0,059
Vitamine B12
pmol/L
pg/mL
x 1,355
x 0,738
Fosfaat
