Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk Contacten, verwijzingen en geneesmiddelenvoorschriften in

Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk Contacten, verwijzingen en geneesmiddelenvoorschriften in 2003 - 2009

J. Korevaar (NIVEL) S. Dorsman (NIVEL) R. Davids (NIVEL) S. Visscher (NIVEL) W. Opstelten (NHG) M. Bouvy (SIR, Universteit Utrecht) I.Stribu-Wagner (NIVEL)

ISBN 978-94-6122-095-0 http://www.nivel.nl [email protected] Telefoon 030 2 729 700 Fax 030 2 729 729 ©2011 NIVEL, Postbus 1568, 3500 BN UTRECHT In opdracht van Ecorys, een internationaal opererende economische en sociale onderzoeks- en adviesorganisatie Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NIVEL te Utrecht. Het gebruik van cijfers en/of tekst als toelichting of ondersteuning in artikelen, boeken en scripties is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

Inhoud

Samenvatting

5

1 Inleiding

7

2 2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 3 3.1 3.2 3.3 3.4

Methoden Dataverzameling Definitie kleine kwalen Berekeningen Aantal contacten Type contacten Prescripties en verwijzingen

9 9 9 11 11 11 12

Resultaten Kleine kwalen Contacten met de huisartsenpraktijk Voorschriften Verwijzingen

13 13 13 16 18

4 Discussie en Conclusie

Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Referenties

Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk, NIVEL 2011

20

22 24 26 28 30 66 80

3

4


Samenvatting

In de periode 2006-2009 is het aantal contacten met de huisarts toegenomen met 17%, hetgeen een verhoging van de werkbelasting van huisartsen betekent. Een deel van deze contacten met de huisartsen betreft zogenoemde kleine kwalen. Dit zijn ‘self-limiting’ aandoeningen die weinig tot geen professionele medische interventie behoeven en waarbij zelfzorg vaak volstaat. Over de omvang van kleine kwalen in de huisartspraktijk is weinig bekend en nog minder is bekend welk beleid vervolgens wordt gevoerd. Om hierin een beter inzicht te krijgen, is een onderzoek uitgevoerd op basis van het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg (LINH) voor de jaren 2003-2009. Welke aandoeningen onder de definitie van kleine kwaal vallen is enigszins arbitrair. Daarom is voorafgaand aan dit onderzoek een Delphi onderzoek uitgevoerd om klachten en aandoeningen die de groep kleine kwalen vormen te identificeren op basis van ICPC codes. Binnen het Delphi onderzoek hebben vier huisartsen en vier apothekers door middel van een ‘zelfzorgscore’ van 0-100% per kwaal aangegeven in welke mate zelfzorg bij deze aandoening of klacht zou volstaan. Onder zelfzorg wordt zowel een afwachtend beleid als gebruik van zelfzorgmiddelen verstaan. Per kwaal is de gemiddelde score berekend. Dit resulteerde in een lijst van twaalf kleine kwalen (ICPC codes) met een gemiddelde zelfzorgscore van 75% of hoger. Van deze twaalf ICPC codes vielen er zeven binnen de ICPC groep Huid en Onderhuid, twee binnen de groep Ademhalingsorgaan, twee binnen Maag- Darmkanaal en één in de groep Algemeen. In 2009 was het totaal aantal gewogen contacten voor kleine kwalen 2751 per 10.000 ingeschreven patiënten. In 2006 waren dit nog 2189 gewogen contacten per 10.000 patiënten, hetgeen een toename van 26% betekent. De meeste contacten hadden betrekking op de klacht ‘Hoesten’ en op ‘Dermatomycosen’ (schimmels of gisten op de huid). Bij een contact in verband met een kleine kwaal was dit in 67% van de gevallen de enige reden voor het benaderen van de huisartsenpraktijk. In de andere gevallen was er ook een andere reden om contact op te nemen. Van alle korte consulten in 2009 had 5,6% betrekking op een kleine kwaal, in 2006 was dit aandeel 5,5%. Op basis van het Delphi onderzoek is ICPC code S17 (schaafwond/schram/ blaar) de kwaal met de hoogste zelfzorgscore, dus ‘grootste’ kleine kwaal. Deze ICPC code heeft een zelfzorgscore van 85%. Dit betekent dat bij gemiddeld 15% van de patiënten met deze aandoening professionele hulp noodzakelijk is. Om hier een beeld van te krijgen zijn per ICPC code de verwijzingen naar specialisten of andere eerstelijns zorgverleners bekeken. Er werd weinig verwezen voor een kleine kwaal, slechts bij 1% van de consulten werd de patiënt verwezen. Kleine kwalen leiden dus in beperkte mate tot een verwijzing en het lijkt aannemelijk dat de gevonden groep ICPC codes die tezamen de groep kleine kwalen vormen mogelijk geen onterechte codes bevat .


5

Van de patiënten die in 2009 de huisartsenpraktijk consulteerden voor een kleine kwaal kreeg in 2009 56% een voorschrift voor een geneesmiddel of verwijzing. Bij 44% van de patiënten werd dus een expectatief beleid gevoerd. In 2006 kreeg 59% van de patiënten een prescriptie of verwijzing voor een kleine kwaal en werd bij 41% een expectatief beleid gevoerd. In de periode 2006-2009 nam de vraag naar huisartsgeneeskundige zorg toe, waarbij ook de vraag naar zorg vanwege kleine kwalen toenam. Bijna de helft van de patiënten die een consult aanvroeg bij de huisarts vanwege een kleine kwaal verliet de praktijk zonder voorschrift voor een geneesmiddel of een verwijzing. Deze kleine kwalen kunnen vermoedelijk meestal met zelfzorg, dat wil zeggen afwachtend beleid of een zelfzorgmiddel, verholpen worden. Belangrijke voorwaarde is voldoende kennis bij de patiënt om een kleine kwaal te herkennen. Dit mag echter niet ten koste gaan van de kwaliteit van zorg en de functie van de huisarts om, waar nodig, gerust te stellen of advies te geven. Kleine kwalen betreffen 5,6% van het totaal aantal consulten bij de huisarts. Meer zelfzorg voor kleine kwalen zal dus slechts een beperkte bijdrage kunnen leveren bij het terugdringen van de werkbelasting van de huisartsen.

6


1 Inleiding

In de periode 2006-2009 is het aantal contacten met de huisarts met 17% toegenomen. Deze contacten betreffen een breed scala aan klachten en aandoeningen. Een deel van deze contacten handelen over zogenoemde kleine kwalen. Dit zijn ‘self-limiting’ aandoeningen die weinig tot geen professionele medische interventie behoeven. Het betreft meestal reële klachten die veel hinder kunnen veroorzaken en die een belasting voor de patiënt kunnen zijn. Over de omvang van kleine kwalen in de huisartsenpraktijk is weinig bekend. Nog minder is bekend voor welke kleine kwalen patiënten contact zoeken met de huisartsenpraktijk en welk beleid vervolgens wordt gevoerd. Uit interviews met Britse huisartsen kwam naar voren dat, naar hun mening, 39% van hun tijd besteed wordt aan kleine kwalen en 96% van de huisartsen gaf aan in de afgelopen week ten minste één contact te hebben gehad waarbij de reden een kleine kwaal was.1 Ander Brits onderzoek liet zien dat de kleine kwalen 7% van de consulten betroffen.2 Noors onderzoek bij de ‘buiten kantooruren’ eerstelijnszorg liet zien dat 28% van de consulten een kleine kwaal betrof, en dat deze 18% van de tijd van artsen in beslag nam.3 In Nederland is eveneens weinig bekend over het aandeel kleine kwalen van de totale werkbelasting van huisartsen. Nog minder is bekend over verschuivingen door de jaren heen. Een onderzoek over de periode 1987-2001 laat een afname zien van patiëntbezoeken aan de huisarts voor een kleine kwaal.4 Patiënten die het meest hechten aan een bezoek aan de huisarts voor een kleine kwaal zijn oudere patiënten, mannen, patiënten met een lager opleidingsniveau en patiënten met een niet-Westerse culturele achtergrond.4 In Groot Brittannië is de laatste jaren veel aandacht voor het verminderen van de werkbelasting van huisartsen door patiënten te stimuleren tot zelfzorg voor kleine kwalen. Twee interventies, waarbij de apotheek een grote rol heeft, waren succesvol in de afgelopen jaren; 1) meer en duidelijke informatie geven aan de patiënten met betrekking tot zelfzorgmiddelen voor kleine kwalen; 2) het vergroten van het aanbod van zelfzorgmiddelen door het vrijgeven van meer medicijnen zonder recept.5 Een Schotse studie liet een verschuiving van werkbelasting van de huisarts naar de apotheek zien van 38% voor kleine kwalen op basis van betere informatie schema’s voor zelfzorg middelen.6 De totale werkbelasting van de huisartsen nam echter niet significant af. In Nederland is een toename in de verkoop van zelfzorgmiddelen waargenomen over de periode 2007-2010. Deze toename vond vooral plaats via de verkoop in supermarkten van algemeen verkrijgbare middelen die sinds 2007 overal verkocht mogen worden, waarbij geen afname van deze middelen bij drogist of apotheek werd waargenomen.7


7

De uitgave aan zelfzorgmedicatie per hoofd van de bevolking verschilt per land. Een onderzoek van de Europese Vereniging van de Fabrikanten van Zelfzorggeneesmiddelen (AESGP) liet zien dat dit aandeel als onderdeel van de totale farmaceutische markt het hoogst is in Zwitserland (16%). In het Verenigd Koninkrijk en Nederland bedragen deze percentages respectievelijk 13% en 11% en in Portugal is het percentage het laagst (7%).8 Kleine kwalen vergroten de werkbelasting van huisartsen, terwijl zelfzorg of zelfzorgmedicatie regelmatig volstaat. Met gegevens uit het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg (LINH) wordt onderzocht voor welke problemen en met welke frequentie contact wordt opgenomen in verband met kleine kwalen en wat het gevoerde beleid is. De analyse beslaat de jaren 2003-2009.9

8


2 Methoden

2.1

Dataverzameling De gegevens zijn afkomstig uit routinematig bijgehouden elektronische patiëntendossiers van ruim 330.000 patiënten afkomstig van 84 huisartsenpraktijken die deelnemen aan het LINH.9 Deze huisartsenpraktijken zijn verspreid over Nederland. De leeftijd- en geslachtsverdeling van de ingeschreven patiënten in de LINH-praktijken vormt een goede afspiegeling van de Nederlandse bevolking9, er is een lichte ondervertegenwoordiging van mensen van 65 jaar en ouder en een lichte oververtegenwoordiging van vrouwen in de leeftijdsgroep 15-44 jaar. Huisartsenpraktijken aangesloten bij LINH leggen op continue basis gegevens vast over diagnoses, contacten, geneesmiddelvoorschriften en verwijzingen in het kader van hun dagelijkse zorgverlening. Diagnoses worden geregistreerd volgens de ‘International Classification of Primary Care’ (ICPC), een classificatiesysteem voor klachten, symptomen en aandoeningen in de huisartspraktijk.10 Indien een patiënt een huisarts bezoekt voor meerdere klachten, symptomen of aandoeningen tijdens één contact, dan worden ook meerdere ICPC codes geregistreerd, tot een maximum van drie. Voor dit onderzoek werden de LINH gegevens van 2003, 2006 en 2009 gebruikt. De gegevens voor prescripties zijn afkomstig uit de module ‘prescriptie’, waarin LINHhuisartsen gegevens over het voorschrijven van geneesmiddelen systematisch vastleggen in het HIS. De ATC-code (Anatomisch Therapeutisch Chemisch Classificatiesysteem) is voor vrijwel alle recepten bekend. Tevens worden bij de prescripties de diagnoses geregistreerd op basis van ICPC. Per verwijzing legt de huisarts vast naar welk specialisme wordt verwezen voorzien van de diagnose op basis van ICPC. LINH-huisartsen registreren ook verwijzingen binnen de eerste lijn. Voor een aantal disciplines, zoals bijvoorbeeld de wijkverpleging, het maatschappelijk werk, fysiotherapie (per 01-01-2006) en oefentherapie (per 01-07-2008), is geen formele verwijzing (machtiging) noodzakelijk omdat deze rechtstreeks toegankelijk zijn voor de patiënt. Hierdoor is er geen sprake van een 'echte' verwijzing in de formele zin van het woord (verwijsbriefje). In gevallen waarin er geen formele verwijzing nodig is, maar de huisarts de patiënt wel nadrukkelijk en actief aanraadt een andere zorgverlener, bijvoorbeeld een fysiotherapeut te consulteren, wordt verondersteld dat de huisarts toch een verwijzing registreert.

2.2

Definitie kleine kwalen Welke aandoeningen onder de definitie van kleine kwaal vallen is enigszins arbitrair. Voorafgaand aan dit onderzoek is daarom een Delphi onderzoek onder huisartsen en apothekers uitgevoerd. Doel van dit onderzoek was vast te stellen welke ICPC codes


9

betrekking hebben op ‘kleine kwalen’, en tevens hoe hoog het aandeel zelfzorg is van de betreffende aandoening of klacht. Kleine kwalen werden hiervoor nauwer gedefinieerd als aandoeningen die in aanmerking komen voor zelfzorg. Daarbij was het geen criterium of er daadwerkelijk zelfzorgmiddelen beschikbaar waren. ‘Afwachtend beleid’ door de patiënt zelf werd eveneens beschouwd als een vorm van zelfzorg. De volledige ICPC lijst is aan de hand van handboeken (Zelf Dokteren , Consumentenbond, Kleine kwalen in de huisartspraktijk en Kleine kwalen bij kinderen) over kleine kwalen gescreend op aandoeningen die in aanmerking komen voor zelfzorg.11-13 Vier apothekers en vier huisartsen zijn benaderd voor deelname aan het onderzoek (de referenten). Alle huisartsen en apothekers hadden in meer of mindere mate ervaring met praktijkonderzoek en/of richtlijnontwikkeling. De referenten werd gevraagd tweemaal een vragenlijst in te vullen. De voorselectie van aandoeningen op ICPC code werd voorgelegd aan de referenten en hierbij werd verzocht om in deze ronde aan te geven welk percentage van de patiënten met een bepaalde ICPC code, naar de mening van de referent, zelfzorg volstaat. Hierbij werd gebruik gemaakt van een 6 puntsschaal (0%, 20%, 40%, 60%, 80%, 100%). Tevens werd de referenten in de eerste ronde gevraagd aan te geven of zij nog mogelijke kleine kwalen missen. Na afsluiten van de eerste ronde werden de reacties van de referenten geanalyseerd. Alle referenten kregen in een tweede ronde feedback van hun eigen score per aandoening voorzien van de gemiddelde score (uitgesplitst naar huisarts en apotheker) en aangevuld met de in de eerste ronde toegevoegde ICPC coderingen. De referenten werd vervolgens gevraagd in hoeverre hun inschatting uit ronde 1 aanpassing behoefde en welke aanpassing. De resultaten uit ronde 2 waren uitgangspunt voor een indeling van de ICPC codes in drie groepen. De zelfzorgscore is het gemiddelde van de scores zoals gegeven door de acht referenten tijdens ronde 2. 1. ICPC codes met een gemiddelde ‘zelfzorg-score’ > 75 % en een range in score die kleiner is dan 50%. Van deze ICPC codes wordt aangenomen dat ze kleine kwalen vertegenwoordigen. 2. ICPC codes met een gemiddelde ‘zelfzorg-score’ tussen de 50% en 75% en een range in score die kleiner is dan 50%. Van deze ICPC codes wordt aangenomen dat ze aandoeningen en klachten vertegenwoordigen waarbij meestal zelfzorg volstaat. 3. ICPC codes met een gemiddelde ‘zelfzorg-score’ <50% of een range in score die groter is dan 50%. Bij deze ICPC codes speelt zelfzorg geen belangrijke rol en/of is er sprake van onvoldoende overeenstemming tussen de referenten. Bij groep 3 speelt zelfzorg geen belangrijke rol en deze codes zijn dan ook niet meegenomen in dit onderzoek. De resultaten voor de groep ICPC codes die gezien worden als grotendeels een kleine kwaal (groep 1) worden in het rapport besproken. Daar waar in het

10


rapport wordt gesproken over kleine kwalen, worden alleen de ICPC codes bedoeld die behoren bij deze groep (zelfzorgscore > 75%). Ter informatie staan de resultaten van groep 2 in de bijlagen.

2.3

Berekeningen

2.3.1

Aantal contacten Patiënten kunnen contact opnemen met de huisarts voor één of meerdere klachten tegelijkertijd. Indien een patiënt voor meerdere klachten of aandoeningen bij de huisarts komt, geeft het tellen van één van deze klachten als een volledig contact mogelijk een overschatting. Om hiermee rekening te houden is in dit onderzoek een correctie toegepast voor het aantal klachten waarmee een patiënt tijdens een contact bij de huisarts komt. Bij ieder contact is het aantal bijbehorende ICPC codes geteld. Bij één ICPC code telt een contact volledig mee, bij meerdere ICPC codes wordt het contact gedeeld door het aantal verschillende ICPC codes. Deze weging is ongeacht of de desbetreffende overige ICPC codes onder de definitie van een kleine kwaal vallen. Vervolgens werd het gecorrigeerde contact ook nog gewogen naar zelfzorgscore, om op deze manier rekening te houden met het gegeven dat de mate van zelfzorg verschilt per ICPC code. Deze zelfzorgscore is bepaald op basis van bovengenoemd Delphi onderzoek. Een contact met één ICPC code en een zelfzorg score van 85% telt dus voor 0,85 mee, terwijl een contact met 2 ICPC codes en een zelfzorgscore van 80% voor 0,40 meetelt.

2.3.2

Type contacten Het totaal aantal contacten met de huisartsenpraktijk per 10.000 ingeschreven patiënten is de optelling van bovengenoemde gewogen scores. Waar in dit rapport gesproken wordt over contacten of type contacten, worden de gewogen contacten bedoeld. De contacten per 10.000 ingeschreven patiënten zijn berekend per ICPC code apart, en voor de groep ICPC codes met een zelfscore >75% (groep 1) en voor de groep ICPC codes met een zelfzorgscore >50% (groep 2). Dit is bepaald voor alle contacten tezamen en apart voor verschillende type contacten. De contacten zijn onderverdeeld in korte- en lange consulten, in korte- en lange visites, in telefonische consulten, herhaalrecepten, vaccinaties en email consulten. Bij een lang consult of een lange visite is de duur langer dan 20 minuten. Deze informatie komt in 2006 en 2009 uit de gedeclareerde contacten van de huisarts. Ten tijde van het vorige zorgstelsel in 2003 konden huisartsen geen losse contacten declareren voor ziekenfondspatiënten. De contactinformatie voor 2003 is gebaseerd op de ingeschreven patiënten selectie en contactsoort, indien contactsoort een substitutie was van CTG-codes tussen 12000 en 12005. Voor 2003 kon geen onderverdeling gemaakt worden in korte of lange consulten, korte of lange visites noch is informatie bekend met betrekking tot vaccinaties. Voor 2003 wordt dan ook alleen een onderscheid gemaakt tussen visites, consulten, telefonische consulten en email consulten. Vanwege de afwijkende methode van registratie van de contacten in 2003 ten opzichte van 2006 en 2009 worden vergelijkingen over de jaren heen met betrekking tot de contacten alleen 2006 en 2009 meegenomen. Het jaar 2003 is meegenomen om een globaal beeld te krijgen over de periode vanaf 2003.


11

2.3.3

Prescripties en verwijzingen Bij de presentatie van verwijzingen en prescripties per 10.000 ingeschreven patiënten voor de verschillende ICPC codes is geen correctie toegepast voor aantal verschillende klachten of de zelfzorg score. Bij de prescripties is de diagnose (ICPC) code genomen die bij de desbetreffende prescriptie is opgegeven.

12


3 Resultaten

3.1

Kleine kwalen Het Delphi onderzoek om ICPC codes te identificeren die kleine kwalen bevatten resulteerde in een lijst van 12 ICPC codes die klachten en aandoeningen vertegenwoordigen met een zelfzorgscore hoger dan 75% (groep 1). Van deze 12 ICPC codes vallen er zeven binnen de ICPC groep Huid en Onderhuid, twee binnen de groep Ademhalingsorgaan, twee binnen Maag- Darmkanaal en één code valt in de groep Algemeen. In tabel 3.1 staan de ICPC codes voor kleine kwalen met zelfzorgscore.

Tabel 3.1:

Kleine kwalen met een zelfzorgscore groter dan 75% en de range minder dan 50%

ICPC code

Omschrijving

S17 S20 R07 D08 S16 D22 S22 S89 A72 S12 S74 R05

Schaafwond/schram/blaar Likdoorns/eeltknobbels Niezen/neusverstopping/loopneus Flatulentie/gaspijn/boeren Buil/contusie intacte huid Wormen/oxyuren/andere parasieten Symptoom/klacht nagels Luieruitslag Waterpokken Beet/steek insekt Dermatomycosen Hoesten

Zelfzorgscore (%)

Range (%)

85 85 82 81 81 79 78 78 77 77 77 76

15 20 30 10 20 10 35 10 20 15 10 10

De lijst met ICPC codes met een zelfzorgscore tussen de 50% en 75% is te vinden in de bijlage. Hierbij gaat het om ICPC codes waarvan wordt aangenomen dat ze klachten en aandoeningen vertegenwoordigen waarbij meestal zelfzorg volstaat.

3.2

Contacten met de huisartsenpraktijk De aantallen contacten met de huisartsenpraktijk voor kleine kwalen staan in tabel 3.2. Het gaat hierbij om alle vormen van contacten tezamen van zowel de huisarts als de praktijk ondersteuner (POH). Het aantal contacten met de huisartsenpraktijk is gebaseerd op 40 Praktijken in 2009. Voor 2003 gaat dit om 45 praktijken en in 2006 om 65 praktijken .


13

Tabel 3.2:

Aantal contacten met de huisartsenpraktijk per 10.000 ingeschreven patiënten in 2003, 2006 en 2009 voor kleine kwalen*

ICPC code

Omschrijving

S17 S20 R07 D08 S16 D22 S22 S89 A72 S12 S74 R05

Schaafwond/schram/blaar Likdoorns/eeltknobbels Niezen/neusverstopping/loopneus Flatulentie/gaspijn/boeren Buil/contusie intacte huid Wormen/oxyuren/andere parasieten Symptoom/klacht nagels Luieruitslag Waterpokken Beet/steek insect Dermatomycosen Hoesten

Totaal

2003**

2006

2009

89,8 52,0 86,3 21,1 84,2 22,1 23,1 20,7 27,8 93,3 705,6 848,4

103,0 50,1 99,2 18,7 107,6 26,3 26,5 18,5 40,4 137,7 638,2 922,4

132,6 64,2 139,9 25,3 120,8 28,6 28,9 29,0 34,7 163,7 744,4 1239,2

2074

2189

2751

* Deze contactcijfers zijn gecorrigeerd voor het aantal klachten tijdens het contact en de zelfzorgscore. ** Contacten in 2003 zijn gebaseerd op de losse contacten, en in 2006 en 2009 op de gedeclareerde contacten.

Het totaal aantal contacten voor kleine kwalen laat een toename zien van 2189 naar 2751 contacten per 10.000 patiënten in de periode 2006 – 2009, een stijging van 26%. De meeste contacten hebben betrekking op de klacht ‘Hoesten’ en op de aandoening ‘Dermatomycosen’ (schimmels of gisten op de huid). De grootste toename in absolute aantallen sinds 2006 wordt gevonden voor de klacht ‘Hoesten’ en de grootste relatieve toename voor ‘Luieruitslag’. Eén aandoening, ‘Waterpokken’, laat een afname zien van 40 contacten per 10.000 patiënten in 2006 naar 35 contacten per 10.000 patiënten in 2009. Bij 67% van de contacten in verband met een kleine kwaal was de kleine kwaal de enige reden voor het benaderen van de huisartsenpraktijk, in de overige gevallen was er ook nog een andere reden om contact op te nemen. Deze percentages waren voor de jaren 2003, 2006 en 2009 respectievelijk 70%, 67% en 64%. Voor alle aandoeningen en klachten tezamen, dus kleine en niet kleine kwalen tezamen, was het aantal contacten in 2006 52.150 contacten per 10.000 patiënten en in 2009 bedroeg het totaal aantal contacten 61.181 per 10.000 patiënten. Dit betreft ruwe contactcijfers, dwz niet gecorrigeerd voor het aantal klachten tijdens een contact of de zelfzorgscore. In tabel 3.3 worden de contacten voor kleine kwalen uitgesplitst naar consulten korter dan 20 minuten, telefonische consulten en herhaalrecepten. In de bijlagen 2 tot en met 4 is een overzicht te vinden van alle typen contacten per 10.000 ingeschreven patiënten voor de jaren 2003, 2006 en 2009.

14


Tabel 3.3: Aantal consulten, telefonische consulten en herhaalrecepten per 10.000 ingeschreven patiënten in 2003, 2006 en 2009 voor kleine kwalen* ICPC code

Omschrijving

S17 S20 R07

Schaafwond/schram/blaar Likdoorns/eeltknobbels Niezen/neus-verstopping/ loopneus Flatulentie/gaspijn/boeren Buil/contusie intacte huid Wormen/oxyuren/ andere parasieten Symptoom/klacht nagels Luieruitslag Waterpokken Beet/steek insect Dermatomycosen Hoesten

D08 S16 D22 S22 S89 A72 S12 S74 R05 Totaal

* **

Consult kort** 2003 2006 2009 74 77 80 40 36 43

Telefonisch consult 2003 2006 2009 5 7 11 2 2 4

Herhaal recept 2003 2006 2009 3 11 19 6 7 6

52 14 70

48 10 84

57 12 93

11 3 4

8 2 8

16 3 12

22 4 3

38 5 5

60 7 6

10 20 12 19 73 491 540

8 20 13 24 96 403 523

9 20 19 21 109 444 691

7 1 4 7 13 52 138

15 2 2 15 29 41 138

15 3 5 12 39 54 242

6 1 4 1 7 153 146

3 2 3 1 11 160 221

3 2 5 1 11 187 226

1416

1342

1597

247

269

416

355

466

532

Deze contactcijfers zijn gecorrigeerd voor het aantal klachten en de zelfzorgscore. In 2003 betreffen de consultcijfers zowel de korte als de lange consulten, in 2006 en 2009 alleen de consulten korter dan 20 minuten.

Voor kleine kwalen zijn er in 2009 1597 korte consulten, 416 telefonische consulten en 532 herhaalrecepten per 10.000 patiënten geregistreerd. Deze 3 type contacten vormen tezamen ruim 92% van alle contacten in 2009 en in 2006 was dit 95%. Zowel korte consulten, telefonische consulten als herhaalrecepten laten een toename zien over de periode 2006-2009, waarbij de telefonische consulten relatief het meeste zijn toegenomen in deze periode; een toename van 269 per 10.000 patiënten in 2006 naar 416 per 10.000 patiënten in 2009 (55%). De grootste toename voor korte consulten en telefonische consulten wordt gevonden voor Luieruitslag. Bij de herhaalrecepten is de toename het grootst voor Schaafwond/schram/blaar. Voor de meeste kleine kwalen wordt vaker een kort consult gevraagd dan een telefonisch consult, alleen voor Wormen/oxyuren/ andere parasieten wordt vaker een telefonisch consult aangevraagd. Kleine kwalen vormen een beperkt onderdeel van de totale werklast, het aandeel kleine kwalen van alle korte consulten in de huisartsenpraktijk in 2009 was 5,6%, in 2006 was dit 5,5%. Dit is het absolute aandeel van kleine kwalen binnen het totaal aantal consulten, dus zonder correctie voor zelfzorgscore of het aantal klachten per consult.


15

Tabel 3.4: Demografische kenmerken van de patiënten die contact hadden met de huisartsenpraktijk voor een kleine kwaal in 2006 en 2009 ICPC code

Omschrijving

S17 S20 R07

Schaafwond/schram/blaar Likdoorns/eeltknobbels Niezen/neus-verstopping/ loopneus Flatulentie/gaspijn/boeren Buil/contusie intacte huid Wormen/oxyuren/ andere parasieten Symptoom/klacht nagels Luieruitslag Waterpokken Beet/steek insect Dermatomycosen Hoesten

D08 S16 D22 S22 S89 A72 S12 S74 R05

Leeftijd (jr) Gemiddelde (SD) 2006 45,0 (0,8) 48,8 (0,8)

Geslacht (% man) 2006 49,7 41,3

Leeftijd (jr) Gemiddelde (SD) 2009 46,9 (0,9) 50,2 (0,8)

Geslacht (% man)

40,0 (0,6) 53,0 (1,2) 37,5 (0,6)

49,0 39,4 43,9

39,4 (0.7) 53,8 (1,5) 38,2 (0,8)

50,3 51,6 45,7

21,1 (0,9) 36,8 (1,0) 4,5 (0,9) 5,9 (0,4) 36,5 (0,5) 40,0 (0,2) 41,7 (0,2)

39,1 47,6 38,2 49,7 40,4 50,2 41,5

21,0 (1,2) 38,5 (1,2) 5,3 (1,0) 5,6 (0,6) 38,3 (0,6) 39,5 (0,3) 41,8 (0,3)

37,3 48,3 33,9 53,0 38,8 49,3 42,7

2009 49,3 43,3

De gemiddelde leeftijd en het geslacht van de patiënten die contact zochten met de huisartsenpraktijk voor een kleine kwaal in de jaren 2006 en 2009 staan gerapporteerd in tabel 3.4. De gemiddelde leeftijd van alle patiënten in LINH was 39,6 (SD: 0,1) jaar en 46% van de patiënten was man. Voor de kleine kwalen luieruitslag (S89), waterpokken (A72) en in mindere mate voor wormen/oxyuren/andere parasieten (D22) hebben met name jongere patiënten contact met de huisarts. De leeftijdsverdeling voor de aandoening luieruitslag is behoorlijk scheef, bijna 1% van de patiënten die hiervoor contact zocht was ouder dan 70 jaar, en 89% was jonger dan 5 jaar. Voor flatulentie (D08), likdoorns/ eeltknobbels (S20) en schaafwond/schram/blaar (S17) hadden met name oudere patiënten contact met de huisarts.

3.3

Voorschriften In tabel 3.5 staan de top-15 geneesmiddelvoorschriften voor de ICPC codes van kleine kwalen voor de jaren 2003, 2006 en 2009. De volledige lijst staat in bijlage 5. Er is een toename in aantal geneesmiddelen voorschriften voor kleine kwalen te zien in deze periode. De volgorde in top-15 voorschriften laat verschuivingen zien in de tijd, waarbij opiumalkaloïden en derivaten (hoestprikkeldempende middelen) alsmede tetracyclines (breed spectrum antibiotica) richting de top schuiven en dus vaker zijn voorgeschreven, terwijl glucocorticoiden relatief minder vaak worden voorgeschreven. Opiumalkaloiden, Corticosteroiden (neussprays), tetracyclines, selectieve beta-2-sympathicomimetica (bronchusverwijdende pufjes), en glucocorticoiden (ontstekingsremmende pufjes) worden vooral voorgeschreven voor de klacht hoesten. Tetracyclines worden echter ook geregeld voorgeschreven voor een beet/steek insecten. Neusspray wordt ook nog frequent voorgeschreven voor de klacht niezen/neusverstopping/loopneus. Protonpompremmers (maagzuurremmers) worden voornamelijk voorgeschreven voor hoesten en voor de klacht flatulentie/gaspijn/boeren. Aan de hand van de ATC codes is niet te achterhalen in welke vorm en dosering het geneesmiddel is voorgeschreven en of het in een lichte vorm is.

16


Hierdoor is het niet mogelijk te achterhalen of het geneesmiddel ook zonder recept verkrijgbaar is. Van de patiënten die in 2009 voor een kleine kwaal een consult aangevraagd hebben kreeg 55% een voorschrift voor een geneesmiddel mee en in 2006 kreeg 58% van de patiënten een prescriptie voor een kleine kwaal.

Tabel 3.5:

Aantal geneesmiddelvoorschriften per 10.000 ingeschreven patiënten voor kleine kwalen. De 15 meest frequente voorschriften zijn weergegeven*

ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

R05DA D01AC D07XA R01AD D01BA J01AA R03AC J02AC R03BA D01AE R03AK A02BC D07AB R06AX R03BB

Opiumalkaloiden en derivaten Imidazool- en triazoolderivaten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Corticosteroiden Antimycotica voor systemisch gebruik Tetracyclines Selectieve beta-2-sympathicomimetica Triazoolderivaten Glucocorticoiden Overige lokale antimycotica Sympathicomimetica met andere astma/copd-middelen Protonpompremmers Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Parasympathicolytica

261,2 336,5 152,7 70,0 96,1 31,8 49,4 55,6 63,0 59,0 12,3 12,6 16,1 16,9 15,1

299,0 272,1 176,0 91,8 87,4 47,3 52,4 61,5 73,3 47,8 21,1 16,5 20,3 20,4 16,8

373,0 321,6 212,1 134,7 99,4 82,5 69,6 61,8 61,5 56,3 39,7 39,4 31,6 28,8 26,1

49,8

69,1

83,2

Niet ingevuld

* Volgorde is op basis van het jaar 2009.


17

3.4

Verwijzingen Op basis van het Delphi onderzoek is ICPC code S17 (schaafwond/schram/ blaar) de kwaal met de hoogste zelfzorgscore, dus ‘grootste’ kleine kwaal. Deze ICPC code heeft een zelfzorgscore van 85%. Dit betekent dat bij 15% van de patiënten met deze klacht professionele medische zorg noodzakelijk is. Om hier een beeld van te krijgen zijn per ICPC codes de verwijzingen naar specialisten of andere eerstelijns zorgverleners bekeken. In 2009 werd 1% van de patiënten met een kleine kwaal doorverwezen. In totaal werd er in 2009 13,5 per 10.000 patiënten verwezen naar de dermatoloog en 10,7 per 10.000 patiënten naar de KNO-arts (tabel 3.6). Eén fulltime werkende huisarts heeft gemiddeld 2350 patiënten, deze heeft dus in 2009 zo’n 3,2 keer naar de dermatoloog doorverwezen voor een kleine kwaal. Dit is bijna een verdubbeling ten opzichte van het aantal verwijzingen vanwege een kleine kwaal naar de dermatologie in 2006. De verwijzingen naar de fysiotherapeut nemen af, dit kan mogelijk te maken hebben dat de fysiotherapeut sinds 2006 vrij toegankelijk is. Voor alle klachten en aandoeningen tezamen, kleine en niet-kleine kwalen, werd in 2009 1997,5 keer per 10.000 patiënten verwezen naar een specialist. De volledige lijst verwijzingen voor kleine kwalen, per afzonderlijke ICPC code, is te vinden in bijlage 6.

Tabel 3.6: Aantal verwijzingen per 10.000 ingeschreven patiënten per specialisme voor alle kleine kwalen tezamen. De meest frequente verwijzingen zijn weergegeven* Specialisme Dermatologie KNO Longarts Podotherapie Chirurgie Orthopedie Pediatrie Fysiotherapie Interne geneeskunde * **

2003**

2006

2009

4,8 4,4 3,3 3,0

7,7 6,2 3,7 4,7

1,3

1,7 1,8

13,5 10,7 5,1 3,9 2,1 1,5 1,5 1,4 1,4

De volgorde is op basis van 2009. Alleen verwijzingen met een frequentie ≥1,0 per 10.000 ingeschreven patiënten zijn weergegeven

Voor de individuele ICPC-codes die een kleine kwaal betreffen staan de verwijzingen in tabel 3.7.

18


Tabel 3.7:

Aantal verwijzingen per 10.000 ingeschreven patiënten per specialisme voor individuele ICPC-codes welke een kleine kwaal betreffen.*

ICPC omschrijving

Specialisme*

2003

2006

2009

S20 (Likdoorn/eeltknobbels) S20 (Likdoorn/eeltknobbels)

Podotherapie Orthopedie

2,9

3,2

3,1 1,3

R07 (Niezen/loopneus)

KNO

3,2

4,4

7,7

S74 (Dermatomycosen)

Dermatologie

3,7

5,7

9,6

R05 (Hoesten) R05 (Hoesten) R05 (Hoesten)

Longarts KNO Pediatrie

3,3 1,2

3,7 1,6 1,4

5,1 2,9

*

Alleen verwijzingen met een frequentie ≥1,0 per 10.000 ingeschreven patiënten zijn weergegeven Voor de volgende ICPC codes zijn er geen verwijzingen met een frequentie ≥1,0 per 10.000 ingeschreven patiënten: A72 (Waterpokken), D08 (Flatulentie/gaspijn/boeren), D22 (Wormen/oxyuren/andere parasieten), S12 (Beet/steek insect) S16 (Buil/contusie intacte huid), S17 (Schaafwond/schram/blaar), S22 (Symptoom/klachten nagels), S89 (Luieruitslag).

Voor het merendeel van de kleine kwalen wordt niet verwezen naar een specialist. Van de patiënten die voor een kleine kwaal een consult aanvragen bij de huisarts in 2009 krijgt 56% een voorschrift voor een geneesmiddel of een verwijzing mee en verlaat 44% van de patiënten zonder voorschrift of verwijzing de praktijk. In 2006 kregen 58% van de patiënten een prescriptie of verwijzing voor een kleine kwaal.


19

4 Discussie en Conclusie

Er zijn twaalf ICPC codes die grotendeels een kleine kwaal betreffen, met een zelfzorg score groter dan 75%. Kleine kwalen met een zelfzorg-score groter dan 75% waarvoor het meest frequent de huisarts geconsulteerd worden zijn hoesten en dermatomycosen. Voor deze klachten en aandoeningen worden voornamelijk hoestdempende middelen en schimmelwerende middelen voorgeschreven. In de periode 2006 tot en met 2009 wordt een toename gezien van het aantal contacten en van het aantal prescripties voor kleine kwalen. Dit betekent dat patiënten met kleine kwalen vaker contact zochten met de huisartsenpraktijk. De definitie van kleine kwalen in deze studie is gebaseerd op een Delphi onderzoek onder vier huisartsen en vier apothekers. De Delphi methode is een erkende methode voor het samenvatten en vaststellen van meningen van experts voor onderwerpen waar geen consensus over bestaat. In dit onderzoek is de grens van een ‘grotendeels’ kleine kwaal gelegd bij een zelfzorg-score > 75%. Deze grens is enigszins arbitrair. Om te beoordelen of deze grens reëel is, is het aantal verwijzingen bepaald. Uitgangspunt was dat voor kleine kwalen geen verwijzingen nodig zijn. In totaal werd slechts bij 1% van de korte consulten vanwege een kleine kwaal een verwijzing naar een medisch specialist of andere eerstelijns behandelaar uitgeschreven. Deze verwijzingen zijn voornamelijk naar de dermatoloog vanwege dermatomycosen. Ten opzichte van alle verwijzingen naar de dermatoloog, 240 per 10.000 patiënten, vormen de verwijzingen vanwege dermatomycose 4% van het totaal. Bij alle verwijzingen naar de KNO arts is de kleine kwaal hoesten bij 5% de reden van verwijzen. Kleine kwalen leiden dus in beperkte mate tot een verwijzing en het lijkt aannemelijk dat de gevonden groep ICPC codes die tezamen de groep kleine kwalen vormen mogelijk geen onterechte codes bevat . In deze studie wordt een contact voor een kleine kwaal gecorrigeerd voor het aantal klachten of aandoeningen welke geregistreerd zijn tijdens hetzelfde contact en vervolgens wordt dit contact gewogen voor de zelfzorgscore. Bij deze correctie telt iedere klacht, d.w.z. iedere ICPC code, even zwaar. Indien een patiënt komt met een ernstige aandoening en terloops een kleine kwaal ter sprake brengt, wordt deze kleine kwaal voor 50% meegeteld. Mogelijk geeft deze berekening een overschatting van het aandeel kleine kwalen tijdens contacten. Het aantal contacten waarbij alleen de kleine kwaal is besproken, en dus geen correctie voor het aantal klachten noodzakelijk was, bedroeg gemiddeld 67%. Bij tweederde van de consulten voor kleine kwalen speelt bovengenoemde overschatting dus geen rol. Deze mogelijke overschatting speelt ook geen rol bij prescripties en verwijzingen, daarbij kan slechts één ICPC code worden vermeld. Aan de andere kant is er mogelijk sprake van een onderschatting van het aandeel kleine kwalen. Het is niet ondenkbaar dat indien een patiënt gedurende een consult voor een aandoening terloops een kleine kwaal ter sprake brengt, deze kleine kwaal niet altijd geregistreerd wordt indien de huisarts geen geneesmiddel voorschrijft of een verwijzing uitschrijft.

20


In totaal werd tijdens korte consulten vanwege een kleine kwaal in ruim 50% van de keren een geneesmiddel voorgeschreven. Dit zijn vaak hoestdempende of schimmelwerende middelen. Echter in een aantal gevallen betreft het zwaardere geneesmiddelen zoals diverse typen inhalatiepreparaten (o.a. glucocorticoiden). Hierbij kan de vraag gesteld worden of dit nog om een kleine kwaal gaat of dat de bijbehorende ICPC code mogelijk te generiek is. In deze studie is uitgegaan van de codes zoals opgegeven door de huisartsen in het elektronisch patiënten dossier. In de periode 2006-2009 werd voor de groep kleine kwalen een toename gevonden van 26% voor het aantal gewogen contacten per 10.000 patiënten. Voor alle klachten en aandoeningen tezamen, dus alle ICPC codes, werd voor die periode een toename van 17% gevonden. Dus zowel de kleine kwalen als alle kwalen en aandoeningen tezamen laten een toename zien en daarmee een verzwaring van de werkdruk van de huisarts. De totale werklast in de huisartsenpraktijk vanwege kleine kwalen is beperkt, in 2009 had 5,6% van alle korte consulten betrekking op een kleine kwaal. Dit aantal is lager dan gevonden werd in internationale studies.1-3 Mogelijk heeft dit te maken met de definitie van een kleine kwaal. In ons onderzoek is een vrij strenge definitie van kleine kwaal gehanteerd. Alleen kwalen met een zelfzorgscore van meer dan 75% zijn meegenomen. Bovendien werd vooraf bepaald wat een kleine kwaal was en niet op basis van het consult en het gevoerde beleid van de huisarts. In tegenstelling tot een eerder onderzoek uit Nederland over de periode 1987-2001, wordt in deze studie een toename van het aantal contacten met de huisartsenpraktijk gevonden voor kleine kwalen.4 Naast het verschil in tijdsperiode, zijn in bovengenoemd studie de resultaten gebaseerd op vragenlijsten onder patiënten, dit in tegenstelling tot de huidige studie die op gegevens uit het elektronisch patiënten dossier (EPD) van de huisarts is gebaseerd. Mogelijk komt het verschil tussen zelfrapportage en rapportage uit het EPD, en mogelijk komt het verschil deels door het hanteren van verschillende definities van kleine kwaal. In de periode 2006-2009 nam de vraag naar huisartsgeneeskundige zorg toe, waarbij ook de vraag naar zorg vanwege kleine kwalen toenam. Bijna de helft van de patiënten die een consult aanvroeg bij de huisarts vanwege een kleine kwaal verliet de praktijk zonder voorschrift voor een geneesmiddel of een verwijzing. Deze kleine kwalen kunnen vermoedelijk meestal met zelfzorg, dat wil zeggen afwachtend beleid of een zelfzorgmiddel, verholpen worden. Belangrijke voorwaarde is voldoende kennis bij de patiënt om een kleine kwaal te herkennen. Dit mag echter niet ten koste gaan van de kwaliteit van zorg en de functie van de huisarts om, waar nodig, gerust te stellen of advies te geven. Kleine kwalen betreffen een beperkt deel van het totaal aantal consulten; 5,6% van het totaal. Meer zelfzorg voor kleine kwalen zal dus slechts een beperkte bijdrage kunnen leveren bij het terugdringen van de werkbelasting van de huisartsen, hiervoor zal gezocht moeten worden naar andere factoren.


21

Bijlage 1

Klachten en aandoeningen met een zelfzorgscore groter dan 50%14 ICPC code

Omschrijving

S17 S20 R07 D08 S16 D22 S22 S89 A72 S12 S74 R05 R21 S96 A76 D12 K96 W14 A09 N02 S86 D03 D11 D19 D20 N01 X02 P17 S71 D09 L08 L18 H01 S02 S03 R97 D05 F71 L03 R80 S06 A03 D01 D93 L89 R06 D10 S01 A01 L02 L12 A12 A77 H13 N89

Schaafwond/schram/blaar Likdoorns/eeltknobbels Niezen/neusverstopping/loopneus Flatulentie/gaspijn/boeren Buil/contusie intacte huid Wormen/oxyuren/andere parasieten Symptoom/klacht nagels Luieruitslag Waterpokken Beet/steek insekt Dermatomycosen Hoesten Symptomen/klachten keel Acne Andere virusziekten met exantheem Obstipatie Hemorroiden Morning after pil/over. anticoncept Transpiratie problemen Spanningshoofdpijn Seborroisch eczeem/roos Zuurbranden Diarree Symptoom/klacht tanden/tandvlees Symptoom/klacht mond/tong/lippen Hoofdpijn Pijnlijke menstruatie Tabaks misbruik Herpes simplex lip/genitaal Misselijkheid Schouder symptomen/klachten Spierpijn/fibrositis Oorpijn Pruritus/jeuk Wratten Hooikoorts/allergische rhinitis Perianale jeuk Allergische conjunctivitis Lage rugpijn zonder uitstraling Influenza bewezen excl. pneumonie Lokale roodheid huid Koorts Gegeneralis. buikpijn/buikkrampen Spastisch colon/ibs Perifere artrose Bloedneus Braken [ex zwangerschap W06] Pijn/gevoeligheid huid Pijn gegeneraliseerd Rug symptomen/klachten Hand/vinger symptomen/klachten Allergie/allergische reactie nao Andere virusziekten nao Verstopt gevoel oor Migraine

22

Zelfzorgscore(%) 85 85 82 81 81 79 78 78 77 77 77 76 74 73 72 71 71 71 70 70 70 69 69 69 69 69 69 68 68 67 67 67 66 66 66 65 63 63 63 63 63 61 61 61 61 61 60 58 56 56 55 52 52 52 52



23

Bijlage 2

Aantal consulten, visites, telefonische consulten, herhaalrecepten, vaccinaties en emailconsulten met de huisartsenpraktijk per 10.000 ingeschreven patiënten in 2003 voor klachten en aandoeningen met een zelfzorgscore groter dan 50%.

ICPC code

Omschrijving

S17 S20 R07 D08 S16 D22 S22 S89 A72 S12 S74 R05 R21 S96 A76 D12 K96 W14 A09 N02 S86 D03 D11 D19 D20 N01 X02 P17 S71 D09 L08 L18 H01 S02 S03 R97 D05 F71 L03 R80 S06 A03 D01 D93 L89 R06 D10 S01 A01

Schaafwond/schram/blaar Likdoorns/eeltknobbels Niezen/neusverstopping/loopneus Flatulentie/gaspijn/boeren Buil/contusie intacte huid Wormen/oxyuren/andere parasieten Symptoom/klacht nagels Luieruitslag Waterpokken Beet/steek insekt Dermatomycosen Hoesten Symptomen/klachten keel Acne Andere virusziekten met exantheem Obstipatie Hemorroiden Morning after pil/over. anticoncept Transpiratie problemen Spanningshoofdpijn Seborroisch eczeem/roos Zuurbranden Diarree Symptoom/klacht tanden/tandvlees Symptoom/klacht mond/tong/lippen Hoofdpijn Pijnlijke menstruatie Tabaks misbruik Herpes simplex lip/genitaal Misselijkheid Schouder symptomen/klachten Spierpijn/fibrositis Oorpijn Pruritus/jeuk Wratten Hooikoorts/allergische rhinitis Perianale jeuk Allergische conjunctivitis Lage rugpijn zonder uitstraling Influenza bewezen excl. pneumonie Lokale roodheid huid Koorts Gegeneralis. buikpijn/buikkrampen Spastisch colon/ibs Perifere artrose Bloedneus Braken [ex zwangerschap W06] Pijn/gevoeligheid huid Pijn gegeneraliseerd

24

Consult

Visite

Telef. consult

Herhaalrecept

74,4 40,3 52,2 14,1 69,8 9,5 20,4 12,4 19,3 73,4 490,7 539,8 91,5 45,3 10,1 64,6 31,6 54,7 7,5 36,5 41,0 30,8 41,5 7,4 29,2 75,2 13,5 24,5 9,8 20,2 120,5 68,6 25,0 40,3 218,6 72,6 8,6 24,4 192,5 12,8 30,4 31,7 43,8 48,2 12,2 15,7 9,8 2,3 8,0

7,4 3,9 1,3 1,0 7,7 0 0,2 0,2 0,6 0,2 9,8 24,1 1,4 0,1 0,1 13,9 1,2 0,2 0,1 0,5 1,0 1,3 5,4 0,1 0,8 3,1 0 0,1 0 5,7 4,7 3,2 0,2 4,5 0,8 0,5 0,1 0,2 12,8 3,0 1,2 5,2 3,8 0,6 5,6 1,3 3,5 0 2,7

5,0 2,0 11,3 2,5 4,2 7,0 1,0 3,9 6,8 12,6 52,0 138,3 17,8 12,5 1,8 42,7 9,4 7,8 2,0 6,5 8,7 9,7 23,9 3,6 3,6 17,4 5,0 6,9 1,4 10,0 16,6 10,7 8,4 11,0 4,9 48,4 1,1 5,2 46,6 3,6 4,4 15,1 9,8 8,2 6,1 3,4 6,9 0,3 7,1

3,1 5,8 21,5 3,5 2,5 5,6 1,4 4,1 1,1 7,1 153,1 146,2 6,1 39,3 0,2 70,8 15,9 18,4 1,9 15,8 27,5 37,0 6,5 2,1 3,8 31,3 18,5 3,6 1,0 8,7 21,7 17,4 2,6 27,5 6,3 144,5 3,9 14,6 50,0 1,1 5,1 1,7 5,3 16,9 10,2 0,9 1,4 0,7 15,3


ICPC code

Omschrijving

L02 L12 A12 A77 H13 N89 Groep 1 Groep 2

Rug symptomen/klachten Hand/vinger symptomen/klachten Allergie/allergische reactie nao Andere virusziekten nao Verstopt gevoel oor Migraine Zelfzorgscore > 75% Zelfzorgscore > 50%

Consult

Visite

Telef. consult

Herhaalrecept

120,7 52,3 27,2 29,1 7,1 33,2 1416,4 3307,0

9,7 1,2 0,7 3,6 0,1 0,6 56,4 161,6

29,1 4,8 8,3 4,5 0,3 20,3 246,6 722,7

32,7 5,1 15,6 0,9 0,2 53,1 355,0 1118,1

In 2003 kan geen onderscheid gemaakt worden tussen korte- en lange consulten, of tussen korte en lange visites. Beide typen worden hier tezamen gepresenteerd. In 2003 waren er geen gegevens beschikbaar met betrekking tot vaccinatie en emailconsult.


25

Bijlage 3


ICPC code

Omschrijving

S17 S20 R07

Schaafwond/schram/blaar Likdoorns/eeltknobbels Niezen/neusverstopping/ loopneus Flatulentie/gaspijn/boeren Buil/contusie intacte huid Wormen/oxyuren/andere parasieten Symptoom/klacht nagels Luieruitslag Waterpokken Beet/steek insekt Dermatomycosen Hoesten Symptomen/klachten keel Acne Andere virusziekten met exantheem Obstipatie Hemorroiden Morning-after pil/over,anticoncept Transpiratie problemen Spanningshoofdpijn Seborroisch eczeem/roos Zuurbranden Diarree Sympt./klacht tanden/tandvlees Symptoom/klachtmond/tong/ lippen Hoofdpijn Pijnlijke menstruatie Tabaksmisbruik Herpes simplex lip/genitaal Misselijkheid Schouder sympt./klachten Spierpijn/fibrositis Oorpijn Pruritus/jeuk Wratten Hooikoorts/allergische rhinitis Perianale jeuk Allergische conjunctivitis Lage rugpijn zonder uitstraling Influenza bewezen excl. pneumonie Lokale roodheid huid Koorts

D08 S16 D22 S22 S89 A72 S12 S74 R05 R21 S96 A76 D12 K96 W14 A09 N02 S86 D03 D11 D19 D20 N01 X02 P17 S71 D09 L08 L18 H01 S02 S03 R97 D05 F71 L03 R80 S06 A03

26

Consult Consult Visite Visite Telef, Herhaal Vacci- Email kort lang kort Lang consult recept natie consult 76,9 35,7 48,2

3,3 4,1 3,5

3,8 2,0 1,2

0,5 0,2 0,1

6,8 1,6 8,3

11,1 6,5 37,8

0,6 0 0,1

0 0 0,1

10,4 84,3 8,2

1,0 2,8 0,4

0,2 6,2 0,1

0,2 0,8 0

1,9 8,4 14,5

4,9 5,1 3,1

0 0 0

0,1 0 0

19,9 12,7 24,0 95,7 402,9 522,8 90,4 46,2 13,2

1,2 0 0,3 1,6 23,3 16,7 3,5 2,4 0,2

0,8 0,1 0,3 0,4 10,3 22,5 1,2 0 0,2

0 0 0 29,2 0,9 1,6 0,1 0 0

2,4 2,3 14,6 10,7 40,8 137,8 24,7 5,1 2,3

2,2 3,3 1,2 0,1 159,5 220,8 8,8 56,1 0,5

0 0 0 0 0 0,1 0 0 0

0,1 0 0 0 0,5 0,1 0,1 0,1 0

63,1 29,6 46,2

6,4 3,1 2,0

10,1 0,8 0,2

2,0 0,1 0

32,0 7,3 3,8

112,6 22,2 35,4

0 0 5,6

0 0 0

7,2 30,3 36,2 22,4 40,6 6,4 25,8

1,0 3,5 2,8 1,8 2,4 0,4 1,3

0,2 0,5 1,1 0,7 5,4 0,1 1,0

0 0,1 0,1 0,1 0,9 0 0,1

2,3 2,8 2,5 6,0 35,1 4,1 5,4

2,6 11,9 33,7 54,3 11,4 4,4 4,7

0 0 0 0 0 0 0

0,1 0 0 0 0 0 0

71,9 10,5 12,0 8,0 16,3 98,1 62,8 28,5 38,0 216,0 81,6 9,3 23,6 150,7 11,4

7,5 0,9 2,6 0,2 1,3 6,3 4,4 0,8 2,0 6,4 5,1 0,7 0,7 11,3 0,1

3,0 0,1 0,2 0,1 4,2 3,0 2,6 0,2 2,7 0,5 0,4 0,1 0,1 8,8 1,8

0,5 0 0 0 0,7 0,6 0,2 0 0,4 0,1 0,1 0 0 1,3 0

17,9 2,5 3,3 2,2 8,1 17,0 8,3 11,9 9,6 4,5 30,2 1,5 3,6 40,2 3,3

39,3 11,9 5,4 1,4 10,5 29,3 27,4 3,2 33,3 9,4 249,0 5,4 20,9 69,0 1,1

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,3 0 0 0 0

0 0 0,1 0 0 0 0,1 0 0 0 0,1 0 0 0,1 0

33,4 28,2

1,5 1,1

1,2 3,5

0,2 0,9

6,7 15,6

9,8 1,3

0 0

0 0


ICPC code

Omschrijving

Consult Consult Visite Visite Telef, Herhaal Vacci- Email kort lang kort Lang consult recept natie consult

D01

Gegeneralis, buikpijn/buik49,0 kramp D93 Spastisch colon/ibs 34,8 L89 Perifere artrose 12,3 R06 Bloedneus 14,9 10,3 D10 Braken [ex zwangerschap W06] S01 Pijn/gevoeligheid huid 2,9 A01 Pijn gegeneraliseerd 7,1 L02 Rug symptomen/klachten 86,2 L12 Hand/vinger sympt./klachten 57,6 A12 Allergie/allergische reactie nao 25,9 A77 Andere virusziekten nao 22,9 H13 Verstopt gevoel oor 9,8 N89 Migraine 25,3 1341,7 Groep 1 Zelfzorgscore > 75% 3058,8 Groep 2 Zelfzorgscore > 50%


5,9

2,7

0,5

14,0

12,4

0

0

4,9 0,2 1,8 3,4 1,1 0,8 0,9 2,4 0,3 0,1 1,6 1,7 6,5 6,3 2,8 1,4 1,2 0,5 0,7 1,5 0,4 0,2 2,9 0,3 58,2 48,1 172,8 123,4

0,1 0,5 0,1 0,4 0 0,8 0,8 0,2 0,1 0,3 0 0,1 4,3 16,8

4,2 6,7 3,5 8,4 0,7 4,2 28,0 7,5 8,8 5,3 0,8 5,7 268,6 686,3

21,9 12,0 1,5 3,1 3,2 26,2 42,1 7,3 29,2 1,3 0,5 85,7 466,2 1598,8

0 0 0 0 0 0 0 0 0,3 0 0 0 0,9 7,4

0 0 0 0 0 0 0,1 0 0 0 0 0 0,7 1,7

27

Bijlage 4


ICPC code

Omschrijving

S17 S20 R07

Schaafwond/schram/blaar Likdoorns/eeltknobbels Niezen/neusverstopping/ loopneus Flatulentie/gaspijn/boeren Buil/contusie intacte huid Wormen/oxyuren/andere parasieten Symptoom/klacht nagels Luieruitslag Waterpokken Beet/steek insekt Dermatomycosen Hoesten Symptomen/klachten keel Acne Andere virusziekten met exantheem Obstipatie Hemorroiden Morning-after pil/over, anticoncept Transpiratie problemen Spanningshoofdpijn Seborroisch eczeem/roos Zuurbranden Diarree Sympt./klacht tanden/ tandvlees Symptoom/klacht mond/tong/lippen Hoofdpijn Pijnlijke menstruatie Tabaksmisbruik Herpes simplex lip/ genitaal Misselijkheid Schouder sympt./klachten Spierpijn/fibrositis Oorpijn Pruritus/jeuk Wratten Hooikoorts/allergische rhinitis Perianale jeuk Allergische conjunctivitis Lage rugpijn zonder uitstraling

D08 S16 D22 S22 S89 A72 S12 S74 R05 R21 S96 A76 D12 K96 W14 A09 N02 S86 D03 D11 D19 D20 N01 X02 P17 S71 D09 L08 L18 H01 S02 S03 R97 D05 F71 L03

28

Consult kort

Consult Visite Visite lang kort Lang

Telef, Herhaal consult recept

Vacci- Email natie consult

79,5 43,0 56,5

13,1 8,1 7,2

8,9 2,0 0,9

1,0 0,6 0,2

10,9 3,9 15,5

19,0 6,4 59,5

0,3 0 0

0 0,1 0,1

12,1 92,5 9,0

2,3 4,7 1,3

0,3 5,0 0

0,1 1,0 0

3,1 11,8 15,3

7,4 5,9 3,1

0 0 0

0 0 0

20,4 19,2 21,2 109,1 444,2 690,6 118,3 55,7 14,1

2,3 0,4 0,4 4,6 47,1 45,0 6,9 5,4 0,3

0,7 0,2 0,2 0,4 9,3 31,5 1,4 0 0,1

0

0 2,3 3,8 0,2 0 0

3,3 4,5 12,1 38,7 54,3 242,2 37,7 6,5 4,2

2,3 4,7 0,8 10,6 187,0 225,7 11,7 75,5 1,0

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0,2 0,2 0,4 0,2 0,1 0

87,1 34,8 66,3

12,8 6,1 6,1

9,4 0,7 0,2

3,3 0,1 0,2

45,9 10,1 7,6

158,1 27,1 58,3

0 0 3,3

0,3 0,2 0

9,0 32,4 38,6 29,1 57,9 9,5

1,6 7,1 4,6 5,0 6,7 0,9

0,2 0,5 0,8 0,7 6,3 0,1

0,1 0 0,3 0,3 1,8 0

3,0 5,0 3,9 8,9 53,1 6,2

3,9 20,5 38,9 88,6 13,7 5,2

0 0 0 0 0 0

0 0,1 0 0,1 0,1 0

32,3

3,9

0,9

0,2

8,6

6,5

0

0

84,5 11,5 23,7 10,8

17,6 2,0 7,8 0,8

2,5 0 0,3 0,3

0,8 0 0,1 0

28,2 2,9 8,1 1,8

50 13,6 15,1 2,7

0 0 0 0

0 0 0,1 0

23,0 124,9 65,0 40,3 47,0 289,2 98,6

4,5 17,1 10,4 2,3 6,0 18,7 11,3

3,8 3,3 1,7 0,6 3,1 0,3 0,5

1,0 0,8 0,4 0,1 1,0 0,1 0,1

14,3 26,2 14,5 13,2 13,4 6,5 38,9

14,5 40 37,8 3,7 43,0 9,8 370,3

0 0 0 0 0 0 0,3

0 0 0 0 0 0,1 0,5

11,4 22,6 158,1

1,7 1,4 23,5

0,2 0,3 11,5

0

1,9 3,4 56,6

9,0 23,0 93,7

0 0 0

0 0 0,3

2,3


ICPC code R80

Omschrijving

Influenza bewezen excl. pneumonie S06 Lokale roodheid huid A03 Koorts D01 Gegeneralis, buikpijn/buikkramp D93 Spastisch colon/ibs L89 Perifere artrose R06 Bloedneus D10 Braken [ex zwangerschap W06] S01 Pijn/gevoeligheid huid A01 Pijn gegeneraliseerd L02 Rug symptomen/klachten L12 Hand/vinger sympt./klachten A12 Allergie/allergische reactie nao A77 Andere virusziekten nao H13 Verstopt gevoel oor N89 Migraine Groep 1 Zelfzorgscore > 75% Groep 2 Zelfzorgscore > 50%

Consult kort

Consult Visite Visite lang kort Lang

Telef, Herhaal consult recept

Vacci- Email natie consult

49,5

2,7

7,1

1,3

44,6

3,7

0

0,1

51,8 53,0 75,4

3,5 4,9 17,5

2,9 4,4 3,0

0,2 1,6 1,5

11,3 42,1 25,2

22,6 2,0 25,4

0 0 0

0 0 0

39,9 12,1 15,7 13,7

9,0 3,8 1,7 1,6

0,3 3,6 0,6 2,5

0,2 0,7 0,5 0,6

10,2 9,2 5,5 12,2

31,2 17,4 2,5 4,6

0 0 0 0

0,1 0 0 0

2,9 9,6 83,8 72,0

0,3 3,6 13,2 7,6

0,2 1,7 4,9 1,6

0,1 1,5 1,4 0,2

0,9 6,6 30,6 13,4

6,9 35,4 43,3 12,1

0 0 0 0

0 0,1 0 0

37,1

3,9

0,8

0,2

13,9

54,3

0,1

0

26,9 13,6 28,0 1597,3 3777,9

1,4 0,9 6,3 136,5 410,6

2,0 0,3 0,3 59,4 145,6

0,1 0,1 0,1 9,1 32,6

14,2 1,2 8,3 415,6 1095,7

1,5 0,9 130,1 532,2 2161,4

0 0 0 0,3 4,3

0,1 0 0,1 1,1 4,1


29

Bijlage 5

Geneesmiddelvoorschriften per 10.000 ingeschreven patiënten voor klachten en aandoeningen met een zelfzorgscore groter dan 50%, uitgesplitst per ICPC code voor 2003, 2006 en 2009. Alleen geneesmiddelen met een frequentie > 0.25 per 10.000 patiënten zijn meegenomen. Deze gegevens zijn gebaseerd op 70 praktijken in het jaar 2009. Voor 2003 gaat dit om 70 praktijken en in 2006 om 71 praktijken.

S17: Schaafwond/schram/blaar ATC code

Geneesmiddel

D06AX J07AM D09AA J01CF D06BA J01CR D08AG Y

Overige lokale antibiotica Tetanusvaccins Verbandmiddelen geimpregneerd met antimicrobiele zalven Betalactamase-resistente penicillines Sulfonamiden Combinatiepreparaten Jodiumproducten Niet ingevuld

2003

2006

2009

3,5 3,6 2,6 0,3 0,7 0,7 0,7 6,3

4,2 3,2 2,4 0,7 0,7 0,6 0,9 8,0

6,4 4,1 2,6 2,1 1,6 0,9 0,6 20,4

2003 4,8 0,5 0,5 1,1 1,6 0,6 6,7

2006 7,6 2,7 0,5 1,2 1,1 1,0 10,3

2009 7,2 2,8 2,3 2,0 1,4 0,5 8,0

S20: Likdoorns/eeltknobbels ATC code D01AE D02AE D07XA D02AX D11AF D02AC Y

Geneesmiddel Overige lokale antimycotica Ureumproducten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Overige emollientia en protectiva Wrat- en likdoornpreparaten Vaseline en vetproducten Niet ingevuld

R07: Niezen/neusverstopping/loopneus ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

R01AD R06AX R06AE R01AC R01AA S01GX R01AX N02BE J01AA R05DA Y

Corticosteroiden Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Piperazinederivaten Anti-allergische middelen, excl corticosteroiden Sympathicomimetica Overige allergiemiddelen Overige middelen voor nasaal gebruik Aceetanilidederivaten Tetracyclines Opiumalkaloiden en derivaten Niet ingevuld

59,2 3,1 1,9 2,7 3,2 1,0 0,6 1,0 0,6 0,4 0,7

73,2 3,3 3,2 2,7 2,3 0,5 0,5 0,9 0,6 0,4 1,1

105,9 5,1 3,8 3,5 3,4 1,5 1,0 0,9 0,7 0,6 3,0

30


D08: Flatulentie/gaspijn/boeren ATC code

Geneesmiddel

A02BC A03FA A02BA A06AD A06AC A03AX

Protonpompremmers Motiliteitsbevorderende middelen H2-antagonisten Osmotisch werkende laxantia Volumevergrotende middelen Overige middelen bij functionele darmstoornissen

2003

2006

2009

4,0 3,9 3,6 0,9 0,8 1,7

4,5 3,8 1,5 0,6 0,8 2,5

8,9 4,9 1,2 1,1 0,9 0,4

2003

2006

2009

2,6 1,1 0,3 1,2

3,1 2,3 0,4 1,1

3,1 3,0 2,5 2,0

S16: Buil/contusie intacte huid ATC code

Geneesmiddel

M01AB M01AE A02BC Y

Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Propionzuurderivaten Protonpompremmers Niet ingevuld

D22: Wormen/oxyuren/andere parasieten ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

P02CA P01AB P02DA

Benzimidazoolderivaten Nitroimidazoolderivaten Salicylzuurderivaten

11,3 0,4 0,5

11,3 0,4 0,5

8,1 1,1 0,3

2003

2006

2009

1,8 0,8 0,5 0,4

1,4 1,2 1,0 0,4

2,1 1,5 0,4 0,6

2003

2006

2009

5,4 2,3 1,0 2,0

4,8 2,1 1,4 2,6

7,1 5,4 1,7 2,3

2003

2006

2009

0,3 0,5 0,6 1,3

0,4 0,3 3,1 1,3

0,8 0,3 0,3 1,8

S22: Symptoom/klacht nagels ATC code

Geneesmiddel

D01BA D01AC J02AC Y

Antimycotica voor systemisch gebruik Imidazool- en triazoolderivaten Triazoolderivaten Niet ingevuld

S89: Luieruitslag ATC code

Geneesmiddel

D01AC D07XA D02AB Y

Imidazool- en triazoolderivaten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Zinkproducten Niet ingevuld

A72: Waterpokken ATC code

Geneesmiddel

D06AX D04AX D02AB Y

Overige lokale antibiotica Overige antipruritica Zinkproducten Niet ingevuld


31

S12: Beet/steek insect ATC code

Geneesmiddel

R06AX R06AE J01AA D07AA D07AB R06AA D06AX J01CF J01CA D04AB C01CA D07AC J01FA J01CR H02AB Y

Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Piperazinederivaten Tetracyclines Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Aminoalkylethers Overige lokale antibiotica Betalactamase-resistente penicillines Penicillines met breed spectrum Anaesthetica, lokale Sympathicomimetica en dopaminergica Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Macroliden Combinatiepreparaten Glucocorticoiden Niet ingevuld

32

2003

2006

2009

6,0 5,7 3,6 3,8 3,5 2,2 1,3 0,7 0,5 0,3 0,5 0,9 0,5 0,4

10,3 5,8 5,0 4,6 6,0 2,8 2,4 1,1 1,2 0,4 0,4 0,5 0,3 0,4

13,9 8,7 7,9 5,1 5,0 3,6 2,8 1,4 1,3 1,1 0,9 0,8 0,6 0,5

3,0

1,8

1,1


S74: Dermatomycosen ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

D01AC D07XA D01BA J02AC D01AE D07AB D02AX D06AX D07AC D07AA G01AF A07AC D02AB D07AD A07AA R06AE A02BC C07AB J01CF N05CD C10AA D06BX B01AC M01AE R06AX M01AB J02AB R03AC A06AC G03AA R03AK D07XB D02AC D10AF C09AA J01CR C07AA H03AA R01AD C05AA S02CA D05AX N02BE D11AC J01CA R03BA N05BA N05BB J01FA A02BA A10BA D08AG C05AD S01GX A06AD J01AA C09CA Y

Imidazool- en triazoolderivaten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Antimycotica voor systemisch gebruik Triazoolderivaten Overige lokale antimycotica Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Overige emollientia en protectiva Overige lokale antibiotica Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Imidazoolderivaten Imidazoolderivaten Zinkproducten Zeer sterk werkzame corticosteroiden (groep iv) Antibiotica Piperazinederivaten Protonpompremmers Selectieve beta-blokkers Betalactamase-resistente penicillines Benzodiazepinederivaten Cholesterolsyntheseremmers Overige chemische antimicrobiëlemiddelen Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Propionzuurderivaten Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Imidazoolderivaten Selectieve beta-2-sympathicomimetica Volumevergrotende middelen Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Sympathicomimetica met andere astma/copd-middelen Matig sterk werkzame corticosteroiden met overige middelen Vaseline en vetproducten Antibacteriele middelen voor acne Ace-remmers Combinatiepreparaten Niet-selectieve beta-blokkers Schildklierhormonen Corticosteroiden Preparaten met corticosteroiden Corticosteroiden met antimicrobiële middelen Overige lokale psoriasismiddelen Aceetanilidederivaten Medicinale shampoos Penicillines met breed spectrum Glucocorticoiden Benzodiazepinederivaten Difenylmethaanderivaten Macroliden H2-antagonisten Biguaniden Jodiumproducten Preparaten met lokale anaesthetica Overige allergiemiddelen Osmotisch werkende laxantia Tetracyclines Angiotensine-ii-antagonisten Niet ingevuld

329,1 148,5 94,2 54,5 53,8 10,6 7,5 3,8 6,3 3,6 2,1 1,9 2,8 1,4 2,2 0,9 1,2 1,3 0,3 6,7 1,0 0,3 3,4 1,8 0,8 1,6 1,3 0,7 0,5 3,8 0,3 0,8 0,4 1,0 0,8 0,5 1,0 0,4 0,7 0,6 0,4 0,5 1,8 0,9 0,5 0,7 2,2 0,9 0,3 0,7 0,3 0,4 0,3 0,3 0,5 0,4 0,7 14,0

265,2 172,2 85,8 60,4 38,6 12,5 11,3 6,5 5,3 5,5 5,0 1,9 3,8 1,7 2,8 1,2 1,3 1,6 1,4 1,1 1,8 1,0 1,2 1,3 2,0 1,2 1,4 1,5 0,4 1,0 0,7 0,3 0,3 1,0 0,6 0,8 1,3 0,4 0,6 0,3 0,6 0,4 0,7 1,5 0,4 0,5 1,0 0,3 0,4 0,4 0,6 0,7 0,8 0,4 0,9 0,6 1,5 25,1

311,8 201,2 96,8 61,1 48,4 23,5 13,5 9,9 9,4 8,0 6,7 4,6 3,5 3,4 3,1 2,9 2,3 2,1 2,0 1,9 1,9 1,9 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1,1 1,1 1,0 1,0 1,0 0,9 0,8 0,8 0,8 0,7 0,7 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 30,8


33

R05: Hoesten ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

R05DA J01AA R03AC R03BA R03AK R01AD R03BB A02BC J01CA R05CB R06AD J01FA N02BE H02AB R06AE R06AX R05CA N05BA J01CR C09CA R01AA C03CA N02AA C07AB C09AA M01AB C10AA J01MA A02BA M01AE C08CA B01AC D07XA N06AB A06AD N05CD R05DB N02BA D07AC R03DC S01AA C03EA D02AX N05CF D06AX D07AB D07AA S01XA G03AA C07AA N06AA H03AA J01CE D01AC A03FA N02CX J01EE N06AX Y

Opiumalkaloiden en derivaten Tetracyclines Selectieve beta-2-sympathicomimetica Glucocorticoiden Sympathicomimetica met andere astma/copd-middelen Corticosteroiden Parasympathicolytica Protonpompre mmers Penicillines met breed spectrum Mucolytica Fenothiazinederivaten Macroliden Aceetanilidederivaten Glucocorticoiden Piperazinederivaten Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Expectorantia Benzodiazepinederivaten Combinatiepreparaten Angiotensine-ii-antagonisten Sympathicomimetica Sulfonamiden Natuurlijke opiumalkaloiden Selectieve beta-blokkers Ace-remmers Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Cholesterolsyntheseremmers Fluorochinolonen H2-antagonisten Propionzuurderivaten Dihydropyridinederivaten Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Selectieve serotonine-heropnameremmers Osmotisch werkende laxantia Benzodiazepinederivaten Overige hoestprikkeldempende middelen Salicylzuur en derivaten Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Leukotrieenantagonisten Antibiotica 'low-ceiling' diuretica met kaliumsparende middelen Overige emollientia en protectiva Benzodiazepine-gerelateerde middelen Overige lokale antibiotica Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Overige middelen voor oogheelkundig gebruik Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Niet-selectieve beta-blokkers Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Schildklierhormonen Betalactamase-gevoelige penicillines Imidazool- en triazoolderivaten Motiliteitsbevorderende middelen Overige migrainemiddelen Sulfonamiden met trimethoprim inclusief afgeleiden Overige antidepressiva Niet ingevuld

260,3 26,6 48,4 62,2 11,7 9,6 15,0 6,7 7,5 20,0 16,8 10,9 7,0 8,8 1,9 6,3 17,1 6,0 4,4 1,9 3,6 1,5 3,3 2,3 1,4 1,7 0,7 0,3 1,8 1,9 1,1 2,5 0,7 1,4 1,2 5,4 1,9 0,5 0,7 0,6 0,6 0,4 0,9 0,6 0,5 1,1 0,5 0,7 2,9 0,5 0,9 1,6 0,3 0,5 0,8 1,1 1,4 0,4 14,0

298,0 41,0 49,1 70,4 20,0 17,8 15,4 9,2 16,7 25,1 19,4 11,4 9,3 8,6 3,2 4,3 11,3 6,9 3,5 2,0 4,4 2,5 4,3 4,3 4,0 1,6 3,9 1,1 1,2 2,9 2,0 4,1 0,6 2,8 1,7 4,8 0,8 0,3 0,5 0,6 0,7 0,7 1,3 0,8 0,4 1,0 0,5 0,4 0,3 0,4 0,8 0,5 0,4 0,5 0,6 0,5 0,5 1,6 16,7

371,9 73,7 67,1 60,5 37,6 27,2 25,3 25,0 21,0 17,6 17,3 16,2 15,1 10,2 7,6 6,9 6,4 5,9 5,8 5,4 5,4 4,4 3,7 3,5 2,6 2,2 2,0 1,9 1,9 1,8 1,8 1,3 1,2 1,1 1,1 1,0 1,0 0,9 0,9 0,9 0,8 0,8 0,8 0,6 0,6 0,6 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 13,1

34


R21: Symptomen/klachten keel ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

J01CE M01AE N02BA A02BC J01AA R01AD R05DA N02BE J01CA J01FA M01AB R06AE R03AC R01AA J01CR A07AA N02AA R05CB R06AX A02BA N02AX S01GX A02BX A07AC A01AB A06AD H03AA B01AC R03BA N05CD R02AA N05BA C10AA Y

Betalactamase-gevoelige penicillines Propionzuurderivaten Salicylzuur en derivaten Protonpompremmers Tetracyclines Corticosteroiden Opiumalkaloiden en derivaten Aceetanilidederivaten Penicillines met breed spectrum Macroliden Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Piperazinederivaten Selectieve beta-2-sympathicomimetica Sympathicomimetica Combinatiepreparaten Antibiotica Natuurlijke opiumalkaloiden Mucolytica Overige antihistaminica voor systemisch gebruik H2-antagonisten Overige opioiden Overige allergiemiddelen Overige middelen bij ulcus pepticum en oesofageale reflux Imidazoolderivaten Antimicrobiele middelen voor lokaal gebruik in de mond Osmotisch werkende laxantia Schildklierhormonen Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Glucocorticoiden Benzodiazepinederivaten Antiseptica Benzodiazepinederivaten Cholesterolsyntheseremmers Niet ingevuld

9,1 6,1 14,0 2,4 5,0 3,5 5,0 4,1 2,8 4,2 2,5 1,1 0,6 1,3 0,8 0,5 1,4 1,3 0,8 1,4 0,3 0,5 0,6 0,9 1,3 0,3 0,8 0,9 0,7 0,4 1,6 1,0 0,7 2,0

12,4 10,0 17,6 6,4 5,9 4,4 6,2 5,6 3,9 2,7 3,0 0,8 0,7 0,9 1,9 0,3 1,0 2,0 1,3 0,4 0,3 0,3 0,3 1,0 1,0 0,7 0,4 0,6 0,7 0,5 1,1 1,3 0,8 2,1

16,3 14,7 14,6 12,8 10,3 9,1 8,2 7,2 5,6 3,9 2,8 2,3 1,6 1,2 1,2 1,2 1,1 1,1 0,9 0,8 0,7 0,7 0,7 0,7 0,6 0,6 0,6 0,6 0,5 0,4 0,3 0,3 0,3 1,9


35

S96: Acne ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

D10AF G03HB D10AD J01AA D10AE G03AA D10BA J01FA D06AX D07AB D06BX N02BE D01AC D07AC D02AX D01AE D07AA R03AC Y

Antibacteriele middelen voor acne Anti-androgenen met oestrogenen Retinoiden voor acne, lokale Tetracyclines Peroxiden Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Retinoiden voor acne Macroliden Overige lokale antibiotica Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Overige chemische antimicrobiele middelen Aceetanilidederivaten Imidazool- en triazoolderivaten Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Overige emollientia en protectiva Overige lokale antimycotica Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Selectieve beta-2-sympathicomimetica Niet ingevuld

68,6 42,9 7,1 20,7 23,6 1,7 3,5 1,7 1,4 0,9 1,5 0,5 0,9 0,5 1,0 4,2 0,6 0,5 1,8

74,3 57,1 12,1 31,1 23,9 1,4 3,9 2,7 1,3 0,3 2,6 0,3 0,7 1,6 1,3 1,0 0,4 0,6 3,6

108,8 59,4 38,8 35,8 26,1 4,9 4,9 4,3 2,5 1,8 1,8 1,7 1,5 1,4 1,2 1,1 0,9 0,3 3,9

2003

2006

2009

0,6 0,3 0,4

0,8 0,3 0,4

1,1 0,8 0,6

A76: Andere virusziekten met exantheem ATC code

Geneesmiddel

D02AX R06AX R06AE

Overige emollientia en protectiva Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Piperazinederivaten

36


D12: Obstipatie ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A06AD A06AC A06AG A06AB A02AA A02BC A03AA C05AD C07AB A03FA M01AB A02BA N02BE D07XA M01AE C05AA B01AC C10AA C03CA C05AX C01DA C03AA D02AX A12AX N05CD A07DA A10BB M05BA R03AC N07CA N06AA D03AX N05BA H03AA Y

Osmotisch werkende laxantia Volumevergrotende middelen Klysma's Contactlaxantia Magnesiumverbindingen Protonpompremmers Synth, parasympathicolytica, esters met tert, aminogroep Preparaten met lokale anaesthetica Selectieve beta-blokkers Motiliteitsbevorderende middelen Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen H2-antagonisten Aceetanilidederivaten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Propionzuurderivaten Preparaten met corticosteroiden Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Cholesterolsyntheseremmers Sulfonamiden Overige lokale hemorroidpreparaten Nitraten Thiaziden Overige emollientia en protectiva Calcium met andere middelen Benzodiazepinederivaten Motiliteitsremmende middelen Sulfonylureumderivaten Bisfosfonaten Selectieve beta-2-sympathicomimetica Vertigomiddelen Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Overige wondhelende middelen Benzodiazepinederivaten Schildklierhormonen Niet ingevuld

247,0 89,5 34,7 42,5 29,9 2,0 1,1 3,2 0,4 1,4 1,3 0,9 2,4 0,7 1,7 0,7 1,7 0,8 1,2 0,3 1,5 0,6 0,6 0,6 3,5 0,9 1,0 0,3 0,7 0,3 0,4 0,3 2,7 0,6 8,0

393,7 73,8 46,0 41,5 31,9 6,9 2,1 5,2 1,7 1,2 1,7 1,0 1,9 0,9 1,5 0,3 2,1 2,1 1,4 0,3 0,8 2,3 0,9 1,0 2,5 1,1 0,5 0,3 0,7 0,3 0,9 0,8 2,0 1,0 9,3

549,4 96,5 54,9 49,3 40,2 11,8 8,5 6,5 4,9 3,3 3,0 1,8 1,8 1,4 1,3 1,1 1,1 0,9 0,8 0,7 0,7 0,7 0,6 0,6 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 15,2


37

K96: Hemorroiden ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

C05AD C05AA A06AD C05AX A06AC D07AB D07AA D02AB D04AB D07XA D03AX M01AB D01AC A06AG M01AE N01BB A02BC C09AA D02AX A02AA N02BE Y

Preparaten met lokale anaesthetica Preparaten met corticosteroiden Osmotisch werkende laxantia Overige lokale hemorroidpreparaten Volumevergrotende middelen Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Zinkproducten Anaesthetica, lokale Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Overige wondhelende middelen Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Imidazool- en triazoolderivaten Klysma's Propionzuurderivaten Amiden Protonpompremmers Ace-remmers Overige emollientia en protectiva Magnesiumverbindingen Aceetanilidederivaten Niet ingevuld

36,3 19,6 10,1 14,5 5,3 0,9 0,4 1,0 8,8 0,8 2,6 0,9 0,3 0,4 0,8 0,3 0,5 0,8 0,5 0,6 0,8 8,5

45,6 22,6 15,3 10,2 3,7 2,0 2,0 0,9 4,4 3,4 4,4 1,3 0,9 0,6 0,5 0,8 0,5 0,5 1,0 0,7 0,5 7,6

65,0 26,8 21,1 11,2 5,8 4,6 4,0 2,6 2,6 2,1 1,8 1,0 0,8 0,7 0,7 0,6 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 11,9

W14: Morning afterpil/over, anticoncept ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

G03AC G02BB G03AA G03HB G02BA G03AB Y

Progestagenen Intravaginale anticonceptiva Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Anti-androgenen met oestrogenen Intra-uteriene anticonceptiva Oestrogenen met progestagenen, sequentiele preparaten Niet ingevuld

16,8 8,5 8,9 1,4 2,1 1,7 0,8

79,3 21,7 11,1 2,4 1,5 0,9 0,8

112,4 39,8 16,9 3,3 3,0 0,6 1,9

2003

2006

2009

7,6 1,1 0,3 5,2

9,2 0,6 0,4 4,1

13,3 0,5 0,3 3,9

A09: Transpiratie problemen ATC code

Geneesmiddel

D11AA N02CX D02AB Y

Antizweetmiddelen Overige migrainemiddelen Zinkproducten Niet ingevuld

38


N02: Spanningshoofdpijn ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

M01AE N05BA N02BE N06AA N02CC M01AB N02AA A02BC N02AX C07AB A03FA C07AA N02BA N02CX N05CD N06AB C09AA Y

Propionzuurderivaten Benzodiazepinederivaten Aceetanilidederivaten Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Selectieve serotonine-agonisten Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Natuurlijke opiumalkaloiden Protonpompremmers Overige opioiden Selectieve beta-blokkers Motiliteitsbevorderende middelen Niet-selectieve beta-blokkers Salicylzuur en derivaten Overige migrainemiddelen Benzodiazepinederivaten Selectieve serotonine-heropnameremmers Ace-remmers Niet ingevuld

20,9 19,3 9,2 9,0 2,3 11,8 1,8 0,6 1,8 0,8 0,9 0,9 1,2 0,8 3,9 2,8 0,5 2,1

13,3 13,1 6,3 7,9 2,2 6,3 2,0 0,6 1,6 3,4 0,4 0,6 2,7 0,6 1,5 1,7 0,3 1,2

18,5 13,7 12,5 12,1 9,0 7,5 6,8 4,0 3,7 3,2 2,2 2,0 1,9 1,7 1,2 1,1 0,3 0,6

S86: Seborroisch eczeem/roos ATC-code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

D01AC D07AB D07AC D11AC D07XA D07AA D02AX D07AD D07XB D06BX D01AE D06AX R06AX C05AA R01AD S02CA D05AX C07AB J02AC C10AA S01XA D01BA D01AC D07AB Y

Imidazool- en triazoolderivaten Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Medicinale shampoos Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Overige emollientia en protectiva Zeer sterk werkzame corticosteroiden (groep iv) Matig sterk werkzame corticosteroiden met overige middelen Overige chemische antimicrobiele middelen Overige lokale antimycotica Overige lokale antibiotica Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Preparaten met corticosteroiden Corticosteroiden Corticosteroiden met antimicrobiele middelen Overige lokale psoriasismiddelen Selectieve beta-blokkers Triazoolderivaten Cholesterolsyntheseremmers Overige middelen voor oogheelkundig gebruik Antimycotica voor systemisch gebruik Imidazool- en triazoolderivaten Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Niet ingevuld

78,1 26,6 31,3 16,5 5,6 9,5 6,9 4,2 7,4 1,5 2,6 1,3 1,3 0,8 0,9 0,4 0,3 0,3 0,7 0,6 0,6 0,7 78,1 8,1

85,7 27,6 32,1 16,2 10,9 8,8 8,7 4,7 8,1 1,4 1,5 0,3 1,0 0,7 0,3 0,6 0,3 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 85,7 15,7

97,4 37,7 34,1 19,1 14,6 12,0 7,9 6,6 5,0 3,7 1,8 1,4 1,3 1,1 1,0 0,9 0,8 0,8 0,5 0,5 0,4 0,3 97,4 11,9


39

D03: Zuurbranden ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A02BC A02BA A03FA A02AD A02BX A06AC N06AB A03AA B01AC M01AE R03AC N05BA C10AA Y

Protonpompremmers H2-antagonisten Motiliteitsbevorderende middelen Combinaties en complexen van al-, ca- en mg-verbindingen Overige middelen bij ulcus pepticum en oesofageale reflux Volumevergrotende middelen Selectieve serotonine-heropnameremmers Synth, parasympathicolytica, esters met tert, aminogroep Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Propionzuurderivaten Selectieve beta-2-sympathicomimetica Benzodiazepinederivaten Cholesterolsyntheseremmers Niet ingevuld

121,1 68,5 4,2 23,6 5,7 0,4 0,8 0,3 0,5 0,5 0,4 2,2 0,6 0,9

201,3 64,4 4,7 6,6 3,1 0,3 0,4 1,0 0,8 0,6 1,0 1,7 0,3 1,7

374,3 70,5 9,2 3,8 3,5 2,6 1,8 1,4 1,1 0,9 0,9 0,6 0,4 3,8

D11: Diarree ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A07DA A03FA A06AC A02BC P01AB A06AD A03AA J01MA C03CA N02BE J01FA A07EC A07CA N02AA J01EE C10AC D01AC A02BA D02AX C10AA Y

Motiliteitsremmende middelen Motiliteitsbevorderende middelen Volumevergrotende middelen Protonpompremmers Nitroimidazoolderivaten Osmotisch werkende laxantia Synth, parasympathicolytica, esters met tert, aminogroep Fluorochinolonen Sulfonamiden Aceetanilidederivaten Macroliden Mesalazine en verwante verbindingen Orale rehydratievloeistoffen Natuurlijke opiumalkaloiden Sulfonamiden met trimethoprim inclusief afgeleiden Galzuurbindende harsen Imidazool- en triazoolderivaten H2-antagonisten Overige emollientia en protectiva Cholesterolsyntheseremmers Niet ingevuld

32,3 2,7 2,0 0,9 1,1 1,3 1,3 1,2 0,3 1,2 0,3 1,0 2,2 0,4 0,6 0,9 0,5 0,6 0,5 0,4 1,7

35,2 2,4 3,0 2,2 1,6 1,1 1,6 2,5 0,4 0,7 0,9 1,0 1,7 0,4 0,3 0,7 0,4 0,4 0,3 0,6 1,9

43,2 7,0 5,3 4,7 4,1 3,5 2,3 2,3 2,3 2,0 1,5 1,2 1,1 1,0 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 4,3

40


D19: Symptoom/klacht tanden/tandvlees ATC code

Geneesmiddel

M01AE M01AB J01CA N02BE J01CR N05BA N02AA J01FA B01AC A01AB

Propionzuurderivaten Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Penicillines met breed spectrum Aceetanilidederivaten Combinatiepreparaten Benzodiazepinederivaten Natuurlijke opiumalkaloiden Macroliden Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Antimicrobiele middelen voor lokaal gebruik in de mond

2003

2006

2009

4,8 1,5 1,9 0,3 0,5 0,5 1,4 0,3 0,3 0,7

5,8 0,6 1,8 1,9 0,7 0,7 0,8 0,6 0,4 0,4

6,9 3,0 2,4 2,4 1,5 0,9 0,8 0,5 0,3 0,3

D20: Symptoom/klacht mond/tong/lippen ATC code

Geneesmiddel

N01BB A02BC A07AC A01AB A07AA J01CA D06AX D01AC M01AE D02AX J01CR D07XA N02BE M01AB A02BX J01AA A02BA S01AA D04AB Y

Amiden Protonpompremmers Imidazoolderivaten Antimicrobiele middelen voor lokaal gebruik in de mond Antibiotica Penicillines met breed spectrum Overige lokale antibiotica Imidazool- en triazoolderivaten Propionzuurderivaten Overige emollientia en protectiva Combinatiepreparaten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Aceetanilidederivaten Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Overige middelen bij ulcus pepticum en oesofageale reflux Tetracyclines H2-antagonisten Antibiotica Anaesthetica, lokale Niet ingevuld


2003

2006

2009

3,0 1,8 2,9 5,5 2,3 0,9 1,8 1,4 1,0 1,2 0,9 1,9 0,6 1,0 0,4 0,5 1,3 0,6 0,8 2,7

2,8 1,6 3,7 2,0 2,9 0,9 1,4 1,6 0,9 1,0 0,4 0,4 0,5 0,5 0,5 0,3 0,4 0,3 0,6 2,6

5,9 5,2 4,5 3,6 3,6 2,3 2,1 1,1 1,1 0,8 0,8 0,8 0,6 0,6 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 3,4

41

N01: Hoofdpijn ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

M01AE N02CC N02BE M01AB N06AA N02AA N05BA N02AX C07AB A02BC A03FA B01AC C07AA N02BA R01AD J01AA N06AB C09CA N05CD N02CX N03AF N06AX C03EA G03AA R01AA M01AC R06AD R05DA N03AG S01XA R06AX B03AA Y

Propionzuurderivaten Selectieve serotonine-agonisten Aceetanilidederivaten Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Natuurlijke opiumalkaloiden Benzodiazepinederivaten Overige opioiden Selectieve beta-blokkers Protonpompremmers Motiliteitsbevorderende middelen Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Niet-selectieve beta-blokkers Salicylzuur en derivaten Corticosteroiden Tetracyclines Selectieve serotonine-heropnameremmers Angiotensine-ii-antagonisten Benzodiazepinederivaten Overige migrainemiddelen Carboxamidederivaten Overige antidepressiva 'low-ceiling' diuretica met kaliumsparende middelen Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Sympathicomimetica Oxicamderivaten Fenothiazinederivaten Opiumalkaloiden en derivaten Vetzuurderivaten Overige middelen voor oogheelkundig gebruik Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Orale ferropreparaten Niet ingevuld

40,3 13,1 47,5 18,2 7,6 11,4 13,9 7,7 4,8 1,2 3,6 0,3 2,9 5,9 3,3 1,0 1,8 1,0 2,7 2,6 0,6 1,2 0,9 5,7 0,6 1,6 0,5 0,5 0,3 0,3 0,3 0,3 4,6

41,5 16,1 26,1 22,0 13,8 13,0 9,8 5,7 5,4 4,0 2,3 1,9 2,9 4,6 2,6 1,5 2,3 0,5 1,9 2,2 2,4 1,0 1,2 2,3 0,9 1,3 0,3 0,3 0,5 0,4 0,3 0,4 2,6

48,9 34,7 25,4 25,1 22,7 19,7 13,4 9,2 8,4 7,4 6,0 5,7 5,4 5,3 4,4 3,8 2,5 2,5 2,4 2,3 1,9 1,8 1,6 1,3 1,2 1,2 0,9 0,9 0,9 0,5 0,4 0,3 2,0

X02: Pijnlijke menstruatie ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

M01AE G03AA M01AB G03DC G03HB G03AB N02BE

Propionzuurderivaten Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Estreenderivaten Anti-androgenen met oestrogenen Oestrogenen met progestagenen, sequentiele preparaten Aceetanilidederivaten

31,1 29,2 1,9 0,8 2,0 2,1 0,6

21,9 18,2 3,2 0,7 1,3 0,5 0,4

23,0 19,3 3,3 1,9 1,8 0,8 0,6

42


P17: Tabaksmisbruik ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

N07BA N06AA N05BA R03AK N06AB N05CD

Middelen bij nicotineverslaving Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Benzodiazepinederivaten Sympathicomimetica met andere astma/copd-middelen Selectieve serotonine-heropnameremmers Benzodiazepinederivaten

36,2 0,5 1,4 0,5 0,6 1,1

18,4 1,7 0,9 0,5 2,0 0,6

36,2 12,7 1,9 1,7 1,5 0,9

2003

2006

2009

3,3 1,4 6,3 1,3 0,5 0,5

5,3 1,7 2,9 0,7 0,8 1,0

9,1 2,9 2,2 0,9 0,8 1,4

S71: Herpes simplex lip/genitaal ATC code

Geneesmiddel

J05AB D06AX D06BB D02AB S01AD Y

Nucleosiden en nucleotiden (excl, reverse-transcr-remmers) Overige lokale antibiotica Antivirale middelen Zinkproducten Antivirale middelen Niet ingevuld

D09: Misselijkheid ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A03FA A02BC A06AD A04AA R06AE A02BA N05BA A06AC N07CA M01AB N02BE H03AA N06AB C07AA Y

Motiliteitsbevorderende middelen Protonpompremmers Osmotisch werkende laxantia Serotonine-antagonisten Piperazinederivaten H2-antagonisten Benzodiazepinederivaten Volumevergrotende middelen Vertigomiddelen Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Aceetanilidederivaten Schildklierhormonen Selectieve serotonine-heropnameremmers Niet-selectieve beta-blokkers Niet ingevuld

46,7 12,2 0,5 0,6 2,8 2,3 2,1 0,3 0,6 0,7 2,0 1,0 0,7 0,3 1,0

55,8 12,5 1,5 1,3 3,6 1,4 1,3 1,1 0,4 0,7 0,4 0,5 0,4 0,3 1,1

59,2 32,1 3,9 3,7 3,5 3,2 1,9 0,8 0,6 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,4


43

L08: Schouder symptomen/klachten ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

M01AB M01AE A02BC N02AX H02AB N02BE N02AA N05BA N01BB M01AC N06AA N05CD M01AH C07AB C10AA C09AA B01AC N06AB H02BX A12AA D07AC R06AX D01AC D02AX M02AC C08CA R05DA Y

Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Propionzuurderivaten Protonpompremmers Overige opioiden Glucocorticoiden Aceetanilidederivaten Natuurlijke opiumalkaloiden Benzodiazepinederivaten Amiden Oxicamderivaten Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Benzodiazepinederivaten Coxibs Selectieve beta-blokkers Cholesterolsyntheseremmers Ace-remmers Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Selectieve serotonine-heropnameremmers Corticosteroiden voor systemisch gebruik, combinaties Calcium Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Imidazool- en triazoolderivaten Overige emollientia en protectiva Preparaten met salicylzuurderivaten Dihydropyridinederivaten Opiumalkaloiden en derivaten Niet ingevuld

75,5 38,6 4,0 8,0 9,4 16,8 3,6 8,1 2,6 5,1 1,3 3,0 11,0 1,0 1,3 0,3 0,5 1,4 1,8 0,5 0,7 0,3 1,0 0,8 1,1 0,3 0,6 12,4

82,7 33,9 12,7 9,4 9,4 15,8 9,5 6,3 2,2 5,0 1,8 2,1 2,2 0,8 1,4 0,5 2,7 0,8 0,4 0,3 0,5 0,4 0,3 0,6 0,5 1,3 0,4 7,5

120,5 42,5 37,9 18,7 17,3 15,5 14,7 7,7 5,7 4,2 2,8 2,8 2,8 2,0 1,4 1,4 1,3 0,9 0,6 0,6 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 4,7

44


L18: Spierpijn/fibrositis ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

M01AB N06AA M01AE N02BE A02BC N05BA N02AX N02AA H02AB M01AH C10AA N05CD M02AC M09AA N06AB B01AC N03AX M03BX N03AE M01AC A02BA A06AD R05DA M01AX Y

Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Propionzuurderivaten Aceetanilidederivaten Protonpompremmers Benzodiazepinederivaten Overige opioiden Natuurlijke opiumalkaloiden Glucocorticoiden Coxibs Cholesterolsyntheseremmers Benzodiazepinederivaten Preparaten met salicylzuurderivaten Kinine en afgeleiden Selectieve serotonine-heropnameremmers Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Overige anti-epileptica Overige centraal werkende middelen Benzodiazepinederivaten Oxicamderivaten H2-antagonisten Osmotisch werkende laxantia Opiumalkaloiden en derivaten Overige niet-steroide antiinfl,/antirheumatische middelen Niet ingevuld

26,8 8,8 28,1 14,9 1,7 9,2 4,8 1,9 1,8 7,1 1,4 1,9 3,9 0,3 1,3 0,9 0,4 1,0 0,9 2,4 0,6 0,6 0,5 0,6 5,5

35,8 14,9 22,0 17,4 6,2 15,0 6,7 5,6 2,7 0,4 2,1 2,7 1,1 2,0 2,1 1,8 0,7 1,4 1,7 1,5 0,7 0,7 0,5 1,3 4,6

36,7 29,7 25,6 18,2 15,6 14,4 13,4 12,9 5,6 5,0 4,5 2,2 2,2 2,2 2,1 2,1 1,6 1,4 1,3 1,3 0,9 0,6 0,4 0,4 3,9

ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

S02CA R01AD J01CA S02AA S02DA R01AA M01AE M01AB J01FA N02BE Y

Corticosteroiden met antimicrobiele middelen Corticosteroiden Penicillines met breed spectrum Antimicrobiele middelen Analgetica en anaesthetica Sympathicomimetica Propionzuurderivaten Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Macroliden Aceetanilidederivaten Niet ingevuld

6,2 1,6 0,7 1,1 3,7 1,3 2,4 0,8 0,5 1,9 0,7

7,2 1,3 2,3 2,1 3,7 2,0 1,0 1,3 0,5 0,5 0,9

13,7 7,0 6,4 3,8 2,9 2,8 0,8 0,7 0,6 0,3 0,9

H01: Oorpijn


45

S02: Pruritus/jeuk ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

D02AX R06AE D07AB R06AX D07AA D07AC N05BB D07XA R06AA D02AE D01AC D07AD S01XA D04AX D06AX A02BC D01AE D11AC R06AD N02BE H02AB R06AB C05AA D02AB D02AC N05BA R01AD A06AD D04AB D07XB D02BA C07AB M01AB C05AD M01AE H03AA A02BA B01AC J02AC S01GX R03AC G01AF Y

Overige emollientia en protectiva Piperazinederivaten Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Difenylmethaanderivaten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Aminoalkylethers Ureumproducten Imidazool- en triazoolderivaten Zeer sterk werkzame corticosteroiden (groep iv) Overige middelen voor oogheelkundig gebruik Overige antipruritica Overige lokale antibiotica Protonpompremmers Overige lokale antimycotica Medicinale shampoos Fenothiazinederivaten Aceetanilidederivaten Glucocorticoiden Gesubstitueerde alkylaminen Preparaten met corticosteroiden Zinkproducten Vaseline en vetproducten Benzodiazepinederivaten Corticosteroiden Osmotisch werkende laxantia Anaesthetica, lokale Matig sterk werkzame corticosteroiden met overige middelen Protectiva tegen uv-straling, lokale Selectieve beta-blokkers Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Preparaten met lokale anaesthetica Propionzuurderivaten Schildklierhormonen H2-antagonisten Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Triazoolderivaten Overige allergiemiddelen Selectieve beta-2-sympathicomimetica Imidazoolderivaten Niet ingevuld

28,0 28,3 19,1 25,2 16,1 7,9 8,8 7,3 4,1 1,8 3,5 1,4 2,0 2,0 0,6 3,0 0,8 0,6 1,5 0,8 1,4 2,0 2,2 1,0 6,3 2,6 0,3 0,5 0,8 0,3 0,5 0,3 0,4 1,4 1,4 0,3 0,4 2,6 0,6 0,3 0,3 0,8 16,0

33,5 30,4 32,1 32,7 17,1 11,0 12,9 8,0 7,9 1,7 2,9 3,4 0,7 1,7 1,6 1,6 1,3 1,1 1,4 0,5 1,5 1,5 2,3 1,3 1,1 3,2 0,4 0,7 1,6 0,7 0,5 0,4 0,5 0,7 0,4 0,3 0,5 0,7 0,4 0,4 0,5 0,3 24,1

51,4 49,0 45,2 35,2 24,0 17,7 17,2 15,6 7,7 6,7 6,2 6,1 2,6 2,3 2,3 2,2 2,0 1,8 1,8 1,7 1,6 1,6 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1,1 0,9 0,7 0,6 0,6 0,6 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 29,3

46


S03: Wratten ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

D01AE D11AF D02AX D06BB D07AB N01BB D06AX D07AA D02AC D01AC A02BA D07XA M01AB D01AE D11AF Y

Overige lokale antimycotica Wrat- en likdoornpreparaten Overige emollientia en protectiva Antivirale middelen Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Amiden Overige lokale antibiotica Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Vaseline en vetproducten Imidazool- en triazoolderivaten H2-antagonisten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Overige lokale antimycotica Wrat- en likdoornpreparaten Niet ingevuld

12,8 13,7 0,7 0,8 0,7 4,1 1,2 1,0 2,3 0,6 1,0 0,7 0,5 12,8 13,7 21,8

14,4 13,8 1,1 0,6 0,7 1,4 1,1 0,7 1,3 0,8 0,3 0,4 0,3 14,4 13,8 25,1

17,5 15,6 2,5 2,3 1,9 1,3 1,3 1,3 1,2 0,6 0,6 0,6 0,3 17,5 15,6 21,9


47

R97: Hooikoorts/allergische rhinitis ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

R01AD R06AX R06AE S01GX R01AC R03AC R03BA R03AK H02AB V01AA R06AB R06AA R03DC R05DA S01XA A02BC D07AC C10AA J01AA R01AA C07AB N05BA G03AA D07AB M01AE D07AA N06AB D02AX C09CA M01AB G03HB S01AA N02BE B01AC N05CD R01AX D07XA D07AD S02CA D01AC Y

Corticosteroiden Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Piperazinederivaten Overige allergiemiddelen Anti-allergische middelen, excl corticosteroiden Selectieve beta-2-sympathicomimetica Glucocorticoiden Sympathicomimetica met andere astma/copd-middelen Glucocorticoiden Allergeenextracten Gesubstitueerde alkylaminen Aminoalkylethers Leukotrieenantagonisten Opiumalkaloiden en derivaten Overige middelen voor oogheelkundig gebruik Protonpompremmers Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Cholesterolsyntheseremmers Tetracyclines Sympathicomimetica Selectieve beta-blokkers Benzodiazepinederivaten Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Propionzuurderivaten Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Selectieve serotonine-heropnameremmers Overige emollientia en protectiva Angiotensine-ii-antagonisten Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Anti-androgenen met oestrogenen Antibiotica Aceetanilidederivaten Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Benzodiazepinederivaten Overige middelen voor nasaal gebruik Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Zeer sterk werkzame corticosteroiden (groep iv) Corticosteroiden met antimicrobiele middelen Imidazool- en triazoolderivaten Niet ingevuld

223,1 181,5 128,9 83,9 59,5 11,1 6,8 1,4 3,5 4,9 4,6 3,6 1,0 0,6 0,7 1,5 0,7 0,7 0,7 1,1 1,1 1,4 4,5 0,9 0,9 0,7 0,4 0,7 0,4 1,0 0,6 0,6 1,6 0,7 1,5 0,4 0,5 0,4 0,6 0,6 5,2

332,0 261,6 194,1 126,6 75,2 23,8 11,8 7,2 8,3 10,5 4,9 4,6 2,9 1,6 1,0 1,8 0,4 1,0 1,4 2,0 0,7 1,2 2,3 1,6 1,3 1,4 0,4 1,9 0,9 1,0 0,6 1,3 1,1 0,6 0,5 0,4 0,7 0,7 0,6 0,7 7,6

514,0 359,8 349,3 187,7 94,5 40,9 22,3 15,3 10,8 8,9 6,0 5,8 4,2 3,9 3,5 3,1 3,0 2,9 2,6 1,8 1,8 1,5 1,5 1,3 1,3 1,3 1,2 1,1 0,9 0,9 0,9 0,8 0,8 0,6 0,5 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 7,4

48


D05: Perianale jeuk ATC code

Geneesmiddel

D07XA D07AB C05AA D07AA C05AD D07AC D01AC D02AX C05AX P02CA D02AB J02AC D04AB Y

Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Preparaten met corticosteroiden Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Preparaten met lokale anaesthetica Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Imidazool- en triazoolderivaten Overige emollientia en protectiva Overige lokale hemorroidpreparaten Benzimidazoolderivaten Zinkproducten Triazoolderivaten Anaesthetica, lokale Niet ingevuld

2003

2006

2009

7,9 6,4 3,7 3,9 1,4 1,3 1,8 1,6 0,9 1,0 2,0 0,5 0,5 1,4

10,8 8,6 6,5 4,5 3,1 1,0 1,7 0,4 1,5 0,7 1,4 0,3 0,3 4,4

21,7 12,7 5,7 5,5 4,5 4,3 3,8 3,6 2,0 0,9 0,8 0,4 0,3 3,9

F71: Allergische conjunctivitis ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

S01GX R06AE S01XA

Overige allergiemiddelen Piperazinederivaten

75,2 7,5

89,9 7,4

81,1 15,5

Overige middelen voor oogheelkundig gebruik Antibiotica Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Corticosteroiden Sympathicomimetica Anti-allergische middelen, excl corticosteroiden Corticosteroiden Aminoalkylethers Corticosteroiden met antimicrobiele middelen Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Cholesterolsyntheseremmers Niet ingevuld

5,1 12,7 7,2 5,4 1,5 1,0 0,7 0,5 1,5 0,3 0,6 0,7

3,6 10,0 11,1 5,0 2,0 2,3 2,0 0,3 1,1 0,5 0,3 1,2

12,9 10,6 10,3 4,3 3,6 2,9 1,1 0,9 0,8 0,4 0,3 1,0

S01AA R06AX R01AD S01GA R01AC S01BA R06AA S01CA D07AA C10AA Y


49

L03: Lage rugpijn zonder uitstraling ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

M01AB M01AE N02AX N02AA A02BC N05BA N02BE N02AB M01AC M05BA A06AD N06AA M01AH A12AX N05CD C09AA A03FA N03AX B01AC H03AA N06AX A12AA A02BA D07AC C10AA N02BA R05DA M02AC B01AA G03AA D01AC M04AA C08CA R03AC R06AE N06AB C07AB N05CF M01AX D07XA R01AD C03AA Y

Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Propionzuurderivaten Overige opioiden Natuurlijke opiumalkaloiden Protonpompremmers Benzodiazepinederivaten Aceetanilidederivaten Fenylpiperidinederivaten Oxicamderivaten Bisfosfonaten Osmotisch werkende laxantia Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Coxibs Calcium met andere middelen Benzodiazepinederivaten Ace-remmers Motiliteitsbevorderende middelen Overige anti-epileptica Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Schildklierhormonen Overige antidepressiva Calcium H2-antagonisten Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Cholesterolsyntheseremmers Salicylzuur en derivaten Opiumalkaloiden en derivaten Preparaten met salicylzuurderivaten Vitamine k-antagonisten Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Imidazool- en triazoolderivaten Middelen met remmende werking op de urinezuurproductie Dihydropyridinederivaten Selectieve beta-2-sympathicomimetica Piperazinederivaten Selectieve serotonine-heropnameremmers Selectieve beta-blokkers Benzodiazepine-gerelateerde middelen Overige niet-steroide antiinfl,/antirheumatische middelen Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Corticosteroiden Thiaziden Niet ingevuld

136,6 81,6 19,3 17,3 6,3 46,1 44,4 0,9 6,3 0,9 1,4 2,3 18,7 1,1 3,8 0,9 0,7 0,4 2,3 0,3 0,3 0,9 2,4 0,3 2,4 0,6 1,0 2,6 1,6 2,6 0,9 0,3 0,6 0,9 0,3 1,9 1,4 0,9 1,4 0,6 0,3 0,6 17,6

157,6 75,9 40,3 23,2 20,9 38,5 38,8 3,4 8,1 2,5 2,4 1,8 6,4 1,4 2,9 1,3 0,5 0,4 1,8 0,6 1,0 1,1 1,4 0,5 1,8 1,1 0,5 0,9 1,3 0,7 0,7 0,4 0,6 0,6 0,6 0,6 1,3 2,0 1,4 0,6 0,4 0,3 8,6

169,8 77,9 64,5 61,8 53,5 45,9 45,5 10,8 10,7 7,2 5,3 5,1 4,5 4,5 4,2 2,2 1,9 1,8 1,8 1,8 1,4 1,4 1,3 1,2 1,2 1,1 1,0 0,8 0,8 0,7 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,5 0,5 0,5 0,4 0,3 7,8

50


R80: Influenza bewezen excl, pneumonie ATC code

Geneesmiddel

R05DA N02BE J01AA A03FA R01AA M01AE N02AA J01CA M01AB N02BA Y

Opiumalkaloiden en derivaten Aceetanilidederivaten Tetracyclines Motiliteitsbevorderende middelen Sympathicomimetica Propionzuurderivaten Natuurlijke opiumalkaloiden Penicillines met breed spectrum Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Salicylzuur en derivaten Niet ingevuld

2003

2006

2009

2,3 3,0 1,4 0,7 0,8 1,0 0,9 0,6 0,3 0,6 0,4

2,0 2,3 1,4 0,3 0,4 1,6 1,6 0,5 0,5 0,3 0,3

10,3 6,1 5,8 2,5 2,1 2,0 1,9 1,8 1,7 0,8 0,8

2003

2006

2009

8,4 5,9 4,2 8,8 3,1 1,6 3,9 1,8 1,1 3,6 1,0 1,3 0,3 1,6 4,6

8,8 13,2 6,5 8,2 3,9 4,3 5,4 1,7 2,3 2,7 0,7 1,2 0,4 1,4 6,4

20,9 19,5 13,7 12,9 11,9 10,5 9,8 5,3 3,5 3,3 3,2 3,0 2,3 2,1 15,2

2003

2006

2009

3,4 0,3 1,5 4,3 1,4 0,4 0,5 0,3 0,5 0,4 0,4

4,5 1,4 3,6 1,6 1,2 0,5 0,9 0,3 0,3 0,6 0,4

8,8 4,8 3,0 2,9 1,9 1,1 0,7 0,7 0,6 0,3 0,3

S06: Lokale roodheid huid ATC code

Geneesmiddel

D07AB D02AX D07XA D07AA D01AC D07AC D06AX R06AE J01AA R06AX D06BX D07AD J01CF D02AB Y

Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Overige emollientia en protectiva Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Imidazool- en triazoolderivaten Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Overige lokale antibiotica Piperazinederivaten Tetracyclines Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Overige chemische antimicrobiele middelen Zeer sterk werkzame corticosteroiden (groep iv) Betalactamase-resistente penicillines Zinkproducten Niet ingevuld

A03: Koorts ATC code

Geneesmiddel

J01CA J01AA J01CR N02BE J01FA A03FA R03AC A02BC J01EE M01AE Y

Penicillines met breed spectrum Tetracyclines Combinatiepreparaten Aceetanilidederivaten Macroliden Motiliteitsbevorderende middelen Selectieve beta-2-sympathicomimetica Protonpompremmers Sulfonamiden met trimethoprim inclusief afgeleiden Propionzuurderivaten Niet ingevuld


51

D01: Gegeneralis, Buikpijn/buikkrampen ATC code

Geneesmiddel

A02BC A06AD A03AA M01AB A06AC A03FA N05BA A03BB A02BA A07EC M01AE A02AA A06AG A06AB N06AA N02AX N02BE P01AB A02AD C07AB N02AA A06AA A07DA N05CD Y

Protonpompremmers Osmotisch werkende laxantia Synth, parasympathicolytica, esters met tert, aminogroep Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Volumevergrotende middelen Motiliteitsbevorderende middelen Benzodiazepinederivaten Belladonna alkaloiden, semisynth, kwat, ammoniumverb, H2-antagonisten Mesalazine en verwante verbindingen Propionzuurderivaten Magnesiumverbindingen Klysma's Contactlaxantia Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Overige opioiden Aceetanilidederivaten Nitroimidazoolderivaten Combinaties en complexen van al-, ca- en mg-verbindingen Selectieve beta-blokkers Natuurlijke opiumalkaloiden Emollientia Motiliteitsremmende middelen Benzodiazepinederivaten Niet ingevuld

2003

2006

2009

5,5 6,8 6,5 6,5 4,2 4,6 1,3 2,4 2,2 0,4 1,0 0,7 0,3 0,7 0,8 1,0 2,1 0,3 0,5 0,6 2,4 0,5 0,5 2,4 1,0

15,7 12,2 11,4 6,7 3,8 4,6 1,1 2,7 2,3 2,0 1,3 0,3 0,5 0,8 0,6 2,1 2,7 1,1 0,5 0,8 1,8 0,4 1,2 1,3 1,2

73,6 30,3 18,4 10,3 10,3 7,7 5,5 5,3 3,4 3,3 2,9 2,4 2,2 2,1 2,0 2,0 1,4 1,1 1,1 0,8 0,7 0,5 0,4 0,4 4,2

D93: Spastisch colon/ibs ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A03AA A06AC A06AD A02BC A03FA N05BA A02AA A02BA M01AB A03BB A06AB A07DA M01AE A06AG N02BE B01AC G03AA N06AB Y

Synth, parasympathicolytica, esters met tert, aminogroep Volumevergrotende middelen Osmotisch werkende laxantia Protonpompremmers Motiliteitsbevorderende middelen Benzodiazepinederivaten Magnesiumverbindingen H2-antagonisten Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Belladonna alkaloiden, semisynth, kwat, ammoniumverb, Contactlaxantia Motiliteitsremmende middelen Propionzuurderivaten Klysma's Aceetanilidederivaten Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Selectieve serotonine-heropnameremmers Niet ingevuld

44,8 59,8 16,1 3,5 3,4 1,9 3,1 0,7 3,7 2,9 0,5 1,3 0,8 0,5 2,1 0,5 1,6 1,1 1,0

58,9 36,3 26,8 8,5 2,2 1,9 1,5 1,6 4,0 1,7 2,1 0,9 0,7 0,6 0,3 0,4 0,4 0,4 1,9

60,8 45,6 45,6 19,5 6,9 5,0 3,7 3,6 3,5 3,1 2,5 2,5 2,4 1,7 1,1 0,7 0,4 0,3 2,3

52


L89: Perifere artrose ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A02BC M01AB M01AE N02BE N02AX N02AA M01AC M01AH N05BA A12AX B01AA C03CA Y

Protonpompremmers Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Propionzuurderivaten Aceetanilidederivaten Overige opioiden Natuurlijke opiumalkaloiden Oxicamderivaten Coxibs Benzodiazepinederivaten Calcium met andere middelen Vitamine k-antagonisten Sulfonamiden Niet ingevuld

2,6 12,6 7,8 11,0 2,2 2,3 2,4 8,6 1,0 0,5 0,9 0,6 3,5

5,7 14,1 8,1 8,8 3,7 4,1 4,6 4,0 1,2 0,3 0,9 0,3 1,8

17,8 15,5 10,7 10,0 8,5 8,3 5,4 3,6 2,1 2,1 0,4 0,4 6,3

2003

2006

2009

2,2 4,3 1,8 0,5 0,3 3,4

1,4 3,4 1,9 0,8 0,3 3,3

4,0 3,3 2,5 1,0 0,5 7,3

R06: Bloedneus ATC code

Geneesmiddel

R01AD R01AX R01AA D06AX D02AC Y

Corticosteroiden Overige middelen voor nasaal gebruik Sympathicomimetica Overige lokale antibiotica Vaseline en vetproducten Niet ingevuld

D10: Braken [ex zwangerschap W06] ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A03FA A02BC A02BA N02BE R06AE A07CA Y

Motiliteitsbevorderende middelen Protonpompremmers H2-antagonisten Aceetanilidederivaten Piperazinederivaten Orale rehydratievloeistoffen Niet ingevuld

17,3 2,7 1,3 0,4 0,7 0,5 0,6

18,1 5,0 1,0 0,4 0,9 0,4 0,5

17,3 6,6 2,8 0,6 0,5 0,3 0,3

2003

2006

2009

1,4 0,5 1,3

4,1 0,5 4,6

6,5 1,5 4,3

S01: Pijn/gevoeligheid huid ATC code

Geneesmiddel

D02AX D07AA Y

Overige emollientia en protectiva Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Niet ingevuld


53

A01: Pijn gegeneraliseerd ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

N02BE N02AA M01AE N02AX M01AB N06AA A02BC M01AC M01AH N02AB N05BA A06AD N05CD N03AX N06AX B01AC N06AB N02BA C09AA N05AD N05CF Y

Aceetanilidederivaten Natuurlijke opiumalkaloiden Propionzuurderivaten Overige opioiden Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Protonpompremmers Oxicamderivaten Coxibs Fenylpiperidinederivaten Benzodiazepinederivaten Osmotisch werkende laxantia Benzodiazepinederivaten Overige anti-epileptica Overige antidepressiva Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Selectieve serotonine-heropnameremmers Salicylzuur en derivaten Ace-remmers Butyrofenonderivaten Benzodiazepine-gerelateerde middelen Niet ingevuld

48,2 17,9 13,4 11,1 8,5 4,6 1,0 1,6 5,4 5,5 2,8 0,5 0,6 2,2 0,5 0,3 2,2 0,8 1,9 0,7 0,6 0,9

33,8 26,7 19,7 20,4 16,6 6,9 2,2 4,8 1,8 7,6 5,2 1,4 1,3 4,7 1,0 2,3 1,9 0,4 0,6 0,4 0,4 2,9

58,6 49,6 31,6 24,5 23,7 13,1 10,2 7,2 6,3 6,2 5,3 4,4 3,6 3,2 2,7 2,5 1,6 0,6 0,6 0,6 0,5 5,0

54


L02: Rug symptomen/klachten ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

M01AB M01AE N02AX A02BC N05BA N02AA N02BE N02AB N06AA M01AH M01AC A06AD N05CD C07AB M05BA R05DA N03AX G04CA C10AA C09AA M01AX H02AB A02BA A03FA N06AX R01AD B01AC D07AC D02AX D07XA M02AC G03AA R06AE A12AA A10BA D01AC Y

Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Propionzuurderivaten Overige opioiden Protonpompremmers Benzodiazepinederivaten Natuurlijke opiumalkaloiden Aceetanilidederivaten Fenylpiperidinederivaten Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Coxibs Oxicamderivaten Osmotisch werkende laxantia Benzodiazepinederivaten Selectieve beta-blokkers Bisfosfonaten Opiumalkaloiden en derivaten Overige anti-epileptica Alfa-blokkers Cholesterolsyntheseremmers Ace-remmers Overige niet-steroide antiinfl,/antirheumatische middelen Glucocorticoiden H2-antagonisten Motiliteitsbevorderende middelen Overige antidepressiva Corticosteroiden Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Overige emollientia en protectiva Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Preparaten met salicylzuurderivaten Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Piperazinederivaten Calcium Biguaniden Imidazool- en triazoolderivaten Niet ingevuld

81,9 55,8 13,8 4,9 34,7 8,0 35,4 1,7 3,3 14,9 5,5 0,8 7,5 0,9 3,0 0,9 0,4 0,3 1,2 0,5 0,6 0,3 0,7 0,9 0,9 1,7 0,6 1,1 0,3 0,4 2,0 1,8 0,7 1,8 0,9 0,7 15,8

81,4 49,7 29,3 13,5 21,0 21,1 24,9 1,7 2,5 3,1 3,8 1,5 4,3 1,1 1,7 0,3 1,9 0,4 1,7 1,7 0,6 0,3 0,8 0,7 0,5 1,2 0,7 0,4 0,4 0,5 0,4 0,3 0,6 1,1 0,7 0,7 7,0

92,0 45,6 32,6 32,4 25,0 23,4 21,6 8,2 4,0 4,0 3,6 2,9 2,7 2,5 2,5 2,0 1,6 1,6 1,6 1,1 1,1 1,0 0,9 0,9 0,8 0,8 0,7 0,6 0,6 0,6 0,6 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 4,8


55

L12: Hand/vinger symptomen/klachten ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

M01AB M01AE A02BC N02BE M01AH N02AA H02AB D02AX N02AX J01CR M01AC B01AC D06AX C10AA D07AB J01CA G03AA Y

Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Propionzuurderivaten Protonpompremmers Aceetanilidederivaten Coxibs Natuurlijke opiumalkaloiden Glucocorticoiden Overige emollientia en protectiva Overige opioiden Combinatiepreparaten Oxicamderivaten Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Overige lokale antibiotica Cholesterolsyntheseremmers Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Penicillines met breed spectrum Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Niet ingevuld

14,9 7,1 1,6 1,9 4,2 1,6 1,8 0,3 0,6 0,6 3,0 0,6 0,5 0,3 0,9 0,3 0,7 3,1

21,1 7,8 3,7 5,0 0,7 0,8 0,9 0,7 0,4 1,1 0,8 0,3 0,7 0,6 0,3 0,5 0,4 3,7

23,3 14,0 11,8 3,3 3,0 2,8 2,3 1,6 1,1 1,1 0,9 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 5,2

A12: Allergie/allergische reactie nao ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

R06AE R06AX R01AD R06AA S01GX C01CA H02AB D07AB R03AC D07AA R01AC D02AX R06AB R03AK D07AC R03BA A02BC N05BB N07CA D01AC D02BA V01AA D07XA N02BE Y

Piperazinederivaten Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Corticosteroiden Aminoalkylethers Overige allergiemiddelen Sympathicomimetica en dopaminergica Glucocorticoiden Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Selectieve beta-2-sympathicomimetica Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Anti-allergische middelen, excl corticosteroiden Overige emollientia en protectiva Gesubstitueerde alkylaminen Sympathicomimetica met andere astma/copd-middelen Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Glucocorticoiden Protonpompremmers Difenylmethaanderivaten Vertigomiddelen Imidazool- en triazoolderivaten Protectiva tegen uv-straling, lokale Allergeenextracten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Aceetanilidederivaten Niet ingevuld

36,9 36,2 9,3 9,7 5,0 2,9 3,1 4,0 1,0 6,0 2,0 1,8 1,0 1,0 1,5 1,0 0,7 2,0 0,3 0,3 1,8 1,6 0,4 1,1 3,5

52,5 55,4 17,1 13,8 8,7 7,2 7,2 6,9 2,6 5,5 2,6 2,8 2,3 1,6 2,2 1,0 1,1 1,0 0,6 0,5 2,4 1,3 1,3 0,5 5,1

98,4 97,8 34,1 22,3 19,2 11,4 9,5 8,3 7,7 7,0 6,3 6,1 5,5 4,3 3,7 3,6 2,6 2,5 2,1 1,8 1,7 1,6 0,8 0,3 6,1

56


A77: Andere virusziekten nao ATC code

Geneesmiddel

M01AE J01AA N02BE R05DA J01CA A03FA N05BA R01AD M01AB N02BA Y

Propionzuurderivaten Tetracyclines Aceetanilidederivaten Opiumalkaloiden en derivaten Penicillines met breed spectrum Motiliteitsbevorderende middelen Benzodiazepinederivaten Corticosteroiden Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Salicylzuur en derivaten Niet ingevuld

2003

2006

2009

1,4 0,7 4,6 2,9 0,6 1,0 0,6 0,3 0,4 1,6 0,3

0,8 0,3 2,0 0,5 0,5 0,6 0,5 0,5 1,1 1,1 0,8

2,2 2,2 1,8 1,7 1,5 1,1 0,7 0,5 0,4 0,3 0,7

2003

2006

2009

1,9 1,0 0,3 0,5

3,5 1,1 0,4 0,6

3,3 3,1 0,6 0,5

H13: Verstopt gevoel oor ATC code

Geneesmiddel

R01AD S02CA S02AA R01AA

Corticosteroiden Corticosteroiden met antimicrobiele middelen Antimicrobiele middelen Sympathicomimetica

N89: Migraine ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

N02CC C07AB C07AA M01AE N02CX M01AB A03FA N02BA N06AA N02AA N02BE N05BA N03AG N07CA N02CA A02BC G03AA N06AB B01AC C02AC N05CD C08DA N06AX R05DA M01AC R06AE C09AA G03CA N02AX Y

Selectieve serotonine-agonisten Selectieve beta-blokkers Niet-selectieve beta-blokkers Propionzuurderivaten Overige migrainemiddelen Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Motiliteitsbevorderende middelen Salicylzuur en derivaten Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Natuurlijke opiumalkaloiden Aceetanilidederivaten Benzodiazepinederivaten Vetzuurderivaten Vertigomiddelen Secale-alkaloiden Protonpompremmers Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Selectieve serotonine-heropnameremmers Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Imidazolinereceptoragonisten Benzodiazepinederivaten Fenylalkylaminederivaten Overige antidepressiva Opiumalkaloiden en derivaten Oxicamderivaten Piperazinederivaten Ace-remmers Natuurlijke en semisynthetische oestrogenen Overige opioiden Niet ingevuld

173,3 22,5 19,2 15,8 16,1 16,6 16,9 12,2 4,0 5,3 11,6 6,7 1,5 0,5 5,8 0,5 3,5 1,6 0,5 0,4 1,1 0,8 0,3 0,5 1,0 1,0 0,7 0,7 1,0 2,8

207,7 30,4 23,7 19,1 11,2 19,0 13,9 12,4 4,7 4,7 8,9 6,2 2,7 0,4 3,2 1,4 2,6 1,8 2,2 0,8 1,8 1,3 1,1 0,3 0,7 0,3 0,4 0,8 0,9 4,5

334,6 44,0 34,2 31,8 19,0 18,4 17,9 14,6 13,7 11,5 11,4 11,3 7,9 4,4 3,3 3,1 2,8 2,1 2,1 1,9 1,4 1,0 0,8 0,6 0,6 0,5 0,4 0,3 0,3 2,8


57

Groep 1: Zelfzorgcode > 75% ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

R05DA D01AC D07XA R01AD D01BA J01AA R03AC J02AC R03BA D01AE R03AK A02BC D07AB R06AX R03BB J01CA R06AE D06AX D02AX R06AD J01FA R05CB N02BE D07AA D07AC H02AB R01AA J01CR P02CA M01AE M01AB G01AF N05BA R05CA C07AB J01CF C09CA D02AB C10AA A03FA D02AE A07AC J07AM C03CA R01AC D07AD R06AA N02AA C09AA A02BA N05CD B01AC A07AA S01GX A06AD J01MA C08CA D09AA A06AC

Opiumalkaloiden en derivaten Imidazool- en triazoolderivaten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Corticosteroiden Antimycotica voor systemisch gebruik Tetracyclines Selectieve beta-2-sympathicomimetica Triazoolderivaten Glucocorticoiden Overige lokale antimycotica Sympathicomimetica met andere astma/copd-middelen Protonpompremmers Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Parasympathicolytica Penicillines met breed spectrum Piperazinederivaten Overige lokale antibiotica Overige emollientia en protectiva Fenothiazinederivaten Macroliden Mucolytica Aceetanilidederivaten Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Glucocorticoiden Sympathicomimetica Combinatiepreparaten Benzimidazoolderivaten Propionzuurderivaten Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Imidazoolderivaten Benzodiazepinederivaten Expectorantia Selectieve beta-blokkers Betalactamase-resistente penicillines Angiotensine-ii-antagonisten Zinkproducten Cholesterolsyntheseremmers Motiliteitsbevorderende middelen Ureumproducten Imidazoolderivaten Tetanusvaccins Sulfonamiden Anti-allergische middelen, excl corticosteroiden Zeer sterk werkzame corticosteroiden (groep iv) Aminoalkylethers Natuurlijke opiumalkaloiden Ace-remmers H2-antagonisten Benzodiazepinederivaten Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Antibiotica Overige allergiemiddelen Osmotisch werkende laxantia Fluorochinolonen Dihydropyridinederivaten Verbandmiddelen geimpregneerd met antimicrobiele zalven Volumevergrotende middelen

261,2 336,5 152,7 70,0 96,1 31,8 49,4 55,6 63,0 59,0 12,3 12,6 16,1 16,9 15,1 8,8 10,7 10,0 10,4 17,0 12,0 20,1 12,8 8,3 8,0 10,1 7,1 6,3 11,3 5,9 6,6 2,2 9,0 17,1 4,0 1,4 2,7 4,5 3,4 6,3 1,1 1,9 4,0 2,7 4,7 1,7 2,2 4,2 2,3 6,2 14,2 7,2 2,6 1,9 2,9 0,3 3,1 3,4 1,4

299,0 272,1 176,0 91,8 87,4 47,3 52,4 61,5 73,3 47,8 21,1 16,5 20,3 20,4 16,8 19,5 14,1 15,6 16,6 19,4 12,6 25,3 12,4 11,3 6,9 9,9 6,7 6,1 11,3 7,3 7,4 5,5 10,7 11,3 7,1 3,9 4,0 8,6 6,6 4,9 3,0 2,0 3,3 3,1 3,0 2,3 3,2 5,4 6,2 3,2 7,5 6,7 2,8 2,0 3,6 1,3 2,7 2,7 2,2

373,0 321,6 212,1 134,7 99,4 82,5 69,6 61,8 61,5 56,3 39,7 39,4 31,6 28,8 26,1 24,3 24,0 23,4 18,2 17,9 17,8 17,7 17,0 15,1 11,8 10,7 8,9 8,5 8,1 8,1 7,8 7,5 7,0 6,6 6,4 6,1 6,1 5,6 5,2 5,1 5,1 5,0 4,7 4,7 4,4 4,1 3,8 3,8 3,8 3,7 3,7 3,5 3,2 3,2 2,8 2,8 2,8 2,7 2,7

58


ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

C03AA S01XA R06AB C07AA S02CA C05AD N06AA D02AC D06BX R01AX D04AB C03EA D11AF H03AA D06BA S01AA G03AA D10AF A10BA N03AX D08AG N06AB N05CF N02BA P01AB A03AA J02AB J01CE D07XB R05DB R03DC C09BA C01CA C05AA N06BA A10BB C01DA D04AX D05AX A02BX D11AC N05BB G04CA M01AC J01EE N02CX N06AX A03AX M05BA C01AA P02DA B01AA M01AH Y

Thiaziden Overige middelen voor oogheelkundig gebruik Gesubstitueerde alkylaminen Niet-selectieve beta-blokkers Corticosteroiden met antimicrobiele middelen Preparaten met lokale anaesthetica Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Vaseline en vetproducten Overige chemische antimicrobiele middelen Overige middelen voor nasaal gebruik Anaesthetica, lokale 'low-ceiling' diuretica met kaliumsparende middelen Wrat- en likdoornpreparaten Schildklierhormonen Sulfonamiden Antibiotica Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding Antibacteriele middelen voor acne Biguaniden Overige anti-epileptica Jodiumproducten Selectieve serotonine-heropnameremmers Benzodiazepine-gerelateerde middelen Salicylzuur en derivaten Nitroimidazoolderivaten Synth, parasympathicolytica, esters met tert, aminogroep Imidazoolderivaten Betalactamase-gevoelige penicillines Matig sterk werkzame corticosteroiden met overige middelen Overige hoestprikkeldempende middelen Leukotrieenantagonisten Ace-remmers met diuretica Sympathicomimetica en dopaminergica Preparaten met corticosteroiden Centraalwerkende sympathicomimetica Sulfonylureumderivaten Nitraten Overige antipruritica Overige lokale psoriasismiddelen Overige middelen bij ulcus pepticum en oesofageale reflux Medicinale shampoos Difenylmethaanderivaten Alfa-blokkers Oxicamderivaten Sulfonamiden met trimethoprim inclusief afgeleiden Overige migrainemiddelen Overige antidepressiva Overige middelen bij functionele darmstoornissen Bisfosfonaten Digitalisglycosiden Salicylzuurderivaten Vitamine k-antagonisten Coxibs Niet ingevuld

0,6 1,4 0,5 1,6 0,6 0,9 1,0 1,8 0,5 1,8 1,0 0,5 1,7 2,1 0,8 0,9 7,6 1,2 0,4 0,3 1,1 3,0 0,7 0,6 0,6 0,8 1,3 1,3 1,7 1,9 0,6 1,0 0,5 1,0 0,9 1,4 1,3 0,9 0,5 0,6 0,9 1,1 0,6 1,1 1,8 1,2 0,6 1,7 0,3 0,7 0,5 1,1 1,5 49,8

3,0 0,5 0,7 1,8 1,2 1,3 1,2 1,9 1,0 0,9 1,2 0,7 1,2 1,5 0,9 1,1 2,1 1,4 2,4 0,4 1,7 4,4 2,4 0,6 0,9 1,3 1,4 1,2 0,4 0,8 0,6 1,2 0,5 0,5 1,1 0,6 2,3 0,9 0,6 0,3 1,8 0,3 1,0 0,4 0,7 0,5 1,7 2,5 0,7 0,9 0,5 2,3 0,8 69,1

2,5 2,5 2,3 2,3 2,2 2,2 2,1 2,0 2,0 1,9 1,7 1,7 1,6 1,6 1,6 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,4 1,4 1,4 1,3 1,3 1,3 1,2 1,2 1,2 1,0 1,0 0,9 0,9 0,8 0,8 0,8 0,8 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,5 0,5 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 83,2


59

Groep 2: Zelfzorgcode> 50% ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A02BC R01AD A06AD M01AB R06AE R06AX C07AB N05BA M01AE D01AC C10AA R05DA N02CC B01AC R03AC N02BE D07XA S01GX C09AA N02AA N05CD D07AB R03AK N02AX N06AA N06AB R03BA C03AA D02AX J01AA A10BA A03FA A06AC C08CA C03CA C09CA D07AC G03AA A02BA S01XA D07AA H02AB H03AA R03BB G03AC D10AF R01AC A10BB A03AA B01AA D01BA N06AX G03HB C07AA A12AX C05AD D01AE M05BA C01DA

Protonpompremmers Corticosteroiden Osmotisch werkende laxantia Azijnzuurderivaten en verwante verbindingen Piperazinederivaten Overige antihistaminica voor systemisch gebruik Selectieve beta-blokkers Benzodiazepinederivaten Propionzuurderivaten Imidazool- en triazoolderivaten Cholesterolsyntheseremmers Opiumalkaloiden en derivaten Selectieve serotonine-agonisten Trombocytenaggregatieremmers excl heparine Selectieve beta-2-sympathicomimetica Aceetanilidederivaten Zwak werkzame corticosteroiden met overige middelen Overige allergiemiddelen Ace-remmers Natuurlijke opiumalkaloiden Benzodiazepinederivaten Matig sterk werkzame corticosteroiden (groep ii) Sympathicomimetica met andere astma/copd-middelen Overige opioiden Niet-selectieve monoamine-heropnameremmers Selectieve serotonine-heropnameremmers Glucocorticoiden Thiaziden Overige emollientia en protectiva Tetracyclines Biguaniden Motiliteitsbevorderende middelen Volumevergrotende middelen Dihydropyridinederivaten Sulfonamiden Angiotensine-ii-antagonisten Sterk werkzame corticosteroiden (groep iii) Oestrogenen met progestagenen in vaste verhouding H2-antagonisten Overige middelen voor oogheelkundig gebruik Zwak werkzame corticosteroiden (groep i) Glucocorticoiden Schildklierhormonen Parasympathicolytica Progestagenen Antibacteriele middelen voor acne Anti-allergische middelen, excl corticosteroiden Sulfonylureumderivaten Synth, parasympathicolytica, esters met tert, aminogroep Vitamine k-antagonisten Antimycotica voor systemisch gebruik Overige antidepressiva Anti-androgenen met oestrogenen Niet-selectieve beta-blokkers Calcium met andere middelen Preparaten met lokale anaesthetica Overige lokale antimycotica Bisfosfonaten Nitraten

332,3 369,0 300,3 492,0 236,2 291,6 184,3 371,1 421,6 451,3 132,4 287,9 195,9 145,4 181,6 357,1 200,8 177,1 131,0 110,0 222,7 141,5 58,3 96,1 87,8 145,1 160,4 70,3 97,1 93,0 56,0 123,5 175,4 68,4 73,4 46,8 82,9 184,6 133,4 43,6 85,4 66,1 44,3 55,5 19,6 74,8 72,5 62,6 61,0 31,4 99,2 26,0 66,0 58,0 7,7 49,4 87,1 26,0 51,6

571,4 517,0 480,7 570,7 327,2 410,8 279,1 387,4 400,5 398,1 260,5 325,3 232,7 212,5 224,1 278,8 241,7 240,3 168,9 157,1 266,2 185,6 131,5 149,4 118,0 145,2 184,4 112,5 139,4 133,7 90,6 130,5 130,6 89,5 93,1 93,4 102,8 97,8 124,2 54,9 93,4 82,1 62,5 76,0 86,2 83,1 86,3 72,1 83,1 51,4 89,4 50,4 80,1 63,8 27,0 63,0 70,4 47,4 59,6

1273,1 819,3 718,4 698,8 590,3 571,5 512,7 502,7 497,6 485,2 482,0 433,3 387,4 385,1 358,5 353,9 327,4 314,1 305,1 300,9 294,4 267,3 252,7 242,9 235,0 232,4 223,4 209,9 208,0 205,4 192,1 185,6 182,8 174,6 161,7 154,1 150,4 143,3 137,6 136,1 132,5 126,9 126,4 125,1 124,1 121,7 114,7 109,2 107,0 104,1 102,3 100,6 93,5 92,4 89,6 87,7 85,4 83,7 81,7

60


ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

J02AC D06AX J01CA N05CF S02CA A06AB A06AG A02AA G04CA N02BA J01FA M01AC C09DA A07DA N03AX S01AA D07AD C03BA C03EA R06AA N07CA N02AB R05CB R06AD C03DA G02BB G01AF D10AD C05AA N02CX M01AH J01CR J01XE N07BA C01AA B03AA B03BB N05AH G04BD C09BA N01BB N03AE A12AA D11AC R01AA D10AE J01CE A10AD G03CA N05BB A10AB A11CC N03AG R03DC N05AD G04BE D02AE M04AA N03AF N06BA J01CF D06BX

Triazoolderivaten Overige lokale antibiotica Penicillines met breed spectrum Benzodiazepine-gerelateerde middelen Corticosteroiden met antimicrobiele middelen Contactlaxantia Klysma's Magnesiumverbindingen Alfa-blokkers Salicylzuur en derivaten Macroliden Oxicamderivaten Angiotensine-ii-antagonisten met diuretica Motiliteitsremmende middelen Overige anti-epileptica Antibiotica Zeer sterk werkzame corticosteroiden (groep iv) Sulfonamiden 'low-ceiling' diuretica met kaliumsparende middelen Aminoalkylethers Vertigomiddelen Fenylpiperidinederivaten Mucolytica Fenothiazinederivaten Aldosteronantagonisten Intravaginale anticonceptiva Imidazoolderivaten Retinoiden voor acne, lokale Preparaten met corticosteroiden Overige migrainemiddelen Coxibs Combinatiepreparaten Nitrofuraanderivaten Middelen bij nicotineverslaving Digitalisglycosiden Orale ferropreparaten Foliumzuur en derivaten Diazepinen, oxazepinen en thiazepinen Urologische spasmolytica Ace-remmers met diuretica Amiden Benzodiazepinederivaten Calcium Medicinale shampoos Sympathicomimetica Peroxiden Betalactamase-gevoelige penicillines Middellang- met snelwerkende insulines voor injectie Natuurlijke en semisynthetische oestrogenen Difenylmethaanderivaten Snelwerkende insulines voor injectie Vitamine d en analoge verbindingen Vetzuurderivaten Leukotrieenantagonisten Butyrofenonderivaten Middelen bij erectiestoornis Ureumproducten Middelen met remmende werking op de urinezuurproductie Carboxamidederivaten Centraalwerkende sympathicomimetica Betalactamase-resistente penicillines Overige chemische antimicrobiele middelen

65,1 42,7 36,5 35,7 30,7 48,0 37,7 39,8 15,4 43,9 30,0 42,1 9,6 39,4 10,2 36,4 20,4 19,3 42,4 22,5 33,4 11,5 33,8 28,1 12,0 9,2 24,0 7,8 31,5 29,4 98,2 20,8 9,7 37,9 17,4 14,4 8,6 2,7 11,1 18,7 14,8 13,9 26,9 23,5 21,3 23,8 16,3 14,6 34,6 13,3 7,8 10,7 7,9 5,5 10,0 6,8 8,7 6,9 5,1 4,3 6,2 8,2

73,1 56,1 55,5 45,3 43,8 50,4 50,4 37,7 26,6 47,6 38,8 41,4 20,6 39,9 22,3 36,5 29,2 39,3 37,7 30,7 36,9 23,3 43,1 36,9 22,4 23,6 32,0 13,3 40,7 23,9 25,3 30,3 24,4 18,8 27,1 26,5 18,6 14,0 16,2 19,1 15,0 19,8 24,9 24,7 25,5 24,6 23,3 18,6 25,5 17,3 11,5 4,6 10,9 15,4 11,4 12,5 11,1 10,1 9,8 5,0 11,5 12,5

79,4 74,7 73,9 67,8 65,3 65,1 64,4 60,8 58,0 57,7 56,4 56,0 55,0 51,9 51,7 49,1 48,8 48,4 45,8 45,5 45,3 44,8 44,2 43,8 43,6 42,8 41,9 41,9 41,3 40,5 40,5 40,0 39,9 37,7 37,2 36,4 36,3 34,0 33,9 33,4 31,9 31,4 31,3 28,8 28,6 27,1 26,8 26,6 26,6 26,0 25,0 24,7 23,6 22,7 22,2 21,7 21,0 21,0 20,8 20,1 19,8 19,7


61

ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

R06AB D02AB J01MA D11AF A12BA P01AB A07EC C05AX M03BX G04CB C08DB C08DA S01ED N05AX A11DA D11AA J05AB C01CA D05AX A07AC L04AX B03BA D07XB J01EA M04AC A03BB V01AA A02BX N04BA A07AA S01EE D06BB S01GA R01AX S02AA N04AA G02BA H03BB G03DC D04AB D02AC P02CA S01BA A02AD G03AB N06DA D02BA M09AA N05AG C01BC A10BG M05BB R05CA A10AC N05AF C10AB C02CA N03AB N05AN J07AM D11AX C07AG

Gesubstitueerde alkylaminen Zinkproducten Fluorochinolonen Wrat- en likdoornpreparaten Kalium Nitroimidazoolderivaten Mesalazine en verwante verbindingen Overige lokale hemorroidpreparaten Overige centraal werkende middelen Testosteron-5-alfa-reductaseremmers Benzothiazepinederivaten Fenylalkylaminederivaten Beta-blokkers Overige antipsychotica Vitamine b1 Antizweetmiddelen Nucleosiden en nucleotiden (excl, reverse-transcr-remmers) Sympathicomimetica en dopaminergica Overige lokale psoriasismiddelen Imidazoolderivaten Overige immunosuppressiva Vitamine b12 (cyanocobalamine en analogen) Matig sterk werkzame corticosteroiden met overige middelen Trimethoprim en afgeleide verbindingen Verbindingen zonder werking op het urinezuurmetabolisme Belladonna alkaloiden, semisynth, kwat, ammoniumverb, Allergeenextracten Overige middelen bij ulcus pepticum en oesofageale reflux Dopa en -derivaten Antibiotica Prostaglandine-analoga Antivirale middelen Sympathicomimetica Overige middelen voor nasaal gebruik Antimicrobiele middelen Tertiaire aminen Intra-uteriene anticonceptiva Zwavelbevattende imidazoolderivaten Estreenderivaten Anaesthetica, lokale Vaseline en vetproducten Benzimidazoolderivaten Corticosteroiden Combinaties en complexen van al-, ca- en mg-verbindingen Oestrogenen met progestagenen, sequentiele preparaten Cholinesteraseremmers Protectiva tegen uv-straling, lokale Kinine en afgeleiden Difenylbutylpiperidinederivaten Anti-aritmische middelen klasse ic Thiazolidinedionen Bisfosfonaten, combinatiepreparaten Expectorantia Middellangwerkende insulines voor injectie Thioxantheenderivaten Fibraten Alfa-blokkers Hydantoinederivaten Lithiumzouten Tetanusvaccins Overige dermatologica Alfa- en beta-blokkers

10,0 16,1 7,0 15,6 3,3 5,6 7,3 17,1 5,9 3,1 15,6 13,1 5,0 2,3 2,7 9,6 4,4 3,7 5,2 7,8 2,6 6,1 12,0 9,6 2,7 7,6 6,6 11,4 2,4 6,9 0,3 9,4 3,2 11,5 10,2 3,9 4,9 3,5 8,5 14,7 20,2 12,8 3,0 32,2 21,1 0,6 5,4 14,4 3,5 3,9 3,0 4,0 19,0 7,6 1,0 5,4 4,3 2,7 4,6 5,3 3,1 4,3

10,4 18,9 16,1 15,0 7,4 8,9 11,9 13,8 5,6 4,7 11,4 17,8 4,2 6,9 4,1 9,9 9,3 8,5 6,1 8,2 8,1 6,9 13,8 8,0 4,6 5,8 11,9 9,1 7,6 7,7 4,8 5,6 7,4 9,3 8,4 3,0 5,1 3,9 11,2 11,9 7,4 12,3 4,6 9,9 7,5 1,2 8,1 10,5 3,5 4,4 10,0 4,3 14,0 4,6 3,9 4,1 5,5 5,3 5,0 4,3 3,2 8,4

19,7 19,4 18,3 18,2 17,9 17,7 17,4 16,5 16,3 15,9 15,9 15,8 15,1 14,6 14,6 14,6 14,4 14,0 13,7 13,7 13,7 13,3 12,7 12,5 12,2 11,7 11,6 11,5 11,5 11,3 11,3 11,0 10,8 10,6 10,6 10,4 10,4 10,3 10,2 10,1 10,0 9,7 9,2 9,1 8,9 8,7 8,6 8,5 8,4 8,4 8,1 7,9 7,9 7,8 7,8 7,7 7,7 7,6 7,4 6,8 6,7 6,5

62


ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

D06BA J01EE M02AC L02BG M01AX A01AB C07BB C07CB D10BA A04AA P01BA R03DA D04AX C03DB G03FB D08AC S01CA N05AA A11HA D08AG B05CB D07XC C02KD N03AA S02DA S01EC C02AC N02CA C10AC S01AX D10AX S01BC A02BD D03AX L02BA A09AA D09AA G03DA N02AE C01BD G02CB M02AX C04AD B01AB L04AA A11GA A11EA N07BB G03FA C01BA A08AB N07AA A07CA N05CM A08AA J01FF L02AE H02BX L01XX H01BA N04BB R03BC

Sulfonamiden Sulfonamiden met trimethoprim inclusief afgeleiden Preparaten met salicylzuurderivaten Enzymremmers Overige niet-steroide antiinfl,/antirheumatische middelen Antimicrobiele middelen voor lokaal gebruik in de mond Selectieve beta-blokkers met thiaziden Selectieve beta-blokkers met overige diuretica Retinoiden voor acne Serotonine-antagonisten Aminochinolines Xanthinederivaten Overige antipruritica Overige kaliumsparende middelen Oestrogenen met progestagenen, sequentiele preparaten Biguaniden en amidinen Corticosteroiden met antimicrobiele middelen Fenothiazinen met alifatische zijketen Overige enkelvoudige vitaminepreparaten Jodiumproducten Zoutoplossingen Sterk werkzame corticosteroiden met overige middelen Serotonine-antagonisten Barbituraten en verwante verbindingen Analgetica en anaesthetica Koolzuuranhydraseremmers Imidazolinereceptoragonisten Secale-alkaloiden Galzuurbindende harsen Overige antimicrobiele middelen Overige acnepreparaten voor lokaal gebruik Niet-steroidale anti-inflammatoire middelen Combinatiepreparaten voor eradicatie van h, pylori Overige wondhelende middelen Anti-oestrogenen Enzympreparaten Verbandmiddelen geimpregneerd met antimicrobiele zalven Pregneen(4)derivaten Oripavinederivaten Anti-aritmische middelen klasse iii Prolactineremmers Overige lokale antirheumatica Purinederivaten Heparinegroep Selectieve immunosuppressiva Ascorbinezuur Vitamine b complex Middelen bij alcoholverslaving Oestrogenen met progestagenen combinatiepreparaten Anti-aritmische middelen klasse ia Perifeer werkende vermageringsmiddelen Cholinesteraseremmers Orale rehydratievloeistoffen Overige hypnotica en sedativa Centraal werkende vermageringsmiddelen Lincosamiden Gonadoreline-analogen Corticosteroiden voor systemisch gebruik, combinaties Overige oncolytica Antidiuretisch hormoon en verwante verbindingen Adamantaanderivaten Anti-allergische middelen, excl corticosteroiden

1,1 6,4 10,7 0,8 5,6 8,7 5,2 7,5 3,5 1,1 2,1 3,2 4,4 5,6 7,9 3,7 3,1 2,1 4,0 5,1 1,3 2,4 0,6 1,6 4,1 2,1 1,6 7,2 1,5 0,9 0,6 0,6 0,3 4,9 2,2 1,5 3,9 67,2 0,3 3,3 1,7 0,8 0,7 0,9 0,8 0,4 4,5 0,3 5,0 0,5 2,5 2,7 3,1 0,6 0,5 0,5 0,6 2,7 0,5 1,6 0,6 2,2

2,5 6,1 4,6 3,5 5,8 5,7 5,0 5,5 3,9 1,7 0,8 5,2 3,8 4,4 2,5 2,3 5,0 4,5 4,5 4,1 2,2 4,2 0,4 2,6 5,0 3,7 1,5 3,8 0,7 2,9 2,2 0,5 1,3 12,2 3,1 3,2 3,9 1,8 2,4 2,4 1,2 1,6 0,6 1,8 1,1 1,1 3,1 1,4 2,2 0,3 1,3 4,3 2,6 0,7 0,6 1,0 0,9 1,2 0,3 1,6 1,0 1,1

6,3 6,3 6,2 6,1 6,1 5,8 5,5 5,5 5,1 5,1 5,0 4,9 4,8 4,8 4,8 4,7 4,5 4,5 4,4 4,2 4,2 4,1 4,0 3,9 3,9 3,6 3,6 3,5 3,4 3,3 3,3 3,3 3,2 3,2 3,2 3,1 3,1 3,0 3,0 2,8 2,8 2,8 2,6 2,6 2,6 2,6 2,5 2,5 2,5 2,4 2,3 2,3 2,3 2,2 2,1 2,0 1,9 1,8 1,8 1,7 1,6 1,6


63

ATC code

Geneesmiddel

2003

2006

2009

A16AA S01AD N06DX C05CA J02AB N02AC J07BC B02AA S01EA B05BB R05DB L02BB A10BD A05AA V03AE C05BA A06AA D06AA A07EB A03AX H02AA H04AA N05AB P01BB M04AB L01BA C10AD N06BX D05AA D07CB A10BF R02AA S01EB P02DA A07BA R03CC N06AG Y

Aminozuren en afgeleide verbindingen Antivirale middelen Overige dementiemiddelen Bioflavonoiden Imidazoolderivaten Difenylpropylaminederivaten Hepatitisvaccins Aminozuren Sympathicomimetica voor glaucoom Oplossingen met invloed op de elektrolytenbalans Overige hoestprikkeldempende middelen Anti-androgenen Combinaties van bloedglucoseverlagende middelen Galzuurpreparaten Middelen bij hyperkaliemie en hyperfosfatemie Heparines of heparinoiden voor lokaal gebruik Emollientia Tetracycline en derivaten Anti-allergische middelen, excl corticosteroiden Overige middelen bij functionele darmstoornissen Mineralocorticoiden Glycogenolytische hormonen Fenothiazinen met piperazinestructuur Biguaniden Middelen met versnellende werking op de urinezuurexcretie Foliumzuurderivaten Nicotinezuur en -derivaten Overige psychostimulantia en nootropica Teren Matig sterk werkzame corticosteroiden met antibiotica Alfa-glucosidaseremmers Antiseptica Parasympathicomimetica Salicylzuurderivaten Koolpreparaten Selectieve beta-2-sympathicomimetica Mao-remmers type a Niet ingevuld

0,5 0,5 0,8 1,5 1,6 2,2 0,6 0,6 0,3 0,8 2,3 0,5 0,7 0,6 0,3 1,4 1,3 0,5 0,3 2,3 0,8 0,9 1,8 0,3 2,0 1,3 0,5 0,3 0,5 0,8 0,7 1,8 0,5 0,5 0,4 3,5 0,6 309,6

0,9 1,0 1,7 0,9 1,6 1,8 0,8 1,4 0,4 2,0 1,0 1,4 0,4 2,5 0,7 1,4 0,4 0,7 0,4 3,3 0,5 0,9 1,6 0,7 0,9 0,3 1,0 0,8 0,3 1,8 0,4 1,2 0,8 0,5 1,0 1,9 0,4 379,1

1,6 1,6 1,5 1,5 1,5 1,4 1,4 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,0 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,7 0,7 0,7 0,7 0,6 0,6 0,5 0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 520,8

64



65

Bijlage 6

Verwijzingen per 10.000 ingeschreven patiënten per specialisme voor klachten en aandoeningen met een zelfzorgscore groter dan 50% uitgesplitst per ICPC-code voor 2003, 2006 en 2009. Verwijzingen zijn weergegeven voor die specialismen wanneer er in tenminste één van de drie jaren meer dan 0,1 per 10.000 patiënten naar is verwezen. Deze gegevens zijn gebaseerd op 50 praktijken in 2009. Voor 2003 gaat dit om 55 praktijken en in 2006 om 54 praktijken.

S17: Schaafwond/schram/blaar Specialisme Dermatologie Chirurgie

2003

2006

2009

0,1 0,1

0,4 0,1

0,6 0,2

2003

2006

2009

2,9 0,2 0,3 0,2 0 0,2

3,2 0,7 0,4 0,3 0 0

3,1 1,3 0,9 0,8 0,3 0

2003

2006

2009

3,2 0,1 0,2

4,4 0,2 0

7,7 0 0

2003

2006

2009

0,6 0 0 0,1 0 0,2

0,7 0,1 0 0,1 0 0,3

0,6 0,6 0,2 0,2 0,2 0

S20: Likdoorns/eeltknobbels Specialisme Podotherapie Orthopaedie Chirurgie Dermatologie Pediatrie Cesartherapie

R07: Niezen/ neusverstopping/loopneus Specialisme KNO Allergologie Fysiotherapie

S16: Buil/contusie intacte huid Specialisme Fysiotherapie Dermatologie Eerste hulp Orthopaedie Interne geneesk. Chirurgie

66


D08: Flatulentie/gaspijn/boeren Specialisme Interne geneesk. Logopedie Diëtiste

2003

2006

2009

0,8 0 0

0,1 0 0

0,9 0,5 0,3

2003

2006

2009

0

0

0

2003

2006

2009

0

0

0

2003

2006

2009

0,6 0,1 0

0,9 0,1 0,8

0,8 0,5 0,1

2003

2006

2009

0

0

0

2003

2006

2009

0,1

0,3

0,8

D22: Wormen/oxyuren/andere parasieten Specialisme -

S89: Luieruitslag Specialisme -

S22: Symptoom/klacht nagels Specialisme Dermatologie Chirurgie Podotherapie

A72: Waterpokken Specialisme -

S12: Beet/steek insect Specialisme Dermatologie


67

S74: Dermatomycosen Specialisme Dermatologie Podotherapie Kaakchirurg\mondhk. Chirurgie Fysiotherapie KNO Urologie Neurologie Oogheelkunde Orthopaedie

2003

2006

2009

3,7 0,1 0 0 0,1 0,1 0 0 0,2 0,2

5,7 0,6 0 0,1 0,4 0,2 0,2 0,2 0 0

9,6 0,6 0,6 0,4 0,3 0 0 0 0 0

2003

2006

2009

3,3 1,2 0,5 0,2 0 0,1 0,1 0 0 0 0

3,7 1,6 1,4 0,8 0,4 0,1 0 0 0,1 0,2 0,2

5,1 2,9 0,9 0,5 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 5,1 0

2003

2006

2009

5,8 0,5 0 0,1

8,0 0,4 0,1 0,4

14,0 0,5 0,2 0

2003

2006

2009

3,9 0,2

4,6 0

7,6 0,1

2003

2006

2009

0

0,1

0,3

R05: Hoesten Specialisme Longarts KNO Pediatrie Fysiotherapie Interne geneesk. Dermatologie Neurologie Maatsch. werk Logopedie Cesartherapie Eerstelijns psychol.

R21: Symptomen/klachten keel Specialisme KNO Logopedie Gastro-enterologie Fysiotherapie

S96: Acne Specialisme Dermatologie KNO

A76: Andere virusziekten met exantheem Specialisme Dermatologie

68


D12: Obstipatie Specialisme Interne geneesk. Pediatrie Diëtiste Gastro-enterologie Geriatrie Chirurgie Fysiotherapie Wijkverpleging Podotherapie

2003

2006

2009

0,8 0,9 0,6 0,6 0 0,3 0 0,1 0

2,2 1,5 0,3 0,3 0,1 0,3 0,1 0,2 0,2

2,8 2,5 1,6 1,1 0,4 0,2 0,2 0 0

2003

2006

2009

3,2 0,4 0,3 0,2 0

8,0 0,4 0,4 0 0

9,5 1,4 0,9 0,6 0,2

2003

2006

2009

1,1 0,1

0,5 0,1

1,2 0,2

2003

2006

2009

0,7 0,5 0,1 0 0,1

0,6 0,2 0 0 0

2,4 0,4 0,2 0,2 0,2

K96: Hemorroiden Specialisme Chirurgie Gastro-enterologie Interne geneesk. Fysiotherapie Cardiologie

W14: Morning after pil/over. anticoncept Specialisme Gynaecol/verlosk. Fysiotherapie

A09: Transpiratie problemen Specialisme Dermatologie Interne geneesk. Fysiotherapie Gynaecol/verlosk. Neurologie


69

N02: Spanningshoofdpijn Specialisme

2003

2006

2009

Fysiotherapie Neurologie Mensendiecktherap. Pediatrie Eerstelijns psychol. Cesartherapie Interne geneesk. Manuele therapie Cesartherapie Oogheelkunde Psychiatrie Logopedie Diëtiste Chirurgie Maatsch. werk

11,0 0,6 0,6 0 0 0,4 0,1 0,1 0 0 0 0 0 0,2 0,5

11,6 1,2 0,4 0,1 0,1 0 0 0,8 0,6 0,3 0,2 0,2 0,2 0,1 0

8,6 2,2 0,7 0,6 0,5 0,4 0,2 0 0 0 0 0 0 0 0

2003

2006

2009

1,8 0,2

3,5 0

3,6 0

2003 0 0,8 0 0 0,1 0

2006 0 0,7 0,1 0,3 0,5 0,2

2009 1,1 1,0 0,6 0,4 0 0

2003

2006

2009

2,1 0,8 0,7 0 0

2,1 1,3 0,8 0,2 0

4,0 1,4 1,3 0,5 0,3

S86: Seborroisch eczeem/roos Specialisme Dermatologie Cardiologie

D03: Zuurbranden Specialisme Gastro-enterologie Interne geneesk. Fysiotherapie Diëtiste Gastro-enterologie Oogheelkunde

D11: Diarree Specialisme Interne geneesk. Pediatrie Gastro-enterologie Diëtiste Chirurgie

D19: Symptoom/klacht tanden/tandvlees Specialisme

2003

2006

2009

Tandarts Kaakchirurg\mondhk.

0,2 0,6

0,2 0,9

1,5 1,2

70


D20: Symptoom/klacht mond/tong/lippen Specialisme Kaakchirurg\mondhk. KNO Logopedie Dermatologie Chirurgie Neurologie Fysiotherapie Tandarts Diëtiste Gastro-enterologie Pediatrie Oogheelkunde Plastisch chirurg Maatsch. werk

2003

2006

2009

1,3 0,9 0,1 0,4 0,3 0 0,1 0 0,1 0 0 0 0,1 0

3,0 1,6 0,3 1,3 0,5 0 0 0 0 0 0,1 0,3 0,3 0,2

2,4 2,4 1,4 1,2 0,6 0,5 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 0 0 0

2003

2006

2009

4,1 4,7 1,0 0 0 0,2 0,3 0,7 0,1 0,2 0 0,1 0,1 0,1 0

7,8 7,5 1,6 0,2 0,1 0,8 0,5 0,6 0 0,2 0 0 0,5 0,2 0,2

14,0 9,3 2,0 1,0 0,9 0,7 0,7 0,6 0,5 0,3 0,2 0,2 0 0 0

2003

2006

2009

0,8

1,0

1,4

2003

2006

2009

0,2 0 0,1 0 0,2 0,2 0,2

0 0,1 0 0 0 0 0

0,7 0,3 0,3 0,3 0 0 0

N01: Hoofdpijn Specialisme Neurologie Fysiotherapie Oogheelkunde Eerstelijns psychol. Interne geneesk. KNO Cesartherapie Pediatrie Revalidatie Mensendiecktherap. Anesthesie Psychiatrie Manuele therapie Anesthesie Kaakchirurg\mondhk.

X02: Pijnlijke menstruatie Specialisme Gynaecol/verlosk.

P17: Tabaksmisbruik Specialisme Longarts Fysiotherapie Cardiologie Eerstelijns psychol. Podotherapie Orthopaedie Oogheelkunde


71

S71: Herpes simplex lip/genitaal Specialisme

2003

2006

2009

0,1 0

0 0

0,3 0,2

2003

2006

2009

0 0 0 0 0

0,6 0,1 0,1 0 0,2

1,0 0,9 0,2 0,2 0,1

Specialisme

2003

2006

2009

Fysiotherapie Orthopaedie Manuele therapie Neurologie Cesartherapie Revalidatie Chirurgie Pijnbestrijding Geriatrie Eerste hulp Gynaecol/verlosk. Rheumatologie Dermatologie Mensendiecktherap. Podotherapie KNO

45,8 3,4 0,3 0,4 1,0 0,3 0,1 0 0 0 0 0,6 0 0,7 0 0

41,7 7,8 0,8 0,7 1,5 0,5 0,3 0 0 0 0,2 0,2 0,2 0,4 0 0,4

42,4 16,7 1,9 1,2 1,0 0,9 0,4 0,3 0,2 0,2 0 0,2 0,2 0,1 0,2 0

Specialisme

2003

2006

2009

Fysiotherapie Rheumatologie Neurologie Orthopaedie Revalidatie Cesartherapie Interne geneesk. Manuele therapie Chirurgie

12,2 1,2 0,2 0,3 0,1 0,4 0,1 0 0

14,3 1,2 0,6 0,3 0,4 0,2 0,2 0,1 0,2

11,7 3,8 1,2 1,1 0,9 0,6 0,6 0,4 0,1

Oogheelkunde Maatsch. werk

D09: Misselijkheid Specialisme Interne geneesk. Gastro-enterologie Pediatrie Urologie Psychiatrie

L08: Schouder symptomen/klachten

L18: Spierpijn/fibrositis

72


H01: Oorpijn Specialisme KNO

2003

2006

2009

1,3

2,0

2,4

2003

2006

2009

2,0 0 0 0,2 0,3

3,6 0,2 0 0 0,2

6,2 0,3 0,2 0,1 0,1

2003

2006

2009

5,1 0,1 0 0,7 0 0,2 0,2 0,2

6,2 0,1 0,4 0,7 0 0 0,1 0,1

9,1 0,5 0,4 0,3 0,2 0 0 0,1

2003

2006

2009

1,6 0,4 0,2 0 0 0 0 0

1,8 0,6 0,3 0 0 0 0 0,2

3,6 0,5 0,5 0,2 0,2 0,2 0,2 0

2003

2006

2009

0,2 0,2

0,5 0,1

0,2 0,1

S02: Pruritus/jeuk Specialisme Dermatologie Interne geneesk. Diëtiste Gynaecol/verlosk. Fysiotherapie

S03: Wratten Specialisme Dermatologie Podotherapie Plastisch chirurg Chirurgie Oogheelkunde Psychiatrie KNO Fysiotherapie

R97: Hooikoorts/allergische rhinitis Specialisme KNO Allergologie Dermatologie Interne geneesk. Wijkverpleging Longarts Fysiotherapie Psychiatrie

D05: Perianale jeuk Specialisme Dermatologie Chirurgie


73

F71: Allergische conjunctivitis Specialisme

2003

2006

2009

0,6 0,2

1,2 0,3

2,0 0,3

Specialisme

2003

2006

2009

Fysiotherapie Orthopaedie Neurologie Cesartherapie Manuele therapie Mensendiecktherap. Revalidatie Pijnbestrijding Podotherapie Interne geneesk. Chirurgie Eerstelijns psychol. Diëtiste Rheumatologie Anesthesie Radiotherapie Plastisch chirurg Dermatologie

66,6 2,1 1,5 4,7 4,1 3,1 1,4 0,1 0,1 0,1 0,1 0 0,2 0,1 0,1 0 0 0

57,7 3,6 2,2 7,2 6,8 3,8 1,1 0,2 0,4 0,6 0,4 0,1 0,1 0,2 0,5 0,4 0,3 0,2

51,7 6,8 5,8 5,6 3,9 1,8 1,2 0,8 0,8 0,7 0,4 0,4 0,3 0,3 0,2 0 0 0

2003

2006

2009

0

0,1

0,3

2003

2006

2009

3,3 0,2 0

6,3 0 0

10,0 0,3 0,3

2003

2006

2009

1,1 0,3 0 0 0 0

1,8 0,5 0 0,2 0,1 0,2

1,8 1,5 0,3 0,2 0,2 0

Oogheelkunde Allergologie

L03: Lage rugpijn zonder uitstraling

R80: Influenza bewezen excl. pneumonie Specialisme Longarts

S06: Lokale roodheid huid Specialisme Dermatologie Chirurgie Neurologie

A03: Koorts Specialisme Pediatrie Interne geneesk. Urologie Plastisch chirurg Longarts Geriatrie

74


D01: Gegeneralis. buikpijn/buikkrampen Specialisme Interne geneesk. Chirurgie Pediatrie Diëtiste Gynaecol/verlosk. Gastro-enterologie Fysiotherapie Riagg Klin. Genet. Centrum Urologie Geriatrie

2003

2006

2009

1,6 0,8 1,0 0,1 0,2 0,4 0 0 0 0 0

4,1 1,1 1,4 0,2 0,7 0,2 0,1 0 0 0,2 0

4,6 3,6 1,7 1,6 1,6 0,6 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2

2003

2006

2009

1,0 0,7 0,5 0,1 0 0,3

2,0 1,3 0,4 0 0 0,1

2,7 1,8 1,6 0,5 0,4 0,3

2003

2006

2009

6,1 3,4 0,1 0 0 0 0,2 0

9,1 2,6 0 0 0,1 0 0 0,2

11,0 3,1 0,3 0,2 0,2 0,2 0,1 0

2003

2006

2009

4,5 0 0

5,7 0 0

7,4 0,2 0,2

2003

2006

2009

0,5 0,7 0 0

1,2 0,5 0,1 0,2

0,6 0,6 0,3 0,1

D93: Spastisch colon/ibs Specialisme Interne geneesk. Diëtiste Gastro-enterologie Chirurgie Gynaecol/verlosk. Fysiotherapie

L89: Perifere artrose Specialisme Orthopaedie Fysiotherapie Revalidatie Anesthesie Manuele therapie Podotherapie Interne geneesk, Mensendiecktherap.

R06: Bloedneus Specialisme KNO Cardiologie Oogheelkunde

D10: Braken [ex zwangerschap W06] Specialisme Pediatrie Interne geneesk. Gastro-enterologie Chirurgie


75

S01: Pijn/gevoeligheid huid Specialisme

2003

2006

2009

0

0,1

0,6

2003

2006

2009

0,4 0,1 0,1 0,2 0,1 0 0 0 0,2

0,3 0,2 0 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0

0,9 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0

Specialisme

2003

2006

2009

Fysiotherapie Orthopaedie Manuele therapie Neurologie Cesartherapie Mensendiecktherap. Podotherapie Revalidatie Rheumatologie Pijnbestrijding Ergotherapie Plastisch chirurg Interne geneesk. Maatsch. werk Dermatologie Diëtiste Radiotherapie

55,7 2,5 1,6 1,5 6,3 4,4 0,2 0,9 0,1 0,2 0 0,2 0,2 0 0 0,1 0,2

37,8 3,6 4,0 2,6 5,3 2,7 0,5 0,5 0,1 0,2 0 0 0,3 0 0 0,2 0

40,8 4,5 4,4 3,7 3,4 3,3 1,6 1,0 0,8 0,7 0,6 0,3 0,2 0,2 0,2 0 0

Dermatologie

A01: Pijn gegeneraliseerd Specialisme Fysiotherapie Rheumatologie Neurologie Anesthesie Revalidatie Interne geneesk. Riagg Geriatrie Orthopaedie

L02: Rug symptomen/klachten

76


L12: Hand/vinger symptomen/klachten Specialisme Fysiotherapie Rheumatologie Plastisch chirurg Orthopaedie Neurologie Chirurgie Revalidatie Dermatologie Ergotherapie Podotherapie Cesartherapie Mensendiecktherap.

2003

2006

2009

2,4 1,0 1,3 0,7 1,2 3,1 0,3 0,1 0 0,1 0,2 0,2

2,9 1,6 1,6 1,5 0 5,0 0,6 0,1 0,1 0,1 0 0

3,5 3,4 3,1 3,0 2,7 2,2 0,8 0,6 0,4 0,3 0 0

2003

2006

2009

1,2 0,8 0,1 0,3 0,2 0 0,1 0 0,1

0,9 0,9 0,2 0 0,3 0 0,3 0 0,4

2,7 2,1 0,9 0,4 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2

2003

2006

2009

0,4

0,3

0

2003

2006

2009

0,3

0,5

1,7

2003

2006

2009

1,3 0,2 0 0,6 0 0

3,0 0,2 0,1 0,7 0,1 0

4,1 0,9 0,6 0,3 0,3 0,2

A12: Allergie/allergische reactie nao Specialisme Dermatologie Allergologie Interne geneesk. KNO Diëtiste Cardiologie Longarts Chirurgie Pediatrie

A77: Andere virusziekten nao Specialisme Pediatrie

H13: Verstopt gevoel oor Specialisme KNO

N89: Migraine Specialisme Neurologie Oogheelkunde Mensendiecktherap. Fysiotherapie Pediatrie KNO


77

Groep 1: Kleine kwalen met een zelfzorgscore >75% Specialisme Dermatologie KNO Longarts Podotherapie Chirurgie Orthopaedie Pediatrie Fysiotherapie Interne geneesk. Logopedie Kaakchirurg\mondhk. Neurologie Plastisch chirurg Diëtiste Eerste hulp Maatsch. werk Oogheelkunde Manuele therapie Allergologie Urologie Cesartherapie Cardiologie Eerstelijns psychol.

78

2003

2006

2009

4,8 4,4 3,3 3,0 0,7 0,4 0,5 1,3 0,3 0 0 0,1 0 0 0 0 0,2 0,1 0,1 0 0,2 0,1 0

7,7 6,2 3,7 4,7 0,8 0,9 1,7 1,8 0,5 0,1 0,1 0,4 0 0,1 0 0 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2

13,5 10,7 5,1 3,9 2,1 1,5 1,5 1,4 1,4 0,7 0,6 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0 0 0 0,1 0 0,1


Groep 2: Kleine kwalen met een zelfzorgscore >50% Specialisme

2003

2006

2009

Fysiotherapie Dermatologie KNO Orthopaedie Neurologie Interne geneesk. Chirurgie Podotherapie Pediatrie Cesartherapie Manuele therapie Rheumatologie Diëtiste Gastro-enterologie Oogheelkunde Mensendiecktherap. Longarts Revalidatie Plastisch chirurg Gynaecologie/verloskunde Kaakchirurg\mondhk. Eerstelijns psychol. Logopedie Allergologie Pijnbestrijding Gezinsverzorging Cardiologie Tandarts Urologie Riagg Maatsch. werk Geriatrie Ergotherapie Anesthesie Eerste hulp Psychiatrie Wijkverpleging Klin. Genet. Centrum Radiotherapie

207,6 25,4 20,9 16,5 11,3 10,5 10,7 4,4 6,8 13,6 6,3 3,2 2,9 3,0 3,4 9,2 3,7 3,5 2,2 3,8 2,1 0,7 0,6 1,6 0,5 0 0,9 0,2 0,7 0,3 0,8 0,2 0 0,5 0 0,6 0,1 0 0,3

181,6 37,2 27,8 28,2 20,8 16,1 19,1 7,8 10,8 15,7 13,4 3,6 4,3 2,9 5,4 7,7 4,5 3,1 4,0 3,9 4,3 1,4 1,1 2,1 0,6 0,3 0,7 0,2 1,3 0,2 0,5 0,6 0,2 0,8 0,2 1,2 0,2 0,1 0,5

177,9 61,5 45,5 45,5 37,7 26,1 22,1 8,0 12,1 12,1 11,0 9,1 8,9 8,7 7,6 7,0 6,8 6,1 5,3 5,7 4,6 3,7 3,0 3,0 2,1 1,8 1,8 1,7 1,5 1,3 1,2 1,2 1,1 1,0 0,8 0,7 0,2 0,2 0,2


79

Referenties

1. Morris CJ, Cantrill JA, Weiss MC. GPs' attitudes to minor ailments. Fam Pract. 2001;18:581-5. 2. Hammond T, Clatworthy J, Horne R. Patients' use of GP and community pharmacists in minor illness: A cross-sectional quistionnaire-based study. Fam Pract. 2004;21:146-9. 3. Welle-Nilsen LK, Morken T, Hunskaar S, Granas AG. Minor ailments in out-of-hours primary care: an observational study. Scand J Prim Health Care. 2011;29:39-44. 4. Cardol M, Schellevis FG, Spreeuwenberg P, van de Lisdonk EH. Changes in patients' attitudes towards the management of minor ailments. Br J Gen Pract. 2005;55:516-21. 5. Paudyal V, Hansford D, Cunningham S, Stewart D. Pharmacy assisted patient self care of minor ailments: A chronological review of UK health policy documents and key events 1997-2010. Health Policy. 2011;101:253-9. 6. Wagner A, Noyce PR, Ashcroft DM. Changing patient consultation patterns in primary care: an investigation of uptake of the Minor Ailments Service in Scotland. Health Policy. 2011;99:44-51. 7. van Dijk L, Bouvy M, van der Maat M. Zelfzorggeneesmiddelen: actieve voorlichting over zelfzorg nodig. Aantal paracetamolvergiftigingen gestegen. Pharmaceutisch Weekblad 2010;146:18-20. 8.

www.neprofarm.nl 2011.

9. Verheij RA, Van Dijk CE, Stirbu I, Dorsman SA, Visscher S, Abrahamse A et al. Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg. Feiten en cijfers over huisartsenzorg in Nederland. Utrecht/Nijmegen: NIVEL/IQ, 2010. 10. Lamberts H, Wood M. International classification of primary care. Oxford University Press, 1987. 11. Eekhof JA, Knuistingh Neven A, Opstelten W. Kleine kwalen in de huisartspraktijk. Maarsen: Elsevier Gezondheidszorg, 2007. 12. Eekhof JA, Knuistingh Neven A, Opstelten W. Kleine kwalen bij kinderen. Maarsen: Elsevier Gezondheidszorg, 2009. 13. Bouvy M. Zelf dokteren. Met een kritisch oordeel over zelfzorggeneesmiddelen. Consumentenbond, 2009. 14. Bouvy M. Vaststellen van het zelfzorgaandeel onder door huisartsen behandelde patiënten. 2011.

80


Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk Contacten, verwijzingen en geneesmiddelenvoorschriften in

Recommend Documents