Kijk eens wat ik kan. Samenvatting* van*de*11e*landelijke* Kinderwerkersdag* op*2*november*2015.* *
De 11e landelijke Kinderwerkersdag "Kijk eens wat ik kan!" die BVjong– de beroepsvereniging van kinderwerkers en jongerenwerkers - met een aantal partners op 2 november organiseerde in Het Klokhuis in Amersfoort was een bruisende dag met interactieve workshops, speeddates over actuele thema's, waaronder de aansluiting van het kinderwerk op de sociaal wijkteams.
Opening Dorine Folkertsma, directeur-bestuurder van Welzin in Amersfoort, benadrukte het belang van de neutrale en laagdrempelig advies en ondersteuning van het kinderwerk. Marcel Spierts hield een inleiding over “Spelenderwijs activeren: de verbindende rol van sociaal werk voor kinderen" anno 2015” Marcel is onderzoeker en publicist en promoveerde in 2014 op “De Stille krachten van de verzorgingsstaat”
Hier vind je de link naar het Youtube filmpje over de Diamantbuur wat door Marcel Spier in zijn Inleiding is gebruikt Het filmpje geeft een mooi beeld van het kinder- en jongerenwerk van Combiwel in de Amsterdamse Diamantbuurt https://www.youtube.com/watch?v=8eBQ5wwZ_dY
De inleiding van Marcel Spierts is gebruikt voor onderstaand persbericht, aangevuld met enkele andere impressies vanuit de Kinderwerkersdag. ‘Kinder- en jongerenwerkers cruciale schakel voor sociale wijkteams’ Kinderwerkers en jongerenwerkers kunnen een cruciale rol spelen in de signalering, vroegtijdige aanpak waar mogelijk. En in tijdige doorverwijzing naar specialistische hulp waar nodig. Dat betoogde Marcel Spierts tijdens de Kinderwerkersdag aan de hand van problemen die zich sinds 2004 voordeden in de Amsterdamse Diamantbuurt. Een Nederlands echtpaar werd weggepest door Marokkaanse jongens, waarvan een deel in de criminaliteit verzeild raakte. Spierts toonde aan dat kinderwerkers en jongerenwerkers er toen in zijn geslaagd te voorkomen dat hun jongere broertjes eveneens zouden afglijden. In 2004 werd een Nederlands echtpaar door Marokkaanse jongens weggepest uit de Amsterdamse Diamantbuurt. De situatie escaleerde en kreeg landelijk veel aandacht. Een deel van de jongeren ging de criminaliteit in. Op het Smaragdplein werd een jongerencentrum geopend. Kinderwerkers en jongerenwerkers gingen aan de slag met jongere broertjes en zusjes. Zij stelden hen de vraag: Hoe zie jij je toekomst? Hoe kunnen wij dat met jou bereiken? Marcel Spierts onderzocht de casus en toonde aan dat kinderwerkers en jongerenwerkers van welzijnsorganisatie Combiwel de problemen in de openbare ruimte goeddeels wisten op te lossen, erin slaagden ouders betrokken te krijgen bij de ontwikkeling van hun kinderen en een positief pedagogisch klimaat in de buurt wisten te realiseren. Op die manier is voorkomen dat jongere broertjes eveneens de criminaliteit in gleden. Marcel Spierts was één van de sprekers op de elfde landelijke Kinderwerkersdag “Kijk eens wat ik kan!” die BVjong– de beroepsvereniging van kinderwerkers en jongerenwerkers - met een aantal partners op 2 november organiseerde in Het Klokhuis in Amersfoort. Een bruisende dag met interactieve workshops, speeddates over actuele thema’s, waaronder de aansluiting van het kinderwerk op de sociaal wijkteams. Dorine Folkertsma, directeur-bestuurder van Welzin in Amersfoort, benadrukte het belang van de neutrale en laagdrempelige advies en ondersteuning van het kinderwerk. En de Amersfoortse wethouder Fleur Imming zei dat kinderwerkers en hun vrijwilligers elke dag fantastisch werk verrichten. Soms zit het kinderwerk in wijkteams die op preventie gericht zijn. Maar voor zorggeoriënteerde wijkteams is kinderwerk niet altijd goed in beeld,of zoeken deze teams naar een effectieve aansluiting. Marcel Spierts benadrukte dat kinderwerkers en jongerenwerkers werken vanuit de logica van het activeren. Zij empoweren kinderen en jongeren, gaan partnerschappen aan en kunnen hun preventieve inzet verbinden met wijkteams. De hele transformatie is ingezet om preventief werk mogelijk te maken. Spierts concludeerde dan ook: ‘Sociaal wijkteams zijn gedoemd te mislukken zonder kinder- en jongerenwerkers’. Deze tekst is in persbericht opgenomen n.a.v. de Kinderwerkersdag, zie volledige persbericht op www.bvjong.nl. Na afloop van de inleiding van Marcel Spierts gingen de deelnemers in op de vraag: ‘Wat heb ik afgelopen week ‘spelenderwijs geactiveerd?” een greep uit de uitkomsten: ‘Er waren klachten in de wijk dat er weinig te doen is voor kinderen (voor lage inkomens). Ik heb interviews gehouden met ouders wat ze zouden willen voor hun kinderen. Ze gevraagd wie mee wil helpen organiseren. Resultaat: ouders organiseren kinderdisco voor kinderen van 4-8 jaar. 80 kinderen met ouders kwamen. Nog meer ouders hebben zich aangeboden als vrijwilliger.
Zijeffect: moeder (arbeidsongeschikt) zegt: mijn zoontje is trots dat zijn moeder inde organisatie zit.’ “ Ik heb eenzame vrijwilligers verbonden aan de uitvoering van kinderactiviteiten waardoor ze uit hun isolement kwamen. Buiten het KW zijn daardoor vriendschappen ontstaan, zoals samen wandelen” “Kinderen willen graag allemaal op 1 paar stelten: laten we samen nieuwe maken voor iedereen! En zo geschiedde” “Ik heb advies gegeven aan 2 meisjes om hun idee op te schrijven, mede ondertekenaars te regelen en aan de persoon op dat moment aanwezig in het buurthuis te geven: hebben ze gedaan!” “ik heb een meisje met een beperkt sociaal leven in contact gebracht met badminton club. Het meisje sport nu en maakt voor het eerst vrienden” “ik heb een tienerraad opgezet in de wijk door kinderen van verschillende scholen te betrekken bij de buurt. En hen vragen gestel: Wat wil je? En hoe kun je daar dan zelf wat in doen? Wat zie je?” “Ik heb een groepje ‘speciale’ kinderen begeleid tijdens de Halloween speurtocht (daar kwam ik na afloop pas achter). Dat begon zeer onrustig en onprettig maar eindige heel positief” “Samenwerking gezocht met een organisatie die middels muziek, dans en theater buurtbewoners activeert. Samen gaan we vorm geven aan kinderwerk in vakanties.”
De werksessies “Spelen in de buurt”
Buiten spelen is en blijft belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Met “Buitenkasten”/Duimdropprojecten en het bouwen van huttendorpen bijvoorbeeld. Door de transformatie van het sociale domein krijgt dat buitenspelen andere accenten. In deze workshop vertelden Saida Tesaguaguin van Welzin Amersfoort over de Buitenkasten als ontmoetingsplaats http://www.welzin.nl/kinderen/spelen-in-dewijk/buitenkasten/ Klaas Blaak van Netwerk over het ontwerpen en realiseren van een buitenspeelplaats in Hoorn door kinderen van een basisschool onder zijn begeleiding. Ronald Mulder en Jaidi Muskee van de Raster Groep vertelden over banjeren, de Deventer versie van de buitenkasten. Zij komen in actie als er een concrete aanleiding is, bijvoorbeeld wanneer groepen kinderen niet met elkaar buiten kunnen spelen door conflicten.
De deelnemers wisselden ideeën en ervaringen uit over het creëren van een veilige, positieve pedagogische omgeving, vroegsignalering, ouderbetrokkenheid en talentontwikkeling. Tip: maak gebruik van sleutelfiguren en rolmodellen (volwassenen en kinderen). Kees Neefjes (Verdiwel) was gespreksleider
Versterken van Kinderwerk.
Als opwarmer hebben Els Spraakman en …. Van Welzijnsstichting De Schoor toegelicht hoe zij met hun kinderwerkers in gesprek zijn gegaan over het versterken van de kwaliteit van hun werk. Dat is gedaan met een SWOT analyse die tijdens de workshop ook door de deelnemers is uitgewerkt. De deelnemers hebben direct ervaren hoe zij in hun eigen werk staan en hoe dat is voor hun collega’s elders. Het bood inzicht in de eigen rol en verantwoordelijkheid die ze hebben om met collega’s en leidinggevenden in gesprek te gaan over visie en voorwaarden, het maken van keuzes en het profileren naar samenwerkingspartners. Het kinderwerk levert een bijdrage aan maatschappelijke effecten: Vaardigheden en ontwikkelkansen van kinderen zijn vergroot en Kinderen leven gezonder en spelen veiliger (buiten). “Altijd in de buurt, altijd op maat” De Schoor wil zich onderscheiden: ! Veel spelers op de markt van vrijetijdsbesteding ! Verandering in het sociale domein en passend onderwijs vraagt om nadenken over eigen positie Gespreksleider was Pieter Paul Bakker van het NJI.
“Aansluiting kinderwerk en sociaal wijkteams” In bijna alle Nederlandse gemeenten zijn sociaal wijkteams actief. Het kinderwerk zit bijna nooit in de wijkteams, maar vanwege de signalerende functie van het kinderwerk is een goede aansluiting erg belangrijk. Die aansluiting is nog niet overal optimaal, maar meestal in ontwikkeling. Inleider Yolanda Hoogtanders, manager Jeugd bij Dynamo in Amsterdam, zou een inleiding verzorgen, maar was helaas verhinderd door ziekte. Else Boss van Movisie verzorgde een korte inleiding over landelijke ontwikkelingen rond sociaal wijkteams en kinderwerk en vervolgens was de workshop interactief en wisselden deelnemers ervaringen en ideeën uit. In Apeldoorn maken kinderwerkers deel uit van het sociaal wijkteam en in Deventer van een jeugdteam. In veruit de meeste gevallen zitten kinderwerkers niet in de wijkteams en varieert de
samenwerking en afstemming tussen kinderwerk en wijkteam van goed tot matig. Er wordt gezocht naar goede vormen en daar slaagt men (nog) niet overal in. Else Boss gaf twee handige tips. Ten eerste: laat zien wat jij als kinderwerker doet, wat je meerwaarde is. Zorg dat jouw verhalen over concrete praktijksituaties goed over het voetlicht komen. Ten tweede: neem samenwerkingspartners mee op een excursie door de wijk. Laat zien wat daar gebeurt, hoe jij daar werkt, hoe je ouders betrekt. Kees Neefjes (Verdiwel) was gespreksleider
“Zonder Stempels”. Iedereen kan meedoen! We zijn er voor álle kinderen in een buurt, maar hebben extra aandacht voor die kinderen die dat nodig hebben. Het bereiken van kwetsbare kinderen is een belangrijk onderdeel van ons werk. Wie zijn dat? Iedereen kent momenten van kwertsbaarheid. Iedereen heeft aandacht nodig. Door samen te werken met scholen en andere intermediars in de buurt kunnen kinderwerkers/jeugdwerkers een belangrijke rol vervullen voor kinderen die opgroeien met meer risicofactoren. Nancy van Loon en collega Gijs (…) van Dynamo jeugdwerk van de Ludensgroep uit Eindhoven vertelden over de manier waarop zij deze kinderen bereiken. Dynamo Jeugdwerk is een (non)-formele, dynamische leer/werkomgeving voor jeugd met een passie binnen cultuur, sport of techniek waarmee Dynamo Jeugdwerk het verschil maakt voor een ‘talent’, maar ook voor een jeugdige die extra hulp kan gebruiken op zijn weg naar zelfstandigheid. Gespreksleider was Froukje Hajer
Uitgangspunten van de aanpak van Dynamo Jeugdwerk: • • • • • • •
Focus op talentontwikkeling & non formeel leren Kind heeft plezier in wat hij doet We verbinden kinderen aan de stad Vrijwilligers hebben een toffe tijd en contact met hun idolen We inspireren kinderen en worden geïnspireerd door kinderen Kind heeft de regie Faciliteiten zijn ondersteunend
Dynamo werkt met 4 talentontwikkelingsplatforms: sport, gezondheid, cultuur en techniek. Meer informatie is te vinden via www.dynamojeugdwerk.nl en www.dynamo-eindhoven.nl
Verbinding met school en de buurt, Hoe gaat dat in Deventer? De tijd dat je als Kinderwerker solistisch in je eigen buurtje je werk deed is voorbij, het is een tijd van samenwerken en slimme verbindingen aangaan. In deze sessie werd verkend hoe je dat doet en met wie. School is een onmisbare partner in deze samenwerking, maar hoe zorg je nou dat school jou als onmisbare partner ziet en wat is je rol als kinderwerker in dit nieuwe domein? Wat is het unieke goud dat je inbrengt? Kinderwerkers komen niet alleen om leuke activiteiten te doen, maar ook om meet e denken over visie, kansen, dilemma's en zorg voor kinderen die extra aandacht nodig hebben. De aanpak in Deventer is met behulp van stellingen en praktijksituaties verder uitgediept. Zie meer informatie op de website van http://www.rastergroep.nl/jeugd/visie-op-kinder-en-jongerenwerk/ Begeleiding: Marischka Thijssen
“Ridders in de wijk” Geweldloos communiceren en filosoferen met kinderen Met ‘Ridders in de wijk’ bieden we een oefenplaats aan kinderen van 8 t/m 10 jaar. Hiermee geven we handen en voeten aan in ieder geval drie van de vijf uitgangspunten die de kern vormen van de Pedagogische Aanpak Amersfoort: • • •
we gaan positief met elkaar om conflicten los je samen op verschillen zijn leerzaam
Ridders in de wijk is een programma dat bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van kinderen en hun maatschappelijk bewustzijn. Het programma is gebaseerd op geweldloze communicatie, filosoferen met kinderen en bevat elementen die gericht zijn op het vergroten van weerbaarheid. Kinderen worden zich bewust van hun eigen gevoelens en behoeften en die van anderen. In de workshop legt Marinda Pieron uit hoe de methodiek Ridders in de Wijk is opgebouwd, vanuit welke visie het programma is gestart en wat de resultaten zijn van het programma. Zij illustreert dit met diverse voorbeelden. Belangrijke aspecten van Ridders in de wijk zijn: het faciliteren van de dialoog, lastige onderwerpen bespreekbaar maken, jezelf meer laten zien en vooral je gevoelens meer laten zien. Tijdens de workshop gaan we ook zelf aan de slag met het krachtenspel en de Riddergroet. Een paar mooie voorbeelden:
• • • • •
we maken afspraken over wensen in plaats van over regels. Gebruik Weerberichtkaartjes om het programma te starten. http://www.earthgames.nl/weerberichtjes-actie-boek-kaartenset.html Belangrijk om alle kinderen aandacht te geven, niet alleen de kinderen die problemen hebben. Laat kinderen hardop nadenken over vragen. Evalueren kan ook met kinderen, gebruik bijvoorbeeld Icoontjes
Tijdens de discussie met medewerking van Els Meijssen van Movisie zijn er een aantal dilemma’s: ! ! ! !
Doe je zelf wel of niet mee aan het spel? Wat is de maximale groepsgrootte? Is het kinderwerk er alleen voor kinderen met problemen? Hoe zorg je voor financiering als er bijvoorbeeld geen Brede school is.
“Kijk eens wat ik kan!”, kinderwerker zichtbaar bij partners en in netwerken Waar we een aantal jaren geleden nog enigzins in de luwte ons werk konden doen is dat nu echt voorbij. Weten wie je bent als Kinderwerker, wat je te brengen hebt en wat je onderscheidt van een ander in een speelveld wat extreem in beweging is, is de enige manier om te zorgen dat je aan tafel zit bij scholen gemeenten en andere partners. Je profileren, zichtbaar maken wat je doet, wat de inhoud van het vak Kinderwerk is en waar onze inzet bijdraagt in het veilig en gezond opgroeien van kinderen, is nodig om ervoor te zorgen dat je mee kunt blijven doen, dat we als Kinderwerk op de kaart staan. In dit werkatelier vertelden medewerkers van Raster hoe ze dit in Deventer hebben vorm gegeven. Zie ook http://www.rastergroep.nl/jeugd/onze-werkwijze/ en http://www.rastergroep.nl/jeugd/voorbeelden-en-projecten/ Begeleiding was in handen van Marischka Thijssen met twee collega’s
Coaching van jongeren als vrijwilliger Kinderwerkers werken steeds meer op afstand. In Hoorn draaien jongeren vakantieweken op eigen kracht, met ondersteuning van de kinderwerker. In Leiden worden de huttenbouwdorpen verzelfstandigd. http://www.jeugddorpleiden.nl/2015/01/ In deze sessie zijn ervaringen uitgewisseld over de rol van de professional bij de coaching van vrijwilligers en de kernwaarden van het werk. https://www.netwerkhoorn.nl/wijkwerk/jeugd/jeugdactiviteiten https://www.netwerkhoorn.nl/wijkwerk/jeugd/huttendorp-2015 en www.huttendorphoorn.nl O.l.v. Klaas Blaak Netwerk Hoorn.
Kinderen spelen! ‘Playworkprinciples’ als uitdaging voor kinderwerkers! Kinderen spelen, en willen dan zelf bepalen wat zij doen. Hoe geef je ruimte aan kinderen om te ontdekken en te ontwikkelen met aandacht voor talentontwikkeling en 21st century skills? In deze workshop stond het begeleiden en faciliteren van vrij spel centraal. Het vraagt van begeleiders een visie op spel en een goede attitude opdat kinderen optimaal kunnen profiteren van de mogelijkheden van het spel. Aan de hand van de ‘Playwork-principles’ uit de UK en de dagelijkse praktijk op speelplekken in de buurt bespraken we de pedagogische basishouding. Wanneer grijp je in, en wanneer laat je kinderen zelf hun dingen oplossen? En wanneer is er echt sprake van risico en gevaar, of ben je bang voor schadeclaims en gedoe. Het bepalen van grenzen en geven van ruimte is een continue uitdaging voor kinderwerkers die spel van kinderen én vrijwilligers begeleiden. De begeleiding was in handen van Mirjam van Klink en Froukje Hajer
Afsluiting De Amersfoortse wethouder Fleur Imming sloot de ze 11e kinderwerkersdag af met te zeggen dat kinderwerkers en hun vrijwilligers elke dag fantastisch werk verrichten. Soms zit het kinderwerk in wijkteams die op preventie gericht zijn. Voor zorggeoriënteerde wijkteams is kinderwerk niet altijd goed in beeld,of moet gezocht worden naar een effectieve aansluiting.
Juist op die plekken moet het Kinderwerk laten zien: “Kijk eens wat ik kan !”
