Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie Versie mei 2012 (voorlopige update mei 2013)
Studieadviseur AI
Keuzegids Kunstmatige Intelligentie Binnen het curriculum van de bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie (AI) bestaat ruimte voor vrije keuzevakken met een omvang van 30 EC geconcentreerd in het 1e semester van het 3e studiejaar. Wat ga je doen met deze ruimte? Je kunt hem – in grote lijnen gezegd – op twee manieren invullen. Je kunt er voor kiezen om een bepaald aspect uit de AI te verdiepen: bijvoorbeeld zou je vakken uit de bachelor Informatica kunnen volgen om meer te leren over databases, programmeertalen of het web. Of je wilt beter begrijpen hoe mensen leren, dan zou je bijvoorbeeld vakken uit de psychologie kunnen volgen. Denk ook aan filosofie en AI – kijk eens rond bij de opleiding wijsbegeerte. Of je kunt simpelweg besluiten dat je de AI als geheel wilt verdiepen door meerdere Bachelor AI aanbevolen keuzevakken te volgen. Een andere manier om je vrije keuzeruimte te gebruiken is iets anders dan Kunstmatige Intelligentie te doen: je kennis verbreden. Vind je muziek interessant of Nederlands of economie? Kijk daar eens rond – het aanbod aan de UvA (en andere universiteiten) is groot. Ook vakken ter verbetering van je presenteer- of schrijfvaardigheden kun je volgen, of interdisciplinaire vakken die aan het Instituut voor Interdisciplinaire Studies worden gegeven. Je kunt ook een minor kiezen. Minor Een minor is een samenhangend pakket vakken van in totaal 30 studiepunten (sommige minors van 30 punten kunnen uitgebreid worden tot een minor van 60 studiepunten). Je volgt de minor buiten je eigen opleiding, in het tweede en/of derde jaar van je studie. Er zijn tal van minors aan de UvA – kijk voor een lijst op de site: http://studentenserviceplein.uva.nl/serviceplein/content/minors-aan-de-uva/minors-aan-deuva.html. Na het afronden van een minor ontvang je een minorcertificaat. Een afgeronde minor wordt altijd volledig goedgekeurd als vrije keuze door de examencommissie. Maar bepaalde minors kunnen vakken bevatten die teveel overlap vertonen met vakken uit de bachelor AI (bijvoorbeeld een minor wiskunde: lineaire algebra, continue wiskunde en statistiek zitten al in je verplichte pakket). Dat soort minors moet in overleg met de examencommissie van die minor worden aangepast, waarbij de vakken met overlap moeten worden vervangen door andere vakken zodat je toch op 30 EC komt. Individueel project of stage Naast het volgen van vrije keuzevakken is het ook mogelijk de keuzeruimte gedeeltelijk te gebruiken voor een individueel project of een stage, van maximaal 12 EC. Je kunt hierbij niet alleen denken aan een externe stage bij een bedrijf maar bijvoorbeeld ook aan summerschools of conferenties. Bij beide opties moet je vooraf een docent binnen de opleiding vinden die jou wil begeleiden (naast bijvoorbeeld een externe stagebegeleider), en je moet een projectvoorstel schrijven dat door je UvA-begeleider en de examencommissie wordt goedgekeurd voordat je kunt begint. Daarin staat wat de inhoud van het project of de stage is, en op welke manier het resultaat beoordeeld zal worden.
2
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Voorbereiding op een eventuele master Als je alle vakken uit je bachelor Kunstmatige Intelligentie hebt afgerond krijg je je bachelordiploma. Met dit diploma kun je de arbeidsmarkt op of je kunt een masteropleiding volgen. Je kunt direct instromen in de masteropleiding Artificial Intelligence aan de UvA of aan een andere universiteit – zelfs in het buitenland. Je zou ook een andere weg in kunnen slaan en een andere master dan AI volgen. Hierbij krijg je te maken met de instroomeisen van die master. Bij de master AI voldoe je met een bachelordiploma AI automatisch aan de instroomeisen, maar bij een andere master is dat niet zo. Eventuele deficiënties moet je wegwerken voordat je aan de master kunt beginnen. Een mogelijkheid om dat te doen is om nu al je vrije keuze te gebruiken ter voorbereiding op zo’n master. Als je nu al weet dat je een andere master zou gaan willen doen, ga dan informeren wat de instroomeisen zijn en in hoeverre je deficiënt bent in voorkennis – dat kun je het beste doen bij de betreffende masteropleiding zelf (bij de mastercoördinator of de studieadviseur). Vervolgens kun je kijken welke vakken je kunt volgen om deze deficiënties weg te werken. Deze vakken kun je in principe goed laten keuren als vrije keuzevakken. Ook als je nog niet (zeker) weet welke masteropleiding je wilt volgen kun je de vrije keuzeruimte gebruiken ter oriëntatie, om te kijken of een bepaalde master aan je verwachtingen voldoet. Buitenland Wil je tijdens je bachelor een tijd aan een buitenlandse universiteit studeren, dan kunnen vakken die je daar volgt als vrije keuze worden gerekend. Hoe te kiezen? Een goed keuzevak is interessant (voor jou), past in je studieplan, past in je rooster, en is een vak waarvoor je voorkennis klopt (daarvoor moet je vaak vooraf met de docent overleggen, met name voor vakken van andere faculteiten). Wat ook je redenen zijn, kies vakken die je wilt halen. Er is niets mis met ‘een vak een week aankijken’, maar hak daarna de knoop door of je het wilt gebruiken voor je pakket. Vakken volgen zonder ze te halen leidt tot studievertraging; daar kun je voor kiezen, maar laat het je niet zomaar overkomen. Aan jou de keus! Begin op tijd met de oriëntatie en realiseer je dat per onderwijsinstituut en/of faculteit verschillende regelingen kunnen worden gehanteerd met betrekking tot deelname en inschrijven. Laat de vakken die je kiest voor je vrije keuze altijd goedkeuren door de examencommissie (middels een verzoek via
[email protected]). Hoewel individuele vakken goedgekeurd kunnen zijn (bijvoorbeeld uit het overzicht van keuzevakken dat volgt) mag er natuurlijk niet al te veel overlap zitten in je totaalprogramma. Bovendien worden niet alle vakken automatisch voor de volle studielast goedgekeurd - veel eerstejaarsvakken tellen maar voor de helft mee. En je mag bovendien maar 12 EC aan eerstejaarsvakken in je keuzeruimte opnemen. Dus voorkom verrassingen!
3
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Regels voor keuzeruimte OER B 2013-2014 Artikel 2.13 Individueel project of externe stage 1. Een deel van de vrije keuzeruimte kan worden gebruikt voor een individueel project. 2. De student zoekt een begeleider vanuit de opleiding en maakt met de begeleider een vakomschrijving met doel, inhoud en toetsingsmethode van het individueel project. 3. Het aantal studiepunten voor een individueel project wordt door de Examencommissie vastgesteld op grond van de geschatte projectgrootte (op grond van 1 EC voor 28 uur werk), tot een maximum van 12 EC. 4. Het project kan ook als externe stage onder begeleiding van een docent van een bij de opleiding betrokken onderzoeksinstituut worden ingevuld. 5. Deelname aan een ‘summerschool’ kan ook worden gezien als individueel project. 6. Een individueel project behoeft voorafgaande goedkeuring van de Examencommissie om mee te kunnen tellen voor het studieprogramma. Artikel 2.8 Vrije keuzeruimte/minorprogramma 1. Het programma kent een vrije keuzeruimte, waarin de student onderdelen kiest met een totale studielast van 30 studiepunten. 2. Keuzeruimte wordt in beginsel aaneengesloten aangeboden. 3. Voor de vrije keuzeruimte komen in aanmerking de onderdelen zoals opgenomen in de studiegidsen van de UvA en onderdelen verzorgd door een andere Nederlandse of een buitenlandse universiteit. 4. Voor het meetellen van een keuzeonderdeel binnen de opleiding en voor het examen van de opleiding is goedkeuring door de Examencommissie nodig. Keuzeonderdelen die worden aangeboden binnen de opleiding zelf zijn hiervan uitgezonderd, te weten de Minor Kunstmatige Intelligentie. 5. Keuzeonderdelen mogen inhoudelijk niet teveel overlap met onderdelen uit het eigen curriculum hebben, dit ter beoordeling door de Examencommissie. 6. Van de vrije keuzeruimte mag in beginsel maximaal 12 studiepunten met eerstejaarsonderdelen worden ingevuld. 7. Binnen de UvA aangeboden en erkende minorprogramma’s worden altijd goedgekeurd en tellen mee voor het aantal punten zoals bepaald door het aanbod van de minor. 8. Wanneer een minor niet in zijn geheel wordt afgerond, zijn voor de onderdelen die wel zijn behaald de bepalingen in lid 3 t/m lid 5 van toepassing.
4
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Suggesties voor vrije keuzevakken De vrije keuzeruimte is in principe geheel vrij, en dat maakt het soms moeilijk te kiezen. Voor de verdieping of lichte verbreding van de AI studie ligt een aantal vakken redelijk voor de hand. We geven hieronder een overzicht dat je kan helpen met je keuze. Alle vakken die in dit overzicht staan, worden gegeven in het eerste semester. Deze vakken zijn al goedgekeurd door de examencommissie, voor het aantal punten dat we vermelden. Let op dat voor een aantal vakken voorkennis nodig is, dus bespreek voor het vak begint met de docent of de vakken die je tot dan toe hebt gevolgd voldoende voorkennis geven. Mastervakken mogen niet worden gekozen als keuzevakken, die zijn voorbehouden aan masterstudenten. Voor andere faculteiten zullen andere uiterlijke inschrijfdata voor vakken gelden, let hier goed op wanneer je je voor een vak wilt inschrijven. Wees op tijd! We hebben de vakken (ongeveer) gesorteerd naar hun relatie met de natuurlijke stromingen die al in je bachelorprogramma aanwezig zijn, en die voorbereiden op een subdiscipline van AI: logica, taal en filosofie, autonome systemen, kennissystemen, psychologie, en dan steunvakken (wiskunde, programmeren en dergelijke). We geven websites, maar die links kunnen verouderen; je kunt de recente vakinformatie natuurlijk altijd vinden via de studiegids http://studiegids.uva.nl.
5
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Aanbevolen keuzevakken Intensionele logica’s en onzekerheid
blok A
6 EC
Discourse
blok A
6 EC
Autonome mobiele robots
blok B
6 EC
Spraakherkenning en –synthese
blok C
6 EC
Connectionistische modellen 1
blok B
6 EC
Redeneren met onzekerheid komt op veel gebieden in kunstmatige intelligentie voor, bijvoorbeeld expertsystemen, robotica, maar ook in neurale netwerken. We zullen een representatieve keuze uit de verschillende modellen behandelen voor het formele omgaan met onzekere kennis, zoals Bayesiaanse waarschijnlijkheidsrekening, possibilistic logic, ranking functies, default logica en multi-agent systemen. De bedoeling van het college is om enerzijds een logische basis te verschaffen van waaruit de verschillende formalismen met elkaar vergeleken kunnen worden, en om anderzijds praktische toepassingen te geven (bijvoorbeeld in het rekenen met Bayesiaanse netwerken).
De cursus begint met een overzicht van discourse verschijnselen en pogingen om deze op te lossen, die uitloopt in een extensievere behandeling van discourse representatietheorie, een poging om al deze problemen geintegreerd op te lossen. Een overzicht van prologtechnieken om logische representaties op te bouwen vormt het uitgangspunt voor de automatische behandeling van deze verschijnselen.
Dit vak is een inleiding in de fundamenten van mobiele robot systemen. Het beschrijft verschillende aspecten van mobiele robots; van sensoren en motoren tot perceptie en cognitie. Het vak concentreert zich op wat nodig is voor mobiliteit; het is een overzicht van de methoden die nodig zijn om een robot een taak in de wereld uit te voeren (denk aan obstakel ontwijking en lokalisatie). Het combineert hiervoor concepten van de kinematica, control theorie, signaal verwerking, beeldverwerking, kunstmatige intelligentie en de stochastiek.
Spraak is de meest natuurlijke vorm van communicatie tussen mensen, en wordt dit ook steeds meer tussen mens en machine. Spraaktechnologie maakt zulke mens-machine interactie mogelijk, maar kent ook zijn beperkingen. Om die beperkingen verder op te heffen is een goed inzicht nodig van gesproken taal en van de mogelijkheden, problemen en onderliggende algoritmen van spraakanalyse, spraaksynthese en spraakherkenning. Dit college geeft daar een aanzet toe. Met bestaande software is het gelukkig goed mogelijk om spraakanalyse, -synthese en -herkenning te demonstreren en om hiermee zelf enige practicumopdrachten uit te voeren.
De cursus bestaat uit colleges en practica. De nadruk ligt op een praktische, natuurwetenschappelijke benadering van (artificiële) neurale netwerken. Eerst wordt ingegaan op theoretische uitgangspunten van de connectionistische benadering. Dan worden belangrijke modellen binnen de psychologie behandeld, gerangschikt naar de na te bootsen psychologische functies (leren, geheugen, perceptie, taal). In het practicumgedeelte worden de studenten in demonstraties vertrouwd gemaakt met de implementatie en toepassing van enkele modellen. Met behulp van deze basiskennis wordt op meer specifieke onderwerpen ingegaan door aanvullende literatuurstudie en praktisch werk. Die onderwerpen sluiten aan bij lopend onderzoek. De thema’s voor de practica worden gedurende de cursus bekendgemaakt. NIET GEGEVEN 2013/14?
6
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Vaardigheden Als je je academische vaardigheden wilt verbeteren biedt het Instituut voor Lerarenopleiding (http://www.ilo.uva.nl > onderwijs > keuzecursussen voor UvA studenten) nuttige vakken waarin je beter leert presenteren, of schrijven, in het Nederlands of het Engels. Hier wat voorbeelden; een aantal van deze vakken wordt zowel in semester 1 als 2 gegeven. Online cursus Academisch Schrijven
9 EC
Journalistieke Vaardigheden
9 EC
Populair wetenschappelijk schrijven en publiceren - Module A
3 EC
In dit vak wordt aandacht besteed aan het doelgericht, publieksgericht en wetenschappelijk schrijven. De cursus is gericht op het efficiënter doorlopen van het schrijfproces met een beter resultaat. De verschillende deelvaardigheden en fasen worden belicht, evenals de eisen die aan de inhoud, structuur en het taalgebruik van wetenschappelijke schrijfproducten worden gesteld.
Journalistiek leren schrijven. Inzicht in de diverse journalistieke genres (nieuwsbericht, interview, reportage, opinie, achtergrondartikel). Leren schrijven voor een breed publiek. Verder: interview voorbereiden, research, invalshoek, redigeren, ethiek en creatief schrijven.
Wil je graag eens schrijven over een wetenschappelijk onderwerp dat je interessant vindt? Vraag je je wel eens af hoe je ingewikkelde informatie behapbaar maakt voor niet-academici en leken? En zou je willen leren hoe je een goed en verhelderend artikel schrijft?
7
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Logica Automaten en Formele talen
1e jaars vak semester 2
6 EC
Automatentheorie helpt ons te begrijpen wat een machine kan en -nog belangrijker- wat een machine niet kan. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: eindige automaten, reguliere talen en processen, push-down automaten, contextvrije talen, Turing machines en berekenbaarheid.
Andere vakken binnen deze discipline van AI volgen nog.
8
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Taal en filosofie Vakken binnen deze discipline van AI volgen nog.
9
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Autonome systemen Inleiding modelleren en simuleren
blok B
6 EC
Project Software engineering
blok C
6 EC
Dit vak geeft een inleiding in het vakgebied van modelleren en simuleren. De daarvoor benodigde calculus en numerieke wiskunde worden ook binnen dit vak behandeld. Het hoofddoel van dit vak is om een inzicht te krijgen in de mogelijkheden en toepassingen van modelleren en simuleren.
Projectmatig werken met grote groep studenten aan complexe software opdracht volgens standaard proces. Projectopdrachten mogen van te voren worden aangedragen door studenten zelf. NIET GEGEVEN 2013/14?
Andere vakken binnen deze discipline van AI volgen nog.
10
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Kennissystemen Semantic Web
blok A
6 EC
Toegepaste kennis en communicatie systemen
blok B
6 EC
Deze cursus behandelt de fundamentele begrippen van Linked Open Data en het Semantic Web. Uitgangspunt is het idee dat het huidige WWW wel veel informatie bevat, maar dat deze informatie slechts via oppervlakkige sleutelwoorden toegankelijk is. Doelsteling van de Semantic Web onderneming is om informatie op het WWW toegankelijk te maken via de betekenis van documenten. Deze betekenis wordt vastgelegd in semantische annotatie. De cursus behandelt o.a. representatietalen voor het Semantic Web (RDF(S), OWL), redeneertechnieken voor Semantic Web browsers, web services en applicatie-gerichte browsers. Let op: dit is de vakbeschrijving van 2011-2012, mogelijk wijkt dit af van de vakbeschrijving voor 2012-2013. NIET GEGEVEN 2013/14?
In deze cursus wordt het bestuderen van wetenschappelijke literatuur afgewisseld met praktijkvoorbeelden waarin geavanceerde technolgie een rol speelt (bijvoorbeeld opereren op afstand, gedistribueerde kennisdatabanken, geavanceerde portalen voor bepaalde sectoren, zoals Kennisnet). De gevalsbeschrijvingen worden ontleend aan de praktijk, maar verduidelijkt aan de hand van wetenschappelijke literatuur.
Andere vakken binnen deze discipline van AI volgen nog.
11
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Psychologie Vakken binnen deze discipline van AI volgen nog.
12
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Interdisciplinaire vakken Het Instituut voor Interdisciplinaire Studie (IIS) biedt diverse opzichzelfstaande keuzevakken aan die open staan voor alle UvA-studenten, voor meer informatie zie http://www.iis.uva.nl/keuzeonderwijs. Veel van die vakken worden ’s avonds gegeven, en passen dus goed in het rooster, of in een honoursprogramma.
13
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Informatica en informatiekunde vakken blok B
6 EC
blok B
6 EC
blok A
6 EC
Data Mining
blok B
6 EC
Netwerken en Systeembeveiliging
blok A
6 EC
blok A
6 EC
Informatie en kennismanagement
semester 2
Information Management (IM) today struggles with its identity mainly due to its traditional focus on technology and information production. We move away from this traditional view on IM towards a view where information use is recognized as the sole source for sustainable value added. Several aspects of this move are highlighted in the course.
Netwerkanalyse
Sociale netwerken spelen een steeds belangrijkere rol op het Internet. De meeste van deze netwerken zijn met de hand gebouwd. Het handmatige bouwen en analyseren van sociale netwerken brengt beperkingen met zich mee in de omvang van data die kan worden geanalyseerd en het ontdekken van nieuwe, onbekende relaties. In dit vak worden de basismethodes geïntroduceerd die nodig zijn om automatisch netwerkverbanden te kunnen leggen en te kwantificeren, en de basistechnologieën voor taalanalyse en document-analyse. Het vak is geschikt voor informatiekundigen, als minor- of keuzevak voor studenten media en cultuur, communicatiewetenschappers en studenten sociale wetenschap. Alhoewel er geen voorkennis vereist is, is enige affiniteit met computers gewenst. NIET GEGEVEN 2013/14?
Interactieontwerp
semester 2
Onderwerpen en theorie uit het boek worden wekelijks besproken en dienen als basis voor het praktisch werk. Gastdocenten vertellen over hun projecten en het achterliggende interactie ontwerp. In een aantal workshops wordt op een interactieve manier nader stilgestaan bij aspecten van interactie ontwerp.
Voor steeds meer aspecten van het maatschappijlijk leven speelt het automatisch verzamelen van data een grote rol. Te denken valt aan het koopgedrag van klanten in de supermarkt, transacties bij banken, en het klikgedrag op web sites, maar ook medische en biologische toepassingen. Wat doen we met de verzamelde data? Hoe extraheren we bruikbare kennis uit grote verzamelingen data? Datamining is het vak dat zich met deze analyse bezighoudt. Onderwerpen als machine learning, databases, en statistiek spelen hierin een grote rol. NIET GEGEVEN 2013/14?
Het vak geeft de student kennis over: Wat is het Internet en hoe werkt het Internet; Netwerk protocollen: transport laag en netwerk laag protocollen; Moderne netwerk architecturen, zoals draadloze netwerken; Security aspecten in netwerk architecturen.
Architectuur en Computer Organisatie
1e jaars vak
Inzicht verkrijgen in de hiërarchische opbouw van de hardware van computers en de interactie tussen hardware en software.
14
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013
Functionele Talen
blok B
3 EC
Mobile Software engineering
blok ?
6 EC
Compilerbouw
blok B
3 EC
Concurrency en parallel programmeren
blok B
6 EC
Webprogrammeren en Databases
blok C
6 EC
The course provides a thorough introduction to functional programming concepts as an alternative programming and program execution model to the prevalent imperative (and object-oriented) programming model. We start with theoretical foundations, namely the lambda-calculus and betareduction as the principle mechanism of program execution. Based on this solid foundation we introduce a state-of-the-art functional programming language as an applied variant of the bare-bone lambdacalculus.Participants learn essential functional programming concepts such as programming by recursive equations, pattern matching, polymorphic type systems and algebraic data types and gain practical experience in making efficient use of them during supervised lab sessions. NIET GEGEVEN 2013/14?
Dit is het vak voor studenten informatica die apps willen maken. Het is ook een vak waar je ervaring opdoet met een proces zoals dat bestaat bij app-bedrijven. Onderwerpen: encapsulation, memory management, MVC, object-oriented design, en user experience. Dit is een bijzonder vak. Je werkt gedurende twee maanden samen met een andere student aan twee projecten. Het eerste project wordt door ons voorgeschreven, en voor het tweede dien je zelf een voorstel in. We raden je van harte aan je samen met een andere student in te schrijven. Het vak wordt in ieder geval aangeboden op het iOSplatform van Apple. Hiervoor heb je een Mac nodig (neem een maand van te voren contact op met de docent als je deze niet hebt). Mogelijk wordt het vak ook aangeboden op het Android-platform. Een uitgebreidere versie van dit vak wordt aangeboden in de minor programmeren onder de naam App Studio. Daar is ook aandacht voor frameworks om web apps mee te maken. NIET GEGEVEN 2013/14?
Deze cursus is een introductie op het gebied van compilerbouw, waarbij de focus voornamelijk op het vlak van code optimalisatie ligt. De interne representatie van programma's binnen een compiler wordt behandeld, alsmede mogelijke optimalisaties die hierop kunnen plaatsvinden. Tenslotte wordt aandacht besteed aan de interactie tussen de processor architectuur en compiler concurrency. NIET GEGEVEN 2013/14?
Het verschaffen van kennis en inzicht op het gebied van parallelle en gedistribueerde computer systemen, met een focus op de verschillende paradigma’s om dergelijke systemen te programmeren. Voor een aantal van deze paradigma’s zal enige praktische ervaring worden opgedaan.
In vier weken leer je een interactieve website opbouwen met (X)HTML, CSS, PHP, Javascript en een relationele database. Eerst wordt een ontwerp gemaakt en een prototype gebouwd met vormgeving (week 1: (X)HTML en CSS), daarna wordt een databasemodel ontworpen en toegevoegd (week 2: PHP, SQL), daarna wordt interactie toegevoegd (week 3: Javascript, Ajax). Tenslotte maak je het project af en verdedig je het gemaakte ontwerp in een rapport en in een presentatie (week 4). NU IN VASTE PROGRAMMA, ALLEEN KEUZEVAK VOOR OUDERE STUDENTEN
15
Keuzegids bachelor Kunstmatige Intelligentie mei 2013