Kersteditie
Nummer 4
Mijn passie: geschiedenis ...............
6
Ervaringsverhaal .............................
10
Nieuw: vervolgverhaal .................
14
Vakantieverhaal Texel ..................
16
Interview ......................................
18
•
Jaargang 8
•
December 2009
Cliëntenblad van GGNet
Inhoud Inhoud
• Redactioneel Pagina 3 • Bij de voorpagina • Brigit Pagina 4 • Koffieochtend op de Buurse Pagina 5 • Van de Cliëntenraad Pagina 6-7 • Mijn Passie: Geschiedenis Pagina 8-9 • Korte berichten Pagina 10-11 • Ervaringsverhaal
• Zomerfeest Apeldoorn Pagina 13 • Informatie van de pvp Pagina 14-15 • Vervolgverhaal Pagina 16 • Vakantieverhaal Texel Pagina 17 • Belastingaangifte en ziektekosten Pagina 18 • Hans interviewt broeder Dominicus Pagina 19 • Kerstexpo en kerstbeleving Pagina 20 • Vraag van de maand • Colofon Pagina 12
Pagina 2
Kerst
Redactioneel
goede herinneringen. Waarom ik dit schrijf is omdat ik me ineens realiseer dat degene die deze Blikopener leest in de afgelopen tijd en mogelijk ook nog een stukje in de komende tijd, ook opzoek zijn geweest en gaan naar het licht. Op een andere manier maar toch, je wilt iets wat donker is in het licht zetten, het fijn hebben. En ben je daarmee ook niet opzoek naar wat jou verlichting kan brengen, wat je nog wel kan gebruiken, wat je niet meer wilt gebruiken, wat je siert en wat niet meer, wat je mooier maakt en wat niet, wat je gelukkig maakt en wat niet, waar je warm voor draait en waarvoor niet? Eigenlijk zijn jullie ook bezig met jullie huis zo mooi, zo warm en zo licht als mogelijk is te maken. Ik wens jullie toe dat jullie je eigen licht mogen zijn en voor een gedeelte opnieuw geboren worden.
Dit is al weer de allerlaatste Blikopener van het jaar 2009 en dit nummer staat helemaal in het teken van Kerst. Veel mensen over de hele wereld vieren kerst, ook veel mensen weten dat met kerst de geboorte van Jezus herdacht wordt en dat kerst een feest van licht is. Kerst wordt ook altijd geassocieerd met gezellig, veel en lekker eten en samenzijn. In bijna iedere huiskamer staat wel een kerstboom en wordt de kamer extra versierd met lampjes en slingers, kerstkleedjes en veel kaarsen en licht. Om het zo gezellig mogelijk te krijgen worden er elk jaar nieuwe ballen uitgezocht omdat het jaar ervoor er enkele zijn gesneuveld, dan nog wat nieuwe slingers want die van vorig jaar zijn uit de mode. Ook komen er elk jaar meer kerstprullaria bij omdat wat je ziet toch ook wel erg leuk staat op die tafel of dat kastje of aan die muur. De rest van wat in de kerstboom gaat kan je nog wel gebruiken van de jaren daarvoor, daar zitten nog hele mooie dingen tussen met mooie en
Carin
2
Voorpagina
Bij de voorpagina
Laat me mijzelf even voorstellen. Ik ben Martin Oudbier, 24jaar oud. Ik ben in het dagelijkse leven kunstenaar/illustrator. De meeste mensen kennen me door mijn hoge hoed, klassieke pak en mijn wandelstok. Dit vloeit allemaal voort uit mijn interesse voor de victoriaanse tijd. Ik probeer met mijn kunst mensen bewust te maken van de tegenstrijdigheid in het leven. Zo zie je vaak in mijn werk schattige voorstellingen met lugubere details. Veel mensen vergelijken mijn werk met dat van Anton Pieck, maar waar hij romantisch en braaf blijft, laat ik de andere kant van het victoriaanse leven zien. Ik maak naast schilderijen en illustraties ook knuffeldieren. Daarnaast schrijf ik; zo ben ik net klaar met mijn kinderboekje 'gruwelijke rijmpjes', een boekje met korte rijmpjes a la brothers Grimm-stijl. Wil je meer weten? Je kunt mij bereiken via het kunstproject 'Art Blanche' (Henri Dunantlaan 6 in Apeldoorn). Of per e-mail:
[email protected] Bedankt voor het lezen en ik hoop dat je kunt genieten van de illustratie 'Gentle snowman'. Was elke sneeuwman maar zo'n heer… Martin Oudbier
Brigit
Brigit wenst alle lezers fijne feestdagen!
Brigit 3
Koffieochtend op de Buurse Ervaringsdeskundigen Emmy en Henri aan het woord Emmy Lamboo en Henri ter Smitten zijn beide ervaringsdeskundigen. Henri werkt vier jaar voor GGnet en Emmy loopt stage op de Buurse, een afdeling van GGNet Apeldoorn. Zij volgt de opleiding BGE/MMZ (Begeleider Geestelijke Gezondheidszorg met Ervaringsdeskundigheid/ Medewerker Maatschappelijke Zorg).
Emmy heeft vanmorgen voor het eerst een inloopochtend georganiseerd voor cliënten van de Buurse. Henri ondersteunt haar in haar werkzaamheden. Ik heb met hen afgesproken in de biljartzaal waar de koffie en de koekjes al klaar staan. Tijdens ons gesprek blijkt dat de cliënten de weg naar de koffie weten te vinden om in een ontspannen sfeer, zonder het
verplegend personeel, hun hart te kunnen luchten. Het valt mij op dat Emmy en Henri heel open zijn over hun achtergrond. Ik merk dat dit een positief effect heeft op de cliënten. Henri: ”Doordat bij mij de ziekte schizofrenie is vastgesteld en ik bekend ben met hallucinaties, sta ik veel dichter bij de cliënten”. Emmy: ”In de tijd dat ik nog ver- slaafd was aan drugs kreeg ik een
Deskundig 4
psychose. Door deze ervaring merk ik dat ik gelijk een band heb met de cliënten die hier rondlopen”. Henri vertelt verder over zijn werk als ervaringsdeskundige: “Als cliënten weer naar hun eigen huis gaan, blijven wij ze bezoeken. Soms, als dat nodig is, doe ik boodschappen of bekijk ik een DVD met ze; zo ver kan dat gaan. Wij geven cliënten net dat stukje extra zorg dat nodig is, waar verplegend personeel vaak geen tijd voor heeft. Ik geef ook voorlichting over schizofrenie en psychose op scholen.” Emmy vertelt me uitvoerig over haar switch van cliënt naar collega. “Ik was nog cliënt toen ik aan de opleiding begon. Ik heb wel het één en ander moeten doen om te beginnen met de opleiding. Ik had nog hulp. Ik ben toen externe hulp gaan zoeken bij de geestelijke gezondheidszorg in Deventer. Ik ben mijn stage begonnen op de Stationsstraat. Henri heeft me goed geholpen. Iedere dag klopte ik aan voor een praatje.” Na ons gesprek merk ik dat ik het werk van Emmy en Henri een warm hart toe draag. Beide ervaringsdeskundigen zijn als geen ander in staat cliënten te leren op een andere manier naar hun ziekte te kijken, zodat er acceptatie ontstaat. Ik hoop dat dit artikel mag bijdragen om hun werk in een positief daglicht te zetten. Bas van Loon
Geen daden zonder raden!
Nieuws van de Cliëntenraad
Met grote trots kan ik presenteren dat GGNet een Centrale Cliëntenraad heeft namelijk: Voorzitter M. Niers Vicevoorzitter H. Groeskamp Secretaris D.J. Van den Esschert Penningmeester C. Hogeveen
Ook hebben we een nieuwe medezeggenschapsstructuur. Ik zal kort uitlegen hoe dit tot stand is gekomen. Op een maandag in het voorjaar van 2008 zijn de beide cliëntenraden met de Raad van Bestuur van GGNet om de tafel gegaan over hoe wij nu op de beste manier vorm kunnen gaan geven aan de medezeggenschap van cliënten in het nieuwe GGNet. We hebben daar voor een structuur van regioraden gekozen: Apeldoorn/Zutphen en Warnsveld/Achterhoek, alsmede een Centrale Cliëntenraad. In de centrale raad zitten vertegenwoordigers uit de regioraden. Dit om te waarborgen dat de regioraden ook op centraal nivo goed invloed kunnen uitoefenen en ook feeling hebben met wat zich afspeelt in de regio’s. Hierna zijn we hard aan het werk gegaan om de diverse samenwerkingsovereenkomsten te gaan schrijven. Deze hebben we gebaseerd op de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ); dit zijn de 'spelregels' voor Cliëntenraad en zorgaanbieder. Het is een uitgave van het LOC (landelijke cliëntenorganisatie in zorg en welzijn) en ActiZ (organisatie van zorgondernemers). Ook hebben wij gekeken naar de samenwerkingsovereenkomst van de Centrale Clientenraad en de Raad van Bestuur van Emergis (GGZ Zeeland). Ik wil hier Coen Hogeveen, Nine Veltman, Nel Appelmelk en Carin van der Mey hartelijk danken voor hun medewerking en inzet!
Studiemiddag WMCZ
Er wordt nog wel eens gedacht onder personeel dat de Cliëntenraad een gezellig koffieclubje is waar cliënten samen komen om gezellig wat te praten of, nog erger, er zijn zelfs personeelsleden die niet weten wat een Cliëntenraad is. Dit is jammer omdat Cliëntenraden en ervaringsdeskundigen een enorme bijdrage kunnen leveren om de kwaliteit binnen GGNet nog beter te maken. Vandaar dat wij samen met de Raad van Bestuur hebben besloten om een studiemiddag WMCZ te organiseren. Deze middag hebben wij maandag 9 november 2009 gehouden met ondersteuning van Theo van Ooi van de LOC. Alle directeuren en veel teammanagers waren aanwezig. Het was goed om zo bij elkaar te zijn en alle rechten en plichten van zowel directies als Cliëntenraad door te nemen. Het was leerzaam en goed dat we met alle partijen bij elkaar zaten; de directies gaven aan weer even scherp gemaakt te zijn. Een van de conclusies was volgend jaar een vervolg te organiseren, zodat alle partijen ook door het jaar heen scherp blijven en op elkaar gericht en niemand vergeet waar het allemaal om draait: de cliënt.
Cliëntenraad Maurits Niers Voorzitter Centrale Cliëntenraad GGNet
5
De 7 levens van
Femke-Demie vertelt over haar passie
Hallo lieve lezers, Mijn naam is Femke-Demie Brouwers, en in deze uitgave van De Blikopener vertel ik wat over (één van) mijn passies. Ik heb meerdere passies. Mijn grootste passies zijn: schrijven van gedichten, verhalen en song- en rapteksten, schilderen, tekenen en andere creatieve creaties maken (zie cover vorige uitgave), muziek luisteren, zingen, rappen, muziek maken met fluiten (van blokfluit tot allerlei klankfluiten tot mondharmonica en klarinet), sporten (vooral rolstoeltennis) en geschiedenis. En over dat laatste ga ik iets vertellen.
Het
door Bas van Loon
Mijn Passie: geschiedenis GESCHIEDENIS???? Euh ja, geschiedenis. Maar niet 't soort geschiedenis dat je op school, koste wat 't kost, in je hersens moet stampen. Nee, mijn interesses gaan uit naar datgene dat een heel ander pad heeft bewandeld. Zoals mythes en sagen (oude volksverhalen), legendes, maar ook echt gebeurde geschiedenis, die alleen te vinden is als je weet waar je moet zoeken. Naar aanleiding hiervan vertel ik iets over wat al eeuwen oud is. Een spel dat een wereld- wijde symboliek met zich meedraagt. Een spel dat ongeveer 5000 jaar geleden ontwikkeld is en tot op de dag van vandaag gespeeld wordt door hetzelfde ras dat het creëerde: de Mens. Lezer, kun je schaken? Dan ken je de rechtlijnige banen van de torens, het diagonale pad van de lopers en de scheve sprongen van het paard. Dan weet je dat de koning in alle richtingen een stapje kan doen, maar dat het de koningin is die het bord beheerst. Maar ken je ook de symboliek of innerlijke betekenis van het spel? Weet je waarmee jij je bezighoudt? Het schaakbord is de vloer van het huis der myste- riën. De 64 velden vormen het 8x8 van het magische vierkant van Mercurius, dat begrip, inzicht en geluk schenkt. En waarvan het totaal 2080 is, een getal dat numerologisch de totaliteit van heel het bestaan weergeeft. Op dat bord spelen wit en zwart, licht en donker, positief en negatief hun spel en doen zij - juist zoals in je eigen ziel - hun zetten. De torens verbeelden de grenzen van de materie. Kijk maar naar de XIIIe en XVIIIe kaart van de
6
Mijn Passie
Rinus van Wijk
wil, ons geheugen en ons verstand. Juist zoals bij een schaker zijn persoonlijkheid kan worden doorgrond in de zetten die hij doet, zo geven de zetten die je - wit en zwart - in je ziel doet, een beeld van je eigen persoonlijkheid. Zwart en wit zijn twee kanten van éénzelfde medaille en daarom is er in je ziel maar 1 speler en dat ben jij.
tarot; daarop kun je ze ook zien staan. Zij begrenzen het speelveld van het aardse bestaan. Naast hen staan de paarden. Zij geven het drift- leven, de dierlijke hartstochten weer. Het paard is een edel dier, dat een hoofd, benen en voeten bezit. Daarmee wordt uitgedrukt dat dit dierlijk deel van de persoonlijkheid op een hoger, - menselijk- niveau kan worden gebracht. Maar tot dit gebeurt, maken de paarden op het bord van het alledaagse bestaan hun scheve sprongen. De lopers, dat zijn de raadsheren van het denkvermogen; die in rechtlijnige diagonalen tegen- stellingen verbinden en overbruggen. Er zijn 2 torens, 2 paarden en 2 lopers, wat op de dualiteit tussen bewust en onbewust wijst. Centraal in het grote spel staan de koning en de koningin. De koning als het symbool van het mannelijke principe: het bewustzijn. Hij kan naar alle kanten om zich heen zien, maar nauwelijks verder dan zijn neus lang is. De koning is de enige van alle stukken die niet geslagen kan worden. Hij verliest echter het spel zodra hij zo ingesloten is, dat hij niet meer aan de omsingeling van de tegengestelde machten kan ontsnappen. Dan is het spel ten einde en heeft of zwart, of wit de overwinning behaald, maar de koning leeft nog wel. De koningin is de enige die het hele veld beheerst; rechtlijnig en diagonaal naar alle kanten. Zij heeft de eigenschappen van toren en loper in zich en alleen de scheve sprongen van het paard zijn haar vreemd. In de koningin kan de koning zich vrij ontplooien. In haar vindt hij zijn grootste steun. De koningin symboliseert het vrouwelijke principe: het gevoel, de intuïtie en de wijsheid.
zandkevertje Zo, lezers, Als jullie dit goed gelezen hebben, kunnen we samen vaststellen dat de boodschap die zich schuilhoudt achter dit eeuwenoude spel luidt dat zwart en wit beide aanwezig zijn in onze ziel, en wij dus allen even slecht als goed zijn. We maken op elk moment van de dag een keuze tussen beide mogelijkheden, Zwart en Wit, Kwaad en Goed, Bewust en Onbewust. Maar weet dat wat je zaait, dat oogst je. Of: wie kaatst kan de bal terug verwachten. Zo luidt de wet van oorzaak en gevolg, die werkt als een trefzekere boemerang van de gerechtigheid. Femke-Demie Brouwers
De 8 pionnen zijn een uitdrukking van de wet van oorzaak en gevolg, die de werkelijkheid van elk menselijk wezen vormgeeft en onverbrekelijk verbonden is met het lot en gerechtigheid. Maar zij symboliseren ook de 8 eigenschappen van de 4 elementen: het hete en droge van vuur (het bewustzijn), het koude en natte van water (het gevoel), de warmte en vochtigheid van lucht-(het denkvermogen) en het droge en koude van aarde (de materie), die zich beurtelings doen gelden. De 8 pionnen zijn ook een weerspiegeling van de gegevens die ons maken tot wat we zijn: onze vijf zintuigen, onze
7
Berichten
Korte berichten
IZZ Mooi Mens 2009 Donderdag 8 oktober was de slotronde van de IZZ Mooi Mens verkiezing 2009. Mariska van Heiningen van de dierenopvang van GGNet Apeldoorn, heeft de tweede plaats bereikt.
De winnares was Bianca van der Linden. ‘Onze’ Mariska werd tweede en Gerrit Schilt kreeg de derde prijs.
Op de feestelijke avond werden alle 25 overgebleven kandidaten in het zonnetje gezet en werd van iedereen nog eens verteld waarom hij of zij voorgedragen was. Daarna werden de drie finalisten bekend gemaakt: Mariska van Heiningen, Bianca van der Linden en Gerrit Schilt. Deze drie waren geselecteerd aan de hand van het aantal stemmen dat via de website was binnengekomen. De zaal mocht vervolgens bepalen wie er daadwerkelijk tot ‘Mooi Mens 2009’ benoemd zou worden.
Running therapie, ook in Zutphen!
Met haar tweede plaats won Mariska, naast de erkenning voor het goede werk dat zij verzet, ook een weekeinde weg naar keuze ter waarde van 200 euro. Van harte gefeliciteerd met deze prachtige prijs, Mariska!
De redactie ontving een reactie op het artikel 'Running therapie ook voor jou?' uit het herfstnummer van de Blikopener. Dorine Postma maakte ons erop attent dat er ook in Zutphen een zeer succesvolle looptraining wordt gegeven door Henk Dimendaal. De looptraining is bedoeld voor mensen die in behandeling zijn of een behandelaar hebben binnen GGNet Zutphen. Deze training wordt vier maal per week gegeven op maandag en woensdag van 9 tot 10 en van 15 tot 16 uur. Er zijn geen kosten aan verbonden. Bespreek je deelname met je behandelaar ter indicatie. Voor meer informatie bel je met GGNet Zutphen: (0575) 599 060.
8
"Het leven is groter dan ik zelf ben" Kunstenaar Hanspeter Nagtegaal en GGNet creëren bezinningsplaats voor nabestaanden suïcide Jaarlijks zijn er zo’n 1.450 zelfdodingen in Nederland. Bijna 94.000 mensen doen een poging daartoe. GGNet probeert zoveel mogelijk begeleiding te bieden, zodat zelfdoding voorkomen wordt. “Wij slagen daar helaas niet altijd in”, geeft Gerard de Roos, directeur GGNet Apeldoorn aan. “Iets wat niemand wil, maar toch gebeurt.“
Beeldend kunstenaar Hanspeter Nagtegaal en zijn vrouw Adry kwamen met GGNet in contact na de zelfdoding van hun zoon tijdens zijn verblijf bij GGNet. In de gesprekken die volgden, kwam het besef dat nabestaanden geen plek hebben waar zij met hun gevoel naar toe kunnen. “We wilden daar een speciale plaats voor creëren. Een plek waar ruimte is voor stilte, besef en verdriet”, vertelt Hanspeter. Nagtegaal heeft deze emoties gevat in een kunstwerk met als titel ‘Het leven is groter dan ik zelf ben’. Het monument werd op woensdag 25 november 2009 in de tuin bij GGNet te Apeldoorn onthuld door burgemeester Fred de Graaf van de gemeente Apeldoorn.
te hebben, kon dit monument ontstaan. De Roos onderschrijft dit. “Een zelfdoding is heel heftig voor nabestaanden en ook voor de hulpverleners. Mensen die achterblijven, voelen zich vaak geïsoleerd. Het is cruciaal aandacht voor elkaar te hebben, ook al vinden veel mensen zelfdoding een moeilijk onder- werp om over te praten. Het is dan goed te weten dat je niet alleen bent in deze situatie. Dat er een plek is vol zielsverwantschap in de vorm van dit monument.”
“Niets is erger dan het gevoel te hebben het alleen te moeten doen,”geeft Hanspeter Nagtegaal aan. Die geïsoleerdheid zag hij ontstaan in het leven van zijn zoon Jochem. “In het zoeken naar het hogere, het mysterie van het leven, liep hij vast. Het was net of het leven groter dan hijzelf was geworden en of er daarmee wezenlijke zaken uit hem verdwenen. Dat heb ik geprobeerd uit te beelden in het kunst- werk. Bijzonder is dat het werk is ontstaan uit mijn emoties ter nagedachtenis aan Jochem. Maar nu staat het voor meer. Het beeld is niet meer alleen Jochem zelf, maar het dient nu een hoger doel.”
Het monument is voor iedereen te bezoeken en staat in de tuin van GGNet, aan de Deventer- straat 459 in Apeldoorn. Hanspeter Nagtegaal is een veelzijdig beeldend kunstenaar in Apeldoorn. Naast schilderwerken van olieverf en aquarel werkt hij aan sculpturen en restaureert hij oude schilderwerken. Meer informatie over Hanspeter Nagtegaal kun je lezen op www.nagtegaal.nl
Elke tegenslag herbergt volgens Nagtegaal een positieve kant in zich. Door goed met GGNet in gesprek te gaan en oprechte aandacht voor elkaar
9
Enkele jaren geleden schreef ik de tekst 'Het meisje op weg'. Nooit, maar dan ook nooit had ik gedacht nog zo lang op weg te zijn. Vorige maand kreeg ik van een oud-docent van mijn studie een prachtige brief. Over het meisje dat nog altijd op weg is. Over hoe haar wegen niet zo geplaveid bleken; hoe de lastig en soms onbegaanbaar lijkende paden haar keer op keer uitdaagden en tot het uiterste lieten gaan... Van iedere strubbeling leer je. Van iedere gebeurtenis, hoe groot of klein, pik je dingen op waarmee je later op je weg de strijd krachtiger aan kunt gaan. Daar ben ik inmiddels wel achter.
Ervaringsverhaal
Ze rent en rent, de benen uit haar lijf. Haar benen dreigen het te begeven, maar die pijn mag ze niet voelen. Ze blijft maar doorrennen en hoe hard ze ook loopt; ze voelt het niet. De steken in haar zij, het geschreeuw van haar omgeving dat het genoeg is geweest... Ze hoort het niet. Ze wil het niet horen en ze mag het niet voelen: ze hoort enkel haar eigen sterke wil, de drang om door te gaan en nooit op te geven, want dat is zwak. Depressies, angsten, niet mogen eten, de drang om mezelf zo klein en onzichtbaar te maken omdat de zelfhaat haast te groot lijkt.... Het is of was allemaal op mij van toepassing. Ik overleefde. En eerlijk gezegd sta ik daar nog wel eens versteld van. Hoe hard ik al die jaren gerend heb: rennen om maar niet te voelen, doordenderen en zeven dagen per week werken, zodat niemand maar merkte dat het eigenlijk helemaal niet zo goed met me ging.
Het is maart dit jaar. Dan breekt er iets. Het meisje voelt een steekje bij haar hart. Ze wil verder, maar ze merkt ook dat dat niet veel langer meer gaat. En opeens staat ze stil, nog een beetje wankel van het harde rennen. Voorzichtig buigt ze door haar benen en gaat voorzichtig, wat onwennig, in de berm zitten. Op het gras naast de oneindige weg wordt haar ademhaling langzaam wat rustiger. Stiekem verbaast ze zich erover dat ze pas hier tot stilstand is gekomen. Wat angstig draait ze haar hoofd naar links: ze ziet het lange, oneindig lijkende pad. Ze kijkt terug, naar rechts, het stuk waar ze vandaan kwam. Ze ziet de diepe dalen, maar ook de pieken en zelfstandig overwonnen bergen. Grote plekken waar de schaduw op viel, maar ook de zonnige gebieden, zoals haar droombaan die ze op eigen kracht veroverde. Het laatste stukje van de weg is steil: vanuit een enorm gat in de weg is ze het laatste stuk keihard, alsof haar leven er van afhing, omhoog gerend.
Het meisje 10
Het meisje op weg Het meisje, ik, werd opgenomen. Eindelijk 'moest' ik stilstaan. Rennen op de manier die ik me na al die jaren eigen had gemaakt, kon niet meer. Dat is moeilijk om toe te geven, heel moeilijk zelfs. "Het ging toch allemaal zo goed?" hoor je je omgeving zeggen. Ja, aan de buitenkant misschien, maar van binnen raasde een hardnekkige storm. Een storm die me uiteindelijk, bij niet tijdig ingrijpen, ten gronde had gericht. Inmiddels is het september. Ik ben nog steeds opgenomen. Buiten begint het eerder donker te worden en ook aan de sneller dalende temperaturen merk je dat de wintertijd langzaam haar intrede doet. Het doet wat met me: het onstuimige weer maakt dat ik me op m'n hoede voel. Ik maak me klein bij elk geluid en duik in elkaar van iedere onverwachte beweging in mijn omgeving. Ik ben op een plek die niet de mijne is. En dat besef ik me bij de steeds korter wordende dagen extra goed. Het doet pijn, het is confronterend. Maar ik zie nu wel in dat het niet anders kan: mijn verleden
haalde me met zo'n rotgang in dat het nu zaak is om er (nog meer) werk van te maken. Als ik uit mijn raam kijk, zie ik geen groot grasveld met een vijver. Ik zie geen mensen met honden, laat staan spelende kinderen. Hier zie ik muren; een grote binnentuin en mensen waarvan de samenleving denkt dat ze 'gek' zijn. Het maakt me verdrietig hoe negatief sommige mensen naar de psychiatrie kijken. Wisten ze maar hoe het 'echt' is. Iedereen zit hier om een andere reden en de een is hier kort, de ander lang. De een vrijwillig, de ander gedwongen en iedereen zit hier voor andere problematiek. Iedereen is anders, maar een ding hebben we gemeen: buiten de muren van de kliniek konden we het - even - niet meer alleen. Geef dat maar eens toe. Wat als al die veroordelende mensen hier buiten toch eens zouden weten hoe het werkelijk is: hoe vreselijk en eenzaam je je kunt voelen. Dat het leven soms, en soms zelfs vaak, zo ondragelijk kan zijn. Dan ben je toch alleen maar sterk als je dat onder ogen durft te zien?
Ik leer: stilstaan mag, stilstaan is nodig om te groeien. Hoe paradoxaal, maar waar. Ik mag mensen toelaten, niemand hoeft het alleen te doen als de hobbels te hoog worden of de kuilen te diep dreigen te raken. Opzij kijken hoort erbij, vooruit kijken ook. Laat ze gelijk krijgen, smeekt een stemmetje van het meisje diep vanbinnen. Laat ze alsjeblieft gelijk krijgen. Tot die tijd blijf ik 'het meisje op weg'. Langzaam staat ze op. Eventjes nog bang om te vallen, maar als ze eenmaal staat weet ze dat het goed is. Zolang ze het maar in haar tempo doet. In de verte schijnt de zon. M. H. Doetinchem
e op weg... 11
Nieuwe opzet Zomerfeest geslaagd! Het was woensdag 16 september jl. al van ver te horen: het Zomerfeest, met als thema Kermis, aan de Deventerstraat in Apeldoorn. ’s Ochtends leken de weergoden niet gunstig gezind, maar zodra het feest begon steeg het kwik! Zowel letterlijk als figuurlijk. Door een enorme slag op de Kop van Jut te geven, opende Kees Lemke samen met een bewoner de kermis. Het feest is ontzettend goed bezocht door bewoners. Vooral het maken van een kamelenrit was een groot succes! De hele middag stonden bezoekers hiervoor in de rij. In de schiettent zijn heel wat schoten gelost. En in de wijde omtrek van het terrein was continu het geloei van de Kop van Jut te horen. De goochelaarshow kon op veel bezoekers rekenen. Vol verbazing werd er naar de trucs gekeken! Wie wilde weten wat de toekomst voor hem of haar in petto heeft, kon een kijkje nemen in de glazen bol van de waarzegster. Dit gebeurde dan ook volop. De kermis was compleet met de aanwezigheid van een echt draaiorgel en Nikkelen Nelis. Volgens traditie kwam ook dit jaar Elvis langs om een optreden te geven. Spontaan traden ook een paar andere bewoners op voor de bezoekers van het Zomerfeest. Aan het eind van de middag ging een groot aantal ballonnen de lucht in voor de ballonnenwedstrijd. Dit was een erg mooi gezicht. Wie de eigenaar is van de ballon die de meeste kilometers aflegt, is nog af- wachten. Wat wel zeker is dat deze gelukkige binnen- kort een prijs in ontvangst mag nemen. Als afsluiting was er voor de derde keer op rij een barbecue. Het werd meteen duidelijk dat iedereen de barbecue op het Zomerfeest inmiddels weet te vinden. Hamburger, kippenpoten, ijs, noem het maar op, vonden gretig aftrek!. Dit jaar was het voor het eerst dat het Zomerfeest alleen ’s middags plaatsvond. Van het geld dat hierdoor overblijft, worden nu zondagmiddagactiviteiten georganiseerd voor de bewoners. De nieuwe opzet is erg geslaagd. Met veel minder geld is er een zeker net zo geslaagd feest neergezet, terwijl de bewoners op nog meer activiteiten door het jaar heen getrakteerd worden! Carolie van der Zant
12
Het elektronisch patiëntendossier Informatie van de pvp psycholoog en andere artsen als zij u behandelen. Bijvoorbeeld bij afwezigheid van uw eigen arts. Of als u in een ander ziekenhuis terechtkomt. • De curator. • De mentor. • De vertegenwoordiger (schriftelijk gemachtigde). • Ouders van kinderen jonger dan 12 jaar. • Ouders van kinderen tussen 12 en 16 jaar (samen met hun kind). Anderen mogen uw dossier in principe niet inzien. Voordat u een behandeling ondergaat, kunt u na- denken of u dat wel wilt. Leg schriftelijk vast wie uw dossier mag inzien. Uw recht op privacy geldt ook na uw overlijden. De behandelaar heeft een beroepsgeheim, wat betekent dat hij de privacy van de patiënt moet beschermen.
In de vorige Blikopener werd op deze plek onder meer besproken wat wel en wat niet in het patiëntendossier thuishoort. Menigeen heeft daarbij nog steeds het beeld voor ogen van een kleine of wat grotere stapel papieren, bijeengehouden in een map: de dossiermap. Maar ook hier rukt het digitale tijdperk op: onze medische gegevens worden in toenemende mate bewaard op de computer. Vanaf 2010 wordt dan ook het zogeheten Elektronisch Patiëntendossier - het EPD - landelijk ingevoerd. Huisartsen, specia- listen en apothekers hebben onder voorwaarden toegang tot medische gegevens uit het EPD. Als u op een huisartsenpost komt, kan de dienstdoende huisarts op zijn computerscherm een samenvatting van uw medische gegevens tevoorschijn toveren, waarmee hij u vervolgens beter van dienst kan zijn. Zo kan hij bijvoorbeeld zien welke medicijnen u eventueel al heeft, of waar u allergisch voor bent. In GGNet wordt al op grote schaal gebruik gemaakt van elektronische patiëntendossiers. Dat betekent dat uw medische gegevens, en ook de rapportages van verpleegkundigen en andere medewerkers die bij uw behandeling betrokken zijn, op de computer bewaard worden.
Meer weten?
Met vragen over uw rechten in GGNet of klachten over uw behandeling, kunt u terecht bij de PVP in uw regio: Regio Apeldoorn Linda Paay: 06 55 91 23 46
Wie mag uw EPD inzien?
U heeft recht op privacy. Dit betekent dat uw persoonlijke gegevens in uw dossier worden beschermd. In de Wet op de Geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) staat dat uw dossier mag worden ingezien door: • De persoon over wie het dossier gaat: uzelf dus. U heeft het recht om de gegevens in te zien die over uw behandeling worden bijgehouden. Dit zijn gegevens die over uzelf gaan. Die mag niemand voor u geheim houden. • De behandelaars die bij uw behandeling betrokken zijn. Dat zijn bijvoorbeeld uw psychiater,
Regio Zutphen/ Warnsveld en Brengwal Arianne de Geus: 06 - 29 11 01 20 Regio Doetinchem/Zevenaar Halling IJzerman: 06 - 55 91 20 24
PVP Bronnen: • Informatiepunt BSN in de Zorg en landelijk elektronisch patiëntendossier • Consument en de Zorg.nl
13
Rinus van Wijk
zandkevertje Dan heeft hij lange gesprekken met de bijen die emmers vullen met heidehoning. Johannes laat het tuinhekje met een knarsende klik in het slot vallen en loopt vol verwachting de nacht in.
toch zijn. Uiteindelijk is hij er maar mee gestopt om alles te willen weten; het heeft geen zin, weet hij nu. Als je in de regen loopt, word je nat; dat weet hij en dat is genoeg. Hij is gaan leven in alle eenvoud. Zo begon hij te genieten van alle kleine dingen, bijvoorbeeld de lariksappels, die in de lente als piepkleine bolletjes aan de bomen groeien. En kijkt hij met plezier naar het bloeien van de hei in de late zomer, wanneer Zuster Zon weer in kracht afneemt. Prachtige bloemen geeft de hei.
Wordt vervolgd…
15
De 7 levens van
Het
door Bas van Loon
deel 1: Het zandkevertje Waarin ik je vertel over het werk van Johannes Kriebelteen
In alle rust geniet Johannes daarna van een heerlijk pijpje met bloesemtabak, waarmee hij grote rookkringen zijn kleine woonkamertje in blaast.
Tevreden kijkt het zandkevertje naar een boek dat opengeslagen ligt op zijn bureau. Johannes Kriebel- teen (want zo heet hij) pakt een mesje en slijpt de punt van zijn ganzenveer scherper. Dan doopt hij de pen in een potje paarse bosbessensap en schrijft verder. Dit is het werk dat Johannes graag doet: alles opschrijven wat er in hem leeft, wat hem beroert en interesseert. Als hij in een goed humeur is, gaat het schrijven veel gemakkelijker dan wanneer het kevertje somber gestemd is. Hij krijgt dan geen regel op papier. Daar heeft-ie mee moeten leren leven. Zo zit het kevertje nou eenmaal in elkaar. Wanneer zijn stemming niet best is, blijft hij rustig in bed of leest bij zijn kachel een leuk boek. Nee op zulke momenten haalt Johannes niet te veel fratsen uit. Af en toe stopt het kevertje met schrijven en maakt met houtskool prachtige tekeningen bij zijn schrijfwerk. Daar geniet hij van. Johannes is een tevreden insect, tevreden is hij met alles wat er in zijn leven plaatsvindt, alle leuke dingen, maar ook de tegenslagen. Daar heeft hij juist veel van kunnen leren.
Om klokslag tien uur staat de zandkever op en maakt alles in gereedheid voor de nacht die komen gaat. Hij stapt in zijn gangkast en doet de deur gewoon dicht. In die kast is het stik- en stikdonker, maar bang is hij niet voor het donker. Vroeger wel, dan beefde hij als een rietje. Nu weet hij rakelings zijn lampion te vinden en de tak, die hij prachtig heeft versierd met vreemde figuren. Handig bevestigt hij de lampion aan de stok. Dan kijkt hij roerloos naar het kaarsje dat hij ziet zitten net tussen de kier van het dunne rijstpapier met de vreemde kleuren. Je gelooft het of niet, maar het kaarsje gaat vanzelf branden. Met heel fel licht. En met dit heldere zuivere licht doet mijn vriend mooie dingen. Ik zal je een geheim verklappen: wanneer Johannes met zijn licht zwaait voor iedere voorbijganger op de hei, dan worden ze blij van binnen. Zo blij dat ze meer van zichzelf gaan houden en ook van de anderen om hun heen. Want als er dieren ziek of verdrietig zijn dan gaat Johannes een praatje maken.
Zijn mijmeringen worden onderbroken door Fleur, zijn vriendin. “Hoe laat wil je vanavond de deur uit?” vraagt ze terwijl ze een arm over zijn schouder legt en hem op zijn hoofd kust. ”Rond een uur of tien is het donker, dan ga ik de deur uit”. “Lieverd, het eten is bijna klaar, dus als jij je rotzooi nou eens opruimt, dan dek ik de tafel”. Zijn pen en schrijfboek krijgen hun vertrouwde plek in één van de laatjes van zijn bureau, waarna hij het schrijfblad dichtklapt en de sleutel omdraait. Morgen, zo besluit hij, schrijft hij weer verder. Ze eten brandnetelsoep vooraf, en als hoofdgerecht een heerlijke muggenbiefstuk, veldsla uit eigen tuin en gefrituurde patatten. Uit zijn kelder haalt hij een heerlijke fles honingmede, waar ze na het eten samen een glaasje van nemen.
Het is donker buiten. Een flauwe maan en wat sterren kunnen niet voorkomen dat alles in duisternis is gehuld. Broeder Wind blaast een zachte bries over de hei, af en toe laat hij wat blaadjes ritselen en wat graspollen meedeinen. Het is het enige geluid dat te horen is. Johannes kijkt omhoog in het licht van zijn lampion. Eén moment stokt zijn adem omdat hij elke keer wanneer hij naar de hemel kijkt de sterren niet kan tellen. Dan voelt Johannes zich - tussen ons gezegd en gezwegen heel klein, maar o zo gelukkig. Er is een tijd geweest dat hij alles wilde weten over de maan en de sterren en de dingen die je niet kan zien maar er
14
Geslaagde muzikale avond in Apeldoorn Op dinsdagavond 3 november hebben het jeugdorkest en het fanfare-orkest van Muziekvereniging Eendracht een belangeloos optreden verzorgd voor de cliënten en hun vrijwilligers van GGNet Apeldoorn. Ondanks wind en regen waren er toch ruim 40 mensen gekomen om te genieten van deze muzikale avond. Na de ontvangst met koffie, thee en cake speelde een groep kinderen een aantal korte muziekstukjes rondom diverse thema's. Daarna speelde het fanfare- orkest met 35 man sterk een aantal prachtige nummers, waarvan zeer genoten werd. Na afloop was er een drankje. Rikie van der Veer, Verwenzorg GGNet Apeldoorn
Gedichten
Toegewijde zorg
Liefde
Het was begonnen met dat luisterende oor die welgemeende aandacht die veilig aanvoelde waardoor er wederzijds vertrouwen was ontstaan waarna ze zich stapje voor stapje durfde te uiten. Eerst over alledaagse zaken daarna over iets wat haar al jaren in de klem hield langzaam. Heel geleidelijk aan Lacht het leven Haar weer toe
Kerstfeest zo vlak voor het ochtendgloren donker was het overal. Daar werd het licht geboren in die schamele stal Het verhaal, zo vaak verteld En steeds sta ik versteld. De diepte in mijn optiek en de eenvoud en de symboliek. Loslaten van mijn oude patronen in de duisternis van de nacht. Daar gaat liefde wonen in een hele zachte kracht.
Paulus de boskabouter
Broeder Dominicus
16
Reisverslag van Arie en Bart
Va k a n t i e o p T e xe l
Wij, Arie en Bart, vertrokken op maandag 14 september naar Texel. We gingen per taxibus naar het station in Apeldoorn. Hier kwamen twee taxi-busjes van Radar Reizen uit Zutphen ons ophalen. Onderweg naar Den Helder pikten we nog mensen op in Amersfoort, Diemen en Zaandam. In Den Helder reden we langs een scheepswerf en de Marinehaven waar we een onderzeeër zagen liggen. Vervolgens kwamen we bij de boot die ons van Den Helder naar Texel bracht. De vaartocht over het Marsdiep duurde een half uur. We kwamen aan in Oudeschild op Texel en arriveer- den om vijf uur bij Huize De Merel in Den Burg. ’s Avonds gingen we naar pizzeria Venetië voor het diner. Lekker, een pizza Napolitano en een Amstel- biertje! We kregen een mooie tweepersoonsslaapkamer met douche en toilet en we hebben heerlijk geslapen.
kregen we weer een lekker diner: vlindermacaroni en Italiaanse pasta. Het toetje was ook lekker: ijs met slagroom. ’s Avonds keken we naar de Champions League wedstrijd Olympiakos - AZ’67 Alkmaar. Het werd 1-0 voor Olympiakos. Na nog een lekker biertje gingen we om twaalf uur naar bed. Dag 4
’s Morgens ging ik even het dorp in voor een paar nieuwe batterijen voor mijn fototoestel. Daarna gingen we naar boerderij De Noordkaap. Hier woont 'schapenboerin Renske'. Deze vrouw gaf een demonstratie met de schapen in een theater. Dat was erg leuk.
Dag 2
We gingen naar het dorp Den Burg om te winkelen. Bij een eetcafé namen we een chocomel met slagroom én een stuk appeltaart met een hoop slagroom. Erg lekker! ‘s Middags gingen we met de busjes naar het haventje van Oudeschild. Hier pakten we de Garnalenboot en voeren we naar de 'De Bosplaat', een zandplaat in de Waddenzee. ‘s Avonds gingen enkele mensen het dorp weer in om te winkelen. De drie begeleidende verpleegkundigen verzorgden het diner. Op het menu stonden gebraden kip met sla, sperziebonen en appelmoes. Als toetje kregen we gestoofde peertjes met yoghurt.
Texel
Dag 5
Dit is al weer de laatste dag van onze vakantie en we moesten dus onze koffers pakken en in de busjes laden. Om 9 uur vertrokken we richting Oudeschild en stapten we op de boot naar Den Helder. Om 10 uur waren we in Den Helder. We gingen weer met de busjes terug naar Apeldoorn en onderweg zetten we in Diemen en Amersfoort steeds weer twee reisgenoten af. We waren om kwart over één in Apeldoorn waar het Apeldoornse stadsbusje ons weer naar de Deventerstraat 512 bracht. Nu mensen, dit waren de 5 dagen vakantie op Texel. We kunnen nu uitzien naar de volgende vakantie. Het was erg leuk.
Dag 3
Deze dag gingen enkele mensen mee met een huif- kartocht, anderen gingen naar het strand. Dat is erg leuk. ’s Middags gingen we weer het dorp in om een terrasje te pikken en te winkelen. In huize De Merel
De groeten van Arie en Bart.
17
Hans interviewt broeder Dominicus
Hoe zag u de Kerst in uw jeugd? Het waren echte feestdagen. De eerste kerstdag namen de kerkelijke vieringen een groot deel van de dag in beslag. De tweede dag kregen we bezoek of gingen we op bezoek bij familie en bekenden. Aan de Kerst in mijn jeugdjaren bewaar ik heel warme herinneringen. Welke kerstboodschap wilt u geven aan de huidige generatie? De kerstboodschap voor alle mensen is al sinds eeuwen dat het licht het altijd weer wint van de duisternis. Daar gaan we tijdens de kerstvieringen ook voor bidden, dat deze eeuwenoude, hoopvolle boodschap ook bij de huidige generatie werkelijkheid moge worden.
Ik sprak onlangs met broeder Dominicus. De broeder heeft altijd gewerkt bij GGNet in Apeldoorn (voorheen bij de Sint Jozef Stichting, De Wellen en Spatie) en woont nog steeds op het terrein van GGNet aan de Deventerweg in Apeldoorn. Ik stelde hem een aantal vragen over de kerstviering.
Wat zou God vinden van de hedendaagse kerstviering? Volgens mij zal hij bij het zien van al die lichtreclames en verlichte huizen nogal eens met zijn hoofd schudden. Een beetje opsieren hoort er wel bij, maar al dat overdadige gedoe heeft niet zoveel met Kerst te maken; Kerst is toch eigenlijk een binnenfeest.
Wat betekent Kerst voor u? Met Kerstmis vieren en gedenken we dat zo’n tweeduizend jaar geleden Jezus Christus geboren is. Tegenwoordig krijgen de kerstdagen, hier in huis waar ik samen met broeder Alexander woon, een veel ingetogener invulling dan voorheen. Dit sluit ook wel aan bij de beleving van onze buren, de mensen die hier opgenomen zijn, en die de kerstdagen verstoken van huis en haard, hier moeten doorbrengen. Voor menigeen zijn de kerstdagen stille dagen. Een hele opgave. Dat wij hier in huis en naar buiten toe de kerstdagen wat rustiger doorbrengen komt mede door onze leeftijd, maar komt eigenlijk wel beter overeen met de beleving van onze directe buren.
Vindt u ook dat Kerst steeds meer een commercieel feest wordt, zonder daarbij te denken aan het kindeke Jezus, geboren in een stal? Broeder Dominicus beaamt dit.
interview Aan het eind van het gesprek bedankt de broeder mij voor het gesprek en dat we zo vlot klaar zijn. Hij vertelt dat hij altijd wel in is voor een gemoedelijk praatje, maar een interview, dat vindt hij toch wel een heel ander verhaal.
18
Iets leuks doen in de kerstvakantie? Kom naar de Kerstexpositie van GGNet! De expositie wordt op 23 december om 16.00 uur geopend. Daarna zijn de kunstwerken te bewonderen tot en met 3 januari 2010, van 13.30 uur tot 16.30 uur (uitgezonderd 1e kerstdag). Iedere bezoeker kan zijn voorkeur uitspreken voor het volgens hem/haar mooiste werk. Hiervoor zijn stembriefjes aanwezig in de Toneelzaal. De winnende werken worden in de zomermaanden als vergrote afbeeldingen op de terreinen van GGNet geëxposeerd.
Prachtige aquarellen, vrolijke of ontroerende schilderijen, aansprekende foto’s, mooie tekeningen en 3-dimensionale werkstukken… allemaal te vinden bij de kerstexpositie van GGNet. Het Kunstplatform van GGNet organiseert deze expositie van beeldende kunst van cliënten en medewerkers van GGNet. De expositie is in de Toneelzaal, op het terrein van GGNet aan de Deventerstraat 459 te Apeldoorn. De toegang is gratis.
Mijn kerstbeleving Wat betekent kerst voor mij? Ik weet wel wat het vroeger voor mij betekende. Toen mijn familie nog leefde. En ook een beetje toen ik nog een vaste relatie had. Met kerst ging ik naar mijn moeder en dan was het heel gezellig. Dan hadden we een lekker kerstdiner. En later op de avond kwamen er lekkernijen op tafel. Lekker overdadig veel eten. Dat heb ik altijd wel prettig gevonden. De laatste jaren is er ook een kerkgang bijgekomen. Net als vroeger toen ik nog een kind was. Wij gingen altijd naar de kerstnachtdienst. Dat was ik gewend. En natuurlijk waren er dan ook de kerstfilms. Daar keek ik altijd uitgebreid naar en nog steeds. Ik heb kerst altijd de leukste van alle feestdagen gevonden. Nu mag ik blij zijn als ik iemand kan vinden bij wie ik de kerst kan doorbrengen. Het is allemaal niet zo vanzelfsprekend als vroeger. En niet iedereen heeft een overdadige kerst zoals mijn familie vroeger. Overigens, wij deden niet aan cadeautjes uitwisselen met kerst, want daar was Sinterklaas voor. Tegenwoordig heb ik voor mezelf het Sinterklaasfeest afgeschaft. Kerst, daar doe ik nog wel aan, maar het is wel minder leuk dan vroeger. Françoise Hulsegge
19
Vraag
??
Vraag van de maand
De donkere dagen voor kerst zijn vaak ook dure dagen. Als je dan niet goed in je geld zit, kan dit voor veel spanning zorgen, die je niet nog eens bij je dagelijkse sores kan gebruiken. Daarom deze keer de volgende vraag: “Zijn er instanties die mij kunnen
helpen met mijn financiële problemen?” Antwoord: We adviseren om eens een vrijblijvend gesprek met de stadsbank in uw woonplaats aan te vragen. Tijdens dit gesprek kan gekeken worden hoe deze instantie hulp kan aanbieden. Dit kan gaan van alleen advies tot aan daadwerkelijke schuldhulpverlening. Dat varieert van een cursus budgetteren, kredietverlening en verstrekken van bijzondere bijstand tot hulp bij het regelen van schulden. Kijk voor meer informatie op: www.apeldoorn.nl/stadsbank of www.stadsbankoostnederland.nl Heb je geen beschikking over internet, dan kan Questi je helpen met telefoonnummers of adressen. Bel dan naar onderstaand nummer.
Colofon Blikopener is het tijdschrift voor cliënten van GGNet. Het verschijnt 4 keer per jaar in een oplage van 1500 exemplaren.
• Redactie: Hoofd- en eindredactie: Hetty d’Arnaud (Communicatie), Nel Appelmelk (Ondersteuner
Questi,
Cliëntenraad Apeldoorn)
Informatiepunt ggz De Ruyterstraat 3 7311 HS Apeldoorn
Redactie: Gerrit Ribbers, Françoise Hulsegge, Hans Plante, Carin van der Mey, Bas van Loon.
• Fotografie en illustraties:
Tel. (055) 368 14 81 internet: www.questi.nl e-mail:
[email protected]
Nel Appelmelk, Werner Schoondermark
• Redactie-adres: GGNet,
De redactie wenst alle lezers van de Blikopener gezellige feestdagen en een gezond en voorspoedig Nieuwjaar
Redactie Blikopener, Nel Appelmelk, Postbus 2003, 7230 GC Warnsveld Intern postbusnummer: 6377
Hans, Gerrit, Françoise, Bas, Nel, Carin en Hetty
Telefoon: (055) 368 6377 E-mail:
[email protected]
• Vormgeving en opmaak:
Colofon Commixx creatieve communicatie, Apeldoorn
• Drukwerk:
Opstap Bedrijven Repro
• Kopij insturen of reageren? Mail naar:
[email protected]
20
